)73

Xu» reo ®eco

DISSF.RTATld ACADEMICA,SISTF.NS

V O C I s,^ A P Z' .

IN SCRIPTIS N. T.

HOMONYM1AM,Q.UAM ,

CONSENSU AMPLISSIMJE FAC. FHIL, UPSAL.

PR^SIDE

MAG JO H ANNEFLODERO,

Graec. litt, PROF. Reg, et Ord.

PRO GRADUPUHL ICO EXAMINI SUBJIC1TSTIPENDIARIUS ZEDRITZIANUS

JACOBUS TANNBERG,HUDIKSWALLIA - HELSFNGUS.

IN AUDIT, GUST. MAJ. D. XII MAJI MDCCLXXIX.H. A. M. S.

UPS ALIyE,Apud Joh. Edman, Direä, & Reg* Acad. Typogr,

D. D.

§. I-

iverfas illas, qua? vocabulo, 'n Scriptis N.T. competere obfervavitnus, notioies enoda.tius explicaturis, primo fe oronmm nobis con-fiderandam offert propria illa, qua defignat möl¬

lern illam & rubicundam corporis parcem,, qua? ofiibusoppofita fibras mufculorum comple^icur. Quo leofu inprofanorum roanime fcripcis frequentatur : ut quandoUlytTes apud HOMF.RUM a) dicit Polyphemum voracismore leonis locios ejus devoraffe nec reliquilTe

Eyxccroi rs, ad^xocs tf, H&j cseot fJiveXcsvrccHeic, scque ac alio in loco, ubi Poéta de umbris mor-tuorura loquitur b):

å yxg ert cc&oxccs rs x&j o^ccc Tvar zyp&i?Zccgxe? Sc Q5SC& fibi opponunrur tamquam duae prin«

cipales corporis partes: quomodo Chriltus corre&orus di-fcipulorum errorem animisque illorum excufTurus pavo»rem, qui occupaverat illos ad confpeåum ejus ex mor-tuis reverfi, quafi fpe^lrum fuiflet & umbra,

Par levibus ventis volucrique fimillima fomno%©ftendit illis manus & pedes fuos, jubet illos manibus fecontreåare, uc difcerent inde non fe efle phantasma:•ri 7rvsvfAcc axgxot x&f o^sx cvx syji, Luc. XXIV: 39» Huc

A 2 per-

a) Od. IX, 293.b) Od, XL zi ä*

H ) 3 (porfinent verba Johannis Ap. XIX: ig, not (pdyrtre tu^yusßuatXeoov, y&f uuqyms %iKiu^-yjx\, >{gtf CU^KUC ioyv^oov, ^pj/eTagna? Miioovy conf. Apoc. XVII; 16. Neqtie oubicave« oin hane ciafiem referre verba Pauli in explicanda relur-reilione corporura occup^ri I Cor. XV: 09. & kusu cu^,>f ccvTvj crce^, uAKoc ccÅÅrj y.lv ougf* , aAAj? oi cra^^KTViVOoy.

§• II.Senfu aliquantum latiori adhibetur paflim in fcriptis

N. T. vocabulum noftrum ad debgnandum fotum cor¬pus, quatenus opponitur animjr, ur Rom. XIII: 14. rtjcvuqvds vrqovctoiv yyj 7rcie7c&e hc t7ii§vylcis\ manifefti enimfe erroris reos peragunt, qui <?u$y.u in ifto loco referriajunt ad notandam corruptam naturam, perennem pra-varum cupiditatum a&ionuroque fontem, quum ipfe con-textus & natura dictionis liquido monflret, Apoltolumconcedere cuivis }us rs 7soiit<Bui ti^cvoiuv rrje auqyds, mo¬do id non fiat hs S7ri^vfjiuv. Eft ergo 71otiiéåui 7iqlvauvrifc out-vdos, curare corpus, non illud fraudare rebus,quae ipfi alendo inferviane, dummodo quisque fummo-pere caveaüp ne in cute curanda plus arquo operatuspravam excitet libidinem , y.rj hs zmSvfjluv. Polyhius phra-fi, 7rqcvotccv 7Tßts7(BuiJ frequenter ucitur. IEAAjjV lv, inquitwettyevcs 7i^cvoiu\ 'Avvlßus ryjc éTStysÅeluc ccvtoov, uvektocto H&fTocs \pvyuc ufj.ee yepf tu omjjo&tcc rcov uv^oov c). ltaqae (um-mo ftudio Hannibal id operam dahat &c. Corpus autem cu¬rare, h, e. 7Coie7S$ui 7T(>cvciuv tyis auqxos, hoc minus pro-hibere po:uit Apoftolus, quod eo impellentes ftimuli inipfa cujusque natura lunt conditi, ad generis humaniconfervationem perquam neceflarii. Atque eo relpiciensPaulus dicit Eph, 5: 29. üdsis 7T0TS T»JV £UUT$ GUgYU éfjloYJ'

crev,

c) Raphelius in Annotat. Polyh, affert hunc locuni■»pag. 446.

) nr \

irw■) &IåK hrgsCcei n&f uvrfiv. Åtque in hac cor¬poris cura coofiftic ilia 7rÅyjOfjovrj rrjs o-ocgxos, quam Apo-ftolus commendat Coli. II: 23, ubi illorum corrigit er¬rores, qui pro neceflitate Judaicorum rituum, in fpecieabttinentia ciborum, acricer pugnabant, quafi in cL(psillaodejjocrcs aliqua eHet religionis pars. Licef vero porro inPauli verbis 2 Cor, XII. 7? fjoi crxoÅoyp rv <rugkl9co&g£ metaphorice ufurpetur, nullura tamen efl: dubiuro,quin relpiciat ad haue, de qua agimus nunc, notionem:eft enim proprio lenfu , okcAc\Jv rrj oocgyi, vel palus covpo~ri infixüs, vel fpina corpus pungens'& fodiens : unde deri-vata notione figurata adhibetur ad defignandos fodicantescalamitatum adßiSIionum aculeos. Neque, dum PetrusAå. II, 26. adfert David s verba de Mtflii: ngj n o-»g£

KOiTcccKYivooaei hr sAnlå), ferroonem effe de corpore Chn-Iii, facile quisquaro negaverit. Quin etiam in quibus-dam locis, ubi aeegj* yßj 7rvsZjj.cc fibi opponuntur, ellehane eandem voci hoftra? notionem tnbuendim con-

Hatj dum enim Paulus dicit Coli. II: 5. it ydg rijcccgvd mtretjji, dhAd ref 7.rvsujjotrt ovv v/j7v si/ji , nihil aliudindicar, quam quod 1 Cor. V. 3. dick, fe ob[entern quidemejje rf odjjocri, jed pnsjentern tarnen reo srvsvfjocri, anima ,

cogitiitkme & cura d). Et Ii in verbis, qua; in ejusdemcapitis commate 5, leguntur, vhgiypc 7rocgoc^hcci rev rci&-rov reZ erocrctvd i is oAsB-gov rqs <rocgy.cs, 'hcc ro TrveZfjot creoBJjj,expolueris oAe&gcv occgv.cs, per morbos aliasque adfiiclid-nes corpori inceftuofl hominis, ad Apoftoü EcclefisqueDutum, divina efficacitate vel permiffione, mfligendas,ur, fi »dis permotus vexafionibus ad lanam rediret men-tem, nobilior ejus pars anima falvareiur, nihil forte dix-

A 3 ifle

d) Eodemq-ue modo Arrfonus, in Etdclet. Lih. Ill, cap,7, rl 8P xgetoocv s%0fjsv rijs oocgv.es, rrjv sTptl, quidigitur melius habernus corpore, animam refpondir.

/ 5 v <%§

i(Te videben« , quod non argnmeneo nitatur admodumprobabiii. Pro cerro aurem dixero in alio ejosdem A-porto! i efbato 2 Cor. VIf: t. votBccalacayev eocvr&s umo tzo&y-ros yoAuoyg acutes v&j 7ivsvfxooros, guqkos nomine defigna-ri corpus Sc 7TvsvfAx nocare animam. Nequaquam autemaudiendi Tunt illi , qui <rccq%cc m hoc ioco notare sjuntpravas cupiditates , vel naturalem ad mala proclivitatem,atque Ttvevpet defignare novas vires T quas fpiritus fuppe»dirat: Quurn enim dmo tS yoKvvav, polluere» dedu-rtumVocabulum (AoXwycs, fit wquinatio, contaminatio, h. e.peccatum, quod confaroi-nat, dehgnabunt <ra^| ttvpu-ya, ea, qua? contaminantur. Qua vero, quarto, la-na ra-tione d cere quispiarn potert , pravas cupiditates inqui»nari, vel illas eile objeåum inquinationis ? func illa? in^e foedae, nec peccando dtci pofTunt pollui. jföque etiaminconcinnum ed- dicere, fpirituales vires pollui peccato,definunt po'ius Sc pereunt, Ii homo peccatis indulferir.Superert ergo, ut dicamus cdqvoo notare corpus Sc nrvevyoc.animam, atque juberi nos cavere, ne vel animam polki-jamus incerti* cogitatiorrtbus pravisque cupiduatibus 3 velcorpus maculemus turpia perpetrando.

§ i».Quemadmodum in Hebraeo Codice nfurpafur

pro toto bomine, ur Gen. VI. 12. corvupit ornnishomo viam juam, Sc Ezecb XX. 48. cognofcet , 0-?nnis bomo, quod ego dominus; ita etiam odgj* rtequentis-fime ufurptatar tam in profanis, ut quando Sibylla apuddement. Alexandrimm e) ita ca ni t':

T is yccq ZAPS dwccrcti rev hrsgavicv cZKyi^yiQcp&otKfACiCjiv löiiv ©ecv o&yßqorov, es xc hov civ,fl *'

Queenam enim cam c. quinam homo potefl coefefiemac verum oculis videre Deum immortalem, qui polum inba-

bi~

e) Lib. V, Strornat. pag. 601,f.4? •

8 ) 6 ( 8litat', quam in N. T. fcripfis ad totum dtTignandurn homl-nem e. g, Rom. III: 20, få eqyoov vofj8 å hvmiao&YiTeTcci toxtcccdfå, 1 Cor. 1: 29. o7i(as fxn x<%v%rio-y]rcii tcxtx aotgjt evoo7iiovxvt8. Act. II: 17. 01710 t8 7IVSVfJ.cx.tcs fJ8 £711 7tktolvTCCgK0t>\ conf. Gal. II. i<5. Rom. VIII. 8. Match. XXIV. 22.Neque ferme aliud fignificatur in iftis iocis, ubi ccxfå x&j«I//aconjunguntur} quam homo ejusque imbecilla; vires &facultates: quomodo Judaei paffim in fuis Icriptis vocanthomines D*|1 "MD- Itaque quum Paulus dicit Eph. Vf.12. 8>c e^iv y\fjüv 7\ 7tcih.r] tcqos oli/jcc y&\ tx$kc&, eil fenfus:72072 luSla nobis efl advevfus bomines , quorurn fiagilis efl 81caduca natura, cccfåi enim v&j oli/jccti opponuntur verlutiaefpirituales, five fpiritus fceierati, hominibus multo po-tentiores. Et dum Chriftus Matth. XVI 5 17. laudat ll-luftre , quod Petrus ipfi exhibuerat, teftimonium , dicen-do: Toofå n&f ccTfJcc 8x ccTrexcoÅvxpé toi , intelligit, illam,quam de fe habere profeflus fuerat, noticiam, non hu-mano niti teflimonio, humanisque fuffragiis, Ted Deiipfius manifeflatione. Hinc confici facile poteft, quo¬modo explicanda fint verba Pauli Gal. I. 16 8 7rgoTU\-e$é-fjY\v oc&fåi Kg) oclfjotTi; efl autem fenfus: podquam meChriflus dignatus fuerat vocatione ad Apoftoh munusobeundum, non me commifi ulli homini, neminem con-fului, ne ipfos quidem Apoftolos, quid mihi facicndumeflet, fed coelefli adquielcens vocatione & inflitutione,illico me ad docendum Evangelium accinxi. Elle au¬tem hunc fenfum liquet ex vet bis fubjunctis, #jg dvritåovIis 'hqoToKvfjx rtqos T8s 7T$o efJ8 oL7to5oK8s, non adfcendiHierofolymamj ut conlulerem Apoftolos, qui ante meifto fungebantur munere. Atque ideo dicit v. 1. (e nonconflitutum fuifle Apoflolum ct7t dvSqcCTtw sJg ot dvB-^d-TTcav, Huc retuleris etiam quod Paulus dicit 1 Cor. XV.50. Xdfå Y&] ocifjcc ßoCTiÄe'ictv ©gS KÅyjqovofjtjTcci 8 ovvccvrooi.Nif! dicere volueris, Apoffcolum heic prsecipue rationern

ts&J \ f) f«ss» ✓ 7 v

habere corporis, quod, quäle nunc eft, craflum, cadu-cum , cibi potusque indiguro, ineptum eft ad coele-ftem perfruendaro telicitarern. Neque minus frequenra-tur btec loquendt forma in Libris Apocryphis : Sracidesdicit c. XIV. v. 8. £s (ßvXXcv BeiXXov , t« /usv KOiTctßciXXei,uXXoi Jg Cpvsi' ütoos yeveoi cccqkos ai/xcctoe, r\ fjisv rsXswru eregoi $s ysnoiroci. Praetereo feiens perrauita in hoceodem libro loca, in q^ibus cctfå, fine adjecto vocabu-lo, ufurpatur ad defignaodum bominem. Peculi-arifer vero adhibetur hoc vocabulum in Scriptis N. T.de humana Chrifti natura, uti meZ^oc nonnunquam u-furpatur de ejus Divinitate. conf. Job. I. 14. Rom, I. 3.IX. 5. i. Tim. III: 16. 1 Petr. III. 18. IV. 1. 1 Joh. IV-23. Ebr. II. 14. & Ad. II. 30.

§• IV.Quum ergo, quod hactenus oflenfum eft, human*

natura vocetur o-eegg > manifefta eft ratio, cur quidquidrefpexe it vel pertmuerit ad hominem, confiderarumKaret occgxcc, h. e. fecunäum naturam, ipßque competen-tes vires Bf facultatesy ctkqkos nomine notari fveverit.Itaque olSsveioc trades Gal. IV. 13. 7rsiqcccrpc? sv rtj crcegtt}G 1. IV. 14. Bxtyis sv aagKi 1 Cor. VII. 28. funt varit ge~neris arumnee adfliSliones, corpus & animam, rationemembrorum & virium , vel facultatum naturalium, ad-ficiente^, atque ex rebus eo fpe&arstibus luam repeten-tes originem« Non enim nos quidem dubicamus voci-bus , &X(\pt£y cc&eye/oe, 7reiqocffjios, ea^dem tribuere no-tionem. Nam, quod ad vocem, ctßiveicc, a'tinef, fre-quen'er eam in Icripris Paulinis notare arumnam> notis-ffimum ef? * svSokm sv udBevsiuis- dicit 2 Cor. XII. io. ad-quiefco in arumnis meis, quarum non paucas receniet inlequer tibus verbis. Atque in ejusdem capitis v. p. poft-quani meotionem feett furculi in carne, atque dixit feDeuna piecacum fuifte, ut ab ifto liberaretur, hoc le tu-

liile

\ o (

iide alt refponfura: v\ Äyvoiyis ys b cc<Béve!ot TeXsJsrai, co-'jus non aiius efte potefl: lenfus, quam quidem hic: meavivtus fe maxime effcacem probet inter eerumnas, con/o-lanJo Ef confirmanäo illos, qui cum illis luSlantur, Quinvero Treiocccruoc eciam ulurpetur ad fignificandas affli£ho-nes, quibus bominum exploratur fides & conftantia, nul-lura eft dubium, conf. Jac. I: 2. 12. A&. XX. 19. Atqueideo funt Tre^oco-fxos ev crocgxl, S~Ål\pse b otzgKt, & ciSbbeiocccc^Yfis unum idemque. Hinc eciara naturalis generat10 ^qpx nobis tribuic id, quo homines furaus, defignatucadhibito vocabulo , oufå. Hoc ienfu vocat Paulus Rom.IX« 3. Judxos avyyevels dvrS xuroi (tocqvm : & quando V.8. diftingvit réxvcc ryjs vugMS & réxvcc tys\e7rctyye\lc6sinteiiigit per rexvcc rys o-ocfxcs, illos Judasos, qui Abraha¬me non alia jun&i erant ratione, quam naturalis vincu-lo generationis, quum illi contra efTent réxvcc tys luccy'yeÅtoie, qui communis fidei, promifTionibus Evangelicisexbibit«, vineulo cum eo conjun^ti erant. Et quumAbraham! filius ex Agare , Ismaél, quem Apoftolus Gal.IV. 24. fifbt, tamquam typum toöv tskvxv tys gocqv.os ,confveto cotwenienter natura; ordini natus effet, dicituryevvriSeh kcctu cczgxcc Gal. IV. 23, 29. Atque in genereparentes, unde liberi naturalem örtum habent, dicuntur7ruréqes tys cct^xos F.br. XII. 9. ut opponantur coelediPatri, qui in regeneratione excellentiorem nobis vitaraimpertit. Ex hoc Sacris Scriptoribus familiari loquendiufu intelligere poflurous , quo fpe^ent verba Pauli Eph.II: II. fAVYyovlveTe, ort v[xe7f ttots tcc £&vy b accfvj. Indica-re autem vult, Ephefios fuifle quidem, kxtoc occ^kcc,ratione natalium, utpofe editos extra Judaismura, exlor-tes foederis cum Abrahamo percufli, fed in ejus ramenfocietatem tunc per gratiam cooptatos. Hinc etiam vo-cat Paulus fuos populäres eoriem genere ortos, crccqKU civ<r£ Rom. XI. 14. & Onefium fratrena ait Philemonis fuis-

Ie>

) y \ «ig»

(e, nctf ev cctq\) xcq ev v.v^'co. & ratione Patrice ac originis& tarione Chriltianismi, quem amnlexus cunc fuerat,vid. Pbilem. v. i6- F.ac.Pe e lam fuerit ex i Iiis', qua? di-Iputara flint, alias explicare ^<tsis, quibus voctila noftrainferca eft. Kv^ioi y.otrd goc^koc Fpb. VI. 5. C-oll. II!. 22.func Domini vel ben naturales, quorum in iervos do¬minium non fe exrendit ultra humanas res, fluxas & ca-ducas, oppofrti coelefti Domino, qui in nos Habet tnul-co latius oatens imperium. Zny, vel ßiooacci tv cctgk) Gal.If: 20. Phil. I: 21. i Petr. IV: 2. eft naturalem viverevi-

tam, diflinchm a fpirituaii i 1 i a, quam fides in anima ac-eendir. Et r^e^ooi rys gco^kos Chrifto adfignata? Fbr. V. 7.conffrtuunc tempus illud, quo humana amictus carne,non fine frequenti imbecilhtatum atrumnakumque comi-tatu verfatuseft in terra.

§. v.Licet generatim dicee conveniaf, homines & qua:

ad homines pertinent, vocari <rcc$xcty ob illorum infirmi-tatem & fragibtarem: qtiomodo F.faias c. XXXI. 3. di-cit ./Egyptiorum equos eile HH "»^3, carnem non au-tem fpiritum , b. e. infirmos, unde nihil exfpeEtari pofletpraefidii ; at pecuüariter tarnen fiftunt facri feriptores hocVocabulo figna & notas, quibus infirroae arebsque limi-tibus circumfcriptar vires & facultates humana? & quasinde proficifcuntur, ab illis diftingvantur, qua? fublimi-oris func originis, ac nobilioris natura?.! Sic troQot kxtcccoi^zcc i Cor. T: 26. dicuntur, qui humana? humanisqueviribus parabilis (apientice decorc confpicni Tunt. Illorumlapientia vocatur 2 Cor. 1: 12. coCpicc ecofv.iKrj, qua? aliasVocafur oc<p'cc rS drives rérs i Cor. II; 6. atque opponi-tur Tyj aotfj'icc 7Tvev/uctrtrr Coli. 1: 9. & acCpico ©eS ev /av-^vjflod 1 Cor. II: 7. Quin eriam, h, to, värd occ^kcc, i Cor.1: 26. etiam ad fequentia vocabula, Swccto), evyeveTs, re-ferre piacueiit, divamus oportet , JWtsY kcctoc cd^oo es-

B le

) 1 u V W

fe externa infixu&os potenria, opoofita virtufi fipirifus,qua fideles donantur, & Ivysveis v.uroi tra^xcc elTe i'idertsexterna nobüitate pradu'gentes, oppofita nobilitaci ani-mse, quam adopoo in filios Dei conciliat fidelibus. Ne-que vero fapientia tantum humana, porenfia & nobihrasvocantur acZ^j*, Ted in genere in ocul )S influens rerumflatus quicunque, externa commoda & privileaia, qui¬cunque magni bunt ab il!is, qui rem obirer fpeclant ,qirum caduca fint, nec veram gignant felicitatem , hoceodem fianantur nomine. Quando Chriftus Joh. Vif? t15. dicif: vfjLsls naivere v.oircc ccc^kcc, exprobtat Judafis jni-quum de fe Judicium illorum , quod ad exrernam re-fpicentes fpeciem , quum non fplendidis edirus elPet na-talibus,non magnifico ftipatus farellirio au t regio fulgentomatu incederet, eum pro vero Media habere noluennr.Er fl ad verborum Pauli 2 Cor. V. 16. tifxeHs «Vc re vvj»é$evct> oßoipev kcctoc aoc^kccy fi, inquam, ad horum contex-tum verboruro atfendere velimus, pafebit non alium li-gnificafum vocabulo huic ibi competere. Scilicet, fue-re in Fxc'efia Corinthiaca , qui fe inlolenter eflrerentesPauli digoitatem elevarc omni fludio nirebanfur; itaquecoaftus fuit Apodolus de d'gnitate minifterii fui fibiquefmpertita gratia nonnihil dilTerere: id vero dicit v. 13,fe non eo fecide animo, ut fe jaclaret & Corinthi s com»

inendaret, fed ut ipfi haberent, quo illum fuerentur ad«verfus ineptos illos laudum ejus obtrecfatores, qui glo-riandi rrareriem ab exrernis fumerent pr^rogativis, ni*tili autem haberent interni decoris, quo gloriari podent»Hinc dicit v. 13. fi modum excederet in fui pr-idicatio-re, fieH id cauda Dei, fin temperaf^ in ea ede depre-Jben^erefur, fieri id proprer ipfos, ut fignificet omnia fead Dei g'orirm arone ipforum falutem referre *' nam in-quir v. 14. amnr Dei condringit me, exploratum enimjuihi eft, Chrifturo paflum ede & refufcicacum, ut &

L nos

«& ) II ( Hno?, mortui peccatis, vivamus ipfi, oroma cogitafa 8ech«Ra & fa-Ra ad ejus volunratem referamus; atqute ideoyyeis cc7io rt vvv t&vcc ci^ocysv xarcc actgxoc, nullius ratio»nem habemus rerum externarum, qux mundo addidlo-rum oculcs perRringere folenc: refpicimus nunc unkead internam n entis conditionem , ad cogitanones &: in-clinationes, profetfas ex amore ChrjRi, ve<a fide appre-henh : immo vero, h y&j syvcoKccyev v.ccroc augv.ce> Xgt^cv 9csAAoj vw tv, ért yivdöaxojjLsv, quae verba duplici rationeexplicari potfunr. Prin o enim hic eRe potefl non con-textui adverfus fenfus: fi vel maxime ante cognovifieroChrilKim in carne , dum in terra verfabatur, quon odoveRri Dolores fe eum cognoviRe & facniliariter eo u-fos eile jadfanr, non iRa tarnen cognitio mihi multumprodeRet: alia eum ratione nunc cognof o, ut dg%y\yc*ty\s aocrvjgiccs, in coekim fublatum & Divina prjefulgen-tem gloria. Deinde vero etiam hunc verbis hitce len-fum tribuere poRumus : fl eodem rvodo, ac cateri Jü¬din, MelTiam crgnoviflem antea, ita ut exiftimaverimeum fururum eile Monarchsm poretv.iTimum, fuunj de-cus Reipublica? Judaic® reddituri m , at nunc rntliora(um elocfus, alia tum ratione nunc cognofm. Quinetiam hxc verba Korr. IV: i. r) tv igtyev 'Aßguocu refararsgot r,yoov tvgyjvlvut vuroc accgy.cc, ita explicare poflumus8Lt dicamus, ApoRolum negaie Abrabamum impetravis-fe juRificationis gratiam externis operibus, & quee ipfiobr gerant, infignibus privlegib* iRa enim flux* erant& infirmioris natura?, quam ut tam illuRria beneficia i-pfi conciliare poruerint. Sic ergo, ut paucis ablolvam,quodcunque infirmum eR , fragile & inconRans, immoiila etiam infirmitas, qute adntrret recens näris ChnRia-nis , vocatur aecgp , coöf, 2 Cor. I; 17. X; 2} 3,4. xCor. ill; 1, 3,

B 2

§ VI

e ) « c $f VI.

Externns Judaismus, five litus Mofaici, quos Jndceimaxime jaclabant , tamquam iniigaia privilegia, qnibuscetetis anteceilerenf gentibus, quum fuennt aSevij y&j%r6o%cc ^oiy/ico Gal. IV. 9. vinbus deflituti juftttiam & U-

conferendi , vocantur etiam <ru^. Hinc ItrgccrjKKccrd vccgKM i Cor. X. ig. elt externa ecciefia Judaica, fi¬ve Jfraeitae externis adhaTente« ritibus, quorum obfer-va io ad externum Judaismum requirebatur, atque ideoopponitur accrcc ctc^xgj, Ifraéli fpirituali. Externesautem ritus illos crcc^os nomine notari, manifeftius erianneft ex Phii. III: 4. Ubi Apoftolus dicit eos demum, quifpiiitualern Deo cultuna exhibeant , ede vere circurr.ci-fos atque ideo confortes foederis cum Abrahame pec-cudTi, in cujus communionem non illi venire poflunt,qui confidant carne: (i quis vero, dicit porro, videarucfibi pofle nifi carne, quafi inde ipfi aliquid pnvilegiiaccederet, pofTum ego quidem majori ea jure nit> ,

nam fum genere Israelita, ex tribu Benjamin, oclavo d ecircumcifus &c. Unae liquet, externa ill* privilegia,3uibus Judaei tantopere nitebantur, quod ex Abrahamoucerent genus, ad foedus cum 1IJ0 i£tum & circumci-fione obfignatum pertinerent, a Paulo vocari acc^y.x.

emadmodum vero in verbts, de quibus meminimus,tretal* & 7nevfjioc fibi ira opponuntur, ut crocfå referamr addelignandos externos ritus, quorum obfervatip necellariaerat ad externum Judaismum, vero fignirtcet fpi-rirua'em & Evangelicum illorum léofum , qui , vigen-te Oeconomia Mofaica, legum velis obtendebatur, illaV ro cesfante , in m inifeftam lucem proferebatur; itaetiom vocabula iflm eodem fenfu fibi oppofita occurruntGa l. Ill: 8t00s ccvoy\toI hot^d/usvoc tiv tvpocn, vvv aotg-k) f'ttjt«AfäSf ; Huc enim ipe3.it reprehenfio Apolfoli: i-ta ne dementes eftis, ut qui Evangclicam doårinam am-

plexi,

@ ) *3 ( Üplexi» t fide in Chrifto collocafa, exorfi eftis curfum i»Chriftianismi ftadio, nunc,, poftquam aliquousque pro-grefll eflis, externorum rituum obfervatione ad perfe-ftionem eniti velitis? Hinc itaque vocantur illa Mofai-ca inftituta^ dum confiderantur in fe, praecifo refpeftuad arcanum illorum fenfum > <W/«)uara arotfnos Ebr. IX«.10. Atque in illis mandata fangvinis & cineris adfper-flo, dicitur Ebr» IX» 13. ctyidfav 7rgcs- rtjv rys (tmpkos jca-Sufcderocj h. e» conferre puritutem externam 65" legalem,quae Judads dedit jus externi Judaismi. Quin vero etiatnex ferie & fcopo oracionis Paulinae Rom. VII* 4. 5. con*fici poceft y efvcut. iv acc^l-, idem efTe, ac eTvai v7to vopov,legi Mofaicae lubje&um efle. Scilicet, Judad ante con-verfionem dicuotur fuille in carne, quum canturo lite-ram legis, b. e. carnalia & externa ejus pracepta obfer-varent, fecuri fpiritualis corum fignificationis, quumcontra Chriftiana facra amplexi fpiritualem & myfticum.legis fenfum féquerentur, di&i ideo J*Åsvsiv sv tcocivorvjrt.Ttvsv^ocrog x&f 8 7Toc?\.ciicTVjrt y^dfXfjLccros v. 6» Quum veroqui carnalem tantum fenfum legis fe&abantur, iJli noneffent verae pietatis ftudiofi, fequitur, ut ffiws haec, Ttvettsv , hoc fenfii fumta, trahat fecum aliam notio-nem, hoc eft, fignificet, pravis indulgere cupiditatibus»Quam vocabuli hujus fignificationem fequitur, ut nun«quam breviflime explanemus.

§. VILIlla denique cru^ros notio Sacris Scriptoribus perfa«

miliaris eft, qua defignat corruptam hominis naturamindeque emanantes malas cupiditates. Hinc funt $<reirpaflim in Paulinis Epiftolis occurrentes; 7fe^mccrsiv v-ccroicoc^koc y corruptce natura duSlum fequir cui opponiturTfocTiiv y.ccrd uvevset Rom. VIII: 1. slvut sv Rom. VIII.

Bi &

H ) '4 ( &t, fomm quafi in pravis cupiditatibus effe demerfum.X7rs^siv hs t i]v vecket Ga', VI. g. in carne lovenda, velutin arvo colendo & ferendo, eflfe occupatum, id unicesrioliri fr agere, ut carnales pafcantur cupiditates,

ys7v tcc rrjs- gccqy.os Rom. VIH. 5. cogitationibus &defidcriis ferri in ea, quas carni, h. e. pravas

libidini biandiantur.