8/10/2019 Pyetje Nga e Drejta e Punes

1/15

Te ju pergjigjemi se bashku pyetjeve si ne vijim nga lenda e drejta e punes:SI DEFINOHET E DRET! E "#NES SI"!S $!R!SIT:

Dege e se drejtes e %ila permban n&rma 'e (( rregull&jne mardhenjet k&ntraktuese dhepunene sub&rdinuar

)*! E "ERSONIFI*ON "ERI#DHEN E TRETE TE +H,I--I.IT TE SEDRETES SE "#NES

Ne kete periudhe vjen deri te krijimi ise drejtes se pune si dege e ve'ant e se drejtesne shume vende *rijimi I ON" dhe inten/iteti I larte I n0jerrjes se legjisla%i&nitmbr&jtes te punet&reve dhe k&di1ikimi I se drejtes se punes2

*#R -EOHET R!TIFI*I.I I "ESERISHE. 3.E RE+ER,E4 I NE*ON,ENTE:

-ej&het vetem ne at& raste kur e parasheh vete k&nventa dhe ate ( per shkak tekushteve spe%i1ike 'e d&min&jne ne disa shtete psh kushtet klimatike ( /vilimi I pamja1tushem industrial etj

.E 5I-!T !*TE "ER5!*TOEN )E--I.ET E ON": RO-I I T6RE:

)ellimet e ON" jane te per%aktuare me kushtetuten e ON" r&li I tyre eshte trajtimidhe /gjidhja e pr&blemeve ne 1ushat e punes dhe te p&litikes s&%iale ne 'ar'etnderk&mbetare

"ERSH*R#! .EN6REN E IN*OR"ORI.IT TE #DHE+I.E,E TE $E2222

Shteteve ju lej&het mundesia 'e udhe/imet e #E ti ink&rp&r&jn ne menyrendhemet&dat 'e ju peshtaten shteteve antare duke nj0jerr n&rma juridike 'e jane ne

pershtatshmeri me udhe/imet e dhena:

)*! "ERFSHIN E DRET! DISI"-INORE:

E drejta disiplin&re ka te peje me disiplinin e %ila I re1er&het punes dhe sjelljeve tepunet&rit ne pune ap& lidhur me punen ne rastet kur punt&ri bene shkeljen e detyravete punes dhe sillet ne kundershtim me n&rmat disiplines ne pune

+!*ONISHT 5I-!T "#NE DHE DET6R! TE "#NES N#* 5I-ESOHEN SI.!RDHENIE TE "#NES

"una e herepahershme e ba/uar ne s&lidaritetin 1amiljar (&1rimi I I sherbimeve dhepr&dhimit te te mirave nga pala j& e varur per nje pale tjeter(: puna me intees tepergjithshem 'e nuk kryhet me per1itim

)*! ESHTE *O.ITETI I E*S"ERTE,E( NE 5I-IN ,IT DHE N7! 5I-IOR7!N I ON"8SE # THE.E-#!:

Nuk eshte &rgan I k&n1eren%es eshte 1&rmuar me vendim te *eshillit !dministrativ nevitin 9;< dhe ka perberje tri partite

8/10/2019 Pyetje Nga e Drejta e Punes

2/15

SI"!S DIS"O+IT!,E TE ON"8SE )*! "ERF!)SONE *ONTR!T!T*O-E*TI,E:

*upt&jme gjd& marrveshje me shkrim 'e I re1er&het kushteve te punes dhe tepunesimit e lidhur ne mes ten je punedhenesi ap& grupit te punedhenesve me nje ap&

me dhume &rgani/ata representative 'e per1a'es&jn interesat e punet&reve

)*! ESHTE "ER7E7ESI! DISI"-INORE DHE 5I-I D!--I.I I S! N7!"ER7E7ESI! "EN!-E:"ergjegjesia disiplin&re eshte pergjegjesi per shkeljen ap&m&srrespektimin e e detyrave te punes Dall&het nga pergjegjesi penale sepse per

pergjegjesin disiplin&re nuk mund te sh'ipt&he masat 'e sh'ipt&hen per pergjegjesinpenale

)F!RE *!R!*TERI *!NE DIS"O+IT!T )E I REFEROHEN *OHES SE"#NES DHE 5I-I ESTE )E--I.I I T6RE:

*ane karakter mbr&jtes dhe kane per 'ellim mbr&jtjen e punt&rit nga &rari ap& k&ha egjate e punes

)*! *ONSIDEROHET DIS*RI.INI. NE "#NE E )*! O:

Diskriminim k&ndider&het (gjd& dallim 'e per1shin perjashtimin &se dhenjen eperparesis ne ba/e te te ra%es 1ese gjinis gjendjes 1amiljare gjuhes etj

&diskriminim gjd& dallim &se dhenie perparesie lidhur me nd&nje vend te ve'antpune ku per%akt&hen kritere te ve'anta per pl&tesim

NE 5I-IN ,IT # .IR!T#! "ER HERE TE "!RE -I7I "ER INS"E*TI.IN E"#NES( *# # .IR!T#! DHE "ER )F!RE INS"E*TI.I $EHET F!-E:

# miratua ne vitin 9=>> ne !ngli dhe behet 1jale per inspektimin ne 1abrika

)*! ESHTE S#"S"ENDI.I DHE NE 5I-!T R!STE .#ND TES#S"ENDOHET "#NETORI N7! "#N!:

"SE NE "!RI. "#NEDHENESIT E .$ESHTESIN SISTE.IN E "!7ESESSI"!S "ROD#*TI,ITETIT:

Sepse sipas tyre ky ll&j I sistemit te pageses I n0it punt&ret 'e ti rrisin re/ultatet e tyresi dhe ky system I n0itjes se pr&duktivitetit jy jep te dhena pre%i/e e e shpen/imeve te1u'is punt&re me'ellimte plani1ikimit dhe k&ntr&llit2

NE 5I-!T R!STE "#NETORI D#HET TI NENSHTROHET "RO5ED#RESDISI"-INORE:

.e rastin e dyshimit se ka bere shkeljen e detyrave dhe &bligimeve te punes

S! RE*O.!NDI.E I *! .IR!T#!R ON"8! DERI .E T!NI :

8/10/2019 Pyetje Nga e Drejta e Punes

3/15

Deri me tani ON" I ka miratuar ;?; rek&mandime

)*! ESHTE *O.ISIONI DISI"-INOR DHE )F!RE "ER$ERE *!:

Eshte &rgan I aut&ri/uar per udhehe'jen e pr&%edures disiplin&re dhe perbehet nga

kryesuesi dhe se pake dy anetare dhe numer te njejt te /evendesve

"SE SINDI*!T!T N#* E "ER*R!HIN SISTE.IN E "!7ESES SI"!S"ROD#*TI,ITETIT:

Sepse sindikatat ne kete system sh&hin pasigurin e pageses e %ila shpesh mund teshkakt&het nga 1akt&re jashte k&ntr&llit te punet&reve perve' kesaj ky system

pr&v&k&n ngarkesa dhe l&dhje te medha te punet&ret si dhe pr&v&k&n tenden%a tem&durimit k&nkuren%es dhe rivalitettit ne mes te punet&reve

NE R!STET *#R "#NETORI N#* E SHFR6FTE+ON TE DRETEN NE"#SHI. ,ETOR SH*!*# I "#NEDHENESIT( )F!RE TE DRET!SH *!"#NETORI NE *ETE R!ST SI"!S -"R*8SE:

*a te drejte ne sh1ryte/imit ne periudhen vijuese ne marveshje me punedhenesin &sene k&mpensim material te diteve te humbura te pushimit vjet&r

NE "R!*TI*E( *#R H6N NE F#)I NE *ON,ENTE:

9; muaj pas regjistrimit te rati1ikimit

5I-!T !NE S"E5IFI*!T E .!RDHENIES SE "#NES TE 5I-!T E $ENE TED!--OE N7! .!RDHENIET TER! SHO)ERORE:

)*! ESHTE $N"8! DHE )F!RE RO-I *!

Eshte &rgan !dministrativ& tek pr&1essi&nal I ON" r&li I saj eshte mbledh perpun&ndhe shperndan I1&rmata 'e kane te bejne me rregullimin nderk&mbetar te kushteve

dhe sistemit te punes ;paergadit materialin dhe d&kumenta%i&nin per te gjitha sean%ate ON">: u &1r&n ndihme 'everive dhe shteteve me kerkesen e tyre pergadit per/batim @jetesim pr&gramet e ndihmes teknike per%jell /batimin e k&nventave dherek&mandimeve te ON"

N7! *#SH ,!RET RE!-I+I.I I "!RI.IT TE ,#--NET!RI+.IT:

Ne k&he te 1undit reali/imi 1aktik I parimit te vullnetari/mit mvaret nga &1erta dhekerkesa e 1u'is punt&re dhe shkalles se punesimit ne nje sh&'eri te %aktuar

*# )ENDRON D!--I.I NE .ES "#NES SE ,#--NET!RE,E DHE "#NESSE "R!*TI*!NTE,E:

8/10/2019 Pyetje Nga e Drejta e Punes

4/15

Dallimi 'endr&n ne ate se se te puna vullnetare nuk themel&het mardhenja e punesndersa te puna praktikanteve themel&het edhe pse 'ellimi eshte I njejt ((!1tesimi

pr&1essi&nal((

.E )*! *! TE $EE *ON,ENT! NR2 A; E E ,ITIT 9>B E ON"8SE:

*a te beje me me n&rmat mbi per%aktimin pushimit te paguar vjet&re per punet&retn

SI $EHET ND!R! E RRE7#--!,E )E I REFEROHEN .$ROTES SE "#NE

Ne sigurimin paraprak te masave mbr&jtese ne pune (masat e pergjithshme dhe masate ve'anta te mbr&jtjes ne pune

:

NE 5I-EN "ERI#DHE *OHORE( "#NEDHENESI D#HET T! INFOR.ITOE"#NE.!RRESIN "ER SH*E"#TEN E *ONTR!TES SE "#NES *#R !IESHTE I "#NES#!R NE "#NE "RO,#ESE

Ne periudhen k&h&re prej < ditesh:

TEORI! *ONTR!*T#ESE .$I .!RDHENIET E "#NES:

.beshtetet ne 1aktin se mardhenja e punes eshte mardhenje juridik& %ivile sipas se%iles rap&rtet ne mes punemaresit dhe punedhenesit duhet te rregullihen me k&ntrate2

)*! *#"TO.E .E DI!-O7 SO5I!- SI"!S -"*:

Eshte pr&%ess dem&kratik I k&nsultimit dhe shkembimit te in1&rmative ne mespunedhenesve (punemarresve dhe 'everis

SI"!S -"*8SE NE )F!RE !F!TI *OHOR "#NEDHENESI DHE I "#NES#!RI.#ND T! NDER"RESIN .!RDHENIEN E "#NES

: I punesuari mund ta nderprej mardhenjen e punes kur eshte me k&h te %aktuar 9Adite ndersa ne k&he te pa %aktuar >? dite

"unedhenesi 8B muaj8; vite >? dite prej; deri 9? vite CA dite mbi 9? vite B? dite paraskadimit te k&hes se k&ntrates

)*! SI7#RON .$ROT! NE "#NE( NE .O.ENTIN E T!NISHE.:

Sigur&n ne menyr k&ntinuele integritetin 1i/ik e m&ral te gjd& punt&ri

N#.ERO F!*TORET TE 5I-ET D#HET TE .ERREN "!R!S6SH .E

R!STIN E 5!*TI.IT TE "!7ES .INI.!-E:

8/10/2019 Pyetje Nga e Drejta e Punes

5/15

Duhet te merren parasysh keta 1a%t&r ( shkallen e papunesis(gjendjen e pergjithshmene tregun e punes k&st&n e shpen/imeve jetes&re sidhe shkallen e k&nkuren%es dhe

pr&duktivitetit ne vend

NE "!RI. *ON,ENT!T E ON"8SE R!TIFI*OHEN NE TERESI( "OR NE DIS!

R!STE $EHET EDHE R!TIFI*I.I I "ESSHE. !"O .E RE+ER,!2 *#)ENDRON !RS6E! E SH.!N7IES N7! *6 "!RI.:

Ne kushtet spe%i1ike 'e d&min&jne ne disa vende antare te ON" si' jane( kushtetklimatike /hvillimi I pamja1tuesem I &rgani/imit industrial dhe rrethanat tjeraspe%i1ike

NEN 5I-!T *#SHTE DHE NE )F!RE !F!TI( "#NETORI .#ND TE*THEHET TE* "#NEDHENESI "!S "ERF#NDI.IT TE "#SHI.IT TE TEDRET!,E N7! .!RDHENI! E "#NES:

Ne a1at prej pese ditesh

! ESHTE I O$-I7#!R INS"E*TORI I "#NES )E "ER )DO R!ST TEINS"E*TI.IT T! INFOR.O "#NEDHENESIN( NESE O( TRE7ONI "ER5I-!T R!STE:

Inspekt&ri I punes eshte I detyruar 'e per gjd& rast te inspektimit perve' ne rastet kurmend&n se nuk d& te jet e1ikas nese e nj&1t&n punedhenesin

SI"!S -"*8SE( 7!TE .#N7ESES SE "ER*OHSH.E NE "#NE "ER SH*!*TE "!SI7#RISE NE ,ENDIN E "#NES( TE "#NES#!RIT I T!*ON E DRET!E *O."EN+I.IT TE "!7ES( "ER )F!RE "ERI#DHE *OHORE

Ne periudhen k&h&re prej CA ditesh:

SH*R#!NI DIS! N7! TE DRET!T TE 5I-!T SHTETET !NE TEDET6R#!R! TE #! SI7#RONE "#NETORE,E -IDH#R .E OR7!NI+.INSINDI*!- E )E *ONSIDEROHEN TE DRET! THE.E-ORE N7! "#N! DHE-IDH#R .E "#NEN:

Te drejten e se%ilit 'e te themel&i sindikata te ( te drejten e sindikatave 'e te themel&jn1ederate dhe k&n1ederata sindikale (te drejten e sindikateve 'e te vepr&jn lirshem meku1i/imet e para para me ligj ( te drejten ne greve me kusht 'e te jet ne pajtim meligjin

+!*ONISHT NE 5I-!T R!STE "#NETORI *! TE DRETE )E T! REF#+OE"#NEN NE ,ENDIN E 5!*T#!R TE "#NES:

Ne rast se puna ne ate vend te punes para'et rre/ik per jeten dhe shendetin e ti dhenese punedhenesi nuk ja ka siguruar mbr&jtjen ne pune

8/10/2019 Pyetje Nga e Drejta e Punes

6/15

SI"!S -"*8SE "#NEDHENESI .#ND TE I! NDER"RE *ONTR!TEN E"#NES "#NETORIT "ER SH*!)E TE "ER5!*T#!R! .E *ETE -I72 NESEDESHIRON TE ! NDER"RE *ONTR!TEN E "#NES DHE NESE *O*ONTR!TE ESHTE NE *OHE+7!TE "RE ;89? ,ET "#NESI.I( $REND!)F!RE "ERI#DHE *OHORE D#HET TE $EHET NOFTI.I "!R!"R!*:

Ne periudhen k&h&re prej CA ditesh

)*! ESHTE -I$RE+! E "#NES SI"!S -"*8SE:

"er1a'es&n nje d&%ument publi% identi1ikues dhe per para'itjen e te dhenavepers&nale edhe sta/hin e punes

SI"!S -"*8SE OR!RI I "-OTE I "#NES "ER TE "#NES#!RIN NEN 9= ,E)(N#* .#ND TE ETE .E I 7!TE SE

>? &re ne jave

)F!RE *O."ETEN5!SH *! *ONFEREN5! E "ER7ITHSH.E22

*&mpeten%a legjislative ( miratimi I b&gjetit te ON" si dhe vend&sja per te gjitha'eshtjet me rendesi 'e I ini%&n keshilli administrative ap& delegatet

)F!RE RENDESIE *!NE *ONTR!T!T *O-E*TI,E NE SHTETET .ESISTE.E #RIDI*E $!SH*E*OHORE:

*ane rendesi te madhe pasi me aplikimin e k&ntratave k&lektive krij&het njeparteritet ne mes aktereve nenshkrues dhe ne 1und ruhet 'etesia s&%iale

5I-! ESHTE 5I-ESI! .E E RENDESISH.E E !*TE,E NEN-I7ORE:

5ilesia kryes&re e ketyre akteve n&rmative eshte se me t& nuk munsd te krij&henaut&ri/ime dhe &bligime per subjektet ne kundershtim me ligjin p& duhet te jen neharm&ni me ligjin

5I-!T !NE *#SHTET E ,E)!NT! "ER THE.E-I.IN E .!RDHENIES SE"#NES DHE "ER 5I-T *RITERE !NE TE -IDH#R! *ETO *#SHTE

"ergaditja e %aktuar pr&1esi&nale kushtet e ve'anta shendets&re perv&ja e %aktuar nepune nj&hja e gjuheve te huaja ( nj&hja e k&pjuterit etj jane te lidhura per kriterin evendit te punes ap& pr&%esit te punes:

5I-!T !NE FOR.!T .E TE "ERH!"#R! TE ,ENIES SE *ONT!*TIT NE.ES "#NEDHENESIT DHE "#NE.!RRESIT:

Shpallja e vendeve te lira te pines perms k&nkursit publi% dhe shpallja interne e3mbrendeshme e vendeve te punes

NE 5I-IN ,IT # FOR.#! SHO)!T! NDER*O.$ET!RE "ER .$ROTEN-I7ORE TE "#NETORE,E:

8/10/2019 Pyetje Nga e Drejta e Punes

7/15

8/10/2019 Pyetje Nga e Drejta e Punes

8/15

DESHIRON TE THE.E-OE .!EDHENIE TE "#NES2 NE )*! .$ESHTETETESEN5! E .INI.I+I.IT TE *ET6RE *#SHTE,E:

.beshtete ne ate 'e at& I pl&tes&n nje numer I madh I pes&nave dhe me kete jukrij&hen mundesi te barabarta ne punesim pasi j&t e gjith mund ti pl&tes&jn kushtet e

ve'anta

"SE NE "R!*TI*E( *OH! E S!*TE E FI--I.IT TE "#NES *ONSIDEROHETF!*T I RENDESISE SE ,E)!NTE:

Sepse nese punet&ri nuk lajmer&het ne vendin e punes ne k&hen e %aktuar me k&ntratk&nsider&het se 1are nuk ka lidhur k&ntrate pune perve' ne rastet kur mund ta arsyet&imungesen

S! "ROTO*O--E DERI .E SOT I *! .IR!T#!R ON"8!:

A pr&t&k&lle

)*! NEN*#"TONI .E "#NE TE DH#NSH.E 3TE DET6R#!R4( NE 5I-!TR!STE "#NETORI "#NON *#NDER ,#--NETIT TE TI( "OR )E -I7I N#*E *ONSIDERON SI "#NE TE DH#NSH.E:

"una &se sherbimet te %ilat kerk&hen nen ker%enim pa& ndeshkim per te %ilat Ipunesuari nuk shpreh pajtim

-igji nuk I k&nsider&n tastet kur puna ap& sherbimet I kryejn pers&nat me aktgjykim

te 1&rmesse prere (gjat vuajtjes se denimit ap& ne rrethana te jashte/ak&nshme"SE "!RI.I E DRET! NE "#NE I "RO*-!.#!R N7! SO5I!-ISTET#TO"ISTE !SNEHERE N#* *! .#ND#R TE ETESOHET:

Sepse ne asnje sh&'eri nuk kane pasur mundesi 'e te pun&jn te gjith pers&nat e a1teper pune

) *! ESHTE .$ROT! NE "#NE DHE )F!RE RENDESIE *!.br&jtja ne pune per1shin tersine e disp&/itave (masave teknike(shendets&re esh&'er&re 'e ekane per 'ellim sigurimin e kushteve sa me te pershtatshme per te

parandaluar aksidentet ne pune semundjet pr&1esi&nale dhe disa semundje te tjera tepergjithshme 'e lidhen me mjedisin e punes 2rendesia e mbr&jtjes ne pune 'endr&n ne'ellimin e mbr&jtjes se jetes dhe te shendetit te punet&rve si dhe mbr&jtjen eintegritetit m&ral e 1i/ik te punt&rit

:

*#T I "ER*ET .ERIT! "ER NDR6SHI.IN E N!T6RES 3*!R!*TERIT TE*ONTR!TES SE "#NES4 N7! *!R!*TERI "RI,!T NE !TE "#$-I*:

8/10/2019 Pyetje Nga e Drejta e Punes

9/15

2.erita per ndryshimin e dhe pikpamjen e lidhur me karakterin e k&ntrates sepunes pati intervenimi I shtetit ne 1ushen e mardhenieve te punes (ne kete%&ntest k&ntrata e punes dalengadele e humb karakterin e saj juridik& privatdhe shendrr&het ne k&ntrate te ve'ante me karakteristika juridik& publike2

)F!RE ESHTE D!--I.I NE .ES TE "E+#--I.IT TE .!RDHENIES SE"#NES DHE S#S"ENDI.IT:

Dallimi 'endr&n ne ate se punt&ri suspend&het nga puna per shkat te shkeljeve tedetyrave te punes ap& shkeljeve tjera penale ndersa i pe/ull&het mardhenja e punes(kur derg&het jashte vendit per pune 'e jane ne interest e vendit ap& ur /gjidhet nend&nje p&s publik

NE F#SHEN E "#NES RO- TE ,E)!NTE -#!N EDHE *ESHI--I

E*ONO.I*O SO5I!- (5I-I ESHTE RO-I I TIE NE *ETE DRETI.:

&rgani i nivelit na%i&nal i %ili udhGhe' k&nsultimet pGr Gshtjet nga marrGdhGnia epunGs( mirG'enia s&%iale dhe Gshtjet tjera tG %ilat kanG tG bGjnG me p&litikatek&n&mike nG RepublikGn e *&s&vGs

SI )#HEN !*TET #RIDI*E )E I *RIONE "ERSON!T NE E*ONO.I DHEF#SH! TE TER! DHE 5I-!T !NE !TO !*TE:

)uhen e drejte aut&n&me

*#SH I E.ERON DE-E7!TET O)E,ERIT!RE TE SHTETE,E !NET!RE TEON" DHE SI $EHET E.ERTI.I I T6RE:

I emer&jne 'everit e shteteve antare ne pajtim me &rgani/atat me pr&1esi&nale dhe merepresentative te punet&reve

*#SH *! TE DRETE T! INI5IO "RO5ED#REN DI5I"-INORE:

7jd& punt&r I %ili dysh&n 'e nd&nje punt&r tjeter ka bere shkeljen e detyrave tepunes (Te aut&ri/uar jane Organi pune drejtues I ndermarrjes (punedhenesi( punet&retme aut&ri/ime dhe pergjegjesi te ve'anta

5*! ESHTE *ONTESTI I "#NES NE *#"TI. TE 7ERE:

*&ntesti I punese eshte k&ntesti 'e /gjidhet ne gjykat kur punt&ri e paditpunedhenesin ne rastet kur bes&n se padrejtesisht I jane shkelur te drejtat ngamardhenja e punes

+$!TI.IN E 5I-!,E !*TE *!N TE DRETE T! .$I*)6RIN OR7!NET E

INS"E*TORI!TIT TE "#NJS:

8/10/2019 Pyetje Nga e Drejta e Punes

10/15

-igjet e punes ( k&ntratat k&lektive dhe aktet e tjera 'e I re1er&hen 1ushes se punesdhe k&ntrates se punes

)*! NEN*#"TON .E "ROFESION!-I+E. NET E DRETEN E "#NJS

NE 5I-IN ,IT ON" # $E !7ENSI E "!RE E S"E5I!-I+#!R E O*$ .E)E--I.E DHE DET6R! TE 5!*T#!R!:

.e 9C dhjet&r 9CB

6.Si quhet aktet qe i nxjerrin org e tjeraK'uhen e drejt aut&n&me2

2.cilat jan teoirt sipas natyres se kontratav kolektive?jan: te&ria k&ntraktuese( status&re dhe e dupli%itetit23.Gjat zhvillimit te se drejtes se punes ekzistiojn disa emeretime te saj pse ?tegjitha ket& emertime nuk shprehin sakt &bjektin dhe permbajtjen e kesaj dege te sedrejtes sepse sipas rastit at& jan &se emertime te ngushta &se te gjera2

.e drejta e punes si deg e sistemit pozitiv dhe si shkenc ?edrejta e punes si degesistemit p&/itiv per1shin n&rmat shtetr&re( k&ntratat k&lektive dhe disp&/itat aut&n&me'e i re1er&hen marrdhenjeve te punes ne nderrmarrje institu%i&ne tek pundhensit dhesubjekte tjera ndersa e drejta e punes si shken% merret me studimin te&rik dhe praktik

te ligjeve dhe disp&/itave tjera nga kj& 1ush si dhe studimin e praktikes se subjektevedhe 1akt&rve te tjer2

!."rganet kryesore te "#$ dhe kompetencat?&rganet e ON"8s jan: k&n1eren%a epergjithshme( kshilli administrativ dhe byrr&ja nderk&mbetare e punes2 *&mpeten%ate tyre jan:kon%erenca e pergjithshme kompetentper tu deklaruar per p&litiken s&%ialenderk&mbetare( &rgan me i lart ligjvenes i ON"8s( mirat&n bu0hetin etj2(&shilli administrativmban pergjegjsi te pergjithshme per bashkrendimin e te gjithaveprimeve te &rgani/ates( per%akt&n rendin e dites se k&n1eren%es se pergjithshme etj.'(yrroja nderkom)etare mbledh perpun&n dhe shperndan in1&rmata 'e kan te bejn

me rregullimin nderk&mbetar te kushteve dhe sistemit te punes( pergadit per /batimpr&gramet e ndihmes teknike etj2

*.&ontrolli i z)atimi te konventave dhe rekomandimeve )ehet nepermjet?behetnepermjet rap&rteve( reklama%i&nit &se padis*.&ontratat &olektive?jan marrveshje me shkrim te lidhura ne mes te &rgani/atavesindikale &se punt&rve te interesuar dhe pundhensve ap& grupit te pundhensve2

2.&shilli administrativ?eshte &rgan drejtues i ON"8s ai ka perberje tripartite dheeshte i perber nga gjithsej AB antar( ky kshill ka nje r&l te rendesishem k&mpetent pertu deklaruar per p&litiken s&%iale nderk&mbetare( &rgan me i lart ligjvenes i ON"8s(

8/10/2019 Pyetje Nga e Drejta e Punes

11/15

mirat&n bu0hetin etj2

3.(yroja nderkomtare e punes?eshte &rgan administrativ&8teknik i ON"8s (ndermjetsues ne mes te shteteve antare te ON"8s dhe p&ashtu i mban lidhjet ne mes te

per1a'suesve te pundhensve dhe punmarsve ky &rgan udhehi'et nga drejt&ri gjeneralte %ilin e emr&n kshilli administrative+. #ocioni te drejtes se punes? e drejta e punes eshte deg e sistemit p&/itiv juridik'e per &bjekt te trajtimit ka marrdhenjet e punes dhe te drejtave te tjera 'e jan telidhura me ket& marrdhenje2C2, drejta epunes perveq qe eshte e drejt pozitive konsiderohet edhe si shkencpse?sepse mirret me studimin te&rik dhe praktik teligjeve dhe disp&/itave tjera ngakj& 1ush si dhe studimin e praktikes se subjekteve dhe 1akt&rve te tjer punt&r8

pundhenes2

!. -ilat shtete kan te drejt per te )er iniciativ per konventa dhe rekomandime? 'everit e shteteve antare te ON"8s per1a'suesit e pundhensve dhe punmarrsve si dhe&rgani/atat e tjera nderk&mbetare2

-%ar rendesie ka kontraktimi kolektiv per shtetin?

Interesimi I shtetit 'e marrdhenjet e punes te rregull&hen me k&ntrata k&lektive'endr&n ne ate se sa me mire te rregull&hen marrdhenjet e punes me mir d& te1unksi&n&j sistemi ek&n&mik&8s&%ial I vendit2Si rezultat kujt vjen deri te paraqitja e marrdhenjeve kolektive?Si re/ultat Idem&krati/imit te marrdhenjeve te punes2

#e cilat raste institucionet shtetrore mund te marrin pjes ne lidhjen e kontrates

kolektive?

*ur lidhet k&ntrata k&lektive per veprimtarin e %aktuar e 'e kj& veprimtari eshte meinteres vital per shtetin ne lidhjen e saj marrin pjes edhe &rganet k&mpetente te

pushtetit shtetr&r2

*.-ka eshte puna sipas dr. $unes?

eshte pr&%es sh&'er&r ( veprimtari e ndergjegjshme( e vullnetshme e natyrshme( p&re mundimshme per krijimin &se perpunimin e nje vepre te d&bishme materiale &seintelektuale2

.-ka eshte orari i punes sipas /$&?

nenkupt&n periudhen k&h&re gjat se %iles i punsuari kryen pune &se sherbime ne temir te pundhensit2

+.$arimet e kontraktimitKjan: parimi i liris ne pune( i te drejtes per pune( i ndalimit te punes se dhunshme( indalimit te diskriminimit ne pune( i liris sindikale etj2

8/10/2019 Pyetje Nga e Drejta e Punes

12/15

!.&ujt i re%eroht kontraktimi ne kohen i li)eralizmitKk&ntraktimi ne k&hen e liberali/mit i re1er&hej pundhensit2.cilat jan teoirt sipas natyres se kontratav kolektiveK jan: te&riak&ntraktuese( status&re dhe e dupli%itetit2

+.qka percakton konventa e +6 e "np0seKk&ntr&llimet spital&re te detarve6.&ujt i takon liria e kontraktimit?kj& liri i tak&n pr&narit te mjeteve te pr&dhimit2

2.#dryshimi dhe karakteri i kontrates se punes?ndryshimet si ne aspektine r&lit sh&'er&r ashtu edhe ne aspektin juridik te k&ntrates se punes sipas %ilsive

juridike per1a'es&n tip te ve'ant te k&ntrates dhe si e till nuk ka me karakter &bligativp&r status&r2

3.&arakteristikat e se dr. ne grev1 ne shtetet )ashkekohoreK ne sistemejuridike te disa vendeve greva as 'e permendet ek/ist&jn disp&/ita te %aktuara te %ilatdisa ll&je te grevave i inkrimin&jn si delikte edhe pse duket e pa k&ntestueshme 'egreven duhet ta per%jell nderprerja e punes praktika treg&n se disa vende nj&hin at ll&jte greves ku punt&ret va/hd&jn te pu&jn.&ompensimi i demit per punedhenesin?i punsuari i %illi ne pun &se lidhurme punen me 'ellim &se nga pakujdesia e pl&t i ka shkaktuar dem pers&nit te tret te%ilin e ka k&mpen/uar pundhensi eshte i &bliguar 'e pundhensit ti k&mpen/&j shumene demit te paguar2

+.$se ne periudhen e pare kontraktimi u sh%rytezua si mashtrim perpunetoret?ne pr&%esin e ngutshem te bashkimit te punt&rve kerkesave te para permarveshje k&lektive si dhe mjetit me e1ikas te presi&nit te tyre8greves duhet tekerk&hen shka'et per intervenimin e shtetit ne rregullimin e marrdhenjeve te puneskj& situar imp&&i nev&jen 'e shteti ne radh te pare duhet te mirrer me mbr&jtjen

juridike te kushteve te punes sepse k&ntraktimi thjesht ishte nje mashtrim per punt&retsepse liria e k&ntraktimit ishte e njeanshme dhe si e tiil i perkiste pr&narit te mjetevete pr&dhimit2

6.asat disciplinore dispozitat disiplinore ne pune4K sh'ipt&hen varsisht

nga pesha e vepres disiplin&re at& ndahen ne: masa m&rale3 te %ilat e g&dasin nderin epunt&rit4( masa pr&1esi&nale3 e g&dasin p&/iten e punt&rit ne marrdhenjen e punes4dhe masat materiale te %ilat e g&dasin pasurin e punt&rit2

.4allimi ndermjet punes %aktike dhe punes se praktikantveK puna1aktike k&nsider&het si marrdhenje e punes e %ila lind nga ushtrimi 1aktik i punes se%aktuar ne nderrmarrje( institu%i&n si pun e rregullt me kusht 'e aj& mardhenje te m&s

jet e pa aut&ri/uar dhe e themeluar me pushtet te vet2( ndersa puna e praktikanteve 'ee themel&jn mardhenjen e punes ne k&he te %aktuar me 'ellim 'e gjat /gjatjes seketij statuti te a1tes&hen per kryerjen e pavarur te punes ne 1ushen e tyre2

26.-ilat jan teorit rreth natyres juridike te kontrates se punesK jan:

8/10/2019 Pyetje Nga e Drejta e Punes

13/15

te&ria e l&jalitetit( institu%i&nale dhe k&ntraktuese2

$se konsiderohet se ne sistemin socialist nuk ka marredhenie te

punes ne kuptimin e tyre konceptualK me'e mardhenjet e punes ne sistemin

s&%ialist kan pasur tjeter k&n%ept ap& nuk kan ek/istuar 1are te drejten e punes etrajt&jn si deg juridike 'e permban n&rma juridike mbi parimet e pergjithshme te&rgani/imit te punes dhe sistemit te mardhenjeve te punes mbi themelimin dhenderprerjen e mardhenjes se punes etj22.-%ar karakteri kan dispozitat qe i re%erohen kohes se punes dhe

q%ar eshte qellimi i tyre?kan karakter mbr&jtes dhe si te tilla kan per 'ellimmbr&jtjen e punt&rit nga &rari ap& k&ha e gjat e punes2

+.$se ka pasur dallim ne perku%izimin e te drejtes se punes gjat

zhvillimit hisorik te saj? te gjitha ket& perku1i/ime nuk shprehin sakt &bjektindhe permbajtjen e kesaj dege te se drejtes sepse sipas rastit at& jan &se emertime tengushta &se te gjera2

2. "rari i punesK nenkupt&n periudhen k&h&re gjat se %iles i punsuari kryen pune&se sherbime ne te mir te pundhensit2

C. Sa konventa ka nxjerr "#$0ja )renda lu%tes se * dhe te 2K3pergjigja B te ketijneni e p&ashtu ne aktet nenligj&re per per%aktimin e gj&bave dhe shumave k&nkrete ne

8/10/2019 Pyetje Nga e Drejta e Punes

14/15

rastet e shkeljes se dip&/itave ligj&re te n0jerra nga .".S2

Struktura dhe numri vendeve te punes ne ndermarrje apo te

pundhensi duhet te percaktohet me akt normative si quhet ai akt?!kt intern aut&n&m I pundhensit I %ili para'itet si parakusht n&rmative perthemelimin e marrdhenjes se punes2

#e cilat raste puntori ka te drejt ne kompenzim te pages?Ne ket& raste: gjat diteve te 1estive ne te %ilat nuk pun&het( gjat k&hes se sh1ryt/imit tepushimit vjet&r( gjat a1tesimit dhe pers&sjes pr&1esi&nale per te %ilen eshte derguar dhegjat ushtrimit te 1unksi&neve publike per te %ilat nuk paguhet2

#e cilat raste pundhensi mund te kerkoj nga puntori qe te punoj me

gjat se orari punes dhe sa mund te zgjat ky orar?Ne raste te jasht/ak&nshme me rritjen e vellimit te punve dhe ne raste te tjera ted&m&sd&shme me kerkesen e pundhensit punt&ri duhet te pun&j me gjat se &rari I

punes me se shumti deri ne = ne jave &re dhe mund te /gjas vetem per a' k&he saeshte e d&m&sd&shme2

-ilet persona gezojn m)rojtje te veqant ne punK Femrat e punsuara( Ipunsuari nen m&shen 9= vje'are dhe pers&ni me a1tesi te ku1i/uara2

-ka nenkupton me suspendim nga puna?Suspendimi nga puna nenkupt&n largimin e perk&shem te punt&rit nga puna kur ndajtij kan 1illuar pr&%edurat penale( kryen shkelje te &bligimit te punes etj2 7jat k&hes selargimit te perk&shem nga pun ate punsuarit I tak&n e drejta e k&mpen/imit ne pag nelartsi prej A? L dhe ky largim mund te /gjas me se shumti B muajemrat kan te drejt ne pushim te lehonis ne kohezgjatje prej * viti'

kush si dhe sa eshte paga gjat kesaj periudhe?B muajt e par te pushimit te leh&nis pagesa behet nga pundhensi me k&mpen/im

8/10/2019 Pyetje Nga e Drejta e Punes

15/15

*ryeinspekt&ri I punes ka ket& detyra: ben mbik'yrjen e legjisla%i&nit te punes(kushtet e punes dhe mbr&jtjen ne pune( iu sigur&n in1&rma%i&ne teknike dhe kshilla

pundhensve dhe punt&rve per 'eshtjet me te e1ekshme te /batimit te lgjit etj2