Projektovanje eljeznikih pruga

UNIVERZITET U SARAJEVUGRAEVINSKI FAKULTETELJEZNICE

Konstruktivni elementi eljeznike pruge:

Gornji stroj, Donji stroj, i Signalno-sigurnosni ureaji.

Donji stroj - zemljani trup zajedno sa umjetnim graevinama,-vri se usijecanje i nasipanje radi izravnanja terena i formiranja zemljanog trupa-u zemljanom trupu se izgrauju i drugi objekti (propusti,mostovi,potporni zidovi,tuneli)

Konstruktivni elementi eljeznike pruge:

Gornji stroj ine:-kolosijek,-skretnice,-okretnice, i -prenosnice.

Kolosijek se sastoji od:-ina,-pragova.

Pragovi se postavljaju na sloj tucanika(ljunka) -zastor kolosijeka. Svrha zastora je da:

-smanjuje specifian pritisak na zemljani trup,-omogui lake odravanje kolosijeka na projektovanoj visini (podbijanjem),- ocjeivanje kolosijeka.

Signalno-sigurnosni ureaji i telekomunikacioni ureaji omoguavaju sigurno odvijanje saobraaja na pruzi, odnosno sa njima se vri upravljanje kretanja voza po pruzi.

Elementi tlocrta pruge

Crta osi pruge poloena u prostoru u visini gornjeg ruba planuma zemljenog trupa trasa eljeznike pruge

Projekcija trase na horizontalnu ravan tlocrt(alijman) Elementi tlocrta pruge:

pravci, krivine.

Odnos brzina radijus krivine:o Zavisi od veliine nepokrivenog bonog ubrzanja p

(uslijed pojave centrifugalne sile)o Za p=0,65m/s2, S=1500mm,g=9,81m/s2, h=150mm

Prelazne krivine

Pri prelazu vozila iz pravca u krunu krivinu- centrifugalna sila

Brzina vozila =Vravn.+ugaona brzina =V/R i bono ubrzanje p= 2R Ako je prelaz iz pravca u krivinu neposredan, ubrzanje i centr. sila

max. trzaja, udara voza Zbog ublaavanja udara izmeu pravca i krivine ubacuje se prelazna

krivina koj mijenja radius krivine od R do R, odnosno zakrivljenost od =0=1/R do =1/R.

Duina prelaznice = duina prelazne rampe za nadvienje Pravilnim izborom ova dve elementa:

- ublaavanja udara,- osiguranja kontinuirane vonje,- mirnoa hoda vozila u krivinama,- poveava sigurnost vonje, i - udobnost putovanja.

Prelazne krivine u upotrebi

Kod nas kubna parabola (Nordlingova):

Gdje je:- R = radijus krivine,- L = duina prelaznog luka.

Zasnovana na pretpostavkama(netanim):- njena zakrivljenost se linearno poveava sa njenom duinom,

umjesto dldx uzeto je dl=dx- duina prelaznice je zamijenjena sa duinom njene projekcije L na tangenti.

umjesto l L uzeto je l =L Posljedice:

- u krajnjoj taci nastaje skok, - ne podudaraju se ordinate tangente, - niti zakrivljenosti.

Za ostanak u granicama tolerancije primjena do duina prelaznica:

Prelazne krivine u upotrebi

Za prelaznice veih duina popravljena kubna parabola (Hferova):

Gdje je:

- R = radijus krivine,- L = duina projekcije prelaznog luka na tangentu.

Za pruge velikih brzina klotoida

Nadvienje vanjske ine u krivini

Na voz u krivini djeluje centrifugalna sila:

Gdje je p centrifugalno ubrzanje u krivini ovisno o brzini i radijusu:

Pa je centrifugalna sila:

Sa slike je sin=h/S, a tg=C/G, te sin tg, pa je:

Teorijsko nadvienje ine u krivini uz potpuno ponitenu centr.silu

Nadvienje vanjske ine u krivini

Teorijsko nadvienje primjena kod pruga sa jednakim brzinama Vmax

Za male brzine suvie veliko kriterij neponitenog bonog ubrzanja:

Vrijednost nepokrivenog bonog ubrzanja u zavisnosti o udobnosti vonje: p=0,50m/s2(Japan) - p=0,85-1,00m/s2(Francuska)

Na naim eljeznicama usvojena vrijednost za p:- za normalno nadvienje p = 0,65m/s2

- za minimalno nadvienje p = 0,75m/s2

Pa je:

Najvee doputeno nadvienje je h = 150mm , a min. 20mm

Prelazne rampe

Slue za postupan prelaz sa dijela kolosijeka bez nadvienja na dio sa nadvienjem,

U veini zemalja nadvienje se izvodi izdizanjem vanjske ine, Rijetko,tako da se vanjska ina izdie za pola a unutranja sputa, Mogu biti(po obliku):

- pravolinijske,- krivolinijske,- sinusoidne.

Kod pravolinijske nadvienje i zakrivljenje raste linearno pa je:

- n =nagib rampe,- h =nadvienje[mm],- l =duzina rampe prelaznice [m],

Prema pravilniku duzina zavisi od doputene brzine u krivinama:

Odreivanje parametara krivine

Kruna krivina sa prelaznicom Duina tangente

Bisektrisa

Duina cijele krivine

Odreivanje parametara krivine

Kruna krivina bez prelaznice Duina tangente

Bisektrisa

Duina cijele krivine

PrimjerKrivina 1. Izabrani radijus krivine R = 700m Izmjereni skretni ugao ( sa crtea) = 24 Maksimalna brzina Vmax=4,6R=122km/h duina prelaznice

Za odabrani radius ( R =700m ) iz tabele l = m Za l L popravljena kubna parabola. Popravljena kubna parabola

PrimjerKrivina 1. Izabrani radijus krivine R = 700m Izmjereni skretni ugao ( sa crtea) = 24 Maksimalna brzina Vmax=4,6R=122km/h duina prelaznice

Za odabrani radius ( R =700m ) iz tabele l = m Za l L popravljena kubna parabola. Popravljena kubna parabola

PrimjerKrivina 1. Izabrani radijus krivine R = 700m Izmjereni skretni ugao ( sa crtea) = 24 Maksimalna brzina Vmax=4,6R=122km/h duina prelaznice

Za odabrani radius ( R =700m ) iz tabele l = m Za l L popravljena kubna parabola. Popravljena kubna parabola

Minimalna vrijednost skretnog ugla

Mali skretni uglovimala duina iste krune krivineprelazna krivina??? Iz jednaine minimalni skretni ugao :

Minimalni radijus:

Max.duina prelazne krivine

Max.duina prelazne krivine Vmax max.brzina u krivini [km/h ] n koeficijent koji se kree od 2-10

Meupravci izmeu susjednih krivina

dio kolosijeka u pravcu izmeu dvije krivine istog ili suprotnog smjera u cilju postizanja to mirnijeg hoda pri prelasku vozila iz jedne u

drugu krivinu min. duina meupravca:- prema propisima n=5(10m)- min. duina meupravca = 10m

HVALA NA PANJI!