Upload
ferid-shaqiri
View
936
Download
10
Embed Size (px)
DESCRIPTION
Punim Diplome Bachelor - Dizajnimi i Ueb Faqeve HTML CSS JavaScript
Citation preview
UNIVERSITETI I PRISHTINËS “HASAN PRISHTINA”
FAKULTETI I EDUKIMIT
DEPARTAMENTI TEKNOLOGJI DHE INFORMATIKË
DIZAJNIMI I UEB FAQEVE ME GJUHËT HTML, CSS DHE JAVASCRIPT
( Punim i Diplomës në Studimet Bachelor )
Mentori Studenti:
Prof. ass. Kyvete SHATRI Ferid SHAQIRI
Prishtinë, Korrik, 2014
ii
Ky punim diplome u mbrojt më: _______________________ para
Komisionit vlerësues në përbërje:
1. ___________________________ Kryetar
2. ___________________________ Anëtar
3. ___________________________ Anëtar
E vlerësoi punimin me notën: _____________
Nënshkrimet e anëtarëve të Komisionit Vlerësues:
1. _______________________.
2. _______________________.
3. _______________________.
Prishtinë, 2014
iii
ABSTRAKT
Në këtë temë diplome do të trajtohet krijimi i ueb faqeve në gjuhët programuese HTML,
CSS dhe JavaScript.
HTML është një gjuhë që shërben për krijimin dhe dizajnimin e ueb faqeve në internet.
Në këtë punim do të trajtojmë çështjet që kanë të bëjnë me njohjen e programimit të
këtillë që përmban komanda ( urdhra ) për ndërtimin e një dokumenti hypertekst i cili do
të përmbajë të dhëna apo informata në formate të ndryshme si tekst, imazhe, muzikë etj.
Po ashtu do të prezantojmë shembuj të ndryshëm të komandave kodeve në gjuhën CSS
dhe JavaScript, dhe në kapitullin e fundit do ta prezantojmë ueb faqen të cilën e kemi
punuar në kuadër të këtij punimi.
iv
FALËNDERIM
Në radhë të parë dua të falënderoj familjen time, për mbështetje në çdo hap të shkollimit
dhe në realizimin përfundimtar të këtij punimi.
Falënderim të veçantë kam për profesoreshën Kyvete Shatri, e çmoj shumë për durimin
që pati për diskutimet, këshillat dhe rekomandimet që mi dha për ta përfunduar këtë
punim diplome.
Falënderoj të gjithë ata që ndihmuan në këtë punim në çfarëdo mënyre që të marr
formatin e duhur.
Një falënderim të posaçëm kam edhe për shoqërinë e Fakultetit posaçërisht për kolegët
Adhurim Ismaili dhe Mensur Lohaj.
v
PËRMBAJTJA E TEMËS
1. Hyrje .....................................................................................................................................1
Kapitulli I
2. Bazat për Ueb dizajn .............................................................................................................2
2.1. Hapat e parë në ueb dizajn ..................................................................................................... 2
2.2. Dreamweaver .......................................................................................................................... 3
Kapitulli II
3. Hyrje në gjuhën programuese HTML .....................................................................................4
3.1. Hyrje në HTML ......................................................................................................................... 4
3.2. Përdorimi i HTML-së në krijimin e ueb-it ................................................................................ 6
3.3. Krijimi i një dokumenti në HTML ............................................................................................. 6
3.4. Sintaksa e HTML elementeve .................................................................................................. 7
3.5. Struktura e një programi në HTML ......................................................................................... 8
3.6. Formatizimi i dokumentit ........................................................................................................ 9
4. Teksti në HTML...................................................................................................................11
4.1. Fonti ...................................................................................................................................... 11
4.2. Titujt ...................................................................................................................................... v2
4.3. Paragrafët .............................................................................................................................. v3
4.4. Elementet për formatizim ..................................................................................................... v4
4.5. Madhësia e tekstit ................................................................................................................. v5
5. Listat në HTML ....................................................................................................................16
5.1. Listat e pa numëruara ........................................................................................................... 16
5.2. Listat e numruara .................................................................................................................. 17
5.3. Listat e definuara................................................................................................................... 17
6. Imazhet në HTML ................................................................................................................18
6.1. Vendosja e imazhit në HTML ................................................................................................. 18
6.2. Ndryshimi i madhësisë së imazhit ......................................................................................... 19
6.3. Atributet e imazhit ................................................................................................................ 20
7. Linqet në HTML ...................................................................................................................21
7.1. Insertimi i linqeve .................................................................................................................. 21
vi
7.2. Krijimi i linqeve me imazhe ................................................................................................... 22
7.3. Linku me e-mail ..................................................................................................................... 23
8. Tabelat në HTML .................................................................................................................24
8.1. Krijimi i tabelës ...................................................................................................................... 24
8.2. Formatizimi i tabelës ............................................................................................................. 27
Kapitulli III
9. Hyrje në CSS........................................................................................................................29
9.1. Çfarë është CSS ..................................................................................................................... 29
9.2. Përparësitë e përdorimit të CSS në ueb ................................................................................ 30
9.3. Mënyra e aplikimit të CSS në ueb faqe ................................................................................. 30
9.3.1. Stilet brenda elementit .................................................................................................... 30
9.3.2. Stilet e bashkangjitura ...................................................................................................... 31
9.3.3. Stilet e jashtme ................................................................................................................. 32
9.4. Selektorët .............................................................................................................................. 33
9.5. Selektorët elementarë .......................................................................................................... 34
9.6. Selektorët klasë ..................................................................................................................... 34
9.7. Selektorët ID .......................................................................................................................... 34
10. Prapavijat në CSS ..............................................................................................................35
10.1. Teksti në CSS ......................................................................................................................... 36
10.2. Fontet në CSS ........................................................................................................................ 38
10.3. Kufijtë në CSS ........................................................................................................................ 40
10.4. Margjinat në CSS ................................................................................................................... 43
10.5. Listat në CSS .......................................................................................................................... 44
Kapitulli IV
11. Hyrje në JavaScript ............................................................................................................47
11.1. Konceptet bazike të JavaScript ........................................................................................... 48
11.1.1. Sintaksa e JavaScript ...................................................................................................... 49
11.1.2. Variablat ......................................................................................................................... 49
11.1.3. Operatorët ...................................................................................................................... 50
11.1.4. Strukturat kontrolluese .................................................................................................. 52
12. Deklarimi i kushtëzuar ......................................................................................................52
vii
13. Kontrolli me ciklet përsëritëse ..........................................................................................53
13.1. Funksionet ........................................................................................................................... 53
Kapitulli V
14. Zhvillimi i ueb-it ................................................................................................................55
15. Konkluzione ......................................................................................................................71
16. Literatura ..........................................................................................................................72
1
DIZAJNIMI I WEB FAQEVE ME HTML, CSS DHE JAVASCRIPT
1.Hyrje
Të dhënat, informatat si ( teksti, fotografitë, muzika, video klipe etj.) që ndodhen brenda
shfletuesit, janë paraqitur për përdoruesit dhe gjenerohen në mënyrë dinamike (në një
format të veçantë p.sh.në gjuhën programues e “HTML”, duke përdorur CSS–n si
dizajnues i web faqes ). Të gjitha këto të dhëna, informata apo ( ueb- aplikacione)
ndodhen në një Web-server. Gjuhët programuese janë një ndër elementet më të
rëndësishme për zbatimin e tyre në shkolla gjatë procesit edukativo-arismore, kryesisht
në lëndën e informatikës, duke kompletuar kështu një bazë të mirë për zhvillimin e
njohurive bashkëkohore të teknologjisë së informimit dhe komunikimit. Nuk mundë të
kemi një përparim në të kuptuarit e lëndës së informatikës, në qoftëse nxënësit nuk e
përvetësojnë në mënyrë të duhur dhe të nevojshme mënyren e programimit në
përgjithësi e kështu edhe krijimin e web aplikacioneve në HTML si gjuhë programuese në
veçanti. Për këtë qëllim, së pari do t`i paraqes njohuritë e nevojshme për krijimin e web
aplikacioneve në HTML, konkretisht për kodimin e aplikacioneve, në mënyrë që të bëhet
sa më e kuptueshme jo vetëm për nxënësit por edhe për lexuesin në përgjithësi. Duke e
pas parasysh këtë nevoje të domosdoshme teknologjike, është nje arsye e madhe pse e
kam zgjedhur këtë temë për diplomim në fakultetin e edukimit, drejtimi “Teknologji-
Informatikë”.
2
DIZAJNIMI I WEB FAQEVE ME HTML, CSS DHE JAVASCRIPT
2.Bazat për Ueb dizajn
2.1 Hapat e pare në ueb dizajn
Sigurohuni të zhvilloni një ueb dizajn i cili tërheq shikuesit në mënyrë efektive dhe të
përcjellë mesazhin tuaj në mënyrë që ju të merrni rezultate.
Të fokusoheni në Ueb dizajn duke e bërë atë që të jetë më i lehtë për t'u shikuar, pa
kompromentuar cilësinë estetike.
Është e rëndësishme për projektuesit e rinjë të faqeve ueb që të mësojnë bazat e ueb
dizajnit në mënyrën e duhur, në mënyrë që ata të mund të krijojnë faqet e internetit sa
më të paraqitshme si dhe funksionale. Janë të shumta burimet në dispozicion që
ndihmojnë fillestarët në ueb dizajn, kështu që këshillat apo shembujt e ilustruara me
fotografi në këtë punim do ti ndihmojë ueb dizajnerat të kapërcejnë vështirësitë e fillimit.
Merrni ndihmë nga një profesionist. Ka shumë për të mësuar nga dikush i cili ka zotëruar
tashmë ueb dizajn-in. Në këtë mënyrë, ju do të siguroheni që nuk do të bëni gabime
fillestare dhe gjithashtu do të keni një rast më të madh për t’u bërë një profesionist dhe
të vazhdoni të mësoni ueb dizajn.
3
DIZAJNIMI I WEB FAQEVE ME HTML, CSS DHE JAVASCRIPT
2.1 Dreamweaver
Për dizajnimin e ueb faqeve kemi aplikacione të ndryshme të cilat na ndihmojnë apo
edhe na e lehtësojnë punën gjatë shkruarjes së komandave gjatë programimit. Më
poshtë i kemi listuar disa prej tyre që janë më të njohur:
- Adobe Dreamweaver CC
- Adobe Fireworks
- Apache
- MySQL
- Notepad ++
- Sublime Text
Adobe Dreamweaver CC është
lider i programeve aplikative për
ndërtimin e web faqeve.
Dreamweaver është një program
aplikativ me të gjitha veglat, që ua
mundëson shfrytëzuesve të vet
ndërtimin e web faqeve dinamike, që
mbështet të gjitha gjuhët
programuese për ndërtimin e faqeve
dinamike, por njëkohësisht ua mundëson edhe shfrytëzuesve personal (amatorëve)
ndërtimin e faqeve statike. Njëri nga përparësitë e programit dreamweaver është se
shfrytëzimi është i lehtë dhe është një urë që na shpie drejtë profesionalizimit. Programi
frontpage (microsoft), është njëri prej programeve që me lehtësi mund të ndërtojmë web
faqe, por, pas një periudhe, p.sh, nëse numri i dokumenteve të web-it kalojnë mbi 50-
100, fillon të komplikohet puna. Ndërsa në dreamweaver nuk përballemi me probleme të
natyrve të tilla. Në këtë pjesë, do të mësojmë se si në mënyrën më efiçente, do të mund
të përfitojmë nga pjesët punuese të programit.1
1 Ramë Likaj, Dizajnimi i Ueb faqeve me Dreamweaver CS3.
4
DIZAJNIMI I WEB FAQEVE ME HTML, CSS DHE JAVASCRIPT
3.Hyrje në gjuhën programuese HTML
3.1 Hyrje në HTML
Ueb faqja paraqet një dokument tekstual që gati gjithmonë në vete përmban
informatë të formatuar dhe linqe me datoteka tjera. Regjistrimi i një informate special të
tillë në dokument tekstual realizohet me ndihmën e elementeve special tekstuale, të
quajtura tags ( komanda në formë etiketash, nofkash apo prapashtesash programore ).
Formati dhe domethënia e tyre përcaktohen nga e ashtuquajtura HTML ( HyperText
Markup Language ) ose gjuha për formatim hiperteksti, respektivisht gjuhë formatuese
hipertekstuale.
HTML në esence paraqet gjuhë për definim të ueb-dokumenteve. Ajo definon sintaksën
dhe udhëzon shfletuesin ( browser ) se si duhet ta paraqesë tekstin, fotografitë dhe
përmbajtjet tjera në një dokument, si një tërësi e integruar. Poashtu ajo i përshkruan
lidhjet në mes datotekës tekstuale, që krijohet në program tekstual ose me HTML vegël,
dhe asaj që mund të shihet kur paraqitet ueb-faqja nga kërkuesi i rrjetit.
Ueb-dokumentet mund të krijohen në çdo program tekstual ose në program për
formatizim teksti. Programi tekstual është program që formaton tekst të thjeshtë, ku nuk
ka zgjedhje shkronjash të ndryshme ( fonte ), tekst me ngjyrë më të theksuar
( bold ), shkronja kurzive ( italic ) ose stile të ndryshme. Kur shkruhet një tekst në një
program të këtillë, ajo përmbajtje shkruhet si tekst i pastër, pa kode për formatim.
5
DIZAJNIMI I WEB FAQEVE ME HTML, CSS DHE JAVASCRIPT
Por, është fakt se sot Ju mund të krijoni ueb-sajte edhe pa pasur fare njohuri nga HTML-
ja, edhe atë përmes përdorimit të veglave për solucione vizuele dhe krijimit të ueb-
faqeve, të cilat i “fshehin” HTML prapashtesat, respektivisht kodin HTML.
Këto vegla, që ndryshe janë të njohura edhe me emrin formatues WYSIWYG ( What You
See Is What You Get – merr atë që sheh ), që varësisht nga prania e elementeve në një
dokument dhe nga formatimi i tekstit në atë dokument, automatikisht gjenerojnë HTML
datoteka. Përparsia e këtyre veglave është se reduktojnë të shkruarit e vazhdueshëm të
komandave apo prapashteshave dhe krijimin e datotekave pa njohuri paraprake të
HTML-së. Mangësia kryesore është se dokumenti i prodhuar në vete përmban shumë
elemente të panevojshme, e disavantazh ka edhe pamundësinë që të bëhen prezantime
më komplekse. Për këtë arsye, preferohet që secili të ketë njohuri bazike për HTML-në.
Në gjuhën programuese HTML përodren edhe teknologji tjera të cilat luajnë rolin e
ndihmësit. Këto lehtësojnë punën në dizajnimin e faqes, shkruhen si nënprograme dhe
pastaj thirren sa herë që ka nevojë të përdoren.
Këto teknologji janë: JavaScript, CSS ( Cascading Style Sheets ), CGI ( Common Gateway
Interface ), VBScript ( Visual Basic Script ), por mund të ketë edhe teknologji të tjera.2
2 Z.Dika, A.Luma, Dizajnimi dhe zhvillimi i ueb-it, Shkup, 2007, faqe 147.
6
DIZAJNIMI I WEB FAQEVE ME HTML, CSS DHE JAVASCRIPT
3.2 Përdorimi i HTML-së në krijimin e ueb-it
Përhapja kaq e shpejtë e internetit dhe rëndësia e tij, kanë sfiduar programuesit
në internet që të krijojnë mjete, të cilat do të mundësonin krijimin e faqeve, përmbajtjeve
në ueb pa ndonjë përgatitje paraprake nga shkencat kompjuterike, apo teknikat e
programimit. Shtrohet pyetja pse të mësojmë HTML kur kemi mundësi të krijojmë ueb
faqe edhe vetëm nëse e njohim softverin përkatës dhe teknikat e dizajnimit? Përgjigja
është se, megjithatë, editorët e gatshëm të ueb faqeve nuk kujdesen edhe për detaje të
tjera që do të mundësonin të arrinim efektet edhe më të përkryera nga aspekti i detajeve
dizajnuese, përdorshmërisë dhe efikasitetit të ueb faqeve. Pra, nëse dëshironi të
specializoheni në fushën e dizajnit në ueb dhe të dalloheni nga performansat “mesatare”
të dizajnuesve softuerikë patjetër duhet të zhvilloni njohuri dhe shkathtësi pë përdorimin
e instruksioneve të HTML-së dhe aspektet e kodimit.3
3.3 Krijimi i një dokumenti në HTML
Dokumenti i tipit HTML është fajll i thjesht tekstual, i njohur edhe si fajll ASCII.
Edhe fajlli, si çdo ASCII fajll, mund të krijohet me çfardo tekst editori. Tekst editori është
program i cili përdoret për editimin e tekstit. Një tekst editor i cili është editori Notepad,
i cili instalohet me instalim të Windowsit.
Një dokument i tipit HTML mund të krijohet edhe me tekst procesor, siç është Word-i.
Ekzistojnë edhe programe të njohura si HTML editor, të cilat janë editor që ofrojnë edhe
disa lehtësi për krijuesit e HTML dokumenteve.
HTML dokumentet krijohen për t’u prezantuar në World Wide Web. HTML dokumentet
duhet të vendosen në kompjuterë të lidhur në Internet të njohur si Web Server, të cilët u
ofrojnë këto dokumente të gjithë atyre që kanë lidhje në Internet. 4
3 Z.Dika, A.Luma, Dizajnimi dhe zhvillimi i ueb-it, Shkup, 2007, faqe 149. 4 Ismail Kuksi, Programimi në HTML, Prizeren, 2012, faqe 3.
7
DIZAJNIMI I WEB FAQEVE ME HTML, CSS DHE JAVASCRIPT
Për shkak se HTML dokumentet e sotme janë dokumente me përmbajtje të llojllojshme
tekstuale dhe audio-vizuele. Vetëm përdorimi i tekst editorëve, ose HTML editorëve, do
të ndikonte shumë në produktivitetin e krijuesve të përmbajtjeve për Ueb. Për këtë arsye
sot përdoren aplikacione shumë të fuqishme për krijimin e ueb faqeve. Njëri nga këto
aplikacione është Dreamweaver i prodhuesit Macromedia, aplikacion tjetër i njohur është
edhe Front Page i Microsoft-it. Për krijimin e ueb dokumentit mund të nevojiten edhe
shumë aplikacione të tjera për përpunimin e figurave, fotografive, zërit dhe përmbajtjeve
të tjera që mund të jenë në një ueb faqe.
3.4 Sintaksa e HTML dokumenteve
Për të qenë sa më i suksesshëm në shkrimin dhe përpilimin e një HTML dokumenti
t’i japim disa rregulla sintaksore të cilat duhet në mënyrë të përpiktë të zbatojmë për të
mos pas problem më vonë gjatë ekzekutimit të programit:
Një element në HTML fillon me një tag / etiketë e hapjes në fillim.
Një element në HTML përfundon me një tag / etiketë të mbylljes në fund.
Përmbajtja e çdo elementi është në mes të etiketës së fillimit dhe të fundit.
Disa prej elementeve në HTML kanë përmbajtje të zbrazët.
Elementet e zbrazëta janë të mbyllura në etiketën e fillimit.
Atributet sigurojnë informata shtesë në lidhje me një element.
Atributet janë të vendosura gjithmonë me etiketën fillore.
Atributet shtohen me emër dhe vlerë.
Vlerat e atributeve duhet të jenë gjithmonë të mbyllura me thonjëza.
Thonjëzat e dyfishta janë më të zakonshme, por edhe thonjëzat e vetme janë të
lejuara gjithashtu.
Komentet mund të futen në dokumentin HTML për ta bërë atë më të lexueshëm
dhe të kuptueshëm. Komentet janë të injoruara nga shfletuesit dhe nuk shfaqen
në ueb faqe.5
5 Ismail Kuksi, Programimi në HTML, Prizeren, 2012, faqe 4.
8
DIZAJNIMI I WEB FAQEVE ME HTML, CSS DHE JAVASCRIPT
Atributet e HTML-Së shfrytëzohen për zgjerimin e veprimit të etiketave. Kemi lloje të
ndryshme të atributeve:
Class atributet ose ID
Name atributet
Stil atributet
Align atributet
Valign atributet
3.5 Struktura e një programi në HTML
Gjdo dokument në HTML fillon me elementin <html> brenda shkruhen të gjitha kodet
tjera në html dhe mbyllet me elementin përkatës mbyllës </html>, pastaj html
dokumentet përmbajnë kokën dhe trupin e tyre. Në kokën e html dokumentit shkruhen
të gjitha kodet që kanë për detyrë të manipulojnë kodin i cili gjendet në trupin e html
dokumentit. Dhe kuptohet në trupin e html dokumentit shkruhen të gjitha html kodet dhe
përmbajtja tekstuale apo grafike të cilën dëshirojmë të shfaqim në shfletues ( browser ).
Në kokë të html dokumentit mund të përcaktojmë se si elementet dhe përmbajtja tek
trupi do të duken.6
6 Jon Ducket, HTML & CSS Design and Build Websites.
<html> <head> <title>Faqja ime e pare</title> </head> <body> <h1>Welcome</h1> </body> </html>
9
DIZAJNIMI I WEB FAQEVE ME HTML, CSS DHE JAVASCRIPT
Këtu kemi skeleton e një html dokumenti dhe siq treguam më lartë se gjdo gjë në html
shkruhet brenda <html></html> elementeve dhe në brendi kemi kokën dhe trupin. Pra
gjdo html dokument ka kokën dhe trupin dhe në kodin më lart me elementin
<head></head> përcaktojm kokën e dokumentit. Fillimisht në elementin <head></head>
kemi një element <title> i cili përcakton titullin e faqes që do të shfaqet lart në shfletues.
Nga ky shembull mund të kuptojmë edhe një gjë, brenda një html elementi mund të
shkruajmë disa html elemente tjera. Dhe brenda këtyre html elementeve mund të
shkruajmë dhe disa elemente tjera. Thellësia vazhdon në bazë të nevojave që kemi dhe
logjikisht nga kërkesat strukturojmë html elementet në dokument. Siq shohim brenda
elementit <body> kemi elementin <h1>Welcome</h1>. Si fillim do të punojmë në trupin
e dokumentit pra brenda elementeve <body> pasi jemi në hapat fillestar dhe më vonë do
të sqarojm se si mund ti manipulojmë këto elemente në kokën e dokumentit për t’u dhënë
pamje të ndryshme madhësi apo ngjyra.
3.6 Formatizimi i dokumentit
Të gjitha dokumentet e HTML-së ( ueb faqet ) duhet të përdorin këtë format
themlorë si bazë, në të cilin do të mbështetet faqja. Ky format është i përkryer me katër
pale të etiketave, të cilat janë:
Etiketa e HTML-së tregon browserit tuaj se faqja është një dokument HTML. Etiketa
<html> duhet të jetë patjetër etiketa e pare në dokumentin tuaj HTML, kurse etiketa
</html> është etiketa e fundit në dokumentin HTML.7
7 Learn HTML and CSS with w3schools.
<html> dhe </html>
<head> dhe </head>
<title> dhe </title>
<body> dhe </body>
10
DIZAJNIMI I WEB FAQEVE ME HTML, CSS DHE JAVASCRIPT
Etiketat <head> përmbajnë etiketat e titullit të faqes, etiketat META të cilët janë makina
të kërkimit, që përdoren për të hartuar treguesin e faqes suaj, ndonjë etiketë bazë të
HTML-së, dhe disa kode të JavaScript-it. Sa për tani nuk duhet të koncentrohemi në etikatat
META, etiketat bazë të HTML-së, dhe kodet e JavaScript-it, sepse këto do të diskutohen
më vonë. Ju mund të ndërtoni ueb faqe edhe pa këto etiketa, dhe të shtoni ato më vonë
kur ju bëheni të rahatshëm me gjuhën programuese HTML.
Etiketat <title> janë të vendosura ndërmjet etiketave <head>, dhe përfshijnë titullin e
faqes ashtu si duket në shiritin e gjendjes ( status bar ), në anën e majt në këndin e lart të
ekranit. Ky titull do të jetë përshkrues i faqes suaj, por jo më tepër se 64 simbole me
gjatësi.
Etiketat <body> janë aty ku ju vendosni tërë përmbajtjen ( tekstet, fotografit dhe lidhjet
) që ju dëshironi të shihen në faqen tuaj. Etiketa body e fillimit është poashtu vendi ku ju
mund të cilësoni ngjyrën e sfondit ( background ), ngjyrën e tekstit, lidhjeve ( link ) dhe
ngjyrën e lidhjeve të vizatuara ( vlink ).
Më poshtë do të shihni se si ato duhet të jenë të rregulluara.
<html>
<head>
<title>Titulli i faqes suaj këtu </title>
<Meta name=”description” content=”Përshkrimi i faqes suaj këtu”>
</head>
<body>
E gjithë përmbajtja e faqes suaj shkruhet këtu..!
</body>
</html>
11
DIZAJNIMI I WEB FAQEVE ME HTML, CSS DHE JAVASCRIPT
4. Teksti në HTML
4.1 Fonti
Për të specifikuar fontin e përgjithshëm për faqen tuaj, shkruani instruksionin <basefont>
në fillim të pjesës <body>.
Shembull: Në figurën 1 është treguar pamja e ueb faqes në browser ( shfletues ).
HTML kodi për ta paraqitur shembullin e më sipërm është paraqitur në figurën 1.1.
Vetia color bënë përzgjedhjen e ngjyrës së dëshiruar për tekstin e caktuar. Vetia face
zgjedh tipin e dëshiruar të fontit, kurse vetia size specifikon madhësinë e dëshiruar të
fontit.8
8 Z.Dika, A.Luma, Dizajnimi dhe zhvillimi i ueb-it, Shkup, 2007, faqe 154-156.
12
DIZAJNIMI I WEB FAQEVE ME HTML, CSS DHE JAVASCRIPT
4.2 Titujt
Elementet për paraqitjen e titujve janë h1,
h2, h3 deri në h6. Sipas numrit elementi h1
ka përparsi më të madhe në një dokument
dhe elementi h6 ka përparsi më të vogël. Me
përparsi nënkuptojmë që nëse një tekst
rrethohet me elementin h1 ai do të shfaqet
më i madhi në tërë dokumentin. Gjithashtu
ueb shfletuesi përcjell këto elemente për të
kuptuar fillimin apo titullin e faqes në të
cilën po shfaqet teksti. Më saktësisht
strukturimi i tillë i faqeve ju ndihmon
motorëve të kërkimit siq është Google për të identifikuar më leht strukturën e ueb sajtit
që po kërkohet. Në figurën 1.2 kemi paraqitur pamjen në browser me ç’rast kemi
demostruar titujt duke filluar me elementin h1 deri tek ai h6.9
Për të parë html kodin shih figurën 1.3.
9 Learn HTML and CSS with w3school, faqe 9.
13
DIZAJNIMI I WEB FAQEVE ME HTML, CSS DHE JAVASCRIPT
4.3 Paragrafët
Elementi për paraqitjen e paragrafëve
është <p></p>. Ne mund të shfaqim
tërë tekstin në një paragraph të vetëm,
por zakonisht kur kemi të bëjmë me të
dhëna që nxjerren prej bazës së të
dhënave ( database ) në vend të
ndryshme paragrafi do duhet të
mbyllet dhe të shfaqet ndonjë element
tjetër që ka specifika tjera dhe pastaj
përsëri të fillohet me paragraph të ri.
Gjithashtu gjatë shfaqjes së
informacioneve në ueb sajt duhet të jemi kreativ, dhe të ndërtojmë strukturën e tekstit
që do të tërheq sytë e lexuesve. Në figurën 1.4 shihet pamja e paragrafëve të paraqitur
në shfletues.10
HTML kodi është paraqitur në figurën 1.5.
10 Learn HTML and CSS with w3school, faqe 10.
14
DIZAJNIMI I WEB FAQEVE ME HTML, CSS DHE JAVASCRIPT
4.4 Elementet për formatizim
Gjatë shkruarjes së një teksti duhet të jemi kreativ, në raste të ndryshme duhet të
përdorim kryerreshta dhe në raste të ndryshme të cilat duhet të tërheqin vëmendje tek
vizitorët. Në HTML egzistojnë elemente të posaqme për formatizim të teksteve në një
dokument. Në tabelën e mëposhtme kemi paraqitur instruksionet për formatim të tekstit:
<b>Teksti ketu</b> E paraqet tekstin si bold.
<i>Teksti ketu</i> E paraqet tekstin si Italic.
<u>Teksti ketu</u> E paraqet tekstin si të nënvizuar.
<sub>Teksti ketu</sub> E ‘ul’ dhe ‘e zvogëlon’ tekstin.
<sup>Teksti ketu</sup> E ‘ngrit’ dhe ‘e zvogëlon’ tekstin.
<strike>Teksti ketu</strike> Paraqet një vijë përmes tekstit.
<tt>Teksti ketu</tt> E paraqet tekstin si me makinë shtypi.
<pre>Teksti ketu</pre> E paraqet tekstin ashtu siç është, duke
përfshirë vendet e zbrazëta.
<em>Teksti ketu</em> Zakonisht e bënë tekstin italic.
<strong>Teksti ketu</strong> Zakonisht e bënë tekstin bold.
Tabela 1. Instruksionet për formatizim të tekstit.
15
DIZAJNIMI I WEB FAQEVE ME HTML, CSS DHE JAVASCRIPT
Në figurën 1.6 kemi disa shembuj të përdorimit të këtyre elementeve dhe rezultati që
shfaqin në shfletues.
Shënim: elementi <br> në figurën 1.6 është përdorur vetëm për ti ndar rreshtat.
4.5 Madhësia e tekstit
Në vazhdim janë dhënë elementet për ndërrimin e madhësisë së fontit:
<big>Teksti ketu</big> E rrit madhësinë e tekstit për një njësi.
<small> Teksti ketu </small> E zvogëlon madhësinë për një njësi.
<h1> Teksti ketu </h1> E paraqet tekstin si titull të madh.
<h6> Teksti ketu </h6> E paraqet tekstin si titull të vogël.
<font size=”1”>Tekst</font> E paraqet tekstin me madhësinë më të vogël (8 pt).
<font size=”7”>Tekst</font> E paraqet tekstin me madhësinë më të madhe (36 pt).
Tabela 2. Instruksionet për formatizim të tekstit.
Shembull: ( shih figurën 1.7 )
16
DIZAJNIMI I WEB FAQEVE ME HTML, CSS DHE JAVASCRIPT
5. Listat në HTML
Listat në gjuhën HTML, krijohen për të theksuar ose ndarë tekstet ose vlerat që kanë një
strukturë dhe një lidhshmëri logjike në mes veti. Këto lista mund të jenë:
Të pa numëruara ( ang. uncordered list)
Të numëruara ( ang. ordered list )
Të definuara ( ang. definition list )
5.1 Lista të pa numëruara
Lista të pa numëruara janë listat ku
ndarja e teksteve nuk ka nevojë për
vendosjen e numrave rendor. Këto lista
me tekste mund të vendosen me
etiketën <ul> dhe <li>. Ndarjet në lista
bëhet me etiketën <li> e cila nuk ka
nevojë për etiketë fundore </li>.
Struktura e listave të pa numëruara
është paraqitur në figurën 1.8 po ashtu
html kodin mund të shikoni në figurën
1.9.
17
DIZAJNIMI I WEB FAQEVE ME HTML, CSS DHE JAVASCRIPT
5.2 Lista të numëruara
Këto lista me tekste mund të vendosen me etiketën <ol> </ol>. Ndarjet në lista bëhet me
etiketën <li> e cila nuk ka nevojë për etiketën fundore </li>. Struktura e listave të
numëruara duket si në figurën 1.10.
5.3 Lista e definuara
Listat e definuara nuk paraqesin listë elementesh, më tepër paraqesin një listë termesh
dhe sqarime të termeve. Kjo listë përbëhet prej tri tag-eve:
<dl> ( ang.definition list ) që definon listën e definimit.
<dt> ( ang.definition term ) që definon termin në listën e definimit.
<dd> ( ang.definition description ) që definon përshkrimin e termit në listën e
definimit.
Në figurën 1.11 kemi paraqitur një shembull me listat e definuara.
Pra listat e definicioneve janë të përshtatshme për të dhënë sqarimin e shkurtesave që
paraqiten në tekst. Nëse teksti brenda etiketave <DT> dhe <DD> është i gjatë, ai mund të
ndahet në paragrafë të markuar <P>.
18
DIZAJNIMI I WEB FAQEVE ME HTML, CSS DHE JAVASCRIPT
6. Imazhet në HTML
6.1 Vendosja e imazhit në HTML
Për insertimin e imazheve në ueb faqe ne kemi zgjedhur dy mënyra, mënyrën nëpërmjet
folderit ku gjendet imazhi ( foto ) dhe mënyrën nëpërmjet link-ut.
Tek mënyra e parë ne do të tregojmë se si bëhet insertimi i imazheve nëpërmjet folderit
ku gjendet imazhi, pra përmes shteg-ut ( ang.path ).11
Një shembull konkret mund të shikoni në figurën 1.12.
11 Craig Grannell, CSS and HTML Web Design, faqe 125.
19
DIZAJNIMI I WEB FAQEVE ME HTML, CSS DHE JAVASCRIPT
Në figurën 1.12 është
paraqitur imazhi me emër
“itshqip.png”. Vetia ‘src’
tregon vendin ku ndodhet
imazhi që duam ta vendosim
në ueb faqe. Kodi që tregohet
në figurën 1.12 do të thotë se
imazhi ndodhet në folderin e
njejtë me atë të ueb faqes.
Se si do të duket imazhi në shfletues është paraqitur në figurën 1.13.
6.2 Ndryshimi i madhësisë së imazhit
Madhësia e imazhit në ueb faqe mund të ndërrohet dhe preferohet që të jetë sa më e
vogël, në mënyrë që fajlli HTML të mos ngarkohet. Kontrolli i madhësisë së imazhit mund
të bëhet nëse në tag-un për vendosje të imazhit shënojmë gjerësinë ( width ) apo
gjatësinë ( height ). Një shembull të till e kemi paraqitur në figurën 1.14.
20
DIZAJNIMI I WEB FAQEVE ME HTML, CSS DHE JAVASCRIPT
6.3 Atributet e imazhit
Në figurën 1.12 në elementin për shfaqje të imazheve kemi përdorur atributin src i cili
tregon rrugën apo burimin se ku ndodhet imazhi që dëshirojmë ta shfaqim në ueb faqe.
Gjatë programimit me html do të shohim se elementet kanë një ose më shumë atribute
brenda tyre dhe se ndonjëri nuk ka asnjë. Dhe kjo është e logjikshme sikurse në rastin e
elementit për kryerresht tek i cili nuk nevojitet asnjë atribut pasi që puna e tij është vetëm
hedhje në kryerresht. Por në rastine elementit për imazh e kemi patjetër atributin src me
të cilin i tregojmë shfletuesit se ku ta gjen fotografin që dëshirojmë ta shfaqim në
dokumentin tonë. Në tabelën e mëposhtme kemi paraqitur atributet e imazhit dhe
funksionin e tyre:
width Tregon gjerësinë e imazhit.
height Tregon largësin e imazhit.
border Përcakton kufit e imazhit.
src Specifikon shtegun URL-n e imazhit.
alt Përcakton një tekst alternativ nëse imazhi është zhdukur.
21
DIZAJNIMI I WEB FAQEVE ME HTML, CSS DHE JAVASCRIPT
align Përcakton drejtimin horizontal të imazhit dhe merr vlerë majtas, djathtas apo në qendër.
valign Përcakton drejtimin vertikal të imazhit dhe merr vlerë lart, posht apo në qendër.
hspace Hapsira horizontale rreth imazhit.
vsapce Hapsira vertikale rreth imazhit.
name Përcakton emrin e imazhit në dokument.
id Përcakton ID-n e imazhit në atë dokument.
style Kjo përdoret vetëm atëher kur përdorim CSS.
title Përcakton titullin ose emërton imazhin me emrin të cilin ju e vendosni, shfletuesit në mënyrë automatike e identifikojnë emrin e imazhit në momentin që ju e vendosni kursorin mbi imazh.
Tebela 3. Atributet e imazhit.
7. Linqet në HTML
7.1 Insertimi i linqeve
Linqet janë pjesa më
themelore e World Wide Web-
it. Pikërisht, linqet janë ato që
I bëjnë të gjitha lidhjet në web.
Link-u ose Hyperlink-u
paraqet një lidhje që
mundëson leximin e një teksti
( dokumenti ) nga një pike ku
është emri i link-ut te një pikë
tjetër të dokumentit. 12
12 Z.Dika, A.Luma, Dizajnimi dhe zhvillimi i ueb-it, Shkup, 2007, faqe 170.
22
DIZAJNIMI I WEB FAQEVE ME HTML, CSS DHE JAVASCRIPT
HTML kodin e një linku e kemi demonstruar në figurën 1.15.
7.2 Krijimi i linqeve me imazhe
Është e mundshme që një imazh të shndërrohet në link për më tepër faqe, varësisht se
në cilën pjesë të imazhit do të klikojmë.
Për të përdorur elementin <img> si një link vendoseni tagun <img> brenda një tagu <a>
si në figurën 1.15.
23
DIZAJNIMI I WEB FAQEVE ME HTML, CSS DHE JAVASCRIPT
Shembulli i mësipërm i demostruar në shfletues ( browser ), figura 1.16.
7.3 Linku me e-mail
Shembull nëse dëshirojmë të lidhemi në e-mail adresë të një ueb serveri
www.hotmail.com me linkun Më dërgo e-mail, kodi në HTML do të duket si vijon:
24
DIZAJNIMI I WEB FAQEVE ME HTML, CSS DHE JAVASCRIPT
Në këtë mënyrë, vizitorët shumë
leht munden të dërgojnë komentet
dhe vërejtjet e tyre për faqen tuaj,
si një informatë mjaft e
rëndësishme për zhvillimin e ueb-it.
Rezultati në shfletues, pas
ekzekutimit të kodit HTML mund të
shihni në figurën 1.17.
8. Tabelat në HTML
Tabelat paraqesin një element shumë të përshtatshëm për paraqitjen e të dhënave në
ueb faqe. Përveq mënyrës klasike të përdorimit të tabelave, në HTML tabelat
shfrytëzohen edhe për kontrollimin e vendosjes së teksteve dhe fotografive në ueb faqe.
Vendosja e elementeve të ueb faqes në fushat e tabelës paraqet një teknikë të ueb
dizajnerit. Në fushat e tabelës mund të vendosim elemente si p.sh tekst, fotografi, link
dhe tabela të tjera. Tabela formohet nga rreshtat ( ang.row ) dhe nga kolonat (
ang.column ), pikëpremja e tyre formon celulat ( ang.cell ).
8.1 Krijimi i tabelës
Tabelat përshkruhen me ndihmën e etiketës së përbërë <table> e cila mund të ketë më
shumë atribute:
Border përshkruan gjerësinë e kornizës së jashtme të tabelës.
Cellsapcing përshkruan gjerësinë e vijave ndarëse të dy celulave.
25
DIZAJNIMI I WEB FAQEVE ME HTML, CSS DHE JAVASCRIPT
Cellpadding përshkruan hapsirën rreth përmbajtjes së celulës.
Width përshkruan gjerësinë e plotë të tabelës.
Nëntitulli i tabelës mund te jepet me etiketën caption e cila shkruhet mbi tabelë, dhe
mund të ketë atributin align:
Top, middle, bottom për rrafshim vertical.
Left, center, right për rrafshim horizontal.
Çdo rresht në tabelë përshkruhet në mes etiketave <tr> dhe </tr> ( ang.table row ). Edhe
etiketa <tr> mund të ketë atributet:
Align me vlera: left, center, right për rrafshim horizontal.
Valign me vlera: top, middle, bottom për rrafshim vertical.
Celulat përshkruhen në mes etiketave <td> dhe </td>. Etiketa <td> i ka këto atribute:
Align për rrafshim horizontal.
Valign për rrafshim vertikal.
Rowspan për bashkim horizontal të celulave.
Colspan për bashkim vertikal të celulave.
Etiketa <th> i ka vetitë e njejta si etiketa <td> vetëm se tekstin e qendërzon dhe e thekson
si titull të kolonës.13
Kodi HTML i një tabele duket si në figurën 1.17.
13 Learn HTML and CSS with w3schools, faqe 65-88.
26
DIZAJNIMI I WEB FAQEVE ME HTML, CSS DHE JAVASCRIPT
Rezultati në shfletues, pas ekzekutimit të kodimit.
27
DIZAJNIMI I WEB FAQEVE ME HTML, CSS DHE JAVASCRIPT
8.1 Formatizimi i tabelës
Ekzistojnë veti të ndryshme që mund të shtohen në instruksionet për themelimin e
tabelës, të cilat mundësojnë që tabelat të jenë një mjet i fuqishëm në dizajnimin në ueb.
Karakteristikat në vazhdim mund të shtohen në instruksionin <table>.
Vetia Përshkrimi
align= left, center, right Pozicionim majtas i tabelës. Qendërzim i tabelës. Pozicionim djathtas i tabelës.
background=emri i fajllit Imazh i vendosur brenda tabelës.
bgcolor=#rrggbb Ngjyra e prapavijës.
border=n Trashësia e kufirit
bordercolor=#rrggbb Hija e kufirit
cellpadding=n Distanca ndërmjet celulës dhe përmbajtjes.
cellspacing=n Hapsira ndërmjet celulave të tabelës.
nowrap Mbron nga rreshtat e rinj në rastin kur përmbajtja është më e gjerë se dritarja e shfletuesit.
frame= void above below lhs rhs hsides vsides box
I heq të gjithë kufijtë e jashtëm. Tregon kufirin në pjesën e sipërme. Tregon kufirin në pjesën e poshtme. Tregon kufirin në anën e majtë të tabelës. Tregon kufirin në anën e djathtë të tabelës. Tregon kufirin në të dy anët horizontale. Tregon kufirin në të dy anët vertikale. Tregon kufirin në të gjitha anët.
valign= top bottom
Pozicionon përmbajtjen në pjesën e epërme të celulave. Pozicionon përmbajtjen në pjesën e poshtme të celulave.
width= n, n n, n%
Gjerësia minimale e tabelës në pikselë. Gjerësia minimale në përqindje të madhësisë së dritares.
Tebela 4. Instruksionet e tabelës.
28
DIZAJNIMI I WEB FAQEVE ME HTML, CSS DHE JAVASCRIPT
Karakteristikat e tabelës vendosen për tërë tabelën. Në disa raste, karekteristika të
caktuara, vendosen për një celulë të vetme dhe ato kanë prioritet më të madh për dallim
nga karakteristikat e përgjithshme të tabelës.
Këto karakteristika mund t’u shtohen instruksioneve <tr> dhe <td>.
Vetia Përshkrimi
align= left right center
Pozicionim i përmbajtjes, majtas celulës. Qendërzim i përmbajtjes. Pozicionim i përmbajtjes djathtas celulës.
background=emri i fajllit. Vendos imazh në prapavijën e celulës.
Bgcolor=#rrggbb Vendos ngjyrë në prapavijën e celulës.
Bordercolor=#rrggbb Vendos ngjyrë në kufirin e celulës.
Bordercolordark=#rrggbb Vendos ngjyrë për hijen e kufirit të celulave.
Valign= top middle bottom
Pozicionon lartë celulës. Pozicionon në mes celulës. Pozicionon poshtë celulës.
width= n n%
Specifikon gjerësinë minimale të celulave, në pikselë. Specifikon gjerësinë minimale të celulave, në përqindje të gjerësisë së tabelës.
height= n n%
Lartësia minimale e celulave në pikselë. Lartësia minimale e celulave në përqindje të lartësisë së tabelës.
Tebela 5. Instruksionet e tabelës.
29
DIZAJNIMI I WEB FAQEVE ME HTML, CSS DHE JAVASCRIPT
9.Hyrje në CSS
9.1 Çfarë është CSS
CSS nënkupton shkurtesën për Cascading Style Sheets që në përkthim të lire do të thotë:
‘Shtresat për vendosjen e stileve në mënyrë kaskade’.
CSS është një fajll ( file ) stili i cili i jep forma, dimension, ngjyra kodit HTML. Janë disa
versione të CSS, dhe më i fundit është ai CSS3 me më shumë atribute, por kujdes, pasi
CSS3 suportohet vetëm nga shfletuesit e fundit: Firefox, Chrome, Opera dhe disa atribute
në IE9 ( internet explorer ).
Pra CSS është hartuar kryesisht per te mundesuar ndarjen e permbajtjes se dokumentit i
shkruar ne html ose ne nje gjuhe te ngjashme markup, duke perfshire elemente te tilla si
ngjyra, layout, fonts etj
30
DIZAJNIMI I WEB FAQEVE ME HTML, CSS DHE JAVASCRIPT
9.2 Përparësitë e përdorimit të CSS në ueb
Duke përcaktuar paraqitjen të ndarë nga
përmbajtja, Style Sheets na mundëson të
ruajmë të gjitha informatat për stilin dhe
mënyrën e paraqitjes së elementeve të
një dokumenti HTML në një fajll të
vetëm. Ky fajll, që njihet si ‘shtresa e
jashtme për stilet’, përveç që ruan të
gjitha informatat për paraqitjen e
elementeve në ueb faqe, si e till, na
mundëson që në rast nevoje për ndryshimin e stilit të ndonjë elementi ta bëjmë atë nga
një vend i vetëm, i cili në mënyrë të njëhershëm do të vlejë për të gjitha faqet e lidhura
me të. Pra, me editimin e vetëm një CSS fajlli të jashtëm, mund të gjeneroni azhurimin e
përmbajtjes së të gjitha ueb faqeve të lidhura me të. Pikërisht kjo, është një ndër vetitë e
CSS, që shënoi ndryshimin në mënyrën e zhvillimit dhe dizajnimit të ueb faqes. 14
9.3 Mënyra e aplikimit të CSS në ueb faqe
Ka tri mënyra të vendosjes së stileve në një ueb dokument dhe atë:
Inline Styles ( stili brenda elementit );
Embedded Style Sheets ( stile të bashkangjitura në ueb dokument );
External Style Sheets ( stile të përcaktuara në fajlle të jashtme );
9.3.1 Stilet brenda elementit ( Inline Styles )
Me Inline Styles mundësohet vendosja e stileve drejtpërdrejt në elementin përkatës, duke
shfrytëzuar atributin style. Pra, në vetë strukturën e dokumentit mund të intervenohet
14 Z.Dika, A.Luma, Dizajnimi dhe zhvillimi i ueb-it, Shkup, 2007, faqe 212-215.
31
DIZAJNIMI I WEB FAQEVE ME HTML, CSS DHE JAVASCRIPT
me stil, duke përzier përmbajtjen dhe prezantimin e elementit. Në vazhdim është
paraqitur një e till, që do të përcaktoj ngjyrën dhe margjinën e majtë të paragrafit:
Apo siq shihet në figurën 1.19 paraqitja në shfletues:
Pra, Inline Styles si një përzierje e konceptit të CSS preferohet të përdoret vetëm në
raste të rralla. Dizajnuesit e përdorin vetëm atëherë kur dëshirojnë të zëvendësojnë
prioritetin e aplikimit të stilit, kur kemi të bëjmë me ‘stile konfliktuale’ për të cilat do të
flasim pak më poshtë.
9.3.2 Stilet e bashkangjitura ( Embedded Style Sheets )
Embedded Style Sheet mund të shfrytëzohet kur një ueb faqe, spo një dokument përmban
një stil unik. Ky lloj stili, i bashkangjitet dokumentit në ballinën e tij, duke e paraqitur atë
me instruksionin <style>, mbasi shfletuesi e shfaq dokumentin duke e lexuar kodin e tij
rresht për rresht. Rreshti <style> i tregon shfletuesit se në vazhdim pasojnë instruksione
të shkruara me sintaksën dhe rregullat e CSS, si në vijim:
<p style="color: red; margin-left: 20px"> Ndryshimi i margjines se majt</p>
32
DIZAJNIMI I WEB FAQEVE ME HTML, CSS DHE JAVASCRIPT
Shfletuesi tani do ta lexoj stilin dhe do ta implementojë atë sa here që do të hasë në
HTML instruksionet <body>, <p> apo <hr>.
9.3.3 Stilet e jashtme ( External Style Sheet )
Mënyra më efikase dhe më e përdorur për vendosjen e stileve në dokumentet e uebit
është mënyra e të shkruarit në një fajll, që ndodhet jashtë tij. Pra, me External Style Sheet,
nënkuptohet një fajll i jashtëm, i cili përmban stilet që përcaktojnë paraqitjen e
elementeve të ueb faqeve. Ky fajll i jashtëm mund të lidhet me secilin dokument që duam
dhe i njejti , në mënyrë automatike, do të kujdeset për prezantimin e të gjitha faqeve të
lidhura me të, duke i azhurnuar ato drejtpërdrejt.
External Style Sheet mund të shkruhet nga ndonjë editor tekstual dhe të ruhet me
prapashtesën ”.css”. Që një dokument të mund të shfrytëzojë stilet e definuara në fajllin
e stileve të jashtme, duhet të lidhet me të, duke shfrytëzuar instruksionin <link>, i cili
shkruhet në kokën e dokumentit HTML, sipas sintaksës vijuese:
Pra, shfletuesi do të lexojë definimet e stilit në fajllin ‘stili.css’ dhe formaton dokumentin,
duke e zbatuar atë.
Në figurën 1.20, është ilustruar një shembull i përdorimit të External Style Sheets.
<head> <style type=”text/css”> hr {color: red} p {margin-left: 20px} body {background-image: url(“foto/logo.png”)} </style> </head>
<head>
<link rel=”stylesheet” type=”text/css” href=”stili.css” />
</head
33
DIZAJNIMI I WEB FAQEVE ME HTML, CSS DHE JAVASCRIPT
9.4 Selektorët
Selektorët përdoren për selektimin e elementeve të HTML-së ( apo çfarëdo gjuhe ) të
cilat do të manipulohen me CSS.
Pra për ti identifikuar këto grupime në CSS përdorim selektorë ose ndryshe këta
selektorë ‘i thërrasim’ nga sektori body i html-së në sektorin style nëpërmjet
selektorëve. Disa prej slektorëve që përdoren më shumë do ti sqarojmë në vazhdim.15
15 http://forum.itshqip.com/index.php?forums/html-css-javascript.61/
34
DIZAJNIMI I WEB FAQEVE ME HTML, CSS DHE JAVASCRIPT
9.5 Selektorët elementarë
Selektori bazë, apo elementar është më i përdoruri në CSS. Përmes tij mund të specifikoni
vetitë e një HTML elementi, duke e paraqitur atë në mënyrë të drejtëpërdrejtë. Selektorët
elementarë definohen për çdo element. Shembulli i mëposhtëm tregon përcaktimin e
ngjyrës së tekstit dhe të prapavijës për të gjitha elementet a në dokument:
9.6 Selektorët klasë
Selektori klasë ( ang.class ) është një emërtim që krijojmë ne për të identifikuar grupime
kudo qofshin në faqe p.sh, <div class=”sidebar”></div> na jep mundësinë të stilojmë me
CSS elemente që përbëjnë sidebari-in e pare, këtu ka rëndësi të madhe që ta “thërrasim”
me të njejtin emërtim kur e përdorim si selektor. Shembulli i dhënë më posht tregon se si
të përdoren selektorët klasë:
9.7 Selektorët ID
Përmes selektorit ID mund t’i definoni vetitë e caktuara për një element unik në HTML.
Selektori ID shënohet me shenjën ‘#’. Shembulli i mëposhtëm do të vendosë stilin për
elementin që e ka identifikuesin me emrin lajmi:
a {
color: white;
background-color: green;
}
.sidebar {
text-align: right;
color: red;
padding: 10px;
}
35
DIZAJNIMI I WEB FAQEVE ME HTML, CSS DHE JAVASCRIPT
10. Prapavijat në CSS
Ka qenë praktikë që kur përcaktojmë prapavijën ( backgroundin ) e një dokumenti ta
bëjmë atë duke inkorporuar atributin bgcolor në HTML elementin body. Ndërsa me CSS
mundësohet jo vetëm të përcaktojmë prapavijën për tërë dokumentin, por në mënyrë
efikase mundemi të përcaktojmë ngjyra apo prapavija edhe për bllok elemente apo
elemente të vetme. Në tabelën në vazhdim janë përshkruar atributet e mundshme në CSS
si dhe përshkrimi dhe vleraqë mund të marrin ata ( vetitë e elementeve në CSS sipas
standardeve të definuara nga World Wide Web.16
Atributet Përshkrimi Vlera
Background Vendos prapavijën background-color background-image background-repeat background-attachment background-position
background-attachment Përcakton nëse imazhi i prapavijës është i fiksuar ose lëviz deri në fund të faqes.
scroll fixed
background-color Cakton ngjyrën e prapavijës në një element.
color-rgb color-hex color-name transparent
background-image Cakton një imazh si prapavijë.
url (URL) none
background-position Cakton pozitën e një imazhi të prapavijës.
top left; cener; right center left; center; right bottom left; center; right x% y% xpos ypos
16 Z.Dika, A.Luma, Dizajnimi dhe zhvillimi i ueb-it, Shkup, 2007, faqe 229.
#lajmi {
color: green;
size: 12px;
}
36
DIZAJNIMI I WEB FAQEVE ME HTML, CSS DHE JAVASCRIPT
background-repeat Vendosë nëse/si një imazh si prapavijë do të përsëritet.
repeat repeat-x repeat-y no-repeat
Tabela 6. Atributet për prapavijën në CSS
Shembull:
10.1 Teksti në CSS
Tiparet për tekstin në CSS mundësojnë të kontrollojmë paraqitjen e tekstit. Përmes kësaj
mund të ndryshoni ngjyrën e tekstit, të zmadhoni apo zvogloni hapsirën midis shkronjave
në tekst, të radhitni tekstin, dekoroni etj. Në vazhdim është dhënë tabela për mundësitë
e manipulimit me tekstin në CSS.17
Atributet Përshkrimi Vlera
Color Cakton ngjyrën e tekstit. color
Direction Rregullon drejtimin e tekstit. ltr rtl
Line-height Rregullon distanën në mes vijave. normal number length
Letter-spacing Zvogëlon dhe zmadhon hapsirën midis karaktereve.
normal length
Text-align Cakton se nga cila anë do të vendoset teksti i çdo elementi.
left right
17 Z.Dika, A.Luma, Dizajnimi dhe zhvillimi i ueb-it, Shkup, 2007, faqe 232.
body {
background-image: url ( ‘logo.png’ );
background-repeat: no-repeat;
background-attachment: fixed;
}
37
DIZAJNIMI I WEB FAQEVE ME HTML, CSS DHE JAVASCRIPT
center justify
Text-decoration Shton dekorimin në tekst. none underline overline line- through blink
Text-indent Praqitja e kryerreshtit. Length %
Text-shadow Përcakton hijen. none color length
Text-transform Kontrollon shkronjat në një element. none capitalize uppercase lowercase
White-sapce Vendos hapësirën e bardh brenda një elementi.
normal pre nowrap
Word-spacing Zvoglon dhe zmadhon hapësirën midis fjalëve në tekst.
normal length
Tabela 7. Atributet për formatizimin e tekstit.
Shembull:
h1 {
color: #f77a14;
letter-spacing: -3px;
}
h2 {
color: #dda0dd;
letter-spacing: 0.5cm;
}
p {
color: rgb(247.122.20)
}
38
DIZAJNIMI I WEB FAQEVE ME HTML, CSS DHE JAVASCRIPT
Shembulli më lart i demostruar në shfletues, figura 1.21.
10.2 Fontet në CSS
Atributet e fonteve në CSS na mundësojnë që të ndryshojmë disa veti të tekstit si: llojin e
fonti, madhësinë e tij, stilin, trashësinë etj. Në tabelën në vijim janë paraqitur atributet
për fontin:18
Atributet Përshkrimi Vlera
Font Deklarimi i instruksionit font për të gjitha tiparet.
font-style font-variant font-weight font-size line-height font-family caption icon menu
icon menu caption icon menu message-box small-caption status-bar
font-family Përcakton font family family-name generic-family
font-size Përcakton madhësin e fontit
xx-small z-small
x-large xx-large
18 Z.Dika, A.Luma, Dizajnimi dhe zhvillimi i ueb-it, Shkup, 2007, faqe 234.
39
DIZAJNIMI I WEB FAQEVE ME HTML, CSS DHE JAVASCRIPT
small medium large
smaller larger length
font-size-adjust Specifikon vlerën e një elementi
none number
font-stretch Ngushton ose zgjeron font family
normal wider narrower ultra-condensed extra-condensed condensed
semi-condensed semi-expanded expanded extra-expanded ultra-expanded
font-style Përcakton stilin e fontit normal italic oblique
font-variant Paraqet tekstin në shkronja të vogla – të mëdha ose normale.
normal small-caps
font-weight Përcakton trashësinë e fontit.
normal bold bolder lighter
100; 200; 300; 400; 500; 600; 700; 800; 900;
Tabela 8. Atriutet për formatizimin të tekstit.
Shembull:
Ky shembull demonstron se si të ndryshoni formatin e tekstit, duke e përdorur External
Style Sheet, shih figurën 1.22.
40
DIZAJNIMI I WEB FAQEVE ME HTML, CSS DHE JAVASCRIPT
10.3 Kufijtë në CSS ( borders )
Atributet për kufijtë në CSS ju mundësojnë të specifikoni ngjyrën dhe stilin e një kufiri të
elementit. Në HTML janë tabelat që kujdesen për paraqitjen e kufijve përreth tekstit
përderisa në CSS nëpërmjet vetisë për kufijtë mund të vendosen kufij me efekte të
ndryshme, të cilat mund të zbatohen për çdo element. Në vazhdim, janë dhënë të gjitha
mundësitë e CSS kufijve:19
Atributi Përshkrimi Vlera
border Vetia për vendosjen e kufirit. Border-width border-style border-color
19 Learn HTML and CSS with w3schools, faqe 66. 20 Z.Dika, A.Luma, Dizajnimi dhe zhvillimi i ueb-it, Shkup, 2007, faqe 237-239.
41
DIZAJNIMI I WEB FAQEVE ME HTML, CSS DHE JAVASCRIPT
Border-bottom Vetia për vendosjen e kufirit të poshtëm me mundësi të vetisë për shkurtesa.
Border-bottom-width border-style border-color
Border-bottom-color Vendos ngjyrën në kufirin e poshtëm.
Border-color
Border-bottom-style Vendos stilin në kufirin e poshtëm.
Border-style
Border-bottom-width Vendos gjerësinë e kufirit të poshtëm.
Thin medium
thick length
Border-color Vendos ngjyrën për katër kufijtë dhe mund të vendosen katër ngjyra të veçanta.
Color
Border-left Vetia për vendosjen e kufirit të majt me mundësi të vetisë për shkurtesa.
Border-left-width border-style border-color
Border-left-color Vendos ngjyrën për kufirin e majt. Border-color
Border-left-style Vendos stilin për kufirin e majt. Border-style
Border-left-width Vendos gjerësinë e kufirit të majt. Thin medium
thick length
Border-right Vetia për vendosjen e kufirit të djathtë me mundësi të vetisë për shkurtesa.
Border-right-width border-style border-color
Border-right-color Vendos ngjyrën për kufirin e djathtë.
Border-color
Border-right-style Vendos stilin për kufirin e djathtë. Border-style
Border-right-width Vendos gjerësinë e kufirit të djathtë.
Thin medium
thick length
Border-style Vendos stilin për të katër kufijtë me mundësi për përcaktimin e katër vetive të veçanta.
None dotted dashed solid double
Groove ridge inset outset
Border-top Vetia përvendosjen e kufirit të sipërm me mundësi të vetisë për shkurtesa.
Border-top-width border-style border-color
Border-top-color Vendos ngjyrën për kufirin e lartë. Border-color
Border-top-style Vendos stilin për kufirin e lartë. Border-style
42
DIZAJNIMI I WEB FAQEVE ME HTML, CSS DHE JAVASCRIPT
Border-top-width Vendos gjerësinë e kufirit të lartë. Thin medium
thick length
Border-width Vetia për vendosjen e gjerësisë së kufirit.
Thin medium
thick length
Tabela. 9 Atributet për formatizimin e vijave.
Shembull:
Ky shembull demonstron se si t’i definoni vetitë e kufirit në tekst, duke përdorur ‘External
Style Sheet’.
43
DIZAJNIMI I WEB FAQEVE ME HTML, CSS DHE JAVASCRIPT
10.4 Margjinat në CSS
Margjinat mund të marrin vlera të caktuara për të definuar sasinë e hapsirës që do të
vendoset në ndonjërën anë të elementit, siç mund të jetë ajo lart, djathtas, posht ose
majtas, apo në katër anët e elementit përnjëherë, duke shfrytëzuar vetinë për shkurtesa.
Margjinat mund të marrin edhe vlera negative, në rastin kur dëshirojmë të mbulojmë
përmbajtjen. Në vazhdim janë dhënë atributet për margjinat:20
Atributi Përshkrimi Vlera
margin Deklaron vendosjen e margjinës.
Margin-top margin-right margin-bottom margin-left
Margin-bottom Vendos margjinën e poshtme të elementit
Auto length %
Margin-left Vendos margjinën e majt të një elementi.
Auto length %
Margin-right Vendos margjinën e djatht të një elementi.
Auto length %
Margin-top Vendos margjinën e sipërme të një elementi.
Auto length %
Tabela. 10 Atributet për dizajnimin e margjinave.
Shembull:
Ky shembull demonstron si t’i ndryshoni të gjitha margjinat me një deklarim. Nëse
dëshirojmë të rrethojmë një tekst të caktuar me margjina në të gjitha anët: ajo e sipërmja
10px, e djathta 20px, e poshtmja 10px dhe e majta 20px, atëherë duke shfrytëzuar vetinë
për shkurtesa do të shkruanim:
20 Z.Dika, A.Luma, Dizajnimi dhe zhvillimi i ueb-it, Shkup, 2007, faqe 242.
44
DIZAJNIMI I WEB FAQEVE ME HTML, CSS DHE JAVASCRIPT
Dhe, si rezultat, për një tekst të ballinë, me stil italic, ku katrori me ngjyrë portokalli tregon
boxin përreth tekstit, në të cilin vendosen margjiant, do të fitonim paraqitjen si në figurën
1.24.
10.5 Listat në CSS
Në kapitullin II u shpjegua rëndësia e HTML elementit për vendosjen e listave, të cilat
gjeneroheshin automatikisht, me qëllim që autori të mundet me lehtësi të ndryshojë
mënyrën e listimit si dhe pamjen e vijave ndarëse në listë ( me vijë, me pika – bullets,
katrorë apo me numra dhe shkronja të ndryshëm ). Kjo, bëhej përmes elementeve ul dhe
ol. Atributet e CSS rregullës për stile të listave janë dhënë në vijim:21
21 Z.Dika, A.Luma, Dizajnimi dhe zhvillimi i ueb-it, Shkup, 2007, faqe 244,245.
h1 {
margin: 10px 20px 10px 20px;
}
45
DIZAJNIMI I WEB FAQEVE ME HTML, CSS DHE JAVASCRIPT
Atributi Përshkrimi Vlera
list-style Deklaron vendosjen e listës duke përkrahur edhe vetinë e shkurtesave për të definuar të gjithë vetitë në një deklarim.
list-style-type list-style-position list-style-image
list-style-image Vendos stilin – imazhin none url
list-style-position Tregon vendodhjen e shenjës së listës në listën konkrete.
Inside outside
list-style-type Vendos tipin e shenjës – markuesit në listë.
none disc circle square decimal decimal-leading-zero lower-roman upper-roman lower-alpha upper-alpha lower-greek lower-latin
upper-latin hebrew armenian georgian cjk-ideographic hiragana katakana hiragana-iroha katakana-iroha
marker-offset auto length
Tabela. 11 Atributet për rregullimin e listave në CSS.
46
DIZAJNIMI I WEB FAQEVE ME HTML, CSS DHE JAVASCRIPT
Shembull:
Ky shembull, demonstron se si të ndryshoni llojet e listave, duke përdorur CSS atributet
për lista.
47
DIZAJNIMI I WEB FAQEVE ME HTML, CSS DHE JAVASCRIPT
11. JavaScript
11.1 Hyrje në JavaScript
JavaScript përbën një mjet të rëndësishëm për përdorim ngase mundëson dhënien e
interaktivitetit për HTML ueb faqet. JavaScript është një gjuhë skriptimi, një gjuhë
skriptimi është një gjuhë programimi e leht ( e thjeshtuar ). JavaScript është një gjuhë e
interpretuar ( dmth që skriptat ekzekutohen pa patur nevojë që të komplimohen /
përkthehen paraprakisht ).
Pra është një gjuhë skriptimi më popullore në internet dhe punon në të gjithë shfletuesit
kryesor si: IE ( internet explorer ), Firefox, Chrome, Opera, Safari.
48
DIZAJNIMI I WEB FAQEVE ME HTML, CSS DHE JAVASCRIPT
11.1 Konceptet bazike të JavaScript
JavaScript paraqitet si një tekst i integruar me HTML që përdoret për të gjeneruar ueb
faqe. Kjo, nënkupton se për ta shkruar JavaScript-in do të jetë i mjaftueshëm edhe një
editor tekstual i thjeshtë. Karakteristikat kryesore të JavaScript janë:22
Skripta mund të përbëhet vetëm nga një sekuencë komandash;
Nuk ka nevojë për paraqitjen statike të variablave, sepse ato mund të
deklarohen kudo në program;
Objektet e paracaktuara në JavaScript
Është kompatibile me të gjitha platformat.
JavaScript mund të vendoset kudo përbrenda instruksioneve <html> në faqe. Në vazhdim,
është dhënë struktura e sintaksës për deklarimin e JavaScrip në faqe:
Instruksioni <script> përdoret për t’i treguar shfletuesit se në vazhdim pason skripta e
kodit, që do të zgjasë deri kur të haset instruksioni i njejtë, por i mbyllur.
22 Z.Dika, A.Luma, Dizajnimi dhe zhvillimi i ueb-it, Shkup, 2007, faqe 293.
<html>
<head>
<title>JavaScript</title>
<script type=”text/javascript”>
Këtu vendoset skripta
</script>
</head>
</html>
49
DIZAJNIMI I WEB FAQEVE ME HTML, CSS DHE JAVASCRIPT
11.1.1 Sintaksa e JavaScript
Gjatë shkrimit të skripteve, si dhe gjatë përpilimit të programeve në gjuhët tjera,
preferohet përdorimi i komenteve përgjatë kodit. Komentet përbëjnë shënime për
programuesin, ose për ata që do ta lexojnë kodin, me qëllim të shpjegimit të logjikës së
përdorur, krahasuar me gjuhën natyrale. Komentet janë të mirëseardhura sidomos gjatë
procesit të testimit, kur identifikohen gabimet në kod edhe për çdo dyshim preferohet të
vendoset një koment, si shkaktar i mundshëm i gabimit, me mundësi për t’u rikthyer më
vonë. Si edhe në gjuhët tjera komenti shkruhet si në vijim:23
Gjithashtu, mund të shkruhen edhe komente më të gjata, që mund të shtrihen në disa
rreshta. Teksti që ndodhet midis shenjës për komente, në më shumë rreshta, do të
injorohet nga kompjuteri, apo interpretuesi në këtë rast:
11.1.2 Variablat
Variabla përbën një vend në memorien RAM, e cila mund të përdoret për të mbajtur,
ruajtur një vlerë, apo nëse ka nevojë edhe të ndryshohet më vonë nga programi. Kur
deklarohet një variable, kompjuterit i urdhërohet të rezervojë një vend në memorie, ku
do të ruhet lloji i të dhënës dhe vlera e tij.
23 Z.Dika, A.Luma, Dizajnimi dhe zhvillimi i ueb-it, Shkup, 2007, faqe 294.
// Ky është një koment
/* Ky është një koment shumërreshtash
apo një bllok koment */
50
DIZAJNIMI I WEB FAQEVE ME HTML, CSS DHE JAVASCRIPT
Pra, kur deklarojmë një variable, gjithashtu duhet të identifikojmë edhe emrin e variables.
Në JavaScript deklarimi i variables bëhet nëpërmjet fjalës së rezervuar var. Forma e
përgjithshme e deklarimit është paraqitur në vijim:
Në tabelën e më poshtme janë dhënë disa deklarime të sakta dhe të pasakta të
variablave:
Emërtimi i saktë Emërtimi i pasaktë
emri1 10 emri
cmimi_fix Cmimi.fix
_abc emri#mbiemri
Abc_22 A-23
A23 5
11.1.3 Operatorët
Në JavaScript egzistojnë disa kategori të operatorëve si: aritmetikorë apo matematikorë,
krahasues dhe logjikë.24
Operatorët aritmetikorë përdoren për kryerjen e funksioneve matematikore.
Operatorët më të përdorur janë:
Mbledhja(+)
është një operacion aritmetikor që përdoret për të mbledhur dy
madhësi:
24 Learn JavaScript and Ajax with w3schools, faqe 27.
var emri i variablës
var sum = 2+9;
51
DIZAJNIMI I WEB FAQEVE ME HTML, CSS DHE JAVASCRIPT
Variablën mund ta paraqesë edhe si vlerë numerike për të kryer operacionin aritmetikor:
Operatori ‘+’ mund të përdoret edhe për të bashkangjitur disa fjalë në një të vetme. E
njejta gjë mund të bëhet edhe për bashkëngjitjen e numrit me fjalën. Të dy rastet janë
paraqitur më poshtë:
Zbritja(-)
përbën një operacion aritmetikor që bënë zbritjen e madhësisë së dytë
nga madhësia e pare:
Shumëzimi(*)
përbën një operacion aritmetikor i cili shumëzon du madhësi:
Pjesëtimi(/)
është një operacion aritmetikor që pjesëton madhësinë e pare me atë të
dytë.
var numri = 6;
var sum = numri +10;
var emri = ‘JavaScript’ + ‘’ + ‘CAC’
// Rezultati do të jetë teksti ‘JavaScript CAC’
var num = 20 + ‘15’ : // Rezultati do të jetë ‘2015’
var zbritja = 5-2;
var prodhimi = 49*12;
52
DIZAJNIMI I WEB FAQEVE ME HTML, CSS DHE JAVASCRIPT
11.1.4 Strukturat kontrolluese
Strukturat kontrolluese i mundësojnë programit që të kontrollojë rrjedhjen e programit,
duke përcaktuar rendin, ekzekutimin dhe përsëritjen e komandave përbrenda structures
kontrolluese. Ato janë të varura nga shprehjet e quajtura ‘kushte’, të cilat mund të marrin
vlerën e skate ose e pasaktë.
12. Deklarimi i kushtëzuar – if else
Deklarimi if…else i mundëson programit të ekzekutojë shprehjet, në mënyrë, të
kushtëzuar. Përdoret në rastin kur kemi dy zgjedhje të mundshme. Ai provon nëse kushti
është i saktë ( true ) dhe vazhdon me ekzekutimin sipas sintaksës në vijim:25
25 Z.Dika, A.Luma, Dizajnimi dhe zhvillimi i ueb-it, Shkup, 2007, faqe 301.
var numri1 = 45;
var numri2 = 9;
var herësi = numri1 / numri2;
if ( shprehja për kushtin )
{
pjesa e kodit që do të ekzekutohet nëse kushti është i saktë – true
}
else{
pjesa e kodit që do të ekzekutohet nëse kushti është i pasaktë – false
}
<script type=”text/javascript”>
<!--
var nota = 70 ;
if ( nota >= 60 ) {
document.write ( “Urime, ke marrë notën kaluese.” ) ; }
else {
document.write ( “Më vjen keq, nuk ke kaluar.” ) ; }
// -- >
</script>
53
DIZAJNIMI I WEB FAQEVE ME HTML, CSS DHE JAVASCRIPT
13. Kontrolli me ciklet përsëritëse – loops
Ciklet, apo loops, tregojnë se një pjesë e komandave të programit do të përsëriten një apo
më shumë here, derisa të jetë i vlefshëm kushti i caktuar.
Cikli ‘for’ ( for loop )
Ciklet for përdoren atëherë kur saktë e dime sa here do të përsëritet një
komandë. Sintaksa e përgjithshme është:
13.1 Funksionet
Në JavaScript hasen dy lloje të funksioneve. Funksionet e paracaktuara në JavaScript dhe
ata të cilët përcaktohen drejtpërdrejt nga përdoruesit. Nga funksionet e paracaktuara në
JavaScript do të përmendim ato të cilat përdorin dritaret e dialogut ( ang.dialog boxes ).
Janë tre të tilla dhe atë:26
Dritarja alarmuese ( Alert Box ) – window.alert()
Dritarja alarmuese, apo ajo e vigjilencës, që njihet me emrin alert box, në të shumtën e
rasteve përdoret për t’u siguruar nëse informata ka kaluar nga ana e përdoruesit të faqes.
Në vazhdim, do të jepet shembulli kur dritarja do të hapet menjëherë pasi të fillojë shfaqja
e faqes:
26 Z.Dika, A.Luma, Dizajnimi dhe zhvillimi i ueb-it, Shkup, 2007, faqe 306, 307.
for ( vlera fillestare; kushti logjik që testohet; shtuesi i vlerës )
{
/* komandat apo deklarimi që do të përsëritet deri atëherë kur kushti do të
bëhet jo i saktë */ }
<body>
<script type=”text/javascript”>
window.alert (“Mirë se erdhe në JavaScript”);
</script>
</body>
54
DIZAJNIMI I WEB FAQEVE ME HTML, CSS DHE JAVASCRIPT
Dritarja konfirmuese ( Confirm Box ) – window.confirm()
Dritarja për konfirmim, zakonisht përdoret kur dëshirohet të verifikohet, apo pranohet
ndonjë informatë, apo e dhënë, nga ana e përdoruesit të faqes. Në vazhdim, është dhënë
skripta, e cila duke përdorur dritaren konfirmuese do të përcaktojë ‘disponimin’ e
përdoruesit, në varësi të përgjigjes që do të jape:
Dritarja nxitëse ( Prompt Box ) – window.prompt()
Dritarja nxitëse, zakonisht përdoret kur kërkohet nga përdoruesi të vendosë një vlerë
parase të hyjë në faqe. Në vazhdim, do të japim skriptën për përdorimin e dritares nxitëse
kur prej përdoruesit do të kërkojmë të shkruaj emrin e tij dhe pastaj do ta shfaqim atë me
një dritare tjetër:
<body>
<script type=”text/javascript”>
var përgjigje;
përgjigje=window.confirm(“A është çdo gjë në rregull?”);
if ( përgjigje );
{
window.alert(“Shumë mirë”);
}
else {
window.alert(“Hmm… Jo mirë”);
}
</script>
</body>
<body>
<script type=”text/javascript”>
var y=window.prompt (“Ju lutemi shkruani emrin tuaj”);
alert (y);
</script>
</body>
55
DIZAJNIMI I WEB FAQEVE ME HTML, CSS DHE JAVASCRIPT
14. Zhvillimi i Ueb-it
Ne kapituj 2,3 dhe 4 kemi sqaruar gjerat elementare per ndertimin e nje ueb faqe, po
ashtu i kemi ilustruar me shembuj te ndryshem. Ne kuader te ketij punim ne kemi
dizajnuar nje ueb faqe te cilen do e sqarojm me posht kodin te cilin kemi perdorur per
funksione te ndryshme.
E para që duhet bërë tek dizajnimi i një ueb faqeje është përcaktimi i dimensioneve të
trupit të ueb faqes, prapavijes si dhe fontit që do ta përdorim në të. Për përcakimin e
këtyre gjërave kemi shfrytëzuar kodin të cilin do ta paraqesim në vazhdim:
<body>
<div class="trungu">
<div class="gjuhet">
<a link href="#">Shqip </a>|
<a link href="#">English</a>
</div>
<img src="images/logo.jpg" width="960" height="150" border="0" />
<div class="search">
<form action="http://teknologji-informatik.tk/index.html">
<input type="text" name="search" placeholder=""/>
<input type="submit" value="Kerko"/>
</form></div>
56
DIZAJNIMI I WEB FAQEVE ME HTML, CSS DHE JAVASCRIPT
body {
background-color: #CCC;
margin: 0;
padding: 2;
background-image:url (../images/1.jpg);
background-repeat: repeat-x;
line-height: 1.4;
font-family: Verdana, Geneva, sans-serif;
font-size: 14px; }
.trungu {/* Korniza e faqes*/
width: 960px;
background-color: #FFF;
margin-top: 0;
margin-right: auto;
margin-bottom: 0;
margin-left: auto;
height:2425px;
border:1px solid; }
.search {
margin-left: 742px;
margin-top: -26px;}
.gjuhet{
margin-left: 850px;}
.gjuhet a{
text-decoration: none;}
.gjuhet :hover{
color: red; }
57
DIZAJNIMI I WEB FAQEVE ME HTML, CSS DHE JAVASCRIPT
Fig.1.26 Praqitja e header-it në shfletues.
Menu-n e kemi ndarë në 8 kategori: Ballina, Dekanati, Programet, Lajme & ngjarje, Bëhu
pjesë e edukimit, Studentët, Galeria dhe Kontakt. Kodin HTML të cilin e kemi përdorur
tek pjesa e menu-s mund të shihni në vijim:
Kurse kodin CSS mund të shihni më posht:
<div class="trungu2">
<div class="trungu-menu">
<ul class="menu">
<li class="active"><a href="index.html">BALLINA</a></li>
<li><a href="dekanati/index.html">DEKANATI</a></li>
<li ><a href="programet/index.html">PROGRAMET</a></li>
<li><a href="lajme_ngjarje/index.html">LAJME & NGJARJE</a></li>
<li><a href="regjistrimi/index.html">BËHU PJESË E EDUKIMIT</a></li>
<li><a href="studentet/index.html">STUDENTËT</a></li>
<li><a href="galeria/index.html">GALERIA</a></li>
<li><a href="kontakt/index.html">KONTAKT</a></li>
</ul>
</div>
</div>
<!-- Ketu perfundon DIVI menu--> ()</li>
<li><a href="dekanati/index.html">DEKANATI</a></li>
<li ><a href="programet/index.html">PROGRAMET</a></li>
<li><a href="lajme_ngjarje/index.html">LAJME & NGJARJE</a></li>
<li><a href="regjistrimi/index.html">BËHU PJESË E EDUKIMIT</a></li>
<li><a href="studentet/index.html">STUDENTËT</a></li>
<li><a href="galeria/index.html">GALERIA</a></li>
<li><a href="kontakt/index.html">KONTAKT</a></li>
58
DIZAJNIMI I WEB FAQEVE ME HTML, CSS DHE JAVASCRIPT
.trungu2 {
margin-top: 2px;
margin-right: auto;
margin-bottom: 0px;
margin-left: auto;
width: 100%;
height: 60px;
background : -webkit-gradient(linear, left top, left bottom, from(rgb(168,168,168)), to(rgb(69,69,69)));
border-top: 2px solid #939393;
position: relative;
margin-bottom: -70px; }
ul { margin: 0;
padding: 0; }
ul.menu {
height: 60px;
order-left: 1px solid rgba(0,0,0,0.3);
border-right: 1px solid rgba(255,255,255,0.3);
float:left; }
.trungu-menu ul.menu li {
list-style: none;
float:left;
height: 59px;
text-align: center;
background: -webkit-gradient(radial, 50% 100%, 10, 50% 50%, 90, from(rgba(153, 0, 0, 1)), to(rgba(102, 0, 0, 0.86)) );
background: -moz-radial-gradient(center 60px 45deg, circle cover, rgba(153, 0, 0, 1) 0%, rgba(102, 0, 0, 0.86) 100%); }
59
DIZAJNIMI I WEB FAQEVE ME HTML, CSS DHE JAVASCRIPT
Fig.1.27 Paraqitja e menus
.trungu-menu ul li a {
display: block;
padding: 0 16.9px;
border-left: 1px solid rgba(255,255,255,0.1);
border-right: 1px solid rgba(0,0,0,0.1);
text-align: center;
line-height: 59px;
background : -webkit-gradient(linear, left top, left bottom, from(rgb(168,168,168)), to(rgb(69,69,69)));
background : -moz-linear-gradient(top, rgb(168,168,168), rgb(69,69,69)); }
ul li a:hover {
background: transparent none; }
ul li.active a{
background: -webkit-gradient(radial, 50% 100%, 10, 50% 50%, 90, from(rgba(153, 0, 0, 1)), to(rgba(102, 0, 0, 0.86)) );
background: -moz-radial-gradient(center 80px 45deg, circle cover, rgba(153, 0, 0, 1) 0%, rgba(102, 0, 0, 0.86)) 100%); }
ul a{
text-decoration:none;
color:#FFF;
font-size:13px; }
60
DIZAJNIMI I WEB FAQEVE ME HTML, CSS DHE JAVASCRIPT
Në pjesën ballore të ueb faqes kemi rezervuar një pjes për lajmet të cilat do të postohen
në këtë faqe, ( të cilën do ta quajm pjesa e parë e lajmeve ) në këtë pjesë kemi gjithësej
4 lajme ku do të shfaqen, lajmi i fundit do të shfaqet në pjesën e majt dhe ka një
madhësi më të madhe se 3 lajmet tjera, poashtu në pjesën e djatht kemi vendosur 3
butona të cilët pasi të klikojm ndonjërin prej tyre na drejton në lidhjen e caktuar, më
posht kemi paraqitur kodin HTML dhe CSS të cilin e kemi përdorur për këtë pjesë:
<div class="trupi-kryesor">
<div class="lajmi-kryesor">
<div id="foto"> <a link href="lajme_ngjarje/artikujt/1.html"><img src="lajme_ngjarje/images/foto_artikujt/e_vogel/image11.jpg" width="200" height="200" /></a> </div>
<div class="teksti">
<br>
<h3><a link href="lajme_ngjarje/artikujt/1.html">Rektori Gashi bëri inaugurimin e infoterminaleve</h3>
</a>
<p>Në kuadër të projektit “Kompetencat në Universitetin e Prishtinës”, financuar nga Komisioni Evropian përmes programit TEMPUS...</p> </div>
<div class="mesi">
<div class="lajmi-vogel-1"> <a link href="lajme_ngjarje/artikujt/2.html"><img src="lajme_ngjarje/images/foto_artikujt/e_vogel/image-2.jpg" width="70" height="60"></a> </div>
<div class="lajmi-vogel-2"> <a link href="lajme_ngjarje/artikujt/3.html"><img src="lajme_ngjarje/images/foto_artikujt/e_vogel/image-3.jpg" width="70" height="60"></a> </div>
<div class="lajmi-vogel-3"> <a link href="lajme_ngjarje/artikujt/4.html"><img src="lajme_ngjarje/images/foto_artikujt/e_vogel/image-4.jpg" width="70" height="60"></a> </div> </div>
61
DIZAJNIMI I WEB FAQEVE ME HTML, CSS DHE JAVASCRIPT
<div class="djatht"> <a href="#">
<div class="apliko"></div>
</a> <a href="#">
<div class="fletparaqitja"></div>
</a> <a href="#">
<div class="fletpagesa"></div>
</a> </div>
</div>
62
DIZAJNIMI I WEB FAQEVE ME HTML, CSS DHE JAVASCRIPT
.trupi-kryesor { width: 959px; height: 600px; margin: auto; border:0px solid; margin-top:80px; } .lajmi-kryesor{ border:0px solid; width:946px; height:250px; margin-left:5px; margin-top:5px; } #foto{ padding-left:10px; padding-top:10px; padding-bottom:10px; border:0px solid; background-color:#e4e5e0; width:550px; height:200px; } .teksti{ border:0px solid; width:345px; height:130px; margin-left:215px; margin-top:-220px; overflow:hidden; } .teksti a{ text-decoration:none; color:#b20303; } .teksti a:hover{ color:#666; }
.lajmi-vogel-1{ border:5px solid #e4e5e0; width:70px; height:60px; margin-left:570px; margin-top:-130px; } .lajmi-vogel-1:hover{ border:5px solid #9f1010; } .lajmi-vogel-2{ border:5px solid #e4e5e0; width:70px; height:60px; margin-left:570px; margin-top:6px; } .lajmi-vogel-2:hover{ border:5px solid #9f1010; } .lajmi-vogel-3{ border:5px solid #e4e5e0; width:70px; height:60px; margin-left:570px; margin-top:6px; } .lajmi-vogel-3:hover{ border:5px solid #9f1010; }
63
DIZAJNIMI I WEB FAQEVE ME HTML, CSS DHE JAVASCRIPT
.djatht{ margin-left:665px; margin-top:-222px; border:0px solid; width:280px; height:220px; } .apliko{ width:280px; height:70px; margin-bottom:5px; background-image:url(../images/butonat/buton%203/11.png); } .apliko:hover{ background-image:url(../images/butonat/buton%203/11-.png); } .fletparaqitja{ width:280px; height:70px; margin-bottom:5px; background-image:url(../images/butonat/buton%203/22-.png); } .fletparaqitja:hover{ background-image:url(../images/butonat/buton%203/22.png); } .fletpagesa{ width:280px; height:70px; background-image:url(../images/butonat/buton%203/33-.png); } .fletpagesa:hover{ background-image:url(../images/butonat/buton%203/33.png); }
64
DIZAJNIMI I WEB FAQEVE ME HTML, CSS DHE JAVASCRIPT
Fig.1.28 Pamja e lajmeve dhe butonave në shfletues
Po ashtu në pjesën ballore të kësaj ueb faqe-je kemi rezervu edhe një pjesë tjetër për
lajme, të cilat lajme do të kalojn nga pjesa e parë e lajmeve në këtë pjes.
Fig.1.29. Pamja e lajmeve në shfletues.
65
DIZAJNIMI I WEB FAQEVE ME HTML, CSS DHE JAVASCRIPT
Në këtë pjes lajmi do të ketë një fotografi me dimensione me të mëdha ( 300x176px ),
një titull dhe një pjes të përmbajtjes së lajmit. Pamja e kësaj pjese do të duket si në
figurën 1.29. Kodin HTML dhe CSS të kësaj pjese do ta shihni në vazhdim.
<div class="lajmi1">
<a link href="#"><img src="images/st.jpg" width="300" height="176"> <p id="titulli"><b>Titulli i lajmit</b></a>
<p class="permbajtja">Permbajtja e lajmit permbajtja e lajmit permabjtja e lajmit</p>
</div>
<div class="lajmi2">
<a link href="#"><img src="images/st.jpg" width="300" height="176"> <p id="titulli"><b>Titulli i lajmit</b></a>
<p class="permbajtja">Permbajtja e lajmit permbajtja e lajmit permabjtja e lajmit</p>
</div>
<div class="meshum"> <a href="lajme_ngjarje/index.html">
<div class="meshum"></div> </a> </div> </div>
<div class="lajmet"> <img src="images/butonat/40.png" width="630" height="40" />
<div class="lajmi1">
<a link href="#"><img src="images/st.jpg" width="300" height="176"> <p id="titulli"><b>Titulli i lajmit</b></a>
<p class="permbajtja">Permbajtja e lajmit permbajtja e lajmit permabjtja e lajmit</p>
</div>
<div class="lajmi2">
<a link href="#"><img src="images/st.jpg" width="300" height="176"> <p id="titulli"><b>Titulli i lajmit</b></a>
<p class="permbajtja">Permbajtja e lajmit permbajtja e lajmit permabjtja e lajmit</p> </div>
66
DIZAJNIMI I WEB FAQEVE ME HTML, CSS DHE JAVASCRIPT
.lajmet{ border-radius:10px; border:1px solid #e4e5e0; width:640px; height:auto; padding:5px; margin-top:0px; margin-left:5px; } p#titulli{ width: 300px; margin: 5px 0px; } p#titulli a{ text-decoration: none; color: black; } p#titulli :hover{ text-decoration: underline; } .lajmi1{ margin-left: 2px; margin-top: 5px; } .lajmi2{ margin-left: 327px; margin-top: -248px; margin-bottom: 20px; } p.permbajtja{ width: 300px; margin: 5px 0px; }
67
DIZAJNIMI I WEB FAQEVE ME HTML, CSS DHE JAVASCRIPT
Rezultatet të cilat do të publikohen në këtë ueb faqe gjithashtu do të ketë edhe një pjes
në kryefaqe, në këtë pjes do të shfaqen 5 rezultatet e fundit të cilat do të postohen, se si
duket kjo pjesë në shfletues, do ta shihni në figurën 1.30.
Fig.1.30. Pamja e lajmeve në shfletues.
68
DIZAJNIMI I WEB FAQEVE ME HTML, CSS DHE JAVASCRIPT
Për pjesën e rezultateve kodi HTML dhe CSS është si vijon:
<div class="rezultatet">
<div class="rezultatet-logo">
<img src="images/butonat/Rezultate.png" /> </div>
<a href="rezultatet/rezultatet.pdf">
<h3><img src="images/PDF_logo.png" width="40" height="40" />Rezultatet e provimit master</h3>
</a> <a href="rezultatet/rezultatet.pdf">
<h3><img src="images/PDF_logo.png" width="40" height="40" />Rezultatet : Programim në rrjeta dhe www</h3>
</a> <a href="rezultatet/rezultatet.pdf">
<h3><img src="images/PDF_logo.png" width="40" height="40" />Rezultatet : Burimet e ripertritshme te energjis</h3>
</a> <a href="rezultatet/rezultatet.pdf">
<h3><img src="images/PDF_logo.png" width="40" height="40" />Rezultatet : Algoritme dhe programim</h3>
</a> <a href="rezultatet/rezultatet.pdf">
<h3><img src="images/PDF_logo.png" width="40" height="40" />Rezultatet : Konstruksion dhe dizajn</h3> </a>
<a href="rezultatet/me_shum_rezultate/rezultatet.html"><div class="meshum_rez">
</div></a>
</div>
69
DIZAJNIMI I WEB FAQEVE ME HTML, CSS DHE JAVASCRIPT
.rezultatet-logo{
padding:5px;
}
.rezultatet{
border:1px solid #e4e5e0;
border-radius:10px;
width:650px;
height:auto;
margin-left:5px;
margin-top:20px;
}
.rezultatet h3{
padding-left:10px;
padding-bottom:10px;
border:px solid;
border-radius:0 0 10px 10px;
width:610px;
height:35px;
margin-left:10px;
background-color:#;
border-bottom:dotted #666;
}
.rezultatet h3:hover{
background-color:#CCC;
}
.rezultatet a{
text-decoration:none;
color:#000;
font-size:12px;
}
Pamja e tërë ballinës në shfletues duket si në figurën 1.31. të cilin ueb mund ta shikoni
edhe në lidhjen http://teknologji-informatik.tk/
70
DIZAJNIMI I WEB FAQEVE ME HTML, CSS DHE JAVASCRIPT
71
DIZAJNIMI I WEB FAQEVE ME HTML, CSS DHE JAVASCRIPT
Konkluzione
Në këtë punim jemi përpjekur të interpretojm me shembuj të ndryshëm kodet e
Gjuhëve programuese si HTML, CSS dhe JavaScript. Të gjithë shembujt jemi munduar ti
sqarojm si është më së miri, po ashtu shembujt i kemi ilustruar edhe me fotografi në
mënyrë që të jenë më të kuptueshëm për lexuesit.
Tani nga ky punim ne kemi njohuri të mjaftueshme për dizajnimin e ueb faqeve në
HTML, CSS dhe JavaScript. Këtë punim ne e kemi punuar në 5 kapituj gjithësej, ku në
kapitullin e parë kemi folur për Bazat e ueb dizajnit, pra lexuesit qysh në fillim duhet të
dijnë për këtë se cilët janë aplikacionet që përdoren për dizajnimin e ueb faqeve, pastaj
kemi vazhduar me kapitullin e dytë ku kemi shtjelluar Gjuhën Programuese HTML si
hyrje më pastaj kemi vazhduar me shembuj të ndryshëm sqarimin e kodeve, kurse në
kapitullin e tretë kemi ilustruar shembuj të ndryshëm me kodet e CSS, kemi sqaruar se si
bëhet ndërhyrja në kodet html nga css etj, duke vazhduar me kapitullin e katër të cilin e
kemi rezervuar për JavaScript, në këtë kapitull së pari kemi folur për konceptet bazike të
JavaScript, Variablat, Operatorët e duke përfunduar këtë kapitull me disa shembuj të
ndryshëm në kodet e JavaScript.
Ndërsa kapitullin i pestë dhe të fundit e kemi rezervuar për sqarimin e kodeve të cilat i
kemi përdorur në dizajnimin e një ueb faqe-je në kuadër të këtij punimi.
72
DIZAJNIMI I WEB FAQEVE ME HTML, CSS DHE JAVASCRIPT
Literatura
1. Z.Dika, A.Luma, Dizajnimi dhe zhvillimi i ueb-it, Shkup, 2007.
2. Jon Ducket, HTML & CSS Design and Build Websites.
3. Learn HTML and CSS with w3schools.
4. Learn JavaScript and Ajax with w3schools.
5. Ramë Likaj, Dizajnimi i UEB faqeve Dreamveawer CS3.
6. http://forum.itshqip.com/index.php?forums/html-css-javascript.61/
7. Craig Grannell, CSS and HTML Web Design.