39
ถาม-ตอบปัญหาการทำลายเชื ้อและการทำให้ปราศจากเชื ้อ Questions and answers in disinfection and sterilization 17

Q%26A CSSD.pdf - thaicssa.comA CSSD.pdf · ถาม-ตอบปัญหาการทำลายเช ื้อและการทำให ้ปราศจากเช

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Q%26A CSSD.pdf - thaicssa.comA CSSD.pdf · ถาม-ตอบปัญหาการทำลายเช ื้อและการทำให ้ปราศจากเช

123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901

ถาม-ตอบปญหาการทำลายเชอและการทำใหปราศจากเชอQuestions and answers in disinfection and sterilization17

Page 2: Q%26A CSSD.pdf - thaicssa.comA CSSD.pdf · ถาม-ตอบปัญหาการทำลายเช ื้อและการทำให ้ปราศจากเช

370 หลกและแนวปฏบตในการทำลายเชอและการทำใหปราศจากเชอ

1. ในกรณทโรงพยาบาลหรอสถานบรการทางการแพทยไมมระบบบำบดนำเสย การลางทำความสะอาดอปกรณการแพทยทใชกบผปวยแลว โดยไมผานการทำลายเชอกอนจะทำใหเชอโรคตางๆ แพรกระจายสชมชนกอใหเกดปญหาตอสงแวดลอมหรอไมและในกรณเชนนควรจะปฏบตอยางไร

ในการลางอปกรณการแพทย โดยมใหเกดการแพรกระจายเชอในสงแวดลอมของโรงพยาบาลและผปฏบตงานปลอดภย วธการทเหมาะสมคอ ผปฏบตงานจะตองสวมถงมอยางอยางหนา ผาปดปากและจมก แวนตา ผากนเปอนพลาสตก และรองเทาทกนนำไดกอนลางหากอปกรณเปรอะเปอนเลอดและสารคดหลงจำนวนมาก ควรใชผาหรอกระดาษเชดคราบสกปรกออกใหมากทสด ทงผาหรอกระดาษลงในถงมลฝอยตดเชอแลวนำอปกรณเครองมอตางๆ แชในนำผสมสารขดลาง ขณะลางอปกรณ ควรขดถใตนำไมเปดนำใหไหลอยตลอดเวลา ไมจำเปนตองแชอปกรณในนำยาทำลายเชอ กอนนำไปลางแมวาโรงพยาบาลจะไมมระบบบำบดนำเสย เพราะประสทธภาพของนำยาทำลายเชอจะลดลง เมอสมผสอนทรยสารและคราบอนทรยสารจะเคลอบผวของอปกรณไวทำใหนำยาทำลายเชอไมสามารถสมผสผวอปกรณอยางทวถง นำยาทำลายเชอจงไมสามารถทำลายเชอไดหมด การใชนำยาทำลายเชอซงเปนสารเคมจำนวนมากอาจกอใหเกดผลกระทบตอชมชน และการแชนำยาทำลายเชอทำใหบคลากรรสกสบายใจวาเชอตายทำใหขาดความระมดระวงขณะปฏบตงานอาจเกดอนตรายได

2. การลางอปกรณทใชกบผปวยแลวโดยไมไดแชในนำยาทำลายเชอกอนจะทำใหเกดการแพรกระจายของเชอในอางลางอปกรณและในหอผปวยหรอไม จะแกปญหานไดอยางไร

ตามหลกการทถกตองการลางอปกรณทใชกบผปวยแลวไมควรดำเนนการในหอผปวยควรรวบรวมอปกรณตางๆ ทใชแลวสงไปยงหนวยจายกลางเพอลางทำความสะอาด ทำลายเชอหรอทำใหปราศจากเชอเพยงจดเดยว เพอลดการแพรกระจายเชอและเพอใหสามารถดแลประสทธภาพในการปฏบตงานในแตละขนตอนของการทำลายเชอและการทำใหปราศจากเชอไดอยางถกตองเหมาะสม ทงยงเปนการลดคาใชจายจากการดำเนนการในแตละหอผปวยและแตละหนวยงาน รวมทงการสญเสย

Page 3: Q%26A CSSD.pdf - thaicssa.comA CSSD.pdf · ถาม-ตอบปัญหาการทำลายเช ื้อและการทำให ้ปราศจากเช

ถาม-ตอบปญหาการทำลายเชอและการทำใหปราศจากเชอ 371

แรงงานและเวลาทใชในการจดการ โรงพยาบาลควรบรหารจดการใหมการดำเนนการในการทำลายเชอและการทำใหปราศจากเชออยางเปนระบบและควรจดหาบคลากรและเครองมอแกหนวยจายกลาง เพอใหสามารถปฏบตงานไดอยางมประสทธภาพเปนการลดคาใชจาย ลดการแพรกระจายเชอในหอผปวย ในขณะท กระบวนการทำลายเชอและการทำใหปราศจากเชอจะมคณภาพมากยงขน หากมการพฒนาการปฏบตงานของหนวยจายกลาง

3. การลางทำความสะอาดอปกรณเครองมอทใชกบผปวยโดยไมแชนำยาทำลายเชอมากอนจะเกดการแพรกระจายเชอและทำใหผททำความสะอาดอปกรณหรอผทหออปกรณตดเชอหรอไม จะตองปองกนโดยวธใด

ในการลางอปกรณทใชกบผปวยแลว ผปฏบตงานจะตองสวมอปกรณปองกนคอผาปดปากและจมก แวนตา ถงมอยางอยางหนา ผากนเปอนพลาสตกและรองเทาหมสนและจะตองลางหรอขดเครองมอโดยใชแปรงทมขนนมและขดถใตนำ คอ ใสนำในภาชนะหรออางและขดอปกรณในนำ ไมเปดกอกนำใหนำไหลตลอดเวลาขณะลางเพราะจะทำใหเกดการกระเดนของนำบรเวณทลางและกระเดนเขาสรางกายผลางอปกรณตางๆ เม อลางทำความสะอาดแลวสามารถหยบจบไดแตยงไมสามารถนำไปใชกบผปวยได

4. เครองมอทตองทำใหปราศจากเชอ เมอใชกบผปวยแลวตองนำไปลางทำความสะอาดหลงจากนนควรแชดวย lysol 2% กอนทจะนำไปหอสงนงทำใหปราศจากเชอหรอไม

เครองมอทตองนำไปทำใหปราศจากเชอ เมอลางทำความสะอาดแลวไมจำเปนตองแชในนำยาทำลายเชอใดๆ อก เมอลางสะอาดเชดใหแหงแลวสามารถนำไปหอเพอสงไปนงไอนำหรออบแกสเพอทำใหปราศจากเชอไดเลย

Page 4: Q%26A CSSD.pdf - thaicssa.comA CSSD.pdf · ถาม-ตอบปัญหาการทำลายเช ื้อและการทำให ้ปราศจากเช

372 หลกและแนวปฏบตในการทำลายเชอและการทำใหปราศจากเชอ

5. จำเปนตองลางเครองมอในอางทใชลางมอและลางของสะอาด จะมโอกาสเกดการตดเชอหรอไม

ความจำกดของอางลางอปกรณในหอผปวย ทำใหหอผปวยบางแหงใชอางลางมอในการลางอปกรณทใชแลวดวย ในกรณทจำเปนเชนน หลงจากลางเครองมอเสรจจะตองลางอางลางมอดวยนำและสารขดลางใหสะอาด ตามหลกการไมควรมการลางอปกรณทใชแลวในหอผปวยถงแมหอผปวยจะมอางลางอปกรณกตาม เพราะมโอกาสจะเกดการแพรกระจายเชอในสงแวดลอมของหอผปวยไดงาย และผททำหนาทในการลางอปกรณในแตละหอผปวย อาจปฏบตไมถกตอง ไมสวมอปกรณปองกน หรอสวมไมถกตองทำใหเสยงตอการตดเชอได นอกจากนยงจำเปนตองมอปกรณปองกนในทกๆ หอผปวยรวมทงหนวยงานตางๆ มการใชสารขดลาง ใชนำในการลางเปนจำนวนมากในแตละหนวยงาน กอใหเกดความสนเปลอง แตทสำคญทสดคอการดแลใหบคลากรมการปฏบตอยางถกตอง การลางอปกรณทหนวยงานเดยวผปฏบตจะไดรบคำแนะนำ และการดแลอยางใกลชด ความสญเสยตางๆ จะลดลง

6. การทำความสะอาดเตยง พนหอง ฝาผนง และหองนำในหองทมผปวยดวยโรคตดเชออยเมอจำหนายผปวยแลว ควรจะทำอยางไร

ควรเชดเตยง พนหอง ฝาผนง ดวยนำและสารขดลางใหสะอาด บรเวณทเปรอะเปอนเลอด อจจาระ ปสสาวะ หรอเสมหะของผปวย เมอเชดเลอดและสารคดหลงออกแลวเชดดวยนำและสารขดลาง แลวจงเชดตามดวย 0.5% โซเดยมไฮโปคลอไรท หองนำควรขดลางดวยสารขดลาง ลางนำใหสะอาด เชดดวย 0.5% โซเดยมไฮโปคลอไรท

7. เตยงทำคลอดทเปอนเลอด ทำความสะอาดแลว จำเปนตองใชนำยาทำลายเชอเชดอกหรอไม

เมอทำความสะอาดดวยนำและสารขดลางแลว จำเปนตองเชดดวย 0.5% โซเดยมไฮโปคลอไรท

Page 5: Q%26A CSSD.pdf - thaicssa.comA CSSD.pdf · ถาม-ตอบปัญหาการทำลายเช ื้อและการทำให ้ปราศจากเช

ถาม-ตอบปญหาการทำลายเชอและการทำใหปราศจากเชอ 373

8. แกวยาหลงใชแลว จำเปนตองแชนำยาทำลายเชอหรอไม

ไมจำเปน ลางดวยนำและนำยาลางจาน ผงใหแหงเแลวจงเกบเขาท

9. การทำความสะอาดผาเปอนเลอดควรทำอยางไร

หอผปวยควรบรรจผาทเป อนเลอดหรอเปอนสารคดหลงลงในถงสำหรบเกบผาเปอนโดยเฉพาะ (ไมใสรวมในถงผาทไมเปอนสารคดหลง) เพอสงไปหนวยซกฟอกไมควรแชผาเปอนในนำหรอในนำยาทำลายเชอในหอผปวย เพราะจะทำใหการขนยายไปทำไดลำบากขนและเปนการสนเปลองโดยใชเหต

10. ถงมอยางทใชลางเครองมอ ตองทำลายเชอหลงจากใชแลวหรอไม

หลงจากใชถงมอยางเสรจแลว ควรลางดวยนำและสารขดลางใหสะอาดกอนซบใหแหง แลวแชใน 0.5% โซเดยมไฮโปคลอไรทนาน 30 นาท แลวจงลางนำสะอาด อกครงผงใหแหง

11. การแปรงมอกอนเขาผาตดทำใหเจบและอาจมแผลทผวหนง ถาหากไมใชแปรงไดหรอไม

การแปรงมอกอนเขาผาตด เพอขจด resident bacteria ทอยบนมอออกใหมากทสดแตการแปรงมออาจทำใหมอถลอกกลายเปนแหลงทเชอเจรญเตบโตไดเมอสวมถงมอดงนนควรเลอกแปรงทมขนออนนนในการแปรงมอ ในสหรฐอเมรกาจะแปรงมอเฉพาะเมอผาตดผปวยรายแรกในแตละวน การผาตดครงตอๆ ไปจะฟอกมอดวย Povidine scrubเทานน

12. ภาชนะทรองรบ content ตางๆ ของผปวยเอดสและผปวยวณโรค จำเปนตองใสนำยาทำลายเชอหรอไม หากจำเปนควรใชนำยาทำลายเชออะไรจงจะดทสด

Page 6: Q%26A CSSD.pdf - thaicssa.comA CSSD.pdf · ถาม-ตอบปัญหาการทำลายเช ื้อและการทำให ้ปราศจากเช

374 หลกและแนวปฏบตในการทำลายเชอและการทำใหปราศจากเชอ

ไมควรใสนำยาทำลายเชอลงในภาชนะรองรบ content หรอสารคดหลง เพราะนำยาทำลายเชอ เมอสมผสกบอนทรยสารหรอสารคดหลงตางๆ ซงมเปนจำนวนมากนำยาทำลายเชอจะเสอมประสทธภาพ ไมสามารถทำลายเชอได ควรเท content ตางๆลงในทสำหรบทงโดยเฉพาะ แลวนำภาชนะไปลางทำความสะอาดตามขนตอนการลางแลวจงนำไปทำลายเชอหรอทำใหปราศจากเชอขนอยกบประเภทของภาชนะ

13. สายจ (cautery) เมอใชแลวควรทำลายเชออยางไร

ควรเชดสายจดวยผาชบนำหมาดๆ จนหมดจด เชดหรอทงไวใหแหงแลวจงหอสงอบแกส EO หรอ low temperature steam formaldehyde หรอ Hydrogen Peroxideplasma

14. ในขวด suction ควรใสนำยาทำลายเชอลงไปหรอไม วธทถกตองควรทำอยางไร

ไมควรใสนำยาทำลายเชอใดๆ ลงไปในขวด suction หากเกรงวาเสมหะและสารคดหลงจะตดทขวดทำใหลางออกยาก อาจใสนำธรรมดาลงในขวดได

15. Critical items หากไมสามารถทำใหปราศจากเชอโดยวธการนงไอนำ หรอการอบแกสไดจะตองใชนำยาทำลายเชอ ควรใชนำยาอะไรและมวธการปฏบตอยางไร

อปกรณประเภท critical items หากไมสามารถนงไอนำหรออบแกส EO ไดจำเปนตองแชนำยาทำลายเชอ จะตองใช high level disinfectant ซงไดแก 2% glutaraldehydeและตองแชเครองมอในนำยาเปนเวลานาน 6-10 ชวโมง หลงจากนนนำเครองมอไปลางนำดวยนำปราศจากเชอจนมนใจวาไมมนำยาตกคางอยบนเครองมอ เชดเครองมอดวยผาปราศจากเชอ และเกบในภาชนะทปราศจากเชอ ขณะลางดวยนำปราศจากเชอและนำเกบในภาชนะปราศจากเชอ จะตองระมดระวงการปนเปอนเชอซำ นอกจากนควรมการทดสอบประสทธภาพของนำยากอนทจะใชแชอปกรณ

Page 7: Q%26A CSSD.pdf - thaicssa.comA CSSD.pdf · ถาม-ตอบปัญหาการทำลายเช ื้อและการทำให ้ปราศจากเช

ถาม-ตอบปญหาการทำลายเชอและการทำใหปราศจากเชอ 375

16. การใชนำยา glutaraldehyde แชเครองมอในหองฉกเฉนและหองคลอดโดยเปลยนนำยาเดอนละครง ถกตองหรอไม มผลดผลเสยอยางไร

ควรหลกเลยงการปฏบตดงกลาว เนองจากอปกรณและเครองมอตางๆ ทใชในหองฉกเฉนและในหองคลอด สวนใหญจะเปนอปกรณประเภท Critical itemsซงจะตองทำใหปราศจากเชอเทานน การแชเครองมอในนำยาทำลายเชอแมจะใชนำยาทำลายเชอระดบสง แตมขอควรระวงและขอจำกดตางๆ หลายประการ การแชเครองมอในนำยาทำลายเชอหากปฏบตไมถกตอง อาจทำใหผปวยเกดการตดเชอในโรงพยาบาลได

17. Laparoscope รวมทงเลนส ควรทำลายเชอโดยแชใน glutaraldehyde นานเทาไร จงจะถอวาปราศจากเชอ

การทำลายเช อโดยใช 2% alkaline glutaraldehyde จะตองใหทกพ นผวทงภายในและภายนอกของกลองสองตรวจ สมผสกบนำยาเปนเวลาอยางนอย 20 นาทซงจะสามารถทำลายเชอ vegetative bacteria เชอรา เชอไวรสตบอกเสบบ และเชอเอชไอวได หากตองการทำลายเชอวณโรคจะตองแชกลองสองตรวจในนำยานาน 45 นาท

อยางไรกตามหากกลองสองตรวจเปนชนด Rigid ควรใชวธการนงไอนำในการทำใหปราศจากเชอ ไมควรใชวธการแชในนำยาทำลายเชอ

18. วธการทำลายเชอปรอทวดไวทใชแลวอยางถกตอง ควรทำอยางไร

หลงจากใชปรอทแลว ควรเชดนำลายออกใหหมด ลางปรอทดวยนำและสารขดลางเชดปรอทใหแหงกอนแลวจงเชดดวยแอลกอฮอล 70% ไมควรใชสำลชบแอลกอฮอลกอนชนเดยวเชดปรอทครงละหลายอน

ในกรณผปวยวณโรคควรแยกปรอทสำหรบผปวยโดยเฉพาะและทำลายเชอดวยวธการเดยวกน

Page 8: Q%26A CSSD.pdf - thaicssa.comA CSSD.pdf · ถาม-ตอบปัญหาการทำลายเช ื้อและการทำให ้ปราศจากเช

376 หลกและแนวปฏบตในการทำลายเชอและการทำใหปราศจากเชอ

19. ชดดดเสมหะซงม y tube ในขณะทใชอย จำเปนหรอไมทจะตองแช y tube ในนำยาทำลายเชอเสมอ

ไมควรแช y tube ในนำยาทำลายเชอ เพราะขณะทใช y tube ดดเสมหะผปวยนำยาทำลายเชอทตดอยใน y tube อาจไหลลงไปในสาย suction ได

20. อปกรณและเครองผาทใชกบผปวยโรคเอดส ตองแชนำยาทำลายเชออะไร

ปฏบตเชนเดยวกบอปกรณและเครองผาทใชกบผปวยอนๆ ไมตองแชนำยาทำลายเชอ

21. ถงมอเมอใชแลวควรจะลางแลวแชนำยาทำลายเชอกอน หรอลางเพยงอยางเดยวแลวจงหอสงนง

ลางดวยนำและสารขดลางไมตองแชนำยาทำลายเชอ เมอลางแลวอบใหแหง คลกแปงหอสงนงไดเลย

22. หมอนอนทใชกบผปวยโรคตดตอ ในกรณทโรงพยาบาลไมมเครองลาง ควรจะลางทำความสะอาดและทำลายเชออยางไร

ลางใหสะอาด เชดใหแหงแลวแชในนำยาทำลายเชอระดบตำแลวจงลางนำสะอาดผงใหแหงกอนนำไปใชกบผปวย

23. ขนตอนการทำลายเชอเครองมอผาตดทใชกบผปวยทตดเชอ HIV

เครองมอผาตดทใชกบผปวยทตดเชอ HIV มวธการในการทำใหปราศจากเชอเชนเดยวกบเครองมอทใชผาตดผปวยอนๆ พงระลกเสมอวา จะถอวาผปวยทกรายทเขารบการรกษาในโรงพยาบาล มเชออยในรางกาย เพราะเราไมสามารถตรวจเลอดเพอหาการตดเชอในผปวยทกราย หรอถงแมจะตรวจหาการตดเชอ HIV ในผปวยทจะผาตด

Page 9: Q%26A CSSD.pdf - thaicssa.comA CSSD.pdf · ถาม-ตอบปัญหาการทำลายเช ื้อและการทำให ้ปราศจากเช

ถาม-ตอบปญหาการทำลายเชอและการทำใหปราศจากเชอ 377

กไมไดหมายความวา การทำใหอปกรณเครองมอทใชกบผปวยเหลานปราศจากเชอจะตองมวธทพเศษแตกตางจากผปวยอน สงสำคญคอผททำหนาทลางอปกรณจะตองสวมเครองปองกนอยางถกตองและปฏบตงานดวยความระมดระวง

24. แกลลอนบรรจนำยาทำลายเชอ ควรใสนำยานานเทาไรจงจะลาง และควรจะลางดวยอะไรอยางไร

แกลลอนสำหรบบรรจนำยาทำลายเชอทกครงทนำยาหมดกอนจะบรรจนำยาใหมจะตองลางแกลลอนดวยนำและสารขดลางใหสะอาด และลางสารขดลางออกใหหมดผงใหภายในแกลลอนแหงสนท จงจะนำไปใชบรรจนำยาทำลายเชอได

25. นำยาทำลายเชอระดบสง (high level disinfectant) ทควรใชในโรงพยาบาลชมชนควรใชชนดใด หากโรงพยาบาลไมสามารถจดซอ glutaraldehyde ได

โรงพยาบาลควรสำรวจชนดและปรมาณการใชนำยาทำลายเชอวามการใชนำยาทำลายเชอเกนความจำเปนหรอไม ใชถกตองหรอไม ควรแกไขใหถกตอง เพอลดคาใชจายทไมจำเปน และนำงบประมาณสวนนไปใชในการจดซอ high level disinfectant ไดแกglutaraldehyde และนำยาทจำเปนตวอนๆ

26. อยากทราบเหตผลทไมใหใชผากอซรองกนภาชนะทใชแชอปกรณเพอทำลายเชอเชนในกระปก forceps

ผากอซทใชรองภาชนะทใสนำยาทำลายเชอจะดดซบสารเคมในนำยาทำลายเชอทำใหความเขมขนของนำยาทำลายเชอเปลยนไป สงผลใหประสทธภาพในการทำลายเชอลดลง

Page 10: Q%26A CSSD.pdf - thaicssa.comA CSSD.pdf · ถาม-ตอบปัญหาการทำลายเช ื้อและการทำให ้ปราศจากเช

378 หลกและแนวปฏบตในการทำลายเชอและการทำใหปราศจากเชอ

27. นำยาทำลายเชอผสมแลวสามารถเกบไวใชไดภายใน 3 เดอน เปนไปไดหรอไม

ไมควรเตรยมนำยาทำลายเชอเกบไวใชนานๆ เพราะอาจเกดการปนเปอนเชอในนำยาทำลายเชอได นอกจากนนำยาทำลายเชอบางชนดอาจเสอมประสทธภาพหากเกบไวเปนเวลานาน จงควรใชนำยาทำลายเชอทเตรยมใหมๆ

28. ระยะเวลาในการแชอปกรณในนำยาทำลายเชอแตละชนดเทากนหมดหรอไม

ไมเทากน ขนอยกบชนดและความเขมขนของนำยาทำลายเชอแตละชนดและระดบการทำลายเชอทตองการ

29. หลงจากแชเครองมอในนำยาทำลายเชอแลว จำเปนตองลางเครองมอดวยนำปราศจากเชอหรอไม

จำเปนตองลางนำยาทำลายเชอออกจากเครองมอใหหมดโดยใชนำปราศจากเชอเพอปองกนการปนเปอนเชอซำ เหตทจำเปนตองลางนำยาทำลายเชอออกใหหมดเนองจากนำยาทำลายเชออาจทำใหเกดการระคายเคองตอเนอเยอ เยอบของรางกายกอใหเกนอนตรายตอผปวยได

30. การใชรงส Ultraviolet ในการทำลายเชอในหองจำเปนหรอไม มผลดผลเสยอยางไร

การใชรงส Ultraviolet (UV) เพอทำลายเชอในหองไมจำเปนตองทำวธทสะดวกและไดผลดในการกำจดเชอทลอยอยในอากาศ คอ การเปดหนาตางใหมการระบายอากาศออกสภายนอกหอง เชอทมอยในอากาศจะออกส สงแวดลอมภายนอกหอผปวยและถกทำลายโดยรงส ultraviolet ทมในแสงอาทตย หองแยกผปวยวณโรคควรมการระบายอากาศออกภายนอกไดด เพอลดปรมาณเชอวณโรค ในหอง

เชอทอยในอากาศหรออยบนพน สวนใหญจะถกหอหมดวยฝนหรอเสมหะ ดงนนจะตองอยใกลรงส UV มากจงจะถกทำลายได การดแลหลอด UV จะตองดแลรกษาความสะอาดอยางด หากมฝนละอองเกาะทหลอดประสทธภาพจะลดลง นอกจากนหากใชเปนเวลานานและบคลากรไมไดมการปองกนอาจทำใหเกดแผลท cornea (keratitis) ได

Page 11: Q%26A CSSD.pdf - thaicssa.comA CSSD.pdf · ถาม-ตอบปัญหาการทำลายเช ื้อและการทำให ้ปราศจากเช

ถาม-ตอบปญหาการทำลายเชอและการทำใหปราศจากเชอ 379

31. การอบหองผาตดเพอการทำลายเชอ จำเปนหรอไม

ในหองผาตดไมควรใชวธอบหองดวยฟอรมาลน เพราะจะมผลตอสขภาพของบคลากร และทำใหไมสามารถใชหองผาตดได แมหองผาตดจะไมมหนาตางใหมการระบายอากาศออกสภายนอกกไมเปนปญหา เนองจากในหองผาตดจะมเครองปรบอากาศ และมพดลมดดอากาศซงจะสามารถแลกเปลยนอากาศในหองผาตดไดการตดเชอในโรงพยาบาลในผปวยทไดรบการผาตดสวนใหญ การแพรกระจายมกจะเกดจากการสมผส (contact transmission) ทงทางตรงและทางออม มากกกวาการแพรกระจายเชอทางอากาศ (airborne transmission)

32. การใชนำยาทำลายเชอฉดพนภายในหอง เพอทำลายเชอในอากาศ จำเปนหรอไม

ไมจำเปน วธการทงายและไดผลดในการกำจดเชอทลอยอยในอากาศ คอการเปดหนาตางใหมการระบายอากาศเขาออก ลมทพดเขาออกจากหองจะพาเชอโรคท ลอยอย ในอากาศภายในหองออกไปจากหอง หากภายในหองไมมหนาตางแตมเครองปรบอากาศหรอพดลมดดอากาศ ทงเครองปรบอากาศและพดลมดดอากาศจะสามารถทำใหเกดการแลกเปลยนอากาศภายในหองได

33. การทำความสะอาดหองผาตดหลงผาตดผปวยทมการตดเชอควรทำอยางไร

สำหรบเตยงผาตดควรใชนำผสมสารขดลางเชด เชดใหแหงแลวจงเชดตามดวยแอลกอฮอล 70% ถพนหองผาตดดวยนำและสารขดลาง หากพนบรเวณใดเปอนเลอดหลงเชดดวยนำและสารขดลางแลวเชดดวยผาชบ 0.5% โซเดยมไฮโปคลอไรท

34. การปดซองหรอถงบรรจอปกรณเพอนำไปทำใหปราศจากเชอโดยใชวธปดดวยเทปกบการใชเครองปดซองวธใดใหผลดและประหยดคาใชจายกวา

การปดซองหรอถงบรรจอปกรณดวยเครองปดซองเปนวธทใชไดผลดและชวยใหสามารถเกบหออปกรณไดนานกวาการปดซองหรอถงบรรจอปกรณดวยเทปกาว

Page 12: Q%26A CSSD.pdf - thaicssa.comA CSSD.pdf · ถาม-ตอบปัญหาการทำลายเช ื้อและการทำให ้ปราศจากเช

380 หลกและแนวปฏบตในการทำลายเชอและการทำใหปราศจากเชอ

หากเกบไวในสงแวดลอมเดยวกน แมวาเครองปดซองจะมราคาแพงแตหากมการดแลบำรงรกษาด กสามารถใชไดนาน แมจะยงไมมการศกษาเปรยบเทยบคาใชจายระหวางการใชเครองปดซองกบเทปกาว แตหากพจารณาถงคณภาพการใชเครองปดซองจะมความเชอถอไดมากกวาการปดซองดวยเทปกาว

35. การบรรจกรรไกรในซองใสอปกรณ จำเปนตองมปลอกยางหมปลายกรรไกรหรอไม

ควรมปลอกยางหมปลายกรรไกร เพอปองกนมใหปลายกรรไกรแทงทะลซองออกมาไมควรใชผากอซหมปลายกรรไกร เพราะในการผาตดอาจทำใหนบจำนวนผากอซผดไปได

36. ระยะเวลาในการเกบหออปกรณทหอดวยวสดทแตกตางกน จะสามารถเกบหออปกรณไวไดนานเทากนหรอไม

อปกรณทหอดวยวสดทตางกน จะมระยะเวลาในการเกบไมเทากน และถงแมวาจะหอดวยวสดชนดเดยวกน แตเกบในสงแวดลอมทตางกน เชน การเกบในตปดมดชดและการเกบไวบนชนวางของ ระยะเวลาในการเกบกจะแตกตางกน ดงนนการพจารณาระยะเวลาในการเกบหออปกรณจะตองคำนงถงสงแวดลอม ความถในการหยบจบหออปกรณ รวมทงเหตการณทเกดขนกบหออปกรณดวย

37. นำเครองมอบรรจในถงพลาสตก (ถงรอน) แลวปดปากถงโดยใชเครองปดปากถงนำหออปกรณไปนงไอนำ เครองมอจะปราศจากเชอหรอไม

การนำเครองมอบรรจในถงรอน แลวนำไปเขาเครองนงไอนำเพอทำใหปราศจากเชอเปนวธการทไมถกตอง เนองจากไอนำซงเปนตวทำใหปราศจากเชอ (sterilant) ไมสามารถผานเขาไปสมผสเครองมอทอยภายในถงรอนได เพราะพลาสตกไมยอมใหไอนำผานเขาออกได

38. การหออปกรณทจะนำไปทำใหปราศจากเชอดวยวธการนงไอนำโดยใชเชอกฟางผกหรอใชยางรดไดหรอไม

Page 13: Q%26A CSSD.pdf - thaicssa.comA CSSD.pdf · ถาม-ตอบปัญหาการทำลายเช ื้อและการทำให ้ปราศจากเช

ถาม-ตอบปญหาการทำลายเชอและการทำใหปราศจากเชอ 381

ไมควรใชวธนเนองจากไอนำไมสามารถผานเชอกฟางและยางได จะทำใหหออปกรณบางสวนทมเชอกฟางหรอยางรดผกอยไมสมผสไอนำ ทำใหไมปราศจากเชอควรปดหออปกรณโดยใชเทปกาว หากหออปกรณใหญมากๆ อาจใชเชอกกลมผกได

39. เครองมอ critical items ทหองฉกเฉน ใชวธการตมนาน 30 นาท หลงจากนนแชแอลกอฮอลไวถกตองหรอไม

การตมเปนการทำลายเชอระดบกลาง (intermediate level disinfection) เทานนเครองมอ critical items จะตองปราศจากเชอ วธการทถกตองควรหอเครองมอ เปนชนๆ(single pack) และนำไปทำใหปราศจากเชอโดยการนงไอนำ

40. Catgut ทำใหปราศจากเชอโดยวธการนงไอนำไดหรอไม

จะตองดทซองบรรจ catgut วาระบ “boilable gut” หรอไม หากมการระบไวเชนนแสดงวาสามารถทำใหปราศจากเชอโดยการนงไอนำได

41. เครองมอมคมหากนำไปทำใหปราศจากเชอโดยการนงไอนำ จะมปญหาเรองความคมหรอไม

ควรใชวธ Dry heat ในการทำใหอปกรณเครองมอมคม เขมเยบ ปราศจากเชอโดยใชอณหภม 160 องศาเซลเซยสเปนเวลานานอยางนอย 1 ชวโมง

42. ลกสบยางแดง จะมวธการทำใหปราศจากเชออยางไร

วธการทำใหลกสบยางแดงปราศจากเชออาจทำไดโดย ใสนำลงในลกสบเลกนอยนำเขาเครองอบไอนำชนด Prevacuum โดยวางใหปลายลกสบควำลง หรออบดวยแกส EOแตตองมนใจวาภายในลกสบแหง

Page 14: Q%26A CSSD.pdf - thaicssa.comA CSSD.pdf · ถาม-ตอบปัญหาการทำลายเช ื้อและการทำให ้ปราศจากเช

382 หลกและแนวปฏบตในการทำลายเชอและการทำใหปราศจากเชอ

43. เครองมอตางๆ เชน สาย suction สาย oxygen cannula จะทำลายเชออยางไรหากโรงพยาบาลไมมเครองอบแกส

ทำลายเชอโดยใชนำยาทำลายเชอระดบสง

44. การจดวางหอ Bowie Dick test และหอ spore test ตองวางในลกษณะตะแคงเชนเดยวกบหออปกรณอนๆ หรอไม

หอ Bowie Dick test ควรวางในแนวนอน และวางไวบรเวณดานลางของชองอบใกลประตเหนอทอระบายนำทงในชองอบเปลา สำหรบหอทดสอบทบรรจ spore testควรวางไว บรเวณดานลางของชองอบเหนอทอระบายนำเชนเดยวกน แตวางในลกษณะตะแคง เชนเดยวกบหออปกรณอนๆ

45. หออปกรณทผานการทำใหปราศจากเชอแลว พบวา มบางหอทเปยกชนอย นำมาทำใหแหงโดยการใชพดลมเปา จะมการปนเปอนเชอหรอไม

หออปกรณทผานกระบวนการทำใหปราศจากเชอแลว หากพบวาหอเปยกชนไมควรนำมาทำใหแหงโดยใชพดลม ควรจะตรวจสอบดวาเพราะเหตใดหออปกรณจงไมแหงหลงเสรจส นกระบวนการแลว อาจเกดจากระยะเวลาในการทำใหแหงส นไปการบรรจอปกรณในหอมากเกนไป จำนวนหออปกรณทบรรจเขาเครองนงมากเกนไปหรอการจดเรยงหออปกรณเขาชองอบไมถกตอง จะตองแกไข

46. ปลอกถงมอ ผาหอถงมอ ผาหอกระบอกฉดยา และผาหออปกรณ ไมไดสงซกทกวนหมนเวยนซกสปดาหละ 1-2 ครง จะมผลตอการทำใหปราศจากเชอหรอไม

ผาหออปกรณควรจะตองนำไปซกทกครงทใชหออปกรณแลว ทงนเพอขจดฝนละอองทอยบนผาและทตดอยตามเสนใยผาออก นอกจากนการซกผาจะชวยรกษาเนอผาใหมความคงทน

Page 15: Q%26A CSSD.pdf - thaicssa.comA CSSD.pdf · ถาม-ตอบปัญหาการทำลายเช ื้อและการทำให ้ปราศจากเช

ถาม-ตอบปญหาการทำลายเชอและการทำใหปราศจากเชอ 383

47. เมอสนสดกระบวนการนงไอนำแลว ใชถงมอจบของรอนหยบหออปกรณออกไดเลยหรอจะปลอยใหหออปกรณเยนเองแลวคอยนำออกมาจากชองอบ

หลงจากเสรจสนกระบวนการทำใหปราศจากเชอโดยการนงไอนำ (autoclave) แลวควรเปดฝาตออกเลกนอย เพอระบายความรอนและควรรอใหหออปกรณทอยภายในชองอบเยนกอนจงนำออกจากชองอบ ไมควรนำหออปกรณออกจากชองอบขณะทกำลงรอนๆ เนองจากอาจทำใหเกด หยดนำขนภายในหออปกรณไมควรนำหออปกรณมาวางภายนอกแลวใชพดลมเปาระบายความรอน เพราะจะทำใหหออปกรณเปอนฝนละออง ผทนำหออปกรณออกจากชองอบจะตองลางมอใหสะอาด หยบจบหออปกรณดวยความระมดระวง ไมโยนหออปกรณ

48. การใชถงผากบถงพลาสตกอยางไหนดกวาในการจายของ sterile ไปยงหอผปวย

การนำสงหออปกรณทปราศจากเชอแลว วธการทเหมาะสมและไดมาตรฐานคอการบรรจหออปกรณในรถทใชสำหรบนำสงหออปกรณทปราศจากเชอโดยเฉพาะซงเปนรถทมลกษณะปดมดชด ไดรบการทำความสะอาดทกวน และไมนำไปใชกบงานอนและนำหออปกรณจากหนวยจายกลางไปสงยงหอผปวยโดยบคลากรของหนวยจายกลาง

หากจะบรรจหออปกรณในถงผาหรอถงพลาสตก การใชถงพลาสตกจะดกวาในแงของการปองกนการปนเปอน โดยเฉพาะการนำอปกรณไปยงหอผปวยในชวงฤดฝนซงอาจทำใหเกดการปนเปอนไดงาย

49. การเกบหออปกรณทปราศจากเชอในตกระจกบานเลอนกบตปดมดชด มขอดขอเสยตางกนอยางไร

ตทงสองแบบมวตถประสงคเพอเกบหออปกรณทผานการทำใหปราศจากเชอมใหหออปกรณสมผสอากาศภายนอกมาก ปองกนการปนเปอนฝนละออง ทำใหระยะเวลาการเกบหออปกรณนานกวาชนเปด ตกระจกบานเลอนมขอดกวา คอ ชวยใหมองเหนหออปกรณทอยภายในได ใชพนทนอยกวาตปดมดชดและไมทำใหมลมพดผานมากเทาการเปดปดประตต

Page 16: Q%26A CSSD.pdf - thaicssa.comA CSSD.pdf · ถาม-ตอบปัญหาการทำลายเช ื้อและการทำให ้ปราศจากเช

384 หลกและแนวปฏบตในการทำลายเชอและการทำใหปราศจากเชอ

50. ในกรณทตองเกบของ sterile ไวในตเดยวกนหลายชนด เวลาจายของจะตองเปดตเขาออกบอยครง จะมโอกาสเกดการปนเปอนไดมากนอยแคไหน

หออปกรณทผานกระบวนการทำใหปราศจากเชอแลว ควรเกบไวในหองสำหรบเกบอปกรณทปราศจากเชอโดยเฉพาะ ซงอาจเกบหออปกรณไวบนชน (open shelves)หรอในตเกบอปกรณ (closed shelves) อปกรณทไมคอยไดใชบอยควรเกบไวในตแยกจากอปกรณทใชบอย การเปดปดตบอยครงอาจมผลทำใหฝนละอองเขาไปในตไดแตกยงมโอกาสนอยกวาการทบคลากรหยบจบหออปกรณโดยไมไดลางมอใหสะอาดกอนรวมทงการนำอปกรณไปสงยงหอผปวยหรอหอผปวยมารบอปกรณโดยนำไปไมถกวธ

51. โรงพยาบาลไมม Hot air oven จะทำให vaseline หรอ Furacin gauze ปราศจากเชอไดอยางไร

วธการทจะทำให vaseline gauze ปราศจากเชอคอการอบไอรอน (Dry heat) การเตรยมvaseline gauze ทำไดโดยใชผากอซความยาว 6-8 นวฟต กวาง 2 นวฟต จำนวน 20ชนวางซอนกน บรรจในภาชนะสแตนเลสทมความกวาง 2 .5 นวฟต ยาว 8 นวฟต และสง1.5 นวฟต เท vaseline ประมาณ 4 ออนซลงบนผากอซ แลวนำไปทำใหปราศจากเชอโดยใชHot air oven ทอณหภม 160 C นาน 2.5 ชวโมง หากโรงพยาบาลไมสามารถทำวธนไดควรจดซอผลตภณฑสำเรจรปมาใช

สำหรบ Furacin gauze ซงเตรยมจาก polyethylene glycols ซงมนำเปนสวนประกอบประมาณ 1-5% ซงอาจทำใหปราศจากเชอไดโดยการนงไอนำ หากใชผากอซหนา 10 ชน จะใชเวลา 15 นาท ทอณหภม 121 C

52. หากนำวสดบรรจในกลองพลาสตกมาอบแกส จำเปนตองเปดฝาหรอไม

กลองพลาสตกจะมความหนาเกน 2-4 mil ซงหนาเกนไป ทำใหการซมผานของแกสEthylene oxide เปนไปไดชา วธทดกวาคอ การนำวสดอปกรณแตละชนบรรจในถงพลาสตกปดผนกโดยใชความรอนแลวนำไปอบแกส เมอผานกระบวนการทำใหปราศจากเชอเรยบรอยแลว จงนำมาเกบไวในกลองพลาสตกหรอตเกบอปกรณ

Page 17: Q%26A CSSD.pdf - thaicssa.comA CSSD.pdf · ถาม-ตอบปัญหาการทำลายเช ื้อและการทำให ้ปราศจากเช

ถาม-ตอบปญหาการทำลายเชอและการทำใหปราศจากเชอ 385

53. สงทมผลตอการคงสภาพปราศจากเชอของอปกรณทผานการทำใหปราศจากเชอโดยวธการนงดวยไอนำหรอการอบแกสและระยะเวลาทสามารถเกบหออปกรณไดนานทสด

ระยะเวลาในการเกบหออปกรณทผานการทำใหปราศจากเชอแลว ควรพจารณาตามเหตการณทเกดขนกบหออปกรณ (event - related) ระยะเวลาทหออปกรณจะยงคงสภาพปราศจากเชอขนอยกบ

1. ชนดและความหนาของวสดทใชหออปกรณ รวมทงการผนกหออปกรณ2. การหยบจบหออปกรณ3. สภาวะแวดลอมทเกบอปกรณ ไดแก อณหภม ความชน การไหลเวยนอากาศ

54. Implant ททำใหปราศจากเชอโดยรงสแกมมา ไมระบวนหมดอายไวบนกลองทบรรจจะทราบไดอยางไรวายงใชได

ในปจจบนบรษทผผลตจะไมระบวนหมดอายไวบนกลอง หอ หรอซองบรรจผลตภณฑ เนองจากถอวาอปกรณหรอผลตภณฑจะคงสภาพปราศจากเชอจนกวาหอหรอกลองทบรรจจะถกเปดออก แตทงนหากกลอง หอ หรอซองมรอยฉกขาด พบวา มรมรอยปร จะถอวาอปกรณหรอผลตภณฑไมปราศจากเชอ

55. ทำไมจงตองเชดเครองมอใหแหงกอนทจะนำไปนงไอนำ (autoclaving)

เหตทตองเชดเครองมอใหแหงกอน เนองจาก Saturated steam เมอถกนำเขามาในชองอบของเครองนงไอนำ หากมหยดนำอย จะทำใหสภาพภายในชองอบไมเปนไปตามสภาพทมการออกแบบหรอกำหนดไว ซงจะมผลตอประสทธภาพการทำใหปราศจากเชอ

56. Drum เมอนำออกมาจากเครองนงไอนำ ยงคงมหยดนำเกาะอย ทงๆ ทอบแหงนาน 30นาทแลว เปนเพราะเหตใด

Page 18: Q%26A CSSD.pdf - thaicssa.comA CSSD.pdf · ถาม-ตอบปัญหาการทำลายเช ื้อและการทำให ้ปราศจากเช

386 หลกและแนวปฏบตในการทำลายเชอและการทำใหปราศจากเชอ

การมหยดนำเกาะอยอาจเกดไดจากหลายสาเหต เชน เครองนงไอนำมความผดปกตระยะเวลาทใชนอยเกนไป เคร องมอหรอสงทบรรจภายใน drum แนนเกนไปตองพจารณาหาสาเหต และแกไข ควรใชหอผา drum กอนนำเขาเครองนงไอนำ

57. นำทใชกบเครองนงไอนำ ไมสะอาด จะมวธการแกไขอยางไร

วธการแกไขทำไดตดตงเครองกรองนำเพอกรองนำกอนทนำจะผานเขาเครองนงไอนำ

58. Surgical gut หรอ Catgut ทบรรจใน sterile pack ทหมดอายแลวจะนำมาใชใหมไดหรอไม

ไมควรนำมาใชใหม เนองจาก catgut จะเสอมสภาพไมทนทาน ไมใชเพราะวาไมปราศจากเชอ

59. ซองพลาสตกหรอวสดทใชหออปกรณทงสำหรบใชในการนงไอนำหรอการอบแกสจะสามารถนำกลบมาใชไดกครง

หากผผลตระบวาเปน Single use แสดงวาใชไดครงเดยวไมควรนำกลบมาใชอก

60. หนวยจายกลางทางเขาออกเครองมอจำเปนตองเปนคนละทางหรอไม หากสถานทไมอำนวยจะมวธการจดการอยางไรทดทสดโดยไมใชคาใชจายมาก

ตามหลกการทางทอปกรณสกปรกเขามายงหนวยจายกลางและทางทหออปกรณปราศจากเชอออกจากหนวยจายกลางควรแยกกน ลกษณะการสญจรภายในหนวยจายกลางทถกตองจงควรเปนลกษณะ one way เพอลดโอกาสเกดการปนเปอน

โรงพยาบาลสวนใหญทางเขาอปกรณสกปรกและทางออกอปกรณปราศจากเชอมกเปนทางเดยวกน ไมเปนลกษณะ one way แตแกไขยาก เนองจากโครงสรางไมเอออำนวย แนวทางการแกไขทพอยอมรบไดในสภาวการณเชนน คอ ควรบรรจอปกรณทสกปรกในภาชนะทมดชดเมอนำเขามาทหนวยจายกลางและหออปกรณ

Page 19: Q%26A CSSD.pdf - thaicssa.comA CSSD.pdf · ถาม-ตอบปัญหาการทำลายเช ื้อและการทำให ้ปราศจากเช

ถาม-ตอบปญหาการทำลายเชอและการทำใหปราศจากเชอ 387

ทปราศจากเช อบรรจในรถสำหรบสงอปกรณปราศจากเช อโดยเฉพาะท มดชดเพ อนำออกสงตามหนวยงาน การตเสนแบงเขตบนพนไมใชวธการแกปญหาในอนาคตหากจะมการปรบปรงสถานทหนวยจายกลาง ควรใหความสำคญในการจดแบงพนทภายในหนวยจายกลางและการสญจรภายในหนวยงานใหถกตอง

61. การมโตะหรอกลองไฟสองรผาทใชหอเครองมอมความจำเปนเพยงใด รตามดเลก ๆ ของผามผลตอการปราศจากเชอมากนอยเพยงใด

โตะสองผาใชสำหรบตรวจคณภาพของผาทใชในการหออปกรณเพอนำไปทำใหปราศจากเชอ โดยเฉพาะอยางยงผาหออปกรณทใชมาเปนเวลานาน ซงเนอผาอาจบาง(แมไมถงกบฉกขาดหรอมร แตเชอจลชพสามารถเขาไปภายในหออปกรณไดงาย)จงควรสองดกอนนำมาใชงาน ผาทใหมอาจไมจำเปนตองตรวจดวาเนอผาบางหรอไมเบองตนอาจตรวจดดวยตาเปลาวา ผาฉกขาดหรอมรตามดเลก ๆ หรอไม หากพบไมควรนำผามาใชหออปกรณ อาจนำไปใชเพอวตถประสงคอน ไมควรนำผาทชำรดไปซอมปะหรอชน เนองจากจะยงทำใหเกดรเลก ๆ จำนวนมาก ซงเชอโรคสามารถผานได

62. ผาทใชหอเครองมอทจะทำใหปราศจากเชอบนหอผปวย มกจะไมไดรบการซกกอนหอเครองมอแตละครง มความจำเปนเพยงใดทจะตองซกผาหอทกครงทใช การทผาหอเครองมอเปลยนเปนสนำตาลไหม มผลตอเครองมอภายในหอหรอไม

ผาทใชในการหออปกรณเพอนำไปทำใหปราศจากเชอ ควรไดรบการซกทกครงกอนนำไปใชหออปกรณครงใหม เพอรกษาเนอผา ทำใหผามอายการใชงานนานขนจะสงเกตเหนวา ผาทนำไปใชหออปกรณหลาย ๆ ครง โดยไมผานการซก ผาจะกรอบ เปนมนเปลยนสกลายเปนสนำตาลไหม อายการใชงานสนลง เพราะผากรอบ ฉกขาดงายตองจดซอบอย ทำใหสนเปลองงบประมาณ และเพอขจดฝนละอองทตดอยตามเสนใยผาออก ชวยใหไอนำสามารถแทรกซมเขาไปภายในหอไดงาย เมอนำหออปกรณไปทำใหปราศจากเชอ

Page 20: Q%26A CSSD.pdf - thaicssa.comA CSSD.pdf · ถาม-ตอบปัญหาการทำลายเช ื้อและการทำให ้ปราศจากเช

388 หลกและแนวปฏบตในการทำลายเชอและการทำใหปราศจากเชอ

63. การใสตวบงชทางเคมไวในหอผามความจำเปนมากนอยเพยงใด จำเปนตองใสในหอเครองมอทกประเภทหรอไม

ตวบงชทางเคมทใสไวภายในหออปกรณมวตถประสงคเพอใหมนใจวาไอนำหรอแกสไดแทรกซมเขาไปภายในหออปกรณและสมผสอปกรณ ตวบงชทางเคมภายในจำเปนตองใสไวในหอเครองมอผาตดทกหอ หออปกรณทจะตองใสคางไวในรางกายผ ปวย (implant หรอ prosthetic devices) และหอท บรรจอปกรณทตองสอดใสเขาไปในรางกาย สำหรบหออปกรณอนๆ หากไมสามารถใสตวบงชทางเคมภายในไวในหออปกรณทกหอไดจะตองควบคมกระบวนการทำใหปราศจากเชอใหไดตามมาตรฐาน (process monitoring) ต งแตการหบหอ การบรรจและการจดเรยงหออปกรณเขาเครองทำใหปราศจากเชอ การควบคมประสทธภาพทางกายภาพของเครองนงไอนำ (อณหภม ความดน และระยะเวลาทใช) เพอใหมนใจวากระบวนการเปนไปอยางถกตอง

64. การจดเรยงหออปกรณเขาเครองนงมความสำคญตอการทำใหอปกรณปราศจากเชอเพยงใด

การบรรจหออปกรณเขาเครองนงไอนำหรอเครองอบแกสเปนอกขนตอนหนงทมความสำคญมาก ในกระบวนการทำใหอปกรณปราศจากเชอจะตองจดเรยงหออปกรณอยางเปนระเบยบและเวนระยะระหวางหออปกรณแตละหอพอเหมาะ เพอใหการไหลเวยนและการแทรกซมของไอนำหรอแกสเขาภายในหออปกรณสะดวกและทวถงทำใหการทำใหปราศจากเชอมประสทธภาพ นอกจากนการจดเรยงหออปกรณอยางถกตองยงชวยปองกนไมใหมอากาศหรอหยดนำคางอยภายในหออปกรณ

65. ชนดของพลาสตกทใสอปกรณเพอทำใหปราศจากเชอโดยแกส EO มผลตอการทำใหปราศจากเชอหรอไม ใชถงพลาสตกทว ๆ ไปไดหรอไม

การเลอกใชวสดในการหออปกรณเพอนำไปทำใหปราศจากเชอโดยแกส EOมความสำคญ เพราะหากเลอกใชวสดไมเหมาะสม แกส EO จะไมสามารถผาน

Page 21: Q%26A CSSD.pdf - thaicssa.comA CSSD.pdf · ถาม-ตอบปัญหาการทำลายเช ื้อและการทำให ้ปราศจากเช

ถาม-ตอบปญหาการทำลายเชอและการทำใหปราศจากเชอ 389

เขาไปภายในหออปกรณได นนหมายความวา อปกรณท บรรจอย ภายในหอจะไมปราศจากเชอ หรอแกสผานออกจากหอไดไมหมดจะทำใหเกดอนตรายตอผปวยวสดทเหมาะสมในการหออปกรณเพอนำไปอบแกส EO ไดแก ซองบรรจอปกรณ(ดานหนงเปนกระดาษ อกดานหนงเปนพลาสตก) ทระบวาใชอบแกส EO ไดวสดสงเคราะหทำจากโพลโพรพลน ความหนาอยระหวาง 2-4 mil ( 1 mil = 1/1000 นว)และตองสามารถปดผนกโดยใชความรอนได ไมควรใชถงพลาสตกทใชบรรจอาหารทขายทวไปตามทองตลาด เพราะผลตมาเพอวตถประสงคทแตกตางกน อาจไมไดทำจากโพลโพรพลนหรอความหนาของพลาสตกอาจไมเหมาะสม ความสามารถในการแทรกซมแกส เขาภายในหออปกรณและการระบายแกสออกไมทราบแนชด

66. ภาชนะกลมใหญทใชใสสำลหรออปกรณเลก ๆ เพอทำใหปราศจากเชอนน เวลาใสในชองอบจำเปนตองหอผาหรอไม หรอใสเขาชองอบไดเลย และควรวางอยางไร

ภาชนะทใชบรรจสำลหรอกอซเพอนำไปทำใหปราศจากเชอควรหอผาอกชนเนองจากกอนนำหมอบรรจภายในชองอบของเครองนงไอนำ ตองเปดชองดานขางและดานบนของหมอเพอใหไอนำสามารถผานเขาไปสมผสสำลหรอกอซภายในหมอไดและจะตองวางหมอใหอยในลกษณะตะแคงขางเพอใหไอนำผานเขาออกไดสะดวกหลงเสรจกระบวนการนงไอนำ เมอเปดฝาเครองนงไอนำออก อากาศจากภายนอกเคร องน งไอนำสามารถเขาไปในหมอสำลได การหอผาจะชวยปองกนอากาศทจะเขาไปในหมอ หลงจากเสรจกระบวนการทำใหปราศจากเชอ เมอหอเยนลงจงปดชองทภาชนะจากภายนอก

67. autoclave tape เพยงพอทจะใชบอกวาอปกรณปราศจากเชอไดหรอไม หากไมไดมไวเพอวตถประสงคอะไร

autoclave tape เปนตวบงช ทางเคมภายนอก ใชเพ อบอกใหทราบวาหออปกรณไดผานกระบวนการทำใหปราศจากเชอแลวเทานน จำเปนตองใชเพอแยกระหวางหออปกรณทปราศจากเชอและยงไมไดทำใหปราศจากเชอ และชวยในการหบหอปองกนหอหลดล ย แมเทปจะเปล ยนสเปนแถบดำ กยงไมสามารถมนใจไดวา

Page 22: Q%26A CSSD.pdf - thaicssa.comA CSSD.pdf · ถาม-ตอบปัญหาการทำลายเช ื้อและการทำให ้ปราศจากเช

390 หลกและแนวปฏบตในการทำลายเชอและการทำใหปราศจากเชอ

อปกรณภายในหอปราศจากเชอ มความจำเปนทจะตองควบคมใหกระบวนการทำใหปราศจากเชอดำเนนไปอยางถกตอง และมการประเมนประสทธภาพดวยตวบงชทางกายภาพ ทางเคมภายใน และตวบงชทางชวภาพรวมดวย

68. เครองมอทผานการทำใหปราศจากเชอแลวนน หากหมหอดวยพลาสตกอกชนหนงจะมอายยาวนานขนเทาใด ควรทำหรอไม

ระยะเวลาคงสภาพปราศจากเชอของหออปกรณทหอหมดวยถงพลาสตกอกชนหลงผานกระบวนการทำใหปราศจากเชอแลว หากเกบในสภาวะทเหมาะสมคอเกบในททมอณหภมระหวาง 18-22 องศาเซลเซยส ความชนสมพทธ 35-70% และไมมลมพดผาน ระยะเวลานานทสดทสามารถเกบไดคอ 9 เดอน สำหรบโรงพยาบาลในประเทศไทยการสวมถงพลาสตกหมไวหลงจากไดทำใหอปกรณปราศจากเชอแลวเพอปองกนฝนละอองและลดการปนเปอนหออปกรณจากการหยบจบบอย ระยะเวลาทสามารถเกบไดขนอยกบ สภาพแวดลอมทเกบหออปกรณ การหยบจบหออปกรณหากสามารถเกบไวไดในสงแวดลอมทระบไวขางตน ระยะเวลาคงสภาพปราศจากเชอกนาจะไดนานเทากน

69. กระปกสำลขนาดเลกทผานการทำใหปราศจากเช อแลวนน หากใชเพ อการเชดทำความสะอาดผวหนงกอนการฉดยา การใสแอลกอฮอลแชไวเพอใหสามารถใชไดทงวนนน ถกตองตามหลกการปองกนการตดเชอหรอไม เพราะอะไร

วธทดทสดคอการเทแอลกอฮอลลงบนสำลทนทกอนใชเชดผวหนง เพอมนใจวาความเขมขนของแอลกอฮอลเปน 70 % ซงมประสทธภาพในการทำลายเชอดทสดแตในทางปฏบตไมสะดวก จงใชวธเทแอลกอฮอลลงในกระปกบรรจสำลปราศจากเชอและใช forceps คบสำลแอลกอฮอลออกมาเพ อใชงาน ส งท ควรระวงคอไมควรเปดฝากระปกสำลทงไว เพราะแอลกอฮอลจะระเหยทำใหความเขมขนลดลงทำใหประสทธภาพการทำลายเชอจะลดลง ตามความเหน นาจะเปลยนกระปกสำลแอลกอฮอลทกเวร แทนทจะเปลยนทกวน และควรเตรยมในปรมาณทพอเหมาะเพอไมสนเปลอง

Page 23: Q%26A CSSD.pdf - thaicssa.comA CSSD.pdf · ถาม-ตอบปัญหาการทำลายเช ื้อและการทำให ้ปราศจากเช

ถาม-ตอบปญหาการทำลายเชอและการทำใหปราศจากเชอ 391

70. วสดหอเครองมอทเปนกระดาษขางหนง อกขางเปนพลาสตกนน เมอนำไปใชครงหนง แลวจะเขาซำไดหรอไม

ซองบรรจอปกรณเพอนำไปทำใหปราศจากเชอตามมาตรฐานใชไดเพยงครงเดยว(disposable) ไมควรนำกลบมาใชซำ เนองจากซองอาจเกดรหรอฉกขาดซงมองไมเหนดวยตาเปลา ทำใหเชอโรคเขาไปในซองได โรงพยาบาลหลายแหงพยายามประหยดงบประมาณโดยการนำซองทใชแลวกลบมาใชซำหลายครง โดยในครงแรกใชซองทมความยาวมาก และใหใชกรรไกรตดซองเพอนำเครองมอออกมาใช โดยมใหซองฉกขาดแตวธนทำใหอปกรณทปราศจากเชอซงอยภายในเกดการปนเปอนขณะนำออกจากซองจงไมควรทำ ควรฉกซองเพอนำอปกรณออกมาใช

วธทจะชวยใหโรงพยาบาลประหยด คอ เลอกใชซองทมความกวางเหมาะสมกบอปกรณ และใชความยาวทเหมาะสม คอ ตดซองใหยาวกวาปลายเครองมอแตละดานประมาณ 1 นวฟต การประหยดดวยการนำซองกลบมาใชใหมอาจทำใหเกดอนตรายตอผปวย

71. การลางมอทถกตองของบคลากรทางการพยาบาลนน จำเปนทจะตองใชนำยาทำลายเชอทกครงหรอไม เชน ใชแอลกอฮอลเจล หรอนำยาทมคณสมบตทำลายเชอ จะใชสบธรรมดาไดหรอไม

การลางมอไมจำเปนตองลางดวยนำยาทำลายเชอ (antiseptic) หรอถมอดวย Alcoholhand rub (AHR) ทกครง ควรลางมอดวยนำและนำยาทำลายเชอเมอตองทำหตถการหรอเมอตองสอดใสอปกรณเขาสรางกายผปวย เชน เมอจะสวนปสสาวะ ใหสารนำทางหลอดเลอดหรอฉดยาใหผปวย และเมอบคลากรสมผสเลอด สารนำ สารคดหลงหรอสงขบถายของผปวย โดยใชเวลาในการลางนาน 30 วนาท เรยกวธการลางมอแบบนวาhygienic hand hygiene

แอลกอฮอลทำความสะอาดมอมวตถประสงคเพอทำลายเชอบนมอ ใชในกรณทไมสามารถลางมอดวยนำและ antiseptic ได เชน ในกรณเรงดวนเพอชวยชวตผปวยลางมอดวยนำไมทน หรอไมสามารถไปลางมอไดสะดวกเนองจากอางลางมออยไกลและตองดแลผปวยหลายราย การใชแอลกอฮอลไมสามารถแทนการลางมอดวยนำได

Page 24: Q%26A CSSD.pdf - thaicssa.comA CSSD.pdf · ถาม-ตอบปัญหาการทำลายเช ื้อและการทำให ้ปราศจากเช

392 หลกและแนวปฏบตในการทำลายเชอและการทำใหปราศจากเชอ

หากมอเปอนเลอด สารคดหลง สงขบถายจากรางกายผปวย ควรลางดวยนำและ antisepticไมควรใชแอลกอฮอลถมอ

หากมอไมไดสมผสสงทขบออกมาจากรางกายผปวย เปนการลางมอทวไปควรลางมอ ดวยนำและสบ นาน 10 วนาท เรยกวธการลางมอแบบนวา normal hand hygiene

72. Transfer forceps ทใชจำเปนตองแชในนำยาทำลายเชอหรอไม จะมนใจไดอยางไรวา forcepsนนจะปราศจากเชอ จะตดตามผลอยางไร

Transfer forceps ควรทำใหปราศจากเชอและเกบแหง (sterile dry forceps) การแชforceps ในนำยาทำลายเชอบางชนด พบวาเชอแบคทเรยกรมลบสามารถเจรญในนำยาไดเมอนำ forceps ไปคบวสดทปราศจากเชอ ทำใหเกดการปนเปอนเชอ โรงพยาบาลบางแหงไดใช forceps ทปราศจากเชอบรรจในกระปกปราศจากเชอ โดยเปลยนทก 8 ชวโมงและตดตามผลโดยดท อตราการตดเช อในโรงพยาบาล ไมพบวาเกดปญหาหรออตราการตดเชอในโรงพยาบาลเพมขน อยางไรกตามบคลากรทใช transfer forcepsจะตองระมดระวงไมให forceps เกดการปนเปอนขณะใชงาน ในตางประเทศไมมการใชtransfer forceps เนองจากวสดอปกรณการแพทย ทงหมดบรรจในหอพรอมหยบใช (singlepack) หากหนวยจายกลางของโรงพยาบาล สามารถจดทำวสด เชน สำล กอซ เปนซอง ๆตามความตองการของผใชกจะเกดความปลอดภยตอผปวยและอำนวยความสะดวกตอการปฏบตงานของบคลากรในหอผปวย มากยงขน

73. สายนำเกลอตดมาเสยบปลายเครองมอแหลมคมไดหรอไม

ไมควรทำวธนเนองจากสายนำเกลอเปนพลาสตก ไอนำแทรกซมไดยาก

74. เครองมอทนานๆ ใชจะสามารถใชผาหรอกระดาษหอ 1 ชนแลวใสซองนงไอนำไดหรอไม

ระยะเวลาการคงสภาพปราศจากเชอของอปกรณขนอยกบวสดทใชในการหออปกรณ เครองมอทนาน ๆ ใช หากตองการใหคงสภาพปราศจากเชอนานขนสามารถทำไดโดยการบรรจในซองบรรจอปกรณสำหรบนำไปทำใหปราศจากเชอทดานหนงทำดวยกระดาษอกดานหนงทำดวยพลาสตก ทเรยกวา peel pouch 2 ชน โดยชนแรก

Page 25: Q%26A CSSD.pdf - thaicssa.comA CSSD.pdf · ถาม-ตอบปัญหาการทำลายเช ื้อและการทำให ้ปราศจากเช

ถาม-ตอบปญหาการทำลายเชอและการทำใหปราศจากเชอ 393

ปดผนกโดยใชเครอง หลงจากนนบรรจในซองอกชนหนงและปดผนกทงสองดานหากใชวธการหอดวยผา ควรหอดวยผา 2 ชน (4 ชน) หลงจากนำไปทำให

ปราศจากเชอโดยการนงไอนำแลว รอใหหออปกรณเยนลงแตไมควรทงไวนานบรรจในถงพลาสตกทสะอาดและมความหนาไมตำกวา 0.003-0.005 นว และปดผนกหวทาย

75. สมรรถนะหวหนา CSSD ควรเปนพยาบาลวชาชพหรอไม

หวหนาหนวยจายกลางควรเปนผทสำเรจการศกษาระดบปรญญาตรทางดานวทยาศาสตร ในโรงพยาบาลผท ทำหนาทหวหนาหนวยควรเปนพยาบาลวชาชพและควรไดรบการอบรมเกยวกบการทำลายเชอและการทำใหปราศจากเชอ

76. การแชเครองมอดวยนำยาทำลายเชอระดบสงควรแชทใด หากตองทำทหนวยจายกลางจะขนสงและ บรรจภาชนะอยางไร

การทำลายเชอและการทำใหปราศจากเชอควรดำเนนการทหนวยจายกลางไมควรทำทหอผปวยหรอหนวยงาน การนำสงอปกรณจากหนวยงานไปยงหนวยจายกลางควรบรรจอปกรณในภาชนะทปดมดชดโดยไมมนำหรอนำยาทำลายเชอบรรจไวภายในภาชนะ

77. การทำใหสารหลอลนสำหรบ ใสสายสวนปสสาวะ ปราศจากเชอทถกตอง

Glycerin หากตองทำใหปราศจากเชอโดยการนงไอนำภายใตความดน จะตองมนำผสมอยอยางนอย 10-20% หากมนำผสมอยนอยสามารถทำใหปราศจากเชอโดยการอบความรอนแหงได โดยพจารณาตามเกณฑตอไปน

Glycerin 80% ใชอณหภม 265o F ใชเวลา 2 ชวโมง Glycerin 90% ใชอณหภม 285o F ใชเวลา 2 ชวโมง Glycerin 95% ใชอณหภม 300o F ใชเวลา 1 ชวโมง

ขอควรระวงในการทำใหสารละลายกลเซอรนและนำปราศจากเชอโดยใชวธอบไอรอน คอ ปรมาณนำทผสมอยและจดเดอดของสารละลายเพราะอาจเกดการระเบดขนไดกลเซอรนมจดเดอดท 290o C (554o F) ในขณะทกลเซอรนทมนำผสมอย 13%

Page 26: Q%26A CSSD.pdf - thaicssa.comA CSSD.pdf · ถาม-ตอบปัญหาการทำลายเช ื้อและการทำให ้ปราศจากเช

394 หลกและแนวปฏบตในการทำลายเชอและการทำใหปราศจากเชอ

จะเดอดทอณหภม 130.5 o C (267 o F)ในปจจบนมสารหลอลนทปราศจากเชอทบรรจเปนซองสำเรจรปสำหรบใช

ครงเดยวซงชวยใหหนวยจายกลางไมตองเตรยมเองสามารถใชไดสะดวกและมความปลอดภย

78. วธการทำความสะอาด Laryngoscope ปจจบนแชนำยาแลว ลางนำกลนหรอนำกอกตากใหแหง เกบในกลองธรรมดา ใชไดหรอไม

Laryngoscope เปนอปกรณทจดอยในกลม semi critical ซงสมผสเยอบของรางกายขนตำจำเปนตองไดรบการทำลายเชอโดยใชนำยาทำลายเชอระดบสงกอนนำกลบไปใชกบผปวยรายอน นำยาทำลายเชอระดบสงไดแก Glutaraldehyde, hydrogen peroxide, ortho-phthalaldehyde และ peracetic acid with hydrogen peroxide ระยะเวลาในการแชอปกรณใหปฏบตตามคำแนะนำของบรษทผผลต หลงแชนำยาตามกำหนดแลวลางอปกรณโดยนำปราศจากเชอ เพอปองกนการปนเปอนเชอซำ เชดดวยผาทสะอาดเกบในภาชนะทมฝาปด

79. Set พนยา ควรทำลายเชออยางไร

อปกรณทใชในการพนยาจดเปนอปกรณเครองชวยหายใจ ซงขนตำตองไดรบการทำลายเชอระดบสง โดยลางอปกรณใหสะอาดหมดจด เชดใหแหง กอนนำไปแชนำยาทำลายเชอตามระยะเวลาทแตละบรษททผลตนำยากำหนด หลงจากนนลางนำยาออกโดยใชนำปราศจากเชอและนำไปอบแหง หากโรงพยาบาลม เครองอบแกสกควรนำไปอบแกส

80. เครองมอทสงลางทหนวยจายกลาง ควรนบทใด

ไมควรมการนบเครองมอ ทงทหอผปวยหรอทหนวยจายกลาง เนองจากมโอกาสเกดการแพรกระจายเชอ ควรจดระบบการนำสงและการปองกนการสญหายแทนการนบเครองมอ

Page 27: Q%26A CSSD.pdf - thaicssa.comA CSSD.pdf · ถาม-ตอบปัญหาการทำลายเช ื้อและการทำให ้ปราศจากเช

ถาม-ตอบปญหาการทำลายเชอและการทำใหปราศจากเชอ 395

81. วธจดการ ambu bag ทผานการใชงานแลว ตอง sterile หรอไม ตองทำทงหมดหรอบางสวน

ambu bag และสวนประกอบขนตำควรทำลายเชอโดยใชนำยาทำลายเชอระดบสงหากมเครองอบแกส ควรนำไปอบแกส หรอจดซอ ambu bag ทสามารถทำใหปราศจากเชอโดยการนงไอนำ

82. อธบาย เรอง Prions เชอ JD ( ความหมาย การระบาด การทำลายเชอ )

กระบวนการในการทำใหปราศจากเชอ CJD ทมประสทธภาพการนงไอนำ (Autoclaving)

• 134oC-138oC นาน 18 นาท (เครองนงไอนำชนด pre vacuum)• 132oC นาน 60 นาท (เครองนงไอนำชนด gravity)

การใชสารเคมรวมกบการนงไอนำ ( Combination chemical exposure thensteam autoclave, potentially deleterious to staff, instruments, sterilizer)

การใช NaOH (sodium hydroxide) และการนงไอนำรวมกน- แชอปกรณใน 1N NaOH นาน 1 ชวโมง นำออกมาลางดวยนำ แลวนำไปนงไอนำนาน 1 ชวโมง

- แชอปกรณใน 1N NaOH นาน 1 ชวโมงและนำไปทำใหปราศจากเชอในเครองนงไอนำชนด gravity displacement ทอณหภม 121oC นาน 30 นาท

(Guideline for Disinfection and Sterilization in Healthcare Facilities, 2008 จาก www.cdc.gov)

83. อปกรณทลางแลวการหยบจบตองใสถงมอหรอไม

การทำความสะอาดอปกรณหากทำความสะอาดไดหมดจดทวถงสามารถขจดอนทรยสารทแปดเปอนบนอปกรณรวมทงเชอจลชพได อปกรณทลางทำความสะอาดอยางดแลวสามารถหยบจบได หากมอไมมแผลไมมรอยถลอก

Page 28: Q%26A CSSD.pdf - thaicssa.comA CSSD.pdf · ถาม-ตอบปัญหาการทำลายเช ื้อและการทำให ้ปราศจากเช

396 หลกและแนวปฏบตในการทำลายเชอและการทำใหปราศจากเชอ

84. Indicator อบแกสและไอนำ ตดเปนชนเลกๆไดหรอไม เพราะอะไร

ตวบงชทางเคมภายในสำหรบเครองนงไอนำและเครองอบแกสไมควรตดเปนชนควรบรรจทงชนในหออปกรณแตละหอ

85. นำซองใสอบแกสหลายๆ ซองมารวมใสถงทเยบจากกระดาษหอเครองมอทใชแลวเพอรวมเปนพวกกนสญหายไดหรอไม

ไมควรทำ เนองจากจะมผลตอการแทรกซมของแกส อาจทำใหกระบวนการทำใหปราศจากเชอไมมประสทธภาพ

86. จด Packing ไมจำเปนตองเปลยนเสอ-รองเทา ยกเวนหองเกบของsterile จรงหรอ

บคลากรทปฏบตงานในหนวยจายกลางควรเปลยนเสอผาจากชดทใสมาจากบานเปนชดทำงานของหนวยงาน และควรไดรบมอบหมายใหปฏบตงานในแตละพนทในแตละวน เพ อปองกนการเกดการปนเป อนอปกรณและบรเวณทปฏบตงานหากตองปฏบตงานทงในบรเวณลางอปกรณ (dirty zone) และบรเวณทหออปกรณ (cleanzone) ควรพจารณาเปลยนชดทำงานหากพบวาเปยกชนหรอเปรอะเปอน

87. ชางซอมตองเปลยนเสอ สวม PPE ครบชดหรอไม ตองดแลหออปกรณปราศจากเชอขณะซอมอยางไร

หากจำเปนตองมการซอมแซมภายในหองเกบอปกรณปราศจากเชอ ควรจดเกบอปกรณทบรเวณอนขณะทกำลงมการซอมแซมหอง เนองจากมโอกาสเกดการปนเปอนไดสงจากฝนละออง ชางทปฏบตงานแตงกายชดปฏบตงานชาง เมอซอมแซมปรบปรงหองเรยบรอยแลว ทำความสะอาดหองอยางทวถง แลวจงนำอปกรณปราศจากเชอมาเกบ

Page 29: Q%26A CSSD.pdf - thaicssa.comA CSSD.pdf · ถาม-ตอบปัญหาการทำลายเช ื้อและการทำให ้ปราศจากเช

ถาม-ตอบปญหาการทำลายเชอและการทำใหปราศจากเชอ 397

88. อะไรบางท re-sterile ได

ควรทำความเขาใจ คำวา reuse, re-sterile Reuse หมายถง การนำกลบมาใชซำ อปกรณทใชในโรงพยาบาลสวนใหญ

สามารถนำกลบมาใชซำไดหลงจากผานกระบวนการทำลายเชอหรอทำใหปราศจากเชอแลวโดยเฉพาะอปกรณททำดวยสแตนเลส

re-sterile หมายถง การนำอปกรณไปผานกระบวนการทำใหปราศจากเชออกครงหลงจากทเคยทำใหปราศจากเช อแลว ซงในการนำไปทำใหปราศจากเช อใหมจะตองลางอปกรณและหอใหม กอนนำไปเขาเครองนงไอนำหรออบแกส ซงการ re-sterileอปกรณทำใหสนเปลองคาใชจาย ดงนนหากโรงพยาบาลมการ re-sterile อปกรณจำนวนมากควรคนหาสาเหตและแกปญหาทเกดขน ไมควรมการเกบอปกรณไวในหนวยงานมากเกนความจำเปน

89. มวนสายยางตรงปลายพนเปนเลขแปด นำไปนงจะsterile หรอไม แกส flow ไดหรอไมทพนกนอย

การหออปกรณเปนกระบวนการทมความสำคญ เพราะมผลตอการทไอนำหรอแกสสมผสและแทรกซมเขาสอปกรณเพอทำใหอปกรณปราศจากเชอ อปกรณทมลกษณะเปนสาย เปนทอ หากหก พบ หรอมวนในลกษณะไขวกนจะมผลตอกระบวนการทำใหปราศจากเชอ

90. จำเปนตองกางเครองมอเวลานงหรอไม หากไมกางมผลเสยอยางไร

อปกรณทมลกษณะซอนทบกน เชน กรรไกร คม ควรจะแยกออกเมอนำไปทำใหปราศจากเชอ เพอใหไอนำสมผสอปกรณไดทวถง หากไมแยกออกสวนทซอนกนจะไมไดรบการทำใหปราศจากเชอ

Page 30: Q%26A CSSD.pdf - thaicssa.comA CSSD.pdf · ถาม-ตอบปัญหาการทำลายเช ื้อและการทำให ้ปราศจากเช

398 หลกและแนวปฏบตในการทำลายเชอและการทำใหปราศจากเชอ

91. กระดาษ single use นำมาใชซำไดไหม

คำวา single use หมายความวาใหใชไดเพยงครงเดยว ดงนนอปกรณทระบวา singleuse จงไมควรนำกลบมาใชซำ

92. หองเกบของ Sterile ตงอณหภม 22o C เฉพาะเวลาทำการ(8.30-16.30 น.) โดยหออปกรณอยในตปดมดชด ถกตองหรอไม

ตามมาตรฐาน การเกบอปกรณปราศจากเชอควรเกบในหองทมการควบคมอณหภมและความชนสมพทธตลอดเวลา นนคอ ตองควบคมอณหภมใหคงทตลอด 24 ชวโมงหากเปดเครองปรบอากาศเฉพาะเวลาราชการ อณหภมมการเปลยนแปลงมผลตอการเจรญของเชอโรคได

93. อปกรณยงไมหมดอายจากหอผปวยสงคนหนวยจายกลางสามารถนำไปเกบบนชนวางอปกรณปราศจากเชอไดหรอไม

ไมควรนำไปไวทหองเกบอปกรณปราศจากเชอ เพราะหออปกรณทนำกลบมาอาจเกดการปนเปอนขณะเคลอนยาย ควรนำไปทำใหปราศจากเชอใหม สงทควรดำเนนการคอคนหาสาเหตวาเพราะเหตใดจงตองนำอปกรณกลบมา เปนเพราะการสอสารทไมชดเจนทำใหนำอปกรณไปผดชนด หรอเกดจากสาเหตใด เพอปองกนมใหเกดเหตการณเชนเดยวกนนอก

94. อปกรณทหอผปวยใชแลวควรทำความสะอาดเบองตนกอนหรอสงหนวยจายกลาง หรอไมเครองมอผาตดทใชแลวรอสงหนวยจายกลางชวงบายควรแชนำหรอผานนำกอนหรอไม

อปกรณทใชกบผปวยแลว หากเปรอะเปอนมาก หนวยงานหรอหอผปวยควรใชผาหรอกระดาษเชดสงสกปรกออกใหมากทสด กอนบรรจอปกรณในภาชนะทมฝาปดมดชดเพอนำสงหนวยจายกลาง ไมควรลางหรอแชในนำทำลายเชอ เพราะการเคลอนยายไปยงหนวยจายกลางจะทำไดยากขน หากตองเกบอปกรณทใชแลวไวนานกอนทจะ

Page 31: Q%26A CSSD.pdf - thaicssa.comA CSSD.pdf · ถาม-ตอบปัญหาการทำลายเช ื้อและการทำให ้ปราศจากเช

ถาม-ตอบปญหาการทำลายเชอและการทำใหปราศจากเชอ 399

นำสงหนวยจายกลาง เม อเชดสงเปรอะเปอนออกแลว บรรจอปกรณในภาชนะแลวใชผาชบนำชม ๆ ปดบนอปกรณเพอปองกนไมใหคราบสกปรกแหงตดอปกรณปดฝาภาชนะ นำสงหนวยจายกลาง

95. OR นงเครองมอเองและใชใน OR แลวเปยกหลงนง นำไปใชงานทนทไดไหม

หากพบวาหออปกรณททำใหปราศจากเชอโดยการนงไอนำเปยกหรอชนแสดงวามความผดปกตเกดขน ไมควรนำอปกรณไปใช ควรหาสาเหตททำใหเกดความเปยกชน สาเหตททำใหหออปกรณเปยกชนอาจเกดจากการจดเรยงอปกรณไมเหมาะสม การทำงานของเครองนงไอนำมปญหา ทอระบายของเครองนงไอนำอดตนเปนตน

96. ถงซป (ถงใสยา) ใสของอบแกสไดไหม

ไมควรใช ควรใชซองทระบวาใชสำหรบใสอปกรณเพอนำไปอบแกสเทานนและในการหบหอจำเปนตองใชวธการปดผนกดวยความรอน

97. ผาควรผานการซกกครง

ผาท ใชหออปกรณเพ อนำไปทำใหปราศจากเช อ หลงใชทกคร งตองซกเพอรกษาเสนใยผาและเพอขจดฝนละอองทอยตามเสนใยผาออก ไมสามารถระบจำนวนครงทใชผาได ขนอยกบการใชของแตละโรงพยาบาล แตผททำหนาทหออปกรณควรตรวจดผาทใชหออปกรณทกครงวายงอยในสภาพดหรอไม

98. โตะหอเครองมอเปนไมเชดดวยผาแหงหรอควรใช Alcohol เชด

หากโตะทใชหอเครองมอเปนไม ควรใชแผนโฟเมกาทมพนผวเรยบมนปดทบบนหนาโตะหออปกรณ เพอใหสามารถทำความสะอาดไดงาย การทำ ความสะอาดโตะควรใชผาสะอาดชบนำเชดใหทวถงและผานไมควรนำไปใชเพอวตถประสงคอน

Page 32: Q%26A CSSD.pdf - thaicssa.comA CSSD.pdf · ถาม-ตอบปัญหาการทำลายเช ื้อและการทำให ้ปราศจากเช

400 หลกและแนวปฏบตในการทำลายเชอและการทำใหปราศจากเชอ

99. สาย oxygen cnanula แชนำยาทำลายเชอระดบสงและเกบในถงพลาสตกควรหมดอายเมอไร

ไมสามารถระบวนหมดอายได ควรใหมการหมนเวยนใช ตามระบบ first in first out

100. โรงพยาบาลไมมเครองอบแกส นำ ambu bag แชนำยาทำลายเชอระดบสง ถกประเมนไมผานเพราะไมสามารถบงชไดวาปราศจากเชอ ควรทำอยางไร

ambu bag จดเปนอปกรณเครองชวยหายใจ ตามหลกการขนตำสดสามารถทำลายเชอโดยใชนำยาทำลายเชอระดบสง หรอใชวธ pasteurization ได ไมตองทำใหปราศจากเชอ

101. มาตรฐานขนาดอางลางอปกรณ

อางลางอปกรณควรมความกวางและความลกเพยงพอ เพอใหบคลากรสามารถทำความสะอาดอปกรณไดสะดวก ปจจบนมอางททำดวยสแตนเลสทมความกวางยาวและลกประมาณ 50 เซนตเมตร กนอางมนจำหนาย ไมควรใชอางลางจานในการลางอปกรณ

102. ควรใส internal indicator ทก set หรอไม

ตามมาตรฐานควรใสตวบงชทางเคมภายในในหออปกรณทกหอ ทงนเพอใหมนใจวา ไอนำหรอแกสสามารถแทรกซมเขาไปภายในหออปกรณได

103. Rigid container นงโดยไมหอผาไดจรงหรอ ตางกบ Sterile box อยางไร

Rigid container ทใชบรรจอปกรณเพอนำไปทำใหปราศจากเชอโดยการนงไอนำจะมชองใหไอนำสามารถผานเขาไปได ดงนนจงจำเปนตองมการหอผาดวย หาก rigidcontainer เปนกลอง เชนกลองใสเครองมอผาตด สวนใหญจะมกระดาษกรองทฝาและทกนกลอง เพอใหไอนำผานเขาได กระดาษกรองสามารถปองกนเชอโรคเขาไปภายในกลองได จงไมตองหอผาหมกลอง

Page 33: Q%26A CSSD.pdf - thaicssa.comA CSSD.pdf · ถาม-ตอบปัญหาการทำลายเช ื้อและการทำให ้ปราศจากเช

ถาม-ตอบปญหาการทำลายเชอและการทำใหปราศจากเชอ 401

104. คำแนะนำการใช Flash sterilizer

Flash sterilizer มกใชในการทำใหอปกรณทมการปนเปอนขณะผาตดปราศจากเชอเชน อปกรณตกลงพนและเปนอปกรณทมเพยงชนเดยวและจำเปนตองใชในการผาตดไมควรใชวธ Flash sterilization แทนการทำใหปราศจากเชอโดยวธการนงไอนำโดยใชเครองชนด gravity หรอ prevacuum เพราะไมสามารถประเมนประสทธภาพกระบวนการทำใหปราศจากเชอได

105. การอบแกส EO หากระบายแกสไมครบกำหนดปดเครองไวแลวมาระบายตอไดหรอไม

การระบายแกสควรดำเนนการใหเสรจสนกระบวนการ

106. แปงคลกถงมอควรใชแปงขาวโพดหรอTalcum

ควรใชแปงขาวโพด

107. การทำลายเชอพนผวสงแวดลอมควรทำอยางไร

ทำความสะอาดดวยนำผสมสารขดลางกเพยงพอหากไมมเลอดหรอสารคดหลงเปรอะเปอน ในกรณทเปอนเลอดหรอสารคดคลงหลงจากเชดทำความสะอาดแลวเชดตามดวยนำยาทำลายเชอระดบตำหรอระดบกลาง กรณทำความสะอาดหองแยกของผปวยทมการตดเชอดอยา หลงทำความสะอาดแลวเชดดวยนำยาทำลายเชอระดบตำ

108. อปกรณทสมผสผวหนงปกตทใชในการบำบดรกษาผปวย (high touch) ควรทำลายเชออยางไร

ทำความสะอาดดวยสารทำความสะอาด (detergent) หากไมมเลอดหรอสารคดหลงเปรอะเปอนอปกรณหรอพนผวทมการสมผสบอยหรอมละอองฝอยนำลายหรอเลอดฟงกระจาย

Page 34: Q%26A CSSD.pdf - thaicssa.comA CSSD.pdf · ถาม-ตอบปัญหาการทำลายเช ื้อและการทำให ้ปราศจากเช

402 หลกและแนวปฏบตในการทำลายเชอและการทำใหปราศจากเชอ

อปกรณในหนวยทนตกรรม หรอในหนวยไตเทยม ใหทำความสะอาด แลวเชดตามดวยนำยาทำลายเชอระดบตำหรอกลาง โดยใหนำยาสมผสกบพนผวไมตำกวา 1 นาทหรอตามคำแนะนำของบรษทผผลต

109. ทำไมไมใชแอลกอฮอล (alcohol) ทำลายเชอบนพนผวทางทนตกรรม

ไมควรใชแอลกอฮอลทำลายเชอพนผวทางทนตกรรม เนองจากแอลกอฮอลไมมประสทธภาพในการทำลายเชอในภาวะทม tissue protiens หรอ glycoprotiens ซงพบในเลอดและนำลาย

110. สารทำความสะอาดผสมเอนซยมมประโยชนอยางไร

ชวยใหการลางทำความสะอาดทำไดเรวยงขน เพมประสทธภาพในการลางคราบอนทรยสารและคราบสงสกปรกทตดอยบนเครองมอ สารทำความสะอาดจะชวยลดแรงตงผวของนำกบอปกรณ เพอใหเอนซยม เขาไปสมผสสงสกปรกไดทวถง

111. ผาทชำรดเปนรเลก ๆ สามารถซอมโดยการปะหรอชนไดหรอไม

การปะชน จะเปนการเพมรใหเพมขนอกจากฝเยบดงนนวธทแนะนำในการซอมกคอใชเครองรดปดผนกรดวยความรอนโดยใชแผนคลาย ๆ สตกเกอร ปดบนรแลวรดดวยความรอน แตการใชแผนสตกเกอรปะไมสามารถปะไดเกนประมาณ 15 % ของพนผวของผาทงหมด ดงนนควรนำผาทชำรดไปใชประโยชนอนๆ ไมควรนำมาหออปกรณ เพราะมโอกาสเสยงตอการปนเปอนซำ

112. หองเกบอปกรณปราศจากเชอตองมการควบคมอณหภมตลอด 24 ชวโมงหรอไม

ควรมการควบคมอณหภมใหคงทตลอดเวลา การเปดปดแอรทำใหภายในหองเกบอปกรณปราศจากเชอ มความชนสมพทธมากขนกวาเดม

Page 35: Q%26A CSSD.pdf - thaicssa.comA CSSD.pdf · ถาม-ตอบปัญหาการทำลายเช ื้อและการทำให ้ปราศจากเช

ถาม-ตอบปญหาการทำลายเชอและการทำใหปราศจากเชอ 403

113. การคงสภาพความปราศจากเชอของหออปกรณเครองมอทผานการทำใหปราศจากเชอขนกบปจจยใดบาง

ขนกบเหตการณและสภาวะแวดลอมทเกดขนกบซองหรอหออปกรณ (even related)หอทอยในสภาพทปกตไมมการฉกขาดหรอเปยกนำหรอสงปนเปอนใดๆ หออปกรณจะยงคงสภาพความปราศจากเชอ คณสมบตของวสดทใชในการหบหอและเทคนคในการหบหอสภาวะและสถานทในการเกบ เชน อณหภมและความชน การนำสงหออปกรณไปยงหนวยงานตาง ๆ ความถในการหยบจบหออปกรณและวธการเกบไมไดสมพนธกบวธในการทำใหปราศจากเชอวาอบแกสแลวอยไดนานกวานงไอนำ

ถงพลาสตกทใชหมเพอปองกนฝนละอองและความชนควรมความหนาและแขงแรง มความหนาไมตำกวา 0.005 นว ไมใชถงทใชสำหรบบรรจอาหาร วธการปดผนกดวยความรอนกตองมความแขงแรงของรอยปดผนก แถบรอยปดผนกตองกวางอยางนอย6 มลลเมตร

สถานทเกบสะอาด ไมมลมพดผาน หรอมผคนพลกพลานหากไมสามารถควบคมปจจยตางๆ ได ไมสามารถเกบอปกรณไดเปนระยะเวลาตามทกำหนด หากเกบในสภาวะแวดลอมทแตกตางกน วธการในการหบหอและคณภาพของวสดทใชในการหอไมเหมอนกนตองศกษาวจยโดยการสมตวอยางเพาะเชอเพอหาคำตอบระยะเวลาทเหมาะสมเพอใหเขากบบรบทของโรงพยาบาล

114. การแชอปกรณดวยนำผงซกฟอก แลวเคลอนยายไปหนวยจายกลางทงทมนำอยหลงจากนนหนวยจายกลางลางอปกรณดวยผงซกฟอก ไมทราบวาผงซกฟอกจะทำใหเกดผลเสยตออปกรณไดหรอไม

หามใชผงซกฟอกในการลางเครองมอเพราะทำใหเครองมอเปนสนมไดงายขณะขนยาย เครองมอหามเคลอนยายทงทมนำอยตองเทนำออก

Page 36: Q%26A CSSD.pdf - thaicssa.comA CSSD.pdf · ถาม-ตอบปัญหาการทำลายเช ื้อและการทำให ้ปราศจากเช

404 หลกและแนวปฏบตในการทำลายเชอและการทำใหปราศจากเชอ

115. Hot air oven จะประกนคณภาพความปราศจากเชอไดอยางไร

ควรมการประเมนประสทธภาพในการทำใหปราศจากเชอดวยตวบงชทางกลไกโดยดจากมาตรวดอณหภม และเวลา ตวบงชทางเคมภายนอกและภายในทใชกบระบบdry heat ตวบงชทางชวภาพใช spore strip และเชอทใชคอ Bacillus atropheausซงจะใชเวลาในการอานผลประมาณ 3-5 วน

116. สำล sterile ทสงซอจากบรษท การจดเกบวางในตเกบของ sterile เหมอนกบชดทโรงพยาบาล ทำเองไดหรอไม

ควรจดเกบในบรเวณทเกบเวชภณฑไมควรนำมาเกบในบรเวณทเกบหออปกรณปราศจากเชอ

117. เครองมอทผานการใชงานกบผปวยในหอผปวยควรจดการอยางไรกอนทจะสงไปยงหนวยจายกลาง

เชดกำจดคราบสงสกปรกชนใหญ ๆ (gross soils) ออกใหมากทสด เชน คราบเลอดคราบซเมนต คราบนำยา รวมกนหาแนวทางในการจดสงเครองมอ ไปลางใหเรวทสดไมสามารถจดสงไปลางไดหรอในกรณเวรดกควรปองกนมใหอปกรณแหง โดยฉดดวยสารทำความสะอาดผสมเอนซยมหรอใชผาหนาๆ ชบนำชมปดบนอปกรณ

118. เครองอบแกสสามารถตดตงไวในอาคารเดยวกนกบเครองนงไอนำไดหรอไม

สามารถตดตงไวในอาคารเดยวกนได แตควรทำเปนหองแยกสำหรบเครองอบแกสและภายในหองตองมการระบายอากาศอยางนอย 10 รอบตอชวโมง มการจายอากาศเขาไปภายในหองและดดออกใหเหมาะสม พรอมทงมเนอทหางจากเครองโดยรอบอยางนอย 20 นวเพอสามารถตรวจสอบและทำการซอมบำรงเครองไดอยางมประสทธภาพ

Page 37: Q%26A CSSD.pdf - thaicssa.comA CSSD.pdf · ถาม-ตอบปัญหาการทำลายเช ื้อและการทำให ้ปราศจากเช

ถาม-ตอบปญหาการทำลายเชอและการทำใหปราศจากเชอ 405

119. เวลานงของมปลายแหลมคม เชน กรรไกรตดไหม จะใชหลอดกาแฟ สวมตรงปลายแหลมไดไหม ถาไมไดเพราะอะไร แลวใชอะไรแทนไดบาง

ควรเลอกใชวสดทออกแบบมาโดยเฉพาะ เชน ซลโคน หรอ อาจใชกระดาษเกรดทางการแพทย (miedical grade paper) ตดและหมตรงสวนปลาย หลอดกาแฟไมไดมการตรวจสอบความถกตอง (validation) วาสามารถนำมาใชใน การหมสวนปลายของเครองมอและไอนำหรอแกสสามารถแทรกซมผานเขาไปสมผสตรงสวนนน ไดอยางทวถงดงนนไมควรนำวสดทไมไดออกแบบโดยเฉพาะมาหม

120. ซองอบแกส สามารถนำมา reused ไดหรอไม ( 2 ครง) เพอชวยลดคาใชจายของโรงพยาบาลเชน ใชซำในอปกรณ semi critical items กรณทซองยงอยในสภาพทดมาก ตวแทนบางบรษทบอกวาได บางบรษทบอกวาไมได

ซองบรรจอปกรณเปนวสดทออกแบบมาใหใชครงเดยวแลวทง แมจะมองเหนวาซองยงอยในสภาพดมากแตอาจจะมรเลกๆ ซงมองไมเหนบนซอง (pin hole) และความแขงแรง ของซองมคาลดลงเมอผานการทำใหปราศจากเชอและการใชงานแลว

121. ซอง peel pouches ทเปนพลาสตกดานหนง กระดาษดานหนงหลงผานการทำใหปราศจากเชออากาศจะออกไดไหม หากอากาศออกไดถอวา contaminate หรอไม(มทมประเมนไปตรวจแลวทำการรดซองบรรจแลวมลมออก และประเมนวาซองอบแกสรวมการ contaminate )

ตามหลกการเวลาบรรจอปกรณใสซองใหไลอากาศออกใหมากทสด หากยงมอากาศหลงเหลออยมากเวลานำไปทำใหปราศจากเชอ ซองจะแตกตามรอยปดผนก

ตามหลกการในการจดเกบและใชหออปกรณ ไมใหรดซองบรรจหรอนำซองบรรจหออปกรณปราศจากเชอมามดรวมกน เนองจากซองอาจแตกหรออดเอาอากาศทอยดานนอกเขาไปดานใน ซงอาจทำใหเกดการปนเปอน

Page 38: Q%26A CSSD.pdf - thaicssa.comA CSSD.pdf · ถาม-ตอบปัญหาการทำลายเช ื้อและการทำให ้ปราศจากเช

406 หลกและแนวปฏบตในการทำลายเชอและการทำใหปราศจากเชอ

122. การจดหออปกรณเพอนงไอนำ หากเปนหอเลก ๆ แตวางแนน จะปราศจากเชอหรอไม

การจดเรยงหออปกรณไมวาจะเปนหอเลกหรอหอใหญ หากแนนจนเกนไปจะมผลตอประสทธภาพในการทำใหปราศจากเชอ ควรจดวางใหมชองวาง การบรรจซองอปกรณหลายซองรวมกนเพอนำไปทำใหปราศจากเชอ มโอกาสเสยงตอความลมเหลวในการทำใหปราศจากเชอ ควรจดเรยงซองในแนวตงในตะแกรง หรอ rack จะเหมาะสมทสด

123. วสดทางการแพทยทผานการทำใหปราศจากเชอดวย gamma หรอ EO แตวสดหมดอายจะresterile ดวย EO ไดหรอไม (วสดมราคาแพง)

วนหมดอายทระบบนซองอปกรณเปนวนหมดอายสภาพของวสด กลาวคอวสดอาจจะแขงกรอบ ไมยดหยน ไมสามารถใชงานไดดงเดม ไมควรจะนำมา resterile ใหมควรมการบรหารจดการใหมระบบ First in First out ไมจดซออปกรณมากเกนความจำเปนควรสำรวจปรมาณการใชและจดซอใหเหมาะสม

124. เครองปดผนกซองสามารถใชเครองทซอตามทองตลาดไดหรอไมเครองปดผนกซองทซอตามทองตลาด ไมไดผลตตามขอกำหนดตามมาตรฐานของ

การบรรจหบหอ ความกวางและความแขงแรงของรอยปดผนกนนอาจไมเปนไปตามมาตรฐาน

Page 39: Q%26A CSSD.pdf - thaicssa.comA CSSD.pdf · ถาม-ตอบปัญหาการทำลายเช ื้อและการทำให ้ปราศจากเช

ถาม-ตอบปญหาการทำลายเชอและการทำใหปราศจากเชอ 407

บรรณานกรม

American Hospital Association. (1993). Training Manual for Central Service Technicians.Chicago.

Association for the Advancement of Medical Instrumentation. (1992). Good Hospital Practice: Ethylene oxide sterilization and sterility assurance. Arlington, USA.

Association of Operating Room Nurses. (1992). Recommended Practices : Steam and Ethyleneoxide (EO) Sterilization. AORN Journal, 56(4) : 721-730.

Association of Operating Room Nurses. (1995). Proposed recommended practices for selectionand use of rackaging systems. AORN Journal, 61(3) : 605-613.

Block, S.S. (1991). Disinfection, Sterilization and Preservation. (4th ed.). Philadelphia :Lea &Febiger.

Gardner, J.F. & Peel, M.M. (1991). Introduction to Sterilization, Disinfection and InfectionControl. (2nd ed.). Melbourne : Churchill Livingstone.

International Association of Healthcare Central Service Material Management (IAHCSMM). (2007)Central Service Technical Manual.(7th Ed.).

Parisi, A.N., & Young, W.E. (1991). Sterilization with Ethylene oxide and other gases. In Block,S.S. Disinfection, Sterilization, and Preservation. (4th ed.). Philadelphia : Lea &Febiger.

Perkins, J.J. (1983). Principles and Methods of Sterilization in Health Science. (2nd ed.)Springfield : Charles C Thomas

Reichert, M. & Young, J.H. (1997). Sterilization Technology for the Health Care Facility.(2nd ed.). Gaithersburg : An Aspen Publication.

Rutala, W.A. (1993). Disnfection, Sterilization and Waste Disposal. in Wenzel, R.P. (Ed.).Prevention and Control of Nosocomial Infections. (2nd ed.). Baltimore : Williams &Wilkins.

Rutala, W.A. & Weber, D.J. & the Healthcare Infection Control Practices Advisory Committee(HICPAC). (2008). Guideline for Disinfection and Sterilization in HealthcareFacilities, 2008. Atlanta : Centers for Disease Control and Prevention.