Upload
others
View
3
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
Republika e Kosovës - Republika
Kosova - Republic of Kosovo
Qeveria - Vlada – Government
Ministria e Administratës Publike
Ministarstvo Javne Administracije - Ministry of Public Administration
RISHIKIMI I INSTITUCIONEVE DHE AGJENCIVE
TË PAVARURA TË KUVENDIT DHE ORGANEVE
QENDRORE TË QEVERISË
Dhjetor 2016
1
Përmbajtja LISTA E SHKURTESAVE ................................................................................................................................... 5
PËRMBLEDHJE EZEKUTIVE ............................................................................................................................ 6
PJESA 1: RISHIKIMI I INSTITUCIONEVE DHE AGJENCIVE TË PAVARURA DHE ORGANEVE QENDRORE TË
QEVERISË ....................................................................................................................................................... 8
1. HYRJE ................................................................................................................................................ 8
2. PËRVOJAT NDËRKOMBËTARE NË RREGULLIMIN DHE MENAXHIMIN E INSTITUCIONEVE
MBIKËQYRËSE DHE AGJENCIVE QEVERITARE ................................................................................ 10
2.1. Shpjegimi i krijimit së institucioneve (gjysmë) të pavarura mbikëqyrëse dhe agjencive
qeveritaredhe dhënia e një tipologjie për kategorizimin e tyre .................................................... 10
2.2. Autonomia dhe kontrolli - gjetja e baraspeshës së duhur për institucionet mbikëqyrëse dhe
agjencitë qeveritare ....................................................................................................................... 12
2.3. Optimizimi i strukturave institucionale në administratat publike evropiane ................................ 14
2.4. Koordinimi i themelimit dhe funksionimit të organeve të decentralizuara dhe ekzekutive të BE 17
2.5. Modelet kombëtare të agjencive dhe trendet .............................................................................. 22
3. ANALIZË KRAHASUESE E AGJENCIVE NË KOSOVË .......................................................................... 26
3.1. Llojet e agjencive, mandati dhe karakteristikat organizative ........................................................ 26
3.2. Menaxhimi i burimeve njerëzore, rekrutimi, klasifikimi i vendeve të punës dhe menaxhimi i
personelit ....................................................................................................................................... 34
3.3. Pagat dhe shtesat në pagë ............................................................................................................. 43
3.4. Llogaridhënia (raportimi financiar dhe jo-financiar) dhe transparenca ........................................ 47
4. PËRFUNDIMET DHE REKOMANDIMET ........................................................................................... 53
5. UDHËRRËFYESI PËR RACIONALIZIMIN E STRUKTURËS INSTITUCIONALE NË KOSOVË ................... 65
PJESA 2: PËRSHKRIMI I INSTITUCIONEVE DHE AGJENCIVE ......................................................................... 70
Institucionet dhe agjencitë e pavarura të themeluara me Kushtetutë dhe Kuvendi i Kosovës ............ 70
1. Gjykata Kushtetuese e Kosovës ..................................................................................................... 70
2. Këshilli Prokurorial i Kosovës ......................................................................................................... 71
3. Këshilli Gjyqësor i Kosovës ............................................................................................................. 72
4. Agjencia e Kosovës për Inteligjencë ............................................................................................... 74
5. Këshilli i Sigurisë i Kosovës ............................................................................................................. 75
6. Institucioni i Avokatit të Popullit .................................................................................................... 76
7. Zyra Kombëtare e Auditimit ........................................................................................................... 78
8. Komisioni Qendror i Zgjedhjeve ..................................................................................................... 79
9. Banka Qendrore e Kosovës ............................................................................................................ 81
2
10. Komisioni i Pavarur i Mediave ....................................................................................................... 82
11. Agjencia Kosovare e Pronës ........................................................................................................... 83
12. Agjencia Kosovare e Privatizimit .................................................................................................... 85
13. Agjencia Kundër Korrupsionit ........................................................................................................ 86
14. Agjencia për Menaxhimin e Komplekseve Memoriale .................................................................. 88
15. Agjencia Shtetërore për Mbrojtjen e të Dhënave Personale......................................................... 89
16. Agjencia për Ndihmë Juridike Falas ............................................................................................... 90
17. Akademia e Shkencave dhe Arteve e Kosovës ............................................................................... 91
18. Autoriteti Kosovar i Konkurrencës ................................................................................................. 92
19. Instituti Gjyqësor i Kosovës ............................................................................................................ 93
20. Këshilli i Kosovës për Trashëgimi Kulturore ................................................................................... 95
21. Këshilli i Pavarur Mbikëqyrës për Shërbimin Civil ......................................................................... 96
22. Komisioni i Pavarur i Minierave dhe Mineraleve ........................................................................... 97
23. Organi Shqyrtues i Prokurimit ........................................................................................................ 98
24. Paneli Zgjedhor për Ankesa dhe Parashtresa ................................................................................ 99
25. Radiotelevizioni i Kosovës ............................................................................................................ 100
26. Fondi i Kursimeve Pensionale të Kosovës .................................................................................... 102
27. Autoriteti i Aviacionit Civil ........................................................................................................... 103
28. Autoriteti Rregullativ i Komunikimeve Elektronike dhe Postare ................................................. 104
29. Autoriteti Rregullativ i Hekurudhave ........................................................................................... 105
30. Autoriteti Rregullator për Shërbimet e Ujit ................................................................................. 106
31. Komisioni Rregullativ i Prokurimit Publik ..................................................................................... 108
32. Zyra e Rregullatorit për Energji .................................................................................................... 109
Agjencitë (organet qendrore dhe të pavarura) në kuadër të Qeverisë .................................................... 110
33. Agjencia Shtetërore e Arkivave .................................................................................................... 110
34. Agjencia e Statistikave e Kosovës ................................................................................................ 111
35. Agjencia e Ushqimit dhe Veterinarisë.......................................................................................... 112
36. Agjencia për Barazi Gjinore .......................................................................................................... 113
37. Agjencia e Kosovës për Mbrojtje nga Rrezatimi dhe Siguria Bërthamore ................................... 114
38. Agjencia për Shoqërinë e Informacionit ...................................................................................... 115
39. Instituti i Kosovës për Administratë Publike ................................................................................ 116
40. Avokatura Shtetërore .................................................................................................................. 117
3
41. Agjencia për Administrimin e Pasurisë së Sekuestruar dhe të Konfiskuar .................................. 118
42. Instituti për Hulumtimin e Krimeve të Luftës .............................................................................. 119
43. Inspektorati i Minstrisë së Drejtësisë........................................................................................... 120
44. Instituti i Mjekësisë Ligjore .......................................................................................................... 121
45. Shërbimi Sprovues i Kosovës ....................................................................................................... 122
46. Shërbimi Korrektues i Kosovës .................................................................................................... 122
47. Administrata Tatimore e Kosovës ................................................................................................ 123
48. Agjencia Qendrore e Prokurimit .................................................................................................. 124
49. Thesari .......................................................................................................................................... 125
50. Dogana e Kosovës ........................................................................................................................ 127
51. Njësia për Inteligjencë Financiare ................................................................................................ 128
52. Agjencia e Regjistrimit Civil .......................................................................................................... 129
53. Akademia e Kosovës për Siguri Publike ....................................................................................... 130
54. Policia e Kosovës .......................................................................................................................... 131
55. Inspektorati Policor i Kosovës ...................................................................................................... 132
56. Agjencia e Menaxhimit Emergjent ............................................................................................... 133
57. Agjencia e Kosovës për Forenzikë ................................................................................................ 134
58. Agjencia për Mbrojtjen e Mjedisit e Kosovës .............................................................................. 135
59. Agjencia Kadastrale e Kosovës ..................................................................................................... 137
60. Agjencia e Kosovës për Produkte dhe Pajisje Medicinale ........................................................... 137
61. Agjencia e Financimit Shëndetësor .............................................................................................. 138
62. Inspektorati Shëndetësor............................................................................................................. 139
63. Inspektorati i Punës ..................................................................................................................... 140
64. Agjencia e Punësimit .................................................................................................................... 141
65. Agjencia për Investime dhe Përkrahje të Ndërmarrjeve në Kosovë ............................................ 142
66. Agjencia e Regjistrimit të Bizneseve në Kosovë ........................................................................... 143
67. Agjencia Kosovare e Standardizimit ............................................................................................. 144
68. Drejtoria e Akreditimit e Kosovës ................................................................................................ 145
69. Agjencia e Metrologjisë e Kosovës .............................................................................................. 145
70. Agjencia për Pronësi Industriale .................................................................................................. 146
71. Inspektorati i Tregut..................................................................................................................... 147
72. Agjencia e Kosovës për Akreditim ............................................................................................... 148
4
73. Agjencia për Arsim dhe Aftësim Profesional ............................................................................... 149
74. Autoriteti Kombëtar i Kualifikimeve ............................................................................................ 150
75. Agjencia e Kosovës për Eficiencë të Energjisë ............................................................................. 151
76. Shërbimi Gjeologjik i Kosovës ...................................................................................................... 152
77. Agjencia Pyjore e Kosovës............................................................................................................ 153
78. Agjencia për Zhvillimin e Bujqësisë .............................................................................................. 154
79. Agjencia për Shërbimet e Navigacionit Ajror ............................................................................... 155
BURIMET ................................................................................................................................................... 157
5
LISTA E SHKURTESAVE
AKP Agjencia Kosovare e Privatizimit
AKK Agjencia Kundër Korrupsionit
AMKMK Agjencia për Menaxhimin e Komplekseve Memoriale
AMMK Agjencia për Mbrojtjen e Mjedisit e Kosovës
ANJF Agjencia për Ndihmë Juridike Falas
ASHMDHP Agjencia Shtetërore për Mbrojtjen e të Dhënave Personale
ASHAK Akademia e Shkencave dhe e Arteve e Kosoves
ARKEP Autoriteti Rregullativ i Komunikimeve Elektronike dhe Postare
ARH Autoriteti Rregullativ i Hekurudhave
AAC Autoriteti i Aviacionit Civil
AQP Agjencia Qendrore e Prokurimit
ARBK Agjencia e Regjistimit të Bizenseve e Kosovës
ARC Agjencia e Regjistrimit Civil
ASHI Agjencia për Shoqërinë e Informacionit
ASK Agjencia e Statistikave e Kosovës
ASHNA Agjencia për Shërbimet e Navigimit Ajror
AUV Agjencia e Ushqimit dhe Veterinarisë
AZHB Agjencia për Zhvillimin e Bujqësisë
BQK Banka Qendrore e Kosoves
FKPK Fondi i Kursimeve Pensionale të Kosovës
IAP Institucioni i Avokatit të Popullit
IGJK Instituti Gjyqësor i Kosovës
IKAP Instituti i Kosovës për Administratë Publike
KGJK Këshilli Gjyqësor i Kosovës
KPK Këshilli Prokurorial i Kosoves
KKTK Këshilli i Kosovës për Trashegimi Kulturore
KPMSHC Këshilli i Pavarur Mbikqyrës për Shërbimin Civil të Kosovës
KPMM Komisioni i Pavarur i Minierave dhe Mineraleve
KQZ Komisioni Qendror i Zgjedhjeve
KRPP Komisioni Rregullativ i Prokurimit Publik
KPM Komisioni i Pavarur i Mediave
OSHP Organi Shqyrtues i Prokurimit
PZAP Paneli Zgjedhor për Ankesa dhe Parashtresa
RTK Radio Televizioni i Kosovës
SHSK Shërbimi Sprovues i Kosovës
SHKK Shërbimi Korrketues i Kosovës
ZAP Zyra e Auditorit të Përgjithshëm
ZRrE Zyra e Rregullatorit për Energji
6
PËRMBLEDHJE EZEKUTIVE Institucionet dhe agjencitë që funksiojnë në kuadër të Kuvendit dhe Qeverisë së Kosovës janë
themeluar ndër vite pa pasur një kornizë ligjore e cila do të vendoste disa rregulla dhe parime
bazë të cilat do të aplikoheshen për të gjitha këto institucione dhe agjenci. Pra, sot nuk ka
rregulla bazike kornizë sa i përket themelimit, organizimit, mbikëqyrjes, llogaridhënies,
mandatit, qeverisjes dhe reformimit apo përfundimit të mandatit të institucioneve dhe agjencive
të Kuvendit dhe Qeverisë së Kosovës. Si pasojë e kësaj, të gjitha institucionet dhe agjencitë janë
themeluar ndaras, rast pas rasti dhe kështu është krijuar një numër i madh i institucioneve dhe
agjencive. Kuvendi i Kosovës ka themeluar më shumë se 30 institucione dhe agjenci të pavarura,
rregullatore dhe ekzekutive derisa Qeveria ka themeluar 46 organe qendrore si pjesë të një numri
të ministrive të linjës. Neni 142 i Kushtetutës së Kosovës i ka dhënë kompetencë të gjërë
Kuvendit të Kosovës për të themeluar agjenci rregullatore dhe ekzekutive, praktikë e cila nuk
është në vijë me praktikat e vendeve të BE-së dhe OECD-së. Ky fakt e ka zvogëluar apo ulur
rëndësinë e ndarjes së pushteteve në Kosovë në mes të Kuvendit si organ legjislativ dhe Qeverisë
si organ ekzekutiv dhe ka bërë që mos te ketë një mbikëqyrje apo kontroll adekuat mbi
perfomancën e këtyre trupave. Si pasojë e kësaj, nuk ka tipologji të qarta të agjencive në Kosovë
dhe sot ekzistojnë më shumë se 20 koncepte me të cilat përshkruhet statusi i këtyre agjencive në
ligjet që i kanë themeluar ato. Po ashtu, ka munguar një koordinim në mes të Kuvendit dhe
Qeverisë sa i përket themelimit dhe kontrollit të agjencive që ka kontribuar në rritjen e numrit të
tyre.. Shumë nga agjencitë e Qeverisë sot kanë ekzistuar më herët si departamente të ministrive
kurse më vonë janë shndërruar në agjenci derisa disa agjenci dhe departamente ministrore sot
krijojnë duplifikim të roleve dhe përgjegjësive në mes tyre.
Shumica e institucioneve dhe agjencive të Kuvendit qeverisen nga organe kolegjiale dhe me
numër të ndryshëm të anëtarëve, nga tre më së paku deri në 13 anëtarë, me kushte të ndryshme
për të qenë anëtar dhe me mandate të ndryshme. Edhe institucionet dhe agjencitë e Kuvendit
quhen të pavarura, bordet në shumë prej tyre propozohen nga Qeveria dhe emërohen në Kuvend.
Ndërsa në rastet kur anëtarët e bordit zgjedhen me konkurs të hapur, në procesin e intervisimit
nuk sigurohet pjesëmarrje e personave nga jashtë si nga jeta akademike, shoqëria civile, ekspert
të jashtëm, etj. Sa i përket strukturës së organizimit të brendshëm në këto institucione dhe
agjenci, disa organizohen në dy, tri apo katër nivel por pa linja të qarta të llogaridhënies në mes
të niveleve. Statusi ligjor nuk është i definuar në shumë prej institucioneve dhe agjencive të
pavarura dhe nuk janë gjetur agjenci të cilat kanë mandat të përkohshëm të cilat janë themeluar
për të kryer një mandat të caktuar për një periudhë kohore të caktuar. Po ashtu, nuk ekziston një
analizë kost-benefit si para krijimit të institucionit apo agjencisë ashtu edhe gjatë mandatit të
agjencisë për të parë nëse agjencia apo institucioni në fjalë duhet të vazhdojë mandatin, të
reformohet apo edhe të shuhet. Institucionet dhe agjencitë e pavarura në kuadër të Kuvendit kanë
linjë të pavarur buxhetore derisa agjencitë apo organet qendrore në kuadër të ministrive e kanë
buxhetin në kuadër të buxhetit të ministrisë. Sidoqoftë, në disa prej institucioneve dhe agjencive
sidomos të atyre të pavarura nuk tregohet se kush e propozon buxhetin dhe cili është ligji i
aplikueshëm për ndarjen dhe shpenzimin e buxhetit.
Ligji për Shërbimin Civil nuk aplikohet në disa institucione dhe agjenci të pavarura të Kuvendit
derisa disa agjenci apo organe qendrore të Qeverisë nuk e aplikojnë ligjin në tërësinë e
institucionit. Në disa raste, drejtorët e përgjithshëm të këtyre trupave me një pjesë të nëpunësve
nuk i nënshtrohen Ligjit për Shërbimin Civil. Në përgjithësi në institucione dhe agjenci të
pavarura të Kuvendit por edhe agjencive të Qeverisë verëhet një tendencë për mos aplikim të
Ligjit për Shërbimin Civil në mënyrë që të ketë një pavarësi më të madhe në rekrutim të
7
personelit dhe mundësi për rregullim të pagave. Bazuar në të dhënat aktuale për numrin e
punëtorëve, institucionet dhe agjencitë e Kuvendit të Kosovës kanë rreth 4,634 të punuësuar,
agjencitë apo organet qendrore ndaras nga ministritë kanë rreth 15,123 të punësuar (përfshirë
Policinë e Kosovës) derisa vetëm ministritë kanë rreth 11,937 të punësuar. Sa i përket aplikimit
të katalogut të vendeve të punës në shërbimin në institucionet dhe agjencitë e pavarura të
Kuvendit, rreth 14 të tilla nuk e zbatojnë atë, një numër prej 15 janë në proces të përshtatjes dhe
pjesërisht e zbatojnë katalogun derisa vetëm tri nga numri prej 32 e kanë zbatuar atë.
Institucionet dhe agjencitë e pavarura në kuadër të Kuvendit aplikojnë nivele të ndryshme të
pagave të cilat nuk kanë një bazë të duhur ligjore. Në disa raste, niveli i pagës së anëtarëve të
bordit është i përcaktuar me ligjin që e themelon institucionin e në disa raste niveli i pagës
propozohet nga Komisioni për Buxhet dhe Financa i Kuvendit të Kosovës dhe vendoset në
Kuvend të Kosovës. Në mungesë të ligjit apo ligjeve adekuate për paga për kategori të
nëpunësve, bordet në disa raste i kanë caktuar me akte nënligjore pagat e personelit civil në
institucionin apo agjencinë përkatëse. Në administratën publike ka raste kur një pozitë e njëjtë
paguhet ndryshe në Qeveri e ndryshe në institucion apo agjenci të pavarur dhe në përgjithësi nuk
vlenë parimi “punë e njejtë-pagë e njëjtë”. Pastaj, përveq pagave ekzistojnë edhe një numër i
madh i vendimeve pa bazë të qartë ligjore me anë të të cilave janë përcaktuar shtesa të ndryshme
mbi pagën bazë.
Sa i përket llogaridhënies dhe raportimit, nuk ka linja të qarta të llogaridhënies në institucionet
dhe agjencitë e pavarura dhe në disa organe qendrore apo agjenci në kuadër të Qeverisë. Disa
institucione dhe agjenci të pavarura të Kuvendit nuk e kanë të definuar me ligj raportimin në
Kuvend, disa prej tyre raportojnë praktikisht në Kuvend, disa e dërgojnë raportin vetëm për
njoftim derisa ka të tilla që e kanë të definuar raportimin por nuk raportojnë në Kuvend. Në
Kuvend të Kosovës nuk ka një dokument i cili tregon se cila agjenci raporton në cilin komision
por kjo është zhvilluar vetëm si praktikë dhe ekziston vetëm një person në Kuvend të Kosovës si
koordinator me institucione dhe agjenci të pavarura. Në Kuvend të Kosovës nuk ka rregulla të
përcaktuara që definojnë ndonjë masë apo sanksion për bordin të cilit nuk i miratohet raporti
vjetor. Si pasojë e kësaj, ka institucione dhe agjenci të pavarura, raporti vjetor i të cilave
miratohet në komision por jo në seancë, ka institucione dhe agjenci, raportet e të cilave nuk
miratohen në komision por miratohen në seancë dhe ka agjenci, raportet e të cilave nuk
miratohen as në komision dhe as në seancë. Sa i përket agjencive qeveritare, 13 nga 46 nuk e
kanë të definuar në ligj raportimin apo hartimin e raportit vjetor si rrjedhojë nuk dihet nëse
raportojnë te Ministri, në Qeveria apo asnjëren; 26 nga 46 nuk i kanë publike raportet vjetore
derisa 16 nga 46 nuk kanë faqe zyrtare.
8
PJESA 1: RISHIKIMI I INSTITUCIONEVE DHE AGJENCIVE TË PAVARURA
DHE ORGANEVE QENDRORE TË QEVERISË
1. HYRJE Qëllimi i këtij raporti i cili është përgatitur nga Ministria e Adminstratës Publike (MAP) me
mbështetje të SIGMA-s, është të paktën i dyfishtë:
Të shërbejë si një informacion i plotë mbi të gjitha institucionet dhe agjencitë nën
Kuvendin dhe Qeverinë duke analizuar elementë të themelimit, organizimit, pagave,
marrëdhënies së punës dhe llogaridhënies. Pastaj, ky rishikim mund t’i shërbejë Qeverisë
për të lansuar rishikimin funksional të agjenive të caktuara bazuar në analizë pasi që është
theksuar nga raporte të ndryshme se struktura administrative në Kosovë është e
fragmentuar dhe nuk ka linja të qarta të llogaridhënies. Raporti për Kosovën i vitit 2015 i
Komisionit Evropian ka theksuar nevojën e një rishikimi të të gjithë trupave të pavarur në
Kosovë dhe po ashtu takimi i Grupit të Veçantë për Reformën e Administratës Publike i
mbajtur në Nëntor 2015 kishte ri-theksuar nevojën që Qeveria të bëjrë një rishikim të të
gjithë trupave të pavarur në administratën publike në Kosovë.
Të gjeturat dhe rekomandimet e këtij rishikimi do të shërbejnë si informata gjatë draftimit
të koncept dokumenteve dhe tri ligjeve, Ligjit për Shërbimin Civil, Ligjit për Pagat që
realizohen nga Buxheti i Kosovës dhe Ligjit për Organizimin e Administratës Publike
Nevoja për një rishikim të tillë dhe për implementim të rekomandimeve të rishikimit është
përsëritur edhe në raportin e vitit 2016 të Komisionit Evropian për Kosovën.
Raporti është i strukturuar rreth dy pjesëve kryesore: pjesa analitike dhe pjesa përshkruese. Pjesa
analitike ofron një analizë krahasuese të institucioneve dhe agjencive në Kosovë dhe ofron
shembuj ndërkombëtar në aspekt të rregullimit dhe menaxhimit të institucioneve mbikëqyrës dhe
agjencive të Qeverisë. Pjesa analitike përfundon me të gjeturat apo përfundimet dhe
rekomandimet përcjellur nga një udhërrëfyes i cili trajtohen çështjen se si duhet të adresohen
rekomandimet e rishikimit për të dhënë efektet më të mira për një racionalizim të strukturës së
administratës publike në Kosovë. Pjesa përshkruese elaboron secilën agjenci të themeluar nga
Kuvendi apo Qeveria e Kosovës.
Raporti liston 32 institucione dhe agjenci të pavarura të Kuvendit dhe 46 organe qendrore dhe
trupa në kuadër të ministrive të linjës së Qeverisë së Kosovës. Sa i përket pjesës së institucioneve
dhe agjencive të Kuvendit, raporti nuk përfshinë disa organe (borde) të cilat nuk kanë edhe
pjesën e administratës, pra stafin, pagat, organizimin, por janë vetëm grup anëtarësh të emëruar
nga Kuvendi1. Po ashtu, raporti njeh faktin e transformimit të Agjencisë Kosovare të Pronës
(AKP) në Agjencinë për Verifikim dhe Krahasim të Pronës. Sipas Ligjit për këtë agjenci, stafi,
buxheti dhe elementë tjerë do të transferohen në agjencinë e re dhe me këtë ligj janë shfuqizuar
rregulloret e UNMIK-ut me të cilat është themeluar AKP dhe Ligji i Kuvendit për AKP-në. Në
aspektin e organeve qendrore apo trupave në kuadër të Qeverisë (si pjesë e disa ministrive të
linjës), raporti nuk përfshinë disa organe që ofrojnë shërbime publike si qendrat spitalore në
kuadër të Ministrisë së Shëndetësisë, një numër të instituteve në kuadër të Ministrisë së Arsimit,
1 Këto organe janë: Këshilli Kombëtar i Shkencës, Bordi Këshilldhënës për Mbrojtjen e Mjedisit dhe Komisioni për Dhënien e Provimit të Jurisprudencës.
9
Shkencës dhe Teknologjisë dhe disa trupa apo organe të artit dhe muzikës në kuadër të
Ministrisë së Kulturës, Rinisë dhe Sportit.
Qendra Klinike Universitare e Kosovës dhe pjesët e saj në kuadër të Ministrisë së Shëndetësisë,
disa Institute si Institutin Albanologjik, atë të Pedagogjisë, etj në kuadër të Ministrisë së Arsimit,
Shkencës dhe Teknologjisë dhe si Teatri Kombëtar, Baleti, Ansambli Kombëtar dhe të tjera në
kuadër të Ministrisë së Kulturës, Rinisë dhe Sportit.2
(Ky raport është hartuar me mbështetje të programit SIGMA 3)
2 Siq janë Qendra Klinike Universitare e Kosovës dhe njësitë tjera në kuadër të shërbimit, Instituti Pedagogjik, Instituti Albanologjik, Instituti i Historisë, Universitet publike, Teatri Kombëtar, Baleti, Ansambli Kombëtar, Galeria e Arteve, Filarmonia e Kosovës, Qendra Kinematografike, etj. 3 SIGMA është një iniciativë e përbashket e OECD dhe BE-së, kryesisht e financura nga BE.
10
2. PËRVOJAT NDËRKOMBËTARE NË RREGULLIMIN DHE MENAXHIMIN
E INSTITUCIONEVE MBIKËQYRËSE DHE AGJENCIVE QEVERITARE
Kjo pjesë paraqet përvojat relevante ndërkombëtare për themelimin dhe qeverisjen e
institucioneve mbikëqyrëse dhe agjencive qeveritare, dhe jep një përshkrim të përgjithësuar të
trendeve të fundit në optimizmin e strukturave organizative dhe të menaxhimit në Bashkimin
Evropian (BE) dhe në nivel kombëtar në një pikëpamje krahasuese. Një dallim i rëndësishëm
është bërë në mes të institucioneve të pavarura mbikëqyrëse (ndonjëherë të quajtura organe
mbikëqyrëse) dhe agjencive qeveritare gjysmëautonome (rregullatore, ekzekutive apo
këshillimore) që mund të ndryshojnë në mënyrë të konsiderueshme në aspektin e dimensioneve
dhe nivelit të autonomisë së tyre, por të gjitha kanë si emërues të përbashkët atë se janë
drejtpërdrejt përgjegjës ndaj qeverisë.
2.1. Shpjegimi i krijimit së institucioneve (gjysmë) të pavarura
mbikëqyrëse dhe agjencive qeveritare dhe dhënia e një tipologjie për
kategorizimin e tyre
Ekziston një trend afatgjatë global në ngritjen e institucioneve të pavarura mbikëqyrëse për të
siguruar mbikëqyrje të jashtme të pushtetit politik apo administrativ dhe llogaridhënien e tij ndaj
legjislativit apo qytetarëve. Proceset e shtetndërtimit, modernizimit dhe aderimit në BE shpesh
përfshijnë krijimin dhe forcimin e organeve të tilla, për shembull, institucionet e kontrollit të
lartë, institucionet e avokatit të popullit, autoritetet e kundërkorrupsionit ose komisionet e të
drejtave të njeriut. Ato duhet të veprojnë si “roja” të qeverisjes së mirë ose “vrojtues” të interesit
publik brenda një sistemi të qeverisjes demokratike që funksionon mirë. Në mënyrë që të
zbatojnë mandatet e tyre, institucionet mbikëqyrëse zakonisht kanë kompetenca për të hetuar dhe
raportuar mbi çështje specifike, ato mund të adresojnë ankesat për sjellje të pahijshme në detyrë
publike apo shkeljeve të mundshme të akteve ligjore, si dhe të japin këshilla se si mund të
përmirësohet situata ekzistuese. Këto institucione mund të gjenden brenda degës legjislative apo
ekzekutive të pushtetit, duke gëzuar shkallë të ndryshme të pavarësisë dhe marrëdhënie të
ndryshme me institucionet e tjera shtetërore. Megjithatë, ka pak kërkime krahasuese mbi
themelimin dhe funksionimin e këtyre institucioneve.
Një tjetër trend i rëndësishëm që tërhoqi më shumë vëmendjen akademike ishte krijimi dhe
menaxhimi i agjencive qeveritare gjysmëautonome. Në vitet 1980 deri 2000 ka pasur një rritje të
konsiderueshme në numrin e këtyre agjencive në administratën publike evropiane. Meqenëse
veprojnë sipas parimit të barazisë dhe pavarësisë nga qeveria qendrore, ato mund të angazhohen
në detyra të ndryshme ekzekutive, rregullatore dhe këshillimore apo ofrim të shërbimeve
publike. Ato zakonisht veprojnë brenda degës ekzekutive të pushtetit dhe në kuadër të një
zinxhiri qeveritar të drejtimit dhe llogaridhënies, që u mundëson atyre për të kontribuuar në
realizimin e synimeve të politikave të qeverisë dhe t’i raportojnë ministrive amë në mënyrë që
ministrat e tyre të mund të japin llogari për performancën (financiare dhe jofinanciare) e
agjencisë në parlament në mënyrën e duhur.
Në shumicën e vendeve evropiane krijimi i agjencive ka ndodhur në njëfarë mënyre ad hoc, duke
ndjekur qasjen nga rasti në rast. 4 Prandaj, nuk ka asnjë model të vetëm për agjenci 4 S. van Thiel, K. Verhoest, G. Bouckaert and P. Lægreid (2011), Lessons and Recommendations for the Practice of
Agencification: a Policy Brief for Governments in Europe and Beyond. COST Office: http://bit.ly/2fNIizg
11
gjysmëautonome në Evropë, pasi shumë lloje të ndryshme të agjencive janë ngritur në
administratat publike të ndryshme evropiane, në varësi të traditave të tyre juridiko-administrative
apo përzgjedhjeve politike. Pasi që ky trend i agjencifikimit është bazuar në doktrinën e
Menaxhimit të ri publik (MRP), është e mundur që të identifikohen veçoritë e mëposhtme të
përbashkëta të agjencive gjysmëautonome5:
Agjencitë janë organe të së drejtës publike të ngritura sipas një instrumenti të së drejtës
publike (Kushtetuta, legjislacioni apo akte të tjera ligjore) dhe jo organe të së drejtës
private të themeluara në bazë të një instrumenti të së drejtës private (p.sh. aktet ligjore
për shoqëritë aksionare);
Ato kanë njëfarë kapaciteti për vendimmarrje autonome rreth politikave ose
menaxhimit;
Ato për nga aspekti strukturor janë të ndara nga qeveria dhe organizatat e tjera
qendrore (kjo përjashton ministritë dhe departamentet qeveritare nga përkufizimi i
agjencisë);
Ato formalisht janë nën të paktën njëfarë kontrolli të anëtarëve të kabinetit (qeveria apo
ministritë e saj). Prandaj, institucionet e pavarura shtetërore që janë përgjegjëse vetëm
dhe drejtpërdrejt ndaj parlamentit ndonjëherë nuk quhen agjenci;
Ata kanë disa resurse (financiare dhe të personelit) të vetat.
Bazuar në tri veçoritë e këtyre agjencive (distanca e tyre nga qeveria qendrore, niveli i
autonomisë dhe statusi ligjor), është e mundur që të jepet një kategorizim në bazë të llojeve më të
zakonshme të agjencive. Tabela 1 më poshtë jep një klasifikim të agjencive gjysmëautonome me
disa shembuj në nivel kombëtar dhe të BE-së. Agjencitë “Hapat e radhës” në Mbretërinë e
Bashkuar (MB), të cilat janë pjesë e departamenteve qeveritare (shih pjesën 5 më poshtë), shpesh
perceptohen të përputhen më së miri me kategorinë 1 të definicionit të agjencisë. Agjencitë e
kategorisë 2 zakonisht veprojnë plotësisht jashtë sistemit hierarkik të qeverisë qendrore dhe
gëzojnë më shumë autonomi (p.sh. organet publike që nuk janë në kuadër të departamenteve në
Mbretërinë e Bashkuar). Organizatat e kategorisë 3 janë organe korporative (korporata apo
kompani), por themelimi dhe funksionimi i tyre është jashtë fushëveprimit të këtij raporti.
Megjithatë, nuk ka bashkërendim në mes të këtyre llojeve të agjencive dhe funksioneve të tyre -
organet e ndryshme mund të kryejnë funksione të ndryshme në praktikë.
Tabela 1. Kategorizimi i agjencive gjysmë-autonome
Kategoria Përkufizimi Shembuj
1 Organizatë, njësi apo organ
gjysmë-autonom (shpesh pa
pavarësi ligjore) me njëfarë
autonomie menaxheriale
Agjencitë “Hapat e radhës” (MB), agjencitë
qeveritare dhe agjencitë nën ministri
(Lituani), agjencitë ekzekutive të Komisionit
(BE)
2 Organizatë/organ ligjërisht i
pavarur (në bazë të statuteve) me
autonomi menaxheriale
Organet publike që nuk janë në kuadër të
departamenteve (MB), institucionet jo-
fitimprurëse publike të cilat ekzekutojnë
funksione të administratës publike (Lituani),
5 K. Verhoest, P. G. Roness, B. Verschuere, K. Rubecksen and M. MacCarthaigh (eds) (2010), Autonomy and Control of State Agencies: Comparing States and Agencies. Basingstoke: Palgrave Macmillan, 17-18.
12
agjencitë e decentralizuara të BE-së (BE)
3 Organizatë private apo e të drejtës
privatee themeluar nga apo në
emër të qeverisë (si një fondacion
apo korporatë, kompani apo
ndërmarrje)
Korporatat publike (MB), kompanitë
shtetërore apo fondacionet (Lituani),
partneritetet publike private (BE)
Burimi: kategorizimi bazuar në van Thiel dhe CRIPO team, ‘The rise of executive agencies:
comparing the agencification of 25 tasks in 21 countries”.
Një kategorizim tjetër është i mundur në qoftë se shikohen funksionet e kryera nga agjencitë.
Agjencitë qeveritare mund të ndahen në mënyrë të qartë në agjenci rregullatore, të cilat shpesh
rregullojnë veprimtaritë ekonomike në tregjet e liberalizuara, agjenci ekzekutive, të cilat zbatojnë
programet qeveritare dhe ofrojnë shërbime publike grupeve të ndryshme shënjestër, dhe agjenci
këshillimore/kërkimore, të cilat ofrojnë evidenca dhe këshilla për ministritë dhe hisetarët e tjerë
të politikave. Ka disa agjenci hibride ose shumëqëllimëshe, që kryejnë një miks të detyrave të
ndryshme dhe shpesh i raportojnë më shumë se një drejtuesi parësor. Megjithatë, është e vështirë
për të gjetur përkufizime të qarta të llojeve të ndryshme të agjencive dhe klasifikimeve të tyre
sipas detyrave të tyre parësore apo dytësore në shumicën e vendeve evropiane.
2.2. Autonomia dhe kontrolli - gjetja e baraspeshës së duhur për
institucionet mbikëqyrëse dhe agjencitë qeveritare
Autonomia është një koncept shumëdimensional dhe baraspesha e drejtë midis autonomisë së
plotë dhe kontrollit nga organi mbikëqyrës varet nga rasti specifik. Megjithatë, për institucionet
mbikëqyrëse argumenti themelor është ruajtja e sistemit të kontrollit dhe baraspeshimit: së
bashku me legjislativin, ekzekutivin dhe gjyqësorin, institucionet e pavarura mbikëqyrëse duhet
të kufizojnë ndikimet politike apo administrative pa vend, për të siguruar mbikëqyrje jo-partiake
të performancës së qeverisë dhe për të rritur llogaridhënien ndaj legjislaturës dhe shoqërisë.
Për agjencitë qeveritare, ka arsyeshmëri të shumta për njëfarë shkalle të autonomisë. Ato
kryesoret përfshijnë:
Nevoja për delegimin e detyrave rregullatore te agjencitë e pavarura rregullatore për të
shmangur ndikimin politik apo kapjen nga të rregulluarit (bizneset), dhe për të siguruar
besueshmërinë e vendimeve rregullatore me kalimin e kohës;
Ndarja e bërjes së politikave dhe zbatimit, që ia lejon ministrive dhe departamenteve
qeveritare të përqendrohen më mirë në detyrat e hartimit të politikave (duke përfshirë
monitorimin dhe vlerësimin e politikave qeveritare), ndërsa agjencitë (më së shpeshti
ekzekutive) specializohen për livrimin e politikave dhe shërbimeve të qeverisjes;
Fleksibiliteti më i madh menaxherial i operacioneve të agjencisë (ekzekutive ose
rregullatore). Futja e më shumë praktikave të ngjashme me ato të biznesit dhe të
menaxhimit të bazuar në rezultate (në krahasim me ato që aplikohen në burokracinë
tradicionale qeveritare) mund të sjellë efiçencë të rritur dhe përmirësim të cilësisë së
shërbimeve për klientët.
13
Dimensionet e mëposhtme të autonomisë duhet të konsiderohen individualisht për secilin
institucion, për të siguruar që niveli i autonomisë i përgjigjet detyrave të cilat agjencia pritet t’i
kryejë.
Pavarësia ligjore, duke siguruar që institucionet shtetërore funksionojnë në bazë të
ligjeve statutore dhe, nëse është e nevojshme, u besohen kompetenca kuazi-gjyqësore
(sidomos në rastin e institucioneve të pavarura mbikëqyrëse dhe disa agjencive
rregullatore);
Pavarësia financiare, duke siguruar që këto institucione apo agjenci janë të pajisura
me fonde të mjaftueshme për të kryer funksionet e tyre në mënyrë adekuate;
Pavarësia e bartësve të institucioneve shtetërore, duke siguruar që kandidatët për
detyrë publike plotësojnë kualifikimet e caktuara dhe emërimet e tyre janë
transparente dhe meritore, si dhe se bartësit e detyrës publike janë të lirë të punojnë
pa frikën e shkarkimit për shkaqe politike dhe arbitrare;
Autonomia menaxheriale, e cila mund të ndahet në autonominë e menaxhimit të
resurseve njerëzore (aftësia e një agjencie, pa ndërhyrje nga juridiksioni i lartë, për të
marrë vendime në lidhje me rregullat e përgjithshme për përcaktimin e nivelit të
pagave, kushtet për promovimin, vlerësimin, emërimin dhe tkurrjen e personelit, si
dhe për të marrë vendime në mënyrë të pavarur në lidhje me nivelin e pagës,
promovimin, vlerësimin, emërimin dhe shkarkimin e punonjësve të caktuar) dhe
autonominë e menaxhimit financiar (në lidhje me aftësinë për të marrë kredi, për të
caktuar tarifat për shërbimet ose produktet e veta, ose për të zhvendosur resurset
financiare ndërmjet të linjave të ndryshme buxhetore);
Autonomia e politikave, e cila është shkalla në të cilën institucionet dhe agjencitë
(shpesh rregullatore) janë në gjendje për të vendosur rregulla të veçanta, për të
zgjedhur instrumentet e duhura për livrimin e politikave pa miratimin e drejtuesve
parësorë politikë dhe për të marrë vendime ligjërisht të detyrueshme për palët e treta
që duhet të respektohen dhe të mbështeten nga organet ekzekutive ose të rregulluarit.
Arsyeshmëria për dhënien e dimensioneve dhe niveleve të ndryshme të autonomisë ndryshon
nga një lloj i agjencisë institucionale në tjetrin, në varësi të traditave juridike-administrative. Për
shembull, për shkak të funksioneve të tyre mbikëqyrëse institucionet e pavarura mbikëqyrëse
zakonisht fitojnë pavarësi të një brezi të gjerë ligjor dhe menaxherial nga qeveria, por ende
mund t’i nënshtrohen, për shembull, rregullave kyçe të shërbimit civil që nuk pengojnë
përmbushjen e mandatit të tyre. Nga ana tjetër, agjencitë ekzekutive shpesh gëzojnë më pak
autonomi, duke vepruar si organe të kategorisë së parë.
Dizajni i kornizave të përgjithshme organizative duhet të arrijë një baraspeshë të shëndoshë
midis autonomisë dhe llogaridhënies politike dhe administrative. 6 Pasi agjencitë qeveritare
veprojnë sipas parimit të barazisë dhe pavarësisë nga politikanët dhe nuk janë më pjesë e
hierarkisë ministrore, ato shpesh drejtohen dhe të kontrollohen ex post nga ministritë amë me
vendosjen e synimeve dhe objektivave, monitorimin dhe vlerësimin e performancës së agjencisë
dhe madje edhe duke aplikuar disa sanksione dhe shpërblime lidhur me rezultatet e performancës
6 OECD (2007), “Organising the Central State Administration: Policies & Instruments”, SIGMA Papers, No. 43, OECD
Publishing: http://bit.ly/2gGeBCc
14
së një agjencie. Për shembull, treguesit kyç të performancës mund të vendosen për menaxherët e
agjencive që mbahen llogaridhënës për arritjen e shënjestrave të caktuara në kuadër të kontrollit
të tyre (shih pjesën 4 më poshtë). Përveç kontrolleve ex post, kontrolli ex ante i orientuar drejt
inputeve dhe procedurave është ende i përhapur - veprime të ndryshme të agjencive duhet të
autorizohet nga ministritë amë apo autoritetet e tjera. Është me rëndësi që të zhvillohen dhe
aplikohen mekanizma të institucionalizuar për drejtim dhe kontroll, pasi në mungesë të këtyre
politikanët e tyre mund të jenë të prirë për t’u angazhuar në marrëdhënie të patronazhit dhe
ristrukturim të shpeshtë të agjencive që operojnë në fushat e tyre të politikave për të arritur
synimet e tyre politike.
Për më tepër, planet vjetore të punës dhe raportet si të institucioneve mbikëqyrëse ashtu edhe të
agjencive qeveritare janë zakonisht në dispozicion për publikun e gjerë dhe shoshiten nga
organet legjislative, ndërkohë që performanca e tyre financiare dhe jofinanciare është i
nënshtrohet auditimit financiar apo të performancës. Këto instrumente mund të mbajnë agjencitë
llogaridhënëse ndaj parlament dhe qytetarëve, duke rritur kështu legjitimitetin e tyre.
Llogaridhënia e disa prej këtyre institucioneve (sidomos organeve të pavarura mbikëqyrëse dhe
agjencive rregullatore), gjithashtu mund të sigurohet nëpërmjet ankesave ndaj vendimeve dhe
rregulloreve të tyre në gjykata. Në mënyrë që të parandalohet kapja rregullatore, është gjithashtu
e mundur që të krijohen organe të posaçme shtetërore të ngarkuara me mbikëqyrjen e gërshetuar
të të gjithë rregullatorëve (p.sh. roli i luajtur nga Zyra e Shteteve të Bashkuara për Çështje
Informative dhe Rregullatore), ose të zhvillohen marrëveshje të veçanta për shqyrtim.
Tutje, në mënyrë që të kompensohet humbja e kontrollit të drejtpërdrejtë mbi agjencitë autonome
dhe për të përmirësuar llogaridhënien e tyre ndaj shoqërisë, ka pasur një shtim të bordeve
menaxhuese në strukturat qeverisëse të agjencive të ndryshme (kombëtare apo të BE-së), ku
interesat politike mund të baraspeshohen me interesat e tjera të përfaqësuara nga ekspertët ose
konsumatorët. Ka ndryshime të mëdha në rolet e bordit, funksionet dhe përbërjen në Evropë
(duke filluar nga bordet njëshkallëshe te shumëshkallëshe ose nga bordet ekzekutive te ato
joekzekutive). 7 Nëse bordet janë krijuar, është e rëndësishme që t’i kushtohet vëmendje
substanciale rolit, madhësisë, përbërjes, procedurave dhe aftësive të anëtarëve të tyre për të
siguruar funksionimin efektiv të tyre duke mos ndërhyrë në menaxhimin e përditshëm të
agjencive individuale. Bordet zakonisht krijohen për autoritetet rregullatore, por ndonjëherë lloje
të tjera të agjencive qeveritare (agjenci ekzekutive apo këshillimore) kanë borde apo organe të
tjera drejtuese (p.sh. këshilla drejtues).
2.3. Optimizimi i strukturave institucionale në administratat publike
evropiane
Pavarësisht nga fakti se agjencitë gjysmëautonome qeveritare kanë disa karakteristika të
përbashkëta, vetëm disa vende evropiane kanë zhvilluar modele të veçanta të agjencive ose
praktika të përbashkëta të menaxhimit (shih pjesën 4 dhe 5 më poshtë). Mungesa e modeleve
apo praktikave të njëtrajtshme nganjëherë krijon huti në mesin e qytetarëve, bizneseve dhe
hisetarëve të tjerë rreth rolit të këtyre agjencive, dhe gjeneron pyetje se si ato duhet të krijohen
7 S. Van Thiel (2015), “Boards of public sector organizations: a typology ëith Dutch illustrations“, International Journal of Public Sector Management, May.
15
apo të qeverisen më së miri. Prandaj, është e rëndësishme për të krijuar korniza të shëndosha
ligjore dhe administrative që rregullojnë funksionimin e agjencive të tilla.8
Gjithashtu, proceset e agjencifikimit ose eksternalizimi i detyrave tek agjencitë qeveritare
gjysmëautonome kanë prodhuar disa efekte negative, të tilla si një fragmentim në rritje të
administratës publike, sfida të bashkërendimit dhe linja të llogaridhënies në dobësim e sipër.9
Aftësia e ministrive për të zbatuar politikat e qeverisë varet nga aftësia e tyre për të drejtuar
agjencitë. Në Ballkanin Perëndimor, agjencitë nganjëherë gjithashtu përdoren për të anashkaluar
rregulloret ekzistuese administrative rreth, për shembull, procedurave të rekrutimit apo kufijve
të pagave. Përhapja e institucioneve të pavarura mbikëqyrëse gjithashtu mund të krijojë rreziqe
të mbikëqyrjes, mbivendosjes dhe barrës së tepërt të pajtueshmërisë për ministritë e qeverisë
dhe organet e tjera të sektorit publik, por ka shumë pak hulumtime rreth masës në të cilën këto
efekte janë materializuar. Këto probleme të koordinimit dhe fragmentimit në administratën
publike evropiane u theksuan sidomos gjatë krizës së fundit financiare dhe ekonomike. Si
reagim ndaj nevojës për konsolidim fiskal dhe reforma strukturore, shumë vende evropiane
(veçanërisht ato që janë prekur rëndë nga kriza) miratuan agjenda ambicioze për reforma. Ato jo
vetëm që kishin për synim uljen e shpenzimeve qeveritare, përqendrimin në produkte dhe
rezultate, shkurtimin e numrit të punonjësve të sektorit publik dhe përmirësimin e efikasitetit të
administratës publike, por po ashtu kanë pasur për qëllim racionalizimin e strukturave të
organizatave qeveritare të nivelit qendror. Nga institucionet dhe agjencitë u prit që të
performojnë në mënyrë më efektive dhe efikase në mënyrë që të kontribuojnë më mirë në
realizimin e politikave qeveritare apo synimeve legjislative.
Sipas anketës së vitit 2013 me përfaqësuesit e Rrjetit Evropian të Administratës Publike
(EUPAN), në mënyrë që të optimizohen strukturat e tyre institucionale qeveritë evropiane më së
shpeshti janë angazhuar në iniciativa të tilla si shkrirjet e organizatave qeveritare me organet e
sektorit publik, krijimi i qendrave të përbashkëta të shërbimeve ose bashkimi i strukturave dhe
funksioneve gjatë periudhës 2008-2013 (shih figurën 1). Vendet evropiane që u goditën më
rëndë nga kriza u përqendruan në shuarjen e organizatave qeveritare dhe organeve të sektorit
publik, si dhe në bashkimin e strukturave dhe funksioneve.10 Një analizë më specifike e kohëve
të fundit për reformat strukturore në administratën publike evropiane bëri të ditur se këto
ndryshime zakonisht kanë pasur për qëllim zvogëlimin e kostove operacionale, përmirësimin e
kënaqshmërisë së qytetarëve dhe bizneseve me shërbimet publike dhe bërjen e punës së
nëpunësve civilë më efikase. Në shumicën e anëtarëve të EUPAN (13 nga 23 vende), reformat
strukturore u nisën si pjesë e strategjive apo programeve kombëtare, ndërsa në tri vende (Italia,
Greqia dhe Letonia) ndryshimet e tilla organizative ishin të përcaktuara në dokumentet ligjore.11
Kjo tregon se reformat organizative ishin perceptuar si një mjet për zbatimin e strategjive
kombëtare apo agjendave politike dhe legjislative.
8 OECD (2007), “Organising the Central State Administration: Policies & Instruments”, SIGMA Papers, No. 43, OECD Publishing. 9 G. Hammerschmid, S. Van de Ëalle, R. Andreës, P. Bezes (eds) (2016), Public Administration Reforms in Europe: The Vieë from the Top, Edëard Elgar Publishing Limited. 10 Për shembull, në kombinim me masa të tjera, Italia prezantoi bashkimin e organeve me detyra të ngjashme. 11 EUPAN (2014), Structural Reforms ëithin Public Administration: http://bit.ly/2fNR40c
16
Një anketë me zyrtarët ekzekutivë evropianë të sektorit publik, që u zbatua në vende të ndryshme
evropiane nga viti 2012 deri në vitin 2015, në masë të madhe ka konfirmuar opinionet e
përfaqësuesve të EUPAN-it. Në kontekstin e krizës, agjencifikimi (nota mesatare prej 2.9 në një
shkallë nga 1 deri në 7) ishte trendi i dytë më pak i rëndësishëm i reformave të administratës
publike (pas privatizimit) në Evropë në nivel organizativ. Të anketuarit sugjeruan se
transparenca dhe qeverisja e hapur (nota 5.3), bashkëpunimi dhe bashkëveprimi (5.3) ishin
nismat më të popullarizuara për reforma në organizatat e tyre. Shkrirjet e organizatave qeveritare
(4.0) janë gjetur të jenë të rëndësishme vetëm në disa vende evropiane, veçanërisht në Portugali
dhe Holandë.12
Grafi 1. Nismat për të optimizuar strukturat institucionale në administratat publike evropiane, 2008-2013
Burimi: një anketë me anë të internetit me pjesëmarrës të Rrjetit Evropian të Administratës Publike (EUPAN) nga
Shtetet Anëtare të BE-së dhe vendeve të tjera evropiane (vendet e asociuara, vendet kandidate dhe vendet e tjera të
Ballkanit Perëndimor), kryer nga presidenca lituaneze në fund të 2013, N = 35.
12 K. Huxley, R. Andreës, G. Hammerschmid and S. Van de Ëalle (2016), Public administration reforms and
outcomes across countries and policy areas, in G. Hammerschmid, S. Van de Ëalle, R. Andreës, P. Bezes (eds) Public
Administration Reforms in Europe: The Vieë from the Top, Edëard Elgar Publishing Limited, p. 263.
17
Tabela 2. Trende të përzgjedhura të reformës së administratës publike në Evropë, 2012-2015 (në shkallën
prej 1 deri në 7, ku 7 nënkupton rëndësinë më të madhe)
Reforma Mesatarja e
mostrës (N =
17)
Mesatarja e
MB-së
Mesatarja e
Lituanisë
Transparenca dhe qeveria e hapur 5.3 5.5 4.4
Bashkëpunimi dhe bashkëveprimi 5.3 5.1 4.6
Qeverisja digjitale apo e-qeverisja 5.2 5.3 4.5
Përqendrimi në produkte dhe rezultate 5.2 5.7 5.1
Orientimi ndaj klientit 4.9 4.9 5.2
Tkurrja e sektorit public 4.8 5.7 5.2
Partneritetet dhe aleancat strategjike të
jashtme
4.5 5.1 3.3
Shkrirjet e organizatave qeveritare 4.0 4.1 3.8
Shtrirja e rregullimit shtetëror në fusha të
reja
3.5 2.7 4.1
Krijimi i agjencive autonome apo
korporatizimi
2.9 3.5 2.4
Privatizimi 2.5 3.1 1.7
Burimi: K. Huxley, R. Andreës, G. Hammerschmid and S. Van de Ëalle (2016), Public administration reforms and
outcomes across countries and policy areas, in G. Hammerschmid, S. Van de Ëalle, R. Andreës, P. Bezes (eds)
Public Administration Reforms in Europe: The Vieë from the Top, Edëard Elgar Publishing Limited, p. 262.
Pjesa tjetër e seksionit përshkruan më tej tendencat për optimizim në nivel të BE-së dhe në disa
vende të përzgjedhura evropiane (në MB dhe Lituani). Analiza tregon se gjersa institucionet e
BE-së dhe disa qeveri evropiane ishin të angazhuara në proceset e bashkimit strukturor,
Komisioni Evropian miratoi strategjinë për eksternalizim tek agjencitë ekzekutive (për dallim
nga qeveritë e MB-së dhe Lituanisë që ndoqën çagjencifikimin gjatë krizës financiare).
2.4. Koordinimi i themelimit dhe funksionimit të organeve të
decentralizuara dhe ekzekutive të BE
Ka disa lloje të ndryshme të agjencive në nivel të BE-së: Agjencitë e decentralizuara të BE-së,
agjencitë nën Politikën e përbashkët të sigurisë dhe mbrojtjes, agjencitë ekzekutive të Komisionit
Evropian dhe agjencitë dhe organet e EURATOM-it. Kjo pjesë merret vetëm me grupet më të
18
përgjithshme të agjencive të decentralizuara dhe agjencive ekzekutive të BE-së që kanë pësuar
disa ndryshime të rëndësishme të qeverisjes në disa vitet e fundit.
Agjencitë e decentralizuara të BE-së
Agjencitë e decentralizuara të BE-së janë ngritur nga Parlamenti Evropian dhe Këshilli i
Bashkimit Evropian në bazë të statutet themeltare për të kryer detyra të veçanta ligjore, teknike
ose shkencore. Këto agjenci qeverisen nga bordet (ndonjëherë me një strukturë me dyshkallëshe,
për shembull, e përbërë nga një bord i madh drejtues dhe një bord i vogël ekzekutiv) dhe
drejtorët.
Shumica e këtyre agjencive janë agjenci për mbështetje të politikave apo agjenci vendim-marrëse
bazuar në evidenca që i ofrojnë këshilla dhe shërbime hisetarëve dhe përfituesve të ndryshëm të
politikave. Disa prej këtyre shërbimeve mund të trajtohen si agjenci të bazuara në integritet (p.sh.
Agjencia Evropiane për të Drejtat Themelore), ndërsa agjencitë e tjera janë agjencitë rregullatore
(p.sh. Agjencia Evropiane për Barna). Në mënyrë që të bëhet dallim më i mirë në radhët e llojeve
të ndryshme të agjencive të specializuara në nivel të BE-së, Komisioni Evropian paraqiti
emëruesit e përbashkët për agjencitë rregullatore evropiane (shih Kutinë 1 më poshtë).
Kutia 1. Veçoritë e përbashkëta të agjencive rregullatore evropiane
Ndonëse nuk ka ndonjë përkufizim të rënë dakord përgjithësisht për termin “Agjenci
Rregullatore Evropiane”, për këto agjenci janë vendosur veçoritë e mëposhtme:
një agjenci rregullatore evropiane është një organ që qeveriset nga e drejta evropiane;
ajo është ngritur me një akt të legjislacionit sekondar (rregullore/veprim i
përbashkët/vendim);
ajo ka personalitetin e vet juridik;
ajo ndonjëherë ndërmerr vendime individuale ligjërisht detyruese për palët e treta;
ajo më së shpeshti merr kontribute financiare nga buxheti i Komunitetit;
ajo më së shpeshti është një organ i përhershëm me seli në një prej Shteteve Anëtare
të Bashkimit Evropian;
ajo ka autonomi financiare dhe administrative dhe është e pavarur në kryerjen e
misionit/detyrave të përcaktuara.
Burimi: http://bit.ly/2ggmfA0
Një nga zhvillimet e fundit institucionale në nivel të BE-së ishte futja e një qasjeje të përbashkët
për agjencitë e decentralizuara të BE-së (bazuar në parimet e përbashkëta, një udhërrëfyes të
zbatimit dhe monitorim). Në mungesë të një modeli të njëtrajtshëm për agjenci, krijimi i këtyre
agjencive ishte bërë duke shkuar nga njëri rasti në tjetrin. Deri në vitin 2011, rreth 30 agjenci të
decentralizuara të BE-së kanë funksionuar duke ndjekur rregullime të ndryshme të qeverisjes.
Me qëllim të përmirësimit të koherencës, efektivitetit, llogaridhënies dhe transparencës së këtyre
agjencive, Parlamenti Evropian, Këshilli i BE-së dhe Komisioni Evropian zhvilluan Qasjen e
19
Përbashkët për agjencitë e decentralizuara të BE-së në vitin 2012. Ndonëse ky dokument ka
status jodetyrues ligjor, institucionet e BE-së duhet të marrin parasysh dispozitat e këtij kuadri
institucional duke bërë analiza nga rasti në rast.13 Gjithashtu, dokumenti njohu specifikat e
agjencive individuale të decentralizuara dhe nevojën për të përshtatur dispozitat e këtij modeli
institucional bazuar në një analizë rast pas rasti.
Për shtrirjen e praktikave të ndryshme të menaxhimit nëpër agjenci të ndryshme të
decentralizuara, Qasja e Përbashkët ndaj agjencive të decentralizuara të BE-së përcakton një
numër faktorësh të qeverisjes nën titujt e mëposhtëm:
Roli dhe pozita e agjencive në arkitekturën institucionale të BE-së (përkufizimi dhe
klasifikimi i agjencive; krijimi dhe shuarja e agjencive; selia e agjencive dhe roli i vendit
nikoqir);
Struktura dhe menaxhimi i agjencive (bordi menaxhues, drejtori dhe organet tjera të
brendshme);
Veprimtaria e agjencive;
Programimi i aktiviteteve dhe resurseve;
Llogaridhënia, kontrollet dhe transparenca dhe marrëdhëniet me hisetarët.
Me qëllim të zbatimit të Qasjes së Përbashkët, Komisioni Evropian përgatiti një udhërrëfyes për
veprimet pasuese të Qasjes së Përbashkët me orare konkrete për nismat e planifikuara. Ky
dokument ka dhënë një inventar të të gjitha nismave (përfshirë veprimet prioritare dhe piketat) që
duhet të ndërmerren nga institucionet, agjencitë dhe shtetet e ndryshme anëtare të BE-së duke
vepruar në vijimësi të Qasjes së Përbashkët. Më konkretisht, ai theksoi pesë nisma prioritare: (i)
programin vjetor të punës; (ii) konfliktet e interesit; (iii) marrëveshjet e selisë; (iv) ABB/ABM
dhe treguesit kyç të performancës (shih Kutinë 2 më poshtë); dhe (v) udhëzimet/shabllonet për
vlerësime.14 Udhërrëfyes të ngjashëm mund të përvetësohen nga vendet e Ballkanit Perëndimor
duke racionalizuar strukturat e tyre institucionale dhe duke zbatuar kërkesat e reja ligjore.
Kutia 2. Udhëzimet e Komisionit për treguesit kyç të performancës
Për shembull, Udhëzimet e KE-së për treguesit kyç të performancës (TKP) për drejtorët e
agjencive të decentralizuara të BE-së kanë vendosur kërkesat për këta tregues. Sipas këtyre
udhëzimeve, TKP-të janë një tërësi e treguesve lidhur me performancën të cilët duhet të lejojnë
kryerjen e një vlerësimi efektiv të rezultateve të arritura kundrejt objektivave dhe që do të
përfshiheshin në punën e Parlamentit dhe Këshillit Evropian me qëllim të shkarkimit të agjencive.
Gjithashtu, këta TKP duhet të matin performancën e Drejtorit në arritjen e objektivave operative,
menaxhimin e resurseve njerëzore dhe financiare të alokuara për këtë qëllim, si dhe aspekte të
tjera të veçanta të performancës së tij/saj. Për nga përkufizimi ata duhet të trajtojnë faktorët që
janë kritikë për suksesin e një organizate dhe duhet ta matin performancën e saj drejt arritjes së
prioriteteve dhe objektivave.
Burimi: Komisioni Evropian (2015), dokument pune i stafit të Komisionit, Udhëzime mbi treguesit kyç të
performancës (TKP) për drejtorët e agjencive të decentralizuara të BE-së.
13 Shih në: http://bit.ly/2fNX6hh 14 Shih në: http://bit.ly/2fYT2Zs
20
Agjencitë ekzekutive të Komisionit Evropian
Përveç agjencive të decentralizuara të BE-së, gjashtë agjenci ekzekutive të Komisionit
Evropian kohët e fundit kanë pësuar ndryshime të rëndësishme institucionale. Këto agjenci
ekzekutojnë programe të deleguara të BE-së, pjesë të programeve dhe menaxhojnë detyra të
tjera ekzekutive ose ndonjëherë edhe joekzekutive, gjersa detyrat që kanë të bëjnë me një masë
të madhe të diskrecionit dhe nënkuptojnë zgjedhje politike janë të rezervuara për Komisionin
Evropian. Shumica e agjencive ekzekutive të Komisionit Evropian janë shumëdepartamentëshe:
ato menaxhojnë detyra të deleguara nga më shumë se një Drejtori e Përgjithshme (DP) e
Komisionit Evropian (p.sh. Agjencia Ekzekutive për Çështje të Edukimit, Audiovizuale dhe
Kulturës aktualisht ka katër departamente amë). Edhe pse këto agjenci janë organe të pavarura
ligjore dhe kanë autonomi operative, autonomia e tyre në menaxhimin e resurseve financiare
dhe njerëzore është e kufizuar pasi ato funksionojnë në kuadër të rregullave të përcaktuara nga
Komisioni Evropian. Gjithashtu, DP-të dhe shërbimet e ndryshme të Komisionit Evropian
mbikëqyrin rregullisht performancën e tyre financiare dhe jofinanciare.
Me qëllim të zbatimit të gjeneratës së re të programeve të BE-së në mënyrë më efikase dhe
efektive, Komisioni Evropian ka eksternalizuar një pjesë të madhe të programeve të BE-së dhe i
ka deleguar detyra ekzekutive shtesë këtyre agjencive. Për shembull, rreth 50% e programit
Horizonti i BE-së 2020 (kërkimi dhe novacioni), i është eksternalizuar agjencive ekzekutive.
Gjithashtu, këto reforma synojnë që t’ia lejojnë DP-ve të Komisionit Evropian që të
përqendrohen më mirë në detyrat e tyre të politikëbërjes. Si rezultat i eksternalizimit të
vazhdueshëm, stafi i përgjithshëm i agjencive ekzekutive të Komisionit është vazhdimisht në
rritje, ndërkohë që Komisioni Evropian është duke tkurrur personelin e tij në mënyrë që të
përmbushë shënjestrën prej 5% për reduktim të stafit gjatë periudhës 2014-2020. Funksionimi i
agjencive ekzekutive të Komisionit Evropian bazohet në një kuadër të plotë institucional që
përcakton elementet e nevojshme për krijimin dhe drejtimin e këtyre organeve.15 Në mënyrë që
të bashkërendojë më mirë menaxhimin e këtyre agjencive në kuadër të eksternalizimit të
vazhdueshëm, Komisioni Evropian ka futur në përdorim mënyra të reja të menaxhimit për
menaxhimin e disa prej programeve të BE-së dhe për të vënë në vend Udhëzimet për krijimin
dhe funksionimin e agjencive ekzekutive të financuara nga buxheti i Bashkimit.16 Ky dokument
përvijon në mënyrë të qartë modelin e Komisionit për agjenci ekzekutive dhe lidhë elemente të
ndryshme të tilla si krijimi, autonomia, kontrolli dhe menaxhimi i këtyre agjencive në mënyrë të
integruar.
Udhëzimet përcaktojnë një varg faktorësh, të cilat duhet të vlerësohen para themelimit të një
agjencie apo zgjerimit të mandatit të saj (shih Kutinë 3 më poshtë).
15 OECD (2007), “Organising the Central State Administration: Policies & Instruments”, SIGMA Papers, No. 43, OECD Publishing. 16 Vendimi i Komisionit më 2/12/2012 që përcakton udhëzimet për themelimin dhe funksionimin e agjencive ekzekutive të financuara nga buxheti i Bashkimit. C(2014) 9109 final. Bruksel, 2/12/2014.
21
Kutia 3. Faktorët për krijimin e një agjencie ekzekutive
nevoja për një nivel të lartë të ekspertizës teknike dhe financiare përgjatë të gjithë
programit dhe ciklit të menaxhimit të projektit
nevoja për efikasitet dhe fleksibilitet në zbatimin e detyrave të deleguara;
nevoja për thjeshtimin e procedurave të përdorura;
ndarja e qartë e detyrave të menaxhimit të programit ndërmjet Komisionit dhe
agjencive;
nevoja që Komisioni të përqendrohet në detyrat legjislative dhe strategjike në formimin
dhe monitorim të politikave, duke përfshirë ato që lidhen me programet e BE-së;
nevoja për të kryer aktivitete të caktuara me dukshmëri të rritur pa asnjë ndërhyrje nga
ana e palëve të treta si ndërmjetës;
afërsia e detyrave të deleguara me përfituesit përfundimtarë;
nevoja për të krijuar një pikë të vetme hyrëse për të gjithë përfituesit e mundshëm të
fondeve të Bashkimit në një fushë të caktuar;
mundësia e ekonomive të shkallës.
Burimi: Vendimi i Komisionit më 2/12/2012 që përcakton udhëzimet për themelimin dhe funksionimin e agjencive
ekzekutive të financuara nga buxheti i Bashkimit. C(2014) 9109 final. Bruksel, 2/12/2014.
Sipas Udhëzimeve, vlerësimi i këtyre faktorëve duhet të adresohet në një analizë të detyrueshme
kosto-përfitim dhe duhet të analizohet në hollësi. Këto agjenci kanë një mandat me afat kohore,
që zakonisht kufizohet për periudhën e caktuar të programimit. Para se të zgjerohen mandatet e
tyre, duhet të kryhet edhe një analizë tjetër e detyrueshme kosto-përfitim për të treguar se skenari
i agjencisë ekzekutive është më i leverdishëm në krahasim me alternativat e tjera (sidomos
skenari i Komisionit ose i brendshëm).
Përveç kësaj, këto udhëzime përcaktojnë instrumentet e mëposhtme për të siguruar njëtrajtësi
dhe efikasitet në qeverisjen e tyre:
emërimi i anëtarëve të komitetit drejtues dhe drejtorit të agjencisë;
korniza operacionale dhe marrëveshjet financiare;
rregullimet buxhetore;
resurset njerëzore;
shërbimet mbështetëse dhe infrastruktura e përbashkët.
Për shembull, pasi që kursimet e skenarit të agjencisë ekzekutive duhet të rezultojnë në radhë të
parë nga një pjesë më e madhe e personelit të jashtëm me kosto më të ulët (në krahasim me
zyrtarët e Komisionit) të punësuar në kuadër të agjencive ekzekutive, udhëzimet kanë specifikuar
22
procedurat për menaxhimin e agjentëve të kontratës. Udhëzime të ngjashme mund të zhvillohet
në agjencitë qeveritare të Ballkanit Perëndimor, në qoftë se disa nga punonjësit e tyre nuk
mbulohen nga legjislacioni i shërbimit civil.
2.5. Modelet kombëtare të agjencive dhe trendet
Rasti i Mbretërisë së Bashkuar (me fokus në agjencitë ekzekutive)
Ka shumë agjenci qeveritare gjysmëautonome në MB. Një rishikim më 2008 numëroi 1148
organe publike gjysmëautonome të lidhura me qeverinë qendrore të MB-së apo me institucionet
administrative të bartura në Skoci, Uells dhe Irlandën e Veriut.17 Aktualisht, ekzistojnë tre lloje
kryesore të organeve të sektorit publik në MB (të llojeve të ndryshme formale institucionale me
shkallë të ndryshme të autonomisë):
Departamente joministrore, të cilat zakonisht kryejnë funksione rregullatore ose të
inspektimit;
Agjenci ekzekutive, të cilat janë pjesë e departamenteve qeveritare dhe zakonisht
ekzekutojnë politika apo ofrojnë shërbime qeveritare. Ato janë njësi biznesi të
kryesuara nga kryeshefi ekzekutiv;
4 llojet e organeve publike pa departament (OPPD), të cilat përfshijnë OPPD
ekzekutive që punojnë për qeverinë në fusha të veçanta, OPPD këshillimore që japin
këshilla të ekspertëve të pavarur për ministrat, OPPD tribunale të cilat janë pjesë e
sistemit të drejtësisë dhe bordet e pavarura monitoruese përgjegjëse për drejtimin e disa
shërbimeve qeveritare.
Është e rëndësishme të theksohet se disa dekada më parë, MB-ja ka zhvilluar një model të qartë
të agjencive ekzekutive, të cilat shpesh quhen agjenci “Hapat e radhës”, të emërtuara sipas titullit
të raportit nga viti 1987. Zbatimi i kësaj reforme u bë me shkëputjen e një pjesë të madhe të
shërbimit civil në këto agjenci. Ky model ka mbetur i paprekur me kalimin e kohës përkundër
shumë ndryshimeve institucionale në këtë vend. Në fillim të vitit 2015, në bazë të regjistrit të
organeve të sektorit publik në MB kanë qenë 42 agjenci ekzekutive. Veçoritë kryesore të
agjencive të modelit “Hapat e radhës” janë si më poshtë:
Ato janë themeluar për ofrimin e shërbimeve të qeverisë qendrore;
Në shumicën e rasteve, ato janë ligjërisht pjesë e departamenteve ministrore;
Ato drejtohen nga kryeshefat ekzekutivë;
Ato gëzojnë liri të konsiderueshme operacionale;
Por ato janë të kontrolluara në bazë të objektivave dhe shënjestrave të përcaktuara nga
departamentet e tyre amë;
Disa prej tyre kanë borde këshillimore ministrore dhe/ose borde të menaxhimit.
17 B. Farrugia and J. O’Connell (2008), ACA to YJB: A guide to the UK’s semi-autonomous public bodies, 2007-08. London: The Taxpayers Alliance cited in O. James, A. Moseley, N. Petrovsky and G. Boyne (2011), The Executive Agency Revolution in the United Kingdom, in G. Bouckaert, P. Laegreid, S. van Thiel and K. Verhoest (eds), Government Agencies: Practices and Lessons from 30 Countries, Palgrave Macmillan.
23
Mund të argumentohet se futja e këtij modeli të agjencisë ndihmoi për të përqendruar vëmendjen
në punën thelbësore të organizatave, duke i lejuar ato që të veprojnë në një mënyrë të ngjashme
me atë të biznesit dhe të menaxhimit të bazuar në rezultate. Megjithatë, efiçencat e
gjithmbarshme të agjencifikimit nuk janë të qarta, dhe ky proces ka përkeqësuar më tej
problemet e bashkërendimit në qeverinë qendrore dhe nuk ka përmirësuar llogaridhënien ndaj
klientëve.18 Koalicioni qeveritar konservator-liberal demokrat që erdhi në pushtet në vitin 2010 u
përqendrua në realizimin e shkurtimeve në shpenzimet e qeverisë dhe reformimin e sektorit
publik. Një Program i reformave të organeve publike i shkallës së gjerë, që përfshiu agjencitë
ekzekutive, organet publike pa departamente, departamentet joministrore dhe organet e tjera, u
zbatua nga viti 2010 deri në vitin 2015. Programi u bazua në supozimin se një organ duhet të
ekzistojë vetëm si i barabartë dhe i pavarur nga qeveria nëse ai plotëson një nga tre testet e
mëposhtme (pa përmendur kriterin e fleksibilitetit apo efikasitetit):
ai kryen një funksion teknik,
aktivitetet e tij kërkojnë paanshmëri politike, dhe
ai duhet të veprojë në mënyrë të pavarur për të përcaktuar faktet.
Akti i Organeve Publike nga viti 2011 ia mundësoi qeverisë së MB-së implementimin e
reformave strukturore. Mbi 900 organe të sektorit publik i janë nënshtruar rishikimeve
funksionale apo të përshtatura enkas të ndërmarra nga të gjitha departamentet në vitin 2010. Deri
në fund të vitit 2015, më shumë se 190 organe u abroguan dhe më shumë se 165 organe u shkrinë
në më pak se 70. Mbi 130 organe të sektorit publik u reformuan në mënyrë substanciale. Të
gjitha këto nisma prodhuan një peizazh më të pakët dhe më të thjeshtuar të agjencive. Është
vlerësuar se shpenzimet e qeverisë u reduktuan me rreth £3 miliardë për kohëzgjatjen e
programit. Gjithashtu, funksionet e kryera nga më shumë se 75 organe të sektorit publik u
zhvendosën më afër përfaqësuesve të zgjedhur (departamenteve qendrore/agjencive ekzekutive
ose vendimmarrësve lokalë) për të rritur llogaridhënien e tyre.19
Sipas një studimi të vitit 2015, 87% e nëpunësve civilë në MB besonin se përqendrimi në
produkte dhe rezultate është një nga reformat më të rëndësishme në fushat e politikave të tyre,
ndërsa 84% e tyre besonin se tkurrja e sektorit publik ishte një tjetër trend i rëndësishëm i
reformës gjatë periudhës së krizës. Kur krahasohet me rezultatet mesatare prej mostrës së
përgjithshme (shih pjesën 3 më sipër), nëpunësit civilë në MB besonin se partneritetet/aleancat e
jashtme ishin të rëndësishme në një masë më të madhe se homologët e tyre evropianë.20 Kjo
mund të jetë e lidhur me faktin se si pjesë e agjendës së shërbimeve të hapura, qeveria e MB-së
lansoi disa rrjete, p.sh. Rrjeti për Transformimin e Shërbimeve Publike, për të qenë flamurtar i
një qasjeje të “tërësishme”, nga shumë agjenci për reformën e shërbimit publik.21 Ky shembull
ilustron trendin për partneritet dhe bashkëpunim ndërmjet agjencive të ndryshme qeveritare dhe
organeve të tjera të sektorit publik në MB pas MRP-së.
18 O. James, A. Moseley, N. Petrovsky and G. Boyne (2011), The Executive Agency Revolution in the United
Kingdom, in G. Bouckaert, P. Laegreid, S. van Thiel and K. Verhoest (eds), Government Agencies: Practices and
Lessons from 30 Countries, Palgrave Macmillan: http://bit.ly/2fYOnGS
19 Aneksi 1, Përditësim i programit për reform të organeve publike, 1 dhjetor 2015: http://bit.ly/2gGlQua 20 R. Andreës, J. Doëne and V. Guarneros-Meza (2013), Public Sector Reform in the UK: Vieës and Experiences from Senior Executives, May: http://bit.ly/1ëëFRSË 21 HM Government (2014), Open Public Services 2014, London: HM Government.
24
Rasti i Lituanisë (me fokus në agjencitë rregullatore)
Si një ekonomi e vogël dhe e hapur, Lituania u godit veçanërisht rëndë nga kriza globale
financiare. Në përgjigje të kësaj sfide, qeveria lituaneze më 2008-2012 inicioi reforma të gjera
organizative që prekën të gjitha llojet e institucioneve të nivelit qendror. Të gjitha ministritë
lituaneze u ristrukturuan, disa agjenci qeveritare dhe shumë agjenci ministrore u abroguan ose
riorganizuan më 2009-2011, edhe pse një ministri e re (Ministria e Energjisë) u krijua për t’u
përqendruar në reforma strukturore të energjisë. Kjo u konfirmua nga një anketë nga viti 2013, e
cila tregoi se tkurrja e sektorit publik, orientimi kah klienti dhe përqendrimi në rezultate
konsideroheshin të jenë trendet më të rëndësishme të reformës në Lituani. Nga ana tjetër,
rezultatet e studimit treguan gjithashtu se krijimi i agjencive dhe korporatave autonome
(agjencifikimi), si dhe privatizimi nuk ishin vënë në agjendën e autoriteteve lituaneze gjatë krizës
financiare.22 Si rezultat i këtyre ndryshimeve institucionale, numri i institucioneve të nivelit
qendror (duke përfshirë njësitë territoriale) u ul nga 1190 në vitin 2008 në 855 në vitin 2011.
Gjatë viteve 2012-2016 qeveria lituaneze u përqendrua në reformën e agjencive rregullatore
(shih më poshtë) dhe riorganizimin e institucioneve të vogla buxhetore që punësojnë staf në
numër deri në 20. Për shembull, në vitin 2014 u vendos që të riorganizohen 55 institucione të
vogla, nga të cilat 13 institucione u abroguan ose u shkrinë deri në fund të 2015. Në përgjithësi,
ka pasur një ndryshim thelbësor në peizazhin organizativ në periudhën 2008-2015, por numri i
organizatave dhe agjencive të ndryshme u reduktua kryesisht nëpërmjet abrogimit ose
riorganizimit të njësive territoriale (shumica e të cilave kanë vepruar si organe ligjore para
reformës) dhe institucionet e vogla.23
Nga viti 2009, reformat organizative janë udhëhequr nga koncept dokumenti për përmirësimin e
rregullimit institucional brenda sistemit ekzekutiv. Ky dokument qeveritar ka specifikuar parimet
(duke përfshirë ndarjen e hartimit të politikave dhe zbatimit) dhe drejtimet e reformave
strukturore, si dhe ka përcaktuar një numër masash konkrete për zbatim. Për më tepër, qeveria
lituaneze ka ri-themeluar Komisionin për shuarje (‘Sunset’), i cili i ka dhënë këshilla Zyrës së
Qeverisë (Zyrës së Kryeministrit) rreth optimizimit të strukturës së administratës publike dhe
rishikimit të funksioneve të institucioneve shtetërore dhe agjencive të ndryshme. Zyra e Qeverisë
ka ngritur një numër të grupeve punuese për të shqyrtuar performancën e disa agjencive
qeveritare, ndërkohë që Ministria e Brendshme ka zhvilluar një metodologji mbi rishikimet
funksionale dhe ka lansuar programin për shqyrtim funksional.
Një nga nismat kryesore të reformës horizontale gjatë periudhës 2008-2016 pati të bënte me
strukturën dhe performancën e agjencive rregullatore. Shumica e këtyre agjencive janë agjenci
qeveritare që i raportojnë Zyrës së Qeverisë apo ministrive sektoriale. Disa prej tyre gëzojnë
pavarësi nga ekzekutivi (p.sh. Komisioni Kombëtar për Kontrollin dhe Çmimet e Energjisë,
llogaridhënës ndaj Parlamentit lituanez dhe me diskrecion të gjerë për të përvetësuar rregulla dhe
për të përzgjedhur instrumente rregullatore). Të gjitha këto agjenci mbajnë statusin e
institucioneve buxhetore, ndërkohë që pothuajse të gjitha veprojnë si autoritete të shërbimit civil
në kuadër të fushëveprimit të Ligjit për Shërbimin Civil.
22 R. Rauleckas, V. Nakrošis, R. Šnapštienė and L. Šarkutė (2016), „The impact of public management reforms in Lithuania: systemic managerial changes and persisting organizational differences“, in G. Hammerschmid, S. Van de Ëalle, R. Andreës, P. Bezes (eds) Public Administration Reforms in Europe: The Vieë from the Top, Edëard Elgar Publishing Limited. 23 V. Nakrošis and Ž. Martinaitis (eds) (2011), Lithuanian Agencies and Other Public Sector Organisations:
Organisation, Autonomy, Control and Performance, Vilnius: Vilnius University.
25
Në fund të vitit 2008, ka pasur rreth 150 agjenci të tilla, funksionet e të cilave mbivendoseshin
deri në një farë mase. Kultura e tyre e performancës perceptohej të jetë e bazuar shpesh në
mosbesim dhe kontroll burokratik, në vend se në besim dhe ofrim të këshillave dhe ndihmesës
për të promovuar pajtueshmërinë. Reforma pati për qëllim të bëjë reduktimin e barrës
administrative për bizneset dhe krijimin e një klime më të favorshme të biznesit në vend. Për hir
të bashkërendimit më të mirë të aktiviteteve rregullatore, u propozua që të gjitha agjencitë
rregullatore të grumbullohen në përputhje me tetë fushat e politikave (mjedisi; rregullimi i tregut;
rregullimi financiar; kultura dhe arsimi; tatimet, dogana dhe kontabiliteti; shëndetësia; siguria e
produkteve dhe procesit). Në kuadër të këtyre politikave u zbatua shkrirja e disa agjencive
rregullatore. Për shembull, qeveria e viteve 2008-2012 absorboi Komisionin e Letrave me Vlerë
dhe Komisionin Mbikëqyrës të Sigurimeve në Bankën e Lituanisë, ndërkohë që qeveria e viteve
2012-2016 integroi Inspektoratin Shtetëror të Produkteve Joushqimore dhe Inspektoratin
Metrologjik në Autoritetin Shtetëror për Mbrojtjen e të Drejtave të Konsumatorit.
Përveç kësaj, Ministria e Ekonomisë promovoi aplikimin e instrumenteve të përbashkëta në
agjencitë rregullatore që përfshinin, ndër të tjera, sistemet e menaxhimit të rrezikut, listat
kontrolluese të inspektimit, shërbimet këshillimore të njëtrajtshme dhe cilësore, deklarimet për
vitin e parë të biznesit dhe matjen dhe vlerësimin e performancës. Për shembull, vlerësimi i
rrezikut është përcaktuar si baza për aktivitetet e inspektimit të biznesit, duke lënë të kuptohet se
në aktivitetet e tyre agjencitë rregullatore duhet të fokusohen në rastet me rrezik të lartë.
Gjithashtu, u vendos që inspektimet e biznesit të kryera nga agjencitë rregullatore do të bazohen
në lista të qarta kontrolluese të inspektimit që përmbajnë informacion për çdo hap të procesit të
inspektimit. Si rezultat i kësaj nisme u raportua një rritje në zbatimin e këtyre instrumenteve në
agjencitë rregullatore lituaneze, me disa dallime nëpër agjencitë rregullatore (ku agjencitë e
mëdha rregullatore ishin më të përparuara në krahasim me ato më të vogla). Gjithashtu, është
vlerësuar se numri i vizitave të inspektimit për bizneset e inspektuara shënoi rënie nga viti 2011
deri në vitin 2012, por u rimëkëmb në vitin 2014, me ngadalësimin e ritmit të kësaj reforme.24
24 OECD (2015), Regulatory Policy in Lithuania: Focusing on the Delivery Side: http://bit.ly/2f2A2fG
26
3. ANALIZË KRAHASUESE E AGJENCIVE NË KOSOVË
3.1. Llojet e agjencive, mandati dhe karakteristikat organizative
Ekzistojnë dy grupe të mëdha të agjencive të cilat njihen sot në administratën publike në Kosovë.
Grupi i parë janë agjencitë e themeluara në kuadër të Kuvendit të Kosovës dhe grupi i dytë janë
agjencitë e themeluara në kuadër të Qeverisë së Kosovës. Grupi i parë numëron 32 agjenci dhe
grupi i dytë 47 agjenci. Ekziston një pranueshmëri në shkallë të gjerë që numri i këtyre
strukturave është i madh. Por, si ka ardhur deri te ky numër dhe cili është trendi i rritjes së këtij
numri gjatë viteve?
Institucionet dhe agjencitë në kuadër të Kuvendit të Kosovës
Kushtetuta e Kosovës është referenca e parë ku duhet kërkuar bazën e themelimit të tyre. Në
pjesë të ndryshme të Kushtetutës së Kosovës përmenden pesë institucione 25 që nuk janë
Kuvendi, Qeveria apo Presidenti, por janë institucione tjera të pavarura dhe kushtetuese. Pastaj,
Kushtetuta i ka kushtuar edhe një kapitull tjetër të ndarë institucioneve të pavarura, Kapitulli XII
i cili liston pesë institucione tjera që quhen institucionet e pavarura26. Vetëm duke përmendur
me emër këto institucione është krijuar një kërkesë “kushtetuese” për themelimin e tyre me ligje
të ndara më vonë. Deri këtu fjala është për dhjetë institucione të pavarura që dalin nga
Kushtetuta. Por, problemi i vërtetë me agjencifikimin apo krijimin e agjencive nga Kuvendi
është Neni 142 i Kushtetutës së Kosovës mbi agjencitë e pavarura. Sipas këtij neni:
“agjencitë e pavarura janë institucione të krijuara nga Kuvendi i Kosovës, në bazë të
ligjeve përkatëse të cilat rregullojnë themelimin, funksionimin dhe kompetencat e tyre.
Agjencitë e pavarura funksionet e tyre i kryejnë në mënyrë të pavarur nga çdo organ ose
autoritet tjetër në Republikën e Kosovës. Agjencitë e pavarura kanë buxhetin e tyre i cili
administrohet në mënyrë të pavarur, në pajtim me ligj....”.
Ky nen është shumë i përgjithshëm sepse nuk ka përcaktuar kritere dhe në çfarë fusha mund të
themelohen këto agjenci duke i dhënë diskrecion të plotë Kuvendit të Kosovës në themelimin e
agjencive të pavarura duke i’u përcaktuar agjencive një pavarësi tepër të madhe që nga
themelimi, funksioni, kompetencat dhe buxheti që kryesisht janë përcaktuar me ligjet e
themelimit. Marrë parasyh se ky nen gjendet në kapitullin XII të Kushtetutës, i cili rregullon
institucionet e pavarura të cilat kanë karakter mbikëqyrës e ka bërë edhe më diskutabile krijimin
e ktyre agjencive të cilat bazohen në këtë nen. Bazuar në funksionet që kanë, shumë parlamente
por edhe Kuvendi i Kosovës ushtron funksionin: mbikëqyrës, legjislativ dhe zgjedhës, prandaj
disa nga agjencionet të themeluara sipas nenit 142 nuk ushtrojnë këto funksione por kryesisht ato
ekzekutive e që janë kompetencë e degës së ekzekutivit. Duke u bazuar në këtë nen, Kuvendi i
Kosovës ka krijuar edhe 22 agjenci të pavarura të cilat së bashku me institucionet e krijuara si
kërkesë nga Kushtetuta, përbëjnë numrin e 32 institucioneve dhe agjencive të pavarura.
Përveq nenit cituar më lartë të Kushtetutës për agjencitë e pavarura, nuk ekziston një ligj për
institucionet apo agjencitë e pavarura që vendos disa parime të përgjithshme se çfarë strukture
duhet të kenë, çfarë kriteresh duhet të ketë për emërimin e anëtarëve në borde, a duhet të
25 Gjykata Kushtetuese, Këshilli Prokurorial i Kosovës, Këshilli Gjyqësor i Kosovës, Këshilli i Sigurisë i Kosovës dhe Agjencia e Kosovës për Inteligjencë. 26 Avokati i Popullit, Auditori i Përgjithshëm, Komisioni Qendror i Zgjedhjeve, Banka Qendrore e Kosovës dhe Komisioni i Pavarur për Media.
27
qeverisen nga organe kolegjiale apo individuale, cila është pavarësia e tyre në vendimmarrje,
organizim, financa dhe rekrutim dhe çështje tjera me rëndësi për organizimin e agjencive. Për
pasojë, secili ligj përkatës ka përcaktuar formë të ndryshme të pavarësisë që nga organizimi,
bordi, anëtarët, buxheti dhe ikja nga aplikimi i rregullave të aplikueshme në tërë administratën
publike. Për shembull: me ligje është krijuar mundësia për të caktuar paga me vendim të bordit,
mundësi për t’iu shmangur aplikimit të ligjit për shërbimin civil, linjë të pavarur buxhetore dhe
pavarësi në shpenzim të parasë publike. Arsyet për themelimin e tyre nuk janë efiçienca në punë
dhe as ndarja e funksioneve në poltikbërje dhe zbatim, por arsyet lidhen me kërkesëm e
Kushtetutës, mundësisë për të pasur një pavarësi buxhetore për shkak të linjës së pavarur
buxhetore dhe shmang’ja nga rregullat e aplikueshme për rekrutimin dhe pagesën e stafit. Si
pasojë e kësaj, të 32 agjencitë kanë linjë të pavarur buxhetore, disa prej tyre nuk aplikojnë ligjin
për shërbimin civil, pagat e anëtarëve të bordit caktohen nga Kuvendi pa bazë ligjore, në disa
raste pagat edhe të nëpunësve civil dhe publik caktohen nga bordi, shtesat në paga, etj.
Plotësim ndryshimi i ligjit për administratën shtetërore duhet të caktojë kritere dhe masa të cilat
duhet të i’u përmbahen të gjitha agjencitë e pavarura të themeluara nga Kuvendi. Pra, duhet të
ekzistojë një ligj i cili unifikon këto çështje në nivel horizontal për të gjitha agjencitë. Situata sot
me agjencitë e pavarura në Kosovë është e kundërta e unifikimit të disa elementëve sepse secila
agjenci është rregulluar me ligj të veçantë. Përveq agjencive si trupa rregullator që mbulojnë
sektorë të tregut në Kosovë dhe që ekzistenca e të cilave mund të arsyetohet, ligjet që i kanë
themeluar agjencitë tjera të pavarura nuk përcaktojnë arsyet e themelimit të tyre. Ligjet në fjalë
janë miratuar duke u nisur nga kompetenca e Kuvendit për të miratuar ligje (Neni 65, pika 1 e
Kushtetutës) por nuk janë të bazuara në arsye të efiçiencës dhe efikasitetit apo në ndonjë arsye
tjetër që e bënë legjitim themelimin dhe ekzistencën e një agjencie të pavarur.
Agjencitë në kuadër të Qeverisë së Kosovës
Grupi i dytë i agjencive janë organet qendrore dhe të pavarura në kuadër të Qeverisë si pjesë e
ministrive të linjës. Nga 19 ministri sa ka Qeveria aktualisht, 12 nga këto ministri kanë themeluar
organe qendrore të cilat njihen me emra si agjenci, agjenci ekzekutive dhe organe qendrore të
administratës shtetërore. Baza ligjore për themelimin e tyre është Ligji për administratën
shtetërore sipas të cilit:
“organet qendrore të administratës shtetërore ushtrojnë kompetenca të cilat shtrihen në
tërë territorin e Kosovës. Ato janë vartëse të një ministrie të caktuar, ose në raste të
veçanta të zyrës së Kryeministrit. Organet qendrore të administratës shtetërore ushtrojnë
detyra ministrore dhe administrative me qëllim të lirimit të ministrisë përkatëse nga
detyrat rutinore dhe për të cilat kërkohet shkallë e lartë e specializimit”27.
Duke marr për bazë këtë dispozitë ligjore, ministritë kanë krijuar organe qendrore të cilat në të
shumtën e rasteve kanë qenë departamente në kuadër të ministrive para se ato të shndërroheshin
në agjenci. Për shembull: Agjencia e Arkivave e Kosovës nën zyrën e Kryeministrit ka qenë
drejtori e arkivave të Kosovës nën Ministrinë e Kulturës, Rinisë dhe Sportit dhe më vonë është
shndërruar në agjenci, pastaj Instituti i Mjekësisië Ligjore nën Ministrinë e Drejtësisë ka qenë
departament e më vonë është shndërruar në agjenci. Arsyet e krijimit të tyre mund të
përmblidhen në: pavarësi menaxheriale dhe jashtë varësisë së Sekretarit të Përgjithshëm,
pavarësi më e madhe buxhetore se sa në nivel departamenti, mundësi për punësim dhe emërimi i
27 Ligji Nr. 03/L-189 për administratën shtetërore, neni 23: http://bit.ly/1fpUvqM
28
një drejtori të përgjithshëm apo kryeshefi ekzekutiv në krye të organit qendror (agjencisë) në
nivel të njejtë dhe pagë të njejtë me Sekretarin e Përgjithshëm të ministrisë. Në këtë mënyrë janë
krijuar 47 organe qendrore të administratës shtetërore të cilat mund të kenë emra të ndryshëm
por që në përgjithësi janë struktura të ndara administrative nga divizioni dhe departamenti, jashtë
mbikëqyrjes nga Sekretari i Përgjithshëm por nën varësi të ministrit. Në mënyrë grafike trendi i
rritjes ndër vite të agjencive të Kuvendit, të Qeverisë duket kështu.
Grafi 2: trendi i rritjes ndër vite të agjencive të Kuvendit, Qeverisë dhe totali
Tipologjitë dhe terminologjia mbi agjencitë e Kuvendit dhe Qeverisë
Dy grupet e mëdha të agjencive si më lartë kanë për bazë kriterin se në kuadër të kujt
funksionojnë, Kuvendit apo Qeverisë, por nëse i ndajmë në bazë të tipologjisë, këto agjenci në
ndahen në katër tipologji: 1) instucionet e themeluara me Kushtetutë, 2) institucionet e pavarura
nga Kapitulli XII i Kushtetutës, 3) agjenci të pavarura nga Neni 142 i Kushtetutës dhe 4)
agjencitë (organet qendrore dhe të pavarura) në kuadër të Qeverisë. Megjithatë, këto agjenci apo
struktura organizative kanë emërtime të ndryshme në legjislacionin që i ka themeluar ato dhe
krijojnë konfuzion se të çfarë natyre janë ato. Pas një analizimi të emërtimeve të tyre në ligjet që
i themelojnë këto agjenci, situata duket kështu.
Tabela 3: emërtimet e agjencive të Kuvendit dhe Qeverisë në legjislacion
Nr. Agjencitë në kuadër të Kuvendit Nr.
1. Agjenci e pavarur 2
2. Organ i pavarur 8
3. Institucion i pavarur 6
4. Institucion i pavarur rregullator 2
5. Organ i pavarur rregullator 1
6. Agjenci e pavarur rregullatore 2
7. Institucion i pavarur kushtetues 9
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
19
99
20
00
20
01
20
02
20
03
20
04
20
05
20
06
20
07
20
08
20
09
20
10
20
11
20
12
20
13
20
14
20
15
20
16
Kuvendi
Qeveria
Total
29
8. Agjenci e pavarur kushtetuese 1
9. Organ i pavarur profesional 1
10 Autoritet publik 1
Total 32
Agjencitë në kuadër të Qeverisë Nr.
1. Organ qeveritar 1
2. Organ profesional dhe i pavarur 1
3. Agjenci ekzekutive 5
4. Organ qendror 23
5. Strukturë e veçantë organizative 1
6. Organ qendror i pavarur 1
7. Agjenci e pavarur ekzekutive 2
8. Shërbim publik 1
9. Institucion i pavarur ekzekutiv 1
10. Autoritet i pavarur ekzekutiv 1
11. Organ i pavarur 3
12. Organ i pavarur ekzekutiv 1
13 Organ qendror ekzekutiv 2
14. Organ administrativ 1
15. Institucion publik hulumtues 1
16. Organ publik i pavarur 1
Total 47
Totali i përgjithshëm 79
Siç shihet nga emërtimet në tabelën 1 më sipër, ekzistojnë 10 emërtime të ndryshme për
agjencitë në kuadër të Kuvendit dhe 16 emërtime tjera për agjencitë në kuadër të Qeverisë. Në
përgjithësi, janë përdorur gjithsej 26 emërtime të ndryshme për të përshkruar statusin e 79
agjencive. Një karakteristikë tjetër është ekzistimi i agjencive të “pavarura” edhe në kuadër të
Qeverisë përderisa kryesohen nga drejtor dhe janë nën përgjegjësi të ministrit. Këto shtatë
agjenci të pavarura dhe në disa vende edhe ekzekutive krijojnë huti se a janë në kuadër të
Kuvendit apo në kuadër të ministrisë së linjës dhe nën përgjegjësinë e ministrit.
Struktura dhe organizimi i brendshëm i institucioneve dhe agjencive
Struktura dhe organizimi i brendshëm i agjencive të Kuvendit është shumë më i ndryshëm në
krahasim me agjencitë në kuadër të Qeverisë. Megjithëse edhe brenda këtyre dy grupeve ka
dallime të mëdha, pjesa më poshtë analizon këtë çështje duke e ndjekur ndarjen e dy grupeve të
mëdha.
Institucionet dhe agjencitë në kuadër të Kuvendit të Kosovës
Institucionet dhe agjencitë e pavarura në kuadër të Kuvendit kanë dy lloje të organeve
vendimmarrëse, kanë numër të ndryshëm të anëtarëve në organet kolegjiale, mandate të
ndryshme, kritere të ndryshme për të qenë anëtar i bordit, mënyra të ndryshme të zgjedhjes së
bordeve dhe në fund role të ndryshme të bordeve, mbikëqyrëse, ekzekutive dhe disa raste të
dyjat.
30
Sa i përket strukturës të organit vendimmarrës të agjencisë, kolegjial apo individual, shumica e
agjencive kanë borde si organe kolegjiale dhe një numër i vogël kanë organe individuale apo
drejtor.
Tabela 4: numri i agjencive me organe kolegjiale dhe individuale në kuadër të Kuvendit
Organi vendimmarrës Nr. i agjencive
Kolegjial 27
Individual 6
Në bazë të ligjeve që i kanë themeluar këto agjenci, nuk mund të kuptohet se pse është ndjekur
njëri model apo tjetër, për shembull: pse Agjencia për Menaxhimin e Komplekseve Memoriale
udhëhiqet nga Drejtori e në anën tjetër Agjencia Kosovare e Pronës udhëhiqet nga Bordi.
Organet kolegjiale dhe individuale kanë përparësitë dhe mangësitë e tyre, për shembull një
agjenci që udhëhiqet nga një person dhe vendimet merren nga një person, mund të shpien në një
koncentrim të pushtetit në një person, por përparësi mund të jetë racionalizimi i shpenzimeve për
pagë dhe beneficione tjera. Në anën tjetër, agjencitë që udhëhiqen nga borde kanë një
shpërndarje të pushtetit vendimmarrës në disa persona dhe vendimi merret me shumicë votash,
por këto mund të jenë më të kushtueshme për buxhetin e Kosovës duke filluar nga pagat dhe
shpenzimet për beneficionet tjera.
Sa i përket numrit të anëtarëve të bordeve, nuk ka një rregull se cili është minimumi dhe
maksimumi i anëtarëve të bordeve të agjencive. Si rezultat i kësaj, ka agjenci me tre anëtar të
bordit, për shembull: Komisioni Rregullativ i Prokurimit Publik ka tre anëtar dhe ka agjenci me
13 anëtar të bordit si Instituti Gjyqësor i Kosovës ose Këshilli Gjyqësor i Kosovës. Një tjetër
aspekt është edhe roli i organeve vendimmarrëse, rol mbikëqyrës, ekzekutiv apo të dy rolet. Për
shembull, Agjencia për Ndihmë Juridike Falas udhëhiqet nga drejtori i cili ka rol ekzekutiv
derisa bordi i agjencisë ka rol mbikëqyrës, ose Autoriteti Rregullativ i Hekurudhave, Autoriteti i
Aviacionit Civil ku bordet në të dy rastet kanë rol mbikëqyrës kurse kompetencat ekzekutive i
janë lënë drejtorit të përgjithshëm. Agjencitë në kuadër të Kuvendit (me përjashtim të
rregullatorëve) me kompetenca ekzekutive bien ndesh me vetë parimin e ndarjes së pushteteve
në mes të Kuvendit si legjislativ dhe Qeverisë si ekzekutiv. Numri më i madh i agjencive,
sidomos ato që janë krijuar nga Neni 142 i Kushtetutës (përjashto gjashtë rregullatorët) mund të
funksionojnë edhe në kuadër të Qeverisë. Për shembull: pse duhet të ketë një Këshill për
Trashigimi Kulturore në kuadër të Kuvendit me shtatë anëtar të bordit dhe shtatë nëpunës kur
Ministria e Kulturës, Rinisë dhe Sportit ka një departament të veçantë për trashëgimi kulturore?
Ose, pse në kuadër të Kuvendit duhet të ketë një Agjenci për Menaxhimin e Komplekseve
Memoriale kur një detyrë e tillë mund të kryhet nga Ministria e Mjedisit dhe Planifikimit
Hapësinor ose nga Ministria e Kulturës. Ose, pse duhet të jetë e ndarë si agjenci në kuadër të
Kuvendit, Agjencia për Ndihmë Juridike Falas kur në kuadër të Qeverisë ekziston Ministria e
Drejtësisë, etj,
Një tjetër problem i hasur tek organet vendimmarrëse (qofshin kolegjiale apo individuale) është
mënyra e zgjedhjes së tyre. Kjo pikë është me rëndësi për shkak se vënë në pikëpyetje pavarësinë
e agjencive të pavarura të Kuvendit kur anëtarët e bordit të saj propozohen nga Qeveria dhe
vetëm formalisht aprovohen në Kuvend. Nga 32 institucione dhe agjenci të tilla, dy mënyra janë
kryesore: 1) propozimi nga Qeveria dhe emërimi në Kuvend apo 2) zgjedhja me konkurs nga
Kuvendi dhe emërimi në Kuvend. Meqenëse kjo është me rëndësi për pavarësinë e agjencive, më
poshtë janë listuar agjencitë, bordet e të cilave propozohen nga Qeveria. Për më keq, ka raste kur
31
nuk dihet se kush i propozon apo si zgjedhen anëtarët e një bordi, për shembull të Këshillit të
Kosovës për Trashëgimi Kulturore. Në Ligjin për trashëgiminë kultutore vetëm ceket që këshilli
përbëhet nga shtatë anëtarë të cilët zgjedhen për një mandat tre vjeçar nga Kuvendi i Kosovës,
por nuk përcaktohet se në çfarë mënyre bëhet zgjedhja, a janë të propozuar nga Qeveria, a janë të
zgjedhur me konkurs nga Qeveria apo Kuvendi, apo ndonjë mënryrë tjetër.
Tabela 5: agjencitë, bordet e të cilave propozohen nga Qeveria
Institucioni/Agjencia Propozimi nga Qeveria dhe emërimi në Kuvend
Agjencia Kosovare e Prones 5 anëtarë, të zgjedhur nga Kuvendi pas propozimit të Kryeministrit
Agjencia Kosovare e Privatizimit 8 drejtorë, të zgjedhur nga Kuvendi pas propozimit të Qeverisë
Agjencia Shtetërore për Mbrojtjen e
të Dhënave Personale 5 anëtarë, të emëruar nga Kuvendi me propozim të Qeverisë
Fondi i Kursimeve Pensionale të
Kosoves
7 anëtarë, përzgjedhen me konkurs, aprovohen nga Qeveria dhe dërgohen
për votim në Kuvend
Organi Shqyrtues i Prokurimit
5 anëtarë të emëruar nga Kuvendi me propozim të Qeverisë bazuar në
rekomandimin e organit përzgjedhës të pavarur të themeluar nga Kuvendi
Autoriteti Kosovar i Konkurrencës 5 anëtar, propozohen në pako nga Qeveria dhe emërohen në Kuvend
Autoriteti Rregullativ i
Komunikimeve Elektronike dhe
Postare 5 anëtarë, propozohen nga Qeveria dhe emërohen nga Kuvendi
Autoriteti Rregullativ i Hekurudhave 4 anëtarë, propozohen nga Qeveria dhe emërohen nga Kuvendi
Komisioni Rregullativ i Prokurimit
Publik 3 anëtarë, emërohen në Kuvend pas propozimit të Qeverisë
Autoriteti i Aviacionit Civil 5 anëtarë, emërohen nga Qeveria pas propozimit të Ministrit
Keshilli i Kosoves per Trashigimi
Kulturore 7 anëtarë, zgjedhen nga Kuvendi
Zyra e Rregullatorit për Energji
5 anëtarë, propozohen sipas konkursit nga Qeveria dhe emërohen nga
Kuvendi
Fakti që bordet e këtyre agjencive dhe institucioneve propozohen nga Qeveria sepse kështu është
përcaktuar në ligjet e këtyre strukturave, e vë në pikëpyetje pavarësinë e këtyre strukturave nga
Qeveria dhe e vënë në pikëpyetje nevojën që këto të ekzistojnë në kuadër të Kuvendit. Mënyra e
tillë e zgjedhjes përmes propozimit e rritë mundësinë që në borde të propozohen kandidatë
politik dhe jo profesional. Pastaj, një çështje tjetër është që komisionet të cilat krijohen ad hoc
për vlerësimin e kompetencës së kandidatëve që kanë aplikuar, përbëhen nga anëtar të partive
politike të cilët si deputëtë janë të përfaqësuar në Kuvend. Në këto komisione nuk marrin pjesë
përfaqësues të jetës akademike apo të shoqërisë civile të cilët do të mund të siguronin një proces
më fer, transparent dhe një vlerësim më korrekt të bazuar në meritë dhe profesionalizëm. Mënyra
që sot aplikohet fare lehtë mund të kuptohet si ndarje apo marrëveshje në mes të partive politike
për të përkrahur një kandidatë apo tjetër dhe kështu të votojnë njëra tjetrën për kandidatët e
preferuar të tyre.
Sa i përket se kush është udhëheqësi më i lartë administativ në institucionet dhe agjencitë e
pavarura, në tri institucione kjo pozitë ushtrohet nga të emëruarit dhe jo nga një pozitë e cila do
të shërbente si memorie institucionale pavarësisht ndërrimit të bordeve apo kalimit të mandatit të
tyre. Për shembull, udhëheqësi më i lartë administrativ në Autoritetin Rregullativ për
Komunikime Elektronike dhe Postare është kryetari i bordit, në Autoritetin Rregullativ për
32
Shërbimet e Ujit është Drejtori i cili e udhëheqë autoritetin dhe udhëheqësi më i lartë
administativ në Komisionin Rregullativ të Prokurimit Publik është kryetari i bordit.
Agjencitë në kuadër të Qeverisë së Kosovës
Për dallim nga agjencitë në kuadër të Kuvendit të cilat kanë organe vendimmarrëse (kolegjiale
apo individuale) që emërohen në Kuvend, agjencitë në kuadër të Qeverisë udhëhiqen nga drejtor
të përgjithshëm e në disa raste quhen edhe kryeshef ekzekutiv. Tek rastet e inspektorateve, si
inspektorati i tregut apo inspektorati i Ministrisë së Drejtësisë, udhëheqësi i institucionit quhet
kryeinspektor. Në shumicën e rasteve, drejtori i përgjithshëm është përgjegjës para ministrit
përkatës por ka edhe raste kur në këtë strukturë hynë edhe një bord apo këshill i cili shërben si
një trup mbikëqyrëse ndaj drejtorit të agjencisë apo organit qendror. Për shëmbull, Njësia e
Inteligjencës Financiare në kuadër të Ministrisë së Financave udhëhiqet nga Drejtori i cili
emërohet dhe shkarkohet nga bordi por kryetar i bordit është Ministri i Financave. Sa i përket
rregulloreve për organizimin e brendshëm dhe sistematizimin e vendeve të punës, disa agjenci
kanë rregullore të ndara për organizim nga ministria e disa janë pjesë e rregullorës së ministrisë.
Për shembull, Agjencia për Barazi Gjinore apo Agjencia e Ushqimit dhe Veterinarisë kanë
rregullore të ndara nga rregullorja e zyrës së Kryeministrit, kurse Agjencia për Standardizim apo
Agjencia e Metrologjisë në kuadër të Ministrisë së Tregtisë dhe Industrisë janë pjesë e
rregullorës për organizim të brendshëm dhe sistematizim të vendeve të punës në MTI. Më shumë
ka informata kur ka rregullore të ndara për agjencitë nga ministria se sa kur një rregullore
shërben për organizimin e ministrisë dhe të agjencive apo organeve qendrore brenda saj. Ligji
për organizimin e administratës publike në Kosovë duhet të përmbajë rregulla edhe sa i përket
kësaj çështje. Pastaj, në disa ligje thuhet që organizimi i brendshëm i agjencisë bëhet përmes
aktit nënligjor, por një organizim i tillë nuk është as pjesë e rregullorës së ministrisë dhe as nuk
ka një rregullore të ndarë për atë agjenci. Për shembull, Ligji për Agjencinë e Kosovës për
Mbrojtje nga Rrezatimi dhe Siguria Bërthamore (neni 11) përcakton që kryeshefi i agjencisë
nxjerrë akt nënligjor për organizimin dhe funksionimin e brendshëm të agjencisë, por në praktikë
nuk ka një akt nënligjor të tillë ose një i tillë është shkruar por nuk është publik.
Në bazë të analizës së teksteve të ligjeve që i kanë themeluar këto agjenci apo organe qendrore
(pavarësisht emrit), shihet se nuk ka një statut apo dokument i cili përcakton në pika të shkurtëra
se çfarë elementesh duhet të përmbajë struktura/organizimi i një agjencie. Për shembull, a duhet
të përcaktohet organizimi i brendshëm në ligj apo duhet të përcaktohet me akt nënligjor, detyrat
dhe përgjegjësitë e drejtorit duhet të përcaktohen me ligj apo me akt nënligjor, etj. Të gjitha ligjet
që i kanë themeluar këto agjenci kanë një përmbajtje të ndryshme nga njëra tjetra. Për shembull,
disa agjenci kanë statusin e personit juridik të përcaktuar në ligj e disa nuk e kanë këtë status,
disa i kanë përcaktuar detyrat e drejtorit në ligj e disa në akte nënligjore. Në ligjet të cilat kanë
themeluar vetëm agjencinë dhe ligji nuk trajton çështje tjera, i është dhënë hapësirë më e madhe
organizimit të agjencisë, detyrave, drejtorit, detyrave të drejtorit, buxheti, etj. Për shembull,
Agjencia për Akreditim në kuadër të Ministrisë së Arsimit është krijuar me Ligjin për arsimin e
lartë dhe vetëm një pjesë e vogël në ligj flet për agjencinë, kurse Agjencia e Menaxhimit
Emergjent është themeluar me ligj të ndarë dhe i tërë ligji përcakton çështje të organizimit të
agjencisë.
Ligji për administratën shtetërore tek struktura organizative e organeve qendrore të administratës
shtetërore përcakton që organet qendrore organizohen në dy nivele: drejtoratet dhe sektorët, ku
33
sektori është komponenti themelor28. Sipas analizimit të strukturës organizative të organeve
qendrore, një numër i tyre kanë strukturë të ndryshme të organizimit nga kjo e përcaktuar me
ligjin në fjalë. Për shembull, Agjencia për Barazi Gjinore është e organizuar në divizione,
Agjencia e Menaxhimit Emergjent është e organizuar në departamente dhe divizione dhe një
numër i konsiderushëm i organeve qendore e kanë po këtë organizim.
Sipas një publikimi të OECD mbi organizimin e administratës qendrore shtetërore29, në nivel të
BE-së ekziston një Rregullore30 e cila e vendos një rregull në formë të dokumentit për agjencitë
ekzekutive të cilat merren me menaxhimin e programeve në nivel të BE-së. Sipas këtij publikimi,
edhe pse struktura për një agjenci ekzekutive e paraqitur në këtë rregullore nuk do të thotë të
shërbejë dhe të ndjeket si model, kjo rregullore ka përparësinë që është e plotë dhe shërben si një
referencë për shtetet anëtarë të BE-së. Për shembull, disa pika me rëndësi të kësaj rregullorje e që
kryesisht mungojnë në agjencitë ekzekutive në Kosovë janë: lokacioni, buxheti, ligjet që vlejnë
në propozimin dhe shpenzimin e buxhetit, personeli, themelimi dhe korniza kohore që përcakton
kohëzgjatjen e agjencisë, etj. Me përjashtim të Akademisë për Siguri Publike që në ligj për
themelimin e saj ceket që akademia e ka selinë në Vushtrri, në asnjë agjenci tjetër nuk
përcaktohet me ligj se ku është selia e agjencisë. Nga ligji përkatës kuptohet vetëm në kuadër të
kujt është agjencia, mirëpo nuk tregohet selia e agjencisë. Pastaj, në asnjë agjenci nuk ceket
buxheti i një agjencie, për shembull se sa buxhet i është ndarë një agjencie për realizimin e
detyrave dhe që ky buxhet pastaj ndryshon nga viti në vit varësisht prej propozimit të buxhetit
dhe miratimit të tij. Në disa agjenci tregohet se kush e propozon dhe miraton buxhetin dhe që
buxheti përgatitet dhe shpenzonet në përputhje me Ligjin për menaxhimin e financave publike
dhe përgjegjësitë, por shumica e agjencive nuk kanë informata për buxhetin, propozimin dhe
miratimin e tij. Pastaj, ligjet që i themelojnë këto agjenci nuk tregojnë ndonjë kornizë kohore se
kur mund të shuhet agjencia apo që do të bëhet një analizë kost-benefit gjatë veprimtarisë së saj
dhe në bazë të kësaj, agjencia edhe mund të shuhet.
Është shumë legjitime që një agjencie të i bëhet një analizë për t’u siguruar nëse agjencia është
ende relevante karshi mandatit dhe detyrave që ka pasur në fillim dhe pas kësaj të mund të bëhet
një reformim apo edhe shuarje e saj. Pavarësisht tendencës së agjencisë që ajo të mbijetojë dhe
bile të rritet gjatë viteve, një vlerësim periodik i jashtëm dhe i pavarur duhet të jetë i
pashmangshëm dhe nga ky vlerësim të dalin rekomandime për ndryshime, kufizime apo edhe
shuarje e agjencisë. Për këtë arsye, është me rëndësi që baza ligjore e cila e themelon një agjenci
të ketë edhe një dispozitë që përcakton çështjen e vlerësimit periodik të agjencisë dhe
kohëzgjatjes së saj varësisht nga rekomandimet e vlerësimit. Agjencitë dhe organet qendrore në
Kosovë nuk kanë dispozita të tilla, as të vlerësimit periodik dhe mundësisë së shuarjes nëse
vlerësimi është negativ, dhe as dispozita të cilat përcaktojnë kohëzgjatjen e një agjenci
pavarësisht nga vlerësimi. Është vështirë të ketë vetëm agjenci apo organe të cilat janë
përhershme apo që të paktën një pjesë e mandatit të agjencisë të mos ekzistojë më. Duhet të ketë
agjenci që janë të përkohshme dhe jo të gjitha të përhershme, të ketë vlerësime të tyre ne baza
periodike dhe të ketë reformim dhe shuarje të tyre.
28 Ligji Nr. 03/L-189 për administratën shtetërore, neni 42: http://bit.ly/1fpUvqM 29 OECD (2007) , “Organizing the Central State Administration: Policies and Instruments:, Sigma papers, no. 43, page 6, OECD publishing: http://bit.ly/2e3RXh2 30 Council Regulation (EC) 58/2003 of 19 December 2003: http://bit.ly/2dtvqdR
34
3.2. Menaxhimi i burimeve njerëzore, rekrutimi, klasifikimi i vendeve të
punës dhe menaxhimi i personelit
Marrëdhënia e punës për të punësuarit në dy grupet e agjencive krijohet me Ligjin për shërbimin
civil, Ligjin e punës dhe Ligjin përkatës i cili e ka themeluar një agjenci të caktuar. Me Ligjin për
shërbimin civil krijohet marrëdhënia e punës së nëpunësve me status të nëpunësit civil, me Ligjin
e punës është krijuar marrëdhënia e punës së personelit mbështetës të cilët nuk janë nëpunës civil
sipas Ligjit për shërbimin civil. Të punësuarit në organe kolegjiale apo individuale të agjencive
të pavarura në kuadër të Kuvendit, marrëdhënia e tyre e punës është krijuar me Ligjin për
themelimin e agjencisë përkatëse. Në bazë të këtyre tri bazave ligjore janë krijuar edhe tri statuse
për të punësuarit në përgjithësi në Kosovë: nëpunës civil (ligji për shërbimin civil), nëpunës
publik (ligji i punës) dhe funksionar publik (ligjet përkatëse). Termi funksionar publik ende nuk
është mirë i definuar por kryesisht nënkupton zyrtarët e zgjedhur dhe të emëruarit nga të
zgedhurit.
Marrëdhënia e punës në institucionet dhe agjencitë në kuadër të Kuvendit të Kosovës
Në grupin e 32 institucioneve dhe agjencive të pavarura të cilat funksionojnë në kuadër të
Kuvendit të Kosovës, pesë prej tyre nuk aplikojnë Ligjin për shërbimin civil pasi të punësuarit në
këto institucione nuk janë nëpunës civil. Për shembull, neni 73, pika 2 e Ligjit për Bankën
Qendrore të Kosovës (BQK) përcakton që BQK nuk i nënshtrohet Ligjit për shërbimin civil31.
Institucionet tjera që nuk aplikojnë Ligjin për shërbimin civil janë: Radio Televizioni i Kosovës,
Fondi i Kursimeve Pensionale të Kosovës, Zyra e Rregullatorit për Energji dhe Agjencia e
Kosovës për Intelegjencë. Kjo e fundit nuk është agjenci në kuadër të Kuvendit por raporton në
komision të veçantë të Kuvendit. Marrëdhënia e punës në këto institucione rregullohet me Ligjin
e punës dhe Ligjin për themelimin e institucionit përkatës. Në këtë aspekt, një çështje është e
paqartë nëse të punësuarit në Agjencinë e Kosovës për Shërbimet e Navigacionit Ajor (ASHNA)
janë apo nuk janë nëpunës civil. Sipas nenit 9 të Ligjit për themelimin e kësaj agjencie, drejtori
me akt nënligjor rregullon funksionimin dhe pozitat e personelit32 . Kjo çështje nuk është e
rregulluar me akt nënligjor dhe tani ASHNA i është drejtuar MAP-it për rregullimin e kësaj
çështje.
Në numrin prej 32 institucioneve dhe agjencive të pavarura në kuadër të Kuvendit, marrëdhënia
e punës për anëtarët në organet kolegjiale apo drejtorit (në rastet e organeve individuale)
rregullohet me ligjin specifik i cili e ka themeluar institucionin apo agjencinë. Megjithatë, ka
raste kur një ligj rregullon marrëdhënien e punës në më shumë se një institucion, për shembull:
Ligji për prokurimin publik shërben si bazë ligjore për krijimin e marrëdhënies së punës për
bordin në Komisionin Rregullativ të Prokurimit Publik (KRPP) dhe në bordin e Organit
Shqyrtues të Prokurimit (OSHP). Pastaj, ka raste kur në një institucion aplikohet më shumë së
një ligj përkatës, për shembull: në rastin e Këshillit Gjyqësor të Kosovës (KGJK), marrëdhënia e
punës krijohet edhe me Ligjin për Gjykatat (përveq Ligjit për KGJK), pastaj në rastin e Këshillit
Prokurorial të Kosovës (KPK), përveq ligjit për KPK, hyn dhe Ligji për Prokurorin e Shtetit,
pastaj në rastin e Komisionit Qendror të Zgjedhjeve (KQZ), përveq Ligjit për zgjedhjet e
përgjithshme që shërben si bazë ligjore për anëtarët e KQZ-së, ky ligj shërben si bazë ligjore
edhe për anëtarët e Panelit Zgjedhor për Ankesa dhe Parashtresa. Një shembull tjetër është edhe
kur një ligj që paraprakisht ka vlejtur si bazë për marrëdhënien e punës për organin individual,
31 Ligji Nr. 03/L-209 për Bankën Qendrore: http://bit.ly/1qYBSQu 32 Ligji Nr. 04/L-250 për Agjencinë e Shërbimit të Navigacionit Ajror: http://bit.ly/2dnGlHE
35
tani përfshinë më shumë pozita që më herët kanë qenë nëpunës civil. Për shembull: me ligjin
paraprak për Auditorin e Përgjithshëm, auditorët kanë qenë nëpunës civil sipas Ligjit për
shërbimin civil, kurse me ligjin aktual, auditori, zv. auditori, ndihmës auditorët dhe auditorët janë
nëpunës publik dhe marrëdhënia e tyre e punës krijohet me Ligjin për Auditorin e Përgjithshëm
dhe Ligjin e punës. Për të bërë qartë një ndarje në mes të agjencive të cilat përveq ligjeve me të
cilat janë themeluar, aplikojnë apo nuk aplikojnë Ligjin për shërbimin civil, shikoni tabelën më
poshtë.
Tabela 6: numri i agjencive në kuadër të Kuvendit të Kosovës që aplikojnë dhe nuk aplikojnë Ligjin për shërbimin
civil
Aplikimi i Ligjit për Shërbimin Civil Numri i agjencive
Agjencitë që aplikojnë Ligjin për shërbimin civil 27
Agjencitë të cilat nuk aplikojnë Ligjin për shërbimin civil 5
Agjencitë që statusin e punëtorëve e kanë të paqartë 1
Marrëdhënia e punës në agjencitë në kuadër të Qeverisë së Kosovës
Agjencitë në kuadër të Qeverisë nuk kanë borde apo organe kolegjiale, anëtarët e të cilave
emërohen në Kuvend dhe për të cilët vlenë Ligji përkatës. Duke marr parasysh këtë, Ligji për
shërbimin civil është ligji kryesor për krijimin e marrëdhënies së punës sepse drejtorët e
përgjithshëm (apo kryeshefët ekzekutiv) janë nëpunës civil të nivelit të lartë drejtues. Në ndonjë
agjenci që ka të punësuar personel mbështetës vije në shprehje edhe Ligji i punës. Megjithatë,
është karakteristikë kur në disa raste vjen në shprehje ndonjë ligj tjetër apo akt nënligjor i nxjerrë
nga ministri dhe që shërben si bazë për krijimin e marrëdhënies së punës në një agjenci. Pjesa më
poshtë analizon këto raste.
Instituti për Hulumtimin e Krimeve të Luftës është organ në kuadër të Ministrisë së Drejtësisë
dhe ka tetë persona të punësuar të cilët janë të emëruar nga Ministri i Drejtësisë. Instituti është
themeluar me vendim të Qeverisë33 dhe në këtë vendim nuk ceket për procedurat e zgjedhjes dhe
nëse të punësuarit i nënshtrohen Ligjit për shërbimin civil. Meqënëse nuk ka procedura të
përshkruara dhe emërohen me vendim të Ministrit, atëherë këta tetë persona nuk janë nëpunës
civil. Pastaj, Shërbimi Korrektues i Kosovës (SHKK) është organ qendror i Ministrisë së
Drejtësisë ku marrëdhënia e punës në këtë organ krijohet me Ligjin e shërbimit civil sa i përket
personelit civil dhe me Ligjin e punës dhe Ligjin për ekzekutimin e sanksioneve penale sa i
përket zyrtarëve të shërbimit korrektues. Dogana e Kosovës është një organ qendror në kuadër të
Ministrisë së Financave ku marrëdhënia e punës në këtë organ krijohet me Ligjin e punës, Ligjin
për shërbimin civil sa i përket personelit civil dhe me Kodin doganor dhe të akcizave sa i përket
zyrtarëve doganorë. Thesari, një organ tjetër në kuadër të Ministrisë së Financave, drejtori i këtij
organi emërohet nga Ministri i Financave me mandat pesë vjeçar dhe statusi i tij nuk është i
nëpunësit civil. Një tjetër rast në kuadër të Ministrisë së Financave kur nuk aplikohet Ligji për
shërbimin civil në tërësinë e organit qendror është Njësia e Inteligjencës Financiare (NJiF). NJiF
është organ qendror dhe ka 18 të punësuar nga të cilët 15 janë staf profesional dhe tre janë
nëpunës civil. Në parim stafi profesional janë nëpunës civil sipas Ligjit për shërbimin civil por
33 Vendimi 10/19 i datës 15.06.2011 për themelimin e Institutit për Hulumtimin e Krimeve të Luftës: http://bit.ly/2d45iKH
36
në rastin e NJiF, sipas nenit 4, pika 3 të Ligjit që e themelon NJiF-in, stafi profesional nuk janë
nëpunës civil34.
Në kuadër të Ministrisë së Punë të Brendshme janë tri organe qendrore të cilat nuk e aplikojnë
Ligjin për shërbimin civil në tërë institucionin. Për shembull, Policia e Kosovës ka një ndarje në
mes të zyrtarëve policor dhe personelit civil ku të parët nuk janë nëpunës civil kurse personeli
civil janë nëpunës civil. Inspektorati Policor i Kosovës është organ tjetër qendror në kuadër të
MPB dhe marrëdhënia e punës së të punësuarve në inspektorat rregullohet me Udhëzim
Administrativ i cili si bazë ligjore ka Ligjin për Inspektoratin Policor të Kosovës 35 . Pastaj,
drejtori i inspektoratit zgjedhet, propozohet dhe emërohet ndryshe nga rregullat e shërbimit civil
për pozitat e nivelit të lartë drejtues. Pas një aplikimi të hapur, drejtori i inspektoratit propozohet
nga një komision i krijuar me vendim të Ministrit dhe emërohet nga Ministri. Agjencia e
Menaxhimit Emergjent është një organ tjetër qëndror në kuadër të MPB-së i cili nuk aplikon
Ligjin për shërbimin civil në tërësinë e institucionit. Drejtori i agjencisë zgjedhet, propozohet
dhe emërohet në të njëjtën procedurë sikurse drejtori i Inspektoratit policor dhe që të dy kanë
mandat pesë vjeçar me të drejtë ri-emërimi pas çdo pesë vjet. Përveq drejtorit, agjencia punëson
edhe dy kategori të stafit: zyrtar me detyra operative dhe profesionale dhe stafi për shërbime
mbështetëse dhe administrative36. Një tjetër rast në MPB është edhe Agjencia e Forenzikës e cila
punëson tre kategori të stafit: personeli i specializuar shkencor, personeli mbështetës dhe pozitat
ekzekutive37. Në këto kategori të të punësuarve, kategori të caktuara nuk aplikojnë Ligjin për
shërbimin civil. Sikurse në dy rastet më lartë në MPB, drejtori i përgjithshëm në agjencinë e
forenzikës propozohet nga komisioni dhe emërohet nga ministri me mandat pesë vjeçar. Rast
tjetër është edhe Agjencia e Kosovës për Akreditim në kuadër të Ministrisë së Arsimit, Shkencës
dhe Teknologjisë (MASHT). Sipas nenit 7, agjencia qeveriset nga një bord i përbërë nga jo më
pak se pesë dhe jo më shumë se nëntë persona të emëruar nga Ministria për një mandat të
caktuar. Bordi përbëhet nga persona aktivë në jetën akademike brenda dhe jashtë Kosovës dhe i
cili duhet të ketë të paktën tre persona ‘ekspertë ndërkombëtar’. Bordi i tillë quhet Këshill
Shtetëror i Cilësisë dhe anëtarët e tij ratifikohen nga Kuvendi i Kosovës38. Për të pasur më të
qartë se cilat agjenci aplikojnë vetëm Ligjin për shërbimin dhe cilat aplikojnë edhe ligje apo akte
tjera nënligjore për krijimin e marrëdhënies së punës në agjenci, shikoni tabelën më poshtë.
Tabela 7: baza ligjore për krijimin e marrëdhënies së punës në agjenci (organe qendrore dhe të pavarura) në kuadër
të Qeverisë
Baza ligjore për krijimin e marrëdheniës së punës Nr. i agjencive
Agjencitë të cilat apikojnë vetëm Ligjin për shërbimin civil 36
Agjencitë të cilat aplikojnë edhe ligje tjera përveq Ligjit për shërbimin civil 10
34 Ligji Nr. 05/L-096 për parandalimin e pastrimit të parave dhe luftimin e financimit të terrorizmi: http://bit.ly/2d3EZDj 35 Udhëzim Administrativ 15/2015 për marrëdhënien e punës në IPK: http://bit.ly/2dhXuBI 36 Ligji Nr. 04/L-230 për Agjencinë e Menaxhimit Emergjent: http://bit.ly/1Y1z6DU 37 Ligji Nr. 04/L-064 për Agjencinë e Kosovës për Forenzikë: http://bit.ly/2ddsGUk 38 Ligji Nr. 04/L-037 për arsimin e lartë në Republikën e Kosovës: http://bit.ly/2cHO02x
37
Numri i të punësuarve në institucione/agjenci të Kuvendit, agjenci të Qeverisë dhe Ministri
(përfshirë zyrën e Kryeministrit)
Numri i të punësuarve në institucione dhe agjenci të Kuvendit është marrë nga secili
institucion/agjenci se sa ka të punësuar aktualisht. Numri i të punësuarve në këto
institucione/agjenci fillon nga 11 (më i ulti) në Agjencinë për Menaxhimin e Komplekseve
Memoriale (AMKM) deri te 1,792 (më i larti) i përfaqësuar nga Këshilli Gjyqësor i Kosovës.
Numri total i të punësuarve në institucionet dhe agjencitë e Kuvendit është 4,634. Një numër i
konsiderueshëm i agjencive të Kuvendit dhe Qeverisë janë të vogla dhe punësojnë më pak se 50
punëtorë.
Numri i të punësuarve në agjenci të Qeverisë (si pjesë të ministrive dhe zyrës së Kryeministrit)
është i llogaritur ndaras nga numri të punësuarve në Ministri. Nëse në numrin e përgjithshëm të
të punësuarve në agjenci të Qeverisë e llogarisim edhe numrin e pjesëtarëve të Policisë së
Kosovës si organ në kuadër të Ministrisë së Punëve të Brendshme (MPB), numër më të madh të
të punësuarve kanë agjencitë në kuadër të ministrive se sa vetë Ministritë, përkatësisht 15,123 të
punësuar në agjenci të Qeverisë dhe 11,937 në Ministri. Tabela në vazhdim tregon numrin e
agjencive të Kuvendit dhe Qeverisë që kanë më pak se 10, 25 dhe 50 punëtorë.
Tabela 8: Agjencitë e Kuvendit dhe Qeverisë me më pak se 10, 25 dhe 50 punëtorë
Numri i të punësuarve Agjenci të Kuvendit Agjenci të Qeverisë Total
Nën 10 / 9 9
Nën 25 10 22 32
Nën 50 20 24 44
Grafet më poshtë paraqesin numrin e të punësuarve institucionet dhe agjencitë Kuvendit, në
agjenci të Qeverisë duke mos llogaritur 8,951 pjesëtarë të Policisë së Kosovës dhe numrin e të
punësuarve në 19 ministri.
38
Grafi 3: numri i të punësuarve në institucione dhe agjenci të Kuvendit
11
15
16
17
17
19
19
22
23
24
25
26
28
29
29
33
34
37
37
40
51
70
74
83
90
152
214
215
249
442
701
1792
0 200 400 600 800 1000 1200 1400 1600 1800 2000
Agjencia per Menaxhimin e Komplekseve Memoriale
Agjencia Shtetërore per Mbrojtjen e të Dhënave…
Keshilli i Kosoves per Trashegimi Kulturore
Autoriteti Kosovar i Konkurrences
Autoriteti Rregullativ i Hekurudhave
Autoriteti Rregullator per Sherbimet e Ujit
Paneli Zgjedhor per Ankesa dhe Parashtresa
Agjencia per Ndihme Juridike Falas
Organi Shqyrtues i Prokurimit
Keshilli Sigurise i Kosoves
Instituti Gjyqesor i Kosoves
Keshilli i Pavarur Mbikeqyres per Sherbimin Civil
Komisioni Rregullativ i Prokurimit Publik
Autoriteti i Aviacionit Civil
Komisioni i Pavarur per Media
Zyra e Rregullatorit per Energji
Fondi i Kursimeve Pensionale te Kosoves
Autoriteti Rregullativ i Komunikimeve Elektronike…
Akademia e Arteve dhe Shkencave e Kosoves
Agjencia Kunder Korrupsionit
Institucioni i Avokatit te Popullit
Gjykata Kushtetuese e Kosoves
Komisioni i Pavarur i Minierave dhe Mineraleve
Komisioni Qendror i Zgjedhjeve
Agjencia e Kosoves per Inteligjence
Zyra e Auditorit te Pergjithshem
Agjencia Kosovare e Prones
Banka Qendore e Kosoves
Agjencia Kosovare e Privatizimit
Keshilli Prokurorial i Kosoves
Radio Televizioni i Kosoves
Keshilli Gjyqesor i Kosoves
39
Grafi 4: numri i të punësuarve në agjenci të Qeverisë (pa llogaritur Policinë e Kosovës)
46677777810111215161718202122222424354752576363707579828399
149152160161171185213
288587608
7891613
0 200 400 600 800 1000 1200 1400 1600 1800
Agjencia e Kosovës për Eficiencë të EnergjisëAgjencia e Kosovës për Mbrojtje nga Rrezatimi dhe…
Autoriteti Kombëtar i KualifikimeveInstituti për Hulumtimin e Krimeve të Luftës
Inspektorati i Ministrisë së DrejtësisëAgjencia Kosovare e Standardizimit
Drejtoria e Akreditimit e KosovësAgjencia e Kosovës për Akreditim
Agjencia e Arsimit dhe Aftësimit ProfesionalAgjencia për Pronësi Industriale
Avokatura ShtetëroreInspektorati Shëndetësor
Agjencia Qendore e ProkurimitInstituti i Kosovës për Administratë Publike
Agjencia për Barazi GjinoreNjësia e Inteligjencës Financiare
Agjencia e Metrologjisë e KosovësAgjencia për Investime dhe Përkrahje të…
Agjencia e Regjistrimit të Bizneseve në KosovëShërbimi Gjeologjik i Kosovës
Agjencia për Administrimin e Pasurisë së…Agjencia e Financimit ShëndetësorAgjencia për Zhvillimin e Bujqësisë
Agjencia për Produkte dhe Pajisje MedicinaleAgjencia e Forenzikës e Kosovës
Agjencia Kadastrale e KosovësAgjencia për Shoqërinë e Informacionit
Instituti i Mjekësisë LigjoreInspektorati i Punës
Inspektorati Policor i KosovësThesari
Inspektorati i TregutAgjencia për Mbrojtjen e Mjedisit e Kosovës
Agjencioni Shtetëror i Arkivave të KosovësAgjencia e Statistikave e Kosovës
Agjencia Pyjore e KosovësAgjencia per Sherbimet e Navigacionit Ajror
Akademia për Siguri PublikeAgjencia e Ushqimit dhe Veterinarisë
Agjencia e Menaxhimit EmergjentAgjencia e Punësimit
Shërbimi Sprovues i KosovësDogana e Kosovës
Agjencia e Regjistrimit CivilAdministrata Tatimore e Kosovës
Shërbimi Korrektues i Kosovës
40
Grafi 5: numri i të punësuarve në Ministri përfshirë zyrën e Kryeministrit
Grafi 7: të punësuarit në agjenci të Kuvëndit, Qeverisë dhe Ministri (përfshirë zyrën e Kryeministrit)
237
62
66
86
114
136
147
151
167
191
195
275
314
332
567
674
1,022
1833
2,044
3,324
0 500 1000 1500 2000 2500 3000 3500
Zyra e Kryeministrit
Minsitria e Tregtise dhe Industrise
Ministria e Diaspores
Minisria e Integrimit Evropian
Ministria per Kthim dhe Komunitete
Ministria e Infrastruktures
Ministria e Zhvillimit Ekonomik
Ministria e Administrimit te Pushtetit Lokal
Ministria e Bujqesise, Pylltarise dhe Zhvillimit…
Ministria e Administrates Publike
Ministria e Mjedisit dhe Planifikimit Hapesinor
Ministria e Puneve te Jashtme
Ministria e Financave
Ministria e Puneve te Brendshme
Ministria e Punes dhe Mireqenies Sociale
Ministria e Kultures, Rinise dhe Sportit
Ministria e Shendetesise
Ministria e Drejtesise
Ministria e Arsimit, Shkences dhe Teknologjise
Ministria per Forces e Sigurise se Kosoves
4,634
15,123
11,937
Stafi i punësuar (2016)
Agjenci te Kuvendit
Agjenci te Qeverise
Ministri
41
Grafi 6: numri i të punësuarve në agjencitë e Kuvendit dhe Qeverisë dhe Ministri
Zbatimi i katalogut të vendeve të punës në shërbimin civil
Me qëllim të unifikimit të pozitave përmes titujve dhe gradave për aplikim në tërë shërbimin
civil, Qeveria e Kosovës ka miratuar Katalogun e vendeve të punës në shërbimin civil në shkurt
201539. Katalogu i shërben një unifikimi të pozitave përmes titujve të vendit të punës, gradës,
përshkrimit të vendit të punës dhe çfarë përgatitje profesionale dhe përvoje të punës duhet të ketë
një kandidat për të arritur pozitën dhe gradën sipas katalogut. Duke pasur parasysh rolin e MAP
në administratën publike, Ministria është përgjegjëse për të dhënë pëlqimin e secilit institucion
nëse Rregullorja për organizimin e brendshëm dhe sistematizimin e vendeve të punës është në
përputhje me katalogun e vendeve të punës. Një aspekt tjetër pozitiv i katalogut është edhe hapja
ndaj një numri të pozitave të caktuara që të bëhen pjesë e katalogut, pozita të cilat nuk kanë
mundur të parashihen në katalog e të cilat janë përfshirë me azhurinimin e katalogut në 2016.
Si pjesë edhe e Strategjisë për Modernizimin e Administratës Publike në Kosovë, MAP ka
caktuar si objektivë zbatimin e katalogut në sa më shumë institucione të administratës publike në
Kosovë. Logjikisht, institucionet të cilat zbatojnë Ligjin për shërbimin civil duhet të aplikojnë
katalogun e vendeve të punës për të pasur një uniformitet të pozitave dhe titujve të vendeve të
punës në administratën publike. Megjithatë, aplikimi i katalogut në institucione dhe agjenci të
pavarura në kuadër të Kuvendit të Kosovës është në gjysmë derisa vetëm një numër i vogël e
kanë aplikuar atë. Grafi më poshtë paraqet ndarjen në përqindje të 32 institucioneve dhe
agjencive në kuadër të Kuvendit të cilat e aplikojnë, nuk e aplikojnë apo e aplikojnë kryesisht
dhe pjesërisht katalogun e vendeve të punës në shërbimin civil.
39 Vendimi Nr. 05/2015 i datës 05 shkurt 2015: http://bit.ly/1c0n5fU
11,937
19,757
0
5,000
10,000
15,000
20,000
25,000
Ministritë Agjencitë
42
Grafi 8: aplikimi i katalogut të vendeve të punës në shërbimin civil në agjenci të Kuvendit të Kosovës
Në nivel të Qeverisë së Kosovës, përfshirë agjencitë si organe qendrore dhe të pavarura në
kuadër të Qeverisë, nuk ka ndonjë kundërshtim sa i përket aplikimit të këtij katalogu.
Kundërshtimi i tij mbetet në nivel të institucioneve dhe agjencive të pavarura sidomos të atyre
nga Kapitulli XII i Kushtetutës. Aplikimi i katalogut të vendeve të punës nga disa institucione të
pavarura nga Kapitulli XII i Kushtetutës është marr si cenim i pavarësisë kushtetutese të këtyre
institucioneve. Duke u nisur nga kjo, Institucioni i Avokatit të Popullit ka dorëzuar një kërkesë
në Gjykatën Kushtetuese në prill 2016 për vlerësimin e kushtetutshmërisë së
veprimeve/kërkesave të akit administrativ Qarkore Administrative nr. 01/2016 të datës 21 janar
2016 të Qeverisë së Republikës së Kosovës për zbatimin e Rregullorës 05/2012 për Klasifikimin
e Vendeve të Punës në Shërbimin Civil dhe Katalogut të Vendeve të Punës në Shërbimin Civil.
Sipas Ligjit për Avokatin e Popullit, neni 3, pika 3:
“Institucioni i Avokatit të Popullit gëzon pavarësi organizative, administrative e
financiare për realizimin e detyrave të përcaktura me Kushtetutë dhe me këtë ligj”.
Pastaj, sipas nenit 32 të po të njëjtit ligj:
”ndaj të punësuarve në Institucionin e Avokatit të Popullit zbatohen dispozitat e Ligjit për
shërbimin civil, për aq sa nuk cenohet pavarësia kushtetuese e institucionit”.40
Bazuar në pretendimin e këtij institucioni se kërkesa për zbatimin e Rregullorës në fjalë dhe
katalogut, Qeveria, përkatësisht MAP, po cenon pavarësinë kushtetuese të Institucionit të
Avokatit të Popullit, ky i fundit ka dorëzuar kërkesën për interpretim të kësaj çështje në Gjykatën
Kushtetuese.
Rekrutimi
Rekrutimi në agjencitë në kuadër të Kuvendit dhe Qeverisë së Kosovës bëhet varësisht nga
aplikimi i Ligjit për shërbimin civil apo të ndonjë ligji tjetër. Për shembull, rekrutimi në një
agjenci që aplikon Ligjin për shërbimin civil për personelin civil, rekrutimi bëhet sipas
40 Ligji Nr. 05/L-019 për Avokatin e Popullit: http://bit.ly/2eeK1KV
0 2 4 6 8 10 12 14 16
Aplikohet
Nuk aplikohet
Aplikohet kryesisht dhe pjesërisht
43
procedurave dhe rregullave të përcaktuara me këtë ligj. Pastaj, nëse fjala është për një kategori të
nëpunësve me status të nëpunësit publik, rregullat dhe procedurat janë të përcaktuara me Ligjin e
punës. Nëse rekrutimi bëhet për anëtarët e organeve kolegjiale të agjencive të Kuvendit të
Kosovës, atëherë këto procedura janë të përcaktuara në ligjin përkatës që e ka themeluar
agjencinë përkatëse. Për shembull, nëse në pyetje është rekrutimi i anëtarëve të bordit në
Agjencinë Kosovare të Privatizimit, rekrutimi, kushtet e aplkimit dhe procedurat tjera janë të
përcaktuara me Ligjin për Agjencinë Kosovare të Privatizimit. Nuk ka raste kur një agjenci
aplikon Ligjin për shërbimin civil kurse rekrutimi i stafit/personelit bëhet duke aplikuar rregulla
tjera nga rregullat e Ligjit për shërbimin civil.
Burimet njerëzore, komisionet disiplinore dhe komisionet për zgjidhjen e kontesteve dhe
ankesave
Agjencitë në kuadër të Kuvendit të Kosovës menaxhojnë individualisht me burimet njerëzore
dhe kanë të themeluara njësi në kuadër të administratës për menaxhimin e personelit. Sa i përket
agjencive në kuadër të Qeverisë, ekziston një konfuzion sa i përket çështjes se kush duhet të ketë
njësi të personelit që merret me menaxhimin e burimeve njerëzore. Sipas Ligjit për shërbimin
civil, “çdo institucion që punëson nëpunës civil ka njësi për menaxhimin dhe zhvillimin e
personelit dhe të burimeve njërëzore”41. Fjala institucion nuk është e qartë në praktikë në mes të
agjencive në kuptimin se kush përfaqëson institucion, a është organi qendror institucion, apo
vetëm Ministria apo as ministritë por vetëm Qeveria, etj. Në këtë kuptim, disa organe qendrore
kanë themeluar njësi të personelit ndaras nga ministria e linjës ku bënë pjesë organi qendror.
Në këtë kuptim mund të analizohet edhe çështja e themelimit të komisioneve disiplinore dhe
komisioneve për ankesa dhe zgjidhjen e kontesteve në shërbimin civil. Sipas Ligjit për shërbimin
civil, “çdo institucion i administratës publike i cili punëson nëpunës civil themelon një komision
disiplinor për marrjen e masave disiplinore në rast të shkeljes së rëndë të Ligjit për shërbimin
civil apo akteve nënligjore”42. Edhe në këtë rast konfuzioni lind nga fjala institucion sa i përket
agjencive në kuadër të Qeverisë si organe qendrore si pjesë e disa ministrive të linjës. Nga
praktika në këto agjenci, nuk është e qartë se kush duhet të ketë këtë komision, vetëm Ministria
apo edhe organi qendror? Sipas Ligjit për shërbimin civil, kryesuesi i komisionit dhe anëtarët e
tij emërohen nga Sekretari i Përgjithshëm i Ministrisë. Kjo është një pikë tjetër që ka bërë që disa
organe qendrore të kenë komisione të ndara disiplinore nga ato të ministrisë për shkak se drejtori
i përgjithshëm i organit qendror është në nivel të njejtë me Sekretarin e Përgjithshëm. Në rastin e
institucioneve dhe agjencive të pavarura në kuadër të Kuvendit të Kosovës kjo çështje është e
qartë. Ato agjenci që aplikojnë Ligjin për shërbimin civil, kanë themeluar këto komisione sipas
kërkesave të Ligjit për shërbimin civil dhe procedurave të përcaktuara me akt nënligjor, kurse ato
që nuk kanë nëpunës civil, çështjen e procedurës disiplinore e kanë të adresuar ndaras dhe në
kuadër të ligjit të punës apo ligjit që e themelon agjencinë.
3.3. Pagat dhe shtesat në pagë Institucionet dhe agjencitë në kuadër të Kuvendit dhe ato në kuadër të Qeverisë nuk kanë një
bazë ligjore unike për përcaktimin e pagës së anëtarëve në borde dhe personelit tjetër si nëpunës
civil apo publik. Përveq agjencive, as në nivel të vendit nuk ka një ligj të vetëm apo ligje për
kategori të punëtorëve për pagat dhe të cilat janë në zbatim në Kosovë. Ekziston Ligji për pagat e
41 Ligji Nr. 03/L-149 për Shërbimi civil, Neni 7: http://bit.ly/1D2CvaË 42 Ligji Nr. 03/L-149 për Shërbimi civil, Neni 70
44
nëpunësve civil43 i cili është miratuar në vitin 2010 por nuk është në zbatim, pastaj në vitin 2012
është bërë një draft i Ligjit për pagat e funksionarëve publik44 por nuk është miratuar në Kuvend.
Me programin legjislativ në fillim të 2016, Qeveria e Kosovës, përkatësisht Ministria e
Administratës Publike kishte planifikuar nxjerrjen e Ligjit për pagat e funksionarëve publik,
Ligjit për pagat e nëpunësve publik dhe plotësim ndryshimin e Ligjit për pagat e nëpunësve civil.
Kjo nismë ishte ndryshuar nga Qeveria duke bërë një fuzionim të tri projektligjeve në një
Projektligj për pagat që realizohen nga buxheti i Republikës së Kosovës45.
Institucionet dhe agjencitë në kuadër të Kuvendit të Kosovës
Ekzistojnë shumë mënyra që sot praktikohen nga agjencitë për pagesën e anëtarëve në borde dhe
për nëpunësit qoftë civil apo publik. Si rezultat i pavarësisë në menaxhimin dhe shpenzimin e
buxhetit dhe linjës së pavarur buxhetore, institucionet e pavarura dhe agjencitë në kuadër të
Kuvendit në disa raste i kanë përcaktuar vetë pagat për tërë agjencinë, në disa raste pagat e
anëtarëve në borde janë përcaktuar me ligjin që e ka themeluar agjencinë, në disa raste me
vendim të Kuvendit të Kosovës për anëtarët e bordeve dhe në disa raste është një formë e përzier
dhe e ndryshme nga tri të parat. Në bazë të këtij fleksibiliteti për përcaktimin e pagave, përveq
pagave të anëtarëve të bordeve, edhe nëpunësit qoftë nëpunës civil apo publik kanë paga më të
larta se sa nëpunësit civil në ministri. Për shembull: një zyrtar me titull të njejtë të vendit të
punës paguhet më pak në ministri se sa në një agjenci derisa puna e tij është e njejtë. Pra nuk ka
pagë të njejtë për punë të njejtë. Por edhe më keq ka raste kur puna në ministri është më e madhe
se sa ajo në agjenci por përkundrazi, paga është më e vogël në ministri se sa në agjenci. Për
shembull: një zyrtar për prokurim apo certifikm në një ministri që menaxhon buxhet më të madh
dhe certifikon lëndë më shumë në ministri, ka pagë më të vogël se sa pozita e njëjtë në agjenci të
caktuar e cila ka edhe buxhet më të vogël dhe rrjedhimisht punë më pak.
Paga e nëpunësve civil në të gjitha institucionet matet kryesisht me koeficientë nga numri 6 deri
në 10 dhe vlera e koeficentit është 58.20. Përjashtim nga kjo bënë pozita e Sekretarit të
Përgjithshëm e cila ka koeficientin 20, pa llogaritur shtesën prej 30 euro për tërë shërbimin civil.
Për të kalkuluar pagën bazë, koeficienti përkatës shumëzohet me vlerën e tij dhe llogaritet paga
bazë. Për shembull, drejtori në një minsitri të caktuar ka koeficientë 10 dhe shumëzëimi me
58.20 rezulton në 580 euro pagë bazë, pa llogaritur shtesën prej 30 euro. Kjo normalisht duhet të
aplikohet edhe në agjencitë e pavarura të Kuvendit, por duke pasur parasysh pavarësinë në
menaxhimin dhe shpenzimin e buxhetit, bordet vendimmarrëse për këto agjenci kanë caktuar
koeficientë më të lartë dhe rrjedhimisht paga më të larta. Për shembull në shumë agjenci
ekzistojnë koeficentë që janë shumë të rrallë nëpër ministri, koeficient 12, 13, 16, 18, 18.3 e të
ndryshëm. Përveq kësaj, janë caktuar edhe shtesa në pagë dhe me këtë është arritur një pagë
dukshëm më e lartë e nëpunësve në agjenci në krahasim me ata në ministri. Tabela më poshtë
ofron dy shembuj të dallimeve në paga në mes të tri institucioneve, ministrisë, institucionit dhe
agjencisë së pavarur.
43 Ligji Nr. 03/L-137 për pagat e nëpunësve civil: http://bit.ly/1D2Cëf3 44 Projekligji për pagat e funksionarëve publik: http://bit.ly/2ealj33 45 Programi legjislativ 2016: http://bit.ly/2ekVavh
45
Tabela 9: paga për pozitë të njejtë në Ministri, institucion dhe agjenci të pavarur
Paga bazë (bruto)46
Ministria e Administratës
Publike
Institucioni i Avokatit të
Popullit dhe Gjykata
Kushtetuese
Agjencia Kosovare e
Privatizimit
Zyrtar i lartë ligjor 464.75 863.36 1,046.25
Zyrtar i lartë i prokurimit 464.75 756 1,157
Sa i përket pagave të bordeve, forma e cila dominon është ajo e përcaktimit të pagës me vendim
të Kuvendit të Kosovës propozuar nga Komisioni për Buxhet dhe Financa i Kuvendit të
Kosovës. Kjo formë është aktuale në 16 institucione dhe agjenci të ndryshme në kuadër të
Kuvendit. Për shembull: paga e anëtarëve të Këshillit (bordit) në Agjencinë për Mbrojtjen e të
Dhënave Personale është e caktuar nga Kuvendi. Në ligjin që e themelon agjencinë nuk
definohet çështja e pagës së anëtarëve të Këshillit apo të stafit. Pastaj, në disa ligje përkatëse për
agjencitë, ceket që paga e anëtarëve të bordeve përcaktohet me ligjin për pagat e funksionarëve
të lartë publik (rasti i Agjencisë për Menaxhimin e Kompleksemve Memoriale) ose me ligjin e
pagave (rasti me Avokatin e Popullit) por në mungesë të ligjit përkatës, paga është caktuar me
vendim të Kuvendit.
Disa institucione dhe agjenci e kanë një formë tjetër të përcaktimit të pagës dhe që ka lënë pak
mundësi për interferime nga Komisione për Buxhet dhe Financa i Kuvendit të Kosovës. Për
shembull, sipas Ligjit për Agjencinë Kundër Korrupsionit, paga e drejtorit të agjencisë është e
barabartë me pagën e një kryetari të Komisionit në Kuvend. Në bazë të kësaj është caktuar edhe
paga e kryetarit të agjencisë në fjalë. Pagat e nëpunësve civil në këtë agjenci nuk janë të caktuara
me këtë ligj, por me rregullorën për organizimin e brendshëm dhe sistematizimin e vendeve të
punës, janë përcaktuar koeficientë mbi 10 për pozita të ndryshme. Pastaj, bordi i Agjencisë
Kosovare të Privatizimit ka nxjerrë një akt nënligjor (rregullore) për përcaktimin e pagave në
këtë agjenci (për tërë agjencinë) dhe nuk i nënshtrohet ndonjë praktike të ministrive tjera dhe
rrjedhimisht ka një skemë unike të pagave. Banka Qendrore e Kosovës (BQK) i ka përcaktuar
pagat kryesisht me Politikën e Kompensimeve, Radio Televizioni i Kosovës (RTK) me
Metodologjinë për përcaktimin e ndërlikueshmërisë së vendeve të punës kurse Agjencia
Kosovare e Inteligjencës me një Rregullore të ndarë për paga. Fjala këtu është vetëm për pagën
bazë pa llogaritur shtesat.
Disa institucione dhe agjenci të tjera në kuadër të Kuvendit kanë një formë tjetër të përcaktimit të
pagave. Pagat e anëtarëve në bord dhe drejtorit të përgjithshëm në Autoritetin e Aviacionit Civil
(AAC) përcaktohen nga Qeveria e pastaj drejtori i përgjithshëm përcakton një skemë të pagave
për personelin e AAC-së. E njëjta situatë është edhe me Agjencinë për Shërbimet e Navigacionit
Ajror ku Ministri i Infrastrukturës propozon formën e kompensimit dhe Qeveria e përcakton këtë
kompensim përmes aktit nënligjor. Disa shembuj tjerë janë Paneli Zgjedhor për Ankesa dhe
Parashtresa (PZAP), Këshilli Prokurorial i Kosovës (KPK) dhe Komisioni Qendror i Zgjedhjeve
(KQZ). Në PZAP, anëtarët e panelit kanë një pagë sekondare të përcaktuar me vendim të
Qeverisë kurse pagën primare e kanë të caktuar në gjykatat prej nga delegohen në panel. KPK ka
përcaktuar kompensime mbi pagën bazë në vlerën prej 25% dhe kjo është përcaktuar nga vetë
këshilli duke e bërë pagën e barabartë për kryesuesin e KGJK-se më pagën e Kryeministrit.
Pastaj, kryesuesi i KQZ-së ka pagë të njejtë me Avokatin e Popullit kurse anëtarët e KQZ-së
46 Në kalkulim të pagës nuk është llogaritur shtesa në vlerë prej 30 euro për të gjitha nëpunësit civil në çdo institucion.
46
kanë pagë të njejtë me zvëvendëit e Avokatit të Popullit. Bazuar në këtë shumëllojshmëri për
përcaktimin e pagave, logjikisht edhe anëtarët e një bordi me një bord tjetër kanë paga të
ndryshme dhe po ashtu brenda vetë institucioneve të pavarura nga Kapitulli XII i Kushtetutës ka
dallime në paga dhe në pavarësi qoftë financiare apo organizative.
Agjencitë në kuadër të Qeverisë së Kosovës
Agjencitë në kuadër të Qeverisë nuk kanë linjë të pavarur buxhetore dhe buxheti i tyre është i
përfshirë në buxhetin e ministrive ku bëjnë pjesë ato agjenci. Si rrjedhojë, ekziston një situatë më
pak problematike sa i përket pagave dhe shtesave në agjencitë dhe organet qendrore në kuadër të
Qeverisë krahasuar me institucionet dhe agjencitë e pavarura në kuadër të Kuvendit. Megjithatë,
duke pasur parasysh që nuk ka një ligj të përgjithshëm për paga apo ligje për kategori të
nëpunësve, edhe në agjencitë në kuadër të Qeverisë ka dallime në rregullimin e pagave. Dallime
ekzistojnë sidomos në Institutin për Hulumtimin e Krimeve të Luftës, Shërbimin Korrektues të
Kosovës (SHKK) dhe Shërbimin Sprovues të Kosovës (SHSK), Administratën Tatimore të
Kosovës (ATK), Doganë, Polici, Inspektorat Policor, Akademi për Siguri Publike dhe Agjencinë
e Arsimit dhe Aftësimit Profesional.
Instituti për Hulumtimin e Krimeve të Luftës është organ në kuadër të Ministrisë së Drejtësisë, i
themeluar me vendim të Qeverisë dhe të punësuarit nuk janë nëpunës civil. Paga e tyre caktohet
me vendim të Ministrit apo Qeverisë. Po ashtu, Shërbimi Korrektues dhe Shërbimi Sprovues
kanë të punësuar nëpunës publik dhe për shkak të rrezikshmërisë në punë dhe kushteve të
veçanta të punës, Ministri i Drejtësisë bënë një kategorizim të këtyre nëpunësve dhe përcakton
beneficionet e tyre përmes një akti nënligjor. ATK si organ qendror në kuadër të Ministrisë së
Financave, edhe pse nëpunësit janë nëpunës civil, ATK ka nxjerrë një Udhëzim Administrativ
për vendosjen e sistemit të pagave për personelin e ATK-së. Njejtë me këtë është Inspektorati
Policor i Kosovës i cili po ashtu ka nxjerrë një Udhëzim Administrativ për pagat, shtesat dhe
dobitë tjera për nëpunësit e inspektoratit. Pastaj, Agjencia për Arsim dhe Aftësim Profesional ka
rregulluar pagat e personelit me një Udhëzim Administrativ dhe vendimit të Ministrit.
Në agjencitë (organet qendrore dhe të pavarura) në kuadër të Qeverisë, theks i vecantë janë
drejtorët e përgjithshëm apo kryeshefët ekzekutiv të cilët janë të nivelit të njejtë me koeficient
dhe pagë me sekretarin e përgjithshëm të ministrisë. Për shembull, kryeshefi ekzekutiv i
Inspektoratit të punës në kuadër të Ministrisë së Punë dhe Mirëqenies Sociale ka koeficientë dhe
pagë të njejtë me sekretarin e përgjithshëm në këtë ministri, apo drejtori i përgjithshëm në
Agjencinë për Shoqërinë e Informacionit ka koeficientë dhe pagë të njejtë me sekretarin e
përgjithshëm të Ministrisë. Një prej arsyeve që një numër i konsiderueshëm i departameve të
ministrise janë shndërruar në agjenci ka qenë pozita e drejtorit të përgjithshëm, pavarësi në
shpenzimin e buxhetit për shkak se shpenzimi nuk shkon përmes sekretarit të përgjithshëm dhe
mundësia për punësim të stafit me rastin e shndërrimit të departamentit në agjenci.
Shtesat mbi pagën bazë
Pjesa në vazhdim trajton çështjen e shtesave në të dy grupet e agjencive, të Kuvendit dhe
Qeverisë. Sikurse në rastin e mungesës së një kornize unike ligjore për pagat, edhe çështja e
shtesave mbi pagën bazë është e bazuar në vendime të veçanta të institucioneve të ndryshme. Në
shtator 2015, Qeveria e Kosovës ka marr një vendim47 për rishikimin e ndarjes së shtesave të
47 Vendimi Nr. 08/48 i datës 09 shtator 2015 për rishikimin e ndarjes së shtesave të cilat realizohen nga Buxheti i Republikës së Kosovës: http://bit.ly/1SNR88X
47
cilat realizohen nga buxheti i Kosovës duke dhënë një afat një mujor për rishqyrtim të ndarjes së
shtesave. Me këtë vendim, institucionet brenda ekzekutivit do të duhej të bënin kërkesë për
ndryshimin, plotësimin dhe vazhdimin e tyre derisa institucionet tjera do të duhej të paraqitnin
kërkesë në MAP e cila do të bëjë vlerësimin e kërkesave dhe do t’i propozon Qeverisë aprovimin
e shtesave mbi pagën bazë. Me këtë vendim janë ndaluar llojet tjera të shtesave me përjashtim të
13 llojeve të shtesave të cilat nuk do t’i nënshtroheshin rishikimit të parashikuar me vendim.
Mirëpo, derisa nuk ka një ligj për të gjitha pagat që realizohen nga buxheti i Kosovës dhe një akt
nënligjor i cili përcakton një numër të shtesave bazuar në kritere objektive mbi kushtet e tregut të
punës dhe kushteve të veçanta të punës, numri i madh i shtesave është prezent si në institucionet
dhe agjencitë e pavarura ashtu edhe në agjencitë në kuadër të Qeverisë. Ministria e Administratës
Publike ka të regjistruara një numër të madh të shtesave të cilat i realizojnë institucionet dhe në
në këtë kuadër edhe agjencitë e ndryshme. Për shembull: një numër i institucioneve dhe
agjencive në kuadër të Kuvendit të Kosovës, për katëgori të caktuara të punëtorëve, realizojnë
shtesën në emër të rrezikshmërisë në punë: Autoriteti Kosovar i Konkurrencës realizon shtesën e
rrezikshmërisë për drejtorin dhe pesë inspektorë në departamentin e mbikëqyrjes së tregut,
Agjencia Kundër Korrupsionit realizon shtesën për rrezikshmëri për të gjithë stafin në agjencion,
dy zyrtar të transportit në Institucionin e Avokatit të Popullit po ashtu realizojnë shtesën në emër
të rrezikshmërisë në punë. Po ashtu, shtesa në emër të rrezikshmërisë në punë realizon edhe
Komisioni i Pavarur për Miniera dhe Minerale dhe Zyra e Auditorit të Përgjithshëm.
Autoriteti Rregullativ i Hekurudhave ka katër anëtar të bordit dhe paga e tyre përcaktohet me
vendim të Kuvendit. Megjithatë, kryesusesi dhe zvëvendës kryesusi kanë edhe një shtesë në pagë
dhe drejtori i përgjithshëm i cili shërben si anëtar i pestë i bordit ka edhe 50% të vlerës së pagës
së anëtatëve të bordit si shtesë mbi pagën bazë. Banka Qendrore e Kosovës (BQK), Zyra e
Auditorit të Përgjithshëm (ZAP) dhe Radio Televizioni i Kosovës kanë nga një numër të
shtesave. Në BQK ipen shtesa jubilare, shtesa për ndonjë kontribut të veçanta në punë, shtesa për
vit të suksseshëm dhe shtesa me rast të pensionimit. Përveq shtesës për rrezikshmëri, ZAP ka
edhe një numër të shtesave: shtesën për auditorë, shtesën për personelin auditor të cilësisë,
shtesën për udhëheqës të ekipit të auditimit, shtesën për punë specifike të personelit mbështetës
dhe shtesën për personelin e IT-së. RTK paguan kompensime në pagë për punën jashtë orarit të
rregullt të punës, ndërrimin e natës, shujtën dhe implementon kontratën kolektive. Pak ka
institucione në Kosovë që pagujanë ndërrimin e natës (përvëq sektorit të shëndetësisë), shujtën
apo edhe kontratën kolektive. Shtesa tjera që aplikohen nëpër institucione por edhe në agjenci
janë: shtesa për IT, shtesa për përvojën e punës, shtesa e shërbimit civil, shtesa në 25% mbi
pagën bazë dhe shtesa nga 5-40% mbi pagën bazë.
3.4. Llogaridhënia (raportimi financiar dhe jo-financiar) dhe
transparenca
Llogaridhënia e agjencive në kuadër të Kuvendit dhe Qeverisë është e analizuar në aspektin e
raportimit të tyre në Kuvend dhe Qeveri të Kosovës. Llogaridhënia është një aspekt kyq për
funksionimin e mirë të institucioneve dhe administratës publike dhe është zhvilluar si një prej
gjashtë parimeve të administratës publike. Sipas këtij parimi:
48
“kushti kryesor është që të ketë mekanizma adekuat për të siguruar llogaridhënien e
institucioneve dhe trupave të administratës publike duke përfshirë obligimet ligjore dhe
transparencën”48.
Ekziston një situatë shumë e ndryshme sa i përket raportimit dhe llogaridhënies së agjencive në
Kuvend të Kosovës dhe të atyre në Qeveri të Kosovës.
Institucionet dhe agjencitë në kuadër të Kuvendit të Kosovës
Sa i përket raportimit të institucioneve dhe agjencive të Kuvendit të Kosovës, ato mund të
ndahen në katër grupe: 1) institucione/agjenci të cilat nuk e kanë të definuar me ligj raportimin
por raportojnë në Kuvend, 2) institucione/agjenci të cilat as nuk e kanë të definuar dhe as nuk
raportojnë në Kuvend 3) institucione/agjenci që dërgojnë raportin vetëm për njoftim dhe 4)
institucione/agjenci të cilat e kanë të definuar raportimin me ligj por nuk raportojnë në Kuvend.
Grafi 9: definimi dhe raportimi i institucioneve/agjencive në Kuvend
Sa i përket grupit të parë, Agjencia Kosovare e Pronës dhe Këshilli i Kosovës për Trashëgimi
Kulturore nuk e kanë të definuar raportimin por që të dyja raportojnë në Kuvend përmes dy
komisioneve përkatëse funksionale. Sa i përket grupit të dytë, Paneli Zgjedhor për Ankesa dhe
Parashtresa dhe Akademia e Arteve dhe Shkencave e Kosovës nuk e kanë të definuar raportimin
dhe nuk raportojnë në Kuvend të Kosovës. Në grupin e tretë hynë Gjykata Kushtetuese e cila
dërgon raport në Kuvend të Kosovës por vetëm sa për njoftim por kjo nuk merret si raportim. Sa
i përket grupit të katërt, Këshilli i Sigurisë i Kosovës i kryesuar nga Kryeministri i Kosovës e ka
të definuar me ligj raportimin në Kuvend përmes Komisionit për Siguri, por nuk raporton.
Çështja se përmes cilave komisione funksionale të Kuvendit raportojnë këto agjenci dhe
institucione (cila agjenci në cilin komision) është bërë praktikë në Kuvend por nuk ka një
dokument të shkruar që tregon se cila agjenci apo institucion raporton në cilin komision.
Raportet e institucioneve dhe agjencive dërgohen nga këto të fundit për kabinetin e Kryetarit dhe
kabineti i përcjellë këto raporte tek koordinatori i Kuvendit me këto institucione dhe agjenci të
pavarura. Ky i fundit i shpërndan këto raporte nëpër komisione funksionale të cilat i mbikëqyrin
këto agjenci. Raporti është narrativ dhe financiar dhe kryesisht ndjekë një format të përcaktuar
48 SIGMA, Parimet e Administratës Publike, tek Kapitulli 4 – Llogaridhënia, f. 65: http://bit.ly/2dYqZMl
6
2
1
1
0 1 2 3 4 5 6 7
Raportimi i pa definuar me ligj por nëpraktikë raportohet
Raportimi i pa definuar dhe nukraportohet
Raporte për njoftim
Raportimi i definuar por nuk raportohet
49
nga Kuvendi i Kosovës. Pjesa narrative e raportit dërgohet në komisionin funksional përkatës
kurse pjesa financiare e raportit dërgohet në Komisionin për Buxhet dhe Financa. Për shqyrtimin
e raporteve, komisionet ftojnë bordin për të prezentuar raportin në komision dhe pas prezentimit,
raporti votohet në Komision dhe me këtë draftohet një rekomandim (nga të dy komisionet
ndarazi) për seancën e Kuvendit ku do të paraqitet raporti.
Sa i përket miratimit apo jo të raporteve të institucioneve dhe agjencive që dërgojnë raport,
agjencitë ndahen në tri grupe: 1) agjenci, raportet e të cilave miratohen në komision, por nuk
miratohen në seancë plenare të Kuvendit. Për shembull, raportet vjetore 2015 të Zyrës së
Rregullatorit për Energji, Autoritetit Rregullativ për Shërbimet e Ujit dhe Radio Televizionit të
Kosovës janë miratuar në komisione por nuk janë miratuar në seancë plenare; 2) agjenci, raportet
e të cilave nuk miratohen në komisione por miratohen në seancë plenare, për shembull, raporti
vjetor 2013 i Agjencisë për Menaxhimin e Komplekseve Memoriale nuk ishte miratuar në
Komisionin funksional, dhe përkundër rekomandimit të komisionit, raporti ishte miratuar në
seancë të Kuvendit; 3) agjenci, raportet e të cilave nuk miratohen as në komision dhe as në
seancë plenare, për shembull, raporti i vitit 2015 i Agjencisë Kosovare të Privatizimit nuk është
miratuar as në komision as në seancë plenare.
Grafi 10: miratimi i raporteve të institucioneve/agjencivë në komisione dhe seancë
Në aspektin e miratimit apo jo të raportit në seancë plenare, vlenë të theksohet se nuk ka asnjë
rregull nëse bordi, raporti i të cilit nuk miratohet, duhet të vazhdojë apo të përfundojë mandatin.
Për shembull, Radio Televizioni i Kosovës, Agjencia Kosovare e Privatizimit, Zyra e
Rregullatorit për Energji nuk i kanë të miratuara raportet vjetore në seancë dhe bordet e njëjta
vazhdojnë të funksionojnë. Për më tepër, edhe pse raporti i Autoritetit Rregullator për Shërbimet
e Ujit nuk është miratuar më 2016, Drejtorit të këtij autoriteti i është vazhduar mandati edhe për
një periudhë të përcaktuar me ligj. Pastaj, në rastet kur një agjenci nuk e ka të zgjedhur bordin
për shkak se ka kaluar mandati i bordit aktual, raporti vetëm dërgohet nga administrata e
agjencisë në Kuvend, por në mungesë të bordit, një raport i tillë nuk shqyrtohet as në komision
as në seancë. Raporte të tilla mbesin pa u shqyrtuar në komisione dhe seancë edhe kur bordi i ri
merr mandatin sepse ky bord nuk merr përgjegjësinë për të prezentuar raportet e hartuara në
kohën kur nuk ka pasur bord. Një çështje tjetër rreth mënyrës së zgjedhjes së anëtarëve të
bordeve është po ashtu me rëndësi të theksohet. Pavarësisht nëse një anëtar i bordit apo komplet
anëtarët e bordit nuk votohen në seancë të Kuvendit, të njëjtit anëtar vazhdojnë të propozohen
derisa këta anëtarë të marrin votën/pëlqimin në Kuvend. Nuk është përcaktuar që nëse bordi i
0 1 2 3 4
Raporti miratohet në komision por jo nëseancë të Kuvendit
Raporti nuk miratohet në komision pormiratohet në seancë
Raporti nuk miratohet as në komision asnë seancë
50
propozuar nuk merr herën e parë shumicën e mjaftueshme për t’u zgjedhur, procedura fillon nga
e para dhe realisht propozohen emra tjerë për bord.
Auditori i përgjithshëm bënë auditimin e të gjitha institucioneve dhe agjencive të pavarura,
përfshirë vetë Kuvendin, me përjashtim të Bankës Qendrore të Kosovës. Kompani të jashtme
kontraktohen për të bërë auditimin e BQK-së dhe të vetë zyrës së Auditorit të përgjithshëm. Sado
që fakti i auditimit të tyre nga Auditori i përgjithshëm është pozitiv, raporti i Auditorit të
përgjithshëm me të gjeturat e auditimit në të gjitha agjencitë dërgohet në Kuvend rreth muajit
gusht. Pastaj, Auditori i përgjithshëm ftohet për prezentim të të gjeturave të raportit në
Komisionin për Mbikëqyrjen e Financave Publike rreth muajve shtator dhe tetor. Kjo kohë
vlerësohet të jetë e vonë pasi që gjatë pranverës Kuvendi dhe Komisionet shqyrtojnë raportet
vjetore të agjencive derisa gjatë vjeshtës Auditori dërgon raportin me të gjeturat në këto agjenci.
Tabela në vazhdim paraqet ndarjen e institucioneve dhe agjencive për raportim në komisione të
caktuara të Kuvendit.
Tabela 10: ndarja e raportimit të institucioneve dhe agjencive të pavarura në komisione të Kuvendit
Nr. Institucioni / agjencia Komisioni
1.
2
3.
4.
5.
6
Agjencia Kosovare e Pronës
Agjencia Kundër Korrupsionit
Agjencia për Ndihmë Juridike Falas
Instituti Gjyqësor i Kosovës
Këshilli Gjyqësor i Kosovës
Komisioni Qendror i Zgjedhjeve
Komisioni për Legjislacion, Mandate, Imunitete,
Rregulloren e Kuvendit dhe Mbikëqyrjen e Agjencisë
Kundër Korrupsionit
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
Agjencia Kosovare e Privatizimit
Autoriteti Kosovar i Konkurrencës
Autoriteti Rregullativ i Komunikimeve Elektronike
dhe Postare
Autoriteti Rregullativ i Hekurudhave
Autoriteti i Aviacionit Civil
Komisioni i Pavarur i Minierave dhe Mineraleve
Zyra e Rregullatorit per Energji
Komisioni për Zhvillim Ekonomik, Infrastrukturë,
Tregti dhe Industri
15.
16.
17.
18.
Banka Qendrore e Kosovës
Organi Shqyrtues i Prokurimit
Fondi i Kursimeve Pensionale te Kosoves
Komisioni Rregullativ i Prokurimit Publik
Komisioni për Buxhet dhe Financa
19.
20.
21.
Radio Televizioni i Kosovës
Keshilli i Pavarur Mbikeqyres per Sherbimin Civil
Komisioni i Pavarur per Media
Komisioni për Administratë Publike, Qeverisje Lokale
dhe Media
22.
23.
Agjencia per Menaxhimin e Komplekseve
Memoriale
Autoriteti Rregullator per Sherbimet e Ujit
Komisioni për Bujqësi, Pylltari dhe Mjedis e
Planifikim Hapësinor
24. Agjencia Shtetërore per Mbrojtjen e te Dhenave
Personale
Komisioni për Siguri, Punë të Brendshme dhe
Mbikëqyrjen e FSK-së
25. Agjencia e Kosovës për Inteligjencë Komisioni për Mbikëqyrjen e Agjenisë së Kosovës
për Inteligjencë
26. Avokati i Popullit Komisioni për të Drejtat e Njeriut, Barazi Gjinore, për
51
Persona të Pagjetur dhe Peticione
27. Keshilli i Kosoves per Trashegimi Kulturore Komisioni për Arsim, Shkencë, Teknologji, Sport dhe
Kulturë
28. Zyra e Auditorit të Përgjithshëm Komisioni për Mbikëqyrjen e Financave Publike
Agjencitë në kuadër të Qeverisë së Kosovës
Situata me raportimin e agjencive të Qeverisë është më e dobët në krahasim me agjencitë e
Kuvendit të Kosovës. Disa agjenci të Qeverisë nuk e kanë të definuar raportimin dhe nuk dihet
nëse në praktikë raportojnë apo jo, disa tjera i raportojnë vetëm ministrit dhe nuk dihet nëse
raporti shkon për raportim edhe në Qeveri, disa i raportojnë drejtpërdrejtë Kryeministrit, disa
Ministrit dhe Qeverisë e disa të tjera edhe në Kuvend. Për shembull, nga 47 agjenci në kuadër të
Qeverisë, 13 prej tyre nuk e kanë të definuar raportimin në Ministri apo Qeveri, si Agjencia
Shtetërore e Arkivave e Kosovës, Agjencia për Shoqërinë e Informacionit, Agjencia Qendrore e
Prokurimit, etj. Disa agjenci e kanë të definuar raportimin vetëm te Ministri, si Avokatura
Shtetërore në kuadër të Ministrisë së Drejtësisë, Agjencia e Regjistrimit Civil në kuadër të MPB-
së, etj. Agjencia e Statistikave e Kosovës dhe Agjencia e Ushqimit dhe Veterinarisë raportojnë
drejtpërdrejtë te Kryeministrit. Agjenci e Qeverisë që i raporton Kuvendit përmes Qeverisë është
vetëm Agjencia e Kosovës për Mbrojtje nga Rrezatimi dhe Siguria Bërthamore.
Shembuj të mirë të raportimit të agjencive janë: Administrata Tatimore e Kosovës i dërgon
raporte periodike Ministrit kurse raportin vjetor Qeverisë, Thesari i dërgon raporte tre mujore
Ministrit kurse raportin vjetor i dërgon Qeverisë, komunave dhe Kuvendit, Agjencia për
Zhvillimin e Bujqësisë i dërgon raport Ministrit dhe pastaj Ministri me këtë raporton në Qeveri
për gjendjen në zhvillimin e bujqësisë në Kosovë.
Transparenca ndaj publikut
Sa i përket institucioneve dhe agjencive të Kuvendit, me përjashtim të Këshillit të Sigurisë së
Kosovës dhe Agjencisë Kosovare për Inteligjencë, të gjitha institucionet dhe agjencitë në kuadër
të Kuvendit kanë faqe zyrtare ku mund të publikohet raporti vjetor. Këto tri institucione nuk kanë
faqe zyrtare dhe natyrisht raportet e tyre vjetore nuk janë publike. Megjithatë, edhe në grupin e
institucioneve dhe agjencive që kanë faqe zyrtare, rregullsia e publikimit të raporteve vjetore
është e ndryshme. Për shembull, Agjencia për Menaxhimin e Komplekseve Memoriale (AMKM)
ka të publikuar vetëm raportin e vitit 2014, pastaj Autoriteti Kosovar i Konkurrencës ka të
publikuar raportet për vitet 2008 dhe 2009 por nuk janë të klikueshme (të qasshme), Agjencia
Kosovare e Privatizimit nuk i ka të klikueshme (të qasshme) raportet për vitet 2014 dhe 2015.
Sa i përket 47 agjencive të Qeverisë, përveq 13 agjenci që nuk e kanë të definuar raportimin me
ligj, 16 prej tyre nuk kanë faqe zyrtare derisa 26 nuk publikojnë raportin vjetor. Grafi më poshtë
paraqet një ndarje të agjencive të Qeverisë në aspekt të mungesës së kërkesës ligjore për
raportim, agjencitë të cilat nuk kanë faqe zyrtare dhe agjencitë të cilat nuk publikojnë raportin
vjetor. Agjencitë që publikojnë raportin vjetor, pjesa financiare është shumë e përgjithësuar dhe
tregon shpenzimin vetëm në katër kategoritë ekonomike dhe nuk ka të dhëna tjera më të
detajuara të shpenzimit të buxhetit. Ky shembull ndjeket edhe nga agjencitë të cilat raportojnë në
Kuvend të Kosovës.
Grafi 11: agjencitë e Qeverisë që nuk e kanë të definuar raportimin, që nuk kanë faqe zyrtare dhe agjencitë që nuk
publikojnë raportet vjetore
52
13
16
26
0 5 10 15 20 25 30
Raportimi i pa definuar me ligj
Mungesa e faqes zyrtare
Raporti nuk është publik
53
4. PËRFUNDIMET DHE REKOMANDIMET
Në këtë pjesë janë përmbledhur të gjeturat apo përfundimet kryesore nga rishikimi i
institucioneve dhe agjencive dhe pjesës së analizës krahasuese. Së pari do të ipen përfundimet e
pastaj në pjesën tabelare janë listuar prap përfundimet dhe lidhja e tyre me rekomandimet dhe
veprimet që duhet ndërmarrë dhe institucionet përgjegjëse konform rekomandimeve:
Përfundimet:
1. Mungesa e kornizës rregullatore funksionale: në mungesë të ligjeve dhe rregulloreve
që përcaktojnë rregulla të qarta për themelimin, qeverisjen, mbikëqyrjen dhe shuarjen e
agjencive, themelimi dhe menaxhimi i institucioneve dhe agjencive (gjysmë-) të pavarura
ka ndodhur në mënyrë të veçantë sipas rastit. Shumimi i shpejtë i këtyre agjencive ka
sjellë deri te një organizim i fragmentarizuar i qeverisë qendrore, humbje të
llogaridhënies dhe zvogëlim të efektivitetit në zbatimin e politikave publike. Në vitin
2016, kanë ekzistuar më shumë se 70 agjenci pa tipologji apo parime organizative të
qarta (aktualisht ekzistojnë më shumë se 20 koncepte të ndryshme të agjencive që
përdoren në Kosovë).
2. Mungesa e koordinimit dhe kontrollit të themelimit, menaxhimit dhe shuarjes së
agjencive: koordinimi dhe kontrolli ministror dhe parlamentar i themelimit dhe
funksionimit të institucioneve dhe agjencive (gjysmë-) të pavarura në Kosovë ka
munguar, gjë që i ka kontribuar shumimit të këtyre trupave dhe mospërputhjeve në
aranzhimet për rregullimin e tyre.
3. Shkallë e pazakontë e autoritetit dhe përgjegjësisë menaxhuese pa ia dhënë
kapacitetet Kuvendit: autoriteti i gjerë i Kuvendit të Kosovës për të themeluar
institucione dhe agjenci (gjysmë-) të pavarura në bazë të Nenit 142 të Kushtetutës, që ka
sjellë deri te krijimi i disa agjencive rregullatore dhe agjencive ekzekutive që i raportojnë
Kuvendit (nuk është në përputhje me praktikat e BE/OECD-së). Kjo e minon parimin e
ndarjes së pushteteve ndërmjet degëve legjislative dhe ekzekutive të pushtetit Në Kosovë
dhe nuk siguron kontroll adekuat të performancës së këtyre trupave.
4. Mungesa e kapaciteteve për drejtimin dhe zbatimin e politikave nga niveli
ministror, dhe mbikëqyrjes parlamentare: qëllimet strategjike dhe objektivat e
Qeverisë së Kosovës nuk janë të zbërthyera në mënyrë adekuate deri në nivelin e
agjencisë; kontributi i institucioneve dhe agjencive të ndryshme në arritjen e qëllimeve
strategjike dhe objektivave të Qeverisë së Kosovës është i kufizuar.
5. Mospërputhja dhe rregullimi i dobët i aranzhimeve për udhëheqjen e agjencive:
zgjedhja ndërmjet përdorimit të Bordeve dhe Drejtorëve (Ekzekutivë) të agjencive në
Kosovë nuk duket të jetë rregull. Duhet të ndërtohen kritere të qarta për t’i zgjedhur
strukturat më të larta drejtuese (Bordet normalisht përdoren për agjencitë rregullatore
ndërsa Drejtorët në agjencitë ekzekutive). Mungesa e përputhshmërisë në aranzhimet
institucionale që e rregullojnë emërimin dhe shkarkimin e anëtarëve të bordeve dhe
drejtorëve. Kapacitete të dobëta të Bordeve për ta mbikëqyrë menaxhimin e këtyre
trupave.
6. Mungesa e rregullimit të një laramanie të gjerë të praktikave të menaxhimit të
burimeve njerëzore dhe niveleve të pagave ndërmjet agjencive: fushëveprimi i Ligjit
aktual për Shërbimin Civil nuk është i qartë dhe institucione dhe agjenciteë (gjysëm-) të
pavarura i anashkalojnë dispozitat lidhur me MBNJ. Aplikimi me mospërputhje i
dispozitave për MBNJ ka rezultuar me një sistem kryesisht të parregulluar të rekrutimit
54
dhe pushimit të personelit të agjencive dhe me dallime të konsiderueshme të nivelit të
pagave, në përgjithësi duke i favorizuar agjencitë krahasuar me ministritë (që nuk është
në përuthje me praktikat e BE/OECD-së).
7. Mungesa e menaxhimit adekuat të performancës së agjencive: kriteret për
programimin, monitorimin dhe raportimin nuk janë të përkufizuara në legjislacion;
autonomia e institucioneve dhe agjencive (gjysëm-) të pavarura nuk është e ekuilibruar si
duhet me kontrollin e tyre; qëllimet strategjike dhe objektivat e Qeverisë së Kosovës nuk
janë të zbërthyera në mënyrë adekuate deri në nivelin e agjencisë; ekziston mungesë e
treguesve (kryesorë) të performancës për agjencitë dhe krerët e tyre; edhe atëherë kur
përgatiten raportet ato nuk shkoqiten në lidhje me rezultatet financiare apo jofinanciare të
performancës; instrumentet e llogaridhënies ndaj opinionit të gjerë dhe aktorëve kryesorë
nuk janë të zhvilluara sa duhet (p.sh. faqet e internetit nuk janë funksionale dhe raportet
nuk janë në dispozicion).
55
Rekomandimet, institucioni përgjegjës dhe afatet kohore:
Nr. Përfundimet Rekomandimet Institucioni
përgjegjës
Afatet
1. Mungesa e kornizës
rregullatore
funksionale
Në mënyrë që të zhvillohet një kornizë e qartë ligjore dhe e politikave
që e rregullon themelimin, funksionimin dhe shuarjen e agjencive
(gjysmë-) të pavarura, Qeveria duhet që në:
Afat të shkurtë:
Ta finalizojë projekt-Ligjin për Organizimin e Administratës
Publike dhe ligjeve tjera (Ligjit për Shërbimin Civil dhe Ligjin për
Pagat)
Ta kufizojë në ligj laramaninë organizative dhe numrin e llojeve të
agjencive (trupat mbikëqyrëse, agjencitë rregullatore, agjencitë
ekzekutive, ofruesit e shërbimeve, etj.) deri në atë nivel i cili është i
menaxhueshëm dhe transparent për politikanët dhe shoqërinë, duke
lënë hapësirë të mjaftueshme për bërjen e vendimeve të menduara
mirë lidhur me formën specifike të trupave individuale;
Të konsiderojë futjen në ligj të klauzolës për shuarje dhe kontratat e
mundshme të performancës për agjencitë, implementimi i të cilave
do të vlerësohej në baza periodike, duke dhënë edhe rekomandime
për veprime të mundshme (si përfundim i agjencisë, ndryshim i saj
apo vazhdim i mandatit);
Aftat mesëm:
Të përgatisë një grup udhëzuesish (legjislacioni sekondar) duke e
përcaktuar më hollësisht mënyrën e themelimit, menaxhimit dhe
shuarjes së institucioneve dhe agjencive (gjysmë-) të pavarura
(duke përfshirë kriteret dhe modelet e caktuara për aspektet e
ndryshme të rregullimit të institucioneve dhe agjencive (gjysmë-) të
Grupi punues
ndërministror i
kryesuar nga
Ministria e
Administratës
Publike
Ligji për organizimin e
administratës publike:
Koncept
dokumenti i
përfunduar: TM1,
2017
Projekt-ligji i
dorëzuar në
Kuvend: TM3,
2017
Miratimi nga
Kuvendi: 2018
Aktet nënligjore dhe
udhëzuesit:
Drafti i parë: TM4,
2017
Versioni
përfundimtar:
2018
56
pavarura.
Në këta udhëzues:
Të zhvillojë kritere dhe lista kontrolluese të qarta për vendim-
marrje lidhur me themelimin, menaxhimin dhe shuarjen e këtyre
institucioneve dhe agjencive duke përfituar nga shembujt e
praktikave të mira nga vendet e përzgjedhura evropiane apo anëtare
të OECD-së. Kjo kornizë duhet të përcaktojë se këto trupa
themelohen në bazë të vlerësimeve objektive “ex ante” të gjitha
opsioneve të mundshme (me klauzolën e mundshme për shuarje
nëse konsiderohet e nevojshme), ndërsa performanca e tyre t’i
nënshtrohet shqyrtimeve të orientuara të agjencive individuale dhe
grupeve të tyre (duke ndjekur një qasje mbarë qeveritare) të
ndërmarra në kuadër të strukturës së themeluar rishtazi. Këto masa
(provizione) duhet të futën në kornizën e RIA-s si një prej
modaliteteve të rëndësishme të këtij vlerësimi.
2. Mungesa e
koordinimit dhe
kontrollit të
themelimit,
menaxhimit dhe
shuarjes së
agjencive
Në mënyrë që të sigurohet themelimi, mbikëqyrja dhe shuarjen e
agjencive, si dhe racionalizimi i numrit aktual të agjencive (rritja e
llogaridhënies, efikasitetit dhe efektivitetit), Qeveria duhet që në:
Afat të shkurtë:
T’ia jep mandatin një organ të nivelit të lartë për ta racionalizuar
qeverinë qendrore dhe agjencitë. Kjo mund të jetë në formën e një
Këshilli ndërministror të kryesuar nga Kryeministri me mandat për
ta racionalizuar organizimin e qeverisë qendrore dhe të agjencive.
Mund të shfrytëzohet Këshilli ekzistues për RAP apo të krijohet një
Këshill i ri;
Ta caktojë një organ (sekretariat) të zotin për koordinim që ta
mbështesë këtë Këshill, përgjegjës për të bërë propozime të
politikave dhe monitorimin e zbatimit të tyre (MAP). Ky organ
Këshilli
ndërministror
(Zyra e
Kryeministrit,
Ministria e
Administratës
Publike)
Këshilli ndërministror:
Me mandat për t’i
racionalizuar
agjencitë e
themeluara: TM1,
2017
Periudha e
rishqyrtimeve të
synuara: TM3,
2017 – 2019
Vendimet e marra
për shuarjen,
bashkimin, ose
ndryshimin e
57
duhet të ketë burime të mjaftueshmë njerëzore dhe financiare për
kryerjen e punëve sipas mandatit të tij.
Ta krijojë një regjistër qendror të gjitha institucioneve dhe
agjencive (gjysmë-) të pavarura në Kosovë, të mbajë
dokumentacionin kryesor dhe të dhënat për performancën e tyre, të
bëjë publike informatat e nevojshme për publikun, të shqyrtojë
përgatitjen e raporteve vjetore të shkurta për gjendjen e mjedisit të
agjencive për Qeverinë e Kosovës dhe për Kuvendin e Kosovës.
Afat të mesëm deri afatgjatë:
T’i fillojë rishikimet e agjencive individuale apo grupeve të
agjencive të ngjashme (veçanërisht agjencive rregullatore dhe
agjencive ekzekutive) në mënyrë që të përgatisë propozime të
shëndosha sipas rasteve lidhur me atë se si duhet të përshtatet
funksionimi i këtyre agjencive me kriteret e përcaktuara nga
korniza e re rregullative për organizimin e shtetit, si dhe se si duhet
të reformohet funksionimi i tyre në mënyrë që të arrihen objektivat
e reformimit të institucioneve dhe agjencive (realizim më i mirë i
politikave, përfitimet nga efikasiteti dhe llogaridhënia ndaj
shoqërisë). Kjo duhet të bëhet duke u thirrur në praktika të mira
vendeve të caktuara të OECD-së dhe vendeve evropiane sa i përket
rishikimeve dhe metodologjisë së këtyre rishikimeve;
Gjatë procesit të rishikimit duhet të ketë një fokus se cilat janë
agjencitë me prioritet më të lartë, të mesëm dhe të ulët për rishikim;
Për secilën agjenci apo grup të agjencive, ky Këshill duhet t’i
identifikojë të gjitha opsionet e mundshme të reformës (përkitazi
me kalimin e disa agjencive rregullatore dhe ekzekutive prej pjesës
ligjvënëse në atë ekzekutive, bashkimet dhe shuarjet, shfrytëzimin e
shërbimeve të përbashkëta nga ana e disa agjencive, krijimin e
rrjeteve të agjencive dhe kornizave për bashkëpunim, etj.). Të
diskutohen këto propozime në Këshillin ndërministror si dhe
statusit apo
mënyrave të
qeverisjes së
agjencive (pas
miratimit të LOAP
në Kuvend): 2018-
2019
Sekretaria:
E themeluar
TM1- TM2,
2017
58
hartimi i vendimeve për Qeverinë e Kosovës dhe Kuvendin e
Kosovës për miratimin e vendimeve për reformën.
Të maten rezultatet e racionalizimit duke u bazuar në një seri të
indikatorëve dhe të raportohet për ndikimin e reformës në baza të
rregullta në Qeveri dhe Kuvend të Kosovës;
3. Shkallë e pazakontë
e autoritetit dhe
përgjegjësisë
menaxhuese pa ia
dhënë kapacitetet
Kuvendit
Për t’i racionalizuar kompetencat legjislative dhe funksionet e
mbikëqyrjes së Kuvendit, Qeveria duhet të propozojë që në:
Afat të shkurtë:
Ta hartojë dhe përgatisë për nënshkrim një Memorandum të
Mirëkuptimit ndërmjet Kuvendit të Kosovës dhe Qeverisë së
Kosovës lidhur me zbatimin e Nenit 142 në lidhje me agjencitë
rregullatorë dhe agjencitë ekzekutive. Ky dokument do të paraqet
vetëm përkushtimin politike jo ndonjë garanci ligjore. Ai duhet të
përfshijë këto pika (bazuar në koncept dokumentin dhe ligjin a
ardhshëm):
- (i) kriteret për themelimin e institucioneve dhe agjencive
(gjysmë-) të pavarura të ndryshme, p.sh. ku Qeveria e Kosovës
do ta merrte përgjegjësinë kryesore për themelimin e agjencive
rregullatore dhe agjencive ekzekutive, Kuvendi i Kosovës nuk
do të inicionte themelimin e ndonjë prej këtyre agjencive
(përveç institucioneve mbikëqyrëse të pavarura);
- (ii) modalitetet e bashkëpunimit ndërmjet Kuvendit të Kosovës
dhe Qeverisë së Kosovës lidhur me themelimin e llojeve të
ndryshme të institucioneve dhe agjencive (gjysmë-) të
pavarura.
Të organizojë takime të përbashkëta të Këshillit ndërministror (që
funksionon në kuadër të Qeverisë së Kosovës) dhe Komisionit të
Kuvendit të Kosovës për Administratë Publike, Qeverisje Lokale
për të diskutuar bashkërisht çështjet e RAP-it që ndërlidhen me
Kuvendi i
Kosovës, Zyra
e
Kryeministrit,
Ministria e
Administratës
Publike
Memorandumi i
mirëkuptimit lidhur
me nenin 142:
I nënshkruar nga
Kuvendi dhe
Qeveria TM1,
2017
Takimet e përbashkëta
të Këshillit
ndërministror:
TM1, 2017 - 2019
59
menaxhimin e agjencive dhe për të formuluar qëndrime të
përbashkëta.
4. Mungesa e
kapaciteteve për
drejtimin dhe
zbatimin e
politikave nga niveli
ministror, dhe
mbikëqyrjes
parlamentare
Për ta përmirësuar mundësinë e ministrive për të siguruar që politikat
qeveritare të zbatohen në mënyrë efikase dhe efektive duhet bërë si më
poshtë në:
Afat të shkurtë:
Në MiM ndërmjet Qeverisë dhe Kuvendit (shih më sipër) të
shqyrtohet mundësia e bartjes së disa institucioneve dhe agjencive
(gjysmë-) të pavarura, të cilat përmbushin detyra rregullatorë dhe
ekzekutive (krahasuar me funksionet e mbikëqyrjes që zakonisht
kërkojnë më shumë pavarësi), nga Kuvendi i Kosovës në Qeverinë
e Kosovës, si dhe, ngarkimi i këtyre institucioneve me fusha të
caktuara të politikave që u delegohen ministrive të Qeverisë së
Kosovës në mënyrë që të krijohen parakushtet për zbatim më të
mirë të qëllimeve/objektivave të qeverisë si dhe shfrytëzimin më
efektiv të mbështetjes së buxheteve sektoriale nga ana e BE-së.
Afat të mesëm:
Të përmirësohen kapacitetet e Kuvendit të Kosovës dhe të
ministrive të Qeverisë së Kosovës për ta kontrolluar dhe drejtuar në
mënyrë aktive performancën e institucioneve dhe agjencive
(gjysmë-) të pavarura që i japin llogari kuvendit ose qeverisë.
Përmirësimi i kapaciteteve mbikëqyrëse dhe drejtuese kërkon më
shumë personel me aftësi analitike dhe ekspertizë relevante (duke
përfshirë indentifikimin e komisionit përgjegjës për mbikëqyrje dhe
masa apo mundësi adekuate për mbikëqyrje, si për shembull:
dëgjime të rregullta, inspektike, auditime dhe raporte të veçanta).
Qeveria e
Kosovës,
Kuvendi i
Kosovës
Bartja e vijave
kryesore të raportimit
nga Kuvendi tek
ministritë:
Vendimet e marra:
TM1-TM4, 2017.
Krijimi i rutinave
dhe procedurave të
reja për raportim:
TM2, 2017 - 2018
5. Mospërputhja dhe Për t’i racionalizuar strukturat menaxhuese dhe udhëheqëse të agjencive Ministria e Ligji për Shërbimin
60
rregullimi i dobët i
aranzhimeve për
udhëheqjen e
agjencive
(gjysmë-) të pavarura, Qeveia duhet që në:
Afat të shkurtë:
T’i menaxhojë Drejtorët (Ekzekutivë) të agjencive të cilat dalin
jashtë fushëveprimit të Ligjit për Shërbimin Civil në bazë të
dispozitave të ligjeve specifike (Ligji i ri për Pagat dispozitat e të
cilit do të vlejnë për zyrtarët shtetëror dhe për nëpunësit civilë) dhe
Ligji i Punës.
Ta rishqyrtojë rolin e Bordeve në Kosovë për mbikëqyrjen e
performancës administrative, buxhetore dhe funksionale të
institucioneve dhe agjencive (gjysmë-) të pavarura, drejtimin e
menaxhmetit të tyre dhe sigurimin e llogaridhënies së tyre përpara
opinionit të gjerë dhe palëve të ndryshme me interes kundrejt
roleve të krerëve të këtyre institucioneve;
Afat të mesëm:
Të përgatisë aranzhime të shëndosha për rregullimin e bordeve për
llojet e caktuara të institucioneve dhe agjencive (gjysmë-) të
pavarura (në veçanti trupat mbikëqyrëse të pavarura dhe agjencitë
rregullatore), duke përfshirë mandatin e tyre (jo-ekzekutive dhe
ekzekutive) dhe llojin e bordeve, përbërjen e tyre dhe anëtarësinë,
si dhe të procedurave të tyre për vendim-marrje. Nëse është me
rëndësi, të bëhet dallimi i këtyre aranzhimeve për rregullimin e
këtyre bordeve për lloje të ndryshme të institucioneve dhe
agjencive (gjysmë-) të pavarura. Të përgatiten kriteret minimale të
kompetencës për anëtarët e bordeve dhe të bëhet trajnimi i tyre për
menaxhimin financiar, buxhetor dhe funksional të këtyre trupave;
Emërimi dhe shkarkimi i Drejtorëve të agjencive (gjysmë-) të
pavarura sipas dispozitave të Ligjit për Shërbimin Civil për
institucionet dhe agjencitë që bëjnë pjesë në kuadër të
fushëveprimit të legjislacionit për shërbimin civil. Shqyrtoni me
Administratës
Publike
Civil dhe Ligji për
Pagat:
Koncept
dokumenti i
përfunduar: TM1,
2017
Projekt-ligji i
dorëzuar në
Kuvend: TM3,
2017
Miratimi nga
Kuvendi: 2018
Aktet nënligjore dhe
udhëzuesit:
Drafti i parë: TM4,
2017
Versioni
përfundimtar:
2018
61
kujdes nevojën për fleksibilitet në Ligjin për Shërbimin Civil në
veçanti për funksionimin e agjencive (duke i përfshirë opsionet për
kontratat për kohë të caktuar, mandatin dhe kohëzgjatjen e detyrës
si dhe treguesit e performancës) për ta ekuilibruar nevojën për
procedura të veçanta për menaxhimin e krerëve të institucioneve
dhe agjencive (emërimin e tyre, menaxhimin e karrierës dhe
shkarkimin) kundrejt një strukture të unifikuar.
6. Mungesa e
rregullimit të një
laramanie të gjerë të
praktikave të
menaxhimit të
burimeve njerëzore
dhe niveleve të
pagave ndërmjet
agjencive
Për të siguruar rekrutim sa më të mirë dhe largim nga puna të personelit
të agjencive, si dhe pagave të drejta, Qeveria duhet që në:
Afat të shkurtë:
Ta përgatisë projekt-Ligjin për Shërbimin Civil për të vendosur
lidhur me fushëveprimin/shtrirjen e shërbimit civil dhe zbatimin e
tij për institucionet dhe agjencitë (gjysmë-) të pavarura të ndryshme
(cilat organizime specifike do të bëjnë pjesë në kuadër të
fushëveprimit të këtij ligji e cilat jo).
Afat të mesëm:
Ta zbatojë katalogun e vendeve të punës në të gjitha agjencitë
(gjysmë-) të pavarura të cilat e zbatojnë Ligjin për Shërbimin Civil,
duke mundësuar që edhe ato të jenë në përputhje ligjore me këtë
instrument të MBNJ, për ta siguruar racionalitetin dhe
transparencën e pagave në tërë ministritë, agjencitë dhe
institucionet tjera të qeverisë, si dhe në të gjitha pozitat e llojeve të
ndryshme në kuadër të organizatave të ngjashme. Pavarësia e disa
trupave kushtetues duhet të respektohet gjatë zbatimit të këtij
rekomandimi;
Ta menaxhojë personelin e institucioneve dhe agjencive jashtë
fushëveprimit të Ligjit për Shërbimin Civil në bazë të dispozitave të
ligjeve specifike (Ligji i ri për Pagat dispozitat e të cilit do të
Ministria e
Administratës
Publike,
Kuvendi
Ligji për Shërbimin
Civil dhe Ligji për
Pagat:
Koncept
dokumenti i
përfunduar: TM1,
2017
Projekt-ligji i
dorëzuar në
Kuvend: TM3,
2017
Miratimi nga
Kuvendi: 2018
Aktet nënligjore dhe
udhëzuesit:
Drafti i parë: TM4,
2017
Versioni
përfundimtar:
2018
62
zbatohen për zyrtarët shtetëror dhe nëpunësit civilë) dhe Ligji i
Punës;
Të sigurojë përputhshmërinë duke i kompletuar modulet e sistemit
SIMBNJ për MBNJ dhe fuqizimin e kapaciteteve të MAP-it për
monitorim dhe ndëshkim në rast të mospërputhshmërisë.
7. Mungesa e
menaxhimit adekuat
të performancës së
agjencive
Për ta promovuar performancën më të mirë të agjencive, si dhe të
kapaciteteve ministrore për drejtim dhe zbatim të politikave, Qeveria
duhet që në:
Afat të shkurtë:
T’i përkufizojë dispozitat e përgjithshme për programimin,
monitorimin dhe raportimin në projektin e propozuar të Ligjit të ri
për Organizimin e Administratës Publike, duke i ndërtuar kriteret
minimale për numrin dhe rregullsinë e raporteve, si dhe
disponueshmërinë publike të tyre. Harmonizimi i kritereve për
planifikim dhe raportim në të gjitha agjencitë në bazë të rregullit
bazik se në shumicën e rasteve duhet të përgatitet vetëm një plan
vjetor dhe vetëm një raport vjetor (me disa përjashtime të
mundshme);
Secila ministri që ka agjenci apo organe qendrore në kuadër të saj,
duhet të ketë një njësi e cila merret ekskluzivisht me mbikëqyrjen e
performancës së këtyre organeve. Kjo përgjegjësi duhet të ceket në
rregulloret për organizim të brendshëm të secilës ministri;
Edhe pa u miratuar legjislacioni ende, ministritë mund të punojnë
bashkë me agjencitë të funksionojnë në kuadër të fushave të
politikave të tyre në mënyrë që t’i shndërrojnë qëllimet përkatëse të
politikave në agjenci funksionale dhe të përgatisin tregues të
shëndoshë (kryesorë) të performancës për matjen e tyre. Të
diskutohet mundësia e inicimit të kontratave të performancës me
agjencitë në afat të shkurtë.
Këshilli
ndërministror,
Ministria e
Administratës
Publike. Zyra
e
Kryeministrit,
Kuvendi
Ligji për organizimin e
administratës publike:
Koncept
dokumenti i
përfunduar: TM1,
2017
Projekt-ligji i
dorëzuar në
Kuvend: TM3,
2017
Miratimi nga
Kuvendi: 2018
Aktet nënligjore dhe
udhëzuesit:
Drafti i parë: TM4,
2017
Versioni përfundimtar:
2018
Kontratat e
performancës ndërmjet
63
Afat të mesëm:
T’i krijojë kornizat për menaxhimin e performancës dhe kontratave
që i rregullojnë marrëdhëniet ndërmjet ministrive dhe agjencive,
duke përfshirë objektivat funksionale dhe treguesit e performancës
për agjencitë, si dhe treguesit kryesorë të performancës për krerët e
këtyre trupave/bordeve në mënyrë që të mundësohet një vlerësim
më efektiv në nivelin e udhëheqjes;
Të përgatisë procedura dhe modele specifike në legjislacionin
sekondar/udhëzues për monitorim dhe raportim nga agjencitë
(gjysmë-) të pavarura. Të njoftohen këto trupa lidhur me zbatimin e
tyre dhe të trajnohet personeli i Kuvendit të Kosovës dhe ministrive
të qeverisë për mënyrën se si duhet shkoqitur raportet në mënyrë që
të kontrollohet më mirë performanca e këtyre trupave;
Agjencitë (gjysmë-) të pavarura që i japin llogari Kuvendit duhet t’i
mbajnë Qeverinë e Kosovës dhe ministritë të informuara për planet
vjetore të performancës dhe për rezultatet e përmbushjes së tyre në
mënyrë që të mundësohet një koordinim më i mirë i të gjitha
trupave që punojnë në fushat e politikave që u janë ngarkuar
ministrave të caktuar të kabinetit;
Institucionet dhe agjencitë (gjysmë-) të pavarura duhet t’i ofrojnë
informatat e nevojshme për ta siguruar transparencën (financiare
dhe jo-financiare) (duke përfshirë raportet vjetore) në faqet e tyre të
internetit dhe faqet e internetit të ministrive amë /Kuvendit;
Ta hulumtojë mundësinë e futjes të instrumenteve tjera të
llogaridhënies, duke përfshirë raporte dhe auditime të veçanta, dhe
përmirësimin e mekanizmave ekzistues të llogaridhënies, në
mënyrë që agjencitë (gjysmë-) të pavarura të japin llogari për
vendimet e tyre.
agjencive dhe
ministrive:
Kontratat e para të
nënshkruara: TM3,
2017
Kontratat e
nënshkruara për të
gjitha agjencitë
rregullatore dhe
ekzekutive: 2018
64
65
5. UDHËRRËFYESI PËR RACIONALIZIMIN E STRUKTURËS
INSTITUCIONALE NË KOSOVË
Qëllimi i këtij udhërrëfyesi progresiv është që të ofrojë një përshkrim të ndryshimeve të
propozuara në strukturën aktuale të institucioneve dhe agjencive (gjysmë) të pavarura dhe në
performancën e tyre në Kosovë. Për të adresuar problemet dhe sfidat kryesore të identifikuara në
raport, udhërrëfyesi së pari përcakton qëllimet e kësaj reforme e pastaj elaboron se si duhet të
zbatohet ky program i reformës përmes veprimeve ligjore, organizative dhe menaxheriale
(drejtuese), duke filluar nga miratimi i paketës së re legjislative.
Qëllimet e reformimit të strukturës së institucioneve dhe agjencive (gjysmë) të pavarura
dhe funksionimi i tyre
Qëllimet kryesore të kësaj reforme janë që të promovohet qeverisja më e mirë, të përmirësohet
efikasiteti dhe të rritet llogaridhënia e institucioneve dhe agjencive (gjysmë) të pavarura në
Kosovë. Këto qëllime duhet të adresojnë problemet e identifikuara në ketë raport, përfshirë edhe
peizazhin e fragmentuar të agjencive që është krijuar për shkak të praktikës së shpeshtë të
anashkalimit të rregulloreve ekzistuese në mungesë të një kornize institucionale koherente.
Arritja e këtyre qëllimeve po ashtu është shumë me rëndësi për përmbushjen më efektive të
kushteve për anëtarësim në BE, si dhe për përgatitjen për shfrytëzimin më efikas dhe më
transparent të mbështetjes buxhetore sektoriale nga BE për autoritetet kosovare.
Në mënyrë më specifike, ndryshimet në organizimin dhe funksionimin e institucioneve dhe
agjencive (gjysmë) të pavarura duhet të sjellin këto përfitime:
- Zbatim më të mirë të qëllimeve strategjike (afatshkurtra dhe afatmesme) të Qeverisë duke
zhvilluar një kornizë institucionale më koherente, një shkallëzim më të mirë të qëllimeve
të Qeverisë në nivel të agjencive (duke i përkthyer ato në objektiva operacionale të
institucioneve dhe agjencive individuale dhe duke përcaktuar tregues të shëndoshë të
performancës), drejtim dhe kontroll më të mirë të performancës së këtyre organizatave
gjatë procesit të zbatimit;
- Arritja e përfitimeve në efikasitet në funksionimin e institucioneve dhe agjencive
(gjysmë) të pavarura, si dhe kursimet në buxhetin e shtetit përmes ndryshimeve të tjera
organizative (jo vetëm bashkimet dhe shuarjet e organizatave, por edhe përmes
mundësisë së shërbimeve të përbashkëta në mënyrë që të arrihen rezultate me të mira me
kosto më të ulët (ekonomia e shkallës));
- Përmirësimi i llogaridhënies së këtyre organeve ndaj publikut të përgjithshëm dhe ndaj
palëve specifike të interesit duke i vënë në dispozicion të publikut planet vjetore të punës
dhe raportet e performancës, duke angazhuar përfaqësues të shoqërisë në përbërjen e
bordeve dhe duke përdorur mjete të tjera të duhura (p.sh., avokatin e popullit, auditimet
ose mekanizmat e ankesës).
Autoritetet kosovare mund të përcaktojnë tregues adekuat të nivelit të produktit dhe rezultatit për
këto objektiva të politikave në mënyrë që të matet arritja e tyre gjatë procesit të zbatimit. Për
shembull, efektiviteti më i mirë mund të matet përmes përqindjes së përfundimit të aktiviteteve
të planit vjetor të punës së institucioneve dhe agjencive (gjysmë) të pavarura dhe shkallës së
realizimit të shumave të caktuara buxhetore që u janë ndarë këtyre organizatave. Për të matur
66
kursimet buxhetore ose fitimet në efikasitet, duhet të përcaktohen synimet për frenimin e kostove
financiare dhe administrative, p.sh., kërkimi i zvogëlimit të buxhetit për një përqindje të caktuar
ose zvogëlimit të stafit në institucione të ndryshme shtetërore ose në agjenci qeveritare.
Llogaridhënia më e madhe e këtyre organizatave mund të matet përmes përmirësimeve në
treguesin e SIGMA-s “Llogaridhënia dhe organizimi i qeverisë qendrore.”49
Veprimet kryesore për zbatimin e rekomandimeve
Në mënyrë që të arrihen këto synime, rekomandimet e këtij raporti duhet të përkthehen në
program të dedikuar të reformës. Programi duhet të përfshijë grupe të veprimeve legjislative,
organizative dhe menaxhuese të cilat duhet të realizohen në periudhën afatshkurtër dhe
afatmesme. Ky udhërrëfyes identifikon iniciativat kryesore për racionalizimin e strukturës
institucionale në Kosovë, përderisa të gjitha grupet e veprimeve afatshkurtra dhe afatmesme janë
paraqitur në tabelën e rekomandimeve.
Korniza legjislative
Iniciativa kryesore legjislative lidhet me miratimin e paketës së re legjislative, e cila përbëhet
nga Ligji për Organizimin e Administratës Publike, Ligji për Shërbimin Civil dhe Ligjin për
Pagat. Ky legjislacion do të qeverisë themelimin dhe funksionimin e institucioneve dhe
agjencive (gjysmë) të pavarura, si dhe menaxhimin e burimeve njerëzore të tyre (përfshirë pagat
e nëpunësve civilë, nëpunësve publikë dhe stafit tjetër të punësuar në këto organizata).
Ligji për Organizimin e Administratës Publike duhet të krijojë një kornizë të përbashkët
institucionale për të gjitha këto institucione dhe agjenci. Ai duhet të kufizojë shumëllojshmërinë
organizative dhe numrin e llojeve të agjencive (organe të pavarura mbikëqyrëse, agjenci
rregullative, agjenci ekzekutive, dhe agjenci këshilluese) në një nivel të menaxhueshëm i cili
eliminon konfuzionin dhe që është transparent për politikanët dhe shoqërinë, duke lënë hapësirë
të mjaftueshme për të marrë vendime për secilin rast veç e veç mbi dizajnin specifik të organeve
individuale. Përveç rregullimit të themelimit, mbikëqyrjes dhe kufizimit të institucioneve dhe
agjencive të reja, ky Ligj do të përmbaj dispozita se si të racionalizohet stoku ekzistues i
organizatave (shih pjesën në vazhdim të udhërrëfyesit).
Miratimi i akteve të tjera ligjore po ashtu do të kontribuoj në zbatimin e programit të reformës.
Për shembull, Ligji i propozuar për Shërbimin Civil do të prek fushëveprimin e institucioneve
dhe agjencive (gjysmë) të pavarura të cilat do t’i aplikojnë dispozitat e tij. Ligji i propozuar për
Pagat do të ketë ndikim të drejtpërdrejtë në nivelin e pagave në institucionet shtetërore dhe në
agjencitë qeveritare. Po ashtu, dispozitat e ligjeve individuale brenda paketës legjislative do të
harmonizohen në mënyrë që, për shembull, të vendoset për fushëveprimin e shërbimit civil dhe
zbatimin e tij për institucionet dhe agjencitë e ndryshme (gjysmë) të pavarura ose të përcaktohen
parakushtet për fillimin e kontratave të performancës me agjencitë/udhëheqësit e agjencive.
Pasi të miratohet ky Ligj, do të ketë nevojë për harmonizimin e akteve specifike ligjore me të
cilët janë themeluar organizata të ndryshme dhe përcaktimin e menaxhimit të tyre me dispozita të
Ligjit të ri gjatë një periudhe të caktuar kalimtare. Po ashtu, një zbatim i mirë i këtij Ligji do të
kërkoj përpilimin e udhëzimeve (legjislacionit sekondar) duke detajuar më tej themelimin,
menaxhimin dhe shuarjen e institucioneve dhe agjencive (gjysmë) të pavarura. Për shembull, kjo
mund të përfshijë përgatitjen e kritereve të qarta dhe listave kontrolluese për vendimmarrje në
49 Ky tregues përbëhet nga 10 nën-tregues dhe mat shkallën në të cilën është përmbushur Parimi 1 i titulluar
titullin “Llogaridhënia” në Parimet e Administratës Publike.
67
bordet e agjencive mbikëqyrëse ose ekzekutive duke u bazuar në shembujt e praktikave të mira
nga vendet e zgjedhura të OECD-së ose ato evropiane.
Struktura institucionale dhe raportet ndërmjet ekzekutivit dhe ligjvënësit
Duhet të theksohet se derisa disa dispozita të paketës së re legjislative do të aplikohen për të
gjitha institucionet dhe agjencitë e Kosovës, zbatimi i programit të reformës do të kërkojë që të
bëhet një analizë specifike për secilin rast veç e veç nga një strukturë e aftë dhe e duhur
koordinuese. Prandaj, duhet ë krijohet një strukturë koordinuese në mënyrë që të zbatohen
dispozitat e paketës së re legjislative dhe programi i reformës. Kjo do të arrihet përmes këtyre
veprimeve afatshkurtra:
Besimi i mandatit një organi të nivelit të lartë me detyrën që të racionalizojë qeverinë
qendrore dhe agjencitë. Kjo mund të jetë në formë të një këshilli ndërqeveritar të kryesuar
nga Kryeministri (duke përdorur Këshillin e RAP-së ose duke krijuar një këshill të ri);
Caktimi i një organi të aftë koordinues (sekretariati) për të mbështetur Këshillin. Ky organ do
të jetë përgjegjës për të bërë propozime të politikave, për të përgatitur projekt aktet ligjore
dhe për monitorimin e zbatimit të tyre. Këtij organi duhet t’i ndahen resurset adekuate
financiare dhe njerëzore për të zbatuar në mënyrë efektive funksionet lidhur me reformën.
Duhet të caktohet përgjegjësia e qartë menaxhuese për këto detyra brenda këtij organi
koordinues. Organi mund të vendoset në kuadër të MAP-së.
Instrumenti kryesor i reformës organizative do të jenë shqyrtimet e shënjestruara të organizatave
individuale dhe grupeve të organizatave. MAP dhe Këshilli i RAP-së do të përdorin këtë
instrument për të gjitha organet sipas nivelit të prioritetit (të shprehura me ngjyrë të kuqe, qelibar
dhe të gjelbër) të caktuar në këtë raport. Njësitë kryesore të analizës për këto shqyrtime do të
jenë institucionet e pavarura mbikëqyrëse dhe agjencitë qeveritare, mandatet dhe funksionet e
tyre. Po ashtu është me rëndësi të ndiqet një qasje mbarë-qeveritare për këto shqyrtime, duke
marrë parasysh funksionet e ministrive dhe subjekteve të tjera të administratës publike, si dhe
krahasimi i grupeve të ngjashme të institucioneve dhe agjencive (sa i përket organeve të pavarura
mbikëqyrëse, agjencive rregullative, agjencive ekzekutive dhe organeve këshilluese, si dhe sa i
përket fushave të politikave që u janë caktuar anëtarëve të ndryshëm të Qeverisë së Kosovës).
Ekipet e shqyrtimeve të shënjestruara do të skanojnë peizazhin ekzistues të agjencive duke i
krahasuar me kriteret e përcaktuara në Ligjin për Organizimin e Administratës Publike ose
legjislacionin sekondar (nëse një institucion ose agjenci ka mandat politik ose teknik, nëse ai i
takon degës ekzekutive të pushtetit sipas detyrave të tij, nëse aktivitetet e tyre kërkojnë
paanshmëri dhe objektivitet, etj.) dhe të bëj një vlerësim objektiv të të gjitha opsioneve
institucionale (shkrirja, shuarja, integrimi në ministri, transferimi në degën ekzekutive të
pushtetit, shërbimet e përbashkëta, etj). Rezultatet e këtyre shqyrtimeve të shënjestruara të cilat
do të përmbajnë propozime specifike për ndryshimin organizativ do t’i parashtrohen Këshillit
ndërqeveritar për diskutim dhe aprovim. Pas miratimit të disa ndryshimeve organizative, MAP
do të iniciojë modifikimet në ligjet ekzistuese që themelojnë institucionet dhe agjencitë specifike
duke ndjekur procedurat e duhura ligjore, si dhe do të monitoroj procesin legjislativ për të
përcjell progresin e reformës së agjencive.
Një iniciativë tjetër e rëndësishme e programit të reformës do të ndërlidhet me racionalizimin e
kompetencave legjislative dhe funksioneve mbikëqyrëse të Kuvendit. Prandaj sugjerohet që të
68
hartohet dhe të përgatitet për nënshkrim Memorandumi i Mirëkuptimit ndërmjet Kuvendit të
Kosovës dhe Qeverisë së Kosovës për aplikimin e nenit 142 në lidhje me agjencitë rregullative
dhe agjencitë ekzekutive. Ky dokument politik do të përcaktonte kriteret për themelimin e
institucioneve të ndryshme (gjysmë) të pavarura dhe agjencive qeveritare (p.sh., me të cilin
Qeveria e Kosovës do të marr përgjegjësinë kryesore për themelimin e agjencive rregullative dhe
agjencive ekzekutive, përderisa Kuvendi i Kosovës nuk do të inicionte themelimin e këtyre
agjencive) dhe do të arrihej pajtimi për modalitetet e bashkëpunimit ndërmjet Kuvendit të
Kosovës dhe Qeverisë së Kosovës lidhur me themelimin e llojeve të ndryshme të institucioneve
dhe agjencive (gjysmë) të pavarura.
MiM ndërmjet Qeverisë dhe Kuvendit mund të konsiderohet si bartje e disa institucioneve dhe
agjencive (gjysmë) të pavarura, të cilat kryejnë detyra rregullative dhe ekzekutive (për dallim
nga funksionet mbikëqyrëse që zakonisht kërkojnë më shumë pavarësi), nga Kuvendi i Kosovës
te Qeveria e Kosovës, si dhe caktimi i këtyre institucioneve në fusha specifike të politikave që u
janë deleguar ministrive të Qeverisë së Kosovës. Kjo do të krijonte parakushtet për themelimin e
një kornize më uniforme (njëtrajtshme) institucionale, zbatim më të mirë të
synimeve/objektivave të Qeverisë dhe shfrytëzim më efektiv të mbështetjes buxhetore sektoriale
nga BE.
Veprimet jo-legjislative ose menaxheriale
Programi i reformës po ashtu përfshin shumë veprime jo-legjislative ose menaxheriale (grupe të
shablloneve, shqyrtime të shënjestruara, memorandume të mirëkuptimit, trajnime, etj.). Këto
veprime menaxheriale mund të ndahen në dy grupime kryesore:
- veprimet që kanë të bëjnë me menaxhimin e programit të përgjithshëm të reformës që në
mënyrë adekuate bën shqyrtimet e shënjestruara, duke bërë propozime të mira për reformën dhe
duke përcjell në mënyrë të rregullt zbatimin e vendimeve të miratuara. Po ashtu, autoritetet
kosovare mund të themelojnë një regjistër qendror të të gjitha institucioneve dhe agjencive
(gjysmë) të pavarura në Kosovë ku mund të merret dokumentacioni themelor dhe ku mund të
mirëmbahen të dhënat mbi performancën e tyre;
- veprimet që kanë të bëjnë me elementet specifike të qeverisjes së agjencive që duhet të
adresohen në kuadër të kornizës së përgjithshme institucionale. Përveç krijimit të detyrimeve
ligjore për aspektet kryesore të qeverisjes së agjencive në Ligjin për Organizimin e
Administratës Publike dhe në ligjet e tjera, është me rëndësi të përmirësohen funksionet specifike
të qeverisjes së agjencive (si autonomia, drejtimi, kontrolli, MBNJ dhe llogaridhënia) duke
ndjekur logjikën funksionale. Për shembull, për të promovuar një performancë dhe llogaridhënie
më të mirë të institucioneve dhe agjencive, si dhe drejtimin ministror dhe aftësinë e realizimit të
politikave, Qeveria e Kosovës duhet të harmonizojë kërkesat e planifikimit dhe raportimit në
grupet e ndryshme të institucioneve dhe agjencive në një periudhë afatshkurtër ose të filloj
zbatimin e kornizave dhe kontratave për menaxhimin e performancës për rregullimin
(qeverisjen) e marrëdhënieve ndërmjet ministrive dhe agjencive në një periudhë afatmesme.
Mund të zhvillohet një kornizë e thjeshtë ku secila organizatë duhet të hartojë një plan të vetëm
vjetor të punës dhe një raport të vetëm vjetor të perfromancës në shumicën e rasteve e cila
ndërkohë mundëson të bëhen disa përjashtime individuale kur është e nevojshme.
Sugjerime më të detajuara për elementet specifike të qeverisjes së agjencive (lidhur me bordet,
MBNJ, menaxhimin e performancës dhe llogaridhënien ndaj publikut të gjerë) janë dhënë në
69
tabelën e rekomandimeve ku veprimet e propozuara janë ndarë në dy grupe sipas afateve kohore
të tyre (veprime afatshkurtra dhe afatmesme). Disa prej këtyre veprimeve janë të kushtëzuara me
miratimin e paketës legjislative, përderisa veprimet e tjera mund të kryhen paralelisht me këto
zhvillime ligjore.
Dispozitat përfundimtare
Racionalizimi i strukturës institucionale në vend duhet të zbatohet në kuadër të një kornize më të
gjerë të Strategjisë për Modernizimin e Administratës Publike në Kosovë, duke kontribuar drejt
qëllimeve të nivelit më të lartë të këtij dokumenti strategjik. Qeveria e Kosovës duhet të hartojë
dhe miratojë një plan veprimi për zbatimin e rekomandimeve të dhëna në këtë raport. Ky plan
duhet të përmbaj një varg veprimesh afatshkurtra dhe afatmesme, përfshirë propozimet specifike
të dhëna në këtë raport. Autoritetet kosovare mund të formulojnë veprime të tjera plotësuese nëse
konsiderohen të nevojshme për arritjen e qëllimeve të reformës dhe për zbatimin e Ligjit për
Organizimin e Administratës Publike. Organizatave të shoqërisë civile duhet tu kërkohet të japin
mendimet (inputet) e tyre gjatë përgatitjes së planit të veprimit.
Përderisa fillimi i disa veprimeve do të varet nga miratimi i legjislacionit të ri, realizimi i disa
veprimeve mund të filloj menjëherë pas miratimit të programit të reformës dhe planit të veprimit.
Është me rëndësi që rregullisht të monitorohet dhe raportohet mbi zbatimin e agjendës së
reformës duke e krahasuar me objektivat dhe synimet e caktuara në mënyrë që të vlerësohet se si
veprimet legjislative dhe jo-legjislative kontribuojnë në arritjen e qëllimeve të reformës (sa i
përket efektivitetit, efikasitetit dhe transparencës më të madhe) dhe ndikimi i tyre në strukturën
shtetërore të Kosovës. Këto informacione duhet t’i jepen Qeverisë së Kosovës, Parlamentit të
Kosovës, Zyrës së BE-së në Kosovë, institucioneve të tjera përgjegjëse dhe palëve të përfshira në
politika (përfshirë organizatat e shoqërisë civile përfaqësuesit e të cilave mund të angazhohen në
faza të ndryshme të procesit të monitorimit).
70
PJESA 2: PËRSHKRIMI I INSTITUCIONEVE DHE AGJENCIVE
Institucionet dhe agjencitë e pavarura të themeluara me Kushtetutë dhe
Kuvendi i Kosovës
1. Gjykata Kushtetuese e Kosovës Gjykata Kushtetuese e Kosovës (GJKK) është institucion i pavarur kushtetues i themeluar me
ligj të veçantë, Ligjin për Gjykatën Kushtetuese50 në bazë të Kapitullit VIII (nenet 112-118) të
Kushtetës së Kosovës. Me ligjin për GJKK nuk është përcaktuar nëse ka statusin e personit
juridik por bazuar në nenin 20, pikat 4 dhe 5, GjKK shpallë akte nënligjore në Gazetën Zyrtare.
Nuk ka ndonjë nen në Ligjin për GJKK i cili përcakton që GJKK raporton në Kuvendin e
Kosovës. Gjykata Kushtetuese harton raport vjetor por vetëm dërgohet për njoftim/informim tek
palët përfshirë dhe Kuvendin e Kosovës. Raportet vjetore të GJKK janë publike në faqen zyrtare
të institucionit.51
GJKK ka nëntë gjyqtarë dhe 12 këshilltarët juridik (duke përfshirë tre gjyqtarët dhe dy
këshilltarët ndërkombëtar të cilët nuk përfshihen në listën e pagave). Bazuar në nenin 6 të Ligjit
për GJKK, procedura e zgjedhjes së gjyqarëve fillon me Komisionin për shqyrtimin e
kandidatëve për emërim në GJKK të cilin e përbëjnë: Kryetari i Kuvendit të Kosovës,
udhëheqësit e secili grup parlamentar, Kryetari i Këshillit Gjyqësor të Kosovës, Avokati i
Popullit, një përfaqësues i Këshillit Konsultativ për Komunitete dhe një përfaqësues i Gjykatës
Kushtetuese. Komisioni bën njoftimin/thirrjen për zgjedhjen e një apo më shumë kandidatëve për
gjyqtarë dhe pas një afati të caktuar për paraqitje të kandidaturave, Komisioni interviston të
gjithë kandidatët nëse plotësojnë kushtetet e parapara me ligj për t’u zgjedhur gjyqtarë i GJKK.
Listën e ngushtë e bën Komisioni në fjalë dhe për një pozitë nuk propozohen më shumë se pesë
kandidatë të cilët i dërgohen Kuvendit të Kosovës e pastaj me propozim të Kuvendit të Kosovës i
dërgohen Presidentit të Kosovës për emërim. Mandati i gjyqtarëve të Gjykatës Kushtetuese është
nëntë vite.
Gjykata Kushtetuese ka Kryetarin dhe zëvendëskryetarin dhe pozitën e Sekretarit të përgjithshëm
i cili emëron dhe shkarkon të punësuarit e Sekretarisë në pajtim me ligjin në fuqi për shërbimin
civil. Kryetari dhe zëvendëskryetari kanë mandat tre vjeçar. Sipas nenit 12, pika 5, ndaj të
punësuarve të Sekretarisë zbatohen dispozitat ligjore për shërbimin civil. Sekretari i përgjithshëm
është udhëheqësi më i lartë adminitrativ. Mandati i Sekretarit të përgjithshëm të Gjykatës
Kushtetuese është për një periudhë të pacaktuar. Gjykata Kushtetutuese ka Rregulloren e Punës52
e cila miratohet me shumicën e votave të të gjithë gjyqtarëve që janë të pranishëm dhe që
votojnë. Sipas nenit 2 të ligjit, Gjykata Kushtetuese gëzon pavarësi organizative, administrative e
financiare për realizimin e detyrave të përcaktuara me Kushtetutë.
Gjykata Kushtetuese ka linjë të pavarur buxhetore miratuar nga Kuvendi i Kosovës. Sipas nenit
14 të ligjit, Gjykata Kushtetuese financohet nga buxheti i Kosovës dhe përgatitë propozimin për
buxhetin e vet vjetor dhe e dërgon për miratim në Kuvend të Kosovës. Buxheti, numri i
punëtorëve 2013-2016 dhe kategoritë e punëtorëve janë paraqitur në tabelën në vijim:
50 Ligji Nr. 03/L-121 për Gjykatën Kushtetuese të Republikës së Kosovës: http://bit.ly/25labmM 51 Raportet vjetore të Gjykatës Kushtetuese të Kosovës: http://bit.ly/2bIXOtz 52 Rregullorja e Punës e Gjykatës Kushtetuese: http://bit.ly/1TëXb2I
71
Subjekti 2013 2014 2015 2016
Buxheti 1,566,741 1,552,741 1,470,170 1,501,013
Numri i punëtorëve53 42 41 39 39
Numri i nëpunësve civil x54 x x x
Numri i të emëruarve politik x x x x
Numri i stafit profesional x x x x
Numri i stafit administrativ x x x x
Numri i stafit mbështetës x x x x
Sipas nenit 15 të Ligjit për GJKK, paga e gjyqtarëve të Gjykatës Kushtetuese është 1.3 herë sa
ajo e gjyqtarëve të Gjykatës Supreme të Kosovës derisa sipas nenit 13 të këtij ligji, paga e
këshilltarëve juridik caktohet në pajtim me legjislacionin në fuqi. Sistemi i pagave në Gjykatën
Kushtetuese është i përzier, por që dominojnë elementet e sistemit të pagave fikse, bazuar në
Ligjin për Gjykatën Kushtetuese, Rregulloren e punës, aktet nënligjore dhe vendimet e posaqme
të Gjykatës. Punëtorët kanë paga fikse derisa aplikohen shtesa mbi pagën bazë në lartësinë nga 5-
40% e pagës bazë derisa shtesa e mëhershme e këshilltarëve juridik prej 20% është përfshirë në
pagën bazë.
Masat e mundshme disiplinore ndaj të punësuarve në GJKK vendosen nga Komisioni Disiplinor
brenda GJKK-së, derisa kontestet dhe ankesat mund të adresohen po ashtu nga Komisioni për
Zgjidhjen e Ankesave dhe Kontesteve brenda GJKK-së. Jashtë institucionit, nëpunësit civil
mund të ankohen në Këshillin e Pavarur Mbikëqyrës për Shërbimin Civil (KPMSHC) e pastaj në
gjykatën përkatëse.
2. Këshilli Prokurorial i Kosovës Këshilli Prokurorial i Kosovës (KPK) është institucion i pavarur kushtetues i themeluar nga
Kuvendi i Kosovës me ligj të veçantë, Ligjin për Këshillin Prokurorial të Kosovës55 bazuar në
nenin 110 të Kushtetutës së Kosovës. Në ligjin për KPK dhe plotësim ndryshimin e tij nuk
përcaktohet nëse KPK ka statusin e personit juridik dhe nëse KPK shpallë akte nënligjore në
Gazetën Zyrtare. Bazuar në nenin 1.11 të Ligjit për KPK, Këshilli Prokurorial i Kosovës
raporton tek Kuvendi i Kosovës, Presidenti dhe publiku mbi punën e Këshillit dhe të Prokurorisë
së Shtetit. Raporti i KPK dërgohet në Kuvend edhe tek Komisioni për Mandate, Imunitete,
Rregullore të Kuvendit dhe Mbikëqyrjen e Agjencisë Kundër Korrupsionit Raportet e KPK
bëhen publike përmes faqes zyrtare të institucionit56.
Bazuar në nenin 3 të Ligjit për plotësim ndryshimin e Ligjit për KPK, Këshilli Prokurorial i
Kosovës përbëhet nga 13 anëtarë me mandat pesë vjeçar. Dhjetë nga anëtarët janë nga radhët e
prokurorëve dhe tre të zgjedhur nga Kuvendi i Kosovës: një anëtar avokat nga Oda e Avokatëve
të Kosovës, një anëtar profesor universitar i drejtësisë dhe një anëtar nga shoqëria civile.
Anëtarët e zgjedhur nga Kuvendi zgjedhen me votim të fshehtë me shumicën e votave të të gjithë
deputetëve nga një listë prej tre personave për secilën pozitë propozuar nga institucioni prej nga
vijnë. Kryesuesi dhe zëvendëskryesuesi zgjedhen nga radhët e anëtarëve prokurorë të KPK me 53 Këto shifra janë dhënë pa llogaritur numrin e këshilltarëve juridik 54 Dmth të dhënat nuk kanë qenë në dispozicion. 55 Ligji Nr. 03/L-224 për Këshillin Prokurorial të Kosovës: http://bit.ly/288pePL ndryshuar dhe plotësuar me Ligjin Nr.05/L-035: http://bit.ly/1TSIpbX 56 Raportet vjetore të KPK-së: http://bit.ly/2bFoxGH
72
një mandat tre vjeçar pa të drejtë rizgjedhjeje. Detyrat dhe kompetencat e KPK janë definuar në
nenin 4 të Ligjit për KPK. Rolin e udhëheqësit më të lartë administrativ e ushtron Drejtori i
Sekretariatit të KPK i cili zgjedhet dhe shkarkohet në përputhje me procedurat, kriteret që
zhvillohen dhe miratohen nga KPK. Sekretariati e ndihmon punën e KPK dhe udhëhiqet nga
Drejtori i Sekretariatit. Në kuadër të KPK-së funksionojnë Njësiti për Shqyrtimin e Performancës
së Prokurorive i cili udhëhiqet nga Drejtori i cili zgjedhet dhe shkarkohet nga KPK dhe Zyra e
Prokurorit Disiplinor e cila po ashtu udhëhiqet nga Drejtori i cili zgjedhet dhe sharkohet nga
KPK. Organizimi i KPK është i përcaktuar me Ligjin për KPK dhe plotësim ndryshimin e këtij
ligji dhe aktet tjera nënligjore të miratuara nga Këshilli.57
KPK ka linjë të pavarur buxhetore të miratuar nga Kuvendi i Kosovës. Buxheti, numri i
punëtorëve 2013-2016 dhe kategoritë e punëtorëve janë paraqitur në tabelën në vijim:
Subjekti 2013 2014 2015 2016
Buxheti 6,175,534 6,872,000 7,188,086 8,327,478
Numri i punëtorëve 386 431 427 442
Numri i nëpunësve civil 313 354 351 362
Numri i të emëruarve politik 0 0 0 1
Numri i stafit professional 208 254 250 262
Numri i stafit administrativ 105 100 101 100
Numri i stafit mbështetës 73 77 76 79
Sipas nenit 3, pika 6 e Ligjit për plotësim ndryshimin e Ligjit për KPK, anëtarët e KPK kanë të
drejtën e kompensimit dhe skemën e tillë e miraton KPK, mirëpo kompensimi nuk do të kalojë
25% të pagës bazë përjashtuar kryesuesin dhe zëvendëskryesuesin derisa paga e përfaqësuesit të
Odës së Avokatëve të Kosovës caktohet dhe paguhet nga Oda e Avokatëve të Kosovës. KPK
përgatitë propozimin për buxhetin vjetor të tij dhe këtë e dërgon në Kuvend të Kosovës për
miratim. KPK ka pavarësi në menaxhimin e buxhetit vjetor. Sistemi i pagave në KPK është me
koeficient dhe pagë fikse dhe për stafin që nuk janë nëpunës civil aplikohet Udhëzimi
Administrativ 2000/2. Paga e nëpunësve civil përcaktohet me koeficient në bazë të rregullave në
shërbimin civil të Kosovës.
Masat e mundshme disiplinore ndaj të punësuarve në KPK vendosen nga Komisioni Disiplinor
brenda KPK-së, derisa kontestet dhe ankesat mund të adresohen po ashtu nga Komisioni për
Zgjidhjen e Ankesave dhe Kontesteve brenda KPK-së. Jashtë institucionit, nëpunësit civil mund
të ankohen në Këshillin e Pavarur Mbikëqyrës për Shërbimin Civil (KPMSHC) e pastaj në
gjykatën përkatëse.
3. Këshilli Gjyqësor i Kosovës Këshilli Gjyqësor i Kosovës (KGJK) është institucion i pavarur kushtetues i themeluar nga
Kuvendi i Kosovës me ligj të veçantë, Ligjin për Këshillin Gjyqësor të Kosovës58 në bazë të
nenit 108 të Kushtetutës së Kosovës. KGJK ka statusin e personit juridik mirëpo në ligjin e
themelimit nuk përcaktohet nëse KGJK shpallë akte nënligjore në Gazetën Zyrtare. Bazuar në
nenin 108, pika 8 të Kushtetutës së Kosovës dhe nenit 6, pika 4 të Ligjit për KGJK, Kryesuesi i
57 Instituti GAP, Institucionet dhe Agjencitë e Pavarura: marrëdhënia e punës, sistemi i pagave, organizimi i brendshëm dhe llogaridhënia, f. 49: http://bit.ly/2c1E1bv 58 Ligji Nr. 03/L-223 për Këshillin Gjyqësor të Kosovës: http://bit.ly/1NzËnNu
73
KGJK i drejtohet Kuvendit të Kosovës së paku një herë në vit lidhur me gjendjen në sistemin
gjyqësor. KGJK harton raporte vjetore dhe publikohen përmes faqes zyrtare të KGJK59. Raporti
nuk dërgohet në Kuvend për miratim por vetëm për informim në Kuvend të Kosovës përmes
Komisionit për Mandate, Imunitete, Rregullore të Kuvendit dhe Mbikëqyrjen e Agjencisë
Kundër Korrupsionit.
Sipas nenit 108, pika 6 të Kushtetutës së Kosovës dhe nenit 5 të Ligjit për KGJK, Këshilli
Gjyqësor i Kosovës përbëhet prej 13 anëtarëve. Shtatë anëtarë janë gjyqtarë të zgjedhur nga
anëtarët e gjyqësorit derisa gjashtë të tjerë zgjedhen nga Kuvendi i Kosovës. KGJK ka
Kryesuesin dhe zëvendëskryesuesin të cilët zgjedhen nga anëtarët e KGJK me mandat tre vjeçar.
Mandati i anëtarëve tjerë të KGJK është pesë vjeçar por një anëtar mund të zgjidhet edhe për një
mandat jo vijues pesë vjeçar. Anëtarët e KGJK nuk punojnë me orar të plotë përveç kryesuesit të
KGJK. Rolin e udhëheqësit më të lartë administrativ në KGJK e ka Drejtori i Sekretariatit të
KGJK-së. Drejtori i Sekretariatit zgjidhet me konkurs publik të hapur nga Këshilli edhe pse ligjet
në fuqi krijojnë dilema për procedurat e përzgjedhjes. Organizimi i brendshëm i KGJK-së:
Drejtori i Sekretariatit ka dy zyra dhe një njësi me zyrtarë të cilët janë në varësi të drejtpërdrejtë
të tij: zyra për mbështetje për përkthim, zyra e prokurimit dhe njësia ku bënë pjesë zyrtari
çertifikues, për komunikim publik, informim dhe monitorim të mediave, integrimeve evropiane
(dy pozita) dhe zyrtar administrativ. Në varësi të Drejtorit të KGJK-së janë edhe dy njësi në
kuadër të të cilave ka njësi që udhëhiqen nga koordinator dhe brenda njësive ka zyrtar por jo
struktura tjera si divizione apo sektor. 60 Organizimi i brendshëm i KGJK-së nuk është i
përcaktuar me Ligjin për themelimin e KGJK me përjashtim të Këshillit. Në KGJK ekziston
Rregullorja për organizimin e brendshëm dhe sistematizimin e vendeve të punës në Sekretariatin
e KGJK.61 Rregullorja miratohet nga Këshilli i KGJK-së.62
KGJK ka linjë të pavarur buxhetore të miratuar nga Kuvendi i Kosovës. Buxheti, numri i
punëtorëve 2013-2016 dhe kategoritë e punëtorëve janë paraqitur në tabelën në vijim:
Subjekti 2013 2014 2015 2016
Buxheti 19,910,467 20,933,483 21,288,771 20,745,490
Numri i punëtorëve 1,851 1,843 1,827 1,792
Numri i nëpunësve civil 1,063 1,083 1,081 1,019
Numri i të emëruarve politik 348 329 325 340
Numri i stafit professional 605 630 630 563
Numri i stafit administrative 458 453 451 452
Numri i stafit mbështetës 440 431 431 433
Sipas nenit 15 të Ligjit për KGJK, në konsultim me Kryetarët e Gjykatave, KGJK propozon
buxhetin vjetor dhe i dërgon këtë propozim Qeverisë. Numri i nëpunësve me status të nëpunësit
civil sipas Ligjit për shërbimin civil është 1,019. Sistemi i pagave në KGJK është me koeficient.
Në KGJK ka koeficient nga 5 deri 10 (recepcionisti me koeficient 5, drejtori i departamentit me
koeficient 10) dhe disa koeficient si 17.3 që i kanë zyra e prokurorit disiplinor dhe 13.3 njësia
59 Raportet vjetore të KGJK-së: http://bit.ly/27DifxS 60 Organogrami i KGJK-së http://bit.ly/209SAY9 61 Nuk është në ueb të KGJK-së. 62 Instituti GAP, Institucionet dhe Agjencitë e Pavarura: marrëdhënia e punës, sistemi i pagave, organizimi i brendshëm dhe llogaridhënia, f. 47: http://bit.ly/2c1E1bv
74
për shqyrtimin e performancës gjyqësore. Stafi mbështetës dhe i mirëmbajtjës së KGJK-së që
nuk janë shërbyes civil dhe kanë paga me koeficient 4.5. Drejtori i Sekretariatit të KGJK,
Drejtori i Zyrës së Prokurorit Disiplinor dhe Drejtori i Njësisë për Shqyrtimin e Përformancës
Gjyqësore marrin pagë 90% të pagës së Kryesuesit të KGJK-së. Kryesuesi ka nivel të njëjtë të
pagës me Kryeministrin derisa zëvendës kryesuesi ka nivel të njejtë të pagës me një Ministër.
Kryesuesi dhe zëvendëskryesuesi paguhen nga KGJK derisa anëtarët paguhen nga gjykatat prej
nga vijnë anëtarët e KGJK.63 Masat e mundshme disiplinore ndaj të punësuarve në KGJK
vendosen nga Komisioni Disiplinor brenda KGJK-së, derisa kontestet dhe ankesat mund të
adresohen po ashtu nga Komisioni për Zgjidhjen e Ankesave dhe Kontesteve brenda KGJK-së.
Jashtë institucionit, nëpunësit civil mund të ankohen në Këshillin e Pavarur Mbikëqyrës për
Shërbimin Civil (KPMSHC) e pastaj në gjykatën përkatëse.
4. Agjencia e Kosovës për Inteligjencë Agjencia e Kosovës për Inteligjencë (AKI) është agjenci e pavarur kushtetuese për siguri dhe
inteligjencë e themeluar me ligj të vecantë, Ligjin për Agjencinë e Kosovës për Inteligjencë64 në
bazë të nenit 129 të Kushtetutës së Kosovës. AKI ka statusin e personit juridik, nuk shpallë akte
nënligjore në Gazetën Zyrtare. Sipas kreut VII të Ligjit, AKI raporton dhe mbikëqyret dhe
Komisioni për Mbikëqyrjen e AKI-së i Kuvendit të Kosovës i themeluar me Ligjin për
Agjencinë Kosovare të Inteligjencës. Përbërja e Komisionit është përcaktuar me Rregulloren e
punës së Kuvendi të Kosovës. AKI nuk ka faqe zyrtare dhe raportet vjetore të institucionit nuk
janë publike.
AKI udhëhiqet nga Drejtori i cili sipas nenit 5, pika 3 e Ligjit për AKI, emërohet në këtë pozitë
nga Presidenti së bashku me Kryeministrin për një mandat pesë vjecar i cili mund të vazhdohet
edhe për një mandat. Drejtori i AKI ndihmohet nga zëvendësdrejtori i cil emërohet në mënyrë të
njejtë me Drejtorin e AKI, Presidenti së bashku me Kryeministrin emërojnë zëvenësdrejtorin e
AKI-së për një mandat pesë vjecar i cili mund të emërohet në këtë pozitë edhe për një mandat.
Po ashtu, President së bashku me Kryeministrin emërojnë edhe Inspektorin e Përgjithshëm për
një mandat katër vjecar me mundësi të vazhdimit edhe për një mandat. Drejtori i AKI-së dhe
Inspektori i përgjithshëm i raportojnë drejtpërdrejt Kryministrit. Sipas nenit 7 të Ligjit për AKI,
organizimi i brendshëm i AKI-së përcaktohet me Rregulloren për organizimin e brendshëm.
Rregullorja nuk është publike dhe sipas nenit 32 të Ligjit, AKI do të jetë e përjashtuar nga
dispozitat e cilado ligjeve që kërkojnë shpalosjen e organizimit, funksioneve, emrave dhe titujve
zyrtarë. Bazuar në këtë, nuk dihet se kush është udhëheqësi më i lartë administrativ, cilat janë
nivelet strukturore dhe hierarkia e raportimit.
AKI ka linjë të pavarur buxhetore të miratuar nga Kuvendi i Kosovës. Numri i të punësuarve
është 90 dhe sipas nenit 12, pika 1 e Ligjit për AKI, punonjësit e AKI-së nuk janë shërbyes civil.
Sipas nenit 40 të Ligjit për AKI, Drejtori i AKI-së harton projekt buxhetin vjetor për AKI dhe i
paraqet Kryeministrit për aprovim dhe dorëzim te Komisioni Mbikëqyrës parlamentar, detajet e
të cilit konsiderohen informacion i klasifikuar. Kuvendi i Kosovës i vë në dispozicion AKI-së
buxhetin vjetor të mjaftueshëm për të kryer detyrat dhe përgjegjësitë për të mbrojtur sigurinë e
63 Instituti GAP, Institucionet dhe Agjencitë e Pavarura: marrëdhënia e punës, sistemi i pagave, organizimi i brendshëm dhe llogaridhënia, f. 46: http://bit.ly/2c1E1bv 64 Ligji Nr. 03/L-063 për Agjencinë e Kosovës për Inteligjencë: http://bit.ly/2bVyAG1
75
Kosovës. Buxheti 2013-2016 dhe numri total i punëtorëve është është paraqitur në tabelën në
vijim.
Subjekti 2013 2014 2015 2016
Buxheti 5,920,000 5,930,000 6,783,000 6,648,282
Numri i punëtorëve 90 90 90 90
Numri i nëpunësve civil x x x x
Numri i të emëruarve politik x x x x
Numri i stafit professional x x x x
Numri i stafit administrative x x x x
Numri i stafit mbështetës x x x x
Sipas nenit 7 të Ligjit për AKI, Drejtori i AKI-së do të nxjerrë edhe Rregullore për paga. Sipas
nenit 19 mbi pagat dhe kompensimin për punonjësit e AKI, krijimi i një pakoje kompensimi për
punonjësit e AKI-së njeh kushtet e veçanta nën të cilat ata kryejnë detyrat e veta. Rroga bazë e
punonjësve të AKI-së ndryshon bazuar në faktorët që përfshijnë, por nuk kufizohen në, gradën
dhe kohëzgjatjen e shërbimit. Meqenëse Rregullorja për organizimin nuk është publike dhe
punonjësit nuk janë shërbyes civil, nuk dihet nëse AKI ka të themeluar Komisionet e brendshme,
atë disiplinor dhe atë për ankesa dhe konteste. Pasi të punësuarit nuk janë shërbyes civil, ata nuk
e kanë të drejtën e ankesës në KPMSHC, por vetëm në gjykatë.
5. Këshilli i Sigurisë i Kosovës Këshilli i Sigurisë i Kosovës (KSK) është institucion i pavarur kushtetues i themeluar me ligj të
vecantë, Ligjin për themelimin e Këshillit të Sigurisë së Kosovës65 duke u bazuar në nenin 127 të
Kushtetutës së Kosovës. KSK funksionon në kuadër të zyrës së Kryeministrit. Me ligjin e
themelimit të KSK nuk është e përcaktuar nëse KSK ka statusin e personit juridik dhe nëse KSK
shpallë akte nënligjore në Gazetën Zyrtare. KSK kryesohet nga Kryeministri i Kosovës derisa në
gjendje të jashtëzakonshme kryesohet nga Presidenti. Sipas nenit 9 të ligjit përkatës, KSK
mbikëqyret nga Kuvendi i Kosovës, përkatësisht nga Komisioni për Punë të Brendshme, Siguri
dhe Mbikëqyrje të Forcës së Sigurisë së Kosovës. Sipas nenit 9, pika 9.1. Kryesuesi i KSK
dorëzon raportin vjetor të aktiviteteve të vitit të kaluar për diskutim dhe miratim nga komisioni
përkatës i Kuvendit të Kosovës jo më vonë se muaji mars i vitit aktual. KSK nuk ka faqe zyrtare
dhe nuk publikon raportet vjetore të aktiviteteve.
Sipas nenit 4, pika 4.1 KSK punon nën përgjegjësinë e Kryeministrit i cili edhe kryeson takimet
e tij. Roli i KSK është këshilldhënës për të gjitha cështjet që lidhen me sigurinë e Kosovës dhe i
rekomandon Qeverisë politika dhe strategji në fushën e sigurisë. KSK përbëhet prej anëtarëve të
përhershëm të cilët kanë rol ekzekutiv dhe anëtarëve jo të përhershëm me rol këshilldhënës.
Mandati i anëtarëve të KSK-së nuk është i caktuar në ligj dhe mandati i ministrave si anëtar
ekzekutiv lidhet me mandatin e Qeverisë derisa mandati i anëtarëve këshilldhënës lidhet me
mandatin e pozitave prej nga vijnë. Mandati i udhëheqësit më të lartë administrativ është tre
vjecar. Neni 3 i ligji për themelimin e KSK-së liston përbërjen e tij. KSK mblidhet cdo tre muaj
apo katër herë në vit. Organet mbështetëse të KSK-së janë Sekretariati dhe Qendra e Situatave.
Sekretariati kryesohet nga Sekretari i KSK-së i cili është nëpunës civil dhe është udhëheqësi më i
lartë administrativ. Në kuadër të Sekretariatit ekzistojnë dy departamente të cilat kryesohen nga
65 Ligji Nr. 03/L-050 për themelimin e Këshillit të Sigurisë së Kosovës: http://bit.ly/2ceGcEa
76
drejtor të cilët për punën e tyre përgjigjen tek Sekretari. Nuk ka divizione tjera në kuadër të
këtyre departamenteve. Organi tjetër mbështetës është Qendra e Situatave e cila po ashtu
udhëhiqet nga Drejtori i cili i përgjigjet Sekretarit të KSK-së. Nivelet e raportimit janë tre:
drejtorët e departamenteve raportojnë tek Sekretari i KSK-së i cili është edhe Sekretari i
Sekretariatit dhe ky i fundit raporton tek Kryeministri.66 Ministria e Administratës Publike jep
pëlqimin për rregulloren për organizimin e brendshëm dhe sistematizimin e vendeve të punës në
KSK e më pas miratohet në Qeveri.67
KSK nuk ka linjë të pavarur buxhetore dhe buxheti i KSK-së është i përfshirë në buxhetin e
zyrës së Kryeministrit. Buxheti, numri i punëtorëve 2013-2016 dhe kategoritë e punëtorëve janë
paraqitur në tabelën në vijim:
Subjekti 2013 2014 2015 2016
Buxheti 334,595 334,595 350,365 277,863
Numri i punëtorëve 26 24 24 24
Numri i nëpunësve civil 26 24 24 24
Numri i të emëruarve politik 0 0 0 0
Numri i stafit professional 24 22 22 22
Numri i stafit administrativ 2 2 2 2
Numri i stafit mbështetës 0 0 0 0
Numri i të punësuarve në KSK me statusin e nëpunësit civil është 24 dhe paga e tyre është e
përcaktuar me koeficientë të njejtë me nëpunësit tjerë civil. Zyrtarët varësisht nga pozitat i kanë
koeficientët e miratuar nga Ministria e Financave dhe Ministria e Administratës Publike,
Drejtorët me koeficientë 10 dhe Sekretari i KSK-së ka pozitën e njejtë me një sekretar të
ministrisë dhe ka koeficient 20. Masat e mundshme disiplinore ndaj të punësuarve në KSK
vendosen nga Komisioni Disiplinor brenda KSK-së, derisa kontestet dhe ankesat mund të
adresohen po ashtu nga Komisioni për Zgjidhjen e Ankesave dhe Kontesteve brenda KSK-së.
Jashtë institucionit, nëpunësit civil mund të ankohen në Këshillin e Pavarur Mbikëqyrës për
Shërbimin Civil (KPMSHC) e pastaj në gjykatën përkatëse.
6. Institucioni i Avokatit të Popullit Institucioni i Avokatit të Popullit (IAP) është institucion i pavarur kushtetues i themeluar nga
Kuvendi i Kosovës. IAP ka statusin e personit juridik dhe shpallë akte nënligjore në Gazetën
Zyrtare. IAP është i themeluar me ligj të veçantë, Ligji për Avokatin e Popullit68 në bazë të
Kapitullit XII, neneve 132-135 të Kushtetutës së Kosovës.69 Në bazë të nenit 135 të Kushtetutës
së Kosovës dhe nenit 29 të Ligjit për Avokatin e Popullit, Avokati i Popullit paraqet raport vjetor
para Kuvendit të Kosovës. Në praktikë, Avokati i Popullit raporton në Kuvend përmes
66 Rregullore Nr. 43/2013 për organizimin e brendshëm dhe sistematizimin e vendeve të punës në Sekretariatin dhe Qendrën e Situatave të Këshillit të Sigurisë së Kosovës: http://bit.ly/2chzdLR 67 Rregullore Nr. 12/2015 për ndryshimin dhe plotësimin e Rregullores Nr. 43/2013 për organizimin e brendshëm dhe sistematizimin e vendeve të punës në Sekretariatin dhe Qendrën e Situatave të Këshillit të Sigurisë së Kosovës: http://bit.ly/2cAËEAe 68 Ligji Nr. 05/L-019 për Avokatin e Popullit: http://bit.ly/1QExxJG 69 Institucioni i Avokatit të Popullit është themeluar së pari në vitin 2000 përmes Rregullorës së UNMIK-ut 2000/38.
77
Komisionit për të Drejtat, Interesat e Komuniteteve dhe për Kthim. Avokati i Popullit publikon
raportet vjetore të faqen zyrtare të institucionit.70
Bazuar në nenet 8 dhe 9 të Ligjit për Avokatin e Popullit, Kuvendi i Kosovës shpallë konkursin
për zgjedhjen e Avokatit të Popullit sipas kushteve të përcaktuara me Kushtetutë dhe këtë ligj.
Komisioni përkatës i Kuvendit e formon një Panel përzgjedhës i cili vlerëson kandidatët të cilët
kanë aplikuar sipas konkursit të shpallur nga Kuvendi i Kosovës. Paneli interviston të gjithë
kandidatët që kanë plotësuar kushtet dhe harton një listë të ngushtë të kandidatëve e cila i
dërgohet Komisionit. Lista e ngushtë përmban tre kandidatë dhe propozimin për Avokat të
Popullit e bën Komisioni i Kuvendit. Avokati i Popullit zgjedhet me shumicë të votave nga
Kuvendi i Kosovës me mandat pesë vjeçar, pa të drejtë rizgjedhjeje. Avokati i Popullit ka pesë
zëvendës të cilët po ashtu zgjedhen nga Kuvendi i Kosovës. Konkursin për zgjedhjen e
zëvendësve të Avokatit e shpallë Institucioni i Avokatit të Popullit i cili edhe i propozon nga dy
kandidatë për një pozitë për zëvendës të Avokatit. Pesë kandidatë zgjedhen nga Kuvendi i
Kosovës si zëvendës të Avokatit të Popullit me një mandat tre vjeçar dhe me mundësi
rizgjedhjeje. Në përgjithësi, Institucioni i Avokatit të Popullit përbëhet nga zyra e Avokatit të
Popullit, pesë zëvendësit dhe personeli i IAP-së. Duke u bazuar në nenin 37 të Ligjit për
Avokatin e Popullit, Avokati nxjerrë Rregulloren e punës, Rregulloren për organizimin e
brendshëm dhe sistematizimin e vendeve të punës71, proceset e vendimmarrjes dhe për çështje
organizative në pajtim me ligjin. Rregulloren për organizim të brendshëm e miraton Avokati i
Popullit dhe në bazë të kësaj Rregullore, IAP ka këtë organizim: Avokati i Popullit (zëvndësit,
kabineti, zyra për komunikim me mediat dhe publikun, zyra për marrëdhënie ndërkombëtare,
auditimi i brendshëm), pastaj shërbimet profesionale të përbëra nga sektoret dhe departamentet
në kuadër të sektorëve dhe zyrave; shërbimet administrative të përbëra nga zyra, sektor,
departamente dhe divizione.
IAP ka linjë të pavarur buxhetore të miratuar nga Kuvendi i Kosovës. Sipas nenit 35 të Ligjit për
Avokatin e Popullit, IAP financohet nga buxheti i Kosovës. Buxheti propozohet nga IAP dhe
dërgohet për miratim në Kuvend të Kosovës. Buxheti i IAP nuk guxon të jetë më i vogël se
buxheti i vitit paraprak dhe buxheti mund të shkurtohet vetëm me miratimin e Avokatit të
Popullit. Buxheti, numri i punëtorëve 2013-2016 dhe kategoritë e punëtorëve janë paraqitur në
tabelën në vijim:
Subjekti 2013 2014 2015 2016
Buxheti 968,039 1,095,610 1,091,323 1,402,219
Numri i punëtorëve 45 47 51 51
Numri i nëpunësve civil x x x 45
Numri i të emëruarve politik 6 6 6 6
Numri i stafit profesional x x x 32
Numri i stafit administrativ x x x 8
Numri i stafit mbështetës x x x x
Numri i nëpunësve me status të nëpunësit civil sipas Ligjit për shërbimin civil është 45. Sipas
nenit 34 të Ligjit për Avokatin e Popullit, pagat në këtë institucion rregullohen sipas ligjit për
70 Raportet vjetore të IAP: http://bit.ly/2bYUËdQ 71 Rregullore 01/2016 për Organizimin e Brendshëm dhe Sistematizimin e Vendeve të Punës në Institucionin e Avokatit të Popullit: http://bit.ly/21gzMHQ
78
pagat nga buxheti i Kosovës. Mirëpo, meqë nuk ekziston ende një ligj i tillë, pagat e Avokatit të
Popullit dhe zëvendës avokatëve janë propozuar nga Komisioni për Buxhet dhe Financa dhe
miratuar nga Kryesia e Kuvendit derisa baza e pagave të nëpunësve civil është trashëguar nga
periudha e themelimit të Ombudspersonit në vitin 2000. Masat e mundshme disiplinore ndaj të
punësuarve në IAP vendosen nga Komisioni Disiplinor brenda IAP-së, derisa kontestet dhe
ankesat mund të adresohen po ashtu nga Komisioni për Zgjidhjen e Ankesave dhe Kontesteve
brenda IAP-së. Jashtë institucionit, nëpunësit civil mund të ankohen në Këshillin e Pavarur
Mbikëqyrës për Shërbimin Civil (KPMSHC) e pastaj në gjykatën përkatëse.
7. Zyra Kombëtare e Auditimit Zyra Kombëtare e Auditimit (ZKA) është institucion i pavarur kushtetues i themeluar me
Kushtetutë të Kosovës dhe me ligj të veçantë, Ligjin për auditorin e përgjithshëm dhe zyrën
kombëtare72 të auditimit sipas nenit 136 të Kushtetutës së Kosovës. Në ligjin për auditorin e
përgjithshëm nuk është përcaktuar nëse institucioni ka statusin e personit juridik dhe nëse shpallë
akte nënligjore në Gazetën Zyrtare. Sipas nenit 4 të ligjit, auditori i jep llogari Kuvendit për
ushtrimin e detyrave të përcaktuar me Kushteutë dhe ligj derisa sipas nenit 14, brenda katër
muajve pas përfundimit të vitit buxhetor, auditori i përgjithshëm i dorëzon Kuvendit të Kosovës
raportin vjetor të performancës rreth aktiviteteve të zyrës kombëtare të auditimit. Në praktikë,
ZKA raporton në Kuvend të Kosovës përmes Komisionit për Mbikëqyrjen e Financave Publike i
Kuvendit të Kosovës. Raportet e zyrës kombëtare të auditimit publikohen përmes faqes zyrtare të
institucionit.73
Sipas nenit 4, pika 4 e Ligjit për auditorin e përgjithshëm dhe zyrën kombëtare të auditimit,
auditori i përgjithshëm zgjedhet me shumicë të votave nga Kuvendi me propozim të Presidentit.
Mandati i auditorit të përgjithshëm është pesë vjeçar. Procesi për zgjedhjen e auditorit të
përgjithshëm bëhet përmes konkursit të hapur nga zyra e Presidentit dhe intervistimit nga një
komision përzgjedhës i caktuar nga Presidenti i Kosovës. Përveç auditorit të përgjithshëm, zyra
kombëtare e auditimit ka edhe një zëvendës auditor të përgjithshëm, ndihmës auditorët e
përgjithshëm, drejtorin e përgjithshëm, auditorët dhe stafin administrativ/mbështetës. Zëvendës
auditori i përgjithshëm, ndihmësit e auditorit të përgjithshëm dhe drejtori i përgjithshëm
zgjedhen nga auditori i përgjithshëm përmes një konkursi të hapur nga zyra kombëtare e
auditimit dhe kanë mandat 5 vjeçar. Sipas nenit 10 të ligjit në fjalë, auditori i përgjithshëm
përcakton me rregullore të brendshme organizimin dhe menaxhimin e zyrës kombëtare të
auditimit. Udhëheqësi i zyrës kombëtare të auditimit është auditori i përgjithshëm derisa
udhëheqësi më i lartë administrativ është drejtori i përgjithshëm. Pas miratimit të Ligjit për
auditorin e përgjithshëm dhe zyrën kombëtare të auditimit në maj 2016, ende nuk është nxjerrë
ndonjë rregullore për organizimin e brendshëm që tregon hierarkinë e raportimit brenda zyrës.
ZKA ka linjë të pavarur buxhetore të miratuar nga Kuvendi i Kosovës. Sipas nenit 13, pika 4 të
ligjit përkatës, nëse Qeveria ndryshon ose në ndonjë mënyrë modifikon propozimin buxhetor të
ZKA-së, ajo duhet të informojë Kuvendin për propozimin buxhetor ZKA-së në të njëjten kohë
kur kur projektbuxheti dërgohet në Kuvend. Buxheti, numri i punëtorëve 2013-2016 dhe
kategoritë e punëtorëve janë paraqitur në tabelën në vijim:
72 Ligji Nr. 05/L-055 për auditorin e përgjithshëm dhe zyrën kombëtare të auditimit: http://bit.ly/2c1a4EU 73 Raportet vjetore të ZKA-së: http://bit.ly/2bVcEgM
79
Subjekti 2013 2014 2015 2016
Buxheti 2,120,453 2,130,753 2,212,515 2,287,193
Numri i punëtorëve 148 147 150 152
Numri i nëpunësve civil x x x 141
Numri i të emëruarve politik x x x 1
Numri i stafit profesional x x x 124
Numri i stafit administrativ x x x 6
Numri i stafit mbështetës x x x x
Deri me miratimin e Ligjit të fundit për auditorin e përgjithshëm dhe zyrën kombëtare të
auditimit, auditorët kanë qenë nëpunës civil. Sipas ligjit përkatës, neni 15, pikës 1, legjislacioni
përkatës për shërbimin civil nuk zbatohet vetëm për auditorin e përgjithshëm, zëvendës auditorin
e përgjithshëm, ndihmës auditorët dhe auditorët, derisa stafi tjetër trajtohet në bazë të ligjit për
shërbimin civil. Në bazë të kësaj, drejtori i përgjithshëm është nëpunës civil dhe pjesa tjetër e
administratës. Sipas pikës 2 të të njëjtit nen, në hartimin e rregulloreve dhe trajtimin e çështjeve
lidhur me burimet njerëzore, do të merren parasyshë vlerat dhe parimet në ligjin për shërbimin
civil dhe ligjin e punës. Sipas ligjit, nenit 4, pika 7, paga e auditorit të përgjithshëm caktohet nga
Kuvendi deri në miratimin e Ligjit për paga. Nëpunësit civil e kanë të caktuar pagën me
koeficientë derisa për pjesën e nëpunësve publik vlenë Udhëzimi Administrativ 2000/2. Sa i
përket shtesave, ZAP ka një skemë të miratuar të shtesave nga Qeveria, që përfshijnë: 1) Shtesën
për rrezikshmëri në punë për të gjithë punonjësit, 2) shtesën për auditorë, 3) shtesën për
personelin auditor të cilësisë, 4) shtesën për udhëheqës të ekipit të auditimit, 5) shtesën për punë
specifike të personelit mbështetës, 6) shtesën për personelin e TI-së. Të gjitha këto shtesa
mbulohen me vendime të veçanta nga Qeveria dhe qëllimi i këtyre shtesave ka të bëjë me
funksione të përcaktuara që kontribuojnë drejtpërdrejte në zbatimin e prioriteteve të Zyrës së
Auditorit të Përgjithshëm, strategjive të saj dhe planeve të veprimit. Lartësia e shtesave në të
shumtën e rasteve nuk e kalon 40% të pagës bazë, mirëpo për disa funksione strategjike dhe
menagjeriale kjo arrin edhe 50% e pagës bazë.74
Masat e mundshme disiplinore ndaj të punësuarve në ZKA vendosen nga Komisioni Disiplinor
brenda ZKA-së, derisa kontestet dhe ankesat mund të adresohen po ashtu nga Komisioni për
Zgjidhjen e Ankesave dhe Kontesteve brenda ZKA-së. Jashtë institucionit, nëpunësit civil mund
të ankohen në Këshillin e Pavarur Mbikëqyrës për Shërbimin Civil (KPMSHC) e pastaj në
gjykatën përkatëse.
8. Komisioni Qendror i Zgjedhjeve Komisioni Qendror i Zgjedhjeve (KQZ) është organ i pavarur kushtetues i themeluar nga
Kuvendi i Kosovës me Ligjin për zgjedhjet e përgjithshme në Kosovë75 në bazë të nenit 139 të
Kushtetutës së Kosovës. Në ligjin në fjalë nuk është përcaktuar nëse KQZ ka statusin e personit
juridik derisa KQZ shpallë akte nënligjore në Gazetën Zyrtare. Sipas nenit 63, pika 10 e Ligjit
për zgjedhjet e përgjithshme, KQZ i përgatitë Kuvendit të Kosovës një raport vjetor dhe atë në
muajin prill. Raporti përmban informata lidhur me aktivitetet e KQZ-së dhe rekomandimet që
KQZ-ja i sheh si të përshtatshme që të trajtohen në Kuvend. Në praktikë KQZ dërgon një raport
74 Instituti GAP, Institucionet dhe Agjencitë e Pavarura: marrëdhënia e punës, sistemi i pagave, organizimi i brendshëm dhe llogaridhënia, f. 85: http://bit.ly/2c1E1bv 75 Ligji Nr. 03/L-073 për Zgjedhjet e Përgjithshme në Republikën e Kosovës: http://bit.ly/1Ue4PmJ
80
vjetor në Kuvend të Kosovës përmes Komisionit për Legjislacion, Mandate, Imunitete,
Rregulloren e Kuvendit dhe Mbikëqyrjen e Agjencisë Kundër Korrupsionit. 76 KQZ harton
raporte vjetore të punës të cilat bëhen publike përmes publikimit në faqen zyrtare të
institucionit.77
Sipas nenit 60 të Ligjit për zgjedhjet e përgjithshme, KQZ përbëhet prej 11 anëtarëve në pajtim
më Kushtetutën. Kryesuesi i KQZ-së emërohet sipas nenit 139, paragrafi 3 i Kushtetutës së
Kosovës. Kryesuesin e emëron Presidenti i Kosovës nga radhët e gjytarëve të Gjykatës Supreme
dhe të Gjykatave me juridiksion apeli me mandat shtatë vjecar, derisa anëtarët zgjedhën nga
grupet parlamentare që përfaqësohen në Kuvend. Një anëtar zgjidhet nga radhët e komunitetit
serb në Kosovë, tre zgjedhën nga tri komunitetet tjera pakicë në Kosovë derisa gjashtë të tjerë
zgjedhen nga grupet parlamentare të përfaqësuara në Kuvend. Kryesuesi i KQZ-së nuk shërben
më shumë se dy mandate të njëpasnjëshme derisa anëtarët e KQZ-së nuk shërbejnë më shumë se
tri mandate të njëpasnjëshme. Sipas nenit 65, KQZ ndihmohet nga Sekretariati i cili vepron në
pajtim me Ligjin për zgjedhjet e përgjithshme. Sekretariati udhëhiqet nga Kryeshefi Ekzekutiv i
cili zgjidhet nga KQZ dhe raporton në KQZ. Në kuadër të Sekretariatit funksionon edhe Zyra për
Regjistrimin e Partive Politike e cila udhëhiqet nga Drejtor i cili zgjidhet dhe raporton po ashtu
në KQZ. Sekretariati ka hartuar Udhëzimin Administrativ për funksionimin, komunikimin dhe
raportimin brenda tij78. Udhëheqësi më i lartë administrativ është Kryeshefi Ekzekutiv. Sipas
strukturës organizative në Sekretariat, në nivel të njësive, komunikimi bëhet sipas kësaj renditje:
zyrtar – zyrtar i lartë – udhëheqës i divizionit – drejtori – Kryeshef Ekzekutiv dhe Komision. Në
kuadër të Sekretariatit, KQZ themelon Zyrën për Regjistrimin e Partive Politike dhe Certifikim e
cila udhëhiqet nga Drejtori Ekzekutiv dhe raporton drejtpërdrejtë në KQZ. Në kuadër të SKQZ
ekzistojnë: departamenti për çështje ligjore, departamenti për operacione zgjedhore,
departamenti i administratës dhe përkrahjes dhe departamenti i IT. Në kuadër të departamenteve
ka divizione dhe udhëheqës të divizioneve.
KQZ ka linjë të pavarur buxhetore të miratuar nga Kuvendi i Kosovës. Buxheti, numri i
punëtorëve 2013-2016 dhe kategoritë e punëtorëve janë paraqitur në tabelën në vijim:
Subjekti 2013 2014 2015 2016
Buxheti 11,538,660 11,534,930 5,329,718 5,428,652
Numri i punëtorëve 82 83 83 83
Numri i nëpunësve civil x x x X
Numri i të emëruarve politik 11 11 11 11
Numri i stafit profesional 66 67 67 67
Numri i stafit administrativ 5 5 5 5
Numri i stafit mbështetës 0 0 0 0
Sistemi i pagave që aplikohet në SKQZ është me koeficient. Kryeshefi Ekzekutiv dhe SKQZ
kanë koeficient 19/20, Auditori i Brendshëm (pozita Drejtor) ka të njëjtin koeficient, drejtorët e
departamenteve kanë koeficientin 10, udhëheqësit e divizioneve 9, zyrtari i lartë 8, zyrtari me 7
76 Instituti GAP, Institucionet dhe Agjencitë e Pavarura: marrëdhënia e punës, sistemi i pagave, organizimi i brendshëm dhe llogaridhënia, f. 65: http://bit.ly/2c1E1bv 77 Raportet vjetore të KQZ-së: http://bit.ly/2bXNsUQ 78 Udhëzim Administrativ 03/2015 për funksionimin, komunikimin dhe raportimin brenda SKQZ: http://bit.ly/1T1qfyf
81
dhe vozitësi me koeficient 6. Ndërsa paga e Kryesuesit të KQZ është e barabartë me pagën e
Avokatit të Popullit, derisa anëtarët e KQZ kanë pagë të barabartë me zëvendësit të Avokatit të
Popullit. Sa i përket shtesave në paga, vetëm gjatë procesit zgjedhor, KQZ përfshirë SKQZ
marrin shtesa për shkak të punës jashtë orarit dhe vëllimit të punëve79. Për nëpunësit publik
aplikohet Udhëzimi Administrativ 2000/2. Masat e mundshme disiplinore ndaj të punësuarve në
KQZ vendosen nga Komisioni Disiplinor brenda KQZ-së, derisa kontestet dhe ankesat mund të
adresohen po ashtu nga Komisioni për Zgjidhjen e Ankesave dhe Kontesteve brenda KQZ-së.
Jashtë institucionit, nëpunësit civil mund të ankohen në Këshillin e Pavarur Mbikëqyrës për
Shërbimin Civil (KPMSHC) e pastaj në gjykatën përkatëse.
9. Banka Qendrore e Kosovës Banka Qendrore e Kosovës (BQK) është institucion i pavarur kushtetues i cili i përgjigjet vetëm
Kuvendit të Kosovës. BQK është institucion me statusin e personit juridik derisa nuk është e
përcaktuar me ligj nëse BQK shpallë akte nënligjore në Gazetën Zyrtare. BQK është e themeluar
me ligj të veçantë, Ligjin për Bankën Qendrore të Kosovës80 bazuar në nenin 140 të Kushtetutës
së Kosovës. Bazuar në nenet 28 dhe 29 të ligjit, BQK raporton të paktën një herë ne vit në
Kuvend të Kosovës. Sipas nenit 28, pika 2, brenda gjashtë muajve pas mbylljes së vitit financiar,
BQK do t’i dorëzojë zyrtarisht një apo më shumë raporte Kuvendit të Kosovës dhe Ministrit mbi
gjendjen e ekonomisë gjatë vitit financiar të sapo përfunduar. Sipas nenit 29, Guvernatori i BQK,
me kërkesë të Kuvendit të Kosovës ose me nismën e vet, së paku një herë në vit dëgjohet nga
Kuvendi i Kosovës dhe komisionet e tij për objektivat e BQK-së. Në bazë të këtyre neneve, BQK
raporton në Kuvend të Kosovës dhe Ministrit të Financave të Qeverisë së Kosovës. Raportimi në
Kuvend të Kosovës është i përcaktuar edhe me nenin 59 të Ligjit për BQK. Raportet vjetore të
BQK-së janë të publikuar në faqen zyrtare të institucionit81.
Bazuar në kreun XII mbi qeverisjen dhe organizimin të ligjit për BQK, organet vendimmarrëse
të BQK janë Bordi i BQK, Bordi ekzekutiv dhe Guvernatori. Në bazë të nenit 34, pika 2, Bordi i
BQK përbëhet nga Guvernatori, Drejtori i përgjithshëm i thesarit, dhe tre anëtarë jo-ekzekutivë
të cilët kanë mandat pesë vjeçar dhe bazuar në nenin 38 të Ligjit për BQK, asnjë anëtar i Bordit
të BQK apo i Bordit ekzekutiv (përfshirë Guvernatorin) nuk do të shërbejë më shumë së dhjetë
(10) vite në pozitat përkatëse. Bordi ekzekutiv përbëhet nga Guvernatori i cili do të jetë kryesues
i Bordit dhe nga zëvendësguvernatorët, për numrin e të cilëve vendos Bordi i BQK në bazë të
propozimit të Guvernatorit. Guvernatori do të shërbejë si Kryeshef Ekzekutiv i BQK-së dhe i
ngarkuar me operacionet e përditshme të BQK-së dhe është përgjegjes përpara Bordit të BQK-së
të raportojë jo më pak se dhjetë herë në vit. Sipas rekomandimit të Bordit Ekzekutiv, struktura
organizative e BQK përcaktohet nga Bordi i BQK-së. Guvernatori është udhëheqësi më i lartë
administrativ dhe BQK është e organizuar në departamente (të ndara në divizione) mbi të cilat
janë pozitat e zëvendësguvernatorëve të ndarë në tri kategori të funksioneve: për mbikëqyrje të
financave, për operacione bankare dhe për funksione të përgjithshme82. Divizionet janë njësi e
departamtenteve derisa departamentet janë nën zëvendësguvernatorët të cilëve i’u janë deleguar
punë nga Guvernatori.
79 Instituti GAP, Institucionet dhe Agjencitë e Pavarura: marrëdhënia e punës, sistemi i pagave, organizimi i brendshëm dhe llogaridhënia, f. 64: http://bit.ly/2c1E1bv 80 Ligji Nr. 03/L-209 për Bankën Qendrore: http://bit.ly/1qYBSQu 81 Raportet vjetore të BQK-së: http://bit.ly/2bInVkb 82 Organogrami i BQK-së: http://bit.ly/1SeS3Sj
82
BQK ka linjë të pavarur buxhetore të miratuar nga Bordi i BQK-së dhe Kuvendi i Kosovës.
Buxheti, numri i punëtorëve 2013-2016 janë paraqitur në tabelën në vijim:
Subjekti 2013 2014 2015 2016
Buxheti83 4,411,000 5,375,000 5,300,000 X
Numri i punëtorëve 193 201 215 215
Numri i nëpunësve civil 0 0 0 0
Numri i të emëruarve politik x x X x
Numri i stafit profesional x x X x
Numri i stafit administrativ x x X x
Numri i stafit mbështetës x x X x
Sipas nenit 64 të Ligjit për BQK, Banka Qendrore e Kosovës e përgatitë vetë buxhetin e saj
vjetor i cili miratohet nga Bordi i BQK dhe ky buxhet vetëm dërgohet për qëllime të informimit
Ministrit të Financave. Pagat në BQK përcaktohen me Politikën e Kompensimeve (dokument i
BQK-së) dhe ato përcaktohen sipas sistemit të gradimeve, ku gjithsej janë 13 grada. Sipas nenit
73 të Ligjit për BQK, Banka Qendrore e Kosovë nuk i nënshtrohet disa ligjeve duke përfshirë
edhe Ligjin për shërbimin civil. Bazuar në këtë, të punësuarit (personeli civil) në BQK nuk janë
nëpunës civil por janë nëpunës publik. Marrëdhënia e tyre e punës dhe pagat përcaktohen në
bazë të Ligjit të BQK-së, Ligjit të punës dhe dokumenteteve tjera relevantë në kuadër të BQK.
Meqënëse personeli i BQK nuk janë nëpunës civil, në Ligjin për BQK nuk theksohet nëse BQK
ka themeluar ndonjë komision disiplinor apo komision për zgjedhjen e kontesteve dhe ankesave
sipas shembullit të institucioneve që zbatojnë ligjin për shërbimin civil. Sipas BQK, të punësuarit
në BQK nuk kanë të drejtën e ankesës në Këshillin e Pavarur Mbikëqyrës për Shërbimin Civil
(KPMSHC) por vetëm në organet brenda BQK dhe në Gjykatën përkatëse.
10. Komisioni i Pavarur i Mediave Komisioni i Pavarur i Mediave (KPM) është organ i pavarur kushtetues dhe rregullator i
themeluar nga Kuvendi me ligj të vecantë, ligjin për Këshillin e Pavarur të Mediave84 bazuar në
nenin 141 të Kushtetutës së Kosovës. Me ligjin e themelimit nuk është përcaktuar nëse KPM ka
statusin e personit juridik derisa KPM shpallë akte nënligjore në Gazetën Zyrtare. Sipas nenit 3,
pika 2.8 e Ligjit për KPM, Komisioni i Pavarur i Mediave i paraqet Kuvendit të Kosovës një
raport vjetor i cili bëhet publik pas miratimit nga ana e Kuvendit të Kosovës. Në praktikë, KPM
raporton në Kuvend të Kosovës përmes Komisionit për Administratë Publike, Qeverisje Lokale
dhe Media. Raportet vjetore të KPM janë publike në faqen zyrtare të institucionit.85
Në kuadër të KPM funksionojnë Komisioni i përbërë prej shtatë anëtarëve (kryesuesi,
zëvendëskryesuesi dhe pesë anëtarë), zyra ekzekutive me nëpunës civil duke përfshirë
Kryeshefin Ekzekutiv i cili e udhëheq zyrën dhe Bordi i ankesave i cili sipas ligjit është i pavarur
në ushtrimin e funksioneve të tij. Bordi i Ankesave përbëhet prej tre anëtarëve. Anëtarët e
Komisionit të KPM dhe Bordit të Ankesave emërohen nga Kuvendi përmes një konkursi të hapur
të shpallur nga KPM për Komisonin, ndërsa konkursin dhe të gjitha procedurat tjera të emërimit
83 Këto shifra tregojnë shpenzimet administrative (operative) të BQK-së nga pasqyrat financiare të BQK-së por jo edhe buxhetin i cili nuk figuron në tabela të buxhetit. 84 Ligji Nr. 04/L-44 për Komisionin e Pavarur të Mediave: http://bit.ly/25t0kYV 85 Raportet vjetore të KPM-së http://bit.ly/2bLKnMv
83
për anëtarët e Bordit të KPM i kryen Kuvendi i Kosovës. Të gjitha aplikacionet e dorëzuara në
KPM dërgohen në Kuvend (Komisioni për Administratë Publike, Qeverisje Lokale dhe Media)
dhe përmes një komisioni ad-hoc bëhet intervistimi i kandidatëve dhe nga dy kandidatë për
secilën pozitë dërgohen për votim në seancë të Kuvendit86 . Dy anëtarë të Komisionit kanë
mandat dy vjecar, tre kanë mandat tre vjecar dhe dy të tjerë kanë mandat katër vjecar, dhe
kohëzgjatja e mandatit të anëtarëve bëhet me short. Mandati i kryetarit dhe nënkryetarit të KPM
zgjatë dy vite me mundësi të vazhdimit edhe për dy vjet. Kryeshefi Ekzekutiv i cili udhëheq
zyrën ekzekutive zgjedhet me konkurs sipas rregullave në shërbimin civil sipas nivelit të lartë
drejtues i cili i përgjigjet KPM-së dhe kryetarit.
Në kuadër të zyrës ekzekutive janë: kryeshefi ekzekutiv, departamenti i menaxhimit frekuencor,
departamenti i licencimit, departamenti i monitorimit dhe analizave, drejtori ligjor, departamenti
i administratës, departamenti i prokurimit, departamenti i auditimit, asistenti ekzekutiv dhe
zyrtari për marrëdhënie me publikun. Me përjashtim të departamentit të administratës, të katër
departamentet tjera ndahen në divizione dhe zyrtar në kuadër të divizioneve. Udhëheqësi më i
lartë administrativ është kryeshefi ekzekutiv.
KPM ka linjë të pavarur buxhetore të miratuar nga Kuvendi i Kosovës. Buxheti, numri i
punëtorëve 2013-2016 dhe kategoritë e punëtorëve janë paraqitur në tabelën në vijim:
Subjekti 2013 2014 2015 2016
Buxheti 789,539 1,483,539 794,342 1,046,477
Numri i punëtorëve 31 31 31 29
Numri i nëpunësve civil 31 31 31 29
Numri i të emëruarve politik 7 7 7 7
Numri i stafit profesional 29 29 29 27
Numri i stafit administrativ 2 2 2 2
Numri i stafit mbështetës 0 0 0 0
Sipas ligjit për KPM, niveli i kompensimit të kryetarit dhe anëtarëve të KPM-së dhe anëtarëve të
Bordit për ankesa, caktohet në pajtim me Ligjin për pagat e zyrtarëve të lartë. Meqenëse një ligj i
tillë nuk ekziston, pagat e anëtarëve të KPM dhe Bordit janë përcaktuar nga Kuvendi i Kosovës
derisa për pjesën e nëpunësve civil pagat janë të përcaktuara me koeficientë nga 6 deri në 20.
Masat e mundshme disiplinore ndaj të punësuarve në KPM vendosen nga Komisioni Disiplinor
brenda KPM-së, derisa kontestet dhe ankesat mund të adresohen po ashtu nga Komisioni për
Zgjidhjen e Ankesave dhe Kontesteve brenda KPM-së. Jashtë institucionit, nëpunësit civil mund
të ankohen në Këshillin e Pavarur Mbikëqyrës për Shërbimin Civil (KPMSHC) e pastaj në
gjykatën përkatëse.
11. Agjencia Kosovare e Pronës87 Agjencia Kosovare e Pronës është agjenci e pavaruar e cila është themeluar nga Kuvendi i
Kosovës. Agjencia Kosovare e Pronës ka statusin e personit juridik, nuk është agjenci apo trup
rregullator dhe nuk ka autoritetin për të shpallur rregullore apo akte tjera nënligjore në Gazetën
86 Instituti GAP, Institucionet dhe Agjencitë e Pavarura: marrëdhënia e punës, sistemi i pagave, organizimi i brendshëm dhe llogaridhënia, f. 69: http://bit.ly/2c1E1bv 87 Kjo agjenci është transformuar në Agjencinë për Krahasim dhe Verifikim të Pronës me Ligjin Nr. 05/L-010 i cili ka hyrë në fuqi në nëntor 2016: http://bit.ly/2gbNoCë
84
Zyrtare. Agjencia Kosovare e Pronës është themeluar në fillim me Rregullore të UNMIK-ut
2006/10 e cila pastaj është pezulluar me Rregulloren 2006/5088 dhe kjo rregullore është plotësuar
dhe ndryshuar me anë të dy ligjeve nga Kuvendi i Kosovës.89 Në bazë të ligjeve të Kuvendit të
Kosovës, Agjencia Kosovare e Pronës funksionon si agjenci e pavarur në përputhje me Nenin
142 të Kushtetutës së Kosovës. 90 Agjencia Kosovare e Pronës përbëhet prej Sekretarisë
Ekzekutive, Komisionit për Kërkesa Pronësore dhe Bordit Mbikëqyrës. Agjencia Kosovare e
Pronës përmes Sekretarisë Ekzekutive ka kompetenca për të pranuar dhe regjistruar dhe, përmes
Komisionit për kërkesa pronësore ka kompetenca për t’i zgjidhur kërkesat që janë të lidhura me
luftën, duke përfshirë, duke përfshirë rrethanat që drejtpërdrejt janë të ndërldhura me to ose janë
pasojë e luftës së armatosur që ndodhi në periudhën ndërmjet 27 shkurtit 1998 dhe 20 qershorit
1999.91
Nuk ka ndonjë nen specifik që definon raportimin e agjencisë në Kuvend të Kosovës me
përjashtim të neneve që përcaktojnë përbërjen e Bordit dhe emërimin e anëtarëve të Bordit dhe
organve tjera nga Kuvendi i Kosovës. Në praktikë, Drejtori i Agjencisë Kosovare të Pronës
raporton në Bord derisa Bordi përgatitë një raport vjetor të cilin e dërgon në Kuvend dhe
raporton përmes Komisionit për Mandate, Imunitete, Rregulloren e Kuvendit dhe Mbikëqyrjen e
Agjencisë Kundër Korrupsionit. Agjencia Kosovare e Pronës ka të publikuar raportet vjetore nga
2006 deri në 2015.92 Në bazë të Nenit 5, Bordi i Agjencisë Kosovare të Pronës përbëhet nga pesë
(5) anëtarë të cilët emërohen nga Kuvendi pas propozimit nga Kryeministri; Sekretaria
Ekzekutive ka drejtorin dhe zëvendësdrejtorin të cilët po ashtu emërohen nga Kuvendi pas
propozimit të Kryeministrit; Komisioni për Kërkesa Pronësore përbëhet prej tre (3) anëtarëve të
cilët emërohen nga Kuvendi pas propozimit të Kryetarit të Gjykatës Supreme të Kosovës.93 Rolin
e udhëheqësit më të lartë administrativ e ushtron Drejtori Ekzekutiv i Sekretarisë Ekzekutive të
Agjencisë Kosovare të Pronës. Përveç Rregullorës 2006/50 e cila përcakton mandat një vjeçar
për anëtarët e Bordit, por që mund të ripërtërihen, legjislacioni në fuqi i cili ka plotësuar dhe
ndryshuar këte rregullore, nuk ka specifikuar mandatin e anëtarëve të Bordit, të Sekretarisë
Ekzekutive dhe të Komisionit për Kërkesa Pronësore. Nivelet strukturore në Agjencinë Kosovare
të Pronës janë të ndryshme dhe me emërtime si: ekip, njësi, zyra dhe me linja komplekse të
llogaridhënies brenda strukturës së agjencisë94. Agjencia Kosovare e Pronës ka hartuar edhe
rregullore për organizimin dhe funksionimin e brendshëm dhe sistematizimin e vendeve të punës
dhe është përcjellur tek MAP për aprovim në vitin 2012 por nuk është kthyer ende përgjigje nga
MAP95.
88 Rregullore e UNMIK-ut 2006/10: http://bit.ly/2bjGxdb dhe 2006/50: http://bit.ly/2aMnP83 89 Ligji Nr. 03/L-079: http://bit.ly/2aMnT7K për ndryshimin e Rregullorës së UNMIK-ut 2006/50 dhe Ligjin Nr. 04/L-115 për ndryshimin dhe plotësimin e ligjeve që kanë të bëjnë me përfundimin e mbikëqyrjes ndërkombëtare të pavarësisë së Kosovës: http://bit.ly/2b83fA8 90 Neni 3 i Ligjit Nr. 03/L-079 për ndryshimin e Rregullorës së UNMIK-ut 2006/50. 91 Rregullore 2006/50, Neni 3, Përgjegjësitë e Agjencisë Kosovare të Pronës. 92 Raportet vjetore: http://bit.ly/23RJ1zX 93 Ligji Nr. 04/L-115 për plotësimin dhe ndryshimin e Ligjeve që kanë të bëjnë me përfundimin e mbikëqyrjes ndërkombëtare të pavarësisë së Kosovës. 94 Organogrami i Agjencisë Kosovare të Pronës: http://bit.ly/1VcQ3h5 95 Instituti GAP, Institucionet dhe Agjencitë e Pavarura: marrëdhënia e punës, sistemi i pagave, organizimi i brendshëm dhe llogaridhënia, f. 8: http://bit.ly/2c1E1bv
85
Agjencia Kosovare e Pronës ka linjë të pavarur buxhetore të miratuar nga Kuvendi i Kosovës.
Buxheti i agjencisë, numri i punëtorëve 2013-2016 dhe kategoritë e punëtorëve janë paraqitur në
tabelën në vijim:
Subjekti 2013 2014 2015 2016
Buxheti 1,782,771 1,782,000 1,970,477 2,000,682
Numri i punëtorëve 235 223 214 214
Numri i nëpunësve civil 220 210 201 201
Numri i të emëruarve politik 0 0 0 0
Numri i stafit professional 92 87 83 83
Numri i stafit administrative 128 123 118 118
Numri i stafit mbështetës 11 11 11 11
Numri i të punësuarve si nëpunës civil sipas Ligjit për Shërbimin Civil është 201 derisa rekrutimi
dhe shkarkimi i nëpunësve tjerë bëhet në bazë të rregullave të përcaktuara me Ligjin e Punës.
Rregullat të cilat zbatohen për paga rrjedhin nga Ligji për pagat e nëpunësve civil sa i përket
nëpunësve civil, vendimit të Kuvendit për bordin dhe Ligji i punës për stafin mbështetës. Masat e
mundshme disiplinore ndaj të punësuarve vendosen nga Komisioni Disiplinor në kuadër të AKP
derisa jashtë institucionit, të punësuarit e AKP mund të ankohen në Këshillin e Pavarur
Mbikëqyrës për Shërbimin Civil (KPMSHC) dhe Gjykatën përkatëse.
12. Agjencia Kosovare e Privatizimit Agjencia Kosovare e Privatizimit (AKP) është organ i pavarur i cili i themeluar nga Kuvendi i
Kosovës. AKP ka statusin e personit juridik dhe nuk ka autoritetin për të shpallur rregullore apo
akte tjera nënligjore në Gazetën Zyrtare. AKP është e themeluar me ligj të veçantë96 bazuar në
Nenin 142 të Kushtetutës së Kosovës i cili përcakton parimet bazë për themelimin e agjencive të
pavarura. Në pajtim me kushtet e përcaktuara në ligj, AKP është e autorizuar për administrimin,
duke përfshirë autorizimin për shitjen, transferimin dhe/ose likuidimin e ndërmarrjeve dhe
aseteve të përkufizuara në ligjin për AKP-në. Neni 20 i ligjit për AKP përcakton raportimin e
AKP në Kuvend të Kosovës dhe që raporti vjetor bëhet publik përmes faqes zyrtare të AKP dhe
raportet vjetore (2008-2015) janë bërë publike në faqen zyrtare të institucionit.97 Sipas Nenit 20
të ligjit themelues të AKP, Bordi i dorëzon Kuvendit të Kosovës një raport vjetor dhe përcakton
disa pika se çka duhet të përfshijë raporti, pastaj i njëjti nen në pikën 2 përcakton detyrat e
Drejtorit Menaxhues në përgatitjen e buxhetit vjetor të të hyrave dhe shpenzimeve si dhe një plan
të punës i cili përfshinë të gjitha aktivitetet e agjencisë dhe dërgohet për miratim nga Bordi. AKP
raporton në Kuvend përmes Komisionit për Zhvillim Ekonomik, Infrastrukturë, Tregti dhe
Industri.
AKP ka Bordin e Drejtorëve, Drejtorin Menaxhues dhe dy zëvendësdrejtor menaxhues, Drejtorin
e Sekretarisë Ekzekutive si dhe personelin profesional dhe teknik. Neni 12 i ligjit për AKP dhe
plotësim ndryshimet e ligjit bazik përcaktojnë përbërjen e Bordit të AKP-së dhe organeve tjera
vendimmarrëse. Bordi përbëhet nga tetë (8) drejtorë, të cilët emërohen nga Kuvendi i Kosovës
96 Ligji Nr. 04/L-034: http://bit.ly/2baeiNx i plotësuar dhe ndryshuar me Ligjin Nr. 04/L-115 për përfundimin e mbikëqyrjes ndërkombëtare të pavarësisë së Kosovës: http://bit.ly/2aM3BLn dhe Ligjit Nr. 05/L-080: http://bit.ly/2aNxJcG 97 Raportet vjetore të AKP: http://bit.ly/2aNFKRB
86
pas propozimit të Qeverisë, duke përfshirë një përfaqësues nga komunitetet joshumicë dhe një
përfaqësues nga sindikatat e punëtorëve. Kuvendi po ashtu me propozim të Qeverisë cakton
Kryesuesin e Bordit nga radhët e drejtorëve të bordit. Bordi i bartë të gjitha kompetencat e AKP-
së i cili e emëron dhe shkarkon një zëvendëskryesues nga anëtarët e Bordit, dhe emëron dhe
shkarkon Drejtorin Menaxhues, dy zëvendësdrejtorët menaxhues (të cilët nuk janë anëtarë të
Bordit) dhe Drejtorin e Sekretarisë Ekzekutive të Bordit, i cili po ashtu nuk është anëtar i Bordit.
Kryesuesi, zëvendëskryesuesi dhe Drejtori i Sekretarisë Ekzekutive kanë mandat tre (3) vjeçar
derisa anëtarët tjerë kanë mandat dy (2) vjeçar. Drejtori Menaxhues është udhëheqësi më i lartë
administrativ në AKP. Bordi i Drejtorëve duke u bazuar në Ligjin për AKP ka nxjerrë
Rregulloren për procedurat e rekrutimit, nominimit dhe emërimit të menaxhmentit dhe drejtorit
të sekretarisë ekzekutive të bordit të drejtorëve të AKP98. Struktura e brendshme e AKP është e
organizuar në departamente por nuk ka ndonjë Rregullore për organizim të brendshëm dhe
sistematizim të vendeve të punës që tregon organizimin dhe vijat e llogaridhënies brenda AKP-
së.
AKP ka linjë të pavarur buxhetore të miratuar nga Kuvendi i Kosovës. Buxheti i AKP-së dhe
numri i punëtorëve 2013-2016 dhe kategoritë e punëtorëve janë paraqitur në tabelën në vijim:
Subjekti 2013 2014 2015 2016
Buxheti 8,048,000 11,345,873 10,211,283 8,965,168
Numri i punëtorëve 261 249 250 249
Numri i nëpunësve civil 241 230 228 225
Numri i të emëruarve politik 0 0 0 0
Numri i stafit profesional 235 224 230 229
Numri i stafit administrativ 10 9 0 0
Numri i stafit mbështetës 16 16 20 20
Numri i të punësuarve si nëpunës civil sipas Ligjit për Shërbimin Civil është 225 derisa
rektrutimi dhe shkarkimi i nëpunësve të tjerë bëhet në bazë të rregullave të përcaktuara me Ligjin
e Punës. Rregullat të cilat zbatohen për paga rrjedhin nga Ligji për pagat, Rregullorja për paga e
miratuar nga bordi dhe Rregullorja për klasifikimin e vendeve të punës. Kompensimet për punën
jashtë orarit realizohen duke u bazuar në Ligjin për Shërbimin Civil dhe Ligjin për Pagat e
Nëpunësve Civil. Masat e mundshme disiplinore ndaj të punësuarve vendosen nga Komisioni
Disiplinor në kuadër të AKP derisa jashtë institucionit, të punësuarit e AKP mund të ankohen në
Këshillin e Pavarur Mbikëqyrës për Shërbimin Civil (KPMSHC) dhe Gjykatën përkatëse.
13. Agjencia Kundër Korrupsionit Agjencia Kundër Korrupsionit (AKK) është organ i pavarur i është themeluar nga Kuvendi i
Kosovës. Në ligj të themelimit të agjencisë nuk është e specifikuar nëse agjencia ka statusin e
personit juridik dhe nëse ka autoritetin e shpalljes së akteve nënligjore në Gazetën Zyrtare. AKK
është e themeluar me ligj të veçantë99 bazuar në Nenin 142 të Kushtetutës së Kosovës. Agjencia
inicion dhe zhvillon procedurën e zbulimit dhe hetimit paraprak të korrupsionit dhe përcjellë
kallëzime penale për rastet e dyshimit për korrupsion në prokurorinë publike kompetente, nëse
98 Rregullore Nr. 01/2006 mbi procedurat e rekrutimit, nominimit dhe emërimit të menaxhmentit dhe drejtorit të sekretarisë ekzekutive të bordit të drejtorëve: http://bit.ly/23NMses 99 Ligji Nr. 03/L-159 për Agjencinë Kundër Korrupsionit: http://bit.ly/2bbetqI
87
për të njëjtin rast nuk zhvillohet procedurë penale. Agjencia harton edhe strategjinë dhe planin e
veprimit kundër korrupsionit dhe monitoron zbatimin e tyre. Neni 12 i ligjit për themelimin e
AKK definon raportimin e agjencisë përmes një raporti vjetor në Kuvend të Kosovës dhe në
praktikë AKK raporton në Kuvend përmes Komisionit për Mandate, Imunitete, Rregulloren e
Kuvendit dhe Mbikëqyrjen e Agjencisë Kundër Korrupsionit. AKK ka të publikuar raportet
vjetore nga 2007 deri në 2015 në faqen zyrtare të agjencisë.100 AKK është një prej pak agjencive
të pavarura që nuk kanë bord dhe AKK udhëhiqet nga Drejtori i cili zgjedhet përmes konkursit
nga Kuvendi i Kosovës. Kandidatët që kanë hyrë në listën e ngushtë pas aplikimit intervistohen
nga Komisioni përkatës dhe dy emra me numrin më të lartë të pikëve dërgohen nga Komisioni në
seancë për votim. Kuvendi me votim të fshehtë dhe më shumicë votash emëron njërin nga
kandidatët për Drejtor të AKK-së. Neni 8 i Ligjit për themelimin e AKK definon procedurën e
zgjedhjes së Drejtorit i cili zgjedhet për një mandat pesë vjeçar dhe mund të zgjidhet vetëm edhe
për një mandat tjetër. Kompetencat e Komisionit për mbikëqyrjen e AKK definohen edhe me
Ligjin për themelimin e AKK dhe në bazë të nenit 14, Komisioni ka këto kompetenca: a)
shqyrton raportet e AKK, 2) mbikëqyrë dhe vlerëson në mënyrë periodike punën e Drejtorit të
agjencisë, c) inicon procedurën për zgjedhjen dhe shkarkimin e Drejtorit.
Sipas Nenit 4 të Ligjit për AKK, agjencia propozon buxhetin dhe ka një linjë të pavarur
buxhetore të miratuar nga Kuvendi i Kosovës.
Subjekti 2013 2014 2015 2016
Buxheti 483,565 485,000 503,074 501,666
Numri i punëtorëve 40 40 40 40
Numri i nëpunësve civil 39 39 39 39
Numri i të emëruarve politik 0 0 0 0
Numri i stafit profesional 35 35 35 35
Numri i stafit administrativ 5 5 5 5
Numri i stafit mbështetës 0 0 0 0
Numri i të punësuarve si nëpunës civil sipas Ligjit për Shërbimin Civil është 39. Rregullat të
cilat zbatohen për paga rrjedhin nga Ligji për AKK 101 dhe Rregullorja për Organizimin e
Brendshëm dhe Sistematizimin e Vendeve të Punës në AKK102 . Me ligjin për AKK është
përcaktuar paga e Drejtorit të AKK derisa me Rregullore është përcaktuar koeficienti i
nëpunësve civil në AKK. Drejtori i AKK është udhëheqësi më i lartë administrativ dhe AKK
është e organizuar në zyrën e drejtorit, departamente, divizione dhe zyra për mbështetje,
bashkëpunim dhe informim. Masat e mundshme disiplinore ndaj të punësuarve vendosen nga
Komisioni Disiplinor në kuadër të AKP derisa jashtë institucionit, të punësuarit e AKP mund të
ankohen në Këshillin e Pavarur Mbikëqyrës për Shërbimin Civil (KPMSHC) dhe Gjykatën
përkatëse.
100 Raportet vjetore: http://bit.ly/2aRs4Be 101 Neni 9 i Ligjit për për AKK. 102 Rregullore Nr. 01/2013 për Organizimin e Brendshëm dhe Sistematizimin e Vendeve të Punës në Agjencinë Kundër Korrupsionit: http://bit.ly/25PaYu3
88
14. Agjencia për Menaxhimin e Komplekseve Memoriale Agjencia për Menaxhimin e Komplekseve Memoriale (AMKM) është organ i pavarur i
themeluar nga Kuvendi i Kosovës. AMKM është e themeluar me ligj të veçantë103 bazuar në
Nenin 142 të Kushtetutës mbi Agjencitë e pavarura, ka statusin e personit juridik dhe shpallë
akte nënligjore në Gazetën Zyrtare. Agjencia është përgjegjëse për menaxhimin e komplekseve
memoriale të shpallura me vendim të Kuvendit si zona me interes të vecantë kombëtar dhe me
karakter historik. Në bazë të nenit 3 të ligjit të AMKM, agjencia i raporton me shkrim një herë ne
vit Kuvendit të Kosovës, por raportet e punës së AMKM nuk janë publikuar në faqen zyrtare të
AMKM. Raporti i AMKM në Kuvend të Kosovës bëhet përmes Komisionit për Bujqësi, Pylltari,
Mjedis e Planifikim Hapësinor. Në bazë të nenit 5 të ligjit për AMKM, Agjencia udhëhiqet nga
Drejtori i cili zgjedhet nga Kuvendi i Kosovës. Procedura për zgjedhjen e Drejtorit është e
përshkruar në nenin 6 të ligjit për AMKM. Sipas tij, Drejtori i AMKM zgjedhet me konkurs të
hapur nga Komisioni për Bujqësi, Pylltari, Mjedis e Planifikim Hapësinor i cili fillon procedurat
gjashtë muaj para skadimit të mandatit të Drejtorit aktual. Përmes konkursit, Komisioni në fjalë
përzgjedhë kandidatët në listën e ngushtë (kandidatët që kanë plotësuar kriteret e përcaktuara me
ligj) dhe interviston të gjithë kandidatët në këtë listë. Dy nga kandidatët pas rezultateve të
intervistës dërgohen në Kuvend për miratim me shumicë votash. Kandidati i cili ka fituar
shumicën e votave të deputetëve zgjedhet Drejtor i AMKM për një mandat pesë vjeçar pa të
drejtë të rizgjedhjes. Organizimi i brendshëm i AMKM është i përcaktuar me Rregulloren për
Organizimin e Brendshëm dhe Sistematizimin e Vendeve të Punës104. Drejtori i AMKM është
edhe Udhëheqësi më i lartë administrativ dhe AMKM ka dy departamente: atë për planifikim dhe
projekte dhe atë për financa dhe shërbime të përgjithshme. Departamentet ndahen në divizione.
Organizimi i brendshëm është i përcaktuar me Ligjin për AMKM sa i përket pozitës së drejtorit
derisa për tërë agjencinë është rregulluar me Rregulloren për organizimin e brendshëm dhe
sistematizimin e vendeve të punës në AMKM105.
AMKM ka linjë të pavarur buxhetore të miratuar nga Kuvendi i Kosovës. Buxheti i agjencisë
dhe numri i punëtorëve 2013-2016 dhe kategoritë e punëtorëve janë paraqitur në tabelën në
vijim:
Subjekti 2013 2014 2015 2016
Buxheti X106 1,167,068 2,393,308 2,438,257
Numri i punëtorëve 1 9 11 11
Numri i nëpunësve civil X 8 10 10
Numri i të emëruarve politik 1 1 1 1
Numri i stafit professional 1 7 9 9
Numri i stafit administrative X 2 2 2
Numri i stafit mbështetës 0 0 0 0
103 Ligji Nr. 04/l-146 për Agjencinë për Menaxhimin e Komplekseve Memoriale: http://bit.ly/1r9iyA4 104 Rregullore 02/2014 për Organizimin e Brendshëm dhe Sistematizimin e Vendeve të Punës në Agjencinë për Menaxhimin e Komplekseve Memoriale: http://bit.ly/1U1KPUh 105 Rregullore 02/2014 për organizimin e brendshëm dhe sistamatizimin e vendeve të punës në Agjencinë për Menaxhimin e Komplekseve Memoriale: http://bit.ly/1OrEU4H 106 Nuk është e përfshirë në buxhet për shkak se AMKM është themeluar në këtë vit.
89
Numri i të punësuarve me statusin e nëpunësve civil sipas Ligjit për shërbimin civil është 10
derisa statusi i të emëruarit politik është i definuar me Ligjin për themelimin e AMKM. Paga e
Drejtorit të AMKM është e përcaktuar nga Kuvendi me propozim të Komisionit për Buxhet dhe
Financa derisa pjesa tjetër e stafit paguhen sipas koeficientëve në shërbimin civil duke u bazuar
në Ligjin për pagat e nëpunësve civil. Masat e mundshme disiplinore ndaj të punësuarve mund të
vendosen nga Komisioni Disiplinor brenda agjencisë, derisa kontestet dhe ankesat mund të
adresohen po ashtu nga Komisioni për Zgjidhjen e Ankesave dhe Kontesteve brenda agjencisë.
Jashtë institucionit, nëpunësit civil mund të ankohen në Këshillin e Pavarur Mbikëqyrës për
Shërbimin Civil (KPMSHC) e pastaj në gjykatën përkatëse.
15. Agjencia Shtetërore për Mbrojtjen e të Dhënave Personale Agjencia Shtetërore për Mbrojtjen e të Dhënave Personale (ASHMDHP) është agjenci e pavarur
e themeluar nga Kuvendi i Kosovës bazuar në nenin 142 të Kushtetutës së Kosovës mbi
agjencitë e pavarura. ASHMDHP është e themeluar me Ligjin për mbrojtjen e të dhënave
personale107 dhe në të nuk është specifikuar nëse agjencia ka statusin e personit juridik dhe po
ashtu nuk është përcaktuar nëse shpallë akte nënligjore në Gazetën Zyrtare. Agjencia në veçanti
jep këshilla organeve publike dhe private për cështjet lidhur me mbrojtjen e të dhënave
personale, vendos lidhur me ankesat e subjektit të të dhënave, bënë inspektim dhe kontrolle dhe
informon publikun për cështjet dhe zhvillimet në fushën e mbrojtjes së të dhënave. Sipas nenit 29
të Ligjit për mbrojtjen e të dhënave personale, ASHMDHP i përgjigjet Kuvendit të Kosovës
derisa me nenin 44 përcaktohet që agjencia i paraqet Kuvendit raport vjetor të punës dhe duhet
t’a publikojë atë. ASHMDHP ka publikuar raportet vjetore për periudhën 2012-2015 në faqen
zyrtare të agjencisë. ASHMDHP raporton në Kuvend të Kosovës përmes Komisionit për Punë të
Brendshme, Siguri dhe Mbikëqyrje të Forcës së Sigurisë së Kosovës (FSK).
Sipas nenit 30 të ligjit për mbrojtjen e të dhënave personale, ASHMDHP kryesohet nga Këshilli i
cili përbëhet nga Mbikëqyrësi Kryesor Shtetëror dhe katër Mbikëqyrësit Shtetëror. Mbikëqyrësi
Kryesor Shtetëror përfaqëson agjencinë, organizon dhe koordinon punën e saj. Në bazë të neneve
31 dhe 32 të po të njëjtit ligj, Mbikëqyrësi Kryesor Shtetëror dhe Mbikëqyrësit Shtetëror
emërohen nga Kuvendi i Kosovës me propozim të Qeverisë për një mandat pesë vjeçar me
mundësi të vazhdimit edhe për një mandat. ASHMDHP ka edhe zëvendësin e saj i cili caktohet
nga Mbikëqyrës Kryesor Shtetëror nga radhët e Mbikëqyrësve Shtetëror. Përveç ligjit për
mbrojtjen e të dhënave personale që përcakton përbërjen dhe mandatin e Këshillit të
ASHMDHP, Rregullorja për Organizimin e Brendshëm dhe Sistematizimin e Vendeve të Punës
në ASHMDHP108 përcakton detyrat e agjencisë, këshillit dhe përcakton organizimin e brendshëm
dhe sistematizimin e vendeve të punës. Përveç kësaj rregulloreje, ASHMDHP ka edhe
Rregulloren e Punës109 me të cilën përcakton detyrat e agjencisë dhe të organeve të saj. Struktura
organizative në ASHMDHP përbëhet nga departamente të cilat ndahen në divizione. Rregulloren
për organizimin e brendshëm e propozon Mbikëqyrësi Kryesor Shtetëror dhe miratohet nga
këshilli i agjencisë. Udhëheqësi më i lartë administrativ është drejtori i përgjithshëm. Divizionet
107 Ligji Nr. 03/L-172 për Mbrojtjen e të Dhënave Personale: http://bit.ly/1TVIfzc 108 Rregullore 01/2013 për Organizimin e Brendshëm dhe Sistematizimin e Vendeve të Punës në Agjencinë Shtetërore për Mbrojtjen e të Dhënave Personale: http://bit.ly/24UbS7e 109 Rregullore e Punës 20/2011 e Agjencisë Shtetërore për Mbrojtjen e të Dhënave Personale: http://bit.ly/2bbK47C
90
raportojnë në departamente dhe këto të fundit tek Drejtori i përgjithshëm i cili mbahet përgjegjës
nga Mbikëqyrës Kryesor Shtetëror110.
ASHMDHP ka linjë të pavarur buxhetore të miratuar nga Kuvendi i Kosovës. Buxheti i
agjencisë dhe numri i punëtorëve 2013-2016 dhe kategoritë e punëtorëve janë paraqitur në
tabelën në vijim:
Subjekti 2013 2014 2015 2016
Buxheti 372,000 396,000 349,000 354,058
Numri i punëtorëve 19 23 23 15
Numri i nëpunësve civil 14 18 18 15
Numri i të emëruarve politik 5 5 5 5
Numri i stafit professional 13 17 17 14
Numri i stafit administrative 1 1 1 1
Numri i stafit mbështetës 0 0 0 0
Numri i të punësuarve si nëpunës civil në bazë të Ligjit për Shërbimin Civil është 15 derisa të
emëruarit politik janë pesë (5) marrëdhënia e punës të të cilëve rregullohet me ligjin për
mbrojtjen e të dhënave personale. Paga e anëtarëve të Këshillit caktohet nga Kuvendi derisa paga
e nëpunësve civil është e përcaktuar me koeficientë. Masat e mundshme disiplinore ndaj të
punësuarve mund të vendosen nga Komisioni Disiplinor brenda agjencisë, derisa kontestet dhe
ankesat mund të adresohen po ashtu nga Komisioni për Zgjidhjen e Ankesave dhe Kontesteve
brenda agjencisë. Jashtë institucionit, nëpunësit civil mund të ankohen në Këshillin e Pavarur
Mbikëqyrës për Shërbimin Civil (KPMSHC) e pastaj në gjykatën përkatëse.
16. Agjencia për Ndihmë Juridike Falas Agjencia për Ndihmë Juridike Falas (ANJF) është institucion i pavarur i cili i përgjigjet Këshillit
për Ndihmë Juridike Falas i cili është themeluar nga Kuvendi i Kosovës. ANJF ka statusin e
personit juridik dhe shpallë akte nënligjore në Gazetën Zyrtare. Me ligjin për ndihmën juridike
falas111 duke u bazuar në Nenin 142 të Kushtetutës së Kosovës është themeluar Këshilli për
Ndihmë Juridike Falas dhe Agjencia për Ndihmë Juridike Falas (ANJF). Këshilli përbëhet prej
shtatë anëtarëve dhe në bazë të nenit 13, pika 4, i raporton Kuvendit të Kosovës dhe në praktikë
raporton përmes Komisionit për Mandate, Imunitete, Rregulloren e Kuvendit dhe Mbikëqyrjen e
Agjencisë Kundër Korrupsionit. Agjencia është përgjegjëse për organizimin dhe ofrimin e
ndihmës juridike falas në Kosovë. Sipas nenit 11, pika 3, anëtarët e Këshillit zgjedhen nga
Kuvendi i Kosovës pas propozimit të shtatë institucioneve në Kosovë të përcaktuara me ligjin
për ndihmen juridike falas: Ministrisë së Drejtësisë, Ministrisë së Punës dhe Mirëqenies Sociale,
Ministrisë për Kthim dhe Komunitete, Ministrisë së Financave, Odës së Avokatëve të Kosovës,
Gjykatës Supreme dhe tre anëtarëve nga Organizat Jo-Qeveritare të cilët propozohen nga
Këshilli për miratim pas një thirrje publike për propozim të anëtarëve të OJQ-ve në Kosovë.
Secili nga shtatë institucionet i propozon nga tre kandidatë të cilët dërgohen në Komision të
Kuvendit dhe në fund zgjedhen në Kuvend. Sipas nenit 15 të ligjit për ndihmë juridike falas,
anëtarët e Këshillit zgjedhen me një mandat tre vjeçar pa të drejtë të rizgjedhjes. Këshilli ka një
Kryesues i cili zgjedhet nga radhët e anëtarëve të Këshillit me mandat një vit e gjysmë.
110 Organogrami: http://bit.ly/1qmPZxO 111 Ligji Nr. 04/L-017 për Ndihmë Juidike Falas: http://bit.ly/2bëEgLi
91
ANJF përbëhet nga Drejtori Ekzekutiv dhe zyrat rajonale në Kosovë. Sipas nenit 21 të Ligjit për
ndihmë juridike falas, Drejtori zgjedhet nga Këshilli për Ndihmë Juridike Falas sipas rregullave
dhe procedurave të përcaktura me Ligjin për shërbimin civil dhe për punën e tij i përgjigjet
Këshillit. ANJF përgatitë raportet vjetore me kërkesë të Këshillit dhe sipas nenit 13, pika 4,
Këshilli i raporton Kuvendit të Kosovës një herë në vit për punën e agjencisë dhe publikon
raportin në faqen zyrtare të agjencisë. ANJF ka publikuar raportet vjetore nga 2008 deri më
2015. Drejtori Ekzekutiv është Udhëheqësi më i lartë administrativ në ANJF.
Në bazë të nenit 36 të Ligjit për ndihmë juridike falas, ANJF ka një linjë të pavarur buxhetore,
financohet nga buxheti i Kosovës në pajtim me Ligjin për menaxhimin e financave publike dhe
përgjegjësitë. Buxheti i agjencisë dhe numri i punëtorëve 2013-2016 dhe kategoritë e punëtorëve
janë paraqitur në tabelën në vijim:
Subjekti 2013 2014 2015 2016
Buxheti 292,345 303,211 306,358 300,825
Numri i punëtorëve 22 22 22 22
Numri i nëpunësve civil 22 22 22 22
Numri i të emëruarve politik 0 0 0 0
Numri i stafit profesional 17 17 17 17
Numri i stafit administrativ 5 5 5 5
Numri i stafit mbështetës 0 0 0 0
Sipas nenit 18 të Ligjit për ndihmë juridike falas, anëtarët e Këshillit gëzojnë meditje për
mbeldhjet e rregullta mujore, por nuk përcaktohet lartësia e meditjes. Numri i nëpunësve civil
është 22 dhe sistemi i pagave për nëpunësit civil në ANJF është e përcaktuar me koeficient sikur
në shërbimin civil. Masat e mundshme disiplinore ndaj të punësuarve mund të vendosen nga
Komisioni Disiplinor brenda agjencisë, derisa kontestet dhe ankesat mund të adresohen po ashtu
nga Komisioni për Zgjidhjen e Ankesave dhe Kontesteve brenda agjencisë. Jashtë institucionit,
nëpunësit civil mund të ankohen në Këshillin e Pavarur Mbikëqyrës për Shërbimin Civil
(KPMSHC) e pastaj në gjykatën përkatëse.
17. Akademia e Shkencave dhe Arteve e Kosovës Akademia e Shkencave dhe Arteve e Kosovës (ASHAK) është institucion i cili është themeluar
nga Kuvendi i Kosovës. ASHAK ka statusin e personit juridik dhe nuk shpallë akte nënligjore në
Gazetën Zyrtare. ASHAK është e themeluar me ligj të veçantë112 nga Kuvendi i Kosovës por në
praktikë nuk raporton në Kuvend të Kosovës. Në ligjin për ASHAK nuk ka ndonjë nen me të
cilin ASHAK obligohet të raportoj në Kuvend të Kosovës. ASHAK harton raport vjetor të cilin e
publikon në kuadër të revistës “Vjetari” dhe vihet në dispozicion për publikun113.
Në bazë të nenit 12 të Ligjit për ASHAK, organet e këtij institucioni janë: Kuvendi, Kryesia dhe
Kryetari. Kuvendi i Akademisë është organi më i lartë vendimmarrës i ASHAK të cilin e
përbëjnë të gjithë anëtarët e rregulltë dhe korrespondentë të akademisë, në punët e të cilit marrin
pjesë edhe anëtarët e jashtëm por pa të drejtë vote. Kryesia e Akademisë përbëhet nga Kryetari,
Nënkryetari, Sekretari shkencor dhe sekretarët e seksioneve të akademisë. Kryesia e akademisë i
112 Ligji Nr. 05/L-038 për Akademinë e Shkencave dhe Arteve të Kosovës: http://bit.ly/23xrDUd 113 Vjetarët e ASHAK: http://bit.ly/2bpSKLh
92
përgjigjet Kuvendit të akademisë dhe zgjidhet për një periudhë pesë vjeçare me të drejtë
rizgjedhjeje edhe për një mandat tjetër. Kryetari i Akademisë e udhëheq punën e akademisë,
prezenton atë dhe zgjedhet nga Kuvendi i akademisë për një mandat katër vjeçar me të drejtë
rizgjedhjeje edhe për një mandat tjetër. Sekretari i Akademisë është Udhëheqësi më i lartë
administrativ në ASHAK. ASHAK ka 19 anëtarë të rregullt dhe 11 anëtar korrespondent. Të
qenit anëtar i rregullt i akademisë është i përjetshëm derisa anëtar korrespondent mund të
zgjidhet punonjësi i shkencës ose i artit i cili ka krijuar vepra shkencore të një rëndësie të
veçantë.
ASHAK ka linjë të pavarur buxhetore të miratuar nga Kuvendi i Kosovës. Buxheti i ASHAK dhe
numri i punëtorëve 2013-2016 dhe kategoritë e punëtorëve janë paraqitur në tabelën në vijim:
Subjekti 2013 2014 2015 2016
Buxheti 1,064,017 1,126,000 1,209,375 1,194,851
Numri i punëtorëve 16 18 18 18
Numri i nëpunësve civil 16 18 18 16
Numri i të emëruarve politik 0 0 0 0
Numri i stafit professional 13 15 14 14
Numri i stafit administrative 3 3 2 2
Numri i stafit mbështetës 0 0 2 2
Anëtarët e rregullt dhe korrespondentë të ASHAK kanë një shpërblim të përhershëm mujor të
përcaktuar me vendimin e Qeverisë Nr. 02/2011 të vitit 2006114. Me këtë vendim rregullohet
edhe paga e Sekretarit të Akademisë i cili njëherit shërben edhe si zyrtari kryesor administrativ
në ASHAK. Pagat e nëpunësve civil përcaktohen me koeficientë në kuadër të rregullave të
shërbimit civil. Numri i të punësurave me statusin e nëpunësit civil është 16. Masat e mundshme
disiplinore ndaj të punësuarve mund të vendosen nga Komisioni Disiplinor brenda agjencisë,
derisa kontestet dhe ankesat mund të adresohen po ashtu nga Komisioni për Zgjidhjen e
Ankesave dhe Kontesteve brenda agjencisë. Jashtë institucionit, nëpunësit civil mund të ankohen
në Këshillin e Pavarur Mbikëqyrës për Shërbimin Civil (KPMSHC) e pastaj në gjykatën
përkatëse.
18. Autoriteti Kosovar i Konkurrencës Autoriteti Kosovar i Konkurrencës (AKK) është institucion i pavarur i themeluar nga Kuvendi i
Kosovës. AKK ka statusin e personit juridik dhe shpallë akte nënligjore në Gazetën Zyrtare.
AKK është e themeluar me ligj të veçantë, Ligjin për mbrojtjen e konkurrencës115 bazuar në
Nenin 142 i cili përcakton parimet bazë për themelimin e agjencive të pavarura. Bazuar në nenin
24, pika 1 dhe nenit 28, pika 1.13, AKK i përgjigjet Kuvendit të Kosovës derisa në praktikë
AKK raporton në Kuvend përmes Komisionit për Zhvillim Ekonomik, Infrastrukturë, Tregti dhe
Industri. Raportimi në emër të AKK bëhet nga Komisioni për Mbrojtjen e Konkurrencës i cili
menaxhon punën e AKK. Raportet vjetore të AKK për Kuvendin e Kosovës nuk janë publike në
faqen zyrtare të agjencisë.
114 Nuk gjendet ne ëeb të ZKM pasi vendimet në kete faqë janë prej 2008 e tutje. 115 Ligji Nr. 03/L-229 për Mbrojtjen e Konkurrencës: http://bit.ly/23ABf0y
93
Komisioni për Mbrojtjen e Konkurrencës është organi kolegjial i cili e menaxhon punën e AKK-
së. Në bazë të nenit 25 të Ligjit për mbrojtjen e konkurrencës, komisioni përbëhet prej pesë
anëtarëve të cilët zgjedhen nga Qeveria përmes konkursit të hapur dhe dërgohen në Kuvend për
miratim. Komisioni kryesohet nga Kryetari dhe në mungesë të tij nga zëvendëskryetari të cilët
janë pjesë e pesë anëtarëve të komisionit. Në bazë të nenit 26, pika 2 të ligjit për mbrojtjen e
konkurrencës, anëtarët e komisionit kanë mandat pesë vjeçar dhe mund të riemërohen edhe për
një mandat pas propozimit të Qeverisë. AKK ka edhe Sekretarin i cili është nëpunës civil dhe
zgjedhet sipas rregullave të përcaktuar me Ligjin për shërbimin civil për zgjedhjen e Sekretarëve
të ministrive. Sekretari është udhëheqësi më i lartë administrativ. AKK ka dy departamente të
udhëhequra nga drejtor, një divizion të ndihmës shtetërore të udhëhequr nga shefi i divizionit dhe
njësinë e personelit të udhëhequr nga menaxheri i njësisë të cilët janë në nivel të njejtë me
departamentet116. Në kuadër të departamenteve ka zyrtarë të punësuar por nuk ka ndarje në
divizione. Rregulloren për organizim të brendshëm e propozon Sekretari dhe miratohet nga
Komisioni i AKK-së. Rregullorja për organizim nuk është publike në faqen zyrtare të AKK-së.
AKK ka linjë të pavarur buxhetore të miratuar nga Kuvendi i Kosovës. Buxheti i agjencisë dhe
numri i punëtorëve 2013-2016 dhe kategoritë e punëtorëve janë paraqitur në tabelën në vijim:
Subjekti 2013 2014 2015 2016
Buxheti 255,043 255,043 266,350 224,810
Numri i punëtorëve 15 13 12 17
Numri i nëpunësve civil 11 11 11 11
Numri i të emëruarve politik 3 1 0 5
Numri i stafit profesional 10 11 11 11
Numri i stafit administrativ 1 0 0 0
Numri i stafit mbështetës 1 1 1 1
Të punësuar në AKK si nëpunës civil sipas Ligjit për shërbimin civil janë 11 dhe paga e tyre
përcaktohet me koeficientë sipas rregullave në shërbimin civil. Paga e anëtarëve të Komisionit
përcaktohet nga Kuvendi i Kosovës me propozim të Komisionit për Buxhet dhe Financa i
Kuvendit të Kosovës. Masat e mundshme disiplinore ndaj të punësuarve mund të vendosen nga
Komisioni Disiplinor brenda AKK, derisa kontestet dhe ankesat mund të adresohen po ashtu nga
Komisioni për Zgjidhjen e Ankesave dhe Kontesteve brenda AKK. Jashtë institucionit, nëpunësit
civil mund të ankohen në Këshillin e Pavarur Mbikëqyrës për Shërbimin Civil (KPMSHC) e
pastaj në gjykatën përkatëse.
19. Instituti Gjyqësor i Kosovës Instituti Gjyqësor i Kosovës (IGJK) është organ i pavarur profesional i themeluar nga Kuvendi i
Kosovës. IGJK ka statusin e personit juridik mirëpo nuk është përcaktuar në ligj nëse IGJK
shpallë akte nënligjore në Gazetën Zyrtare. IGJK është i themeluar me ligj të veçantë, Ligji për
themelimin e Institutit Gjyqësor të Kosovës117. IGJK është përgjegjës për aftësimin e bartësve
dhe bartësve potencial të funksionit në gjyqësi (gjyqtarëve dhe prokurorëve), bënë vlerësimin
dhe organizimin e provimit përgatitor për gjyqtarë dhe prokurorë. Duke u bazuar në këtë ligj,
raportimi i IGJK-së në Kuvend të Kosovës nuk është i rregulluar. Nuk ka ndonjë nen i cili
116 Organogrami i AKK: http://bit.ly/1U53nmQ 117 Ligji Nr. 02/L-25 për themelimin e Institutit Gjyqësor të Kosovës: http://bit.ly/1Tjpcjq
94
përcakton raportimin e IGJK në Kuvend. Megjithatë, në praktikë, IGJK raporton në baza vjetore
përmes raportit me shkrim në Komisionin për Mandate, Imunitete, Rregulloren e Kuvendit dhe
Mbikëqyrjen e Agjencisë Kundër Korrupsionit. IGJ harton raporte vjetore të cilat janë publike në
faqen zyrtare të IGJK-së.118
Sipas nenit 1 të Ligjit për IGJK-në, Instituti Gjyqësor i Kosovës përbëhet prej dy organeve:
Këshillit drejtues dhe Drejtorit të IGJK-së. Sipas nenit 3 të po të njëjtit ligj, Këshilli drejtues
përbëhet prej 13 anëtarëve, prej të cilëve tre janë mandatorë dhe nëntë emërohen nga Kuvendi i
Kosovës. Anëtarët mandatorë janë Kryetari i Këshillit Gjyqësor, Kryetari i Këshillit Prokurorial
dhe Drejtori i departamentit të administratës gjyqësore. Anëtarët që emërohen nga Kuvendi
propozohen nga institucionet si në vijim: një nga Qeveria e Kosovës, dy nga Gjykata Supreme e
Kosovës, një nga Prokuroria e Kosovës, një nga Fakulteti Juridik i Universitetit të Prishtinës, një
nga Shoqata e Gjyqtarëve të Kosovës, një nga Shoqata e Prokurorëve të Kosovës, një nga Oda e
Avokatëve e Kosovës dhe një anëtar nga Shoqata e Juristëve të Kosovës. Anëtarët e Këshillit
drejtues kanë mandat dy vjeçar me të drejtë rizgjedhjeje edhe për një mandat (por jo më shumë
së dy mandate). Drejtori i IGJK-së emërohet, raporton dhe shkarkohet nga Këshilli drejtues.
Këshilli drejtues miraton statutin për organizimin e IGJK-së. Udhëheqësi më i lartë administrativ
është Drejtori i IGJK-së i cili sipas statutit zgjedhet sipas rregullave në shërbimin civil nga
Këshilli Drejtues 119 . IGJK është i organizuar me Këshillin drejtues, Këshillin programor,
Drejtorin, koordinatorin e programit i cili udhëheq programet e trajnimeve dhe drejtori i
administratës dhe financave i cili udhëheq logjistikën, prokurimin, personelin, teknologjinë
informative, buxhetin dhe financat.120
IGJK ka linjë të pavarur buxhetore të miratuar nga Kuvendi i Kosovës. Buxheti, numri i
punëtorëve 2013-2016 dhe kategoritë e punëtorëve janë paraqitur në tabelën në vijim:
Subjekti 2013 2014 2015 2016
Buxheti 526,089 652,922 602,608 570,384
Numri i punëtorëve 25 25 25 25121
Numri i nëpunësve civil 24 24 24 24
Numri i të emëruarve politik 0 0 0 0
Numri i stafit professional 22 22 22 22
Numri i stafit administrative 2 2 2 2
Numri i stafit mbështetës 1 1 1 1
Në bazë të nenit 6 të Ligjit për IGJK, Instituti Gjyqësor i Kosovës financohet nga buxheti i
Kosovës. Sistemi i pagave për shërbyesit civil në IGJK përcaktohet me koeficientë për shërbimin
civil. Ka koeficientë prej 4-10 dhe mbi 10 për disa pozita specifike. Drejtori e ka koeficientin e
barazvlefshëm me atë të Sekretarit në Ministri. Masat e mundshme disiplinore ndaj të
punësuarve në IGJK vendosen nga Komisioni Disiplinor brenda IGJK-së, derisa kontestet dhe
ankesat mund të adresohen po ashtu nga Komisioni për Zgjidhjen e Ankesave dhe Kontesteve
118 Raportet vjetore të IGJK-së: http://bit.ly/2bFNG7o 119 Statuti i IGJK-së, neni 11: http://bit.ly/1Ë6cKEf 120 Organogrami i IGJK-së http://bit.ly/1ËQ624k 121 Pa llogaritur 13 anëtarët e Bordit drejtues të cilët punën e në IGJK e kanë punë sekondare
95
brenda IGJK-së. Jashtë institucionit, nëpunësit civil mund të ankohen në Këshillin e Pavarur
Mbikëqyrës për Shërbimin Civil (KPMSHC) e pastaj në gjykatën përkatëse.
20. Këshilli i Kosovës për Trashëgimi Kulturore Këshilli i Kosovës për Trashëgimi Kulturore (KKTK) është organ i pavarur i themeluar nga
Kuvendi i Kosovës me ligj të veçantë, Ligjin për trashëgiminë kulturore122 bazuar në nenin 142
të Kushtetutës së Kosovës i cili vendos parimet bazë për themelimin e agjencive të pavarura.
Ligji në fjalë nuk përcakton nëse KKTK ka statusin e personit juridik apo nëse ka të drejtën e
shpalljes së akteve nënligjore në Gazetën Zyrtare. Detyrë e KKTK-së është identifikimi i masave
të domosdoshme për të mbështetjes financiare për trashëgimi kulturore për secilin vit nga
Kuvendi i Kosovës. Raportimi i KKTK në Kuvend të Kosovës nuk është i rregulluar me ligjin në
fjalë. Megjithatë, në bazë të statutit, neni 9, pika 9.9123 dhe Rregullorës së punës së KKTK, neni
10, pika 10.3124, Kryetari i KKTK për punën e tij i përgjigjet Kuvendit të Kosovës. Për më
shumë, sipas nenit 13, pika 13.1 të statutit të KKTK, Këshilli paraqet raporte vjetore para
Kuvendit të Kosovës ose kurdoherë që kërkohet prej tij. Statuti dhe Rregullorja e punës
miratohen nga Bordi i KKTK. Raportet e fundit që janë publikuar në faqen zyrtare të KKTK janë
për 2009-2010 dhe 2011, dhe në Kuvend të Kosovës raporton përmes Komisionit për Arsim,
Shkencë, Teknologji, Kulturë, Rini dhe Sport.
Sipas nenit 4, pika 4.8 të Ligjit për KKTK, Këshilli i Kosovës për Trashëgimi Kulturore përbëhet
nga shtatë anëtarë të cilët zgjedhen nga Kuvendi i Kosovës me mandat tre vjeçar. Në ligj, në
statut dhe në rregullore nuk përcaktohet se kush i propozon shtatë anëtarët që zgjedhen si anëtarë
të Bordit të KKTK. Bordi i KKTK ka Kryetarin i cili zgjedhet nga Bordi me mandat tre vjeçar i
cili për punën e tij i përgjigjet Kuvendit të Kosovës dhe dy zëvendëskryetar të cilët po ashtu
zgjedhen dhe shkarkohen nga Bordi i KKTK dhe kanë mandat një vjeçar. Përveç Bordit, KKTK
ka edhe Sekretariatin si organ mbështetës dhe profesional i cili udhëhiqet nga Udhëheqësi
ekzekutiv i cili emërohet dhe shkarkohet nga Bordi i KKTK, ka mandat tre vjeçar me mundësi
vazhdimi edhe për një mandat. Udhëheqësi më i lartë administativ në KKTK është Udhëheqësi
ekzekutiv i Sekretariatit dhe të punësuarit në Sekretariat janë nëpunës civil. Në Rregulloren e
punës, neni 18 përcaktohet mundësia e KKTK-së të themelojë Komisione të pavarura dhe grupe
punues për çështje të veçanta por nuk përcaktohet se cila është struktura organizative e
Sekretariatit të KKTK.
KKTK ka linjë të pavarur buxhetore të miratuar nga Kuvendi i Kosovës. Buxheti, numri i
punëtorëve 2013-2016 dhe kategoritë e punëtorëve janë paraqitur në tabelën në vijim:
Subjekti 2013 2014 2015 2016
Buxheti 161,718 161,200 198,851 196,592
Numri i punëtorëve 8 7 7 16
Numri i nëpunësve civil x x x 7
Numri i të emëruarve politik x x x 7
Numri i stafit profesional x x x x
Numri i stafit administrativ x x x x
122 Ligji Nr. 02/L-88 për trashëgiminë kulturore: http://bit.ly/25dËuCT 123 Statuti i KKTK: http://bit.ly/245OIbC 124 Rregullore e punës 01/2016 e KKTK: http://bit.ly/2c5hBC5
96
Numri i stafit mbështetës X x X X
Numri i të punësuarve në KKTK me statusin e nëpunësit civil sipas Ligjit për shërbimin civil
është shtatë dhe paga e tyre përcaktohet me koeficient sipas rregullave në shërbimin civil.
Anëtarët e Bordit e kanë të caktuar pagën nga Kuvendi i Kosovës. Për stafin i cili nuk është në
ndonjëren prej kategorive nëpunës civil apo i emëruar politik, vlenë Udhëzimi administrativ
2000/2 për përcaktimin e pagës së nëpunësve publik. Masat e mundshme disiplinore ndaj të
punësuarve në KKTK vendosen nga Komisioni Disiplinor brenda KKTK-së, derisa kontestet dhe
ankesat mund të adresohen po ashtu nga Komisioni për Zgjidhjen e Ankesave dhe Kontesteve
brenda KKTK-së. Jashtë institucionit, nëpunësit civil mund të ankohen në Këshillin e Pavarur
Mbikëqyrës për Shërbimin Civil (KPMSHC) e pastaj në gjykatën përkatëse.
21. Këshilli i Pavarur Mbikëqyrës për Shërbimin Civil Këshilli i Pavarur Mbikëqyrës për Shërbimin Civil (KPMSHC) është organ i pavarur i themeluar
nga Kuvendi i Kosovës me ligj të veçantë, Ligjin për Këshillin e Pavarur Mbikëqyrës për
Shërbimin Civil125. Kushtetuta e Kosovës në nenin 101 i referohet shërbimit civil dhe në pikën 2
të këtij neni përcakton funksionimin e një Këshilli të Pavarur Mbikëqyrës për Shërbimin Civil.
Me ligjin e themelimit të KPMSHC nuk është definuar nëse Këshilli ka statusin e personit juridik
apo nëse shpallë akte nënligjore në Gazetën Zyrtare. Megjithatë, sipas nenit 19, pika 2 e Ligjit
për KPMSHC, raporti vjetor publikohet në Gazetën Zyrtare të Kosovës. KPMSHC ka këto
funksione: 1) shqyrton dhe merr vendime për ankesat e nëpunësve civilë kundër vendimeve të
organit të punësimit në të gjitha institucionet e shërbimit civil, 2) vendos nëse emërimet e
nëpunësve civil të nivelit të lartë drejtues janë bërë në përputhje me Ligjin për shërbimin civil
dhe 3) mbikëqyr zbatimin e Ligjit për shërbimin civil. Sipas nenit 19, pika 1, KPMSHC i paraqet
raport vjetor Kuvendit të Kosovës dhe një kopje të raportit i’a përcjellë për informim
Kryeministrit të Kosovës. Në praktikë, KPMSHC raporton në Kuvend përmes Komisionit për
Administratë Publike, Qeverisje Lokale dhe Media. Raportet e KPMSHC janë të publikuara në
faqen zyrtare të institucionit126.
Sipas nenit 4 të Ligjit për KPMSHC, Këshilli përbëhet prej shtatë anëtarëve të cilët emërohen
nga Kuvendi i Kosovës në bazë të procedurave të hapura dhe transparente. Anëtarët e Këshillit
zgjedhen me konkurs të shpallur nga Kuvendi i Kosovës dhe kandidatët që kanë aplikuar dhe
plotësojnë kushtet sipas kritereve të përcaktuara me ligj, intervistohen nga një komisioni ad-hoc i
Kuvendit të Kosovës. Pas intervistimit, komisioni i rekomandon për votim nga dy kandidatë për
çdo pozitë për votim në Kuvend të cilët zgjedhen me shumicën e votave të të gjithë dëputetëve të
Kuvendit të Kosovës. Anëtarët e Këshillit zgjedhen me një mandat pesë vjeçar me mundësi të
rizgjedhjes vetëm edhe për një mandat tjetër. Kryetari i Këshillit zgjedhet nga radhët e anëtarëve
të Këshillit me mandat dy vjeçar. Sipas nenit 20 të Ligjit për KPMSCH, në kuadër të Këshillit
funksionon Sekretariati i cili udhëhiqet nga Drejtori ekzekutiv i cili për punën e tij i përgjigjet
Kryetarit të KPMSHC. Drejtori dhe nëpunësit e Sekretariatit janë nëpunës civil. Këshilli miraton
Rregulloren e punës dhe Kodin e Etikës. Udhëheqësi më i lartë administativ është Drejtori
ekzekutiv. Sekretariati i KPMSHC është i organizuar në zyrën e drejtorit e cila në përbërje ka
pesë nëpunës, departamentin për financa dhe shërbime të përgjithshme që përbëhet nga
udhëheqësi i departamentit dhe gjashtë zyrtarë dhe divizioni për mbështetje profesionale që
125 Ligji Nr. 03/L-192 për Këshillin e Pavarur Mbikëqyrës për Shërbimin Civil: http://bit.ly/1RYvtOT 126 Raportet vjetore të KPMSHC: http://bit.ly/2cozëbo
97
përbëhet nga udhëheqësi i divizionit dhe gjashtë zyrtarë të lartë për bashkëpunim profesional.
Udhëheqësi i departamentit dhe udhëheqësi i divizionit raportojnë tek Drejtori ekzekutiv.127
KPMSHC ka linjë të pavarur buxhetore të miratuar nga Kuvendi i Kosovës. Buxheti, numri i
punëtorëve 2013-2016 dhe kategoritë e punëtorëve janë paraqitur në tabelën në vijim:
Subjekti 2013 2014 2015 2016
Buxheti 251,716 259,500 282,303 307,734
Numri i punëtorëve 18 18 18 26
Numri i nëpunësve civil 18 18 18 19
Numri i të emëruarve politik 7 7 7 7
Numri i stafit profesional 12 13 13 13
Numri i stafit administrativ 5 5 5 5
Numri i stafit mbështetës 0 0 0 0
Numri i përgjithshëm i të punësuarve në KPMSHC është 26 të ndarë në nëpunës civil (19) dhe të
zgjedhur nga Kuvendi (7). Sistemi i pagave në KPMSHC përcaktohet me koeficientë për
nëpunësit civil. Koeficienti më i ulët është gjashtë ndërsa më i larti është 20 (i drejtorit). Pagat e
anëtarëve të Këshillit janë përcaktuar me vendim të Kuvendit në mungesë të Ligjit për pagat e
funksionarëve publik. Masat e mundshme disiplinore ndaj të punësuarve në KPMSHC vendosen
nga Komisioni Disiplinor brenda KPMSHC-së, derisa kontestet dhe ankesat mund të adresohen
po ashtu nga Komisioni për Zgjidhjen e Ankesave dhe Kontesteve brenda KPMSHC-së. Jashtë
institucionit, nëpunësit civil mund të ankohen në Këshillin e Pavarur Mbikëqyrës për Shërbimin
Civil (KPMSHC) e pastaj në gjykatën përkatëse.
22. Komisioni i Pavarur i Minierave dhe Mineraleve Komisioni i Pavarur i Minierave dhe Mineraleve (KPMM) është organ i pavarur i themeluar nga
Kuvendi i Kosovës me ligj të veçantë, Ligjin për miniera dhe minerale128, në përputhje me nenin
119, paragrafi 5 dhe 142 të Kushtetutës së Kosovës. Me ligjin e themelimit nuk është specifikuar
nëse KPMM ka statusin e personit juridik apo nëse shpallë akte nënligjore në Gazetën Zyrtare.
KPMM ka autoritet dhe përgjegjësinë për të siguruar: 1) hulumtimin dhe shfrytëzimin e rregullt
të resurseve minerale në Kosovë dhe 2) përputhjen e përgjithshme të veprimtarive minerale me
këtë ligj dhe kushtet e licencave dhe lejeve të lëshuara nga KPMM. Sipas nenit 58 të Ligjit për
miniera dhe minerale, KPMM përgatitë dhe i dorëzon Kuvendit një raport vjetor të punës.
Raportet vjetore nuk janë publikuar në faqen zyrtare të KPMM.
Sipas nenit 59 të Ligjit për miniera dhe minerale, KPMM udhëhiqet nga Bordi i cili përbëhet prej
pesë anëtarëve të cilët zgjedhen mbi bazën e një konkursi publik. Me vendim të Qeverisë, zyra e
Kryeministrit shpallë konkursin për anëtar të bordit të KPMM dhe krijon një komision ad-hoc
për shqyrtimin e kandidaturav për anëtar të KPMM. Komisioni në fjalë zgjedh nga dy kandidatë
për secilën pozitë të lirë dhe i dërgon Qeverisë, dhe Qeveria i dërgon për emërin në Kuvend.
Mandati i anëtarëve është katër vjeçar me të drejtë rizgjedhjeje edhe për një mandat. Bordi ka
kryesuesin i cili organizon punën e Bordit. KPMM ka edhe Drejtorin i cili zgjedhet nga Bordi i
KPMM në bazë të rezultateve të një konkurimi të hapur nga KPMM dhe ka mandat tre vjeçar.
127 Rregullore 01/2016 për organizimin e brendshëm dhe sistematizimin e vendeve të punës në KPMSHC: http://bit.ly/2bR9Ovo 128 Ligji Nr. 03/L-163 për minierat dhe mineralet: http://bit.ly/1IMZv2c
98
Drejtori është udhëheqësi më i lartë administrativ dhe zgjedhet sipas procedurave të Ligjit për
shërbimin civil për pozitat e nivelit të lartë drejtues.
KPMM ka linjë të pavarur buxhetore të miratuar nga Kuvendi i Kosovës. Buxheti, numri i
punëtorëve 2013-2016 dhe kategoritë e punëtorëve janë paraqitur në tabelën në vijim:
Subjekti 2013 2014 2015 2016
Buxheti 1,805,064 1,835,064 1,275,717 1,306,628
Numri i punëtorëve 71 72 73 74
Numri i nëpunësve civil 66 71 68 69
Numri i të emëruarve politik 5 1 4 5
Numri i stafit professional 44 50 49 50
Numri i stafit administrativ 22 21 19 19
Numri i stafit mbështetës 0 0 0 0
Pagat vendosen me koeficientë, që variojnë prej gjashtë deri në dhjetë, dhe 20 për drejtorin dhe
kryeinspektorin. Këta koeficientë janë të barazvlefshëm me koeficientët nëpër ministri. Ndërsa
për bordin, pagat vendosen me vendim të Kuvendit.129 Masat e mundshme disiplinore ndaj të
punësuarve në KPMM vendosen nga Komisioni Disiplinor brenda KPMM-së, derisa kontestet
dhe ankesat mund të adresohen po ashtu nga Komisioni për Zgjidhjen e Ankesave dhe
Kontesteve brenda KPMM-së. Jashtë institucionit, nëpunësit civil mund të ankohen në Këshillin
e Pavarur Mbikëqyrës për Shërbimin Civil (KPMSHC) e pastaj në gjykatën përkatëse.
23. Organi Shqyrtues i Prokurimit Organi Shqyrtues i Prokurimit (OSHP) është organ i pavarur i themeluar nga Kuvendi i Kosovës
me Ligjin për prokurimin publik. OSHP ka statusin e personit juridik dhe nuk shpallë akte
nënligjore në Gazetën Zyrtare. OSHP është përgjegjës për zbatimin e procedurave për shqyrtimin
e prokurimit sipas Ligjit për prokurimin publik. OSHP ka autoritetin që në bazë të një kërkese
me shkrim nga autoriteti kontraktues në lidhje me paraqitjen e të dhënave të rreme ose të një
dokumenti të falsifikuar nga operatori ekonomik, OSHP është e obliguar dhe ka autoritetin që të
shqyrtojë dhe të diskualifikojë operatorin ekonomik nga pjesëmarrja në prokurimin publik për
një periudhë deri një vjeçare. Sipas nenit 120, OSHP i raporton cdo vit Kuvendit të Kosovës.
Raporti vjetor në Kuvend të Kosovës dërgohet përmes Komisioni për Buxhet dhe Financa i
Kuvendit të Kosovës. Raportet vjetor të OSHP-së bëhen publike përmes faqes zyrtare të
institucionit.130
Sipas nenit 100 të Ligjit 05/L-092 për plotësimin dhe ndryshimin e Ligjit për prokurimin publik,
Bordi i OSHP-së përbëhet prej pesë anëtarëve të emëruar për një periudhë pesë vjeçare, pa të
drejtë riemërimi. Qeveria i propozon Kuvendit dy kandidatë për pozitën e Kryetarit të Bordit dhe
së paku dy kanidatë për secilën pozitë të lirë të anëtarit të OSHP-së. Kandidatët e propozuar
intervistohen nga një organ përzgjedhës i pavarur i cili bën përzgjedhjen e kandidatëve në bazë të
pikëve dhe bazuar në meritë. Organi përzgjedhës i pavarur themelohet nga Kuvendi i Kosovës
dhe përbëhet prej tre gjyqtarëve të Këshillit Gjyqësor të Kosovës. Në bazë të rregullores për
129 Instituti GAP, Institucionet dhe Agjencitë e Pavarura: marrëdhënia e punës, sistemi i pagave, organizimi i brendshëm dhe llogaridhënia, f. 62: http://bit.ly/2c1E1bv 130 Raportet vjetore të OSHP-së: http://bit.ly/2c3Cj7t
99
organizimin e brendshëm131, OSHP ka Sekretariatin i cili përbëhet nga tri divizione, një sektor
dhe udhëheqësi i personelit. Sekretariati udhëhiqet nga Kryesuesi i Sekretariatit i cili zgjedhet
sipas procedurave të përcaktuara me Ligjin për shërbimin civil për zgjedhjen e zyrtarëve të lartë
të nivelit drejtues dhe emërohet nga Bordi i OSHP-së. Udhëheqësi i OSHP-së është Kryetari i
Bordit të OSHP-së derisa udhëheqësi më i lartë administrativ është Kryesuesi i Sekretariatit.
Hierarkia e raportimit është nga zyrtari tek udhëheqësi i divizionit tek Kryesuesi i Sekretaritit
dhe nga ky i fundit në Bord dhe Kryetari i OSHP-së.
OSHP ka linjë të pavarur buxhetore të miratuar nga Kuvendi i Kosovës. Buxheti, numri i
punëtorëve 2013-2016 dhe kategoritë e punëtorëve janë paraqitur në tabelën në vijim:
Subjekti 2013 2014 2015 2016
Buxheti 304,375 314,400 319,071 329,883
Numri i punëtorëve 16 23 22 23
Numri i nëpunësve civil 16 18 18 18
Numri i të emëruarve politik 0 5 4 5
Numri i stafit professional 16 18 16 15
Numri i stafit administrative 0 0 2 3
Numri i stafit mbështetës 0 0 0 0
Nëpunësit civil paguhen me koeficientë sipas rregullave në shërbimin civil derisa kryesuesi i
Sekretariatit ka nivel të njejtë të pagës me një Sekretar të Ministrisë. Paga e kryetarit dhe
anëtarëve të bordit është përcaktuar nga Bordi. Në rastet e nëpuënsve që nuk janë nëpunës civil
aplikohet edhe Udhëzimi Administrativ 2000/2. Masat e mundshme disiplinore ndaj të
punësuarve në OSHP vendosen nga Komisioni Disiplinor brenda OSHP-së, derisa kontestet dhe
ankesat mund të adresohen po ashtu nga Komisioni për Zgjidhjen e Ankesave dhe Kontesteve
brenda OSHP-së. Jashtë institucionit, nëpunësit civil mund të ankohen në Këshillin e Pavarur
Mbikëqyrës për Shërbimin Civil (KPMSHC) e pastaj në gjykatën përkatëse.
24. Paneli Zgjedhor për Ankesa dhe Parashtresa Paneli Zgjedhor për Ankesa dhe Parashtresa (PZAP) është organ i pavarur i themeluar nga
Kuvendi i Kosovës me Ligjin për zgjedhjet e përgjithshme në Kosovë. PZAP ka statusin e
personit juridik dhe në Ligjin për zgjedhjet e përgjithshme nuk përcaktohet nëse PZAP shpallë
akte nënligjore në Gazetën Zyrtare. PZAP është organ i përhershëm i pavarur kompetent për të
vendosur në lidhje me ankesat dhe apelet e lejuara që kanë të bëjnë me procesin zgjedhor sic
është caktuar me ligj dhe rregullat zgjedhore. Në Ligjin për zgjedhjet e përgjithshme nuk ka
ndonjë nen i cili përcakton raportimin e PZAP-së në Kuvend të Kosovës. PZAP së bashku me
Sekretariatin në kuadër të tij hartojnë raport vjetor i cili miratohet në Panel dhe publikohet në
faqen zyrtare të institucionit.132
Sipas nenit 9 të Ligjit për plotësimin dhe ndryshimin e Ligjit për zgjedhjet e përgjithshme133,
Kryetari i Gjykatës Supreme emëron kryesuesin e PZAP-it nga mesi i gjyqtarëve të Gjykatës
131 Rregullore Nr. 01/2015 për organizimin e brendshëm dhe sistematizimin e vendeve të punës në Organin Shqyrtues të Prokurimit: http://bit.ly/1TtF5xO 132 Raportet vjetore të PZAP-së: http://bit.ly/2bREF98 133 Ligji Nr. 03/L-256 për plotësimin dhe ndryshimin e Ligjit Nr. 03/L-073 për zgjedhjet e përgjithshme në Kosovë: http://bit.ly/2bYkOnt
100
Supreme dhe emëron anëtarët nga mesi i gjykatësve të gjykatave së qarkut. PZAP përbëhet prej
10 anëtarëve përfshirë edhe kryesuesin të cilët kanë mandat katër vjeçar. PZAP ka Sekretariatin i
cili përgatitë punën e PZAP dhe drejtohet nga një udhëheqës nën drejtimin e kryesuesit të PZAP.
Udhëheqësi më i lartë administrativ është kryesuesi i sekretariatit derisa institucioni udhëhiqet
nga kryesuesi i panelit. PZAP ka Rregullorën e punës 134 e cila miratohet nga Paneli dhe
kryesuesi i PZAP. Sekretariati i PZAP-it, përbëhet nga zyra e kryesuesit të sekretariatit e cila
përfshinë kryesuesin dhe asistenten ekzekutive, departamentin për financa dhe shërbime të
përgjithshme i cili përbëhet prej katër nëpunësve civil përfshirë drejtorin e departamentit,
departamentin ligjor i cili përbëhet prej katër nëpunësve civil, drejtori i departamentit bashkë me
tre zyrtarë të lartë ligjor. 135 Hierarkia e raportimit është nga departamentit në kryesues të
sekretariatit dhe ky i fundit tek kryesuesi i panelit. Meqenëne paneli dhe kryesuesi i tij emërohen
nga Kryetari i Gjykatës Supreme, paneli dhe kryesuesi janë përgjegjës para Kryetarit të Gjykatës
Supreme.
PZAP ka linjë të pavarur buxhetore të miratuar nga Kuvendi i Kosovës. Sipas nenit 123 të Ligjit
për zgjedhjet e përgjithshme, Sekretariati i PZAP ka buxhetin vjetor të ndarë nga buxheti i
Kosovës, duke u bazuar në propozim buxhetin e dorëzuar nga Kryetari i Gjykatës Supreme.
Buxheti, numri i punëtorëve 2013-2016 dhe kategoritë e punëtorëve janë paraqitur në tabelën në
vijim:
Subjekti 2013 2014 2015 2016
Buxheti 268,986 269,000 266,413 210,299
Numri i punëtorëve 20 20 19 19
Numri i nëpunësve civil 10 10 9 9
Numri i të emëruarve politik 10 10 10 10
Numri i stafit professional 4 4 4 5
Numri i stafit administrative 3 3 3 2
Numri i stafit mbështetës 0 0 0 0
Numri i të punësuarve me statusin e nëpunësit civil është nëntë dhe paguhen në bazë të
rregullave të përcaktuara në shërbimin civil. Anëtarët e panelit punën që e kryejnë në PZAP e
kanë punë sekondare dhe me vendim të Qeverisë, Kryesuesi i panelit dhe nëntë anëtarët e tjerë
marrin pagë sekondare në PZAP ndërsa pagën primare e marrin nga gjykatat prej nga vijnë.
Masat e mundshme disiplinore ndaj të punësuarve në PZAP vendosen nga Komisioni Disiplinor
brenda PZAP-së, derisa kontestet dhe ankesat mund të adresohen po ashtu nga Komisioni për
Zgjidhjen e Ankesave dhe Kontesteve brenda PZAP-së. Jashtë institucionit, nëpunësit civil mund
të ankohen në Këshillin e Pavarur Mbikëqyrës për Shërbimin Civil (KPMSHC) e pastaj në
gjykatën përkatëse.
25. Radiotelevizioni i Kosovës Radiotelevizioni i Kosovës (RTK) është transmetues publik me status të institucionit të pavarur
publik i themeluar nga Kuvendi i Kosovës me ligj të veçantë, Ligjin për Radiotelevizionin e
134 Rregullore e punës e PZAP-së: http://bit.ly/2bQQUËd 135 Instituti GAP, Institucionet dhe Agjencitë e Pavarura: marrëdhënia e punës, sistemi i pagave, organizimi i brendshëm dhe llogaridhënia, f. 75: http://bit.ly/2c1E1bv
101
Kosovës136. RTK ka statusin e personit juridik dhe nuk është përcaktuar me ligj nëse RTK
shpallë akte nënligjore në Gazetën Zyrtare. Sipas nenit 21, pika 6.1 të Ligjit për RTK-në, RTK-ja
i’a dorëzon Kuvendit raportin e saj vjetor të aktiviteteve jo më vonë se 31 mars dhe propozimin e
saj për buxhetin e vitit vijues jo më vonë se me 30 tetor. Pastaj, sipas nenit 38, pika 4, RTK do
t’ia dërgojë raportin vjetor për qëllime orientuese Kuvendit të Kosovës. RTK publikon raportin
vjetor të punës përmes faqes zyrtare të institucionit137. Në praktikë, RTK raporton në Kuvend
përmes Komisionit për Administratë Publike, Qeverisje Lokale dhe Media.
Sipas neneve 24 dhe 25 të Ligjit për RTK-në, organet drejtuese dhe orientuese të RTK-së janë
bordi dhe Drejtori i përgjithshëm. Bordi është organi kolegjial drejtues dhe përbëhet nga 11
anëtar. Sipas nenit 26, anëtarët e bordit emërohen nga Kuvendi i Kosovës me anë të një konkursi
i cili shpallet nga RTK. Pesë ditë pas mbylljes së konkursit, të gjitha aplikacionet dërgohen në
Kuvend për komisionin e krijuar ad-hoc për shqyrtimin e tyre. Komisioni në fjalë interviston
kandidatët në periudhën e caktuar me ligj dhe propozon nga dy kandidatë për secilën pozitë për
votim në Kuvend. Katër anëtarë të bordit kanë mandat dy vjeçar, katër anëtar tjerë me mandat tre
vjeçar dhe tre anëtarë tjerë me mandat katër vjeçar. Bordi ka kryetarin dhe nënkryetarin me
mandat dy vjeçar derisa anëtarët e bordit kanë mandat tre vjeçar me mundësi të riemërimit edhe
për një mandat. Sipas nenit 32, Drejtori i përgjithshëm emërohet nga bordi i cili zgjedhet në këtë
pozitë më konkurs publik. Zëvendësdrejtori po ashtu emërohet nga bordi sipas konkursit publik
dhe me rekomandim të Drejtorit të përgjithshëm. RTK drejtohet nga Bordi derisa udhëheqësi më
i lartë administrativ është Drejtori i përgjithshëm. RTK ka nxjerrë Rregulloren për organizimin e
brendshëm138 dhe Rregulloren për sistematizimin e vendeve139 të punës të miratura nga bordi i
RTK-së.
Sipas nenit 21 të Ligjit për RTK, burimet e financimit të RTK janë: parapagimi, themeluesi, nga
vetëfinancimi përmes veprimtarisë së vet ekonomike dhe burime tjera të përcaktuar me ligj.
Meqenëse RTK ende nuk ka gjetur një mekanizëm për mbledhjen e parapagimit, Kuvendi i
Kosovës është financuesi kryesor i RTK-së. Buxheti dhe numri i punëtorëve 2013-2016 janë
paraqitur në tabelën në vijim:
Subjekti 2013 2014 2015 2016
Buxheti 8,561,000 8,848,000 9,768,500 9,600,000
Numri i punëtorëve x x x 701
Numri i nëpunësve civil 0 0 0 0
Numri i të emëruarve politik 11 11 11 11
Numri i stafit profesional x x x x
Numri i stafit administrativ x x x x
Numri i stafit mbështetës x x x x
Statusi i punëtorëve është nëpunës publik dhe marrëdhënia e tyre e punës rregullohet me Ligjin e
punës dhe rregulloret tjera të brendshme të RTK-së. Për rregullimin e pagave në RTK vlenë
Metodologjia e përcaktimit të ndërlikueshmërisë së vendeve të punës140. Nuk dihet se nga kush
136 Ligji Nr. 04/L-046 për Radiotelevizionin e Kosovës: http://bit.ly/1YcYlUY 137 Raportet vjetore të RTK-së: http://bit.ly/2c9g95M 138 Rregullore për organizim të brendshëm: http://bit.ly/1S50roG 139 Rregullore për sistematizimin e vendeve të punës: http://bit.ly/1paJfCr 140 Metodologjia e përcaktimit të ndërlikueshmerisë së vendeve të punës: http://bit.ly/1ËaUh7K
102
vendosen masat e mundshme disiplinore brenda RTK-së por jashtë institcucionit, nëpunësit
publik në RTK mund të drejtohen në Inspektoratin e punës dhe gjykatën përkatëse.
26. Fondi i Kursimeve Pensionale të Kosovës Fondi i Kursimeve Pensionale i Kosovës (FKPK) është institucion i pavarur i themeluar nga
Kuvendi i Kosovës me ligj të veçantë, Ligjin për Fondet Pensionale të Kosovës141. FKPK ka
statusin e personit juridik dhe nuk është përcaktuar në ligj nëse FKPK shpallë akte nënligjore në
Gazetën Zyrtare. FKKP është person juridik i pavarur nën mbikëqyrjen e Bankës Qendrore të
Kosovës i themeluar me qëllim të administrimit dhe menaxhimit të llogarive individuale për
pensionet e bazuara në kursime, në investim të kujdesshëm dhe në ruajtjen e mjeteve pensionale.
Sipas nenit 4, pika 4.18 e Ligjit për fondet pensionale, Bordi drejtues paraqet raport vjetor në
Kuvend të Kosovës jo më vonë se pesë muaj pas përfundimit të vitit kalendarik. Në praktikë,
FKPK raporton në Kuvend të Kosovës përmes dy komisioneve, Komisionit për Buxhet dhe
Financa dhe Komisionit për Mbikëqyrjen e Financave Publike. FKPK publikon raportet vjetore
në faqen zyrtare të institucionit.142
Sipas nenit 4, pika 4.3, FKPK udhëhiqet nga një Bord drejtues i përbërë nga tetë persona.
Anëtarët e Bordit propozohen në Kuvend nga një komision për përzgjedhje i përbërë nga
Guvernatori i BQK-së, Auditori i Përgjithshëm dhe Ministri i Financave. Kuvendi i emëron
anëtarët e Bordit për një mandat tre vjeçar, përfshirë edhe kryesuesin, bazuar në rekomandimet e
komisionit për përzgjedhje dhe pas konsultimit me Qeverinë. FKPK është i organizuar në këto
struktura: bordi drejtues nën të cilin janë katër komisione, drejtori menaxhues dhe dy
zëvendësdrejtor. Nën drejtorin dhe zëvendësdrejtorin janë një numër i njësive të ndarë në dy
kategori: financa dhe IT dhe operacione. Çështjet ligjore, prokurimi dhe marrëdhëniet me
publikun janë në varësi të drejtpërdrejt të Drejtorit menaxhues 143 . Udhëheqësi më i lartë
adminitrativ është Drejtori menaxhues i cili rekrutohet sipas konkursit publik.
Sipas ligjit për fondet pensionale të Kosovës, neni 4, pika 4.15, krysuesi i bordit e drejton
përgatitjen e buxhetit vjetor të Fondit dhe i’a paraqet bordit për miratim. Buxheti i FKPK nuk
është pjesë e buxhetit të përgjithshëm dhe nuk dihet ndarja e buxhetit për çdo vit e FKPK-së. Në
bazë të raporteve paraprake, FKPK në vitin 2016 ka tetë të emëruar politik nga Kuvendi i
Kosovës dhe 26 nëpunës publik.
Subjekti 2013 2014 2015 2016
Buxheti x x x x
Numri i punëtorëve x x x 34
Numri i nëpunësve civil 0 0 0 0
Numri i të emëruarve politik 8 8 8 8
Numri i stafit professional x x x x
Numri i stafit administrative x x x x
Numri i stafit mbështetës x x x x
Të punësuarit në FKPK nuk janë nëpunës civil por nëpunës publik (26) dhe tetë anëtarë të Bordit
drejtues. Pagat në FKPK përcaktohen me grada dhe shkallë sipas organizimit, politikave dhe
141 Ligji Nr. 04/L-101 për fondet pensionale të Kosovës: http://bit.ly/1Uj0Oxt 142 Raportet vjetore të FKPK: http://bit.ly/1NCDU2o 143 Organogrami i FKPK: http://bit.ly/2cdkPr5
103
procedurave të brendshme të FKPK-së. Gradat dhe shkallët dallojnë nga koeficientet që
aplikohen në shërbimin civil. Shkallët fillojnë nga 1 deri në 46. Baza ligjore për këtë rregullim
është Ligj për fondet pensionale të Kosovës.144 FKPK ka themeluar Komisionin e brendshëm për
ankesa i cili përbëhet nga anëtarët e Bordit dhe menaxhmentit të FKPK-së. Meqenëse të
punësuarit në FKPK nuk janë nëpunës civil, atëherë të punësuarit nuk e kanë të drejtën e ankesës
në KPMSHC por vetëm në Inspektoratin e punës dhe gjykatën përkatëse.
27. Autoriteti i Aviacionit Civil Autoriteti i Aviacionit Civil (AAC) është agjenci e pavarur kushtetuese dhe rregullatore e
themeluar nga Kuvendi i Kosovës. Nuk është e përcaktuar me ligjin për themelimin e AAC nëse
kjo agjenci ka statusin e personit juridik dhe nëse shpallë akte nënligjore në Gazetën Zyrtare.
AAC është e themeluar me ligj të veçantë, Ligjin për aviacionin civil145 në bazë të nenit 130 të
Kushtetutës së Kosovës. AAC është përgjegjës për rregullimin e sigurisë së aviacionit civil dhe
rregullimin ekonomik të aeroporteve dhe shërbimeve të navigimit ajror në Kosovë. Në bazë të
nenit 14, pika 2 të Ligjit për aviacionin civil, AAC udhëhiqet nga Drejtori i përgjithshëm i cili
emërohet nga Qeveria (neni 20, pika 3). Ne bazë të nenit 16 të po të njëjtit ligj, AAC ka edhe
Bordin i cili ka rol mbikëqyrës i cili nuk punon me orar të plotë dhe takohet një herë në tre muaj.
Pastaj, bazuar në nenin 26, Drejtori i përgjithshëm përgjigjet para Kuvendit të Kosovës. Sipas
nenit 15, pika 2, jo më vonë se me 31 mars të çdo viti kalendarik, Drejtori i përgjithshëm duhet
t’i sigurojë Bordit, Ministrisë, Qeverisë dhe Kuvendit një raport gjithëpërfshirës vjetor i cili
duhet të përmbajë informata të hollësishme lidhur me aktivitetet gjatë vitit të shkuar kalendarik.
AAC raporton në Kuvend të Kosovës përmes Komisionit për Zhvillim Ekonomik, Infrastruturë,
Tregti dhe Industri. Raportet vjetore të AAC janë publikuar në faqen zyrtare të institucionit146.
Zgjedhja e Drejtorit të përgjithshëm dhe Bordit të AAC bëhet në këtë mënyrë. Ministri i
Infrastukturës bën një selektim të CV-ve të personave të cilët dëshirojnë të zgjedhën ne pozitën e
Drejtorit të përgjithshëm dhe i dërgon Qeverisë propozimet e kandidatëve me rekomandimet për
secilin kandidat. Qeveria pas rekomandimit nga Ministri, bën emërimin e njërit nga kandidatët
për Drejtor të përgjithshëm të AAC i cili emërohet për një mandat pesë vjeçar por mund të
riemërohet edhe për mandate tjera me kohëzgjatje të njejtë. Bordi i AAC përbëhet prej pesë
anëtarëve dhe emërohen nga Qeveria pas propozimeve dhe këshillave nga Ministri i
Infrastrutkurës. Kryesuesi dhe anëtari i parë i Bordit kanë mandat dy vjeçar derisa tre anëtaret e
tjerë kanë mandat katër vjeçar. Drejtori i përgjithshëm është udhëheqësi më i lartë administrativ
dhe AAC është e organizuar në departamente të cilat janë përcaktuar me Rregulloren për
organizimin e brendshëm dhe sistematizimin e vendeve të punës në AAC e miratuar nga Drejtori
i përgjithshëm147. Në bazë të strukturës organizave të AAC, departamentet udhëhiqen nga drejtor
të cilët i përgjigjen Drejtorit të përgjithshëm dhe brenda departamenteve ka zyrtar, por jo edhe
ndarje në divizione. Në kuadër të zyrës së Drejtorit të Përgjithshëm ekziston zyra për cilësi dhe
siguri dhe zyra për çështje ligjore të aviacionit148.
144 Instituti GAP, Institucionet dhe Agjencitë e Pavarura: marrëdhënia e punës, sistemi i pagave, organizimi i brendshëm dhe llogaridhënia, f. 79: http://bit.ly/2c1E1bv 145 Ligji Nr.03/L-051 për aviacionin civil: http://bit.ly/1qBfUSO 146 Raportet vjetore: http://bit.ly/1SgeKTX 147 Rregullore për organizimin e brendshëm dhe sistematizimin e vendeve të punës në AAC: http://bit.ly/1NëZ50E 148 Organogrami http://bit.ly/1U1ZAGC
104
AAC ka linjë të pavarur buxhetore të miratuar nga Kuvendi i Kosovës. Buxheti, numri i
punëtorëve 2013-2016 dhe kategoritë e punëtorëve janë paraqitur në tabelën në vijim:
Subjekti 2013 2014 2015 2016
Buxheti 782,881 783,000 924,836 925,274
Numri i punëtorëve 26 26 29 29
Numri i nëpunësve civil x x x 27
Numri i të emëruarve politik x x x 5
Numri i stafit profesional x x x 21
Numri i stafit administrativ x x x 1
Numri i stafit mbështetës x x x 0
Numri i nëpunësve me status të nëpunësit civil sipas Ligjit për shërbimin civil në AAC është 27.
Bazuar në nenin 16.8 të Ligjit për aviacionin civil, anëtarët e bordit të AAC do të kompensohen
për shërbimet e tyre. Shuma e këtij kompensimi do të përcaktohet nga Qeveria në përputhje me
aktet nënligjore të Qeverisë të cilat e rregullojnë çështjen e kompensimit dhe ky kompensim do
të paguhet nga të ardhurat e dedikuara të AAC-së. Bazuar në nenin 20.2 të po të njëjtit ligj,
Qeveria përcakton kompensimin i cili i paguhet Drejtorit të përgjithshëm dhe kjo bëhet me
vendim të Qeverisë me emërimin e Drejtoritë përgjithshëm nga Qeveria. Pastaj, bazuar në nenin
24.2, Drejtori i përgjithshëm përcakton nivel të pagave për anëtarët e personelit profesional të
AAC. Sistemi i pagave në AAC është me koeficientë të ndryshëm të cilët janë vetëm për AAC.
Masat e mundshme disiplinore ndaj të punësuarve në AAC vendosen nga Komisioni Disiplinor
brenda AAC-së, derisa kontestet dhe ankesat mund të adresohen po ashtu nga Komisioni për
Zgjidhjen e Ankesave dhe Kontesteve brenda AAC-së. Jashtë institucionit, nëpunësit civil mund
të ankohen në Këshillin e Pavarur Mbikëqyrës për Shërbimin Civil (KPMSHC) e pastaj në
gjykatën përkatëse.
28. Autoriteti Rregullativ i Komunikimeve Elektronike dhe Postare Autoriteti Rregullativ i Komunikimeve Elektronike dhe Postare (ARKEP) është institucion
rregullator në Kosovë i themeluar nga Kuvendi i Kosovës. ARKEP ka statusin e personit juridik
dhe shpallë akte nënligjore në Gazetën Zyrtare. ARKEP është i themeluar me Ligjin për
komunikimet elektronike149 bazuar në nenin 142 të Kushtetutës së Kosovës i cili vendos parimet
bazë për themelimin e agjencive të pavarura. ARKEP është autoriteti rregullator kombëtar në
fushën e shërbimeve të komunikimeve elektronike dhe atyre postare si dhe zbaton politikat dhe
strategjitë kombëtare të sektorit të komunikimeve elektronike të përcaktura nga Ministria. Bazuar
në nenin 11 të Ligjit për komunikimet elektronike, ARKEP raporton në baza vjetore dhe i
përgjigjet Kuvendit të Kosovës. ARKEP publikon raportet vjetore dhe në faqen zyrtare janë të
publikuara raportet për vitet 2006-2014.150 Në praktikë ARKEP raporton në Kuvend të Kosovës
përmes Komisionit për Zhvillim Ekonomik, Infrastrukturë, Tregti dhe Industri.
Bazuar në nenin 78 të Ligjit për komunikimet elektronike, ARKEP drejtohet nga Bordi i cili
përbëhet prej pesë anëtarëve, njëri prej të cilëve është kryetar, zgjedhen nga Qeveria me
propozim të Ministrit dhe emërohen nga Kuvendi i Kosovës. Mandati i anëtarëve të Bordit është
149 Ligji Nr. 04/L-109 për komunikimet elektronike: http://bit.ly/1TfqtrG 150 Raportet vjetore të ARKEP: http://bit.ly/1TgMRRt
105
pesë vjeçar me të drejtë riemërimi edhe për një mandat. Kryetari i Bordit është udhëheqësi më i
lartë administrativ derisa përveç bordit, ARKEP është i organizuar në zyrën e kryetarit dhe tri
kategori të funksioneve: funksione ligjore dhe rregullatore (katër departamente dhe një sektor),
funksionet mbështetëse administrative (një departament dhe dy zyra) dhe funksionet mbështetëse
teknike (dy njësi dhe një qendër) 151 . ARKEP-i nuk ka rregullore për organizimin dhe
sistematizimin e vendeve të punës, mirëpo ka një rregullore të brendshme që e përcakton
organizimin e këtij autoriteti. Kjo rregullore miratohet vetëm prej bordit dhe nuk dërgohet në
MAP për aprovim.
ARKEP ka linjë të pavarur buxhetore të miratuar nga Kuvendi i Kosovës. Buxheti, numri i
punëtorëve 2013-2016 dhe kategoritë e punëtorëve janë paraqitur në tabelën në vijim:
Subjekti 2013 2014 2015 2016
Buxheti 1,090,188 1,209,200 756,301 796,568
Numri i punëtorëve 33 35 37 37
Numri i nëpunësve civil 28 30 32 32
Numri i të emëruarve politik 5 5 5 5
Numri i stafit profesional 27 28 31 31
Numri i stafit administrativ 1 1 1 1
Numri i stafit mbështetës 0 0 0 1
Sipas Ligjit për komunikimet elektronike, anëtarët e Bordit paguhen në bazë të skemës së pagave
dhe mëditjeve për anëtarët e bordeve të pavaura dhe miratohet nga Kuvendi i Kosovës, derisa
statusi i stafit profesional trajtohet sipas Ligjit për shërbimin civil dhe paguhen sipas Ligjit për
pagat e nëpunësve civil. Por, meqë nuk ka një skemë të pagave për anëtarët e bordeve të
pavarura, skema e pagave për anëtarët e bordit në ARKEP është përcakatuar e njejtë me pagën
bazë të deputetëve nga Komisioni për Buxhet dhe Financa. Ndërkaq, pasi Ligji për pagat e
nëpunësve civil nuk ëshë duke u zbatuar, nëpunësit civil paguhen me një sistem të veçantë të
pagave, që është i bazuar në koeficientë të ndryshëm prej nëpunësve civil në ekzekutiv. Këta
koeficientë përcaktohen në bazë të përshkrimit të detyrës së punës dhe miratohen nga bordi.152
Masat e mundshme disiplinore ndaj të punësuarve vendosen nga Komisioni Disiplinor brenda
ARKEP, derisa kontestet dhe ankesat mund të adresohen po ashtu nga Komisioni për Zgjidhjen e
Ankesave dhe Kontesteve brenda ARKEP. Jashtë institucionit, nëpunësit civil mund të ankohen
në Këshillin e Pavarur Mbikëqyrës për Shërbimin Civil (KPMSHC) e pastaj në gjykatën
përkatëse.
29. Autoriteti Rregullativ i Hekurudhave Autoriteti Rregullativ i Hekurudhave (ARH) është organ i pavarur rregullator i cili është
themeluar nga Kuvendi i Kosovës. ARH ka statusin e personit juridik dhe shpallë aktë nënligjore
në Gazetën Zyrtare. ARH është i themeluar me ligj të veçantë, Ligjin për hekurudhat e
Kosovës153 në bazë të nenit 142 të Kushtetutës së Kosovës i cili përcakton parimet bazë për
themelimin e agjencive të pavarura. Bazuar në nenin 38, pika 4, ARH sipas kërkesës dhe së paku
151 Organogrami: http://bit.ly/1qvJXuU 152 Instituti GAP, Institucionet dhe Agjencitë e Pavarura: marrëdhënia e punës, sistemi i pagave, organizimi i brendshëm dhe llogaridhënia, f. 27: http://bit.ly/2c1E1bv 153 Ligji Nr.04/L-063 për hekurudhat: http://bit.ly/29DC1Cf
106
një herë në vit raporton në Kuvend të Kosovës derisa në praktikë raportimi bëhet përmes
Komisionit për Zhvillim Ekonomik, Infrastrukturë, Tregti dhe Industri. ARH publikon raportet
vjetore dhe në faqen zyrtare janë të publikuara raportet për vitet 2010-2015.154
Bazuar në nenin 38, pika 6.1 e Ligjit për hekurudhat e Kosovës, ARH mbikëqyret nga një Bord i
cili nuk ka kompetenca ekzekutive. Bordi përbëhet prej pesë anëtarëve, njëri prej të cilëve
emërohet kryesuesi i bordit, katër prej të cilëve propozohen nga Qeveria me rekomandim të
Ministrisë dhe emërohen në Kuvend. Anëtarët e Bordit kanë mandat pesë vjeçar me mundësi të
riemërimit edhe për një mandat. Anëtari i pestë i Bordit është Drejtori i përgjithshëm i cili është
Kryeshef Ekzekutiv i ARH-së. Drejtori i përgjithshëm zgjedhet dhe shkarkohet nga Bordi në
përputhje me legjislacionin në fuqi për shërbimin civil dhe është udhëheqësi më i lartë
administrativ. ARH është e organizuar në katër departamente profesionale si dhe dy
administrative: i administratës dhe i financave dhe ka një divizion të prokurimit. Departamentet
dhe divizioni i përgjigjen Drejtorit të përgjithshëm derisa ky i fundit i përgjigjet Bordit të ARH-
së.
ARH ka linjë të pavarur buxhetore të miratuar nga Kuvendi i Kosovës. Buxheti, numri i
punëtorëve 2013-2016 dhe kategoritë e punëtorëve janë paraqitur në tabelën në vijim:
Subjekti 2013 2014 2015 2016
Buxheti 354,164 264,200 325,421 293,623
Numri i punëtorëve 17 17 17 17
Numri i nëpunësve civil 17 17 17 17
Numri i të emëruarve politik 3 3 0 0
Numri i stafit professional 16 16 16 16
Numri i stafit administrative 1 1 1 1
Numri i stafit mbështetës 0 0 0 0
Numri i nëpunëse civil sipas Ligjit për shërbimin civil në ARH është 17. Pagat për nëpunësit
civil rregullohen me koeficientë që janë ekuivalentë me koeficientët e ekzekutivit. Për anëtarët e
bordit, kompensimin e përcakton Komisioni për Buxhet dhe Financa dhe e dërgon në Kuvend
për aprovim. Drejtori i përgjithshëm, që në bazë të Ligjit për hekurudhat është edhe anëtari i
pestë i bordit, e merr edhe 50% të kompensimit të anëtarëve tjerë përpos pagës bazë të tij/saj që
merret sipas Ligjit për shërbimin civil.155 Masat e mundshme disiplinore ndaj të punësuarve
vendosen nga Komisioni Disiplinor brenda ARH-së, derisa kontestet dhe ankesat mund të
adresohen po ashtu nga Komisioni për Zgjidhjen e Ankesave dhe Kontesteve brenda ARH-së.
Jashtë institucionit, nëpunësit civil mund të ankohen në Këshillin e Pavarur Mbikëqyrës për
Shërbimin Civil (KPMSHC) e pastaj në gjykatën përkatëse.
30. Autoriteti Rregullator për Shërbimet e Ujit Autoriteti Rregullator për Shërbimet e Ujit (ARRU) është institucion i pavarur rregullator i
themeluar nga Kuvendi i Kosovës. Nuk është e përcaktuar me ligj nëse ARRU ka statusin e
personit juridik. ARRU nuk shpallë akt nënligjore në Gazetën Zyrtare. ARRU është i themeluar
154 Raportet vjetore të ARH-së: http://bit.ly/2bdMcid 155 Instituti GAP, Institucionet dhe Agjencitë e Pavarura: marrëdhënia e punës, sistemi i pagave, organizimi i brendshëm dhe llogaridhënia, f. 29: http://bit.ly/2c1E1bv
107
me ligj të veçantë, Ligjin për rregullimin e shërbimeve të ujit 156 bazuar në nenin 142 të
Kushtetutës së Kosovës i cili përcakton parimet bazë për themelimin e agjencive të pavarura në
Kosovë. ARRU është përgjegjës për rregullimin e veprimtarive të të gjithë ofruesve të
shërbimeve të ujit përmes licencimit, përcaktimin e tarifave të shërbimit, vendosjen e
standardeve të shërbimit, mbikëqyrjen e atyre standardeve, etj. Bazuar në nenin 10 të Ligjit për
rregullimin e shërbimeve të ujit, ARRU i përgjigjet Kuvendit të Kosovës dhe raporton në
Kuvend të paktën një herë në vit Në praktikë, raportimi i ARRU në Kuvend të Kosovës bëhet
përmes Komisionit për Bujqësi, Pylltari, Mjedis e Planifikim Hapësinor. ARRU publikon
raportet vjetore dhe në faqen zyrtare të tij janë publikuar raportet për vitet 2008-2015157.
Bazuar në nenin 5 të Ligjit për rregullimin e shërbimeve të ujit, ARRU ka drejtorin,
zëvendësdrejtorin, kuadrin profesional dhe nëpunësit. Sipas nenit 6, ARRU udhëhiqet nga
Drejtori dhe në mungesë të tij, udhëhiqet nga zëvendësdrejtori. Sipas nenit 7, Drejtori dhe
zëvendësdrejtori zgjidhen me konkurs të hapur dhe procedura për zgjedhjen e tyre fillon gjashtë
muaj para skadimit të mandatit të drejtorit dhe zëvendrejtorit aktual. Konkursi shpallet nga
Komisioni përkatës i Kuvendit i cili pas përfundimit të fazës së parë, interviston kandidatët të
cilët kanë plotësuar kriteret e përcaktuara me ligj. Për të dy pozitat, Komisioni propozon nga dy
kandidatë nga të cilët Kuvendi i Kosovës me shumicë votash i zgjedh dy nga kandidatët e
propozuar, drejtorin dhe zëvendësdrejtorin. Të dy pozitat kanë mandat pesë vjeçar me mundësi të
rizgjedhjes vetëm edhe për një mandat. ARRU është e orgnizuar në katër departamente të cilat
drejtohen nga kryesues dhe brenda tyre ka vetëm zyrtar por jo edhe divizione. Drejtori është
udhëheqësi më i lartë administrativ në ARRU.158
ARRU ka linjë të pavarur buxhetore të miratuar nga Kuvendi i Kosovës. Buxheti, numri i
punëtorëve 2013-2016 dhe kategoritë e punëtorëve janë paraqitur në tabelën në vijim:
Subjekti 2013 2014 2015 2016
Buxheti 328,619 359,000 382,280 358,734
Numri i punëtorëve 19 19 19 19
Numri i nëpunësve civil 17 17 17 17
Numri i të emëruarve politik 2 2 2 2
Numri i stafit professional 14 14 14 14
Numri i stafit administrative 3 3 3 3
Numri i stafit mbështetës 0 0 0 0
Pagat në ARRU janë fikse dhe kjo çështje është përcaktuar me një vendim të Komisionit për
Buxhet dhe Financa në Kuvend të Kosovës në vitin 2009. Pagat fikse vlejnë për të gjithë
nëpunësit përfshirë edhe Drejtorin dhe zëvendës Drejtorin e ARRU. Masat e mundshme
disiplinore ndaj të punësuarve vendosen nga Komisioni Disiplinor brenda ARRU-së, derisa
kontestet dhe ankesat mund të adresohen po ashtu nga Komisioni për Zgjidhjen e Ankesave dhe
Kontesteve brenda ARRU-së. Jashtë institucionit, nëpunësit civil mund të ankohen në Këshillin e
Pavarur Mbikëqyrës për Shërbimin Civil (KPMSHC) e pastaj në gjykatën përkatëse.
156 Ligji 05/L-042 për rregullimin e shërbimeve të ujit: http://bit.ly/1sOBBQr 157 Raportet vjetore të ARRU: http://bit.ly/1XkczGi 158 Organogrami i ARRU-së: http://bit.ly/1sOG8Cs
108
31. Komisioni Rregullativ i Prokurimit Publik Komisioni Rregullativ i Prokurimit Publik (KRPP) është një agjenci e pavarur rregullatore e
themeluar nga Kuvendi i Kosovës me Ligjin për prokurimin publik159 bazuar në nenin 142 të
Kushtetutës së Kosovës mbi agjencitë e pavarura. KRPP ka statusin e autoritetit publik dhe
organizatë buxhetore dhe nuk shpallë akte nënligjore në Gazetën Zyrtare. KRPP është përgjegjës
për zhvillimin, funksionimin dhe mbikëqyrjen e përgjithshme të sistemit të prokurimit publik në
Kosovë. Sipas nenit 87, pika 2.13 të Ligjit për prokurimin publik, KRPP për cdo vit kalendarik
përgatitë dhe dorëzon në Qeveri dhe Kuvend një raport vjetor i cili analizon aktivitetet e
prokurimit publik së bashku me një numër të rekomandimeve për përmirësimin e sistemit të
prokurimit publik në Kosovë. Raportet vjetore të KRPP-së janë publike në faqen zyrtare të
institucionit.160
Sipas nenit 89 të Ligjit për prokurimin publik, KRPP udhëhiqet nga Komisioni i cili përbëhet
prej tre anëtarëve të cilët propozohen nga Qeveria dhe emërohen në Kuvend me një mandat pesë
vjecar të cilët mund të emërohen edhe njëherë. Njëri prej anëtarëve të KRPP është Kryetar i
KRPP-së i cili udhëheq, përfaqëson, organizon punën dhe është zyrtari më i lartë administrativ
në KRPP. Kryetari i bordit autorizon dy anëtarët e tjerë të bordit që të jenë kryesues të
departamenteve në KRPP përderisa këto departamente kanë edhe koordinator. Organizimi i
brendshëm i KRPP-së është i rregulluar në departamente. KRPP ka gjithsej katër departamente:
departamenti për rregulla, departamenti informativ, departamenti i trajnimeve dhe departamenti
për mbikëqyrje dhe monitori161. Departamentet nuk kanë drejtor por kryesohen nga koordinatorët
dhe dy anëtarët e bordit të cilët caktohen me ketë punë nga Kryetari i KRPP-së.
KRPP ka linjë të pavarur buxhetore të miratuar nga Kuvendi i Kosovës. Buxheti, numri i
punëtorëve 2013-2016 dhe kategoritë e punëtorëve janë paraqitur në tabelën në vijim:
Subjekti 2013 2014 2015 2016
Buxheti 327,365 1,426,037 913,363 775,466
Numri i punëtorëve 26 26 26 28
Numri i nëpunësve civil x x x 25
Numri i të emëruarve politik x x x 3
Numri i stafit professional x x x 20
Numri i stafit administrative x x x 3
Numri i stafit mbështetës x x x X
Pas themelimit të KRPP-së në vitin 2005, Bordi i është drejtuar Kuvendit për rregullimin e
pagave në këtë institucion. KRPP është njëra ndër institucionet e pakta ku koeficienti më i lartë
është 9. Bordi i KRPP-së i është drejtuar Komisionit për Buxhet dhe Financa të Kuvendit për
rritje të koeficientit mirëpo një gjë e tillë nuk ka ndodhur. Zyrtarët kanë koeficient 7, ekspertët e
prokurimit dhe zyrtari i lartë kanë koeficient 8, ndërsa koordinatorët e departamenteve kanë
koeficientin më të lartë 9. Edhe paga e anëtarëve të Bordit është e përcaktuar nga Kuvendi i
Kosovës. Masat e mundshme disiplinore ndaj të punësuarve në KRPP vendosen nga Komisioni
159 Ligji Nr. 04/L-042 për prokurimin publik: http://bit.ly/1sH3IAË 160 Raportet vjetore të KRPP: http://bit.ly/2bMËg1Y 161 Instituti GAP, Institucionet dhe Agjencitë e Pavarura: marrëdhënia e punës, sistemi i pagave, organizimi i brendshëm dhe llogaridhënia, f. 67: http://bit.ly/2c1E1bv
109
Disiplinor brenda KRPP-së, derisa kontestet dhe ankesat mund të adresohen po ashtu nga
Komisioni për Zgjidhjen e Ankesave dhe Kontesteve brenda KRPP-së. Jashtë institucionit,
nëpunësit civil mund të ankohen në Këshillin e Pavarur Mbikëqyrës për Shërbimin Civil
(KPMSHC) e pastaj në gjykatën përkatëse.
32. Zyra e Rregullatorit për Energji Zyra e Rregullotarit për Energji (ZRRE) është agjenci e pavarur rregullatore e themeluar nga
Kuvendi i Kosovës me ligj të veçantë, Ligjin për rregullatorin e energjisë162 që mund të ketë për
bazë nenin 119 paragrafi 5 dhe nenin 142 të Kushtetutës së Kosovës. Në ligjin përkatës nuk është
përcaktuar nëse ZRRE ka statusin e personit jurudik dhe nëse shpallë akte nënligjore në Gazetën
Zyrtare. Sipas nenit 10 të ligjit përkatës, kryesuesi i bordit të ZRRE-së i’a dërgon Kuvendit të
Kosovës çdo vit raportin vjetor, jo më vonë se tre muaj pas mbylljes së vitit kalendarik. Po ashtu,
sipas pikës 2 të të njëjtit nen, Kuvendi i Kosovës përmes komisionit përgjegjës funksional sa
herë që e sheh të nevojshme mund të kërkojë që kryesuesi i bordit të raportojë para tij. Në
praktikë, ZRRE raporton në Kuvend të Kosovës përmes Komisionit për Zhvillim Ekonomik,
Infrastrukturë, Tregti dhe Industri. Raportet vjetore të ZRRE publikohen përmes faqes zyrtare të
institucionit.163
Sipas nenit 5 të ligjit përkatës, ZRRE udhëhiqet nga bordi i përbërë prej pesë anëtarësh, njëri prej
të cilëve zgjedhet kryesues. Zgjedhja e anëtarëve të bordit të ZRRE-së bëhet përmes konkursit të
shpallur nga Ministria e Zhvillimit Ekonomik dhe pas përpilimit të listës së ngushtë, Qeveria i
dërgon Kuvendit të Kosovës së paku nga dy kandidatë për një pozitë për votim në Kuvend.
Mandati i anëtarëve të bordit është pesë vjeçar me mundësi të emërimit edhe për një mandat.
Kryesuesi i bordit është udhëheqësi më i lartë administrativ si dhe përfaqëson ZRRE-në para
palëve të treta. Organizimi i ZRRE-së është në tri nivele: bordi, drejtori menaxhues dhe pesë
departamente. Në nivel me departamentet ekziston njësia e administratës së përgjithshme.
Departamentet nuk janë të ndara në divizione por vetëm përbëhen nga pozita individuale brenda
tyre.164
ZRRE ka linjë të pavarur buxhetore të miratuar nga Kuvendi i Kosovës. Sipas nenit 19 të ligjit
për ZRRE-në, taksat e inkasuara nga ZRRE në lidhje me licencimin dhe aktivitetet tjera do të
jenë të hyra të dedikuara të ZRRE-së. Sipas nenit 22, pika 2, ZRRE do të propozojë dhe do të
dërgojë buxhetin vjetor në pajtim me Ligjin për menaxhimin e financave publike dhe
përgjegjësitë. Buxheti dhe numri i punëtorëve 2013-2016 janë paraqitur në tabelën në vijim:
Subjekti 2013 2014 2015 2016
Buxheti 684,456 674,456 682,206 743,516
Numri i punëtorëve 33 33 33 33
Numri i nëpunësve civil 0 0 0 0
Numri i të emëruarve politik 5 5 5 5
Numri i stafit professional x x x x
Numri i stafit administrative x x x x
Numri i stafit mbështetës x x x x
162 Ligji Nr. 05/L-084 për Rregullatorin e Energjisë: http://bit.ly/2bHUpZ9 163 Raportet vjetore të ZRRE-së: http://ëëë.ero-ks.org/ 164 Organogrami i ZRRE-së: http://bit.ly/285fi9G
110
Të punësuarit në ZRRE nuk janë nëpunës civil dhe sipas buxhetit të punësuar në përgjithësi janë
33, prej të cilëve 28 janë nëpunës publik dhe pesë janë të emëruar si anëtar dhe kryesuesi i bordit
të ZRRE nga Kuvendi i Kosovës. Sipas Ligjit për ZRRE, neni 8, paga e kryesuesit dhe anëtarëve
të bordit përcaktohet nga Kuvendi deri në nxjerrjen e Ligjit përkatës për pagat e funksionarëve të
lartë publik derisa pagat dhe shtesat e personelit të ZRRE-së i rregullon Bordi duke pas parasysh
nivelin e pagave në sektorin që e rregullon. Nuk përmendet ndonjë akt nënligjor me të cilin
përcaktohet paga dhe shtesat e personelit të ZRRE-së. Meqenëse të punësuarit në ZRRE nuk janë
nëpunës civil, ZRRE nuk ka themeluar Komisionin disiplinor dhe Komisionin për Ankesa dhe
Zgjidhjen e Kontesteve. Jashtë ZRRE-së, të punësuarit mund të drejtohen në Inspektoratin e
Punës dhe në Gjykatën përkatëse.
Agjencitë (organet qendrore dhe të pavarura) në kuadër të Qeverisë
33. Agjencia Shtetërore e Arkivave Agjencia Shtetërore e Arkivave (ASHA) është organ qeveritar e cila në praktikë funksionon në
kuadër të zyrës së Kryeministrit165. ASHA është e themeluar me Ligjin për arkivat shtetërore166 e
cila organizon, drejton dhe kontrollon veprimtarinë në të gjithë rrjetin arkivor të vendit. Me ligjin
përkatës nuk është përcaktuar nëse ASHA ka statusin e personit juridik. ASHA nuk shpallë akte
nënligjore në Gazetën Zyrtare. Sipas nenit 4 të ligjit përkatës, ASHA udhëhiqet nga kryeshefi
ekzekutiv i cili është përgjegjës për administrimin, funksionimin dhe menaxhimin e agjencisë.
Në ligjin përkatës nuk është definuar raportimi i ASHA-s dhe përgatitja e raportit periodik
mirëpo bazuar në funksionimin e saj në kuadër të zyrës së Kryeminsitrit, kryeshefi ekzekutiv
është përgjegjës tek Kryeministri i Qeverisë së Republikës së Kosovës.
ASHA ka faqe zyrtare mirëpo nuk ka publikuar raportet vjetore për publikun. Kryeshefi
ekzekutiv është udhëheqësi më i lartë administrativ i cili emërohet nga Qeveria sipas rregullave
dhe procedurave për pozitat e nivelit të lartë drejtues në shërbimin civil. Me ligjin aktual nuk
është përcaktuar kohëzgjatja e mandatit të kryeshefit ekzekutiv mirëpo duke marr parasysh
pozitën e barabartë me një sekretar të ministrisë, mandati i pozitës duhet të jetë tre vjecar. Sipas
nenit 4, pika 4 e ligjit përkatës, struktura dhe organizimi i agjencisë rregullohet me akt nënligjor
të cilin e propozon agjencia dhe e miraton Qeveria. Deri më tani nuk është miratuar ndonjë akt
nënligjor i cili tregon strukturën e organizimit dhe hierarkinë e raportimit në ASHA.
ASHA nuk ka linjë të pavarur buxhetore dhe buxheti i ASHA-s është i përfshirë në buxhetin e
zyrës së Kryeministrit. Buxheti, numri i punëtorëve 2013-2016 dhe kategoritë e punëtorëve janë
paraqitur në tabelën në vijim:
Subjekti 2013 2014 2015 2016
Buxheti 577,896 612,861 678,914 723,662
Numri i punëtorëve 90 90 90 99
Numri i nëpunësve civil 88 88 88 97
Numri i të emëruarve politik 0 0 0 0
Numri i stafit profesional 88 88 88 97
165 Me ligj nuk është përcaktuar nëse ASHA funksionon në kuadër të zyrës së Kryeministrit 166 Ligji Nr. 04/L-088 për arkivat shtetërore: http://bit.ly/2cmehBK
111
Numri i stafit administrativ 0 0 0 0
Numri i stafit mbështetës 2 2 2 2
Baza ligjore për përcaktimin e pagave është Ligji për pagat e nëpunësve civil. Masat e
mundshme disiplinore ndaj të punësuarve në ASHA vendosen nga Komisioni Disiplinor brenda
ASHA, derisa kontestet dhe ankesat mund të adresohen po ashtu nga Komisioni për Zgjidhjen e
Ankesave dhe Kontesteve brenda ASHA. Jashtë institucionit, nëpunësit civil mund të ankohen në
Këshillin e Pavarur Mbikëqyrës për Shërbimin Civil (KPMSHC) e pastaj në gjykatën përkatëse.
34. Agjencia e Statistikave e Kosovës Agjencia e Statistikave e Kosovës (ASK) është institucion profesional dhe i pavarur në kuadër të
zyrës së Kryeministrit e themeluar me ligjin për statistikat zyrtare të Republikës së Kosovës167.
Me këtë ligj nuk është përcaktuar nëse ASK ka statusin e personit juridik dhe nëse shpallë akte
nënligjore në Gazetën Zyrtare. Sipas nenit 7, pika 2.8, ASK i paraqet përmes Kryeminsitrit, për
miratim Qeverisë dhe Kuvendit raportin mbi zbatimin e planit, programit dhe shfrytëzimin e
mjeteve buxhetore, dhe pas miratimit raporti bëhet publik. Sipas nenit 8 të ligjit përkatës,
kryeshefi ekzekutiv për punën e vet i përgjigjet Kryeminsitrit. ASK ka faqen zyrtare në të cilën
janë publikuar raportet vjetore të ASK-së.168
Sipas nenit 8 të ligjit përkatës, kryeshefi ekzekutiv është udhëheqës i ASK-së, emërohet sipas
Ligjit për shërbimin civil, sipas rregullave dhe procedurave për emërimin në pozitat e nivelit të
lartë drejtues për një mandat tre vjeçar. Kryeshefi propozon strukturën organizative të ASK-së e
cila miratohet nga Kryeministri. Të punësuarit në ASK dhe rekrutimi i tyre bëhet sipas rregullave
të përcaktuara me Ligjin për shërbimin civil. Sipas rregullores për organizimin e brendshëm dhe
sistematizimin e vendeve të punës, ASK përbëhet nga shtatë departamente të ndarë në divizione
të cilat kryesohen nga shefa të divizioneve. Shefi i divizionit raporton tek drejtori i
departamentit, ky i fundit tek kryeshefi ekzekutiv. Rregullorja për organizimin e brendshëm
miratohet nga MAP dhe më pas nga Kryeminstri në mbledhje të Qeverisë. Kryeshefi ekzekutiv
është udhëheqësi më i lartë administrativ në ASK.
ASK nuk ka linjë të pavarur buxhetore dhe buxheti i saj është i përfshirë në buxhetin e zyrës së
Kryeministrit. Buxheti, numri i punëtorëve 2013-2016 dhe kategoritë e punëtorëve janë paraqitur
në tabelën në vijim:
Subjekti 2013 2014 2015 2016
Buxheti 948,298 1,023,299 1,187,154 1,166,851
Numri i punëtorëve x x x x
Numri i nëpunësve civil 131 134 136 142
Numri i të emëruarve politik 0 0 0 0
Numri i stafit profesional 128 131 133 140
Numri i stafit administrativ 2 2 3 2
Numri i stafit mbështetës 1 1 0 0
ASK nuk ka definuar se cila është baza ligjor për përcaktimin e pagave të të punësuarvë në ASK.
Masat e mundshme disiplinore ndaj të punësuarve në ASK vendosen nga Komisioni Disiplinor
167 Ligji Nr. 04/L-036 për statistikat zyrtare të Republikës së Kosovës: http://bit.ly/2ctCUSV 168 Raportet vjetorë të ASK-së: http://bit.ly/2cOtGNz
112
brenda zyrës së Kryeministrit, derisa kontestet dhe ankesat mund të adresohen po ashtu nga
Komisioni për Zgjidhjen e Ankesave dhe Kontesteve brenda zyrës së Kryeministrit. Jashtë
institucionit, nëpunësit civil mund të ankohen në Këshillin e Pavarur Mbikëqyrës për Shërbimin
Civil (KPMSHC) e pastaj në gjykatën përkatëse.
35. Agjencia e Ushqimit dhe Veterinarisë Agjencia e Ushqimit dhe Veterinarisë (AUV) është agjenci ekzekutive e cila funksionon në
kuadër të zyrës së Kryeministrit. AUV është themeluar me Ligjin për ushqimin169 dhe ka për
detyrë të mbrojë jetën dhe shëndetin e njërëzve duke siguruar nivel të lartë të ushqimit të sigurt,
përfshirë edhe ushqimin e kafshëve, shëndetin e kafshëve, përkujdesjen ndaj kafshëve si dhe
cilësinë dhe sigurinë e ushqimit me prejardhje bimore dhe shtazore. AUV ka statusin e personit
juridik dhe nuk është përcaktuar me ligjin përkatëse nëse AUV shpallë akte nënligjore në
Gazetën Zyrtare. Organet drejtuese, mbikëqyrëse dhe këshilldhënëse të agjencië janë Kryeshefi
Ekzekutiv, Bordi Drejtues170 dhe Këshilli Shkenco171. AUV drejtohet nga Kryeshefi, mbikëqyret
nga bordi dhe këshillohet nga këshilli shkencor. Sipas nenit 41, pika 3 e ligjit përkatës, Kryeshefi
i AUV i përgjigjet Kryeministrit të Kosovës, emërohet nga Qeveria për mandat tre vjecar sipas
rregullave dhe procedurave për pozitat e nivelit të lartë drejtues në shërbimin civil. Sipas të
njëjtin nen, pikat 6 dhe 7, Kryeshefi i dërgon bordit për miratim raportin vjetor të punës dhe
raportin financiar. AUV ka faqen zyrtare mirëpo raportet vjetorë të AUV nuk janë publikuar në
faqen zyrtare të agjencisë. Anëtarët e bordit kanë mandat tre vjecar dhe përbëhet nga shtatë
anëtarë duke përfshirë edhe Kryeshefin e agjencisë. Anëtarët tjerë propozohen nga: Ministria e
Bujqësisë, Ministria e Shëndetësisë, Instituti i Shëndetit Publik, Shoqata për Mbrojtjen e
Konsumatorëve dhe Oda Ekonomike e Kosovës. Fushë veprimtaria dhe numri i anëtarëve të
këshillit shkencor përcaktohet me akt nënligjore të miratuar nga Qeveria e Republikës së
Kosovës.
Kryeshefi i AUV është udhëheqësi më i lartë administrativ dhe në bashkëpunim me bordin
drejtues, drejton punën e agjencisë. AUV ka tri drejtori, inspektoratin, laboratorin e ushqimit dhe
veterinarisë dhe gjashtë zyrave rajonale. Hierakia e raportimit në AUV ka këto nivele: zyrat
rajonale udhqihen nga koordinator të cilët janë përgjegjës tek Kryeshefi i AUV, drejtoritë,
inspektorati dhe laboratori udhëhiqen nga drejtor të cilët po ashtu janë përgjegjës tek Kryeshefi i
AUV172.
AUV nuk ka linjë të pavarur buxhetore dhe buxheti i AUV është i përfshirë në buxhetin e zyrës
së Kryeministrit. Buxheti, numri i punëtorëve 2013-2016 dhe kategoritë e punëtorëve janë
paraqitur në tabelën në vijim:
Subjekti 2013 2014 2015 2016
Buxheti 5,174,335 5,240,079 5,224,313 4,829,116
Numri i punëtorëve 150 158 165 171
Numri i nëpunësve civil 150 158 165 171
Numri i të emëruarve politik 0 0 0 0
169 Ligji Nr. 03/L-016 për ushqimin: http://bit.ly/2c3pN9n 170 Rregullore Nr. 04/2010 për organizimin dhe fushëveprimtarinë e bordit drejtues të AUV: http://bit.ly/2cvBpCL 171 Rregullore 05/2010 për organizimin dhe fushëveprimtarinë e këshillit shkencor të AUV: http://bit.ly/2cB9lLx 172 Rregullore 03/2010 për organizimin e AUV: http://bit.ly/2c7IDuk
113
Numri i stafit profesional 137 145 152 158
Numri i stafit administrativ 13 13 13 13
Numri i stafit mbështetës 0 0 0 0
AUV nuk ka definuar se cila është baza ligjore për përcaktimin e pagës së të punësuarve në këtë
organ. Sipas Ligjit për ushqimin që themelon AUV, kompensimi i anëtarëve të bordit drejtues
dhe këshillit shkencor rregullohet me akt ligjor të veçantë të nxjerrë nga Qeveria e Republikës së
Kosovës. Masat e mundshme disiplinore ndaj të punësuarve në AUV vendosen nga Komisioni
Disiplinor brenda zyrës së Kryeministrit, derisa kontestet dhe ankesat mund të adresohen po
ashtu nga Komisioni për Zgjidhjen e Ankesave dhe Kontesteve brenda zyrës së Kryeministrit.
Jashtë institucionit, nëpunësit civil mund të ankohen në Këshillin e Pavarur Mbikëqyrës për
Shërbimin Civil (KPMSHC) e pastaj në gjykatën përkatëse.
36. Agjencia për Barazi Gjinore Agjencia për Barazi Gjinore (ABGJ) është agjenci ekzekutive e cila funksionon në kuadër të
zyrës së Kryeministrit. ABGJ është e themeluar me Ligjin për barazi gjinore173 dhe promovon,
mbështetë, koordinon dhe bën zbatimin e dispozitave të këtij ligji dhe akteve nënligjore të
nxjerra në pajtim me këtë ligj. Me ligjin përkatës nuk është e përcaktuar nëse ABGJ ka statusin e
personit juridik apo nëse ABGJ shpallë akte nënligjore në Gazetën Zyrtare. Sipas nenit 8, pika
1.12, ABGJ raporton në Qeveri për zbatimin e këtij ligji për vitin e shkuar jo më vonë se fundi i
marsit dhe raporti pas miratimit nga Qeveria bëhet publik. ABGJ ka të publikuar raportet vjetor
në formën e buletineve informative në faqen zyrtare të saj.174
Sipas nenit 9 të ligjit përkatës, ABGJ udhëhiqet nga Kryeshefi Ekzekutiv i cili është përgjegjës
për administrimin, funksionimin dhe menaxhimin e agjencisë. Kryeshefi Ekzekutiv është
udhëheqësi më i lartë administrativ dhe emërohet nga Qeveria sipas rregullave dhe procedurave
për pozitat e nivelit të lartë drejtues në shërbimin civil. Mandati i Kryeshefit Ekzekutiv është tre
vjecar. Organizimi dhe funksionimi i agjencisë rregullohet me akt nënligjor të cilin e propozon
agjencia dhe e miraton Qeveria. Sipas rregullores për organizimin dhe funksionimin e
agjencisë175, ABGJ është e organizuar në katër divizione të cilat udhëhiqen nga shefi i divizionit
dhe janë përgjegjës tek Kryeshefi Ekzekutiv176. Hierarkia e raportimi është e organizuar në tri
nivele: shefi i divizionit tek Kryeshefi Ekzekutiv dhe ky i fundit tek Qeveria apo Kryeministrit
meqë ABGJ funksionon në kuadër të zyrës së Kryeministrit.
ABGJ nuk ka linjë të pavarur buxhetore dhe buxheti i ABGJ-së është i përfshirë në buxhetin e
zyrës së Kryeministrit. Buxheti, numri i punëtorëve 2013-2016 dhe kategoritë e punëtorëve janë
paraqitur në tabelën në vijim:
Subjekti 2013 2014 2015 2016
Buxheti 185,770 612,861 678,914 191,425
Numri i punëtorëve 18 18 17 17
Numri i nëpunësve civil 18 18 17 17
Numri i të emëruarve politik 0 0 0 0
173 Ligji Nr. 05/L-020 për barazi gjinore: http://bit.ly/1RCËnO8 174 Buletinet dhe raporet tjera të ABGJ-së: http://bit.ly/2cbpUkB 175 Rregullore 01/2007 për organizimin dhe funksionimin e ABGJ-së: http://bit.ly/2cvKOZH 176 Organogrami i ABGJ-së: http://bit.ly/2cvvrBZ
114
Numri i stafit profesional 17 17 16 16
Numri i stafit administrativ 1 1 1 1
Numri i stafit mbështetës 0 0 0 0
Baza ligjore për përcaktimin e pagave është Ligji për barazi gjinore dhe Rregullorja për
organizimin e brendshëm në agjenci. Masat e mundshme disiplinore ndaj të punësuarve në ABGJ
vendosen nga Komisioni Disiplinor brenda zyrës së Kryeministrit, derisa kontestet dhe ankesat
mund të adresohen po ashtu nga Komisioni për Zgjidhjen e Ankesave dhe Kontesteve brenda
zyrës së Kryeministrit. Jashtë institucionit, nëpunësit civil mund të ankohen në Këshillin e
Pavarur Mbikëqyrës për Shërbimin Civil (KPMSHC) e pastaj në gjykatën përkatëse.
37. Agjencia e Kosovës për Mbrojtje nga Rrezatimi dhe Siguria
Bërthamore Agjencia e Kosovës për Mbrojtje nga Rrezatimi dhe Siguria Bërthamore është agjenci ekzekutive
e Qeverisë në kuadër të zyrës së Kryeministrit e themeluar me ligj të veçantë, Ligjin për
Agjencinë e Kosovës për Mbrojtje nga Rrezatimi dhe Siguria Bërthamore177. Sipas nenit 3 të
ligjit përkatës, agjencia është organ i pavarur dhe i specializuar për zbatimin e politikave dhe
standardeve kombëtare dhe ndërkombëtare në fushën e mbrojtjes nga rrezatimi dhe siguria
bërthamore. Agjencia ka statusin e personit juridik dhe nuk është përcaktuar në ligj nëse agjencia
shpallë akte nënligjore në Gazetën Zyrtare. Agjencia është e përcaktuar më ligj si organ në
kuadër të zyrës së Kryeminstrit, por e njëjta agjenci figuron edhe në faqen zyrtare të Ministrisë
së Mjedisit dhe Planifikimit Hapësinor (MMPH)178.
Sipas nenit 12 të ligjit përkatës, agjencia, përmes Qeverisë paraqet raport vjetor të punës për vitin
paraprak në Kuvendin e Kosovës, më së voni deri më 31 mars. Agjencia nuk ka faqe zyrtare dhe
raportet vjetore të agjencisë nuk janë publike. Sipas nenit 7 të ligjit në fjalë, agjencia udhëhiqet
nga kryeshefi i agjencisë, detyrat dhe përgjegjësitë e të cilit përcaktohen me akt nënligjor, mirëpo
nuk ka ndonjë akt nënligjor i cili është publik dhe tregon detyrat dhe përgjegjësitë e kryeshefit të
agjencisë. Kryeshefi i agjencisë emërohet sipas ligjit për shërbimin civil për pozitat e larta
drejtuese në shërbimin civil, me mandat tre vjeçar. Sipas nenit 11 të ligjit përkatës, kryeshefi
nxjerr akt nënligjor për organizimin dhe funksionimin e brendshëm të agjencisë, mirëpo nuk ka
ndonjë akt nënligjor të publikuar që tregon organizimin dhe sistematizimin e vendeve të punës në
agjenci. Si pasojë e kësaj, nuk dihet se cilat janë nivelit e raportimi brenda agjencisë. Udhëheqësi
më i lartë adminsitrativ në agjenci është kryeshefi ekzekutiv.
Agjencia nuk ka linjë të pavarur buxhetore dhe buxheti i saj është i përfshirë në buxhetin e zyrës
së Kryeministrit. Buxheti, numri i punëtorëve 2013-2016 dhe kategoritë e punëtorëve janë
paraqitur në tabelën në vijim:
Subjekti 2013 2014 2015 2016
Buxheti 28,800 67,800 70,938 64,102
Numri i punëtorëve 3 6 6 6
Numri i nëpunësve civil 3 6 6 6
177 Ligji Nr. 04/L-067 për Agjencinë e Kosovës për Mbrojtje nga Rrezatimi dhe Siguria Bërthamore: http://bit.ly/2d34BxH 178 Agjencia e njejtë në faqën zyrtare të MMPH: http://bit.ly/2crXRIv
115
Numri i të emëruarve politik 0 0 0 0
Numri i stafit profesional 3 6 6 6
Numri i stafit administrativ 0 0 0 0
Numri i stafit mbështetës 0 0 0 0
Baza ligjore për përcaktimin e pagave në agjenci është Ligji për shërbimin civil dhe rregulloret
tjera. Masat e mundshme disiplinore ndaj të punësuarve në agjenci vendosen nga Komisioni
Disiplinor brenda zyrës së Kryeministrit, derisa kontestet dhe ankesat mund të adresohen po
ashtu nga Komisioni për Zgjidhjen e Ankesave dhe Kontesteve brenda zyrës së Kryeministrit.
Jashtë institucionit, nëpunësit civil mund të ankohen në Këshillin e Pavarur Mbikëqyrës për
Shërbimin Civil (KPMSHC) e pastaj në gjykatën përkatëse.
38. Agjencia për Shoqërinë e Informacionit Agjencia për Shoqërinë e Informacionit (ASHI) është organ qendror i administratës shtetërore e
cila funksionon në kuadër të Ministrisë së Administratës Publike (MAP). ASHI është e
themeluar me Ligjin për organet e shoqërisë së informacionit179, ka rol ekzekutiv dhe është
përgjegjëse për zhvillimin dhe zbatimin e teknologjisë së informacionit dhe të komunikimit për
institucionet e Republikës së Kosovës. Me Ligjin e themelimit nuk është përcaktuar nëse ASHI
ka statusin e personit juridik. ASHI nuk shpallë akte nënligjore në Gazetën Zyrtare. Me Ligjin e
themelimit nuk është definuar raportimi i ASHI në Qeveri por në praktikë, Drejtori i
përgjithshëm i ASHI është përgjegjës para Ministrit të Administratës Publike. Në ligjin përkatës
po ashtu nuk definohet cështja e përgatitjes së raportit vjetor nga ASHI për Minsitrin apo
Qeverinë. Drejtori i përgjithshëm është udhëheqësi më i lartë administrativ, drejton punën e
ASHI dhe emërohet nga Qeveria për një mandat tre vjecar sipas rregullave për pozitat e nivelit të
lartë drejtues në shërbimin civil.
ASHI është e organizuar në drejtorate dhe sektore sipas organizimit të organeve qendrore të
administratës shtetërore përcaktuar me Ligjin për administratën shtetërore. ASHI përbëhet nga
pesë drejtorate dhe sektore brenda tyre. Hierarkia e raportimit është nga udhëheqesi i sektorit tek
udhëheqësi i drejtoratit përkatës dhe ky i fundit tek Drejtori i përgjithshëm i ASHI. Rregullorja
për organizimin e brendshëm dhe sistematizimin e vendeve të punës së ASHI së pari miratohet
nga MAP e pastaj miratohet në Qeveri. Megjithatë, ASHI nuk ka ende një Rregullore të tillë dhe
nuk ka faqe zyrtare ku edhe mund të publikohen raportet periodike të saj.
ASHI nuk ka linjë të pavarur buxhetore dhe buxheti i ASHI-së është i përfshirë në buxhetin e
MAP-it. Buxheti, numri i punëtorëve 2013-2016 dhe kategoritë e punëtorëve janë paraqitur në
tabelën në vijim:
Subjekti 2013 2014 2015 2016
Buxheti 5,453,852 5,536,255 4,619,741 3,923,323
Numri i punëtorëve x x x x
Numri i nëpunësve civil x x x x
Numri i të emëruarve politik x x x x
Numri i stafit profesional x x x x
Numri i stafit administrativ x x x x
179 Ligji Nr. 04/L-145 për organet qeveritare për shoqërinë e informacionit: http://bit.ly/2cQrLKg
116
Numri i stafit mbështetës x x x x
Baza ligjore për përcaktimin e pagave në ASHI është Ligji për pagat e nëpunësve civil. Masat e
mundshme disiplinore ndaj të punësuarve në ASHI vendosen nga Komisioni Disiplinor brenda
MAP-it, derisa kontestet dhe ankesat mund të adresohen po ashtu nga Komisioni për Zgjidhjen e
Ankesave dhe Kontesteve brenda MAP. Jashtë institucionit, nëpunësit civil mund të ankohen në
Këshillin e Pavarur Mbikëqyrës për Shërbimin Civil (KPMSHC) e pastaj në gjykatën përkatëse.
39. Instituti i Kosovës për Administratë Publike Instituti i Kosovës për Administratë Publike (IKAP) është organ qendror i administratës
shtetërore i cili funksionon në kuadër të Ministrisë së Administratës Publike (MAP). IKAP
funksionin në bazë të Ligjit për Institutin e Kosovës për Administë Publike180 mirëpo IKAP është
themeluar në vitin 2003 me anë të Urdhëresës Administrative të UNMIK-ut 2003/25. Me ligjin e
themelimit të IKAP nuk është e përcaktuar nëse IKAP ka statusin e personit juridik dhe nëse
IKAP shpallë akte nënligjore në Gazetën Zyrtare. Sipas nenit 7 të Ligjit përkatës, IKAP drejtohet
nga Drejtori i përgjithshëm i cili emërohet në pajtim me Ligjin për shërbimin civil dhe i
përgjigjet drejtpërdrejt Ministrit të Administratës Publike. Sipas pikës 3 të nenit 7 të ligjit
përkatës, jo më vonë se 31 mars të cdo viti kalendarik, Drejtori i përgjithshëm i dorëzon një
raport vjetor Ministrit të Administratës Publike në të cilin paraqet rezultatet e arritura gjatë vitit
të kaluar. IKAP publikon raportin vjetoër përmes faqes zyrtare mirëpo në faqen zyrtare nuk janë
publikuar ende raportet e viteve 2014 dhe 2015.181
Drejtori i përgjithshëm e udhëheq IKAP-in dhe është udhëheqësi më i lartë administrativ i i cili
emërohet nga Qeveria me mandat tre vjecar pas procedurave të hapura sipas Ligjit për shërbimin
civil. Sipas nenit 6 të ligjit për IKAP, struktura organizative përbëhet nga: Drejtori i
përgjithshëm, drejtoratet dhe sektorët. Organizimi i brendshëm dhe sistematizimi i vendeve të
punës në IKAP bëhet sipas Ligjit për administratën shtetërore, pjesa për organet qendrore të
administratës shtetërore të cilat organizohen në sektore dhe drejtorate. Sektori drejtohet nga
udhëheqësi i cili raporton tek udhëheqësi i drejtoratit dhe ky i fundit tek Drejtori i përgjithshëm.
Rregullorja për organizimin e brendshëm dhe sistematizimin e vendeve të punës miratohet nga
MAP dhe Qeveria.
IKAP nuk ka linjë të pavarur buxhetore dhe buxheti i IKAP është i përfshirë në buxhetin e MAP-
it. Buxheti, numri i punëtorëve 2013-2016 dhe kategoritë e punëtorëve janë paraqitur në tabelën
në vijim:
Subjekti 2013 2014 2015 2016
Buxheti 209,245 171,245 200,918 214,352
Numri i punëtorëve 16 16 16 16
Numri i nëpunësve civil 16 16 16 16
Numri i të emëruarve politik 0 0 0 0
Numri i stafit profesional 12 12 12 12
Numri i stafit administrativ 4 4 4 4
Numri i stafit mbështetës 0 0 2 2
180 Ligji Nr. 04/L-221 për Institutin e Kosovës për Administratë Publike: http://bit.ly/2cNVH9P 181 Raportet vjetore të IKAP: http://bit.ly/2clzËgA
117
Baza ligjore për përcaktimin e pagave në IKAP është Ligji për IKAP-in dhe Ligji për shërbimin
civil. Masat e mundshme disiplinore ndaj të punësuarve në IKAP vendosen nga Komisioni
Disiplinor brenda MAP-it, derisa kontestet dhe ankesat mund të adresohen po ashtu nga
Komisioni për Zgjidhjen e Ankesave dhe Kontesteve brenda MAP. Jashtë institucionit, nëpunësit
civil mund të ankohen në Këshillin e Pavarur Mbikëqyrës për Shërbimin Civil (KPMSHC) e
pastaj në gjykatën përkatëse.
40. Avokatura Shtetërore Avokatura Shtetërore është organ qendror në kuadër të Ministrisë së Drejtësisë e themeluar me
Ligjin për avokaturën shtetërore182. Avokatura shtetërore ka statusin e personit juridik dhe në ligj
nuk është përcaktuar nëse avokatura shtetërore shpallë akte nënligjore në Gazetën Zyrtare. Sipas
nenit 8 të ligjit përkatës, avokatura shtetërore përfaqëson, jep këshilla dhe mbron autoritetet
publike të Republikës së Kosovës në procedurën gjyqësore, të arbitrazhit dhe në procedurën
administrative në pajtim me ligjin. Sipas nenit 9 të ligjit përkatës, Avokati i përgjithshëm
shtetëror i cili udhëheq avokaturën shtetërore për punën e tij i përgjigjet Ministrit të Drejtësisë.
Sipas nenit 4, puna e avokaturës shtetërore është publike por avokatura shtetërore nuk ka faqe
zyrtare dhe nuk ka të publikuar ndonjë raport vjetor. Në ligj nuk përcaktohet hartimi i ndonjë
raporti vjetor për raportim tek Ministri i Drejtësisë apo në Qeveri.
Avokatura shtetërore përbëhet prej avokatit të përgjithshëm shtetëror dhe avokatëve shtetëror.
Sipas ligjit, organizimi i avokaturës shtetërore rregullohet me akt nënligjor por deri më tani nuk
është nxjerrë ndonjë akt nënligjor për organizimin e tillë. Sipas Rregullorës për organizimin e
brendshëm dhe sistematizimin e vendeve të punës në Ministrinë e Drejtësisë, numri i të
punësuarve në avokaturën shtetërore është 11. Sipas nenit 16 të ligjit për avokaturën shtetërore,
avokati i përgjithshëm shtetëror dhe avokatët shtetëror zgjedhen përmes konkursit të hapur sipas
rregullave të përcaktuara në Ligjin për shërbimin civil për pozitat e nivelit të lartë drejtues.
Avokatin e përgjithshëm shtetëror e emëron Qeveria me propozim të Ministrit të Drejtësisë. Ky i
fundit ka mandat tre vjeçar derisa avokatët shtetëror nuk kanë kufizim të mandatit.
Sipas nenit 24 të ligjit për avokaturën shtetërore, personeli civil në avokaturën shtetërore janë
nëpunës civil dhe do të kryejnë punë profesionale dhe teknike-administrative. Meqenëse nuk ka
një Rregullore të ndarë për avokaturën shtetërore, nuk dihet numri i stafit profesional dhe numrit
teknik-administrativ. Rregullorën e tillë e propozon avokati i përgjithshëm shtetëror dhe e
miraton Minstri i Drejtësisë.
Avokatura shtetërore nuk ka linjë të pavarur buxhetore dhe buxheti i saj është i përfshirë në
buxhetin e Ministrisë së Drejtësisë. Buxheti, numri i punëtorëve 2013-2016 dhe kategoritë e
punëtorëve janë paraqitur në tabelën në vijim:
Subjekti 2013 2014 2015 2016
Buxheti x 77,525 85,490 147,175
Numri i punëtorëve x 10 11 11
Numri i nëpunësve civil x 10 11 11
Numri i të emëruarve politik x 0 0 0
Numri i stafit profesional x 9 10 10
182 Ligji Nr. 04/L-157 për avokaturën shtetërore: http://bit.ly/2cQGËAJ
118
Numri i stafit administrativ x 1 1 1
Numri i stafit mbështetës x 0 0 0
Bazë ligjore për përcaktimin e pagave në Avokaturën shtetërore janë: Ligji për avokaturën
shtetorë dhe Ligji për pagat e nëpunëse civil, për pozitat e nivelit të lartë drejtues. Masat e
mundshme disiplinore ndaj të punësuarve në avokaturën shtetërore vendosen nga Komisioni
Disiplinor brenda Ministrisë së Drejtësise derisa kontestet dhe ankesat mund të adresohen po
ashtu nga Komisioni për Zgjidhjen e Ankesave dhe Kontesteve brenda Ministrisë së Drejtësisë.
Jashtë institucionit, nëpunësit civil mund të ankohen në Këshillin e Pavarur Mbikëqyrës për
Shërbimin Civil (KPMSHC) e pastaj në gjykatën përkatëse.
41. Agjencia për Administrimin e Pasurisë së Sekuestruar dhe të
Konfiskuar Agjencia për Administrimin e Pasurisë se Sekuestruar dhe të Konfiskuar është organ qendror në
kuadër të Ministrisë së Drejtësisë e themeluar me Ligjin për administrimin e pasurisë së
sekuestruar dhe të konfiskuar 183 . Agjencia administron me pasurinë e sekuestruar dhe të
konfiskuar të përdorura për, apo të përfituara nga vepra penale, përfshirë pasurinë e terrorizmit,
me përjashtim të pasurisë së konfiskuar për realizimin dhe mbledhjen e detyrimeve tatimore.
Agjencia ka statusin e personit juridik por me ligjin e themelimit nuk është përcaktuar nëse
agjencia shpallë akte nënligjore në Gazetën Zyrtare. Sipas nenit 11 të ligjit përkatës, agjencia
është e detyruar që raportin e punës një herë në vit t’ia dërgojë Ministrit të Drejtësisë. Agjencia
nuk ka faqe të vetën zyrtare dhe nuk ka të publikuara raportet vjetore.
Agjencia udhëhiqet nga drejtori i përgjithshëm i cili emërohet nga Qeveria për një mandat tre
vjecar dhe i zgjedhur sipas procedurës së paraparë me dispozitat për emërimin në pozita të larta
drejtuesë në shërbimin civil të Kosovës. Ligji i cili themelon agjencinë është shpalluar në
Gazetën Zyrtare në prill 2016 dhe ende nuk është nxjerrë ndonjë akt nënligjor i cili përcakton
organzimin e brendshëm dhe sistematizimin e vendeve të punës në agjenci. Megjithatë, sipas
nenit 9, agjencia do të organizohet në drejtorate dhe sektore. Udhëheqësi më i lartë administrativ
është drejtori i përgjithshëm i agjencisë.
Agjencia nuk ka linjë të pavarur buxhetore dhe buxheti i saj është i përfshirë në buxhetin e
Ministrisë së Drejtësisë. Buxheti, numri i punëtorëve 2013-2016 dhe kategoritë e punëtorëve janë
paraqitur në tabelën në vijim:
Subjekti 2013 2014 2015 2016
Buxheti 373,778 409,195 369,407 348,302
Numri i punëtorëve x x x x
Numri i nëpunësve civil x x x x
Numri i të emëruarve politik x x x x
Numri i stafit profesional x x x x
Numri i stafit administrativ x x x x
Numri i stafit mbështetës x x x x
183 Ligji Nr. 05/L-048 për administrimin e pasurisë se sekuestruar dhe të konfiskuar: http://bit.ly/2ckxyTR
119
Baza ligjore për përcaktimin e pagave në agjenci është Ligji për shërbimin civil dhe Ligji për
pagat e nëpunëve civil. Masat e mundshme disiplinore ndaj të punësuarve në agjenci vendosen
nga Komisioni Disiplinor brenda Ministrisë së Drejtësisë derisa kontestet dhe ankesat mund të
adresohen po ashtu nga Komisioni për Zgjidhjen e Ankesave dhe Kontesteve brenda Ministrisë.
Jashtë institucionit, nëpunësit civil mund të ankohen në Këshillin e Pavarur Mbikëqyrës për
Shërbimin Civil (KPMSHC) e pastaj në gjykatën përkatëse.
42. Instituti për Hulumtimin e Krimeve të Luftës Instituti për Hulumtimin e Krimeve të Luftë është institucion publik hulumtues i cili funksionin
në kuadër të Ministrisë së Drejtësisë dhe është themeluar me vendim të Qeverisë në vitin
2011184. Qëllimi i institutit është mbledhja, sistematizimi, përpunimi dhe publikimi i të dhënave
për krime kundër paqes, krime të luftës, krime kundër njerëzimit dhe akteve të gjenocidit të
kryera në Kosovë gjatë vitit 1998 deri në qershor të vitit 1999. Instituti nuk ka faqe zyrtare por
disa informacione për të gjenden në faqen zyrtare të Ministrisë së Drejtësisë.
Sipas vendimit të Qeverisë, Instituti udhëhiqet nga Këshilli i cili përbëhet prej shtatë anëtarëve
dhe emërohen me vendim të Minsitrit të Drejësisë. Ndërsa sipas Rregullorës për organizimin e
brendshëm dhe sistematizimin e vendeve të punës në Ministrinë e Drejtësisë, instituti udhëhiqet
nga drejtori i cili për punën e tij i përgjigjet Ministrit të Drejtësisë. Sipas kësaj rregullorje, numri
i të punësuarve në instituti është tetë.
Instituti nuk ka linjë të pavarur buxhetore dhe buxheti i tij është i përfshirë në buxhetin e
Ministrisë së Drejtësisë. Buxheti, numri i punëtorëve 2013-2016 dhe kategoritë e punëtorëve janë
paraqitur në tabelën në vijim:
Subjekti 2013 2014 2015 2016
Buxheti 240,724 240,724 174,916 117,697
Numri i punëtorëve 8 8 8 7
Numri i nëpunësve civil 0 0 0 0
Numri i të emëruarve politik 8185 8 8 7
Numri i stafit profesional 6 6 6 5
Numri i stafit administrativ 2 2 2 2
Numri i stafit mbështetës X X x x
Baza ligjore për përcaktimin e pagave në Instituti janë: neni 145 (2) i Kushtetutës së Republikës
së Kosovës, në pajtim me nenin 1, paragrafi 1.3 (ç) të Rregullores së UNMIK-ut 2001/19 mbi
Degën e Ekzekutivit të Institucioneve të Përkohshme të Vetëqeverisjes, Rregullores nr.02/2011
për fushat e përgjegjësisë administrative të Zyrës së Kryeministrit dhe Ministrive (22.03.2011) si
dhe Vendimit të Qeverisë së Kosovës Nr. 10/19 të datës 15 Qershor 2011. Masat e mundshme
disiplinore ndaj të punësuarve në institut vendosen nga Komisioni Disiplinor brenda Ministrisë
së Drejtësisë derisa kontestet dhe ankesat mund të adresohen po ashtu nga Komisioni për
Zgjidhjen e Ankesave dhe Kontesteve brenda Ministrisë së Drejtësisë. Jashtë institucionit,
184 Vendimi 10/19 i datës 15.06.2011 për themelimin e Institutit për Hulumtimin e Krimeve të Luftës: http://bit.ly/2d45iKH 185 Sipas institutit për hulumtimin e krimeve të luftës, të punësuarit në këtë institut janë të emëruar nga Ministri por nuk janë të emëruar politik
120
nëpunësit civil mund të ankohen në Këshillin e Pavarur Mbikëqyrës për Shërbimin Civil
(KPMSHC) e pastaj në gjykatën përkatëse.
43. Inspektorati i Minstrisë së Drejtësisë Inspektorati i Ministrisë së Drejtësisë është strukturë e veçantë organizative në kuadër të
Ministrisë së Drejtësisë i themeluar me vendim të Ministrit. Përgjegjësitë e inspektoratit janë
paraparë me Ligjin për ekzekutimin e sanksioneve penale186. Sipas nenit 242 të ligjit përkatës,
ministri themelon inspektoratin për mbikëqyrjen e punës së institucioneve korrektuese. Në ligj
nuk përcaktohet nëse inspektorati ka statusin e personit juridik apo nëse inspektorati shpallë akte
nënligjore në Gazetën Zyrtare. Sipas nenit 243, pika 4.3, inspektori harton raporte të rregullta për
sekretarin e përgjithshëm dhe të paktën një herë në tre muaj për Ministrinë e Drejtësisë lidhur
me të gjeturat e tij. Sipas Rregullorës për organizimin e brendshëm dhe sistematizimin e vendeve
të punës në Ministrinë e Drejtësisë, kryeinspektori raporton tek Ministri i Drejtësisë dhe sekretari
i përgjithshëm.
Inspektorati udhëhiet nga kryeinspektori i cili emërohet dhe shkarkohet sipas rregullave dhe
procedurave për emërimet në pozita të lartë të nivelit drejtues. Nuk ka një rregullore të
brendshme që tregon organizimin e brendshëm të inspektoratit. Sipas Rregullorës për
organizimin e brendshëm dhe sistematizimin e vendeve të punës në Ministrinë e Drejtësisë,
numri i të punësuarve në inspektorat është pesë.
Inspektorati nuk ka linjë të pavarur buxhetore dhe buxheti i tij është i përfshirë në buxhetin e
Ministrisë së Drejtësisë. Buxheti, numri i punëtorëve 2013-2016 dhe kategoritë e punëtorëve janë
paraqitur në tabelën në vijim:
Subjekti 2013 2014 2015 2016
Buxheti 68,641 67,085 62,684 73,230
Numri i punëtorëve 5 6 6 7
Numri i nëpunësve civil 5 6 6 7
Numri i të emëruarve politik 0 0 0 0
Numri i stafit profesional x x x x
Numri i stafit administrativ x x x x
Numri i stafit mbështetës x x x x
Baza ligjore për përcaktimin e pagave në Inspektorat është Ligji për shërbimin civil. Për shkak të
rrezikshmërisë, rëndësisë si dhe kushteve të veçanta të punës, Ministri me vendim përcakton
shumën shtesë në të ardhura personale për inspektorët. Masat e mundshme disiplinore ndaj të
punësuarve në inspektoratin e drejtësisë vendosen nga Komisioni Disiplinor brenda Ministrisë së
Drejtësisë derisa kontestet dhe ankesat mund të adresohen po ashtu nga Komisioni për Zgjidhjen
e Ankesave dhe Kontesteve brenda Ministrisë së Drejtësisë. Jashtë institucionit, nëpunësit civil
mund të ankohen në Këshillin e Pavarur Mbikëqyrës për Shërbimin Civil (KPMSHC) e pastaj në
gjykatën përkatëse.
186 Ligji Nr. 04/L-149 për ekzekutimin e sanksioneve penale: http://bit.ly/2cQnLsr
121
44. Instituti i Mjekësisë Ligjore Instituti i Mjekësisë Ligjore është organ qendror i administratës shtetërore në kuadër të
Ministrisë së Drejtësisë i themeluar me Ligjin për mjekësinë ligjore187. Instituti ka statusin e
personit juridik por në ligj nuk është përcaktuar nëse Instituti shpallë akte nënligjore në Gazetën
Zyrtare. Sipas nenit 15, pika 3, Instituti harton raport vjetor që përshkruan punën e tij, duke
përfshirë mes tjerash numrin e ekzaminimeve të realizuara dhe të dhëna tjera përkatëse, ne
pajtim me Ligjin për mbrojtjen e të dhënave personale, më së largu deri në muajin mars. Instituti
është përgjegjës për kryerjen e një numri të detyrave përfshirë autopsinë mjeko ligjore dhe
ekzaminimin teknik mjeko ligjor. Sipas ligjit për mjekësinë ligjore, instituti është trashëgues
juridik i departamentit të mjekësisë ligjore në kuadër të Ministrisë së Drejtësisë. Si rezultat i
kësaj, të punësuarit në departamentin e mjekësisë ligjore do të transferohën në institutin e
mjekësisë ligjore. Me përjashtim të faqes zyrtare të departamentit të mjekësisë ligjore, instituti
nuk ka faqe zyrtare dhe raportet vjetore nuk janë publike.
Instituti udhëhiqet nga Drejtori i përgjithshëm i cili zgjedhet sipas procedurave dhe rregullave në
shërbimin civil për pozitat e nivelit të lartë drejtues dhe i përgjigjet Ministrit të Drejtësisë.
Drejtori i përgjithshëm emërohet nga Qeveria për një mandat tre vjeçar dhe shërben si
udhëheqësi më i lartë administrativ në institut. Struktura organizative e institutit duhet të
përcaktohet me një akt të veçantë ligjor të cilin e miraton Ministri i Drejtësisë, por duke marr
parasysh kohën e miratimit të Ligjit për mjekësinë ligjore (shpallur në Gazetën Zyrtarë në prill
2016), ende nuk është nxjerrë ndonjë akt nënligjor apo rregullore që përcakton organizimin e
brendshëm dhe sistematizimin e vendeve të punës në institut.
Instituti i Mjekësisë Ligjore nuk ka linjë të pavarur buxhetore dhe buxheti i tij është i përfshirë
në buxhetin e Ministrisë së Drejtësisë. Meqenëse instituti është trashëgues juridik i departamentit
të mjekësisë ligjore, të dhënat për buxhetin dhe numrin e punëtorëve 2013-2016 janë të
departamentit të mjekësisë ligjore sipas ligjeve të buxhetit.
Subjekti 2013 2014 2015 2016
Buxheti x x 805,150 765,952
Numri i punëtorëve x x 63 63
Numri i nëpunësve civil x x x x
Numri i të emëruarve politik x x x x
Numri i stafit profesional x x x x
Numri i stafit administrativ x x x x
Numri i stafit mbështetës x x x x
Baza ligjore për përcaktimin e pagave në Instituti është Ligji për shërbimin civil. Masat e
mundshme disiplinore ndaj të punësuarve në avokaturën shtetërore vendosen nga Komisioni
Disiplinor brenda Ministrisë së Drejtësisë derisa kontestet dhe ankesat mund të adresohen po
ashtu nga Komisioni për Zgjidhjen e Ankesave dhe Kontesteve brenda Ministrisë së Drejtësisë.
Jashtë institucionit, nëpunësit civil mund të ankohen në Këshillin e Pavarur Mbikëqyrës për
Shërbimin Civil (KPMSHC) e pastaj në gjykatën përkatëse.
187 Ligji Nr. 05/L-060 për mjekësinë ligjore: http://bit.ly/2cQKXp1
122
45. Shërbimi Sprovues i Kosovës Shërbimi Sprovues i Kosovës (SHSK) është organ qendror i administratës shtetërore në kuadër të
Ministrisë së Drejtësisë i themeluar me Ligjin për ekzekutimin e sanksioneve penale. SHSK ka
statusin e personit juridik por në ligj nuk është përcaktuar nëse SHSK shpallë akte nënligjore në
Gazetën Zyrtare. Sipas nenit 236, pika 4 e ligjit përkatës, Drejtori i përgjithshëm i SHSK-së i
përgjigjet Ministrit të Drejtësisë. SHSK nuk ka faqe zyrtare dhe raportet vjetore nuk janë
publike. SHSK udhëhiqet nga Drejtori i përgjithshëm i cili emërohet në bazë të rregullave dhe
procedurave për emërimin në pozita të larta të nivelit drejtues në shërbimin civil, me mandat
pesë vjeçar dhe me mundësi rizgjedhje.
SHSK është i organizuar në zyrën e drejtorit të përgjithshëm, drejtoratet dhe sektorët. Organizimi
i SHKK-së është pjesë e Rregullorës për organizimin e brendshëm dhe sistematizimin e vendeve
të punës në Ministri të Drejtësisë. Udhëheqësi i sektorit raporton tek udhëheqësi i drejtoratit
derisa ky i fundit raporton tek drejtori i përgjithshëm i SHSK-së. Udhëheqësi më i lartë
administrativ është drejtori i përgjithshëm. Për dallim nga SHKK ku është bërë dallimi në mes të
personelit civil si nëpunës civil dhe zyrtarëve korrektues, në SHSK nuk është bërë një ndarje e
tillë.
SHSK nuk ka linjë të pavarur buxhetore dhe buxheti i tij është i përfshirë në buxhetin e
Ministrisë së Drejtësisë. Buxheti, numri i punëtorëve 2013-2016 dhe kategoritë e punëtorëve janë
paraqitur në tabelën në vijim:
Subjekti 2013 2014 2015 2016
Buxheti 384,751 539,421 648,181
Numri i punëtorëve 252 279 285 288
Numri i nëpunësve civil 252 166 167 171
Numri i të emëruarve politik 0 0 0 0
Numri i stafit profesional 123 129 128 131
Numri i stafit administrativ 129 37 39 40
Numri i stafit mbështetës 0 113 118 117
Baza ligjore për përcaktimin e pagave në SHSK është Ligji për shërbimin civil, Ligji për pagat e
nëpunësve civil dhe Ligji i punës. Për shkak të rrezikshmërisë së punës, rëndësisë dhe kushteve
të veçanta të punës, për çdo 12 muaj pune, zyrtarit korrektues i llogaritet 16 muaj stazh i
siguruar, kurse në llogaritjen e pagave sigurohet një shtesë e të ardhurave. Kategorizimi i
zyrtarëve korrektues të cilët realizojnë beneficionet e parapara këtu rregullohet me akt nënligjor
të nxjerrë nga Ministri i Drejtësisë. Në ligjin për ekzekutimin e sanksioneve penale, nuk ka
dispozita që tregojnë procedurën disiplinore të personelit sprovues sikurse në rastin e personelit
dhe zyrtarëve të shërbimit korrektues.
46. Shërbimi Korrektues i Kosovës Shërbimi Korrektues i Kosovës (SHKK) është organ qendror i administratës shtetërore,
profesional i pavarur i cili funksionon në kuadër të Ministrisë së Drejtësisë i themeluar me Ligjin
për ekzekutimin e sanksioneve penale. SHKK ka statusin e personit juridik por në ligj nuk është
përcaktuar nëse SHKK shpallë akte nënligjore në Gazetën Zyrtare. Sipas nenit 215, pika 5 e ligjit
përkatës, Drejtori i përgjithshëm i SHKK-së për punën e tij i përgjigjet Ministrit të Drejtësisë.
SHKK ka faqen zyrtare mirëpo nuk ka të publikuara raportet vjetore. SHKK udhëhiqet nga
123
Drejtori i përgjithshëm i cili emërohet në bazë të rregullave dhe procedurave për emërimin në
pozita të larta të nivelit drejtues në shërbimin civil, me mandat pesë vjeçar dhe me mundësi
rizgjedhje.
SHKK është i organizuar në zyrën e drejtorit të përgjithshëm, drejtoratet dhe sektorët.
Organizimi i SHKK-së është pjesë e Rregullorës për organizimin e brendshëm dhe
sistematizimin e vendeve të punës në Ministri të Drejtësisë. Udhëheqësi i sektorit raporton tek
udhëheqësi i drejtoratit derisa ky i fundit raporton tek drejtori i përgjithshëm i SHKK-së.
Udhëheqësi më i lartë administrativ është drejtori i përgjithshëm. Sa i përket personelit të
shërbimit korrektues, sipas nenit 219 të ligjit për ekzekutimin e sanksioneve penale, personelin e
shërbimin korrektues dhe të institucioneve korrektuese e përbëjnë nëpunësit civil në pajtim me
dispozitat për shërbimin civil dhe zyrtarët korrektues të shërbimit korrektues të dhe
institucioneve korrektuese në pajtim me këtë ligj. Marrëdhëni a punës për zyrtarët korrektues
rregullohet me akt nënligjor të cilin e nxjerrë Ministri i Drejtësisë.
SHKK nuk ka linjë të pavarur buxhetore dhe buxheti i tij është i përfshirë në buxhetin e
Ministrisë së Drejtësisë. Buxheti, numri i punëtorëve 2013-2016 dhe kategoritë e punëtorëve janë
paraqitur në tabelën në vijim:
Subjekti 2013 2014 2015 2016
Buxheti 15,232,236 14,581,313 15,597,933 15,413,607
Numri i punëtorëve 1605 1602 1614 1613
Numri i nëpunësve civil x x x x
Numri i të emëruarve politik x x x x
Numri i stafit profesional x x x x
Numri i stafit administrativ x x x x
Numri i stafit mbështetës x x x x
Baza ligjore për përcaktimin e pagave në SHKK është Ligji për ekzekutimin e sanksioneve
penale, Ligji për pagat e nëpunësve civil dhe Ligji i punës. Për shkak të rrezikshmërisë së punës,
rëndësisë dhe kushteve të veçanta të punës, për çdo 12 muaj pune, zyrtarit korrektues i llogaritet
16 muaj stazh i siguruar, kurse në llogaritjen e pagave sigurohet një shtesë e të ardhurave.
Kategorizimi i zyrtarëve korrektues të cilët realizojnë beneficionet e parapara këtu rregullohet
me akt nënligjor të nxjerrë nga Ministri i Drejtësisë. Procedurën disiplinore të të punësuarve
(personelit civil dhe zyrtarëve korrektues) brenda institucionit korrektues e udhëheq komisioni
disiplinor të cilin e emëron drejtori i institucionit korrektues, dhe për përgjegjësinë disiplinore
vendos drejtori i institucionit korrektues me propozimin e komisionit disiplinor. Në rast të
procedurës disiplinore ndaj drejtorit të institucionit korrektues, drejtori i përgjithshëm emëron
komisionin disiplinor dhe vendos për përgjegjësinë disiplinore me propozim të komisionit
disiplinor. Në rast të ankesës, Drejtori i përgjithshëm formon komision për ankesa.
47. Administrata Tatimore e Kosovës188 Administrata Tatimore e Kosovës (ATK) është organ qendror i administratës shtetërore në
kuadër të Ministrisë së Financave e themeluar me Ligjin për administratën tatimore dhe
188 Sipas programit legjislativ të Qeverisë për vitin 2016, Ministria e Financave do të hartojë një projektligj për themelimin e Agjencisë së të Hyrave e cila pritet të fuzionojë/integroj ATK-në dhe Doganat e Kosovës.
124
procedurat189. Me ligj nuk është përcaktuar nëse ATK ka statusin e personit juridik dhe nëse
shpallë akte nënligjore në Gazetën Zyrtare. Sipas nenit 8 të ligjit përkatës, Drejtori i përgjithshëm
i ATK-së do të paraqesë raporte periodike mbi veprimtarinë dhe rezultatet e ATK tek Ministri i
Financave, derisa një raport vjetor do të dorëzojë te Ministri i Financave dhe Qeveria e Kosovës
tre muaj pas përfundimit të vitit kalendarik. ATK ka faqen zyrtare dhe ka publikuar raportet
vjetore të punës190.
ATK udhëhiqet nga Drejtori i përgjithshëm i emëruar nga Kryeministri i Qeverisë së Kosovës
bazuar në rekomandimin e Ministrit të Financave. Një rekomandim i tillë bëhet pas një
procedure të aplikimit të inicuar nga Ministria e Financave sipas rregullave të ligjit dhe
rregullave që lidhen më shërbimin civil në Kosovë. Në ligj nuk ceket koha e zgjatjes së mandatit.
Drejtori i përgjithshëm ndihmohet në punë edhe nga katër zëvendësdrejtor të cilët zgjedhen me
konkurs të hapur bazuar në Ligjin për shërbimin civil dhe emërohen nga Drejtori i përgjithshëm.
Bazuar në strukturën organizative, ATK është e ndarë në katër fusha nën përgjegjësinë e katër
zëvendës drejtorëve të përgjithshëm. Udhëheqësi më i lartë administrativ është Drejtori i
përgjithshëm. ATK është e organizuar edhe në zyra qendore dhe regjionale të cilat udhëhiqen
nga menaxherë të cilët emërohen nga Drejtori i përgjithshëm pas një konkursi të hapur në pajtim
me rregullat dhe procedurat e përcaktuara me Ligjin për shërbimin civil.
ATK nuk ka linjë të pavarur buxhetore dhe buxheti i saj është i përfshirë në buxhetin e Ministrisë
së Financave. Buxheti, numri i punëtorëve 2013-2016 dhe kategoritë e punëtorëve janë paraqitur
në tabelën në vijim:
Subjekti 2013 2014 2015 2016
Buxheti 7,904,298 9,138,417 7,619,697 8,424,403
Numri i punëtorëve 759 785 785 789
Numri i nëpunësve civil 759 785 785 X
Numri i të emëruarve politik 0 0 0 0
Numri i stafit profesional 134 144 139 X
Numri i stafit administrativ 548 575 578 X
Numri i stafit mbështetës 77 66 68 X
Bazë ligjore për përcaktimin e pagave në ATK është Ligji për shërbimin civil. Masat e
mundshme disiplinore ndaj të punësuarve në ATK vendosen nga Komisioni Disiplinor brenda
ATK-së derisa kontestet dhe ankesat mund të adresohen Departamenti për Ankesa dhe
Kontesteve brenda ATK-së. Jashtë institucionit, nëpunësit civil mund të ankohen në Këshillin e
Pavarur Mbikëqyrës për Shërbimin Civil (KPMSHC) e pastaj në gjykatën përkatëse.
48. Agjencia Qendrore e Prokurimit Agjencia Qendrore e Prokurimit (AQP) është organ qendror i administratës shtetërore në kuadër
të Ministrisë së Financave e themeluar me Ligjin për prokurimin publik191. Sipas Rregullorës së
punës së AQP-së, agjencia qendrore e prokurimit është agjenci ekzekutive dhe e pavarur. Në ligj
nuk është përcaktuar nëse AQP ka statusin e personit juridik apo nëse shpallë akte nënligjore në
Gazetën Zyrtare. Në ligj dhe as në Rregullore të punës nuk përcaktohet raportimi i AQP-së në
189 Ligji Nr. 03/L-222 për Administratën Tatimore dhe Procedurat: http://bit.ly/2cJsL1l 190 Raportet vjetore të ATK-së: http://bit.ly/2d2sjëg 191 Ligji Nr. 04/L-042 për prokurimin publik në Republikën e Kosovës, neni 94: http://bit.ly/2cYGHlr
125
Ministri, Qeveri apo Kuvend. AQP ka faqen zyrtare dhe ka të publikuara raportet vjetore për
periudhën 2009-2013192. Edhe në raporte nuk specifikohet se kujt i drejtohen apo dërgohen këto
raporte. Funksioni kryesor i AQP-së është zhvillimi i procedurave të centralizuara të prokurimit
qoftë në nivel qendror apo lokal. Me qëllim të efektivitetit në kosto, ekspertizës profesionale,
Ministri i Financave cakton AQP-në të udhëheq procedura të prokurimit në emër të autoriteteve
kontraktuese në Kosovë.
Sipas Rregullorës për organizimin e brendshëm dhe sistematizimin e vendeve të punës në
Ministrinë e Financave, AQP udhëhiqet nga Drejtori i përgjithshëm dhe përbëhet nga drejtoratet
dhe sektorët. Të punësuarit në AQP përfshirë edhe Drejtorin e përgjithshëm janë nëpunës civil.
Drejtori i përgjithshëm zgjedhet dhe emërohet sipas procedurave dhe rregullave për emërimin në
pozita të larta të nivelit drejtues në shërbimin civil, emërohet me mandat tre vjeçar dhe është i
barabartë me sekretarin e përgjithshëm në ministri. Udhëheqësi më i lartë administrativ është
drejtori i përgjithshëm. Udhëheqësi i sektorit raporton tek udhëheqësi i drejtoratit dhe ky i fundit
tek drejtori i përgjithshëm. AQK ka Rregullorën e punës në faqen e saj zyrtare derisa organizimi
i AQP-së është pjesë e Rregullorë për organizimin e brendshëm dhe sistematizimin e vendeve të
punës në Ministrinë e Financave.
AQP nuk ka linjë të pavarur buxhetore dhe buxheti i saj është i përfshirë në buxhetin e Ministrisë
së Financave. Buxheti, numri i punëtorëve 2013-2016 dhe kategoritë e punëtorëve janë paraqitur
në tabelën në vijim:
Subjekti 2013 2014 2015 2016
Buxheti 161,617 281,617 138,720 133,184
Numri i punëtorëve 15 15 15 15
Numri i nëpunësve civil 15 15 15 15
Numri i të emëruarve politik 0 0 0 0
Numri i stafit profesional x x x x
Numri i stafit administrativ x x x x
Numri i stafit mbështetës x x x x
Bazë ligjore për përcaktimin e pagave në AQP është Ligji për pagat e nëpunësve civil dhe
përcaktimi i pagës me koeficient. Masat e mundshme disiplinore ndaj të punësuarve në AQP
vendosen nga Komisioni Disiplinor brenda Ministrisë së Financave derisa kontestet dhe ankesat
mund të adresohen po ashtu nga Komisioni për Zgjidhjen e Ankesave dhe Kontesteve brenda
Ministrisë së Financave. Jashtë institucionit, nëpunësit civil mund të ankohen në Këshillin e
Pavarur Mbikëqyrës për Shërbimin Civil (KPMSHC) e pastaj në gjykatën përkatëse.
49. Thesari Thesari është i themeluar në kuadër të Ministrisë së Financave fillimisht si departament i thesarit
me anë të Ligjit për menaxhimin e financave publike dhe përgjegjësitë193. Në rregulloren për
organizimin e brendshëm dhe sistematizimin e vendeve të punës së Ministrisë së Financave,
thesari nuk është i listuar si organ qendror në kuadër të Ministrisë së Financave. Megjithatë,
192 Raportet vjetore të AQP-së: http://bit.ly/2cFqaDk 193 Ligji Nr. 03/L-048 për menaxhimin e financave publike dhe përgjegjësitë: http://bit.ly/1IfPjh0
126
thesari ka një rregullore të ndarë 194 nga Ministria për organizimin e brendshëm dhe
sistematizimin e vendeve të punës në Thesar dhe si bazë ligjore për këtë rregullore është cekur
Ligji për administratën shtetërore. Thesari është përgjegjës për menaxhimin e fondit të
konsoliduar të Kosovës si dhe në përmbushjen e të gjitha përgjegjësive që dalin nga ligji për
menaxhimin e financave publike dhe përgjegjësitë. Me këtë ligj nuk është përcaktuar nëse
Thesari ka statusin e personit juridik dhe nëse shpallë akte nënligjore në Gazetën Zyrtare. Sipas
nenit 4, pika 4.3, Thesari përgatitë raporte të hollësishme tre mujore lidhur me veprimarinë e tij
për Ministrin e Financave. Thesari është pjesë e faqës zyrtare të Ministrisë dhe ka të publikuar
raportet të ndryshme nga fusha e punës së tij. Për më shumë, sipas nenit 4, pika 4.9 është i
detyruar që në baza vjetore, t’i dorëzojë Ministrit, Kuvendit, Qeverisë dhe komunave një raport
vjetor mbi të gjitha çështjet që ndërlidhen me veprimtarinë e Thesarit. Thesari vepron në
autonomi substanciale dhe është përgjegjës për organizimin dhe personelin e vet duke përfshirë
punësimin e zyrtarëve të vet financiar.
Thesari udhëhiqet nga drejtori i përgjithshëm i cili emërohet nga Ministri i Financave me mandat
pesë vjeçar cili mund të përsëritet edhe për më shumë mandate pesë vjeçare. Thesari përbëhet
nga këto njësi 1) zyra e drejtorit të përgjithshëm, 2) njësia e auditimit të brendshëm, 3)
menaxhimi i parasë së gatshme dhe borxheve, 4) operimet, 5) kontabiliteti, monitorimi dhe
raportimet financiare dhe 6) administrata e thesarit dhe teknologjia informative. Funksionet e
njësive nga 3 deri në 6 mbulohen nga katër zëvendësdrejtor të përgjithshëm të thesarit.
Udhëheqësit e divizionit raportojnë tek zëvendësdrejtori i përgjithshëm e ky i fundit raporton tek
drejtori i përgjithshëm. Drejtori i përgjithshëm është udhëheqësi më i lartë administrativ dhe
raporton tek Ministri i Financave.
Thesari nuk ka linjë të pavarur buxhetore dhe buxheti i tij është i përfshirë në buxhetin e
Ministrisë së Financave. Buxheti, numri i punëtorëve 2013-2016 dhe kategoritë e punëtorëve
janë paraqitur në tabelën në vijim:
Subjekti 2013 2014 2015 2016
Buxheti 2,321,333 3,117,833 6,925,144 3,750,162
Numri i punëtorëve 65 65 71 79
Numri i nëpunësve civil x x x 76
Numri i të emëruarve politik x x x X
Numri i stafit profesional x x x 37
Numri i stafit administrativ x x x 6
Numri i stafit mbështetës x x x X
Bazë ligjore për përcaktimin e pagave në Thesar është Ligji për shërbimin civil. Masat e
mundshme disiplinore ndaj të punësuarve në Thesar vendosen nga Komisioni Disiplinor brenda
Ministrisë së Financave derisa kontestet dhe ankesat mund të adresohen Komisioni për Zgjidhjen
e Kontesteve dhe Ankesave në Ministri të Financave. Jashtë institucionit, nëpunësit civil mund të
ankohen në Këshillin e Pavarur Mbikëqyrës për Shërbimin Civil (KPMSHC) e pastaj në gjykatën
përkatëse.
194 Rregullore 06/2014 për organizimin e brendshëm dhe sistematizimin e vendeve të punës në Thesarin e Kosovës: http://bit.ly/2dKPSLH
127
50. Dogana e Kosovës Dogana e Kosovës është organ qendror i administratës shtetërore në kuadër të Ministrisë së
Financave dhe e themeluar me Kodin Doganor dhe të Akcizave195.Dogana e Kosovës ka statusin
e personit juridik dhe shpallë akte nënligjore në Gazetën Zyrtare. Sipas nenit 5 të këtij kodi,
drejtori i përgjithshëm propozohet nga Minstri i Financave dhe emërohet nga Kryeministri i
Qeverisë së Kosovës. Për propozimin e kandidatit për drejtor të përgjithshëm nga Ministri i
Financave shpallet konkurs i hapur nga Ministria e Financave dhe selektimi i kandidatëve bëhet
nga një komision përzgjedhës i cili merr për bazë ligjet në fuqi dhe praktikat më të mira për
shërbyesit publik/të uniformuar. Dogana e Kosovës përbëhet prej nëpunësve civil ndaj të cilëve
vlenë Ligji për shërbimin civil dhe oficerëve doganor të cilët nuk janë nëpunës civil dhe janë të
punëusuar sipas kodit doganor dhe të akcizave. Dogana e Kosovës ka faqen zyrtare dhe publikon
raportet vjetore196. Përveq raportimit të Drejtorit të përgjithshëm tek Ministri i Financave, në
kodin doganor nuk është përcaktuar hartimi i ndonjë raporti në baza periodike për Qeverinë,
Kryeminsitrin apo edhe Kuvendin e Kosovës.
Dogana e Kosovës udhëhiqet nga Drejtori i përgjithshëm i cili i raporton Ministrit të Financave.
Sipas nenit 5, pika 2 e kodit doganor dhe të akcizave, Qeveria e Kosovës ka të drejtën e
shkarkimit, suspendimit dhe kthimit në detyrë të Drejtorit të përgjithshëm. Për shkak të natyrës
së punës, organizimi i doganës, nivelet strukturore janë të ndryshme në krahasim më shumë
organe qendore të administratës shtetërore. Nën drejtorin e përgjithshëm janë pesë drejtori dhë në
nivel të njejtë është edhe departamenti për mbikëqyrjen e procedurave dhe akcizave. Në kuadër
të drejtorive ka kryesisht sektor por ka edhe departament dhe një numër të zyreve në mes të
drejtorive dhe drejtorit të përgjithshëm. Drejtorët e drejtori raportojnë tek drejtori i përgjithshëm
dhe emërohen dhe shkarkohen prej tij.
ATK nuk ka linjë të pavarur buxhetore dhe buxheti i saj është i përfshirë në buxhetin e Ministrisë
së Financave. Buxheti, numri i punëtorëve 2013-2016 dhe kategoritë e punëtorëve janë paraqitur
në tabelën në vijim:
Subjekti 2013 2014 2015 2016
Buxheti 8,980,176 9,781,070 8,903,538 8,052,640
Numri i punëtorëve 578 566 574 587
Numri i nëpunësve civil 76 76 76 73
Numri i të emëruarve politik 0 0 0 0
Numri i stafit profesional 49 49 49 48
Numri i stafit administrativ 19 17 17 16
Numri i stafit mbështetës 8 7 7 9
Bazë ligjore për përcaktimin e pagave në Doganën e Kosovës është një numër i dokumenteve:
Kodi doganor për stafin doganor dhe ligji për shërbimin civil, Ligji për pagat e nëpunësve civil,
Vendimi i komisionit nr.144 i datës 08.06.2012, Rregullorja Nr.05/2012, Shkresa Nr. 3170 e
datës 28.06.2016 nga MAP për zbatimin e klasifikimit të vendeve të punës të miratuar nga
Qeveria (Vendimi Nr.04/89 i dates 25.05.2016). Masat e mundshme disiplinore dhe për konteste
e ankesa janë të ndarë në mes të personelit civil si nëpunës civil dhe zyrtarëve doganor të
195 Kodi Nr. 03/L-109 për Kodin doganor dhe të akcizave në Kosovë: http://bit.ly/2cJBUGY 196 Raportet vjetore të Doganës së Kosovës: http://bit.ly/2dmq3kj
128
punësuar si shërbyes publik sipas kodit doganor. Jashtë Doganës së Kosovës, nëpunësit civil
mund të ankohen në Këshillin e Pavarur Mbikëqyrës për Shërbimin Civil (KPMSHC) e pastaj në
gjykatë, derisa zyrtarët doganor në Inspektoratin e punës dhe në gjykatë.
51. Njësia për Inteligjencë Financiare Njësia për Inteligjencë Financiare (NjIF) është institucion qendror i pavarur në kuadër të
Ministrisë së Financave e themeluar me Ligjin për parandalimin e pastrimit të parave dhe
luftimin e financimit të terrorizmit197. NjIF është përgjegjëse për kërkimin, marrjen, analizimin
dhe shpërndarjen tek autoritetet kompetente dhe bëjren publike të informacionit në lidhje me
pastrimin potencial të parave dhe financimin e terrorizmit. NjIF nuk shpallë akte nënligjore në
Gazetën Zyrtare derisa me ligjin përkatës nuk është përcaktuar nëse NjIF ka statusin e personit
juridik. Po ashtu në ligjin përkatës nuk përcaktohet nëse NjIF raporton në Ministri të Financave
apo Qeveri. Sipas nenit 10, drejtori i NjIF i siguron një herë në vit cdo anëtari të bordit një raport
të azhurnuar ku përmblidhen vendimet dhe aktivitetet administrative, ekzekutive dhe rregullatore
të NjIF dhe të gjitha aspektet e shpenzimit financiar, të hyrat dhe shpenzimet e NjIF. NjIF ka
faqen zyrtare dhe publikon raportet vjetore198.
NjIF udhëhiqet nga drejtori i cili zgjedhet dhe shkarkohet nga bordi mbikëqyrës i NjIF. Bordi ka
rol mbikëqyrës dhe siguron pavarësinë e NjIF. Bordi përbëhet nga Ministri i Finanave i cili është
edhe kryetar i bordit, Ministri i Punëve të Brendshme, Kryeprokurori i Kosovës, Drejtori i
përgjithshëm i Policisë, Drejtori i Administratës Tatimore të Kosovës, Drejtori i përgjithshëm i
Doganave të Kosovës dhe Guvernatori i BQK-së. Bordi mblidhet në takime sipas nevojës por jo
më pak se dy herë në vit. Një anëtar tjëtër nga Ministria e Financave shërben si sekretari bordit.
Zgjedhja e Drejtorit të NjIF bëhet përmes konkursit të hapur, proces ky i cili zhvillohet nga
Ministria e Financave. Në bazë të konkursit dhe kritereve të paraqitura në konkurs, Ministria e
Financave në koordinim me sekretarin e bordit bëjnë përzgjedhjen e dy kandidatëve që do të
hyjnë në listën e ngushtë dhe i dorëzohen bordit. Bordi pas votimit me shumicë votash zgjedhë
njërin nga kandidatët për drejtor të NjIF për një mandat tre vjecar. Drejtori është përgjegjes për
të gjitha cështjet e menaxhimit të NjIF. Stafi profesional i NjIF nuk janë nëpunës civil,
megjithatë legjislacioni që rregullon cështjet e shërbimit civil zbatohet ndaj stafit të NjIF.
Sipas nenit 4, pika 4, aktet e brendshme nënligjore për organizimin e brendshëm të NjIF
propozohen nga drejtori dhe miratohen nga bordi i NjIF. NjIF ka një pavarësi të madhe në
shpenzimit e buxhetit dhe për shpenzimin e tij vendos në mënyrë të pavarur në pajtim me Ligjin
për menaxhimin financave publike dhe përgjegjësitë. Meqenëse ligji i cili themelon NjIF është
shpallë në Gazetën Zyrtarë në qershor 2016, ende nuk është nxjerrë ndonjë rregullore e
brendshme për organizimin e NjIF. Si pasojë e kësaj, nuk dihet se cfarë strukture të brendshme
ka NjIF, nivelit e organizimit dhe raportimit, etj.
NjIF nuk ka linjë të pavarur buxhetore dhe buxheti i saj është i përfshirë në buxhetin e Ministrisë
së Financave. Buxheti, numri i punëtorëve 2013-2016 dhe kategoritë e punëtorëve janë paraqitur
në tabelën në vijim:
Subjekti 2013 2014 2015 2016
197 Ligji Nr. 05/L-096 për parandalimin e pastrimit të parave dhe luftimin e financimit të terrorizmi: http://bit.ly/2d3EZDj 198 Raportet vjetore të NjIF: http://bit.ly/2dnnpul
129
Buxheti 334,250 351,250 351,296 316,469
Numri i punëtorëve 17 18 18 18
Numri i nëpunësve civil 17 18 18 3
Numri i të emëruarve politik 0 0 0 0
Numri i stafit profesional x x x 15
Numri i stafit administrativ x x x x
Numri i stafit mbështetës x x x x
Bazë ligjore për përcaktimin e pagave në NjIF janë Ligji për shërbimin civil dhe Ligji për
parandalimin e pastrimit të parave dhe luftimin e financimit të terrorizmit i cili e themelon NjIF-
in. Cështja e masave disiplinore nuk është e adresuar në Ligjin i cili e themelon NjIF. Stafi
profesional nuk janë nëpunës civil dhe përbëjnë numrin më të madhtë të nëpunësve në NjiF (15
nga 18) derisa vetëm tre janë nëpunës civil. Jashtë institucionet, nëpunësit me statusin e
nëpunësit civil kanë të drejtën e ankesës në Këshillin e Pavarur Mbikëqyrës në Shërbimin Civil
(KPMSHC) derisa të punsuarit me statusin e nëounësit publik, jashtë institucionit mund të
drejtohen në Inspektoratin e punës dhe gjykatën përkatëse.
52. Agjencia e Regjistrimit Civil199 Agjencia e Regjistrimit Civil (ARC) është organ qendror në kuadër të MPB-së dhe është
themeluar me Ligjin për Agjencinë e Regjistrimit Civil200. ARC ka statusin e personit juridik por
në ligj nuk është përcaktuar nëse ARC shpallë akte nënligjore në Gazetën Zyrtare. ARC ka për
detyrë dhe është përgjegjëse për të gjitha proceset në lidhje me aplikimin, personalizimin dhe
lëshimin e dokumenteve për shtetasit e Republikës së Kosovës dhe shtetasit e huaj. ARC
udhëhiqet nga drejtori i përgjithshëm i cili është përgjegjës për përgatitjen e raporteve periodike
dhe vjetore mbi punën e agjencisë, të cilat raporte i dorëzohen ministrit. ARC nuk ka faqe zyrtare
dhe raportet e saj nuk janë të publikuara.
ARC udhëhiqet nga drejtori i përgjithshëm i cili zgjedhet dhe emërohet për një mandat tre vjecar
sipas procedurave dhe rregullave për pozitat e nivelit të lartë drejtues sipas ligjit për shërbimin
civil. Sipas nenit 9, personeli i ARC-së kanë statusin e nëpunësit civil. Organizimi i brendshëm
dhe sistematizimi i vendeve të punës në ARC është pjesë e rregullores për organizimin e
brendshëm dhe sistematizimin e vendeve të punës në MPB. ARC është e organizuar në drejtorate
dhe sektore. Udhëheqësi i sektorit raporton tek udhëheqësi i drejtoratit derisa ky i fundit tek
drejtori i përgjithshëm. Drejtori i përgjithshëm është udhëheqësi më i lartë administrativ.
ARC nuk ka linjë të pavarur buxhetore dhe buxheti i saj është i përfshirë në buxhetin e MPB-së.
Buxheti, numri i punëtorëve 2013-2016 dhe kategoritë e punëtorëve janë paraqitur në tabelën në
vijim:
199 Sipas Rregullorës 36/2013 për organizimin e brendshëm dhe sistematizimin e vendeve të punës në MPB, organet e pavarura të MPB janë: Policia e Kosovës, Akademia e Kosovës për Siguri Publike, Agjencia e Kosovës për Forenzikë, Inspektorati Policor i Kosovës, Agjencia e Menaxhimit Emergjent. Sipas kësaj rregullorje, organ qendror i MPB-së është vetëm Agjencia e Regjistrimit Civil 200 Ligji Nr. 04/L-160 për Agjencinë e Regjistrimit Civil: http://bit.ly/2dobQTp
130
Bazë ligjore për përcaktimin e pagave në ARC janë Ligji për pagat e nëpunësve civil dhe
Rregulorja për shtesat në pagë dhe kompensimet tjera të nëpunësve civil201. Masat e mundshme
disiplinore ndaj të punësuarve në ARC vendosen nga Komisioni Disiplinor brenda MPB-së
derisa kontestet dhe ankesat mund të adresohen po ashtu nga Komisioni për Zgjidhjen e
Ankesave dhe Kontesteve brenda MPB-së. Jashtë institucionit, nëpunësit civil mund të ankohen
në Këshillin e Pavarur Mbikëqyrës për Shërbimin Civil (KPMSHC) e pastaj në gjykatën
përkatëse.
53. Akademia e Kosovës për Siguri Publike Akademia e Kosovës për Siguri Publike (AKSP) është agjenci e pavarur ekzekutive në kuadër të
MPB-së sipas Ligjit për Akademinë e Kosovës për Siguri Publike202. Akademia është themeluar
në vitin 2008 me anë të urdhëresës administrative të UNMIK-ut kurse ligji për AKSP është
miratuar në 2011. AKSP është trashëgimtare e Shkollës së Shërbimit Policor të Kosovës krijuar
në shtator 1999. AKSP është institucion përgjegjës për ofrimin e trajnimeve dhe arsimit të lartë,
zbatimin e politikave dhe strategjive të trajnimit, arsimimit të lartë si dhe zhvillimin e
kapaciteteve në fushën e sigurisë publike. AKSP ofron trajnime për institucionet e sigurisë
publike në Kosovë. Me ligjin për AKSP nuk është përcaktuar nëse AKSP ka statusin e personit
juridik dhe nëse shpallë akte nënligjore në Gazetën Zyrtare. Drejtori i përgjithshëm i AKSP i
përgjigjet drejtpërdrejt Ministrit dhe përgatitë raporte periodike dhe vjetore mbi punën e
akademisë, të cilat raporte i dorëzohen Ministrit dhe bordit. AKSP ka faqe zyrtare mirëpo
raportet vjetore të akademisë nuk janë të publikuara në këtë faqe.
AKSP udhëhiqet nga drejtori i përgjithshëm i cili zgjedhet dhe emërohet sipas procedurave dhe
rregullave për pozitat e nivelit të lartë drejtues në shërbimin civil. Përvec drejtorit, AKSP ka
edhe bordin i cili përbëhet nga përfaqësues të ministrive përkatëse apo agjencitë të cilat janë të
autorizuara nga Qeveria e Kosovës për të ofruar siguri publike. AKSP është e organizuar në
departamente dhe divizione brenda tyre dhe Fakultetit të Sigurisë Publike i vendosur në nivel të
njejtë me departamentet. Drejtori i përgjithshëm ka në varësi të drejtpërdrejtë edhe disa
divizione, si i auditimit të brendshëm, prokurimit, marrëdhënie me jashtë dhe divizioni për
sigurinë e cilësinë së arsimit në akademi. Drejtori i përgjithshëm është udhëheqësi më i lartë
administrativ dhe emërohet nga Qeveria për një mandat tre vjecar.
AKSP nuk ka linjë të pavarur buxhetore dhe buxheti i saj është i përfshirë në buxhetin e MPB-së.
Buxheti, numri i punëtorëve 2013-2016 dhe kategoritë e punëtorëve janë paraqitur në tabelën në
vijim:
201 Rregullore 33/2012 për shtesat në pagë dhe kompensimet tjera të nëpunësve civil: http://bit.ly/2cZqf4S 202 Ligji Nr. 04/L-053 për Akademinë e Kosovës për Siguri Publike: http://bit.ly/2dLxscR
Subjekti 2013 2014 2015 2016
Buxheti 10,807,644 11,490,345 11,128,265 9,201,481
Numri i punëtorëve 616 614 599 608
Numri i nëpunësve civil 616 614 599 608
Numri i të emëruarve politik 0 0 0 0
Numri i stafit profesional 191 195 189 424
Numri i stafit administrativ 425 419 410 184
Numri i stafit mbështetës 0 0 0 0
131
Bazë ligjore për përcaktimin e pagave në AKSP janë akt emërimet për nëpunësit civil dhe
kontratat e punës për një pjesë të stafit të cilët nuk janë nëpunës civil. Masat e mundshme
disiplinore ndaj të punësuarve në AKSP vendosen nga Komisioni Disiplinor brenda MPB-së
derisa kontestet dhe ankesat mund të adresohen po ashtu nga Komisioni për Zgjidhjen e
Ankesave dhe Kontesteve brenda MPB-së. Jashtë institucionit, nëpunësit civil mund të ankohen
në Këshillin e Pavarur Mbikëqyrës për Shërbimin Civil (KPMSHC) e pastaj në gjykatën
përkatëse.
54. Policia e Kosovës Policia e Kosovës (PK) është shërbim publik në kuadër të MPB-së e themeluar me Ligjin për
Policinë203. PK ka statusin e personit juridik por në ligj nuk është përcaktuar nëse PK shpallë
akte nënligjore në Gazetën Zyrtare. Policia e Kosovës është trashëguese e Shërbimit Policor të
Kosovës të krijuar në vitin 1999 me fillimin e trajnimeve të para në Shkollën e Shërbimit
Policor. PK funksionon nën autoritetin e Ministrit të MPB-së dhe nën kontrollin dhe mbikëqyrjen
e drejtorit të përgjithshëm të policisë. Ky i fundit i raporton dhe i përgjigjet drejtpërdrejt ministrit
për administrimin dhe menaxhimin e policisë. PK ka faqen zyrtare dhe publikon raportet
vjetore204.
PK udhëhiqet nga drejtori i përgjithshëm i cili emërohet nga Kryeministri. Procedura e zgjedhjes
së drejtorit të përgjithshëm fillon në komisionin i cili themelohet me vendim të Ministrit dhe i
propozon këtij kandidaturat e mundshme për pozitën e drejtorit të përgjithshëm. Ministri i
propozon Qeverisë kandidatin për drejtor të përgjithshëm derisa emërimi bëhet nga Kryeministri.
Zëvendësdrejtorët po ashtu propozohen nga komisioni përkatës i cili i propozon drejtorit të
përgjithshëm kandidatët e mundshëm për zëvendësdrejtor të policisë dhe një prej tyre
rekomandohet nga drejtori i përgjithshëm. Zëvendësdrejtorët emërohen nga Ministri. Drejtori i
përgjithshëm dhe zëvendëdrejtorët emërohen për mandat pesë vjecar me mundësi të vazhdimit
pas cdo pesë vite. PK është e organizuar në nivel qendror dhe lokal; drejtoria e përgjithshme
është niveli përgjegjës për tërë Republikën e Kosovës derisa niveli lokal përfshinë drejtoritë
rajonale të policisë. Organizimi i brendshëm i PK-së propozohet nga drejtori i përgjithshëm dhe
aprovohet nga Ministri. Drejtorët rajonal të policisë dhe komandantët e stacioneve policore
caktohen nga drejtori i përgjithshëm bazuar në procedurat e brendshme në polici. Drejtori i
përgjithshme është e organizuar në departamente dhe divizione brenda tyre.
Marrëdhënia e punës në PK është e definuar me kreun V të ligjit të policisë. PK punëson tri
kategori të personelit policor: 1) zyrtarët policor që bëjnë betimin dhe kanë autoritet të i
203 Ligji Nr. 04/L-076 për Policinë e Kosovës: http://bit.ly/2dkBËVq 204 Raportet vjetore të PK-së: http://bit.ly/2d4fBtD
Subjekti 2013 2014 2015 2016
Buxheti 3,452,762 3,329,762 2,894,008 2,189,384
Numri i punëtorëve 168 163 174 161
Numri i nëpunësve civil 121 120 123 119
Numri i të emëruarve politik 0 0 0 0
Numri i stafit profesional 86 85 90 87
Numri i stafit administrativ 37 35 35 32
Numri i stafit mbështetës 45 43 49 42
132
ushtrojnë dhe kryejnë autorizimet dhe detyrat policore, 2) staf civil që punësohet për të kryer
shërbime mbështetëse dhe administrative, 3) kadet policor. Ligji për shërbimin civil të Kosovës
përjashton nga zyrtarët policor nga kategoria e nëpunësve civil. Marrëdhënia e punës për
personelin policor rregullohet me akt nënligjor.
PK nuk ka linjë të pavarur buxhetore dhe buxheti i saj është i përfshirë në buxhetin e MPB-së.
Buxheti, numri i punëtorëve 2013-2016 dhe kategoritë e punëtorëve janë paraqitur në tabelën në
vijim:
Sipas nenit 47 të ligjit të policisë, kompensimi për zyrtarët policor ka parasysh kushtet e veçanta
nën të cilat ata i kryejnë detyrat e tyre. Paga themelore e zyrtarëve policor ndryshon duke u
bazuar në faktorët përfshirës, por jo duke u kufizuar vetëm në gradën dhe kohëzgjatjen e
shërbimit. Zyrtarët policor kanë lloje të shtesave, kompensimeve dhe beneficioneve si shtesë e
pagës themelore. Të gjithë këto elementë janë të definuar me legjislacion sekondar brenda
policisë së kosovës. Në ligjin për policinë nuk definohet përcaktimi i pagës së stafit civil të cilët
sipas ligjit për shërbimin civil janë nëpunës civil. Sa i përket procedurave disiplinore, neni 43 i
ligjit përkatës definon procedurën disiplinore për personelin policor. Të gjiths shkeljet disiplinore
ku përfshihet punonjësi i policisë, përveq rasteve të parapara me Ligjin për inspektoratin policor,
hetohen dhe vendosen nga policia e Kosovës. Procedura disiplinore, shkeljet dhe masat janë
definuar me akt nënligjor.
55. Inspektorati Policor i Kosovës Inspektorati Policor i Kosovës (IPK) është institucion i pavarur ekzekutiv në kuadër të MPB-së i
themeluar me Ligjin për Inspektoratin Policor të Kosovës205. Në ligj nuk është përcaktuar nëse
IPK ka statusin e personit juridik apo nëse shpallë akte nënligjore në Gazetën Zyrtare. IPK është
përgjegjës për parandalimin, zbulimin, dokumentimin dhe hetimin e veprave penale të kryera nga
punonjësit e Policisë së Kosovës, pa dallim grade dhe pozitë gjatë ushtrimit të detyrës ose jashtë
saj. Kryeshefi i IPK-së raporton dhe i përgjigjet Ministrit dhe i ofron atij raportet e nevojshme
mbi funksionimin dhe aktivitetet e IPK-së. Autoriteti i Ministrit nuk përfshinë menaxhimin
operacional të IPK-së. IPK ka faqen zyrtare dhe ka publikuar raporet vjetore206.
IPK udhëhiqet nga kreshefi ekzekutiv i cili zgjedhet nga një komision i cili krijohet me vendim
të Ministrit. Komisioni në fjalë i propozon Ministrit tre kandidatë dhe Ministri e zgjedhë një nga
tre kandidatët e propozuar nga komisioni. Kryeshefi ekzekutiv zgjedhet për një mandat pesë
vjecar me mundësi vazhdimi pas cdo pesë vite. Ministri me akt nënligjor ka përcaktuar krijimin e
205 Ligji Nr. 03/L-231 për Inspektoratin Policor të Kosovës: http://bit.ly/2ddRkXë 206 Raportet vjetore të IPK-së: http://bit.ly/2djHz6z
Subjekti 2013 2014 2015 2016
Buxheti 74,312,292 80,936,928 89,905,831 85,479,000
Numri i punëtorëve 8427 8661 8690 8951
Numri i nëpunësve civil X x x 1050
Numri i të emëruarve politik X x x X
Numri i stafit profesional X x x 607
Numri i stafit administrativ X x x 443
Numri i stafit mbështetës X x x X
133
marrëdhënies së punës për të gjithë punonjësit në IPK207. Sipas rregullores për organizimin e
brendshëm dhe sistematizimin e vendeve të punës 208 , IPK është i organizuar në zyrën e
kryeshefit ekzekutiv, departamente dhe divizione. Udhëheqësi i divizionit i përgjigjet
udhëheqësit të departamentit dhe ky i fundit drejtorit të përgjithshëm. Personeli i IPK-së është i
ndarë në tri kategori: hetues, inspektorë, personel mbështetës dhe të punësuar me kontratë me
kohë të caktuar.
IPK nuk ka linjë të pavarur buxhetore dhe buxheti i tij është i përfshirë në buxhetin e MPB-së.
Buxheti, numri i punëtorëve 2013-2016 dhe kategoritë e punëtorëve janë paraqitur në tabelën në
vijim:
Bazë ligjore për përcaktimin e pagave në IKP janë Ligji për IPK-në dhe Udhëzimi Administrativ
për pagat, shtesat dhe dobitë tjera të punonjësve në IPK209. Sipas nenit 30 të ligjit përkatës,
shkeljet dhe masat disiplinore, suspendimi me pagesë dhe procedura disiplinore për punonjësit e
IPK-së rregullohet me akt nënligjor nga Ministri. Në bazë të kësaj, Ministri ka nxjerrë një
Udhëzim Administrativ për përcaktimin e shkeljeve, masave disiplinore dhe procedurës së tillë
ndaj punonjësve të IPK-së210.
56. Agjencia e Menaxhimit Emergjent Agjencia e Menaxhimit Emergjent (AME) është organ i pavarur i themeluar në kuadër të
Ministrisë së Punëve të Brendshme (MPB) i themeluar me Ligjin për Agjencinë e Menaxhimit
Emergjent211. AME ka statusin e personit juridik por në ligj nuk është përcaktuar nëse AME
shpallë akte nënligjore në Gazetën Zyrtare. AME ka për detyrë të kryejë detyra menaxheriale dhe
teknike të mbrojtjes nga fatkeqësitë natyrore dhe fatkeqësitë tjera. Sipas nenit 10, pika 1.5,
drejtori i përgjithshëm i agjencisë përgatitë raporte ad hoc, periodike dhe vjetore mbi punën e
agjencisë të cilat raporte i dorëzohen Ministrit të MPB-së. Drejtori i AME i përgjigjet Ministrit të
MBP-së. AME ka faqe zyrtare por raportet vjetore nuk janë të publikuara në këtë faqe.
AME udhëhiqet nga drejtori i përgjithshëm i cili vepron nën autoritetin e ministrit, zgjedhet nga
një komision i themeluar nga ministri. Komisioni i propozon ministrit kandidatët për të u
207 Udhëzim Administrativ 15/2015 për marrëdhënien e punës në IPK: http://bit.ly/2dhXuBI 208 Rregullore 03/2013 për organizimin e brendshëm dhe sistematizimin e vendeve të punës në IPK: http://bit.ly/2cGYvpK 209 Udhëzim Administrativ Nr. 23/2013 për pagat, shtesat dhe dobitë tjera të punonjësve në IPK: http://bit.ly/2dr9rav 210 Rregullore Nr. 16/2015 për përcaktimin e shkeljeve, masave disiplinore dhe procedurës disiplinore në IPK: http://bit.ly/2dgmëTt 211 Ligji Nr. 04/L-230 për Agjencinë e Menaxhimit Emergjent: http://bit.ly/1Y1z6DU
Subjekti 2013 2014 2015 2016
Buxheti 1,112,227 1,140,677 1,249,007 1,092,401
Numri i punëtorëve 71 71 73 75
Numri i nëpunësve civil 15 15 15 16
Numri i të emëruarve politik 0 0 0 0
Numri i stafit profesional 7 17 17 18
Numri i stafit administrativ 4 4 4 4
Numri i stafit mbështetës 0 0 0 0
134
zgjedhur drejtor i AME-së dhe ministri në mbledhje të Qeverië propozon një kandidat për të u
zgjedhur drejtor i përgjithshëm i AME-së. Drejtori i përgjithshëm i AME-së emërohet nga
Kryeministri për një mandat pesë vjecar, me mundësi të vazhdimit pas cdo pesë vitesh nga
autoriteti qe e ka emëruar. Drejtori i përgjithshëm ndihmohet nga dy zëvendësdrejtor. Komisioni
në fjalë i propozon disa kandidatë drejtorit të përgjithshëm për zëvendësdrejtori, dhe pastaj
drejtori i përgjithshëm i rekomandon ministrit kandidatët për të u zgjedhur zëvendësdrejtor.
Zëvendësdrejtorët emërohen nga ministri për një mandat pesë vjecar me të drejtë vazhdimi pas
cdo pesë vitesh nga autoriteti që i ka emëruar. AME është e organizuar në nivel qendror dhe
lokal dhe organizimi i brendshëm dhe sistematizimi i vendeve të punës në AME është i
rregulluar me akt nënligjor212. AME është e organizuar në zyrën e drejtorit të përgjithshëm,
departamente, divizione dhe njësi (njësitë e zjarrëfikësve në komuna janë nën autoritetin e AME-
së). Udhëheqësi i divizionit i përgjigjet udhëheqësit të departamentit dhe ky i fundit i përgjigjet
drejtorit të përgjithshëm. Drejtori i përgjithshëm është udhëheqësi më i lartë administrativ. Sipas
nenit 12, AME punëson dy kategori të personelit: 1) zyrtarë të agjencisë që kryejnë detyra
operative dhe profesionale në fushën e menaxhimit të emergjencave dhe 2) staf civil që kryejnë
shërbime mbështetëse dhe administrative.
AME nuk ka linjë të pavarur buxhetore dhe buxheti i saj është i përfshirë në buxhetin e MPB-së.
Buxheti, numri i punëtorëve 2013-2016 dhe kategoritë e punëtorëve janë paraqitur në tabelën në
vijim:
Sipas nenit 13 të ligjit për AME-në, paga bazë, rritjet në pagë, shtesat dhe dobitë tjera do të
përcaktohet me akt nënligjor nga Ministri dhe do të përfshijnë shtesat, por nuk kufizohen në
pagesa për rrezikshmëri në punë, pagesa për punë jashtë orarit dhe gjatë festave, pagesa për
shujtë ditore dhe pagesa për veshmbathje. Masat e mundshme disiplinore ndaj të punësuarve në
AME vendosen nga Komisioni Disiplinor brenda MPB-së derisa kontestet dhe ankesat mund të
adresohen po ashtu nga Komisioni për Zgjidhjen e Ankesave dhe Kontesteve brenda MPB-së.
Jashtë institucionit, nëpunësit civil mund të ankohen në Këshillin e Pavarur Mbikëqyrës për
Shërbimin Civil (KPMSHC) e pastaj në gjykatën përkatëse.
57. Agjencia e Kosovës për Forenzikë Agjencia e Kosovës për Forenzikë (AKF) është agjenci e pavarur ekzekutive në kuadër të MPB-
së e themeluar me Ligjin 04/L-064 për Agjencinë e Kosovës për Forenzikë213. AKF ka statusin e
person juridik por në ligj nuk është përcaktuar nëse AKF ka statusin e personit juridik. AKF
212 Rregullore Nr. 03/2016 për organizimin e brendshëm dhe sistematizimin e vendeve të punës në Agjencinë e Menaxhimit Emergjent: http://bit.ly/2ddmf3A 213 Ligji Nr. 04/L-064 për Agjencinë e Kosovës për Forenzikë: http://bit.ly/2ddsGUk
Subjekti 2013 2014 2015 2016
Buxheti 3,247,843 4,022,843 4,359,874 3,078,642
Numri i punëtorëve x x x 185
Numri i nëpunësve civil x x x X
Numri i të emëruarve politik 0 0 0 0
Numri i stafit profesional x x x X
Numri i stafit administrativ x x x X
Numri i stafit mbështetës x x x X
135
është përgjegjëse për kryerjen e ekspertimeve të dëshmive sipas kodit të procedurës penale dhe
legjislacionit në fuqi. Sipas nenit 11 të ligjit përkatës, drejtori i përgjithshëm i AKF-së raporton
dhe i përgjigjet Ministrit të MPB-së dhe i ofron atij informatat dhe raportet e nevojshme për
administrimin dhe menaxhimin e AKF-së. AKF nuk ka faqe zyrtare dhe raportet vjetore të saj
nuk janë publike.
AKF udhëhiqet nga drejtori i përgjithshëm i cili propozohet nga një komision i vecantë i
themeluar nga Ministri. Komisioni i propozon Ministrit tre kandidatë të mundshëm dhe Ministri
e emëron një kandidatë për drejtor të përgjithshëm të AKF-së për një mandat pesë vjecar me
mundësi të vazhdimit pas cdo pesë vjetësh. Në ligj nuk përcaktohet nëse drejtori i përgjithshëm
zgjedhet duke respektuar rregullat dhe procedurat e ligjit për shërbimin civil. Personali i AKF-së
ndahet në tri kategori të gradimit dhe funksioneve: 1) personeli i specializuar-shkencor, 2)
personeli mbështetës dhe 3) pozitat ekzekutive. Procedurat dhe kushtet e gradimit për punonjësit
e AKF-së janë rregulluar me rregullore të vecantë, të nxjerrë nga ministri dhe propozuar nga
drejtori i përgjithshëm214. Rregullorja për organizimin e brendshëm dhe sistematizimin e vendeve
të punës në AKF nuk është publike me për këtë shkak nuk dihet organizimi i brendshëm dhe
nivelet e raportimit brenda strukturës organizative të AKF-së. Udhëheqësi më i lartë
administrativ në AKF është drejtori i përgjithshëm.
AKF nuk ka linjë të pavarur buxhetore dhe buxheti i saj është i përfshirë në buxhetin e MPB-së.
Buxheti, numri i punëtorëve 2013-2016 dhe kategoritë e punëtorëve janë paraqitur në tabelën në
vijim:
Sipas nenit 20 të ligjit për AKF-në, punonjësit e AKF-së kanë të drejtë të punësimit të
përhershëm deri në plotësimin e kushteve për pensionim. Paga bazë, rritjet në paga, shtesat dhe
dobitë e tjera përfshirë edhe skemën e pensionmit dhe sigurimin e punonjësit të AKF-së do të
përcaktohen me udhëzim administrativ nga ministri. Kjo do të përfshijë shtesat por nuk do të
kufizohen vetëm në pagesat për rrezikshmëri në punë, pagesa për punë jashtë orarit dhe gjatë
festave, pagesa për shujtë ditore, pagesa për veshmbathje, pagesa për detyrat speciale dhe
shkathtësitë speciale. Sipas nenit 22, masat, shkeljet disiplinore, suspendimi si dhe procedura
disiplinore për punonjësit e AKF-së rregullohen me udhëzim administrativ nga Ministri.
58. Agjencia për Mbrojtjen e Mjedisit e Kosovës Agjencia për Mbrojtjen e Mjedisit e Kosovës (AMMK) është organ qendror në kuadër të
Ministrisë së Mjedisit dhe Planifikimit Hapësinor (MMPH) e cila është themeluar sipas Ligjit për
214 Udhëzim Administrativ 02/2016 për procedurat dhe kushtet e gradimit për punonjësit e AKF-së: http://bit.ly/2dq2YZE
Subjekti 2013 2014 2015 2016
Buxheti 1,078,741 1,128,741 1,228,695 1,619,116
Numri i punëtorëve x 52 52 52
Numri i nëpunësve civil x x x x
Numri i të emëruarve politik 0 0 0 0
Numri i stafit profesional x x x x
Numri i stafit administrativ x x x x
Numri i stafit mbështetës x x x x
136
mbrojtjen e mjedisit.215 AMMK është thëmëluar nga MMPH me qëllim të monitorimit të cilësisë
dhe vetive të mjedisit. Me ligjin përkatës nuk është përcaktuar nëse AMMK ka statusin e
personit juridik apo nëse shpallë akte nënligjore në Gazetën Zyrtare. Sipas nenit 60 të ligjit,
detyrë e AMMK është informimi i Qeverisë dhe Kuvendit të Kosovës për zbatimin e politikave
për mbrojtjen e mjedisit. AMMK ka faqe zyrtare dhe ka të publikuar raporte të ndryshme mbi
gjendjen e mjedisit në Kosovë të ndarë në sektor216. Me ligjin për mbrojtjen e mjedisit, neni 62
themelohet edhe Bordi Këshilldhënës për Mbrojtjen e Mjedisit. Bordi ka shtatë anëtarë dhe
emërohen nga Kuvendi i Kosovës për një mandat pesë vjeçar. Detyrë e bordit është të këshillojë
Qeverinë dhe Kuvendin për çështje të mbrojtjes së mjedisit.
Në ligjin përkatës nuk përcaktohet se kush e udhëheq AMMK-në por në Rregulloren për
organizimin e brendshëm dhe sistematizimin e vendeve të punës në AMMK 217 , Drejtori i
përgjithshëm e udhëheq agjencinë. Sipas kësaj rregullorje, drejtori raporton tek Ministri i MMPH
i cili emërohet nga Qeveria për një mandat tre vjeçar sipas rregullave dhe procedurave për
emërime në pozita të larta drejtuese sipas ligjit për shërbimin civil. AMMK përbëhet nga tri
drejtori dhe tri institute të cilat janë të ndara në sektore. Udhëheqësi i sektorit raporton tek
drejtori i departamentit apo udhëheqësi i institutit. Drejtorët e drejtorive dhe udhëheqësit e
instituteve raportojnë tek drejtori i përgjithshëm derisa ky i fundit raporton tek Ministri.
Udhëheqësi më i lartë administrativ është drejtori i përgjithshëm.
AMMK nuk ka linjë të pavarur buxhetore dhe buxheti i AMMK është i përfshirë në buxhetin e
MMPH. Buxheti, numri i punëtorëve 2013-2016 dhe kategoritë e punëtorëve janë paraqitur në
tabelën në vijim:
Subjekti 2013 2014 2015 2016
Buxheti 568,060 875,758 1,020,690 966,154
Numri i punëtorëve x x x x
Numri i nëpunësve civil x x x x
Numri i të emëruarve politik x x x x
Numri i stafit profesional x x x x
Numri i stafit administrativ x x x x
Numri i stafit mbështetës x x x x
Baza ligjore për përcaktimin e pagave në AMMK është Ligji për shërbimin civil. Masat e
mundshme disiplinore ndaj të punësuarve në AMMK vendosen nga Komisioni Disiplinor brenda
MMPH-it, derisa kontestet dhe ankesat mund të adresohen po ashtu nga Komisioni për Zgjidhjen
e Ankesave dhe Kontesteve brenda MMPH. Jashtë institucionit, nëpunësit civil mund të ankohen
në Këshillin e Pavarur Mbikëqyrës për Shërbimin Civil (KPMSHC) e pastaj në gjykatën
përkatëse.
215 Ligji Nr. 03/L-025 për mbrojtjen e mjedisit: http://bit.ly/2cCeVOL 216 Raportet e AMMK-së: http://bit.ly/2cë6OT3 217 Rregullore 03/2014 për organizimin e brendshëm dhe sistematizimin e vendeve të punës në AMMK: http://bit.ly/2cOLë5G
137
59. Agjencia Kadastrale e Kosovës Agjencia Kadastrale e Kosovës (AKK) është agjenci ekzekutive e Qeverisë në kuadër të
Ministrisë së Mjedisit dhe Planifikimit Hapësior (MMPH), e themeluar me ligjin për kadastër.218
Në këtë ligj nuk është përcaktuar nëse AKK ka statusin e personit juridik dhe nëse AKK shpallë
akte nënligjore në Gazetën Zyrtare. Në nenin 4 të ligji për kadastër me të cilin nën themelohet
AKK nuk përcaktohet hartimi i raporteve vjetore për raportim në Qeveri, vetëm se sipas nenit 4,
pika 4.5, kryeshefi ekzekutiv i agjencisë i përgjigjet e ministri të MMPH-së. AKK-ja është
përgjegjëse për kadastër dhe ka kompetenca për nxjerrjen e udhëzuesve lidhur me të gjitha
veprimtaritë kadastrale. AKK ka faqe zyrtare por raportet vjetore nuk janë të publikuara në këtë
faqe. Sipas nenit 4, pika 4.3, kryeshefi ekzekutiv e udhëheq AKK-në dhe emërohet sipas
rregullave dhe procedurave për emërimin në pozitat e nivelit të lartë drejtues sipas Ligjit për
shërbimin civil. Sipas Rregullores për organizimin e brendshëm dhe sistematizimin e vendeve të
punës në AKK, kryeshef ekzekutiv është drejtori i përgjithshëm.219 AKK përbëhet prej zyrës së
drejtorit të përgjithshëm, 5 drejtorateve me sektore brenda tyre dhe sektorit të prokurimit.
Udhëheqësi i sektorit raporton tek udhëheqësi i drejtoratit dhe ky i fundit tek drejtori i
përgjithshëm. Drejtori i përgjithshëm është udhëheqësi më i lartë administrativ dhe emërohet në
këtë pozitë nga Qeveria për një mandat tre vjecar.
AKK nuk ka linjë të pavarur buxhetore dhe buxheti i AKK është i përfshirë në buxhetin e
MMPH. Buxheti, numri i punëtorëve 2013-2016 dhe kategoritë e punëtorëve janë paraqitur në
tabelën në vijim:
Subjekti 2013 2014 2015 2016
Buxheti 1,034,085 2,478,585 2,256,331 1,459,273
Numri i punëtorëve 49 51 50 57
Numri i nëpunësve civil 49 51 50 57
Numri i të emëruarve politik 0 0 0 0
Numri i stafit profesional 43 45 44 51
Numri i stafit administrativ 6 6 6 6
Numri i stafit mbështetës 14 22 22 23
Bazë ligjore për përcaktimin e pagave në AKK janë akt emërimet për nëpunësit civil sipas Ligjit
për shërbimin civil derisa për personelin mbështetës janë kontratat. Masat e mundshme
disiplinore ndaj të punësuarve në AMMK vendosen nga Komisioni Disiplinor brenda MMPH-së,
derisa kontestet dhe ankesat mund të adresohen po ashtu nga Komisioni për Zgjidhjen e
Ankesave dhe Kontesteve brenda MMPH. Jashtë institucionit, nëpunësit civil mund të ankohen
në Këshillin e Pavarur Mbikëqyrës për Shërbimin Civil (KPMSHC) e pastaj në gjykatën
përkatëse.
60. Agjencia e Kosovës për Produkte dhe Pajisje Medicinale Agjencia e Kosovës për Produkte dhe Pajisje Medicinale (AKPPM) është organ i pavarur
ekzekutiv në kuadër të Ministrisë së Shëndetësisë (MSH) e themeluar me Ligjin për produktet
218 Ligji Nr. 04/L-013 për kadastër: http://bit.ly/2cVbKDS 219 Rregullore Nr. 20/2014 për organizimin e brendshëm dhe sistematizimin e vendeve të punës në AKK: http://bit.ly/2cHhU8A
138
dhe pajisjet medicinale220 AKPPM ka statusin e personit juridik por në ligj nuk është përcaktuar
nëse AKPPM shpallë akte nënligjore në Gazetën Zyrtare. AKPPM është autoriteti kompetent në
Kosovë për produktet dhe pajisjet medicinale për përdorim të njeriut. Në ligjin përkatës nuk
përcaktohet raportimi i AKPPM në MSH. Sipas nenit 3, organizimin, autorizimet dhe
fushëveprimi i organeve të AKPPM përcaktohen me akt nënligjor të miratuar nga Qeveria.
Megjithatë, nuk ekziston një akt i tillë nënligjor që tregon organizimin, zgjedhjen e kryeshefit
ekzekutiv të AKPPM, personelin, rekrutimin dhe pagat në AKPPM.
AKPPM nuk ka linjë të pavarur buxhetore dhe buxheti i saj është i përfshirë në buxhetin e MSH-
së. Buxheti, numri i punëtorëve 2013-2016 dhe kategoritë e punëtorëve janë paraqitur në tabelën
në vijim:
Bazë ligjore për përcaktimin e pagave në AKPPM është Ligji për shërbimin civil. Masat e
mundshme disiplinore ndaj të punësuarve në AKPPM vendosen nga Komisioni Disiplinor
brenda MSH-së derisa kontestet dhe ankesat mund të adresohen po ashtu nga Komisioni për
Zgjidhjen e Ankesave dhe Kontesteve brenda MSH-së. Jashtë institucionit, nëpunësit civil mund
të ankohen në Këshillin e Pavarur Mbikëqyrës për Shërbimin Civil (KPMSHC) e pastaj në
gjykatën përkatëse.
61. Agjencia e Financimit Shëndetësor Agjencia e Financimit Shëndetësor (AFSH) është agjenci ekzekutive në kuadër të MSH-së e
themeluar me Ligjin për shëndetësi221. AFSH ka statusin e personit juridik por në ligj nuk është
përcaktuar nëse shpallë akte nënligjore në Gazetën Zyrtare. AFSH propozon dhe zbaton politika
dhe ligje relevante për sistemin shëndetësor të lidhura me sigurimin e shërbimeve shëndetësore
sipas nenit 56 të Ligjit për shëndetësi. Kryeshefi ekzekutiv i AFSH-së raporton drejtpërdrejt tek
Ministri i Shëndetësisë. Në ligjin për shëndetësi dhe në rregullore për organizimin e brendshëm
dhe sistematizimin e vendeve të punës në AFSH222, nuk përcaktohet përgatitja e ndonjë raporti
periodik të AFSH-së për Ministrin apo Qeverinë. AFSH nuk ka faqe zyrtare dhe nuk publikon
raportet vjetore.
Sipas rregullores për organizimin e brendshëm dhe sistematizimin e vendeve të punës, AFSH
është e organizuar në zyrën e kryeshefit ekzekutiv, departamente dhe divizione. Udhëheqësi i
divizionit raporton tek udhëheqësi i departamentit dhe ky i fundit tek kryeshefi ekzekutiv. Në
ligjin dhe rregulloren përkatëse nuk përcaktohet se si zgjedhet dhe emërohet kryeshefi ekzekutiv
220 Ligji Nr. 04/L-190 për produkte dhe pajisje medicinale: http://bit.ly/2dëBIc2 221 Ligji Nr. 04/L-125 për shëndetësi: http://bit.ly/2dgZefI 222 Rregullore 11/2015 për organizimin e brendshëm dhe sistematizimin e vendeve të punës në AFSH: http://bit.ly/2diëEuT
Subjekti 2013 2014 2015 2016
Buxheti 1,298,967 1,328,574 1,371,636 X
Numri i punëtorëve 47 47 46 47
Numri i nëpunësve civil X x X 28
Numri i të emëruarve politik 0 0 0 0
Numri i stafit profesional X x X 21
Numri i stafit administrativ X x X 7
Numri i stafit mbështetës 0 0 0 0
139
i AFSH-së, cili është statusi dhe kategoritë e nëpunësve në AFSH. Udhëheqësi më i lartë
administrativ në AFSH është kryeshefi ekzekutiv. Sipas rregullores për organizimin e brendshëm
në AFSh, numri i të punësuarve në AFSH është 24.
AFSH nuk ka linjë të pavarur buxhetore dhe buxheti i saj është i përfshirë në buxhetin e MSH-së.
Buxheti 2013-2016 dhe numri i përgjithshëm i punëtorëve në AFSH është paraqitur në tabelën në
vijim:
Bazë ligjore për përcaktimin e pagave në AKPPM është Ligji për shërbimin civil. Masat e
mundshme disiplinore ndaj të punësuarve në AFSH vendosen nga Komisioni Disiplinor brenda
MSH-së derisa kontestet dhe ankesat mund të adresohen po ashtu nga Komisioni për Zgjidhjen e
Ankesave dhe Kontesteve brenda MSH-së. Jashtë institucionit, nëpunësit civil mund të ankohen
në Këshillin e Pavarur Mbikëqyrës për Shërbimin Civil (KPMSHC) e pastaj në gjykatën
përkatëse.
62. Inspektorati Shëndetësor Inspektorati Shëndetësor (ISH) është organ administrativ në kuadër të MSH-së i themeluar me
Ligjin për inspektoratin shëndetësor223. ISH mbikëqyrë zbatimin e Ligjit të shëndetësisë dhe
ofron këshilla teknike dhe profesionale për veprimatarinë shëndetësore me qëllim te zbatimit të
ligjit të shëndetësisë. Me ligjin e themelimit nuk është përcaktuar në ISH ka statusin e personit
juridik dhe nëse shpallë akte nënligjore në Gazetën Zyrtare. Sipas nenit 4, kryeinspektori i
përgjigjet Ministrit të Shëndetësië dhe për punën e tij përpilon raporte mujore dhe vjetore për
Ministrin e Shëndetësisë. ISH nuk ka faqe zyrtare dhe nuk ka të publikuara raportet vjetore.
ISH udhëhiqet nga kryeinspektori i cili së bashku me inspektorët zgjedhet dhe emërohet sipas
rregullave dhe procedurave të Ligjit për shërbimin civil. Udhëheqësi më i lartë administrativ
është kryeinspektori. Rregullorja për organizimin e brendshëm dhe sistematizim e vendeve të
punës në ISH nuk është publike dhe për pasojë nuk dihet organzimi i brendshëm, zgjedhja dhe
emërimi i kryeinspektorit dhe inspektorëve.
ISH nuk ka linjë të pavarur buxhetore dhe buxheti i tij është i përfshirë në buxhetin e MSH-së.
Buxheti, numri dhe kategoritë e punëtorëve 2013-2016 në ISH është paraqitur në tabelën në
vijim:
223 Ligji Nr. 02/L-038 për inspektoratin shëndetësor: http://bit.ly/2dIiZvD
Subjekti 2013 2014 2015 2016
Buxheti 4,739,560 302,999 211,269 22,935,565
Numri i punëtorëve x x x 24
Numri i nëpunësve civil x x x x
Numri i të emëruarve politik 0 0 0 0
Numri i stafit profesional x x x x
Numri i stafit administrativ x x x x
Numri i stafit mbështetës x x x x
140
Bazë ligjore për përcaktimin e pagave në ISH është Ligji për pagat e nëpunësve civil. Masat e
mundshme disiplinore ndaj të punësuarve në ISH vendosen nga Komisioni Disiplinor brenda
MSH-së derisa kontestet dhe ankesat mund të adresohen po ashtu nga Komisioni për Zgjidhjen e
Ankesave dhe Kontesteve brenda MSH-së. Jashtë institucionit, nëpunësit civil mund të ankohen
në Këshillin e Pavarur Mbikëqyrës për Shërbimin Civil (KPMSHC) e pastaj në gjykatën
përkatëse.
63. Inspektorati i Punës Inspektorati i Punës (IP) është autoritet i pavarur ekzekutiv në kuadër të MPMS-së i themeluar
me Ligjin për Inspektoratin e Punës224. Në ligj nuk është përcaktuar nësë IP ka statusin e personit
juridik dhe nëse shpallë akte nënligjore në Gazetën Zyrtare. IP mbikëqyrë zbatimin e ligjit të
punës, kushtet e punës dhe mbrojtjen në punë. Kryeinspektori i punës raporton tek Ministri i
MPMS-së derisa sipas nenit 4, pika 4.5 të ligjit përkatës, kryeinspektori paraqet raport vjetor të
punës në MPMS. IP nuk ka faqe zyrtare dhe raporet vjetore nuk bëhen publike.
IP udhëhiqet nga kryeinspektori i cili emërohet nga Qeveria me propozim të MPMS-së dhe është
udhëheqësi më i lartë administrativ në IP. Nuk përcaktohet kohëzgjatja e mandatit dhe në bazë të
cilave rregulla zgjedhet dhe propozohet kryeinspektori. Në bazë të rregullores për organizimin e
brendshëm dhe sistematizimin e vendeve të punës, IP përbëhet nga zyra e kryeinspektorit të
punës, departamentet dhe divizionet225. Zyra e kryeinspektorit përbëhet nga kryeinspektori, tre
zëvendës kryeinspketor dhe personeli mbështetës. Zëvendës kryeinspektorët raportojnë tek
kryeinspektori. Sipas kësaj rregullorje, detyrat dhe përgjegjësitë e kryeinspektorit dhe zëvendës
kryeinspektorëve përcaktohen sipas legjislacionit në fuqi (nuk përcaktohet cili legjislacion)
derisa detyrat dhe përgjegjësitë e personelit mbështetës në zyrën e kryeinspektorit caktohen me
legjislacionin në fuqi për shërbimin civil. Udhëheqësi i divizionit raporton tek udhëheqësi i
departamentit derisa ky i fundit tek kryeinspektori.
IP nuk ka linjë të pavarur buxhetore dhe buxheti i tij është i përfshirë në buxhetin e MPMS-së.
Buxheti, numri dhe kategoritë e punëtorëve 2013-2016 janë paraqitur në tabelën në vijim:
224 Ligji Nr. 2002/9 për Inspektoratin e Punës: http://bit.ly/2dRbPry 225 Rregullore 15/2015 për organizimin e brendshëm dhe sistematizimin e vendeve të punës në IP: http://bit.ly/2dvOnjb
Subjekti 2013 2014 2015 2016
Buxheti 98,353 130,273 133,492 218,024
Numri i punëtorëve 11 15 10 12
Numri i nëpunësve civil 10 15 9 11
Numri i të emëruarve politik 0 0 0 0
Numri i stafit profesional 10 15 9 11
Numri i stafit administrativ 1 1 1 1
Numri i stafit mbështetës 0 0 0 0
Subjekti 2013 2014 2015 2016
Buxheti 511,572 x 567,952 566,583
Numri i punëtorëve 65 x 65 70
Numri i nëpunësve civil x x x X
141
Bazë ligjore për përcaktimin e pagave në IP është Ligji për shërbimin civil. Masat e mundshme
disiplinore ndaj të punësuarve në IP vendosen nga Komisioni Disiplinor brenda MPMS-së derisa
kontestet dhe ankesat mund të adresohen po ashtu nga Komisioni për Zgjidhjen e Ankesave dhe
Kontesteve brenda MPMS-së. Jashtë institucionit, nëpunësit civil mund të ankohen në Këshillin
e Pavarur Mbikëqyrës për Shërbimin Civil (KPMSHC) e pastaj në gjykatën përkatëse.
64. Agjencia e Punësimit Agjencia e Punësimit (AP) është organ i pavarur në kuadër të Ministrisë së Punës dhe
Mirëqenies Sociale (MPMS) e themeluar me Ligjin për agjencinë e punësimit të Kosovës226. AP
ka statusin e personit juridik por në ligj nuk është përcaktuar nëse AP shpallë akte nënligjore në
Gazetën Zyrtare. Detyrat dhe përgjegjësitë e AP-së janë: zbatimi i politikave të MPMS-së në
fushën e punësimit, aftësimit dhe riaftësimit profesional përshtatur për personat e papunë,
punëkërkuesit, punëdhënësit të punësuarit dhe shtetasit e huaj të cilët kanë për qëllim punësimin
në Kosovë. Sipas nenit 11 të ligjit përkatës, drejtori i përgjithshëm i AP-së cdo gjashtë muaj
paraqet raportin mbi implementimin e aktiviteteve të agjencisë tek Ministri i MPMS-së. Agjencia
nuk ka faqe zyrtare por raportet lidhur me punën dhe punësimin janë të publikuara në faqen
zyrtare të MPMS-së227.
AP udhëhiqet nga drejtori i përgjithshëm i cili ka statusin e nëpunësit civil. Zgjedhja e tij bëhet
në pajtim me dispozitat për emërimin e zyrtarëve të lartë drejtues sipas Ligjit për shërbimin civil.
Drejtori i përgjithshëm ka mandat tre vjecar dhe është udhëheqësi më i lartë administrativ. Sipas
rregullores për organizimin e brendshëm dhe sistematizimin e vendeve të punës, AP ka këtë
strukturë: zyra qendrore e agjencisë, zyrat e punësimit dhe qendrat e aftësimit profesional228.
Zyra qendrore e agjencisë është e organizuar në zyrën e drejtorit të përgjithshëm, departamentet
dhe divizionet. Udhëheqësi i divizionit raporton tek udhëheqësi i departamentit derisa ky i fundit
raporton tek drejtori i përgjithshëm. Përveq strukturës më lartë, ekziston edhe bordi
këshilldhënës i cili është i themeluar për të dhënë këshëilla për AP-së në përgatitjen dhe zbatimin
e politikave të punësimit dhe aftësimit profesional dhe në zhvillimin e përgjithshëm të agjencisë.
Bordi këshilldhënës përbëhet prej nëntë anëtarëve të cilët caktohen nga nëntë institucione të
ndryshme për të qenë anëtarë të bordit. Bordi mblidhet së paku gjashtë herë në vit dhe mandati i
anëtarëve është tre vjecar. Mënyra e funksionimit të bordit është caktuar me rregullore të punës e
cila miratohet nga Ministri i MPMS-së.
AP nuk ka linjë të pavarur buxhetore dhe buxheti i saj është i përfshirë në buxhetin e MPMS-së.
Buxheti, numri dhe kategoritë e punëtorëve 2013-2016 janë paraqitur në tabelën në vijim:
226 Ligji Nr. 04/L-205 për Agjencinë e Punësimit të Republikës së Kosovës: http://bit.ly/2dn7xËG 227 Raportet vjetore të MPMS-së: http://bit.ly/2cVl0pp 228 Rregullore 13/2015 për organizimin e brendshëm dhe sistematizimin e vendeve të punës në AP: http://bit.ly/2dvJd6B
Numri i të emëruarve politik 0 0 0 0
Numri i stafit profesional x x x x
Numri i stafit administrativ x x x x
Numri i stafit mbështetës x x x x
142
Bazë ligjore për përcaktimin e pagave në AP është Ligji për shërbimin civil. Masat e mundshme
disiplinore ndaj të punësuarve në AP vendosen nga Komisioni Disiplinor brenda MPMS-së
derisa kontestet dhe ankesat mund të adresohen po ashtu nga Komisioni për Zgjidhjen e
Ankesave dhe Kontesteve brenda MPMS-së. Jashtë institucionit, nëpunësit civil mund të
ankohen në Këshillin e Pavarur Mbikëqyrës për Shërbimin Civil (KPMSHC) e pastaj në gjykatën
përkatëse.
65. Agjencia për Investime dhe Përkrahje të Ndërmarrjeve në Kosovë Agjencia për Investime dhe Përkrahje të Investimeve në Kosovë (KIESA) është organ qendror në
kuadër të Ministrisë së Tregtisë dhe Industrisë (MTI) e themeluar me Ligjin për investimet e
huaja229. Me ligj nuk është përcaktuar nëse KIESA ka statusin e personit juridik apo nëse shpallë
akte nënligjore në Gazetën Zyrtare. KIESA është përgjegjëse për mbrojtjen dhe promovimin e
investimeve dhe ofron mbështetje në zbatimin e politikave dhe programeve në fushën e
zhvillimit të ndërmarrjeve të vogla dhe të mesme. KIESA po ashtu politika lidhur me themelimin
dhe zhvillimin e zonave ekonomike. Në ligjin përkatës nuk përcaktohet raportimi i drejtorit të
përgjithshëm të KIESA në MTI apo në Qeveri. KIESA ka faqe zyrtare por nuk publikon raportet
vjetore.
KIESA udhëhiqet nga drejtori i përgjithshëm i cili emërohet në pajtim me procedurat dhe
rregullat për pozitat e nivelit të lartë drejtues sipas Ligjit për shërbimin civil. Mandati i drejtorit
të përgjithshëm është tre vjecar. Po ashtu rekrutimi i zytarëve të agjencisë bëhet sipas kushteve
dhe kritereve të përcaktuara me Ligjin për shërbimin civil. KIESA është e organizuar në
drejtorate dhe sektore. Udhëheqësi i sektorit raporton tek udhëheqësi i drejtoratit dhe ky i fundit
tek drejtori i përgjithshëm. Ky i fundit është udhëheqësi më i lartë administrativ. Struktura
organizative e KIESA-s është e rregulluar me rregulloren për organizimin e brendshëm dhe
sistematizimin e vendeve të punës në MTI230.
KIESA nuk ka linjë të pavarur buxhetore dhe buxheti i saj është i përfshirë në buxhetin e MTI-
së. Buxheti, numri dhe kategoritë e punëtorëve 2013-2016 janë të paqarta për shkak se KIESA
është një bashkim i dy agjencive që kanë ekzistuar më herët nën MTI, Agjencisë së Promovimit
dhe Investimeve dhe Agjencisë për Mbështetjen e Ndërmarrjeve të Vogla dhe të Mesme.
229 Ligji Nr. 04/L-220 për investimet e huaja: http://bit.ly/2dzm144 230 Rregullore 29/2012 për organizimin e brendshëm dhe sistematizimin e vendeve të punës në Ministrinë e Tregtisë dhe Industrisë: http://bit.ly/2cVDE0b
Subjekti 2013 2014 2015 2016
Buxheti x x X x
Numri i punëtorëve x x X x
Numri i nëpunësve civil x x X x
Numri i të emëruarve politik x x X x
Numri i stafit profesional x x X x
Numri i stafit administrativ x x X x
Numri i stafit mbështetës x x X x
143
Bazë ligjore për përcaktimin e pagave në KIESA është Ligji për shërbimin civil. Masat e
mundshme disiplinore ndaj të punësuarve në KIESA vendosen nga Komisioni Disiplinor brenda
MTI-së derisa kontestet dhe ankesat mund të adresohen po ashtu nga Komisioni për Zgjidhjen e
Ankesave dhe Kontesteve brenda MTI-së. Jashtë institucionit, nëpunësit civil mund të ankohen
në Këshillin e Pavarur Mbikëqyrës për Shërbimin Civil (KPMSHC) e pastaj në gjykatën
përkatëse.
66. Agjencia e Regjistrimit të Bizneseve në Kosovë Agjencia e Regjistrimit të Bizneseve në Kosovë (ARBK) është organ qendror në kuadër të MTI-
së e themeluar me Ligjin për shoqëritë tregtare231. ARBK bënë regjistrimin e shoqërive tregtare
dhe shoqërive të huaja tregtare në pajtim me dispozitat e ligjit për shoqëritë tregtare. Në ligjin
përkatës nuk është përcaktuar nëse ARBK ka statusin e personit juridik dhe nëse shpallë akte
nënligjore në Gazetën Zyrtare. Po ashtu në ligj nuk përcaktohet përgatitja e ndonjë raporti vjetore
nga agjencia për Ministrin ose Qeverisë. ARBK ka faqe zyrtare por nuk ka publikuar raportet
vjetore.
ARBK udhëhiqet nga drejtori i përgjithshëm i cili është i emëruar sipas procedurave dhe
rregullave të Ligjit për shërbimin civil për pozitat e nivelit të lartë drejtues. Struktura dhe
organizimi i ARBK janë përcaktuar me rregulloren për organizimin e brendshëm dhe
sistematizimin e vendeve të punës në MTI. ARBK është e organizuar në zyrën e drejtorit të
përgjithshëm, drejtorate dhe sektore. Udhëheqësi i sektorit raporton tek udhëheqësi i drejtorarit
derisa ky i fundit tek drejtori i përgjithshëm. Ky i fundit është udhëheqësi më i lartë
administrativ. Sipas rregullores cekur më lartë, numri i të punësuarve në ARBK është 16.
ARBK nuk ka linjë të pavarur buxhetore dhe buxheti i saj është i përfshirë në buxhetin e MTI-së.
Buxheti, numri dhe kategoritë e punëtorëve 2013-2016 janë paraqitur në tabelën në vijim:
231 Ligji Nr. 02/L-123 për shoqëritë tregtare: http://bit.ly/2djSZb0
Subjekti 2013 2014 2015 2016
Buxheti 1,698,042 2,782,632 2,496,048 x
Numri i punëtorëve x x x x
Numri i nëpunësve civil x x x x
Numri i të emëruarve politik x x x x
Numri i stafit profesional x x x x
Numri i stafit administrativ x x x x
Numri i stafit mbështetës x x x x
Subjekti 2013 2014 2015 2016
Buxheti 209,658 156,188 144,801 194,008
Numri i punëtorëve x x x 22
Numri i nëpunësve civil x x x x
Numri i të emëruarve politik x x x x
Numri i stafit profesional x x x x
Numri i stafit administrativ x x x x
Numri i stafit mbështetës x x x x
144
Bazë ligjore për përcaktimin e pagave në ARBK është Ligji për shërbimin civil. Masat e
mundshme disiplinore ndaj të punësuarve në ARBK vendosen nga Komisioni Disiplinor brenda
MTI-së derisa kontestet dhe ankesat mund të adresohen po ashtu nga Komisioni për Zgjidhjen e
Ankesave dhe Kontesteve brenda MTI-së. Jashtë institucionit, nëpunësit civil mund të ankohen
në Këshillin e Pavarur Mbikëqyrës për Shërbimin Civil (KPMSHC) e pastaj në gjykatën
përkatëse.
67. Agjencia Kosovare e Standardizimit Agjencia Kosovare për Standardizim (AKS) është organ qendror në kuadër të MTI-së e
themeluar me Ligjin për standardizimin232. Me ligj nuk është përcaktuar nëse AKS ka statusin e
personit juridik apo nëse shpallë akte nënligjore në Gazetën Zyrtare. AKS miraton dhe
haromozion standarde dhe si rezultat stimulon një zhvillim të qëndrueshëm ekonomik duke
krijuar bazë për konkurueshmëri në rajon dhe më gjerë. Në ligjin përkatës nuk përcaktohet
përgatitja e raporteve vjetore dhe raportimi në Ministri apo Qeveri. AKS ka faqe zyrtare por nuk
ka te publikuar raportet vjetore.
AKS udhëhiqet nga drejtori i përgjithshëm i cili emërohet sipas procedurave dhe rregullave të
Ligjit për shërbimin civil për pozitat e nivelit të lartë drejtues. Struktura dhe organizimi i AKS-së
është i definuar me rregulloren për organizimin e brendshëm dhe sistematizimin e vendeve të
punës në MTI. Sipas kësaj, AKS është e organizuar në zyrën e drejtorit të përgjithshëm,
drejtoratet dhe sektoret. Numri i të punësuarve në AKS është shtatë derisa udhëheqësi më i lartë
administrativ është drejtori i përgjithshëm. Udhëheqësi i sektorit raporton tek udhëheqësi i
drejtoratit dhe ky i fundit tek drejtori i përgjithshëm.
AKS nuk ka linjë të pavarur buxhetore dhe buxheti i saj është i përfshirë në buxhetin e MTI-së.
Buxheti, numri dhe kategoritë e punëtorëve 2013-2016 janë paraqitur në tabelën në vijim:
Bazë ligjore për përcaktimin e pagave në ARBK është një rregullore e brendshme e MTI-së dhe
akt emërimet. Masat e mundshme disiplinore ndaj të punësuarve në AKS vendosen nga
Komisioni Disiplinor brenda MTI-së derisa kontestet dhe ankesat mund të adresohen po ashtu
nga Komisioni për Zgjidhjen e Ankesave dhe Kontesteve brenda MTI-së. Jashtë institucionit,
nëpunësit civil mund të ankohen në Këshillin e Pavarur Mbikëqyrës për Shërbimin Civil
(KPMSHC) e pastaj në gjykatën përkatëse.
232 Ligji Nr.03/L-144 për standardizimin: http://bit.ly/2diRSv4
Subjekti 2013 2014 2015 2016
Buxheti 76,557 85,555 94,718
Numri i punëtorëve 7 7 7 7
Numri i nëpunësve civil 7 7 7 7
Numri i të emëruarve politik 0 0 0 0
Numri i stafit profesional 1 1 1 1
Numri i stafit administrativ 1 1 1 1
Numri i stafit mbështetës 0 0 0 0
145
68. Drejtoria e Akreditimit e Kosovës Drejtoria e Akreditimit e Kosovës (DAK) është organ qendror në kuadër të MTI-së e themeluar
me Ligjin për akreditim233. Sipas nenit 4 të ligjit përkatës, drejtoria e akreditimit është i vetmi
subjekt kombëtar i pavarur akreditues në Kosovë. DAK është përgjegjës për orfrimin e
ekspertizës për institucionet shtetërore në cështjet që lidhen me akreditimin dhe vlerësime të tjera
të kompetencës teknike, për kryerjen e procedurave të vlerësimit të konformitetit me standardet
dhe rregullat teknike. Me ligjin përkatës nuk është përcaktuar nëse DAK ka statusin e personit
juridik apo nëse shpallë akte nënligjore në Gazetën Zyrtare. Sipas nenit 3, pika 4 të ligjit për
plotësim ndryshimin e ligjit për akreditimin234, drejtoria e akreditimit përgatitë raport vjetor dhë
bënë publike shpenzimet e buxhetit dhe auditimin. DAK ka faqen zyrtare dhe ka të publikuara
raportet vjetore235.
DAK udhëhiqet nga drejtori i përgjithshëm i cili është nëpunës civil, por në ligj nuk përcakohet
mënyra e zgjedhjes, emërimit dhe mandati i drejtorit të përgjithshëm. DAK përbëhet nga zyra e
drejtorit të përgjithshëm, një drejtorati dhe dy sektorë brenda drejtoratit. Numri i të punësuarve
në DAK është shtatë. Udhëheqësi i sektorit raporton tek udhëheqësi i drejtoratit dhe ky i fundit
tek drejtori i përgjithshëm. Ky i fundit është udhëheqësi më i lartë administrativ. Rregullimi i
brendshëm i DAK është pjesë e rregullores për organizimin dhe sistematizimin e vendeve të
punës në MTI.
DAK nuk ka linjë të pavarur buxhetore dhe buxheti i saj është i përfshirë në buxhetin e MTI-së.
Buxheti, numri dhe kategoritë e punëtorëve 2013-2016 janë paraqitur në tabelën në vijim:
Bazë ligjore për përcaktimin e pagave në API është Ligji për pagat e nëpunësve civil. Masat e
mundshme disiplinore ndaj të punësuarve në DAK vendosen nga Komisioni Disiplinor brenda
MTI-së derisa kontestet dhe ankesat mund të adresohen po ashtu nga Komisioni për Zgjidhjen e
Ankesave dhe Kontesteve brenda MTI-së. Jashtë institucionit, nëpunësit civil mund të ankohen
në Këshillin e Pavarur Mbikëqyrës për Shërbimin Civil (KPMSHC) e pastaj në gjykatën
përkatëse.
69. Agjencia e Metrologjisë e Kosovës Agjencia e Metrologjisë e Kosovës (AMK) e definuar sipas rregullores për organizimin e
brendshëm dhe sistematizimin e vendeve të punës në MTI, është organ qendror në kuadër të
233 Ligji Nr. 03/L-069 për akreditim: http://bit.ly/2cMKeD0 234 Ligji Nr. 04/L-007 për plotësimin dhe ndryshimin e ligjit për akreditim: http://bit.ly/2cMKeD0 235 Raportet vjetore të DAK: http://bit.ly/2dlHvDA
Subjekti 2013 2014 2015 2016
Buxheti 49,018 62,438 73,923 78,140
Numri i punëtorëve 7 7 7 7
Numri i nëpunësve civil 7 7 7 7
Numri i të emëruarve politik 0 0 0 0
Numri i stafit profesional 6 6 6 6
Numri i stafit administrativ 1 1 1 1
Numri i stafit mbështetës 0 0 0 0
146
MTI-së. Megjithatë, në ligjin për metrologjinë236, AMK është e themeluar si departament e pastaj
me plotësim ndryshimin e këtij ligji237, departamenti është quajtur drejtorat. AMK figuron edhe
në faqen zyrtare të MTI-së si një prej agjencive në kuadër të MTI-së. Në ligj nuk është
përcaktuar nëse AMK ka statusin e personit juridik apo nëse shpallë akte nënligjore në Gazetën
Zyrtare. AMK është përgjegjëse për vendosjen, zhvillimin dhe mbikëqyrjen e sistemit të
metrologjisë, përfshirë edhe fushën e metaleve të çmuara. Në ligj nuk përcaktohet përgatitja e
raporteve periodike të AMK-së për MTI apo Qeverinë. AMK nuk ka faqe zyrtare dhe nuk ka të
publikuar raportet vjetore.
AMK udhëhiqet nga drejtori i përgjithshëm i cili emërohet sipas procedurave dhe rregullave të
Ligjit për shërbimin civil për pozitat e nivelit të lartë drejtues. Po ashtu zyrtarët e AMK-së
rekrutohen sipas kushteve dhe procedurave për nëpunësit civil të definuara me Ligjin për
shërbimin civil. AMK është e organizuar në zyrën e drejtorit të përgjithshëm, drejtoratet dhe
sektorët. Numri i të punësuarve në AMK është 20 derisa udhëheqësi më i lartë administrativ
është drejtori i përgjithshëm. Udhëheqësi i sektorit raporton tek udhëheqësi i drejtoratit dhe ky i
fundit tek drejtori i përgjithshëm.
AMK nuk ka linjë të pavarur buxhetore dhe buxheti i saj është i përfshirë në buxhetin e MTI-së.
Buxheti, numri dhe kategoritë e punëtorëve 2013-2016 janë paraqitur në tabelën në vijim:
Bazë ligjore për përcaktimin e pagave në AMK është Ligji për shërbimin civil. Masat e
mundshme disiplinore ndaj të punësuarve në AMK vendosen nga Komisioni Disiplinor brenda
MTI-së derisa kontestet dhe ankesat mund të adresohen po ashtu nga Komisioni për Zgjidhjen e
Ankesave dhe Kontesteve brenda MTI-së. Jashtë institucionit, nëpunësit civil mund të ankohen
në Këshillin e Pavarur Mbikëqyrës për Shërbimin Civil (KPMSHC) e pastaj në gjykatën
përkatëse.
70. Agjencia për Pronësi Industriale Agjencia e Pronësisë Industriale (API) është organ qendror në kuadër të MTI-së e cila është
themeluar me Ligjin për patenta238. Në fakt me ligjin për patenta është themeluar zyra për
pronësi industriale por me plotësim ndryshimin e ligjit, zyra për patenta shndërrohet në agjencinë
për pronësi industriale. API është përgjegjëse për mbrojtjen ligjore të shpikjes, markës tregtare,
dizajnit industrial, emërtimit të origjinës, treguesve gjeografik dhe topografive të qarqeve të
integruara si dhe cështjet e tjera që dalin nga marrëveshjet ndërkombëtare nënëshkruese e të
236 Ligji Nr. 03/L-203 për metrologji: http://bit.ly/2dzx796 237 Ligji Nr. 04/L-124 për plotësim ndryshimin e Ligjit për metrologji: http://bit.ly/2dzx796 238 Ligji Nr. 04/L-029 për patenta: http://bit.ly/2dLv0jS dhe Ligji Nr. 05/L-039 per plotesim ndryshimi i ligjit per patenta: http://bit.ly/2dLv0jS
Subjekti 2013 2014 2015 2016
Buxheti 300,464 545,318 340,508 304,843
Numri i punëtorëve x x x 20
Numri i nëpunësve civil x x x X
Numri i të emëruarve politik x x x X
Numri i stafit profesional x x x X
Numri i stafit administrativ x x x X
Numri i stafit mbështetës x x x X
147
cilave është Republika e Kosovës. Me ligjin përkatës nuk ështër përcaktuar nëse API ka statusin
e personit juridik dhe nëse shpallë akte nënligjore në Gazetën Zyrtare. Në ligj po ashtu nuk është
përcaktuar raportimi i drejtorit të përgjithshëm në MTI apo Qeveri. API ka faqe zyrtare por nuk
ka të publikuar raportet vjetore.
Sipas rregullorës për organizimin e brendshëm dhe sistematizimin e vendeve të punës në MTI,
API udhëhiqet nga drejtori i përgjithshëm por në ligj nuk përcaktohet se kush e udhëheqë
agjencinë dhe cila është mënryra e zgjedhjes dhe emërimit të drejtorit të përgjithshëm dhe
mandati i tij. Sipas rregullorës në fjalë, API ka 10 punëtorë dhe është e organizuar në një
drejtorat dhe disa sektore. Udhëheqësi i sektorit raporton tek udhëheqësi i drejtoratit dhe ky i
fundit tek drejtori i përgjithshëm. Ky i fundit është udhëheqësi më i lartë administrativ.
API nuk ka linjë të pavarur buxhetore dhe buxheti i saj është i përfshirë në buxhetin e MTI-së.
Buxheti, numri dhe kategoritë e punëtorëve 2013-2016 janë paraqitur në tabelën në vijim:
Bazë ligjore për përcaktimin e pagave në API është Ligji për shërbimin civil. Masat e mundshme
disiplinore ndaj të punësuarve në API vendosen nga Komisioni Disiplinor brenda MTI-së derisa
kontestet dhe ankesat mund të adresohen po ashtu nga Komisioni për Zgjidhjen e Ankesave dhe
Kontesteve brenda MTI-së. Jashtë institucionit, nëpunësit civil mund të ankohen në Këshillin e
Pavarur Mbikëqyrës për Shërbimin Civil (KPMSHC) e pastaj në gjykatën përkatëse.
71. Inspektorati i Tregut Inspektorati i Tregut (IT) është organ qendror ekzekutiv në kuadër të MTI-së i themeluar me
Ligjin për inspektoratin dhe mbikëqyrjen e tregut 239 . IT inspekton standardet e tregtimit të
mallrave dhe të cilësisë së shërbimeve që ofrojnë subjektet ekonomike në territorin e Republikës
së Kosovës. Në ligjin përkatës nuk është përcaktuar nësë IT ka statusin e personit juridik dhe
nëse shpallë akte nënligjore në Gazetën Zyrtare. Sipas nenit 10, pika 3, kryeinspektori përgatitë
raportin vjetor për punën e inspektoratit për vitin paraprak më së voni deri në fund të muajit janar
dhe të njëjtin i’a dërgon Sekretarit të Përgjithshëm të MTI-së. IT nuk ka faqe zyrtare dhe nuk ka
të publikuara raportet vjetore.
IT udhëhiqet nga kryeinspektori i cili është nëpunës civil dhe zgjedhet sipas procedurave dhe
rregullave të Ligjit për shërbimin civil. Në ligj nuk përcaktohet nëse këto rregulla dhe procedura
janë për pozitat e nivelit të lartë drejtues apo tjetër, dhe mandati i kryeinspektorit. Inspektorët
janë nëpunës civil. IT ka rregullore për organizimin e brendshëm dhe sistematizimin e vendeve
239 Ligji Nr. 03/L-181 për inspektoratin dhe mbikëqyrjen e tregut: http://bit.ly/1ËTZ1NG
Subjekti 2013 2014 2015 2016
Buxheti 84,218 108,826 102,792 95,750
Numri i punëtorëve 10 10 10 10
Numri i nëpunësve civil 10 10 10 10
Numri i të emëruarve politik 0 0 0 0
Numri i stafit profesional x x x x
Numri i stafit administrativ x x x x
Numri i stafit mbështetës x x x x
148
të punës240 të ndarë nga rregullorja për organizm në MTI. Sipas kësaj, IT është i organizuar në
zyrën e kryeinspektorit, sektorët dhe ka 82 të punësuar. Udhëheqësi më i lartë administrativ është
kryeinspektori. Udhëheqësi i sektorit raporton tek kryeinspektori.
IT nuk ka linjë të pavarur buxhetore dhe buxheti i tij është i përfshirë në buxhetin e MTI-së.
Buxheti dhe numri i punëtorëve 2013-2016 është paraqitur në tabelën në vijim. Numri i
punëtorëve është sipas rregullorës për organizimin e brendshëm dhe sistematizimin e vendeve të
punës në IT. Sipas buxhetit, numri i punëtorëve në IT është 26. Kjo është për shkak se një numër
i inspektorëve që janë në nivel lokal paguhen nga komunat dhe jo nga niveli qendror (MTI).
Ekziston një konflikt në përgjegjësi në mes të inspektoratit të nivel qendror dhe drejtorive të
inspecionit në nivel lokal sa i përket inspektorëve të tregut.
Bazë ligjore për përcaktimin e pagave në IT është Ligji për shërbimin civil. Masat e mundshme
disiplinore ndaj të punësuarve në IT vendosen nga Komisioni Disiplinor brenda MTI-së derisa
kontestet dhe ankesat mund të adresohen po ashtu nga Komisioni për Zgjidhjen e Ankesave dhe
Kontesteve brenda MTI-së. Jashtë institucionit, nëpunësit civil mund të ankohen në Këshillin e
Pavarur Mbikëqyrës për Shërbimin Civil (KPMSHC) e pastaj në gjykatën përkatëse.
72. Agjencia e Kosovës për Akreditim Agjencia e Kosovës për Akreditim është agjenci e pavarur në kuadër të Ministrisë së Arsimit,
Shkencës dhe Teknologjisë (MASHT) e themeluar me Ligjin për arsimin e lartë241. Me ligjin
përkatës nuk është përcaktuar nëse agjencia ka statusin e personit juridik dhe nëse shpallë akte
nënligjore në Gazetën Zyrtare. Agjencia është përgjegjëse për vlerësimin dhe promovimin e
cilësisë së arsimit të lartë në Kosovë. Sipas nenit 7, pika 3, agjencia harton raport vjetor por nuk
ceket nëse raporti bëhet publik dhe nëse i dërgohet Ministrit për raportim apo Kuvendit.
Agjencia ka faqe zyrtare por nuk ka të publikuar ndonjë raport vjetor.
Sipas nenit 7, pika 4, agjencia qeveriset nga një bord i përbërë nga jo më pak se pesë dhe jo më
shumë se nëntë persona të emëruar nga Ministria për një mandat të caktuar. Bordi përbëhet nga
persona aktivë në jetën akademike brenda dhe jashtë Kosovës dhe i cili duhet të ketë të paktën
tre persona ‘ekspertë ndërkombëtar’. Bordi i tillë quhet Këshill Shtetëror i Cilësisë dhe anëtarët e
tij ratifikohen nga Kuvendi i Kosovës. Sipas këtij neni, Këshilli i raporton cdo vit Ministrisë dhe
Kuvendit lidhur me aktivitetet e veta të akreditimit. Sipas faqes zyrtare, agjencia ka edhe
strukturën e përhershme administrative dhe udhëhiqet nga një u.d. drejtor. Sipas Rregullorës për
organizimin e brendshëm dhe sistematizimin e vendeve të punës në MASHT, organet qendore të
240 Rregullore 10/2013 për organizimin e brendshëm dhe sistematizimin e vendeve të punës në Inspektoratin e Tregut: http://bit.ly/1FCH1ëz 241 Ligji Nr. 04/L-037 për Arsimin e lartë në Republikën e Kosovës: http://bit.ly/2cHO02x
Subjekti 2013 2014 2015 2016
Buxheti 347,699 138,030 153,524 326,176
Numri i punëtorëve 82 82 82 82
Numri i nëpunësve civil 82 82 82 82
Numri i të emëruarve politik 0 0 0 0
Numri i stafit profesional x x x x
Numri i stafit administrativ x x x x
Numri i stafit mbështetës x x x x
149
kësaj ministrie kanë rregullore të vecanta për organizim të brendshëm dhe sistematizim të
vendeve të punës. Mirëpo, nuk ekziston ndonjë rregullore për organizim të agjencisë së Kosovës
për akreditim dhe nuk dihet përbërja e institucionit, hierakia e raportimit, udhëheqja, etj. Në ligj
nuk përcaktohet se me cfarë mandati emërohen anëtarët e Këshillit dhe po ashtu u.d. drejtori i
agjencisë dhe nuk përcaktohet raportimi i agjencisë në ministri. Po ashtu linjat e raportimit të
agjencisë në Qeveri dhe Kuvend janë të paqarta.
Agjencia nuk ka linjë të pavarur buxhetore dhe buxheti i saj është i përfshirë në buxhetin e
MASHT-it. Buxheti, numri i punëtorëve 2013-2016 dhe kategoritë e punëtorëve janë paraqitur
në tabelën në vijim:
Subjekti 2013 2014 2015 2016
Buxheti 533,055 528,055 536,539 560,366
Numri i punëtorëve x x x x
Numri i nëpunësve civil x x x 7
Numri i të emëruarve politik x x x x
Numri i stafit profesional x x x x
Numri i stafit administrativ x x x x
Numri i stafit mbështetës x x x x
Nuk dihet se cila është baza ligjore për përcaktimin e pagës së anëtarëve të këshillit shtetëror të
cilësisë dhe nëpunësve civil. Masat e mundshme disiplinore ndaj të punësuarve në agjenci
vendosen nga Komisioni Disiplinor brenda MASHT-it, derisa kontestet dhe ankesat mund të
adresohen po ashtu nga Komisioni për Zgjidhjen e Ankesave dhe Kontesteve brenda MASHT-it.
Jashtë institucionit, nëpunësit civil mund të ankohen në Këshillin e Pavarur Mbikëqyrës për
Shërbimin Civil (KPMSHC) e pastaj në gjykatën përkatëse.
73. Agjencia për Arsim dhe Aftësim Profesional Agjencia për Arsim dhe Aftësim Profesional dhe për të Rritur është e themeluar në bazë të Ligjit
për arsimin dhe aftësimin profesional242 dhe funksionon si organ qendror në kuadër të Ministrisë
së Arsimit, Shkencës dhe Teknologjisë (MASHT). Sipas nenit 13 të ligjit përkatës, me propozim
të MASHT, Qeveria themelon këtë agjenci në kuadër të MASHT si përgjegjëse për administrim
dhe udhëheqje të institucioneve të arsimit dhe aftësimit profesional dhe për të rritur. Në ligj nuk
është përcaktuar nëse agjencia ka statusin e personit juridik dhe nëse shpallë akte nënligjore në
Gazetën Zytare. Po ashtu në ligj nuk është përcaktuar raportimi i agjencisë në Qeveri apo
Kuvend apo tek Ministri i MASHT, mirëpo Udhëzimi Administrativ243 i cili përcakton objektivat
e agjencisë përcakton që drejtori agjencisë raporton tek këshilli drejtues dhe Ministri i MASHT.
Agjencia ka faqen zyrtare dhe ka të publikuar raportet vjetore244.
Sipas Rregullores për organizimin e brendshëm dhe sistematizimin e vendeve të punës në
MASHT, agjencia do të funksionojë si pilot program deri në gusht të vitit 2016. Sipas nenit 13,
pika 4 e ligjit përkatës, agjencia udhëhiqet nga Këshilli drejtues i cili përbëhet prej 15 anëtarëve
duke përfshirë edhe kryetarin. Në ligj dhe as në udhëzimin administrativ nuk ceket në ndonjë
dispozitë raportimi i këshillit drejtues në Ministri, Qeveri apo Kuvend. Sipas strukturës
242 Ligji Nr. 04/L-137 për arsimin dhe aftësimin profesional: http://bit.ly/2cËx5d3 243 Udhëzimi administrativ 14/2014 (MASHT): http://bit.ly/2cYzCpQ 244 Raportet vjetore: http://bit.ly/2d2dYNE
150
organizative të agjencisë në faqen zyrtare të saj, agjencia udhëhiqet nga drejtori i
përgjithshëm245. Të 15 anëtarët e këshillit drejtues emërohen me kërkesë të MASHT-it në pozitat
në këshill nga institucionet prej nga vijnë: Ministrisë së Arsimit, Ministrisë së Punës dhe
partnerëve tjerë relevantë. Kryesuesin e këshillit e propozon këshilli dhe emërohet nga
Kryeministri. Mandati i Këshillit dhe kryesusesit të këshillit është tre vjeçar. Udhëheqësi më i
lartë administrativ në agjenci është Drejtori i përgjithshëm. Agjencia nuk ka rregullore të
brendshme për organizimin dhe sistematizimin e vendeve të punës dhe si pasojë nuk dihet
hierarkia e raportimit të brenda agjencisë dhe nivelet strukturore të saj.
Agjencia nuk ka linjë të pavarur buxhetore dhe buxheti i saj është i përfshirë në buxhetin e
MASHT-it. Buxheti, numri i punëtorëve 2013-2016 dhe kategoritë e punëtorëve janë paraqitur
në tabelën në vijim:
Subjekti 2013 2014 2015 2016
Buxheti 50,400 49,400 3,062,847 3,281,145
Numri i punëtorëve 0 6 6 8
Numri i nëpunësve civil 0 6 0 6
Numri i të emëruarve politik 0 0 0 0
Numri i stafit profesional 0 5 5 5
Numri i stafit administrativ 0 1 1 1
Numri i stafit mbështetës 0 0 0 2
Bazë ligjore për përcaktimin e pagave në agjenci janë: ligji për arsimin dhe aftësimin
profesional, udhëzimi administrativ 14/2014 dhe vendimi 118/01B246 i datës 27.09.2013. Masat e
mundshme disiplinore ndaj të punësuarve në AMMK vendosen nga Komisioni Disiplinor brenda
MMPH-së, derisa kontestet dhe ankesat mund të adresohen po ashtu nga Komisioni për
Zgjidhjen e Ankesave dhe Kontesteve brenda MMPH. Jashtë institucionit, nëpunësit civil mund
të ankohen në Këshillin e Pavarur Mbikëqyrës për Shërbimin Civil (KPMSHC) e pastaj në
gjykatën përkatëse.
74. Autoriteti Kombëtar i Kualifikimeve Autoriteti Kombëtar i Kualifikimeve është organ publik i pavarur i themeluar me Ligjin për
kualifikimet kombëtare 247 dhe funksionon në kuadër të MASHT-it. Sipas nenit 7 të ligjit
përkatës, agjencia vepron në marrëveshje me zyrën e Kryeministrit, ministrive relevante dhe
partnerëve social. Agjencia ka statusin e personit juridik por në ligj nuk është përcaktuar nëse
agjencia shpallë akte nënligjore në Gazetën Zyrtare. Sipas nenit 12, agjencia harton raporte
gjashtë mujore dhe vjetore. Raporti gjashtë mujor paraqitet në MASHT, zyra e Kryeminsitrit dhe
ministritë relevante derisa raporti vjetor paraqitet në Qeveri, i cili më pas bëhet publik. Agjencia
ka faqen zyrtare dhe ka të publikuar raportet vjetore (me përjashtim të raportit për vitin 2015)248.
Agjencia është përgjegjëse për të zhvilluar kornizën kombëtare të kualifikimeve dhe për të
rregulluar sistemin kombëtar të kualifikimeve.
245 Struktura organizative e agjencisë: http://bit.ly/2cCGvhm 246 Vendimi nuk është publikuar në listën e vendimeve të MASHT 247 Ligji Nr. 03/L-060 për kualifikimet kombëtare: http://bit.ly/2cqUvrE 248 Raportet vjetore: http://bit.ly/2d19DOG
151
Agjencia ka këshillin drejtues i cili përbëhet prej 13 anëtarëve derisa udhëhiqet nga drejtori.
Anëtarët e këshilli drejtues janë përfaqësues të një numri të institucioneve (neni 8 i ligjit
përkatës) dhe emërohen nga institucionet përkatëse. MASHT përmes një akti nënligjor rregullon
procedurën e zgjedhjes dhe shkarkimit të anëtarëve të këshillit drejtues. Kryetari dhe nënkryetari
i këshillit drejtues zgjedhen nga përbërja e anëtarëve të këshillit. Drejtori i agjencisë është
nëpunës civil dhe zgjedhet sipas rregullave dhe procedurave për emërimin e pozitave të nivelit të
lartë drejtues dhe është në nivel të njejtë me sekretarin e ministrisë. Emërohet nga Qeveria me
mandat tre vjeçar. Drejtori është përgjegjës të udhëheq agjencinë, ofron mbështetje profesionale
ndaj këshillit drejtues dhe raporton në këshillin drejtues. Sipas nenit 11, pika 1, drejtori në
konsultim me këshillin drejtues e zgjedhë personelin e agjencisë.
Këshilli drejtues ka rregulloren e punës mirëpo agjencia nuk ka një rregullore për organizimin e
brendshëm dhe sistematizimin e vendeve të punës. Sipas faqes zyrtare të agjencisë, ky organ
është i organizuar në tre sektore: sektori për standarde, sektori për sigurimin e cilësisë dhe sektori
për kualifikime. Nuk ka organizim të agjencisë në drejtorate dhe nuk dihet struktura tjetër e
agjencisë. Udhëheqësi më i lartë administrativ është drejtori i agjencisë.
Agjencia nuk ka linjë të pavarur buxhetore dhe buxheti i saj është i përfshirë në buxhetin e
MASHT-it. Buxheti, numri i punëtorëve 2013-2016 dhe kategoritë e punëtorëve janë paraqitur
në tabelën në vijim:
Subjekti 2013 2014 2015 2016
Buxheti 283,884 276,884 257,189 195,296
Numri i punëtorëve 6 6 6 6
Numri i nëpunësve civil 6 6 6 6
Numri i të emëruarve politik 0 0 0 0
Numri i stafit profesional 5 5 5 5
Numri i stafit administrativ 1 1 1 1
Numri i stafit mbështetës 0 0 0 0
Bazë ligjore për përcaktimin e pagave në agjenci ligji për kualifikimet kombëtare dhe akt
emërimet. Në ligjin për kualfikimet kombëtare nuk përcaktohet ndonjë mënyrë e pagesë apo
komensimit tjetër nga nëpunësit civil. Masat e mundshme disiplinore ndaj të punësuarve në
agjenci vendosen nga Komisioni Disiplinor brenda MASHT-it derisa kontestet dhe ankesat mund
të adresohen po ashtu nga Komisioni për Zgjidhjen e Ankesave dhe Kontesteve brenda MASHT-
it. Jashtë institucionit, nëpunësit civil mund të ankohen në Këshillin e Pavarur Mbikëqyrës për
Shërbimin Civil (KPMSHC) e pastaj në gjykatën përkatëse.
75. Agjencia e Kosovës për Eficiencë të Energjisë Agjencia e Kosovës për Eficiencë të Energjisë (AKEE) është organ qendror ekzekutiv në kuadër
të MZHE-së e themeluar me Ligjin për eficiencën e energjisë249. Në ligj nuk është përcaktuar
nëse AKEE ka statusin e personit juridik dhe nëse shpallë akte nënligjore në Gazetën Zyrtare.
AKEE ka për detyrë të i propozojë Ministrit politikat për promovimin e eficiencës së energjisë,
të i propozojë Ministrit një plan të tillë, të i udhëzojë dhe mbështesë komunat në hartimin e
planeve komunale për eficiencë të energjisë, etj. Sipas nenit 5, pika 1.9 AKEE përgatitë raport
249 Ligji Nr. 04/L-016 për eficiencën e energjisë: http://bit.ly/1RK2j1C
152
vjetor për Ministrin sa i përket aktiviteteve sipas planit për promovimin e eficiencës së energjisë
në Kosovë. AKEE nuk ka faqe zyrtare dhe raportet vjetore nuk janë publike.
AKKE udhëhiqet nga Drejtori i përgjithshëm i cili zgjedhet për një mandat tre vjecar sipas
procedurave dhe rregullave për nëpunësit e nivelit të lartë drejtues sipas Ligjit për shërbimin
civil. AKKE është pjesë e Rregullorës së MZHE-së për organizimin e brendshëm dhe
sistematizimin e vendeve të punës. Sipas kësaj rregulloreje, AKEE është e organizuar në zyrën e
drejtorit të përgjithshëm dhe tri sektorëve. Sektorët udhëhiqen nga udhëheqes të cilët përgjigjen
tek drejtori i përgjithshëm. Nivelet e llogaridhënies janë sektor, drejtor i përgjithshëm dhe
ministër.
AKEE nuk ka linjë të pavarur buxhetore dhe buxheti i saj është i përfshirë në buxhetin e MZHE-
së. Buxheti, numri i punëtorëve 2013-2016 dhe kategoritë e punëtorëve janë paraqitur në tabelën
në vijim:
Bazë ligjore për përcaktimin e pagave në AKEE është Ligji për pagat e nëpunësve civil. Masat e
mundshme disiplinore ndaj të punësuarve në AKEE vendosen nga Komisioni Disiplinor brenda
MZHE-së derisa kontestet dhe ankesat mund të adresohen po ashtu nga Komisioni për Zgjidhjen
e Ankesave dhe Kontesteve brenda MZHE-së. Jashtë institucionit, nëpunësit civil mund të
ankohen në Këshillin e Pavarur Mbikëqyrës për Shërbimin Civil (KPMSHC) e pastaj në gjykatën
përkatëse.
76. Shërbimi Gjeologjik i Kosovës Shërbimi Gjeologjik i Kosovës (SHGJK) është organ qendror në kuadër të Ministrisë së
Zhvillimit Ekonomik i themeluar me Ligjin për shërbimin gjeologjik të Kosovës250. Me këtë ligj
nuk është përcaktuar nëse SHGJK ka statusin e personit juridik dhe nëse shpallë akte nënligjore
në Gazetën Zyrtare. SHGJK ka këto detyra dhe përgjegjësi: hulumtimet gjeologjike me interes
për Republikën e Kosovës, studimet gjeologjike dhe gjeokimike, përpilimin e hartave gjeologjike
në shkallë të ndryshme, bënë hulumtime dhe vlerësime të rezurseve minerare, ujërave
nëntokësor, mineral dhe gjeotermal. Sipas ligjit përkatës, neni 10, pika 1.13, SHGJK i paraqet
ministrit raport vjetor për veprimtarinë hulumtuese të zhvilluar , raport ky i cili pas aprovimit,
bëhet publik. Po ashtu, sipas nenit 7, pika 6, drejtori i SHGJK-së përgatitë dhe i dorëzon ministrit
raport të hollësishëm vjetor lidhur me veprimtarinë e SHGJK-së. Megjithatë, SHGJK nuk ka
faqe zyrtare dhe raportet vjetore nuk janë publike.
SHGJK udhëhiqet nga drejtori i cili për menaxhimin e SHGJK-së i përgjigjet Ministrit të
Zhvillimit Ekonomik. Drejtori zgjedhet me konkurs të hapur sipas rregullave dhe procedurave
250 Ligji Nr. 04/L-232 për shërbimin gjeologjik të Kosovës: http://bit.ly/2d3oe9V
Subjekti 2013 2014 2015 2016
Buxheti 51,789 1,053,448 1,320,939 4,117,103
Numri i punëtorëve 4 4 4 4
Numri i nëpunësve civil 4 4 4 4
Numri i të emëruarve politik 0 0 0 0
Numri i stafit profesional 3 3 3 3
Numri i stafit administrativ 1 1 1 1
Numri i stafit mbështetës 0 0 0 0
153
për zgjedhjen dhe emërimin në pozita të larta të nivelit drejtues sipas ligji për shërbimin civil.
Sipas ligjit përkatës, Drejtori i SHGJK propozon rregulloren për organizimin e brendshëm të
SHGJK-së dhe miratohet nga Ministri. Megjithatë, SHGJK nuk ka një rregullore të ndarë nga
rregullorja për organizimin e brendshëm të MZHE-së. Sipas kësaj të fundit, SHGJK është i
organizuar në zyrën e drejtorit të përgjithshëm, në drejtorate dhe sektor. Udhëheqësi i sektorit
raporton tek udhëheqësi i drejtoratit dhe ky i fundit tek drejtori i përgjithshëm. Udhëheqësi më i
lartë administrativ në SHGJK është drejtori i përgjithshëm dhe emërohet nga Qeveria.
Megjithatë, në ligj nuk përcaktohet kohëzgjatja e mandat të drejtorit të përgjithshëm. Nëpunësit e
SHGJK-së janë nëpunës civil.
SHGJK nuk ka linjë të pavarur buxhetore dhe buxheti i tij është i përfshirë në buxhetin e MZHE-
së. Buxheti, numri i punëtorëve 2013-2016 dhe kategoritë e punëtorëve janë paraqitur në tabelën
në vijim:
Subjekti 2013 2014 2015 2016
Buxheti 556,209 861,965 735,277
Numri i punëtorëve 15 15 17 22
Numri i nëpunësve civil 11 11 13 18
Numri i të emëruarve politik 0 0 0 0
Numri i stafit profesional 14 14 16 21
Numri i stafit administrativ 1 1 1 1
Numri i stafit mbështetës 4 4 4 4
Bazë ligjore për përcaktimin e pagave në SHGJK është Ligji për pagat e nëpunësve civil. Masat
e mundshme disiplinore ndaj të punësuarve në SHGJK vendosen nga Komisioni Disiplinor
brenda MZHE-së derisa kontestet dhe ankesat mund të adresohen po ashtu nga Komisioni për
Zgjidhjen e Ankesave dhe Kontesteve brenda MZHE-së. Jashtë institucionit, nëpunësit civil
mund të ankohen në Këshillin e Pavarur Mbikëqyrës për Shërbimin Civil (KPMSHC) e pastaj në
gjykatën përkatëse.
77. Agjencia Pyjore e Kosovës Agjencia Pyjore e Kosovës (AKP) është organ qendror ekzekutiv në kuadër të Ministrisë së
Bujqësisë, Pylltarisë dhe Zhvillimit Rural (MBPZHR) e themeluar fillimisht me Urdhëresën
Administrative 2000/23 të UNMIK-ut. APK është definuar më vonë me Ligjin për pyjet251 e
Kosovës në vitin 2004 dhe me plotësim ndryshimin e këtij ligji në vitin 2010. APK ka statusin e
personit juridik dhe në ligj nuk është përcaktuar nëse agjencia shpallë akte nënligjore në Gazetën
Zyrtare. APK është përgjegjëse për çështjet e ndërlidhura me rregullimin e pyjeve, tokave pyjore
private, menaxhimin dhe administrimin e pyjeve, tokave pyjore publike si dhe pyjeve në parqet
nacionale në Kosovë. Sipas nenit 4, pika 2.8 e Rregullores për organizimin e brendshëm dhe
sistematizimin e vendeve të punës në APK252 , Drejtori i përgjithshëm i APK-së koordinon
raportin e APK-së me MBPZHR dhe me organet tjera vartëse administrative. Përveq kësaj
disposite, në ligjin për pyjet e Kosovës dhe ligjin për plotësimin dhe ndryshimin e këtij ligji, nuk
përcaktohet qartë hartimi i raportit vjetor nga APK dhe raportimi i APK-se (drejtorit) në
251 Ligji Nr. 2000/23 për pyjet e Kosovës: http://bit.ly/2cZj5z9 252 Rregullore Nr. 16/2014 për organizimin e brendshëm dhe sistematizimin e vendeve të punës në Agjencinë Pyjore të Kosovës: http://bit.ly/2cQJT2r
154
MBPZHR. Mirëpo, meqenëse APK është përcaktuar si organ qendror i MPBZHR atëherë në
praktikë drejtori i APK-së përgjigjet tek Ministri i MBPZHR. APK nuk ka faqe zyrtare të saj dhe
raportet e agjencisë nuk janë publike as në faqen zyrtare të MBPZHR. Në faqen zyrtare të
MPBZHR ipet një shpjegim i shkurtër për APK mirëpo nuk ka informata sa i përket organizimit,
bazës ligjore dhe të tjera elementë.
APK udhëhiqet nga Drejtori i përgjithshëm dhe përbëhet nga drejtorate dhe sektore brenda
drejtorateve. Udhëheqësi i sektori i përgjigjijet udhëheqësit të drejtoratit dhe ky i fundit drejtorit
të përgjithshëm të APK. Drejtori i përgjithshëm është nëpunës civil i zgjedhur sipas procedurave
dhe rregullave për emërimin në pozita të lartë drejtuese në shërbimin civil, i emëruar nga Qeveria
për një mandat tre vjeçar. Drejtori i përgjithshëm është udhëheqësi më i lartë administrativ në
APK.
APK nuk ka linjë të pavarur buxhetore dhe buxheti i saj është i përfshirë në buxhetin e
MBPZHR-së. Buxheti, numri i punëtorëve 2013-2016 dhe kategoritë e punëtorëve janë paraqitur
në tabelën në vijim:
Subjekti 2013 2014 2015 2016
Buxheti 2,341,683 2,341,683 2,292,062 2,158,142
Numri i punëtorëve 133 131 135 152
Numri i nëpunësve civil 103 104 107 116
Numri i të emëruarve politik 0 0 0 0
Numri i stafit profesional 58 60 61 65
Numri i stafit administrativ 45 44 46 51
Numri i stafit mbështetës 30 27 28 36
Baza ligjore për përcaktimin e pagave në APK janë: Ligji pë shërbimin civil, Ligji për pagat e
nëpunës civil, Rregullorja Nr.33/2012 për shtesat në pagë dhe kompensimet e nëpunëse civil dhe
Rregullorja Nr. 07/2010 për emërimin e nëpunës civil (pagesa caktohet në bazë të koeficientëve).
Masat e mundshme disiplinore ndaj të punësuarve në APK vendosen nga Komisioni Disiplinor
brenda MPBZHR-së derisa kontestet dhe ankesat mund të adresohen po ashtu nga Komisioni për
Zgjidhjen e Ankesave dhe Kontesteve brenda MBPZHR-së. Jashtë institucionit, nëpunësit civil
mund të ankohen në Këshillin e Pavarur Mbikëqyrës për Shërbimin Civil (KPMSHC) e pastaj në
gjykatën përkatëse.
78. Agjencia për Zhvillimin e Bujqësisë Agjencia për Zhvillimin e Bujqësisë (AZHB) është organ qendror në kuadër të MBPZHR e cila
është themeluar me Ligjin 253 i cili e ka plotësuar dhe ndryshuar Ligjin për bujqësinë dhe
zhvillimin rural. Sipas nenit 11.A të ligjit përkatës, AZBH është themeluar nga Ministria,
udhëhiqet nga Drejtori i përgjithshëm nën autoritetin e Ministrisë dhe është përgjegjëse për
zbatimin e politikës bujqësore dhe zhvillimit rural. Agjencia ka karakter ekzekutiv. Me ligjin
përkatës nuk është përcaktuar nëse AZHB ka statusin e personit juridik. AZHB shpallë akte
nënligjore në Gazetën Zyrtare. Sipas nenit 6 të ligjit përkatës, Ministri i prezanton Qeverisë, jo
253 Ligji Nr. 04/L-090 për plotësimin dhe ndryshimin e Ligjit Nr.03/L-098 për bujqësinë dhe zhvillimin rural: http://bit.ly/2deHct5
155
më vonë se deri më 30 shtator, raportin për zhvillimin dhe gjendjen ekonomike të bujqësisë për
vitin paraprak. AZHB po ashtu ka faqen zyrtare dhe publikon raportet vjetore254.
Sipas Rregullores për organizimin dhe sistematizimin e vendeve të punës në AZHB255 të nxjerrë
nga Ministri i MBPZHR, AZHB përbëhet nga drejtorate dhe sektore brenda tyre, udhëhiqet nga
drejtori i përgjithshëm i cili për punën e tij i përgjigjet Ministrit të MBPZHR. Udhëheqësi i
sektorit raporton tek udhëheqësi i drejtoratit derisa ky i fundit i përgjigjet drejtorit të
përgjithshëm. Nivelet e organizimit janë sektor dhe drejtorate derisa udhëheqësi më i lartë
administrativ është drejtori i përgjithshëm. Ky i fundit emërohet nga Qeveria për një mandat tre
vjecar sipas rregullave dhe procedurave për emërimin në pozita të nivelit të lartë drejtues në
përputhje me Ligjin për shërbimin civil.
AZHB nuk ka linjë të pavarur buxhetore dhe buxheti i saj është i përfshirë në buxhetin e
MBPZHR-së. Buxheti, numri i punëtorëve 2013-2016 dhe kategoritë e punëtorëve janë paraqitur
në tabelën në vijim:
Subjekti 2013 2014 2015 2016
Buxheti x 371,871 408,925 1,233,726
Numri i punëtorëve x x x x
Numri i nëpunësve civil x x x x
Numri i të emëruarve politik x x x x
Numri i stafit profesional x x x x
Numri i stafit administrativ x x x x
Numri i stafit mbështetës x x x
Baza ligjore për përcaktimin e pagave në AZHB është Ligji për shërbimin civil. Masat e
mundshme disiplinore ndaj të punësuarve në AZHB vendosen nga Komisioni Disiplinor brenda
MPBZHR-së derisa kontestet dhe ankesat mund të adresohen po ashtu nga Komisioni për
Zgjidhjen e Ankesave dhe Kontesteve brenda MBPZHR-së. Jashtë institucionit, nëpunësit civil
mund të ankohen në Këshillin e Pavarur Mbikëqyrës për Shërbimin Civil (KPMSHC) e pastaj në
gjykatën përkatëse.
79. Agjencia për Shërbimet e Navigacionit Ajror Agjencia për Shërbimet e Navigacionit Ajror (ASHNA) është organizatë e pavarur dhe autoritet
publik e cila është themeluar me ligj të vecantë, Ligjin për Agjencinë e Shërbimit të Navigacionit
Ajror256 në bazë të nenit 142 të Kushtetutës së Kosovës i cili vendos parimet bazë për themelimin
e agjencive të pavarura. ASHNA ka statusin e personit juridik por në ligj nuk është përcaktuar
nëse ASHNA publikon akte nënligjore në Gazetën Zyrtare. ASHNA është përgjegjëse për
ofrimin e shërbimeve të kontrollit të trafikut ajror, menaxhimin e qarkullimit të trafikut ajror dhe
të hapësirës ajrore (në bashkëpunim me NATO-n), shërbimet e informimit aeronautik, shërbimin
meteorologjik aeronautik dhe cështje tjera që lidhen me navigacionin dhe hapësirën ajrore sic
janë përcaktuar më Ligjin për themelimin e ASHNA. Drejtori i ASHNA-s i përgjigjet dhe i
raporton Qeverisë së Kosovës ku edhe dorëzon raportin vjetor për miratim, i cili pas miratimit
254 Raportet vjetore: http://bit.ly/2cHhQYZ 255 Rregullore Nr.01/2010 për organizimin e brendshëm dhe sistematizimin e vendeve të punës në AZHB: http://bit.ly/2cHk4rx 256 Ligji Nr. 04/L-250 për Agjencinë e Shërbimit të Navigacionit Ajror: http://bit.ly/2dnGlHE
156
bëhet publik në faqen zyrtare të ASHNA. Megjithatë, ASHNA nuk ka faqe zyrtare dhe nuk ka të
publikuara raportet vjetore.
ASHNA udhëhiqet nga drejtori i cili emërohet nga Qeveria pas rekomandimit të Ministrit të
Infrastrukturës. Para rekomandimit, Ministri formon një komision vlerësues për kandidatët të
cilët kanë aplikuar në bazë të një konkursi të hapur për të zgjedhur kandidatin të bazuar në merita
dhe kualifikim dhe që përmbushë kërkesat e parapara me ligj. Mandati i drejtorit është pesë
vjecar por me rekomandim të Ministrit, drejtori i ASHNA mund të ri-emërohet. Drejtori i
ASHNA-s punon me orar të plotë dhe është udhëheqësi më i lartë administrativ. Drejtori
ndihmohet nga dy zevendëdrejtor dhe procedura e zgjedhjes së tyre është përcaktuar me akt
nënligjor nga Qeveria. ASHNA nuk ka të publikuar rregulloren për organizimin e brendshëm dhe
sistematizimin e vendeve të punës. Si pasojë e kësaj, nuk dihet organizimi i brendshëm dhe në
ASHNA dhe hierarkia e raportimit. Edhe pse ASHNA definohet si organizatë e pavarur,
ASHNA nuk raporton në Kuvend të Kosovës.
ASHNA ka linjë të pavarur buxhetore të miratuar nga Kuvendi i Kosovës. Drejtori i ASHNA
përgatitë përgatitë propozim kërkesën për buxhet dhe alokime për ASHNA-n dhe i dorëzon
Ministrit të Financave. Buxheti dhe numri i punëtorëve 2013-2016 të ASHNA janë paraqitur në
tabelën në vijim:
Subjekti 2013 2014 2015 2016
Buxheti x x x 2,810,000
Numri i punëtorëve x x x 160
Numri i nëpunësve civil x x x x
Numri i të emëruarve politik x x x 3
Numri i stafit profesional x x x x
Numri i stafit administrativ x x x x
Numri i stafit mbështetës x x x x
Funksionimi dhe pozitat e personelit janë të rregulluara me akt nënligjor të lëshuar nga Drejtori.
Në ligj nuk ceket nëse personeli në ASHNA janë nëpunës civil. Me propozim të Ministrit,
Qeveria me akt nënligjor cakton formën e kompensimit dhe përfitimet tjera të cilat i paguhen
drejtorit dhe zëvendësdrejtorëve. Në ligj po ashtu nuk ceket procedura disiplinore dhe kush është
organi brenda Qeverisë dhe jashtë i cili mund të vendosë për procedurat disiplinore ndaj
punëtorëve të ASHNA apo ndonjë organi tjetër ku mund të ankohen punëtorët e ASHNA-s.
Jashtë institucionit, punëtorët mund të drejtohen në Inspektoratin e punës dhe në gjykatën
përkatëse.
157
BURIMET 1. B. Farrugia and J. O’Connell (2008), ACA to YJB: A guide to the UK’s semi-autonomous
public bodies, 2007-08. London: The Taxpayers Alliance cited in O. James, A. Moseley,
N. Petrovsky and G. Boyne (2011), The Executive Agency Revolution in the United
Kingdom, in G. Bouckaert, P. Laegreid, S. van Thiel and K. Verhoest (eds), Government
Agencies: Practices and Lessons from 30 Countries, Palgrave Macmillan.
2. Council Regulation (EC) 58/2003 of 19 December 2003: http://bit.ly/2dtvqdR
3. G. Hammerschmid, S. Van de Ëalle, R. Andreës, P. Bezes (eds) (2016), Public
Administration Reforms in Europe: The Vieë from the Top, Edëard Elgar Publishing
Limited.
4. HM Government (2014), Open Public Services 2014, London: HM Government.
5. OECD (2007), “Organising the Central State Administration: Policies & Instruments”,
SIGMA Papers, No. 43, OECD Publishing: http://bit.ly/2gGeBCc
6. OECD (2015), Regulatory Policy in Lithuania: Focusing on the Delivery Side:
http://bit.ly/2f2A2fG
7. O. James, A. Moseley, N. Petrovsky and G. Boyne (2011), The Executive Agency
Revolution in the United Kingdom, in G. Bouckaert, P. Laegreid, S. van Thiel and K.
Verhoest (eds), Government Agencies: Practices and Lessons from 30 Countries,
Palgrave Macmillan: http://bit.ly/2fYOnGS
8. Instituti GAP, Institucionet dhe Agjencitë e Pavarura: marrëdhënia e punës, sistemi i
pagave, organizimi i brendshëm dhe llogaridhënia: http://bit.ly/2c1E1bv
9. K. Verhoest, P. G. Roness, B. Verschuere, K. Rubecksen and M. MacCarthaigh (eds)
(2010), Autonomy and Control of State Agencies: Comparing States and Agencies.
Basingstoke: Palgrave Macmillan, 17-18.
10. Kodi Nr. 03/L-109 për Kodin doganor dhe të akcizave në Kosovë: http://bit.ly/2cJBUGY
11. Ligji Nr. 05/L-096 për Parandalimin e Pastrimit të Parave dhe Luftimin e Financimit të
Terrorizmi: http://bit.ly/2d3EZDj
12. Ligji Nr. 03/L-189 për Administratën Shtetërore, neni 23: http://bit.ly/1fpUvqM
13. Ligji Nr. 03/L-209 për Bankën Qendrore: http://bit.ly/1qYBSQu
14. Ligji Nr. 04/L-250 për Agjencinë e Shërbimit të Navigacionit Ajror:
http://bit.ly/2dnGlHE
15. Ligji Nr. 04/L-230 për Agjencinë e Menaxhimit Emergjent: http://bit.ly/1Y1z6DU
16. Ligji Nr. 04/L-064 për Agjencinë e Kosovës për Forenzikë: http://bit.ly/2ddsGUk
17. Ligji Nr. 04/L-160 për Agjencinë e Regjistrimit Civil: http://bit.ly/2dobQTp
18. Ligji Nr. 04/L-037 për Arsimin e Lartë në Republikën e Kosovës: http://bit.ly/2cHO02x
19. Ligji Nr. 05/L-019 për Avokatin e Popullit: http://bit.ly/2eeK1KV
20. Ligji Nr. 03/L-149 për Shërbimi civil, Neni 7: http://bit.ly/1D2CvaË
21. Ligji Nr. 03/L-137 për pagat e nëpunësve civil: http://bit.ly/1D2Cëf3
22. Ligji Nr. 03/L-121 për Gjykatën Kushtetuese të Republikës së Kosovës:
http://bit.ly/25labmM
158
23. Ligji Nr. 03/L-224 për Këshillin Prokurorial të Kosovës: http://bit.ly/288pePL ndryshuar
dhe plotësuar me
24. Ligjin Nr.05/L-035: http://bit.ly/1TSIpbX
25. Ligji Nr. 03/L-223 për Këshillin Gjyqësor të Kosovës: http://bit.ly/1NzËnNu
26. Ligji Nr. 03/L-063 për Agjencinë e Kosovës për Inteligjencë: http://bit.ly/2bVyAG1
27. Ligji Nr. 03/L-050 për themelimin e Këshillit të Sigurisë së Kosovës:
http://bit.ly/2ceGcEa
28. Ligji Nr. 05/L-055 për auditorin e përgjithshëm dhe zyrën kombëtare të auditimit:
http://bit.ly/2c1a4EU
29. Ligji Nr. 03/L-073 për Zgjedhjet e Përgjithshme në Republikën e Kosovës:
http://bit.ly/1Ue4PmJ
30. Ligji Nr. 04/L-44 për Komisionin e Pavarur të Mediave: http://bit.ly/25t0kYV
31. Ligji Nr. 03/L-079: http://bit.ly/2aMnT7K për ndryshimin e Rregullorës së UNMIK-ut
2006/50 dhe Ligjin Nr. 04/L-115 për ndryshimin dhe plotësimin e ligjeve që kanë të
bëjnë me përfundimin e mbikëqyrjes ndërkombëtare të pavarësisë së Kosovës:
http://bit.ly/2b83fA8
32. Ligji Nr. 03/L-159 për Agjencinë Kundër Korrupsionit: http://bit.ly/2bbetqI
33. Ligji Nr. 04/l-146 për Agjencinë për Menaxhimin e Komplekseve Memoriale:
http://bit.ly/1r9iyA4
34. Ligji Nr. 03/L-172 për Mbrojtjen e të Dhënave Personale: http://bit.ly/1TVIfzc
35. Ligji Nr. 04/L-017 për Ndihmë Juidike Falas: http://bit.ly/2bëEgLi
36. Ligji Nr. 05/L-038 për Akademinë e Shkencave dhe Arteve të Kosovës:
http://bit.ly/23xrDUd
37. Ligji Nr. 03/L-229 për Mbrojtjen e Konkurrencës: http://bit.ly/23ABf0y
38. Ligji Nr. 02/L-25 për themelimin e Institutit Gjyqësor të Kosovës: http://bit.ly/1Tjpcjq
39. Ligji Nr. 02/L-88 për Trashëgiminë Kulturore: http://bit.ly/25dËuCT
40. Ligji Nr. 03/L-192 për Këshillin e Pavarur Mbikëqyrës për Shërbimin Civil:
http://bit.ly/1RYvtOT
41. Ligji Nr. 03/L-163 për Minierat dhe Mineralet: http://bit.ly/1IMZv2c
42. Ligji Nr. 04/L-046 për Radiotelevizionin e Kosovës: http://bit.ly/1YcYlUY
43. Ligji Nr. 04/L-101 për Fondet Pensionale të Kosovës: http://bit.ly/1Uj0Oxt
44. Ligji Nr.03/L-051 për Aviacionin Civil: http://bit.ly/1qBfUSO
45. Ligji Nr. 04/L-109 për Komunikimet Elektronike: http://bit.ly/1TfqtrG
46. Ligji Nr.04/L-063 për Hekurudhat: http://bit.ly/29DC1Cf
47. Ligji 05/L-042 për Rregullimin e Shërbimeve të Ujit: http://bit.ly/1sOBBQr
48. Ligji Nr. 04/L-042 për Prokurimin Publik: http://bit.ly/1sH3IAË
49. Ligji Nr. 05/L-084 për Rregullatorin e Energjisë: http://bit.ly/2bHUpZ9
50. Ligji Nr. 04/L-088 për Arkivat Shtetërore: http://bit.ly/2cmehBK
51. Ligji Nr. 03/L-016 për Ushqimin: http://bit.ly/2c3pN9n
52. Ligji Nr. 05/L-020 për Barazi Gjinore: http://bit.ly/1RCËnO8
159
53. Ligji Nr. 04/L-067 për Agjencinë e Kosovës për Mbrojtje nga Rrezatimi dhe Siguria
Bërthamore: http://bit.ly/2d34BxH
54. Ligji Nr. 04/L-145 për Organet Qeveritare për Shoqërinë e Informacionit:
http://bit.ly/2cQrLKg
55. Ligji Nr. 04/L-221 për Institutin e Kosovës për Administratë Publike:
http://bit.ly/2cNVH9P
56. Ligji Nr. 04/L-157 për Avokaturën Shtetërore: http://bit.ly/2cQGËAJ
57. Ligji Nr. 05/L-048 për Administrimin e Pasurisë se Sekuestruar dhe të Konfiskuar:
http://bit.ly/2ckxyTR
58. Ligji Nr. 05/L-060 për Mjekësinë Ligjore: http://bit.ly/2cQKXp1
59. Ligji Nr. 03/L-222 për Administratën Tatimore dhe Procedurat: http://bit.ly/2cJsL1l
60. Ligji Nr. 03/L-048 për Menaxhimin e Financave Publike dhe Përgjegjësitë:
http://bit.ly/1IfPjh0
61. Ligji Nr. 04/L-053 për Akademinë e Kosovës për Siguri Publike: http://bit.ly/2dLxscR
62. Ligji Nr. 03/L-231 për Inspektoratin Policor të Kosovës: http://bit.ly/2ddRkXë
63. Ligji Nr. 04/L-064 për Agjencinë e Kosovës për Forenzikë: http://bit.ly/2ddsGUk
64. Ligji Nr. 03/L-025 për Mbrojtjen e Mjedisit: http://bit.ly/2cCeVOL
65. Ligji Nr. 04/L-013 për Kadastër: http://bit.ly/2cVbKDS
66. Ligji Nr. 04/L-190 për Produkte dhe Pajisje Medicinale: http://bit.ly/2dëBIc2
67. Ligji Nr. 04/L-125 për Shëndetësi: http://bit.ly/2dgZefI
68. Ligji Nr. 2002/9 për Inspektoratin e Punës: http://bit.ly/2dRbPry
69. Ligji Nr. 04/L-205 për Agjencinë e Punësimit të Republikës së Kosovës:
http://bit.ly/2dn7xËG
70. Ligji Nr. 04/L-220 për Investimet e Huaja: http://bit.ly/2dzm144
71. Ligji Nr. 02/L-123 për Shoqëritë Tregtare: http://bit.ly/2djSZb0
72. Ligji Nr. 03/L-069 për Akreditim: http://bit.ly/2cMKeD0
73. Ligji Nr. 03/L-203 për Metrologji: http://bit.ly/2dzx796
74. Ligji Nr. 04/L-029 për Patenta: http://bit.ly/2dLv0jS dhe Ligji Nr. 05/L-039 per plotesim
ndryshimi i ligjit per patenta: http://bit.ly/2dLv0jS
75. Ligji Nr. 2000/23 për pyjet e Kosovës: http://bit.ly/2cZj5z9
76. Ligji Nr. 03/L-060 për Kualifikimet Kombëtare: http://bit.ly/2cqUvrE
77. Ligji Nr. 04/L-016 për Eficiencën e Energjisë: http://bit.ly/1RK2j1C
78. Ligji Nr. 03/L-181 për Inspektoratin dhe Mbikëqyrjen e Tregut: http://bit.ly/1ËTZ1NG
79. Ligji Nr. 04/L-137 për arsimin dhe aftësimin profesional: http://bit.ly/2cËx5d3
80. Ligji Nr. 02/L-038 për Inspektoratin Shëndetësor: http://bit.ly/2dIiZvD
81. Projekligji për Pagat e Funksionarëve Publik: http://bit.ly/2ealj33
82. Programi legjislativ 2016: http://bit.ly/2ekVavh
83. Rregullore e UNMIK-ut 2006/10: http://bit.ly/2bjGxdb dhe 2006/50:
http://bit.ly/2aMnP83
160
84. Rregullore Nr. 01/2006 mbi procedurat e rekrutimit, nominimit dhe emërimit të
menaxhmentit dhe drejtorit të sekretarisë ekzekutive të bordit të drejtorëve:
http://bit.ly/23NMses
85. Rregullore Nr. 16/2015 për përcaktimin e shkeljeve, masave disiplinore dhe procedurës
disiplinore në IPK: http://bit.ly/2dgmëTt
86. Rregullore 33/2012 për shtesat në pagë dhe kompensimet tjera të nëpunësve civil:
http://bit.ly/2cZqf4S
87. R. Andreës, J. Doëne and V. Guarneros-Meza (2013), Public Sector Reform in the UK:
Vieës and Experiences from Senior Executives, May: http://bit.ly/1ëëFRSË
88. R. Rauleckas, V. Nakrošis, R. Šnapštienė and L. Šarkutė (2016), „The impact of public
management reforms in Lithuania: systemic managerial changes and persisting
organizational differences“, in G. Hammerschmid, S. Van de Ëalle, R. Andreës, P. Bezes
(eds) Public Administration Reforms in Europe: The Vieë from the Top, Edëard Elgar
Publishing Limited.
89. S. van Thiel, K. Verhoest, G. Bouckaert and P. Lægreid (2011), Lessons and
Recommendations for the Practice of Agencification: a Policy Brief for Governments in
Europe and Beyond. COST Office: http://bit.ly/2fNIizg
90. S. Van Thiel (2015), “Boards of public sector organizations: a typology ëith Dutch
illustrations“, International Journal of Public Sector Management, May.
91. SIGMA, Parimet e Administratës Publike, tek Kapitulli 4 – Llogaridhënia, f. 65:
http://bit.ly/2dYqZMl
92. Udhëzim Administrativ Nr. 23/2013 për pagat, shtesat dhe dobitë tjera të punonjësve në
IPK: http://bit.ly/2dr9rav
93. Udhëzim Administrativ 15/2015 për marrëdhënien e punës në IPK: http://bit.ly/2dhXuBI
94. Vendimi 10/19 i datës 15.06.2011 për themelimin e Institutit për Hulumtimin e Krimeve
të Luftës: http://bit.ly/2d45iKH
95. Vendimi Nr. 05/2015 i datës 05 shkurt 2015: http://bit.ly/1c0n5fU
96. Vendimi Nr. 08/48 i datës 09 shtator 2015 për rishikimin e ndarjes së shtesave të cilat
realizohen nga Buxheti i Republikës së Kosovës: http://bit.ly/1SNR88X
97. V. Nakrošis and Ž. Martinaitis (eds) (2011), Lithuanian Agencies and Other Public
Sector Organisations: Organisation, Autonomy, Control and Performance, Vilnius:
Vilnius University.