Program nauczania j´zyka niemieckiego w klasach I–III ...uploads.wszpwn.com.pl/uploads/oryginal/4/0/a7f77d7a_Program... · wczesnoszkolnego nauczania j´zyka niemieckiego oraz

Program nauczania j´zyka niemieckiego

w klasach I–III gimnazjum

poziom podstawowy

Autorzy programu:Irena Nowicka – absolwentka Wydzia∏u Filologicznego Uniwersytetu Wroc∏awskiego. Jest dyplomowa-nym nauczycielem j´zyka niemieckiego w Powiatowym Zespole Szkó∏ Nr 1 w Trzebnicy. W ramachszwajcarskiego projektu doskonalenia nauczycieli j´zyka niemieckiego uzyska∏a tytu∏ teacher trainera.Jest równie˝ egzaminatorem CKE. Pracowa∏a na stanowisku metodyka j´zyka niemieckiego w Dolno-Êlàskim OÊrodku Doskonalenia Nauczycieli we Wroc∏awiu.

Jako edukator j´zyka niemieckiego od wielu lat prowadzi szkolenia w zakresie metodyki nauczaniaj´zyka niemieckiego oraz szkolenia dla kandydatów na egzaminatorów j´zyka niemieckiego w zakresieegzaminu maturalnego i egzaminu po gimnazjum.

Jest wspó∏autorkà testów do podrćznika „DACHfenster”.

Dorota Wieruszewska – absolwentka Wydzia∏u Filologicznego Uniwersytetu Wroc∏awskiego. Na codzieƒ pracuje jako nauczyciel j´zyka niemieckiego i wicedyrektor w Zespole Szkó∏ Ogólnokszta∏càcychw Strzelinie. Jest dyplomowanym nauczycielem, jak równie˝ teacher trainerem, wykszta∏conym w ra-mach szwajcarskiego projektu doskonalenia nauczycieli j´zyka niemieckiego, specjalistà w zakresiewczesnoszkolnego nauczania j´zyka niemieckiego oraz egzaminatorem CKE.

Od wielu lat prowadzi ró˝ne formy doskonalenia zawodowego dla nauczycieli j´zyka niemieckiego,szkolàc w zakresie metodyki nauczania j´zyka obcego, jak te˝ egzaminatorów maturalnych i gimnazjal-nych w zakresie j´zyka niemieckiego.

Jest wspó∏autorkà serii podrćzników do nauki j´zyka niemieckiego dla klasy IV–VI „Netz” oraz te-stów do podrćznika „DACHfenster”.

Warszawa, 2009

Program nauczania j´zyka niemieckiego w klasach I–III gimnazjumpoziom podstawowy

Copyright © by Wydawnictwo Szkolne PWN

2

Spis treÊci

1. Koncepcja programu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3

2. Charakterystyka programu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32.1. U˝ytkownicy programu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32.2. Warunki realizacji programu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4

3. Cele nauczania j´zyka niemieckiego w gimnazjum . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43.1. Cele wychowawcze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43.2. Cele kszta∏cenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53.3. TreÊci nauczania – wymagania szczegó∏owe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53.4. Opis umiej´tnoÊci wed∏ug Europejskiego Systemu Opisu Kszta∏cenia J´zykowego . . 63.5. Wymagane umiej´tnoÊci szczegó∏owe opanowane po gimnazjum . . . . . . . . . . . . . . . 83.6. Europejskie portfolio j´zykowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17

4. Materia∏ nauczania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 174.1. Zagadnienia tematyczne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 174.2. Rodzaje tekstów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 224.3. Role w sytuacjach komunikacyjnych, w jakich uczeƒ mo˝e si´ znaleêç . . . . . . . . . . . 224.4. Zagadnienia gramatyczne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22

5. Realizacja materia∏u nauczania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 265.1. Dostosowanie programu do grupy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 265.2. Formy socjalne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 275.3. Techniki çwiczenia umiej´tnoÊci (4 sprawnoÊci) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 285.4. Gramatyka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 295.5. S∏ownictwo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 295.6. Wymowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 305.7. Ortografia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 305.8. Strategie uczenia si´ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30

6. Metody oceniania ucznia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 336.1. B∏´dy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 336.2. Samoocena . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 336.3. Kryteria oceniania bie˝àcego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 366.4. Ocenianie semestralne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 436.5. Ocenianie zewn´trzne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 446.6. Diagnozy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44

7. Planowanie zaj´ç lekcyjnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 457.1. Wybór programu nauczania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 457.2. Plany wynikowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 457.3. Konspekt lekcji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 477.4. Fazy lekcji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48

8. Podstawa programowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50

9. Bibliografia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54

Program nauczania j´zyka niemieckiego w klasach I–III gimnazjumpoziom podstawowyCopyright © by Wydawnictwo Szkolne PWN

3

1. Koncepcja programu

Niniejszy program powsta∏ na bazie nast´pujàcych dokumentów: podstawa programowa kszta∏cenia ogólnego dlagimnazjów i szkó∏ ponadgimnazjalnych, których ukoƒczenie umo˝liwia uzyskanie Êwiadectwa dojrza∏oÊci po zdaniuegzaminu maturalnego – j´zyk obcy oraz Europejski System Opisu Kszta∏cenia J´zykowego.

W pierwszym z dokumentów opisane zosta∏y cele kszta∏cenia i treÊci nauczania ucznia na danym etapie nauczania.Drugi z dokumentów opisuje poziomy bieg∏oÊci j´zykowej w skali od A1 i A2 (poziom podstawowy), poprzez B1 i B2(poziom niezale˝noÊci) do C1 i C2 (poziom bieg∏oÊci j´zykowej).

Nasz program skierowany jest do nauczycieli j´zyka niemieckiego uczàcych od podstaw, czyli interesowaç nas b´-dzie osiàgnićie przez uczniów podstawowego poziomu bieg∏oÊci j´zykowej A1-A2.

Wymagania ogólne dla danego etapu edukacyjnego obejmujà pi´ç obszarów: znajomoÊç Êrodków j´zykowych,umo˝liwiajàca realizacj´ pozosta∏ych wymagaƒ (wiedza), rozumienie wypowiedzi (recepcja), tworzenie wypowiedzi(produkcja), reagowanie na wypowiedzi (interakcja), przetwarzanie wypowiedzi (mediacja). Wszystkie obszary po-winny u∏atwiç u˝ytkownikowi programu osiàgnićie celów opisanych w podstawie programowej, gdy˝ wzbogacone zo-sta∏y one przyk∏adami.

Uczniowie, którzy sà na etapie uczenia si´ j´zyka niemieckiego w gimnazjum dla poczàtkujàcych posiadajà jedy-nie fundamentalnà wiedz´ i umiej´tnoÊci j´zykowe, tj. znajà cz´sto u˝ywane wyra˝enia, posiadajà bardzo podstawo-we informacje dotyczàce ˝ycia codziennego, potrafià pos∏ugiwaç si´ j´zykiem w prostych sytuacjach oraz formu∏owaçproste pytania i udzielaç na nie odpowiedzi.

Do uzyskania tych celów przydatne b´dà podane przez nas strategie uczenia si´, podzielone na trzy obszary: przednaukà, w trakcie nauki i po nauce.

Aby pomóc nauczycielom w przygotowaniu i prowadzeniu zaj´ç, przedstawimy równie˝ najwa˝niejsze zasady me-todyki nauczania j´zyka obcego, techniki oraz zasady planowania zaj´ç lekcyjnych.

Innym problemem, na który chcemy zwróciç uwag´ jest ocenianie, rozumiane w szeroki sposób, jako samoocenúcznia, ocenianie bie˝àce, ocenianie semestralne/roczne oraz diagnozowanie osiàgni´ç uczniów. Wa˝ne jest przy tymobiektywne ocenienie wiedzy i umiej´tnoÊci uczniów, ale w taki sposób, by ocena motywowa∏a ucznia do dalszej na-uki, wskazujàc mu jego mocne strony.

Tworzàc niniejszy program wspiera∏yÊmy si´ równie˝ na pracy „Profile Deutsch”, który uÊciÊla i doprecyzowuje wy-magania edukacyjne sformu∏owane w Europejskim Systemie Opisu Kszta∏cenia J´zykowego.

2. Charakterystyka programu2.1. U˝ytkownicy programuBezpoÊrednimi u˝ytkownikami programu b´dà nauczyciele j´zyka niemieckiego, pracujàcy z uczniami gimnazjum,którzy rozpoczynajà nauk´ j´zyka niemieckiego jako poczàtkujàcy. Ponadto program mo˝e s∏u˝yç równie˝ autorompodrćzników do nauczania j´zyka niemieckiego w gimnazjum.

• Uczniowie rozpoczynajàcy nauk´ w gimnazjum (2 godziny tygodniowo)Uczniowie rozpoczynajà nauk´ j´zyka niemieckiego jako drugiego j´zyka obcego. W zwiàzku z tym mogà wykorzystaç nabytà ju˝ wczeÊniej, przy nauce pierwszego j´zyka obcego, wiedz´ i technikiuczenia si´ do nauki j´zyka niemieckiego jako drugiego j´zyka. Majà mo˝liwoÊç wyszukiwania podobieƒstw i ró˝-nic w systemach j´zykowych (j´zyka polskiego, j´zyka angielskiego lub innego j´zyka obcego, nauczanego jako j´-zyk pierwszy) oraz j´zyka niemieckiego, co znacznie u∏atwi nauk´ drugiego j´zyka obcego. Dodatkowo uczniowiemogà korzystaç ju˝ z w∏asnych doÊwiadczeƒ szkolnych, zwiàzanych z naukà j´zyka obcego.Uczniowie, dla których program zosta∏ stworzony, to m∏odzie˝ w wieku od 13 do 16 lat, dlatego te˝ trzeba tak do-braç tematyk´ zaj´ç, ˝eby ucznia zachćiç i zmotywowaç do nauki. Nale˝y przy tym pami´taç, ˝e nauczyciel ma dodyspozycji tylko 2 godziny tygodniowo, czyli zajćia powinny byç tak interesujàce i dok∏adnie zaplanowane, ˝ebyuczeƒ niejako czeka∏ na kolejne lekcje.

• NauczycieleProgram zosta∏ stworzony, by pomóc nauczycielowi w okreÊlaniu celów nauczania, wyborze podrćznika i doborzepomocy dydaktycznych.Nauczyciele korzystajàcy z programu powinni dysponowaç aktualnà, nowoczesnà wiedzà metodycznà i dydaktycz-nà, co oznacza, ˝e nauczyciel z pomocà podrćznika powinien umieç optymalnie zaplanowaç i przeprowadziç swo-je zajćia, zwracajàc szczególnà uwag´ na rozwijanie komunikatywnoÊci i prze∏amanie bariery strachu przed mó-wieniem w j´zyku obcym.


Copyright © by Wydawnictwo Szkolne PWN4

Ponadto powinien odpowiednio dobraç metody pracy z uczniem do czasu, jakim dysponuje w cyklu nauczania, tj.po∏o˝yç g∏ówny Êrodek ci´˝koÊci na mówienie, treÊci gramatyczne zaÊ realizowaç przy okazji çwiczeƒ komunika-cyjnych. Tak prowadzone lekcje powodujà znacznie mniej stresów u ucznia i prze∏amujà l´k przed komunikowa-niem si´ w j´zyku obcym.Nauczyciel powinien byç na tyle elastyczny, by rozpoznaç u uczniów zainteresowanie i ch´ç pog∏´bienia jakiegoÊproblemu i poszerzyç ten temat lub zmotywowaç uczniów do samodzielnej pracy, która mo˝e potem, w trakcie lek-cji, byç wykorzystana do podzielenia si´ zdobytymi informacjami z innymi uczniami w klasie.Nauczyciele uczàcy w klasach na poziomie III.0. dla poczàtkujàcych powinni zdawaç sobie spraw´ z tego, ˝e ucznianale˝y jak najcz´Êciej oceniaç: za aktywnoÊç na lekcji, za samodzielnà prac´, za prac´ w grupach, itp., tak, aby przyocenie semestralnej lub rocznej móc uwzgl´dniç nie tylko oceny ze sprawdzianów, ale ca∏okszta∏t pracy ucznia.Na poczàtku cyklu nauki nauczyciel powinien rozpoznaç, jakimi strategiami uczenia si´ uczniowie ju˝ dysponujài potrafià je wykorzystaç. Nast´pnie w dalszym cyklu kszta∏cenia powinno si´ je rozwijaç i stopniowo wprowadzaçnowe.

• Autorzy podrćzników w cyklu trzyletnim w wymiarze 2 godzin tygodniowoZ zaproponowanego programu korzystaç mogà równie˝ autorzy podrćzników szkolnych do j´zyka niemieckiego.Program uwzgl´dnia podstaw´ programowà na poziomie III.0 dla poczàtkujàcych i dostosowany jest do nauki j´-zyka niemieckiego w wymiarze 2 godzin w trzyletnim cyklu nauczania.

2.2. Warunki realizacji programu

• LiczebnoÊç grupZe wzgl´du na wymiar godzin nauki j´zyka niemieckiego (2h/tyg.) szko∏a powinna zapewniç uczniom optymalnewarunki pracy. Dlatego te˝ program przewidziany jest do realizacji w ma∏ych grupach (maksymalnie 15 osób). Poz-woli to nauczycielowi na lepsze poznanie zespo∏u klasowego oraz zindywidualizowanie pracy z uczniem, zarównos∏abym, jak i szczególnie uzdolnionym.

• Wyposa˝enie szko∏yPodstawowym warunkiem efektywnego nauczania j´zyka niemieckiego, który by∏by dostosowany do naszego pro-gramu, jest dobre wyposa˝enie szko∏y w techniczne Êrodki nauczania. Przez dobre wyposa˝enie techniczne szko∏yrozumiemy umo˝liwienie nauczycielom korzystania z odtwarzacza kaset i p∏yt CD, s∏owników dwuj´zycznych oraz(w miar´ mo˝liwoÊci) dost´p do magnetowidu, odtwarzacza DVD, rzutnika multimedialnego, pracowni kompute-rowej z dost´pem do Internetu oraz zakupienie materia∏ów pomocniczych w postaci map, ilustracji, plansz.Ponadto w gabinecie j´zyka niemieckiego nale˝y wygospodarowaç miejsce na prezentacje prac uczniów (np. tabli-ce korkowe).

• Materia∏y dydaktycznePodstawà efektywnej pracy z uczniem jest dobrze dobrany podrćznik, który realizuje zaprezentowane w progra-mie zagadnienia tematyczne i gramatyczne. Podrćznik powinien pozwalaç na zrealizowanie wszystkich celów za-wartych w podstawie programowej nauczania j´zyka obcego dla danego etapu kszta∏cenia. Nale˝y przy tymuwzgl´dniç iloÊç godzin w cyklu nauki w gimnazjum, jakà nauczyciel ma do dyspozycji.Podrćznik powinien mieç odpowiednià obudow´ w postaci kaset/p∏yt CD oraz zawieraç mo˝liwie wiele materia-∏ów autentycznych.

3. Cele nauczania j´zyka niemieckiego w gimnazjum3.1. Cele wychowawcze

• Rozwijanie w uczniach poczucia w∏asnej wartoÊci oraz wiary we w∏asne mo˝liwoÊci j´zykowe, mi´dzy innymi poprzez pozytywnà informacj´ zwrotnà dotyczàcà indywidualnych umiej´tnoÊci j´zykowych.

• Stopniowe przygotowanie ucznia do samodzielnoÊci w procesie uczenia si´ j´zyka niemieckiego.• Zapewnienie uczniom mo˝liwoÊci stosowania j´zyka niemieckiego jako narz´dzia przy wykonywaniu zespo∏owych

projektów, zw∏aszcza interdyscyplinarnych.• Rozwijanie w uczniach postawy ciekawoÊci, otwartoÊci i tolerancji wobec innych kultur.• Rozbudzanie i rozwijanie indywidualnych zainteresowaƒ ucznia.• Wprowadzanie ucznia w Êwiat kultury i sztuki.• Rozwijanie umiej´tnoÊci spo∏ecznych ucznia przez zdobywanie prawid∏owych doÊwiadczeƒ we wspó∏˝yciu i wspó∏-

dzia∏aniu w grupie rówieÊniczej.


5

3.2. Cele kszta∏cenia – wymagania ogólneI. ZnajomoÊç Êrodków j´zykowych.

Uczeƒ pos∏uguje si´ bardzo podstawowym zasobem Êrodków j´zykowych (leksykalnych, gramatycznych, ortogra-ficznych oraz fonetycznych), umo˝liwiajàcym realizacj´ pozosta∏ych wymagaƒ ogólnych w zakresie tematów wska-zanych w wymaganiach szczegó∏owych.

II. Rozumienie wypowiedzi.Uczeƒ rozumie bardzo proste i krótkie wypowiedzi ustne artyku∏owane wyraênie i powoli, w standardowej odmia-nie j´zyka, a tak˝e krótkie i proste wypowiedzi pisemne w zakresieopisanym w wymaganiach szczegó∏owych.

III. Tworzenie wypowiedzi.Uczeƒ samodzielnie formu∏uje bardzo krótkie, proste i zrozumia∏e wypowiedzi ustne i pisemne, w zakresie opi-sanym w wymaganiach szczegó∏owych.

IV. Reagowanie na wypowiedzi.Uczeƒ uczestniczy w prostej rozmowie i w typowych sytuacjach reaguje w sposób zrozumia∏y, adekwatnie do sy-tuacji komunikacyjnej, ustnie lub pisemnie, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegó∏owych.

V. Przetwarzanie wypowiedzi.Uczeƒ zmienia form´ przekazu ustnego lub pisemnego w zakresie opisanym w wymaganiach szczegó∏owych.

3.3. TreÊci nauczania – wymagania szczegó∏owe1. Uczeƒ pos∏uguje si´ bardzo podstawowym zasobem Êrodków j´zykowych (leksykalnych, gramatycznych, ortogra-

ficznych oraz fonetycznych), umo˝liwiajàcych realizacj´ pozosta∏ych wymagaƒ ogólnych w zakresie nast´pujàcychtematów:11) cz∏owiek (np. dane personalne, wyglàd zewn´trzny, uczucia i emocje, zainteresowania);12) dom (np. miejsce zamieszkania, opis domu, pomieszczeƒ domu i ich wyposa˝enia);13) szko∏a (np. przedmioty nauczania, ˝ycie szko∏y);14) praca (np. popularne zawody i zwiàzane z nimi czynnoÊci, miejsce pracy);15) ˝ycie rodzinne i towarzyskie (np. cz∏onkowie rodziny, koledzy, przyjaciele, czynnoÊci ˝ycia codziennego, formy

sp´dzania czasu wolnego);16) ˝ywienie (np. artyku∏y spo˝ywcze, posi∏ki, lokale gastronomiczne);17) zakupy i us∏ugi (np. rodzaje sklepów, towary, sprzedawanie i kupowanie, kupowanie, korzystanie z us∏ug);18) podró˝owanie i turystyka (np. Êrodki transportu, orientacja w terenie, informacja turystyczna, zwiedzanie);19) kultura (np. dziedziny kultury, uczestnictwo w kulturze);10) sport (np. popularne dyscypliny sportu, sprz´t sportowy, imprezy sportowe);11) zdrowie (np. samopoczucie, choroby, ich objawy i leczenie);12) technika (np. korzystanie z podstawowych urzàdzeƒ technicznych);13) Êwiat przyrody (np. pogoda, roÊliny i zwierz´ta, krajobraz);14) elementy wiedzy o krajach obszaru nauczanego j´zyka oraz o kraju ojczystym z uwzgl´dnieniem kontekstu

mi´dzykulturowego oraz tematyki integracji europejskiej.

2. Uczeƒ rozumie ze s∏uchu bardzo proste, krótkie wypowiedzi (np. instrukcje, komunikaty, rozmowy) artyku∏owa-ne powoli i wyraênie, w standardowej odmianie j´zyka:1) reaguje na polecenia;2) okreÊla g∏ównà myÊl tekstu;3) znajduje w tekÊcie okreÊlone informacje;4) okreÊla intencje nadawcy/autora tekstu;5) okreÊla kontekst wypowiedzi (np. czas, miejsce, sytuacj´, uczestników).

3. Uczeƒ rozumie krótkie, proste wypowiedzi pisemne (np. napisy informacyjne, listy, ulotki reklamowe, jad∏ospisy,og∏oszenia, rozk∏ady jazdy i proste teksty narracyjne):1) okreÊla g∏ównà myÊl tekstu;2) znajduje w tekÊcie okreÊlone informacje;3) okreÊla intencje nadawcy/autora tekstu;4) okreÊla kontekst wypowiedzi (np. nadawc´, odbiorc´, form´ tekstu).

14. Uczeƒ tworzy bardzo krótkie, proste i zrozumia∏e wypowiedzi ustne:1) opisuje ludzi, przedmioty, miejsca i czynnoÊci;2) opowiada o wydarzeniach ˝ycia codziennego;



3) przedstawia fakty z przesz∏oÊci i teraêniejszoÊci;4) opisuje swoje upodobania;5) wyra˝a swoje opinie i uczucia;6) przedstawia intencje i plany na przysz∏oÊç.

15. Uczeƒ tworzy bardzo krótkie, proste i zrozumia∏e wypowiedzi pisemne w formie prostych wyra˝eƒ i zdaƒ (np.wiadomoÊç, e-mail, krótki opis):1) opisuje ludzi, przedmioty, miejsca i czynnoÊci;2) opisuje wydarzenia ˝ycia codziennego;3) przedstawia fakty z przesz∏oÊci i teraêniejszoÊci;4) opisuje swoje upodobania;5) wyra˝a swoje opinie i uczucia;6) opisuje intencje i plany na przysz∏oÊç.

16. Uczeƒ reaguje ustnie w prosty i zrozumia∏y sposób, w typowych sytuacjach:1) nawiàzuje kontakty towarzyskie (np. przedstawia siebie i inne osoby, wita si´ i ˝egna, udziela podstawowych

informacji na swój temat i pyta o dane rozmówcy i innych osób);2) stosuje formy grzecznoÊciowe;3) uzyskuje i przekazuje proste informacje i wyjaÊnienia;4) prosi o pozwolenie, udziela i odmawia pozwolenia;5) wyra˝a swoje opinie i ˝yczenia, pyta o opinie i ˝yczenia innych;6) wyra˝a swoje emocje (np. radoÊç, niezadowolenie, zdziwienie);7) wyra˝a proÊby i podzi´kowania oraz zgod´ lub odmow´ wykonania proÊby;8) prosi o powtórzenie bàdê wyjaÊnienie (sprecyzowanie) tego, co powiedzia∏ rozmówca.

17. Uczeƒ reaguje w formie prostego tekstu pisanego (np. e-mail, wiadomoÊç) w typowych sytuacjach:1) nawiàzuje kontakty towarzyskie (np. przedstawia siebie i inne osoby, udziela podstawowych informacji na swój

temat i pyta o dane rozmówcy i innych osób);2) uzyskuje i przekazuje proste informacje i wyjaÊnienia (np. wype∏nia formularz);3) prosi o pozwolenie, udziela i odmawia pozwolenia;4) wyra˝a proÊby i podzi´kowania oraz zgod´ lub odmow´ wykonania proÊby.

18. Uczeƒ przetwarza tekst ustnie lub pisemnie:1) przekazuje informacje zawarte w materia∏ach wizualnych (np. mapach, symbolach, piktogramach);2) przekazuje w j´zyku polskim g∏ówne myÊli lub wybrane informacje z prostego tekstu w j´zyku obcym.

19. Uczeƒ dokonuje samooceny (np. przy u˝yciu portfolio j´zykowego) i wykorzystuje techniki samodzielnej pracynad j´zykiem (np. korzystanie ze s∏ownika, poprawianie b∏´dów, prowadzenie notatek, zapami´tywanie nowychwyrazów, korzystanie z tekstów kultury w j´zyku obcym).

10. Uczeƒ wspó∏dzia∏a w grupie, np. w lekcyjnych i pozalekcyjnych j´zykowych pracach projektowych.

11. Uczeƒ korzysta ze êróde∏ informacji w j´zyku obcym (np. z encyklopedii, mediów, instrukcji obs∏ugi) równie˝ zapomocà technologii informacyjno-komunikacyjnych.

12. Uczeƒ stosuje strategie komunikacyjne (np. domyÊlanie si´ znaczenia wyrazów z kontekstu, rozumienie tekstuzawierajàcego nieznane s∏owa i zwroty) i strategie kompensacyjne (np. opis, zastàpienie innym wyrazem) w przy-padku, gdy nie zna lub nie pami´ta jakiegoÊ wyrazu.

13. Uczeƒ posiada ÊwiadomoÊç j´zykowà (np. podobieƒstw i ró˝nic mi´dzy j´zykami).

3.4. Opis umiej´tnoÊci wed∏ug Europejskiego Systemu Kszta∏cenia J´zyków ObcychEuropejski System Kszta∏cenia J´zyków Obcych dzieli opanowanie j´zyka obcego na trzy poziomy: poziom podstawo-wy, poziom bieg∏oÊci j´zykowej oraz poziom samodzielnoÊci j´zykowej. Ka˝dy z tych poziomów podzielony zosta∏ nadwie grupy: bardziej i mniej zaawansowanà. Poni˝ej prezentujemy ten podzia∏. Nas interesowaç b´dzie poziom pod-stawowy.


7

Poziom podstawowy

A1 Osoba pos∏ugujàca si´ j´zykiem na tym poziomie rozumie i potrafi stosowaç potoczne wy-ra˝enia i bardzo proste wypowiedzi dotyczàce konkretnych potrzeb ˝ycia codziennego.Potrafi formu∏owaç pytania z zakresu ˝ycia prywatnego, dotyczàce np.: miejsca, w którymmieszka, ludzi, których zna i rzeczy, które posiada oraz odpowiadaç na tego typu pytania.Potrafi przedstawiaç siebie i innych. Potrafi prowadziç prostà rozmow´ pod warunkiem,˝e rozmówca mówi wolno, zrozumiale i jest gotowy do pomocy.

A2 Osoba pos∏ugujàca si´ j´zykiem na tym poziomie rozumie wypowiedzi i cz´sto u˝ywanewyra˝enia w zakresie tematów zwiàzanych z ˝yciem codziennym (sà to np.: bardzo pod-stawowe informacje dotyczàce osoby rozmówcy i jego rodziny, zakupów, otoczenia, pra-cy). Potrafi porozumiewaç si´ w rutynowych, prostych sytuacjach komunikacyjnych, wy-magajàcych jedynie bezpoÊredniej wymiany zdaƒ na tematy znane i typowe. Potrafi w prostysposób opisywaç swoje pochodzenie i otoczenie, w którym ˝yje, a tak˝e poruszaç sprawyzwiàzane z najwa˝niejszymi potrzebami ˝ycia codziennego.

Poziom samodzielnoÊci

B1 Osoba pos∏ugujàca si´ j´zykiem na tym poziomie rozumie znaczenie g∏ównych wàtkówprzekazu zawartego w jasnych, standardowych wypowiedziach, które dotyczà znanych jejspraw i zdarzeƒ typowych dla pracy, szko∏y, czasu wolnego itd. Potrafi radziç sobiew wi´kszoÊci sytuacji komunikacyjnych, które mogà zdarzyç si´ w czasie podró˝y w regio-nie, gdzie mówi si´ danym j´zykiem. Potrafi tworzyç proste, spójne wypowiedzi ustne lubpisemne na tematy, które sà jej znane bàdê jà interesujà. Potrafi opisywaç doÊwiadczenia,zdarzenia, nadzieje, marzenia, zamierzenia, krótko uzasadniajàc bàdê wyjaÊniajàc swojeopinie i plany.

B2 Osoba pos∏ugujàca si´ j´zykiem na tym poziomie rozumie znaczenie g∏ównych wàtkówprzekazu zawartego w z∏o˝onych tekstach na tematy konkretne i abstrakcyjne, ∏àczniez rozumieniem dyskusji na tematy techniczne z zakresu jej specjalnoÊci. Potrafi porozu-miewaç si´ na tyle p∏ynnie i spontanicznie, by prowadziç normalnà rozmow´ z rodzimymu˝ytkownikiem j´zyka, nie powodujàc przy tym napićia u którejkolwiek ze stron. Potra-fi – w szerokim zakresie tematów – formu∏owaç przejrzyste i szczegó∏owe wypowiedzi ust-ne lub pisemne, a tak˝e wyjaÊniaç swoje stanowisko w sprawach b´dàcych przedmiotemdyskusji, rozwa˝ajàc wady i zalety ró˝nych rozwiàzaƒ.

Poziom bieg∏oÊci

C1 Osoba pos∏ugujàca si´ j´zykiem na tym poziomie rozumie szeroki zakres trudnych, d∏u˝-szych tekstów, dostrzegajàc tak˝e znaczenia ukryte, wyra˝one poÊrednio. Potrafi si´ wy-powiadaç p∏ynnie, spontanicznie, bez wi´kszego trudu odnajdujàc w∏aÊciwe sformu∏owa-nia. Skutecznie i swobodnie potrafi pos∏ugiwaç si´ j´zykiem w kontaktach towarzyskichi spo∏ecznych, edukacyjnych bàdê zawodowych. Potrafi formu∏owaç jasne, dobrze zbudo-wane, szczegó∏owe, dotyczàce z∏o˝onych problemów wypowiedzi ustne lub pisemne,sprawnie i w∏aÊciwie pos∏ugujàc si´ regu∏ami organizacji wypowiedzi, ∏àcznikami, wskaê-nikami zespolenia tekstu.

C2 Osoba pos∏ugujàca si´ j´zykiem na tym poziomie mo˝e z ∏atwoÊcià zrozumieç praktycz-nie wszystko, co us∏yszy lub przeczyta. Potrafi streszczaç informacje pochodzàce z ró˝nychêróde∏, pisanych lub mówionych, w spójny sposób odtwarzajàc zawarte w nich tezy i wy-jaÊnienia. Potrafi wyra˝aç swoje myÊli p∏ynnie, spontanicznie i precyzyjnie, subtelnie ró˝-nicujàc odcienie znaczeniowe nawet w bardziej z∏o˝onych wypowiedziach.



3.5. Wymagane umiej´tnoÊci szczegó∏owe opanowane po ukoƒczeniu gimnazjum: (wed∏ug „Profile Deutsch”)

A1

Potrafi zrozumieç i zareagowaç na podstawowezwroty dotyczàce pozdrowieƒ i po˝egnaƒ.

Potrafi pozdrowiç i po˝egnaç grup´ znajomych lubprzyjació∏, kole˝ank´/koleg´.

Potrafi przedstawiç siebie i innych i zareagowaç naprzedstawienie osób trzecich.

Potrafi podaç swoje imi´ i nazwisko, pochodzeniei zawód.Rozumie i odpowiednio reaguje na przedstawienieinnej osoby.

Interakcja – ustnie

Interakcja – pisemne

Potrafi zapytaç o samopoczucie i odpowiedzieç nazadane pytania.

Potrafi odpowiedzieç na pytanie dotyczàce samopo-czucia znajomych, nauczyciela.

Potrafi w prosty sposób opowiedzieç o swoichupodobaniach i antypatiach.

Potrafi opowiedzieç o swoim hobby.Umie zapytaç o zainteresowania innych.Potrafi opowiedzieç o swoich przyzwyczajeniach ˝y-wieniowych.Opowiada o ulubionej muzyce i rodzaju muzyki,której nie lubi.

Potrafi poprosiç znajomych o rzeczy codziennegou˝ytku i za nie podzi´kowaç.

Umie poprosiç kole˝ank´/koleg´ o d∏ugopis, kartk´papieru i podzi´kowaç za nie.Podczas jedzenia potrafi poprosiç o chleb.

Potrafi w prosty sposób zareagowaç na proste pyta-nia skierowane do niej/niego.

Potrafi odpowiedzieç znajomej, w jakiej szkole siúczy.Potrafi powiedzieç, jakiego jest pochodzenia i jakijest jego j´zyk ojczysty.Potrafi odpowiedzieç kole˝ance/koledze, co zamie-rza robiç po szkole.

Potrafi w sytuacjach ˝ycia codziennego rozumieçi podawaç informacje, które bazujà na liczbach.

Potrafi zrobiç proste zakupy, pokazujàc gestem to-war, który chce kupiç.Potrafi podaç swój numer telefonu.Potrafi zrozumieç informacj´ dotyczàcà terminuspotkania i przekazaç go dalej.

Potrafi w sytuacjach ˝ycia codziennego za pomocàgestów prosiç o powtórzenie.

Potrafi poprosiç kole˝ank´/koleg´ o opisanie drogi,np. do basenu. Potrafi poprosiç nauczyciela o wyjaÊnienie niezrozu-mia∏ego çwiczenia.Potrafi poprosiç kole˝ank´/koleg´ o wyjaÊnienieniezrozumia∏ego s∏owa.

Potrafi wype∏niaç proste formularze i ankiety, poda-jàc swoje dane osobowe.

Potrafi po przybyciu do hotelu wype∏niç formularzmeldunkowy, podajàc imi´ i nazwisko, adres, pocho-dzenie i daty. Potrafi wype∏niç ankiet´ dotyczàcà swojej osoby, po-dajàc zawód, wiek, miejsce zamieszkania, zaintere-sowania.Potrafi wype∏niç zg∏oszenie na kurs j´zykowy, poda-jàc informacje dotyczàce dotychczasowej nauki j´zy-ka (miejsce kursu, czas trwania).


9

Potrafi podaç w formie pisemnej podstawowe daneosobowe i zapytaç o nie.

Potrafi opisaç siebie w prostych s∏owach w liÊcieskierowanym do szko∏y partnerskiej i poprosiç kogoÊo kontakt listowny. Potrafi w prostych s∏owach przedstawiç si´ kole˝an-ce/koledze i poprosiç jà/go o opowiedzenie o sobie.Potrafi przedstawiç si´ na tzw. chacie i zapytaç in-nych u˝ytkowników o dane.

Potrafi przekazaç na piÊmie proste informacje. Potrafi w formie notatki podzi´kowaç za kwiatyotrzymane na urodziny.Potrafi w formie notatki poprosiç kole˝ank´/kolegó ustalenie terminu spotkania.

Potrafi napisaç prostà kartk´ pocztowà lub e-mail. Potrafi zredagowaç do kole˝anki/kolegi kartk´ np.:na urodziny. Potrafi napisaç pozdrowienia z wakacji.Potrafi przes∏aç przyjació∏ce/przyjacielowi krótki e-mail z informacjà, co aktualnie robi.

A2

Interakcja – ustnie

Potrafi znaleêç si´ w sytuacjach ˝ycia codziennego,tj. w sklepach i zak∏adach us∏ugowych.

Potrafi kupiç na poczcie znaczki.Potrafi kupiç w piekarni ró˝nego rodzaju gatunkichleba.

Potrafi uzyskaç informacje na temat podró˝y i Êrod-ków komunikacji.

Potrafi uzyskaç informacje na temat po∏àczenia au-tobusów i pociàgów.Potrafi kupiç bilet.Potrafi zapytaç i udzieliç informacji o drog´, wyko-rzystujàc do tego plan miasta.

Potrafi w znanych, codziennych sytuacjach udzieliçinformacji.

Umie w prosty sposób opowiedzieç o swojej rodzinie.Potrafi przekazaç goÊciom podstawowe informacjeo swoim mieÊcie rodzinnym i odpowiedzieç na ichpytania dotyczàce miejscowoÊci.

W sytuacjach ˝ycia codziennego potrafi zapytaço dane dotyczàce iloÊci i cen.

Potrafi w sklepie z obs∏ugà zrobiç zakupy, pytajàco towary i ceny. Umie zamówiç coÊ do jedzenia i picia i poprosiço rachunek.

Potrafi zasygnalizowaç podstawowe potrzeby. Potrafi w sklepie, w którym towary sà wy∏o˝one, po-prosiç o konkretny towar.Umie poprosiç nauczyciela (kole˝ank´/koleg´)o pomoc przy problemach z komputerem.

Potrafi podczas rozmowy odpowiedzieç na prostepytania i zareagowaç na proste wypowiedzi.

Umie podczas rozmowy w prosty sposób powiedzieço swoim wykszta∏ceniu i obecnym zajćiu.Potrafi zareagowaç na informacje o kraju ojczystymrozmówcy i opowiedzieç w prosty sposób o swoimkraju.

Potrafi zrozumieç i odpowiednio zareagowaç na naj-wa˝niejsze informacje przekazane w prostych roz-mowach telefonicznych.

Umie poinformowaç rozmówc´, ˝e wspó∏lokatorwróci za dwie godziny.

Potrafi w ró˝nych sytuacjach ˝ycia codziennego za-stosowaç proste formy pozdrowieƒ, próÊb, przepro-sin i podzi´kowaƒ.

Potrafi w restauracji grzecznie poprosiç obs∏ugó jad∏ospis.Potrafi zagadnàç nieznajomego na ulicy i podzi´ko-waç za udzielonà informacj´.



Potrafi w typowych sytuacjach zaproponowaç i napropozycj´ innych zareagowaç, np. zgodziç si´, od-mówiç lub zaproponowaç alternatywne rozwiàzanie.

Potrafi podczas rozmowy zaproponowaç przyjacio-∏om wieczorne wyjÊcie. Potrafi podczas rozmowy nie zgodziç si´ na wyjÊciedo lokalu na obiad.

Potrafi wyraziç w prosty sposób uczucia radoÊci lubstrachu.

Potrafi wyraziç radoÊç z prezentu urodzinowego.Potrafi powiedzieç kole˝ance/koledze, ˝e boi si´ nauczyciela. Potrafi wyraziç radoÊç z powodu pracy w grupie.

Potrafi w rozmowie przekazaç swoje zdanie na te-mat ulubionych i niech´tnie wykonywanych zaj´ç.

Potrafi wyraziç swoje zdanie na temat jedzenia i za-pytaç innych o ich zdanie.Potrafi wyjaÊniç, dlaczego nie chce wykonywaç danejczynnoÊci w wolnym czasie (np. jazda na rowerze).Potrafi powiedzieç, jakich czynnoÊci nie lubi wyko-nywaç w domu, a jakie sprawiajà mu przyjemnoÊç.

Interakcja – pisemnie

Potrafi napisaç krótkie, proste informacje, dotyczà-ce spraw codziennych.

Potrafi w krótkiej notatce poprosiç o precyzyjne in-formacje.Potrafi zostawiç wspó∏lokatorowi notatk´ z informa-cjà, o której wróci.Umie nadaç e-mail do kole˝anki/kolegi, informujàco umówionym terminie spotkania.

Potrafi w prostych s∏owach i wyra˝eniach opisaç sie-bie, co robi i gdzie mieszka.

Potrafi na lekcji powiedzieç, skàd pochodzi i gdzieteraz mieszka. Umie powiedzieç kole˝ance/koledze, co robi i jakiejest jej/jego hobby.Opowiada rozmówcy o swoim rozk∏adzie dnia.

Potrafi przekazaç na piÊmie proste informacje doty-czàce spraw osobistych.

Potrafi opisaç kole˝ance/koledze, gdzie mieszkai jak do niego dotrzeç.Potrafi napisaç notatk´ z informacjà, w którym po-koju mieszka.

Potrafi wype∏niç proste, typowe formularze dotyczà-ce danych osobowych.

Umie podaç w ankiecie informacje o dodatkowychumiej´tnoÊciach (np. znajomoÊç drugiego j´zyka, itp.)

Potrafi napisaç prosty list nieformalny, kartk´ pocz-towà i e-mail oraz przekazaç w nich informacje do-tyczàce spraw osobistych.

Umie zaprosiç kole˝ank´/koleg´ na swojà imprez´ uro-dzinowà.Potrafi w krótkim liÊcie podzi´kowaç za okazanà pomoc. Potrafi napisaç do kole˝anki/kolegi e-mail z nowin-kami z ˝ycia osobistego.

A1

Produkcja – ustnie

Potrafi w prostych s∏owach opowiedzieç o sobie, in-nych osobach i swoim otoczeniu.

Potrafi na przyjćiu opowiedzieç, jak du˝a jest jej/je-go rodzina.Umie w prosty sposób opisaç swojà przyjació∏-k´/przyjaciela.Opisuje szko∏´, do której ucz´szcza i czego si´ tam uczy.

Potrafi poprawnie okreÊlaç liczby, czas, miary i daty. Potrafi tak wyraênie podaç swój numer telefonu, abygo mo˝na by∏o zapisaç.Umie podaç w urz´dzie poprawnie swoje dane: dataurodzenia, adres.Potrafi podaç w sklepie dane dotyczàce iloÊci i wielkoÊci.


11

Potrafi zapisaç nazwiska, pojedyncze s∏owa i krótkiezwroty.

Potrafi zapisaç autora, tytu∏ i cen´ ksià˝ki. Potrafi na lekcji zapisaç z tablicy, folii polecenia na-uczyciela.Potrafi zapisaç tytu∏ p∏yty kompaktowej, którà pole-ci∏ mu kolega.

Potrafi zrobiç krótkie notatki, zawierajàce miejscei czas.

Potrafi stworzyç sobie rozk∏ad dnia zawierajàcy dnitygodnia, daty, godziny.

Potrafi zanotowaç w punktach, zapisaç fakty i datydotyczàce codziennych zaj´ç.

Potrafi w prostej formie zanotowaç plan i tras´ po-dró˝y.Potrafi zapisaç plan zaj´ç dla cz∏onków rodziny.

Potrafi zapisaç dane dotyczàce jej/jego osoby. Umie w prostych zdaniach zapisaç, gdzie i jak mieszka.Potrafi opisaç czynnoÊci wykonywane przez inneosoby. Umie zapisaç dane poszczególnych osób w klasie.

Potrafi opisaç w prostej formie rzeczy osobiste lubosoby.

Potrafi opisaç siebie i swojà rodzin´.Potrafi opisaç swojà poprzednià szko∏´.Potrafi opisaç gdzie i jak mieszka.

A2

Produkcja – ustnie

Potrafi informowaç w prosty i krótki sposób o osobis-tych doÊwiadczeniach, wydarzeniach i w∏asnych za-jćiach.

Potrafi opisaç w∏asnà drog´ kszta∏cenia. Opowiada na lekcjach o swoich przyzwyczajeniachw wolnym czasie.Potrafi opowiedzieç o wa˝niejszym wydarzeniu ro-dzinnym, np. przeprowadzce.

Potrafi wyraziç swojà opini´ na temat spraw dnia co-dziennego.

Potrafi wyjaÊniç, jakie potrawy ch´tnie jada, a któ-rych nie jada lub nie mo˝e jeÊç. Potrafi powiedzieç, dlaczego okreÊlonà dyscyplin´sportowà lubi szczególnie.Potrafi powiedzieç, jakie czynnoÊci ch´tnie wykonu-je w domu.

Potrafi mówiç w prosty sposób o planach i ustale-niach z innymi.

Potrafi opisaç kole˝ance/koledze zajćia zaplanowa-ne na nast´pny tydzieƒ.

Potrafi w prosty sposób wyraziç przypuszczenia. Potrafi na przyjćiu wyraziç przypuszczenie, dlacze-go przyjaciel jest nieobecny.Potrafi wyraziç nadziej´, ˝e otrzyma dobrà ocen´.

Potrafi opowiedzieç krótkà historyjk´, zachowujàcchronologi´ wydarzeƒ.

Potrafi opowiedzieç chronologicznie o krótkiej podró˝y. Potrafi opowiedzieç krótki epizod z lat szkolnych.

Potrafi wyraênie i zrozumiale podaç dane dotyczàcelat, dat i wa˝nych numerów.

Potrafi podaç dat´ urodzenia, u˝ywajàc liczebnikówporzàdkowych. Potrafi podaç bez problemów kole˝ance/koledzeswój numer telefonu.

Potrafi zaprezentowaç podstawowe informacje, u˝y-wajàc prostych struktur j´zykowych na bliskie mu tematy.

Potrafi na lekcji przy pomocy mapy lub plakatuprzedstawiç swoje miejsce zamieszkania. Potrafi na podstawie fotografii opowiedzieç krótkoo ˝yciu codziennym przedstawionych tam osób.

Potrafi w prosty sposób powiedzieç, jak si´ coÊ robi. Umie wyjaÊniç, jak dojÊç do umówionego miejscaspotkania.Potrafi powiedzieç kole˝ance/koledze, co powin-na/powinien za∏atwiç.

Produkcja – pisemnie



Potrafi zrozumiale opisaç bliskie mu osoby lub rze-czy.

Potrafi opisaç osoby, które dobrze zna.Umie opisaç, jakie jest jego/jej ulubione hobby i czegodo tego potrzebuje.Potrafi napisaç, gdzie znajduje si´ jego mieszkaniei jak wyglàda.

Potrafi w znanych mu sytuacjach zrozumieç prosteinformacje dotyczàce czasu i miejsca.

Potrafi zrozumieç krotkà informacj´ dotyczàcà spo-tkania z przyjació∏mi (piàtek, godz.10.00).Potrafi zrozumieç przekazane przez mikrofon infor-macje (np. o czasie rozpoczćia imprezy).

Potrafi w prosty sposób opisaç sytuacje ˝ycia co-dziennego.

Umie podaç krótkie informacje na temat czynnoÊciw domu i w szkole.Potrafi opisaç, do której klasy chodzi i jakich ma ko-legów oraz atmosfer´ w klasie.Opisuje swojà codziennà drog´ do szko∏y.

Potrafi informowaç pisemnie, w prosty i krótki spo-sób, o osobistych doÊwiadczeniach, wydarzeniachi w∏asnych zajćiach.

Potrafi opisaç swoje minione wakacje.Umie w prosty sposób opisaç imprez´ (gdzie, kiedy, co).Potrafi opisaç wybranà przez siebie uroczystoÊç ro-dzinnà (Wielkanoc, Bo˝e Narodzenie).

Potrafi w prosty sposób pisaç o sprawach codzien-nych i wyra˝aç swojà opini´.

Potrafi opisaç swoje miejsce zamieszkania i podaçjego zalety i wady.Potrafi opisaç swoje nowe hobby i co mu si´ w nimpodoba.Potrafi opisaç, co mu si´ nie podoba w nowej szkole.

Potrafi zanotowaç informacje dotyczàce spraw oso-bistych.

Potrafi zrobiç list´ zakupów.

Potrafi zapisaç plany i zadania w prostej i krótkiejformie.

Potrafi zanotowaç zadania, które zosta∏y mu przy-dzielone w grupie. Umie zanotowaç swój plan pracy na nast´pny ty-dzieƒ.

Potrafi w ustnym przekazie zrozumieç cz´sto u˝ywanezwroty, np. pozdrowienia, po˝egnania, przeprosiny.

Potrafi zrozumieç powitania przekazane w telewizjina poczàtku audycji.Umie zrozumieç w przekazie radiowym podzi´ko-wania i po˝egnanie.Rozumie przywitanie goÊci przez gospodyni´/gospo-darza.

Potrafi w prostych, krótkich, wolno wypowiadanychtekstach zrozumieç internacjonalizmy, nazwiskai liczby.

Potrafi zrozumieç prostà zapowiedê na lotnisku.

Potrafi w znanych sobie sytuacjach zrozumieç krót-kie polecenia.

Potrafi zrozumieç polecenie nauczyciela, dotyczàcekorzystania z podrćznika, zw∏aszcza, jeÊli jest to wi-zualizowane gestem. Potrafi zrozumieç proste polecenia dotyczàce obs∏u-gi komputera. Potrafi zrozumieç kole˝ank´/koleg´, która/który wy-jaÊnia drog´ do konkretnego miejsca.

A1

Recepcja – ustnie

Produkcja – pisemnie


13

Potrafi w wiadomoÊciach telewizyjnych okreÊliç te-mat, szczególnie, jeÊli zawiera internacjonalizmy do-tyczàce nazwy, czasu i miejsca.

Potrafi, jako widz, okreÊliç temat wiadomoÊci.Potrafi w sprawozdaniu dotyczàcym znanego mu te-matu okreÊliç ogólnie, które informacje sà nowe. Potrafi w sprawozdaniach sportowych zrozumieç wy-niki swoich ulubionych dru˝yn.

Potrafi w krótkich, prostych tekstach zrozumieç bie-˝àce informacje dotyczàce nazw, liczb, s∏ów.

Potrafi w programie kursu zrozumieç informacje do-tyczàce terminu, liczby zaj´ç, czasu ich trwania i ce-ny kursu.Wyszukuje z oferty wakacyjnej informacje dotyczàceterminu, czasu wycieczki i celu wycieczki.

Potrafi zrozumieç treÊç prostych tekstów informa-cyjnych.

Umie wyszukaç w repertuarze filmowym film nawieczór, miejsce i godzin´ rozpoczćia seansu.Potrafi wyszukaç z tekstu informacje o akcesoriach,które sà jej/jemu potrzebne przy jej/jego zaintereso-waniach.Potrafi z rozk∏adu jazdy wyszukaç informacje doty-czàce czasu odjazdu i przyjazdu pociàgu.

Potrafi z krótkich tekstów informacyjnych wyszukaçdane dotyczàce osób i miejsc.

Potrafi z artyku∏u prasowego zrozumieç dane doty-czàce wieku, miejsca zamieszkania i zajćia wybra-nej osoby.Potrafi wyszukaç w rubryce sportowej informacje natemat wyniku interesujàcego jà/go meczu. Potrafi wyszukaç na wk∏adce p∏yty kompaktowej da-ne dotyczàce muzyków.

Potrafi zrozumieç informacje na szyldach, któremo˝na spotkaç w ˝yciu codziennym, zw∏aszcza, jeÊlizawierajà logo i odpowiednie kolory.

Umie zrozumieç najwa˝niejsze znaki informacyjne(dworzec, parking, postój taksówek).Potrafi zrozumieç na tablicy informacyjnej w domutowarowym poszczególne has∏a (artyku∏y sportowe,artyku∏y spo˝ywcze, odzie˝).Potrafi zrozumieç tablice informacyjne w miejscachpublicznych (palenie wzbronione, zakaz parkowania).

Potrafi zrozumieç krótkie instrukcje obs∏ugi, szcze-gólnie, jeÊli sà poparte obrazkiem.

Potrafi zrozumieç krótkie instrukcje dotyczàceorientacji w terenie (drugie pi´tro, pokój 24).Potrafi na ulotkach do lekarstw zrozumieç prostepolecenia (dawkowanie, czas za˝ywania leku).

Potrafi w krótkich listach, kartkach pocztowychi mailach wyszukaç g∏ównà informacj´.

Potrafi zrozumieç pozdrowienia z wakacji.Potrafi zrozumieç powód napisania kartki (uroczy-stoÊç, gratulacje).Umie zrozumieç e-maila dotyczàcego spotkania.

Potrafi zrozumieç podstawowe polecenia dotyczàceobs∏ugi komputera.

Potrafi w kafejce internetowej korzystaç z programue-mailowego.

Potrafi zrozumieç krótkie i proste og∏oszenia i zapo-wiedzi.

Potrafi zrozumieç w domu towarowym zapowiedêo zamknićiu sklepu. Potrafi zrozumieç w supermarkecie informacje doty-czàce promocji.

Potrafi w typowych sytuacjach zrozumieç informacjei dane dotyczàce liczb.

Potrafi w sklepie z obs∏ugà zrozumieç ceny podaneustnie.

Recepcja – pisemnie

A2

Recepcja – ustnie



Potrafi w sytuacjach ˝ycia codziennego zrozumieçproste polecenia.

Potrafi zrozumieç opis drogi i mo˝liwoÊç korzystaniaze Êrodków komunikacji miejskiej.Umie zrozumieç polecenie dotyczàce jej/jego pracyw grupie.Potrafi zrozumieç wskazówki lekarza, jak cz´stoi w jakiej dawce ma za˝yç lekarstwo.

Potrafi podczas rozmowy rozpoznaç temat rozmo-wy, jeÊli jest prowadzona powoli i wyraênie w stan-dardowym j´zyku.

Potrafi zrozumieç, jako przys∏uchujàcy si´ rozmo-wie, informacje na temat rodziny rozmawiajàcych.Potrafi rozpoznaç temat w trakcie przys∏uchiwaniasi´ rozmowie.

Potrafi z krótkich, wyraênie mówionych tekstów zro-zumieç istotne informacje.

Potrafi wychwyciç z radiowych informacji sporto-wych interesujàce jà/go wyniki.Potrafi zrozumieç z us∏yszanej prognozy pogodytemperatury zapowiadane na nast´pny dzieƒ.

Potrafi zrozumieç istotne fakty dotyczàce prezenta-cji na znane jej/mu tematy, jeÊli sà wspierane wizual-nie.

Potrafi zrozumieç w samolocie informacje dotyczàcebezpieczeƒstwa, przekazywane przez stewardesy. Potrafi zrozumieç proste informacje podczas opro-wadzania turystów po mieÊcie.

Potrafi w prostych tekstach, dotyczàcych ˝ycia co-dziennego wyszukaç i zrozumieç specyficzne i prze-widywalne informacje.

Potrafi w og∏oszeniu w supermarkecie zrozumieç,które artyku∏y sà w∏aÊnie w promocji.

Recepcja – pisemnie

Potrafi zrozumieç informacj´ g∏ównà w tekstach za-wierajàcych ilustracje lub kombinacje s∏owno – ob-razkowe.

Potrafi przy pomocy mapy pogody zrozumieç pogod´.Potrafi rozpoznaç w programie telewizyjnym tematyaudycji przy pomocy zdj´ç lub logo.

Potrafi zrozumieç w miejscach publicznych szyldyi napisy.

Potrafi zrozumieç podstawowe piktogramy znajdu-jàce si´ na drogach (np. droga zamkni´ta).Potrafi orientowaç si´ na poczcie za pomocà szyldówi napisów.

Potrafi wyszukaç w krótkich i jasno sformu∏owanychog∏oszeniach zawierajàcych ma∏o skrótów podsta-wowe informacje.

Umie w og∏oszeniach drobnych dotyczàcych wynaj-mu mieszkania wyszukaç: liczb´ pokoi, wielkoÊçmieszkania i cen´.Potrafi w og∏oszeniach drobnych wyszukaç informa-cji dotyczàcych u˝ywanych komputerów (cena, wy-posa˝enie, moc).

Potrafi wyszukaç najwa˝niejsze informacje w krót-kich artyku∏ach prasowych zawierajàcych du˝onazw, liczb, nag∏ówków i zdj´ç.

Potrafi po zawodach sportowych, które jà/go intere-sowa∏y znaleêç w gazecie rezultat zawodów. Umie, czytajàc notatk´ o jakimÊ wydarzeniu, wyszu-kaç informacje dotyczàce pytaƒ, co?, gdzie? i kiedy?

Potrafi zrozumieç proste instrukcje obs∏ugi, jeÊli sàkolejno wprowadzane i wsparte rysunkami.

Potrafi przy pomocy instrukcji obs∏ugi skorzystaçz automatu, np. do napojów.Potrafi zrozumieç objaÊnienia dotyczàce przyrzàdza-nia potraw, np. makaronu.

Potrafi z krótkich niemieckoj´zycznych wypowiedziprzekazaç innym osobom w j´zyku ojczystym wa˝neinformacje, które bazujà na nazwach i liczbach.

Potrafi przekazaç znajomym w j´zyku ojczystym in-formacje uzyskane w recepcji hotelu np. na tematgodzin wydawania Êniadania.Potrafi przekazaç kole˝ance/koledze w sklepiew Szwajcarii informacje dotyczàce ceny sukni.

A1

Mediacja – ustnie


15

Potrafi przekazaç kole˝ance/koledze wa˝ne informa-cje uzyskane w sekretariacie szko∏y j´zykowej w Niem-czech na temat kursu (ceny, daty rozpoczćia kursu).

Potrafi z krótkich niemieckoj´zycznych wypowiedziprzekazaç innym osobom w j´zyku ojczystym infor-macje dotyczàce ˝ycia codziennego.

Umie przet∏umaczyç kole˝ance/koledze na przyjćiuproste pytania dotyczàce pochodzenia, miejsca za-mieszkania, czasu pobytu.Potrafi w restauracji przet∏umaczyç kole˝ance/kole-dze krótkie uwagi kelnera, np. „z makaronem czybez?”, „z cytrynà czy bez?”Potrafi przet∏umaczyç w sklepie proste pytania nie-mieckiego sprzedawcy, np. „P∏aci Pan kartà?”

Potrafi przekazaç innym pojedyncze informacjez krótkich tekstów pisanych dotyczàcych znanychmu tematów i bazujàcych na podstawowym s∏ownic-twie, internacjonalizmach i elementach wizualizujà-cych.

Potrafi koledze/kole˝ance przekazaç najwa˝niejszeinformacje z zaproszenia, np. miejsce, dzieƒ, godzina.Potrafi przet∏umaczyç polskiemu turyÊcie najwa˝-niejsze s∏owa z niemieckoj´zycznego prospektu, np.dzieci, rodzice, pociàg, restauracja.Potrafi przet∏umaczyç z codziennej gazety niemiec-koj´zycznej proste zwroty dotyczàce pogody, np.s∏oƒce, deszcz.

Potrafi w znanych mu sytuacjach ˝ycia codziennegoprzekazaç bie˝àce ustne informacje lub pytania.

Potrafi w niemieckiej restauracji pomóc polskiemukoledze/polskiej kole˝ance w zamówieniu napoju. Umie przekazaç niemieckiemu turyÊcie opis drogi,podanej przez polskiego policjanta.Potrafi w polskim sklepie pomóc niemieckoj´zycz-nemu turyÊcie w zrozumieniu cen towarów.

Potrafi przet∏umaczyç proste polskie informacjez szyldów i napisów na j´zyk niemiecki.

Potrafi przet∏umaczyç szyld na sklepie, np. „za-mkni´te”.Potrafi w hotelu przet∏umaczyç proste s∏owa z tabli-cy informacyjnej, np. Êniadanie, kolacja.

Potrafi z krótkich niemieckoj´zycznych wypowiedziprzekazaç istotne informacje o osobach w j´zyku oj-czystym (pochodzenie, zainteresowania, wykszta∏ce-nie).

Potrafi zapoznaç niemieckiego koleg´/kole˝ank´z polskà kole˝ankà/kolegà i przet∏umaczyç prostepytania dotyczàce miejsca zamieszkania, zawodu,zainteresowania.Potrafi polskiej kole˝ance/koledze przekazaç prosteinformacje niemieckiego turysty dotyczàce jego po-dró˝owania, np. gdzie by∏, dokàd chce jechaç.Potrafi przet∏umaczyç proste pytania niemieckiegoucznia skierowane do polskiego kolegi, np. gdzie siúczysz, jak d∏ugo, jak nazywa si´ Twój nauczyciel.

Potrafi z krótkiej, niemieckoj´zycznej wypowiedziprzekazaç proste informacje na znane mu tematy.

Potrafi przekazaç istotne informacje nagrane na se-kretark´, np. przesunićie terminu spotkania.Umie przekazaç polskiemu turyÊcie istotne informa-cje dotyczàce opisu drogi, podane w j´zyku niemiec-kim. Potrafi przekazaç kole˝ance/koledze istotne infor-macje dotyczàce oglàdanej niemieckoj´zycznej za-powiedzi programu telewizyjnego, np. rozpoczćie,czas trwania programu.

A2

Mediacja – ustnie



Potrafi przet∏umaczyç proste ˝yczenia, poleceniai ˝àdania innym osobom w j´zyku ojczystym.

Potrafi przet∏umaczyç polskiemu koledze/ kole˝anceproste polecenia niemieckich gospodarzy, np.:usiàdê, zdejmij p∏aszcz, tu nie wolno paliç.

Potrafi przekazaç innym niektóre wa˝ne informacjez niemieckich szyldów na znane mu tematy.

Umie przet∏umaczyç z jad∏ospisu w restauracji pol-skiej kole˝ance/koledze nazwy niektórych daƒ. Potrafi przet∏umaczyç na dworcu kolejowym polskie-mu turyÊcie niektóre informacje z rozk∏adu jazdy. Potrafi polskiemu kierowcy przet∏umaczyç cz´stospotykane napisy na znakach drogowych, np. objazd,droga zamkni´ta.

Potrafi przekazaç w sposób ogólny proste informa-cje z niemieckoj´zycznych tekstów pisanych, podwarunkiem, ˝e posiadajà przejrzystà struktur´ i sàwsparte zdjćiami/obrazkami.

Potrafi przekazaç z niemieckoj´zycznego czasopi-sma g∏ówne informacje dotyczàce katastrof, np. kie-dy, gdzie, kto.Potrafi przekazaç krótkie informacje z magazynusportowego na temat np. pi∏ki siatkowej (miejsce,czas, wynik). Potrafi z niemieckoj´zycznego programu telewizyj-nego przekazaç informacje dotyczàce zespo∏u mu-zycznego, np. styl muzyki, wykonawca.

Potrafi przekazaç z krótkich niemieckoj´zycznychtekstów pisanych pojedyncze, wa˝ne informacje naznane mu tematy.

Potrafi przekazaç koledze/kole˝ance najwa˝niejszeinformacje zawarte w niemieckoj´zycznej notatce,np. kto, gdzie, kiedy, dlaczego.Potrafi przekazaç informacje dotyczàce koncertuz niemieckoj´zycznych stron internetowych, np.miejsce, dzieƒ i czas koncertu.Potrafi przet∏umaczyç niektóre fragmenty niemiec-koj´zycznego listu prywatnego, np. sytuacja rodzin-na, pytania o zdrowie.

Potrafi przet∏umaczyç z j´zyka ojczystego niemiec-koj´zycznemu rozmówcy bie˝àce informacje, pyta-nia, ˝yczenia, dotyczàce ˝ycia codziennego.

Potrafi przekazaç w prosty sposób w sklepie ˝yczeniakupujàcego niemieckoj´zycznej sprzedawczyni. Potrafi przekazaç niemieckoj´zycznemu turyÊcie pro-ste polecenia, np. zalecenia dotyczàce parkowania.Potrafi przekazaç w urz´dach proste zalecenia por-tiera niemieckiemu koledze/kole˝ance, np. gdzie na-le˝y poczekaç.

Potrafi przekazaç poszczególne fragmenty ustnychpoleceƒ lub zapowiedzi niemieckoj´zycznemu roz-mówcy.

Potrafi przet∏umaczyç niemieckiemu turycie najwa˝-niejsze informacje z zapowiedzi na dworcu, np. opóênienie pociàgu.Potrafi przet∏umaczyç polecenie polskiego policjan-ta skierowane do niemieckiego turysty, np. krótszadroga, w lepszym stanie.Potrafi przekazaç us∏yszane, wa˝ne zapowiedzi nadworcu autobusowym niemieckiemu turyÊcie, np.godzina odjazdu, numer autobusu.

Potrafi przekazaç niemieckoj´zycznemu rozmówcywa˝ne informacje z teksów pisanych i napisów.

Potrafi przekazaç niemieckiemu goÊciowi hotelowe-mu niektóre informacje z prospektu zawierajàcegoofert´ sp´dzenia wolnego czasu, np. miejsce, czasi dyscyplina sportowa.Umie wyjaÊniç niemieckiemu koledze/kole˝ancew prosty sposób typowe polskie dania z karty daƒ.Potrafi w prosty sposób po niemiecku przekazaçg∏ówne informacje z gazety na temat aktualnego wy-darzenia.


17

3.6. Europejskie portfolio j´zykoweEuropejskie portfolio j´zykowe jest nowym, wa˝nym dokumentem, który u∏atwia nauk´ j´zyków obcych. Powsta∏oono, by s∏u˝yç mieszkaƒcom zjednoczonej Europy. Stworzenia tego dokumentu podj´∏a si´ Rada Europy, by wspie-raç i umacniaç jednoÊç kontynentu europejskiego, jak równie˝, by rozwijaç zrozumienie dla ró˝norodnoÊci j´zykoweji kulturowej mieszkaƒców ró˝nych krajów Europy.

Europejskie portfolio j´zykowe sk∏ada si´ z trzech cz´Êci:1. paszportu j´zykowego, który zawiera informacje o Radzie Europy i o samym paszporcie, dane w∏aÊciciela, jego

portret j´zykowy, tabel´ samooceny na poziomach: rozumienie, czytanie, mówienie – interakcja i produkcja ust-na. Paszport zawiera równie˝ wykaz dyplomów, jakie w∏aÊciciel uzyska∏ na swojej drodze rozwoju j´zykowego.

2. biografii j´zykowej, w której uczàcy si´ j´zyka obcego mo˝e zapisaç swoje doÊwiadczenia w poznawaniu j´zykówi kultur, opisaç sposoby uczenia si´ j´zyka, swoje potrzeby i post´py w nauce.

3. Dossier – przypomina teczk´ artysty, w której uczeƒ gromadzi i rejestruje wykonane przez siebie prace: projek-ty, wypracowanie, wiersze, listy, prace plastyczne, notatki, pami´tniki z podró˝y po obcych krajach lub miastach,jak te˝ inne prace, które uczeƒ pragnie zachowaç, a które majà zwiàzek z naukà j´zyka obcego. W dossier znaj-duje si´ równie˝ miejsce na dyplomy z konkursów j´zykowych, zaÊwiadczenia i Êwiadectwa, które dokumentujàosiàgnićia ucznia w poznawaniu j´zyka i kultury danego kraju.

W ramach projekty Rady Europy, Ministerstwo Edukacji Narodowej i Sportu opracowa∏o we wspó∏pracy z Cen-tralnym OÊrodkiem Doskonalenia Nauczycieli w Warszawie polskà wersj´ Europejskiego Portfolio J´zykowego dlauczniów od 10 do 15 roku ˝ycia.

4. Materia∏ nauczania4.1. Zagadnienia tematyczneProponowany przez nas zakres tematyczny powinien byç realizowany przez ca∏y cykl nauki j´zyka niemieckiego.Oznacza to, ˝e uczeƒ powinien mieç mo˝liwoÊç systematycznego powtarzania, odÊwie˝ania i sukcesywnego powtarza-nia s∏ownictwa dotyczàcego danego tematu. Najlepszym wić sposobem jest metoda spiralna realizowania poni˝szychzagadnieƒ tematycznych:

Potrafi podczas prostej rozmowy pomi´dzy polskimi niemieckim rozmówcà przet∏umaczyç proste infor-macje dotyczàce tych osób, u˝ywajàc na przemian j´-zyka polskiego i niemieckiego (pochodzenie, zainte-resowania, wykszta∏cenia).

Tematyka Szczegó∏owe zagadnienia tematyczne

Przyk∏adowe intencje komunikacyjne

Potrafi w urz´dzie poÊredniczyç w rozmowie mi´dzyniemieckim urz´dnikiem a polskim znajomym, t∏u-maczàc proste pytania dotyczàce miejsca zamieszka-nia, zawodu, pracy.Potrafi w trakcie rozmowy przy stole poÊredniczyçw rozmowie mi´dzy niemieckimi gospodarzamia polskim kolegà/kole˝ankà, t∏umaczàc i udzielajàcodpowiedzi na temat ˝ycia codziennego (rodzina,hobby, pochodzenie).

cz∏owiek nawiàzywanie kontaktów(powitanie, po˝egnanie,przedstawianie si´)

dane personalne (imi´,nazwisko, wiek, adres za-mieszkania)

wyglàd zewn´trzny i cechycharakteru

uczucia i emocje

zainteresowania

interakcja ustnie: Potrafi pozdrowiç i po˝egnaç grup´ znajomychi przyjació∏. Potrafi podaç swoje imi´ i nazwisko, pochodzenie i zawód.Potrafi powiedzieç, jakiego jest pochodzenia i jaki jest jego j´zykojczysty. Potrafi wyraziç w prosty sposób uczucia radoÊci i strachu. Umie opowiedzieç o swoim hobby. interakcja pisemnie: Potrafi po przybyciu do hotelu wype∏niç for-mularz meldunkowy. Potrafi przedstawiç si´ na chacie i zapytaç innych o ich zaintere-sowania. produkcja ustnie: Potrafi powiedzieç kole˝ance/koledze, co robii jakie jest jego hobby. Potrafi na lekcji powiedzieç, skàd pochodzi i gdzie mieszka.





produkcja pisemnie: Potrafi opisaç, jakie jest jego ulubione hob-by i czego do tego potrzebuje. Potrafi zapisaç autora, tytu∏ i cen´ ksià˝ki. Potrafi opisaç osob´, którà dobrze zna. Potrafi w krótkim liÊcie podzi´kowaç za okazanà pomoc. Potrafi napisaç do kole˝anki/kolegi e-mail z nowinkami z ˝yciaosobistego. recepcja ustnie: Potrafi zrozumieç, jako przys∏uchujàcy si´ roz-mowie, informacje na temat rodziny rozmawiajàcych. Potrafi zrozumieç proste informacje dotyczàce zainteresowaƒm∏odzie˝y w Niemczech. recepcja pisemnie: Potrafi z artyku∏u prasowego zrozumieç danedotyczàce wieku, miejsca zamieszkania i zajćia wybranej osoby. Potrafi w kafejce internetowej korzystaç z programu e-mailowego.mediacja ustnie: Potrafi w urz´dzie poÊredniczyç w rozmowiepomi´dzy niemieckim urz´dnikiem a polskim znajomym, t∏uma-czàc proste pytania. Potrafi zapoznaç niemieckiego koleg´ z polskà kole˝ankà i prze-t∏umaczyç proste pytania dotyczàce zainteresowania.

dom informacje o miejscu za-mieszkania

opis domu

wyposa˝enie domu

pomieszczenia w mieszka-niu

opis pomieszczeƒ

przyporzàdkowanie czyn-noÊci do pomieszczeƒ

obowiàzki domowe

interakcja ustnie: Potrafi powiedzieç, jakich czynnoÊci nie lubiwykonywaç w domu, a jakie sprawiajà mu przyjemnoÊç. interakcja pisemnie: Potrafi opisaç kole˝ance/koledze, gdziemieszka i jak do niego dotrzeç. produkcja ustnie: Potrafi opisaç, gdzie i jak mieszka.produkcja pisemnie: Potrafi napisaç, gdzie znajduje si´ jegomieszkanie i jak wyglàda. recepcja ustnie: Potrafi zrozumieç informacje dotyczàce po-mieszczeƒ w mieszkaniu niemieckiego kolegi. recepcja pisemnie: Potrafi w og∏oszeniach drobnych dotyczàcychwynajmu mieszkania wyszukaç liczb´ pokoi, wielkoÊç mieszkaniai cen´. mediacja ustnie: Potrafi przet∏umaczyç proste pytania dotyczàcepo∏o˝enia i wielkoÊci mieszkania.

szko∏a przedmioty nauczania

plan lekcji

oceny w szkole

czynnoÊci wykonywanew szkole i na zajćiachlekcyjnych

przybory szkolne

orientacja w szkole

interakcja ustnie: Potrafi odpowiedzieç znajomej, w jakiej szko-le si´ uczy. Potrafi poprosiç nauczyciela o wyjaÊnienie niezrozumia∏ego çwi-czenia.Potrafi poprosiç kole˝ank´/koleg´ o wyjaÊnienie niezrozumia∏e-go s∏owa. interakcja pisemnie: Potrafi opisaç siebie i swojà klas´ w pro-stych s∏owach, skierowanych do szko∏y partnerskiej. produkcja ustnie: Potrafi opisaç swojà poprzednià szko∏´. Potrafi opisaç szko∏´, do której ucz´szcza i czego si´ tam uczy. produkcja pisemnie: Potrafi opisaç, do której klasy chodzi, ja-kich ma kolegów i atmosfer´ w klasie. Potrafi opisaç, co mu si´ nie podoba w nowej szkole. recepcja ustnie: Potrafi zrozumieç polecenie dotyczàce jego pra-cy w grupie. recepcja pisemnie: Potrafi w programie kursu zrozumieç infor-macje dotyczàce terminu, liczby zaj´ç, czasu ich trwania. mediacja ustnie: Potrafi przet∏umaczyç proste pytania niemiec-kiego ucznia do polskiego kolegi, np. gdzie si´ uczysz, jak d∏ugo,jak si´ nazywa twój nauczyciel?


19



praca popularne zawody

czynnoÊci zwiàzane z pra-cà

miejsca pracy

interakcja ustnie: Umie podczas rozmowy w prosty sposób po-wiedzieç o swoim wykszta∏ceniu i obecnym zajćiu.Potrafi wyraziç radoÊç z powodu pracy w grupie.interakcja pisemnie: Potrafi opisaç w prostych s∏owach swojàprac´ dorywczà w czasie wakacji. produkcja ustnie: Potrafi opisaç swoje miejsce wakacyjnej pracy.produkcja pisemnie: Potrafi zanotowaç zadania, które zosta∏ymu przydzielone w grupie.Umie zanotowaç swój plan pracy na nast´pny tydzieƒ. recepcja ustnie: Umie zrozumieç polecenie dotyczàce jej/jegopracy w grupie.recepcja pisemnie: Potrafi w og∏oszeniu o prac´ zrozumieç istot-ne informacje dotyczàce rodzaju pracy, liczby godzin i zarobków.mediacja ustnie: Potrafi przekazaç istotne informacje nagranena sekretark´, np. przesunićie terminu spotkania.Potrafi przet∏umaczyç niemieckiemu koledze/kole˝ance prostepytania dotyczàce zawodu. Potrafi w urz´dzie poÊredniczyç w rozmowie mi´dzy niemieckimurz´dnikiem a polskim znajomym, t∏umaczàc proste pytania do-tyczàce zawodu lub pracy.

˝ycie rodzinnei towarzyskie

cz∏onkowie rodziny

opis postaci

Êwi´ta i uroczystoÊci ro-dzinne

czynnoÊci ˝ycia codzien-nego

formy sp´dzania wolnegoczasu

interakcja ustnie: Potrafi w prosty sposób opowiedzieç o swojejrodzinie. interakcja pisemnie: Potrafi zaprosiç kole˝ank´ na urodziny. produkcja ustnie: Potrafi opowiedzieç o wa˝niejszym wydarze-niu rodzinnym. Potrafi opisaç siebie i swojà rodzin´. produkcja pisemnie: Potrafi opisaç wybranà przez siebie uroczy-stoÊç rodzinnà. Potrafi zapisaç plan zaj´ç dla cz∏onków rodziny.recepcja ustnie: Potrafi zrozumieç informacje dotyczàce wielko-Êci rodziny kolegi z Niemiec. recepcja pisemnie: Potrafi zrozumieç informacje w zaproszeniuna uroczystoÊç rodzinnà. mediacja ustnie: Potrafi przet∏umaczyç informacje niemieckiegokolegi na temat jego rodziny.

˝ywienie artyku∏y spo˝ywcze

posi∏ki

jad∏ospis

w restauracji

zakupy artyku∏ów spo˝yw-czych

przepisy kulinarne

interakcja ustnie: Potrafi zamówiç coÊ do jedzenia i picia i po-prosiç o rachunek. Potrafi opowiedzieç o swoich przyzwyczajeniach ˝ywieniowych. interakcja pisemnie: Potrafi napisaç prosty przepis kulinarny. produkcja ustnie: Potrafi wyjaÊniç, jakie potrawy ch´tnie jada,a których nie jada lub nie mo˝e jeÊç. produkcja pisemnie: W liÊcie do niemieckiego kolegi potrafi wy-mieniç swoje ulubione dania. recepcja ustnie: Potrafi zrozumieç w supermarkecie informacj´dotyczàcà promocji artyku∏ów spo˝ywczych. recepcja pisemnie: Potrafi zrozumieç objaÊnienia dotyczàceprzyrzàdzenia potraw. mediacja ustnie: Potrafi w hotelu przet∏umaczyç proste s∏owaz tablicy informacyjnej, np. Êniadanie, kolacja.Potrafi wyjaÊniç niemieckiemu koledze w prosty sposób typowepolskie dania z karty daƒ.





zakupy i us∏ugi rodzaje sklepów

towary (ubranie, artyku∏yszkolne)

sprzedawanie i kupowa-nie

pieniàdze

ceny

korzystanie z us∏ug

interakcja ustnie: Potrafi w sklepie, w którym towary sà wy∏o˝o-ne poprosiç o towar. Potrafi kupiç na poczcie znaczki.Potrafi w sklepie z obs∏ugà zrobiç zakupy, pytajàc o towary i ceny. interakcja pisemnie: Potrafi napisaç list´ zakupów. produkcja ustnie: Potrafi podaç w sklepie dane dotyczàce iloÊcii wielkoÊci. Potrafi powiedzieç kole˝ance/koledze, co powinien/powinna za-∏atwiç. produkcja pisemnie: Potrafi zrobiç list´ zakupów. recepcja ustnie: Potrafi w og∏oszeniu w hipermarkecie zrozumieçinformacje dotyczàce artyku∏ów w promocji. recepcja pisemnie: Potrafi w ulotce z hipermarketu zrozumieçinformacje dotyczàce artyku∏ów w promocji. Potrafi w og∏oszeniach drobnych wyszukaç informacje dotyczàceu˝ywanych komputerów (cena, wyposa˝enie, moc). Potrafi zrozumieç na tablicy informacyjnej w domu towarowym po-szczególne has∏a (artyku∏y sportowe, odzie˝, artyku∏y spo˝ywcze). Potrafi orientowaç si´ na poczcie za pomocà szyldów i napisów. mediacja ustnie: Potrafi przekazaç kole˝ance w sklepie w Szwaj-carii informacje na temat ceny sukni. Potrafi przet∏umaczyç szyld na sklepie, np. „zamkni´te”.

podró˝owaniei turystyka

wycieczki

wakacje

orientacja w mieÊciei w terenie

Êrodki transportu

na dworcu

na granicy

plany wakacyjne

informacja turystyczna

zwiedzanie

interakcja ustnie: Potrafi poprosiç kole˝ank´ o opisanie drogi,np. do basenu. Potrafi kupiç bilet. interakcja pisemnie: Potrafi napisaç kartk´ z wakacji. produkcja ustnie: Potrafi opowiedzieç chronologicznie krótkàpodró˝. produkcja pisemnie: Potrafi w prostej formie zanotowaç plani tras´ podró˝y. Potrafi opisaç swojà codziennà drog´ do szko∏y. recepcja ustnie: Potrafi zrozumieç w samolocie informacje doty-czàce bezpieczeƒstwa, przekazywane przez stewardess´. Potrafi zrozumieç krótkà informacj´ na lotnisku. recepcja pisemnie: Potrafi zrozumieç pozdrowienia z wakacji. Potrafi z rozk∏adu jazdy wyszukaç informacje dotyczàce czasuodjazdu i przyjazdu pociàgu. Wyszukuje z oferty wakacyjnej informacje dotyczàce terminu,czasu wycieczki i celu wycieczki.mediacja ustnie: Potrafi przet∏umaczyç niemieckiemu turyÊcienajwa˝niejsze informacje z zapowiedzi na dworcu, np. opóênie-nie pociàgu. Potrafi przet∏umaczyç na dworcu kolejowym polskiemu turyÊcieniektóre informacje z rozk∏adu jazdy.

kultura dziedziny kultury

uczestnictwo w kulturze

interakcja ustnie: Potrafi opowiedzieç o ulubionej muzyce i ro-dzaju muzyki, której nie lubi. produkcja ustnie: Potrafi opowiedzieç o swojej ulubionej dzie-dzinie sztuki.produkcja pisemnie: Potrafi napisaç zaproszenie na imprez´ mu-zycznà w swojej szkole.recepcja ustnie: Potrafi wyszukaç na wk∏adce p∏yty kompaktowejdane dotyczàce muzyków.


21



sport popularne dyscyplinysportowe

zalety i wady ró˝nych dys-cyplin sportowych

sprz´t sportowy

imprezy sportowe

interakcja ustnie: Potrafi powiedzieç, dlaczego nie chce jeêdziçna rowerze. interakcja pisemnie: Potrafi podaç w ankiecie informacje o upra-wianych dyscyplinach sportowych. produkcja ustnie: Potrafi powiedzieç, dlaczego okreÊlonà dyscy-plin´ sportowà lubi szczególnie. produkcja pisemnie: Potrafi opisaç w liÊcie do niemieckiego ko-legi, jaka jest jego ulubiona dyscyplina sportowa. recepcja ustnie: Potrafi z radiowych informacji sportowych wy-chwyciç interesujàce go wyniki. recepcja pisemnie: Potrafi wyszukaç z tekstu informacje o akce-soriach, które sà jemu potrzebne przy jego zainteresowaniach. Potrafi po zawodach sportowych, które go interesujà znaleêçw gazecie rezultat zawodów. mediacja ustnie: Potrafi przet∏umaczyç niemieckiemu goÊciowihotelowemu niektóre informacje z prospektu zawierajàce ofert´sp´dzania wolnego czasu, np. dyscyplina sportowa, miejsce i czas.

zdrowie cz´Êci cia∏a

choroby i dolegliwoÊci

w aptece

u lekarza

samopoczucie

interakcja ustnie: Potrafi powiedzieç, ˝e boli go g∏owa. Potrafi odpowiedzieç na pytanie dotyczàce samopoczucia. interakcja pisemnie: Potrafi podaç w ankiecie informacj´ o prze-bytych chorobach. produkcja ustnie: Potrafi w aptece poprosiç o leki. produkcja pisemnie: Potrafi zanotowaç sobie sposób za˝ywania leku. recepcja ustnie: Potrafi zrozumieç polecenie lekarza, jak cz´stoi jakiej dawce ma za˝yç lekarstwa. recepcja pisemnie: Potrafi na ulotkach do leków zrozumieç pro-ste polecenia (dawkowanie, czas za˝ywania leku).mediacja ustnie: Potrafi przet∏umaczyç niektóre fragmenty nie-mieckoj´zycznego listu prywatnego, np. dotyczàce pytaƒ o zdrowie.

technika korzystanie z podstawo-wych urzàdzeƒ technicz-nych

produkcja ustnie: Potrafi zapytaç o sposób obs∏ugi lub urucho-mienia sprz´tu elektronicznego. recepcja ustnie: Potrafi zrozumieç polecenie nauczyciela doty-czàce obs∏ugi komputera. recepcja pisemnie: Potrafi zrozumieç ilustrowanà instrukcj´ ob-s∏ugi MP-3 lub iPoda.mediacja ustnie: Potrafi przet∏umaczyç niektóre fragmenty nie-mieckoj´zycznej instrukcji obs∏ugi sprz´tu elektronicznego. Êwiat przyrody

Êwiat przyrody

Elementy wiedzy o krajach obszaru nauczanego j´zyka oraz o kraju ojczystym, z uwzgl´dnieniem kontekstu mi´dzykulturowego oraz tematyki integracji europejskiej.

pogoda

zwierz´ta

roÊliny

krajobraz

interakcja ustnie: Potrafi opowiedzieç, jaka jest pogoda. interakcja pisemnie: Potrafi opisaç ulubionà por´ roku. Potrafi opisaç widok z okna. produkcja ustnie: Potrafi w prosty sposób opisaç swoje ulubionezwierz´. produkcja pisemnie: Potrafi w prosty sposób napisaç na kartcez wakacji, jak jest pogoda. recepcja ustnie: Potrafi z us∏yszanej prognozy pogody wychwyciçtemperatury zapowiadane na nast´pny dzieƒ. recepcja pisemnie: Potrafi przy pomocy mapy pogody zrozumieçpogod´. mediacja ustnie: Potrafi przet∏umaczyç z niemieckiej gazety pro-ste zwroty dotyczàce pogody, np. s∏oƒce, deszcz.



4.2. Rodzaje tekstówRodzaje tekstów przeznaczone do opanowania biernego (s∏uchania):

– instrukcje,– komunikaty, – rozmowy.

Rodzaje tekstów przeznaczone do opanowania biernego (czytania):

– jad∏ospis,– bilet,– krótki tekst literacki,– krótki artyku∏ prasowy,– formularz,– kalendarz,– reklama,– og∏oszenie,

Rodzaje tekstów przeznaczone do opanowania czynnego (pisania):

– pocztówka z pozdrowieniami,– krótka notatka,– polecenie,– ˝yczenia,– krótki list nieformalny,

4.3. Role w sytuacjach komunikacyjnych, w jakich uczeƒ mo˝e si´ znaleêç– turysta,– klient,– pacjent,– uczeƒ,– kolega,– przechodzieƒ,– przyjaciel,– zawodnik.

4.4. Zagadnienia gramatycznePoni˝ej prezentujemy list´ zagadnieƒ gramatycznych, z którymi uczeƒ spotka si´ w czasie trzech lat nauki, zarównoczynnie, jak i biernie. Zagadnienia podzieli∏yÊmy, zgodnie z poziomem bieg∏oÊci j´zykowej, na A1 i A2.

– krótka instrukcja,– polecenie komputerowe,– etykietki,– szyld,– komiks,– rozk∏ad jazdy,– napisy informacyjne,– listy.

– og∏oszenie,– zaproszenie– e-mail,– wiadomoÊç,– krótki opis.

Poziom A1 Poziom A2

Sk∏a

dnia

Zdania pojedyncze: oznajmujàce, pytajàce, rozkazujàce np. Ich komme aus Deutschland. Kommst du ausDeutschland?Komm hier!

Zdanie rozkazujàce z czasownikami rozdzielnie z∏o-˝onyminp. Räume dein Zimmer auf!

Klamra zdaniowa w zdaniach z czasownikiem mo-dalnym, w czasie Perfekt i z czasownikami rozdziel-nie z∏o˝onyminp. Ich möchte nach Österreich fahren.Er hat Gitarre gespielt. Ich räume mein Zimmer auf.

Szyk wyrazów: prosty, przestawnynp. Ich gehe spazieren. Gehst du spazieren?

Szyk wyrazów: szyk zdania podrz´dnie z∏o˝onegonp. Er sagt, dass er Schüler ist.


23

Poziom A1 Poziom A2Sk

∏adn

iaC

zaso

wni

kR

zecz

owni

k

Przeczenia: nein, nicht, kein i ich miejsce w zdaniu np. Nein, ich gehe nicht in die Schule. Das ist keinHamburger.

Zdania z∏o˝one wspó∏rz´dnie ze spójnikami: aber,denn, oder, und, sondern, deshalb, sonstnp. Er lernt und seine Schwester hört Radio. Ichbin krank, deshalb bleibe ich zu Hause.

Zdania podrz´dnie z∏o˝one ze spójnikami: dass,weil, obnp. Er isst. Pizza, weil er sie mag.

Formy czasowe:– Perfekt: gehen, fahren, nehmen, schlafen, essen,trinken, kommen, machennp. Anna ist ins Kino gegangen.Er hat Tee getrunken.

Formy czasowe:– Präteritum czasowników modalnych oraz habeni sein np. Ich war in Spanien.Er hatte Englisch.

Czasowniki posi∏kowe: sein, habennp. Ich bin zu spät gekommen.Ich habe dich gesehen.

Czasowniki zwrotnenp. Das Kind wäscht sich.

Czasowniki rozdzielnie i nierozdzielnie z∏o˝onenp. Er erzählt ein Märchen.Mark lädt Eva zur Party ein.

Czasowniki modalne: mögen, müssen, wollen, kön-nen, nicht dürfennp. Ich mag Bananen. Wir müssen die Übung schreiben.

Czasowniki modalne: dürfen, sollennp. Darf ich ins Kino gehen? Ihr sollt pünktlich sein.

Tryb rozkazujàcynp. Geh ins Bett!

Rekcja najcz´Êciej u˝ywanych czasownikównp. Ich interessiere mich für Sport.

Odmiana rzeczownika Deklinacja rzeczownika w celowniku po rodzajnikunieokreÊlonym np. einem Kind

Rodzaj rzeczownikanp. der Tisch, die Tante, das Heft

Deklinacja rzeczownika w celowniku po rodzajnikuokreÊlonym np. dem Kind

Zdania warunkowe rzeczywiste, zdanie wzgl´dne,zdania poboczne bezspójnikowe, zdanie porównaw-cze z „als”np. Wenn ich Zeit habe, besuche ich dich. Habe ich Zeit, besuche ich dich.Er ist größer als ich.

Formy czasowe:– Präsensnp. Ich wohne in Berlin.

Formy imies∏owowe czasownika: Partizip IInp. gewohnt, besucht, gefahren



Poziom A1 Poziom A2R

zecz

owni

kP

rzym

iotn

ikZ

aim

ek

U˝ycie rodzajnika okreÊlonego, nieokreÊlonego,u˝ycie rzeczownika bez rodzajnika np. Das ist einJunge. Der Junge ist groß. Ich höre Radio.

Rzeczowniki zdrobnia∏e np. das Mädchen, dasBlümlein

Liczba pojedyncza rzeczownikanp. der Kuli

Rzeczowniki tworzone od przymiotników, imies∏o-wów i liczebnikównp. das Schöne, der Lesende, der Erste

Liczba mnoga rzeczownikanp. die Türen

Rzeczownik po okreÊleniu miary i waginp. 2 Kilo Mehl, zwei Stunden Unterricht

Rzeczowniki okreÊlajàce zawód i wykonawcńp. der Informatiker

Odmiana zaimków dzier˝awczych w mianownikui biernikunp. Das ist mein Kuli. Brauchst du meinen Kuli?

Odmiana zaimków dzier˝awczych w celownikunp. Er schreibt mit seinem Kuli gern.

Odmiana imion w∏asnych: -s, i z przyimkiem „von”np. Evas Buch, das Buch von Eva

Odmiana zaimków osobowych w mianownikui biernikunp. Er ist gut. Ich finde ihn gut.

Odmiana zaimków osobowych w celownikunp. Ihm helfe ich gern.

Deklinacja rzeczownika w mianowniku i biernikupo rodzajniku okreÊlonymnp. der Schüler, den Schüler

Rzeczowniki z przyrostkaminp. die Pünktlichkeit, die Übung

Przymiotnik jak orzeczniknp. Sie ist klein.

Przymiotnik w mianowniku i w bierniku jako przy-dawka:– z rodzajnikiem okreÊlonym,– z rodzajnikiem nieokreÊlonym, zaimkiem dzier-˝awczym i przeczeniem kein– bez rodzajnika:np. Das ist ein interessantes Buch. Das interessanteBuch ist teuer. Mein interessantes Buch liegt auf dem Tisch. Das istkein interessantes Buch.

Regularne i nieregularne stopniowanie przymiotnikanp. schön – schöner – am schönsten/ der, die dasschönstegut – besser – am besten/ der, die das beste

Przymiotniki w porównaniachEr ist so fleißig wie ich. Anna lernt besser als ich.Olaf lernt am besten.

Rekcja przymiotnikanp. zufrieden sein mit

Przymiotniki z przedrostkiem „un-”np. unglücklich

Deklinacja rzeczownika w mianowniku, celownikui bierniku po rodzajniku nieokreÊlonymnp. ein, Kind, einem Kind, ein Kind

Rzeczowniki tworzone od nazw miast, krajów i cz´-Êci Êwiatanp. der Berliner, der Engländer, der Afrikaner

Rzeczowniki z∏o˝onenp. das Wohnzimmer

Rzeczowniki tworzone od bezokolicznikównp. das Lesen


25

Liczebniki porzàdkowenp. der erste Mai

Zaimek nieokreÊlony „man” np. In der Schule lernt man.

Zaimki nieokreÊlone: alles, viele, etwas, jeder, jede,jedes np. Jeder muss lernen.

Zaimki wskazujàce: dieser, diese, diesesnp. Dieser Mantel gefällt mir.

Zaimek wzgl´dnynp. Das ist der Mann, der in der Schule arbeitet.

Poziom A1 Poziom A2Z

aim

ekL

icze

bnik

Zaimek nieosobowy „es”np. Es regnet.

Zaimki pytajàce: wer?, was?, wo?, woher?, wie?, …np. Woher kommst du? Wo wohnst du?

Zaimki pytajàce: welcher?, welche?, welches?, wa-rum?, was für ein?, …np. Warum lernst du nicht?

Odmiana zaimków zwrotnychnp. Ich freue mich. Er freut sich.

Liczebniki g∏ównenp. zwei, hundert

U˝ycie liczebników przy oznaczeniu miary i waginp. zwei Kilo, hundert Meter

Prz

ys∏ó

wek

Przys∏ówki okreÊlajàce czas i miejsce,np. gestern, heute, dort, hier

Regularne i nieregularne stopniowanie przys∏ówkównp. gut – besser – am bestenspät – später – am spätesten

Prz

yim

ek

Przyimki czasowe: um, von – bis, vor, nach orazzwroty: am Dienstag, …, am Vormittag, …np. Am Dienstag habe ich Mathe. Von 9 bis 13 bin ich in der Schule.

Przyimki z celownikiem: aus, bei, mit, nach, seit, von, zu, gegenübernp. Nach der Pause, der Schule gegenüber

Przyimki z biernikiem:durch, gegen, für, ohne, um, entlang, bisnp. durch den Park, ohne Zucker

Przyimki z celownikiem i biernikiem: an, auf, hinter, neben, unter, über, vor, zwischen, innp. neben der Lampe



5. Realizacja materia∏u nauczania5.1. Dostosowanie programu do grupyMateria∏, który proponujemy Paƒstwu jest dostosowany do nauczania j´zyka niemieckiego w wymiarze dwóch godzintygodniowo od podstaw. Jednak nauczyciel sam musi zdecydowaç, z jakà intensywnoÊcià b´dzie go realizowa∏, ponie-wa˝ jest to uzale˝nione od mo˝liwoÊci intelektualnych uczniów, liczebnoÊci grupy oraz w∏asnej inwencji i kreatywnoÊci.

W ka˝dej grupie uczàcych si´ rozró˝niç mo˝na cztery podstawowe typy osobowoÊci uczniów, którzy w ró˝ny spo-sób przyswajajà wiedz´. Nauczyciel powinien to sobie uÊwiadomiç i odpowiednio przygotowaç zajćia lekcyjne, abyumo˝liwiç uczniom optymalny sposób nauki.

Istnieje wiele kryteriów podzia∏u uczàcych si´, my proponujemy podzia∏ uczniów na nast´pujàce cztery grupy: typmyÊliciela, typ odkrywcy, typ podejmujàcego decyzje oraz typ aktywisty. Ka˝dy z nich charakteryzuje si´ innymi cecha-mi i w ró˝ny sposób zdobywa wiedz´, stàd te˝ wynikajà dla nauczyciela konsekwencje dydaktyczne:a

Cechy Sposób uczenia si´ Wskazówki dla nauczyciela

– sk∏ania si´ ku perfekcjoni-zmowi,

– poszukuje powszechnie obo-wiàzujàcych regu∏,

– poszukuje obiektywizmu, lo-giki i dok∏adnoÊci,

– potrafi bez emocji szerego-waç zjawiska,

– ukrywa uczucia,– tylko wtedy potrafi byç

spontaniczny, gdy pozwalana to logika

MyÊliciel – z lekcji, z materia∏u, który stano-wi cz´Êç jakiegoÊ systemu,

– z jednostki lekcyjnej, w której sàjasno zbudowane cele,

– jeÊli mo˝na stworzyç zwiàzkimiedzy pomys∏ami, sytuacjài wydarzeniami,

– kiedy mo˝na postawiç pytanie„dlaczego?”, dotyczàce logikii filozofii przerobionego mate-ria∏u

Lekcje powinny byç klarownie,przejrzyÊcie zbudowane. Domino-waç powinna praca samodzielnalub w plenum. Nale˝y stosowaç jasne regu∏y nazajćiach. Na poczàtku lekcji nale˝y podaçcele nauczania. Zagadnienia gramatyczne poda-waç w formie przejrzystych regu∏. Mo˝na stosowaç d∏u˝sze, proble-mowe zadania.

– chce zrealizowaç w praktycepomys∏y i teorie,

– rozwiàzuje wszelkie proble-my bezpoÊrednio i rzeczowo,

– podà˝a prosto do celu,– szybko podejmuje decyzje,– nie poszukuje kontaktów

spo∏ecznych

Podejmujàcydecyzje

– gdy teoria mo˝e byç wdro˝onaw praktyk´ i przetestowana,

– jeÊli istnieje zwiàzek mi´dzy ma-teria∏em nauczanym a proble-mem we w∏asnym ˝yciu (doty-czàcym w∏asnej praktyki),

– jeÊli zastosowane sà techniki,które owocujà praktycznym wy-nikiem,

– poprzez uczenie modelowe

Nale˝y stosowaç jasne, przejrzystezasady. Lekcje muszà byç sprawnie prowa-dzone, bez d∏ugich zadaƒ. Nale˝y podawaç regu∏y, popartepraktycznymi zadaniami. Cz´sto stosowaç indywidualneprojekty edukacyjne.Dominowaç powinna praca samo-dzielna.

– otwarty na wszystko, szcze-gólnie na nowe doÊwiadcze-nia,

– elastyczny, – pokonuje przeszkody i prze-

ciwnoÊci,– lubi wyzwania i ryzyko,– szybciej dzia∏a ni˝ myÊli

Aktywista Na lekcjach dominowaç powinnykrótkie, ró˝norodne zadania. Dominowaç powinna praca w gru-pach lub parach. Wskazane cz´ste stosowanie kon-kursów i zabaw.Praca w grupach musi zostaç za-prezentowana w plenum i nagro-dzona.

– wyraênie postrzega oto-czenie,

– posiada wielkà si∏´ wy-obraêni i fantazj´,

– zbiera niezmordowaniefakty,

– odkrywa wsz´dzie nowerzeczy,

– tworzy nowe idee,– rozpoznaje problemy

Odkrywca Nale˝y stosowaç zadania proble-mowe, ale niezbyt d∏ugie. Wskazana jest praca w grupachlub w plenum.Nale˝y cz´sto stosowaç prac´z obrazkiem. Cz´sto nale˝y stosowaç zadaniapozwalajàce na kreatywnoÊçucznia (wiersze, opowiadania,collage, itp.)

– poprzez wyzwanie i ciekawe zada-nia, które wymuszajà rywalizacj´

– kiedy program jest ró˝norodny,a formy pracy wymagajà oduczniów aktywnoÊci,

– w grupie, w której jest miejscena humor i Êmiech,

– kiedy mogà staç w centrum uwa-gi, prezentujàc wyniki grupy lubprzyjmujàc funkcje przywódcze

– w∏asne doÊwiadczenie i do-Êwiadczenia innych,

– wizualizacje,– porównywanie opinii i stano-

wisk innych osób,– jeÊli majà wystarczajàco du˝o

miejsca i czasu, by przetworzyçzebrane wra˝enia i spostrze˝e-nia


27

OczywiÊcie w jednej klasie mogà si´ znaleêç osoby z ka˝dej z grup. Ale nauczyciel powinien sprawdziç, który typuczàcego si´ dominuje w klasie i do niego dostosowaç zajćia.

W jaki sposób dowiedzieç si´, z jakim typem uczàcego si´ mamy do czynienia? Proponujemy przeprowadzenie po-ni˝szego testu:

• Porównaj w ka˝dej linijce cztery stojàce obok siebie wyrazy.• Przy ka˝dej linijce odpowiedz sobie na pytanie, który z czterech wyrazów najbardziej odpowiada Twojemu stylowi

uczenia si´.• S∏owu, które najbardziej do Ciebie pasuje przyznaj 4 punkty, nast´pnemu 3 punkty, nast´pnemu 2, najmniej pa-

sujàcemu przyznaj 1 punkt.• Wa˝ne, ˝ebyÊ przyzna∏ punkty w ka˝dej z 9 linijek.• Uwaga: nie ma „dobrych” ani „z∏ych” odpowiedzi. Celem tego testu jest ustalenie Twojego osobistego stylu ucze-

nia si´. • W ostatniej linijce zsumuj punkty z ka˝dej kolumny.

JeÊli uczeƒ uzyska najwićej punktów w 1 kolumnie oznacza to, i˝ jest „myÊlicielem”, w 2 kolumnie – „podejmujàcymdecyzje”, w 3 kolumnie – „aktywistà”, w ostatniej – „odkrywcà”.

5.1. Formy socjalnePrzygotowujàc zajćia lekcyjne nauczyciel powinien dobrze zastanowiç si´, która z form socjalnych nadaje si´ najle-piej do przeprowadzenia lekcji i jakie formy socjalne b´dà dla uczniów najbardziej atrakcyjne i przyniosà efekty w po-staci dobrych ocen i pochwa∏.

Prac´ zbiorowà, tzn. plenum najcz´Êciej stosujemy przy wprowadzaniu nowego materia∏u, przy wyjaÊnianiu lub t∏uma-czeniu niezrozumia∏ych lub nowych rzeczy i wàtpliwoÊci. W plenum powinniÊmy oceniaç i omawiaç z uczniami, to, cowykonywali w grupach, jak równie˝ podsumowaç wykonane przez uczniów prezentacje i collage. Wszystkie zabawy te˝powinny odbywaç si´ przy udziale wszystkich uczniów. Podczas zabawy dobrym pomys∏em jest przemeblowanie klasy(np. ustawienie krzese∏ w kole), tak, by ka˝dy ka˝dego widzia∏.

Praca w grupach, praca w parach, formy te najcz´Êciej stosujemy przy opracowaniu i prezentowaniu dialogów, krótkich rozmówek, przy sprawdzaniu lub utrwalaniu s∏ownictwa, kiedy chcemy porównaç wyniki samo-dzielnej pracy uczniów oraz przy wprowadzaniu projektów, gier i zabaw. Uczenie si´ w parach lub grupach jest bardzo cennym uzupe∏nieniem pracy indywidualnej ucznia i bardzo korzystniewp∏ywa na motywacj´.

W parach uczniowie majà mo˝liwoÊç skontrolowania i porównania wykonanych przez siebie zadaƒ, napisanychkrótkich prac lub dyktanda. Motywuje ich to do omówienia rozwiàzaƒ i problemów, które powsta∏y w trakcje rozwià-zywania zadaƒ.

Natomiast przy pracy w grupie, nale˝y zwróciç uwag´ na liczebnoÊç grupy (od 3 do 5 osób). Cennà wskazówkà by-∏oby to, by wszyscy w grupie reprezentowali podobny poziom wiedzy. Nauczyciel powinien wczeÊniej ka˝dà grup´wprowadziç w temat, zapoznaç za s∏ownictwem i tak kierowaç pracà, by wszyscy uczniowie mieli jasno sprecyzowanecele. W ka˝dej grupie nale˝y wyznaczyç tego, kto b´dzie grup´ reprezentowa∏, nale˝y sobie odnotowaç tych uczniów,by te same osoby nie reprezentowa∏y grupy ponownie. Praca indywidualna – jest najcz´Êciej stosowana przy wyszukiwaniu informacji, uczeniu si´ nowych s∏ówek i zwrotów oraz robieniu notatek w trakcie lekcji. Ta forma nadaje si´ najlepiej przy opra-cowaniu wczeÊniej poznanego materia∏u, uczeniu si´ piosenek, wierszy, rymowanek, zapami´tywaniu dat i faktów.

zainteresowany tymczasowy praktyczny rozró˝niaç

analizowaç wa˝ny niezale˝ny wra˝liwy

myÊleç przyglàdaç si´ dzia∏aç odczuwaç

osàdzaç ryzykowaç Êwiadomy akceptowaç

logika produkcja pytanie intuicja

konkretny postrzeganie aktywny abstrakcja

przysz∏oÊç refleksja po˝yteczny teraêniejszoÊç

tworzenie poj´ç obserwacja sprawdzaç doÊwiadczenie

uzasadniaç ostro˝ny odpowiedzialny intensywny



Chcia∏ybyÊmy zachćiç wszystkich korzystajàcych z tego programu do cz´stego stosowania pracy w parach i gru-pach. Uczniowie lepiej si´ czujà, gdy pracujà w ma∏ym zespole, sà bardziej pewni siebie, ch´tniej zabierajà g∏os i prze-∏amujà bariery j´zykowe. Tego rodzaju zajćia wp∏ywajà bardzo korzystnie na rozwój kompetencji spo∏ecznej i przy-zwyczajajà uczniów do odpowiedzialnoÊci, jakà ponoszà za wykonanà prac´.

5.2. Techniki çwiczenia umiej´tnoÊci (4 sprawnoÊci)Nie trzeba nikogo ju˝ przekonywaç, ˝e uczàc j´zyka obcego nale˝y kszta∏ciç wszystkie cztery sprawnoÊci j´zykowe: rozu-mienie ze s∏uchu, mówienie, czytanie ze zrozumieniem oraz pisanie. Ka˝dà ze sprawnoÊci çwiczymy innymi technikami:

R o z u m i e n i e z e s ∏ u c h u :Ka˝de çwiczenie rozumienia ze s∏uchu musi byç bardzo dok∏adnie zaplanowane, a szczególny nacisk powinien byç po-∏o˝ony na polecenia, które majà byç bardzo dok∏adne i precyzyjne. Rozumienie ze s∏uchu jest jednà z najwa˝niejszychsprawnoÊci, która jest niezb´dna do komunikacji j´zykowej. SprawnoÊç ta powinna byç systematycznie rozwijana, sto-pieƒ trudnoÊci s∏uchanych tekstów powinien byç stopniowo podwy˝szany. W miar´ mo˝liwoÊci starajmy si´ korzystaçz ró˝norodnych materia∏ów.

Wa˝nym elementem jest przygotowanie ucznia do s∏uchania poprzez wprowadzenie go w temat. Mo˝e to odbywaçsi´ poprzez prezentacj´ obrazka, zdjćia lub has∏a. Uczniowie zaczynajà interesowaç si´ tym, czego b´dà s∏uchaç, sta-wiajà w∏asne hipotezy i przypuszczenia. Jest to bardzo ciekawy moment lekcji, gdy˝ uczniowie zaciekawieni czekajàz niecierpliwoÊcià na s∏uchanie, by porównaç, czy ich domys∏y by∏y s∏uszne.

Podczas s∏uchania uczniowie wykonujà i rozwiàzujà zadania do tekstu. Podczas çwiczenia rozumienia ze s∏uchustosujemy dwie techniki:Rozumienie ogólne polegajàce na uk∏adaniu historyjek obrazkowych, rozpoznawaniu sytuacji i osób oraz ∏àczeniu wy-powiedzi z tekstem lub obrazkiem.Rozumienie szczegó∏owe polega na zrozumieniu konkretnych informacji. Stosowaç tu mo˝emy nast´pujàce techniki:

– udzielanie odpowiedzi na pytania, – rysowanie, – przyporzàdkowanie us∏yszanych informacji, – zaznaczanie, co jest prawdà, a co fa∏szem.

Niektóre teksty na rozumienie ze s∏uchu mogà byç wykorzystane do çwiczenia i rozwijania innych sprawnoÊci j´zyko-wych, takich jak pisanie, czy mówienie. Mogà te˝ staç si´ bodêcem do poszerzania i utrwalania s∏ownictwa i strukturgramatycznych.

M ó w i e n i eAby poprawnie pos∏ugiwaç si´ j´zykiem obcym uczeƒ musi nabyç wiele umiej´tnoÊci. Nie wystarczy tylko sama zna-jomoÊç s∏ownictwa, uczeƒ musi równie˝ dysponowaç wiedzà z zakresu gramatyki, poznaç wymow´ i intonacj´. Na mó-wienie sk∏adajà si´ dwie fazy. Faza pierwsza, to faza çwiczeƒ, która powinna daç uczniowi mo˝liwoÊç opanowania ma-teria∏u j´zykowego poprzez çwiczenia leksykalne i gramatyczne. Faza druga, to faza komunikacyjna, w której uczeƒpowinien mówiç i rozmawiaç. Rola nauczyciela polega na zachćaniu uczniów do mówienia, w myÊl powiedzenia: „Jestem aktywny – jestem gotowy dawaç, jestem otwarty – jestem gotowy braç, jestem tolerancyjny – nie robi´ wszyst-kich b∏´dów sam, pozwalam te˝ innym robiç b∏´dy”.

SprawnoÊç mówienia mo˝emy rozwijaç poprzez: – formu∏owanie krótkiej wypowiedzi, – stawianie hipotez i przypuszczeƒ,– konstruowanie pytaƒ, udzielanie odpowiedzi,– prezentowanie krótkich rozmówek,– recytacje wierszy i rymowanek,– Êpiewanie piosenek, – odgrywanie ról.

C z y t a n i e z e z r o z u m i e n i e m :Rozpoczynajàc nauk´, uczeƒ ju˝ od pierwszych lekcji musi zaznajamiaç si´ z tekstem pisanym. Sà to ró˝norodne tek-sty, poczynajàc od podpisów pod obrazkami, hase∏, szyldów, formularzy, og∏oszeƒ, widokówek, wpisów w komiksach,krótkich rozmówek czy dialogów. Ju˝ od pierwszych lekcji nauczyciel powinien uczyç czytania ze zrozumieniem i za-poznaç uczniów ze strategiami u∏atwiajàcymi rozumienie tekstu czytanego. Czytajàc tekst uczeƒ mo˝e pos∏u˝yç si´ nast´pujàcymi technikami:

– rozpoznaç temat, patrzàc na obrazek,– z kontekstu zrozumieç znaczenie s∏ów,


29

– znaleêç w tekÊcie internacjonalizmy i wyrazy kluczowe,– rozpoznaç nazwy w∏asne lub s∏owa „has∏a”.Tak, jak w rozumieniu tekstu s∏uchanego, tak i w tekÊcie czytanym mamy faz´ wst´pnà. Zaliczamy do niej analiz´

tytu∏u, stawianie przypuszczeƒ i proste opisy ilustracji do tekstu.Natomiast ju˝ podczas samego czytania do zadaƒ uczniów nale˝y rozumienie ogólne, rozumienie selektywne oraz

rozumienie szczegó∏owe.Rozumienie ogólne polega na dopasowaniu tytu∏u do obrazka lub tekstu oraz logicznym u∏o˝eniu fragmentów tekstu. Rozumienie selektywne polega na wyszukaniu w tekÊcie konkretnych informacji, takich jak terminy, daty, iloÊci, na-zwy geograficzne, itp. Uczeƒ nie musi przy tym rozumieç szczegó∏owo ca∏ego tekstu. Rozumienie szczegó∏owe polega na wyszukaniu w tekÊcie informacji szczegó∏owych i rozwiàzywaniu zadaƒ technikàprzyporzàdkowania i okreÊlenia informacji prawdziwej i fa∏szywej. Uczeƒ musi zrozumieç tekst z detalami.

Tekst czytany mo˝e byç te˝ dla ucznia inspiracjà do rozwijania innych sprawnoÊci i umo˝liwiç nauczycielowi reali-zacj´ ró˝nego rodzaju pomys∏ów do dalszej pracy, takich jak:

– wcielanie si´ w rol´ bohaterów tekstu,– uzupe∏nianie luk w tekÊcie,– udzielanie odpowiedzi na pytania,– napisanie streszczenia,

P i s a n i e :Nauczyciel realizujàcy 2-godzinny program nauczania powinien przeznaczaç na pisanie stosunkowo niewiele czasu.Aby t´ sprawnoÊç rozwinàç, powinien wyçwiczyç z uczniami nast´pujàce formy pisemne:

– og∏oszenie,– krótka pocztówka,– komunikat,– has∏a reklamowe,– formularz,– zaproszenie,– list prywatny.Pisanie jest wspierajàcym elementem zapami´tywania, dlatego nauczyciel powinien zachćaç uczniów do notowa-

nia nowych s∏ów i zwrotów j´zykowych.

5.3. GramatykaUczniowie, uczàcy si´ j´zyka niemieckiego powinni poznawaç struktury gramatyczne w trakcie lekcji. Nale˝y jednakpami´taç, ˝e nie jest to celem nadrz´dnym. Wprowadzajàc nowe zagadnienia gramatyczne, powinniÊmy dà˝yç do ta-kiej sytuacji, w której uczeƒ sam znajduje regu∏´ gramatycznà i dzieli si´ swojà wiedzà z innymi. W ten sposób pozna-ne regu∏y na d∏u˝ej zachowajà si´ w pamići naszych uczniów. Nauczyciel mo˝e te˝ korzystaç z gotowych plansz i ta-blic gramatycznych, które powinny wisieç w klasie, w widocznym miejscu i s∏u˝yç w razie koniecznoÊci pomocà. Wpro-wadzajàc nowe pojćia gramatyczne, musimy pami´taç, ˝e ta cz´Êç lekcji nie powinna zajmowaç zbyt wiele czasu, gdy˝uczniowie szybko si´ nudzà na lekcji. Najlepiej przeçwiczyç nowowprowadzonà struktur´ gramatycznà na nast´pnejlekcji w formie pićiominutowego sprawdzianu, po którym uczniowie sami korygujà swoje b∏´dy lub zamieniajà si´karteczkami z kole˝ankà/kolegà. Zabiera to nauczycielowi wićej czasu, ale mo˝e on te˝ skorzystaç z gotowych çwi-czeƒ, które ma w podrćzniku i które nie zosta∏y przerobione na lekcji.

Opanowanie struktur gramatycznych mo˝na sprawdziç poprzez:– uzupe∏nienie koƒcówki (np. czasownika),– uk∏adanie zdaƒ z rozsypanki,– przekszta∏canie zdaƒ,– uzupe∏nianie tabelki,– wybieranie poprawnej odpowiedzi.

5.4. S∏ownictwoUczeƒ jest komunikatywny, gdy zna i ciàgle wzbogaca swój zasób s∏ownictwa. Starajmy si´ uczyç naszych uczniów za-pami´tywania nowych s∏ówek i zwrotów na lekcji. Na zajćiach lekcyjnych powinni te˝ poznawaç ró˝norodne techni-ki zapami´tywania, nale˝à do nich:

– pogrupowanie wyrazów wed∏ug rodzajnika,– porównywanie wyrazów polskich i niemieckich,– przyporzàdkowanie wyrazów do przedmiotów,– rozpisywanie karteczek ze s∏ówkami do konkretnych hase∏,



– rozwiàzywanie rebusów i krzy˝ówek, – uczenie si´ rymowanek,– rysowanie us∏yszanych s∏ów.Ponadto mo˝na zapoznaç ucznia i zachćaç do stosowania jednej z wielu strategii uczenia si´. Strategie uczenia si´

s∏ówek podajemy w dalszej cz´Êci tego rozdzia∏u.

5.5. WymowaW∏aÊciwa wymowa jest nieodzownym elementem nauczania j´zyka niemieckiego. Od pierwszych lekcji powinniÊmyzwracaç uczniom uwag´ na specyfik´ fonetyki j´zyka niemieckiego, wskazywaç podobieƒstwa do rodzimej wymowy,lecz przede wszystkim çwiczyç z nimi wymow´ wyrazów zawierajàcych obce naszemu j´zykowi elementy. Nauczycielpowinien w czasie pierwszych zaj´ç stale kontrolowaç wymow´ swoich uczniów i s∏u˝yç im jako wzór poprawnej wy-mowy niemieckiej. Cz´sto te˝ powinien pozwalaç swoim uczniom zetknàç si´ z wymowà rodzimych u˝ytkowników j´-zyka niemieckiego, poprzez prezentowanie nagraƒ z wymowà niemieckà. Nauczyciel powinien te˝ zwróciç uwag´ naregionalne ró˝nice w wymowie w ró˝nych rejonach Niemiec oraz w Szwajcarii i Austrii.

Wymow´ mo˝na równie˝ çwiczyç poprzez nauk´ piosenek, deklamowanie wierszy, odgrywanie scenek i okreÊlo-nych przez nauczyciela ról (np. babcia, policjant itp.).

5.6. OrtografiaJu˝ od pierwszych lekcji powinniÊmy bacznà uwag´ zwracaç na pisanie. Poprawne pisanie jest ÊciÊle zwiàzane z na-uczaniem ortografii. Dlatego powinniÊmy jak najcz´Êciej w trakcie pisania na tablicy, informowaç i przypominaç na-szym uczniom podstawowe zasady ortografii (na przyk∏ad rzeczowniki piszemy du˝à literà, szt to st, cz to tsch, d∏ugiei to ie itd.). Uczniowie mogà takie informacje zapisywaç na marginesie. B´dzie to bardzo pomocne i pozwala ucznio-wi na sprawdzenie tego, co robi∏ na lekcji.

Poniewa˝ nasi uczniowie rozpoczynajà nauk´ j´zyka, wić uczymy ich nowych zasad ortografii. Bardzo wa˝nymelementem w nauczaniu ortografii i interpunkcji jest korekta wszystkich prac pisemnych, które uczniowie wykonujàsami, jako zadanie domowe, jak równie˝ sprawdzianów i prac klasowych.

Nauczyciel powinien po ka˝dej pracy pisemnej dokonaç analizy b∏´dów, które wystàpi∏y w pracach uczniów. Je˝e-li czas na to pozwoli, to powinno si´ na lekcji çwiczyç poprawne pisanie, poprzez u˝ywanie wyrazów, w których ucznio-wie pope∏nili najwićej b∏´dów. Zdania takie, zwroty lub krótkie teksty mogà byç wywieszone w klasie, by uczniowiemogli sobie w trakcie lekcji przypomnieç, jak dany wyraz si´ pisze.

Ortografii i interpunkcji mo˝emy uczyç poprzez zabaw´. Mo˝e to odbywaç si´ w plenum, gdzie nauczyciel poka-zuje przedmioty, a uczniowie zapisujà ich nazwy. Po kilku us∏yszanych wyrazach sprawdzajà swojà pisowni´, porów-nujà z zapisami innych uczniów, nie poprawiajà jednak swoich/cudzych b∏´dów.

Nauczyciel ods∏ania na tablicy poprawnie napisane wyrazy i dopiero teraz uczniowie dokonujà korekty. Uczniowie,którzy bezb∏´dnie napisali swoje wyrazy, powinni byç ocenieni. Zabawa ta nie powinna trwaç d∏u˝ej ni˝ kilka minut.

Innà zabawà mo˝e byç uzupe∏nienie krzy˝ówek, identyfikacja wyrazów w ciàgu liter, uzupe∏nianie luk w wyrazachlub pisanie krótkiego dyktanda.

Dobrà zabawà, w którà nasi uczniowie lubià si´ bawiç, jest rysowanie us∏yszanych wyrazów, a nast´pnie ich podpi-sywanie. W koƒcowej fazie tego zadania uczniowie sami i przy pomocy nauczyciela poprawiajà swoje b∏´dy. Jest tobardzo przyjemna i niestresujàca forma poprawiania swoich b∏´dów. Uczniowie sà bardziej pewni, nie bojà si´ i ch´t-nie uczestniczà w takiej zabawie.

5.7. Strategie uczenia si´Zaprezentowane przez nas strategie uczenia si´ przyczynià si´ z pewnoÊcià do uzyskania optymalnych efektów ucze-nia si´ j´zyka obcego. W wi´kszoÊci podrćzników wprowadzane sà sukcesywnie przez ca∏y cykl kszta∏cenia. Nauczyciel mo˝e je równie˝ wprowadzaç indywidualnie w innych, dla niego najodpowiedniejszych etapach nauczania.Wa˝ne jest jednak, by zapoznaç z tymi strategiami uczniów, gdy˝ to znacznie u∏atwi im przyswajanie j´zyka obcego.

Przed naukà

Skompletuj wszystkie niezb´dne przybory do nauki: s∏ownik, folie, pisaki, …

Zaplanuj, co chcesz osiàgnàç (zrealizowaç) w nast´pnym tygodniu, zapisz wyraênie na kartce i powieÊ nad swoimbiurkiem.

Przygotuj swoje miejsce pracy tak, byÊ ch´tnie przy nim pracowa∏: porzàdek, oÊwietlenie, …


31

Za∏ó˝ skoroszyt podzielony na rozdzia∏y, w którym b´dziesz gromadziç s∏ownictwo, przyk∏ady z gramatyki, zwro-ty i wyra˝enia…

W spisie treÊci podrćznika zaznacz rozdzia∏y, które szczególnie przydadzà ci si´ w ˝yciu codziennym.

Opracuj swój tygodniowy plan nauki j´zyka niemieckiego, w którym dok∏adnie zaplanujesz czas przeznaczony nanauk´, czytanie tekstów niemieckich i çwiczenia gramatyczne.

Zastanów si´, jakie bli˝sze i dalsze cele sobie zak∏adasz, jeÊli chodzi o nauk´ j´zyka niemieckiego: co chceszumieç po pierwszym semestrze, jaki materia∏ chcesz opanowaç do nast´pnego testu. Zapisz je.

Zanotuj swoje pozytywne i negatywne doÊwiadczenia zwiàzane z dotychczasowà naukà j´zyka obcego. Porównajz obecnà sytuacjà i wybierz dla siebie optymalne formy nauki.

Zanotuj wszystkie czynnoÊci (szko∏a, obowiàzki, czas wolny), jakie masz zaplanowane w miesiàcu i zabezpieczw planie czas przeznaczony na nauk´ j´zyka niemieckiego.

Staraj si´ po ka˝dym rozdziale, który ci´ szczególnie zainteresowa∏, poszerzaç s∏ownictwo w tym zakresie, czyta-jàc notatki, krótkie artyku∏y z gazety dotyczàce sportu, Êrodowiska, samochodów, komputera, itp.

Przed napisaniem listu przypomnij sobie, jak zaczyna∏y si´ i koƒczy∏y listy, które otrzyma∏eÊ.

Wy∏àcz w domu telewizor i radio.

Zaplanuj sobie mi∏e zajćie po skoƒczeniu nauki.

Zamknij oczy i przez trzy minuty skoncentruj si´ wy∏àcznie na swoim oddechu.

Przeprowadê kilka prostych çwiczeƒ gimnastycznych.

W trakcie nauki

Zanotuj na karteczkach argumenty pro i kontra na konkretne tematy do dyskusji.

JeÊli jesteÊ zmćzony, wstaƒ i za˝yj ruchu.

JeÊli boli ci´ g∏owa, pij du˝o p∏ynów i odpocznij przez godzin´.

JeÊli odczuwasz brak koncentracji, nie si´gaj po nowy materia∏.

Tworzàc asocjogram korzystaj ze s∏ownika.

Podczas s∏uchania i czytania na lekcji skoncentruj si´ na pytaniach rozpoczynajàcych si´ od zaimków pytajàcych.(W-Fragen).

åwiczàc mówienie, wypowiadaj s∏owa, zdania, teksty w ró˝ny sposób, jakbyÊ mówi∏ do kolegi, nauczyciela, dyrek-tora, dziadka, itp.

Wypróbuj strategie uczenia si´, jakie oferuje twój podrćznik, jeÊli uwa˝asz je za sensowne.

Zamieƒ swój pokój w „s∏ownik obrazkowy”, wieszajàc na meblach, na Êcianach i innych przedmiotach ich nazwyw j´zyku niemieckim.

NoÊ przy sobie kieszonkowy notesik, w którym b´dziesz mia∏ najwa˝niejsze s∏ownictwo i struktury. Czytaj i pow-tarzaj je w ka˝dej wolnej chwili, np. w poczekalni u lekarza, w autobusie.

Zrób list´ niezrozumia∏ych s∏ówek z wczeÊniej przeczytanego tekstu i poproÊ na nast´pnej lekcji nauczycielao wyjaÊnienie.

Pogrupuj s∏ownictwo wed∏ug hase∏, np. warzywa i owoce wed∏ug kolorów.

Za∏ó˝ kartotek´ s∏ówek i korzystaj z nich regularnie.

Popatrz przez 30 sekund na zdanie w podrćzniku, nast´pnie zamknij ksià˝k´ i spróbuj je napisaç z pamići.

Naucz si´ na pami´ç przys∏owia lub wiersza i postaraj si´ go przez tydzieƒ powtarzaç.

Zrób plakat ze s∏ówkami i zwrotami i powieÊ go nad biurkiem i postaraj si´ go cz´sto czytaç.

Zrób sobie list´ najcz´Êciej u˝ywanych czasowników.

Wizualizuj (poprzez rysunek, collage) regu∏y gramatyczne.

Notuj sobie najcz´Êciej u˝ywane czasowniki z pasujàcymi do nich rzeczownikami.



Po nauce

Po ka˝dym rozdziale oceƒ, co ju˝ potrafisz.

PoproÊ koleg´/kole˝ank´ o przepytanie ci´ z przerobionego materia∏u.

Daj nauczycielowi do sprawdzenia samodzielnie wykonane prace.

WyjaÊnij kole˝ance/koledze nowe zagadnienie, które pozna∏eÊ na lekcji.

PoproÊ nauczyciela o pomoc i wyt∏umaczenie niezrozumia∏ych dla ciebie kwestii.

Stwórz sobie list´ rzeczy, których ch´tnie si´ uczysz, ∏atwo si´ uczysz i które sprawiajà ci trudnoÊç.

Oceƒ w∏asne umiej´tnoÊci poprzez portfolio j´zykowe.

Wymieniaj lub konsultuj poprzez e-mail zadania domowe ze swoim kolegà/kole˝ankà.

Poszerzaj informacje zdobyte na lekcji, szukajàc dalszych w Internecie.

Trenuj w parach najpopularniejsze wyra˝enia stosowane podczas rozmowy telefonicznej.

Uk∏adaj w parze lub w grupie dialogi i zaprezentuj je.

Stwórz kartotek´ trudnych zasad gramatycznych, którà b´dziesz mia∏ zawsze pod r´kà (tabele, odmiany, itp.).

Sformu∏uj w grupie pytania do ró˝nych sytuacji lub tekstów (wer, was, wo, wie, …).

Trenuj mini dialogi do konkretnych sytuacji.

Naucz si´ codziennie 7 nowych s∏ówek.

Po d∏u˝szym uczeniu si´ idê na spacer.

Pogrupuj nowe s∏owa wed∏ug znaczeƒ: co widz´, co s∏ysz´, co czuj´.

Przedstaw za pomocà obrazka zastosowanie przyimków (za domem, w domu, do domu, …)

Zanotuj zwroty i wyra˝enia dotyczàce zgody i odmowy.

Zanotuj zwroty dotyczàce konkretnych sytuacji (np. w sklepie).

Odgrywaj scenki, zdania, przyjmujàc ró˝ne role (smutny cz∏owiek, weso∏y, spiker, ksiàdz na kazaniu, nauczyciel-ka, itp.)

Rozwiàzuj o∏ówkiem trudne dla ciebie çwiczenia.

U˝ywaj trudnych dla ciebie s∏ów w zdaniach i notuj je na karteczkach.

Postaraj si´ zapami´taç z danego rozdzia∏u 10 nowych s∏ówek, zamknij ksià˝k´ i spróbuj je zapisaç z pamići.

Podajàc partnerowi przedmiot, nazwij go.

Dyktuj koledze wyrazy, które on musi narysowaç i wspólnie dokonajcie kontroli.

Sprawdê nieznane s∏ówka w s∏owniku internetowym on-line.

Uporzàdkuj zwroty i wyra˝enia wed∏ug w∏asnych upodobaƒ (np. czynnoÊci w domu, zainteresowania).

Przedstaw jako pantomim´ s∏ówka i nowe wyra˝enia (czasowniki, przymiotniki, …)

Rysuj nowe s∏ówka (np. dom, krzes∏o).

Zanotuj s∏ownictwo na zasadzie przeciwieƒstw na dwóch stronach karteczki.

Przyporzàdkuj has∏om nadrz´dnym wyrazy (np. jedzenie, Êrodki komunikacji)


33

6. Metody oceniania ucznia6.1. B∏´dyB∏´dy – to has∏o, którego uczniowie bojà si´ najbardziej. Jednak, kiedy uÊwiadomimy naszym uczniom, ˝e ka˝dy je po-pe∏nia i nie jest to powodem do tragedii, a jedynie wskazuje uczniom, czego powinni si´ nauczyç, wówczas robienieb∏´dów nie b´dzie czynnikiem wywo∏ujàcym l´k czy stres. Uczeƒ musi wiedzieç, ˝e na b∏´dach uczy si´ i w∏aÊnie b∏´-dy, które pope∏ni∏, wskazujà na jego niewiedz´ i braki w materiale. B∏´dy b´dà mu sygnalizowa∏y, czego musi si´ jesz-cze nauczyç.

6.2. SamoocenaBardzo wa˝na jest równie˝ samoocena pracy uczniów. Pozwala ona uczniom sprawdziç swój stan wiedzy i oceniç swo-je umiej´tnoÊci. Samoocen´ lekcji mo˝na przeprowadziç w ró˝ny sposób. Mo˝emy po ka˝dej lekcji przypomnieçuczniom, czego mieli si´ nauczyç na danej lekcji i pozwoliç im samym oceniç swoje osiàgnićia. Temu s∏u˝yç b´dà od-powiedzi do postawionych na poczàtku lekcji celów, np.:

Po zakoƒczonym rozdziale dobrze jest przygotowaç uczniom test, w którym sformu∏ujemy zadania, zawierajàcewszystkie umiej´tnoÊci, które b´dziemy sprawdzaç na pracy klasowej. Test taki musi posiadaç klucz odpowiedzi, z któ-rym uczniowie b´dà mogli porównaç w∏asne odpowiedzi i sami oceniç swoje przygotowanie do testu kontrolnego.Wiele podrćzników oferuje taki test po ka˝dym rozdziale. Poni˝ej prezentujemy przyk∏ad takiego testu: „Sprawdê si´sam”.

TESTE DICH SELBST 1Rozwià˝ samodzielnie test, sprawdê swoje odpowiedzi w kluczu i zanotuj informacje o swojej wiedzy i umiej´tno-Êciach w tabeli samooceny.

1. Rozumienie ze s∏uchuPrzeczytaj zadanie, nast´pnie pos∏uchaj nagrania i zaznacz, które informacje sà zgodne z tekstem(richtig), które nie (falsch).

(8 x 1 pkt)

richtig falsch

1. Fabian Harloff ist Musiker.

2. Fabian ist groß und blond.

3. Er spielt in Filmen.

4. Er wohnt in Berlin.

5. Er spielt Klavier und Gitarre.

6. Er hört gern Pop-Musik.

7. Er mag Kino und Fußball.

8. Er treibt nicht gern Sport.

Tak Nie wiem Nie

Umiem si´ przedstawiç.



2. Czytanie ze zrozumieniem Przeczytaj og∏oszenia, a nast´pnie podkreÊl w asocjogramach te informacje, które sà z nimi zgodne.

(8 x 1 pkt)

3. Gramatyka 1. Uzupe∏nij koƒcówki czasowników.

(6 x 0,5 pkt)

a) Wir geh……. gern in Konzerte. Geh….. ihr auch gern in Konzerte?

b) Was mach....... du gern? Ich treib........ gern Sport.

c) Spiel......... Sie gut Schach? Nein, nicht so gut.

d) Carola und Hermann Schröder tanz...... sehr gern.

2. Wpisz odpowiednie formy „mögen” lub „sein”. (6 x 0,5 pkt)

3. U∏ó˝ pytania z podanych elementów. (4 x 0,5 pkt)

a) Sie, woher, kommen ………………………………………………………..?

b) du, gern, Tennis, spielst ………………………………………………………..?

c) wie alt, er, ist ………………………………………………………..?

d) ihr, gern, besucht, Freunde ………………………………………………………..?

Hi! Ich heiße Uschi und bin 15.Ich schreibe gern Briefe und ichantworte 100%, leider nur aufDeutsch. Meine Hobbys sind:snowboarden, chatten, ins Kinogehen, Musik hören. Bis bald.E-Mail-Adresse: [email protected]

Hallo, Leute! Hier Anika, 14. Ichbin Schülerin aus Deutschlandund suche Freunde in der ganzenWelt. Ich lerne Englisch und Ita-lienisch. Ich spiele Gitarre undsinge. Ich fahre gern Rad und fo-tografiere die Natur. Bitte, bitte,meldet [email protected]

Uschi Anika

muzykarower

snowboard

Englischaparatfotograficzny

aparatfotograficzny

komputer

Englisch

auto

rower

gitaraKino

muzyka Kino

rozmowa telefoniczna

a) ………… du gern Schokolade?

b) Nein, ich ………… Pizza.

c) Wir ………… gern Bananen und Kiwis.

d) Wie alt ………… du?

e) Felix ………… Student.

f) ………… Sie aus Polen?

MÖGEN

IST

BISTSIND

MAGMAGST


35

4. Odpowiedz przeczàco ca∏ym zdaniem.(4 x 1 pkt)

a) Tanzt du gut? …………………………………………………………

b) Lernst du? …………………………………………………………

c) Hörst du gern Pop? …………………………………………………………

d) Bist du 15? …………………………………………………………

4. S∏ownictwo 12 pkt

1. Który czasownik pasuje do podanych rzeczowników? Po∏àcz odpowiednio. (5 x 0,5 pkt)

a) Karten besuchen

b) Skateboard gehen

c) Freunde spielen

d) ins Kino fahren

e) Sport treiben

2. Co mówi o sobie Lars? Podpisz rysunki. (4 x 1 pkt)

a) ……………………………… c) ………………………………

b) ……………………………… d) ………………………………

4. Wpisz s∏ownie brakujàcy liczebnik. (4 x 0,5 pkt)

a) zwanzig – acht = ………………………………

b) neun + ……………………………… = fünfzehn

c) ……………………………… : vier = vier

d) drei x sechs = ………………………………

5. Pisanie 10 pkt

Napisz o sobie. Uwzgl´dnij nast´pujàce informacje:• jak si´ nazywasz,• ile masz lat,• skàd pochodzisz,• gdzie mieszkasz,• jakie masz zainteresowania (2 informacje),• jak wyglàdasz (2 informacje).

………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………



Tabela samoocenya) Zapisz swoje wyniki, a nast´pnie oceƒ, czy jesteÊ przygotowany do testu.b) Wpisz swoje wyniki z testu kontrolnego.

Test kontrolny

Twójwynik

Maksymalnaliczba punktów

Rozumienie ze s∏uchuPotrafi´ znaleêç w tekÊcie s∏uchanym potrzebne infor-macje.

8 8/.........

Czytanie ze zrozumieniemPotrafi´ wyszukaç potrzebne informacje czytajàc tekst. 8 8/.........

Gramatyka 1. Znam odmian´ czasowników regularnych. 2. Znam odmian´ czasowników mögen, sein.3. Znam szyk wyrazów w zdaniu pytajàcym.4. Umiem odpowiadaç przeczàco.

(12)3324

12/.......

Leksyka 1. Znam sta∏e zwroty i wyra˝enia.2. Potrafi´ nazwaç czynnoÊci.3. Potrafi´ dobraç s∏owa do kontekstu.4. Znam liczebniki 1–20.

(12)2,54

3,52

12/.......

Po sprawdzeniu swoich wyników uczeƒ mo˝e oceniç swój faktyczny stan wiedzy, wype∏niajàc TABEL¢ SAMOOCE-NY. Porównujàc w∏asny wynik z wynikiem mo˝liwym do zdobycia, wie, którà umiej´tnoÊç/parti´ materia∏u posiad∏bardzo dobrze, którà zadowalajàco, a czego musi si´ jeszcze nauczyç.

JeÊli test zbudujemy, formu∏ujàc zadania sprawdzajàce te same umiej´tnoÊci i przyznajàc za to takà samà liczb´punktów, co w teÊcie do samooceny, wtedy po teÊcie kontrolnym, uczeƒ otrzymuje natychmiast informacj´ zwrotnà,czy jego ocena w∏asna pokrywa si´ z ocenà zdobytà w teÊcie.

6.3. Kryteria oceniania bie˝àcegoUczniowie powinni byç systematycznie oceniani, a ocenianie uczniów zaplanowane i obiektywne.

Ka˝da szko∏a, w myÊl reformy edukacji, ma swój w∏asny wewnàtrzszkolny system oceniania. System ten powinienbyç tak skonstruowany, by umo˝liwi∏ ocenianie porównywalne, zw∏aszcza mi´dzy nauczycielami tego samego przed-miotu. Je˝eli b´dzie on porównywalny, to wówczas uczeƒ mo˝e mówiç o obiektywnej ocenie swoich umiej´tnoÊci. Ta-ka ocena b´dzie dla ucznia informacjà o tym, co ju˝ wie i umie. Ocena b´dzie te˝ motywowa∏a ucznia do dalszej pra-cy. Ocena jest równie˝ istotnà informacjà dla rodziców, gdy˝ b´dzie informowa∏a o post´pach ich dziecka, a nauczy-cielowi pozwoli planowaç i doskonaliç oraz wzbogacaç swój proces dydaktyczny.

Oceny majà dwie funkcje: diagnostycznà i wychowawczà, obydwie te funkcje mogà byç spe∏nione pod warunkiem,˝e uczeƒ ma mo˝liwoÊç dokonania samooceny, a nauczyciel b´dzie dysponowa∏ jasnym i zrozumia∏ym dla ucznia sche-matem kryteriów oceniania. Z kryteriami oceniania uczeƒ powinien byç zapoznany ju˝ na pierwszych lekcjach. Kry-teria te powinny byç wklejone do zeszytu i dok∏adnie omówione przez nauczyciela.

PisaniePotrafi´ napisaç podstawowe informacje o sobie.

1010/.......

Razem za „Teste dich selbst 1” 50

Mówienie1. Umiem reagowaç bez przygotowania.2. Umiem prowadziç rozmow´.3. Umiem opowiadaç.

153/…..6/…..6/…..

Razem za test kontrolny 65/......


37

Kryteria oceniania proponujemy podzieliç na 4 sprawnoÊci.

Mówienie:

Po ka˝dym rozdziale nale˝y równie˝ przeprowadziç sprawdzian ustny, którym sprawdzimy umiej´tnoÊç mówieniau uczniów. Sprawdzian taki podzielimy na trzy cz´Êci: reakcje, dialogi i monologi. Niemo˝liwe jest oczywiÊcie prze-pytanie wszystkich uczniów na jednej lekcji, proponujemy wić przeprowadzenie sprawdzianu ustnego na poczàtkukilku kolejnych lekcji.

Do sprawdzenia reakcji j´zykowych uczniów przygotowujemy karteczki z trzema reakcjami ka˝da, które uczeƒ losu-je i wykonuje bez przygotowania. Reakcje uczniów oceniamy na bie˝àco, stosujàc nast´pujàce kryteria: 1 pkt – reakcja komunikatywna,0 pkt – brak reakcji lub b∏´dy uniemo˝liwiajà jej zrozumienie.Za wykonanie ca∏ego zadania uczeƒ mo˝e uzyskaç maksymalnie 3 pkt.Poni˝ej prezentujemy przyk∏adowe reakcje:

SPRAWDZIAN USTNY 1REAKCJE 3 x 1 pkt

Wylosuj kart´ z 3 zadaniami i bez przygotowania wykonaj je.

Ocena:

Celujàcy WiadomoÊci i umiej´tnoÊci wykraczajà poza program nauczania. Uczeƒ spe∏nia wymagania naocen´ bdb i dodatkowo poszerza swojà wiedz´. Jest bardzo aktywny na lekcjach. Bierze udzia∏w konkursach, zajmujàc w nich czo∏owe miejsca.

Bardzo dobry Uczeƒ wypowiada si´ p∏ynnie i swobodnie na tematy przewidziane programem. Poprawnie re-aguje w sytuacjach j´zykowych oraz prawid∏owo u˝ywa konstrukcji gramatycznych. Ma du˝yzasób s∏ownictwa. Wymowa bez zastrze˝eƒ.

Dobry Uczeƒ doÊç p∏ynnie wypowiada si´ na tematy obj´te programem. Prawid∏owo stosuje kon-strukcje gramatyczne i reaguje na sytuacje j´zykowe.

Dostateczny Uczeƒ ma trudnoÊci w wypowiadaniu si´ na zadany temat. Cz´Êciowo poprawnie reaguje w sy-tuacjach j´zykowych. Uczeƒ ma ma∏y zasób s∏ownictwa i niepoprawnie u˝ywa konstrukcji gra-matycznych. Jego wymowa zak∏óca komunikacj´.

Dopuszczajàcy Uczeƒ pos∏uguje si´ ubogim s∏ownictwem, ma trudnoÊci w wypowiadaniu si´. Na pytania re-aguje pojedynczymi wyrazami. Pope∏nia liczne b∏´dy j´zykowe, które zak∏ócajà komunikacj´.

Niedostateczny Uczeƒ nie spe∏nia wi´kszoÊci warunków na ocen´ dopuszczajàcà. Nie rozumie pytaƒ i nieudziela odpowiedzi.

1.• Powiedz, ˝e jesteÊ wysportowany• Powiedz, ˝e nie masz 14 lat.• Zapytaj koleg´, jak si´ nazywa.

2. • Powiedz, ˝e lubisz graç w pi∏k´

no˝nà.• Powiedz, ˝e nie s∏uchasz muzyki

rockowej.• Zapytaj koleg´, ile ma lat.

3.• Powiedz, ˝e twój kolega (u˝yj

imienia) jest weso∏y.• Powiedz, ˝e nie lubisz hambur-

gerów.• Zapytaj koleg´, gdzie mieszka.

4. • Powiedz, ˝e ch´tnie chodzisz do

kina.• Powiedz, ˝e twój kolega (u˝yj

imienia) nie gra na gitarze.• Zapytaj koleg´, skàd pochodzi.

5. • Powiedz, ˝e twoja kole˝anka

(u˝yj imienia) jest blondynkà.• Powiedz, ˝e nie uczysz si´ nie-

mieckiego.• Zapytaj kole˝ank´, ile lat ma

Maciej.

6.• Powiedz, ˝e twój kolega (imi´)

lubi fotografowaç.• Powiedz, ˝e nie chodzisz na kon-

certy.• Zapytaj nauczyciela, gdzie

mieszka.



Nast´pnie dzielimy uczniów na pary i dla ka˝dej z nich przygotowujemy propozycj´ przeprowadzenia dialogu. Ka˝dapara ma 5–10 min. na przygotowanie prezentacji dialogu. Ka˝da para prezentuje go przed klasà. Uczniów oceniamypojedynczo, kierujàc si´ nast´pujàcymi kryteriami:

TreÊç: (max. 2 pkt) 2 pkt – wypowiedê na temat, w pe∏ni zgodna z poleceniem,1 pkt – wypowiedê cz´Êciowo na temat lub niepe∏na,0 pkt – wypowiedê niezgodna z poleceniem lub brak wypowiedzi.

Komunikacja: (max. 2 pkt)2 pkt – prawid∏owe reakcje na wypowiedê partnera, umiej´tnoÊç podtrzymania rozmowy,1 pkt – cz´Êciowo prawid∏owe reakcje na wypowiedê partnera lub brak reakcji na niektóre wypowiedzi partnera,0 pkt – brak komunikacji z partnerem lub nieprawid∏owe reakcje na wypowiedê partnera.

PoprawnoÊç j´zykowa: (max. 2 pkt)2 pkt – bardzo dobra znajomoÊç s∏ownictwa i struktur gramatycznych, nieliczne b∏´dy,1 pkt – zadowalajàca znajomoÊç s∏ownictwa i struktur gramatycznych, b∏´dy j´zykowe cz´Êciowo zak∏ócajà komunikacj´,0 pkt – niewystarczajàca znajomoÊç s∏ownictwa i struktur leksykalnych, ra˝àce b∏´dy znacznie utrudniajà lub uniemo˝-liwiajà komunikacj´.

Poni˝ej prezentujemy przyk∏ady takich dialogów. JeÊli mamy do czynienia z klasà o niezró˝nicowanym poziomie,wówczas wszystkie dialogi powinny mieç podobny uk∏ad i stopieƒ trudnoÊci. Natomiast, jeÊli nasza klasa jest zró˝ni-cowana wewn´trznie, wówczas dialogi mogà mieç ró˝ny stopieƒ trudnoÊci tak, by s∏abszym uczniom przyznaç dialogio mniejszym stopniu trudnoÊci, bardziej sterowane, uczniom zdolniejszym – bardziej otwarte. Mo˝na równie˝ zró˝ni-cowaç czas na przygotowanie tak, by uczniowie s∏absi mieli go wićej i mogli spokojnie przygotowaç si´ do prezenta-cji.

7.• Powiedz, ˝e ch´tnie grasz w sza-

chy.• Powiedz, ˝e Martin i Max nie

uprawiajà sportu.• Zapytaj doros∏à osob´, czy lubi

pizz´.

8.• Powiedz, ile masz lat. • Powiedz, ˝e Marie nie gra w te-

nisa.• Zapytaj swoich kolegów, czy

uczà si´ niemieckiego.

9.• Powiedz, gdzie mieszkasz.• Powiedz, ˝e nie nazywasz si´

Werner.• Zapytaj koleg´, czy ch´tnie taƒ-

czy.

10. • Powiedz, ˝e pochodzimy z Pol-

ski.• Powiedz, ˝e Ewa i Monika, nie

grajà w karty.• Zapytaj kole˝ank´, czy uprawia

sport.

11.• Powiedz, ˝e mieszkamy w War-

szawie.• Powiedz, ˝e nie lubisz frytek.• Zapytaj nauczyciela, czy gra

w tenisa.

12.• Powiedz, ˝e grasz na gitarze. • Powiedz, ˝e oni nie mieszkajà

w Hamburgu.• Zapytaj doros∏à osob´, czy upra-

wia jogging.

13. • Powiedz, ˝e lubisz graç w pi∏k´

no˝nà. • Powiedz, ˝e ona nie surfuje

w Internecie.• Zapytaj kolegów, czy ch´tnie

chodzà do kina.

14. • Powiedz, ˝e Monika ch´tnie si´

Êmieje.• Powiedz, ˝e nie lubisz czekolady.• Zapytaj koleg´, co ch´tnie robi.

15.• Powiedz, ˝e twój kolega (imi´)

gra na pianinie.• Powiedz, ˝e nie lubisz kina.• Zapytaj kolegów, czy lubià s∏u-

chaç jazzu.

16.• Powiedz, ˝e ch´tnie s∏uchasz hip

hopu.• Powiedz, ˝e nie pochodzisz

z Niemiec.• Zapytaj koleg´, czy chodzi na

koncerty.

17. • Powiedz, ˝e lubisz uprawiaç

sport.• Powiedz, ˝e nie masz 16 lat.• Zapytaj doros∏à osob´, czego

s∏ucha.

18.• Powiedz, ˝e lubisz hamburgery.• Powiedz, ˝e Klaus nie gra w sza-

chy. • Zapytaj kolegów, czy s∏uchajà

muzyki.


39

DIALOGI 6 pkt

Przygotujcie si´ z kolegà/kole˝ankà do przeprowadzenia dialogu na podstawie otrzymanego opisu, a na-st´pnie przedstawcie go klasie.

Pierwsza para

Uczeƒ AZapytaj koleg´/kole˝ank´ o imi´, miejsce zamieszkania, wiek i hobby.Nast´pnie odpowiedz na jego/jej pytania.

Uczeƒ BOdpowiedz na pytania kolegi/kole˝anki.Nast´pnie zadaj jemu / jej pytania o imi´, miejsce zamieszkania, wiek i hobby.

Druga para

Uczeƒ AUdziel koledze / kole˝ance informacji na swój temat: nazywasz si´ Andreas (Andrea) Kranz. Mieszkasz w Ham-burgu, masz 14 lat. Twoje hobby to s∏uchanie muzyki i gra w siatkówk´.Nast´pnie dowiedz si´ o jego/jej imi´ i nazwisko, miejsce zamieszkania, wiek i o hobby.

Uczeƒ BDowiedz si´ od kolegi/kole˝anki o jego/jej imi´ i nazwisko, miejsce zamieszkania, wiek i o hobby. Nast´pnieudziel mu/jej informacji na swój temat: nazywasz si´ Marian (Maria) Kowalska, mieszkasz we Wroc∏awiu, masz13 lat. Lubisz chodziç do kina i taƒczyç.

Czwarta para

Uczeƒ ASebastian. Du?

A, Linz.14. Du?

(+), VolleyballDu?

Uczeƒ B

Florian. D, Dresden. Du?

14. Sport?

(+), Volleyball, Fußball

Trzecia para

Uczeƒ APrzejmij rol´ Martiny/Martina i odpowiedz na pyta-nia kolegi/kole˝anki zgodnie z piktogramami.

Nast´pnie dowiedz si´ od kolegi/kole˝anki jak si´ nazywa, skàd pochodzi, co lubi, a czego nielubi robiç.

Uczeƒ BDowiedz si´ od kolegi/kole˝anki jak si´ nazywa, skàdpochodzi, co lubi, a czego nie lubi robiç.Nast´pnie przejmij rol´ Paula/i odpowiedz na pyta-nia kolegi/kole˝anki zgodnie z piktogramami.Österreich

Musik hören Deutschland

fotografieren

Tennis spielen

in Konzerte gehen

Martin/a

Paul/a



Ostatnià cz´Êcià sprawdzianu ustnego sà monologi. Tu równie˝ przygotowujemy karteczki z zadaniami do wylosowa-nia przez uczniów. Ka˝dy z uczniów losuje zadanie, przygotowuje si´ do prezentacji tematu. Ka˝dego ucznia ocenia-my bezpoÊrednio po prezentacji, stosujàc nast´pujàce kryteria:

TreÊç: (max. 2 pkt)2 pkt – wypowiedê na temat, w pe∏ni zgodna z poleceniem,1 pkt – wypowiedê cz´Êciowo na temat, nieznacznie odbiegajàcà od polecenia,0 pkt – wypowiedê niezgodna z poleceniem lub brak wypowiedzi.

Prezentacja: (max. 2 pkt)2 pkt – prezentacja spójna, logiczna i w pe∏ni samodzielna,1 pkt – wypowiedê nie w pe∏ni spójna i logiczna, prezentacja z pomocà nauczyciela,0 pkt – prezentacja niespójna i nielogiczna, uczeƒ nie potrafi zaprezentowaç tematu, mimo pomocy nauczyciela.

PoprawnoÊç j´zykowa: (max. 2 pkt)2 pkt – bardzo dobra znajomoÊç s∏ownictwa i struktur gramatycznych, nieliczne b∏´dy,1 pkt – zadowalajàca znajomoÊç s∏ownictwa i struktur gramatycznych, b∏´dy j´zykowe cz´Êciowo zak∏ócajà komunikacj´,0 pkt – niewystarczajàca znajomoÊç s∏ownictwa i struktur leksykalnych, ra˝àce b∏´dy znacznie utrudniajà lub uniemo˝liwiajà komunikacj´.

Poni˝ej podamy przyk∏ady tematów takich monologów. Po zakoƒczonym sprawdzianie ustnym, uczniowie wpisujàswoje wyniki do ich indywidualnych kart oceny, prezentowanych wy˝ej.

MONOLOGI 6 pkt

Przygotuj si´ do wypowiedzi zgodnie z otrzymanym opisem

1. Wciel si´ w rol´ Anke i opowiedz o sobie.Nazywasz si´ Anke Maier, masz 14 lat. Ch´tnie s∏uchasz muzyki. Grasz na pianinie, ale nie lubisz taƒczyç. Ch´t-nie gotujesz.

2. Wciel si´ w rol´ Dennisa i opowiedz o sobie.Nazywasz si´ Dennis Pabel. Pochodzisz z Austrii. JesteÊ energiczny i aktywny. Twoje hobby to sport. Ch´tniegrasz w koszykówk´. Nie lubisz fotografowaç.

Piàta para

Uczeƒ AEva. Du?

14. Musik hören?

Rap (–). Rock (+)Kino?

Uczeƒ B

Maria. 15. Du?

+, Konzerte. Rap, Hiphop. Du?

(+), Horrorfilme

Szósta para

Uczeƒ AWoher, ihr ?

Polen. Was, gern machen?

Sport

(–) joggen

Uczeƒ B

Portugal. Ihr?

Computerspiele. Ihr?

Fußball?


41

3. Opowiedz o Marku i Sebastianie zgodnie z asocjogramem.

4. Opowiedz o Vanessie zgodnie z asocjogramem.

5. Opowiedz o swojej kole˝ance: jak si´ nazywa, ile ma lat, skàd pochodzi, gdzie mieszka, jakie ma hob-by i czego nie lubi robiç.

6. Opowiedz o swoim koledze. Uwzgl´dnij jego wyglàd, cechy charakteru, zainteresowania (po 2 infor-macje).

7. Zrób notatki i opowiedz o swojej klasie / grupie.

8. Opowiedz o sobie: jak si´ nazywasz, ile masz lat, gdzie mieszkasz, co lubisz jeÊç, a czego nie, co lu-bisz robiç.

Wiek: .........................................

Miejsce zamieszkania: .........................................

Liczba uczniów: .........................................

Liczba uczennic: .........................................

Hobby (2 informacje): .........................................

Mark undSebastiankomputer

Deutsch

sport

aparatfotograficzny

muzykarower

Vanessaczat

kino

Spanisch

pisanie listu

snowboard

aparat fotograficzny

Rozumienie tekstu czytanego:

Ocena:


Bardzo dobry Uczeƒ bardzo dobrze rozumie tekst, który przeczyta∏. Zadania do tekstu wykona∏ w 95%.

Dobry Uczeƒ w znacznym stopniu zrozumia∏ tekst i wykona∏ do niego zadania w 75%.

Dostateczny Uczeƒ ogólnie zrozumia∏ tekst. Potrafi rozwiàzaç proste zadania do tekstu w 50%.

Dopuszczajàcy Uczeƒ bardzo s∏abo zrozumia∏ tekst i rozwiàza∏ w 40% zadania do tekstu.

Niedostateczny Uczeƒ nie jest w stanie rozwiàzaç prostych zadaƒ do tekstu.



Aby u∏atwiç nauczycielom trudne zadanie ocenienia pracy pisemnej, proponujemy doprecyzowanie kryteriów ocenianiatak, aby i uczniowie piszàc prace doskonale wiedzieli, ile punktów, za co otrzymajà. W tym celu nale˝y równie˝ bardzodok∏adnie sprecyzowaç nasze oczekiwania i opisaç uczniowi, co ma zrobiç. Proponujemy nast´pujàcy zapis polecenia:

Opisz swoje zwierz´. Uwzgl´dnij: • jakie to zwierz´,• jak wyglàda (2 informacje),• gdzie mieszka,• co jada,• jak si´ nazywa,• co najch´tniej lubi robiç (2 informacje). Za to zadanie uczeƒ mo˝e uzyskaç maksymalnie 10 punktów.Za ka˝dy zrealizowany element treÊci (podpunkt w poleceniu) przyznaje si´ 0 – 1 pkt:

1 pkt – informacja zgodna z poleceniem,0 pkt – brak informacji lub informacja niezgodna z poleceniem – brak realizacji podpunktu. Dodatkowo przyznajemy 0 – 2 pkt za poprawnoÊç:

2 pkt – praca poprawna, dopuszcza si´ 1 – 2 b∏´dy j´zykowe lub ortograficzne,1 pkt – drobne b∏´dny, które nie zak∏ócajà zrozumienia treÊci (3 – 4 b∏´dy),0 pkt – wićej ni˝ 4 b∏´dy j´zykowe lub ortograficzne. B∏´dów interpunkcyjnych nie bierzemy pod uwag´.

Rozumienie tekstu s∏uchanego:

Ocena:


Bardzo dobry Uczeƒ bardzo dobrze rozumie us∏yszany tekst, jest w stanie z kontekstu domyÊliç si´ znaczenianowych s∏ów. W 95% rozwiàzuje zadania do tekstu.

Dobry Uczeƒ nie zrozumia∏ szczegó∏ów, ale w znacznym stopniu zrozumia∏ tekst. Rozwiàza∏ zadaniado tekstu w 75%.

Dostateczny Nie rozumie szczegó∏ów. Cz´Êciowo zrozumia∏ treÊç tekstu. Potrafi rozwiàzaç 50% zadaƒ dotekstu.

Dopuszczajàcy Uczeƒ bardzo s∏abo zrozumia∏ us∏yszany tekst. Rozwiàza∏ zadania do 40%.

Niedostateczny Uczeƒ nie zrozumia∏ tekstu.

Pisanie:

Ocena:


Bardzo dobry Uczeƒ pisze prace zgodne z poleceniem. Stosuje bogaty zasób s∏ownictwa i struktur gramatycz-nych. Potrafi dostosowaç styl i s∏ownictwo do formy (widokówka, og∏oszenie, list). Pope∏nianieliczne b∏´dy, które nie zak∏ócajà komunikacji.

Dobry Uczeƒ pisze prac´ zgodnà z tematem. Potrafi zastosowaç du˝y wybór struktur gramatycznych.Pope∏nia nieliczne b∏´dy gramatyczne i leksykalne, które nie zak∏ócajà komunikacji.

Dostateczny Uczeƒ pisze prac´ cz´Êciowo zgodnà z tematem i cz´Êciowo spójnà. Pope∏nia b∏´dy j´zykowe,które cz´Êciowo zak∏ócajà zrozumienie. Stosuje ubogie s∏ownictwo i podstawowe struktury gra-matyczne.

Dopuszczajàcy Uczeƒ pisze prac´ cz´Êciowo zgodnà z poleceniem. U˝ywa bardzo ubogiego s∏ownictwa. Pope∏-nia bardzo liczne b∏´dy, które zak∏ócajà zrozumienie.

Niedostateczny Uczeƒ nie zrozumia∏ polecenia.


43

Po ka˝dym rozdziale uczeƒ powinien otrzymaç mo˝liwoÊç naniesienia na w∏asnà list´ wyników uzyskanych za test kon-trolny. W ten sposób uzyska informacj´ o umiej´tnoÊciach, które ju˝ opanowa∏. Majàc takà list´, uczeƒ ma mo˝liwoÊçdokonania samooceny. Taka ewaluacja umo˝liwi uczniowi krytycznie i obiektywnie oceniç swoje umiej´tnoÊci. Po te-Êcie mo˝e wić stwierdziç, czy jest z siebie zadowolony, czy nie przy∏o˝y∏ si´ dostatecznie dobrze do pracy i nie osià-gnà∏ oczekiwanych przez siebie wyników.

Wa˝nym elementem podczas nauki j´zyka jest ocenianie bie˝àce, o którym nauczyciel nie mo˝e zapomnieç. Oce-nianie bie˝àce powinno obejmowaç wszystkie cztery sprawnoÊci. Uczniowie muszà wiedzieç, ˝e na ka˝dej lekcji mogàbyç pytani i otrzymaç ocen´ w skali 1–6 lub plusy za aktywnoÊç na lekcji. Oceny czàstkowe pozwalajà uczniowi Êledziçjego post´py oraz informujà go o jego brakach. Starajmy si´ odpytywaç naszych uczniów na ka˝dej lekcji. Nie mo˝e-my przy wystawianiu ocen kierowaç si´ tylko ocenami, które uczeƒ otrzyma∏ z testów i sprawdzianów. Jednak˝e przysprawdzaniu jego umiej´tnoÊci mówienia, nale˝y unikaç sytuacji stresujàcych dla ucznia, czyli tzw. „odpytywania przytablicy”. Nie jest to dobra forma sprawdzenia nabytych przez ucznia umiej´tnoÊci, gdy˝ zdenerwowany uczeƒ mo˝eznacznie mniej zaprezentowaç, ni˝ w rzeczywistoÊci potrafi. Znacznie lepiej jest skorzystaç z propozycji, prezentowa-nych przez nas wy˝ej.

PowinniÊmy równie˝ na poczàtku roku szkolnego w przyst´pny sposób zaprezentowaç uczniom nasze wymaganiai sposób oceniania. Uczeƒ powinien si´ dowiedzieç, w jaki sposób b´dzie oceniany za prac´ na lekcji, aktywnoÊç, pra-c´ w grupie, czy nauczyciel stosuje tzw. „plusy” i „minusy” w ocenie i za co mo˝na je otrzymaç. Powinno si´ równie˝podaç stosowanà punktacj´ za d∏u˝szy test oraz za krótkie sprawdziany/kartkówki.

Proponujemy nast´pujàcej zastosowanie skali, wed∏ug której oceniany jest test:

Je˝eli nauczyciel ma we w∏asnym przedmiotowym systemie oceniania zapisany inny przelicznik procentowy na danàocen´, powinien oczywiÊcie zastosowaç w∏asne kryteria.

Natomiast krótkie sprawdziany, które sprawdzajà systematycznoÊç pracy uczniów i ich przygotowanie do lekcji,proponujemy oceniaç wed∏ug nast´pujàcej skali procentowej:

6.4. Ocenianie semestralnePo zapoznaniu uczniów z kryteriami oceniania, musimy ich poinformowaç o zasadach wystawiania ocen semestral-nych i o mo˝liwoÊci poprawienia oceny. Ocena semestralna i koƒcowa nie mo˝e byç Êrednià arytmetycznà wszystkichotrzymanych ocen czàstkowych. Ârednia arytmetyczna by∏aby ocenà niesprawiedliwà, poniewa˝ ka˝da z ocen ma ró˝-nà wartoÊç. Prace, które uczeƒ wykonuje w grupie, w domu, powinny mieç wartoÊç ni˝szà ni˝ prace, które uczeƒ wy-konuje samodzielnie w klasie, podczas sprawdzianów. Te prace kontrolne majà wartoÊç wy˝szà i powinny obejmowaçwi´kszà parti´ przerobionego materia∏u. Dobrà metodà by∏aby tak zwana metoda Êrednich wa˝onych. Wed∏ug tej me-tody, wszystkie oceny czàstkowe b´dziemy liczyç x 1. B´dà to te oceny, które uczeƒ uzyska∏ za opanowanie materia∏ubie˝àcego. Oceny ze sprawdzianów, testów i powtórzeƒ, które obejmowa∏y wi´kszà parti´ materia∏u x 2 lub x 3.

0 – 39 % niedostateczny

40 – 54% dopuszczajàcy

55 – 69% dostateczny

70 – 84% dobry

85 – 100% bardzo dobry

0 – 59% niedostateczny

60 – 69% dopuszczajàcy

70 – 79% dostateczny

80 – 89% dobry

90 – 100 % bardzo dobry

Razem za test kontrolny 65/......



Przyk∏ad:Uczeƒ uzyska∏ w semestrze nast´pujàce oceny:Materia∏ bie˝àcy – 4, 5, 6, 2 x 1Powtórzenia ustne – 3, 2 x 2Testy, sprawdziany – 3, 4 x 3Ârednia wa˝ona = 4 + 5 + 6 + 2 +( 3 x 2) + (2 x 2) + ( 3 x 3) + (4 x 3) = 48: 14 = 3,4Ârednià obliczamy do pierwszej liczby po przecinku. Uczeƒ ten otrzyma∏by na semestr ocen´ dostatecznà.

6.5. Ocenianie zewn´trzneRozporzàdzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 8 wrzeÊnia 2006 r. w sprawie warunków i sposobów oceniania,klasyfikowania i promowania uczniów i s∏uchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szko∏ach pu-blicznych, wprowadza trzecià czeÊç egzaminu gimnazjalnego, czyli egzamin z j´zyka obcego nowo˝ytnego nauczane-go jako j´zyk obowiàzkowy.

Dla nauczycieli oznacza to koniecznoÊç przygotowania uczniów do tego egzaminu, czyli wyçwiczenia przez cykl na-uki w gimnazjum tych umiej´tnoÊci, które b´dà sprawdzane na egzaminie zewn´trznym.

Nale˝y wić od pierwszych dni „oswajaç” ucznia z zadaniami takiego typu, jakie spotkajà póêniej na egzaminiegimnazjalnym.

6.6. DiagnozyDiagnoza jest bardzo wa˝nym narz´dziem s∏u˝àcym nauczycielowi do ustalenia stanu osiàgni´ç uczniów. JeÊli uczymyw klasach, które uczy∏y si´ danego przedmiotu na wczeÊniejszym etapie edukacji, wówczas diagnoz´ nale˝y przepro-wadziç na poczàtku kolejnego etapu kszta∏cenia oraz po kolejnym roku nauki.

W przypadku rozpoczynajàcych dopiero nauk´ j´zyka niemieckiego w gimnazjum sens ma jedynie diagnozowanieich osiàgni´ç po kolejnym roku nauki.

Przygotowujàc test diagnozujàcy nale˝y pami´taç o zbadaniu wszystkich czynnoÊci opanowanych przez ucznia, opi-sanych przez B. Niemierko jako kategorie celów: kategoria I: wiadomoÊci: A – zapami´tanie wiadomoÊci, B – rozu-mienie wiadomoÊci, kategoria II: C – zastosowanie wiadomoÊci w sytuacjach typowych oraz D – zastosowanie wiado-moÊci w sytuacjach problemowych.

Kiedy ju˝ ustalimy, które umiej´tnoÊci i w jakim zakresie sprawdzimy pierwszym testem, pami´taç nale˝y, ˝e przykolejnych diagnozach sprawdzaç nale˝y te same umiej´tnoÊci za ka˝dym razem, przez kolejne lata. Tylko wtedy mo-˝emy ustaliç rzeczywisty przyrost wiedzy uczniów.

Po przeprowadzonym teÊcie nale˝y zestawiç wyniki mo˝liwe do uzyskania za poszczególne zadania z wynikami uzy-skanymi przez uczniów. Obliczamy tzw. ∏atwoÊç poszczególnych zadaƒ:

¸ATWOÂå ZADANIA = suma punktów zdobytych przez uczniów za dane zadaniesuma punktów mo˝liwych do zdobycia za dane zadanie

Im wynik jest bli˝szy liczbie „1”, tym badana umiej´tnoÊç by∏a lepiej opanowana przez uczniów. Natomiast, jeÊliwynik jest bli˝szy „0”, nale˝y zastanowiç si´, dlaczego wynik jest niezadowalajàcy i co nale˝y zrobiç, by ten stan po-prawiç.

Kolejnym krokiem jest wynotowanie, które umiej´tnoÊci sà opanowane przez uczniów w stopniu dobrym i bardzodobrym, a które wrćz przeciwnie.

Nast´pnie nale˝y zastanowiç si´ i sformu∏owaç wnioski stàd wynikajàce dla ucznia, dla nauczyciela i dla szko∏yi wnioski te wprowadziç w ˝ycie.

Przy kolejnych diagnozach sprawdzamy, na ile nasz tzw. „program naprawczy” odniós∏ pozytywny skutek.


45

7. Planowanie zaj´ç7.1. Wybór programu nauczaniaWybór programu nauczania jest sprawà niezwykle istotnà. Jego wybór zale˝y od tego, czy b´dziemy j´zyka niemiec-kiego nauczaç jako kontynuacji po szkole podstawowej, czy od podstaw.

7.2. Plany wynikoweStworzenie planu wynikowego dla ka˝dego oddzia∏u jest nie tylko obowiàzkiem nauczyciela, ale równie˝ niezb´dnàpomocà, by móg∏ on na bie˝àco kontrolowaç efekty kszta∏cenia. Plan wynikowy ukierunkowany jest bezpoÊrednio naumiej´tnoÊci ucznia, te podstawowe, niezb´dne do kontynuowania nauki oraz ponadpodstawowe, wykraczajàce pozaniezb´dne minimum, czyli przy tworzeniu tego dokumentu interesujà nas bezpoÊrednio wyniki ucznia. Zawiera onuporzàdkowany wykaz efektów kszta∏cenia. W planie wynikowym materia∏ nauczania i zagadnienia gramatyczne pe∏-nià niejako rol´ s∏u˝ebnà w stosunku do tego, jakie umiej´tnoÊci uczeƒ powinien nabyç.

Plan wynikowy powinien byç spójny z wewnàtrzszkolnymi dokumentami, tj. szkolnym planem pracy, wewnàtrzsz-kolnym systemem oceniania oraz przedmiotowym systemem oceniania. Powinien równie˝ uwzgl´dniaç wybrany pro-gram nauczania, mo˝liwoÊci intelektualne klasy, warunki nauczania oraz w∏asne preferencje nauczyciela.

Wielu wydawców proponuje nauczycielom gotowe plany wynikowe do konkretnego podrćznika i nauczyciele mo-gà naturalnie z nich korzystaç. Istotne jest jednak, aby dok∏adnie si´ z nim zapoznali i dostosowali do w∏asnych po-trzeb i mo˝liwoÊci. Dla nauczycieli, którzy pragnà sami przygotowaç plany wynikowe przygotowa∏yÊmy pomoc w po-staci krótkiego poradnika tworzenia planów wynikowych.

Proponujemy uwzgl´dnienie w planach wynikowych nast´pujàcych informacji: a. nazw´ szko∏y, b. imi´ i nazwisko nauczyciela, c. klas´, d. numer programu nauczania, e. informacje o realizowanym podrćzniku, f. rok szkolny,g. wymiar nauczania.

W cz´Êci zasadniczej (tabeli) proponujemy umieÊciç: 1. tematyk´ / problematyk´ zaj´ç, 2. wymagania edukacyjne podstawowe (P), 3. wymagania edukacyjne ponadpodstawowe (PP), 4. Êrodki dydaktyczne, 5. procedury sprawdzania i oceniania osiàgni´ç uczniów: zadania sprawdzajàce, kryteria sukcesu (wskaêniki),6. liczba godzin.

Tematyka zaj´ç wynika z realizowanego rozdzia∏u w podrćzniku. Wymagania edukacyjne jest to katalog niezb´dnych osiàgni´ç ucznia przewidzianych programem nauczania. Zaz-

wyczaj wymagania dzieli si´ w skali dwu lub pićiostopniowej. Ta druga dok∏adniej hierarchizuje wymagania. Dzielàsi´ one na:

wymagania konieczne (K) – na ocen´ dopuszczajàcà, wymagania podstawowe (P) – na ocen´ dostatecznà, wymagania rozszerzajàce (R) – na ocen´ dobrà, wymagania dope∏niajàce (D) – na ocen´ bardzo dobrà, wymagania wykraczajàce (W) – na ocen´ celujàcà.

Jednak bardzo trudne, a szczególnie czasoch∏onne by∏oby stworzenie planu wynikowego, który dok∏adnie opisy-wa∏by tych pi´ç obszarów, dlatego te˝ proponujemy podzia∏ dwustopniowy, dzielàcy wymagania na:

wymagania podstawowe (P), w których zawarte sà wymagania konieczne i podstawowe, wymagania ponadpodstawowe (PP), odnoszàce si´ do wymagaƒ rozszerzajàcych i dope∏niajàcych. Podane przez nas wymagania odpowiadajà równie˝ ocenom szkolnym, i tak:za opanowanie 50% wymagaƒ podstawowych uczeƒ otrzymuje ocen´ dopuszczajàcà,za opanowanie 75% wymagaƒ podstawowych uczeƒ otrzymuje ocen´ dostatecznà,za opanowanie 50% wymagaƒ ponadpodstawowych uczeƒ otrzymuje ocen´ dobrà,za opanowanie 75% wymagaƒ ponadpodstawowych uczeƒ otrzymuje ocen´ bardzo dobrà. Wymagania edukacyjne opisujemy za pomocà czasowników operacyjnych, np.: uczeƒ potrafi, wie, zna, nazywa, wy-



mienia, definiuje, rozumie, wyjaÊnia, opisuje, okreÊla, wylicza, streszcza, rozró˝nia, ilustruje, rozwiàzuje, stosuje, po-s∏uguje si´, uzasadnia, charakteryzuje, ocenia, podsumowuje, planuje, pyta, proponuje, itp.

By rozpoczàç konstruowanie planu wynikowego musimy wybraç problematyk´ zaj´ç, okreÊliç cele nauczania, opi-saç dok∏adnie wymagania edukacyjne na poziomie podstawowym (P) i na poziomie ponadpodstawowym (PP). Na-st´pnie planujemy Êrodki dydaktyczne, niezb´dne do osiàgnićia zamierzonych celów oraz planujemy zadania spraw-dzajàce osiàgnićia ucznia. Na koniec zapisujemy wskaêniki sukcesu (zgodnie z naszym przedmiotowym systememoceniania) i planujemy iloÊç godzin przeznaczonà na realizacj´ danej tematyki i wymagaƒ edukacyjnych.

Poni˝ej prezentujemy wzór tak skonstruowanego planu wynikowego.

PLAN WYNIKOWY Z J¢ZYKA NIEMIECKIEGO DLA KLASY I GIMNAZJUM NA PODSTAWIE PROGRAMU NAUCZANIA …………… I PODR¢CZNIKA „………”

NAZWA SZKO Y̧: ............................................................................................NAUCZYCIEL: .................................................................................................ROK SZKOLNY: ..............................................................................................KLASA: ............................................................................................................WYMIAR NAUCZANIA: ………. GODZINY/ TYDZIE¡ = ………. GODZINY

Tematyka/ problematyka

zaj´ç

Kraje w Europie

Formy pozdrowieƒ

Przedstawienie si´

Zainteresowania

Upodobania

Liczebniki 0–20

Czasowniki w 1., 2.i 3. os. l. poj. I w 1.i 3 os. l.mn.

Szyk prosty

Szyk przestawny

Zaimek osobowy

Uczeƒ potrafi:

– wymieniç kilka krajów eu-ropejskich

– wymieniç kraje niemiecko-j´zyczne

– powiedzieç, skàd pochodzàró˝ne osoby

– u˝yç podstawowych formpozdrowieƒ i po˝egnaƒ

– powiedzieç, jak si´ nazywa– podaç swoje miejsce za-

mieszkania– podaç swój wiek– podaç swój kraj pochodze-

nia– zapytaç o nazwisko– zapytaç o pochodzenie– zapytaç o miejsce zamiesz-

kania,– zapytaç o wiek– powiedzieç, czym si´ inte-

resuje– zapytaç o hobby innych

osób– opisaç wyglàd innych osób,– wymieniç cechy charakteru

innych osób– powiedzieç, czym si´ ktoÊ

interesuje– zapytaç doros∏à osob´

o miejsce zamieszkania– pochodzenie, wiek i zainte-

resowania– liczyç od 0 do 20– przedstawiç w∏asnà klas´– dowiedzieç si´ podstawo-

wych informacji od grupy – czytaç na g∏os, stosujàc po-

prawnà wymow´ i intonacj´

Uczeƒ potrafi:

– wymieniç kraje eu-ropejskie

– wymieniç kraje nie-mieckoj´zyczne

– zrozumieç i powie-dzieç, skàd pocho-dzà dane osoby

– u˝yç ró˝norodnychform pozdrowieƒi po˝egnaƒ, zwraca-jàc si´ do rówieÊni-ków i osób doro-s∏ych

– podaç swoje imií nazwisko

– podaç swoje miej-sce zamieszkania

– podaç swój wiek– podaç swój kraj po-

chodzenia– powiedzieç, do któ-

rej klasy chodzi– zapytaç o nazwisko– zapytaç o pocho-

dzenie– zapytaç o miejsce

zamieszkania– zapytaç o wiek– opowiedzieç o swo-

ich zainteresowa-niach

– dowiedzieç si´ o za-interesowania in-nych

– opowiedzieç do-k∏adnie o wyglàdzieinnych osób,

– opowiedzieç o ce-chach charakteruinnych osób

– opowiedzieço upodobaniach in-nych osób

– dowiedzieç si´ odosoby doros∏ejo miejsce zamiesz-kania, pochodzenie,wiek i zaintereso-wania

– liczyç w zakresie0–20

Podrćznik, rozdzia∏ 1, podrozdzia∏y:Länder in Euro-pa, Hallo, Grüezi,Servus!Was machst dugern?Er treibt nichtgern Sport.Essen Sie gernHamburger?Wir suchenFreunde.

Zeszyt çwiczeƒ,rozdzia∏ 1,çwiczenia 1–41

Realioznastwo: Länder in Euro-pa

Zadania spraw-dzajàce umiej´t-noÊç mówienia:podrćznik:rozdzia∏ 1, çw.6,7rozdzia∏ 2, çw. 5rozdzia∏ 3, çw. 6rozdzia∏ 4, çw. 6

zeszyt çwiczeƒ:rozdzia∏ powtó-rzeniowy

Zadania spraw-dzajàce umiej´t-noÊç rozumieniaze s∏uchu: podrćznik: „Länder in Eu-ropa” – çw. 3,rozdzia∏ 1, çw. 2rozdzia∏ 2, çw. 1rozdzia∏ 3, çw. 2rozdzia∏ 4, çw.3,4,5

zeszyt çwiczeƒ:rozdzia∏ powtó-rzeniowy – zad.1

Zadania spraw-dzajàce umiej´t-noÊç pisania:podrćznik:rozdzia∏ 2, çw. 4rozdzia∏ 3, çw. 4rozdzia∏ 4, çw. 7rozdzia∏ 5, çw. 7

zeszyt çwiczeƒ:rozdzia∏ 1, çw. 4rozdzia∏ 2, çw. 9,15rozdzia∏ 3, çw.18b, 19, 21, 24rozdzia∏ 4, çw.25, 26, 28rozdzia∏ 5, çw.36rozdzia∏ powtó-rzeniowy – zad.5

Kryteria wypo-wiedzi wskazanew PSO

Zaliczenie wy-magaƒ pisem-nych zadaƒsprawdzajàcychopanowanies∏ownictwai struktur gra-matycznych wgPSO

8 + 2

(11 + 2)

Âcie˝kiedukacyjne

Wymagania edukacyjne

Podstawowe (P) Ponadpodstawowe(PP)

Ârodki dydaktyczne

materia∏ nauczania

Zadaniasprawdzajàce

Kryteria sukcesu

(wskaêniki)

Procedury sprawdzania i oceniania osiàgni´ç ucznia Liczba

godzin2h/tyg.

(3h/tyg)

ROZDZIA¸ I Przedstawiamy si´


47

7.3. Konspekt lekcjiPrzed ka˝dymi zajćiami nale˝y zaplanowaç lekcj´ krok po kroku. Pozwoli nam to najpe∏niej wykorzystaç czas prze-znaczony na danà jednostk´ lekcyjnà. Pierwszym krokiem jest sformu∏owanie celów, nast´pnie planujemy lekcj´ –krok po kroku, notujemy, jakie materia∏y b´dà nam potrzebne i ile czasu zajmie nam ka˝dy z kroków lekcji. Poni˝ejproponujemy Paƒstwu dwa wzory konspektu lekcji, które mogà byç pomocne w pracy nauczyciela:

KONSPEKT LEKCJI J¢ZYKA NIEMIECKIEGOTEMAT:KLASA: DATA:CELE LEKCJI:

lub

Tematyka/ problematyka

zaj´ç

– przedstawiç w∏asnàklas´ uwzgl´dniajàciloÊç uczniów, miej-sce zamieszkania,kraj pochodzenia,wiek i zaintereso-wania

– dowiedzieç si´ odinnej grupy podsta-wowych informacjina jej temat

– czytaç ze zrozumie-niem, stosujàc nie-nagannà wymowí intonacj´

Zadania spraw-dzajàce umiej´t-noÊç rozumieniatekstu pisanego:podrćznik: roz-dzia∏ 1, çw. 5rozdzia∏ 2, çw.3,6rozdzia∏ 3, çw.1,5rozdzia∏ 4, çw.1,2rozdzia∏ 5, çw.1,5,6

zeszyt çwiczeƒ:rozdzia∏ 1, çw. 6rozdzia∏ 2, çw. 7rozdzia∏ 3, çw.19,22rozdzia∏ 4, çw.27, 28, 29rozdzia∏ 5, çw.32

rozdzia∏ powtó-rzeniowy, çw.2

Âcie˝kiedukacyjne

Wymagania edukacyjne

Podstawowe (P) Ponadpodstawowe(PP)

Ârodki dydaktyczne

materia∏ nauczania

Zadaniasprawdzajàce

Kryteria sukcesu

(wskaêniki)

Procedury sprawdzania i oceniania osiàgni´ç ucznia Liczba

godzin2h/tyg.

(3h/tyg)

L.p.

1. Powitanie i rozgrzewka j´zykowa. Plenum 2 min.

2. Przedstawienie problemu/tematu lekcji, wyjaÊnienie zadania. Plenum Zapis na tablicy 5 min.

Kroki lekcji Formy socjalne Materia∏y/pomocedydaktyczne

Czas

3. Zebranie s∏ownictwa do podanego tematu. Plenum Zapis na tablicy 3 min.

4. Praca z tekstem. Wyszukanie w tekÊcie informacji na te-mat …

Praca indywidu-alna

Podrćznik, str.45, zad. 1.

8 min.

5. Prezentacja wyników pracy i dyskusja na ten temat. Plenum 7 min.

6. Tworzenie w grupach tekstów dotyczàcych … Praca w gru-pach.

Zeszyt çwiczeƒ, str.98, çwiczenie 12.

10 min.

7. Prezentacja najciekawszych prac. Ocena pracy uczniów. Plenum 5 min.

8. åwiczenia leksykalne. Praca indywidu-alna

Zeszyt çwiczeƒ,çwiczenie, 18

3 min.

8. Podsumowanie pracy. Zadanie domowe. Podrćznik, str.47, zad. 8

2 min.



KONSPEKT LEKCJI J¢ZYKA NIEMIECKIEGOTEMAT:

SZKO¸A:KLASA:LICZBA UCZNIÓW:DATA:CZAS TRWANIA:CELE NAUCZANIA:CELE OGÓLNE:CELE SZCZEGÓ¸OWE:Uczniowie powinni …..

7.4. Fazy lekcjiPlanujàc zajćia dydaktyczne nale˝y pami´taç o odpowiedniej budowie jednostki lekcyjnej. Pierwszym elementem jestustalenie celu globalnego (ogólnego) i celów szczegó∏owych lekcji. Gdy ju˝ ustalimy, co uczniowie powinni umieç pozajćiach, planujemy, jakimi Êrodkami te cele osiàgniemy.

Wa˝ne jest równie˝, by wszelkie czynnoÊci prowadzàce do realizacji celów by∏y odpowiednio dobrane. Ka˝da jed-nostka lekcyjna powinna byç zbudowana z nast´pujàcych etapów:

1) czynnoÊci organizacyjne,2) rozgrzewka,3) wst´p do lekcji,4) wyk∏ad lub wprowadzenie nowego materia∏u,5) praca ze s∏ownictwem,6) praca w∏asna uczniów,7) prezentacja,8) podsumowanie,

CzynnoÊci nauczyciela

CzynnoÊci ucznia Forma socjalna Materia∏yFaza lekcji/ reÊcinauczania

Czas

Pyta o … Opowiadajà o … Plenum Rozgrzewka 2 min.

WyjaÊnia zada-nie, rozdaje ma-teria∏y, tworzygrupy

Zastanawiajà sińad …

Praca w grupach Szary papier,zdjćia, pisaki

Wst´p do lekcji 5 min.

Stawia pytanie: „…?”

Zapisujà na pas-kach papieru….

Praca indywi-dualna/ plenum

Paski papieru,pisaki

Praca ze s∏ow-nictwem

8 min.

Prezentuje foli´z … Stawia pyta-nie „…?”

Pytajà partnerao …, nast´pnietworzà …i omawiajà ….

Praca w gru-pach / plenum

Folia, rzutnikpisma

Dyskusja 10 min

WyjaÊnia zada-nie, rozdzielateksty

Czytajà teksti …

Praca indywi-dualna/ plenum

Tekst Praca z tek-stem

5 min.

Dzieli klas´ natrzy grupy, roz-dziela materia∏yi wyjaÊnia zada-nia

Piszà wiersz natemat …

Praca grupowa Szary papier,karteczki, pisa-ki

Praca twórcza(np. kreatyw-ne pisanie)i prezentacja

10 min.

Omawia wyniki Prezentujà wy-niki

Plenum Posumowanie 3 min.

Rozdaje ankietyewaluacyjne

Piszà odpowie-dzi

Praca indywi-dualna

Ankiety ewalu-acyjne

Ewaluacja 2 min.


49

19) zadanie domowe,10) ewaluacja.Nauczyciel powinien przed i w trakcie lekcji kontrolowaç nast´pujàce swoje dzia∏ania: W zakresie motywowania uczniów:– podanie tematu lekcji,– przedstawienie celów szczegó∏owych lekcji,– uzasadnienie potrzeby opanowania tych wiadomoÊci i umiej´tnoÊci,– prezentowanie spodziewanych efektów uczenia si´,– utrzymywanie przyjaznej atmosfery zaj´ç,– obserwowanie reakcji uczniów i reagowanie na nie.W zakresie rozpoznawania poziomu wiedzy i umiej´tnoÊci:– organizacja çwiczeƒ rozpoznawczych,– odpytywanie uczniów,– sprawdzenie zadania domowego,– anga˝owanie wszystkich uczniów.W zakresie dostarczania nowego materia∏u:– prowadzenie wyk∏adu, – dostarczanie materia∏ów êród∏owych,– przydzielanie ról,– wyznaczanie zadaƒ, – ukierunkowanie percepcji, porzàdkowanie informacji,– uruchomienie bodêców podtrzymujàcych zainteresowanie,– pobudzanie do wyprowadzania wniosków.W zakresie çwiczeƒ doskonalàcych i utrwalajàcych:– organizacja çwiczeƒ w operowaniu nowym materia∏em,– obserwowanie, pomoc, korekta,– udzielanie informacji zwrotnych,– stopniowe zwi´kszanie poziomu trudnoÊci çwiczeƒ,– wzmacnianie pozytywnych zachowaƒ,– inicjowanie dyskusji.W zakresie rozpoznawania efektów edukacyjnych:– podsumowanie i porzàdkowanie informacji,– stwarzanie sytuacji do pomiaru osiàgni´ç zak∏adanych celów,– wystawianie ocen i ich uzasadnienie,– organizacja samooceny uczàcych si´.W zakresie ewaluacji kszta∏cenia:– porównanie planowanych wyników z osiàgni´tymi,– okreÊlenie treÊci dobrze i niedostatecznie opanowanych,– informowanie, czego b´dzie wymaga∏ po tej lekcji,– doradzanie, jak si´ uczyç i utrwalaç wiedz´,– zbieranie opinii uczniów na temat sposobu prowadzenia zaj´ç.



8. Podstawa programowa kszta∏cenia ogólnego dla szkó∏podstawowych i gimnazjów

Poni˝ej prezentujemy Paƒstwu podstaw´ programowà kszta∏cenia ogólnego dla gimnazjów i szkó∏ponadgimnazjalnych. Zakresy programowe, które dotyczà nauki j´zyka niemieckiego w gimnazjum

zosta∏y wyró˝nione t∏ustym drukiem.

PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTA¸CENIA OGÓLNEGODLA GIMNAZJÓW I SZKÓ¸ PONADGIMNAZJALNYCH,

KTÓRYCH UKO¡CZENIE UMO˚LIWIA UZYSKANIE ÂWIADECTWA DOJRZA¸OÂCI PO ZDANIU EGZAMINU MATURALNEGO

Po ukoƒczeniu szko∏y podstawowej, uczeƒ kontynuuje kszta∏cenie ogólne na III i IV etapie edukacyjnym. III etap edu-kacyjny realizowany jest w gimnazjum, zaÊ IV etap edukacyjny realizowany jest w szkole ponadgimnazjalnej.

Kszta∏cenie ogólne na III i IV etapie edukacyjnym, choç realizowane w dwóch ró˝nych szko∏ach, tworzy programowospójnà ca∏oÊç i stanowi fundament wykszta∏cenia, umo˝liwiajàcy zdobycie zró˝nicowanych kwalifikacji zawodowych,a nast´pnie ich póêniejsze doskonalenie lub modyfikowanie, otwierajàc proces kszta∏cenia si´ przez ca∏e ˝ycie.

Cele kszta∏ceniaCelem kszta∏cenia ogólnego na III i IV etapie edukacyjnym jest:1) przyswojenie przez uczniów okreÊlonego zasobu wiadomoÊci na temat faktów, zasad,teorii i praktyk;2) zdobycie przez uczniów umiej´tnoÊci wykorzystania posiadanych wiadomoÊci podczaswykonywania zadaƒ i rozwiàzywania problemów;3) kszta∏towanie u uczniów postaw warunkujàcych sprawne i odpowiedzialnefunkcjonowanie we wspó∏czesnym Êwiecie.

Do najwa˝niejszych umiej´tnoÊci zdobywanych przez ucznia w trakcie kszta∏cenia ogólnego na III i IV etapie eduka-cyjnym nale˝à:1) czytanie – umiej´tnoÊç rozumienia, wykorzystywania i refleksyjnego przetwarzaniatekstów, w tym tekstów kultury, prowadzàca do osiàgnićia w∏asnych celów, rozwojuosobowego oraz aktywnego uczestnictwa w ˝yciu spo∏eczeƒstwa;2) myÊlenie matematyczne – umiej´tnoÊç wykorzystania narz´dzi matematyki w ˝yciucodziennym oraz formu∏owania sàdów opartych na rozumowaniu matematycznym;3) myÊlenie naukowe – umiej´tnoÊç wykorzystania wiedzy o charakterze naukowym doidentyfikowania i rozwiàzywania problemów, a tak˝e formu∏owania wniosków opartychna obserwacjach empirycznych dotyczàcych przyrody i spo∏eczeƒstwa;4) umiej´tnoÊç komunikowania si´ w j´zyku ojczystym i w j´zykach obcych, zarównow mowie, jak i w piÊmie;5) umiej´tnoÊç sprawnego pos∏ugiwania si´ nowoczesnymi technologiami informacyjno–komunikacyjnymi;6) umiej´tnoÊç wyszukiwania, selekcjonowania i krytycznej analizy informacji;7) umiej´tnoÊç rozpoznawania w∏asnych potrzeb edukacyjnych oraz uczenia si´;8) umiej´tnoÊç pracy zespo∏owej.

Jednym z najwa˝niejszych zadaƒ szko∏y na III i IV etapie edukacyjnym jest kontynuowanie kszta∏cenia umiej´tnoÊcipos∏ugiwania si´ j´zykiem polskim, w tym dba∏oÊci o wzbogacanie zasobu s∏ownictwa uczniów. Wype∏nianie tego za-dania nale˝y do obowiàzków ka˝dego nauczyciela.

Wa˝nym zadaniem szko∏y na III i IV etapie edukacyjnym jest przygotowanie uczniów do ˝ycia w spo∏eczeƒstwie in-formacyjnym. Nauczyciele powinni stwarzaç uczniom warunki do nabywania umiej´tnoÊci wyszukiwania, porzàdko-wania i wykorzystywania informacji z ró˝nych êróde∏, z zastosowaniem technologii informacyjno–komunikacyjnych,na zajćiach z ró˝nych przedmiotów.Realizacj´ powy˝szych celów powinna wspomagaç dobrze wyposa˝ona biblioteka szkolna, dysponujàca aktualnymizbiorami, zarówno w postaci ksi´gozbioru, jak i w postaci zasobów multimedialnych. Nauczyciele wszystkich przed-miotów powinni odwo∏ywaç si´ do zasobów biblioteki szkolnej i wspó∏pracowaç z nauczycielami bibliotekarzami w ce-lu wszechstronnego przygotowania uczniów do samokszta∏cenia i Êwiadomego wyszukiwania, selekcjonowania i wyko-


51

rzystywania informacji.Poniewa˝ Êrodki spo∏ecznego przekazu odgrywajà coraz wi´kszà rol´, zarówno w ˝yciu spo∏ecznym, jak i indywidual-nym, ka˝dy nauczyciel powinien poÊwićiç du˝o uwagi edukacji medialnej, czyli wychowaniu uczniów do w∏aÊciwegoodbioru i wykorzystania mediów.Wa˝nym celem dzia∏alnoÊci szko∏y na III i IV etapie edukacyjnym jest skuteczne nauczanie j´zyków obcych. Bardzowa˝ne jest dostosowanie zaj´ç do poziomu przygotowania ucznia, które uzyska∏ on na wczeÊniejszych etapach eduka-cyjnych.

Zajćia z j´zyków obcych nowo˝ytnych prowadzone sà na nast´pujàcych poziomach:1) na III etapie edukacyjnym:

a) na poziomie III.0 – dla poczàtkujàcych,b) na poziomie III.1 – na podbudowie wymagaƒ dla II etapu edukacyjnego;

2) na IV etapie edukacyjnym:a) na poziomie IV.0 – dla poczàtkujàcych,b) na poziomie IV.1 – dla kontynuujàcych nauk´:

– w zakresie podstawowym – na podbudowie wymagaƒ poziomu III.0 dla III etapu edukacyjnego,– w zakresie rozszerzonym – na podbudowie wymagaƒ poziomu III.1 dla III etapu edukacyjnego,

c) na poziomie IV.2 – dla oddzia∏ów dwuj´zycznych.

Szko∏a powinna te˝ poÊwićiç du˝o uwagi efektywnoÊci kszta∏cenia w zakresie nauk przyrodniczych i Êcis∏ych – zgod-nie z priorytetami Strategii Lizboƒskiej. Kszta∏cenie w tym zakresie jest kluczowe dla rozwoju cywilizacyjnego Polskioraz Europy.Wa˝nym zadaniem szko∏y na III i IV etapie edukacyjnym jest tak˝e edukacja zdrowotna, której celem jest rozwijanieu uczniów postawy dba∏oÊci o zdrowie w∏asne i innych ludzi oraz umiej´tnoÊci tworzenia Êrodowiska sprzyjajàcegozdrowiu.

W procesie kszta∏cenia ogólnego szko∏a na III i IV etapie edukacyjnym kszta∏tuje u uczniów postawy sprzyjajàce ichdalszemu rozwojowi indywidualnemu i spo∏ecznemu, takie jak:uczciwoÊç, wiarygodnoÊç, odpowiedzialnoÊç, wytrwa∏oÊç, poczucie w∏asnej wartoÊci, szacunek dla innych ludzi, cieka-woÊç poznawcza, kreatywnoÊç, przedsi´biorczoÊç, kultura osobista, gotowoÊç do uczestnictwa w kulturze, podejmowa-nia inicjatyw oraz do pracy zespo∏owej.W rozwoju spo∏ecznym bardzo wa˝ne jest kszta∏towanie postawy obywatelskiej, postawy poszanowania tradycji i kul-tury w∏asnego narodu, a tak˝e postawy poszanowania dla innych kultur i tradycji. Szko∏a podejmuje odpowiednie kro-ki w celu zapobiegania wszelkiej dyskryminacji.WiadomoÊci i umiej´tnoÊci, które uczeƒ zdobywa na III i IV etapie edukacyjnym opisane sà, zgodnie z ideà europej-skich ram kwalifikacji, w j´zyku efektów kszta∏cenia.Cele kszta∏cenia sformu∏owane sà w j´zyku wymagaƒ ogólnych, a treÊci nauczania oraz oczekiwane umiej´tnoÊciuczniów sformu∏owane sà w j´zyku wymagaƒ szczegó∏owych.Dzia∏alnoÊç edukacyjna szko∏y jest okreÊlona przez:1) szkolny zestaw programów nauczania, który uwzgl´dniajàc wymiar wychowawczy, obejmuje ca∏à dzia∏alnoÊç szko-

∏y z punktu widzenia dydaktycznego;2) program wychowawczy szko∏y, obejmujàcy wszystkie treÊci i dzia∏ania o charakterze wychowawczym;3) program profilaktyki dostosowany do potrzeb rozwojowych uczniów oraz potrzeb danego Êrodowiska, obejmujàcy

wszystkie treÊci i dzia∏ania o charakterze profilaktycznym.Szkolny zestaw programów nauczania, program wychowawczy szko∏y oraz program profilaktyki tworzà spójnà ca∏oÊçi muszà uwzgl´dniaç wszystkie wymagania opisane w podstawie programowej. Ich przygotowanie i realizacja sà zada-niem zarówno ca∏ej szko∏y, jak i ka˝dego nauczyciela.Szko∏a oraz poszczególni nauczyciele podejmujà dzia∏ania majàce na celu zindywidualizowane wspomaganie rozwo-ju ka˝dego ucznia, stosownie do jego potrzeb i mo˝liwoÊci. Uczniom z niepe∏nosprawnoÊciami, w tym uczniom z upo-Êledzeniem umys∏owym w stopniu lekkim, nauczanie dostosowuje si´ ponadto do ich mo˝liwoÊci psychofizycznychoraz tempa uczenia si´.Na III i IV etapie edukacyjnym wymaga si´ od uczniów tak˝e wiadomoÊci i umiej´tnoÊci zdobytych na wczeÊniejszychetapach edukacyjnych.Strategia uczenia si´ przez ca∏e ˝ycie wymaga umiej´tnoÊci podejmowania wa˝nych decyzji – poczynajàc od wyboruszko∏y ponadgimnazjalnej, kierunku studiów lub konkretnej specjalizacji zawodowej, poprzez decyzje o wyborze miej-sca pracy, sposobie podnoszenia oraz poszerzania swoich kwalifikacji, a_ do ewentualnych decyzji o zmianie zawodu.¸àcznie III i IV etap edukacyjny zapewniajà pewny, wspólny i jednakowy dla wszystkich zasób wiedzy w zakresie pod-stawowym. Na IV etapie edukacyjnym mo˝liwe jest ponadto kszta∏cenie w zakresie rozszerzonym o istotnie szerszychwymaganiach w stosunku do zakresu podstawowego.



J¢ZYK OBCY NOWO˚YTNYIII etap edukacyjny

Poziom III.0 – dla poczàtkujàcych

Cele kszta∏cenia – wymagania ogólne

I. ZnajomoÊç Êrodków j´zykowych.Uczeƒ pos∏uguje si´ bardzo podstawowym zasobem Êrodków j´zykowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficz-nych oraz fonetycznych), umo˝liwiajàcym realizacj´ pozosta∏ych wymagaƒ ogólnych w zakresie tematów wskazanychw wymaganiach szczegó∏owych.

II. Rozumienie wypowiedzi.Uczeƒ rozumie bardzo proste i krótkie wypowiedzi ustne artyku∏owane wyraênie i powoli, w standardowej odmianiej´zyka, a tak˝e krótkie i proste wypowiedzi pisemne w zakresie opisanym w wymaganiach szczegó∏owych.

III. Tworzenie wypowiedzi.Uczeƒ samodzielnie formu∏uje bardzo krótkie, proste i zrozumia∏e wypowiedzi ustne i pisemne, w zakresie opisanymw wymaganiach szczegó∏owych.

IV. Reagowanie na wypowiedzi.Uczeƒ uczestniczy w prostej rozmowie i w typowych sytuacjach reaguje w sposób zrozumia∏y, adekwatnie do sytuacjikomunikacyjnej, ustnie lub pisemnie, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegó∏owych.

V. Przetwarzanie wypowiedzi.Uczeƒ zmienia form´ przekazu ustnego lub pisemnego w zakresie opisanym w wymaganiach szczegó∏owych.

TreÊci nauczania – wymagania szczegó∏owe

1. Uczeƒ pos∏uguje si´ bardzo podstawowym zasobem Êrodków j´zykowych (leksykalnych, gramatycznych, ortogra-ficznych oraz fonetycznych), umo˝liwiajàcym realizacj´ pozosta∏ych wymagaƒ ogólnych w zakresie nast´pujàcychtematów:11) cz∏owiek (np. dane personalne, wyglàd zewn´trzny, uczucia i emocje, zainteresowania);12) dom (np. miejsce zamieszkania, opis domu, pomieszczeƒ domu i ich wyposa˝enia);13) szko∏a (np. przedmioty nauczania, ˝ycie szko∏y);14) praca (np. popularne zawody i zwiàzane z nimi czynnoÊci, miejsce pracy);15) ˝ycie rodzinne i towarzyskie (np. cz∏onkowie rodziny, koledzy, przyjaciele, czynnoÊci ˝ycia codziennego, formy

sp´dzania czasu wolnego);16) ˝ywienie (np. artyku∏y spo˝ywcze, posi∏ki, lokale gastronomiczne);17) zakupy i us∏ugi (np. rodzaje sklepów, towary, sprzedawanie i kupowanie, korzystanie z us∏ug);18) podró˝owanie i turystyka (np. Êrodki transportu, orientacja w terenie, informacja turystyczna, zwiedzanie);19) kultura (np. dziedziny kultury, uczestnictwo w kulturze);10) sport (np. popularne dyscypliny sportu, sprz´t sportowy, imprezy sportowe);11) zdrowie (np. samopoczucie, choroby, ich objawy i leczenie);12) technika (np. korzystanie z podstawowych urzàdzeƒ technicznych);13) Êwiat przyrody (np. pogoda, roÊliny i zwierz´ta, krajobraz);14) elementy wiedzy o krajach obszaru nauczanego j´zyka oraz o kraju ojczystym, z uwzgl´dnieniem kontekstu

mi´dzykulturowego oraz tematyki integracji europejskiej.

2. Uczeƒ rozumie ze s∏uchu bardzo proste, krótkie wypowiedzi (np. instrukcje, komunikaty, rozmowy) artyku∏owa-ne powoli i wyraênie, w standardowej odmianie j´zyka:1) reaguje na polecenia;2) okreÊla g∏ównà myÊl tekstu;3) znajduje w tekÊcie okreÊlone informacje;4) okreÊla intencje nadawcy/autora tekstu;5) okreÊla kontekst wypowiedzi (np. czas, miejsce, sytuacj´, uczestników).

3. Uczeƒ rozumie krótkie, proste wypowiedzi pisemne (np. napisy informacyjne, listy, ulotki reklamowe, jad∏ospisy,og∏oszenia, rozk∏ady jazdy i proste teksty narracyjne):1) okreÊla g∏ównà myÊl tekstu;2) znajduje w tekÊcie okreÊlone informacje;3) okreÊla intencje nadawcy/autora tekstu;4) okreÊla kontekst wypowiedzi (np. nadawc´, odbiorc´, form´ tekstu).


53

14. Uczeƒ tworzy bardzo krótkie, proste i zrozumia∏e wypowiedzi ustne:1) opisuje ludzi, przedmioty, miejsca i czynnoÊci;2) opowiada o wydarzeniach ˝ycia codziennego;3) przedstawia fakty z przesz∏oÊci i teraêniejszoÊci;4) opisuje swoje upodobania;5) wyra˝a swoje opinie i uczucia;6) przedstawia intencje i plany na przysz∏oÊç.

15. Uczeƒ tworzy bardzo krótkie, proste i zrozumia∏e wypowiedzi pisemne w formie prostych wyra˝eƒ i zdaƒ (np. wia-domoÊç, e-mail, krótki opis):1) opisuje ludzi, przedmioty, miejsca i czynnoÊci;2) opisuje wydarzenia ˝ycia codziennego;3) przedstawia fakty z przesz∏oÊci i teraêniejszoÊci;4) opisuje swoje upodobania;5) wyra˝a swoje opinie i uczucia;6) opisuje intencje i plany na przysz∏oÊç.

16. Uczeƒ reaguje ustnie w prosty i zrozumia∏y sposób, w typowych sytuacjach:1) nawiàzuje kontakty towarzyskie (np. przedstawia siebie i inne osoby, wita si´ i ˝egna, udziela podstawowych

informacji na swój temat i pyta o dane rozmówcy i innych osób);2) stosuje formy grzecznoÊciowe;3) uzyskuje i przekazuje proste informacje i wyjaÊnienia;4) prosi o pozwolenie, udziela i odmawia pozwolenia;5) wyra˝a swoje opinie i ˝yczenia, pyta o opinie i ˝yczenia innych;6) wyra˝a swoje emocje (np. radoÊç, niezadowolenie, zdziwienie);7) wyra˝a proÊby i podzi´kowania oraz zgod´ lub odmow´ wykonania proÊby;8) prosi o powtórzenie bàdê wyjaÊnienie (sprecyzowanie) tego, co powiedzia∏ rozmówca.

17. Uczeƒ reaguje w formie prostego tekstu pisanego (np. e-mail, wiadomoÊç) w typowych sytuacjach:1) nawiàzuje kontakty towarzyskie (np. przedstawia siebie i inne osoby, udziela podstawowych informacji na swój

temat i pyta o dane rozmówcy i innych osób);2) uzyskuje i przekazuje proste informacje i wyjaÊnienia (np. wype∏nia formularz);3) prosi o pozwolenie, udziela i odmawia pozwolenia;4) wyra˝a proÊby i podzi´kowania oraz zgod´ lub odmow´ wykonania proÊby.

18. Uczeƒ przetwarza tekst ustnie lub pisemnie:1) przekazuje informacje zawarte w materia∏ach wizualnych (np. mapach, symbolach, piktogramach);2) przekazuje w j´zyku polskim g∏ówne myÊli lub wybrane informacje z prostego tekstu w j´zyku obcym.

19. Uczeƒ dokonuje samooceny (np. przy u˝yciu portfolio j´zykowego) i wykorzystuje techniki samodzielnej pracynad j´zykiem (np. korzystanie ze s∏ownika, poprawianie b∏´dów, prowadzenie notatek, zapami´tywanie nowychwyrazów, korzystanie z tekstów kultury w j´zyku obcym).

10. Uczeƒ wspó∏dzia∏a w grupie, np. w lekcyjnych i pozalekcyjnych j´zykowych pracach projektowych.

11. Uczeƒ korzysta ze êróde∏ informacji w j´zyku obcym (np. z encyklopedii, mediów, instrukcji obs∏ugi) równie˝ zapomocà technologii informacyjno-komunikacyjnych.

12. Uczeƒ stosuje strategie komunikacyjne (np. domyÊlanie si´ znaczenia wyrazów z kontekstu, rozumienie tekstuzawierajàcego nieznane s∏owa i zwroty) i strategie kompensacyjne (np. opis, zastàpienie innym wyrazem) w przy-padku, gdy nie zna lub nie pami´ta jakiegoÊ wyrazu.

13. Uczeƒ posiada ÊwiadomoÊç j´zykowà (np. podobieƒstw i ró˝nic mi´dzy j´zykami).



9. Bibliografia 1. Rozporzàdzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wycho-

wania przedszkolnego oraz kszta∏cenia ogólnego w poszczególnych typach szkó∏.2. Council of Europe: Daniel Coste, Brian North, Joseph Sheils, John Trim, Europejski system opisu kszta∏cenia j´-

zykowego: uczenie sie, nauczanie, ocenianie, Wydawnictwa Centralnego OÊrodka Doskonalenia Nauczycieli, War-szawa, 2003

3. Glaboniat, Müller, Rusch, Schmitz, Wertenschlag, Profile deutsch, Lernzielbestimmungen, Kannbeschreibungen,Kommunikative Mittel, Niveau A1, A2, B1, B2, Langenscheidt, Berlin 2002

4. Niemierko Boles∏aw, Mi´dzy ocenà szkolnà a dydaktykà, WSiP, Warszawa 19915. Ochenduszko Julian, Pomiar dydaktyczny w mierzeniu jakoÊci pracy szko∏y. Materia∏y edukacyjne Niepublicznej

Placówki Doskonalenia Nauczycieli EKO-TUR, Warszawa 20016. Rozporzàdzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 8 wrzeÊnia 2006r. w sprawie warunków i sposobu oceniania,

klasyfikowania i promowania uczniów i s∏uchaczy oraz przeprowadzania egzaminów i sprawdzianów w szko∏ach pu-blicznych.

Documents

Program nauczania j´zyka niemieckiego w klasach I–III ...uploads.wszpwn.com.pl/uploads/oryginal/4/0/a7f77d7a_Program... · wczesnoszkolnego nauczania j´zyka niemieckiego oraz