Programi mësimor - MASHT · Përpunimi i metaleve i nivelit I dhe II mund të punësohet në ndërmarrje (firma, kompani) që japin shërbime që kanë të bëjnë me prodhimin e

Ministria e Arsimit, Shkencës dhe Teknologjisë

Programi mësimor ARSIMI PROFESIONAL

Programi 2008

Përpunimi i metaleve Niveli I dhe II

Kosovë, 2008

1

UDHËZIM ADMINISTRATIV

ZBATIMI I PLANIT DHE PROGRAMIT PËR ARSIMIN PROFESIONAL

FUSHA: KIMI-TEKNOLOGJI, PËR NIVELIN E PARË (KL.X, XI) NUMËR: 23/2008 DATË: 19.08.2008 Në bazë të Kapitullit VI, neneve 93 (4) dhe 97 (2) të Kushtetutës së Republikës së Kosovës, nenit 6.1 paragrafi (d) të Ligjit mbi Arsimin Fillor dhe të Mesëm në Kosovë, nenit 6, 8, 11 të Ligjit mbi Arsimin dhe Aftësimin Profesional si dhe nenit 25 paragrafi 7 të Rregullores së Punës të Qeverisë së Kosovës nr. 1/2007, Ministria e Arsimit, e Shkencës dhe e Teknologjisë nxjerr këtë Udhëzim administrativ (më tutje UA): Neni 1 Qëllimi Qëllimi i këtij udhëzimi është zbatimi i planit dhe programit mësimor për shkollat profesionale, nivelin e parë (kl.X, XI).

Neni 2 Planprogrami Plani dhe programi i ri për nivelin e parë fusha: Kimi-teknologji, profilet: teknologjia kimike, përfitues i metalit, përpunues i metalit, gjeologji, xehetari, laborant i shkencave të natyrës, i është bashkangjitur këtij Udhëzimi administrativ. Neni 3 Zbatueshmëria Me zbatimin e planit dhe programit të nivelit të parë (kl.X,XI) zëvendësohen planet dhe programet e deritashme të klasës së X,XI. Neni 4 Hyrja në fuqi Ky Udhëzim administrativ hyn në fuqi me fillimin e vitit shkollor 2007/2008.

2

PËRMBATJA I. Parathënie II. Korniza e programit mësimor profesional për profilin “Përpunimi i metaleve”,

Niveli I dhe II. III. Programet e lëndëve profesionale dhe përshkruesit e moduleve të praktikave

profesionale për Nivelin I a) Programet e lëndëve profesionale, kl. 10. 1. Kimi e përgjithshme dhe inorganike 2. Vizatim teknik me detale të makinave 3. Elektroteknika 4. Bazat e metalurgjisë b) Përshkruesit e moduleve të praktikave profesionale, kl. 10. 1. Perdorimi i pajisjeve dhe instrumenteve per kimi te pergjithshme 2. Proceset metalurgjike për përfitimin dhe përpunimin e metaleve 3. Agregatet metalurgjike për përfitimin dhe për përpunimin e metaleve c) Programet e lëndëve profesionale, kl. 11.

1. Kimi fizike me elektrokimi 2. Përpunimi i metaleve në gjendje të lëngët 3. Përpunimi plastik i metaleve 4. Materialet dhe përgatitja e kallëpëve

d) Përshkruesit e moduleve të praktikave profesionale, kl. 11. 1. Sistemi i derdhjes 2. Punimi i kallëpeve 3. Punimi i shiritave dhe i profileve

4. Përdorimi i pajisjeve dhe ingota për procesin e laminimit IV. Programet e lëndëve profesionale dhe përshkruesit e moduleve të praktikave

profesionale për Nivelin II.

a) Programet e lëndëve profesionale, kl. 12. 1. Përpunimi termik i metaleve 2. Përpunimi i metaleve fisnike në gjendje të lëngët 3. Përpunimi i metaleve fisnike me deformim plastik 4. Provat dhe kontrolli i materialeve

b) Përshkruesit e moduleve të praktikave profesionale, kl. 12. 1. Përpunimi termik i metaleve 2. Përpunimi i metaleve fisnike në gjendje të lëngët 3. Përpunimi i metaleve fisnike me deformim plastik 4. Provat dhe kontrolli i materialeve

3

I. PARATHËNIE

Shoqëritë bashkëkohore arsimin e konsiderojnë ndër pasuritë më të rëndësishme të njerëzimit dhe përpiqen të gjurmojnë potencialin e tij të plotë, në mënyrë që t’u ndihmojnë njerëzve të ballafaqohen me sfidat e botës së sotme.

Pas një krize të gjatë, shoqëria kosovare sot ballafaqohet me një sfidë të re për t’iu bashkangjitur rrjedhave aktuale të zhvillimit ndërkombëtar. Në sferën e arsimit, reforma e planprogramit është një reagim ndaj zhvillimeve të reja në shoqërinë kosovare. Procesi i reformës së planprogramit synon rritjen e cilësisë së arsimit dhe barazisë në gëzimin e dobive që ofron ai për të gjithë nxënësit dhe inkuadrimin e sistemit të arsimit në rrjedhat aktuale që kanë të bëjnë me reformat e arsimit në sistemet tjera të përparuara. Nevojat e përhershme për ristrukturimin e shkollimit dhe për ripërkufizimin e qëllimeve dhe objektivave të tij, lidhen me ndryshimet që shfaqen në shoqëri, ekonomi, politikë, shkencë e teknologji.

Që nga fillimi i veprimtarisë në Kosovë, Ministria e Arsimit e Shkencës dhe e Teknologjisë (MASHT) reformën e vet e ka mbështetur në dy shtylla: (a) përfshirja e ekspertëve, specialistëve dhe konsulentëve vendorë për zhvillimin e strukturave të reja, dhe (b) angazhimin e agjencive ndërkombëtare e vendore, të cilat ndihmojnë Ministrinë në sajimin dhe zbatimin e programeve të reja në sistemin e ri të arsimit në Kosovë.

Në planprogramet për arsimin profesional të Kosovës gjerësia dhe thellësia e formimit të nxënësve shikohen si një proces integral që përmbledhë dimensionin e përgjithshëm të njeriut, dimensionin shoqëror të qytetarit dhe dimensionin profesional të punëtorit, të pajisur me dije, shprehi dhe vlera të shumëfishta. Nxënësit do të ndjekin lëndë të përgjithshme dhe profesionale. Në këtë mënyrë, MASHT synon të zhvillojë një kulturë të përgjithshme unike për të gjithë nxënësit që përfundojnë shkollat teknike e profesionale.

Programet e reja të lëndëve të përgjithshme, së bashku me ato të lëndëve e të praktikave të ndryshme profesionale, do të sigurojnë një formim bashkëkohor, sa i përket kulturës së përgjithshme dhe profesioneve të ndryshme, duke synuar të përgatisin brezin e ri si qytetarë të ardhshëm të një shoqërie kosovare të lirë e demokratike, të aftë për t’u ballafaquar me sfidat e zhvillimit kulturor e ekonomik dhe me kërkesat e tregut të punës në shkallë vendi, rajoni e më gjerë.

Ministria e Arsimit, e Shkencës dhe Teknologjisë i fton të gjithë mësimdhënësit dhe drejtuesit e shkollave profesionale, specialistët, prindërit, nxënësit dhe të gjithë të interesuarit për zhvillimin e sistemit të Arsimit të Mesëm Profesional të Kosovës të japin ndihmesën e tyre për ngritjen e nivelit të këtyre shkollave në nivel të shkollave përkatëse evropiane e më gjerë, sa u përket parametrave e standardeve.

Shfrytëzojmë rastin ti falënderojmë të gjithë ata që me përkushtim të madh punuan në këtë dokument dhe donatorët që kanë ndihmuar dhe përkrahur procesin e zhvillimit të planprogramit deri në këtë fazë.

4

Korniza e programit mësimor profesional

ARSIMI PROFESIONAL


5

Korniza e programit mësimor profesional Lëmi: Kimi-Teknologji Profili: Përpunimi i metaleve, Niveli: I dhe II

I. Njoftime të përgjithshme për shkollimin 1. Struktura e shkollimit Arsimimi në profilin mësimor “Përpunimi i metaleve” për nivelet I dhe II trajtohet në kuadrin e shkollimit të mesëm të lartë në Kosovë. – Niveli i parë i arsimimit profesional, me kohëzgjatje dy vite mësimore pas përfundimit të

arsimit të detyruar (kl. 10 dhe 11), i përgatit nxënësit për kompetencat fillestare (hyrëse) të punësimit në profesionin e përpunimit të metaleve. Jep një certifikatë të përgatitjes profesionale të nivelit të punonjësit të gjysmëkualifikuar (ndihmës) dhe mundëson kalimin në nivelin e dytë të arsimimit profesional.

– Niveli i dytë i arsimimit profesional, me kohëzgjatje një vit mësimor (kl. 12) pas përfundimit me sukses të nivelit të parë, i përgatit nxënësit për të fituar një kualifikim profesional që u mundëson atyre integrimin në tregun e punës për përpunimin e metaleve, si dhe vazhdimin e arsimimit në nivele më të larta. Jep një certifikatë të përgatitjes profesionale të nivelit të punonjësit të kualifikuar dhe mundëson kalimin në nivelin e tretë të arsimimit profesional (maturë) që lejon kalimin edhe në studimet universitare.

Ky dokument përmban dokumentet kurrikulare të profilit mësimor “Përpunimi i metaleve” për nivelet I dhe II, të strukturuara në lëndë mësimore (teorike) dhe module mësimore (praktike), në tri grupe kryesore: (i) grupi i lëndëve të përgjithshme, që synojnë formimin shkencor/humanitar të nxënësve

për të lehtësuar integrimin e tyre në shoqëri, si dhe vazhdimin e shkollimit të mëtejshëm.

(ii) grupi i lëndëve teorike-profesionale, që synojnë konsolidimin te nxënësit, të koncepteve shkencore, si dhe bëjnë njohjen e tyre me proceset teknike-teknologjike që lidhen me profesionin e Përpunimi i metaleve.

(iii) grupi i moduleve të praktikës profesionale, që synojnë përgatitjen e nxënësve me kompetencat praktike të nevojshme për t’u integruar me sukses në tregun e punës në sektorin e përpunimit të metaleve.

2. Qëllimet e përgjithshme të shkollimit Qëllimi kryesor i shkollimit (dynivelësh) për Përpunimi i metaleve është zhvillimi i personalitetit të nxënësve për t’u inkuadruar në një shoqëri demokratike si qytetarë aktivë e kompetentë, si dhe për t’u angazhuar me sukses në tregun e punës gjithnjë në ndryshim. Sfida të rëndësishme për arritjen e këtij qëllimi janë dhe zhvillimi te nxënësit i ndjenjës së vetëbesimit, kultivimi i vullnetit të lirë në marrjen e vendimeve, nxitja e ndjenjës së sipërmarrjes dhe e gatishmërisë për të nxënë gjatë gjithë jetës. Për të mundësuar zhvillimin individual të nxënësve nga pikëpamja emocionale, intelektuale dhe profesionale, është e nevojshme që shkolla profesionale t’u krijojë atyre: − Mundësi të përshtatshme për të nxënë, pavarësisht nga gjinia, raca, etniteti dhe aftësitë

fizike e mendore;

6

− Lehtësi për të kuptuar mjedisin shoqëror dhe ekonomik, lokal, kombëtar dhe rajonal, si dhe për të qenë të vetëdijshëm për rolin që mund të luajnë në shoqëri;

− Mbështetje për të zhvilluar ndjenjën e sipërmarrjes dhe të disiplinës, kureshtjen intelektuale dhe vlerat morale;

− Kushte për t’u zhvilluar psikologjikisht dhe fizikisht, për të përballuar vështirësitë që do të ndeshin gjatë veprimtarive të ardhshme jetësore dhe profesionale;

− Mundësi për të zhvilluar kompetencat profesionale, të bazuara në njohuritë, shprehitë dhe qëndrimet/vlerat, të mjaftueshme për të lehtësuar punësimin dhe përparimin drejt arsimit dhe aftësimit profesional të mëtejshëm;

− Mbështetje për të çmuar me realizëm vlerat dhe potencialin e tyre, për tu orientuar drejt në drejtimet e karrierës profesionale të ardhëshme dhe për të marrë përgjegjësi në procesin e zhvillimit të tyre të vazhdueshëm personal dhe profesional;

− Mbështetje për të zhvilluar format e bashkëpunimit dhe të besimit të ndërsjellë nëpërmjet përvojës së punës praktike;

− Mundësi për t’u njohur me zhvillimet perspektive të profesionit të tyre, të para këto në kontekstet e integrimit rajonal dhe europian;

− Kushte për t’u njohur me teknologjitë dhe proceset teknologjike aktuale e të perspektivës, në sektorin e përpunimit të metaleve;

− Kushte për të njohur dhe për të zbatuar rregullat e mbrojtjes në punë e të ruajtjes së mjedisit, në përputhje me standardet ndërkombëtare.

3. Grupi të cilit i drejtohet shkollimi Shkollimin për “Përpunimi i metaleve”, niveli I dhe II, mund ta ndjekin të gjithë të rinjtë dhe të rejat të cilët kanë përfunduar me sukses arsimin e detyruar nëntëvjeçar, janë në moshë deri 24 vjeç dhe zotërojnë aftësi shëndetësore (fizike e mendore) të mjaftueshme për të kryer këto nivele shkollimi.

Në raste të veçanta, kur kërkesat e nxënësve për të ndjekur këtë shkollim janë më të larta se sa mundësitë reale të shkollave profesionale të veçanta, Ministria e Arsimit, Shkencës dhe Teknologjisë (MASHT) përgatit udhëzime me kritere të posaçme pranimi në këto shkolla.

4. Mundësitë e shkollimit të mëtejshëm Përfundimi me sukses i shkollimit për profilin mësimor “Përpunimi i metaleve” në nivelin I, u lejon nxënësve vazhdimin e shkollimit në nivelin II të këtij profili. Përfundimi me sukses i shkollimit për profilin mësimor “Përpunimi i metaleve”, niveli II, u lejon nxënësve vazhdimin e shkollimit në shkallën III (të punonjësit me shkathtësi të larta) në të njëjtin profil mësimor, për të fituar diplomën e maturës, me të drejtë kalimi në shkollimin e lartë universitar. 5. Mundësitë e punësimit Shkollimi për “Përpunimi i metaleve”, niveli I dhe II, u referohet punëve në ndërmarrjet që merren me ofrimin e shërbimeve në sektorin e përfitimit të metaleve që janë aktuale dhe shihen me përparësi për të ardhmen në tregun e Kosovës. Nisur nga kjo nxënësi për Përpunimi i metaleve i nivelit I dhe II mund të punësohet në ndërmarrje (firma, kompani) që japin shërbime që kanë të bëjnë me prodhimin e metaleve, pra mund të punësohet në kapacitetet e prodhimit në miniera sipërfaqësore e nëntoksore dhe metalurgji prodhuese e

7

përpunuese. Me kualifikime të mëtejshme dhe pas një përvoje pune të konsiderueshme, ai mund të krijojë një biznes të vetin në këtë sektor dhe të punësojë të tjerë. II. Kompetencat e fituara nga nxënësit në përfundim të shkollimit Kompetencat e përgjithshme Ndjekja e shkollimit në profilin mësimor “Përpunimi i metaleve”, niveli I, do të zhvillojë te nxënësit një tërësi kompetencash të përgjithshme, të cilat do t’i shërbejnë atij për përvetësimin me efektivitet të programit mësimor, zhvillimin në nivelin e kërkuar të kompetencave profesionale dhe integrimin e mëtejshëm në shoqëri dhe në tregun e punës gjithnjë në ndryshim. Këto kompetenca të përgjithshme do të zhvillohen në një nivel më të lartë gjatë kryerjes së shkollimit për “Përpunimi i metaleve”, niveli II. Kështu, nxënësi do të jetë i aftë: − Të komunikojë në mënyrë korrekte, me shkrim dhe me gojë, për të shprehur mendimet e

ndjenjat e tij dhe për të argumentuar opinionet për çështje të ndryshme. − Të përdorë burime dhe teknika të ndryshme (përfshirë dhe ato të kompjuterizuara) të

mbledhjes dhe të shfrytëzimit të informacioneve të nevojshme për zhvillimin e tij personal dhe profesional.

− Të angazhohet fizikisht, mendërisht dhe emocionalisht në zgjidhjen e situatave të ndryshme problemore që do të ndeshë në kontekstin profesional, personal dhe shoqëror.

− Të manifestojë qasje të një kritike konstruktive ndaj zhvillimeve profesionale, personale dhe shoqërore.

− Të nxitë potencialin e tij të brendshëm për kërkim të vazhdueshëm në drejtim të zgjidhjeve të reja, më efektive dhe më efiçiente.

− Të respektojë rregullat dhe parimet e një bashkëjetese demokratike në kontekstin e integrimeve lokale, rajonale dhe globale.

− Të manifestojë guxim dhe iniciativë në marrjen e përgjegjësisë për të ardhmen e tij. − Të tregojë vetëkontroll në ushtrimin e veprimtarive të tij në kontekstin e pavarësisë në

vendimmarrje. − Të organizojë drejt procesin e të nxënit të tij dhe të shfaqë gatishmërinë e vullnetin për

një të nxënë që zgjat gjithë jetën. − Të respektojë parimet e punës në grup dhe të bashkëpunojë aktivisht në arritjen e

objektivave të pranuara. − Të bëjë vlerësime dhe vetëvlerësime nisur nga kritere të drejta, si bazë për të përmirësuar

dhe çuar më tej arritjet. − Të hulumtojë vetveten dhe rrugët e mundëshme të karrierës profesionale për të bërë

zgjedhje të përshtatëshme të veprimtarive profesionale të ardhëshme. Kompetencat profesionale Me përfundimin e suksesshëm të shkollimit dyvjeçar në profilin “Përpunimi i metaleve”, niveli I, nxënësi do të jetë i aftë të ushtrojë kompetencat profesionale si më poshtë:

- Përgatit vendin e punës. - Përzgjedh veglat, pajisjet dhe materialet e duhura për punë. - Përdor dhe mirëmban veglat dhe pajisjet e punës. - Respekton standardet e profesionit.

8

- Zbaton rregullat e mbrojtjes në punë e të ruajtjes së mjedisit. - Punon me vegla dhe pajisje laboratorike. - Kryen operacione dhe përdor kemikaliet. - Kryen punime për përgatitjen metalurgjike të xehes, shkrirja, rafinimi, derdhja. - Kryen punime për përpunimin e metaleve me derdhje, - Kryen punime për përpunimin e metaleve me deformim plastik, - Kryen punime për përpunimin termik i metaleve. - Kryen veprime praktike për shkrirjen e sharzhës në furrëlartë dhe furrë

elektroreduktuese. - Hap dhe mbyll vrima në furrë për produktet e shkrirjes. - Përgatit sharzhës për procesin e prodhimit të metaleve. - Përgatit pajisjet dhe furrat metalurgjike për përftimin e metaleve - Kryen veprime praktike për sistemin e derdhjes në shtypje të ulët - Kryen veprime praktike për sistemin e derdhjes në shtypje të lartë - Kryen punime mekanike dhe me dorë të kallëpeve për derdhje - Kryen punime mekanike dhe me dorë të bërthamave për derdhje - Kryen laminimin e shiritave dhe profileve në të nxehtë dhe në të ftohtë - Përdor pajisjet për procesin e laminimit

Me përfundimin e suksesshëm të shkollimit të mëtejshëm njëvjeçar në profilin mësimor “Përfitimi i metaleve”, niveli II, nxënësi do të rrisë në një shkallë më të lartë nivelin e kompetencave profesionale të fituara në nivelin I, si dhe do të aftësohet të ushtrojë kompetenca të tjera profesionale si më poshtë:

- Bën kontrollin e pajisjeve dhe materialeve përpunimin e metaleve. - Kreyn veprime praktike për përpunimin termik të metaleve - Kryen veprime praktike për përpunimin e metaleve fisnike në gjendje të lëngët - Kryen veprime praktike për përpunimin e metaleve fisnike me deformin plastik - Konkrollon materialet

9

III. Plani mësimor për profilin mësimor “Përpunimi i metaleve”, Niveli I e II

Orët javore/vjetore dhe kreditet Niveli I Niveli II

Nr

Lëndët dhe modulet mësimore

Klasa 10 Klasa 11 Klasa 12 A. Lëndët e përgjithshme (Gjithësej) 16 (560) 14 (490) 14 (490) 1 Gjuhë shqipe dhe letërsi 3 (105) 3 (105) 3 (105) 2 Gjuhë angleze 2 (70) 2 (70) 2 (70)) 3 Matematikë 2 (70) 2 (70) 2 (70) 4 Teknologji e informacionit dhe komunikimit 2 (70) 2 (70) 2 (70) 5 Ekonomia dhe ndërmarrësia 1 (35) 1 (35) 1 (35) 6 Edukatë qytetare 1 (35) - - 7 Edukatë fizike 2 (70) 2 (70) 2 (70) 8 Fizikë 1 (35) - - 9 Biologji 1 (35) - -

10 Histori 1 (35) - - 11 Gjeografi - 1 (35) - 12 Psikologji - 1 (35) - 13 Sociologji - - 1 (35)

14 Gjuhë gjermane - - - 15 Menaxhim i projekteve - - 1(35) B. Lëndët profesionale (Gjithësej) 9 (315) 8 (280) 8 (280) 1 Kimi e përgjithshme dhe inorganike 2 (70) - - 2 Vizatim teknik me elemente të makinave 2 (70) - - 3 Elektroteknikë 2 (70) - - 4 Bazat e metalurgjisë 3 (105) - - 5 Kimi fizike me elektrokimi - 2 (70) - 7 Përpunimi i metaleve në gjendje të lëngët - 3 (105) - 8 Përpunimi plastik i metaleve - 2 (70) - 9 Materialet dhe përgatitja e kallëpeve - 1 (35) -

10 Përpunimi termik i metaleve - - 2 (70) 11 Përpunimi i metaleve fisnike në gjendje të lëngët - - 2 (70)

12 Përpunimi i metaleve fisnike me deformin plastik - - 2 (70) 13 Provat dhe kontrolli i materialeve - - 2 (70) C. Modulet e praktikës profesionale (Gjithësej) 6 (210) 9 (315) 9 (315) 1 Perdorimi i pajisjeve dhe instrumenteve per kimi

te pergjithshme 10K (60) - -

2 Proceset metalurgjike për përfitimin dhe përpunimin e metaleve

10K (60) - -

3 Agregatet metalurgjike për përfitimin dhe për përpunimin e metaleve

15K (90) - -

4 Sistemi i derdhjes - 15K(90) - 5 Punimi i kallëpëve dhe i bërthamave për derdhje - 15K(90) - 6 Punimi i shiritave dhe i profileve - 15K(90) - 7 Përdorimi i pajisjeve dhe ingota për procesin e

Lamimimit - 7,5K(45) -

9 Përpunimi termik i metaleve - - 10,5K(63)

10

10 Përpunimi i metaleve fisnike në gjendje të lëngët - - 21K(126 11 Përpunimi i metaleve fisnike me deformin plastik - - 10, 5K(63 12 Veprime praktike për bazat e programimit - - 10,

5K(63) Gjithësej A+B+C 31 (1085) 31 (1085) 31(1085)

IV. Udhëzime për zbatimin e Kornizës së programit mësimor profesional: Programet e hollësishme të lëndëve të përgjithshme parashtrohen në një dokument të veçantë të MASHT. Javët mësimore sipas klasave: – Klasa 10 – 35 javë; Klasa 11 – 35 javë (niveli I); – Klasa 12 – 35 javë (niveli II). Java mësimore (5 ditë mësimore) përmban 30 – 32 orë mësimore. Një orë mësimore ka 45 minuta. Si njësi e ngarkesës mësimore për praktikat mësimore profesionale do të përdoret krediti (K), i cili do të jetë i barasvlershëm me 6 orë mësimore (1 ditë praktikë mësimore). Rekomandohet që praktikat profesionale të realizohen ditore (6 orë në ditë), si më poshtë: Klasa 10: Praktikë – 1 ditë në javë dhe Teori – 4 ditë në javë Klasa 11: Praktikë – 1 ditë në javë dhe Teori – 4 ditë në javë Klasa 12: Praktikë – 1,5 ditë në javë dhe Teori – 3,5 ditë në javë Rekomandohet që modulet praktike për çdo vit mësimor, të realizohen në përputhje me radhën e paraqitur në planin mësimor. Shkollat profesionale, në varësi nga kushtet dhe situatat e veçanta në të cilat ndodhen, mund të bëjnë ndryshime të radhës së trajtimit të moduleve mësimore praktike, gjithnjë duke synuar të mos e dëmtojnë procesin e përvetësimit të tyre. Mbështetur në programet e detajuara të lëndëve profesionale, mësimdhënësit e lëndëve teorike profesionale bëjnë planifikimin e njësive mësimore përkatëse. Mbështetur në përshkruesit e moduleve të praktikave profesionale, mësimdhënësit e praktikave profesionale përgatisin plane më të detajuara, ku parashtrohen veprimtaritë praktike konkrete. Njëkohësisht, ata përgatisin instrumentet e vlerësimit për çdo rezultat mësimor të paraqitur në përshkruesit e moduleve. Vlerësimi përfundimtar i nxënësve, në mbarim të secilit prej të dy niveleve të përgatitjes në profilin “Përpunimi i metaleve”, do të organizohet në formë provimesh: Në Nivelin I: Provimi i integruar i përgatitjes praktike që organizohet nga shkolla profesionale. Në Nivelin II: (a) Provimi i integruar për lëndët e teorisë profesionale, që organizohet nga shkolla profesionale, dhe (b) Provimi i integruar për praktikën profesionale që organizohet nga shkolla profesionale. Rezultatet e provimeve do të pasqyrohen në certifikatat përkatëse të përfundimit të shkollimeve profesionale në të dy nivelet e përgatitjes. Modalitetet e procedurave të provimeve përfundimtare, kriteret e vlerësimit të nxënësve me nota dhe të përmbajtjes së certifikatave, përcaktohen me udhëzime të veçanta të MASHT. V. Udhëzime të përgjithshme didaktike Mësuesit e lëndëve teorike profesionale dhe të praktikave profesionale duhet të përzgjedhin dhe përdorin forma dhe metoda mësimdhënieje të tilla që të nxisin sa më shumë të nxënit

11

aktiv të nxënësve dhe të çojnë në krijimin tek ata, të kompetencave sociale e profesionale, të plota dhe të qëndrueshme. E rëndësishme është që planifikimi i mësimdhënies të bazohet në një proces analize fillestare, i cili të marrë parasysh faktorë të tillë të rëndësishëm si, niveli i hyrjes së nxënësve, përmbajtja e hollësishme e lëndëve të teorisë profesionale dhe e moduleve të praktikave profesionale, shkalla e integrimit të tyre, objektivat konkretë që do të arrihen, mundësitë reale që ka shkolla për realizimin e veprimtarive mësimore etj. Për këtë planifikim duhet një bashkëpunim i ngushtë i të gjithë personelit drejtues dhe mësimdhënës të shkollës. Elementi kyç për arritjen e suksesit në një proces të nxëni, është motivimi i nxënësve. Njohja e vazhdueshme e nxënësve me shkallën e përmbushjes së objektivave nga ana e tyre, përbën një mekanizëm të fuqishëm motivimi, i cili duhet të shihet me përparësi nga mësimdhnësit e lëndëve teorike dhe moduleve praktike. Një element tjetër që ndihmon suksesin është integrimi i teorisë me praktikën e profesionit. Parimi i “të nxënit duke bërë” duhet të gjejë vendin e duhur në procesin e të mësuarit në shkollën profesionale që përgatit nxënësit në profesionin Përpunimi i metaleve. Mësimdhënësit duhet të përdorin metoda të tilla të të mësuarit që zhvillojnë jo vetëm njohuritë teorike, shkathtësitë dhe shprehitë praktike të nxënësve, por edhe qëndrimet e tyre ndaj jetës, punës dhe shoqërisë në përgjithësi. Puna në grup dhe Puna me projekte janë dy nga format bazë të organizimit të mësimit (teorik apo praktik) për të zhvilluar kompetencat kyçe, të nevojshme për zgjidhjen e problemeve që kanë të bëjnë me veprimtarinë profesionale, në veçanti, dhe veprimtarinë sociale të qytetarit të ardhshëm, në përgjithësi. Një parim tjetër që duhet respektuar nga mësuesit dhe instruktorët është fakti që të nxënët nuk ndodh vetëm në mjediset e shkollës, por edhe jashtë tyre. Dhënia e detyrave dhe puna kërkimore e pavarur e nxënësve ka një ndikim të dukshëm në formimin e tyre si profesionistë të ardhshëm. Format dhe metodat e të mësuarit janë të shumta e të shumëllojshme dhe mësimdhënësit, në konsultim të ngushtë me njëri-tjetrin, duhet të përzgjedhin ato që janë më të përshtatshme për kontekstin e tyre konkret. Të tilla janë: ligjërata tradicionale, demonstrimi, zgjidhja e problemit teorik, ushtrimi praktik, projektet praktike, veprimtaritë në grupe të vogla etj. Rekomandohet që në përmbajtjet teorike të përdoren kryesisht ligjërata, zgjidhja e problemit teorik dhe demonstrimi, kurse në zbatimin e moduleve praktike të përdoren kryesisht demonstrimi nga mësimdhënësi, praktika e mbikqyrur dhe praktika e pavarur e nxënësve. Projektet praktike, sidomos ato që integrojnë kompetenca të lidhura me shumë aspekte të profesionit, janë një metodë që rekomandohet sidomos në fazat përmbyllëse të shkollimit. Në kushtet e mungesës së mjediseve reale të punës, duhet të synohet krijimi i mjediseve të simuluara të punës. Për sa i përket vlerësimit të nxënësve, rekomandohet të përdoren metoda dhe instrumente vlerësimi që të nxisin përparimin e nxënësve, shmangin subjektivizmin në vlerësim dhe pasqyrojnë arritjet reale të tyre. Me rëndësi është vlerësimi i vazhdueshëm dhe ai përfundimtar, ku format dhe instrumentet e vlerësimit përzgjidhen apo hartohen nga vetë mësimdhënësit. Duhet të synohet vlerësimi i arritjeve i bazuar në kriteret, ku arritjet e nxënësit krahasohen me standardet e paracaktuara dhe të shmanget sa më shumë të jetë e mundur vlerësimi i bazuar në renditjen, ku nxënësit krahasohen me njëri-tjetrin. Format dhe instrumentet e vlerësimit që rekomandohen janë: pyetjet me gojë, pyetjet me shkrim, detyrat me shkrim,vëzhgimi i veprimtarisë së nxënësve, listat e kontrollit, projekte për vlerësim etj. Në veprimtaritë praktike, listat e kontrollit duhet të jenë instrumenti vlerësues që duhet të mbizotërojë. Mësimdhënësi përzgjedh ato që janë më të përshtatshme, duke marrë parasysh kushtet konkrete. Edhe gjatë provimeve përfundimtare në teori profesionale dhe praktikë profesionale, në përputhje me udhëzimet përkatëse të MASHT, duhet të mbizotërojë

12

vlerësimi i kompetencave të punës së nxënësve, që testohen në situata pune reale ose të simuluara. Në përgjithësi, si për mësimdhënien, ashtu edhe për vlerësimin duhet të synohen forma e metoda që e vendosin nxënësin në qendër të veprimtarive mësimore dhe e shndërrojnë rolin e mësimdhënësit nga ligjërues (lektor) i thjeshtë, në një moderator, mbikëqyrës dhe vlerësues i veprimtarisë së nxënësve.

13

Programet e lëndëve profesionale dhe përshkruesit e moduleve profesionale

ARSIMI PROFESIONAL


14

Klasa 10

Programet e lëndëve profesionale

Programi i lëndës

“Kimi e përgjithshme dhe inorganike” Lëmia: Kimi-Teknologji Profili: Përpunimi i metaleve, Përfitimi i metaleve, Niveli: I Klasa: 10 I. Qëllimi i lëndës: Në përfundim të lëndës së zhvilluar në klasën e 10 – të, nxënësit duhe të :

- Shpjegojnë materien, strukturën dhe ligjshmërit - Përshkruajë shndërrimet themelore kimike, - Shpjegjnë bazën e strukturës së atomit - Përshkruajë sistemin periodik të elementeve - Tregojnë vetitë e metaleve në sistemin periodik, - Përshkruajnë klasifikimin dhe proceset kimike per përfitimin e metaleve dhe

komponimeve tjera II. Fondi i orëve të lëndës: 35 javë x 2 orë / javë = 70 orë III. Programi i hollësishëm i lëndës Kapitulli 1 : Materia , struktura dhe ligjshmëritë 25 orë a) Qëlimet e kapitullit: Në përfundim të kapitullit, nxënësit duhet të:

- Shpjegojnë karakteristikat kryesore të materies dhe strukturën e tyre - Shpjegojnë ligjet kimike dhe zbatueshmërinë praktike të tyre - Përshkruajnë njohuritë bazë të strukturës së atomit - Shpjegojnë sistemin periodik të elementeve - Shpjegojnë njëhsimet stehiometrike në bazë të formulave kimike

b) Temat e kapitullit: - Materia , struktura dhe ligjshmëritë - Struktura e atomit - Ligjet kryesore në kimi - Ligji i Prustit - Ligji i Daltonit - Ligji i Gej Lisakut - Ligji i Avogadros - Ligjet e kimisë dhe zbatueshmëria e tyre

15

- Sistemi periodik i elementeve - Njëhsimet stehiometrike në bazë të formulave kimike

c) Udhëzimet didaktike për kapitullin: Rekomandohet që mësuesi të :

- ilustrojë me anë të figurave dhe të vizatimeve sa është e mundur temat e kapitullit;

- përcjellë me kujdes përparimin e nxënësve gjatë shpjegimit; - shpjegojë përmes shembujve të ndryshëm nga jeta e përditëshme; - organizon dhe udhëheq prova laboratorike; - nxisë aftësitë dalluese të nxënësve me pyetje gojore; - organizojë teste me shkrim;

d) Kushtet për realizimin e kapitullit :

- mostrat e llojeve të ndryshme të substancave kimike, - sistemi periodik i elementeve, - grafoskopi, - projektori me transparente, - mostra të llojeve të ndryshme të substancave kimike, - materiale nga interneti

Kapitulli 2: Proceset kimike 20 orë a) Qëllimet e kapitullit : Në përfundim të kapitullit, nxënësit duhet:

- Shpjegojnë proceset kimike - Përshkruajnë tipet e lidhjeve kimike - Tregojnë veçoritë e proceseve kimike - Shpjegojnë proceset e oksido reduktimit - Spjegojë hidrogjenin, oksigjenin, ujin (përfitimi, vetitë dhe përdorimi)

b) Temat e kapitullit :

- Proceset kimike - Tipet e lidhjeve kimike - Pajisjet dhe veçoritë e proceseve kimike - Njëhsimet , proceset e oksidoreduktimit - Hidrogjeni, oksigjeni, uji ( përfitimi, vetitë dhe pëdorimi )

c) Udhëzimet didaktike për kapitullin : Rekomandohet që mësuesi të :




- mostra të ndryshme të substancave kimike

16

- mikroskp, - grafoskop, - transparente, - materiale nga interneti

Kapitulli 3 : Metalet dhe sistemi periodik i elementeve 25 orë a) Qëllimi i kapitullit : Në përfundim të kapitullit, nxënësit duhet të:

- Shpjegojnë pozitën e metaleve në sistemin periodik dhe shpërndarjen e tyre në natyrë, - Përshkruajnë sistemin periodik të elementeve,të grupeve I, II, III, IV, V, VI, VII - Përshkruajnë mënyrën e formimit të sistemit periodik,


- Metalet në natyrë dhë përfitimi i tyre - Sistemi periodik i elementeve kimike - Sistemi periodik i elementeve Grupi I - Sistemi periodik i elementeve Grupi II - Sistemi periodik i elementeve Grupi III - Sistemi periodik i elementeve Grupi IV - Sistemi periodik i elementeve Grupi V - Sistemi periodik i elementeve Grupi VI - Sistemi periodik i elementeve Grupi VII - Mënyra formimit të sistemit periodik




d) Kushtet për realizimin e kapitullit : - laboratori - grafoskopi - transparente - mostra të ndryshme të elementeve kimike, - materiale nga interneti

17

Programi i lëndës

“Vizatim teknik me elemente të makinave” Lëmia: Kimi-Teknologji Profili : Përpunimi i metaleve, Përfitimi i metaleve Niveli : I Klasa : 10 I. Qëllimi i lëndës: Në përfundim të lëndës së zhvilluar në klasën e 10 –të, nxënësit duhet :

- Shpjegojnë vizatimin teknik dhe detalet e makinave të cilat do të mundësojnë kryerjen e punëve në profesion

- Tregojnë leximin e vizatimeve teknike të thjeshta - Tregojnë leximin e vizatimeve dhe skemave të tërësive dhe sistemeve në metalurgji - Trgojnë detalet e makinave me vizatim teknik në metalurgji

II. Fondi i orëve të lëndës

35 javë x 2 orë / javë = 70 orë III. Programi i hollësishëm i lëndës Kapitulli 1: Nocionet themelore në vizatim teknik me detale të makinerisë 14 orë a) Qëllimet e kapitullit: Në përfundim të kapitullit, nxënsit duhet të:

- Shpjegojnë qëllimin dhe rëndësinë e vizatimit teknik pajisjet dhe sistemet në metalurgji,

- Përshkruajnë klasifikimin e vizatimit teknik sipas përmbajtjes, destinimit dhe mënyrës së punimit.

b ) Temat e kapitullit:

- Hyrje në vizatim teknik - Detalet e makinerisë - Materialet për vizatimin teknik - Materialet për detalet e makinerisë - Veglat dhe paisjet për vizatimin teknik - Veglat dhe paisjet për detalet e makinerisë - Vizatimi teknik, pajisjet dhe sistemet në metalurgji

c) Udhëzime didaktike për kapitullin : Rekomandohet që mësuesi të :


- ilustrojë ligjeratat me shembuj dhe ushtrime të ndryshme; - organizon dhe udhëheq vizitën në fabrika të ndryshme; - bëjë ilustrimin me transparente; - shfrytëzojë materiale nga interneti; - pyet me gojë për të kontrolluar nivelin e të kuptuarit nga ana e nxënësve;

18

- rrisë vëmendjen dhe pjesëmarrjen e nxënësve në mësim nëpërmjet pyetjeve me gojë – përgjigjeve;

- ilustrojë ligjeratat me shembuj dhe ushtrime të ndryshme; d) Kushtet për ralizimin e kapitullit:

- tabela; - projektori me transparent; - flip-charti dhe markera shumëngjyrësh; - vegla dhe materiale të nevojshme - grafoskop - transparente me vizatime të ndryshme nga vizatimi teknik dhe detalet e makinave

Kapitulli 2: Mjetet e punës, standardet dhe llojet 20 orë a) Qëllimet e kapitullit: Në përfundim të kapitullit , nxënësit duhet të:

- Përshkruajnë llojet e veglave për vizatim teknik - Tregojnë përdorimin e veglave për vizatim teknik - Përshkruajnë standardet e vizatimit teknik - Tregojnë llojet e vijave që përdoren në vizatimi teknik - Tregojnë llojet e vijave në vizatimin teknik - Tregojnë llojet e ndryshme të shkrimit teknik


- Veglat për vizatim teknik - Përdorimi i veglave për vizatim teknik - Standardet , formatet, tabelat ( legjendat) matjet - Përpjesa - Llojet e vijave dhe përdorimi i tyre - Kuotimi (dimensionimi ) - Shkrimi teknik



- ilustrojë ligjeratat me shembuj dhe ushtrime të ndryshme; - organizon dhe udhëheq vizitën në fabrika të ndryshme; - bëjë ilustrimin me transparente; - shfrytëzojë materiale nga interneti; - pyet me gojë për të kontrolluar nivelin e të kuptuarit nga ana e nxënësve; - rrisë vëmendjen dhe pjesëmarrjen e nxënësve në mësim nëpërmjet pyetjeve me gojë –

përgjigjeve; - ilustrojë ligjeratat me shembuj dhe ushtrime të ndryshme;


- veglat për vizatim teknik - grafoskop - transparenete me figura të ndryshme nga vizatimi teknik

19

Kapitulli 3 : Materialet teknike, konstruktimi dhe dokumentacioni teknik 14 orë a) Qëllimet e kapitullit: Në përfundim të kapitullit, nxënësit duhet:

- Tregojnë llojet e ndryshme të materialeve në vizatimet etknike - Tregojnë materialet në vizatimet teknike - Shpjegojnë vizatimet në shkallë të ndryshme të prezentimit - Përshkruajnë mënyrat e konstruktimit të figurave të rregullta gjeometrike - Përshkruajnë konstruktimin e figurave të rregullta gjeometrike - Shpjegojnë vizatimet në shkallë të ndryshme të prezentimit


- Materialet dhe simbolizimi i tyre në vizatimin teknik - Konstruktimi i figurave të rregullta gjeometrike - Leximi i dokumentacionit teknik

c) Udhëzimet didaktike për kapitulli : Rekomandohet që mësuesi të :

- ilustrojë me anë të figurave dhe të vizatimeve sa është e mundur temat e kapitullit; - përcjellë me kujdes përparimin e nxënësve gjatë shpjegimit; - shpjegojë përmes shembujve të ndryshëm nga jeta e përditëshme; - organizon dhe udhëheq prova laboratorike; - bëjë ilustrimin me substance të ndryshme; - nxisë aftësitë dalluese të nxënësve me pyetje gojore; - organizojë teste me shkrim;

d)Kushtet për realizimin e kapitullit: - veglat për vizatim teknik - grafoskopi - dokumetacion teknik - transparente me figura të rregullta gjeometrike

Kapitulli 4: Pajisjet dhe detalet e makinave 22 orë a) Qëlimet e kapitullit : Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet :

- Shpjegojnë bazën nga lëmi i bazave të makinerisë - Shpjegojnë detalet për lidhje të ndashme dhe të pandashme - Tregojnë detalet e transmetimit të lëvizjes rrotulluese dhe të fuqisë - Shpjegojnë nocionet themelore për makinat termike - Shpjegojnë nocionet themelore për makinat hidraulike


- Makinat termike - Makinat hidraulike - Toleranca dhe vendosjet - Detalet për lidhje të ndashme dhe të pandashme - Detalet për transmetim të lëvizjes rrotulluese dhe të fuqisë

20

c) Udhëzime didaktike për kapitullin: Rekomandohet që mësuesi të :


d) Kushtet për realizimin e kapitullit:

- detale të makinerisë - grafoskop - transparent me detale të makinerisë - makinat termike dhe hidraulike

21

Programi mësimor

„Elektroteknika“ Lëmia: Kimi-Teknologji Profili: Përpunimi i metaleve, Përfitimi i metaleve Niveli: I Klasa: 10 I . Qëllimi i lëndës : Në pëfundim të lëndës së zhvilluar në klasn e 10-të, nxënësit duhet të: - Shpjegojn ëdukurinë e elektricitetit - Tregojnë madhësitë kryesore elektrike - Përshkruajnë komponentet kryesore elektrike të rrymës së vazhduar II. Fondi i orëve të lëndës :

35 javë x 2 orë/javë = 70 orë III. Programi i hollësishëm i lëndës Kapitulli 1: Nocionet themelore në elektroteknikë 10 orë a) Qëllimet e kapitullit : Në përfundim të kapitullit nxënësit duhet të :

- tregojnë madhësitë elektrike kryesore - shpjegojnë dukurinë e elektricitetit - shpjegojnë elektrostatikën - shpjegojnë rezistencën elektrike - përshkruajnë qarkun elektrik - përshkruajnë veprimet e rrymës elektrike


- Madhësitë elektrike kryesore - Elektrostatika - Elektriciteti - Qarku elektrik, - Rezistenca elektrike - Veprimi i rrymës elektrike



22

d) Kushtet për realizimin e kapitullit : - grafoskop - transparente me veprime të rrymës elektrike dhe me qarkun elektrik - materiale nga interneti

Kapitulli 2: Ligjet në elektroteknikë 30 orë a)Qëllimet e kapitullit: Në prfundim të kapitullit, nxënësit duhet të :

- Shpjegojnë rëndësinë e ligjeve elektroteknike në praktikë - Tregojnë matjen e rezistencës elektrike - Përshkruajnë punën e fituar nga energjia elektrike - Tregojnë lidhjen paralele, serike dhe lidhjen e përzier të rezistuesve

b)Temat e kapitullit:

- Ligji i Omit - Karakteristikat voltampere - Matja e rezistencës - Puna dhe energjia elektrike - Efekti termik i rrymës elektrike - Ligji i Xhulit - Fuqia elektrike - Qarqet e rrymave të vazhdueshme ( njëkahore ) - Lidhja paralele e rezistuesve - Ligji i Kirkofit për rryma - Lidhja në seri e rezistuesve - Ligji i Kirkofit për tensione - Pjesëtuesi i tensionit - Lidhja e përzier e rezistuesve



d) Kushtet për realizimin e kapitullit: - kabineti - grafoskopi - transparente - materiale nga interneti

Kapitulli 3: Burimet elektrike 15 orë a) Qëllimet e kapitullit: Në përfundim të kapitullit, nxënësit duhet të :

23

- Shpjegojnë rezistencën e brendshme të burimit - Përshkruajnë burimet e tensionit të vazhduar - Përshkruajnë burimet kimike parësore dhe dytësore - Shpjegojnë lidhjet paralele dhe serike të burimeve - Përshkruajnë burimet diellore dhe termike


- Rezistenca e brendshme e burimit - Burimet e tensionit të vazhduar - Burimet kimike parësore - Burimet kimike dytësore - Lidhja në seri dhe paralele e burimeve - Burimet diellore - Burimet termike




- kabineti me pajisje - grafoskopi - transparente - materiale nga interneti

Kapitulli 4: Parametrat elektrike 15 orë a) Qëllimet e kapitullit: Në përfundim të kapitullit, nxënësit duhet të:

- Shpjegojnë madhësitë si: kapacitetin elektrik dhe kondensatorët - Tregojnë si lidhen kondensatorët - Shpjegojnë nocionin e elektromagnetizmit - Tregojnë madhësitë magnetike kryesore - Përshkruajnë fushën magnetike të rrymës elektrike - Shpjegojnë bobinat, elektromagnetët - Përshkruajnë induksionin elektromagnetik - Shpjegojnë ligjin e Lencit dhe të Faradejit

b) Temat e kapitullit:

- Kapaciteti elektrik dhe kondensatorët - Lidhja e kondensatorëve - Elektromagnetizmi - Madhësitë magnetike kryesore - Fusha magnetike e rrymës elektrike

24

- Bobinat - Elektromagnetët - Induksioni elektromagnetik - Ligji i Lencit - Ligji i Faradejit për induksionin



d) Kushtet për realizimin e kapitullit: - kabineti me paisje - grafoskopi - transparente

25

Programi i lëndës

“Bazat e metalurgjisë” Lëmia: Kimi-Teknologji Profili: Përpunimi i metaleve, Përfitimi i metaleve Niveli: I Klasa: 10 I. Qëllimi i lëndës: Në përfundim të lëndës së zhvilluar në klasën e 10 – të, nxënësit duhet të : të kuptojë nocionin e mtalurgjisë

- Shpjegojnë bazat e proceseve metalurgjike - Shpjegojnë metodat, proceset kimike dhe fizike në metalurgji - Tregojnë vetitë e lëndëve të para - Përshkruajnë procesin për përfitimin e hekurit - Përshkruajnë procesin për përfitimin e çelikut - Përshkruajnë procesin për përfitimin e metaleve me ngjyrë - Përshkruajnë procesin për përpunimin e metaleve - Shpjegojnë mbrojtjen në punë dhe kontrollin e metaleve

II. Fondi i orëve të lëndës 35 javë x 3 orë / javë = 105 orë III. Programi i hollësishëm i lëndës Kapitulli 1: Nocionet themelore në metalurgji 10 orë a) Qëllimet e kapitullit Në përfundim të kapitullit, nxënësit duhet të:

- Shpjegojnë nocionin e metalurgjisë - Përshkruajnë karakteristikat kryesore të metaleve - Shpjegojnë klasifikimin e metaleve - Përshkruajnë fushat që studion metalurgjia

b) Temat e kapitullit:

- Nocionet themelore në metalurgji - Karakteristikat kryesore të metaleve - Ndarja e metaleve - Fushat e studimit të metalurgjisë


- ilustrojë me anë të figurave dhe të vizatimeve sa është e mundur temat e kapitullit; - përcjellë me kujdes përparimin e nxënësve gjatë shpjegimit; - shpjegojë përmes shembujve të ndryshëm nga jeta e përditëshme; - organizon dhe udhëheq prova laboratorike; - bëjë ilustrimin me substance të ndryshme;

26

- nxisë aftësitë dalluese të nxënësve me pyetje gojore; - organizojë teste me shkrim;


- mostra të llojeve të metaleve - grafoskop - transparente me figura të llojeve të metaleve - materiale nga interneti

Kapitulli 2 :Lëndët e para dhe materialet 15 orë a) Qëllimet e kapitullit Në përfundim të kapitullit, nxënësit duhet të :

- Përshkruajnë xehet për përfitimin e metaleve (xehet kryesore)) - Përshkruajnë klasifikimin e xeheve (oksideve, karbonateve, sulfideve, silikateve ) - Shpjegojnë përgatitjen metalurgjike - Tregojnë lëndët djegëse në metalurgji - Përshkruajnë klasifikimin e lëndëve djegëse në metalurgjisi dhe vetitë e tyre - Shpjegojnë materialet zjarrdurues më të rëndësishmë në metalurgji

b) Tema t e kapitullit:

- Xehet për përfitimin e metaleve (xehet kryesore ) - Xehet , klasifikimi ( okside, karbonate, sulfide, silikate) - Përgatitja metalurgjike - Lëndët djegëse në metalurgji - Klasifikimi i lëndëve djegëse në metalurgji - Vetitë e lëndëve djegëse në metalurgji - Materialet zjarrduruese në metalurgji



d) Kushtet për realizimin e kapitullit

- grafoskop - transparente - materiale të ndryshme të xeheve dhe vetive të tyre - materiale vizuele për lëndët djegëse dhe materialet zjarrduruese - materiale nga interneti

Kapitulli 3: Bazat e proceseve metalurgjike 15 orë a) Qëllimet e kapitullit: Në përfundim të kapitullit, nxënësit duhet të:

27

- Përshkruajnë bazat e proceseve metalurgjike - Shpjegojnë proceset oksido reduktuese - Përshkruajnë proceset kimike dhe fizike - Përshkruajnë parimet themelore të proceseve metalurgjike - Shpjegojnë proceset pirometalurgjike dhe hidrometalurgjike - Shpjegojnë rëndësin e bramcës në metalurgji

b) Temat e kapitullit: - Bazat e proceseve metalurgjike - Proceset oksido reduktuese - Proceset kimike dhe fizike - Parimet themelore të procesve metalurgjike - Proceset pirometalurgjike dhe - Proceset hidrometalurgjike - Rëndësia e bramcës në metalurgji c) Udhëzimet didaktike për kapitullin: Rekomandohet që mësuesi të :



- mostra të ndryshme prej metaleve - grafoskop - transparente - materiale nga interneti

Kapitulli 4: Proceset teknologjike dhe paisjet për përfitimin dhe përpunimin e metaleve 40 orë a) Qëllimet e kapitullit: Në përfundim të kapitullit, nxënësit duhet të:

- Përshkruajnë lëndët e para për përfitimin e hekurit dhe të çelikut - Shpjegojnë proceset për përfitimin e hekurit dhe të çelikut - Shpjegojnë proceset teknologjike - Tregojnë paisjet metalurgjike - Përshkruajnë proceset për përfitimin e metaleve me ngjyrë ( Cu, Pb, Zn, Ni, Al, Cr,

Au, Ag ) - Përshkruajnë proceset për përpunimin e metaleve në gjendje të lëngët - Përshkruajnë proceset për përpunimin e metaleve me përpunim plastic - Përshkruajnë proceset për përpunimin termik të metaleve ( parimet, proceset dhe

paisjet ) b) Temat e kapitullit :

- Lëndët e para për përfitimin e hekurit dhe te çelikut

28

- Përfitimi i hekurit dhe i çelikut - Proceset teknologjike - Lëndët e para për përfitimin e metaleve me ngjyrë - Përfitimi i metaleve me ngjyrë ( Cu , Pb, Zn, Ni, Al, Cr, Au, Ag ) - Paisjet dhe agregatet metalurgjike - Përpunimi i metaleve në gjendje të lëngët - Përpunimi i metaleve me përpunim plastik - Përpunimi termik i metaleve


- lustrojë me anë të figurave dhe të vizatimeve sa është e mundur temat e kapitullit; - përcjellë me kujdes përparimin e nxënësve gjatë shpjegimit; - shpjegojë përmes shembujve të ndryshëm nga jeta e përditëshme; - organizon dhe udhëheq prova laboratorike; - bëjë ilustrimin me substance të ndryshme; - nxisë aftësitë dalluese të nxënësve me pyetje gojore; - organizojë teste me shkrim;


- grafoskop, video - mostra prej metaleve të ndryshme - transparente - materiale nga interneti

Kapitulli 5: Korrozioni dhe kontrolli i materialeve 25 orë a) Qëllimet e kapitullit : Në përfundim të kapitullit, nxënësit duhet të :

- Shpjegojnë nocionin e korrozionit - Tregojnë llojet e korrozionit - Përshkruajnë bazat për mbrojtjen nga korrozioni - Shpjegojnë provat dhe kontrollin e materialeve - Shpjegojnë bazat themelore për provat dhe kontrollin e materialeve


- Korrozioni - Llojet e korrozionit - Mbrojtja nga korrozioni - Provat e materialeve - Kontrollimi i materialeve


- lustrojë me anë të figurave dhe të vizatimeve sa është e mundur temat e kapitullit; - përcjellë me kujdes përparimin e nxënësve gjatë shpjegimit; - shpjegojë përmes shembujve të ndryshëm nga jeta e përditëshme; - organizon dhe udhëheq prova laboratorike; - bëjë ilustrimin me substance të ndryshme; - nxisë aftësitë dalluese të nxënësve me pyetje gojore;

29

- organizojë teste me shkrim; d) Kushtet pë realizimin e kapitullit:

- mostra të materialev të ndryshme - laboratori për materiale - grafoskopi, video - transparente - materiale nga interneti

30

Klasa 10

Përshkruesit e moduleve të praktikës profesionale

PËRSHKRUESI I MODULIT TË PRAKTIKëS PROFESIONALE

“Përdorimi i pajisjeve dhe instrumenteve për kimi të përgjithshme” Lëmia: Kimi - teknologji Profili: Përpunimi i metaleve, Përfitimi i metaleve Niveli: I Klasa : 10 Numri i modulit

1

Qëllimi i modulit

Një modul praktik që i pajisë nxënësit me aftësi praktike për përdorimin e veglave dhe pajisjeve laboratorike, si dhe kryerjen e operacioneve dhe përdorimin e kemikalieve.

Kohëzgjatja e modulit

10K (60 orë)

Rezultatet e të mësuarit (RM) dhe përmbajtja

RM 1 Nxënësi kryen veprimet përgatitore për kryerjen e punëve në laborator Përmbajtja

- Përshtatja e vendit të punës ( e tavolinës së punës ) - Zgjedhja e veglave, pajisjeve dhe instrumenteve

laboratorike - Zgjedhja e kemikalieve dhe reagjentë - Çuarja e materialeve, veglave, pajisjeve dhe

instrumenteve në vendin e punës - Kujdesi ndaj veglave, pajisjeve dhe instrumenteve - Rreziqet që krijohen gjatë punës dhe masat mbrojtëse

RM 2 Nxënësi kryen operacione si: imtësimi, tretja, fundërrimi,

filtrimi, distilimi, sublimimi, kristalizimi, si dhe përdorimin e kemikalieve dhe reagjentëve Përmbajtja

- Përshtatja e vendit të punës ( e tavolinës së punës ) - Zgjedhja e veglave, pajisjeve dhe instrumenteve

laboratorik - Përgatitja e pajisjeve për procesin e imtësimit - Përgatitja e pajisjeve për procesin e tretjes - Përgatitja e pajisjeve për procesin e fundërrimit - Përgatitja e pajisjeve për procesin e filtrimit - Përgatitja e pajisjeve për procesin e distilimit - Përgatitja e pajisjeve për procesin e sublimimit - Përgatitja e pajisjeve për procesin e kristalizimit

31

- Përcaktimi i pikës së shkrirjes Procedurat e vlerësimit

Realizimi i pranueshëm i modulit do të konsiderohet arritja e kënaqshme e të gjithë kritereve të realizimit të specifikuara për çdo rezultat të të mësuarit. Më poshtë jepen shkurtimet që do të përdoren: RM Rezultatet e të mësuarit IV Instrumentet e vlerësimit KR Kriteret e realizimit

RM 1 IV Pyetje – përgjigje me gojë dhe vëzhgim me listë kontrolli

KR Nxënësi duhet të:

- Përshtatë vendin e punës për punë - Përzgjedhë veglat, pajisjet dhe instrumentet

laboratorike - Kryenë ushtrime laboratorike - Kryenë pune individuale dhe grupore - Përzgjedhë kemikaliet dhe reagjentët - Zbatonë rregullat e sigurisë teknike dhe të ruajtjes

së mjedisit gjatë përgatitjes së elementeve


KR Nxënësi duhet të: - Përshtatë vendin e punës për punë - Përzgjedhë veglat, pajisjet dhe instrumentet

laboratorike - Përgatitë veglat dhe pajisjet për kryerjen e

operacioneve ( imtësimi, tretja,fundërrimi, filtrimi, sublimimi, kristalizimi

- Zbatonë masat mbrojtëse ndaj rreziqeve në punë Metodat e të mësuarit të rekomanduara

Ky modul duhet të trajtohet në laboratorin e kimisë së përgjithshme dhe inorganike

- Mësimdhënësi duhet të përdor sa më shumë të jetë e mundur ilustrimet dhe demonstrimet konkrete gjatë punës me vegla dhe enët laboratorike

- Nxënësit duhet të angazhohen sa më shumë në veprimtari konkrete, në operacionet e analizave më të gjitha fazat dhe format e eksperimentit në mbështetje të përvetësimit të njohurive që trajton moduli.

- Nxënësit duhet të nxiten të diskutojnë në lidhje me rastet e ndryshme që paraqiten gjatë kryerjes së analizës.

- Mësimdhënësi i praktikës duhet të mbikëqyrë respektimin e rregullave të mbrojtjes në punë, të ruajtjes së mjedisit dhe të mirëmbajtjes së veglave, enëve laboratorike dhe vendit ku zhvillohet ushtrimi laboratorik

- Gjatë vlerësimit të nxënësve duhet të zbatohen sa më shumë kontrolli i demonstrimit praktik të aftësive të fituara

32

Baza materiale e domosdoshme

Për realizimin si duhet te modulit, është e domosdoshme të sigurohen mjediset, veglat, pajisjet dhe materialet e më poshtme:

- laboratori kimisë - kompleti i veglave, enëve laboratorike dhe i pajisjeve - kemikaliet dhe reagjentët - lëndë të para dhe materiale të tjera që përdoren në

laborator për realizimin e modulit - pankarta, makete, katalogë të prodhimeve

33

PËRSHKRIMI I MODULIT TË PRAKTIKËS PROFESIONALE

“Proceset metalurgjike për përfitimin dhe përpunimin e metaleve” Lëmia: Kimi - teknologji Profili: Përpunimi i metaleve, Përfitimi i metaleve Niveli: I Klasa : 10 Numri i modulit

2

Qëllimi i modulit

Një modul praktik që i pajisë nxënësit me aftësi praktike për të përcaktuar bazat e proceseve në përfitimin dhe përpunimin e metaleve


10K (60 orë)


RM 1 Nxënësi kryen veprimet përgatitore për kryerjen e proceseve për përfitimin e metaleve Përmbajtja

- Përshtatja e vendit të punës ( e tavolinës së punës ) - Zgjedhja e veglave, pajisjeve dhe instrumenteve - Proceset pirometalurgjike dhe hidrometalurgjike - Proceset për përfitimin e hekurit dhe çelikut , lënda e

parë , proceset teknologjike , pajisjet metalurgjike - Proceset për përfitimin e metaleve me ngjyrë ( Pb, Zn,

Ni, Au, Ag, ), lënda e parë , proceset dhe pajisjet, - Materiali i punës, veglat dhe mjetet e punës, - Mbrojtja e mjedisit gjatë punës

RM 2 Nxënësi kryen veprimet përgatitore për kryerjen

e proceseve për përpunimin e metaleve Përmbajtja

- Përshtatja e vendit të punës ( e tavolinës së punës ) - Zgjedhja e veglave, pajisjeve dhe instrumenteve - Proceset për përpunimi e metaleve në gjendje të lëngët, - Përpunimi me deformim plastik, - Përpunim termik - Materiali i punës, veglat dhe mjetet e punës, - Mbrojtja e mjedisit gjatë punës

Procedurat e vlerësimit

Realizimi i pranueshëm i modulit do të konsiderohet arritja e kënaqshme e të gjithë kritereve të realizimit të specifikuara për çdo rezultat të të mësuarit. Më poshtë jepen shkurtimet që do të përdoren: RM Rezultatet e të mësuarit IV Instrumentet e vlerësimit KR Kriteret e realizimit



34

- Përshtatë vendin e punës për punë - Përzzgjedhë veglat dhe mjetet e punës, vendosë,

veglat, pajisjet dhe makinat në vendin përkatës të punës

- Përzgjedhë materialin e punës - Njohë bazat e proceseve pirometalurgjike dhe

hidrometalurgjike - Njohë bazat e proceseve për përfitimin e hekurit

dhe të çelikut - Njohë bazat e proceseve për përfitimin e metaleve

me ngjyra - Zbatonë rregullat e sigurisë teknike dhe të ruajtjes

së mjedisit


KR Nxënësi duhet të: - Përshtatë vendin e punës për punë - Përzzgjedhë veglat dhe mjetet e punës, vendosë,


- Përzgjedhë materialin e punës - Vëzhgon bazat e proceseve për përpunimin e

metaleve me përpunim termik - Zbaton rregullat e sigurisë teknike dhe të ruajtjes së

mjedisit Procedurat e vlerësimit

Realizimi i pranueshëm i modulit do të konsiderohet arritja e kënaqshme e të gjitha kritereve të realizimit të specifikuara për çdo rezultat të të mësuarit. Më poshtë jepen shkurtimet që do të përdoren: RM Rezultatet e të mësuarit IV Instrumentet e vlerësimit KR Kriteret e realizimit

Metodat e të mësuarit të rekomanduara

Ky modul duhet të zhvillohet në objektet e metalurgjisë prodhuese dhe përpunuese.

- Rekomandohet të organizohen vizita njohëse në ndërmarrjet tjera industriale.

- Mësimdhënësi duhet të përdor sa më shumë të jetë e mundur ilustrimet dhe demonstrimet konkrete gjatë punës, skemat teknologjike, funksionalitetin e pajisjeve dhe agregateve metalurgjike, veprimtari konkrete, në mbështetje të përvetësimit të njohurive që trajton moduli. nxënësit duhet të nxiten të diskutojnë në lidhje me rastet e ndryshme që paraqiten gjatë vëzhgimit të procesit

- Mësimdhënësi i praktikës duhet të mbikëqyrë respektimin e rregullave të mbrojtjes në punë, të ruajtjes së mjedisit dhe të mirëmbajtjes së veglave, pajisjeve dhe agregateve metalurgjike.

35

- Gjatë vlerësimit të nxënësve duhet të zbatohen sa më shumë kontrolli i demonstrimit praktik të aftësive të fituara


Për realizimin si duhet të modulit, është e domosdoshme të sigurohet:

- Praktika profesionale në objektet metalurgjike - Dokumentacion i nevojshëm për standardet. - Lëndë të para dhe materiale të tjera që përdoren në

metalurgji për realizimin e modulit - Pankarta, makete, katalogë të prodhimeve, - Mjetet mbrojtëse në punë (helmeta, dorëzat, këpucët, etj

36


“Agregatet metalurgjike për përfitimin dhe për përpunimin e metaleve” Lëmia: Kimi - teknologji Profili: Përpunimi i metaleve, Përfitimi i metaleve Niveli: I Klasa : 10 Numri i moduli 3 Qëllimi i modulit

Një modul praktik që i pajisë nxënësit me aftësi praktike për përgatitjën e agregatit metalurgjik (furrat metalurgjike dhe pajisjet përcjellëse) për përfitimin dhe përpunimin e metaleve.


15K (90 orë)


RM 1 Nxënësi përgatit agregatet metalurgjike për kryerjen e proceseve për përfitimin e metaleve. Përmbajtja - Përshtatja e vendit të punës ( e tavolinës së punës ) - Zgjedhja e veglave, pajisjeve dhe instrumenteve - Organizimi i punës në repartet e caktuara për përfitimin

dhe përpunimin e metalit - Agregatet metalurgjike për përfitimin e hekurit dhe

çelikut - Agregatet metalurgjike për përfitimin e metaleve me

ngjyrë ( Pb, Zn, Ni, Au, Ag, ) - Agregatet metalurgjike për përpunimi e metaleve : në

gjendje të lëngët, me deformim plastik, përpunim termik - Agregatet metalurgjike për përgatitjen metalurgjike të

xehes - Agregatet metalurgjike për përfitimin e metaleve

(shkrirja) - Rreziqet që krijohen gjatë punës dhe masat mbrojtëse - Mbrojtja e mjedisit gjatë punës

RM 2 Nxënësi përgatit agregatet metalurgjike për kryerjen e

proceseve për përpunimin e metaleve. Përmbajtja - Përshtatja e vendit të punës ( e tavolinës së punës ) - Zgjedhja e veglave, pajisjeve dhe instrumenteve - Agregatet metalurgjike për përpunimin e metaleve në

gjendje të lëngët - Agregatet metalurgjike për përfitimin e metaleve me

deformim plastik - Zgjedhja e veglave, pajisjeve dhe e instrumenteve - Sjellja e materialeve, veglave, pajisjeve dhe

instrumenteve në vendin e punës - Përshtatja e vendit të punës për punë - Kujdesi ndaj veglave, pajisjeve dhe instrumenteve

37

- Rreziqet që krijohen gjatë punës dhe masat mbrojtëse - Mbrojtja e mjedisit gjatë punës


Realizimi i pranueshëm i modulit do të konsiderohet arritja e kënaqshme e të gjitha kritereve të realizimit të specifikuara për çdo rezultat të të mësuarit. Më poshtë jepen shkurtimet që do të përdoren: RM Rezultatet e të mësuarit IV Instrumentet e vlerësimit KR Kriteret e realizimit



- Përshtatë vendin e punës për punë - Përzzgjedhë veglat dhe mjetet e punës, vendosë,


- Përzgjedhë materialin e punës - Njohë dhe kuptojë burimet energjetike në

metalurgji dhe rëndësinë e tyre - Fitonë njohuri rreth agregateve metalurgjike (nga

përmbajtja) - Zbatonë rregullat e sigurisë teknike dhe të ruajtjes

së mjedisit


KR Nxënësi duhet të: - Përshtatë vendin e punës për punë - Përzzgjedhë veglat dhe mjetet e punës, vendosë,


- Përzgjedhë materialin e punës - njohë dhe kuptojë burimet energjetike në

metalurgji dhe rëndësinë e tyre - Fitonë njohuri rreth agregateve metalurgjike (nga

përmbajtja) - Vendosë, veglat, pajisjet dhe makinat në vendin

përkatës të punës - Zbatonë rregullat e sigurisë teknike dhe të ruajtjes

së mjedisit Metodat e të mësuarit të rekomanduara

Ky modul duhet të zhvillohet në objektet e metalurgjisë prodhuese dhe përpunuese.

- Rekomandohet të organizohen vizita njohëse në ndërmarrjet tjera industriale.

- Mësimdhënësi duhet të përdor sa më shumë të jetë e mundur ilustrimet dhe demonstrimet konkrete gjatë punës, skemat teknologjike, funksionalitetin e pajisjeve dhe

38

agregateve metalurgjike, veprimtari konkrete, në mbështetje të përvetësimit të njohurive që trajton moduli.

- Ata duhet të nxiten të diskutojnë në lidhje me rastet e ndryshme që paraqiten gjatë vëzhgimit të procesit dhe pajisjes.

- Mësimdhënësi i praktikës duhet të mbikëqyrë respektimin e rregullave të mbrojtjes në punë, të ruajtjes së mjedisit dhe të mirëmbajtjes së veglave, pajisjeve dhe agregateve metalurgjike.

- Gjatë vlerësimit të nxënësve, të zbatohet demonstrimi praktik i aftësive të fituara



- Praktika profesionale në objektet metalurgjike - Dokumentacion i nevojshëm për standardet. - Lëndë të para dhe materiale të tjera që përdoren në

metalurgji për realizimin e modulit - Pankarta, makete, katalogë të prodhimeve, - Mjetet mbrojtëse në punë (helmeta, dorëzat, këpucët, etj

39

Klasa 11

Programet e lëndëve profesionale

Programi i lëndës

“Kimi fizike me elektrokimi” Lëmia: Kimi – teknologji Profili: Përpunimi i metaleve, Përfitimi i metaleve Niveli: IKlasa: 11 I. Qëllimi i lëndës: Në përfundim të lëndës së zhvilluar në klasën e 11 –të, nxënësit duhet të:

- shpjegojnë strukturën e materies dhe karakteristikat kryesore të spektrit, analizën spektrokimike dhe aplikimi i saj në praktik, bërthamën dhe proceset në bërthamë, aplikimin e rrezeve radioaktive,

- shpjegojnë bazat e formimit të spektrit dhe llojet e spektrave, - tregojnë proceset kryesore termodinamike (izobare, izohore dhe izotermike), ligjet

dhe madhësitë termodinamike, - përshkruajnë sistemet homogjene dhe heterogjene - përshkruajnë zbatueshmërinë praktike të baraspeshës fizike dhe kimike, - shpjegojnë bazat e kinetikës kimike, ligjet dhe klasifikimin e reaksioneve, dukuritë në

shtresën kufitare, - shpjegojnë reaksionet kimike dhe elektrokimike, përçuesit dhe përçueshmërinë

elektrike, - tregojnë ligjet dhe procesin e galvanizimit, elektrolizën dhe proceset elektrolitike, - shpjegojnë procesin e korrozionit, ndikimin dhe mbrojtjen nga korozioni, - përshkruajnë sistemet koloidale, suspensionin, emulsionin dhe rëndësinë e tyre në

proceset teknologjike II. Fondi i orëve të lëndës

35 javë x 2 orë/javë = 70 orë III. Programi i hollësishëm i lëndës Kapitulli 1: Spektri dhe bërthama 14 orë a) Qëllimet e kapitullit Në përfundim të kapitullit, nxënësit duhet të:

- shpjegojnë strukturën e materies ; - shpjegojnë bazat e formimit të spektrit; - dallojnë llojet e spektrave; - tregojnë karakteristikat kryesore të spektrit; - shpjegojnë analizën spektrokimike dhe aplikimi i saj në praktik; - shpjegojnë bërthamën dhe proceset në bërthamë; - shpjegojnë aplikimin e rrezeve radioactive;

40

b) Temat e kapitullit - Struktura e materies - Bazat e formimit të spektrit - Llojet e spektrave - Karakteristikat kryesore të spektrit - Analiza spektrokimike dhe aplikimi i saj në prasktikë - Bërthama dhe proceset në bërthamë - Aplikimi i rrezeve radioaktive





- laboratori - grafoskopi - transparente - veglat dhe pajisjet laboratorike, - materiale nga interneti

Kapitulli 2 : Termodinamika kimike 10 orë a) Qëllimet e kapitullit Në përfundim të kapitullit, nxënësit duhet të :

- tregojnë proceset kryesore termodinamike; - shpjegojnë ligjet dhe madhësitë termodinamike; - përshkruajnë entalpin dhe entropin; - shpjegojnë energjinë elirë, energjinë e Gipsit, energjinë e Helmholcit; - shpjegojnë ligjin e Hesitp;

b) Temat e kapitullit

- Proceset termodinamike(izobare, izohore dhe izotermike) - Ligjet dhe madhësitë termodinamike - Entalpia, entropia, energjia e lirë - Energjia e Gipsit - Energjia e Helmholcit - Ligji i Hesit

c) Udhëzime didaktike për kapitullin Rekomandohet që mësuesi të:


- përcjellë me kujdes përparimin e nxënësve gjatë shpjegimit; - shpjegojë përmes shembujve të ndryshëm nga jeta e përditëshme;

41

- organizon dhe udhëheq prova laboratorike; - nxisë aftësitë dalluese të nxënësve me pyetje gojore; - organizojë teste me shkrim;


- laboratori - grafoskopi - transparente - veglat dhe pajisjet laboratorike - materiale nga internet

Kapitulli 3: Baraspesha në sistemet homogjene dhe heterogjene 10 orë a) Qëllimet e kapitullit Në përfundim të kapitullit, nxënësit duhet të :

- përshkruajnë bazat e sistemeve homogjene dhe heterogjene; - tregojnë zbatueshmërinë praktike të baraspeshës fizike dhe kimike; - përshkruajnë sistemet njëfazore dhe shumëfazore; - përshkruajnë sistemet njëkomponentëshe dhe dy komponentëshe; - shpjegojnë parimin Leshatelievit;

b) Temat e kapitullit - Sistemet homogjene dhe heterogjene

- Baraspesha fizike dhe kimike - Sistemet njëfazore dhe shumëfazore - Sistemet njëkomponentëshe dhe dy komponentëshe - Parimi i Leshatelievit

c) Udhëzime didaktike për kapitullin Rekomandohet që mësuesi të :


- përcjellë me kujdes përparimin e nxënësve gjatë shpjegimit; - shpjegojë përmes shembujve të ndryshëm nga jeta e përditëshme; - organizon dhe udhëheq prova laboratorike;

- nxisë aftësitë dalluese të nxënësve me pyetje gojore; - organizojë teste me shkrim; d) Kushtet për realizimin e kapitullit

- laboratori - grafoskopi - transparente - veglat dhe pajisjet laboratorike - materiale nga interneti

Kapitulli 4 :Bazat e kinetikës kimike 9 orë a) Qëllimet e kapitullit Në përfundim të kapitullit, nxënësit duhet të :

- përshkruajnë bazat e kinetikës kimike;

42

- shpjegojnë shpejtësinë e reaksioneve kimike; - tregojnë ligjet dhe klasifikimin e reaksioneve; - përshkruajnë dukuritë në shtresën kufitare;


- Bazat e kinetikës kimike - Shpejtësia e reaksioneve kimike - Ligjet dhe klasifikimi i reaksioneve - Dukuritë në shtresën kufitare





- laboratori - grafoskopi - transparente - veglat dhe pajisjet laboratorike - materiale nga interneti

Kapitulli 5 : Përçueshmëria elektrike 5 orë a) Qëllimet e kapitullit Në përfundim të kapitullit, nxënësit duhet të :

- përshkruajnë reaksionet kimike dhe elektrokimike; - tregojnë përçuesit; - shpjegojnë përcjellshmërinë elektrike;


- Reaksionet kimike dhe elektrokimike - Përçuesit dhe përçueshmëria elektrike



- përcjellë me kujdes përparimin e nxënësve gjatë shpjegimit; - shpjegojë përmes shembujve të ndryshëm nga jeta e përditëshme; - organizon dhe udhëheq prova laboratorike; - ilustrojë ligjeratat me shembuj dhe ushtrime të ndryshme; - nxisë aftësitë dalluese të nxënësve me pyetje gojore;

43

d) Kushtet për realizimin e kapitullit - mostra të ndryshme të substancave kimike - projektori me transparente - grafoskop - veglat dhe pajisjet laboratorike - materiale nga interneti

Kapitulli 6 : Galvanizimi dhe elektroliza 10 orë a) Qëllimet e kapitullit Në përfundim të kapitullit, nxënësit duhet të :

tregojnë elementet galvanike - shpjegojnë ligjet dhe proceset e galvanizimit - përshkruajnë procesin e elektrolizës

b) Temat e kapitullit - Elementet galvanike - Ligjet dhe procesi i galvanizimit - Elektroliza, ligjet dhe proceset - Përcaktimi i barazpeshës së tensionit dhe potencialit të elektrodës


- ilustrojë me anë të figurave dhe të vizatimeve sa është e mundur temat e - kapitullit; - përcjellë me kujdes përparimin e nxënësve gjatë shpjegimit; - shpjegojë përmes shembujve të ndryshëm nga jeta e përditëshme; - organizon dhe udhëheq prova laboratorike; - bëjë ilustrimin me substance të ndryshme; - nxisë aftësitë dalluese të nxënësve me pyetje gojore;


- mostra të substancave kimike - mikroskop

- projektori me transparente - grafoskop

- veglat dhe pajisjet laboratorike - materiale nga interneti

Kapitulli 7 : Korrozioni dhe kimia koloidale 12 orë

a) Qëllimet e kapitullit Në përfundim të kapitullit, nxënësit duhet të :

- shpjegojnë dhe njohur procesin e korrozionit - tregojnë rëndësinë dhe masat mbrojtëse nga korrozini - përshkruajnë sistemet koloidale - shpjegojnë klasifikimin e sistemeve koloidale - përshkruajnë përfitimin e sitemeve koloidale - tregojnë rëndësinë e tyre për proceset teknologjike

44

b) Temat e kapitullit - Procesi i korrozionit - Ndikimi dhe mbrojtja nga korrozioni - Sistemet koloidale ( suspensioni dhe emulsioni) - Klasifikimi i sistemeve koloidale - Përfitimi i sistemeve koloidale - Rëndësia e sistemeve koloidale për proceset teknologjike




d) Kushtet për realizimin e kapitullit - mostra të substancave kimike të ndryshme - mikroskop - projektori me transparente - grafoskop - veglat dhe pajisjet laboratorike - materiale nga interneti

45

Programi i lëndës

“Përpunimi i metaleve në gjendje të lëngët” Lëmi: Kimi – teknologji Profili: Përpunues i metaleve Niveli: IKlasa: 11 I. Qëllimi i lëndës Në përfundim të lëndës së zhvilluar në klasën e 11, nxënësit duhet:

- përshkruajnë ligjëshmëritë themelore të përpunimit të metaleve në gjendje të lëngët; - përshkruajnë proceset fiziko-kimike të përpunimit të metaleve në gjendje të lëngët; - tregojë pajisjet ku zhvillohen proceset fiziko-kimike të përpunimit të metaleve në

gjendje të lëngët; - përshkruajnë ndikimin e faktorëve të shumtë në kualitetin e prodhimit - përshkruajnë komponentete sharzhës dhe rëndësinë e tyre për zhvillimin e procesit

teknologjik; - përshkruajnë njohuritë bazë të funksionalitetit të pajisjeve dhe agregateve

metalurgjike për përpunimin e metaleve në gjendje të lëngët; - përshkruajnë rëndësin praktike të produkteve që fitohen gjatë përpunimit të metaleve

në gjendje të lëngët; - shpjegojë prodhimet kryesore gjatë përpunimit të metaleve në gjendje të lëngët dhe

rëndësinë e tyre; - dallojnë llojet dhe materialet e punimit të modeleve, kallëpeve dhe bërthamave - përshkruajnë mënyrat që realizohen gjatë derdhjes së metaleve në gjendje të lëngët;

- përshkruajnë kontrollin e prodhimeve të fituar gjatë procesit të derdhjes së metaleve në gjendje të lëngët;

II. Fondi i orëve të lëndës 35 javë x 2 orë/javë = 70 orë

III. Programi i hollësishëm i lëndës Kapitulli 1: Përgatitja e sharzhës për përpunimin e metaleve në gjendje të lëngët 12 orë a) Qëllimet e kapitullit Në përfundim të kapitullit, nxënësit duhet të:

- përshkruajnë komponentet e sharzhës dhe mënyrën e përgatitjes së saj; - përshkruajnë ligjëshmëritë themelore të përpunimit të metaleve në gjendje të lëngët; - përshkruajnë proceset fiziko-kimike të përpunimit të metaleve në gjendje të lëngët; - tregojnë dhe përshkruajnë pajisjet ku zhvillohen proceset fiziko-kimike të përpunimit

të metaleve në gjendje të lëngët; - përshkruajnë ndikimin e faktorëve të shumtë në kualitetin e prodhimit;

b) Temat e kapitullit - Lëndët e para për përgatitjen e sharzhës

46

- Komponentet e sharzhës dhe rëndësia e tyre për zhvillimin e procesit teknologjik për përpunimin e metaleve në gjendje të lëngët

- Ligjëshmëritë themelore të përpunimit të metaleve në gjendje të lëngët - Proceset fiziko-kimike të përpunimit të metaleve në gjendje të lëngët - Pajisjet ku zhvillohen proceset fiziko-kimike të përpunimit të metaleve në gjendje të

lëngët - Ndikimi i faktorëve të shumtë në kualitetin e prodhimit


- organizojë vizitë ndonjë objekti industrial - bëjë ilustrimin me transparente - bëjë demonstrimin me mostra - shfrytëzojë materiale nga interneti - pyet me gojë për të kontrolluar nivelin e të kuptuarit nga ana e nxënësve - nxisë aftësitë dalluese të nxënësve me pyetje gojore - vlerësojë nxënësit me detyra kontrolli dhe me anë të punëve të pavarura - organizojë teste me shkrim


- mostra të metaleve të ndryshme - projektori me transparente, grafoskop - materiale nga interneti

Kapitulli 2: Procesi i derdhjes gjatë përpunimit të metaleve në gjendje të lëngët 9 orë a) Qëllimet e kapitullit Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:

- përshkruajnë skemën e procesit teknologjik për përpunimin e metaleve në gjendje të lëngët;

- përshkruajnë bazat teorike të procesit për përpunimin e metaleve në gjendje të lëngët; - përshkruajnë sistemin e derdhjes dhe llogaritjen e elementeve;

b) Temat e kapitullit - Procesi teknologjik i përpunimit të metaleve në gjendje të lëngët - Bazat teorike të procesit të përpunimit të metaleve në gjendje të lëngët - Sistemi i derdhjes dhe llogaritja e elementeve të tij


- organizojë vizitë ndonjë objekti industrial - bëjë ilustrimin me transparente - bëjë demonstrimin me mostra - shfrytëzojë materiale nga interneti - pyet me gojë për të kontrolluar nivelin e të kuptuarit nga ana e nxënësve - vlerësojë nxënësit me detyra kontrolli dhe me anë të punëve të pavarura - organizojë teste me shkrim

d) Kushtet për realizimin e kapitullit - mostra të metaleve të ndryshme

47

- projektori me transparente, grafoskop - materiale nga interneti

Kapitulli 3: Pajisjet metalurgjike për përpunimin e metaleve në gjendje të lëngët 12 orë a) Qëllimet e kapitullit Në përfundim të kapitullit, nxënësit duhet të:

- përshkruajnë njohuritë bazë të funksionalitetit të furrave dhe të pajisjeve metalurgjike për përpunimin e metaleve në gjendje të lëngët;

- përshkruajnë furrat metalurgjike (furrat kupolike, furrat elektrike); - tregojnë dhe përshkruajnë pajisjet ndihmëse gjatë përpunimit të metaleve në gjendje

të lëngët; b) Temat e kapitullit

- Funksionaliteti i furrave dhe i pajisjeve metalurgjike për përpunimin e metaleve në gjendje të lëngët

- Furrat kupolike metalurgjike - Furrat furrat elektrike metalurgjike, - Pajisjet ndihmëse gjatë përpunimit të metaleve në gjendje të lëngët


- organizojë vizitë ndonjë objekti industrial - bëjë ilustrimin me transparente - bëjë demonstrimin me mostra - shfrytëzojë materiale nga interneti - pyet me gojë për të kontrolluar nivelin e të kuptuarit nga ana e nxënësve - vlerësojë nxënësit me detyra kontrolli dhe me anë të punëve të pavarura - organizojë teste me shkrim

d) Kushtet për realizimin e kapitullit - projektori me transparente, grafoskop

- materiale nga interneti Kapitulli 4: Modelet dhe kallëpet për përpunimin e metaleve në gjendje të lëngët 15 orë a) Qëllimet e kapitullit Në përfundim të kapitullit, nxënësit duhet të:

- dallojë dhe përshkruajnë llojet dhe materialet e punimit të modeleve; - tregojë dhe përshkruajnë materialet për punimin e kallëpeve; - identifikojnë dhe përshkruajnë materialet për punimin e bërthamës; - dallojnë dhe përshkruajnë materialet nga druri; - tregojë dhe përshkruajnë materialet nga metalet dhe lëgura; - identifikojnë dhe përshkruajnë materialet tjera (plastika, rrëshira, betoni etj);


- Llojet dhe materialet e punimit të modeleve - Materiali për punimin e kallëpit dhe bërthamës

48

- Materialet nga druri - Materialet nga metalet dhe lëgurat - Materialet tjera (plastika, rrëshira, betoni etj)

a) Udhëzime didaktike për kapitullin Rekomandohet që mësuesi të:

- bëjë ilustrimin me transparente - bëjë demonstrimin me mostra - shfrytëzojë materiale nga interneti - rrisë vëmendjen dhe pjesëmarrjen e nxënësve në mësim nëpërmjet pyetjeve me gojë –

përgjigjeve - nxisë aftësitë dalluese të nxënësve me angazhim grupor - organizojë teste me shkrim

d) Kushtet për realizimin e kapitullit - mostra prej materialeve të ndryshme - projektori me transparente, grafoskop

- materiale nga interneti

Kapitulli 5: Mënyrat e derdhjes gjatë përpunimit të metaleve në gjendje të lëngët 12 orë a) Qëllimet e kapitullit Në përfundim të kapitullit, nxënësit duhet të:

- përshkruajnë mënyrat që realizohen për derdhjen e metaleve në gjendje të lëngët - përshkruajnë derdhjen në kallëpe - përshkruajnë derdhjen centrifugale - përshkruajnë derdhjen precize - përshkruajnë derdhjen kontinuale dhe gjysëmkontinuale


- Mënyrat që realizohen për derdhjen e metaleve në gjendje të lëngët - Derdhja në kallëpe - Derdhja centrifugale - Derdhja precize - Derdhja kontinuale dhe gjysëmkontinuale


- bëjë ilustrimin me transparente - bëjë demonstrimin me mostra - pyet me gojë për të kontrolluar nivelin e të kuptuarit nga ana e nxënësve - rrisë vëmendjen dhe pjesëmarrjen e nxënësve në mësim nëpërmjet pyetjeve me gojë –

përgjigjeve - shfrytëzojë materiale nga interneti - organizoj teste me shkrim

d) Kushtet për realizimin e kapitullit - mostra prej materialeve të ndryshme - projektori me transparente, grafoskop - materiale nga interneti

49

Kapitulli 6: Kontrolli i kualitetit të produkteve gjatë përpunimit të metaleve në gjendje të lëngët 10 orë a) Qëllimet e kapitullit Në përfundim të kapitullit, nxënësit duhet të:

- përshkruajnë kontrollin e produkteve të gatshme që dërgohen për treg; - përshkruajnë kontrollin e prodhimeve të fituara gjatë procesit të derdhjes; - përshkruajnë verifikimin e dimensioneve; - përshkruajnë kontrollimin e homogjenitetit të përbërjes së derdhësve; - përshkruajnë kontrollin e kualitetit të produkteve të gatshme të fituara gjatë procesit të

derdhjes; b) Temat e kapitullit

- Kontrolli i prodhimeve të fituara gjatë procesit të derdhjes - Verifikimi i dimensioneve - Kontrollimi i homogjenitetit të përbërjes së derdhësve - Kontrolli i kualitetit të produkteve të gatshme të fituara gjatë procesit të derdhjes


- bëjë ilustrimin me transparente - bëjë demonstrimin me mostra - shfrytëzojë materiale nga interneti - pyet me gojë për të kontrolluar nivelin e të kuptuarit nga ana e nxënësve - nxisë aftësitë dalluese të nxënësve me angazhim grupor - organizojë teste me shkrim

d) Kushtet për realizimin e kapitullit - mostra prej metaleve të ndryshme - projektori me transparente, grafoskop - materiale nga interneti

50

Programi i lëndës

“Përpunimi plastik i metaleve” Lëmi: Kimi – teknologji Profili: Përpunues i metaleve Niveli: IKlasa: 11 I. Qëllimet e lëndës: Në përfundim të lëndës së zhvilluar në klasën e 11, nxënësit duhet të:

- përshkruajnë ligjëshmëritë themelore të përpunimit plastik të metaleve - përshkruajnë proceset fiziko-kimike të përpunimit plastik të metaleve - tregojnë dhe përshkruajnë pajisjet ku zhvillohen proceset fiziko-kimike të përpunimit

plastik të metaleve - përshkruajnë ndikimin e faktorëve të shumtë në kualitetin e prodhimit - përshkruajnë njohuritë bazë të funksionalitetit të pajisjeve dhe agregateve

metalurgjike për përpunimin plastik të metaleve - përshkruajnë punën praktike në punimin e modeleve veglave, makinave dhe pajisjeve

përshkruajnë rëndësin praktike të produkteve që fitohen gjatë përpunimit plastik të metaleve

- tregojnë dhe përshkruajnë prodhimet kryesore gjatë përpunimit plastik të metaleve dhe rëndësinë e tyre

- përshkruajnë teknologjinë e laminimit në gjysmë fabrikate, laminimi në ,,bluming’’ dhe ,, slabing’’

- përshkruajnë procesin e laminimit të trarëve, profileve, telit dhe gypave - përshkruajnë teknologjinë e laminimit në të ftohtë - përshkruajnë laminimin e metaleve me ngjyrë dhe i lëgurave të tyre në të nxetë dhe

në të ftoftë - përshkruajnë pajisjet dhe stabilimentet për punim plastik të metaleve në të foftë dhe

në të nxehtë - përshkruajnë kontrollin e produkteve të gatshme që dërgohen për treg

II. Fondi i orëve të lëndës 35 javë x 2 orë/javë = 70 orë III. Programi i hollësishëm i lëndës Kapitulli 1: Teknologjia e laminimit gjatë përpunimit plastik të metaleve 7 orë a) Qëllimet e kapitullit Në përfundim të kapitullit, nxënësit duhet të:

- përshkruajnë ligjshmëritë e procesit të deformimit plastik; - përshkruajnë aftësinë e metaleve për deformim plastik; - përshkruajnë procesin e kalibrimit; - përshkruajë procesin e laminimit në profile;

51

b) Temat e kapitullit - Ligjet themelore të deformimit plastik - Aftësia e metaleve për këtë proces - Kalibrimi - Laminimi në profile


- demonstroj shembuj konkret të procesit të laminimit; - pyet me gojë për të kontrolluar nivelin e të kuptuarit nga ana e nxënësve; - shfrytëzojë materiale nga interneti; - nxisë aftësitë dalluese të nxënësve me angazhim grupor; - organizoj teste me shkrim;


- mostra prej metaleve të ndryshme - projektori me transparente, grafoskop - materiale nga interneti

Kapitulli 2: Punët përgatitore për përpunimin plastic të metaleve 8 orë a) Qëllimet e kapitullit Në përfundim të kapitullit, nxënësit duhet të:

- përshkruajnë skemën e procesit teknologjik të deformimit plastik të metaleve; - përshkruajnë mënyrën e përgatitjes; - përshkruajnë bazat teorike të procesit të deformimit plastik të metaleve; - përshkruajnë mënyrën e përgatitjes së materialit për laminim; - shpjegojnë depozitimin; - shpjegojnë nxehjen dhe kontrollin;


- Procesi teknologjik për deformimin plastik të metaleve - Bazat teorike të procesit të deformimit plastik të metaleve - Mënyra e përgatitjes së materialit për laminim - Depozitimi - Nxehja dhe kontrolli


- demonstrojë shembuj konkret të procesit të laminimit - pyet me gojë për të kontrolluar nivelin e të kuptuarit nga ana e nxënësve - shfrytëzojë materiale nga interneti - nxisë aftësitë dalluese të nxënësve me angazhim grupor - organizojë teste me shkrim



52

Kapitulli 3: Laminimi në të nxehtë i metaleve 15 orë a) Qëllimet e kapitullit Në përfundim të kapitullit, nxënësit duhet të:

- përshkruajnë skemën e procesit teknologjik të deformimit plastik të metaleve; - përshkruajnë bazat teorike të procesit të deformimit plastik të metaleve (hekurit dhe

çelikut dhe metaleve me ngjyrë) në të nxehtë; - shpjegojnë deformimin plastik të metaleve në gjendje të nxehu;r - përshkruajnë teknologjinë e laminimit në gjysmëfabrikate ; - dallojnë laminimin në ,,bluming’’ dhe ,,slabing’’; - përshkruajnë si bëhet laminim i trarëve; - përshkruajnë si bëhet laminimi i profileve; - përshkruajnë si bëhet laminimi i telit dhe i gypave;


- Bazat teorike të procesit të deformimit plastik të metaleve (hekurit dhe çelikut dhe metaleve me ngjyrë) në të nxehtë

- Deformimi plastik i metaleve në gjendje të nxehur - Teknologjia e laminimit në gjysmëfabrikate - Laminimi në ,, bluming’’ dhe slabing’’ - Laminimi i trarëve - Laminimi i profileve - Laminimi i telit dhe gypave


- demonstrojë shembuj konkret të procesit të laminimit të nxehtë; - rrisë vëmendjen dhe pjesëmarrjen e nxënësve në mësim nëpërmjet pyetjeve me gojë –

përgjigjeve; - shfrytëzojë materiale nga interneti; - nxisë aftësitë dalluese të nxënësve me angazhim grupor; - organizojë teste me shkrim;


Kapitulli 4: Laminimi në të ftohtë i metaleve 10 orë a) Qëllimet e kapitullit Në përfundim të kapitullit, nxënësit duhet të:

- përshkruajnë skemën e procesit teknologjik të deformimit plastik të metaleve; - përshkruajnë bazat teorike të procesit të deformimit plastik të metaleve (hekurit dhe

çelikut dhe metaleve me ngjyrë) në të ftohët; - përshkruajnë deformimin plastik të metaleve në gjendje të ftohët; - përshkruajnë përgatitjen e materialit për laminim në të ftohët; - përshkruajnë teknologjinë e laminimit të ftohtë;

53

b) Temat e kapitullit - Bazat teorike të procesit të deformimit plastik të metaleve (hekurit dhe çelikut dhe

metaleve me ngjyrë) në të ftohtë - Përgatitja e materialit për laminim në të ftohtë - Teknologjia e laminimit të ftohtë


- demonstrojë shembuj konkret të procesit të laminimit të ftohtë - pyet me gojë për të kontrolluar nivelin e të kuptuarit nga ana e nxënësve - rrisë vëmendjen dhe pjesëmarrjen e nxënësve në mësim nëpërmjet pyetjeve me gojë –

përgjigjeve - shfrytëzojë materiale nga interneti - nxisë aftësitë dalluese të nxënësve me angazhim grupor - organizojë teste me shkrim


Kapitulli 5: Përpunimi plastik i metaleve me ngjyrë 14 orë a) Qëllimet e kapitullit Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:

- përshkruajnë skemën e procesit teknologjik të deformimit plastik të metaleve me ngjyrë;

- përshkruajnë bazat teorike të procesit të deformimit plastik të metaleve me ngjyrë në të nxehtë dhe në të ftohtë;

- përshkruajnë procesin e laminimit të metaleve me ngjyrë në të nxehtë dhe në të fohtë; - përshkruajnë procesin e laminimit të metaleve me ngjyrë dhe lëgurave të tyre në të

nxehtë dhe në të ftohtë;

b) Temat e kapitullit - Skema e procesit teknologjik të deformimit plastik të metaleve me ngjyrë - Bazat teorike të procesit të deformimit plastik të metaleve me ngjyrë në të nxehtë - Bazat teorike të procesit të deformimit plastik të metaleve me ngjyrë në të ftohtë - Laminimi i metaleve më ngjyrë dhe i lëgurave të tyre në të nxehtë - Laminimi i metaleve më ngjyrë dhe i lëgurave të tyre në të ftohtë


- demonstrojë shembuj konkret të procesit të laminimit të metaleve me ngjyrë dhe lëgurave të tyre në të nxehtë dhe në të ftohtë

- pyet me gojë për të kontrolluar nivelin e të kuptuarit nga ana e nxënësve - shfrytëzojë materiale nga interneti - organizojë vizita në fabrika të posaçme - nxisë aftësitë dalluese të nxënësve me angazhim grupor - organizoj teste me shkrim

54

d) Kushtet për realizimin e kapitullit - mostra prej metaleve të ndryshme me ngjyrë dhe lëgurave të tyre - projektori me transparente, grafoskop - materiale nga interneti

Kapitulli 6: Furrat metalurgjike dhe pajisjet për përpunimin plastic të metaleve 8 orë a) Qëllimet e kapitullit Në përfundim të kapitullit, nxënësit duhet të:

- përshkruajnë skemën e procesit teknologjik të deformimit plastik të metaleve - përshkruajnë bazat teorike të procesit të deformimit plastik të metaleve në të nxehtë

dhe në të ftohtë; - përshkruajnë njohuritë bazë të funksionalitetit të furrave dhe pajisjeve metalurgjike

për përpunimin e metaleve me deformim plastic; - tregojnë dhe përshkruajnë pajisjet dhe stabilimentet për përpunim plastik të metaleve

në të nxehtë dhe në të ftohtë; b) Temat e kapitullit

- Bazat teorike të procesit të deformimit plastik të metaleve - Pajisjet dhe stabilimentet për përpunim plastik të metaleve në të nxehtë - Pajisjet dhe stabilimentet për përpunim plastik të metaleve në të ftohtë


- demonstrojë shembuj konkret për pajisjet dhe stabilimentet për përpunim plastik të me taleve në të nxehtë dhe në të ftohtë

- pyet me gojë për të kontrolluar nivelin e të kuptuarit nga ana e nxënësve - rrisë vëmendjen dhe pjesëmarrjen e nxënësve në mësim nëpërmjet pyetjeve me gojë –

përgjigjeve - organizojë vizita në fabrika të ndryshme - shfrytëzojë materiale nga interneti - organizojë teste me shkrim



Kapitulli 7: Kontrolli i kualitetit të produkteve të përpunimit plastic të metaleve 8 orë a) Qëllimet e kapitullit Në përfundim të kapitullit, nxënësit duhet të:

- përshkruajnë kontrollin e produkteve të gatshme që dërgohen për treg; - përshkruajnë kontrollin e prodhimeve të fituara gjatë procesit të deformimit plastik të

metaleve; - përshkruajnë verifikimin e dimensioneve; - përshkruajnë kontrollimin e homogjenitetit të përbërjes së produkteve; - përshkruajnë kontrollin e kualitetit të produkteve të gatshme të fituara gjatë procesit të

deformimit plastik të metaleve;

55

b) Temat e kapitullit - Kontrolli i produkteve të gatshme që dërgohen për treg - Kontrolli i prodhimeve të fituara gjatë procesit të deformimit plastik të metaleve - Kontrollimi i homogjenitetit të përbërjes së produkteve - Kontrolli vizual i prodhimeve të gatëshme - Kontrolli dimensional dhe laboratorik i prodhimeve të gatëshme


- bëjë ilustrimin me transparente - bëjë demonstrimin me mostra - shfrytëzojë materiale nga interneti - rrisë vëmendjen dhe pjesëmarrjen e nxënësve në mësim nëpërmjet pyetjeve me gojë –

përgjigjeve - nxisë aftësitë dalluese të nxënësve me angazhim grupor - organizoj teste me shkrim

d) Kushtet për realizimin e kapitullit - mostra prej metaleve të ndryshme - projektori me transparente, grafoskop


56

Programi i lëndës

“Materialet dhe përgatitja e kallëpëve” Lëmi: Kimi – teknologji Profili: Përpunues i metaleve Niveli: IKlasa: 11 I. Qëllimet e lëndës Në përfundim të lëndës së zhvilluar në klasën e 11, nxënësit duhet të:

− përshkruajnë organizimin e punës gjatë procesit të derdhjes; − përshkruajnë dhe dallojnë materialet; − dallojnë dhe përshkruajnë veglat dhe veprimet për punimin e kallëpëve dhe të

bërthamës; − përshkruajnë veprimet për përgatitjen e kallëpëve për derdhje; − përshkruajnë punimin e kallëpëve me dorë dhe në mënyrë mekanike; − përshkruajnë punimin e bërthamave me dorë dhe në mënyrë mekanike dhe bazat e

operacioneve themelore;

II. Fondi i orëve të lëndës 35 javë x 1 orë/javë = 35 orë

III. Programi i hollësishëm i lëndës

Kapitulli 1: Përgatitja e materialit për kallëpe 8 orë a) Qëllimet e kapitullit Në përfundim të këtij kapitullit, nxënësit duhet të:

- dallojnë dhe përshkruajnë materialet për punimin e kallëpëve dhe të bërthamave - shpjegojnë mënyrën e përgatitjes së kallëpëve dhe bërthamave - përshkruajnë marrjen e mostrave - përshkruajnë dhe dallojnë llojet dhe vetitë e materialeve - përshkruajnë përgatitjen e përzierjes - përshkruajnë dhe dallojnë lidhësit - përshkruajnë dhe dallojnë ftohësit


- Përgatitja e materialit për punimin e kallëpëve dhe të bërtamave - Mënyrat e përgatitjes së kallëpëve dhe bërthamave - Marrja e mostrave - Llojet dhe vetitë e materialeve - Përgatitja e përzierjes - Lidhësit - Ftohësit

c) Udhëzime didaktike për kapitullit Rekomandohet që mësuesi të:

- bëjë ilustrimin me transparente

57

- shfrytëzojë materiale nga interneti - pyet me gojë për të kontrolluar nivelin e të kuptuarit nga ana e nxënësve - nxisë aftësitë dalluese të nxënësve me angazhim grupor - organizojë teste me shkrim

d) Kushtet për realizimin e kapitullit - mostra prej materialeve të ndryshme, - projektori me transparente, grafoskop


Kapitulli 2: Përgatitja e kallëpëve 9 orë a) Qëllimet e kapitullit Në përfundim të këtij kapitulli, nxënësit duhet të:

- përshkruajnë punimin e kallëpëve me dorë dhe në mënyrë mekanike - përshkruajnë nxjerrjen e modelit - përshkruajnë polirimin - përshkruajnë përgatitjen e kallëpit për derdhje


- Punimi me dorë i kallëpëve - Punimi mekanik i kallëpëve - Nxjerrja e modelit - Polirimi - Përgatitja e kallëpit për derdhje


- bëjë ilustrimin me transparente - bëjë demonstrimin me mostra - shfrytëzojë materiale nga interneti - pyet me gojë për të kontrolluar nivelin e të kuptuarit nga ana e nxënësve - organizojë teste me shkrim

d) Kushtet për realizimin e kapitullit - mostra prej materialeve të ndryshme, - projektori me transparente, grafoskop

- materiale nga interneti Kapitulli 3: Përgatitja e bërthamave 10 orë a) Qëllimet e kapitullit Në përfundim të kapitullit, nxënësi duhet të:

- përshkruajnë punimin e bërthamave me dorë dhe në mënyrë mekanike - përshkruajnë bazat e operacioneve themelore - përshkruajnë bazat e operacioneve për punimin e bërthamave : HOT – BOX,

COLD – BOX - përshkruajnë operacionin me CO2 - përshkruajnë operacionin me vaj

58

b) Temat e kapitullit - Punimi me dorë dhe punimi mekanik i bërthamave - Bazat e operacioneve për punimin e bërthamave HOT- BOX - Bazat e operacioneve për punimin e bërthamave COLD – BOX - Operacioni me CO2 dhe me vaj




- mostra prej materialeve të ndryshme, - projektori me transparente, grafoskop - materiale nga interneti

Kapitulli 4: Makinat dhe veglat për punimin e kallëpeve dhe bërthamave 8 orë a) Qëllimet e kapitullit Në përfundim të këtij kapitulli, nxënësit duhet të:

- përshkruajnë veglat dhe pajisjet për punimin e kallëpëve - përshkruajnë veglat dhe pajisjet për punimi e bërthamave - përshkruajnë materialet e tjera për punimin e kallëpëve dhe për tharjen e tyre - përshkruajnë materialet e tjera për punimin e e bërthamave dhe për tharjen e tyre


- Pajisjet dhe makinat për punimin e kallëpëve - Pajisjet dhe makinat për punimin e bërthamave - Materialet e tjera për punimin e kallëpëve dhe për tharjen e tyre - Materialet e tjera për punimin e bërthamave dhe për tharjen e tyre



d) Kushtet për realizimin e kapitullit - mostra prej materialeve të ndryshme, - projektori me transparente, grafoskop - materiale nga interneti

59

Klasa 11

Përshkruesit e moduleve të praktikës profesionale

PËRSHKRUESI I MODULIT TË PRAKTIKËS PROFESIONALE

“Sistemi i derdhjes”

Lëmi: Kimi – teknologji Profili: Përpunimi i metaleve Niveli : IKlasa : 11 Numri i modulit 4 Qëllimi i modulit

Një modul praktik që i pajis nxënësit me aftësi praktike për punimet me derdhesit me derdhje në shtypje të ulët dhe te larte


15K(90)


RM 1 Nxënësit kryejn veprimet përgatitore për punimet me sistemet e derdhjes me derdhje në shtypje të ulët Përmbajtja - Përshtatja e vendit të punës për punë per punimet… - Zgjedhja e veglave, pajisjeve dhe instrumenteve − Kontrolli teknik I sistem te derdhjes në shtypje të ulët - Kujdesi ndaj veglave, pajisjeve dhe instrumenteve - Mbrojtja e mjedisit gjatë punës

RM 2 Nxënësit kryejn veprimet përgatitore për punimet me sistemmt

derdhësve me derdhje në shtypje të lartë Përmbajtja

- Punimi i derdhësve me derdhje në shtypje të lartë - Zgjedhja e veglave,pajisjeve dhe instrumenteve - Përshtatja e vendit të punës për punë - Kujdesi ndaj veglave, pajisjeve dhe instrumenteve - Shmangia e ndotjes së mjedisit të krijuar gjatë punës - Mbrojtja e mjedisit gjatë punës


Realizimi i pranueshëm i modulit do të konsiderohet arritja e kënaqshme e të gjitha kritereve të realizimit të specifikuara për çdo rezultat të mësuarit. Më poshtë jepen shkurtimet që do të përdoren: RM Rezultatet e të mësuarit IV Instrumentet e vlerësimit KR Kriteret e realizimit


60

KR Nxënësit duhet të : - Përshtatin vendin e punës për punë, ….. - Përzgjedhin dhe kontrollojne, veglat, pajisjet dhe

instrumentet - Kryejnë veprimet përgatitore për procesin e derdhjes

në shtypje të ulët - Zbatojnë rregullat e sigurisë teknike dhe të ruajtjes së

mjedisit


KR Nxënësit duhet të : - Kryejnë veprimet përgatitore për procesin e derdhjes

në shtypje të lartë - Demonstrojnë punimin e derdhësve me derdhje në të

lartë - Respektojnë masat e sigurisë sipas ligjit dhe

rregulloreve të punës - Përzgjedhin veglat, pajisjet dhe instrumentet - Përshtatin vendin e punës për punë, pastroj vendin e

punës - Respektojnë rregullat e sigurisë teknike dhe të ruajtjes

së mjedisit


- Ky modul duhet të trajtohet në repartin e punës, si dhe të - organizohen vizita njohëse në ndërmarrjet e metalurgjisë

përpunuese - Mësimdhënësi duhet të përdorë sa më shumë të jetë e

mundur ilustrimet dhe demonstrimet konkrete gjatë punës,skemat teknologjike, funksionalitetin e pajisjeve dhe

- agregateve metalurgjike, veprimtari konkrete, në mbështetje të përvetësimit të njohurive që trajton moduli

- Nxënësit duhet të nxiten të diskutojnë në lidhje me rastet - e ndryshme që paraqiten gjatë vëzhgimit të procesit dhe

pajisjeve - Mësimdhënësi i praktikës duhet të mbikqyrë respektimin e

rregullave të mbrojtjes në punë, të ruajtjes së mjedisit - Gjatë vlerësimit të nxënësve duhet të zbatohet sa më

shumë kontrolli i demonstrimit praktik të aftësive të fituara Baza materiale e domosdoshme


- Praktika profesionale në ndërmarrjet e metalurgjisë përpunuese

- Dokumentacioni i nevojshëm për standardet - Materiale, vegla dhe pajisje që përdoren ne metalurgji për

realizimin e modulit - Pankarta, makete, katalogë të ndryshëm

Mjetet mbrojtëse në punë (helmeta, dorëzat, këpucët, etj)

61


“Punimi i kallëpeve dhe i bërthamave për derdhje”

Lëmia: Kimi – teknologji Profili: Përpunimi i metaleve Niveli : IKlasa: 11

Numri i modulit

5

Qëllimi i modulit

Një modul praktik që i pajis nxënësit me aftëi praktike për të kryer punimin me dorë dhe punimin mekanik të kallëpeve dhe bërthamave për derdhje


15K(90)


RM 1 Nxënësit kryejnë veprimet përgatitore për punimin me dorë të kallëpeve për derdhje Përmbajtja - Përshtatja e vendit të punës për punë - Zgjedhja e veglave,pajisjeve dhe instrumenteve - Përzgjedhja e materialit për punimin me dorë të kallëpeve

për derdhje - Përgatitja e materialit për punimin me dorë të kallëpeve

për derdhje - Punimi me dorë i kallëpeve për derdhje - Derdhja në kallëpe- - Kujdesi ndaj veglave, pajisjeve dhe instrumenteve - Mbrojtja e mjedisit gjatë punës

RM 2 Nxënësit kryejnë veprimet përgatitore për punimin mekanik të

kallëpeve për derdhje Përmbajtja - Përzgjedhja e materialit për punimin mekanik të kallëpeve

për derdhje - Përgatitja e materialit për punimin mekanik të kallëpeve

për derdhje - Punimi mekanik i kallëpeve për derdhje - Derdhja në kallëpe - Zgjedhja e veglave, pajisjeve dhe instrumenteve - Përshtatja e vendit të punës për punë - Kujdesi ndaj veglave, pajisjeve dhe instrumenteve - Mbrojtja e mjedisit gjatë punës

RM 3 Nxënësit kryejnë veprimet përgatitore për punimin

me dorë të bërthamave për derdhje Përmbajtja - Përzgjedhja e materialit për punimin me dorë të

bërthamave për derdhje

62

- Përgatitja e materialit për punimin me dorë të bërthamave derdhje

- Punimi me dorë i bërthamave për derdhje - Zgjedhja e veglave,pajisjeve dhe instrumenteve - Përshtatja e vendit të punës për punë - Kujdesi ndaj veglave, pajisjeve dhe instrumenteve - Mbrojtja e mjedisit gjatë punës

RM 4 Nxënësit kryejnë veprimet përgatitore për punimin mekanik të

bërthamave për derdhje Përmbajtja - Përzgjedhja e materialit për punimin mekanik të

bërthamave për derdhje - Përgatitja e materialit për punimin mekanik të bërthamave

për derdhje - Punimi mekanik i bërthamave për derdhje - Zgjedhja e veglave,pajisjeve dhe instrumenteve - Përshtatja e vendit të punës për punë - Kujdesi ndaj veglave, pajisjeve dhe instrumenteve - Mbrojtja e mjedisit gjatë punës

RM 5 Nxënësit kryejnë veprimet përgatitore për regjimin e tharjes

së kallëpeve dhe bërthamave dhe përgatitjen e tyre për derdhje Përmbajtja - Regjimi i tharjes së kallëpeve - Regjimi i tharjes së bërthamave - Përgatitja e kallëpeve për derdhje - Përgatitja e bërthamave për derdhje - Zgjedhja e veglave, pajisjeve dhe instrumenteve - Përdorimi i drejt i mjeteve të punës - Përshtatja e vendit të punës për punë - Kujdesi ndaj veglave, pajisjeve dhe instrumenteve - Mbrojtja e mjedisit gjatë punës




KR Nxënësit duhet të :

- Përgatitin mjetet e nevojshme për punimin me dorë të kallëpeve për derdhje

- Përgatitin materialin për punimin me dorë të kallëpeve për derdhje

- Demonstrojnë punimin me dorë të kallëpeve për

63

derdhje - Demonstrojnë derdhjen në kallëpe - Respektojnë masat e sigurisë sipas ligjit dhe



së mjedisit


KR Nxënësit duhet të : - Përgatitin mjetet e nevojshme për punimin mekanik

kallëpeve për derdhje - Përgatitin materialin për punimin mekanik të kallëpeve

për derdhje - Demonstrojë punimin mekanik të kallëpeve për derdhje - Respektojnë masat e sigurisë sipas ligjit dhe



së mjedisit


KR Nxënësit duhet të : - Përgatitin mjetet e nevojshme për punimin e

kallëpeve për derdhje - Përgatitin materialin për punimin me dorë të

bërthamave për derdhje - Demonstrojnë punimin me dorë të bërthamave për

derdhje - Përzgjedhin veglat, pajisjet dhe instrumentet - Përshtatin vendin e punës për punë, pastroj vendin e


së mjedisit


KR Nxënësit duhet të : - Përgatitin materialin për punimin mekanik të

bërthamave për derdhje - Demonstrojnë punimin mekanik të bërthamave për

derdhje - Respektojnë masat e sigurisë sipas ligjit dhe

rregulloreve të punës

64

- Përzgjedhin veglat, pajisjet dhe instrumentet - Përshtatin vendin e punës për punë, pastroj vendin e - Respektojnë rregullat e sigurisë teknike dhe të ruajtjes

së mjedisit


KR Nxënësit duhet të : - Demonstrojnë regjimin e tharjes së kallëpeve - Demonstrojnë regjimin e tharjes së bërthamave - Demonstrojnë përgatitjen e kallëpeve për derdhje - Demonstrojnë përgatitjen e bërthamave për derdhje - Respektojnë masat e sigurisë sipas ligjit dhe



së mjedisit Metodat e të mësuarit të rekomanduara

- Ky modul duhet të trajtohet në repartin e punës, si dhe të organizohen vizita njohëse në ndërmarrjet e metalurgjisë përpunuese

- Mësimdhënësi duhet të përdorë sa më shumë të jetë e mundur ilustrimet dhe demonstrimet konkrete gjatë punës, skemat teknologjike, funksionalitetin e pajisjeve dhe

- agregateve metalurgjike, veprimtari konkrete, në mbështetje të përvetësimit të njohurive që trajton moduli

- Nxënësit duhet të nxiten të diskutojnë në lidhje me rastet e ndryshme që paraqiten gjatë vëzhgimit të procesit dhe pajisjeve

- Mësimdhënësi i praktikës duhet të mbikqyrë respektimin e rregullave të mbrojtjes në punë, të ruajtjes së mjedisit

- - Gjatë vlerësimit të nxënësve duhet të zbatohet sa më shumë kontrolli i demonstrimit praktik të aftësive të fituara



- Praktika profesionale në ndërmarrjet e metalurgjisë përpunuese

- Dokumentacioni i nevojshëm për standardet - Materiale, vegla dhe pajisje që përdoren ne metalurgji për

realizimin e modulit - Pankarta, makete, katalogë të ndryshëm - Mjetet mbrojtëse në punë (helmeta, dorëzat, këpucët, etj)

65


“Punimi i shiritave dhe i profileve me laminim”

Lëmia: Kimi – teknologji Profili: Përpunimi i metaleve Niveli : IKlasa : 11 _ Numri i modulit

6

Qëllimi i modulit

Një modul praktik që i pajis nxënësit me aftësi praktike për të kryer punimin e shiritave dhe profileve me laminim në të nxehtë dhe në të ftohtë.


15K(90)


RM 1 Nxënësit kryejnë veprimet përgatitore për laminimin në të nxehtë të shiritave të çelikut Përmbajtja - Përzgjedhja e mjeteve të punës - Përgatitja e skemës teknologjike e laminimit në të nxehtë

të shiritave të çelikut - Skema teknologjike e laminimit në të nxehtë e llamarinës

së çelikut - Laminimi në të nxehtë i telave të çelikut - Laminimi në të nxehtë i gypave të çelikut - Zgjedhja e veglave,pajisjeve dhe instrumenteve - Përshtatja e vendit të punës për punë - Kujdesi ndaj veglave, pajisjeve dhe instrumenteve - Shmangia e ndotjes së mjedisit të krijuar gjatë punës - Mbrojtja e mjedisit gjatë punës

RM 2 Nxënsit kryejnë veprimet përgatitore për laminimin në

të nxehtë të profileve të çelikut Përmbajtja - Përzgjedhja e mjeteve të punës - Përgatitja e skemës teknologjike e laminimit në të nxehtë

të profileve të çelikut - Përgatitja e skemës teknologjike e laminimit në të nxehtë

të telave të çelikut - Përgatitja e skemës teknologjike e laminimit në të nxehtë

të gypave të çelikut - Zgjedhja e veglave,pajisjeve dhe instrumenteve - Përshtatja e vendit të punës për punë - Kujdesi ndaj veglave, pajisjeve dhe instrumenteve - Mbrojtja e mjedisit gjatë punës


të ftohtë të shiritave të çelikut

66

Përmbajtja - Përzgjedhja e mjeteve të punës - Përgatitja e skemës teknologjike e laminimit në të ftohtë

e shiritave të çelikut - Përgatitja e skemës teknologjike e laminimit në të ftohtë e - llamarinës së çelikut - Laminimi në të ftohtë i telave të çelikut - Laminimi në të ftohtë i gypave të çelikut - Zgjedhja e veglave,pajisjeve dhe instrumenteve - Përshtatja e vendit të punës për punë - Kujdesi ndaj veglave, pajisjeve dhe instrumenteve - Mbrojtja e mjedisit gjatë punës


të ftohtë të profileve të çelikut Përmbajtja - Përzgjedhja e mjeteve të punës - Përgatitja e skemës teknologjike e laminimit në të ftohtë

të profileve të çelikut - Përgatitja e skemës teknologjike e laminimit në të ftohtë

të telave të çelikut - Përgatitja e skemës teknologjike e laminimit në të ftohtë

të gypave të çelikut - Zgjedhja e veglave, pajisjeve dhe instrumenteve - Përshtatja e vendit të punës për punë - Kujdesi ndaj veglave, pajisjeve dhe instrumenteve - Mbrojtja e mjedisit gjatë punës





- Përgatitin skemën teknologjike të laminimit në të - nxehtë të shiritave të çelikut - Përgatitin skemën teknologjike të laminimit në të - nxehtë të llamarinës së çelikut - Demonstrojnë laminimin në të nxehtë të telave të - çelikut - Demonstrojnë laminimin në të nxehtë i gypave të - çelikut - Respektojnë masat e sigurisë sipas ligjit dhe

rregulloreve

67

- të punës - Përzgjedhin veglat, pajisjet dhe instrumentet - Përshtatin vendin e punës për punë, pastroj vendin e - punës - Respektojnë rregullat e sigurisë teknike dhe të ruajtjes - së mjedisit



- Përgatitin skemën teknologjike të laminimit në të - nxehtë të profileve të çelikut - Përgatitin skemën teknologjike të laminimit në të - nxehtë të telave të çelikut - Përgatitin skemën teknologjike të laminimit në të - nxehtë të gypave të çelikut - Respektojnë masat e sigurisë sipas ligjit dhe

rregulloreve - të punës - Përzgjedhin veglat, pajisjet dhe instrumentet - Përshtatin vendin e punës për punë, pastroj vendin e - punës - Respektojnë rregullat e sigurisë teknike dhe të ruajtjes - së mjedisit


KR Nxënësit duhet të : - Përgatitin skemën teknologjike të laminimit në të - ftohtë të shiritave të çelikut - Përgatitin skemën teknologjike të laminimit në të - ftohtë të llamarinës së çelikut - Demonstrojnë laminimin në të ftohtë të telave të

çelikut - Demonstrojnë laminimin në të ftohtë të gypave të

çelikut - Respektojnë masat e sigurisë sipas ligjit dhe


punës - Respektojnë rregullat e sigurisë teknike dhe të ruajtjes - së mjedisit



- Përgatitin skemën teknologjike të laminimit në të - ftohtë të profileve të çelikut - Përgatitin skemën teknologjike të laminimit në të

68

- ftohtë të telave të çelikut - Përgatitin skemën teknologjike të laminimit në të - ftohtë të gypave të çelikut - Respektojnë masat e sigurisë sipas ligjit dhe


punës - Tregojnë rreziqet që krijohen gjatë punës dhe masat - mbrojtëse ndaj këtyre rreziqeve - Respektojnë rregullat e sigurisë teknike dhe të ruajtjes - së mjedisit


- Ky modul duhet të trajtohet në repartin e punës, si dhe të - organizohen vizita njohëse në ndërmarrjet e metalurgjisë - përpunuese - Mësimdhënësi duhet të përdorë sa më shumë të jetë e - mundur ilustrimet dhe demonstrimet konkrete gjatë punës, - skemat teknologjike, funksionalitetin e pajisjeve dhe - agregateve metalurgjike, veprimtari konkrete, në mbështetje - ë përvetësimit të njohurive që trajton moduli - Nxënësit duhet të nxiten të diskutojnë në lidhje me rastet - e ndryshme që paraqiten gjatë vëzhgimit të procesit dhe

pajisjeve - Mësimdhënësi i praktikës duhet të mbikqyrë respektimin - e rregullave të mbrojtjes në punë, të ruajtjes së mjedisit - Gjatë vlerësimit të nxënësve duhet të zbatohet sa më - shumë kontrolli i demonstrimit praktik të aftësive të fituara


Për realizimin si duhet të modulit, është e domosdoshme të sigurohet: - Praktika profesionale në ndërmarrjet e metalurgjisë

përpunuese - Dokumentacioni i nevojshëm për standardet - Materiale, vegla dhe pajisje që përdoren ne metalurgji për


69


“Përdorimi i pajisjeve dhe ingota për procesin e laminimit” Lëmia: Kimi – teknologji Profili: Përpunimi i metaleve Niveli: IKlasa: 11 __ Numri i modulit

7

Qëllimi i modulit

Një modul praktik që nxënësit i aftëson për të kryer punët përgatitore me pajisje dhe ingota per procesin e laminimit dhe kontrollin e prodhimit final.


7,5K (45 orë)


RM 1 Nxënësi kryen veprimet përgatitore për procesin e laminimit me pajisje dhe ingota Përmbajtja

- Përshtatja e vendit të punës për punë - skema teknologjike të laminimit - Përgatitja e pajisjeve për laminim - Zgjedhja e veglave,pajisjeve - Përshtatja e vendit të punës për punë - Kujdesi ndaj veglave, pajisjeve dhe instrumenteve - Rreziqet që krijohen gjatë punës dhe masat mbrojtëse

ndaj këtyre rreziqeve - Shmangia e ndotjes së mjedisit të krijuar gjatë punës - Mbrojtja e mjedisit gjatë punës

RM 2 Nxënësi pergatit pajisjet dhe ingotat per laminimi

Përmbajtja − Përgatitja e pajisjeve për laminim − Përgatitja e ingotave − Zgjedhja e veglave,pajisjeve dhe instrumenteve − Përshtatja e vendit të punës për punë − Kujdesi ndaj veglave, pajisjeve dhe instrumenteve − Rreziqet që krijohen gjatë punës dhe masat mbrojtëse ndaj

këtyre rreziqeve − Shmangia e ndotjes së mjedisit të krijuar gjatë punës - Mbrojtja e mjedisit gjatë punës

RM 3 Nxënsi kryen operacionet përfundimtare për kontrollin e

produkteve të gatshme të përpunimit plastik Përmbajtja - Kontrolli i prodhimeve finale - Kontrolli vizual i vetive kimike - Kontrolli laboratorik i vetive kimike - Kontrolli vizual i vetive mekanike

70

- Kontrolli laboratorik i vetivë mekanike - Kontrolli vizual i vetive metalografike - Kontrolli laboratorik i vetive metalografike - Zgjedhja e veglave, pajisjeve dhe instrumenteve - Përshtatja e vendit të punës për punë - Kujdesi ndaj veglave, pajisjeve dhe instrumenteve - Rreziqet që krijohen gjatë punës dhe masat mbrojtëse

ndaj këtyre rreziqeve - Shmangia e ndotjes së mjedisit të krijuar gjatë punës - Mbrojtja e mjedisit gjatë punës


Realizimi i pranueshëm i modulit do të konsiderohet arritja e kënaqshme e të gjitha kritereve të realizimit të specifikuara për çdo rezultat të mësuarit Më poshtë jepen shkurtimet që do të përdoren: RM Rezultatet e të mësuarit IV Instrumentet e vlerësimit KR Kriteret e realizimit



- Zbaton skemën teknologjike të laminimit - Përgatitin pajisjet për deformim plastik - Demonstrojë punët përgatitore për furra - Përzgjedhin pajisjet për laminim - Respektojnë masat e sigurisë sipas ligjit dhe

rregulloreve të punës - Përshtatin vendin e punës për punë, pastroj vendin e

punës - Tregojnë rreziqet që krijohen gjatë punës dhe masat - mbrojtëse ndaj këtyre rreziqeve - Respektojnë rregullat e sigurisë teknike dhe të ruajtjes

së mjedisit


KR Nxënësi duhet të : - Përcacaktojnë parametrat e laminimit - Demonstrojnë me pajisje për laminim - Respektojnë masat e sigurisë sipas ligjit dhe

rregulloreve të punës - Përzgjedhin veglat, pajisjet dhe instrumentet - Tregojnë rreziqet që krijohen gjatë punës dhe masat

mbrojtëse ndaj këtyre rreziqeve - Respektojnë rregullat e sigurisë teknike dhe të ruajtjes

së mjedisit - Respektojnë rregullat e sigurisë teknike dhe të ruajtjes së mjedisit

71


KR Nxënësit duhet të : - Kryejnë kontrollin e prodhimeve finale - Kryejnë kontrollin vizual të vetive kimike - Kryejnë kontrollin laboratorik të vetive kimike - Kryejnë kontrollin vizual të vetive mekanike - Kryejnë kontrollin laboratorik të vetivë mekanike - Kryejnë kontrollin vizual të vetive metalografike - Kryejnë kontrollin laboratorik të vetive metalografike - Përzgjedhin veglat, pajisjet dhe instrumentet - Respektojnë rregullat e sigurisë teknike dhe të ruajtjes së

mjedisit Metodat e të mësuarit të rekomanduara

- Ky modul duhet të trajtohet në repartin e punës, si dhe tëorganizohen vizita njohëse në ndërmarrjet e metalurgjisë prodhuese

- Ky modul duhet të trajtohet në repartin e punës, si dhe të - organizohen vizita njohëse në ndërmarrjet e metalurgjisë - përpunuese - Mësimdhënësi duhet të përdorë sa më shumë të jetë e - mundur ilustrimet dhe demonstrimet konkrete gjatë punës, - skemat teknologjike, funksionalitetin e pajisjeve dhe - agregateve metalurgjike, veprimtari konkrete, në mbështetje - të përvetësimit të njohurive që trajton moduli - Nxënësit duhet të nxiten të diskutojnë në lidhje me rastet - e ndryshme që paraqiten gjatë vëzhgimit të procesit dhe - pajisjeve - Mësimdhënësi i praktikës duhet të mbikqyrë respektimin - e rregullave të mbrojtjes në punë, të ruajtjes së mjedisit - Gjatë vlerësimit të nxënësve duhet të zbatohet sa më - shumë kontrolli i demonstrimit praktik të aftësive të fituara


Për realizimin si duhet të modulit, është e domosdoshme të sigurohet: - Praktika profesionale në ndërmarrjet e metalurgjisë përpunuese - Dokumentacioni i nevojshëm për standardet - Materiale, vegla dhe pajisje që përdoren ne metalurgji për


72

Përpilimi i këtij planprogrami është mbështetur nga Deutsche Gesellschaft für Technische Zusammenarbeit (GTZ), Projekti: „Ripërtëritja e Arsimit dhe Aftësimit Profesional në Kosovë“ dhe është financuar nga Ministria Gjermane për Bashkëpunim Ekonomik dhe Zhvillim.

Documents

Programi mësimor - MASHT · Përpunimi i metaleve i nivelit I dhe II mund të punësohet në ndërmarrje (firma, kompani) që japin shërbime që kanë të bëjnë me prodhimin e