Quy hoạch tổng thể phát triển du lịch vùng Bắc Trung Bộ đến năm

Cng ho x hi ch ngha vit nam

BO CO TNG HP QHTT PHT TRIN DU LCH VNG BC TRUNG B N NM 2020, TM NHN N NM 2030

1

QUY HOCH TNG TH PHT TRIN DU LCH VNG BC TRUNG B

N NM 2020, V TM NHN N 2030

M U

1. S cn thit lp quy hoch

nh hng pht trin du lch vng ca Chin lc pht trin du lch Vit Nam

n 2020, tm nhn n nm 2030 mi c Th tng Chnh ph ph duyt xc nh

Vng Bc Trung B gm 6 tnh Thanh Ha, Ngh An, H Tnh, Qung Bnh, Qung

Tr v Tha Thin - Hu.

Din tch t nhin ca vng: 52.534,2 km2; dn s: trn 10 triu ngi; mt

dn s trung bnh: 206 ngi/km2.

Thanh Ha l tnh cc Bc ca vng Bc Trung B, cng l tnh ng dn nht

vi 3.407.000 ngi, trn din tch 11.133,4km2. Thanh Ha cng l tnh c nhiu ti

nguyn du lch v l mt im n rt c ting i vi th trng du lch ni a khu

vc min Bc. Cc ti nguyn du lch ch yu ca tnh l bi bin Sm Sn, Thnh

nh H, Lam Kinh, cu Hm Rng, Vn Quc gia Bn En, sui c thn Cm

Lng... v nhiu ti nguyn du lch c gi tr khc. Tuy nhin, phn ln cc ti

nguyn du lch sinh thi cn cha c u t khai thc pht trin du lch.

Tip gip vi Thanh Ha l Ngh An, c din tch 16.490,7km2 v dn s gn

3 triu ngi. Bi bin Ca L v qu hng H Ch tch l nhng ti nguyn du lch

quan trng nht ca tnh. Cng tng t Thanh Ha, nhng im n ny c gi tr

c bit quan trng i vi th trng du lch ni a. Ngoi ra, Vn Quc gia P

Mt cng l mt tim nng pht trin du lch sinh thi quan trng, tuy nhin do nhiu

kh khn v h tng, u t, c s vt cht... nn cng cha pht huy c th mnh

v du lch sinh thi.

Nm k Ngh An l tnh H Tnh vi din tch 6.025,6km2 v dn s l

1.228.000 ngi. Tuy nm cch tng i xa trung tm du lch ln ca min Bc l

H Ni nhng th trng khch du lch ni a ca H Tnh cng c nhng bc pht

trin mnh m trong thi gian qua, c bit l bi bin Thin Cm. Ngoi ra, s pht

trin nhanh chng ca ca khu Cu Treo cng mang li nhng iu kin thun li

cho pht trin du lch. Ngoi ra ng ba ng Lc cng l mt im du lch quan trng

ca c nc.

Tnh Qung Bnh c din tch 8.065,3km2, dn s 849 ngn ngi. T lu

Qung Bnh ni danh vi cc ti nguyn du lch ni tri nh di bi bin ct trng,

qun th hang ng v Vn Quc gia Phong Nha - K Bng... Vi iu kin ti

nguyn, v tr a l, Qung Bnh l mt trong nhng a phng ng vai tr ht sc

quan trng trong pht trin du lch vng Bc Trung B.


2

Tnh Qung Tr c din tch 4747km2, dn s 600,5 ngn ngi l tnh nh

nht ca vng, tuy nhin Qung Tr ng vai tr ht sc quan trng vi cc bi bin

p nh Ca Tng, Ca Vit, o Cn C anh hng, a o Vnh Mc, cu Hin

Lng, Thnh c Qung Tr v cc di tch lch s Cch mng gn vi ng H Ch

Minh v khu phi qun s (DMZ) dc v tuyn 17. Ngha trang lit s Trng Sn cng

l mt im n ht sc quan trng ca Qung Tr. Nhng di tch lch s cch mng

thi k khng chin chng M chnh l s khc bit ln nht, ni tri nht ca vng

Bc Trung B so vi cc vng khc ca nc ta. V tr t nhin ca Qung Tr l im

hnh lang ng - Ty i vo nc ta. y l mt li th to ln ng thi khng nh

v tr quan trng ca Qung Tr trong pht trin du lch cng nh kinh t - x hi ca

c vng.

Tha Thin - Hu l tnh cui cng ca vng Bc Trung B, nm Bc o

Hi Vn, cng l tnh c nhiu ti nguyn v du lch pht trin nht c vng. Tnh c

din tch 5062,6km2 v dn s trn 1 triu ngi. Ti nguyn du lch ca Tha Thin -

Hu ht sc phong ph, t cc ti nguyn du lch t nhin ni tri nh h thng bi

bin, m ph nh Tam Giang, Cu Hai, Lng C, Vn Quc gia Bch M, n cc

ti nguyn du lch lch s nh c Hu, cc ti nguyn du lch gn vi dn tc thiu

s cng nh lch s Cch mng A Su, A Li. Nt c sc vn ha, m thc cc gi

tr vn ha phi vt th cng l nhng tim nng du lch ht sc quan trng ca tnh.

Kt ni ton b 6 tnh thuc vng Bc Trung B l ba tuyn quan trng trn

trc giao thng Bc - Nam l ng quc l 1A, ng st Bc - Nam v ng H

Ch Minh.

Trong t chc lnh th pht trin du lch Vit Nam, theo nh hng chin lc

mi c ph duyt, vng Bc Trung B l vng tip gip vi cc vng trung du min

ni Bc B, vng ng bng sng Hng v Duyn hi ng Bc v vng duyn hi

Nam Trung B, nm khu vc hp nht ca t nc.

y l vng c ti nguyn du lch ht sc phong ph vi di b bin di v dy

Bc Trng Sn, c Hu, qu hng H Ch tch... Thin nhin hoang s, nn vn

ha c sc l nhng ti nguyn du lch v gi ca khu vc. Khng ch c th mnh v

ti nguyn du lch, vng Bc Trung B cn c nhiu ca khu vi Lo, l ni hnh

lang ng - Ty vo lnh th Vit Nam, vng Bc Trung B c v tr c bit quan

trng trong pht pht trin du lch Vit Nam cng nh pht trin kinh t v du lch trn

hnh lang ng Ty vi cc nc trong khu vc tiu vng sng Mekong m rng.

Vng Bc Trung B c h thng giao thng ng b, ng st v ng

khng tng i pht trin, vi cc trc giao thng Bc - Nam c trn ng b v

ng st, ngoi ra vng cng c nhiu sn bay, trong quan trng nht l Ph Bi

(Tha Thin - Hu), Vinh v ng Hi.

Trong nhng nm qua, vi s pht trin mnh m ca du lch c nc cng nh

H Ni, cng vi s qu ti ca cc im ngh dng truyn thng, du lch Bc Trung

B c nhng bc pht trin quan trng, cng vi , h thng h tng, c s vt

cht k thut cng c quan tm u t v c nhng thnh tu quan trng.


3

Bn cnh ngun u t quan trng t ngn sch, cc nh ti tr quc t cng

quan tm h tr Vng trong nhiu lnh vc khc nhau, c bit l lnh vc mi trng,

bo tn t nhin v ci thin sinh k, xa i gim ngho v pht trin cng ng.

Nhng th mnh v v tr a l v ti nguyn du lch l iu kin thun li

quan trng cho pht trin du lch vng Bc Trung B, gp phn thc y tng trng

kinh t, m rng hp tc quc t v pht trin lin vng, lin quc gia.

Thi gian qua, cng vi s pht trin du lch c nc, du lch vng Bc Trung

B c nhng bc pht trin mnh m, t c nhng thnh tu to ln, gp phn

quan trng vo s pht trin du lch ca c nc v kinh t - x hi ca khu vc.

Tuy nhin, nhng c th c bn sau ca vng Bc Trung B trong pht trin

du lch ni ring v kinh t - x hi ni chung c nhng nh hng quan trng n

pht trin bn vng:

- Th nht: Vng Bc Trung B l mt vng cn nhiu kh khn v ngun lc

u t cng nh pht trin kinh t - x hi ca c nc, t l ngho cao. Chuyn dch

c cu kinh t cn chm, cha pht huy ht li th v ti nguyn cng nh v tr a l

ca vng.

- Th hai: iu kin kh hu khc nghit l mt thch thc khng nh i vi

pht trin du lch. Vng Bc Trung B l khu vc chu nh hng nng n nht ca

cc yu t thi tit bt li nh bo, l lt, hn hn cng nh ca bin i kh hu v

mc nc bin dng.

- Th ba: iu kin h tng, nht l h tng giao thng cn nhiu bt cp, c

bit l khu vc vng ni pha Ty.

- Th t: S suy thoi ca nhiu loi ti nguyn trong c ti nguyn du lch.

Mt s khu vc cn chu nh hng nhiu bom mn v cht c ha hc cn li t

chin tranh.

Trong giai on pht trin mi, du lch Bc Trung B ng trc nhng thun

li v kh khn mi, du lch Bc Trung B cn c pht trin vi chin lc lu di,

theo hng bn vng, gii quyt c nhng kh khn hin ti v sn sng cho nhng

thch thc trong tng lai, gp phn ngy cng ln vo s nghip pht trin du lch

ni ring v kinh t - x hi ni chung ca c nc.

gii quyt nhng vn trn, nhm pht huy ti a tim nng li th ca

vng, vic xy dng "Quy hoch tng th pht trin du lch vng Bc Trung B n

nm 2020, tm nhn 2030" l cn thit v cp bch. y s l mt bc c th ha

quan trng nhng nh hng chin lc ca Chin lc pht trin du lch Vit Nam

n 2020, tm nhn n 2030.


4

2. Cn c lp quy hoch

2.1. Cn c php l

- Lut Du lch s 44/2005/QH11 ngy 14/6/2005;

- Lut Di sn Vn ho s 28/2001/QH10 ngy 29/6/2001;

- Lut Sa i b sung mt s iu ca Lut Di sn vn ha s 32/2009/QH12

ngy 18/6/2009;

- Lut Xy dng s 16/2003/QH11 ngy 26/11/2003;

- Lut Bo v v Pht trin rng s 29/2004/QH11 ngy 3/12/2004;

- Lut Bo v Mi trng s 52/2005/QH11ngy 29/11/2005;

- Cn c Kt lun s 25-KL/TW ngy 02 thng 8 nm 2012 ca B Chnh tr v

tip tc thc hin Ngh quyt s 39-NQ/TW ngy 26 thng 8 nm 2004 ca B Chnh

tr kha IX nhm y mnh pht trin kinh t - x hi v m bo an ninh quc phng,

an ninh vng Bc Trung B v Duyn hi Trung B n nm 2020;

- Ngh nh s 92/2006/N - CP ngy 07/9/2006 ca Chnh ph v lp, ph

duyt v qun l quy hoch tng th pht trin kinh t - x hi;

- Ngh nh 92/2007/N - CP ngy 01/6/2007 ca Chnh ph quy nh chi tit thi

hnh mt s iu ca Lut Du lch;

- Ngh nh 98/N-CP ngy 21/9/2010 ca Chnh ph quy nh chi tit thi hnh

mt s iu ca Lut Di sn Vn ho v Lut sa i, b sung mt s iu ca Lut Di

sn Vn ha;

- Ngh nh s 04/2008/N - CP ngy 11/1/2008 ca Th tng Chnh ph sa

i, b sung mt s iu ca Ngh nh s 92/2006/N - CP ngy 07/9/2006 ca Th

tng Chnh ph v lp, ph duyt v qun l quy hoch tng th pht trin kinh t -

x hi;

- Thng t 01/2012/TT-BKHT ngy 9/2/2012 ca B KH-T v hng dn

xc nh mc chi ph cho lp, thm nh v cng b quy hoch tng th pht trin kinh

t - x hi; quy hoch pht trin ngnh, lnh vc v sn phm ch yu;

- Thng t 01/2007/TT BKH ngy 07 thng 2 nm 2007 ca B K hoch v

u t hng dn thc hin mt s iu ca Ngh nh s 92/2006/N - CP ngy

07/9/2006 ca Th tng Chnh ph v lp, ph duyt v qun l quy hoch tng th

pht trin kinh t - x hi;

- Quyt nh s 2473/Q-TTg ngy 30/12/2011 ca Th tng Chnh ph ph

duyt Chin lc pht trin du lch Vit Nam n nm 2020, tm nhn n nm 2030;

- D tho Quy hoch tng th pht trin Du lch Vit Nam n nm 2020, tm

nhn n nm 2030;

- Quyt nh s 1057/Q-BVHTTDL ngy 22/3/2012 ca B trng B Vn

ha, Th thao v Du lch v vic giao nhim v lp Quy hoch tng th pht trin du

lch vng Bc Trung B n nm 2020, tm nhn n nm 2030.

- Quyt nh s 1694/Q-BVHTTDL ngy 07/5/2012 ca B trng B Vn

ha, Th thao v Du lch v vic ph duyt ni dung cng Quy hoch tng th

pht trin du lch Vng Bc Trung B n nm 2020, tm nhn n nm 2030.

2.2. Cc cn c khc

- nh hng pht trin kinh t x hi vng Bc Trung B;


5

- Cc bo co quy hoch cc ngnh kinh t v sn phm ch yu c lin quan

trn a bn vng;

- Tim nng v thc trng pht trin du lch vng n nm 2011; nhu cu v xu

th pht trin du lch quc t, khu vc v trong nc trong giai on mi;

- Cc s liu thng k v ti liu khc lin quan.

3. Quan im v mc tiu xy dng quy hoch

3.1. Quan im xy dng quy hoch

- m bo cc nguyn tc v quy hoch c quy nh trong Lut Du lch;

- Ph hp vi nh hng pht trin kinh t - x hi vng Bc Trung B;

- Ph hp vi Chin lc pht trin du lch Vit Nam, vi Quy hoch tng th

pht trin du lch Vit Nam n nm 2020, tm nhn n nm 2030;

- Pht huy li th vng, a phng; s dng hp l, hiu qu ti nguyn nhm

pht trin h thng sn phm c th ca vng v tng cng kh nng lin kt ni

vng cng nh vi cc vng v khu vc khc trong c nc.

3.2. Mc tiu xy dng quy hoch

C th ha Chin lc v Quy hoch tng pht trin du lch Vit Nam n nm

2020, tm nhn 2030 nhm:

- Thc hin cng tc qun l pht trin du lch m bo c hiu qu v thng

nht trong mi lin h ton vng v vi cc vng khc trong c nc.

- To c s lp cc quy hoch pht trin du lch a phng, cc khu du lch

trng im, cc d n u t pht trin du lch trn a bn vng gp phn khai thc c

hiu qu tim nng du lch vng.

4. Ni dung v nhim v quy hoch

1. Xc nh v tr, vai tr v li th ca ngnh Du lch trong pht trin kinh t -

x hi ca vng v quc gia;

2. Phn tch, nh gi tim nng cc ngun lc v hin trng pht trin du lch;

3. Xc nh quan im mc tiu, tnh cht quy m pht trin du lch vng, d bo

cc ch tiu v lun chng cc phng n pht trin du lch vng n nm 2020 v tm

nhn n nm 2030;

4. T chc khng gian du lch, kt cu h tng; nh hng pht trin th trng

v sn phm du lch, cc gi tr vn ha trong vng phc v pht trin du lch, c s

vt cht k thut du lch, ngun nhn lc du lch;

5. Xc nh danh mc cc khu vc, cc d n u tin u t pht trin du lch

vng; nhu cu s dng t, vn u t pht trin du lch vng;

6. nh gi hin trng mi trng, ti nguyn v xut cc gii php bo v ti

nguyn du lch v mi trng;

7. xut c ch, chnh sch; gii php, m hnh t chc qun l, pht trin du

lch vng theo quy hoch.

5. Gii hn, phm vi lp quy hoch

5.1. V khng gian: Lnh th vng Bc Trung B gm a gii hnh chnh cc tnh

Thanh Ha, Ngh An, H Tnh, Qung Bnh, Qung Tr v Tha Thin - Hu. Din

tch t nhin 52.534,2 km2; dn s trn 10 triu ngi.


6

5.2. V thi gian

- S liu hin trng 2000 - 2010, cp nht s liu nm 2011.

- Quy hoch n nm 2020, tm nhn n nm 2030.

6. Phng php lp quy hoch

Phng php thu thp ti liu: c s dng la chn nhng ti liu, s liu, nhng thng tin c lin quan n ni dung v i tng nghin cu trong

quy hoch. Phng php ny rt quan trng, l tin gip cho vic phn

tch, nh gi tng hp cc ni dung v i tng nghin cu mt cch khch

quan v chnh xc.

Phng php phn tch tng hp: c s dng trong sut qu trnh phn tch, nh gi ton din cc ni dung, cc i tng nghin cu trong quy

hoch nh: thc trng tim nng ti nguyn du lch; thc trng cng tc t

chc qun l v khai thc ti nguyn du lch; thc trng pht trin ca h

thng c s h tng phc v pht trin du lch; thc trng bin ng ca mi

trng du lch; thc trng pht trin ca cc ch tiu kinh t du lch...

Phng php iu tra, kho st thc a: c thc hin nhm iu tra b sung hoc kim tra li nhng thng tin quan trng cn thit cho qu trnh

phn tch, nh gi v x l cc ti liu v s liu. Thng qua phng php

ny cho php xc nh c th hn v v tr, ranh gii, quy m cng nh tm

quan trng ca cc i tng nghin cu; ng thi cn cho php xc nh

kh nng tip cn i tng (xc nh c kh nng tip cn bng cc loi

phng tin g t th trng khch du lch n cc im ti nguyn). Mt

khc, trong thc t cng tc thng k cc s liu ca cc ngnh ni chung v

ca ngnh du lch ni ring cn cha hon chnh v ng b, cn nhiu bt

cp v cha thng nht, do vy phng php nghin cu v kho st thc a

ti ch l khng th thiu trong qu trnh lp quy hoch.

Phng php d bo, chuyn gia: c p dng nghin cu mt cch ton din cc yu t khch quan v ch quan; cc yu t trong nc v quc

t; cc yu t trong v ngoi ngnh du lch; nhng thun li v kh khn

thch thc... c nh hng su sc n s pht trin du lch Vit Nam ni

chung v ca vng Bc Trung B ni ring. Trn c s d bo cc ch tiu

pht trin du lch mt cch bn vng; nghin cu t chc khng gian lnh th

du lch; trong vic xut cc trng im, cc d n, cc lnh vc u tin u

t; cng nh trong vic xc nh cc sn phm du lch c th.

Phng php bn : c s dng trn c s kt qu cc ni dung phn tch, nh gi, tng hp ca quy hoch. Vi cc kt qu c nghin cu,

thng qua phng php bn s th hin mt cch trc quan cc ni dung

nghin cu, cc s liu c th trn biu ; cng nh xc nh c im v s

phn b theo lnh th ca cc i tng c nghin cu trn bn (s

phn b ngun ti nguyn, s phn b ca h thng kt cu h tng, cc tuyn

im du lch, cc ht nhn du lch, cc d n u tin u t pht trin...).


7

PHN TH NHT

NH GI CC YU T NGUN LC

V HIN TRNG PHT TRIN DU LCH VNG BC TRUNG B

I. CC YU T NGUN LC PHT TRIN DU LCH VNG

1. c im t nhin, iu kin kinh t - x hi vng Bc Trung B

1.1. c im t nhin ca vng

1.1.1. V tr a l

Bc Trung B l di t hp ngang, ko di t dy Tam ip pha Bc ti dy

ni Bch M pha Nam - l ranh gii t nhin gia Bc Trung B v duyn hi Nam

Trung B, gm cc tnh: Thanh Ha, Ngh An, H Tnh, Qung Bnh, Qung Tr,

Tha Thin - Hu.

Pha Ty l dy ni Trng Sn Bc gip vi nc Cng ha Dn ch Nhn

dn Lo, pha Bc gip vi vng ni Ty Bc v ng bng sng Hng, pha Nam

gip vng Duyn hi Nam Trung B, pha ng l Bin ng.

- V v tr tip gip c th:

+ Pha Bc gip vi Ha Bnh, Ninh Bnh, Sn La.

+ Pha Ty l sn ng dy Bc Trng Sn gip vi CHDCND Lo,

hin gia hai nc c 5 ca khu quc t: Na Mo, Nm Cn, Cu Treo,

Cha Lo, Lao Bo v 3 ca khu chnh: La Lay (Qung Tr), Hng Vn

v A t (Tha Thin - Hu).

+ Pha ng hng ra bin ng thun li cho vic pht trin cc ngnh

kinh t bin, to c hi m rng th trng hng ha, m ca hi nhp

kinh t quc t, c bit vi cc nc trong khu vc ng Nam .

+ Pha Nam l thnh ph Nng, im cui ca hng lang ng Ty.

- V v tr giao thng:

+ Bc Trung B nm trn trc giao thng xuyn Vit (k c ng b,

ng st), v c nhiu tuyn ng ngang ng Ty quan trng.

+ C h thng th ven bin (Thanh Ha, Vinh, H Tnh, ng Hi,

Hu) gn lin vi cc khu cng nghip, trung tm thng mi, dch v

du lch v cc cng bin (Nghi Sn, Ca L, Ca Hi, Chn My, Hn

La)

+ Bc Trung B nm tng i gn ng hng hi quc t, chu s nh

hng trc tip ca cc vng pht trin nng ng trong khu vc Chu

Thi Bnh Dng m ra kh nng to ln trong quan h v mi mt

thng qua h thng ng bin.


8

1.1.2. Kh hu

Kh hu Bc Trung B mang tnh cht chuyn tip ca kh hu Bc B, vn c

mt ma ng lnh, nhng ngn hn (90 ngy). Nhit thng cao hn vng ng

bng Bc B 1-2oC. Nhit trung bnh nm l 23-25

oC,

tng

lng nhit 8.200

9.200oC, s gi nng 1.460 1.920 gi. Tng lng ma ln, 1.500-2.500mm/nm.

Vng ma nhiu nht l Tha Thin Hu. m khng kh l 82-87%. Din bin ca

kh hu trong nm thng gy nn nhng bin c nh gi phn Ty Nam (gi Lo),

gy hn hn, nng bc (t thng 5 n thng 7). Tip n l ma tp trung, cng

ln vo cc thng 8, 9. Ma km theo bo Thi Bnh Dng gy l lt v ph hoi

ma mng, ti sn ca nhn dn. Li dng quy lut hot ng ca kh hu ni trn,

vng Bc Trung B xy dng lch ma v sm hn vng ng bng Bc B t 15

n 30 ngy v tm cc bin php phng trnh thin tai.

1.1.3. Thy vn

Tim nng nc ca vng kh phong ph, nhng bin ng phc tp. Vng c

21 lu vc sng, mt sng sui kh dy, t 9,75km/km2. Ring vng ni cao t

1km 1,8km/km2. Ngun nc ch yu l do ma cung cp, nn thy ch sng cng

theo ma. Do a hnh dc, lu vc nh, nn sng ngn, dc ln, dng chy nh,

vic s dng nc sng, sui c nhiu kh khn. Mun iu tit nc, cn c h thng

thy li thch hp, gi nc trong ma ma, iu tit nc cho ma kh. Ngun nc

ngm kh phong ph, ng ch l ngun sui khong, nc nng. Hin c 16 im

sui khong c nh gi l c th s dng tt cho an dng, cha bnh, gii kht

nh sui khong Ch Kht, V m (Thanh Ha); Bn Khang, Bn Tt (Ngh An);

Sn Kim (H Tnh); Bang - L Thy, Troc, ng Nghn, N B (Qung Bnh); Tn

Lam, Kim Cng, Hng Ha (Qung Tr), Thanh Tn, M An, Hng Bnh (Tha

Thin - Hu).

Vng bin Bc Trung B c ch thu triu tng i phc tp: Ch nht

triu thun nht vng bin Thanh Ho; ch nht triu khng u bao gm vng

bin Ngh An H Tnh; ch bn nht triu khng u bao gm vng b bin t

Qung Bnh n Tha Thin Hu. cao sng trung bnh trong vng l 2m.

1.1.4. Ti nguyn t nhin

* Ti nguyn t vng Bc Trung B rt a dng v chng loi v din tch t

cha s dng cn kh nhiu. C 3 loi t chnh: t vng trung du min ni gm

t feralit, t b bazan thch hp cho trng cy cng nghip di ngy hoc khai

thc nng nghip, trng cy n qu, chn nui gia sc; t ph sa bi t ven sng hoc

ng bng ven bin thch hp vi trng cy lng thc, hoa mu, cy cng nghip

ngn ngy; t ct hoc t ct pha ven bin cht lng km ch s dng trng mt

s loi cy hoa mu, trng rng phi lao, bch n chng gi v ct bay ven bin.

Qu t t nhin ca vng hn 5 triu ha, trong s dng 2,8 triu ha

(chim 54,4%), t cha s dng l 2,3 triu ha (chim 45,6%). Trong 2,3 triu ha

c t ng bng, i ni chim 1,9 triu ha, y chnh l qu t cn li khai thc


9

cho cc mc tiu pht trin sn xut lm nghip, ph xanh t trng i trc. Ngoi ra

ton vng cn c 45,4 nghn ha mt nc cha s dng. y l iu kin pht trin

nui trng thy sn nc ngt trong tng lai.

* Ti nguyn nc: Bc Trung B l vng c h thng sng ngi kh dy c,

ngun cung cp nc di do, vi tr lng thy sn v mi trng thy sn ln, c

nhiu ca sng ra bin vi mc nc su thun li xy dng cng sng, cng

bin, nh bt v nui trng thy sn. Sng ngi y ngn v dc thun li pht

trin ngnh cng nghip thy in.

* Ti nguyn rng: l mt trong nhng th mnh to ln vng pht trin

ngnh lm nghip. Tng tr lng g ca Bc Trung B l 134.737 triu m3 v 1,5

triu cy na, lung, chim 17,9% tr lng g v 25,4% tr lng tre na ton quc.

Ti nguyn rng ca vng ch ng sau Ty Nguyn v y chnh l ngun cung quan

trng v g v lm sn cho ng bng sng Hng, cng nh p ng mt phn lnh

vc sn xut g nc ta.

Ngoi cy lung Thanh Ha, Bc Trung B cn c nhiu c sn di tn rng

v ti nguyn ng vt phong ph, c gi tr kinh t (nh song, trm k, cc loi dc

liu qu, hu, nai, kh)

- Tnh a dng sinh hc ca vng cn kh cao so vi cc vng khc: gn nh

tnh no cng c vn quc gia nh Bn En, P Mt, V Quang, Phong Nha K

Bng, Bch M.

* V ti nguyn bin: Bc Trung B c b bin di 670km vi 23 ca sng,

trong c nhiu ca sng ln c th xy dng cng phc v cho vn ti, nh bt c

nh Nghi Sn (Thanh Ha), Ca L, Ca Hi (Ngh An) iu tra cho thy c 30-

40 loi c kinh t vi tr lng 620.000 tn, c kh nng khai thc 270.000 tn, trong

c ni 52-58%, chim 20-27% tr lng khai thc ca c nc. Ring tm cng c

ti 30 loi tm he, kh nng khai thc hng nm 3.300 tn, tm hm 350-400 tn, mc

5000 tn. Ven bin vi 30.000ha nc l ca sng, m ph c kh nng nui trng

thy sn, cy cng nghip, rng ngp mn.

* Ti nguyn khong sn: Bc Trung B c ngun khong sn phong ph v a

dng m ni bt l mt s loi c t trng ln so vi cc vng khc. So vi c nc,

Bc Trung B chim 100% tr lng cromit, 60% tr lng st, 44% tr lng vi.

Mt s khong sn c ngha quc gia ca vng nh vi c hu ht cc tnh:

37,8 t tn (44%), qung st (Thch Kh H Tnh): 554 triu tn (60%), cromit

(Thanh Ha) khong 3,2 triu tn, ngoi ra cn c mng-gan Ngh An, titan Ph

Bi (Tha Thin Hu) nhng quy m nh, phn b phn tn. Khong sn phi kim

loi ng k l cc m qu nh hng ngc, quc zit Qu Hp, Qu Phong Ngh

An); t st trng Qung Bnh, ct xy dng, ct thy tinh ven bin ven sng.

Khong sn nng lng t, ch c than Khe B (Ngh An), ng (Thanh Ha),

nhng tr lng t. Ngun khong sn phong ph, vi mt s m c tr lng ln,

phn b tp trung - l nhng th mnh gp phn khng nh vo vic hnh thnh cc

ngnh cng nghip ca Bc Trung B.


10

1.2. iu kin kinh t - x hi vng

Vng Bc Trung B lun nhn c nhiu quan tm ca ng, Chnh ph thi

gian qua, th hin qua cc vn bn c th nh: Ngh quyt 39/NQ-TW ngy 16/8/2004

ca B Chnh tr v pht trin kinh t x hi v m bo an ninh quc phng vng Bc

Trung B v duyn hi Trung B v Quyt nh 24/2008/Q-TTg ngy 5/2/2008 ca

Th tng Chnh ph v mt s c ch, chnh sch h tr pht trin kinh t - x hi

i vi cc tnh Bc Trung B v duyn hi min Trung.

Vng Bc Trung B l vng c nhiu tim nng pht trin kinh t bin, du lch

nhng nhn chung vn l vng ngho, cn c u tin u t to bc t ph v

pht trin kinh t - x hi v gim ngho.

Tnh hnh pht trin kinh t - x hi ca vng c nhng chuyn bin tch

cc, nhng thnh tu t c l kh ton din trn mi lnh vc kinh t - x hi v an

ninh quc phng. Nm 2010, tng gi tr sn phm GDP ca vng Bc Trung B t

56.128 t ng (c nc l 1.980.914 t ng) tc l ch bng khong 2,8% ca c

nc. Tc tng trng GDP trung bnh cho giai on 5 nm va qua t

10,78%/nm, cao hn mc trung bnh ca c nc.

Tc tng trng trung bnh trong giai on 5 nm qua ca khi cng nghip

xy dng ca Vng BTB l 16,09%/nm, ca khi nng nghip l 2,91%/nm v ca

khi dch v l 11,54%/nm. C cu kinh t ca vng l: khi cng nghip - xy dng

(37,56%), khi nng - lm - ng nghip (25,11%) v khi thng mi - dch v

(37,33%). C cu thnh phn kinh t chuyn dch theo hng kinh t th trng vi s

tng trng mnh ca t trng khi kinh t t nhn v kinh t c vn u t nc

ngoi, t trng cc thnh phn kinh t nh nc (trung ng v a phng), kinh t

tp th gim. Cng vi qu trnh chuyn dch c cu kinh t, c cu lao ng cng c

s chuyn dch tng ng. T trng lao ng khi nng - lm - ng nghip gim mnh

trong khi t trng lao ng khi cng nghip - xy dng v dch v tng nhanh chng,

c bit l khi thng mi - dch v.

Thu nhp bnh qun u ngi tng n nh, tuy nhin cn thp so vi mc

trung bnh c nc.

Kinh t pht trin cn thiu bn vng, tch ly ni b t nn kinh t thp (c

bit sau nhng kh khn trong nhng nm va qua). Kt cu h tng cha p ng

nhu cu pht trin kinh t x hi. H tng, c bit l giao thng cn thiu ng b,

cc cng trnh u mi giao thng quan trng mi ch ang giai on quy hoch.

Quy m sn xut cng nghip cn nh, cha c sn phm mi nhn. Nng

nghip cn nhiu kh khn c bit do cc iu kin t nhin khng thun li. Thng

mi, dch v cn nhiu kh khn, c bit l kh khn trong pht trin sn phm du

lch ch o l bin o do yu t thi v tc ng bi thi tit.


11

V vn ha - x hi, cc thnh tch v xa i gim ngho cn thiu bn vng,

cht lng gio dc ph thng cn cha u gia cc khu vc, cht lng cc dch v

y t cha p ng c yu cu ca x hi.

2. Ti nguyn du lch vng Bc Trung B

2.1. Di sn th gii

Trong tng s 16 di sn th gii ca Vit Nam c UNESCO cng nhn tnh

n nm 2012 th c 5 di sn thuc vng Bc Trung B (gm cc di sn t nhin,

vn ha v phi vt th) l: Qun th di tch c Hu, Vn Quc Gia Phong Nha

K Bng; Nh nhc cung nh Hu; Mc bn triu Nguyn v Thnh nh H. Nh

vy c th thy h thng cc di sn l nhng ti nguyn du lch gi tr nht ca vng

Bc Trung B. H thng cc di sn th gii ny to nn s khc bit ln nht ca Bc

Trung B so vi cc vng khc trong c nc.

2.1.1. Qun th di tch c Hu

Qun th di tch C Hu c cng nhn l di sn vn ha th gii vo nm

1993. Nm dc hai bn b sng Hng thuc thnh ph Hu v mt vi vng ph cn

thuc tnh Tha Thin Hu, qun th di tch ny bao gm nhng di tch lch s - vn

ho do triu Nguyn xy dng trong khong thi gian t u th k 19 n na u

th k 20 trn a bn kinh Hu xa (nay thuc thnh ph Hu - l trung tm vn

ho, chnh tr, kinh t ca tnh), l kinh ca triu i phong kin nh Nguyn. Qun

th ny c phn chia thnh cc cm cng trnh gm cc cm cng trnh ngoi Kinh

thnh Hu v trong Kinh thnh Hu. Trong , cm di tch trong kinh thnh Hu bao

gm: Kinh thnh Hu, Hong thnh Hu, T cm thnh. H thng thnh quch y

l mt mu mc ca s kt hp hi ha nhun nhuyn gia tinh hoa kin trc ng v

Ty, c t trong mt khung cnh thin nhin k th vi nhiu yu t biu tng

sn c t nhin. Cc di tch ngoi kinh thnh bao gm h thng lng tm, cha chin

v cc di tch khc. Ngoi ra nh vn Hu cng l mt hnh thc kin trc c o,

hp dn du lch.

2.1.2. Nh nhc cung nh Hu

Theo nh gi ca UNESCO, "trong cc th loi nhc c truyn Vit Nam,

ch c Nh nhc t ti tm vc quc gia", "Nh nhc c pht trin t th k 13

Vit Nam n thi nh Nguyn th Nh nhc cung nh Hu t chn mui v

hon chnh nht". Chnh v vy, nm 2003 UNESCO cng nhn Nh nhc cung

nh Hu l Kit tc truyn khu v phi vt th ca nhn loi. y l th loi nhc ca

cung nh thi phong kin, c biu din vo cc dp trng l trong nm ca cc triu

vua nh Nguyn ca Vit Nam.

2.1.3. Vn Quc gia Phong Nha K Bng

Vn quc gia Phong Nha - K Bng thuc huyn B Trch v Minh Ha, tnh

Qung Bnh, cch thnh ph ng Hi khong 50 km v pha Ty Bc, nm mt


12

khu vc ni vi rng khong 200.000 ha. Ni y c v nh mt bo tng a

cht khng l c gi tr v mang ngha ton cu.

Bn cnh gi tr v lch s a cht, a hnh, a mo, Phong Nha K Bng

cn c thin nhin u i ban tng cho nhng cnh quan k b, hng v. Vn Quc

gia Phong Nha K Bng n cha bao iu b n ca t nhin, vi hng trm hang

ng v cc sng ngm c to ra t hng triu nm trc. H ng thc vt y

rt phong ph v a dng, nhiu loi nm trong Sch Vit Nam v Sch th gii.

Vi nhng gi tr c sc v lch s hnh thnh tri t, lch s a cht, a

hnh, a mo; cnh quan k v, huyn b; tnh a dng sinh hc ca Vn Quc gia

cng vi gi tr vn ha lch s c sc, Phong Nha K Bng c UNESCO

cng nhn l Di sn thin nhin th gii vo thng 7/2003.

2.1.4. Mc bn triu Nguyn

Mc bn triu Nguyn c sn sinh ra do nhu cu ph bin rng ri cc chun

mc x hi, cc iu lut bt buc ngi dn phi tun theo, lu truyn cng danh

s nghip ca cc vua cha, cc s kin lch s... Ti liu mc bn triu Nguyn c

hnh thnh ch yu trong qu trnh hot ng ca Quc s qun triu Nguyn (c

thnh lp nm 1820 di thi vua Minh Mng) ti Hu. Mc bn l nhng bn g

khc ch Hn Nm gm 34.555 bn, c khc trn g th v g cy nha ng gip

lu li nhng tc phm chnh vn, chnh s do triu Nguyn bin son, cc sch kinh

in v sch lch s. y l khi ti liu c bit qu him, do gi tr v mt ni dung,

c tnh v phng php ch tc v nhng quy nh rt nghim ngt ca triu nh

phong kin v vic n hnh v san khc. Nhng ti liu ny c coi l quc bo, ch

nhng ngi c trch nhim v thm quyn lm vic ti Quc s qun mi c tip

xc v lm vic vi chng. Ngoi gi tr v mt s liu cn c gi tr v ngh thut, k

thut ch tc. N nh du s pht trin ca ngh khc vn in Vit Nam.

Ngy 30/7/2009, Mc bn triu Nguyn l t liu u tin ca Vit Nam

c cng nhn l "Di sn t liu th gii" thng qua ti k hp t ngy 29/7 n ngy

31/7/2009 ti thnh ph Bridgetown (Barbados) ca y ban T vn Quc t (IAC)

thuc UNESCO. Mc bn triu Nguyn chnh thc c a vo chng trnh "K

c th gii" (Memory of the World Programme) ca UNESCO. Mc bn triu Nguyn

l loi hnh ti liu c bit qu him ca Vit Nam cng nh th gii.

2.1.5. Thnh nh H

Ngy 27/6/2011, ti cuc hp ln th 35 ca y ban Di sn Th gii thuc T

chc Vn ha, Khoa hc v Gio dc Lin hp quc (UNESCO) din ra t ngy 19 -

29/6/2011 ti Paris (Php), di tch Thnh nh H thuc huyn Vnh Lc, tnh Thanh

Ha ca Vit Nam c cng nhn l Di sn Vn ha Th gii.

Qun th Di sn th gii Thnh nh H bao gm ta Hong thnh , n t

Nam Giao, La Thnh, c H Qu Ly xy dng nm 1397 - 1402. Ta thnh th


13

hin s trao i, giao lu nhng gi tr nhn vn quan trng gia Vit Nam v cc

nc ng , ng Nam vo thi k cui th k 14, u th k 15.

Tnh n nay, Thnh nh H c tn ti hn 600 nm. iu c bit v c

o l ta thnh ny c xy dng t nhng phin ln, c chiu di trung bnh ln

ti 1,5 m, c tm ti 6 m, xp chng ln nhau m khng s dng vt liu kt dnh.

Cng trnh c o ny th hin bc pht trin mi trong phong cch kin

trc v k thut xy dng. Vic s dng k thut xy dng khi ln l mt thnh

tu t khi trc sau cha tng c Vit Nam, chng minh quyt tm mnh m ca

vng triu H trong cng cuc cch tn xy dng t nc.

Theo khng nh ca nhiu nh nghin cu, Thnh nh H l mt trong s t

cc di tch kinh thnh cha chu nhiu tc ng ca qu trnh th ha, cn c bo

tn gn nh nguyn vn c trn mt t cng nh trong lng t; v cnh quan cng

quy m cng trnh kin trc khu vc ng Nam . Nh nghin cu ngi Php

L.Bezacier tng thn phc tht ln: Thnh nh H l mt trong nhng tc phm

p nht ca kin trc An Nam!.

2.2. Ti nguyn du lch t nhin

2.2.1. Ti nguyn du lch bin

Bc Trung B l khu vc chuyn tip gia vng du lch Bc B v vng du lch

Nam Trung B, c nhiu tim nng c v ti nguyn du lch t nhin v nhn vn. Bc

Trung B c ng b bin di khong 670 km, bn cnh ngha quan trng trong

cng cuc chin u, phng th, bo v ton vn ch quyn lnh hi quc gia, khu vc

ny cn l a bn tp trung nhiu ti nguyn du lch phong ph, trong ni tri l

cc bi bin vi nhiu bi tm p, thng cnh k th nh: Sm Sn (Thanh Ha); bi

bin Ca L, Ca Hi, Ca Hin, Qunh Lp, Qunh Phng, Bi L... (Ngh An);

bi bin Xun Thnh, Thin Cm, Thch Hi, o Con (H Tnh); bi bin Nht L,

Bo Ninh, bi Nhy (Qung Bnh); bi bin Ca Tng, Ca Vit, huyn o Cn

C (Qung Tr) v bi bin Thun An, Lng C (Tha Thin- Hu). Nhn chung cht

lng cc bi tm khu vc Bc Trung B cn tng i trong sch, t b nhim. V

vy, cc bi tm ny v ang c a vo khai thc nhm thu ht khch du lch

ti tham quan, ngh dng, v tm bin.

Cc o ven b trong vng vn gi nguyn c dng v hoang s v c th

c xem xt u t khai thc du lch. Tuy nhin ngoi tr Cn C, tt c cc o

khc u c quy m rt nh. Mt hn ch ln khc l tt c cc o Bc Trung B u

gp kh khn v ngun nc ngt cng nh kh nng tch tr nc ma.

2.2.2. Ti nguyn du lch hang ng

Hang ng l mt sn phm t nhin ca qu trnh phong ha karst vng ni

vi. Vit Nam, qu trnh karst nhit i to nn nhiu hang ng k v, vi

cc nh , mng , sng sui ngm. Trong s nhng hang ng c pht trin


14

vng du lch Bc Trung B c rt nhiu hang p, rng, c kh nng khai thc phc v

du lch.

Thanh Ha c vng ni vi vi nhiu danh thng hang ng karst gn vi

cc truyn thuyt, di tch lch s vn ha nh ng T Thc (Nga Sn) hp dn du

khch, ng Long Quang trn ni Hm Rng (TP. Thanh Ha), ng H Cng, ng

Tin Sn (Vnh Lc), qun th hang ng Tnh Gia, ng Bn B hay cn gi l

Hang Ngn (Ngc Lc). Ngoi ra mt s hang ng khc nh hang Con Moong

(Thch Thnh), ng Cy ng (Cm Thy), L Cao khng chin khu vc Bn En,

hang Phi (ng Ma) thuc huyn Quan Ha, l nhng im du lch ngy cng hp

dn du khch.

H thng hang ng ti ni C Lung thuc Khu bo tn thin nhin P Hu,

huyn Quan Ha: Hang C Lung thuc a bn bn Khm, cch quc l 15A khong

500 mt, ng ln hang khng qu dc, ca hang quay v sng M, trong hang nhiu

nh vi hnh th nh an vo nhau, nhng chic n c o do thin nhin ban

tng Kt hp vi h thng hang ng trong Huyn nh: hang Ma (hang Phi), hang

B, hang cha ng Nm, hang cha B Nm, hang Na (hang Tin N), to ra qun th

du lch cho khch trong v ngoi huyn, khch nc ngoi n thm quan.

Tuy nhin hang ng ni ting nht vng Bc Trung B cng nh c nc l h

thng hang ng Phong Nha c tng chiu di hng chc kilomet, c mnh danh l

Vng quc hang ng ca th gii. Ca chnh ca h thng ng ny l ng Khe

Ry v ng n nm cao khong 300m so vi mt nc bin. Cc hang trong h

thng ny phn b theo dng cnh cy chy theo hng ng Bc - Ty Nam.

H thng hang Vm c tng chiu di trn 30km bt ngun t hang Rc C

Rong, nm cao 360m so vi mt nc bin v kt thc l hang Vm. H thng

hang Vm nm trn trc c hng chung l Nam - Bc. Sng Rc C Rong lc n

mnh trong ni , lc li xut hin trn nhng thung lng hp v su, cui cng ra

sng Chy ca hang Vm.

H thng hang Rc Mn nm a phn huyn Minh Ha cng l mt trong

nhng hang ng ln nhng cha c khai thc nhiu.

Bn cnh ng Phong Nha l ng Tin Sn hay ng Kh - mt ng p ni

ting ca khu vc Phong Nha - K Bng, ni c cnh thch nh v mng k v

huyn o. Ngoi ra cn c ng Thin ng c nh gi l ng ln v di hn

ng Phong Nha. c bit, gn y, on thm him ngi Anh mi pht hin ra mt

trong nhng hang mi nht l Sn ong. Hang ny c cho l hang ng ln

nht th gii. Khoang ln nht Sn ng c chiu di hn 5km, cao 200m v rng

150m.

Hang Thm m ti x Chu Thun huyn Qu Chu; hang Bua thuc x Chu

Tin huyn Qu Chu thuc khu bo tn thin nhin P Hung - Ngh An.


15

Khu bo tn thin nhin Bc Hng Ha - Qung Tr: mi pht hin ra hang

ng p tn l Brai, nu c u t th s l a im thu ht khch du lch n

thng ngon tuyt tc ca t nhin.

2.2.3. Ti nguyn du lch sng, h, sui nc nng

Vng Bc Trung B c ngun ti nguyn sng, h, sui nc nng phong ph,

c khai thc phc v mc ch tham quan, ngh dng, th dc th thao, vui chi

gii tr v cha bnh.

Cc dng sng ln vng ny, c bit l h thng sng M, sng Lam, sng

Thch Hn, sng La, sng Bn Hi, sng Gianh, sng Nht L, sng Hng... to

iu kin hnh thnh cc tuyn du lch trn sng. c bit, trn sng Hng pht

trin loi hnh du lch trn sng phc v du khch, va thng lm cnh p ca sng

nc, va nghe nhc cung nh Hu, th n hoa ng. y cng l mt loi hnh du

lch hp dn du khch, mang nt c trng ca vng. Cc h cha nc ln t nhin

cng nh nhn to ca vng ngoi vic mang nhng gi tr ln v thy li th cn l

nhng im cnh quan hp dn. Trong vng c nhiu im h c ting nh h Trng

n, h vc Mu, p b Ty (Ngh An); h K G, h Thng Tuy, h C Ly (H

Tnh); h nc ngt Bu Sen ti Qung Bnh.

Ti nguyn sui nc nng vng Bc Trung B kh phong ph v ang dng

vi khong ha v nhit l tng xy dng thnh khu du lch iu dng,

cha bnh c gi i c khu vc. Qua phn tch ca cc nh chuyn mn th nc

khong vng ny c gi tr tt i vi sc khe con ngi v c nhiu tc dng dc

l, c nh gi l qu him v rt tt trong vic cha tr mt s bnh nh cc bnh

ngoi da, thp khp mn tnh, ng rut, au thn kinh ta, bnh tim mch, thp

khp, bnh v ng h hp... Cc sui nc nng ni ting ca vng l: sui khong

nng Giang Sn, sui nc Mc Ngh An; Khe Nc St a bn huyn Hng

Sn, H Tnh; sui nc khong nng Bang Qung Bnh; khu du lch nc khong

nng M An, Thanh Tn Tha Thin Hu.

2.2.4. Ti nguyn du lch sinh thi

Trong nhng nm gn y, du lch sinh thi v ang pht trin nhanh chng

nhiu quc gia trn th gii, trong c Vit Nam, thu ht c cc i tng

khch du lch c nhu cu tham quan, ngh dng. Bn cnh vic mang li li ch kinh

t th du lch sinh thi gp phn m bo s pht trin du lch bn vng gn vi vic

bo tn thin nhin v mi trng.

Nt th hin r nht ca ti nguyn du lch sinh thi Bc Trung B l s a

dng sinh hc cao, cng nh cc h sinh thi c trng vi nhiu vn quc gia Bn

En, P Mt, V Quang, Phong Nha - K Bng, Bch M; khu bo tn thin nhin P

Lung, P Hung, K G l nhng khu rng nguyn sinh rng ln. Mt pht hin rt

quan trng ca vng ny l Vn Quc gia Phong Nha - K Bng c 3 loi th : Sao

La, Mang Ln v Mang Trng Sn, trong Sao La v Mang Ln l loi th mi


16

c pht hin trn ton cu. Vi tnh a dng sinh hc Phong Nha - K Bng thuc

Bc Trung B c ngha nh mt bo tng sinh vt khng l Vit Nam.

S phong ph, a dng v thnh phn, chng loi ng thc vt qu him

vng Bc Trung B l do iu kin sinh cnh v l c trng tiu biu v sinh thi

rng ti y. C th khng nh tim nng du lch sinh thi vng ny l rt ln.

2.3. Ti nguyn du lch nhn vn

Bc Trung B l mt trong nhng trung tm vn ha quan trng ca Vit Nam,

c kho tng cc di sn vn ha, bao gm cc di sn vn ha phi vt th v di sn vn

ha vt th rt c sc, vng c ti 4 di sn vn ha th gii: Qun th di tch c

Hu, Nh nhc cung nh Hu, Thnh nh H, Mc bn triu Nguyn. y cng l ni

sinh ra nhiu danh nhn vn ha, chnh tr Vit Nam nh: H Ch Minh, Nguyn Du,

Phan Bi Chu, Trn Ph, V Nguyn Gip, L Dun... Vi s phong ph v a dng

v ti nguyn du lch nhn vn, Bc Trung B l vng t c tim nng du lch quan

trng c bit ca c nc. Bi vy, khai thc tim nng vn ha cc tnh Bc Trung

B pht trin du lch c mt ngha c bit quan trng trong vic chuyn ti vn

ha ca vng thnh sn phm du lch phc v du khch.

2.3.1. Di tch lch s, vn ha, cch mng, kho c

Ngoi a hnh c o, h sinh thi bin a dng, tp trung nhiu vn quc

gia, khu bo tn thin nhin, Bc Trung B l vng c nhiu tim nng du lch vi 5 di

sn th gii c t chc UNESCO cng nhn, 3 di tch c bit cp quc gia cng

536 di tch cp quc gia khc, c bit c nhiu di tch lch s cch mng c gi tr.

c bit phi k n: Khe Gt, hang Tm Thanh nin Xung phong, h thng di tch

lch s A.T.P, a o Vnh Mc, Thnh c Qung Tr, sng Bn Hi - cu Hin

Lng, ng 9 - Khe Sanh, ng mn H Ch Minh, chin khu Dng Ha huyn

Hng Tr v Chin khu Ha M huyn Phong in, a o Khu y Tr Thin... Ni

bt nht l h thng di tch chin tranh s v c o Qung Tr, vi nhiu di tch

c bit quan trng lm nn bo tng sinh ng v chin tranh, l mt sa bn y

nht gii thiu v chin tranh Vit Nam, mt cuc chin tranh khc lit nht trong

th k 20. Vi nhiu du khch quc t, mt trong nhng l do h tm n Qung

Tr l tm hiu v hi tng v qu kh. H thng di tch chin tranh cng vi cc

l hi cch mng c sc, c gi tr tinh thn ln lao gp phn pht trin loi hnh du

lch tham quan - hi tng ca vng t Bc Trung B.

Bc Trung B cn c rt nhiu di tch lch s, vn ha, cch mng c gi tr cho

hot ng du lch, ni bt nh: Thnh c Ngh An, Trung Bn, Ng Ba ng Lc,

khu di tch tng nim Nguyn Du, thnh ng Hi, Qung Bnh Quan, Ly Thy,

Thnh Champa Ninh Vin, thnh quch thi Trnh - Nguyn, th qun Thun Ha

Ph Ha, lng Dng N, cu Trng Tin, nh th Ph Cam, cha Bo Quc... c

bit, h thng cc di tch lch s vn ha ti qu hng Ch tch H Ch Minh c v tr

c bit quan trng trong h thng ti nguyn nhn vn ca tnh Ngh An ni ring

cng nh ton vng ni chung l i tng thu ht c nhiu lt khch du lch

trong v ngoi nc n tham quan.


17

vng Bc Trung B cng pht hin c nhiu di ch kho c c gi tr

cho hot ng nghin cu nh: di tch vn ho ni , di tch kho c ng Sn, di

ch kho c vn ha a Bt, di ch kho c hc Qunh Vn (Qunh Lu); di ch kho

c hc ng Mm; di ch vn ho Bu Tr, cc di ch thuc nn vn ho Ho Bnh v

ng Sn...

Vng Bc Trung B, c bit Tha Thin - Hu, c nhiu cng trnh kin trc

c gi tr, ni bt l nh vn Hu v lng c Phc Tch (huyn Phong in, Tha

Thin - Hu).

Bc Trung B khng c nhiu cc khu di tch vn ha, tn ngng nh n,

cha so vi vng ng bng sng Hng, tuy nhin ti y cng c nhiu nhng cng

trnh c gi tr nh cha Thin M (Tha Thin - Hu), cha Hng Tch (H Tnh)

y cng l nhng ti nguyn du lch ht sc c gi tr i vi du lch. Xu hng xut

hnh du lch tm linh v pha khu vc Bc Trung B ca th trng H Ni bc

u xut hin v ha hn m ra mt th trng du lch mi cho ton vng.

Mc d l khu vc c nhiu di tch lch s - vn ha, cch mng, kho c c gi

tr, nhng vic a cc di tch phc v khai thc du lch cn cha tt do iu kin c

s h tng thp km, tnh trng cc di tch hin nay ang b xung cp m khng c

cc c quan c trch nhim quan tm tha ng, khng c bin php trng tu, tn to

hoc c trng tu tn to th li khng m bo c tnh chn xc, nguyn vn ca cc

di tch. Ngoi nhng di tch ln ni ting, cn li a s cc di tch cha c quan tm

ng mc, gy nh hng n hot ng du lch ni chung v hot ng bo v, trng

tu, tn to cc di tch ni ring.

2.3.2. L hi v vn ha dn gian

* L hi: L hi truyn thng l loi hnh sinh hot vn ho, sn phm tinh thn

ca ngi dn c hnh thnh v pht trin trong qu trnh lch s; l nt vn ha c

trng ring bit, l linh hn ca mi vng, a phng. Bc Trung B l vng c nhiu

di tch lch s gn vi nhiu l hi truyn thng. Nhiu l hi c ngha ln v mt

lch s, vn ha, c tc dng tch cc trong vic gio dc truyn thng yu nc v

khi phc pht trin nhng nt p trong sinh hot vn ha c truyn. L hi Bc

Trung B rt phong ph v a dng, mang nhiu mu sc c trng ca tng tp tc,

l thi ring bit, hnh thnh v pht trin theo 3 loi hnh ni tri sau:

a. L hi tn ngng: Thng l tn ngng dn gian, th cc thn thnh nh

th thnh hong, th mu, th cc thn lin quan n cc hot ng kinh t nh nng

nghip, lm nghip, ng nghip Nhng l hi tiu biu nh: l hi x Thiu Trung,

tng nim ng t ngh c ng Khng Minh Khng, l hi x Qung C Sm

Sn tng nim b Triu t s ngh dt sm xc, l hi nh Ph Kh x Hong Ph

Hong Ha T ngh ht, huyn Yn Thnh Ngh An c l hi c Hong,

huyn Nam n c l hi Vua Mai Thc Loan, tc th thn v l cu ng Hi thng;

l hi Rm thng Ba Minh Ha (Qung Bnh); l gi t ngh Kim hon, l hy k ngi

Khai canh Th Li Thng; l t ngh thu Tha Thin Hu...


18

b. Cc l hi vn ha lch s: thng gn vi vic tng nim cc nhn vt lch

s ca dn tc c cng trong vic u tranh, gi gn v bo v t quc nh l hi

Lam Kinh, l hi L Hon Th Xun Thanh Ha; huyn Nghi Lc Ngh An c

l hi n Nguyn X; l hi cha Hng Tch H Tnh; l hi m Thnh C

Qung Tr, l hi Trng Sn huyn thoi...

c. L hi dn gian gn vi cc hot ng vui chi: L hi ua thuyn truyn

thng, l hi ua tri, l hi cu ng, l hi cu ma ca ngi, hi bi chi, l hi p

trng ca ngi Ma Coong; hi cp c, l hi truyn thng ngnh ca nhc Hu...

Ngoi cc l hi truyn thng, Festival Hu c t chc hai nm mt ln cng

l mt hot ng du lch ht sc quan trng v hp dn ca vng Bc Trung B cng

nh c nc.

* Ca ma nhc

Bc Trung B l vng t giu gi tr vn ha truyn thng vi nhng ln iu

ca ma nhc va mang m bn sc vn ha dn tc, li va giu sc thi ring. Di

t ny l x s ca nhng ln iu dn ca thit tha tr tnh mang sc thi dn gian

nh h Sng M, ht sm xoan (Thanh Ha); ht v dm, ht phng vi (Ngh An);

ca tr C m, h cho cn Nhng Ban (H Tnh); h khoan Qung Bnh, h bi

chi, ca tr (Qung Bnh l mt trong nhng tnh c ca tr c cng nhn l Di sn

phi vt th nhn loi cn c bo v khn cp); nhc l c truyn, cc ln iu dn ca

ca dn tc Vn Kiu (Qung Tr); cc iu h ru con, h mi nh - mi y, ht chu

vn Tha Thin - Hu. c bit c nh nhc cung nh Hu - c UNESCO

cng nhn l di sn vn ha phi vt th ca nhn loi, l th loi nhc ca cung nh

thi phong kin, c biu din vo cc dp l hi trong nm ca cc triu i nh

Nguyn ca Vit Nam. Gn y dn ca v, dm Ngh Tnh cng c hon chnh

h s ngh UNESCO vinh danh l di sn vn ha phi vt th i din ca nhn loi.

y cng chnh l mt trong nhng ti nguyn du lch hp dn, c gi tr ca vng.

Cc ln iu dn ca tr tnh, ma ht cung nh mang mu sc dn gian s

mang li nhng xc cm c bit cho ngi nghe. Chnh v th, ngnh du lch mt

s tnh Bc Trung B v ang y mnh khai thc a l hi truyn thng cng vi

cc hot ng sinh hot vn ha dn gian trong c ca ma nhc truyn thng vo

phc v du khch, lm phong ph thm hot ng du lch ca du khch.

* m thc

Bc Trung B c nhng mn n truyn thng dn d, mang m hn qu v

c trng ca vng: nem chua Thanh Ha; cho ln Ngh An; cam X oi - Ngh

An; cu H Tnh; bi Phc Trch H Tnh; bnh canh Qung Bnh; ru Kim

Long; cho vt ging v lng th (Qung Tr); tm chua, cm hn, m xng, cc loi

bnh x Hu y l nhng c sn ni ting ca vng m bt c du khch no n

thm cng phi thng thc v mua v lm qu.


19

2.3.3. Lng ngh th cng truyn thng

Cng nh cc vng khc trn c nc, Bc Trung B l ni tp trung nhiu

lng ngh th cng truyn thng vi nhng sn phm cht lng. Thanh Ha ni ting

vi ngh dt chiu ci Nga Sn, ngh ch tc ng Sn; Ngh An c bit

n vi ngh lm gm gia dng bng tay v bn xoay Vin Thnh (Yn Thnh),

ngh thu an ca ng bo cc dn tc Thi, Mng, H'mng. Ni n H Tnh th

phi nhc n ngh chm ti Thch Hng, ngh trng Bc Thai Thch Hi, ngh

gm t nung C m. Vo Qung Bnh bit n lng ngh lm nn l Ba n v

cc lng my tre an truyn thng. Ngh nu ru Kim Long, ngh lm hng ng

nh, ngh bng vi si lng Lp Thch, l nhng ngh truyn thng ni ting

Qung Tr. Khc vi cc lng ngh th cng cc a phng khc, cc lng ngh th

cng truyn thng Hu gn vi nhu cu ca kinh triu Nguyn vi nhng sn

phm tinh xo, c gi tr ngh thut cao nh ngh lm nn Ty H, ngh kim hon

K Mn, ngh dt t Ph Cam v ngh chm khc g M Xuyn

Trong nhng nm gn y, du lch tham quan lng ngh ngy cng thu ht

nhiu s quan tm ca th trng. Chnh v vy ngnh du lch ca cc tnh thuc vng

Bc Trung B cn u t pht trin cc ngnh ngh th cng truyn thng ny tr

thnh sn phm du lch cht lng, hp dn du khch.

3. H thng c s h tng k thut

3.1. H thng giao thng

Vng Bc Trung B c c th l vng t hp vi dy Bc Trng Sn chy

song song v gn b bin. C vng u c ng bin vi Lo v ti tt c cc tnh

u c ca khu vi nc bn. Tuy nhin do nhu cu pht trin kinh t - x hi v s

quan tm u t ca nh nc, nn h thng h tng giao thng cng c ci thin

nhanh thi gian qua. c bit d n ng H Ch Minh cng nh cc chng trnh

pht trin cc tuyn giao thng xuyn quc gia trn hnh lang ng Ty v ang

c xy dng gp phn quan trng thc y thng thng v pht trin.

* ng b

Cho n nay, ng b vn l loi hnh giao thng quan trng nht i vi du

lch Bc Trung B ni ring v c nc ni chung. Bc Trung B, 2 tuyn ng

quan trng nht l Quc l 1A v ng H Ch Minh, y l 2 tuyn quc gia chy t

cc Bc ti cc Nam T quc.

Tng chiu di cc tuyn quc l (do Trung ng qun l) v 2 nhnh ng

H Ch Minh trong vng l 2706km. Cc tuyn ny gm: QL1 (646km), QL7

(227km), QL8 (85km), QL9 (104km), QL 10 (47km), QL 12A (98km), QL 45

(124km), QL 46 (108km), QL 48C (123km), QL 49 (92km), ng H Ch Minh

ng (582km) v ng H Ch Minh Ty 400km. a s cc ng ny c kt cu

mt ng b tng nha, ngoi tr tuyn QL 10, QL 45 v QL 49. Cht lng mt

ng nhn chung tt.


20

Ngoi ra trong vng cn nhiu tuyn quc l c trung ng y thc nh:

- Thanh Ha: QL15A (86 km), QL 217 (196 km), QL 47 (61 km)

- Ngh An: QL 15 A (135 km), QL48 (122km), QL 48 ko di (48km), QL

48C (25km)

- H Tnh: QL 8B (22km), QL 15A (75km)

- Qung Bnh: QL 12A (49km), QL 12C (51km + 18km), QL 15 (68km)

- Qung Tr: tng cc on l trn cc quc l c trung ng y thc l

377km

- Tha Thin - Hu: tng cc on tuyn quc l l c trung ng y thc

qun l di 105km.

Tng chiu di cc tuyn ng tnh trong vng l: Thanh Ha (1023km),

Ngh An (739km), H Tnh (392km), Qung Bnh (317km), Qung Tr (306km) v

Tha Thin - Hu (404km). Nhn chung phn ln cc tnh cht lng mt ng cc

tuyn ng tnh l trung bnh v xu, ngoi tr H Tnh c t l ng c cht lng

mt ng tt tng i cao.

Nhng d n giao thng ng b ln v ang c tch cc trin khai.

c bit d n ci to nng cp quc l 1 c ngha rt quan trng i vi pht trin

kinh t - x hi cng nh du lch vng Bc Trung B.

Nhn chung so vi c nc, cc tuyn giao thng ng b ca vng Bc

Trung B tng i thun li, thng xuyn c bo tr, nng cp nn c cht lng

tt. Cc tuyn chnh c mt ct tng i ln. Tuy nhin mt hn ch l do tc ng

ca thin tai, bo l nn giao thng cn gp nhiu kh khn vo ma ma bo.

Trng tm pht trin h thng ng b vng Bc Trung B l tp trung hon

thin vic nng cp trc quc l 1 v cc tuyn ngang kt ni vi Lo.

Vic hnh thnh tuyn ven bin cng ng vai tr quan trng i vi pht trin

du lch ton vng.

Hin nay cc doanh nghip vn ti t nhn cng pht trin mng li vn

chuyn khch hiu qu, cht lng a dng trong c vng. Giao thng cng cng ni

tnh ti cc a phng cng pht trin tng i tt.

Do mc x hi ha cao trong t chc kinh doanh vn ti, nn dch v vn

ti, vn chuyn vng Bc Trung B lun bt kp nhu cu i li ca ngi dn v phn

no p ng nhu cu ca pht trin kinh t.

Tuy nhin vn an ton giao thng cng nh ch tc trn trc huyt mch

cng cn nhiu bt cp, cn c quan tm u t hn na.

* ng st: ng st trong khu vc c ngha quan trng i vi pht

trin kinh t - x hi, tuy nhin hin nay nng lc vn ti vn chuyn ng st vn


21

cha p ng c nhu cu ca x hi trong c du lch. Hin cc on tu chy

trn tuyn Bc Nam u dng nhn tr khch ti tt c cc ga ln trong vng. Ngoi

tr H Tnh do ga nm cch qu xa trung tm tnh, cn li vic tip cn giao thng

ng st cc a phng khc u thun li. Trong tng lai, nu c u t nng

cp c h tng, toa xe v cht lng dch v th y s l mt phng tin giao thng

phc v du lch hiu qu v hp dn.

* ng thy: Giao thng ng thy vng Bc Trung B khng pht trin

mnh, do trong vng cc dng sng thng ngn v khng thun li ngoi tr sng

Hng v sng Thch Hn. Ch yu cc tuyn giao thng ng thy ch c th phc

v khai thc cc tuyn tham quan ngn.

* ng bin: Tuy c di b bin di, tuy nhin giao thng ng thy vng

Bc Trung B cha pht trin do thiu u t, c bit h thng h tng phc v pht

trin du lch cha c u t xy dng. Ngoi tr cng Chn My c n mt s

chuyn tu du lch th hot ng ny hon ton cha c cc im khc trong ton

vng. Mt s cng bin trong vng c th c nghin cu m rng khai thc phc v

du lch nh Vng ng, Nghi Sn, Ca Vit, tuy nhin tim nng khai thc hiu qu r

nht, c bit l i vi cc tuyn quc t l cng Chn My.

* ng khng: Vng Bc Trung B c tng i nhiu sn bay dn dng so

vi cc vng khc trong c nc. Hin trong vng c 4 sn bay, trong c mt sn

bay quc t Ph Bi (Tha Thin - Hu) v 3 sn bay ni a l Th Xun (Thanh

Ha) ng Hi v Vinh. Tuy nhin thc t cha c cc ng bay quc t thng

xuyn n vng, c bit sn bay quc t Nng va mi c nng cp hin cng

cha c khai thc ht cng sut nn trong tng lai gn vic pht trin cc ng

bay quc t trc tip ti Bc Trung B kh c kh nng tr thnh hin thc.

Hin nay hng tun c 4 chuyn Th Xun - TP H Ch Minh, 21 chuyn Vinh

- TP H Ch Minh v 14 chuyn Vinh - H Ni, 4 chuyn H Ni - ng Hi v 4

chuyn ng Hi - TP H Ch Minh. S chuyn bay n Hu l nhiu nht, hng tun

c 21 chuyn n Hu t H Ni v 28 chuyn n t TP H Ch Minh. Tuy nhin gi

bay cn cha thun li, hoc l qu sm hoc qu mun, nn khng thc s ph hp

vi cho vic xy dng chng trnh tour v vic i li ca khch du lch.

3.2. H thng cp nc sch

Ngun cung cp ch yu cho vng Bc Trung B l ngun nc mt t cc

sng, h cha trong khu vc, ngun nc ngm ch ng vai tr b tr. Tng cng

sut cc nh my cp nc trn a bn hin m bo c khong 60 - 70% nhu cu

nc sinh hot cho dn c th vi tiu chun 80 - 150 lt/ngi/ngy; khong 50-70

cc trung tm x, khu dn c tp trung c cp nc vi cng sut khong 40 - 60

lt/ngi/ngy.

Mng li ng ng cp nc ca cc khu vc th ln trong vng ni

chung c xy dng t lu, ng ng km v cht lng, t l tht that nc cn

cao, mc nc cung cp cho u dn mi t t 60 - 80 lt/ngy m, cht lng nc


22

cha m bo. Ti cc th x, th trn, h thng cp nc sch mi c xy dng,

cht lng v cng sut cng cha p ng c nhu cu s dng nc sch ca dn

c th. Ngun nc sch ti cc vng nng thn cn nhiu kh khn hn na, c

bit i vi cc khu vc dn c ven bin, ni ngun nc ch yu l nc ngm.

Ngun nc mt hin c tnh trng b nhim nh hng n cht lng

ngun cp. y l nhng vn t ra trong cp nc cho nhu cu pht trin kinh t -

x hi ca ton vng, trong c du lch.

3.3. H thng cp in

Do c th v tr ca vng, ngun cp in ca vng Bc Trung B tng i

tt vi cc tuyn 500KV, 220KV v 110KV. Bn cnh mng li quc gia, trong vng

cng c nhiu d n nh my in quy m ln phc v pht trin kinh t - x hi v du

lch. Tuy nhin mng trung p v h p ti cc h gia nh, cm dn c v cc khu vc

pht trin du lch cn kh khn, c bit ti cc khu vc mi a vo u t khai thc.

Theo quy hoch in 7 c Th tng Chnh ph ph duyt, mng li cp

in, ngoi cc nh my in nh cp a phng, trong vng cn xy dng cc nh

my nhit in quy m trung bnh v ln l Nghi Sn I v II v Vng ng I v II. y

l nhng d n c quy m ln, b sung ngun in quan trng cho c nc cng nh

vng Bc Trung B. D kin trong nm 2013 v 2014 nhng t my u tin ca cc

cng trnh ny s ha mng li quc gia.

Tuy nhin nhng vn then cht vi vic cp in cho khai thc pht trin du

lch ti Bc Trung B lin quan ch yu ti mng cp trung, h p v vn thiu ht

ngun in chung ca c nc vo ma kh.

3.4. H thng thot nc thi v v sinh mi trng

Nhn chung hu ht cc tnh trn a bn cha c nh my x l nc thi tp

trung quy m ln, nc thi sinh hot v nc thi ca cc khu th, lng ngh...

khng c gn lc, x l v c x trc tip ra mi trng, gy nhim ngun

nc nghim trng cc thnh ph ln v cc lu vc sng. vng nng thn, tnh

trng mi trng nc thi cn phc tp hn. Mt s khu vc pht trin du lch truyn

thng t hng chc nm nay vn cha gii quyt dt im c vn ny, gy nh

hng nghim trng ti mi trng cng nh hnh nh du lch chung. Ngun nc

mt b nhim cht m, vi khun, v thuc tr su ry do sn xut nng nghip v

cht thi ca con ngi v th vt. Vic s dng khng ng cch mt s lng to ln

ha cht v thuc tr su ry trong vic sn xut nng nghip gy ra tnh trng

nhim ha cht nghim trng trn c nc. Ha cht c hi k c POPs c tm thy

trong mi trng. Hu ht cc khu th xut hin hin tng nhim do nc thi,

nht l cc vng chung quanh khu sn xut cng nghip, lng ngh... V khng c h

thng thu gom v x l hin i, trit , nn rc th ch yu ch c thu gom v

x l chn lp tp trung. Tt c cc loi rc k c rc y t c vo cc bi rc l

thin v thng khng c che ph kn thng xuyn. Cc im tp trung cht thi


23

rn ny thng khng c thit k, xy ct, v iu hnh ng quy trnh v tiu

chun nn lm nhim cho cc khu vc xung quanh.

Tnh trng nhim mi trng bt u c nh hng n vic pht trin x

hi v kinh t vng. nhim ngun nc lm gim s lng nc c th s dng.

nhim ha cht v ang e da sc khe v s an ton ca ngi dn v nh hng

n phm cht ca cc loi nng sn nh tht, c, tri cy, v rau qu v thy hi sn.

Mc d trong cc nm qua nhiu nh my x l nc thi ca cc tnh thnh

cng c tng cng, thc x rc thi v nc thi ca ngi dn cng c

nng ln mt mc ng k, tuy nhin cht lng mi trng vng vn tip tc suy

gim mt cch ng lo ngi.

pht trin h thng x l nc thi ca vng Bc Trung B c tt th cn

phi c nhng thay i ton din, su rng, v nhanh chng nhm ci thin h thng

x l nc thi, rc thi trong vic bo v mi trng hin nay, bao gm vic tng

cng kh nng qun tr, hun luyn v gio dc k thut x l nc thi v rc thi

ti cng ng dn c, v son tho v ban hnh cc quy nh c th v bo v mi

trng ph hp v c hiu qu, c bit ch trng u t, tuyn truyn cc bin php

quan trng nh phn loi rc ti ngun v ti ch cht thi, rc thi kt hp tng cng

s dng cc bin php thu gom x l hin i, thn thin vi mi trng.

3.5. Bu chnh vin thng

Vin thng l mt trong nhng lnh vc pht trin mnh v n nh nht ca

Vit Nam trong nhng nm qua. S lng thu bao in thoi c nh v in thoi di

ng (tr sau) ca vng Bc Trung B t trn 2 triu.

Hin nay cc mng vin thng hu nh ph kn khu vc duyn hi ven bin,

bao gm vin thng hu tuyn, di ng, internet bng thng rng. Tuy nhin khu

vc pha Ty, vi a hnh phc tp, pht trin vin thng cn nhiu kh khn, nhiu

khu vc ch c sng Viettel. Kh nng truy cp internet 3G cng cha tht n nh.

Mng li bu chnh cho n nay vn c duy tr hiu qu ti tng thn x trong khu

vc.

Cng tc ng dng cng ngh thng tin trong qun l nh nc c ch

trng trong thi gian qua. Tt c cc a phng trong vng c h thng th in t

tn min a phng, p dng phn mm vn phng in t trc tuyn, mt s ngnh

bc u xy dng h thng c s d liu in t. Cc phn mm c bn bc

u c xy dng v thng nht, tuy nhin cc phn mm chuyn ngnh mi ch

c xy dng bc u mt s ngnh c th ring. Cc a phng u c

cng thng tin in t vi cc cng thnh vin v bc u cung cp dch v cng

trc tuyn. Cng ngh thng tin cng c trin khai ng dng trong sn xut kinh

doanh v vn ha x hi vi mc khc nhau ty thuc vo c th v iu kin

ring ca tng a phng cng nh tng lnh vc.


24

Ti cc a phng, bn cnh cc bo ch, n phm trung ng u c cc n

phm bo ch a phng, i pht thanh truyn hnh cc tnh, huyn, th thnh. Ngoi

h thng truyn hnh cng ngh analogue, th truyn hnh s v tinh v truyn hnh cp

u c pht trin nhm cung cp dch v phong ph, a dng cho ngi dn.

4. Cc ngun lc khc

4.1. Ngun nhn lc

4.1.1. Hin trng ngun nhn lc du lch

Nm 2011 s lao ng trc tip trong ngnh du lch ti vng BTB l 32.625

ngi, khong 6% so vi c nc. Tc tng trng bnh qun giai on 2000 -

2011 t khong 12%/nm, hi nhnh hn so vi mc tng trung bnh ca c nc.

Lao ng trong ngnh du lch ng nht l Thanh Ha (30%), Tha Thin - Hu

(25%) v Ngh An (21%), cc tnh cn li c s lao ng trong ngnh du lch tng

ng nhau, chim khong 7-8% ca ton vng.

Trong tng s lao ng trong ngnh du lch vng BTB, khong 19% c trnh

i hc v trn i hc, s lao ng c trnh cao ng v trung cp cng chim

t trng tng ng, s lao ng cn li cha qua o to hoc tri qua cc kha

o to khc. Tuy nhin thc t cho thy cht lng i ng nhn lc ngnh du lch

cn nhiu bt cp do nhiu l do khc nhau, trong nguyn nhn quan trng l tnh

thi v nn khng to c tnh n nh, lu di cho lao ng du lch.

4.1.2. Thc trng o to ngun nhn lc du lch

Cng tc o to pht trin ngun nhn lc du lch vng Bc Trung B nhn

c s quan tm su sc ca ngnh, ca cc a phng cng nh ca cc doanh

nghip v c nhng bc pht trin mnh trong thi gian qua.

* H thng cc c s o to du lch

Hin nay c vng c 25 c s c cc chng trnh o to du lch cc trnh

khc nhau. Tuy nhin ch c trng Cao ng Du lch Hu v Trung cp du lch min

Trung l o to chuyn su.

Bng 1: Tng hp cc c s o to c chuyn ngnh du lch trong vng

STT Tnh, thnh ph C s o to

1 Thanh Ha + i hc Vn ha - Th thao - Du lch Thanh Ha

+ Trng i hc Hng c

+ Trng Cao ng ngh Lam Kinh

+ Trng Trung cp Thng mi Trung ng 5

+ Trng dy ngh Thng mi v Du lch Thanh Ha

2 Ngh An

+ i hc Cng nghip Vinh

+ Trng Cao ng ngh Thng mi Du lch Ngh

An


25

+ Trng Cao ng Vn ha ngh thut Ngh An

+ Trng Trung cp Du lch min Trung

+ Trng Trung cp Vit Anh

+ Trng Trung cp Kinh t k thut Hng Lam

3 H Tnh + Trng Cao ng Vn ha Th thao Du lch Nguyn

Du

+ Trng Dy ngh K thut Vit c

+ Trung tm dch v vic lm Thanh nin H Tnh

+ Cng ty TNHH Ph Thnh t

+ Trung tm dch v vic lm Cng on H Tnh

4 Qung Bnh + i hc Qung Bnh

+ Trng Cao ng S phm Qung Bnh

+ Trung tm dch v vic lm thuc Lin on Lao

ng Qung Bnh

5 Qung Tr + Trng Trung cp dy ngh s 9

+ Trng Trung cp Kinh t Qung Bnh

+ Trng Trung cp Bi Dc Ti

+ Trng Trung cp Mai Lnh

6 Tha Thin - Hu + Khoa Du lch i hc Hu

+ i hc Ph Xun

+ Trng Cao ng ngh du lch Hu

+ Trng Cao ng Cng nghip Hu

+ Trng Cao ng S phm Tha Thin Hu

+ Trng Trung cp Kinh t - Du lch Duy Tn

Hnh thc o to ca cc c s a dng, bao gm c h chnh quy v h va hc

va lm, ngoi ra cn c cc chng trnh o to lin thng t trung cp, cao ng

ln i hc, lin kt o to vi cc c quan, doanh nghip kinh doanh du lch. Tnh

Tha Thin Hu tp trung nhiu trng i hc, cao ng o to du lch nht trong

vng. Trong c khoa Du lch trng i hc Hu v trng Cao ng Ngh du lch

Hu c c s vt cht v chng trnh o to c nh gi cao.

Chng trnh ging dy kt hp c l thuyt v thc hnh tuy nhin vn cn

nng v l thuyt, chng trnh thc hnh chim t trng thp. iu ny dn n vic

hc vin sau khi tt nghip vo lm vic ti cc doanh nghip du lch vn cn o to

b sung. Mt l do ca vic cc hc phn thc hnh cn t do c s vt cht, k thut

ca cc trng o to cn yu, cha ch trng lin kt vi cc doanh nghip trong

cng tc o to. Nhiu c s o to cng c u t nhng trang thit b ging

dy nhn chung cn thiu v khng ng b, c bit i vi cc c s mi. Nhiu

trng cha c phng thc hnh cho cc mn nghip v nh bung bn, l tn...

Cc trng phn ln xy dng gio trnh v p dng cc phng php o to

ring do hin nay cha c chng trnh khung chung cho o to cc ngnh khch sn,

nh hng v du lch. Cng tc kho th, nh gi trnh ca sinh vin tt nghip ra

trng v th cng kh khn do thiu chun nh gi.


26

Cc c s o to c s lin kt vi cc c quan du lch ca a phng, cc

doanh nghip du lch trong a bn cung cp cc kha o to nghip v, nng cao

trnh cho cc cn b, nhn vin du lch. Tuy nhin, phn ln doanh nghip kinh

doanh dch v du lch trong vng c quy m nh, hot ng theo thi v nn doanh

nghip cha coi trng vic o to i ng nhn vin c tay ngh cao ca mnh.

Vi nhu cu ngy cng tng v s lng v cht lng lao ng trong ngnh du

lch, cc c s o to trong vng kh c th p ng c ngun nhn lc thiu ht,

c bit l ngun nhn lc cht lng cao.

* Cng tc o to, bi dng cn b

p ng nhu cu ngy cng cao ca khch du lch, trong nhng nm qua

ngnh du lch khu vc Bc Trung B ch trng quan tm n cng tc o to, o

to li, bi dng i ng cn b, nhn vin v xc nh l nhim v thng xuyn.

Nhiu n v trong ngnh tch cc, ch ng t chc cc lp hc bi dng nghip

v, t chc i tham quan, hc tp kinh nghim nc ngoi; phi hp vi cc Trng

o to du lch, Hip hi Du lch-Khch sn t chc cc lp bi dng nng cao cht

lng phc v ca i ng cn b ngnh du lch: nh cc lp bi dng nng cao kin

thc nghip v l tn, bn, bung, bp, lp o to hng dn vin du lch, lp tp

hun v vn ha ng x trong du lch v t chc cc lp thi tay ngh cho nhn vin ti

cc c s lu tr v nh hng du lch... Mt s hot ng c th:

Trin khai k hoch pht trin du lch 2005-2010, du lch Ngh An tch cc y

mnh cng tc bi dng ngun nhn lc. ng ch l cc lp tp hun v cng tc

bo v mi trng trong hot ng du lch cho cc cn b qun l du lch ti cc

huyn th; lp bi dng nghip v v kin thc vn ha du lch cho cn b cng nhn

vin v nhn dn ti cc trng im du lch ca Tnh. c bit ch trng cng tc o

to ngoi ng cho cn b, nhn vin c bit l ngoi ng him trong c ting Thi,

ting Hn, ting Nht... Mt s doanh nghip ch ng gi cn b i o to.

Ti Tha Thin - Hu, vi hng pht trin ch o l du lch di sn v du lch

bin, S VHTTDL ch ng t chc cc lp o to bi dng kin thc nghip v

v du lch vn ha, kin thc v di sn v k nng hng dn ti cc im du lch di

sn cho i ng hng dn vin. Bn cnh , phi hp vi cc doanh nghip t chc

n tip khch du lch tu bin m lp bi dng kin thc v k nng phc v khch

du lch tu bin.

Du lch Qung Bnh t chc bi dng kin thc cho cc hc vin l cn b

qun l, nhn vin phc v trong cc khch sn, nh hng thuc tt c cc thnh phn

kinh t, v i ng hng dn vin... Ngoi ra, S VHTTDL Qung Bnh cng phi

hp vi Trng Cao ng Du lch Hu, Hip hi Du lch Vit Nam m cc lp bi

dng kin thc php lut du lch, an ninh an ton trong du lch, quy trnh n khch,

k nng giao tip, nghip v hng dn du lch vi thi gian 3 thng, 6 thng...

Pht trin du lch lun phi gn kt gia hot ng du lch chuyn nghip ca cc doanh nghip kinh doanh du lch v hot ng hng dn, thuyt minh du lch v


27

nghip v du lch trn a bn. Nhng nm gn y, hot ng du lch cng ng, du

lch lng qu ang c nhiu a phng trong vng u tin pht trin v vy mt s

a phng lin kt phi hp vi trng Cao ng Du lch Tha Thin Hu, khoa

Du lch-Trng i hc Hu v trng trung cp ngh Saigontourist t chc o to

ngn hn thch ng vi hot ng du lch sinh thi, du lch cng ng, du lch vn ha

cc a phng nh o to i ng thuyt minh du lch khu di tch Kim Lin -

Nam n (Ngh An), khu di tch Ng ba ng Lc (H Tnh), qun th di tch c

Hu, lng c Phc Tch (Tha Thin - Hu), lng c Hi K (Qung Tr)... Hc vin

l con em ca a phng va lao ng ngnh ngh khc va c th hng dn khch

du lch tham quan hoc phc v lu tr, n ung...

Nhn chung, i ng lao ng ngnh ca khu vc thi gian qua tng mnh

v s lng, trnh chuyn mn nghip v c nng ln mt bc, tuy nhin

vn cn tip tc o to v o to li p ng yu cu pht trin ngy cng cao,

nht l cc k nng ngh nghip, giao tip, marketing v tip th sn phm.

4.2. Thc trng cng tc ng dng khoa hc cng ngh

ng dng khoa hc cng ngh l mt trong nhng vn quan trng trong

hot ng qun l, kinh doanh du lch; l mt trong nhng yu t gp phn nng cao

nng lc cnh tranh ca cc doanh nghip du lch. iu ny c bit quan trng trong

bi cnh nc ta gia nhp WTO, trong khi ch s nng lc cnh tranh ca ngnh du

lch nc ta hin ti l kh thp (Vit Nam c xp th 80/139 v Ch s nng lc

cnh tranh ngnh l hnh v du lch theo Bo co Ch s nng lc cnh tranh ngnh

l hnh v du lch nm 2011 do Din n kinh t th gii (WEF) cng b).

Mc d ng dng KHCN c tm quan trng i vi pht trin du lch, tuy

nhin, xt trn gc ton ngnh, ng dng KHCN trong lnh vc du lch nhn chung

cn rt hn ch, s lng cc ng dng em li hiu qu cho ngnh cn rt t. Vic

u t cho hot ng nghin cu, ng dng KHCN cn mc rt thp, cc c quan

qun l v cc doanh nghip du lch cha thc s quan tm trong vic nghin cu ng

dng cc thnh tu KHCN nng cao sc cnh tranh ca ngnh, doanh nghip. y

l vn cn c quan tm v phi c thay i trong giai on ti.

ng dng khoa hc cng ngh trong lnh vc du lch c th c xem xt di

cc kha cnh qun l v kinh doanh nh sau:

a/ ng dng khoa hc - cng ngh trong hot ng qun l

ng dng khoa hc cng ngh trong hot ng qun l du lch ch yu c

th hin vic p dng cng ngh thng tin. Theo nh gi ca cc chuyn gia du lch

trn th gii, mt trong nhng nhn t quan trng gp phn vo s pht trin mnh m

ca du lch chnh l cng ngh thng tin v truyn thng. Cng vi s pht trin mnh

m ca du lch trong nhng nm qua, cng ngh thng tin v truyn thng (ICT) t

r vai tr khng th ph nhn ca mnh, tr thnh mt ngi bn ng hnh mc nhin

ca du lch. T chc du lch th gii, UNDP cng nh cc Hip hi du lch, l hnh

ca khu vc v th gii cng v ang khuyn khch v h tr tt c cc nc, c


28

bit l cc nc ang pht trin, y mnh ng dng ICT trong du lch, to kh nng

cnh tranh bnh ng vi cc nc trong khu vc v trn th gii.

Nhn chung ng dng ICT cc cp qun l cp tnh trong vng ch t mc

thp, ngoi vic tt c cc S vn ha, Th thao v Du lch trong vng c trang thng

tin in t (gii thiu tim nng du lch, d n u t, thng k du lch...), vic khai

thc kh nng ca ICT phc v cho cng tc qun l cn rt hn ch, rt nhiu vn

c th ng dng ICT nng cao hiu qu qun l iu hnh nh qun l ti nguyn

du lch, qun l cc doanh nghip du lch, qun l cp php l hnh... u cha c

p dng. y cng l iu d hiu bi ngoi Tha Thin Hu, cc tnh cn li trong

vng u t cho hot ng khoa hc cng ngh ni chung v p dng ICT trong du

lch ni ring cn rt hn ch.

cc doanh nghip du lch, vic ng dng ICT trong hot ng qun l kh

quan hn c quan qun l v du lch. Nhiu khch sn t 3 sao tr ln c p dng

cc phn mm qun l doanh nghip v khch hng, p dng quy trnh qun l theo

tiu chun ISO....Tuy nhin, vic ng dng ICT trong qun l ti cc doanh nghip du

lch cng cn nhng hn ch nht nh. Cc doanh nghip du lch cha ch trng vo

cc gii php qun l doanh nghip. Phn ln hot ng qun l ti doanh nghip l

theo phng php qun l truyn thng. Nguyn nhn ca nhng vn trn ch yu

l l do nhn thc ca doanh nghip v li ch ca ICT, qui m doanh nghip nh, h

tng thiu n nh, qui trnh kinh doanh khng r rng.

b/ ng dng khoa hc - cng ngh trong kinh doanh du lch

+ ng dng khoa hc cng ngh trong xc tin, tuyn truyn qung b

cc doanh nghip du lch trong vng, vic ng dng cng ngh trong xc tin

qung b cng c quan tm v c nhng kt qu nht nh. Hu ht cc doanh

nghip (c khch sn v l hnh) c website qung b v bc u mang li

hiu qu. Tuy nhin, theo iu tra ca Phng Thng mi v Cng nghip Vit Nam

trong nhng nm gn y, phn ln cc doanh nghip c s dng cc cng c giao tip

nh email, internet trong qung b nhng pht huy hiu qu hn ch hn so vi in

thoi, my fax. Cc doanh nghip cha xem website l mt cng c tip th v s

lng n t hng qua mng t. T l doanh nghip khng c nh lp trang web rt

cao. Nguyn nhn l do cc doanh nghip khng xem trang web l mt cng c

marketing hiu qu. Thm ch cc doanh nghip ang duy tr trang web cng khng tin

rng y l mt cng c tt h tr xc tin sn phm, dch v vi khch hng. Cng

c truyn thng nh qung co thng qua cc i l du lch, trn bo hay trong sch

hng dn du lch li thng c coi trng hn nhiu.

Nguyn nhn ca nhng vn trn ch yu l l do nhn thc ca doanh

nghip v li ch ca cng ngh trong vic xc tin qung b. Ngoi ra, do phn ln

cc doanh nghip du lch ca Vit Nam l doanh nghip nh nn s quan tm n p

dng cng ngh ni chung v p dng trong qung b xc tin cn hn ch.


29

+ ng dng khoa hc cng ngh vo kinh doanh trc tuyn

Internet pht trin mnh m s l ng lc thc y s tng trng bun bn

trn phm vi ton cu. Cc nc trn th gii v ang sn sng nhp cuc. D bo

trong thi gian ti, thng mi in t s em li cho cc doanh nghip mt ngun li

nhun khng l.

Vit Nam l nc i sau, c xut pht im thp v thng mi in t, nhng

vi s ch o ng n ca cc c quan Nh nc, s n lc ca cc doanh nghip,

trong thi gian qua thng mi in t ti Vit Nam pht trin nhanh chng. Cc

ng dng thng mi in t ang c trin khai nhiu doanh nghip h tr

hot ng sn xut, kinh doanh. H thng php lut v thng mi in t cng

hnh thnh v ang dn c hon thin.

Lnh vc kinh doanh dch v i hi cao v hm lng thng tin v mc

tng tc gia khch hng vi nh cung cp rt thch hp cho mi trng thng mi

in t. Cng vi tc tng trng nhanh ca th trng dch v ti Vit Nam, cc

sn phm dch v ngy cng xut hin nhiu hn trn mng.

So snh vi doanh nghip cc ngnh dch v khc, doanh nghip hot ng

lnh vc du lch t ra nng ng hn c trong vic khai thc ng dng thng mi in

t. Qua kho st cc doanh nghip (l hnh v khch sn) khu vc Bc Trung B cho

thy hu ht nhng doanh nghip kinh doanh dch v du lch, c bit l dch v l

hnh quc t, xy dng trang web nhm qung b sn phm ca mnh. Cc tin ch

trn website c cung cp nhiu cp khc nhau. Mt s trang web l hnh cho

php khch du lch t v, a ra yu cu v l trnh, tha thun gi c, la chn

khch sn v th hng mt s dch v gi tr gia tng. Nhiu khch sn tham gia

vo h thng t phng ton cu. Nhiu website chp nhn thanh ton bng th tn

dng. Tuy nhin, nhn chung, cc website ny ch yu dng li mc gii thiu

sn phm v chnh sch cung cp sn phm.

Cng vi vic pht trin cc website dch v l hnh, nhiu khch sn v nh

hng cng xy dng cho mnh website ring nhm qung b hnh nh v nhn t

phng, t tic. Hu nh tt c khch sn t tiu chun quc t t 3 sao tr ln

trong vng hin u c trang web, v nhiu khch sn nh cng bt u xy dng

website ring ca mnh.

Nhn chung, vic ng dng cng ngh thng tin trong lnh vc du lch cc

doanh nghip trong vng d c quan tm v ci thin mt cch ng k nhng

vn cha mang tnh ng b, mc u t cha tng xng vi quy m, phn ln

ch mi t mc c bn. Trong khi lng khch nc ngoi n vng ngy cng

nhiu, du lch l min t ha cho vic ng dng cng ngh thng tin. Do vy, cc

khch sn phi tip tc nng cao cng ngh t phng qua mng, trong khi cc cng

ty l hnh phi pht trin hn na h thng bn tour trc tuyn.

Ngoi cc ng dng trong xc tin qung b v kinh doanh trc tuyn, hin nay

nhiu doanh nghip (ch yu l cc khch sn) bt u ng dng cng ngh sch


30

trong hot ng kinh doanh. Thut ng "cng ngh sch" (Clean Technologies) c

hiu l cc cng ngh gim c nhim, cht thi, nng lng tiu th so vi cc

cng ngh m n thay th. Nhng cng ngh sch ang c nhiu nc la chn v

mc tiu pht trin kinh t bn vng. Cng ngh sch l mt vn c ngha thi s,

khng nhng vy, i vi mt s th trng c trnh v thc v mi trng cao,

cng ngh sch cn l mt yu t thu ht quan trng. nhim mi trng hin nay

khng ch l vn ca mi quc gia m l vn ton cu...

Cho n nay, vic p dng nng lng ti to, nng lng sch trong cc doanh

nghip du lch Vng Bc Trung B t c nhng kt qu nht nh. Nm 2011

va qua, Tng cc Du lch v Hip hi khch sn Vit Nam xt v chnh thc cp

nhn du lch bn vng Bng sen xanh cho 02 c s lu tr du lch: Khch sn Green

Hu v Lng hnh hng Hu. Ngoi ra, cng nhiu khch sn (ch yu t 3 sao tr

ln) s dng cng ngh v thit b nng lng mt tri mang li hiu qu thit thc

trong tit kim nng lng v bo v mi trng nh khch sn Parview, Morin

(Hu)... Nhn chung, cc doanh nghip du lch u quan tm n vn ny, tuy

nhin, do thiu vn u t nn vic ng dng loi cng ngh ny thng ch c s

dng cc khch sn ln, cc khch sn mi xy dng.

Tm li, mc d c s quan tm ng dng khoa hc cng ngh trong pht

trin du lch vng, tuy nhin cc kt qu t c cn nhiu ch, cha p ng c

yu cu ca pht trin. Mt s nguyn nhn ch yu ca tnh trng l:

- Nhn thc cha y ca cc cp qun l du lch, cc doanh nghip du lch

v vai tr ca khoa hc v cng ngh i vi pht trin du lch.

- Nng lc nghin cu, ng dng khoa hc cng ngh trong pht trin du lch

Vit Nam ni chung v ton vng ni ring cn rt hn ch c v i ng v c s

vt cht k thut.

- u t cho cng tc nghin cu khoa hc v ng dng cng ngh trong hot

ng pht trin du lch cn cha c ch trng.

- S lin kt gia cc a phng trong vng trong vic nghin cu v ng

dng khoa hc cng ngh cn ri rc, thiu tnh lin tc, lm gim tnh hiu qu ca

cc kt qu nghin cu khoa hc, nht l trong khu ng dng. Cc tnh trong vng

u quan tm u t nghin cu khoa hc, nhng cc ti ch cp thp, quy m

nh, khng c ti t quy m khu vc, kh nng ng dng thc t cha cao. Nhng

vn nghin cu thng c s chng cho, trng lp v ni dung, gy lng ph tin

ca, thi gian, nhn lc.


31

II. HIN TRNG V KT QU PHT TRIN DU LCH N NM 2011

1. V tr, vai tr ca du lch vng Bc Trung B

1.1. V tr, vai tr ca du lch i vi pht trin kinh t-x hi vng Bc Trung B

L mt vng t nhiu kh khn trong pht trin kinh t, thi tit khc nghit,

kinh t Bc Trung B cha pht trin mnh nh so vi nhiu vng khc trong c nc,

t l h ngho cn cao. Tuy nhin chnh bi nhng c th v a hnh, thi tit, cc

iu kin t nhin, vng Bc Trung B li l ni cha ng, s hu rt nhiu ti

nguyn du lch c gi tr ca nc ta. Nh vy du lch c th c coi l ng lc pht

trin kinh t - x hi vng Bc Trung B.

- Pht trin du lch thc y s pht trin ca nhiu ngnh kinh t khc: du lch

l ngnh kinh t tng hp, do vy s pht trin ca du lch s h tr, thc y s pht

trin ca cc ngnh kinh t, cc lnh vc khc nhau, c v h tng k thut, giao thng

vn ti, nng nghip, thng mi, vn ha - x hi v gio dc - o to.

- Pht trin du lch gp phn a pht trin kinh t ti cc khu vc kh khn: do

c im phn ln cc ti nguyn du lch nm cc khu vc tng i kh khn v

pht trin kinh t nh cc khu vc ven bin hoc vng ni, do vy lung vn u t

cho pht trin du lch v hiu qu kinh t ca hot ng du lch ti nhng khu vc ny

s gp phn thc y mnh tng trng kinh t ca nhng khu vc kh khn, gp

phn to s cn bng trong pht trin gia thnh th vi nng thn, gia min ni vi

ng bng.

- Pht trin du lch gp phn to vic lm v ng gp cho n lc gim ngho:

du lch l ngnh kinh t s dng nhiu lao ng, c bit ngi a phng tham gia

hot ng du lch li cng l yu t hp dn du lch. Do vy vi nhng nh hng

ng n, pht trin du lch s to thm nhiu vic lm cho ngi dn a phng, gp

phn nng cao thu nhp, a dng ha hot ng kinh t ca ngi dn, nng cao dn

tr, gp phn bo v, pht huy cc gi tr vn ho truyn thng ca a phng.

1.2. V tr, vai tr ca vng Bc Trung B i vi du lch Vit Nam

Vi h thng ti nguyn du lch phong ph, a dng, vng Bc Trung B c

ngha c bit quan trng i vi du lch Vit Nam.

Nm 2011 vng Bc Trung B n trn 11% lng khch du lch ni a ca c

nc, t l ny i vi khch quc t l trn 6%. Tc tng trng ca c th trng

khch ni a v quc t ca vng Bc Trung B u cao hn mc trung bnh ca c

nc, chng t v tr quan trng v sc hp dn ca vng v ang tip tc c

khng nh. Tuy nhin mc d c lng khch tng i n nh, ch s tng thu t

khch du lch ca vng Bc Trung B cn thp, l do nhng l do ch yu nh: tnh

thi v ca hot ng du lch Bc Trung B (c bit i vi du lch ngh dng bin),

cng nh cha pht huy c li th, tim nng nhm tng mc chi tiu ca khch du

lch.


32

Sn phm du lch Bc Trung B hin nay thc s c v tr quan trng i vi c

nc. Bc Trung B lun c xc nh l im du lch ngh dng bin ch yu ca

th trng H Ni v cc tnh pha Bc. Vng Bc Trung B c nhiu di sn th gii

v phn ln cc di sn ny thc s gp phn quan trng vo vic nh v du lch

Vit Nam trn bn du lch ca khu vc v th gii.

Vi v tr c bit trong thi k khng chin chng M cng nh nhng thi k

phn tranh khc trong lch s, Bc Trung B c nhng ti nguyn du lch lch s cch

mng c th, khng ni no khc c c. Gi tr ca nhng ti nguyn ny khng

nh v tr quan trng, hnh nh c th ca du lch Bc Trung B trong nh hng

chin lc pht trin du lch ca Vit Nam.

Bc Trung B cng l im dng quan trng trong tuyn du lch xuyn Vit,

y cng l im u ca tuyn hnh lang kinh t ng Ty trn lnh th Vit Nam.

2. Cc ch tiu pht trin du lch ch yu

2.1. Khch du lch

Thi gian va qua, du lch Bc Trung B t c nhng kt qu kh quan,

tc tng trng kh cng vi s hnh thnh mt s a bn du lch trng im quc

gia, mt s th du lch, khu du lch quc gia, to tin cho s tng trng nhanh,

xng ng vi v tr v vai tr quan trng trong chin lc pht trin du lch chung ca

c nc.

Nm 2000 cc tnh Bc Trung B mi ch n c 1.796.043 khch du lch;

nm 2005 lng khch du lch n y tng ln 4.566.547 lt khch; nm 2010 th

lng khch du lch n cc a phng trong vng vt qua ngng 10,15 triu

lt khch v n cui nm 2011 thng k c 11,60 triu lt khch du lch n.

Lng khch trn chim t l bnh qun xp x 10,02% tng s lt khch du lch i

li trong Vit Nam. Tc tng trng bnh qun v khch du lch giai on 2000-

2011 t 18,5%/nm, trong bi cnh du lch cn cha c quan tm u t nhiu,

khch du lch n 2 trung tm du lch pha Bc v pha Nam thun li hn, th t trng

khch du lch n gi c mc tng trng tng i n nh ny th hin sc hp

dn to ln ca du lch Bc Trung B.

2.1.1. Khch du lch quc t

Vi li th v tim nng ti nguyn, cc gi tr v cnh quan, cc h sinh thi

c hu in hnh (HST m ph, HST vng ct, HST san h...) cng vi nhiu bi

bin p; cc di tch vn ha lch s, cc l hi truyn thng c sc v c o, v

c bit vng lnh th ny l ni tp trung cc gi tr vn ha c sc ca t nc v

c UNESCO cng nhn l di sn vn ha ca nhn loi bao gm thnh nh H,

vn quc gia Phong Nha-K Bng, c Hu, Nh nhc cung nh Hu... y chnh

l yu t quan trng thu ht khch du lch quc t n y thi gian qua.


33

Nm 2000, khu vc Bc Trung B mi ch thu ht c 245.670 lt khch

quc t, chim t trng khong 5,97% tng lng khch du lch quc t i li trong c

nc). Giai on 2001-2003, mc d chu nh hng nng n ca cuc khng hong

kinh t, nn khng b, thin tai, dch bnh trong ng ch l dch cm g v i

dch SARS... nh hng n nhu cu i du lch ca khch du lch trn ton th gii,

du lch Vit Nam ni chung v du lch Bc Trung B ni ring cng khng nm ngoi

quy lut ny v lng khch du lch quc t n y cng st gim ng k. Mc d

vy, vi nhng n lc ln ca ton ngnh v tng a phng trong vng, nm 2004

v 2005 nh du s tng trng tr li ca ngnh du lch. Nm 2005 s liu thng k

cho thy lng khch du lch n y l trn 480 ngn lt khch (chim t trng

5,62% tng lng khch du lch quc t i li trong c nc). Nhp tng trng

bnh qun khch quc t n khu vc thi k 2000-2005 l 14,37%/nm.

Tip tng trng v phc hi ca du lch c nc sau s kin 11/9/2001 v

dch SARS nm 2005, giai on 2006-2008 du lch th gii hi phc nhanh chng

a li nhng tn hiu lc quan cho du lch Bc Trung B. Lng khch du lch quc

t n khu vc tng bc ly li nhp tng trng c. Nm 2008, cc a phng trong

vng n gn 980 ngn lt khch quc t. Mc d vy, cuc khng hong ti chnh

ton cu n ra nm 2009 v nhng h ly ca n cng vi nhng nh hng ca thin

tai, dch bnh, xung t v trang... ti hu khp cc khu vc trn th gii nh hng

n tm l i du lch xa v di ngy ca khch du lch quc t. Vi nhng n lc

chung ca ngnh du lch Vit Nam v cc a phng trong vng, hai nm 2010 v

2011 lng khch quc t ang c du hiu tng trng tr li. Tc tng trng

khch quc t giai on 2006-2011 t 10,77%/nm.

Bng 2: So snh lng khch quc t n cc vng trong c nc

n v: Nghn lt khch

Khu vc 2001 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 Tng

TB MN-TD Bc B 263,95 386,65 403,79 486,47 537,66 659,57 762,33 1.046,05 17,5%

% so vi c nc 6,45% 4,63% 4,38% 4,33% 7,05% 7,23% 6,81% 6,68%

B sng Hng 1.912,71 2.877,94 3.211,32 3.465,84 3.033,47 3.546,72 3.828,00 5.637,55 8,4%

% so vi c nc 34,99% 37,13% 36,31% 36,46% 34,08% 37,96% 34,53% 32,87%

Bc Trung B 245,67 480,82 567,96 832,60 979,74 1.043,80 1.176,60 947,35 12,0%

% so vi c nc 5,96% 5,62% 5,87% 7,12% 7,53% 7,55% 8,12% 6,05%

Nam Trung B 735,35 1.373,50 1.485,83 1.659,73 1.847,88 1.783,68 1.811,73 2.733,36 12,2%

% so vi c nc 11,56% 16,05% 15,88% 15,89% 16,51% 15,32% 16,11% 16,11%

Ty Nguyn 88,07 129,13 139,77 175,10 190,32 214,49 235,85 295,24 14,8%

% so vi c nc 1,98% 1,51% 1,45% 1,50% 1,46% 1,55% 1,63% 1,88%

ng Nam B 1.383,95 2.242,63 2.604,62 2.988,20 3.119,20 3.094,09 3.307,50 4.067,74 10,4%

% so vi c nc 30,25% 26,20% 26,93% 25,54% 23,98% 22,39% 24,90% 25,96%

BS Cu Long 540,80 758,55 887,99 1.072,68 1.219,33 1.038,51 988,70 1.427,38 11,1%

% so vi c nc 8,81% 8,86% 9,18% 9,17% 9,37% 8,24% 8,54% 9,11%

Ngun: S Vn ha, Th thao v Du lch cc a phng

Th phn khch quc t ca vng Bc Trung B n nay vn ch chim mt t

l nh trong tng lng khch quc t i li gia cc a phng trn ton quc.

Khch quc t n vng nm 2000 ch chim 5,96% tng lu lng khch quc t i

li trn ton quc; n nm 2007 lng khch quc t n vng chim 7,12%, v n

cui nm 2010 lng khch quc t chim t trng 8,12% tng lng khch quc t i


34

li trong ton quc. Trong nhng nm qua, vng Bc Trung B pht trin v hnh

thnh mi mt s trung tm, im du lch c sc cnh tranh trong nc v khu vc

nh Bi L (Ngh An), Ca Tng, Ca Vit (Qung Tr), Phong Nha (Qung Bnh),

Hu, Lng C (Tha Thin - Hu)... Nhng a im ny hng nm thu ht khong

65-70% lng khch du lch quc t n vng v khong 14% lng khch quc t c

nc. Tha Thin-Hu, Qung Tr, Ngh An, Qung Bnh ng thi cng l nhng

a phng thu ht lng khch quc t n ln nht ca khu vc. Trong lng

khch n Tha Thin - Hu chim n 76,8% tng lng khch quc t, Qung Tr

chim trung bnh 8,5% tng lng khch quc t, Qung Bnh chim t l 2,3%, Ngh

An chim t l 8,6%. iu ny hon ton ph hp vi thc t hin trng sn phm du

lch.

Bng 3: Lng khch quc t n cc a phng trong vng giai on n 2011

n v: Nghn lt khch

a phng 2000 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 Tng

TB

1. Thanh Ho 3,12 6,71 9,96 14,00 20,00 19,60 34,98 43,00 26,9%

2. Ngh An 15,23 40,90 47,02 69,74 84,28 86,85 104,82 105,26 19,2%

3. H Tnh 2,66 6,00 6,46 7,71 11,37 12,20 18,30 13,11 15,6%

4. Qung Bnh 3,64 12,23 16,45 23,57 20,14 17,64 23,60 24,98 19,1%

5. Qung Tr 17,00 47,09 55,00 71,00 75,00 85,00 99,30 108,00 18,3%

6. TT - Hu 204,03 369,00 436,00 666,59 790,75 601,11 612,00 653,00 11,2%

7. TNG S 245,67 481,93 570,88 852,61 1.001,54 822,40 893,00 947,35 13,1% Ngun: S Vn ha, Th thao v Du lch cc tnh

Th trng khch quc t n vng Bc Trung B trong nhng nm qua cng

c nhng chuyn bin, trong ng ch l vic mt s a phng trong vng cho

php khch du lch Caravan (khch du lch i bng t, trong c c xe tay li

nghch) nhp cnh qua cc ca khu ng b nh Cu Treo (H Tnh), Lao Bo

(Qung Tr), Cha Lo (Qung Bnh)... Ngoi ra, trong nhng nm gn y trong khu

vc cn n mt lng ng k khch du lch quc t n bng ng bin qua cng

bin Chn My. y l hng pht trin mi c nhiu ha hn thu ht khch du

lch quc t, qua to s chuyn bin tch cc trong c cu khch n vng.

Bng 4: Thng k cc th trng khch quc t n vng Bc Trung B

n v: Nghn lt khch TT Th trng 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

1. Bc M 48,63 51,68 75,99 98,22 83,36 74,28 79,09

2. ng u 28,26 55,96 37,25 88,82 37,99 36,88 36,32

3. Ty u 166,80 184,32 235,86 281,33 258,31 267,93 291,08

4. ng Bc 51,25 59,34 81,29 93,85 75,02 82,60 86,49

5. ng Nam 114,33 155,33 265,72 295,56 238,95 321,30 306,19

6. Chu c 48,90 17,52 76,34 61,10 70,66 74,21 73,78

7. Trung ng 7,95 10,77 15,77 16,14 10,10 7,99 13,82

8. Quc tch khc 15,82 37,36 64,39 66,52 48,02 27,81 60,57

9. Tng s 481,93 570,88 852,61 1001,54 822,40 893,00 947,35 Ngun: Vin NCPT Du lch


35

- Khch du lch quc t n vng Bc Trung B ch yu i vi mc ch du

lch thun tu, tham quan thng cnh. Ngoi ra khch thm thn cng c s lng

tng i ln do lng Vit Kiu ti Thi Lan, Lo v thm qu hng nhiu. Khch

i vi mc ch thng mi, v cc mc ch khc chim t l t hn.

- Khch quc t n y v nhng nguyn nhn nh: yu t lch s, v p

thin nhin cc khu rng nguyn sinh v a dng sinh hc; v c bit l mun c

hng khng kh ca vng bin ni y; ngoi ra c mt lng ln khch tham gia

vo cc tour du lch xuyn Vit.

- Kho st hin trng khu vc ny cho thy trong thi gian qua, khch n y

ch yu l khch n t khu vc ng Nam (Lo, Thi Lan, Myanmar), Ty u

(Php, Anh v mt s nc khc nh c, H Lan), cc th trng ng Bc

(Trung Quc, i Loan, Hn Quc, Nht Bn), Bc M (M) chim t trng nh.

* Kh nng chi tiu ca khch:

Trong nhng nm qua, sn phm du lch ca Vit Nam ni chung v vng Bc

Trung B ni ring cha phong ph v c sc, cht lng cha cao, cn ngho nn

v n iu, l nguyn nhn chnh lm hn ch chi tiu ca khch du lch. Hin

nay, trung bnh mi ngy mt khch du lch quc t n Vit Nam chi tiu khong

70USD, ch tiu ny khu vc Bc Trung B ch khong 80 USD. Phn ln khch

chi tiu cho dch v lu tr v n ung (chim ti 62%), sau l mua sm hng lu

nim, vn chuyn v cc dch v khc. S d khch du lch chi tiu cho vic mua sm

hng ha, vn chuyn v cc dch v khc cn hn ch bi v cc c s kinh doanh du

lch cng nh cc c s sn xut hng th cng m ngh cha to ra c nhng sn

phm c sc c cht lng c trng cho a phng mnh; cha c cc khu vui chi

gii tr tng hp; cc dch v b sung khc cn ngho nn; cha t chc c cc tour

du lch hp dn v.v...

Mc chi tiu ca khch du lch cho lu tr v n ung l tng i n nh v

c gii hn, song chi tiu cho vic mua sm hng lu nim, cho cc dch v khc... l

khon chi c hn mc tng i m hn. V vy mun tng ngun thu th vic to

chuyn dch trong c cu chi tiu ca khch du lch l mt yu t rt quan trng, cc

c s kinh doanh du lch phi bit hng cho khch chi tiu nhiu hn vo vic mua

Documents

Quy hoạch tổng thể phát triển du lịch vùng Bắc Trung Bộ đến năm