Slide 1

PROGRAMI I AVANCUAR I KONTABILITETIT DHE AUDITIMIT –

MODULI 4

Rregullorja e Auditimit në Acquis Communautaire

Andrew J. Popham

Udhëheqës i Ekipit punues të Auditimit -FEE

Slide 2

Programi i ditës së sotme

Direktiva e tetë –versioni 1984 Zhvillimet deri më sot Ndryshimet e propozuara për Direktivën e Tetë

Slide 3

Direktiva e 8 e datës 10 Prill 1984 (84/253/EEC)

Direktiva e 4 dhe 7 definojnë fushëveprimin e auditimit mirëpo nuk japin ndonjë kufizim për personat që mund të jenë të autorizuar për të kryer një angazhim të tillë.

Qëllimi i Direktivës 8 të Ligjit mbi ndërmarrjet është bërë me qëllim që të organizojë aprovimin e auditorëve dhe firmave të auditimit në vendet anëtare të Bashkimit Evropian

Slide 4

Çështjet kyçe në Direktivë

1. Aprovimi(regjistrimi) i Auditorëve

2. Domosdoshmëritë kualifikuese për auditorët

3. Principet e pavarësisë dhe integritetit dhe sanksionet për shkelje të rregullave

4. Aprovimi i firmave të auditimit

5. Publikimi i regjistrit të auditorëve

Direktiva e 8 e datës 10 Prill 1984

Slide 5

Që nga viti 1984 në BE Auditimi mund të bëhet vetëm nga një Auditor i licencuar apo një firmë auditimi.

Ekzistojë 3 parakushte që janë të kërkuara që një person fizik të jetë auditor të jetë i licencuar

1. Ti plotësojë kualifikimet ashtu siq kërkohet me Direktivën (Art. 4)

2. Të jëtë një person me reputacion të mirë (art. 3)

3. Të mos bëjë aktivitete të cilat janë jokopmatibile, nën ligjin e vendeve anëtare me auditimin (art. 3)

Direktiva e 8 e datës 10 Prill 19841. Aprovimi(regjistrimi) i Auditorëve

Slide 6

Kushtet për të aprovuar një person fizik për të kryer auditime:

Pas marrjes së shkallës universitare, Duhet të:

• Kryejnë kursin për instruksione teorike,

• Të kalojnë nëpër trajnim praktik dhe

• Të kalojnë të gjitha provimet profesionale të universitetit dhe provimin përfundimtar që është organizuar apo njohur nga Shteti.

Direktiva e 8 e datës 10 Prill 19841. Aprovimi(regjistrimi) i Auditorëve

Slide 7

Ofron detajë mbiPërmbajtjen e njohurive teorikeTrajnimit praktik të auditorëve

përbën pjesën kryesore të Direktivës.

Direktiva gjithashtu lejon vendet anëtare të BE që të njohin kualifikimet e ofruara nga një vend tjetër anëtar apo një vend i jashtëm

Direktiva e 8 e datës 10 Prill 1984 2. Kualifikimet e Auditorëve

Slide 8

Direktiva e 8 nuk përfshin shumë çështje etike. Pa detaje të mëtutjeshme, kërkohet nga Auditorët e licesuar që:

Të bëjnë auditime me integriteti profesional (art. 23)

Të jenë të pavarur në pajtueshmëri me ligjet e vendeve anëtare që kërkon auditimin. (art. 24)

t’i nënshtohen sanksioneve të përshtatshme kur nuk kryhen auditimet në pajtueshmëri me këto principe

Direktiva e 8 e datës 10 Prill 1984 2. Kualifikimet e Auditorëve

Slide 9

Domosdoshmëritë etike që aplikohen për personat fizik që kryejnë auditim në emër të firmës apo auditorit, (art. 25)

Aksionarët dhe anëtarët e menaxhmentit të firmave që nuk janë auditorë të licencuar mund të mos iuntervenojnë në ekzekutimin e auditimeve në cfarëdo mënyre që mund të rrezikojë pavarësinë e personave fizik që veprojnë në emër të firmave të tilla të auditorëve. (art. 27)

Direktiva e 8 e datës 10 Prill 19843. Principet e pavarësisë dhe integritetit dhe sanksionet

për shkelje të rregullave

Slide 10

Varësisht nga legjislacioni e secilit vend anëtar të BE-së, auditimi mund të bëhet nga persona fizik apo tipet e tjera të kompanive, firmave apo partnershipeve (firmave të auditorëve). (art 2)Dy kushte duhet të aprovohen si firma të auditorëve:

Personat fizik që veprojnë si përfaqësues të firmave të auditimit duhet që t’i përmbushin kërkesat dhe në rastet kur kërkohet nga vendet anëtare të aprovohen.

Kushtet në shumicën e pronësisë dhe menaxhementit.

Direktiva e 8 e datës 10 Prill 19844. Aprovimi i firmave të auditimit

Slide 11

Vendet anëtare të BE-së do të garantojnë që emrat dhe adresat e të gjithë personave fizik dhe firmave të auditorëve do të jenë në dispozicion për publikun.

Informatat në vijim do të bëhen publike për të gjitha firmat e auditimit të auditorëve: Emrat dhe adresat e të gjithë personave fizik që janë të

lejuar për të kryer auditimi në kuadër të firmave të auditimit

Emrat dhe adresat e anëtarëve apo aksionarëve të firmave të auditorëve;

Emrat dhe adresat e anëtarëve të organeve administrative apo menaxhuese të firmës se auditorëve.

Direktiva e 8 e datës 10 Prill 19845. Publiciteti i regjistrit të Auditorëve

Slide 12

Zhvillimet që nga viti 1984

• 28 Tetor 1996 Letra e gjelbër, pozita dhe përgjegjësia e Auditorëve në BE

•8 Maj1998 Komunikata e BE-së « Auditimi në Bashkimin Evropian - rruga përpara

Themelimi i Komisionit të Auditimit 

•15 Nëntor 2000 Rekomandimi i BE-së « Sigurimi i kualitetit për auditorët 

• 16 May 2002 Rekomandimet e BE-së « Pavarësia e Auditorëve në BE »  

Slide 13

Përse të ndryshohet tani? Direktiva e tetë nuk përfshin standardet e Auditimit,

kontrollën e kualitetit dhe mbikqyrjen publike

Domosdoshmëritë etike në direktivën e tetë janë konsideruar si të nivelit të lartë

Presioni i SHBA-ve pas Sarbanes Oxley

Presioni i BE-së pas Parmalatit

Modernizimi i Direktivës së 8

Slide 14

Modernizimi i Direktivës së 8

Prtezentimi i një Direktive të Komisionit Evropian në Mars 2004

Vendet anëtare të Këshillit të BE-së aprovuan një verzion në Dhjetor 2004

Palamenti i BE-së pritet të votojnë në Shtator 2005 Nëse të tre organet pajtohen mbi tekstin e njejtë, që

është shumë e mundur për të ngjarë, Direktiva do të finalizohet dhe do të publikohen në fillim të vitit 2006

Vendet anëtare do të kenë 24 muaj për të implementuar nenet e reja

Slide 15

KAPITUJT E DIREKTIVëS 84/253 PROPOZIMI

Definicioni JO I ri

Aprovimi, edukimi i vazhdueshëm dhe njohja e ndërsjellë PO

Ndryshime thelbësore

Regjistrimi PONuk ka ndryshime

Etika profesionale, pavarësia dhe konfidenca profesionale E kufizuar

Shumë më tepër e zhvilluar

Standardet e Auditimit dhe raportimi i auditimit JO I ri

Kontrolli i kualitetit JO I ri

Hulumtimet dhe sanksionet E kufizuarNuk ka ndryshime thelbësore

Mbikqyrja publike dhe marrëveshjet rregullative ndërmjet vendeve anëtare JO I ri

Caktimi, largimi, komunikimi JO I ri

Auditimi i entieteve me interes publik JO I ri

Aspektet ndërkombëtare JO I ri

Slide 16

Me qëllim të menjanimit të dyfisheve me modulet e tjera për programit të Bankës Botërore do të diskutojmë:

1. Standardet e Auditimit 2. Kontrolla e kualitetit 3. Hulumtimet dhe sanksionet 4. Auditimi i entiteteve me interes publik 5. Aspektet ndërkombëtare

Modulet e tjera do të përfshijnëRegjistrimin dhe njohjen e ndërsjellë 20/09Mbikqyrja 29/11Edukimi 31/01Etika 14/02

Programi ynë për ditën e sotme…

Slide 17

1. Standardet e Auditimit

Vendet anëtare të BE-së do të kërkojnë nga auditorët dhe firmat e auditimit që të kryejnë punë auditimi në pajtueshmëri me standardet e auditimit të miratuara nga Komisioni

Standardet e miratuara të auditimit do të publikohen plotësisht në të gjitha gjuhët zyrtare të Komunitetit, në gazetën zyrtare të Bashkimit Evropian

Slide 18

1. Standardet e Auditimit

Komisioni i BE do të miratojë standardet ndërkombëtare të auditimit për aplikimin e tyre në Komunitet nëse ato:

(a) Janë të pranuara ndërkombëtarisht dhe janë të zhvilluara me një proces të duhur, mbikqyrje publike dhe transparencë; dhe

(b) Kontribojnë për një kredibilitet të nivelit të lartë dhe kualitet të llogarive të konsoliduara vjetore; dhe

(c) Kryhen për të mirën publike Evropiane.

Slide 19

1. Standardet e Auditimit

Pas pasqyres formale, objektivat janë:

Të fuqizohet një grup standrdesh të cilat mund të jenë vetëm Standardet Ndërkombëtare të Auditmit që lëshohen nga IAASB

Të vendoset mbi raportin e komisionit teknik i cili ka përgjegjësi për vlerësimin e pjesës teknike të standardeve

Vit pas viti, standardet e reja do të fuqizohen në mënyrë të rregullt nga komisioni Evropian me qëllim që ato të bëhen pjesë e sistemit ligjor të BE-së.

Slide 20

1. Standardet e Auditimit

Çështjet kryesore që janë për tu diskutuare për caktimin e standardeve

Përkushtimi i BE-së për vazhdimin e punës me IAASB në të ardhmen

Konvergjenca në mes të IAS dhe standardeve të SHBA

Kjartësia dhe fuqizimi i IAS Kush do të jetë prezent në komisionin teknik? Organet mbikqyrëse? Profesioni?

Slide 21

1. Standardet e Auditimit

Implemetimi ne nivel kombëtar

Shtetet anëtare të BE mund të aplikojnë standardet kombëtare të auditimit përderisa komisioni nuk ka miratuar një ISA që përfshin të njejtën çështje

Shtetet anëtare të BE-së duhet të implemetojnë Direktivën përgjatë një periudhe dyvjecare mirëpo një periudhë transicioni shtesë në afat prej dy vitesh është prezentuar me qëllim të eliminimit të kërkesave të panevojshme shtesë.

Slide 22

1. Standardet e Auditimit

Implemetimi në nivel kombëtar

Shtetet anëtare mund të paraqesin procedura të auditimit apo domosdoshmëri për ISA vetëm nëse këto përcjellin domosdoshmëri të posaçme ligjore që janë të lidhura me fushëveprimin e auditimit.

Në raste të posaçme kur ka problem serioz ligjor, një shmangie nga kërkesat e ISA është gjithashtu e mundur.

Marrëveshjet mund të bëhen për të mbikqyr këto rregulla

Slide 23

1. Standardet e AuditimitRaporti i Auditimit

Raporti i Auditimit

Një azhurim i ISA 700 lehtëson aplikiminm e rarpotimit të ISA në Evropë, posacerisht sepse kjo në mënyrë të qartë ndan opinionin e pasqyrave financiare dhe deklaratave të tjera në kërkesat ligjore dhe rregullative.

Në rastet kur një firmë e auditimit kryen një auditimi, raporti i auditimit duhet të nënshkruhet nga së paku auditori si përfaqësues i firmës së auditimit

Slide 24

1. Standardet e Auditimit Llogaritë grupore

IAASB ka filluar punën në auditimin e llogarive grupore kohëve të fundit – aprovimi i standardit pritet të ndodh së shpejti.

Parmalati ka shkaktuar shqyrtimin e përgjegjësive. Dokumentimi i auditimit në auditimet grupore ishtë një

problem i shqyrtuar në SHBA

Slide 25

1. Standardet e Auditimit Llogaritë grupore

Auditori i grupit mban përgjegjësi të plotë mbi raportin e auditimit dhe llogaritë e konsoliduara.

Auditori i grupit mban rishikime dhe mirëmban dokumentacionin e rishikimit për punën e auditimit të kryer nga auditorët e tjerë për qëllime të auditimit grupor.

Dokumentimi duhet të jetë adekuat për autoritetet relevante dhe kompetente për të rishikuar në të mënyrë të drejtë punën e auditorit të grupit.

Slide 26

1. . Standardet e Auditimit Llogaritë grupore

Bashkëpunimi në mes të rregullatorëve të vendeve të ndryshme do të ofrojë një kornizë për transferimin e fletëve të punës të auditimit që janë të lidhura me komponentet e grupit

Në mungese të një marrëveshjeje të bashkëpunimit, auditori i grupit është përgjegjës për dorëzimin e mirëfilltë sipas nevojës tek autoritetet e mbikqyrjes publike për dokumentimin relevant për auditimin grupor

Për këtë arsye, ai do tëMbajë një kopje të dokumentimit të tillëTë pajtohet me auditorin e vendit të tretë për qasje të mirëfilltë

dhe të pandaluar sipas kërkesës, apoTë ndërmerr masa të duhura.

Slide 27

2. Kontrolli i kualitetit

Rekomandimi i BE i publikuar në Nëntor 2000 Principet e rekomandimit janë insertuar në Direktiven e

propozuar për ti bërë ato mandatore Janë të aplikueshme për të gjitha llojet e auditimit, jo

vetëm për kompanitë e listuara Organizimi i kontrollës së kualitetit është e ndryshme

ne vendet anëtare Bilanci i mirë mund të gjehet në mes pavarësisë,

kompetencës dhe resurseve

Slide 28

2. Kontrolli i kualitetit

Sistemet e kontrollit të kualitetit mund të jenë të pavarura nga auditori dhe firmat e auditimit dhe që i nënshtrohen mbikqyrjes publike

Financimi për kontrollën e kualitetit mund të jetë i sigurtë dhe i lirë nga ndikimet nga auditorët dhe firmat e auditimit

Ky sistem i kontrollit të kualitetit duhet të kenë resurse adekuate

Slide 29

2. Kontrolli i kualitetit

Personat të cilët kryejnë kontrollë të kualitetit duhet të kenë:

1. Edukimi i mirëfilltë profesional dhe përvoja relevante në auditim dhe raportim financiar

2. Trajnimi specifik mbi rishikimet e kontrollës së kualitetit

Slide 30

2. Kontrolli i kualitetit

Selektimi i rishikuesve për kontrollën specifike duhet të bëhen:

1.Nën procedurë objektive

2.Të garantojnë që nuk ka konflikte të interesit në mes të rishikuesve dhe auditorëve apo firmës së auditimit nën rishikim

Slide 31

2. Kontrolli i kualitetit

Kontrolli i kualitetit duhet që të: 1. Vlerësojë kontrollën e brendshme të firmës2. Të përfshijë testimin adekuat të dosjeve të

selektuara të auditimit3. Të ketë objektiva për të vlerësuar:

- Pajtueshmërinë me standardet e auditimit - Pajtueshmërinë me domosdoshmëritë e

pavarësisë - Sasia dhe cilësia e resurseve të shpenzuara- Pagesat e auditimit

Slide 32

2. Kontrolli i kualitetit

Kontrolli i kualitetit duhet që të bëhet së paku një herë në gjashtë vite

Raporti i kontrollit duhet të përmbajë konkludimet kyce të kontrollës së jashtme të kualitetit

Rezultatet mbi firmat individuale nuk shpalosen, por rezultatet e përgjithshme të kontrollit të kualitetit duhet të publikohen një herë në vit nga organi përgjegjës për kontrollë të kualitetit

Slide 33

2. Kontrolli i kualitetit

Rekomandimet do të përcillen nga Auditori apo firma e Auditimit në një periudhë të arsyeshme

Nëse rekomandimet nuk përcillen, auditorët do ti nënshtrohen procedurës disciplinore

Slide 34

3. Hulumtimet dhe Sanksionet

Sistemet e hulumtimit duhet që të aplikohen për të vërejtur, korrigjuar dhe për të ndaluar kryerjen joadekuate të auditimit

Hulumtimet bëhen në raste të Ankesave nga pala e tretë Mungesa e reagimit të auditorit në rekomandimet

pas rishikimit të kualitetit Iniciativës specifike të organit mbikqyrës

Slide 35

3. Hulumtimet dhe Sanksionet

Sanksionet disciplinore janë tashmë të përmendura në Direktivën e 8 por sistemi është i fuqizuar.

Vendet anëtare duhet të ofrojnë sanksione efektive, proporcionale për auditorët dhe firmat e auditimit, në rastet kur auditimet nuk janë të kryera me nenet e miratuara në implementimin e Direktivës.

Slide 36

3. Hulumtimet dhe Sanksionet

Sanskionet mund të përfshijnëSanksionet kriminele; Përgjegjësia civile; Sanksionet disciplinore.

Masat e ndërmarra apo sanksionet e caktuara për auditorët dhe firmat e audimit mund të shpalosen në mënyrë të përshtatshme për publikun. Sanksionet mund të përfshijnë mundësinë e tërheqjes apo aprovimit.

Slide 37

4. Auditimi i Entiteteve me interes publik

Definimi i EIP: kompanitë e listuara, bankat e mëdha dhe kompanitë e sigurimeve

Komisionet mandatore të auditimit për të përkrahur auditorin

Rishikim i kualitetit më frekuent për punën e firmave të auditimit

Firmat e raporteve publike të “interesit publik” që përmbëledhin marrëveshjet e kontrollës së kualitetit

Slide 38

5. Aspeketet Ndërkombëtare

Çështjet kryesore në dialogun transatlantik regulativ.Mundësia për të aprovuar auditorët e vendeve të treta

gjatë ofrimit të një raporti të auditimit për një kompani të BE-së.

Regjistrimi i auditorëve të vendeve të treta gjatë ofrimit të një raporti të auditimit për kompanitë që janë të listuara në BE; shmangia në rastet e ekuivalencës

Organizimi i bashkëpunimit në mes të rregullatorëve(autoritetetet kompetente të BE dhe vendeve te treta) mbi qasjen për fletët punuese në vendet e treta.

Slide 39

Konkludimet

Objektivi i rregullores së auditimit është të përmirësojë kulaitetin e auditimit për interesin publik.

Sistemi rregullativ i BE-së është zhvilluar gradualisht prej vitit 1984.

Gjatë imlementimit në vendet anëtare , Direktiva e re do të ofrojë një përmirësim të dukshëm të kornizës.

Përpjekje shtesë do të bëhen në nivel të rregullatorëve dhe në nivel të profesionit, duke përfshirë profesionin Evropian të kontabilistëve, për të garantuar një zhvillim të duhur dhe fuqizim të principeve.