PROKURORIA E PRGJITHSHME

PRMBLEDHJE E VENDIMEVE T GJYKATS

EVROPIANE PR T DREJTAT E NJERIUT PR

SHQIPRIN

LIDHUR ME SHTJET PENALE

1

PASQYRA E LNDS

1. shtja Rrapo kundr Shqipris- shkelje e neneve 2 dhe 3 t Konvents .......2

2. shtja Cani kundr Shqipris- shkelje e nenit 6 t Konvents......28

3. shtja Shkalla kundr Shqipris- shkelje e nenit 6 t Konvents 44

4. shtja Laska dhe Lika kundr Shqipris shkelje e neneve 3 dhe 6 t Konvents....59

5. shtja Caka kundr Shqipris - shkelje e neneve 3,5 dhe 6 t Konvents..74

6. shtja Grori kundr Shqipris shkelje e neneve 3,5,6,7 dhe nenit 2 t protokollit 7 t

Konvents.....94

7. shtja Xheraj kundr Shqipris - shkelje e neneve 6,3,10 dhe nenit 4 t protokollit 7 t

Konvents...................................................................................................................................125

8. shtja Dybeku kundr Shqipris shkelje e neneve 3 dhe 6 t Konvents....139

9. shtja Balliu kundr Shqipris shkelje e neneve 3 dhe 6 t Konvents...155

2

SHTJA RRAPO KUNDR SHQIPRIS

(Aplikimi nr. 58555/10)

VENDIM

STRASBURG

25 Shtator 2012

Ky vendim bhet i forms s prer n prputhje me rrethanat e prcaktuara n Nenin 442 t

Konvents. Ai mund t bhet objekt pr redaktime t mtejshme.

N shtjen Rrapo kundr Shqipris,

Gjykata Europiane e t Drejtave t Njeriut (Seksioni i Katrt), e mbledhur n nj Dhom t

prbr nga:

Lech Garlicki, President

David Thr Bjrgvinsson,

Pivi Hirvel,

George Nicolaou,

Ledi Bianku,

Neboja Vuini,

Vincent A. De Gaetano, gjyqtar

dhe Fato Arac, Zvends Sekretar i Seksionit,

Pasi ka diskutuar me dyer t mbyllura m 4 Shtator 2012,

Lshon vendimin e mposhtm, i cili u miratua n po at dit:

PROCEDURA:

shtja nisi me nj aplikim (nr. 58555/10) kundr Republiks s Shqipris n marrveshje

me Gjykatn sipas Nenit 34 t Konvents pr Mbrojtjen e t Drejtave t Njeriut dhe Lirive

Themelore (Konventa) nga nj shtetas shqiptar dhe amerikan, Z. Almir Rrapo (ankuesi),

m 11 Tetor 2010.

2. Ankuesi u prfaqsua nga Messrs A. Visha dhe A. Ibro, gjykats t cilt e ushtrojn

aktivitetin n Tiran. Qeveria shqiptare (Qeveria) u prfaqsua nga Agjenti i saj, Znj. E.

Hajro, dhe n vijim nga Znj. L. Mandia e Zyrs s Avokatit t Shtetit.

3

3. Ankuesi pretendonte se kishte ndodhur nj shkelje e Neneve 2 dhe 3 t Konvents si

rezultat i ekstradimit t tij n Shtetet e Bashkuara t Ameriks (Shtetet e Bashkuara). M

tej ai shpjegonte se kishte patur shkelje t Nenit 34 t Konvents, pr sa kishte t bnte me

kt mosprputhje t vendimeve me kt mas t prkohshme t Gjykats.

4. M 16 Dhjetor 2010, krkesa iu komunikua Qeveris. Gjithashtu, u vendos q t merrej nj

vendim mbi pranueshmrin dhe vlerat e krkess n t njjtn koh (Neni 29 1).

FAKTET

I. RRETHANAT E SHTJES

A. Arrestimi dhe paraburgimi i ankuesit

5. M 2 Korrik 2010, ankuesi bri krkes pran Ambasads s Shteteve t Bashkuara n

Tiran pr rinovim t pasaports s tij amerikane. N pasditen e po t njjts dit ai u

arrestua nga policia shqiptare me krkes t Ambasads s Shteteve t Bashkuara.

6. N po t njjtn dit, Ambasada e Shteteve t Bashkuara drgoi shnimin diplomatik nr.

55, me an t t cilit krkonte arrestimin paraprak t ankuesit, me qllim ekstradimin e tij n

prputhje me Nenin XI t Traktatit t Ekstradimit. Sipas shnimit diplomatik, m 28 Maj

2010, nga nj Gjykat e Shteteve t Bashkuara ishte lshuar nj urdhr arresti pr ankuesin.

Prokurori krkoi konfirmimin e ndalimit paraprak t ankuesit me synim ekstradimin e tij drejt

Shteteve t Bashkuara.

7. M 4 Korrik 2010, Gjykata e Rrethit Tiran (Gjykata e Rrethit) autorizoi ndalimin e

ankuesit pr nj periudhe prej dyzet ditsh, bazuar n nj shnim t lshuar nga Shtetet e

Bashkuara me an t Interpolit, kundr ankuesit, i cili rezltonte t ishte n krkim. Ankuesi

dhe prokurori apeluan kundr vendimit.

8. M 22 Korrik 2010, vlefshmria e ndalimit t ankuesit u miratua nga Gjykata e Apelit

Tiran (Gjykata e Apelit), e cila e zgjati periudhn e ndalimit t ankuesit n gjashtdhjet

dit, q nga data 2 Korrik deri m 2 Shtator 2010. N mbshtetje t vednimit t saj, Gjykata e

Apelit u mbshtet inter alia n Nenin XI t Traktatit t Ekstradimit midis Shteteve t

Bashkuara dhe Shqipris.

9. Ankuesi apeloi n Gjykatn e Lart, e cila e kundrshtoi apelimin m 12 Nntor 2010.

10. Midis Gushtit dhe Nntorit 2010, ankuesi bri krkes kundr ndalimit t tij n

vazhdimsi tri her, m konkretisht n Gusht, n Shtator dhe n Nntor 2010. do her

gjykatat vendase i kundrshtuan veprimet e ankuesit dhe e zgjatn m tej ndalimin e tij deri

m 2 Nntor 2010, sipas Nenit 493 t Kodit t Procedurs Penale (KPP).

4

B. Procedurat e ekstradimit

11. M 30 Gusht 2010, Ambasada e Shteteve t Bashkuara i drgoi Ministris Shqiptare t

Punve t Jashtme, shnimin diplomatik nr. 071, duke i krkuar ekstradimin e ankuesit. Sipas

shnimit diplomatik, ankuesi ishte akuzuar, s bashku me t pandehur t tjer, me tet akuzat

e mposhtme: 1) antarsi n nj organizat kriminale e prfshir n vrasje, rrmbim personi,

shprndarje droge, zjarrvnie t qllimshme, vjedhje, grabitje dhe transportimi brenda

prbrenda shtetit t mallrave t vjedhura; 2) komplot pt tu prfshir n nj organizat

kriminale; 3) komplot pr t shprndar dhe zotrim me qllim shprndarjen e 100

kilogramve dhe m shum marihuan; 4) komplot pr shprndarjen dhe zotrim me qllim

shprndarjen e subsatncave t ndaluar; 5) komplotim pr t br nj grabitje; 6) zotrimin,

prdorimin, mbajtjen dhe krcnimin me arm zjarri, duke prfshir nj arm zjarri t pajisur

me silenciator, gjat dhe n lidhje me nj krim q ka t bj me lnd narkotike; 7) rrmbim

personi n favor t organizats kriminale; 8) zotrimi, prdorimi, mbajtja dhe krcnimi me

arm zjarri gjat dhe n lidhje me rrmbimin e nj personi t prmendur n akuzn e gjasht;

dhe 9) vrasjen e E. S. n favor t organizats kriminale.

M tej shnimi diplomatik pohonte se pes akuza mbanin dnimin maksimal me burgim t

prjetshm (nr. 1-2 dhe 6-8); dy akuza mbanin nj dnim maksimal me dyzet vjet burg (nr. 3

dhe 4); nj akuz mbante dnim maksimal me njzet vjet burg (nr. 5); dhe nj tjetr akuz

mbante nj dnim me vdekje ose me burgim t prjetshm (nr. 9). M tej shnimi diplomatik

pohonte se m 19 Gusht 2010, kundr ankuesit ishte lshuar nj urdhr arresti nga Gjykata e

Rrethit t Shteteve t Bashkuara pr Rrethin Jugor t Nju Jorkut.

12. M 31 Gusht 2010, prokuroria i krkoi Gjykats s Rrethit t autorizonte ekstradimin e

ankuesit drejt Shteteve t Bashkuara.

13. M 30 Shtator 2010, Gjykata e Rrethit miratoi krkesn e prokurorit. Gjykata e Rrethit e

hodhi posht kundrshtimin e ankuesit i cili pretendonte se autoritetet e Shteteve t

Bashkuara nuk kishin parashtruar ndonj siguri kundr dnimit me vdekje me justifikimin se

kjo siguri nuk krkohej me ligj.

14. M 13 Tetor 2010, Zyra e Avokatit t Shtetit informoi Gjykatn e Apelit pr kt mas t

prkohshme t Gjykats s dats 12 Tetor 2010 (shiko paragrafin 31 m posht).

15. M 27 Tetor 2010, Ambasada e Shteteve t Bashkuara i drgoi Ministris Shqiptare t

Punve t Jashtme shnimin diplomatik nr. 88, i cili pr sa ka t bj me shtjen, lexonte si

m posht (i shkputur nga origjinali n anglisht):

Shtetet e Bashkuara e kuptojn se sipas vendimit t marr Rrapo sht i ekstradueshm dhe

se vendimi sht apeluar n nj gjykat shqiptare apelimi dhe se nj ankes sht paraqitur

prpara Gjykats Europiane t t Drejtave t Njeriut. Shtetet e Bashkuara krkojn q ndrsa

kto procedura jan n vazhdimsi, Qeveria shqiptare t krkoj informacion shtes pr sa ka

t bj me procedurat e mundshme pr tu ndrmarr n t ardhmen n Shtetet e Bashkuara.

5

Ky informacion t krkohet n rrug diplomatike dhe duhet t prcaktoj nj hark t

arsyeshm kohor pr prgjigje, si edhe pr udhzimet n lidhje me prezantimin e ktij

informacioni. Shtetet e Bashkuara do ti prgjigjen cilsdo krkese t till brenda nj harku

kohor t arsyeshm.

Gjithashtu, Ambasada krkon q sa ka t bj me procedurat e ekstradimit t Almir Rrapos,

Qeveria shqiptare t marr n konsiderat rrezikun e mundshm gjat fluturimit n t cilin do

t gjendet i pandehuri, dhe bn krkesn q Rrapo t vazhdoj t mbahet n gjendje arresti n

pritje t zgjidhjes s t gjitha procedurave n lidhje me krkesn pr ekstradim t Rrapos,

duke prfshir edhe procedurat n Gjykatn Europiane t t Drejtave t Njeriut si edhe

procedurat e gjykats kombtare.

16. M 1 Nntor 2010, Gjykata e Apelit Tiran, duke shqyrtuar apelimin e ankuesit, doli n

favor t ekstradimit t ankuesit. Gjykata vendosi se nuk ekzistonte asnj detyrim ligjor q t

krkonte sigurin nga autoritetet e Shteteve t Bashkuara kundr ushtrimit t dnimit me

vdekje.

17. M 1 Nntor 2010, Ministri i Drejtsis urdhroi se ekstradimi i ankuesit duhej t

zbatohej m 16 Nntor 2010.

18. M 3 Nntor 2010, Ministri i Drejtsis i drgoi Ambasads s Shteteve t Bashkuara nj

shnim verbal ku i krkonte t dinte nse aplikuesi do ti nnshtrohej dnimit kapital pr aktet

kriminale pr t cilat ai ishte akuzuar.

19. M 8 Nntor 2010, Ambasada e Shteteve t Bashkuara i drgoi Ministris Shqiptare t

Punve t Jashtme shnimin diplomatik nr. 91, n t cilin, pr sa ka t bj m shtjen,

shkruhet si m posht:

Departamenti i Drejtsis i Shteteve t Bashkuara ka autorizuar dhe orientuar Avokatin e

Shteteve t Bashkuara pr Rajonin Jugor t Nju Jorkut t mos krkoj dnimin me vdekje

kundr Almir Rrapos. Pr kt arsye, Qeveria e Shteteve t Bashkuara siguron Qeverin

Shqiptare se nse Z. Rrapo ekstradohet pr tu prballur me procesin gjyqsor n lidhje me

akuzat pr t cilat sht krkuar ekstardimi, dnimi me vdekje as nuk do t krkohet dhe as

nuk do t zbatohet kundr Almir Rrapos pasi ai t jet ekstraduar n Shtetet e Bashkuara.

20. M 9 Nntor 2010, ankuesi apeloi n Gjykatn e Lart. Ai dha argumentin inter alia se

autoritetet e Shteteve t Bashkuara nuk i ofronin asnj siguri pr mos zbatimin e dnimit me

vdekje, duke shkelur n kt mnyr Nenin 21 t Kushtetuts.

21. M 9 Nntor 2010, ankuesi bri nj krkes tjetr n Gjykatn e Lart n t ciln krkonte

pezullimin e ekstradimit t tij, duke nxjerr n dukje udhzimin e Gjykats n prputhje me

Vendimin 39 t Vendimeve t Gjykats.

6

22. M 10 Nntor 2010, Zyra e Avokatit t Shtetit informoi Gjykatn e Lart pr kt mas t

prkohshme t Gjykats t dats 2 Nntor 2010 (shiko paragrafin 32 m posht).

23. M 15 Nntor 2010, Ministri i Drejtsis e shtyu n datn 1 Dhjetor 2010 limitin kohor

gjat s cilit do t realizohej ekstradimi i ankuesit.

24. M 24 Nntor 2010, ankuesi u ekstradua n Shtetet e Bashkuara.

25. M 26 Nntor 2010, Gjykata e Lart i shfuqizoi t dyja vendimet e gjykatave m t ulta

dhe e ktheu shtjen n Gjykatn e Rrethit. Gjykata e lart arriti n prfundimin se gjykatat e

ulta nuk duhet t kishin urdhruar ekstradimin e ankuesit bazuar n dy pika kryesore. Pik s

pari, gjykatat e ulta nuk kishin marr asnj garanci nga autoritetet e Shteteve t Bashkuara se

dnimi kapital nuk do t ushtrohej mbi ankuesin. Ky vendim binte ndesh me nj sr

parashikimesh kushtetuese dhe parashikimesh t statuteve t Shqipris. S dyti, gjykatat e

ulta nuk kan ndonj fakt pr t vrtetuar fajsin e ankuesit si krkohet nga Traktati i

Ekstradimit. Ekzistenca e nj pohimi me shkrim nga nj oficer policie i Shteteve t

Bashkuara, n cilsin e t dhnave, nuk do t konsiderohej si i till bazuar n parashikimet e

procedurs penale vendase.

26. N procedurat e seancave gjyqsore, duke iu prgjigjur krkess s Gjykats s Rrethit, t

dats 16 Shkurt 2011, n lidhje me sigurin pr t mos aplikuar dnimin me vdekje ndaj

ankuesit, m 17 Shkurt 2011, Ministri i Drejtsis i krkoi Ambasads s Shteteve t

Bashkuara t jepte sigurin e plot se ankuesi nuk do ti nnshtrohej dnimit kapital n lidhje

me akuzat pr t cilat ai u ekstradua.

27. M 24 Shkurt 2011, Ambasada e Shteteve t Bashkuara i drgoi Ministrit shqiptar t

Punve t Jashtme shnimin diplomatik nr. 22, i cili pr sa ka t bj me shtjen, pohon si

m posht:

Shtetet e Bashkuara i drejtohen Shqipris me shnimin diplomatik 91, t dats 8 Nntor

2010, n t cilin Shtetet e Bashkuara sigurojn se dnimi me vdekje as nuk do t krkohet dhe

as nuk do t ushtrohet kundr Z. Rrapo pr akuzat pr t cilat ai u ekstradua. Nj siguri e till

transmetohet nga Qeveria e Shteteve t Bashkuara n formn e nj shnimi diplomatik, i cili

sht komunikim formal midis qeverive tona. Si rezulton edhe n shnimin diplomatik nr.

91, n baz t nj vendimi t marr nga Departamenti i Drejtsis s Shteteve t Bashkuara,

jepet siguria e plot se as nuk do t krkohet dhe as nuk do t ushtrohet dnimi me vdekje

ndaj Z. Rrapo, dhe se kjo siguri bhet e forms s prer sipas Departamentit t Drejtsis s

Shteteve t Bashkuara.

28. Duke iu prgjigjur nj tjetre krkese t Gjykats s Rrethit pr t patur shpjegime rreth

pozicionit t Qeveris s Shteteve t Bashkuara n lidhje me shnimet diplomatike dhe

sigurin e ofruar, m 18 Maj 2012, Ambasada e Shteteve t Bashkuara i drgoi Ministris

shqiptare t Punve t Jashtme shnimin diplomatik nr. 44, i cili pr sa ka t bj me shtjen

pohon si m posht:

7

Shtetet e Bashkuara e vlersojn lidhjen dhe bashkpunimin e ngusht me Republikn e

Shqipris n luftn kundr terrorizmit dhe krimeve t tjera. N vijim t ktij bashkpunimi,

Shtetet e Bashkuara drgojn prgjigjen e mposhtme n lidhje me shtjet e ngritura m

hert pr sa ka t bj me ekstradimin e Z. Rrapo []. N lidhje me krkesn pr t dhna t

tjera mbi fajsin e Z. Rrapo, Shtetet e Bashkuara vrejn se Z. Rrapo sht vetshpallur fajtor

ndaj akuzave.

Pr sa ka t bj me natyrn dhe statusin e shnimeve diplomatike, ky shnim diplomatik (nr.

44) shpjegonte se:

[] Shtetet e Bashkuara vrejn se shnimi diplomatik nga Ambasada Amerikane n Tiran

sht nj komunikim formal i Qeveris s Shtetve t Bashkuara drejtuar Qeveris s

Republiks s Shqipris, i cili prcakton pozicionin zyrtar dhe autoritar t Qeveris s

Shteteve t Bashkuara n lidhje me sigurin pr dnimin me vdekje n kt shtje.

Komunikimi i siguris me an t shnimit diplomatik sht praktik standarde e Qeveris s

Shteteve t Bashkuara, dhe n fakt e t gjith qeverive anemban bots. Nj siguri e till

sht e detyrueshme pr t gjith qeverin e Shteteve t Bashkuara, duke prfshir

Departamentin e Drejtsis dhe autoritetet paditse. N rastin kur ambasada paraqet nj

komunikat zyrtare n emr t Shteteve t Bashkuara, ajo prfaqson me autoritet t plot

Shtetet e Bashkuara pr kt shtje dhe pr ndonj shtje tjetr dhe pr pasoj sht organi

kompetent i Shtetit t cilit i krkohet t prcjell nj siguri t till. Kjo siguri, ashtu si

parashtrohet n shnimin diplomatik 91, t dats 8 Nntor 2010, sht trsisht e aplikueshme

dhe autoritare.

29. Qeveria pohon se m 28 Nntor 2011 Gjykata e Rrethit mori vendimin n favor t

ekstradimit t ankuesit, edhe pse nuk sht paraqitur asnj kopje e atij vendimi.

30. Apelimi i ankuesit mbetet pezull prpara Gjykats s Apelit.

C. Procedurat prpara Gjykats

31. M 12 Tetor 2010, ndrsa procedurat e apelimit ishin pezull prpara Gjykats s Apelit,

Presidenti i Seksionit t Katrt t Gjykats, s cils i ishte ngarkuar shtja vendosi, pr

interesat e palve dhe t drejtimit t duhur t procedurave prpara Gjykats, ti pohoj

Qeveris s Shqipris, se n prputhje me Rregullin 39 t Rregullores s Gjykats, ankuesi

nuk duhej t ekstradohej n Shtetet e Bashkuara. Kjo mas do t mbetej n fuqi deri n

harkun kohor t dhjet ditve pas deklarimit t vendimit t Gjykats s Apelit pr Gjykatn.

Palt u njoftuan pr vendimin n po t njjtn dit me an t nj faksi dhe t posts.

32. M 2 Nntor 2010, n zbatim t vendimit t Gjykats s Apelit n favor t ekstradimit t

ankuesit, si dhe n vijim t apelimit t ankuesit kundr vendimit t Gjykats s Lart,

Presidenti i Seksionit t Katrt t Gjykats vendosi ta zgjaste m tej masn e prkohshme t

ndalimit, e cila fillimisht iu b e ditur Qeveris prgjegjse bazuar n Vendimit 39t

Vendimeve t Gjykats, deri n haspirn kohore t pesmbdhjet ditve pasi vendimi i

8

Gjykats s Lart iu b i ditur Gjykats. Palt u informuan pr kt vendim n pot njjtn

dit me an t faksit dhe posts.

33. M 4 Nntor 2010, Sekretari i Seksionit t Katrt i shkroi inter alia Zyrs s Avokatit t

Shtetit, n pozicionin e saj si Agjenti i Qeveris prpara Gjykats, rreth kushteve t

mposhtme.

Nn kushtet e mass s prkohshme, si sht vendosur dhe shtyr m tej nga Presidenti i

Seksionit t Katrt, ankuesi nuk duhet t ekstradohet n Shtetet e Bashkuara derisa t ken

kaluar pesmbdhjet dit nga data e shpalljes s vendimit t Gjykats s Lart pr

kt Gjykat. Kjo periudhe do ti bj t mundur Gjykats q t reflektoj m tej mbi shtjen

bazuar edhe n faktet e mbledhura nga gjykata vendase.

N lidhje me sa msipr, un mund t prsris vetm at ka thash n takimin ton, se nse

Shteti kontraktues nuk bie dakort me nj mas t Vendimit 39, mund t kemi nj shkelje t

Nenit 34 t Konvents, i cili i referohet Qeveris suaj si nnshkruese (shiko Grori kundr

Shqipris, nr. 25336/04, 172-195, 7 Korrik 2009). Ndoshta do t dshironi ta theksoni

kt pik n diskutimet tuaja me autoritetet kompetente.

34. M 10 Nntor 2010, Ministri i Drejtsis informoi Zyrn e Prokurorit t Prgjithshm dhe

Zyrn Vendase t Interpolit se ankuesi nuk duhej ekstraduar n Shtetet e Bashkuara bazuar n

masn e prkoshshme t Gjykats sipas Vendimit 39.

35. M 15 Nntor 2010, Presidenti i Seksionit t Katrt t Gjykats vendosi se edhe pse do t

merrej parasysh siguria diplomatike e ofruar nga Ambasada e Shteteve t Bashkuara kundr

ushtrimit t dnimit me vdekje, udhzimi i Vendimit 39 do t mbetej n fuqi dhe do t

vazhdonte t aplikohej. Palt u informuan n lidhje me vendimin m 18 Nntor 2010, me an

t nj faksi dhe posts.

36. M 24 Nntor 2010, avokati i ankuesit informoi Gjykatn se ankuesi ishte ekstraduar n

Shtetet e Bashkuara at mngjes, pa njoftuar paraprakisht as ankuesin dhe as prfaqsuesin e

tij. Me an t nj letre, n po at dit, kjo Gjykat ftoi Qeverin t konfirmonte kt

informacion.

37. M 25 Nntor 2010, Qeveria, i konfirmoi Sekretarit t Seksionit t Katrt t Gjykats, me

an t nj telefonate, se ankuesi ishte ekstarduar nga Shqipria m 24 Nntor 2010.

Konfirmimi u mor me shkrim m 26 Nntor 2010.

38. M 25 Nntor 2010, Sekretari i Gjykats i drgoi Qeveris letrn e mposhtme:

Presidenti i Gjykats m ka udhzuar t'iu shpreh n emrin e tij keqardhjen e tij t thell

pr vendimin e marr nga autoritetet tona pr t ekstraduar Z. Almir Rrapo n Shtetet e

Bashkuara t Ameriks, n kundrshtim me masn e prkohshme t Gjykats n prputhje me

Vendimin 39 t Vendimeve t Gjykats.

9

Kshtu, Presidenti ka vrejtur se m 3 Nntor 2010, Sekretari i Seksionit t Katrt i ka

rikujtuar qart autoriteteve tuaja se masa e Vendimit 39, e vn n zbatim pr her t par m

12 Tetor 2010, vazhdonte t ishte n fuqi. Vmendja e Qeveris suaj ishte prqendruar n

faktin se nse Qeveria Kontraktuese nuk binte dakort me nj mas t Vendimitit 39, mund t

shkaktohej nj shkelje e Nenit 34 t Konvents. Pr m tepr, n letrn m t fundit t

Gjykats, t dats 18 Nntor 2010, Qeveria juaj u informua se Presidenti i Seksionit t Katrt

kishte vendosur t vazhdonte t aplikonte masn e prkohshme. Gjithsesi, Qeveria juaj e

ekstradoi ankuesin n Shtetet e Bashkuara t Ameriks, m 24 Nntor 2010.

Presidenti m ka udhzuar ti krkoj Qeveris suaj q t informoj Gjykatn n lidhje me

rrethanat n t cilat ndodhi ekstradimi dhe arsyet se prse nuk u prmbush masa e Vendimit

39. Qeveria juaj duhet t dorzoj kopje t fardo dokumenti q ka lidhje me shtjen.

Presidenti sht jashtzakonisht i shqetsuar pr kt shtje dhe veanrisht pr ndrlikimet

q ajo i ka shkaktuar autoritetit t Gjykats si edhe pr mesazhin e gabuar q ajo drgon tek

Shtetet e tjera Kontraktuese t prballura me masn e Vendimit 39 dhe tek ankuesit e tjer t

cilt mund t ekstradohen ose t largohen drejt shteteve ku mund t jen t ekspozuar ndaj

rrezikut pr dhunimin e t drejtave t tyre sipas Neneve 2 dhe 3 t Konvents. Si tregues i

seriozitetit me t cilin ai e konsideron kt linj ngjarjesh, Presidenti ka br krkesn q t

informohen mnjher Kryetari i Kshillit t Ministrave, Presidenti i Asambles

Parlamentare, Komisioneri pr t Drejtat e Njeriut dhe Sekretari i Prgjithshm i Kshillit t

Europs.

39. N prgjigjen e dats 30 Nntor 2010, Qeveria deklaroi se ekstradimi i ankuesit ishte

nxitur bazuar n sigurin e dhn nga Ambasada e Shteteve t Bashkuara se dnimi me

vdekje as nuk do t krkohej dhe as nuk do t ushtrohej. M tej n letr cilsohej se

autoritetet shqiptare proceduan me ekstradimin e ankuesit m 24 Nntor 2010, pr arsye se

ndalimi i tij do t prfundonte m 1 Dhjetor 2010, dhe me tu liruar rreziku pr tu larguar e

m pas pr tu fshehur do t ishte i afrt.

40. M 10 Janar 2011, Prfaqsia e Prhershme Shqiptare n Kshillin Europian i dgoi

Gjykats nj letr t Ministrit shqiptar t Drejtsis, t dats 27 Dhjetor 2010. N letrn e tij

Ministri siguronte Gjykatn se Qeveria nuk kishte si objektiv t shkelte urdhrin e Vendimit

39. Rrethanat komplekse dhe prjashtuese t shtjes s ankuesit e kishin shtyr Qeverin t

merrte nj vendim, e cili, sipas kndvshtrimit t saj mendonte se i kishte ofruar nj zgjidhje

t drejt shtjes. M tej Ministri deklaronte se (i shkputur nga varianti origjinal n

anglisht):

Do t doja t sqaroja se nse urdhri i Gjykats Europiane do t [synohej q t] zbatohej

plotsisht, ather Almir Rrapo, [apelimi i t cilit ishte] i pezulluar prpara Gjykats s

Lart, do lihej i lir prej dats 1 Dhjetor 2010. [Do t ndodhte kshtu] sepse, sipas

legjislacionit shqiptar, nj vendim gjykate merr karakter ekzekutiv dhe juridik pas

prfundimit t gjyqit [prpara] Gjykats s Apelit dhe jo pas rfundimit t gjyqit [prpara]

Gjykats s Lart. N datn e gjyqit t organizuar nga kjo e fundit, bazuar n Nenin 499

1 t KPP, lirimi i Armir Rrapos do t jet i domosdoshm

10

N varsi t ktyre kushteve, nj person i cili prbn rrezik t lart jo vetm pr. Qytetart

shqiptar, por gjithashtu edhe pr qytetart europian dhe amerikan [do t] lihej i lir.

Pr pasoj, Ministri i Drejtsis gjendej n disa rrethana objektive t cilat e bn t pamundur

prmbushjen e plot t urdhrit t Gjykats Europiane. Nn kto rrethana, ai vendosi ta

riprogramonte datn e ekstradmit, deri n [prfundimin e] afatin kohor kur

Almir Rrapo mund t mbahej nn masn e siguris arrest n burg, i cili prfundonte ... m 1

Dhjetor 2010. Zbatimi i plot i [urdhrit] t Gjykats Europiane dhe, n vijim, shtyrja e afatit

t ekstradimit pas dats 1 Dhjetor 2010 me urdhr t Gjykats, do ta kishin uar shtetin

shqiptar drejt nj situate [n t ciln do t prfundonte] afati kohor [prej 30 ditsh] si

prcaktohet n parashikimin ligjor t msiprm. Pr kt arsye, shteti shqiptar do t kishte

[patur] detyrimin ligjor t linte n gjendje t lir Almir Rrapon. M tej do t doja t

sqaroja se sipas Nenit 500 t KPP, Ministri i Drejtsis nuk mundi t pezulloj ekzekutimin e

vendimit pr ekstradimin e Almir Rrapos, si rezultat i urdhrit t Gjykats Europiane, sepse ai

parashikim nuk e prmban nj klauzol t till, dhe pr pasoj nuk siguron korigjimin e

pasojave.

M tej, do t donim t bnim t qart se legjislacioni shqiptar nuk parashikon se far ndodh

me masn e siguris arrest me burgim, nse Gjykata e Lart vendos [ta heq] rigjykimin e

shtjes, gj e cila ndodhi. Pr pasoj, pr aq koh sa nuk ka asnj parashikim ligjor i cili

kushtzon mundsin pr ta mbajtur kt mas n fuqi, n nj shtje t till, interpretimi

ligjor do t kishte favorizuar . Almir Rrapon. Kshtu, n nj rast t till, ky i fundit do t

[ishte liruar] lirohej. Qllimi i pals shqiptare ishte t shmangte lnien n gjendje t lir

Almir Rrapon pr arsye se ai prbn rrezik t lart pr shoqrin, pr akuzat e rnda e

ngritura kundr tij dhe mundsin e madhe q ai t largohej n drejtim t paditur. N nj

situat t till, do t donim t shtonim, se m 27 Tetor 2010, pala amerikane i krkoi pals

shqiptare t ndrmerrte do mas ligjore pr tu siguruar se qytetari Almir Rrapo nuk do t

arratisej. N rast se ai do t largohej, do t thyheshin parashikimet e Traktatit t Ekstradimit.

Kshtu, shteti shqiptar nuk do t prmbushte detyrimet bilaterale ndrkombtare pr arsye se

nuk kishte administruar mir drejtsin.

D. Ngjarjet q vijojn pasi shtja i sht komunikuar Qeveris

41. M 19 Korrik 2011, ndrsa avokatt e ankuesit pretendonin se informacioni ishte marr

nn presion, dorzuan prpara nj gjykatsi t Shteteve t Bashkuara, nj procesverbal t

seancs gjyqsore t dats 11 Prill 2011. Pasi ankuesi kishte marr kshillim ligjor nga avokati

i tij n Shtetet e Bashkuara, me dshirn e tij hyri n nj marrveshje lutjeje pr falje me

Zyrn e Avokatit t Shteteve t Bashkuara, sipas s cils ai u vetdeklarua fajtor dhe hoqi dor

nga e drejta pr ta paraqitur shtjen prpara nj Jurie t Madhe, duke br q t mos kishte

asnj proces gjyqsor dhe q hapat n vijim t konsistonin n raportin e para dnimit dhe

dnimit i cili do t jepej nga gjykatsi i procesit gjyqsor. N procesverbal, ai siguronte

gjithashtu se do t ofronte asistencn e tij t krkuar nga Shtetet e Bashkuara.

11

42. Gjykatsi i shpjegoi ankuesit se dnimi maksimal n total mbi t gjitha akuzat ishte

burgimi i prjetshm dhe dnimi minimal i detyruar n total mbi t gjitha akuzat ishte

burgimi i prjetshm. Ai gjithashtu i komunikoi ankuesit se lirimi me kusht ishte hequr dhe

nse ai dnohej, do ti duhej ta vuante t gjith dnimin. M tej procesverbali prmendte

mundsin e nj lirimi nn mbikqyrje n favor t ankuesit. Gjithashtu, gjykatsi i kujtoi

ankuesit se nn rrethana t caktuara, ai kishte t drejtn t apelonte dnimin e dhn kundr

tij.

43. Gjykatsi e pranoi vetdeklarimin pr fajsi t ankuesit dhe krkoi q t prgatitej nj

raport para dnimit, n prputhje me udhzimet federale pr dnimin, duke marr parasysh

nj sr faktorsh n t cilt prfshihej dhe sjellja e tij aktuale, viktima t ndonj krimi, roli

q ai kishte patur n krim, nse e kishte pranuar prgjegjsin pr aktet etij, nse kishte

histori kriminale dhe nse ishte prpjekur t pengonte drejtsin. Gjykatsi i seancs gjyqsore

mbajti t fsheht dnimin q pritej t jepej.

44. M 26 Korrik 2012, ankuesi u deklarua si i pandehur nga gjykata e Shteteve t Bashkuara

(shiko paragrafin 11 msipr). Ai u dnua me 80 muaj burgim. Me t dal n gjendje t lir ai

do t ishte nn mbikqyrje pr nj periudh tre vjeare sipas kushteve t lirimit t mbikqyrur.

II. LIGJI DHE PRAKTIKA PRKATSE VENDASE

A. Kushtetuta e Shqipris

45. Kushtetuta e Shqipris, n pjest t lidhura me shtjen, parashikon si mposht.

Neni 4

1. Ligji prbn bazat dhe limitet e aktivitetit t Shtetit.

2. Kushtetuta sht ligji suprem n Republikn e Shqipris.

Parashikimet e paraqitura n Kushtetut hyjn n fuqi menjher, ashtu si parashikohen nga

Kushtetuta.

Neni 5

Republika e Shqipris zbaton ligjin ndrkombtar q ndikon mbi t.

Neni 17

1. Kufizimet e t drejatve dhe lirive t parashikuara n kt Kushtetut, mund t shfuqizohen

vetm me an t ligjit n interes t publikut ose pr mbrojtjen e interesave e t tjerve.

Kufizimi do t ishte n proporcion me situatn e cila e diktonte at.

12

2. Kto kufizime mund t mos e shkelin esencn e t drejtave dhe lirive dhe n asnj mnyr

nuk duhet t tejkalojn kufizimet e parashikuara n Konventn Europiane t t Drejtave t

Njeriut.

Neni 21

Jeta e individit mbrohet me ligj.

Neni 116

1. Aktet normative t cilat ushtrohen n Republikn e Shqipris jan:

a) Kushtetuta;

b) Marrveshjet e ratifikuara ndrkombtare;

c) Ligjet;

) Aktet normative t Kshillit t Ministrave.

(...)

Neni 122

1. do marrveshje e ratifikuar ndrkombtare sht pjes prbrse e sistemit juridik

vendas, menjher pas publikimit t tij n Fletoren Zyrtare t Republiks s

Shqipris. Ajo hyn menjher n fuqi, me prjashtim t rasteve kur nuk sht e vet-

zbatueshme dhe zbatimi i saj krkon prfshirjen e nj ligji. (...)

Ligji i Gjykats Kushtetuese pr shtjen

46. Me nj vendim ky, nr. 65 t dats 10 Dhjetor 1999, Gjykata Kushtetuese, e mbshtetur

n Konvent, vendosi t heq dnimin me vdekje n koh paqeje n t gjitha parashikimet e

Kodit Penal dhe n dy parashikimet e Kodit Penal Ushtarak.

B. Kodi i Procedurs Penale (KPP)

47. Nenet 232-239 parashikojn ndrmarrjen e masave t mposhtme t detyrueshme t

siguris: ndalohet largimi jasht territorit t shtetit (Neni 233); detyrimi pr ti raportuar

policis juridike (Neni 234); ndalimi dhe detyrimi pr t qndruar n nj vend t caktuar

(Neni 235); garanci (Neni 236); arrest shtpie (Neni 237); ndalim me burgim (Neni 238); dhe

ndalim n nj institucion psikiatrik (Neni 239).

48. Neni 266 1 parashikon, se nse periudha e ndalimit mbaron, dhe nse motivet pr t

cilat sht dhn ndalimi ekzistojn ende, gjykata mund t lshoj nj tjetr mas sigurie nse

mbshtetet nga rrethanat e shtjes.

13

49. Nenet 488-503 jan rregullatori pr procedurn e ekstardimit n nj vend t huaj. Sipas

Nenit 489 krkesa pr ekstradim duhet ti adresohet Ministrit t Drejtsis dhe t shoqrohet

me dokumentacionin mbshtets. Krkesa pr ekstradim duhet t prfshij, inter ali,

parashikimet e zbatueshme ligjore t huaja, t pohoj nse ligji i huaj parashikon zbatimin e

dnimit me vdekje n lidhje me aktin kriminal pr t cilin sht krkuar ekstradimi.

50. Ministri i Drejtsis ia kalon krkesn prokurorit t rrethit, i cili brenda tre muajve nga

momenti i dorzimit t krkess pr ekstradim nga Shteti q bn krkesn, dorzon nj

aplikim n Gjykatn e Rrethit sipas Nenit 492.

51. Neni 439 parashikon lshimin e nj urdhri pr siguri t detyruar kundr personit q do t

ekstradohet pr t shmangur fshehjen e tij nga drejtsia. Urdhri i siguris lshohet n

prputhje me parashikimet e prgjithshme pr urdhrat e siguris dhe do t revokohet brenda

tre muajve nga ekzekutimi i tij nse procedurat jan ende pezull prpara gjyqit. Kjo periudh

mund t shtyhet ndoshta edhe pr nj muaj m shum sipas krkess s prokurorit (Neni 439

2 dhe 4).

52. N prputhje me Nenin 494, Gjykata e rrethit mund t lshoj nj urdhr paraprak sigurie

me krkesn e prokurorit n munges t krkess pr ekstradim. Nj urdhr i till sigurie

mund t lshohet nse: a) Shteti q ka br krkesn ka lshuar nj urdhr q privon lirin,

ose nj dnim me burgim kundr personit n fjal, me kusht q Shteti q bn krkesn t ket

si objektiv q m pas t lshoj nj krkes pr ekstradim; b) Shteti q ka br krkesn ka

dorzuar informacion t detajuar rreth aktit kriminal dhe ka ofruar element t mjaftueshm

pr identifikim e personit; c) ka rrezik fshehje. Nj urdhr ndalimi do t revokohet nse

brenda tetmbdhjet ditve, dhe n fardo rasti, brenda nj periudhe pr maksimumin dyzet

dit, asnj krkes ekstradimi nuk depozitohet n Ministrin e Drejtsis.

53. Arrestimi ose ndalimi duhet t vihet n zbatim nga Gjykata e Rrethit brenda dyzet e tet

orve (Neni 495 2 dhe 3).

54. Ministria e Drejtsis do t procedoj me ekstradimin brenda 30 ditve nga data n t

ciln vendimi i gjykats bhet prfundimtar. Me mbarimin e ktij limit kohor, personi do t

lirohet nse Ministria nuk procedon me ekstradimin e tij (Neni 499 1).

C. Juridiksioni n Aktin e shtjeve penale (Ligji nr. 10193 i dats3 Dhjetor 2009 mbi

juridiksionin e shtjeve penale me autoritetet e huaja)

55. Prve kushteve t parashikuar n Kodin Penal dhe n Kodin e Procedurs Penale,

seksioni 32 pohon se nse ekstradimi i nj personi n nj vend t huaj sht i lejueshm, inter

alia, kur (d) Shteti q bn krkesn siguron se nuk do t ushtroj dnimin me vdekje, ose n

rastin kur ky dnim sht i aplikueshm, Shteti q bn krkesn nuk do ta ekzekutoj at.

D. Traktati i Ekstardimit midis Shteteve t Bashkuara dhe Mbretris s Shqipris

(Traktati i Ekstradimit)

14

56. Traktati bilateral i ekstardimit midis Shtetve t Bashkuara dhe Mbretris s athershme

t Shqipris u nnshkrua m 1 Mars 1933. Ai hyri n fuqi m 14 Nntor 1935 dhe sht

ende n fuqi. N parashikimet e tij, t cilat kan lidhje me shtjen, thuhet se.

Neni II

Personat , t cilt akuzohen ose do t dnohen me nj nga krimet e mposhtme, do t

dorzohen sipas parashikimeve t Traktatit aktual:

1. Vrasje (duke prfshir ktu edhe krimet n rrethanat e atvrasjes, helmit apo vrasjes

s fmijve); vrasje n mnyr t vetdijshme;

(...)

Neni VIII

Nn dispozitat e ktij Traktati, asnj nga Palt e Larta Kontraktuese nuk do t jet e detyruar

ti dorzoj qytetart e saj, me prjashtim t rasteve kur nj kombsi e till sht marr pas

kryerjes s krimit pr t cilin sht krkuar ekstradimi. Shteti tek i cili sht paraqitur apelimi

do t vendos nse personi i deklaruar sht qytetari i tij.

Neni XI

(...)

Arrestimi i te arartisurit do t realizohet n prputhje me ligjet e shtetve prkatse (...)

Personi i arrestuar paraprakisht, do t lirohet, nse brenda dy muajve nga data e arrestimit n

Shqipri, apo nga data e zotimit n Shtetet e Bashkuara nuk realizohet krkesa formale pr

dorzim s bashku me provat e dokumentuara, si sht krkuar paraprakisht nga agjenti

diplomatik i Qeveris q bn krkesn, ose n munges t tij, nga nj oficer konsullor. (...)

III. LIGJI DHE PRAKTIKA PRKATSE NDRKOMBTARE

Ligji dhe praktika e Shtetit t Nju Jorkut

57. Qeveria parashtron se seksioni 400.27 i Ligjit t Procedurs Penale t Nju Jorkut (LPP)

e programon procedurn pr prcaktimin e dnimit sipas provs kundr krimit t vrasjes s

shkalls s par. Paragrafi 10 i seksionit t msiprm, i prcaktuar si udhzimi i juris, i cili

sht br penges, prcakton si m posht:

N prfundim t t gjith t dhnave, njerzit dhe i padituri mund t paraqesin argumenta

pro dhe kundr dnimit t krkuar nga njerzit. Njerzit mund t dorzojn prmbledhjen e

par dhe m pas i akuzuari mund t paraqes prmbledhjen prfundimtare. Pas ksaj, gjykata

15

i dorzon akuzn juris mbi do shtje n prputhje me rrethanat. N akuzn e saj, gjykata

duhet t udhzoj jurin se pr sa ka t bj me do rast vrasje t shkalls s par, juria duhet

t marr parasysh nse duhet t praktikohet ose jo dnimi me vdekje, dhe se juria duhet t jet

unanime me secilin dnim. Gjithashtu, gjykata duhet t udhzoj jurin se n rast se juria nuk

arrin marrveshje unanime n lidhje me dnimin, gjykata do ta dnoj t akuzuarin me nj

periudh burgimi, me minimumin e hapsirs kohore, midis 20-25 viteve dhe me maksimumin

me burgim t prjetshm. Sipas akuzs s gjykats, juria do t trhiqet pr t diskutuar

dnimin q do t ushtrohet. (...)

58. N shtjen Njerzit kundr LaValle [3 NY 3d88 (2004)] Gjykata e Apelit t Nju Jorkut e

anashkalon statutin e dnimit me vdekje (seksioni 400.27 (10) msipr) duke e deklaruar

udhzimin penges pr juris si jo kushtetues me Kushtetutn e Shtetit. Gjykata e hedh

posht udhzimin penges sepse ai krijon rrezikun e madh q t detyroj antart e juris t

dnojn t akuzuarin me dnim me vdekje, duke thyer ... Klausoln N Proces e Sipr.

59. N shtjen Njerzit kundr Taylor [9 Nyrd 129 (2007)] Gjykata e Apelit e Nju Jorkut

rikonfirmoi se statuti pr dnimin me vdekje ishte jo kushtetues si ishte prcaktuar n

shtjen LaValle. Ajo prcaktonte, inter alia, se:

Ashtu si n shtjen LaValle, jemi mbledhur sot nisur nga natyra e parevokueshme e

dnimit kapital, si edhe pr nevojn tjetr pr siguri m t madhe pr pasojn e dnimeve

kapitale t juris (referenca sht e hequr). Ne nuk biem dakort me pretendimin se Gjykata

bri gabim n shtjen LaValle, apo q takimet tona ishin dicta, dhe kshtu mbesim saktsisht

aty ku ishim tre vjet m par: statuti i dnimit me vdekje nuk sht kushtetues dhe nuk sht

brenda kompetencs son q t shptojm statutin. Kshtu, LaValle ngarkohet me precedent

t plot. Legjislacioni, i kujdesshm n mbrojtjen e procesit t Shtetit ton, q sht ende n

zhvillim, mund t risjell nj statut dnues, i cili sht i lir nga detyrimi dhe vetdija pr

nevojat e nj jurie q t msoj pasojat e zgjedhjes s saj.

60. Sot, do t dukej sikur legjislacioni i Shtetit nuk ka nxjerr ndonj statut mbi ushtrimin e

dnimit me vdekje. Pr m tepr do t dukej sikur dnimi me vdekje nuk sht ushtruar mbi

asnj t pandehur.

LIGJI

1. PRETENDIMET PR THYERJEN E NENEVE 2 DHE 3 T KUSHTETUTS DHE

T NENIT 1 T PROTOKOLLIT NR. 13 T CILAT DALIN N PAH NGA

RREZIKU PR USHTRIMIN E DNIMIT ME VDEKJE

61. Ankuesi shprehu paknaqsin se ekstradimi i tij n Shtetet e Bashkuara dhe rreziku pr

tiu nnshtruar dnimit me vdekje, thyejn Nenet 2 dhe 3 t Konvents dhe Nenin 1 i

Protokollit Nr. 13, t cilt pohojn si m posht:

Neni 2: E drejta e jets

16

1. E drejta e jets e donjrit do t mbrohet me ligj. Asnjrit nuk do ti privohet mbrojtja e

jets s tij gjat ekzekutimit t nj dnimi t gjykats, pasi ai ka br nj krim , pr t cilin ky

dnim parashikohet nga ligji.

2. Privimi i jets nuk do t konsiderohet si shkaktar pr shkeljen e ktij neni kur ai vjen

si rezulatat i prdorimit t forcs, i cili sht absolutisht i nevojshm:

(a) N mbrojtje t do personi pr dhun t paligjshme;

(b) Pr t patur ndikim mbi arrestin e ligjshm ose pr t ndaluar arratisjen e nj personi i

ndaluar n mnyr ligjore;

(c) N nj akt t ndrmarr n mnyr t ligjshme pr t ndaluar nj protest ose

kryengritje.

Neni 3: Ndalimi i torturave

Asnj person nuk do t bhet objekt i torturave, i trajtimit njerzor apo degradues; apo i

dnimit.

Neni 1 i Protokollit 13: Heqja e dnimit me vdekje

Dnimi me vdekje do t hiqet. Asnj nuk do t dnohet apo ekzekutohet me kt dnim.

A. Pranueshmria

62. Qeveria parashtroi iden se ankuesi nuk duhet t konsiderohet viktim e dhunimit t

Konvents, referuar vendimit t Gjykats s Lart, dat 26 Nntor 2010, i cili kishte

shfuqizuar vendimin e gjykatave t ulta dhe e kishte parashtruar shtjen pr rishikim n

Gjykatn e Rrethit.

63. Gjykata thekson se nj vendim ose mas n favor t ankuesit , n parim, nuk sht e

mjaftueshme pr t privuar individin nga statusi i tij/isaj si viktim, n qoft se autoritetet

vendase nuk e kan njohur shkeljen e Konvents as shprehimisht dhe as n prmbajtje, dhe

m pas nuk e kan korrigjuar situatn (shiko, mutatis mutandis, Mishgjoni kundr Shqipris,

nr. 18381/05, 42, 7 Dhjetor 2010).

64. N shtjen konkrete, Gjykata vren se vendimi i Gjykats s Lart u vu n zbatim

menjher pas ekstradimit t ankuesit. Edhe pse ajo i pranoi thyerjet e nj sr parashikimeve

ligjore nga gjykatat e ulta dhe e paraqiti shtjen pr rishikim, prsri nuk qe n gjendje t

anullonte ekstradimin e ankuesit, i cili kishte ndodhur tashm. Nn t tilla rrethana, ankuesi

mund t vazhdoj t pretendoj se sht viktim e nj shkelje t t drejtave t tij sipas

Konvents pr sa ka t bj me ekstradimin. Pr kt arsye, Gjykata e refuzon kundrshtimin

e tij.

17

65. Gjykata mendon se kjo ankes nuk sht krejt e pa bazuar n fakte, nse i referohemi

Nenit 35 3 (a) t Konvents. M tej ajo pohon se nse bazohemi n t dhna, ajo nuk sht

e papranueshme. Kshtu, ajo duhet t deklarohet e pranueshme.

B. Cilsit

1. Materialet e dorzuara nga palt

66. Ankuesi deklaron se n baz t dokumentave t dorzuara nga autoritetet e Shteteve t

Bashkuara, ekzistonte rreziku q mbi t t ushtrohej dnimi kapital. Ai argumenton se kjo

alternativ nuk u mor aspak n konsiderat nga Gjykata e Rrethit dhe Gjykata e Apelit t cilat

urdhruan ekstradimin e tij. Ai u prforcua m tej nga vendimi i Gjykats s Lart i dats 26

Nntor 2010. Gjithashtu, ai bri krkes pr cilsin e siguris s ofruar nga autoritetet e

Shteteve e Bashkuara me an t shnimeve diplomatike: i vetmi autoritet prgjegjs pr

dhnien e ksaj sigurie duhej t ishte Avokati i Prgjithshm. Aplikuesi ftoi Gjykatn t

shprfillte vendimet e Gjykats s Apelit t Nju Jorkut, pr arsye se krimet me t cilat ai ishte

akuzuar ishin krime federale dhe ligji i bazuar n vendimet e mparshme nuk zbatohej.

Avokati i ankuesit i krkoi Gjykats t mos e merrte parasysh procesverbalin e seancs

gjyqsore t dats 19 Korrik 2011, pr arsye se ishte lshuar n rrethana dhune dhe keqtrajtimi

(shiko paragrafin 41 msipr).

67. Qeveria deklaroi se gjykatat vendase i kishin shqyrtuar objektivisht dhe i kishin

kundrshtuar argumentat e ankuesit n lidhje me dnimin me vdekje. Shtete e Bashkuara m

an t shnimeve diplomatike nr. 91 t dats 8 Nntor 2010 dhe nr. 22 t dats 24 Shkurt

2011, i kishin ofruar siguri autoriteteve shqiptare se dnimi me vdekje as nuk do t krkohej

dhe as nuk do t ushtrohej mbi ankuesin. M tej, Qeveria u mbshtet n ligjin e nxjerr nga

vendimet m t hershme nga Gjykata e Apelit t Nju Jorkut, i cili e shpallte dnimin me

vdekje anti kushtetues. Pr m tepr, sipas Qeveris, dnimi me vdekje nuk ushtrohej n Nju

Jork q prej vitit 1977.

68. Gjithshtu, Qeveria mbshtetej n dorheqjen nga akuza, t ciln ankuesi e kishte firmosur

me vullnetin e tij, nn asistencn e avokatit (shiko paragrafin 41 msipr). Sipas Qeveris,

mundsia pr tiu nnshtruar dnimit me vdekje nuk u prmend n seancn gjyqsore dhe

kshtu, nuk ekzistonte asnj mundsi pr ushtrimin e dnimit me vdekje n kt shtje.

2. Prcaktimi i Gjykats

(a) Parimet e prgjithshme

69. Gjykata i referohet parimeve t prgjithshme t parashtruara n vendimin e saj pr

shtjen Al-Saadoon dhe Mufdhi kundr Mbretris s Bashkuar, nr. 61498/08, 115-127,

GJEDNJ 2010 (ekstrakte), veanrisht:

18

118. (...) pr sa ka t bj me t gjith ato shtete t cilt jan t varur prej tij, e drejta sipas

Nenit 1 t Protokollit Nr. 13 pr t mos iu nnshtruar dnimit me vdekje, i cili nuk pranon

asnj anashkalim dhe ushtrohet n t gjitha rrethanat, vendoset prkrah t drejtave n Nenet 2

dhe 3 si nj e drejt themelore, duke respektuar nj nga vlerat baz t shoqrive demokratike,

antare t Kshillit t Europs. Si i till, parashikimet e tij duhen prcaktuar n mnyr strikte

(referencat jan hequr).

...

120. (...) Kto prshkrime, sbashku me praktikn e vazhdueshme t Shtetit pr vzhgimin e

moratoriumit pr dnimin kapital, jan tregues t fort se Neni 2 sht amenduar pr t

ndaluar dnimin me vdekje n t gjitha rrethanat. N kundrshtim me kt situat, Gjykata

nuk merr parasysh se shprehja n fjalin e dyt t Nenit 2 1 vazhdon t jet n mbrojtjen e

t akuzuarit me interpretin e saj t fjalve trajtim apo dnim degradues ose njerzor n

Nenin 3, duke prfshir edhe dnimin me vdekje (sht hequr referenca).

...

122. Neni 3, i cili ndalon kategorikisht torturn dhe trajtimin apo dnimin njerzor apo

degradues, respekton nj nga vlerat themelore t shoqrive demokratike. Ai nuk prmban

asnj parashikim pr prjashtime dhe sipas Nenit 15, nuk lejohet asnj shkelje e tij, madje as

n rastin e nj emergjence publike q krcnon jetn e kombit. Duke qen se ndalimi i

torturs dhe i trajtimit apo i dnimit njerzor ose degradues sht absolut, pavarsisht

qndrimit t viktims, natyra e do krimi t kryer q supozohet t jet kryer nga ankuesi nuk

ka lidhje me qllimet e Nenit 3 (referenca sht hequr).

123. M tej, Gjykata prsrit se dbimi nga nj Shtet Kontraktues mund t ngrej nj shtje

sipas Nenit 3, dhe sipas Konvents t bj prgjegjs Shtetin tek i cili jan paraqitur

mjaftueshm t dhna t rndsishme pr t besuar se personi n fjal, n rast largimi nga

vendi i vet, prballet me rrezikun real pr tiu nnshtruar nj mnyre trajtimi q bie ndesh me

Nenin 3. N nj rast t till, Neni 3 parashtron detyrimin pr t mos e larguar personin n

fjal n at shtet (referenca sht hequr).

124. N nj rast t till, Gjykata mblidhet pr t vlersuar situatn n shtetin prits sipas

krkesave t Neneve t msiprm. Megjithat, asnjher nuk shtrohet shtja pr t gjykuar

apo pr t br prgjegjes shtetin prits, si nga ligji i prgjithshm ndrkombtar, nga

Konventa apo nga ndonj form tjetr. Megjithat, pavarsisht detyrimeve t vendosura ose

q mund t vendosen sipas Konvents, jan detyrimet e vendosura nga Shteti Kontraktues (i

cili ka ndrmarr edhe veprimin) ato t cilat kan pasoj t drejtprdrejt ndaj individit pr

ta ekspozuar at kundrejt rrezikut pr tu larguar nga vendi i tij dhe pr tu keqtrajtuar

(referenca sht hequr).

...

19

127. Gjykata duhet t ket parasysh karakterin e veant t Konvents si nj traktat pr

zbatimin e prbashkt t t drejtave dhe lirive themelore t njeriut. Ajo duhet t udhhiqet

nga fakti se synimi i Konvents, si nj instrument pr mbrojtjen e qnieve njerzore, krkon

q parashikimet e saj t interpretohen dhe t zbatohen n mnyr t till q ta bjn mbrojtjen

e saj n vlera praktike dhe t efektshme (referncat jan hequr).

128. Sipas Nenit 1 t Konvents, sht pranuar q nj Pal Kontraktuese sht prgjegjse pr

t gjitha aktet dhe pakujdesit e organeve t saj, pavarsisht faktit nse akti ose pakujdesia n

fjal erdhi si rezultat i ligjit vendas apo nevojs pr tu pajtuar me detyrimet ligjore

ndrkombtare. Neni 1 nuk bn dallime pr llojin e vendimit apo mass n fjal dhe nuk

prjashton asnj pjes t juridiksionit t Pals Kontraktuese nga nj hetim i hollsishm n

prputhje me Konventn (referenca sht hequr). Supozohet q Shteti mban detyrimet e

vendosura nga Konventa n prputhje me zotimet e traktatit, sapo Konventa hyn n forc

(referenca sht hequr). Pr shembull, n rastin e Soering (referenca sht hequr) ... sipas

Nenit 3 t Konvents, u b e detyrueshme q nj i arratisur t mos dorzohej n nj Shtet

tjetr, ku ka mjaftueshm t dhna pr t besuar se ekziston rreziku q ai mund t bhet

objekt i torturave apo i trajtimit ose i dnimit njerzor dhe degradues. Ky detyrim u vendos

pr ti dhn prparsi detyrimev t Mbretris s Bashkuar bazuar n Traktatin e

Ekstradimit pr t cilin kishte rn dakort me Shtetet e Bashkuara, n vitin 1972.

(b) Zbatimi i parimeve t msiprme n shtjen konkrete

70. N rastin konkret, ankuesi u arrestua me synimin pr tu ekstraduar n Shtete e

Bashkuara. M 30 Gusht 2010, autoritetet e Shteteve t Bashkuara krkuan n mnyr zyrtare

ekstradimin e tij, intera lia, mbi nj akuz kapitale. M 30 Shtator 2010 dhe 1 Nntor 2010,

Gjykata e Rrethit dhe Gjykata e Apelit respektivisht, morn vendimin n favor t ekstradimit

t ankuesit. sht pr t ardhur keq q gjykatat e ulta ran dakort q t lejonin ekstradimin e

ankuesit pa ekzaminuar mundsin e rrezikut t pretenduar nga ai. sht shokues fakti se

gjykatat e ulta nuk krkuan kurr siguri nga Qeveria q bnte krkesn, se dnimi me vdekje

nuk do t jepej nse ankuesi dnohej (shiko paragraft 13 dhe 16 m sipr). Kjo problematik

u ngrit si shtje gjat procedurave prpara Gjykats s Lart, faz n t ciln, me keqardhje,

ankuesi ishte ekstraduar (shiko paragraft 24 dhe 25 m sipr). N lidhje me kt situat,

Gjykata kujton se Protokolli Nr. 13, i cili n Shqipri hyri n fuqi m 1 Qershor 2007, s

bashku me detyrimet e Shtetit prgjegjs bazuar n Nenet 1, 2 dhe 3 t Konvents, pohonte

se, pr fardo arsye, ai nuk do ti ndalonte individt me synimin pr ti ekstraduar ata dhe

m pas t gjykoheshin me akuza kapitale. Gjithshtu, Shteti prgjegjs brenda juridiksionit t

tij, nuk duhet ti bnte n asnj mnyr individt subjekt t nj rreziku real pr tu dnuar me

dnim me vdekje dhe m pas t ekzekutoheshin (shiko, mutatis mutandis, Al-Saadoon dhe

Mufdhi, cituar m sipr 137), nse nuk krkohej dhe ofrohej siguri e mjaftueshme dhe e

detyrueshme nga autoritetet prgjegjse t Shtetit q bnte krkesn.

71. Megjithat, prpara ekstradimit t ankuesit m 24 Nntor 2010, dhe n prgjigje t

krkess s Ministrit shqiptar t Drejtsis pr siguri kundr dnimit me vdekje, m 8 Nntor

20

2001, Ambasada e Shteteve t Bashkuara, me an t nj shnimi diplomatik, pohon se

dnimi me vdekje as nuk do t krkohet dhe as nuk do t ushtrohet kundr [ankuesit] pas

ekstradimit t tij n Shtetet e Bashkuara.

72. Gjykata pohon se n shtjet e ekstradimit, shnimet diplomatike jan mjete standarde pr

Shtetin q bn krkesn pr t dhn do siguri, t ciln, Shteti t cilit i sht paraqitur

krkesa, e konsideron t nevojshme pr t dhn miratimin e tij pr ekstradim. Gjithashtu, ajo

pohon se n marrdhniet ndrkombtare, shnimet diplomatike japin iden e mirbesimit.

Gjykata mendon se n shtjet e ekstradimit, sht me vend q t ket hamendsime dhe jo

siguri t plot rreth nj Shteti i cili ka paraqitur krkesn dhe i cili gjithsesi ka nj histori t

gjat respekti pr demokracin, t drejtat e njeriut dhe fuqin e ligjit, dhe i cili ka marrveshje

t gjata ekstradimi me Shtetet Kontraktuese (shiko Babar Ahmad dhe t tjert kundr

Mbretris s Bashkuar (vendim) nr. 24027/07, 11949/08 dhe 36742/08, 105, 6 Korrik

2010). Pr kt arsye, Gjykata do t vlersoj cilsin e siguris s dhn dhe nse ajo mund

ta besoj at bazuar n praktikat e Shtetit i cili ka paraqitur krkesn.

73. Gjykata nuk gjen asnj fakt n materialet e paraqitura prpara saj q mund t ngjall

dyshime mbi sigurin q dnimi kapital nuk do t krkohet apo t ushtrohet mbi ankuesin nga

Shteti i cili ka paraqitur krkesn. Siguria e dhn nga Shtetet e Bashkuara t Ameriks ishte

specifike, e qart dhe aspak ekuivoke. Si u konfirmua m von n nj tjetr shnim

diplomatik t Ambasads s Shteteve t Bashkuara, m 24 Shkurt 2001, kjo siguri sht e

detyrueshme pr Departamentin e Drejtsis s Shteteve t Bshkuara. M tej, Gjykata duhet

ti jap rndsi faktit se nn kontekstin e nj krkese pr ekstradim, asnjher nuk jan

raportuar shkelje t siguris s dhn nga Qeveria e Shteteve t Bashkuara kundrejt nj Shteti

Kontraktues. Vetm interesi afatgjat i Shteteve t Bashkuara pr t respektuar angazhimet e

veta mbi ekstradimet do t ishte i mjaftueshm pr t dhn mirbesimin dhe heqjen e do

dyshimi pr t mundsin e rrezikut q kjo siguri t shkelej (shiko Babar Ahmad dhe t Tjert

(vendim), cituar msipr, 107-8). S fundmi, si evidentohet edhe nga procesverbali i

dats 19 Korrik 2011, n t cilin ankuesi pranon fajsin ndaj akuzave, Shtetet e Bashkuara

nuk kan prmendur asnj rrezik q mund t prball ankuesin me dnimin me vdekje.

74. Nn rrethanat e paraqitura m sipr, Gjykata mendon se ekstradimi i ankuesit n Shtetet e

Bashkuara nuk prbn shkelje t Neneve 2 dhe 3 t Konvents dhe t Nenit 1 t Protokollit

Nr. 13 pr sa ka t bj me rrezikun pr ushtrimin e dnimit me vdekje.

II. PRETENDIMI PR SHKELJE T NENIT 34 T KONVENTS

75. Ankuesi paraqiti ankesn se ekstradimi i tij n Shtetet e Bashkuara, i cili ishte shkelje e

udhzimit t Gjykats bazuar n Venidimin 39 t Vendimeve t Gjykats, nuk respektonte

Nenin 34 t Konvents, i cili parashikon:

Gjykata mund t marr ankesa nga do person, organizat jo qeveritare ose grup individsh

t cilt pretendojn se jan viktima t nj dhunimi t kryer nga nj nga Palt e Larta

Kontraktuese, n lidhje me t drejtat e prcaktuara n Konvent ose n Protokolle. Palt e

21

Larta Kontraktuese ndrmarrin t mos pengojn n asnj lloj mnyre ushtrimin e efektshm

t ksaj t drejte.

A. Pranueshmria

76. Gjykata pohon se kjo ankes nuk sht e pabazuar n fakte, nse i referohemi Nenit 35

3 (a) t Konvents. M tej ajo pohon se ajo nuk sht e papranueshme bazuar n disa t

dhna. Pr kt arsye, ajo duhet t deklarohet e pranueshme.

B. Cilsit

1. Materialet e dorzuara nga palt

77. Ankuesi pretendonte se ka patur shkelje t Nenit 34 t Konvents si rezultat i moszbatimit

t mass s prkohshme t Gjykats nga autoritetet Shqiptare. Ai argumenton se prkrahja e

dshirave t nj ambasade t huaj bie ndsh me shpirtin e supremacis s Konvents n

rendin ligjor vendas.

78. N lidhje me pengesat objektive pr t respektuar masn paraprake t Vendimit 39,

ankuesi argumentoi se, n prputhje me Nenin 266 1 t KPP, prve mass s ndalimit, pr

autoritetet kishte edhe masa t tjera t disponueshme. Pr m tepr, Qeveria nuk bri

prpjekje pr t informuar Gjykatn pr ekzistencn e ndonj pengese objektive prpara

ekstradimit t ankuesit.

79. Qeveria u shpreh se autoritetet nuk kishin si synim t mos respektonin detyrimet q dilnin

nga masa paraprake e Vendimit 39 t Gjykats. Duke patur parasysh natyrn komplekse t

shtjes s ankuesit, rrezikun shoqror q ai prbnte dhe detyrimet q dilnin nga zotime t

tjera ndrkombtare, autoritetet u prpoqn q t gjenin zgjidhjen m t mir. Duke iu

referuar rrethanave prjashtuese t shtjes, Qeveria i krkoi Gjykats t ishte fleksibl n

vlersimin e fakteve t cilat solln ekstradimin e ankuesit.

80. Qeveria shpjegoi se ekstardimi i ankuesit u urdhrua nga vendimi i Gjykats s Apelit, i

dats 1 Nntor 2010, i cili ishte prfundimtar dhe kishte krkuar zbatimin e res judicata. Sipas

saj, Neni 499 1 i KPP i parashikonte lirimin e ankuesit nse Ministria e Drejtsis nuk

urdhronte ekstradimin e tij brenda nj muaji nga data e vendimit t Gjykats s Apelit,

pavarsisht faktit se apelimi i ankuesit ishte ende pezull prpara Gjykats s Lart. Qeveria

sqaroi se ligji vendas nuk parashikonte vazhdimin e mass s ndalimit me burg nse Gjykata

e Lart vendoste q ta falte nj shtje. Pr pasoj, duke qen se ligji nuk detyronte

vazhdimin e gjendjes s arrestit pr ankuesin, interpretimi ligjor ishte n favor t t akuzuarit,

i cili n fund do t prfundonte me lirimin e tij. N rastin konkret, nse autoritetet do ta kishin

liruar ankuesin, Qeveria do t gjendej prpara situats s shkeljes s parashikimeve t

Traktatit t Ekstradimit. Nse autoritetet nuk do ta kishin ekstraduar ankuesin m 1 Dhjetor

2010, atyre do tiu ishte dashur da linin at n gjendje t lir n mbshtetje t Nenit 499 1

22

t KPP. Pr pasoj, Ministri i Drejtsis u prball me nj penges objektive pr t realizuar

prmbushjen e mass s prkohshme t Gjykats.

2. Prcaktimi i Gjykats

(a) Parimet e prgjithshme

81. Masat e prkoshme n prputhje me Vendimin 39 t Vendimeve t Gjykats prdoren

vetm n sfera t kufizuara. N praktik, Gjykata e prdor nj mas t till vetm nse ka

rrezik t shkaktohen dme t pariparueshme. Duke qen se n Konvent nuk ka asnj

parashikim specifik n lidhje me fushat n t cilat do t aplikohet Vendimi 39, krkezat pr

zbatimin e tij zakonisht kan t bjn me t drejtn e jets (Neni 2), t drejtn pr t mos u

br objekt dhunimi apo trajtimi njerzor (Neni 3) dhe veanrisht, t drejtn pr t

respektuar jetn private dhe at familjare (Neni 8) ose t drejta t tjera t garantuara nga

Konventa (shiko Mamatkulov dhe Askarov kundr Turqis, nr/ 46827/99 dhe 46951/99,

104, GJEDNJ 2005-I). Sipas sistemit t Konvents, masat e prkohshme luajn nj rol

thelbsor n shmangien e sitauatave t pakthyeshme t cilat do ta pengonin Gjykatn t

ekzaminonte sakt aplikimin dhe ku t ishte e mundur, ti siguronte ankuesit prfitimin

praktik dhe efikas t t drejtave t Konvents q ai krkonte. N kto kushte, nse shteti

prgjegjs nuk prmbushte masat paraprake, do t kishte efikasitet t t drejts s ankimit t

individit, e garantuar nga Neni 34 dhe nga siprmarrja formale e Shtetit n Nenin 1 pr t

mbrojtur t drejtat dhe lirit e prcaktuara n Konvent (Mamatkulov, cituar m sipr, 125).

82. Neni 34 do t shkelej nse autoritetet e Shtetit Kontraktues nuk do t arrijn t ndrmarrin

t gjitha hapat t cilat do t duhej t ishin ndrmarr pr t prmbushur masn e prkohshme

t prdorur nga Gjykata (Paladi kundr Moldavis, nr. 39806/05), 88, 10 Mars 2009). Gjat

ekzaminimit t nj krkese kundr Nenit 34 n lidhje me pretendimin se Shteti Kontraktues

nuk prmbushi masn e prkohshme, Gjykata nuk do t rikthehet t shqytoj nse vendimi i

saj pr zbatimin e masave t prkohshme ishte i sakt. I takon Qeveris prgjegjse ti

demonstroj Gjykats nse masa e prkohshme u prmbush. Ose n nj rast prjashtues, ajo

duhet t demonstroj se pati nj penges reale e cila ndaloi prmbushjen e mass s

prkohshme, dhe se Qeveria mori t gjitha hapat e nevojshme pr ta hequr kt penges dhe

pr ta mbajtur Gjykatn t informuar rreth situats (Paladi, cituar msipr, 92; Grori kundr

Shqipris, nr. 25336/04, 184, 7 Korrik 2009; dhe Al-Saadoon dhe Mufdhi, cituar msipr,

161).

(b) Aplikimi i parimeve t msiprme pr shtjen n fjal

83. Gjykata pohon se fillimisht Qeveria prgjegjse u informua n lidhje me masn e

prkohshme sipas Vendimit 39, t dats 12 Tetor 2010, me an t nj faksi dhe poste. Sipas

ksaj mase ankuesi nuk do t ekstradohej deri sa t plotsohej harku kohor prej dhjet ditsh

pasi vendimi i Gjykats s Apelit iu b i njohur Gjykats. Zgjatja e aplikimit t mass s

prkohshme deri n pesmbdhjet dit pasi Gjykata e Lart i bri t njohur Gjykats

vendimin e saj, dhe iu komunikua me an t faksit dhe posts Qeveris prgjegjse m 2

23

Nntor 2010. Pavarsisht siguris s ofruar nga Qeveria e Shteteve t Bashkuara, m 18

Nntor 2010, Qeveria u informua se masa e prkohshme vazhdonte t zbatohej. Megjithat,

ankuesi u ekstradua m 24 Nntor 2010. Ishte e qart se masa e prkohshme nuk u zbatua.

84. Gjykata do t prcaktoj nse kishte pengesa t dukshme t cilat e penguan Qeverin t

prmbushte masn, dhe nse ajo mori t gjitha masat e arsyeshme pr t hequr pengesn dhe

pr ta mbajtur Gjykatn t informuar rreth situats (shiko Grori, cituar msipr, 188).

85. Fillimisht, Gjykata nuk e pranon argumentin e Qeveris se me ekstradimin e ankuesit, ata

prmbushnin vendimin final t Gjykats s Apelit, t dats 1 Nntor 2010. Pr qllime t

Konvents, nj vendim final , i cili sht br res judicata, sht nj vendim i cili nuk bhet

objekt kontrolli nga nj gjykat m e lart, dhe prfundimisht, shfuqizohet (shiko mutatis

mutandis, Gjyli kundr Shqipris, nr. 32907/07, 33-34, 29 Shtator 2009). Ndrsa vendimi

konkret i Gjykats s Apelit u shfuqizua n mnyr t ligjshme nga vendimi i Gjykats s

Lart, i dats 26 Nntor 2010 dhe ato procedura jan ende pezull.

86. Gjykata nuk mund ta pranoj argumentin e Qeveris se mos ekstradimi i ankuesit do t

kishte ndrhyr n detyrimet ndrkombtare t Shqipris, duke iu referuar Traktatit t

Ekstradimit t vitit 1935. N kto rrethana, Gjykata i referohet ligjit t saj t nxjerr bazuar n

vendime t shtjeve t mparshme, dhe t prmbledhur n vendimin Al-Saadoon dhe

Mufdhi pr t treguar se Konventa synon t ruaj t drejtat q jan praktike dhe t

efektshme dhe se nj Shtet prgjegjs supozohet se e respekton detyrimin e Konvents, pr

sa ka t bj me angazhimin ndaj traktatit prpara ose menjher sapo Konventa hyn n fuqi

(shiko, pr shembull, paragrafin 69 msipr). Pr m tepr, n vendimin Al-Saadoon dhe

Mufdhi, Gjykata pohon se nuk sht e mundur pr nj Shtet Kontraktues t hyj n

marrveshje me nj Shtet tjetr, i cili bie n kundrshtim me detyrimet e tij bazuar n

Konvent. Ky parim mban t gjith fuqin .... duke iu referuar natyrs absolute dhe themelore

t s drejts pr t mos u br objekt i dnimit me vdekje dhe i nj dmtimi t rnd dhe t

pakthyeshm i cili i kanoset ankuesit (shiko paragrafin 138 e vendimit t prmendur). Fakti

se dmtimi, t cilin ka pr qllim ta parandaloj nj mas e prhershme, nuk materializohet,

pavarsisht pamundsis s Shtetit pr t vepruar n prputhje t plot me masn e

prkohshme, nuk ndihmon n vlersimin nse Shteti prgjegjs i ka prmbushur detyrimet e

tij bazuar n Nenin 34 (shiko Grori, cituar msipr, 194; dhe, Paladi, cituar msipr, 89).

87. N prfundim, Gjykata e kundrshton agumentin e Qeveris se ekstradimi i ankuesit ishte

i pashmangshm, duke iu referuar prfundimit t afrt t periudhs s tij t ndalimit dhe

mungess s do alternative pr t shmangur lirimin e tij. Pik s pari, nuk kishte asnj baz

ligjore pr ekstradimin e ankuesit pas vendimit t Gjykats s Lart m 26 Nntor 2010. M

tej, Gjykata vren se edhe pse limiti kohor pr ekstradimin e ankuesit u shty deri m 1

Dhjetor 2010 (shiko paragrafin 23 msipr), ai u largua fizikisht m 24 Nntor 2010, lvizje e

br dy dit prpara vendimit t Gjykats s Lart. S dyti, as gjendja ekzistuese e ligjit

kombtar e interpretuar nga Qeveria, veanrisht pamundsia ligjore pr vijimsin e

ndalimit prtej limitit kohor t parashikuar n Nenin 499 t KPP, dhe as defiencat e hasura

nga autoritetet n prpjekje pr t arritur objektivat e tyre legjislative dhe ligjvnse, nuk

24

mund t ndikonin n ndalimin e ankuesit, n munges t nj vendimi gjykate final, i cili

autorizonte ekstradimin e tij, ose shmangte apo mohonte detyrimet e Shtetit prgjegjs bazuar

n Konvent (shiko, mutatis mutandis, M.S.S kundr Belgjiks dhe Greqis, nr. 30696/09,

321, GJEDNJ 2011); Abdolkhani dhe Karimnia kundr Turqis, nr. 30471/08, 113-117,

22 Shtator 2009; onka kundr Belgjiks, nr. 51564/99, 84, GJEDNJ 2002-I; Jabari kundr

Turqis, nr. 40035/98, 49-50, GJEDNJ 2000-VIII . S treti nuk ka asnj tregues se

autoritetet patn parasysh mundsin pr ndrmarrjen e hapave pr heqjen e rrezikut t

fluturimit me t cilin do t udhtonte ankuesi nse ai do t lihej i lir, pr shembull ushtrimi i

formave t tjera krcnuese t masave t siguris, si parashikohet n KPP (shiko paragraft

47 dhe 48 msipr). S katrti, autoritetet nuk e informuan paraprakisht Gjykatn pr

ekstradimin, pr vshtirsit e hasura prej tyre pr prmbushjen e mass s prkohshme.

88. N kto rrethana, Gjykata del n prfundimin se mosprmbushja e mass s prkohshme

nga ana e autoriteteve vendase, n munges t nj justifikimi abjektiv, prbn dhunim t

Nenit 34 t Konvents.

IV. PRETENDIME PR SHKELJE T TJERA T KONVENTS

89. Ankuesi shprehu paknaqsin e tij duke pretenduar pr nj thyerje t Nenit 3 t

Konvents n lidhje me ushtrimin e nj dnimi me burgim t prjetshm pa lirim me kusht

nga gjykatat e Shteteve t Bashkuara. Qeveria pohoi se ankuesi nuk e kishte ngritur ankesn e

tij prpara gjykatave vendase.

90. Gjykata kujton se ushtrimi i dnimit me burgim t prjetshm tek nj i pandehur i rritur,

as nuk sht i ndaluar nga Neni 3 apo nga ndonj parashikim tjetr i Konvents, dhe as nuk

sht i pa aplikueshm (shiko, midis shum urdhrave t tjer, Bamber kundr Mbretris s

Bashkuar, nr. 13183/87, vendim i Komisionit, dat 14 Dhjetor 1988, dhe Saoniuk kundr

Mbretris s Bashkuar (vendim), nr. 63716/00, GJEDNJ 2001-VI). Nuk ndodh n do

shtje prjashtuese q ankuesi t jet n gjendje t demonstroj se dnimi me t cilin ai/ajo

do t prballet n nj Shtet jo kontraktues, do t ishte jashtzakonisht n dispropocion dhe

gjithashtu do t ishte n kundrshtim me Nenin 3, n momentin e ushtrimit t tij (shiko

Harkins dhe Edards kundr Mbretris s Bashkuar, nr. 9146/07 dhe 32650/07, 134, i

dats 17 Janar 2012). N munges t nj disproporcioni kaq t madh, do t ngrihet nj shtje

e Nenit 3 pr nj dnim t detyrueshm me burgim t prjetshm, pa mundsi lirimi me kusht

n po t njjtn mnyr si pr nj dnim t arsyeshm me vdekje, kur ai t mund t tregohet

se: (i) burgimi i vazhdueshm i ankuesit nuk mund t justifikohet m, me asnj t dhn

legjitime ; dhe (ii) dnimi sht i pareduktueshm de facto dhe de iure (shiko Harkins dhe

Edards, cituar msipr, 138; dhe, Kafkaris kundr Qipros, nr. 21906/04, 98, GJEDNJ

2008).

91. N rrethanat e shtjes aktuale, Gjykata mendon, sepse mendohet se kjo krkes nuk

sht e bazuar n fakte pr arsyet e mposhtme. N kohn kur ankuesi dorzoi ankesn e tij,

25

ai nuk ishte dnuar ende, dhe as nuk kishte filluar t vuante dnimin e tij. Gjykata mendon se

nse ankuesi do t kishte qen i dnuar, dnimi i mundshm q do ti jepej atij nuk do t

kishte qn kaq n disproporcion, duke marr n konsiderat akuzat pr t cilat ai akuzohej

dhe marrveshjen pr falje q ai kishte br n mnyr t vullnetshme dhe me vetdije. Pr m

tepr ankuesi nuk tregoi se, pasi t ekstradohej burgimi i tij n Shtetet e Bashkuara nuk do t

shrbente pr ndonj qllim legjitim. N t vrtet, nse atij do ti ishte dhn dnimi i

detyruar me vdekje, n kt pik do t ndodhte q burgimi i tij nuk do t shrbente pr ndonj

qllim dhe n fakt nuk do t kishte arsye q ai t jepej si alternativ. N prfundim, Gjykata

pohoi se ankuesi, n fakt, ishte dnuar nga Gjykata e Shteteve t Bashkuara me 80 muaj

burgim (shiko paragrafin 44 msipr). Kshtu, Gjykata mendon se kjo ankes nuk sht e

bazuar n fakte dhe duhet hedhur posht n prputhje me Nenin 35 3 (a) dhe 4 t

Konvents.

92. M tej ankuesi u ankua se arresti i tij dhe m pas ndalimi me burgim prbnin thyerje t

Nenit 5 1 t Konvents. Qeveria pohoi se arrestimi dhe m pas ndalimi me burgim ishin

br mbi nj baz ligjore sipas ligjit vendas.

93. Gjykata pohon se ankuesi u ndalua si nj person kundr s cilit sht ndmarr masa me

objektiv ... ekstradimin dhe ky ndalim ishte br n mbshtetje me Nenin 5 1 (f).

Megjithat, palt debatuan nse ky ndalim ishte i ligjshm sipas Nenit 5 1 t Konvents.

94. N rastet kur ligjshmria e ndalimit me burgim vihet n dyshim, Konventa i referohet

kryesisht ligjit vendas dhe vendos detyrimin pr tu prballur me rregullat ekzistuese dhe

proceduriale. Vetm prmbushja e ligjit kombtar nuk sht e mjaftueshme. Neni 5 1

krkon q do privim i liris duhet t ket parasysh q t mbroj individin nga arbitrariteti

(shiko, pr shembull, Saadi kundr Mbretris s Bashkuar, nr. 13229/03, 67, GJEDNJ

2008).

95. N shtjen konkrete, ankuesi u arrestua m 2 Korrik 2010. Arrestimi i tij u b i vlefshm

n prputhje me ligjin e gjykatave vendase, i cili mbshtetej me udhzimin ndrkombtar pr

individt n krkim dhe Neni XI i Traktatit t Ekstradimit. Gjykata pohon se Traktati i

Ekstradimit lejon arrestin me burgim pr dy muaj n pritje pr krkesn zyrtare pr ekstradim

nga Shteti i cili ka br krkesn. Kjo periudh e cila shtrihet midis dats s arrestimit t

ankuesit dhe dats n t ciln Shtetet e Bashkuara bn krkesn pr ekstradim (2 Korrik dhe

30 Gusht 2010), shnon m pak se dy muaj. Gjykata nuk ka fakte mbi t cilat t konkludoj

se ndalimi me burgim i ankuesit, prpara marrjes s krkess zyrtare t Shteteve t Bashkuara

pr ekstradim, ishte e paligjshme vetm sepse mungonte nj krkes zyrtare pr ekstradim

(shiko Khodzhayev kundr Rusis, nr. 52466/08, 137, 12 Maj 2010).

96. Pr sa ka t bj me zbatimin e ndalimit me burgim n prputhje me ligjin vendas,

Gjykata vren se gjykatat vendase, n momentin kur vendosn zgjatjen e ndalimit t tij,

vepruan n prputhje me Nenin 493 t KPP. Zgjatja e ndalimit t tij u bazua n vendimet

juridike. M tej, kohzgjatja e t gjith ndalimit, e cila sht katr muaj dhe njzet e dy dit,

nuk ishte jashtsakonisht e gjat dhe justifikohej me rregullat e proceduart e ekstradimit. Pr

26

m tepr, Gjykata nuk pranon q gjykatave vendase ju mungonte kujdesi gjat ekzaminimit t

shtjes s ankuesit (shiko Quinn kundr Francs, 22 Mars 1995, 48, Seria A nr. 311).

97. N kt mnyr, Gjykata mendon se kjo ankes nuk sht e bazuar n fakte dhe nuk duhet

pranuar, sipas Nenit 35 3 (a) dhe 4 t Konvents.

IV.ZBATIMI I NENIT 41 T KONVENTS

98. Neni 41 i Konvents parashikon:

Nse Gjykata vrteton se ka patur dhunim t Konvents ose t Protokollit, dhe nse ligji i

brendshm i Pals s Lart Kontraktuese e lidhur m shtjen, lejon vetm riparimin e

pjesshm, nse sht e nevojshme, Gjykata do t jap kompensim pr paln e dmtuar.

A. Dmi

99. Ankuesi deklaroi se ndrsa sht e vshtir q dmi i tij t llogaritet n mnyr preize n

vler monetare, kjo e fundit nuk duhet t jet m pak se 18, 000 (EUR). Kjo shum prfshinte

rrogn e tij, tarifat e studimit t tij and shuma q kompensonte privimin e liris t

ashtquajtur t padrejt. M tej, ai krkoi Eur 30,000 pr sa ka t bj me dmin jo monetar.

100. Qeveria i kundrshtoi krkesat e ankuesit duke argumentuar se ato jan t ekzagjeruara

dhe t paarsyeshme.

101. N shtjen n fjal, Gjykata pohon se ka patur thyerje t Nenit 34 t Konvents.

Gjykata nuk mund t bj ndonj lidhje midis dhunimit t konstatuar dhe dmit monetar t

krkuar. Pr sa ka t bj me mimin pr dmin jo monetar, Gjykata mendon se fakti i

pranuar pr shkelje t Nenit 34 t Konvents prbn n vetvete kompensim t mjaftueshm

(shiko, pr shembull, Al-Saadoon dhe Mufdhi, cituar msipr, 174).

B. Kostot dhe shpenzimet

102. Gjithashtu, ankuesi krkoi 2,465,743 lek shqiptar (T GJITHA) pr kostot dhe

shpenzimet e bra prpara gjykatave vendase dhe ato t bra prpara ksaj Gjykate. M tej, ai

krkon 238,498.1 dollar amerikan (USD) pr kostot dhe shpenzimet e bra prpara

gjykatave t Shteteve t Bashkuara. Ai paraqiti fatura t detajuara.

103. Qeveria i kundrshtoi krkesat e ankuesit.

104. Gjykata pohon se vetm kostot dhe shpenzimet ligjore q jan shpenzuar realisht dhe pr

nevoja t vrteta (n rastin e procedurave vendase, n rastin e krkimit t kompensimit pr

shkeljen e Konvents ose pr parandalimin e dhunimeve) dhe t cilat jan t arsyeshme n

sasi, jan t mbulueshme n prputhje me Nenin 41 t Konvents (shiko, pr shembull,

Nikolova kundr Bullgaris, nr. 31195/96, 79, GJEDNJ 1999-II; Smith and Grady kundr

27

Mbretris s Bashkuar, nr. 33985/96 dhe 33986/96, 28, GJEDNJ 1999-VI; dhe Roche

kundr Mbretris s Bashkuar, nr. 32555/96, 182, GJEDNJ 2005-X).

105. Gjykata mendon se tarifat e avokatve t ankuesit t domosdoshme pr procedurat

vendase, nuk prbjn shpenzime t nevojshme gjat procesit pr krkimin e kompensimit

pr shkeljet e Konvents t konstatuara n shtjen konkrete. Megjithat, duke patur paraysh

dokumentet e detajuar mbshtets q jan dorzuar, dhe duke br vlersimin mbi baza t

arsyeshme, Gjykata i akordon ankuesit EUR 1,500 n prputhje me procedurat e Strasburgut.

C. Munges interesi

106. Gjykata mendon se sht e prshtatshme q shkalla e mungess s interesit duhet t

bazohet n shkalln marxhinale huadhnse t Banks Qendrore Europiane, s cils i duhen

shtuar pik tre prqindshe.

PR KTO ARSYE, GJYKATA N MNYR UNANIME

1. Deklaron ankesn bazuar n Nenet 2 dhe 3 t Konvents dhe Nenin 1 t Protokollit

Nr. 13 t ngritur nga rreziku pr ushtrimin e dnimit me vdekje dhe ankesn bazuar n

Nenin 34 t pranueshme; dhe pjesn tjetr t aplikimit t papranueshme;

2. Deklaron se ka patur shkelje t Neneve 2 dhe 3 t Konvents dhe t Nenit 1 t

Protokollit Nr. 13 n rastin e ekstradimit t ankuesit n Shtetet e Bashkuara ;

3. Deklaron se ka patur shkelje t Nenit 34 t Konvents;

4. Deklaron

(a) Se pranimi pr ekzistencn e nj shkelje sht kompensim i mjaftueshm pr dmin jo

monetar t vuajtur nga ankuesi;

(b) Se Shteti prgjegjs duhet ta paguaj ankuesin brenda tre muajve nga data n t ciln

vendimi bhet i forms s prer, n prputhje me Nenin 44 2 t konvents, EUR

1,500 (nj mij e pes qind euro), plus do taks q mund t jet e taksueshme n

lidhje me kostot dhe shpenzimet, t konvertuar n vlern monetare vendase sipas

vlers s shkmbimit q sht n fuqi datn kur bhet shkmbimi;

(c) Se nga data e prfundimit t tre muajve t prmendur msipr deri n kompensim,

interesi i thjesht do t jet i pagueshm mbi shumn e msiprme me nj shkall t

barabart me shkalln marxhinale huadhnse t Banks Qendrore Europiane gjat

periudhs s mungess plus pik tre prqindshe;

5. N mnyr unanime nuk pranon pjesn tjetr t krkess s ankuesit pr kompensim.

E hartuar n anglisht dhe e paraqitur me shkrim m 25 Shtator 2012, n prputhje me

Vendimin 77 2 dhe 3 t Vendimeve t Gjykats.

Fato Arac Lech Garlicki

Zvends Sekretar President

28

SHTJA CANI KUNDR SHQIPRIS

(Ankimi nr. 11006/06)

VENDIM

STRASBURG

6 mars 2012

Ky vendim do t marr form t prer n rrethanat e prcaktuara n Nenin 44 2 t

Konvents. Ai mund ti nnshtrohet rishikimit redaktues.

N shtjen Cani kundr Shqipris,

Gjykata Europiane e t Drejtave t Njeriut (Seksioni i Katrt), duke gjykuar si Dhom e

prbr nga:

Lech Garlicki, President,

David Thr Bjrgvinsson,

Pivi Hirvel,

George Nicolaou,

Ledi Bianku

Neboja Vuinic, gjykats,

dhe Fato Araci, Zvends Regjistrues,

Pas shqyrtimit me dyer t mbyllura m 8 nntor 2011 dhe 14 janar 2012,

Shpall vendimin e mposhtm t miratuar n datn e prmendur s fundi:

PROCEDURA

1. shtja e ka zanafilln n ankimin (nr. 11006/06) kundr Republiks s Shqipris t

depozituar pran Gjykats sipas Nenit 34 t Konvents pr Mbrojtjen e t Drejtave t Njeriut

dhe Lirive Themelore (Konventa) nga shtetasi shqiptar, Z. Besnik Cani (ankuesi), m 11

mars 2006.

2. Ankuesi u prfaqsua nga Z. V. Cano, avokat q ushtron aktivitetin e tij n Tiran.

Qeveria shqiptare (Qeveria) u prfaqsua nga Agjentja e athershme e saj, Znj. S. Meneri

dhe m pas nga Znj. E. Hajro.

3. Ankuesi pretendoi se procedimet e brendshme q prcaktonin dnimin e tij ishin t

padrejta.

29

4. M 1 shkurt 2008 Presidenti i Seksionit t Katrt t cilit iu caktua shtja, vendosi t

njoftonte Qeverin e paditur n lidhje me krkesn. U vendos gjithashtu t merrej vendim

mbi pranueshmrin dhe themelin e krkess n t njjtn koh (Neni 29 1).

5. Ankuesi dhe Qeveria paraqitn individualisht vrejtjet me shkrim mbi pranushmrin

dhe themelin e krkess (Neni 59 1).

FAKTET

I. RRETHANAT E SHTJES

6. Ankuesi ka lindur n vitin 1969 dhe aktualisht po vuan dnimin me burgim n Lushnj,

Shqipri.

Procedimet gjyqsore kundr ankuesit

7. Pas disa ridrgimesh t shtjes kundr ankuesit dhe dy bashk t pandehurve t tjer, m 4

mars 2004 Gjykata e Rrethit Berat (Gjykata e Rrethit) dnoi ankuesin pr disa akuza penale

t kryera n bashkpunim me t bashk t pandehurit. Gjykata e Rrethit konstatoi se ankuesi

kishte vepruar n rrethana rnduese pr faktin se kishte qen autori i nj prej veprave penale

q kishin uar n vdekjen e nj personi ndrsa bashk t pandehurit kishin ndihmuar pr

kryerjen e asaj vepre. N lidhje me veprat e tjera penale, Gjykata e Rrethit e shpalli secilin

bashk t pandehur fajtor sipas akuzave. Gjykata e Rrethit e dnoi ankuesin me burgim t

prjetshm n baz t nj bashkimi dnimesh. Meq Gjykata e Rrethit kishte aplikuar

gjykimin e shkurtuar sipas Kodit t Procedurs Penale (KPP), dnimi i ankuesit u ul n njzet

e pes vjet burgim.

8. Gjat procedimeve t Gjykats s Rrethit, ankuesi u prfaqsua kryesisht nga avokat t

caktuar nga gjykata. N fazn prfundimtare t ktyre procedimeve, ankuesi caktoi avokat

mbrojts sipas zgjedhjes s vet, n baz t nj prokure t nnshkruar m 18 shkurt 2004, e

cila, pr aq sa ka lidhje, prmban tekstin e mposhtm:

...

Me an t ksaj prokure autorizoj S.S si avokat mbrojts dhe prfaqsues t posam

pr t m mbrojtur dhe prfaqsuar para Gjykats s Rrethit, Berat, Gjykats s Apelit dhe

Gjykats s Lart n gjykimin e shtjes penale n lidhje me akuzat e parashikuara n

Nenet...t Kodit Penal. Kjo shtje sht gjykuar m par dhe nga nj Gjykat Apeli vendimi

sht ridrguar pr rishqyrtim.

N pajtim me Nenin 352 t Kodit t Procedurs Penale, krkoj q shtja t gjykohet n

mungesn time.

Un pranoj akuzat e ngritura kundr meje dhe autorizoj avokatin mbrojts t krkoj

aplikimin e gjykimit t shkurtuar sipas Nenit 403 t Kodit t Procedurs Penale.

Avokati mbrojts ka t drejt t paraqes apele ndaj vendimeve t gjykats q jan kundr

interesave t mia.

....

30

9. M 12 mars 2004 ankuesi paraqiti nj apel n Gjykatn e Apelit, Vlor (Gjykata e

Apelit). Megjithse pranoi se kishte kryer veprat penale, ai kundrshtoi dnimin e dhn. Ai

argumentoi se gjykata nuk kishte marr n konsiderat disa prej rrethanave lehtsuese n

favor t tij, si pr shembull pendimi q kishte treguar pas kryerjes s krimit dhe dorzimin

pran autoriteteve, situatn e vshtir financiare t familjes s tij dhe faktin se ai kishte nj

fmij t mitur, mospasjen e precedentve penal dhe nivelin e tij t ult arsimor.

10. M 4 maj 2004 u zhvillua nj seanc e cila u shty pr n datn 26 maj 2004, me qllim

thirrjen e ankuesit pr tu paraqitur n gjykat. N po at dat Gjykata e Apelit i drgoi nj

shkres Komisariatit t Policis dhe autoriteteve vendore t burgjeve, duke u krkuar atyre ta

shoqronin ankuesin n seancn e parashikuar pr tu zhvilluar m 26 maj 2004.

11. Ankuesi nuk mori pjes n seancn e dats 26 maj 2004. Gjykata urdhroi nj shtyrje

afati deri m 4 qershor 2004. Prfaqsuesi i ankuesit ishte i pranishm n gjykim. Pjest

prkatse t procesverbalit t procesit gjyqsor parashikojn si m posht:

I pandehuri Besnik Cani u thirr dhe nuk u paraqit. Nga aktet rezulton se ka dijeni dhe

do t marr pjes n gjykim.

12. M 27 maj 2004 Gjykata e Apelit i drgoi nj shkres Ministris s Drejtsis, Drejtoris

s Prgjithshme t Burgjeve dhe autoriteteve vendore t burgjeve, duke krkuar q ankuesi t

shoqrohej n gjykim m 4 qershor 2004, si kishte shprehur dshirn pr t marr pjes.

13. Ankuesi nuk u paraqit n seancn e 4 qershorit 2004. Gjykata urdhroi nj shtyrje afati

deri m 18 qershor 2004. Pjest prkatse t procesverbalit t procesit gjyqsor parashikojn

si m posht:

Nga aktet rezulton se ka dijeni Komisariati pr ta sjell dhe nuk e solli. Avokati i tij

u thirr dhe ishte i pranishm

14. M 7 qershor 2004 Gjykata e Apelit i drgoi nj shkres Ministris s Drejtsis,

Drejtoris s Prgjithshme t Burgjeve dhe autoriteteve vendore t burgjeve, duke krkuar q

ankuesi t shoqrohej n gjykim m 18 qershor 2004, si kishte shprehur dshirn pr t qen

i pranishm n gjykim. Nj shnim me shkrim dore n fund t shkress kishte tekstin e

mposhtm:

[ata] refuzuan t nnshkruanin, duke thn se nuk jan prgjegjs ndaj Gjykats s

Apelit. Ne nuk shoqrojm t burgosurit. Gjykata nuk ka asnj pun me ne. Drgojani

shkresn Drejtoris s Prgjithshme t Burgjeve, Tiran.

15. Ankuesi nuk ishte i pranishm n seancn e 18 qershorit 2004 por avokati i tij nuk mori

pjes. Pjest prkatse t procesverbalit t procesit gjyqsor parashikojn si m posht:

avokati [S.S] tha Un prfaqsova t pandehurin [Besnik Cani] me an t nj

prokure gjat [proceseve gjyqsore] n [gjykatn] e shkalls s par. Kshtu, m

lejoni t procedoj me seancn.

31

16. Gjykata e Apelit vendosi t procedonte me seancn n munges t ankuesit ndrsa ai

prfaqsohej nga avokati i tij.

17. M 23 qershor 2004 Gjykata e Apelit Vlor e dnoi ankuesin njzet e pes vjet burgim n

baz t nj bashkimi dnimesh, ulur me nj t tretn si rezultat i aplikimit t gjykimit t

shkurtuar. Pjest prkatse t vendimit parashikojn si m posht:

...Gjykata [e Apelit] mon se Gjykata e Rrethit i cilsoi si duhet veprat penale por

dnimi [me burgim] duhet t ndryshohet, duke marr parasysh ndryshimet e dukshme

n dnimet e vendosura pr do t pandehur. T gjith bashk t pandehurit jan

pothuajse n t njjtn pozit pr sa i prket bashkpunimit dhe rolit t tyre prkats

n kryerjen e veprave penale. Pavarsisht nga fakti se i pandehuri ishte autor i nj prej

veprave penale, nuk duhet t ket nj ndryshim kaq t madh n dnimet e vendosura.

Duke marr n konsiderat Nenin 141 t Kodit Penal q synon prjashtimin e

aplikimit t burgimit t prjetshm t ankuesit, duke marr parasysh pendimin e

treguar nga i pandehuri gjat proceseve gjyqsore, dorzimin e tij pran autoriteteve

pas kryerjes s krimit dhe rolin e tij si autor n kryerjen e veprs penale, gjykata mon

se ai duhet t dnohet me njzet e pes vjet burgim n baz t nj bashkimi dnimesh.

N kto rrethana, duke marr n konsiderat apelin e paraqitur nga ankuesi, vendimi i

Gjykats s Rrethit duhet t ndryshohet pr sa i prket dnimit t vendosur ndaj t

pandehurit.

Dispozitat prkatse t pjess vepruese t vendimit parashikojn si m posht:

...

Sipas Nenit 55 t Kodit Penal, i pandehuri Besnik Cani sht dnuar me 25 vjet

burgim n baz t nj bashkimi dnimesh.

Sipas Nenit 406 t Kodit t Procedurs Penale sht ulur nj e treta e dnimit t

vendosur ndaj shtetasit Besnik Cani.

18. N nj dat t paprcaktuar prokurori paraqiti nj apel pran Gjykats s Lart me

arsyetimin e nj zbatimi t gabuar t t drejts penale. Ai deklaroi, ndr t tjera, se dnimi i

vendosur nga Gjykata e Apelit q nuk kishte urdhruar burgimin e prjetshm pr ankuesin si

autor i krimit q kishte uar n vdekjen e nj personi, nuk i korrespondonin rrezikut t lart

ndaj shoqris t paraqitur nga ankuesi dhe pasojave t rnda kriminale t asaj vepre.

19. Rezultoi se ankuesi nuk kishte br parashtrime me shkrim pran Gjykats s Lart, n

prgjigje t apelit t prokurorit. M 15 qershor 2005, vllai i ankuesit caktoi A.K t

prfaqsonte ankuesin para Gjykats s Lart.

20. N seancn e 15 qershorit 2005 para Gjykats s Lart, ankuesi u prfaqsua nga A.K, i

cili i krkoi gjykats t rrzonte apelin e prokurorit. M 15 qershor 2005 Gjykata e Lart e

rrzoi vendimin e Gjykats s Apelit dhe la n fuqi vendimin e Gjykats s Rrethit.

Procesverbali i seancs prcakton se ankuesi u prfaqsua nga avokati i tij. Pjest prkatse t

vendimit t Gjykats s Lart parashikojn si m posht:

32

Pas shqyrtimit t dokumenteve n dosjen hetimore dhe dosjen gjyqsore, pas

shqyrtimit t arsyetimit t apelit t paraqitur nga prokurori, Gjykata e Lart mon se

vendimi i Gjykats s Apelit q ndryshoi vendimin e Gjykats s Rrethit duke

ndryshuar dnimin e t pandehurit [ankuesit] u mor mbi bazn e nj zbatimi t gabuar

t t drejts penale, veanrisht Nenit 37 etj t Kodit Penal, q prcaktojn mnyrn e

vendosjes s nj dnimi.

Gjykata e Lart nxjerr kt prfundim pasi Gjykata e Apelit nuk e shqyrtoi si duhet

rndsin e veprave penale t kryera nga i pandehuri, rrezikun serioz ndaj shoqris t

paraqitur nga i pandehuri duke vazhduar kryerjen e veprave penale, shkalln e lart t

fajsis, pasojat e rnda kriminale, dhe kryerjen e veprs penale m shum se nj

her, duke prdorur arm dhe duke vepruar n bashkpunim me persona t tjer.

Ulja e dnimit nga Gjykata e Apelit pr shkak se i pandehuri kishte ndihmuar

drejtsin duke treguar pendim pr veprat penale q kishte kryer dhe duke krkuar

aplikimin e gjykimit t shkurtuar, nuk sht e bazuar n ligj. Pranimi i akuzave nga i

pandehuri dhe krkesa e tij pr aplikimin e gjykimit t shkurtuar ndihmojn n

prshpejtimin e dhnies s drejtsis. Ligji e merr kt n konsiderat duke ulur

dnimin n masn e nj t trets, n pajtim me Nenin 406 t Kodit t Procedurs

Penale. Nj ulje e mtejshme e dnimit t t pandehurit mbi uljen e lejuar n baz t

zbatimit t Nenit 406 t Kodit t Procedurs Penale, ka uar n ulje t dyfisht t

dnimit pr t njjtat rrethana.

21. Ankuesi paraqiti nj ankim kushtetues pran Gjykats Kushtetuese, duke pretenduar

shkeljet e t drejts s tij pr t marr pjes n seancat e Gjykats s Apelit dhe Gjykats s

Lart.

22. M 10 shkurt 2006 Gjykata Kushtetuese shpalli ankimin t papranueshm, duke

konstatuar se pretendimet e paraqitura prej ankuesit nuk prfshihen n juridiksionin e

Gjykats Kushtetuese.

II. LIGJI DHE PRAKTIKA E BRENDSHME PRKATSE

A. Kushtetuta

23. Dispozitat prkatse t Kushtetuts shqiptare parashikojn si m posht.

Neni 31

Gjat procesit penal kushdo ka t drejt:

a) t vihet n dijeni menjher dhe hollsisht pr akuzn q i bhet, pr t drejtat e tij, si

dhe ti krijohet mundsia pr t njoftuar familjen ose t afrmit e tij;

b) t ket kohn dhe lehtsit e mjaftueshme pr t prgatitur mbrojtjen e vet;

33

c) t ket ndihmn pa pages t nj prkthyesi, kur nuk flet ose nuk kupton gjuhn

shqipe;

) t mbrohet vet ose me ndihmn e nj mbrojtsi ligjor t zgjedhur prej tij; t

komunikoj lirisht dhe privatisht me t, si dhe ti sigurohet mbrojtja falas, kur nuk ka mjete t

mjaftueshme;

d) tu bj pyetje dshmitarve t pranishm dhe t krkoj paraqitjen e dshmitarve, t

ekspertve dhe t personave t tjer, t cilt mund t sqarojn faktet.

Neni 42 2

Kushdo, pr mbrojtjen e t drejtave, t lirive dhe t interesave t tij kushtetues dhe ligjor,

ose n rastin e akuzave t ngritura kundr tij, ka t drejtn e nj gjykimi t drejt dhe publik

brenda nj afati t arsyeshm nga nj gjykat e pavarur dhe e paanshme e caktuar me ligj.

Neni 131

Gjykata Kushtetuese vendos pr:...(f) gjykimin prfundimtar t ankesave t individve pr

shkeljen e t drejtave t tyre kushtetuese pr nj proces t rregullt ligjor, pasi t jen shteruar

t gjitha mjetet juridike pr mbrojtjen e ktyre t drejtave.

B. Kodi i Procedurs Penale (KPP)

24. Neni 48 3 parashikon se zgjedhja e mbrojtsit pr personin e ndaluar, t

arrestuar ose t dnuar me burgim, derisa ky person nuk e ka br vet zgjedhjen,

mund t bhet nga nj i afrm i tij, n format e parashikuara nga paragrafi 2 m lart.

25. Neni 350 parashikon se kur i pandehuri, qoft edhe i paraburgosur, ose personi ndaj t

cilit ka br krkes pr gjykim i dmtuari akuzues, nuk paraqitet n seanc dhe del se

mungesa sht shkaktuar nga forca madhore ose ndonj penges tjetr q e prjashton nga

prgjegjsia, gjykata, edhe kryesisht, shtyn ose pezullon shqyrtimin gjyqsor, cakton datn e

seancs s re dhe urdhron q t prsritet thirrja.

26. Neni 352 deklaron se i pandehuri duhet t prfaqsohet nga mbrojtsi kur ai krkon ose

jep plqimin e tij pr vazhdimin e shqyrtimit gjyqsor n mungesn e tij.

1. Procedimet e apelit

27. Neni 422 parashikon se do pal mund t apeloj kundr nj vendimi t gjykats s

shkalls s par, q sht vendimi i Gjykats s Rrethit.

28. Neni 425 1 prcakton objektin e shqyrtimit t nj apeli nga Gjykata e Apelit. Ai

parashikon se shqyrtimi i nj shtjeje nga Gjykata e Apelit nuk kufizohet n arsyetimin e

apelit por shtrihet n t gjith shtjen, dmth n shqyrtimin si t fakteve edhe t ligjit. Neni

4253 dnon me ligj reformatio in peius, duke deklaruar se n nj apel t paraqitur vetm

nga i pandehuri, gjykata nuk mund t vendos nj sanksion m t rnd penal, urdhr ose

mas m t rnd kufizuese ose t cilsoj pafajsin n nivel m pak t favorshm sesa

arsyet e bazuara n vendimin e kundrshtuar.

34

29. Gjykata e Apelit mund t kryej nj rivlersim t plot t provave t marra dhe t

shqyrtuara nga gjykata e shkalls s par, dhe n kt rast vendos rishtas pr fajsin ose

pafajsin e ankuesit. Sipas Nenit 427, Gjykata e Apelit mund t prsris shqyrtimin

gjyqsor. N rast se nj prej palve krkon rishqyrtimin e provave t administruara gjat

procedimeve n gjykatn e shkalls s par ose krkon mbledhjen e provave t reja shtes,

Gjykata e Apelit, kur e mon t nevojshme, mund t vendos rifillimin e procedimit gjyqsor,

pjesrisht ose plotsisht (Neni 427 1). N masn q provat jan zbuluar pas vendimit t

gjykats s shkalls s par, ose n