Upload
ismail
View
161
Download
12
Embed Size (px)
DESCRIPTION
Primer hemostaz bozuklukları ve İTP. Prof. Dr. Tiraje Celkan. HEMO STAZ. Damar- trombositler Koagülasyon faktörleri Koagülasyonun frenlenmesi. HEMOSTA Z Prim er vs. Se k ond er vs. Ter siyer. Prim er Hemosta z Tr. Pıhtı oluşumu Normal tr. Sayı ve fonksiyon gerekli - PowerPoint PPT Presentation
Citation preview
Primer hemostaz bozuklukları ve İTP
Prof. Dr. Tiraje Celkan
HEMOSTAZ
Damar- trombositler Koagülasyon faktörleri Koagülasyonun frenlenmesi
HEMOSTAZPrimer vs. Sekonder vs. Tersiyer
Primer Hemostaz Tr. Pıhtı oluşumu Normal tr. Sayı ve fonksiyon gerekli Pıhtı oluşumunun başlangıç bulguları
Sekonder Hemostaz Pıhtılaşma faktörlerinin aktivasyonu ve fibrin
oluşumu Tersiyer Hemostaz
Fibrin pıhtısının eritilmesi Plazminojen aktivasyonuna bağımlılık
İp uçları
Öykü% 70-80 Fizik muayene Tanıyı laboratuarla desteklemek
HEMOSTATIK BOZUKLUKLAR“Hikayede
Diş çekimi Daha önceki cerrahi müdahale ve
biopsiler Çabuk morarma Yoğun adet kanamaları Doğum öyküsü Kan transfüzyon gerektiren kanama
varlığı
PETEŞİ
PETEŞİ ( Wet purpura) …….İKK???
PURPURA
EKİMOZ
Fizik muayenede
Deri lezyonları Organomegali LAP İnfeksiyon bulguları Karaciğer yetersizliği Böbrek yetersizliği Romatolojik lösemi malarsbsorbsiyon
Laboratuarla desteklemek
Tek tek pahalı Teknik olarak zor Aile taraması Genetik tarama
Birincil tetkikler
1. Tam kan sayımı 2. Periferik yayma 3. Kanama zaman 4. Protrombin time (PT) 5. Aktivated partial tromboplastin
zamanı (aPTT)
Laboratuar 2
Thrombin time (TT) ve fibrinojen düzeyi
sekonder testler: faktör düzeyleri trombosit fonksiyon testleri, Kemik iliği aspirasyonu
Laboratuar normal ama hasta kanıyor !!!!!!
von Willebrand disease (vWH) tip 1
hafif hemofili Faktör XIII eksikliği Alfa-2 antiplazmin eksikliği damar bozuklukları
Ayırıcı tanı
Primer hemostaz Sekonder hemostaz
yer purpura Hematoma, hemartroz
Tip erken geçLokal kontrol etkili etkisizAile hikayesi nadir sık
Thrombositopeni veya fonksiyon bozukluğu
.
Tr. Sayısı kanama zamanı Periferik kan yayması Trombosit fonksiyon testleri
Trombosit Normal: 150.000- 450.000/mm3
Hacim 7-10 fl, çap 1-3 mikron Yapım yeri kemik iliği Ömrü 7-10 gün 1/3 dalakta, 2/3 kan dolaşımında ABO grubu ve HLA grubu Aj taşır Kanama diyatezlerinin en önemli
nedeni trombosit bozuklukları
Trombositler Nukleussuz hücreler ; multipl granüller, multipl
organeller Sentezinde IL-6, IL-3, IL-11, & thrombopoietin Dolaşımda inaktif halde konkav disk şeklinde Uyarı ile şekil değiştirir Pıhtılaşma faktörleri için reseptörler oluşturur Diğer trombositlere ve endotele yapışacak hale
dönüşür
Trombosit Fonksiyonları
Damar duvarı bütünlüğünü kaybederse subendotelyum’a yapışırlar
Membranlarındaki fosfolipidleri koagülasyonun aktivasyonu için kullanırlar.
Çeşitli membran reseptörleri vardır. ITP ile ilişkili olanlar:
Glikoprotein IIb/IIIa Fibrinojen Von Willebrand Faktör (GP IbIX-GPV) Kollajen reseptör
Trombosit aktifleşmesi
vWFRestingPlatelets Platelet
Adhesion
Trombosit aktifleşmesi
TxA2, ADP, Serotonin, Fibrinogen, Thrombospondin
PlateletActivation
PlateletRelease
Trombosit aktifleşmesi
PlateletPlug
KZ ve trombosit sayısı
0
100
200
300
400
3,5 4 4,5 5 5,5 7 9 12 15 25 30
Minutes
Pla
tele
t c
ou
nt
(x 1
00
0)
Trombosit fonksiyon bozukluklarıUzun KZ
Konjenital ilaçlar Alkol Uremi Hiperglobulinemi Fibrin/fibrinogen yıkım ürünleri Kardiak cerrahi
İlaca Bağlı Trombositopeni
Azalmış yapım Artmış Yıkım Değişik Mek ile
KemoterapiTiazide DiüretiklerAlkolÖstrojenKloramfenikolRadyasyon
Sulfonamidler Kinidin KarbamezapinValproic AsidHeparinDigoxin
ASADipridamol
THROMBOSİTOPENIdeğişik
Yalancı Makrotrombosit Trombosit aggregasyonu Trombosit satellizmi
Dalakta seksestreayon Hemodilüsyon
Platelet satellizmi -EDTA)
Thrombositopeni ayırıcı tanısı
Azalmış yapım
Artmış yıkım
sekestrasyon
Kalıtsal
KONJENITAL:
• TAR• Fanconi’s Anemisi•Amegakaryositik ThrombositopeniKazanılmış
• Lösemi• Aplastik Anemi• Nöroblastoma• besinsel eksiklik(B12,Folat)• ilaçlar
IMMUN:
• ITP• NAT• ilaç• HIV• Kollagen damar hastalıklarıNON-IMMUNE:
• HUS• DIC• siyanotik kalp hast.
• Kasabach-Merritt• Hipersplenism
• Wiskott-Aldrich• Glanzmann’s trombastenisiBernard-Soulier• May-Hegglin• gri tr. sendromu
TROMBOSİTOPENIAzalmış yapım
Azalmış Megakaryosit Normal trombosit yaşam süresi Tr. Transfüzyonunua iyi yanıt
Neoplastik Nedenler Lösemiler Aplastik Anemi Metastatik Karsinom ilaçlar Radioterapi
Primer Kİ hastalıkları Megaloblastik Anemi Myelodisplastik sendrom Miyeloproliferatif hastalıklar Bazı konjenital sendromlar
TROMBOSİTOPENI Artmış yıkım
Kısalmış trombosit yaşam süresi Artmış megakaryosit Makrotrombosit Trombosit süspansiyon replasmanına
kötü yanıt
TROMBOSİTOPENI Artmış yıkım nedenleri
Immün ITP Lenfoma Lupus/romatolojik hastalıklar ilaçlar
Tüketim DIC TTP HUS
Sepsis
IDIOPATIK……IMMUN TROMBOSİTOPENİK PURPURA
IgG otoantikorlar trombositlere yapışır Bu trombositler makrofajlarca tutulur Antikorlar kemik iliğinide etkileyebilir Tanı için tam uygun bir tetkik yok Tedavi – makrofajlarca tutulumu
Kortikosteroidler IVIG Splenektomi
trombositopeni
Tr. Sayısı < 150,000
ITP
Kazanılmış bir hemorajik diatez hastalığı trombositopeni purpura Normal kemik iliği Diğer trombositopeni yapan nedenlerin
yokluğu Akut vs kronik
< 6 ay başlangıc-düzelme …. akut > 6 ay
Epidemioloji
Insidens 3-8/100,000 çocuk yılda
En sık rastlanılan yaş grubu < 10 yaş
Erkek – kız oranı Akut : erkek = kız Kronik : kız>erkek
Mevsimsel dağılım Geç kış ve ilkbahar
Patofizyoloji
Artmış trombosit yıkımı Daha önce geçirilen hastalığa bağlı gelişen
antikorların trombosit membran glioproteinleri ile kros-reaksiyonu sonucu
Dalağın bu trombositleri yıkımı
Değişmiş trombosit yapımı Azalmış yapım
Özellikle kronik ITP
Klinik: sık bulguları
Sağlıklı çocuk Ani başlangıç Kolay yaygın morarma öyküsü purpura Mukoz membranlardan kanama
Burun kanaması Dişeti kanaması
Genellikle öncesinde viral enfeksiyon öyküsü 1-3 hafta önce
Diğer sistem bulguları normal
Olmaması gereken bulgular !!!!!!!!!!
LAPHepatosplenomegali
Ne görüyoruz
Laboratuar
Gerekli Lab Tam kan sayımı
Trombositler <150,000 Diğer hücreler normal
Periferik yayma Psödotrombositopeniyi ekarte et MPV akut olgularda yüksektir Hemoliz ve diğer BK anomalilerini incele
Kemik iliği tetkiki
Tartışmalı Lösemi vakası kaçırılmamalı
Genellikle GEREKSİZ
Steroidler tedavide kullanılacaksa
Yada klinik ve laboratuar olarak şüpheli bir durum dışında
ITP tedavisi
Kendi kendine düzelen bir hastalık 80-90% ilk 6 ayda düzelir
Tedavi destekleme amacı ile Fiziksel aktiviteyi kısıtlamak Kafayı koruyucu kask giymek İlaçlardan uzak durmak
Batın ve kafa travma öyküsünde hızlı değerlendirme yaptırttırmak
FAKAT … Komplikasyonları var
Çok düşük trombosit sayımı varlığı (<10-20) Artmış ciddi kanama riski
İntrakranial kanama En ciddi ve korkutucu kanama tipi
Ozaman tedavi edelim…….
Genellikle trombositler < 10-20,000 Tedavi amacı ile değil
Trombositopenik süreyi kısaltma amacı ile
Nasıl tedavi ediyoruz… IVIG Steroidler WinRho Splenektomi
Bunlar İTP tedavi etmez Bunlar İTP tedavi etmez
Tedavide
IVIGIVIG Steroids WinRho Splenectomy
Avantajları Tr. Sayısında hızlı yükselme Steroidle olan YE görülmez KİA gerekli değil
Dezavantajları pahalı Uygulama zorluğu Nörolojik YE
Aseptik meninjit, flushing
Tedavide
IVIG SteroidSteroidlerler WinRho Splenektomi
Avantaj Oral kullanım Hastanede yatış
gerekmemesi Dezavantaj
KİA gerekli YE çok
HT , kilo alımı , hiperglisemi, osteoporoz
Tedavide
IVIG Steroidler WinRhoWinRho Splenectomy
Avantaj IVIG den daha ucuz
dezavantaj Steroidler ve IVIG den daha
yavaş trom. Sayısında yükselme
Sadece Rh+ hastalarda yanıt
Tedavide
IVIG Steroidler WinRho SpleneSplenektoktommii
Ciddi komplikasyonlar yaşanırsa İKK
1 yıl sonunda çok düşük tr. Sayıları hala devam ediyorsa
Gelişebilecek sepsis açısından dikkatli ol Özellikle < 5 yaşın altında
Tedavide
GÖZLE GÖZLE Trombosit sayısını Trombosit sayısını değil kliniği tedavi değil kliniği tedavi
et et Steroidler IVIG WinRho Splenektomi
Akut vs. kronik < 6 ay
•EBV
•CMV
•Rubella
•Varicella
•Measles
> 6 ay•Otoimmün hastalık
•Adolesan
•Kız
2011 ITP yeni kılavuz
İlk 3 ay akut itp >3 ay - <1 yıl ısrarcı İTP >1 yıl kronik İTP
Kronik ITP… Otoimmün hastalıklar Tiroid hastalıkları
Evans sendromu SLE
Infeksiyon HIV CMV/EBV MMR aşı yada hastalık
Immün yetersizlik HIV
Immunoglobulin eksikliği T veya B hücre anomalileri
Tr. Fonksiyon bozuklukları trombosit adezyonu
Bernard Soulier Disease Anormal GPIb-IX Reseptör von Willebrand faktör için Ristosetin agregasyonu ile test edilir
Von Willebrand hastalığı vWF eksik ….
Tr. Fonksiyon bozuklukları trombosit salınım bozuklukları
storage pool hastalığı Kaba granül eksikliği ADP, serotonin, kalsiyum salınım bozukluğu Yetersiz aggregasyon Gri trombosit hastalığı alfa-granül eksikliği Trombosit aggregasyon için gerekli protein
salınım yetersizliği Sonuçta azalmış aggregasyon Hafif kanama şikayetleri
Tr. Fonksiyon bozuklukları Aggregation-Konjenital
Glanzmann's thrombastenisi Otosomal recessif fibrinojen reseptör yokluğu , GP IIb/IIIa
Normal uyaranlara cevap yok Bazen ciddi kanama
Tr. Fonksiyon bozuklukları kazanılmış – ilaç ilişkili
Alkol PG sentez inhibitörleri
Aspirin NSAİ Phenylbutazone Dipyridamole
ADP reseptor inhibitörleri Clopidogrel Ticlopidine
Beta-lactam antibiotikler Heparin
Tr. Fonksiyon bozuklukları tedavi
İlaçlara dikkat Ciddi kanamalarda trombosit
süspansiyonları Desmopressin (DDAVP) –( endotelden vWF salınımını arttırır) Kriyopresipitat- Dializ ? RBC transfüzyonu >hct 30%
Wiskott-Aldrich
XLR immün yetersizlik Tekrarlayan bakteriyel
enfeksiyonlar sinopulmoner enfeksiyonlar
Ekzema Kanlı ishal Küçük trombositler Malign hastalıklara
eğilim
Wiskott-Aldrich Sendromu
X’e bağlı ressesif Ekzema İmmun Yetmezlik- Enfeksiyonlar Trombositopeni- Kanamalar
İlk bulgu genellikle ilk aylarda kanlı ishal
Neoplastik hastalık riski artmıştır.
Kasabach-Merritt Sendromu
Yenidoğan ve Süt Çocuklarında:
Dev kavernöz hemanjiom Trombositopeni Yaygın damariçi pıhtılaşma
Kasabach-Merritt
TAR Sendromu
İlk 4 ay içinde ortaya çıkar Trombositopeni Bilateral radius yokluğu Kalp, böbrek, iskelet anomalileri
Lökomoid reaksiyonlar görülebilir İlk yılda SSS kanaması ile eksitus
Thrombositopeni-Radius yokluğu TAR
Fanconi Anemisi
•Kısa boy •Deri pigmentasyonu •Pansitopeni
Yenidoğanın Trombositopenisi
Belirtiler yaşamın 2-4. günlerinde çıkar Her yönüyle sağlıklı bebekte kanama diyatezi İzoimmun (Alloimmun) (NAT)
Annede trombosit normal %50 PLA1 antijenine yönelik (anne PLA1 negatif,
bebek PLA1 pozitif) Trombositler <30.000/mm3 ise tedavi
Anneden alınmış trombosit Kortikosteroid Kan değişimi İkinci, 3. gebeliklerde elektif seksio
Maternal otoimmun (annede ITP gibi)(NITP)
Annenin ilaç kullanımı Kinin Kinidin Sedormid Sulfonamidler Dijital Tiazid? Tedavi: trombosit transfüzyonu
İlaçlar
Azalmış yapım Artmış yıkım Fonk boz
kemoterapiThiazideAlkolöstrojen kloramfenikolIonize Radyasyon
Sülfonamidler Kinidin KarbamezapinValproik AsidHeparinDigoksin
ASADipridamol