22
i i i Othä brne rertnf! DISSERTATIO A CAD EMI C A , De (. Quam, Suffragantc Ampliff. Facult. Pbihf, In Regia Aåademia Upfaltenß, PRALSIDE, CELEBERRIMQ VIRO, Mag. PETRO EKERMAN, Eloqueotax PROFESSORE Reg. & Ordin, Publica bonorum examini mode/le fubmittit, JOHANNES LUNDGREN, WERMELANDUS. In Auditorio Carolino Majori ad diera II. Maj* Anni MDGCL. Horts , ante meridiem, confixtis. " » mm U P S A L I JE. K

Quam, Suffragantc Ampliff. Pbihf,1213323/FULLTEXT01.pdf · NecadmifTusfacilerifumtenebis, ubiinAmmiano* Marcellino, Sidonio Apoliinari,cet.eris, qui nihil Latinum, elegans nihil,

  • Upload
    vodat

  • View
    222

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Quam, Suffragantc Ampliff. Pbihf,1213323/FULLTEXT01.pdf · NecadmifTusfacilerifumtenebis, ubiinAmmiano* Marcellino, Sidonio Apoliinari,cet.eris, qui nihil Latinum, elegans nihil,

i i

i

Othä brne rertnf!DISSERTATIO A CAD EMI CA ,

De (.

Quam,Suffragantc Ampliff. Facult. Pbihf,

In Regia Aåademia Upfaltenß,PRALSIDE,

CELEBERRIMQ VIRO,

Mag. PETROEKERMAN,

Eloqueotax PROFESSORE Reg. & Ordin,Publica bonorum examini mode/le fubmittit,

JOHANNES LUNDGREN,WERMELANDUS.

In Auditorio Carolino Majori ad diera II. Maj*Anni MDGCL.

Horts , ante meridiem, confixtis.-

■ " ■ » mm ■ ■

U P S A L I JE.K

Page 2: Quam, Suffragantc Ampliff. Pbihf,1213323/FULLTEXT01.pdf · NecadmifTusfacilerifumtenebis, ubiinAmmiano* Marcellino, Sidonio Apoliinari,cet.eris, qui nihil Latinum, elegans nihil,

S:« R:x M:tis« a: MAGiV.E FIDEI VjRO, 1

Dom. NI CO LA OLAGERLÖF,S. trrfieol. DOCTORI Celeberrimo,

Dicecefeos Carolftadtenfis -SOPF.RINTENDENTJ, Ve-nerandi ibid Confiftorii PR/FSIDI, Ree-i i Gymnahi

Scholarumque Ephoro gravrffimö.MECENAT! MAX I MO.

'

VIRO Aämoåum Rtveret/io ntaue' Rrtorlariffltm,

Dn.Mag CHRISTOPH. RISPEL,Ecclef. Philip!laJienfium Paftori 8c Diftridus TGdenfis

Prsepofito meritiflimo, adcuråtifThriO, PATRGNOomni venerati-öne colendö.

VIRO Ailmtfum Reverendo atque Rrxchrifjimo,Dn, Mag. ELAVO FRYXÉLL,

Ecciefiar. in WåiTehårad Paftori & Prsepofito rrié-ritifPimo, adcuratißirno, PATRONO optimo.

VIRÖ Admedum Revetendo atque Rreeelarijfvno,Dn. Mag CHRIST. CLEWBERG,Ad Reg. Acad. Upfal, S. S. Theol. Adjundo dexter-

rimo, & Eoclefise Nåfenfis Paftori meritiflimo, PA-TRONÖ multis nohiinibus devenérando» i

41 emes hafee fludiorum primit ins, in perpetute vene»rationis tejjeram, Tibi, ReverewhfEme Pr a: ful, Vo*-

lisque, V tri Admodum Reverend/, Vattont Pf Fantortscptimi> cum ardem iß!ma owuigetue projperitatis adpre-iatione> eq, qua par efi, animt ob/ervantia offert,

REVÉRENDISSIMÖRUMAdmod* Reverend, atque Rmeäarijf* NominumVeftrorum,

ciiltor & cliens huTmillimusJOHANNES LUNDGREN.

Page 3: Quam, Suffragantc Ampliff. Pbihf,1213323/FULLTEXT01.pdf · NecadmifTusfacilerifumtenebis, ubiinAmmiano* Marcellino, Sidonio Apoliinari,cet.eris, qui nihil Latinum, elegans nihil,

2tö!e Od>fytl HERMAN KOLTHÖFF,%5ruf$ Patron n?iD rum/ Olbb/ &<?.

Spitt NILS IJH L, ; \25ruf£ Patron tt>tb Sefidföré &c. v

jp>err christopher myrman,Q5rufl Patron DJotnebolm &c.

jp)err johan lundgren,Q3tuf£ Patron 3on*bob(,

£err magnus ullmark,, Patron it>t0 £5låmf:ruö o$ 5liflröttr.

#m johan roman ,

?öruP0 Patron trnb ^oréndä.i %m bengt henric ek,

Patron roib ©unnerub.

Jwjame ©3m t? 2UM&.v'f •• w ' ' '

..... • -\."

jpfpen rodtoilja/ fem 3/ rnine ®-uttf(ige £er*«Km tax, fld&ft fot 'Botliga fonfter fjofen/ cd)t()C mduga n>iV(gjcmingat r [)tearmeD tbctaß iß*fate tvatPa af Sfcc unDerftöttc/ föranldta ttttcj/nti til et tefti af min roörDnat»/ upeffca ®&er tfjet-ta mit lida Academiffa prof. geamWiDanDeöoofldtcJigm / jdmte tilönffan af befidnfcig lpcfaccp tüiUgdnge< Jlble oef) t^gaeftabe 4&X&2

B9iUK© PATKONER NES,Wim ©unjiige ,

— i;f■ dbtnjufaffe f/mor»:--■»

- i JOHAN LUNDGREN.

Page 4: Quam, Suffragantc Ampliff. Pbihf,1213323/FULLTEXT01.pdf · NecadmifTusfacilerifumtenebis, ubiinAmmiano* Marcellino, Sidonio Apoliinari,cet.eris, qui nihil Latinum, elegans nihil,

N omni difcipfinarum generf idin prim is agitur, ut e fuis <rel-ut Jatebfis eruatur, inque, ufusmortaNum varios longé jhtfque

'diffundatur , veritas. Hoc au-temy proc eeteris difsiplinis at-c/ue fciéntiis, habet doquentia,nobilis illa animorum dotnina^

tfix, inviéJis argtimentis, & adCommodatis ad per*fvadendum fenfentiis almse veritati ut ornatum ad-dat multo Jucundifiimum. Etenim illi, qui artem o-ratoriam non profitentur, fed aliis bonarum literarurripartibus fedulam.dicaruiit operam , etjamfi fermoniselegantiam adfpérbåri nec foleant, nec omnino de-fceant; at laus tarnen cdncinnöe afque comtse oratio-ttis tota, quanfe, Rhetoricse erit propriautpote abqua reliquie, modum proponendi fl Vefpidas, fuämutuantur (fecbra. Ir? longo admirliculorum agpiine *

quibus ftylum & orationen! perpolke atque exornaresavet peritus Orator, Locutio (dkqorica haud ultimumobtinebir löcum; Eam-igitury-pro mödulo ingenii,brevi diflertatione Academica expofium, Tuis B. L.eculi&'fubjice-re efi aninjus.

& IL>\

I *

Page 5: Quam, Suffragantc Ampliff. Pbihf,1213323/FULLTEXT01.pdf · NecadmifTusfacilerifumtenebis, ubiinAmmiano* Marcellino, Sidonio Apoliinari,cet.eris, qui nihil Latinum, elegans nihil,
Page 6: Quam, Suffragantc Ampliff. Pbihf,1213323/FULLTEXT01.pdf · NecadmifTusfacilerifumtenebis, ubiinAmmiano* Marcellino, Sidonio Apoliinari,cet.eris, qui nihil Latinum, elegans nihil,
Page 7: Quam, Suffragantc Ampliff. Pbihf,1213323/FULLTEXT01.pdf · NecadmifTusfacilerifumtenebis, ubiinAmmiano* Marcellino, Sidonio Apoliinari,cet.eris, qui nihil Latinum, elegans nihil,

) O ( <§*£ £

$. ir.Vox Allegoriae % id quod notiflimum före mihi

perfvadeo , eft Graeca , quafi uXXo dyoesvvFa, quoddyofiSlSi, d».o $é vos? y Latihis per diverfiio-

cjuium , inverfionem, perrnutationern explicari fölet,proprieque denotat ejusmodi fermonis genus > ubialia dicuntur, alia intelliguntur; atque adeo a Trc-poruro (ighificationfe baud mufturn difcrepat Sed tam-etfi hic fignificatus AIIegqriöegeneralior,per origiriein,fatis eft firrnatus, aliam tamen ufus Rhetorum diu-Rrrnus atque communis fouic vocabufo dedit poiefta-tern, ut non tam Tropum, quam Troporum, in piu-ribus vocibus , continuationem involvat. Ailegoriaraergo , ftri&ius fumtam , cum generatim definimus,attendafur volumus difcrimen fatis perfpicuum , quoainter Allegoriam verum verborum intercedit. NarnAllegoria, quae in rebus ipfis confpicitur &, tefteGlaftio, in Philolog. facr. eft rei alicujus myflici? jenjpmtualis per aliam narratam repr#fentatioy ■ feu, ubinon foium rem narratam, fed & aliam , fimilem &adumbratanri;, cogitare debet leclor, vel auditor, nonad elocutionern, utpote in verbis crnandis occupatam,/ed ad interpretationen! facrarum literarum refertur.Fuere, verbi gratia , uxores Abrabami bin?e> earum-que filii, in narrafione JVlofåica vere & proprie in*teiiiguntur; fed ad duo teftamenta, vel dupiicem ha-niinum ftatum fub lege, vel gratia , digitum fimulintendi, docent verba Paulina Gal* 4. v. 14 urim £<?wdX?%y cfö id eft, praeter fenfum hiftorieum, et-j-am au alia, & quidem majoris momenti, confide-randa excitamur. In Allegoria autem verborum ,

quam in Tropss, per plures voces continuatis, po-fuimus 5 conjsiiutata dicendi ratio folum fpeélatur,

.» non

Page 8: Quam, Suffragantc Ampliff. Pbihf,1213323/FULLTEXT01.pdf · NecadmifTusfacilerifumtenebis, ubiinAmmiano* Marcellino, Sidonio Apoliinari,cet.eris, qui nihil Latinum, elegans nihil,

^ ) O (non propria fimul fignificatio. Ubicunque igitur i-dem Tropus in verbis pluribus recurrir, ibi Locu-jionein allegoricani, feu orationern Allegorice flofcu*Iis ornatam & ccnveftitam, agnofcimus. Quo fpe&atiliud Tullii in Bruto Oratore c. 27, cum fluxeruntp lures Continus tralationes , alia flane fit oratio Ita-que genus hoc Graci appellant tion,'tue re¬tte, genere melius tlie, qui ißa jomma tränslationesvocat»

§. III.Evoluta verborum notione, ad ea , quae allego*ricum dicendi genus illuflrare poterunr, defcendimus.

Quacri fölet inter illos, qui prarcepta tradunt Elo*quentiee , utrum ex Tropis quatuor primariis fmgulispolTint formari Aliegorice. Qui negant, aut fclaraMetaphoram continuari liatuunt, aut faltem Ironiameximendam cenlent» Hane vero prarcipue acijunguntrationem , quod Allegoria fin iiitudinis ideam, ex ufaloquendi, videatur comple-éfi; Ironia autein , qusecontraria cogitatis loquifur, fimilitudinem non ferat»fed potius , admixta notione Aliegoriar, confufionifit obnoxia* cum utrebique adpareat diverfiloquium.Verum ex definitione Allegorise tota, ni valde fällor,controverfia poteff dirin i. Quod (i enim illa nul»lam fimilitudinis facit menfionem, nihil obflat, quominus Allegoria in omni Tropo q u# ra tur. Sic Met-onyinia continuatur in diåo Terentiano, Eunuch.A c4. IV» Sc. 4. Sine Cererc & Libero jriget Venus.Cererem pro omni eiberum genere, Liberum Patremvel Berchum pro vino, & Venercm pro amere justo-

jpiXtoe fumi, neminem fu^it. Synecdoche multiplextji in bac Juvena'is Saty:a II:Ultra Saurmatas FugerehiticÜbet, c?glacialm -

Ocea-

Page 9: Quam, Suffragantc Ampliff. Pbihf,1213323/FULLTEXT01.pdf · NecadmifTusfacilerifumtenebis, ubiinAmmiano* Marcellino, Sidonio Apoliinari,cet.eris, qui nihil Latinum, elegans nihil,

Q6S2? ) o f

Oceanum, quotier altquid de marihus audent,Qui Curios ßmutant, vS Bacchanalia vivunt.

Etern m ponuntur per Synecdochen Satiromat£ &glacinlis oceanits pro-remotifTimo orbis angulo; Curiipro hominibus frugi, limilibus M, Curio Dentato,qui, rapas in foco torrens , aurum Samnituni repu-diavit funditus, dicens fe malle imperare aurum ha-bentibus, quam aurum furnere, Bacchanalia pro quo-vis intemperantiae genere. Item in prsecepto iilo di-vino i. Corinth. 9. v. 9. Bovi trituranti non obtit-rabis es. i. e. laboranti non clenegabis vicRurn. Iro-riia in pluribus vocibus continuata recurrit» cum Da-vus, fervus tfte omnium nequiflimus, aurilt Terent.An^ir. Adt III. Sc. 5. & Att V. Sc. 2. Ehodtm bottevir! curnßi probe ; Ted explarwtius apud Virgilium5L. IV, .Tneid. v. 93 , ubi Junonem cum Venere ita*loquentem facit:

Eprcpiam vero hiulem & jpnlia dmpla refert i tTuque piierque nius! magmi n memorahtle nomen^Una dolo dicum ß fem ina vtHa duorum eft,

Interim tarnen non negamus freq ientiores non mi¬nus , quam elegantiores eile Metaphorae continuatio-nes, cum is Tropus ceteris longe fit praefiantior, cu¬jus exemplum , fexcenta enim lubens fileo, luculen-tum exftat in ilio Ciceronis de Oratore L. III. c» 21.Coracem iftum (prirnum Rhetoricse artis magiftrum )veßrum patiamur nos qiiidem pullos ßuos excludere innide 9 qui evolent clamatores odioß moleßt > perpuflos intelligit dilcipulos, per 111 dum ipfam fcholam& ludum, per evolare, in forum fe conferre & cauf-fis a gen iis operari , per clamatores loquaces rabuias ,

& ftentorea propemodum voce nobilitatos.

S. IV,

Page 10: Quam, Suffragantc Ampliff. Pbihf,1213323/FULLTEXT01.pdf · NecadmifTusfacilerifumtenebis, ubiinAmmiano* Marcellino, Sidonio Apoliinari,cet.eris, qui nihil Latinum, elegans nihil,

I; £53? ) o ( .£53?

f. IV.Ceterum Allegoria in puram & mixtara difpefci

fölet. Illa e/1, ubi verba modificata, fine addita ex-pofitione, cccurrunt, uv.poft nubila Pheebus ; haec ai-legoricis admifcet verba propria, majoris claritacis ob-tinendse ergo 5 ut ft quis dicat: pofi nubem eruentibelli, civibus lux alma paris redditur. Allegorice di-vilionem profert quoque Cel. Glaffius limplicem a-liam, aliam allufivam. Ha:c elt, quae, praeter fimi-litudinem , (nam de Metaphora continuatt in primisloquitur) ad celebre aliquod fadlum vel didtum re-

fpicit, unde haud incommode hiftorica dici poteft jilla > ubi Tropus fimphciter continuatur. Sequitur,ut Jocutionis allegoricce fpecies commemoremus, inquibus determinandis non una oirinium elt fenteatia.Sunt enim, qui quatuor numerant Allegorin fpecies :Apologum , Mython feu fabulam, /Hnigma & Para',rniam feu proverbium; funt etjam , qui non nifi duasagnofcunt: Proverbium nempe & Amigma. Quidvero hac in caufa fit ftatuendüm , optime patefcit, fiad fingularum indolem convertimus oculos. Apolo¬gum dicunt ejusmodi fermonis genus, ubi mores &a&iones humanae animantibus brutis, vel rebus ina-nimatis, tribuuntur, Fabulam vero ita defcribunt, utfit oratio fida ad veritatem relata , quae , tametfivera non dicit, probabilia tarnen & verofimilia pro*ferat, In his quidem Tropi, & in primis Metaphorae,ufurpari., immo etjam continuari haud raro folent:fed hoc fpecies Allegoris; non efficit, quum in epi-ftolis & orationibus quibusvis idein ufu veniatj quaetarnen Allegorin non, ut fpecies, fubjiciuntur. Pra?»terea nec modificata dicendi ratio , fed continua fi-dtio, non in vcrbis, fed fenlu totius orationis, quaefape vocibus maxime propriis conftat, occupata, A*

polo-

Page 11: Quam, Suffragantc Ampliff. Pbihf,1213323/FULLTEXT01.pdf · NecadmifTusfacilerifumtenebis, ubiinAmmiano* Marcellino, Sidonio Apoliinari,cet.eris, qui nihil Latinum, elegans nihil,

'/

Page 12: Quam, Suffragantc Ampliff. Pbihf,1213323/FULLTEXT01.pdf · NecadmifTusfacilerifumtenebis, ubiinAmmiano* Marcellino, Sidonio Apoliinari,cet.eris, qui nihil Latinum, elegans nihil,

f

'

■. ' . '

'

'

i V I

.■ " '

.

>|T ✓

-

.

-

'

* • •

, *

.

,

:

3

Page 13: Quam, Suffragantc Ampliff. Pbihf,1213323/FULLTEXT01.pdf · NecadmifTusfacilerifumtenebis, ubiinAmmiano* Marcellino, Sidonio Apoliinari,cet.eris, qui nihil Latinum, elegans nihil,

©Ü? ) o ( SJÖ» ipologum vel fabulam conflituit. Proverbium autem iquod etjam adagium nuncupatur, cum fit tlidum ce^lebratum in populo, feu fententia omnium ore trita,hon femper quidem allegoricis exprimi fölet verbis,ut: fimitis fimili gauäet: quot capita, tot fen[tis; fe4fhepius tarnen nihil aliud eft, nifi illuftrior quscdam &memoratu digna Aliegoria , quale illud apud Apofto-lum: tams redit ad vomitum, & fus Uta luto immer-gitur. Ainigmata dicuntur allufiones & fimilitudinesobfcuiriores, in quibus intelligendis & extricandis per-fpicaci opus ed ingenio. Hsec ad Allegoriam licet re¬de pofiint referri, fed parum tarnen Elo.cutionemfeu ornatum oratlonis videntur juvare, cum palma-riam fermonis virtutem , perfpieuitatem puta, quodam*modo hedant atque infringant.

§. V.Locutionem allegoricam Tropis in primis con-

tinuatis abfolvi fupra oftenfum eft. Generaliores i»gitur Troporum leges fequitur, easdemque virtutespofeit Allegoria. Quarum prima hare eft, ne iongiuspetita: obfeuritatem orationi inducant Allegorie. Fitab iis maxime , qui, rebus vel jgnotis, vel etjam val-(le diflimilibus, cauflam fuam colluliraturi , in fiilumprerfus puerilem atque frigidum prolabuntur. Vereenim Hermogenes de Formis Orationis L. I, c, &di dhtyyogixotl pLsSotei, he dtctpxoTev, cefivbv 7toiSctttoi> Xcyov. Asyn te rSro, h (ii} £xw rig, $iä tm sv-

xal svrebw nvog dÅtyyogctY) i. e. Allegorieniraffandi rattones, quatitum fatis ed, continuatn red-dunt fermonem gravem. Hoc autem åico, tiiß quisde induflria per res tenues viles allegorice loqnatur,Ejusmodi funt multae Allegorise , fen myfticse, utvocant, explicationes f^n&ioris feriptur# apud Patrest:: ju;. ' B ec-

Page 14: Quam, Suffragantc Ampliff. Pbihf,1213323/FULLTEXT01.pdf · NecadmifTusfacilerifumtenebis, ubiinAmmiano* Marcellino, Sidonio Apoliinari,cet.eris, qui nihil Latinum, elegans nihil,

10 <SX3> )8( <SJS£

ecclcfiae, quos inter heic utique nominandus eritex Grascis, Origenes, qui , te/te Chrift. Henr.Weis-Üo cle ftil. Romano L. III. quantum in ipfo fait, ALiegoriis multis grandihusque loca S. S. » per fe maxi-me perfpicua , obfcuravit* Id vero vitii , fequentirbus feculis» ubi atrociffima regnabat barbaries, latiusferpere cbepir. Infulfis enim Monachis non fuit in-fveturn tres panes , ab amico petitos, Luc. XI. detribus in divinitare perfonis j quinque panes , populodatos, Job. 6. de quinque libris Mobs 5 duos itempifces de natura Chrifti duplice, expönere; ut deCabbala Judifcorum nihil dicam , quce talibus ubiquefcatet figmentis. Hoc vero , fi quid unquam , ora-tionem non illuminat , fed tenebricofam reddit, nonadplaufum, fed naufearn in cordatis auditoribus exci-tat. Altera virtus allegoricse Hiaiöhfs Tita e/t in de-coro, ftudiofe tenendo,ita ut neque a rebus, ab ho*neftate remotis, pröficifcatuf, neque ;parva magnis in-epte componat In utroque enim cafu monftrofa at-que infipida exifiit oratio. Nec cogitari facile poteft:abfurdius, quam ubi rebus feriis, ne dicam facris,diftiones impura: atque turpes fuerint adplicatse. Ter-tiarn in Allegoriis formandis legem ponimus, ne fre-quentius, quam par eft, adhibeantur. «■ Habent enimejusmodi flo/culi naturam atque fpeciem aromatum,quee, fi nimis eopiofe cibis adduntur, reddunt illosinfipidos, modice. vero adfperfa dele&ant. Sic ora¬tio» mediocri AHegbriarum inftruél» adparatu, perju-cunda eft; mpdum vero excedente ornatu, fuperbaevadit & odiofa.f Atqu.e adeo, qpod de Tropis &Scbematibus generatim, id heic fpeciatim valet: fintfjäufffJLCtTa, £'/. iS&fJUXTa, condimenta, non efculenta.Quare re$e rooner Nicol. Cauffinus de Eloq. facr.& human. L, II. c, 4. temperandura - omnipo effe

ßüum

Page 15: Quam, Suffragantc Ampliff. Pbihf,1213323/FULLTEXT01.pdf · NecadmifTusfacilerifumtenebis, ubiinAmmiano* Marcellino, Sidonio Apoliinari,cet.eris, qui nihil Latinum, elegans nihil,
Page 16: Quam, Suffragantc Ampliff. Pbihf,1213323/FULLTEXT01.pdf · NecadmifTusfacilerifumtenebis, ubiinAmmiano* Marcellino, Sidonio Apoliinari,cet.eris, qui nihil Latinum, elegans nihil,

v

■V:"'

. .

'• * i'i

.

Page 17: Quam, Suffragantc Ampliff. Pbihf,1213323/FULLTEXT01.pdf · NecadmifTusfacilerifumtenebis, ubiinAmmiano* Marcellino, Sidonio Apoliinari,cet.eris, qui nihil Latinum, elegans nihil,

) o C <££# ii

Rilum allegoricurn ? ita enim rationes fubducit: etfiAllegori'arum grata fit ac vernatts amecnitas ; ubi ta~men nimis crebrte funt & viofint£, placere dsafis att¬ribut nullo modo poßimt. Alibi c. 9. pulchr& funt me-taphorr c/ Allegori<£, ficd tf pulchrorum modus eft :

. melkce funt, (ed & mellis fvavitas ad(ert (atietatem:gemmer funt, difiinguant tgitur opus, tion obruant.Nec admifTus facile rifum tenebis, ubi in Ammiano*Marcellino , Sidonio Apoliinari, cet.eris, qui nihilLatinum , elegans nihil , habuere , nifi quod arnpul-Iis &. verborum phaleris atque acumine allegorico ef-let refertifiimum , Eloquentiae germanse non fulcra, &ornamenta, fed nugas futiles & inanes deprehende-ris. Qaalia funt iftfec Ennodii in Panegyrico, RegiTheoderico rliélo: adhuc in cano flore degebas adole*feentiß, nec virtutum me(fem latfeus ante experimen •tum culmus. attulerat. ; adhuc blanda erat imago pube-fcentis, nec tingens faciem lanttgo vefliebat, quando st-vi purpura cJ ffafiulus fupervenientis imperii promitte-bat folltcitis, de gratis commutatione, terrorem. Cumin perturbationem roboris c5" clementhe tu te ruptisvinculis furor emicuit, C? evifceratas diuturna quietementes. occafionis pabulo fubj /gavir. Vellern ad orä~tionis terminum, viclus gefiorum tuorum enormitate ,

dejcendere, (ß novellas adoreas, hebe tatua prifcorumluce, tranfire. Cfr. Heinecc. fundamenta ftili cultio-ris Part. I. c. 2. §. 30.

• f AaHis vero prseceptionibus conformata Allegorialifum > in quovis orationum genere , pra?ftat egre-gium. Etenim non folum eximie ornat & quafianimac orationem , atqus adeo grata varietate, &fvavitate incredibili, aures animosque auditorum

per-

Page 18: Quam, Suffragantc Ampliff. Pbihf,1213323/FULLTEXT01.pdf · NecadmifTusfacilerifumtenebis, ubiinAmmiano* Marcellino, Sidonio Apoliinari,cet.eris, qui nihil Latinum, elegans nihil,

ii ) o (

permulcet': fed etjarn ea non raro confequitur >qua; reda 6c fimplici oratione , vix, aut ne vixquider», poffint obtineri. Si excitandi aut fédandikin t adfedus, fi terror improbis e/t incutiendus, ni¬hil aliegorico dicendi genere aptius. Nam, qua: la.tent, majora 6c graviora putantur, 6c mala in primis,quae minus videntur, magis tirnere folent homines» a-'liud ex alio colligentes. Si caute loqui volumus, in-vidiam,aut iram, audientium evitaturi, allegoricis in-volvenda atque tegenda involucris e/t oratio. Sic Ho»ratius bellum civile inter Åntonium 6c Auguftum,exftindis tandem partibus Pompejanis, di/Tvafurus, e-leganter non minus, quam prudenter, Allegoriamad*plicat Carm. Lib. I. Ode XIV, ubi /ic incipit:O Navis, referent in niare te novi

Flu&us: o quid au is ? fortiter occupaFortum: norme vides, utNiidum rcmigio latus,

Et malus celeri faucius Africo,Antennaque gemant ? ac [me funibus

Vix durare carinueFoffint impcriofius

Z&quor ? non tibi funt intcgva lintea &c.Toto enim hoc carmine Poéta, mare pro calamitati-bus 6c difcrimine bellico, ut Fabius in In/tit. Orator.L. VIII. c. 6. exiftimatynavim pro republ, fluclus promotu civili, portum pro pace & concordia, accipitpquod fi proprio 6c redo fermone propalam monuiffef,notarrs non vitaret vel arrogantiae, vel ftudii partium:immo, opus periculofs aleac plenum tradaffe yiilere-tur, li fine hgura iita heic fuerit locutus. Hunc iti-fiem Allegorie ufum haue! difficulter collegeris ex Ci¬cerone, ad amieihimum fui Attieum,L. II. ep. 2, ubihabet: de republica breviter ad te fcribam $ jam enim

ekar-

Page 19: Quam, Suffragantc Ampliff. Pbihf,1213323/FULLTEXT01.pdf · NecadmifTusfacilerifumtenebis, ubiinAmmiano* Marcellino, Sidonio Apoliinari,cet.eris, qui nihil Latinum, elegans nihil,
Page 20: Quam, Suffragantc Ampliff. Pbihf,1213323/FULLTEXT01.pdf · NecadmifTusfacilerifumtenebis, ubiinAmmiano* Marcellino, Sidonio Apoliinari,cet.eris, qui nihil Latinum, elegans nihil,

V t: ' ■ iT??- ) ifllö; * '.

< •■

£ . i • :

•- ' V

'*

%

.

V •, , • »

7-7 • ■* •

Page 21: Quam, Suffragantc Ampliff. Pbihf,1213323/FULLTEXT01.pdf · NecadmifTusfacilerifumtenebis, ubiinAmmiano* Marcellino, Sidonio Apoliinari,cet.eris, qui nihil Latinum, elegans nihil,

J O ( . . 13

charta ipfa, ne nos prodat, pcrtimefcor itaque poflhae7fi erunt mihi plura ad te (cr ibenda, Åqyofiaig ob-fcurabo? id eft, verbis alium fenfum, quam quem vul--go proe fe feruht, indicanfibus. Cui géniinum & pär eftillud,quod ejusdeni Artici, L: adilium II. ep. 19, in auremveluti infufurraverat Tuilius: hdec fcripfi properans i?mehercule timide: poflbac ad te ^ fi perfidelem habebo,c«/ dem, fcribam plane omnia 9 aur, fi obfcnre fcribam,tu tamen intelliges. In iis epijlolif nie Lalium, teFurium fäetam, cetera erunt h aiviypioTg i. e. obfeu-re diétis. PrseCipue, id qnöd addendum, vera Ålle-goriarum ratio atque indoles familiaris atque perfpe&adebet effe iis, qui in expofitione facri codicis egre-giam navabunt operam. Neque enim falutifera illapromiflio, primis data in Parådifo mortalibus, re&bintelligi poterit, nifi Allegorias expendere atque ad»plicare probe edoétus fueris. Illa enim conti riuatiö«.nem habet Troporum multiplicem; idernque de Pro-phetarurn atque Apoftolorum concionibus allegoricis ,immo ipfius Chrifti oratione mellifkia, parabolico fti-

*lo fepius confignata , dlélum eflo. Multa in nobilihacce materia 'pofTent v fateor, adferrif verum tenuisMinerva & fors adfli&ä, fumtuum omnino impatiepfl,plura atque politiora nec promiferunt, nec prsefiare

valent. Nihil igitur jam fupereft aliud , nifi uttirocinio umbratili atque leviffimo imponatur

F I N I S.- . . • , «i • ' * ■ * -v ' ) ? *• i - . * 1 t f\

Page 22: Quam, Suffragantc Ampliff. Pbihf,1213323/FULLTEXT01.pdf · NecadmifTusfacilerifumtenebis, ubiinAmmiano* Marcellino, Sidonio Apoliinari,cet.eris, qui nihil Latinum, elegans nihil,

Percximiö Domino AUCTORI,Fratri diie&iffiuio.

Si quid efl: In natura rerum univerfa, quod in ad-mirationem fui adducere & quafi rapcre poffit rnor-talium animos; praclara certe prorfusque Angularis fen-fa animi proferendi dexteritas, qua homo, ratione pra2~ditus, a belluis maximo quidem opere differt, id habetpraeftantiae, ut, qui illam non demiretur, Divinamin homine formando bonitatem ac fapientiam non fa-tis venerari videatur. Etenim nemo eft, qui nefcitcommoda, tantum non omnia, per prudentem lingvoeufum in vitam atque focietatem communem dima-nare, & vix ullam efTe miferiam minus tolerabilem,quam eorum, qui loquela funt rleßituti. . ,Si vero tan-ta eft fermonis vis atque in cornmuriitate & conjun-étione hominum utiiitas tanta 5 non poteft non eorumprobari induftria, qui ad hane facultatem exornandamindefefTarn conferunt operam. Cum igitur in hac Dif-fertatione Tua, Fräter dilecftiflime, ea pertra&ari in-telligam , quce ad ornatum orationis funt perutilia,Vellern omnino ea mihi ineflet facundia, ut verbisdebitis exprimere valerem, quid de hocTuo inftituto,admodura utique laudabili, fentiam. Verum nec pos-fum ea dicere,, quas volo, nec, fi poffem, anftiornoftra conjuneftio permiflura erit% Gratulor igitur, exanimo, fpecimen navatae induftrioe fatis perfpicuum ,

optoque , ut honores & prasmia laborum Tuorumeoofeguaris uberrima.

LAUR. EKELUND#