Problem Cozme

Embed Size (px)

Citation preview

  • 8/3/2019 Problem Cozme

    1/77

    PROBLEM ZMETEKNKLER

    Glser Kksal

    Orta Dou Teknik niversitesi

    Yalova, Haziran 2001

    ETMDE TOPLAM KALTE YNETM

  • 8/3/2019 Problem Cozme

    2/77

    SUNU ER Problem Nedir?

    Problem zme Basamaklar

    PUK Ynetimi ve Aralar

    Beyin Frtnas

    Kuvvet Alan Analizi oklu Oylama

    Nominal Grup Teknii

    Ak emas

    Sebep-Sonu Diyagram Yoklama Katlar

    G. KKSAL , ODT Haziran 2001

  • 8/3/2019 Problem Cozme

    3/77

    SUNU ER (Devam) Histogram

    Veri Noktalar Pareto emas Kou emas Kontrol emalar

    Sre Yetenei Serpme Diyagram Yaknlk Diyagram liki Diyagram

    Aa Diyagram Dier Problem zme Teknikleri

    G. KKSAL , ODT Haziran 2001

  • 8/3/2019 Problem Cozme

    4/77

    PROBLEM NEDR?

    Bir problemin yapsnda unlar vardr:

    Karar verici(ler)

    Ama

    Kstlar

    En az iki alternatif zm

    G. KKSAL , ODT Haziran 2001

  • 8/3/2019 Problem Cozme

    5/77

    PROBLEM ZME BASAMAKLARI

    Problemitanmla

    Alternatifleribelirle

    Kriterleribelirle

    Alternatifleri

    deerlendir

    Planla

    En iyi alternatifibelirle

    Karar

    Verme

    Uygula Kararuygula

    Kontrol Et Sonulardeerlendir

    Problem

    zme

    nlem Al Standartlatr

    G. KKSAL , ODT Haziran 2001

  • 8/3/2019 Problem Cozme

    6/77

    PUK YNETM VE

    ARALARIBaknz Ek P1

    G. KKSAL , ODT Haziran 2001

  • 8/3/2019 Problem Cozme

    7/77

    Ak emalar,

    Odak gruplar

    Beyin frtnas,Odak gruplar,

    Mlakat

    BALA

    2. Mevcutsrecitanmla

    3. l vezmle

    Yoklama katlar,Kou emalar,

    Histogramlar,Anketler

    Karar matrisi,Pareto emalar,oklu oylama

    5. Temeldekinedenleribelirle

    Beyin frtnas,Yaknlk diyagramlar,Sebep-sonu diyagram,Aa diyagram, likidiyagram, Odak gruplar,Kuvvet alan analizi

    6. zmleriyarat ve en

    iyilerini se

    Beyin frtnas,Karar matrisi,

    Aa diyagram

    7. Denemeuygulamasn

    planla

    Beyin frtnas,Kuvvet alananalizi,Eylem planlar,Aa diyagram,

    . Ak emalar

    Yoklama katlar,Histogramlar

    12. Takip etve getirileri

    srekli kl

    Yoklama katlar,Kou emalar,Anketler,Histogramlar,

    Kontrol emalar

    PLANLA

    PUK YNETMVE ARALARI

  • 8/3/2019 Problem Cozme

    8/77

    BEYN FIRTINASI

    Bir fikir listesi oluturmak amacyla yaplr:

    -ortak sorunlar

    -toplanacak veriler-zm nerileri

    -uygulama nerileri

    -karlalabilecek engeller

    G. KKSAL , ODT Haziran 2001

  • 8/3/2019 Problem Cozme

    9/77

    BEYN FIRTINASI (Devam)

    Uyulmas Gereken Kurallar Takmn btn yeleri katlma tevik edilmeli

    Beyin frtnas srasnda deil, seansn bitiminde

    tartlmal Kiiler birbirleri zerinde yarg ve eletiride

    bulunmamal

    Btn fikirler takm yelerinin hepsiningrebilecei bir yere (flip-chart) yazlmal ve dahasonra zerinden geilmeli

    G. KKSAL , ODT Haziran 2001

  • 8/3/2019 Problem Cozme

    10/77

    BEYN FIRTINASI (Devam)

    Beyin Frtnas Admlar1. Beyin frtnasnn konusu, tm yelere ak birdille anlatlr.

    2. Herkese dnmek iin bir iki dakika sreverilir.

    3. Herkese dncesi sorulur. Kimse ve hibirdnce atlanmaz. Aklama esnasnda

    tartma ya da kritik yaplmaz.4. Bir kii aklanan tm fikirleri bir yere yazar.

    G. KKSAL , ODT Haziran 2001

  • 8/3/2019 Problem Cozme

    11/77

    KUVVET ALAN ANALZ

    Bir amaca doru ilerleme veya iyiletirme iiniki yol izlenebilir:

    1. Performans artrc kuvvetleri glendirmek.2. Performans ktye iten kuvvetleri zayflatmak

    veya ortadan kaldrmak.

    Kuvvet alan analizi bu kuvvetlerin iki trn debelirlemeye dayanr.

    G. KKSAL , ODT Haziran 2001

  • 8/3/2019 Problem Cozme

    12/77

    KUVVET ALAN ANALZ (Devam)Kullanm Amalar

    yiletirme frsatlarn belirlemek.

    Dzeltildiinde bir problemin zmne olumlukatks olabilecek temel sebepleri belirlemek.

    Yeni bir program veya nerilen bir iyiletirmenin,gerekten, arzu edilen yararlar salama olaslndeerlendirmek.

    Engelleyici kuvvetleri yok etmek ve iticikuvvetleri desteklemek iin gereki bir uygulamaplan oluturmak.

    G. KKSAL , ODT Haziran 2001

  • 8/3/2019 Problem Cozme

    13/77

    KUVVET ALAN ANALZ (Devam)

    Yntem1. Planlanan iyiletirme ak bir ekilde tanmlanr ve bu

    bir hedef cmlesi eklinde yazlr.

    2. Byk bir kadn stne, hedefe ilikin performansdzeyini temsil eden dz bir izgi izilir:%0 %100

    3. Mevcut performans dzeyi, kadn ortasna izilen

    dikey bir izgi ile temsil edilir%0 %100

    G. KKSAL , ODT Haziran 2001

  • 8/3/2019 Problem Cozme

    14/77

    KUVVET ALAN ANALZ (Devam)Yntem (Devam)

    4.nceden bir analiz yapmadan, performans etkileyen ilkolarak itici kuvvetler ve sonra da engelleyici kuvvetlerbeyin frtnas yoluyla belirlenir.

    %0 %100itici kuvvetler engelleyici kuvvetler

    5. Listeler, sadece, amaca ulamada en fazla potansiyeli olankuvvetleri gstermek zere ksaltlr. Grup yelerinin

    gerekten glendirebileceklerini dnd veya drtitici kuvvet belirlenir. Ayn ekilde, gerektenzayflatlabilecei dnlen veya drt engelleyicikuvvet belirlenir.

    G. KKSAL , ODT Haziran 2001

  • 8/3/2019 Problem Cozme

    15/77

    G. KKSAL , ODT Haziran 2001

    rnek: renci Kalitesinin yiletirilmesi ile lgili Kuvvet Alan Analizi

    imdiki Dzey

    %0 %100 Etkinlik

    tici kuvvetler Engelleyici kuvvetler

    Altn kural/prensip sahibi olmak

    stek ve heyecan

    Yeni bilgiler

    Kiisel gelime istei

    Daha iyi retmeye merak

    rencilere yardm etme ak

    Eitim mesleine sayg duymak

    Toplumu memnun etme arzusu

    yi eitimin gelecekteki baarnnanahtar olduuna inanmak Liderlerin baka liderlere izin

    vermemesi

    Eitim frsatlarnn eksikliiDeerlendirme

    Amalarn deimesiKanunlarn yetersizliiMuayene/teftiKsa sreli ilikiler

    Srekli deiim; iyilemedendari yetkilerKorku

    Blmler aras engellerSloganlar, kkrtmalar

    Amalarla ynetim

    Herkesin elinden gelenin en

    iyisini yapmamas

  • 8/3/2019 Problem Cozme

    16/77

    OKLU OYLAMA

    Beyin frtnas seansnda ortaya kan fikirlerin ennemlilerini belirlemek iin izlenilen bir yntemdir.

    zlenmesi Gereken Admlar:

    1. Btn fikirleri ieren bir liste hazrlanr ve fikirler tekerteker numaralandrlr.

    2. Birbirine benzer fikirler, grubun da onay ile birletirilir.

    3. Bu durumda tekrar numaralandrma yaplr.

    4. Her ye bir kada, listedeki fikirlerin greceli olarak dahanemli olduunu dnd te birini yazar.

    G. KKSAL , ODT Haziran 2001

  • 8/3/2019 Problem Cozme

    17/77

    OKLU OYLAMA (Devam)5. yeler seimlerini tamamladktan sonra, listedeki her

    fikir iin oy kullanrlar.

    6. ye says 5 veya daha az ise 1 ya da 2 oy alm

    fikirler listeden karlr. Eer ye says 6 ile 15 arasise, bu say 3e, 15ten fazla ise 4 oya kar. Budurumda 4 ya da daha az oy alm fikirler listedenkarlr.

    7. 3-6 arasndaki admlar listede sadece birka fikirkalncaya dein srdrlr. Sonu olarak en nemlimadde (ya da maddeler) belirlenir.

    G. KKSAL , ODT Haziran 2001

  • 8/3/2019 Problem Cozme

    18/77

    NOMNAL GRUP TEKN

    Bu teknik, fazla iletiim olmayan takmlar iingreceli olarak daha geerli bir yntemdir.

    zlenmesi Gereken Admlar:

    1. Beyin frtnasnda olduu gibi takm yeleri fikirlerinimaddeler halinde yazar ve btn maddeler bir arayagetirilerek bir liste oluturulur.

    2. Eer listede 50den fazla madde varsa, okluoylama teknii ile bu say mmkn olduuncaazaltlr.

    G. KKSAL , ODT Haziran 2001

  • 8/3/2019 Problem Cozme

    19/77

    NOMNAL GRUP TEKN (Devam)

    3. Her yeye belli sayda kk kartlardatlr. Eer madde says 20 ya da dahaaz ise 4er kart, 20 ile 35 aras ise 6, 35 ile50 aras ise 8er kart datlr.

    4. yeler listeden en nemli bulduklarmaddeleri birer tane olmak zere, kart

    zerinde iaretler ve listeden ellerindeki kartsays kadar madde semek durumundadr.

    G. KKSAL , ODT Haziran 2001

  • 8/3/2019 Problem Cozme

    20/77

    NOMNAL GRUP TEKN (Devam)

    5. En nemli bulduklar maddeye en yksek puan vermekkaydyla, bu maddeleri puanlandrrlar. Puanlama kartsays zerinden yaplr. (Kart says 4 ise, en nemli

    maddeye 4 puan, dierlerine srasyla 3,2 ve 1 puanverilir.)

    6. Puanlamalar yapldktan sonra bu kartlar toplanr ve verilenpuanlarn istatistii karlr. En yksek puan alan madde,takmn seimi olarak duyurulur.

    7. Gerekirse maddeler puanlarna gre bir Pareto emasndagsterilip yelere deerlendirmeleri iin datlr.

    G. KKSAL , ODT Haziran 2001

  • 8/3/2019 Problem Cozme

    21/77

    rnek:

    Baknz Ek P2

    G. KKSAL , ODT Haziran 2001

  • 8/3/2019 Problem Cozme

    22/77

    AKI EMASIAk emalar, bir sreteki btn admlarnresimsel ifadesidir.

    Olaylarn srasn ak olarak anlamaya

    yardmc olur. yiletirme frsatlarn belirlemeye yardmc

    olur.

    Veri toplanacak alanlar ve teknikleri tarifetmeyi kolaylatrr.

    G. KKSAL , ODT Haziran 2001

  • 8/3/2019 Problem Cozme

    23/77

    AKI EMASI (Devam)

    Yntem:

    1. Sreteki btn olaylar listelenir.

    2. Bu olaylar ak emas sembollerikullanlarak snflandrlr.

    3. Semboller isimlendirilerek vebirletirilerek ak emas izilir.

    G. KKSAL , ODT Haziran 2001

  • 8/3/2019 Problem Cozme

    24/77

    AKI EMASI (Devam)

    Sreci iyiletirmek iin:1. Ak emasndaki her olay iin performans lt

    deeri gsterilir. (Veri toplamak gerekebilir.)

    2. Ak emas, iyiletirme, tutarszlklar, kayplarv.b. iin potansiyel alanlar belirlemek zeregzden geirilir.

    3. Ak emas, veri toplanmas ve incelenmesigereken alanlar daha iyi grebilmek iinkullanlr.

    G. KKSAL , ODT Haziran 2001

  • 8/3/2019 Problem Cozme

    25/77

    Ak emas Sembolleri

    Baknz Ek P3

    G. KKSAL , ODT Haziran 2001

  • 8/3/2019 Problem Cozme

    26/77

    rnek: Tipik Bir Sre Ak

    DiyagramBaknz Ek P4

    G. KKSAL , ODT Haziran 2001

  • 8/3/2019 Problem Cozme

    27/77

    rnek: -ak emas

    Baknz Ek P5

    G. KKSAL , ODT Haziran 2001

  • 8/3/2019 Problem Cozme

    28/77

    SEBEP-SONU DYAGRAMI

    (BALIK KILII DYAGRAMI) Bir problemi douran ya da etkileyen sebep

    ve faktrleri belirlemek amacyla

    oluturulur. Problemlere daha geni bir ereveden

    bakma olana sunar.

    Problemin tehisi ve sre iyiletirmeyikolaylatrr.

    G. KKSAL , ODT Haziran 2001

  • 8/3/2019 Problem Cozme

    29/77

    SEBEP-SONU DYAGRAMI

    (Devam)Yntem:1. Problemi gsteren bir ok (ana klk) izilir.

    2. Bu kln zerinde, problemin olas anasebepleri oklarla gsterilir.

    3. Her bir ana faktr ile ilgili alt etmenleroklar ile gsterilir.

    G. KKSAL , ODT Haziran 2001

  • 8/3/2019 Problem Cozme

    30/77

    rnek:

    Baknz Ek P6

    G. KKSAL , ODT Haziran 2001

  • 8/3/2019 Problem Cozme

    31/77

    YOKLAMA KAITLARI

    (CHECK SHEETS) Veri kaydetmeyi kolaylatran bir diyagram

    veya tablodur.

    Bir gzlemi, eylemi veya gereklemeyiyanstmak iin bir veya / iaretikoymak yeterlidir.

    G. KKSAL , ODT Haziran 2001

  • 8/3/2019 Problem Cozme

    32/77

    YOKLAMA KAITLARI (Devam)

    Kullanm amalar:

    Performans tartmay glendirmek.

    Temel nedenleri aratrmak.

    Bir zmn veya iyiletirmenin sonularnlmek.

    Performans izlemek.

    (nceki problemlerin tekrar ortaya kpkmadn yoklamak.)

    G. KKSAL , ODT Haziran 2001

  • 8/3/2019 Problem Cozme

    33/77

    YOKLAMA KAITLARI (Devam)

    rnek kullanm sebepleri:

    Hatal yerleri saptamak.

    Hatalarn zamana, operatre, makinaya vs.gre dalmn bulmak.

    Boyutlar, sertlik, arlk vb.nin dalmnbulmak.

    Makina ve aletleri muayene etmek veilerliini yoklamak.

    G. KKSAL , ODT Haziran 2001

  • 8/3/2019 Problem Cozme

    34/77

    Yoklama Tablosu rnek Format

    Baknz Ek P7

    G. KKSAL , ODT Haziran 2001

  • 8/3/2019 Problem Cozme

    35/77

    rnek: Klavye hatalarnincelemek iin bir yoklama kad

    Baknz Ek P8

    G. KKSAL , ODT Haziran 2001

  • 8/3/2019 Problem Cozme

    36/77

    HSTOGRAM

    Histogram, llebilir bir nitelik ile ilgiligzlem deerlerinin dalmn gsteren bir

    ubuk grafiidir.

    Farkl dalmlar

    Normal dalm

    G. KKSAL , ODT Haziran 2001

  • 8/3/2019 Problem Cozme

    37/77

    VER NOKTALARI

    Toplam Ortalama

    Medyan

    Mod

    Varyans

    Gven aral

    G. KKSAL , ODT Haziran 2001

  • 8/3/2019 Problem Cozme

    38/77

    PARETO EMASI

    Problemleri veya meydana geli sebeplerini nem ve sklksrasna gre gsteren bir aratr.

    Problemlerin (sebeplerin) gzlem sklklar ya da nemyzdelerini gsteren, bykten ke dizilmistunlardan oluur.

    Pareto prensibi: Sorunun %80i problemlerin %20sindengelir.

    En nemli ya da en sk grnen probleme (sebebe) ait

    stun emann en solunda gsterilir. Ama, kullancnndikkatini bu stun zerine ekmek ve vakit kaybn en azaindirmektir.

    G. KKSAL , ODT Haziran 2001

  • 8/3/2019 Problem Cozme

    39/77

    PARETO EMASI (Devam)

    Kullanm Amalar:

    Problemlerin ya da bu problemlerin meydanageli sebeplerinin arasnda en nemlileriningrsel olarak saptanp deerlendirilmesi.

    Hangi problemler zerinde durulmas gerektiikararnn verilmesi.

    Deien zaman iinde performansdeiimlerinin gzlenmesi.

    G. KKSAL , ODT Haziran 2001

  • 8/3/2019 Problem Cozme

    40/77

    PARETO EMASI (Devam)Yntem:1. Veri toplamak iin bir zaman dilimi belirlenir.

    2. stenen veriler toplanr ve yoklama tablosuna yazlr.

    3. Bu veriler, kategorileri azalan puan srasndasnflandrlarak zetlenir.

    4. karlan sonular soldan saa azalacak biimde Paretoemasna yerletirilir. emann dikey ekseni yzdeleri ya

    da sklk miktarn, yatay ekseni ise oluturulankategorilerin (problem ya da sebeplerin) isimlerinigstermelidir.

    G. KKSAL , ODT Haziran 2001

  • 8/3/2019 Problem Cozme

    41/77

    PARETO EMASI (Devam)

    5. emann sa dik ekseninde toplam yzdegsterilir.

    6. Her stun bir solundaki stunun stne eklenmek

    suretiyle, her stunun stndeki toplam yzdebelirlenerek, bu yzdeler sa eksende belirtilir.

    7. emann ismi verilir.

    8. ema zaman iinde toplanan yeni verilerle

    deitirilir ve nceki ema ile farklar

    deerlendirilir.G. KKSAL , ODT Haziran 2001

  • 8/3/2019 Problem Cozme

    42/77

    rnek: Klavye Hatalarnn

    Pareto AnaliziBaknz Ek P9

    G. KKSAL , ODT Haziran 2001

  • 8/3/2019 Problem Cozme

    43/77

    KOU EMASI

    Her srete varyasyonlarn gzlenmesi kanlmazdr. Eerbu varyasyonlar belli limitlerin iindeyse bunlar srecin idinamiinden kaynaklanan ve srecin iyiletirilmesiyle

    ortadan kalkacak varyasyonlardr. Eer bunlar limitlerindnda ise srece ait olmayan zel sebepler aramakgerekir.

    Kou emas, belli bir zaman diliminde verilere ait

    noktalarn birbirlerine gre dalmn incelemeye vevaryasyonlarn sebeplerinin zel ya da genel olupolmadn saptamaya yarar.

    G. KKSAL , ODT Haziran 2001

  • 8/3/2019 Problem Cozme

    44/77

    KOU EMASI (Devam)

    Yntem:1. Verilere ait noktalar eilim emasnda olduu gibi

    yerletirilir.

    2. Verilerin medyan bulunur. (Medyan, eldeki verileriyars kendisinden byk, kalan yars da kk olmakzere iki eit paraya ayran noktadr.) Bu noktannzerinden cetvel ile yatay bir izgi izilir.

    3. Bu izginin alt ve stndeki noktalarn dalm

    incelenir.

    G. KKSAL , ODT Haziran 2001

  • 8/3/2019 Problem Cozme

    45/77

    KOU EMASI (Devam)

    emann ncelenmesi:A-Medyann alt ya da stnde yedi ya da daha fazla

    ardk nokta bulunmas kou olarak adlandrlr.

    Bu, sreteki varyasyonlarn zel bir sebebiolabileceinin belirtisidir.

    B-Normal d ok dk ya da ok yksek bir veriningzlenmesi, srecin kontrol d olduunu gsterir.

    C-Yedi ya da daha fazla noktann aa ya da yukardoru bir eilim gstermesi de anormal saylr.

    G. KKSAL , ODT Haziran 2001

  • 8/3/2019 Problem Cozme

    46/77

    KOU EMASI (Devam)

    D-Verilerin aniden farkl bir yne doru deimesisrecin incelenmesini gerektirir.

    E-Aa ve yukar doru zigzag izen veri gruplardeerlendirmeye alnmas gereken sebep ya dasebeplerin gstergesidir.

    G. KKSAL , ODT Haziran 2001

  • 8/3/2019 Problem Cozme

    47/77

    Deiik Kou emalar

    Baknz Ek P10, Ek P 11

    G. KKSAL , ODT Haziran 2001

  • 8/3/2019 Problem Cozme

    48/77

    KONTROL EMALARI

    Srelerin zaman iinde izlenmesi ve kontrol altndaolup olmadnn saptanmas iin kullanlr.

    Hatalar nlemeye yardmc olur. Sre varyasyonunun sebeplerini belirlemeye yardmc

    olur.

    - zel sebepler (malzeme, makina, eitim vb. ileilgili)

    - Doal (rassal) sebepler

    G. KKSAL , ODT Haziran 2001

  • 8/3/2019 Problem Cozme

    49/77

    KONTROL EMALARIGelitirme rnei (X ve R emalar)

    Kalite karakteristii: renci ders deerlendirmeleri

    (1: ok zayf,..., 5: ok iyi)

    1. rnekleme prosedr belirlenir.- Alt gruplar halinde lm (3-10 para)- Yeni sre iin en az 25 altgrup

    2. lk veriler toplanr (en az 100 veri)

    rnek: Her hafta rastgele 10 kiinindeerlendirmesi

    G. KKSAL , ODT Haziran 2001

  • 8/3/2019 Problem Cozme

    50/77

    KONTROL EMALARI

    Gelitirme rnei (Devam)3. Her altgruptaki verilerin ortalamas (X) hesaplanr.

    4. Her altgrup iin, en byk veri ile en k

    arasndaki fark (R) hesaplanr.5. Altgrup ortalamalarnn ortalamas (X) hesaplanr.

    Bu sre ortalamas, X emasnn ana izgisi olur.

    6. Altgrup farklarnn ortalamas (R) hesaplanr.

    G. KKSAL , ODT Haziran 2001

  • 8/3/2019 Problem Cozme

    51/77

    rnekte llen Deerler

    Baknz Ek P12

    G. KKSAL , ODT Haziran 2001

  • 8/3/2019 Problem Cozme

    52/77

    KONTROL EMALARI

    Gelitirme rnei (Devam)7. X ve R emalar iin, st Kontrol Limitleri (KL) ile Alt

    Kontrol Limitleri (AKL) hesaplanr.

    R emas iin:AKL=D3*RKL=D4*R

    X emas iin: AKL=X-A2*R

    KL=X+A2*R8. Kontrol emalar izilir.

    G. KKSAL , ODT Haziran 2001

    KONTROL EMALARI

  • 8/3/2019 Problem Cozme

    53/77

    G. KKSAL , ODT Haziran 2001

    Gruptaki

    rnek adedi.

    .

    A2

    .

    .

    .

    D3

    .

    .

    .

    D4

    .

    .

    .

    7 0.42 0.08 1.92

    8 0.37 0.14 1.86

    9 0.34 0.18 1.82

    10

    .

    .

    .

    0.31

    .

    .

    .

    0.22

    .

    .

    .

    1.78

    .

    .

    .

    KONTROL EMALARIGelitirme rnei (Devam)

  • 8/3/2019 Problem Cozme

    54/77

    rnee Ait Kontrol emalar

    Baknz Ek P12

    G. KKSAL , ODT Haziran 2001

  • 8/3/2019 Problem Cozme

    55/77

    KONTROL EMALARI

    Gelitirme rnei (Devam)9. Kontrol emalar yorumlanr ve nlem alnr.

    rnekte sre kontrol altndadeildir.

    Normal d davranlar gzlendiinde sistemincelenerek bunun zel sebepleri bulunmaldr.(Ek P13e baknz.)

    G. KKSAL , ODT Haziran 2001

  • 8/3/2019 Problem Cozme

    56/77

    Kontrol D Sreler

    Baknz Ek P13

    G. KKSAL , ODT Haziran 2001

  • 8/3/2019 Problem Cozme

    57/77

    KONTROL EMALARI (Genel)

    ema Tr Veri Tr izilenX ve R emas Srekli Ortalama deerleri ve

    farklar

    X ve R emas Srekli Medyan deerleri ve

    farklarX emas Srekli Altgrup bykl=1

    P emas Niteliksel Hata oran

    np emas Niteliksel Hata says

    c emas Niteliksel Hata says/rn(Ek P14)

    u emas Niteliksel Hata says/birim

    G. KKSAL , ODT Haziran 2001

  • 8/3/2019 Problem Cozme

    58/77

    SRE YETENE

    Kontrol limitleri arasnda performansgsteren bir sre hala kt rn/servis

    sunuyor olabilir. Sre yetenei, srecin doal deiimialtnda (mteri) spesifikasyonlarn

    karlamadaki gcn gsterir. Deiik sre yetenek endeksleri vardr.

    G. KKSAL , ODT Haziran 2001

  • 8/3/2019 Problem Cozme

    59/77

    SRE YETENE (Devam)

    rnek:

    Cp

    = (st spek. Limiti - Alt spek. limiti) / (6s)

    SL - ASL = Tolerans

    6s = KLX - AKLX= (KLX - AKLX)(Altgrup bykl)

    (1/2)

    G. KKSAL , ODT Haziran 2001

  • 8/3/2019 Problem Cozme

    60/77

    Deiik Sre Yetenekleri

    Baknz Ek P15

    G. KKSAL , ODT Haziran 2001

  • 8/3/2019 Problem Cozme

    61/77

    Kontroll, Yeteneksiz Sreler

    Baknz Ek P16

    G. KKSAL , ODT Haziran 2001

  • 8/3/2019 Problem Cozme

    62/77

    SERPME DYAGRAMI

    Serpme diyagram, bir deiken ile birdieri arasndaki ilikiyi almak amac ilekullanlr. Olas sebep/sonu ilikilerini

    aratrmaya yardmc olur. Bir serpme diyagramnn yatay x ekseni

    deikenlerden birinin ald deerleri,

    dikey y ekseni ise dier deikenlerinkarlnda ald deerleri gsterir.

    G. KKSAL , ODT Haziran 2001

  • 8/3/2019 Problem Cozme

    63/77

    SERPME DYAGRAMI (Devam)

    Baknz Ek P17

    G. KKSAL , ODT Haziran 2001

  • 8/3/2019 Problem Cozme

    64/77

    Serpme Diyagramlarnn Yorumu

    Baknz Ek P18

    G. KKSAL , ODT Haziran 2001

  • 8/3/2019 Problem Cozme

    65/77

    YAKINLIK DYAGRAMI

    Pekok fikir, gr, konu veya faaliyet iindentemel olanlar bulmak iin kullanlr.

    Bu fikirler, grler, konular nce tretilir, sonrabunlardan birbiri ile doal ilgisi olanlar gruplanr.

    G. KKSAL , ODT Haziran 2001

  • 8/3/2019 Problem Cozme

    66/77

    YAKINLIK DYAGRAMI (Devam)

    1. Doru takm oluturulur. 4-6 kii

    Deiik bak alar

    Yaratc, ak-fikirli insanlar

    2. Ele alnacak konu belirlenir. Geni kapsaml, yansz cmle

    Aka ifade edilmeli, iyi anlalmal

    3. Fikirler yaratlr ve kaydedilir.

    Beyin frtnas yaklam izlenir Her fikir kartlar zerine kaydedilir

    Tek bir kelimeden oluan kart olmaz

    G. KKSAL , ODT Haziran 2001

  • 8/3/2019 Problem Cozme

    67/77

    YAKINLIK DYAGRAMI (Devam)

    4. Tamamlanan kartlar geliigzel bir ekilde duvara, masayav.b. serilir.

    5. Kartlar ilgili gruplara ayrlr. Sessizlik iinde

    Dnlr, hareket edilir abuk sre

    Eer anlamazlk olursa, kartlar, istenen yere tanr, tartlmaz

    Dikey stunlar

    5-10 grup Sadece akla kavuturmak iin tartlr.

    G. KKSAL , ODT Haziran 2001

  • 8/3/2019 Problem Cozme

    68/77

    6. Balk kartlar yaratlr. Ksa, z, tam, tek bana bir anlam ifade etmeli

    Tek kelimeli balk olmaz

    sim ve yklem iermeli

    Altndaki btn fikirlerin ana ban yakalamal

    Her grubun bana yerletirilir

    7. Biten yaknlk diyagram izilir. Balklar, altbalklar ve altndaki btn kartlar birletirenizgiler izilir.

    Takm gzden geirir.

    nemli takm-d yeler gzden geirir.

    YAKINLIK DYAGRAMI (Devam)

    G. KKSAL , ODT Haziran 2001

  • 8/3/2019 Problem Cozme

    69/77

    LK DYAGRAMI

    Bir dizi fikir arasndaki sebep ve sonubalarnn grafikselgsterimidir.

    Ne Zaman Kullanlr? Ana sebepler belirlenmek istendiinde

    Daha iyi tanmlanmas gereken, birbiri ile ilikili fazla sayda konuvarsa

    Ana sebepleri belirlemek iin veri olmadnda

    Kstl kaynaklara dikkatlice odaklanm bir gayret gerektirdiinde.

    G. KKSAL , ODT Haziran 2001

  • 8/3/2019 Problem Cozme

    70/77

    1. Dorutakmoluturulur. 4-6 kii ideal; daha byk takmlarda mmkn.

    Konu hakknda bilgili kiiler.

    2. Bir problem zerinde anlamayavarlr.

    Yaknlk diyagram, sebep-sonu diyagram, aa diyagram gibikaynaklardan yararlanlabilir:

    3. Konu / problem hakknda fikirler tretilir ve bunlarsergilenir. Herbir fikir ember iine alnr, balklar A, B, C gibi

    isimlendirilir.

    Fikirler geliigzel veya bir ember zerinde datlr.

    G. KKSAL , ODT Haziran 2001

    LK DYAGRAMI (Devam)

  • 8/3/2019 Problem Cozme

    71/77

    4. likioklar izilir. Herbir fikir iin u tip bir soru sorulur: A fikri B fikrine yol aar

    m?, v.b.

    Sebep fikirden sonu fikir ynne doru tek ynl bir ok izilir.

    Okun yn konusunda anlamazlk var ise o ok hi izilmez.

    5. Herbir fikirden kaynaklanan ok says bulunur.6. Sonu karlr.

    Temel faktrler/sebepler belirlenir.

    En fazla sayda dar giden ok, o fikrin temel sebep/srkleyici

    fikir olduunu gsterir. En fazla sayda ieri gelen ok, o fikrin temel sonu olduunugsterir.

    LK DYAGRAMI (Devam)

    G. KKSAL , ODT Haziran 2001

  • 8/3/2019 Problem Cozme

    72/77

    AA DYAGRAMI

    Belli bir amaca erimek iin izlenmesi gereken yollarn,sistematik bir ekilde giderek artan bir detay dzeyindegrafiksel ifadesidir.

    Ne Zaman Kullanlr? Genel amalarn zel uygulama detayna indirgenmesi gerektiinde,

    Btn uygulama seeneklerinin belirlenmesi gerektiinde,

    Temel sebepleri belirlemek iin, (rnein, neden-neden diyagram)(sebep-sonu diyagramna alternatif)

    Fikirlerin aa kavumas iin, Bir uygulama gerekleirken olabilecek engeller/aksaklklarn ve

    bunlarn etkilerini azaltmak iin ne yaplabileceinin belirlenmesiamacyla. (rnein, sre-karar program emas)

    G. KKSAL , ODT Haziran 2001

  • 8/3/2019 Problem Cozme

    73/77

    1. Ama belirlenir. likidiyagramndaki temel sebep/sonular

    Yaknlk diyagramndaki balklar

    Uzlama tartmas

    2. Dorutakmoluturulur. Detayl uygulama bilgisine sahip hareketplanlayclar

    3. Ana ama ile ilikili olan alternatif sebepler, taktikler veyailerbelirlenir.

    Beyin frtnaskullanlabilir. Herbir alternatif, kart veya post-it zerine yazlabilir.

    AA DYAGRAMI (Devam)

    G. KKSAL , ODT Haziran 2001

  • 8/3/2019 Problem Cozme

    74/77

    4. Fikirler deerlendirilir ve makul bir sayyadrlr.

    5. Aa oluturulur. 1.dzey: Genel ama, kavram, fikir.

    Dier dzeyler: Her seferinde bir basamak olmak zere,neden, nasl ve ne gibi sorularn cevaplar.

    AA DYAGRAMI (Devam)

    G. KKSAL , ODT Haziran 2001

  • 8/3/2019 Problem Cozme

    75/77

    Baka Problem zme Teknikleri

    Matris diyagram

    ncelik matrisleri

    Gantt emas

    Ok diyagram

    Radar emas

    G. KKSAL , ODT Haziran 2001

  • 8/3/2019 Problem Cozme

    76/77

    Baka Problem zme Teknikleri(Devam)

    Tasarma Ynelik Teknikler:

    Kalite lev Konulandrma (QFD)

    Hata Tipi ve Etkisi Analizi (FMEA)Hata Aa Analizi (FTA)

    Deney Tasarm (DOE)

    G. KKSAL , ODT Haziran 2001

  • 8/3/2019 Problem Cozme

    77/77

    Baka Veri Toplama Aralar

    Anketler