Upload
others
View
7
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
RA PO RTI
VJE TOR
2 0 1 8
PËR NE
Faqe 4 — 5
QEVERISJA DEMOKRATIKE
Faqe 6 — 17
ZHVILLIMI I QËNDRUESHËM
Faqe 18 — 29
BASHKËPUNIMI RAJONAL
Faqe 30 — 31
TABELA E PËRMBAJTJES
PËR NE
InstitutiperPolitikaZhvillimore(INDEP)eshtethemeluarnevitin2011pertevendosurnjeshtetdemokratik,tebazuarneparimetezhvillimitte
Pse jemi këtu Çfarë jemi
INDEPnethelbeshtenjethinktankmenjefokusteveçanteneavokimneniveletlegjislativelokaledheqendrore.Punajonefokusohetnezhvillimineanalizavetepolitikavedheligjeve,dheavokiminpertesiguruarqepolitikatdhelegjislacionivendortejenetehapura,demokratikedhete
Si e arrijmë suksesin
NepermjetprogramittoneteQeverisjesDemokratikenesynojmeqetendihmojnenezhvilliminepolitikavetesuksesshmeafatgjata.Neketeprogram,nepunojmedrejtperdrejtemevendimmarresneekzekutivdhelegjislativperanalize,debatimdheimplementimtepolitikaveshteterore.Nesynojmeqetiarrijmeketoparimenepermjetprocesevedemokratikemeperfshirjetegjeretepublikut.
Nepermjetprogramittebashkimitrajonalnesynojmeqetegjithaaktivitetettona,dhepolitikateshtetitteKosovestirrjetezojmenekontekstterajonit.Perveçshume ishimitteefektittepunestone,kjogjithashtunamundesonzhvilliminemarredhenievefqinjesore,tecilatperzhvillimteqendrueshemdemokratik,
NepermjetprogramitteZhvillimitteQendrueshem,nesynojmeqetegjithaaktivitetettonateekzekutohennepermjetprizmittezhvillimitteqendrueshem.Kyprogramkafokusteveçantenezhvillimineenergjiseseriperteritshme,sinjenevojekyçeperKosovendhepergjegjesinetonendajplanetit.Neketeprogramgjithashtuperfshihenzhvillimiipolitikave
Qeverisja Demokratike Zhvillimi i Qëndrueshëm Bashkëpunimi Rajonal
Raporti Vjetor — 2018 Për ne
Faqe | 4 5 | Faqe
Programiiqeverisjesdemokratike,kerkonvleresiminepolitikaveteekzekutivitdheatotelegjislativit.Sipjeseeketijangazhimi,nekemianalizuar100diteshinepareteqeveriseserenevitin2018.
SebashkumeGrupinperStudimePolitikedheJuridikedheInstitutinGAPanalizajonekashqyrtuar:
Vendimetemarradhepermbajtjenetyre;
Programinlegjislativ,projektligjetehartuara,temiratuaradhenismaterejalegjislative;
Zhvillimetdhes idatkryesoretediplomaciseKosovare;
Njohjetepavaresisedheanetaresiminneorganizatanderkombetare
Nekemiidenti ikuarmos‐publikiminedokumentevezyrtare,qetransparencenpublike.KjoefunditeshtetejeterendesishmeperqeverisjendemokratikedhesinjengashtyllatteavokimitperINDEPgjate2018.
100 ditëshi i qeverisë Haradinaj
Raporti Vjetor—2018 Qeverisja Demokratike
QE VE RI
SJA DE MO
KRA TI
KE
Ne2018,INDEPkazgjeruarwebfaqeecilapermonitorimineshpenzimevekapitaleneKosove,INVESTOMETRInetetere38komunateKosoves.Qeverisademokratikengerthennevetezhvilliminepolitikaveteshpenzimittefondevepublikenedobiteqytetareve.Perketearsye,INDEPeshehtenevojshemmonitoriminevazhdueshemtezhvillimittepolitikaveinvestuesesidheefektivitetineimplementimitteketyrepolitikaveInvestometri: Ndihmonnembikeqyrjen
erealizimitteprojekteve; Monitoronpremtimet
zgjedhoretepartivepolitike;
Rrittransparencenembikeqyrjesteshpenzimittebuxhetit;
Rritbashkepuniminekomunavemeqytetaretetyre;
Investometri
NeINDEPnebesojmeqeqeverisjademokratikeesuksesshmebehetvetemmepjesemarrjenevazhdueshmetehisedarevetendryshem,dukeperfshireqytetaret,OSHC‐tedheekspertetepavarur.Nevazhdimesiteprojektitperpromovimindheinkurajimttebashkepunimitnemestehisedarevesimjetperinstaliminepraktikesdemokratikenevendimmarrje,INDEPkapunuarmeKomisioneParlamentaredhehisedarepertepermiresuarpolitikat.Nepermjetketijprojekti,INDEPnebashkepunimmeKuvendineKosovesukaofruarqasjetedrejtperdrejteneligj‐berjedhepolitik‐berjegrupeveteOSHC‐vedhegrupevetemargjinalizuarandajligjeveqeindikojne.INDEPgjithashtukandihmuarligjberesitme13hulumtimedheanalizapertesiguruarligj‐berjetepavarurdheteinformuarsaiperketzhvillimittevendit.
Vendimmarrja demo-kratike e informuar
Qeverisjademokratikekerkonmonitorimtevazhdueshemdheasistencendajinstitucionevepolitikberese.NejemiangazhuarnebashkepunimmeMinistrineeTregtisedheIndustrise,DivizioniiTurizmit,DivizioniiInfrastrukturesseCilesise/DepartamentiiIndustrisedheDepartamentiLigjor.Sipjeseeperkushtimittone,nekemibereanalizadhehulumtimeper: KonceptDokumentinper
Turizmin Projektligji
perNdryshimindhePlotesimineLigjitperZonatEkonomike
RregullorjaperPermbajtjendheMenyreneMenaxhimitteRegjistritteRregullaveTeknike,TrupaveteEmeruarperVleresimineKonformitetit,DokumenteveteHuajadheShenjaveteKonformitetit
Monitorimi i standardeve
Angazhimiisinqerteipolitikberesvedhesherbyesvecivileshteidomosdoshempertesiguruarqeverisjetemire illtedemokratike.Perketearsye,punesimiisherbyesvecivilsipasmeritokracise,dhekomunikimimeimiremeqytetarekaqenenjengafokuseterendesishmetepunestonene2018.Gjate2018,INDEP,nesajeteplatformesWeBER,kamonitoruarreformeneadministratespublikenekomunateDrenasitdheObiliqit.Nebazeteanketavemesherbyescivildhedialogutmeorganizatajo‐qeveritaredheqytetareneketokomuna,INDEPkapublikuardyraportetehulumtimitrrethpunedheniesmeritokratikedhellogaridhenieslokale.Bashkepunimimeorganizataqeveritare,shoqericiviledheqytetarembetetnjeaspektrrenjesoripunestone.
Vendimmarrja demo-kratike e informuar
Faqe | 6 7 | Faqe
Raporti Vjetor — 2018 Qeverisja Demokratike
QE VE RI
SJA DE MO
KRA TI
KE
Ne illimtevititneuangazhuammeanalizene100DiteshittePareteQeveriseHaradinaj.Kypunimeshteperpiluarnepartneritetmedyorganizatatetjerajoqeveritarelokale,GrupinperStudimeJuridikeePolitike(GSJP)dheInstitutiGAP.Punimivleresoikatershtyllakryesore.Shtyllaepareanalizoivendimetemarradhepermbajtjenetyre.Shtyllaedytevleresoinedetajeprograminlegjislativ,mesaktesishtprojektligjetehartuara,temiratuaradhenismaterejalegjislative.Shtyllaetretedheekatertpasqyroninzhvillimetdhes idatkryesoretediplomaciseKosovare,dukeufokusuarnenjohjetepavaresiseseKosovesdheanetaresiminesajneorganizatatendryshmenderkombetaresidhenivelinearriturtetransparencesqeQeveriakare lektuargjate100diteshitteqeverisjes.
Perposketyre,ateqekjoanalizearrititekonstatojeishteqeQeveriaHaradinajnukkandermarrehapagjate100diteveteparatesajpertepublikuardokumentetzyrtaresiçjanekontrataperhomologimteautomjeteve,kontratatperndertimineautostradavedhe,ndertetjera,listatebiznesevetecilatkaneper ituarngafaljaeborxheve,zhvillimeketoqedemtojnerendenivelinetransparencesdhellogaridheniesseQeveriseHaradinaj.
100 Ditë Qeveri Haradinaj MungesaetransparencesdheaftesivemonitorueserrethshpenzimittebuxhetevekomunaleteinvestimevekapitalenakashtyretezhvillojmeINVESTOMETRI.Kymjet,kaperqellimtevleresojeprogresindhesuksesineinvestimevekapitalenetetekomunateperzgjedhura.KomunaePrishtines,FusheKosoves,Obiliqit,Drenasit,Gjilanit,Novoberdes,KamenicesdheGraçanicesjaneper ituesitedrejtperdrejteteketijprojekti,icilieshtehartuarmeqelliminevetempertepromovuarpraktikatransparentenemenaxhimineinvestimevekapitalenenivellokal.Platformaofroninformacionperqytetaretlidhurmekudhesishpenzohenbuxhetetkomunaledhekurataduhettepresintashohinperfundiminetyre.Gjithashtu,platformasherbensinjemjetqedote
tregojeefektivitetinesubjektevepartiakenedrejtimtemenaxhimittesuksesshemtekomunaveqeataudheheqin,sidhe,nemenyretengjashme,tenivelittepergjegjesisetetreguarngaketosubjektepolitikendajzonavetetyrezgjedhore.Sipjeseeketijprojekti,nepunojmengushtemegrupeteqytetarevedheOJQ‐telokalepert'imobilizuarataperangazhimaktivnehartiminebuxhetitpublikdhemenaxhiminefektiv.Perveçkesaj,nepunojmengushtemestrukturatkomunalepertekuptuarnevojatdhes idatetyrenedrejtimtesigurimittenjepjesemarrjejemeaktiveteqytetareveneniveletekrijimittepolitikavelokale.ProjekttrevjeçarngaINDEP‐i,ketevitINVESTOMETRIuzgjeruane38‐tekomunateKosoves.
Sta iiINDEP‐itorganizoitakimemeperfaqesuesitekomunaveperkatesedheqytetaretperteidenti ikuarshqetesimetetyrenelidhjemeinvestimetkapitale.NeketotakimeINDEP itoibesimineqytetareveqeteperdorinketeplatformenemenyreqetejeneteinformuarmbiinvestimetkapitalenekomunatetyredhetejenemonitoruestevendimevengaautoritetetlokalendajinvestimevekapitale,Pasperfundimitteprojektit,falebashkepunimittesinqerteetemire illtemekomunatplatformaeshteeparaparetekalojenemenaxhimtetyre.
Investometri
Faqe | 8 9 | Faqe
QE VE RI
SJA DE MO
KRA TI
KE
QellimikryesoriprojektitnejaleishtepasqyrimiinivelittezbatimittestandardeveminimaleneprocesetekonsultimitpublikngainstitucionetqendroreteRepublikesseKosoves.InstitucioniiciliumonitoruangaINDEPishteMinistriaeTregtisedheIndustrise(MTI),perkatesishtDivizioniiTurizmit,DivizioniiInfrastrukturesseCilesise/DepartamentiiIndustrisedheDepartamentiLigjor.Meaneteketijprojekti,umbajtentakimeteshpeshtameperfaqesuesteministrisenejale.DokumentetnetecilatudhakontributiiINDEP‐itjanekonceptdokumentimbiturizmin,ProjektligjiperNdryshimindhePlotesimineLigjitperZonatEkonomike,dheRregullorjaperPermbajtjendheMenyreneMenaxhimitteRegjistritteRregullaveTeknike,TrupaveteEmeruarper
VleresimineKonformitetit,DokumenteveteHuajadheShenjaveteKonformitetit.Rezultatikenaqshemiketijprojektiishtemiratimiikonceptdokumentitperturizem,netecilinuperfshinekomentettonatedhenagjateprocesitkonsultativ.Kydokumentneteardhmendot’ihaperrugemundesiseqetehartohetnjebazeligjoreqedotesherbejeperpermiresiminezinxhirittefunksionimitteinstitucionevedhepolitikavenedrejtimtepromovimitdherritjesseturizmitnevend.Saiperketdyprocesevetjerakonsultative,edheatogjithashturezultuantesuksesshmemekrijiminepartneriteteveterejaetefrytshmeperteardhmenmedivizionetedepartamentetperkatese.
Monitorimi i standardeve Vendimmarrja demokratike e informuar INDEPeshtefokusuarnerritjenekapaciteteveteinstitucionevepergjegjeseperkrijimtepolitikavenenivelqendror.Neekemibereketedukeuofruaratyrembeshtetjetepavarurhulumtuesemeqellimqetesigurojnevendimeteinformuarapolitike.Neketedrejtim,INDEPangazhohetdrejtsigurimittehapesiresperqasjetedrejtperdrejtetepaleveteinteresuaradhetemargjinalizuara.Rrjedhimisht,zbatimiiaktiviteteveteparashikuarajovetemqepritettekontribuojenerritjenepjesemarrjesseqytetarevenehartiminepolitikave,mirepodotekontribuojpoashtunemenyretebarabartenerritjenekapacitetevetevetesta itorganizativdhezgjeriminekapaciteteveterrjetezimitdheshperndarjes.
Nepermjetketijangazhimi,INDEPofronndihmeterregulltteknikepersta incivilteKomisionitperZhvillimEkonomik,Tregti,Infrastrukture,dheZhvillimRajonalsidheKomisionitperBujqesi,Pylltari,MjedisdhePlani ikimHapesinor.Ndihmateknikefokusohetneaspektineangazhimitneperpilimtepolitikavedhelegjislacionittepavarurmeqellimqetekrijohenbazatefortaperataqetemosvarenneteardhmenngandihmaehuajneketedrejtim.Perveçkesaj,neketeproces,INDEPkapunuarngushtemeOShC‐telokalenedrejtimtemobilizimittetyrepert'uangazhuarmeaktivishtnepermbushjenekritereveteMSA‐se.Nearritemtepublikojme13punime,8ngatecilatishinhulumtimeparlamentaredhe5tetjeraanalizatepolitikave.
Fokusikryesorishteneagjenciteepavarura,funksioniityresidheanalizimiipermbushjessestandardevembiraportetvjetoreteperpiluarangaato.Hulumtimetparlamentareperfshineedheanalizateprojektligjevedhemonitorimtezbatimitteligjeve,tecilatuprezantuannekomisionetparlamentaredheucituanshumeherengadeputetetteciletjaneedhedisangapartneretkryesorneprojekt.
Rishikimi i Agjencive të Pavarura me qëllim racionalizimin e funksioneve dhe ngritjen e performancës Analiza e Raportit Vjetor të Autoritetit Rregullativ të Hekurudhave
Analiza e Raportit Vjetor të Komisionit për Miniera dhe Minerale Reformë Rrënjësore Në Numrin, Funksionin Dhe Llogaridhënien e Agjencive Të Pavarura
Analiza e Raportit Vjetor të Agjencisë Kosovare të Privatizimit Funksionalizimi i Punës Së Agjencive Të Pavarura, Sfidat Dhe Rruga Përpara
Analiza e Raportit Vjetor të Zyrës së Rregullatorit për Energji Rregullimi ligjor i Agjencive të Pavarura
Analiza e Raportit Vjetor të Autoritetit të Aviacionit Civil Monitorimi i Zbatimit të Ligjeve
Analizë e Projektligjit Trajtimin e Ndërtimeve Pa Leje
Projektligji për Masa Mbrojtëse në Import
Projektligji për Produkte të Ndërtimit
Raporti Vjetor — 2018 Qeverisja Demokratike
Faqe | 10 11 | Faqe
QE VE RI
SJA DE MO
KRA TI
KE
Nepjeseneparetevitit2017,INDEPimplementoiprojektin“Permiresimiillogaridheniesdhetransparencesseinstitucionevepublikepermesnjeadministratelokaleprofesionaleetepandikuarpolitikisht”.KyprojekturealizuanekuaderteplatformesrajonaleWesternBalkansEnablingProjectsforCivilSocietyMonitoringofPublicAdministrationReform(EeBER),platformekjoecilakaperqellimmbeshtetjeneorganizataveteshoqerisecivilepertemonitoruarreformeneadministratespublikedhezhvillimsameteqendrueshemtesajdukepromovuardialogtemire illtepolitikdheraportimkualitativtemediave.Per ituesiteketijprojektiishindykomuna,ajoeDrenasitdheObiliqit.Qellimikryesoriprojektitishteidenti ikimiis idavekryesorenefunksionimindhellogaridhenieneadministrateslokale,speci ikishtnelidhjemesherbimetpublike
dhemenaxhimineburimevenjerezore.Neshkurt2018,ngakyprojektdolendyhulumtimetecilattheksuannevojenperzgjeriminereformavemeqellimtepromovimittemeritokraciseneprocesetpublikerekrutuesedherritjessenivelittellogaridheniesneadministratatlokale.Sta iiINDEP‐itkaanketuargjithsej120zyrtareteadministratavelokaleneketodykomuna,sidhembajti2fokusgrupemeorganizatajo‐qeveritaredheqytetarengaketokomuna,nemenyreqetegjeturatehulumtimevetejenesamereale.
Transparenca dhe llogaridhënia në komunat e Kosovës Reagime
NeINDEP,nembetemiteperkushtuarqetearrijmetesigurojmeqetesigurojmellogaridhenjendajzhvillimeverrethqeverisjesdemokratike.Perteparandaluarkeqperdoriminepozitavezyrtaredhedenonciminetyre,INDEPnepartneritetmeOJQ‐telokaleikakerkuarKryeprokuroritteShtetitqeteniseprocedurathetimorendajkryeministrit,vartesvetetijapocilitdovartestepolitikesqemundtekeqperdorepozitenetyremevendimeqekrijojnestandardineshkeljeveligjoretehapura.INDEPiberithirrjeketyredyinstitucioneveqetedeshmojnepavaresinedhepaanshmerineetyrepolitike,profesionalizmin,dhepandikueshmerinepolitike.Dukeavokuarperrespektimteligjevedheanulimtevendimevejoligjore,reagimii
dyteiINDEP‐itnebashkepunimmeInstitutinGAPdheGLPSjuadresuaQeveriseHaradinaj.NeketereagimINDEPngritizerinmbivendiminperemeriminedyanetarevenebordinendermarrjespublikeNPH“IberLepenci”Sh.A.,emerimeteberanenuancapolitikedhenekundershtimmeLigjinnr.perNdermarrjetPublike.INDEPbesonsepolitizimiindermarrjevepublikedemtonrendeinstitucionindheprocesinekonkursitpublik,tedrejtenetrajtimittebarabarteteqytetarevedhelegjislacioninnefuqi.PerderisaINDEPreagonteperparregullsiteeshumtaneemerimetesherbyesvecivil,edhenjerastitillendodhimeemeriminesekretarittepergjithshemteMTI‐se,kandidaticilinukiplotesontekriteretperketepozitetelarte.Eaqmeteper,komisioni
vleresuesikesajpoziteishteimbeshteturngakompaniabritanikeneperputhjemememoranduminenenshkruarmesQeveriseseKosovesmeAmbasadenBritanikenePrishtinenetetorte2017‐tes.Meketevendim,QeveriaeKosoveskashkelurligjinpersherbimincivil,kapolitizuarnjenderpozitatmetelartanesherbimincivil,kasakri ikuarprofesionalizmindhekashkelurtedrejtatnepunesim,sidhekashkelurmemoranduminemirekuptimitmeAmbasadenBritanikeperrekrutimteprofesionistevenepozitatelartashteterore.INDEP,InstitutiGAPdheGrupiperStudimeJuridikedhePolitike(GLPS)shprehenshqetesiminetyremeQeverineeKosovespermosrespektimineMemorandumitteMirekuptimitmeAmbasaden
120 ANKETA
2 FOKUS GRUPE
2 HULUMTIME
Kryeprokurori të nisë hetimet ndaj veprimeve të kundërligjshme që po ndodhin në vend
Qeveria Haradinaj ta ndalë praktikën e shkeljes së ligjeve në fuqi
Reagim ndaj vendimit të qeverisë për emërimin e sekretarit të përgjithshëm të MTI-së
Raporti Vjetor — 2018 Qeverisja Demokratike
Faqe | 12 13 | Faqe
QE VE RI
SJA DE MO
KRA TI
KE
BritanikedhepervazhdiminepolitizimitteemerimevenepozitatelartaneQeveridheborde.Reagimikakerkuarqeketopraktikatendalenmenjeheredhetegjithapozitatpertecilatkompaniaprofesionalebritanikekashprehurkundershtimtehapurterevokohen.PolitiziminepozitatelartaneQeverineeKosovesdhenebordeteagjencivetepavaruradheagjenciveqeveritareeshteshnderruarnenjeproblemkronik.Emerimidhezgjedhjaeanetarevepolitikedhejomeritorenepozitakyçeneinstitucionedheagjencieshtejovetemekunderligjshmeporedhedemtonrendebarazineparaligjitdhekonkursevepublike.Perpospakenaqesivemerekrutimetdheemertimetjoprofesionale,drejtoriekzekutiviINDEPneshenjeprotestendajvendimeveteQeverisedhe
KuvenditteKosoves,teciletvazhduantezgjedhinkandidateteciletnukkaneplotesuarkushtetpertembajturpozitatecaktuaraneinstitucioneshteterore,dhenjekohesishtdukeneglizhuarreagimeteshumtateshoqerisecivileeaqmeteperzbatiminememorandumevemeAmbasadenBritanike,dhadoreheqjengateqenitpjeseekomisionitvleresuesperzgjedhjeneKryeshe itteAgjenciseKosovareteE içienceseEnergjise.Dukeubazuarneinterpretiminebazesligjore,statutit,KoditteEtikes,RregulloresperzgjedhjenepersonelitakademikneUP,INDEPbashkemeInstitutinKosovarperDrejtesi(IKD)iudrejtuanorganeveteuniversitetit,neveçantiKeshillitteEtikes,meqellimqetebejnepublikemasatdhestandardeteshkruaranelidhjemeparandaliminenepotizmitne
procesinerekrutimittepersonelitakademik.KeshilliiEtikesnepergjigjeteOpinionitteAvokatittePopullitdhekerkesesseInstitutevetona,nxori‘UdhezuesperstandardetdheparimetetiketeUniversitetittePrishtinesnelidhjemeshmangienenepotizmitdheparandaliminekon liktitteinteresitneproceduratezgjedhjessesta itakademikperpozitatereja,sipasinstitucionittekonkursitpublik’.PasiKeshilliiEtikesnxoriketeudhezues,INDEPdheIKDpermesnjeletredrejtuarMinistritteArsimitdheKeshillitDrejtuesitteUP‐se,ikaneberethirrjetakeneparasyshketeudhezuesdhet’izbatojnestandardetdheparimetetikeqejanelistuarnemenyreqeteluftohetfenomeniinepotizmitdheteparandalohetkon liktiiinteresitnerekrutiminesta it
akademikteUP‐se.Nevazhdenereagimeve,brendanjeperiudhekohoreprejvetem6muajsh,INDEPidrejtoiperserileterkryeprokurorit.Keteherenelidhjemehumbjeneshumesprej53milioneeurotebuxhetitteshtetitsirezultatimospermbushjessedetyrimevetekontratesngaanaeqeveriseseKosoves.RastikonkretduhejtesherbentesialarmperProkurorineeRepublikesseKosovespertehetuarmundesinepernjeabuzimteparasepubliketepermasaveenorme.Mungesaereagimitteprokurorisenerastetemehershme,kakrijuarkomoditetinekeqmenaxhimevetefondevepublike.Saiperketsektoritteenergjisedhepunaeberenga
akteretkyçteketijsektori,INDEPreagoindajnderprerjevetepaligjshmetefurnizimitmeenergjielektrike.LetradrejtuarZyresseRregullatoritteEnergjise,ZRRE,theksonsekjopraktikeshkeleLigjinNr.05/L‐085perEnergjineElektrike,LigjinNr.06/L‐034perMbrojtjeneKonsumatorit,tedrejtatnjerezoreteqytetareveperqasjenesherbimejetikesidhecenonlirineekonomiketesubjektevebiznesore.Nderprerjaeenergjiseelektrike,sidomosnemuajteftohtetedimritmundteshkaktojedemeneshendetinepopullates,nderpretosedobesonsherbimetshendetesorepublikeetj.Gjithashtu,permesnderprerjevetepaligjshmeteenergjiseelektrike,KEDS/KESCOkanedemtuarnjenumertemadhbizneseshtecilatnukkanepasurmundesi
Reagime
Të ndalet politizimi i shërbimit civil dhe institucioneve të pavarura dhe të respektohet memorandumi me Ambasadën
Në shenjë proteste, drejtori ekzekutiv i INDEP dorëhiqet nga komisioni vlerësues për zgjedhjen e kryeshefit të AKEE
INDEP dhe IKD i bëjnë thirrje MASHT-it dhe KD-së ta zbatojnë udhëzuesin e standardeve dhe parimeve etike në rekrutimin e stafit të ri akademik në UP
Raporti Vjetor — 2018 Qeverisja Demokratike
Faqe | 14 15 | Faqe
QE VE RI
SJA DE MO
KRA TI
KE
teplani ikojnereduktimet.NukishtekjoletraevetemdrejtuarZRRE‐se.Negusht,INDEPreagoikundrejtvendimitteZRRE‐seperlejiminehumbjeveperKEDS‐iniciliveçsedemtonteqytetaret.MeaneteketijvendimiZRREkashkelurmandatinpertembrojturinteresinpublikdhedukeperdorurmearbitraritetpushtetinevet,kavendosurt’iafaturojehumbjetenjekompanieprivate,tegjitheqytetareveteKosoves.INDEPtheksoisevendimine jaleipakonsultuardheipadrejtedoterrise itimeteKEDSdhedoterrisevarferineenergjetiketeqytetareveteKosoves,andajkemiberethirrjeqevendimine jaleteanulohetdhenjeherazitebehetrishikimiikontratesseshitjesseDistribucionitdhelegjislacionitnefuqi,dhetesigurohetfuqizimiinjeZRRE‐jetepavarureqepunonneinterestepublikut,dhejotekompaniveprivate.
NetermateTermocentralit‘KosovaeRe’,INDEP,bashkemeorganizatatetjerepjeseeKonsorciumitKosovarperZhvillimteQendrueshem(KOSID),gjatevitit2018kategorikishtshprehuqendriminevetpernevojenemenjehershmeteanulimittekontratesdherreziqetqevijnemendertiminetij.Aqmeteper,ndertimiiketijtermocentralidoterrezikontemarredhenieneKosovesmeBashkiminEvropiandheintegriminesajnemekanizmanderkombetar.ShqetesimiiINDEPforcohetedhemeshumekurSekretariatiiKomunitetitteEnergjisedukeshprehurshqetesimtethellemekushtetekontrates,argumentonsenenshkrimiikesajmarreveshjejerrezikonintegrimindhemarredhenieteKosovesmeBashkiminEvropian.Andaj,sebashkumeKOSID,INDEP‐ikerkoiterheqjenemenjehershmeteketijprojektite
demshemdheteudhehiqenpolitikatesektoritenergjetikqedrejtojneKosovendrejtnjezhvillimiteqendrueshem.Netentativattonaqetembrojmemjedisin,INDEPjuberithirrjedeputeteveteKuvenditteKosovesqetemosvotojnendryshim‐plotesimineLigjitNr.05/L‐132perAutomjete,mearsyetiminsevotimiiketijprojektligjidotedemtojmjedisinneKosove,dotedemtojperpjekjetperteperafruarlegjislacioninmeateteBashkimitEvropiandhedoterrezikojsigurineeqytetarevenekomunikacion.Votakunderketijprojektligjiregresiveterrezikshemdot’ihapterrugenjeprocesitemire illtetemonitorimittezbatimitteligjitnefuqi,qedot’isherbentepermiresimittepergjithshemtetijneinterespublik,ejondryshimittepjesshemtetijperinteresatengushta.
Reagime
Letër nga shoqëria civile për kryeprokurorin Aleksandër Lu-mezi
Të ndalen reduktimet e rrymës, të ndëshkohen shkelësit e ligjit dhe të kompensohen qytetarët!
Raporti Vjetor — 2018 Qeverisja Demokratike
Faqe | 16 17 | Faqe
Nezhvillimineqendrueshem,partneritetijonemeRockefellerBrothersFundgjatevitevenakamundesuarqetejemiiniciatorikryesornevendperpolitikatezhvillimitteqendrueshem.Ne2018,nekuadertebashkepunimitkemipublikuar: 2Hulumtime
Parlamentarepere içienceneenergjisedheKOSTT.
7propozimepolitikashpermbrojtjeneambientitdheburimevenatyrore;
3Analizarrethtehyraveperngrohtoret,menaxhiminembeturinavedheplaninpertermocentralinKosovaeRe;
INDEPmbetetiperkushtuarqetesigurojezhvillimineqendrueshemneKosove.Sitetille,nelidhimpartneritetemeinstitucionetecilatkanevizionafat‐gjatedheqesynojnepolitikateqendrueshme
Rockefeller Brothers Fund (RBF)
Nevitetefundit,ambientiimediastheinformacionitkandryshuarnemenyredrastikemeproliferimineburimeveteinformacionitonline.Sirezultat,edheINDEPekaadaptuarplatformenezhvillimitteqendrueshemmediatik,dukezgjeruarpunennetegjithehallkenekonsumitteinformacionit,ngagjeneruesit,deritelexuesit.NepermjetEdukimitmbiMediandheInformacion(EMI),INDEPkaberenjeanalizeteterthortetetegjithehisedarevedheinstitucionevetenderlidhurameleximinkritik,mendiminkritikdhemedianelire.TembeshteturngaUNESCO,nekemiberebashkeMinistrineeArsimit,ShkencesdheTeknologjisedheakteretetjereperte illuarzhvilliminenjekornizeperEMI.Nevazhdim,INDEPdotejeteinderlidhurngushtemezhvillimetrrethEMInevend.
Zhvillimiiqendrueshemgjithashtukerkonzgjidhjeteqendrueshmeperpopullatennjerezore,Njengaketozgjedhje,kalidhjetedrejtperdrejtemesisteminpensional,iciliduhettesigurojenjejetetedinjitetshmedheteqendrueshmepertegjitheqytetaret.Ne2018,INDEPkapublikuar3studimetecilatnderlidhenmesisteminpensionalneKosove.Nepuniminepare,“SistemiPensionalneKosove:S idatdheMundesite”nekemiidenti ikuars idatdhemundesiterrethsistemitpensionalneKosove.Nepuniminedyte,“ReformaPensionale,rrugaqeduhetndjekur,”nekemianalizuarhapathulumtuesedhevendimmarreseqeduhetmarre.Nefund,nekemidhenealternativatdhemundesitepertegjeturnjezgjidhjeteqendrueshmepervendin.
Sistemi Pensional
Zhvillimiiqendrueshemekonomikkerkonkonkurruesherineendermarrjevevendore.Njengakriteretkyçetekonkurrueshmeriseseproduktevekosovareeshtesigurimiistandardeveteprodhimit.Kontributiyneneketesfereeshtefokusuarnetreaspektekryesorepertesiguruarcilesineeproduktevevendore: Kemistudiuarkerkesat
rrethstandardevetecilatlindinnganenshkrimiiMarreveshjesseStabilizimAsociimit(MSA)meBE‐ne
KemistudiuarsecilatjanetargetgrupetkryesoreperbiznesetkosovarenetregjeteBE‐se
Kemievidentuarhapattecilatbiznesetkosovareduhettendermarrinpersiguruarpermbushjenestandarevetecilesisenefushenetyreteprodhimitaposherbimit.
Prodhimet konkur-rente Kosovare
Njeshoqerieshendoshe,kerkonpjesemarrjeneqendrueshmedhetevazhdueshmeteqytetarevenevendimmarrje.Sipjeseepunessoneperzhvillimteqendrueshem,ketevitnejemiangazhuarnesigurimineqendrueshmeriseseOShC‐ve.Nepermjetketijangazhiminekemi: HapurQendrene
ResurseveperOShCecilaofronburimeteinformataveperOShC,mundesiperzhvillimorganizativsidhehapesireperperdorimpaobligimebuxhetore.
FilluarAkademineperQendrueshmeriecilasynontetrajnojenemenyretevazhdueshmeOShC‐te
OfruarGranteperOShC‐tepjesemarrese,tecilatujaneofruar15organizatavelokaleqeneteardhmenpritettepunojnesebashku.
Qendra Burimore për OShC
ZHVI LLI MI
I QËN DRU
E SHË
M
Edukimi mbi Median dhe Informacionin
Raporti Vjetor — 2018 Zhvillimi I Qëndrueshëm
Faqe | 18 19 | Faqe
Pertesiguruarzhvillimteqendrueshemekonomik,shoqeroremjedisor,INDEPpublikoinga10masatecilatinstitucionetqendroredhelokaledotemundteimplementoninneafatteshkurter.Perpostyre,INDEPishteaktivedhemeanalizadhekonsultimepublike,siçishteaiperpercaktiminetehyraveperngrohtoreneqytetitTermokosSh.A.,netecilenanalizeupropozuanedheopsioneteqendrueshmetetari imitteqytetareveteRepublikesseKosoves.INDEPgjithashtuanalizoikontratenpertermocentralinKosovaeRe,dukeavokuarperterheqjenngamarreveshjaperndertiminesaj.PershkakqenjeinvestimiketijllojidotabinteKosovennenjekolapsekonomik,INDEPtheksoisendaljadheanulimiikesajkontratejanetedomosdoshmepert’ihapurrrugedialogutteverteteshoqerormbiteardhmenesistemitenergjetikteRepublikesseKosoves.Krahaskesajanalize,INDEPperpiloiedheanalizenperProjektligjinper
E içienceteEnergjise,netecilenfusheINDEPshtyudraftiminenjelegjislacioniqepromovonketekomponentterendesishemnesektorineenergjise.Ne2018eshteinauguruariFondiiKosovesperE içienceteEnergjise,icilieshtenjehapkyçdrejtarritjessecaqevekombetarepere içienceteenergjise.INDEPgjithmoneeshtepozicionuarsinjethinktankperzhvillimineqendrueshemsikonceptinkryesorperzhvilliminafatgjatetevendit.AvokimiperthemeliminenjeFonditetillekaqenenjeprejshtyllavekryesoretepunestone.ThemelimiiketijfondinagezondhenabenmeoptimistpersaiperketperkushtimitkombetarperavancimineagjendesseE içiencesseEnergjisenevend.Perkushtimiyneneketedrejtimkailluarnevitin2012kuredheekemikonsoliduarbashkepunimintonemeKuvendineKosoves,posaçerishtKomitetinperZhvillimEkonomik,Infrastrukture,TregtidheIndustri(CEDITI).Sipjeseeketijbashkepunimi,nekemimbeshtetur
komitetindrejthartimitdhemiratimittepolitikavee ikase,teqendrueshmedhetransparentetezhvillimittecilatrrjedhinngaprocesetdemokratike.Nekemiqenepjeseegrupevepunueseperhartimindhendryshiminelegjislacionitsidheplanevetendryshmekombetareteveprimit.Nemestjerash,neishimpjeseegrupevetepunesperndryshimineLigjitperE içienceneEnergjisekuredhekemiofruarrekomandimettonadhekemimbeshteturperfshirjenegjetjevengamonitorimiyneiLigjitperE içienceneEnergjiseterealizuarnevitin2012.Pershkaktekontributittoneneketegruppune,INDEPubepjeseegrupitpunuespertehartuarligjineriteKosovesperPerformanceneEnergjiseneNdertesa.INDEPkarealizuarnjeseripublikimeshperE içienceteEnergjise.Publikiminepareekemirealizuarnevitin2012tetitulluar‘E içiencaeenergjisene
Kosove:Analizeekornizesligjoredhezbatueshmerisesesaj’,iciliupasuanga‘E içiencaperZhvillim:EkonomiksiiE içiencesseEnergjiseneKosove’,sidhe‘AnalizeeProjektligjitperE içienceneEnergjise’.Nevitin2017neiofruamMinistriseseZhvillimitEkonomiknjemodeltezhvillimitteFonditteE içiencesseEnergjisemepunimin‘FinancimiiE içiencesseEnergjise–bene itetdhebarrierat’.Sirezultatikesajpune,INDEPeshtetashmepjeseegrupitteripunuesperperpiliminePlanitteTreteKombetarteVeprimitperE içienceteEnergjise.Perveçavokimitdhepunestonenenivelqendror,negjithashtukemipunuarnefushatandergjegjesimidhekemiimplementuarprojekteperteinformuarqytetaretdhebiznesetrrethrendesisesee içiencesseenergjise.Permesprojektit"MbeshtetjeneimplementimtemasaveteE içiencesseEnergjise
dhengritjetekapacitetevenesektorinprivatdheatepublik”nekemidizajnuarnjeskemetegranteveperbiznesetevogladhetemesmeperinvestimetevoglaneimplementimtemasavetee içiencesseenergjise.Nekemisensibilizuarbiznesetrrethper itimitngainvestimetevoglanemasateE içiencesseEnergjise.Permeteper,ketogranteishinedhenjeprejmenyravetonaperteapeluartekQeveriaeKosovesqeteshqyrtojeseriozishtthemelimineFonditperE içienceteEnergjise.E içiencaeEnergjisezyrtarishtkonsiderohetsinjeburimneveteienergjise.MeadoptiminemasaveteE içiencesseEnergjise,nezvogelojmekerkesenperenergjidhesiperfundimluftojmevarshmerinetonengalendetfosiledhegjenerojmeenergjiecilaeshtemiqesorendajmjedisitnetecilinjetojme.
Zhvillimi i Qëndrueshëm
ZHVI LLI MI
I QËN DRU
E SHË
M
Dita Ndërkombëtare e Tokës: 10 Propozime Politikash drejt Ruajtjes së Burimeve Tokësore Analiza e për të Hyrat të Lejuara për Ngrohtoren e Qytetit Termokos Sh.A.
Menaxhimi i Mbeturinave Në Kosovë – Identifikimi i Sfidave të Sektorit Dita ndërkombëtare e Efiçiencës së Energjisë: 10 masa për rritjen e efiçiencës së energjisë
Analizë e Projektligjit për Efiçiencë të Energjisë Dita Ndërkombëtare e Konservimit të Energjisë: 10 Rekomandime Për Ndryshim Politikash
Analizë e Kontratës TC Kosova e Re 10 masa që Kosova duhet të ndërmarrë për të shënuar ditën ndërkombëtare të pyjeve
Analiza e Raportit Vjetor të KOSTT 10 rekomandimet për shfrytëzim më racional të energjisë
10 Masa të për të Adresuar Problemin e Ndotjes së Ajrit
10 Masat për Mbrojtjen e Mjedisit
Raporti Vjetor — 2018 Zhvillimi I Qëndrueshëm
Faqe | 20 21 | Faqe
EMIeshteprojektiipareiketijllojineKosove,imbeshteturngaUNESCO.Qellimkryesoreshterritjaekerkesespermediakualitativedheinformaciontebesueshem.KjodotearrihetpermesintegrimitteEdukimitmbiMediandheInformacioninnepolitikatpublike,qedoteshtrojerrugenpernjekornizeteduhurteEMI.INDEPvleresoigjendjeneEMIneKosove,dhepromovoimekanizmastrategjikdhepolitikperEMI.PartneretkryesortekesajiniciativeishinMinistriaeArsimit,Shkences,dheTeknologjise,dheZyraeQeverisjesseMire.INDEPrealizoidykonferencatecilatnetotalmblodhen60individetekyçurdirektnetemenmbiEMI‐ne.Nemenyreqeteedukohetnjenumermeimadhipublikut,INDEPlansoikampanjenvetedijesueseperEMI,kushperndamefakteper
EMInefaqenzyrtare‘MILClicksinAlbanian’neFacebookdheTwitter.PasperfundimittesuksesshemtekonsultimevenacionalembimediandheinformacioninneKosove,tembeshteturngaUNESCOdheBE,INDEPkapranuarmekenaqesifteseneUNESCO‐sperteqenepjeseekomitetitdrejtuesteKoalicionittePerdoruesveteMediasdheInformacionitneEvropenJuglindore–CIMUSEE.Iniciativaenisurne2018dotevazhdojegjithashtuedhenevitin2019,meaktivitetetetjeratecilatdotepromovojneakomameshumeEMI‐n.QellimikryesornevitineardhshemdotejetefutjaeEMI‐tenekurrikulatuniversitareneDegeneGazetarise.
Edukimi mbi Median dhe Informacionin Gjatevitit2018,INDEParrititeavokojeedhembiçeshtjenesistemitpensionaldhenevojenetijperreformim.Projektimeaneteaktiviteteveteimplementuarakasynuaridenti ikimines idavemetecilatkysistemballafaqohetsidhemundesiteqeaikaneteardhmen.Ngaprojektine jaleupublikuantripunime,‘SistemipensionalneKosove:S idatdhemundesite’,‘ReformaPensionale:Rrugaqeduhetndjekur’,dhe‘ReformaPensionale:Alternativatnukmungojne,cilaeshteeduhura’.Nekuaderteprojektituorganizuandytryezaterrumbullaketadiskutuese,tritakimetembyllurameperfaqesuesteinstitucionevekyçembiçeshtjenepensioneve,njepunetoridheshtatefokusgrupetembajtura
neshtatekomunatmetemedhateKosoves,tecilatgjithsejperfshinrreth230personaqekontribuuanmepikepamjetdherekomandimetetyrenemundesiteereformimittesistemitpensional.Meperfshirjeneorganizatestonenetemeneskemavepensionaledhekontributinedhenemeanetehulumtimevetepergatituragjatevititparaprak,INDEPuftuatejetepjeseegrupitpunuesngaMinistriaePunesdheMireqeniesSociale(MPMS)perhartimineKonceptDokumentitneFushenePensioneve.MepasINDEPmbeshtetipunenegrupitpunuesmepikepamjetdheekspertizentone.INDEP,nembeshtetjeteMPMS‐se,organizoiedhenjepunetorineTirane,Shqiperi,kunder
perfaqesuesteinstitucioneveqendrorepubliketeciletmorenpjeseishteedheMinistriaktualiMPMS.Projektiupromovuaedheneplatformattelevizive,konkretishtumbajtenintervistatecilatelaboroninqellimineprojektitnepergjithesi,gjendjenfaktiketesistemitpensionaldherekomandimeteINDEP‐itseçfareduhetbereneteardhmenneaspektinereformimit.
Sistemi Pensional
ZHVI LLI MI
I QËN DRU
E SHË
M
7 Fokus Grupe
2 Tryeza
2 Takime
1 Punëtori
Raporti Vjetor — 2018 Zhvillimi I Qëndrueshëm
Faqe | 22 23 | Faqe
ProjektkyimbeshteturngaAgjenciaSuedezeperZhvillimdheBashkepunimNderkombetar(SIDA),qellimkryesorkishtepermiresiminepolitikavekrahasrritjesseinteresimitdhenumrittebiznesevekosovareqeteposedojnestandardeevropianetede inuaraneMarreveshjeneStabilizim‐Asociimit(MSA).Permesketijprojekti,speci ikisht,INDEPkontribuoinedisangaprioriteteteidenti ikuaraqekanetebejnemekonkurrencendhelevizjeneliretemallrave.Falenjebashkepunimitesinqerteetemire illtemeAgjencineKosovareteStandardizimit(MTI),INDEParrititepublikojetrepunime.Punimiipare‘StandardizimineKosovedhes idatperrritjenekualitetitteproduktevevendore’shtjelloigjendjeneprodhuesvevendorkundrejtmasavetevena
ngaMSA‐jadheprocesittestandardizimit,kushtetetecilitduhenpermbushurpertamundesuarintegriminnetreguneuropiantemallrave.Hulumtimi,illimisht,identi ikoiprodhuesitvendoreqekanepotencialteeksportojnenetreguneuropian,nderkoheqeiidenti ikoiedhetargetgrupetqeekzistojneneketotregjenderkombetare.Metutje,kyhulumtimidenti ikois idatekzistueseteprodhuesvevendoreneprocesinestandardizimitdhemasaveqeduhettendermerrenperperballiminekonkurrences.Nepuniminedytetepublikuarnekuaderteketijprojekti,‘MarreveshjaeStabilizimAsociimitdheStandardizimiiProdukteveVendore’,uparaqitgjendjaaktualeeimplementimitteMSA‐seneKosovedheanalizakrahasuesemesvendeveterajonitqeekanekryer
Prodhimet konkurrente Kosovare
ZHVI LLI MI
I QËN DRU
E SHË
M
implementimineMSA‐seshumemeheretseKosova.Kyhulumtimidenti ikoimasatqeikandermarreniveliqendroriinstitucioneveperkatesepert’iarriturkriteretevenangakjomarreveshjedhepolitikatlehtesueseqejaneformesuarpertaperkrahurprodhuesinvendorkrahaskonkurrencessetreguteuropian.TegjeturatsherbyensirekomandimepernivelinqendrorteinstitucioneveneKosovesecilatpolitikambeshteteseduhetndjekurpert’indihmuarprodhuesitvendorperballekonkurrencessetreguteuropiandhepermbushjessekerkesavetedalangaprocesiistandardizimit.Nderkaq,punimiitrete,‘UdhezuesiperShperndarjendheShitjeneStandardeveKosovare’,kishteperqellimte
jusherbentebiznesevenelidhjemeproceduratqeduhetndjekurpertupajisurmestandarde.Gjateimplementimitteprojektit,uorganizuandytryezaterrumbullaketadhenjekonferencepershtypecilamorrimbulimmediatikprej5mediumevetendryshme.NeshenimineDitesseStandardevengaMinistriaeTregtisedheIndustrise(MTI)sebashkumeAgjencineKosovareteStandardizimit(AKS),INDEPuftuapernjejalehyresemetecilinrastushperndanematerialepromovueseteprojektitdukeperfshireketuedhepunimetepublikuara.Perposketyredypunimeve,gjateditesulansuavideojapromovuese‘Meproduktekonkurrentedrejttreguteuropian’ecilaushikuanga10,000personanerrjetin
Facebookdhe150personateciletmorendirektproduktinmeaneteUSB‐ve.
Raporti Vjetor — 2018 Zhvillimi I Qëndrueshëm
Faqe | 24 25 | Faqe
TefrymezuarngaJavaEvropianperZhvillimteQendrueshemnjegrupaktoreshlokalneKosovekemiorganizuarJavenePareteZhvillimitteQendrueshemteKosoves(KSDE).KSDE'18ishtenjengjarje5ditoreecilaufokusuaneeksploriminesuksesevedhes idavekryesoreteKosovesnelidhjemezbatiminezhvillimitteqendrueshem.KjoishteedhengjarjaepareeketijllojiqesjellsebashkuQeverineeKosoves,perfaqesuesiteShoqeriseCivile,komunitetinedonatoreve,ekspertetkombetaredhenderkombetare,dheakademineperteadresuarçeshtjetqelidhenmeqendrueshmerinezhvilliminevend.NikoqirikesajngjarjeishteMinistriaeMjedisitdhePlani ikimitHapesinornebashkepunimmeZyreneBashkimitEvropianneKosove/
PerfaqesuesenSpecialeteBE‐se,GIZKosovadheKOSID(pjeseeteciliteshteINDEP).Neketejave,kishte5konferencaditore,1ngjarjeanesore,14panele,meshumese85foles,7shfaqje ilmashdhemeshumese10paraqitjemediatike.Organizatoretzgjodhenteelaborojnetemat.Gjatekesajjave,organizatoretzgjodhenteelaborojnetematsi: Ujieshtejete,Krimet
mjedisore. Menaxhimiimbeturinave
dhes idatneketesektor Tranzicioniienergjisedhe
ndryshimetklimatike. Etj.Dukepasurparasyshsuksesinejashtezakonshemtekesajngjarjeje,ngjarjatashmeeshtevendosurtebehetnjeorganizimipervitshem.
Java e parë e Zhvillimit të Qëndrueshëm
ZHVI LLI MI
I QËN DRU
E SHË
M
Ketevitkemi illuarnxitjeneZhvillimitteQendrueshemOrganizativteOSHC‐veneKosovesebashkumeForuminperIniciativaQytetare(FIQ).Nesynojmetekontribuojedrejtnjeshoqeriedemokratikepermeszhvillimitteorganizataveteqendrueshmeteshoqerisecivile,tecilatdotesherbejnenendryshiminautentikperhartiminepolitikavedhemarrjenevendimevenetegjithanivelet.Kyprojektsynontesigurojezhvilliminorganizativ,avokimin,ngritjenekapacitetevepermbledhjenefondeve,pro ilizimin,ndertiminepartneritetevedherrjeteziminOSHC‐veneKosove.Trekomponentetkryesoreteketijprojektijane:
QendraeResurseve(RC)QendraeBurimevesherbensiburimprimariinformataveperOSHC‐teneKosovenelidhjemezhvillimetqejanerelevantepersektorineshoqerisecivile.Eshtegjithashtuburimimundesivetegjeraperzhvilliminorganizativdhengritjenekapaciteteve.QendraeBurimeveeshtethemeluarnehapesirateForumitperIniciativaQytetare(FIQ)nePrishtine.KjohapesireeshtenedispozicionteplotetetegjithaOSHC‐veneKosovedheiofrohetatyreperrealizimineaktivitetevetetyretendryshmepapasurimplikimebuxhetorepershfryteziminekesajhapesire.AkademiapërQëndrueshmëriAkademiaeQendrueshmeriseecilarealizohetnekuaderte
ketijprojektidotesigurojetrajnimgjitheperfshiresperngritjenekapaciteteveteOSHC‐vevendore,jovetemnelidhjemezhvilliminorganizativ,poredhenemenyrespeci ikeperpajisjenetyremeaftesitedhekompetencatekerkuaraperzhvillimindhezbatimineiniciativavetesuksesshmeteavokimit.GrantepërOSHC‐tëpjesëmarrësePjeseeprojektiteshteedheskemaendarjessegranteveper15organizatalokale,tecilatjanedukeu inancuarmegrantetevoglaperrealizimineprojektevetendryshme..Paszbatimitteprojektevetetyre,OSHC‐teper ituesedotekrijojnepartneritetemestyre,neformete4koalicionevetematike,pert’uangazhuarnenismatlokaleteavokimit.
Qendra Burimore për OShC
Raporti Vjetor — 2018 Zhvillimi I Qëndrueshëm
Faqe | 26 27 | Faqe
INDEPnebashkepunimmeBalkanGreenFoundationkaneilluarketevitzbatimineprojektittrevjeçar'Empower‐EngageBuildOwnership'.NesynojmetemundesojesektorineshoqerisecivileteKosovesqetepermbusherolinesajnemjedisindemokratikdukevepruarsiaktoripavarur,pertemonitoruarinstitucionetpublike,rriturpergjegjshmerinedhetransparencennezhvilliminepolitikavedheprocesetevendimmarrjeslidhurmeshqetesimetekomunitetevedhegrupeveteshoqerisecivilenefushateruajtjessemjedisit,energjisesegjelberdheekonomiseqarkore.ProjektigjithashtukaperqellimpermiresimineaftesivedheshkembimitteinformacionitteOSHC‐vembimonitoriminepolitikave,avokimitdheorganizimittekampanjave.Po
ashtu,fokusiveçanteeshtevenenepermiresiminepjesemarrjesseOShC‐veneberjendheimplementiminepolitikave,sidherritjenevetedijesseqytetareveperzhvillimineqendrueshemneKosove.Sipjeseeketijprojektineketevittepareeshtelansuaredheskemaegranteve,kusirezultatkemi16per ituestegrantevetevogladhe3per ituestegrantevetemesme.OSHC‐teper ituesejanedukeuangazhuarneaktiviteteqepromovojneruajtjenemjedisit,ekonomineegjelberdherritjeneqendrueshmeekonomikenetereKosoven;dhenjekohesisht,tekontribuojnenerritjenendergjegjesimitteqytetareveperzhvillimineqendrueshemneKosove.Kjoskemeegrantevedotejeteehapuredhenedyvitetnevijim.
Promovimi i energjisë së gjelbërt, mbrotjes së mjedisit dhe ekonomisë qarkore
ZHVI LLI MI
I QËN DRU
E SHË
M
Storjetjetersuksesigjate2018‐tesishteedhekonferencaeorganizuarsebashkumepartneretendryshemlokalenderkombetarmbiTranzicionineEnergjise.Kjokonferencemblodhirreth200pjesemarres,teciletpatenmundesitebisedoninmbitejkalimines idavedhepengesave,bashkemestrategjiteepolitikave,tecilatdotendihmoninteecnimdrejttranzicionitenergjetikneKosovedherajon.Nebazetediskutimitqeumbajtgjatekesajkonference,utheksuaseitereregjionipobazohetneprodhimteenergjisemeanetelendevedjegesedheseeshtemjafteerendesishmeqeagjendatesektoritteenergjiseteprioritizojnediversi ikimineburimeveteenergjisetecilatjaneteqendrueshmedheteperballueshmeneaspektininanciardhemjedisor.Perme
teperkjokonferenceofroinjemundesitevlefshmeperkrijiminerrjetevedhekrijoimundesiperbashkepunimtemetejshemndermjetpalevetendryshmeteinteresitnesektorineenergjise.
Konferenca më e madhe në rajon mbi Tranzicionin e Energjisë
Raporti Vjetor — 2018 Zhvillimi I Qëndrueshëm
Faqe | 28 29 | Faqe
Gjatevitit2018,INDEPgjithashtuka illuarangazhiminperarritjenecaqevetezhvillimitteqendrueshemneKomunateKosoves.KomunatneKosovekanepergjegjesitecaktuarameligjnelidhjemepolitikberjendhevendimmarrjenneregjionetetyre.Sitetilla,ato inancohendhemarrinpergjegjesiperzhvillimetkryesorenerajonetetilla.KosovakamiratuardhesirezultateshteeperkushtuarperarritjeneObjektivaveteZhvillimitteQendrueshem.Ketoobjektivasynohettearrihenderinevitin2030—cakkyisynuarnepermjetAgjendes2030.INDEPnesajeteketijprojektidot’indihmojeshtatekomunateKosovesnehartimineplanevedhestrategjiverrethzhvillimitteqendrueshem.Kyprocesdote
perfshijepunetevazhdueshmemekomunatpertede inuarprioritetetetyretepolitikberjesdheatostrategjikenelidhjemezhvillimineqendrueshem.Gjithashtu,gjatekesajkoheINDEPdotejeteiangazhuaraktivishtperpromoviminpubliketeketyreobjektivave.KypromovimkapersynimvetedijesimineqytetareverrethcaqevetezhvillimitteqendrueshemnesajeteAgjendes2030.INDEPmbetetiperkushtuarpertepunuarmetegjitheaktoretvendoredherajonalpertearriturobjektivatezhvillimitteqendrueshemnevend,dhemegjere.
Objektivat e Zhvillimit të Qëndrushëm në Komunat e Kosovës
ZHVI LLI MI
I QËN DRU
E SHË
M
Raporti Vjetor — 2018 Zhvillimi I Qëndrueshëm
Faqe | 28 29 | Faqe
BASH KË PU
NIMI RA JO
NAL Nenprograminebashkepunimitrajonal,vazhduamt’ishtyjmeparasynimettonadhepartnerevetanedrejtçeshtjevetezhvillimitteqendrueshem,qeverisjesdemokratikedheintegrimeveEuro‐atlantiketevendeveteEvropesJuglindore.INDEParritiqemesukses,jovetemteforcojebashkepunimetmepartneretekzistues,poredheteintegrohetnerrjetezimetenumertatecilatsollenpartneriteteterejaperorganizaten.
Konferencaelartpermendurmblodhiaktertendryshem,siatainstitucional,perfaqesuestebiznesevedheorganizatavejoqeveritaretetegjithevendevenenshkrueseteTraktatitteKomunitetitteEnergjise.Gjatekesajkonference,udiskutuasesibashkemestrukturatetregutteenergjisedhesistemeveenergjetike,edhelegjislacioninefushenekonkurrencessetregut,ndihmesshteteroredhemekanizmavembikeqyrespopesonnjetransformimteplote.Permeteper,udebatuasesinjetregiliberalizuar
itregutteenergjisedotesigurojemekanizmameanetesecilevesigurohetseshtetinukpofavorizonndermarrjetecaktuaradhesetregueshtekonkurrentdhembrontedrejtatekonsumatoreve.
Neketedrejtim,INDEPvazhdontepromovojembrojtjenekonkurrencesdherespektiminelegjislacionitevropiannefushenembrojtjesshteterore.
Ekurjemiteksektoriienergjise,ketevitINDEPorganizoinepartneritetmerrjetinSE3T.net,konferencenmeteme“BazaLigjoreperKonkurrenceneSektorineEnergjise“embajturnedhjetorneVjene.KjokonferencediskutoisistemetenergjetikeneEvropenJuglindoretecilatduhettejenetepastra,sigurtadheteperballueshmeneaspektinekostove.Perveçkesaj,neketekonferenceufolmbikerkesat,s idatdhepolitikatpotencialenemenyreqekjopjeseeEvropestegezojenjesistemenergjetikstabil.
Gjatevitit2018,sipartnerzyrtari
ForumitEkonomikBoteror,drejtoriekzekutiviINDEP‐ituftuasipanelistenediskutiminmbi‘TransformimiDigjitaliQyteteve–Sit’ibejmeatoakomamete“mençura”?’,krahasperfaqesuesveteMinistriseseDrejtesisetePolonise,dhekeshillaveteqytetevebrendaketijshteti.ForumiEkonomikperbennjeplatformeunikepershkembiminepikepamjevedhesherbensivendtakimiliderevelokaledheelitaverajonaleprejEvropesQendroredheLindorememjedisinbiznesordheshkencornemenyreqeteshkembehenpervojatdhetekrijohenpartneritete.Kyforumeshtevendtakimikryeministrave,sekretareveteshtetit,ministraveedeputetevetevendevepjesemarrese,pjesemarrjaetecileveedhemetutjevazhdontadeshmojerendesineeketijforumi.KyforumperbenkonferencenmetemadheneEvropenQendroredheLindore.Neçdo illimshtatori,ky
forummbledhrreth3000pjesemarresdhembi500gazetareqendjekinngjarjen.
Ne2018,INDEPdheKosovaishinperhereteparepjesemarresneJavenBoteroreteEnergjise,ecilaumbajtneMilanoteItalise.INDEPuperfaqesuangahulumtuesjaelartedhemenaxherjaeoperacioneve,ecilaieshtebashkangjiturketevitprogramitteLidereveteardhshemnesektorineenergjise(FutureEnergyLeadersFEL–100)teKeshillitBoterorteEnergjise(EEC).MepjesemarrjeneINDEPneketengjarjesigurohetnjeperfaqesimboteroriKosovesnesektorineenergjisenevitetnevijim.Gjate4diteveuorganizuanpunetoridhepaneletendryshmenetecilatpjesemarresitkanepasrastinqetenjoftohennemestjerashedhemezhvillimetnesektorineenergjiseneKosove.NevazhdeteangazhimitnekuaderteprogramitteLidereveteardhshemnesektorine
energjise,perfaqesuesjaeINDEPeshteeangazhuarnegrupinepunesicilidotemerretmeidenti ikiminglobaltebarrieravedhemundesiveperrritjenepjesemarrjesseburimeveteriperteritshmeteenergjise(perkatesishteresdhediellit)nerrjetetekzistueseteenergjiseelektrike.Projektisynonnjediagnositi ikimglobalteproblemevedhemundesivemetecilatballafaqohenrajonetendryshmeaneembanebotespersaiperketkesajçeshtjeje.
Raporti Vjetor — 2018 Bashëpunimi Rajonal
Faqe | 30 31 | Faqe
MBË SHTE
TË SIT
Në 2018, INDEP është mbështetur nga:
Raporti Vjetor — 2018 Mbështetësit
Faqe | 32 33 | Faqe