RADIOAKTIEWE I-131

TERAPIE

A) HIPERTIREOSE

(KERNGENEESKUNDE)

B) TIROIED KANKER

(ONKOTERAPIE)

HIPERTIREOSE

1) RAI-131 OPNAME: % OPNAME BEREKEN

2) TEGNESIUM TIROIED FLIKKERGRAM

3) BIOCHEMIESE TIROIED FUNKSIES

4) NEG SWANGERSKAPSTOETS

5) VOORTGESETTE B BLOKKER TERAPIERAI TERAPIE:

10 20 mCi po

JODIUM (I-131) RADIO-ISOTOOP

• I-131 IS DIE RA AGENS VAN KEUSE VIR RAI TERAPIE

• REDE: BEVAT BEIDE GAMMA EN BETA STRALE

• B STRALE VEROORSAAK IONISERING OP 2MM AFSTAND (BLY IN DIE LIGGAAM) EN BESTRAAL DUS DIE TIROIED WEEFSEL ALLEEN

• BYKANS GEEN SKADELIKE EFFEKTE OP DIE OMLIGGENDE WEEFSELS NIE

• SEDERT 1940 IN GEBRUIK AS TERAPIE VIR HIPERTIREOSE PASIENTE

KENMERKE VAN DIE I-131

• 1)HALFLEEFTYD = 8.02 DAE

• 2)DIE FISIESE HALFLEEFTYD IS LANK GENOEG OM DEUR DIE FOLLIKULERE TIROIED SELLE OPGENEEM EN GEORGANIFISEER TE WORD

• 3)BETA UITSTRALINGS ENERGIE IS 0.61 MeV, MET STRALINGS LENGTE 1-2 MM, EN DIS GENOEG OM DIE FOLLIKULERE SEL MEE TE BESKADIG/TE VERNIETIG

• 4)DIE ISOTOOP IS REDELIK GOEDKOOP EN MAKLIK BEKOMBAAR (ONGEVEER R1500-00 VIR 30 mCi)

5)I-131 IS ‘N VLUGTIGE HALOGEEN –EN DUS

MAKLIK INGEASEM WORD EN KONTAMINEER

DIE ATMOSFEER. TOEDIENINGS PERSONEEL

WORD DUS OOK AANGETAS –HULLE MOET

GEREELDE TIROIED OPNAMES EN TELLINGS

KRY EN PERSOONLIKE DOSIS METERS MOET

GETROU GEDRA WORD, OM PERSOONLIKE

DOSERING TE MONITOR

DIE BESTRALINGS RISIKO KAN VERMINDER

WORD DEUR EERDER KAPSULES TE GEBRUIK

ipv VLOEISTOF

6) REDELIKE VEILIGE EN MAKLIKE TERAPIE

METODE, MAAR HERHAAL BEHANDELINGS IS

BAIEKEER NODIG

HOE WERK DIE RA I-131 AS TERAPEUTIESE

AGENS???

• 1)DIEET JODIUM IS BELANGRIK VIR DIE VORMING VAN TIROIED HORMONE

• ( KRY DIT VERAL IN SEEKOSSE, VARS GROENTE EN VRUGTE, GRAANKOSSE, MEEL PRODUKTE VLEIS, SUIWEL, EIERS SEE SOUT, GE-JODEERDE TAFELSOUTE, ENIGE ROOI VOEDSELKLEURSELS, KELP,ALG PRODUKTE EN LEWERTRAAN OLIES ens, ens) BENODIG DAAGLIKS ONGEVEER 76-150MIKROGRAM

• 2)IN DIE HIPERTIREOTIESE PASIENT WORD RA-I-131 ORAAL TOEGEDIEN, DIT WORD METABOLIES IN DIE FOLLIKULERE SELLE INGEBOU, EN DIE BETA BESTRALING WORD IN DIE OORAKTIEWE FOLLIKULERE SELLE INGEDRA (OPGENEEM EN IN DIE HORMOON INGEBOU/GEORGANIFISEER) EN DIT KRY DIE KANS OM VAN DIE SELLE TE VERNIETIG

• 3) DIE FISIESE HOEVEELHEID JODIUM IN DIE RA I-131 IS BAIE LAAG (ONGEVEER 1 MIKRO-GRAM) EN ONS KRY SELDE OF OOIT ENIGE NEWE-EFFEKTE OF ALLERGIESE REAKSIES NA RA-TOEDIENINGS

• 4) PASIENTE KAN KLA VAN HOOFPYNE, N +Br, EN KEELSEER POST TERAPIE, MAAR DIT IS BAIE SELDE ‘N GROOT PROBLEEM

PROSEDURE VAN RA I-131 TERAPIE

• 1)BIOFISIKUS TREK DIE VERLANGDE DOSIS OP IN GLASBOTTELJIE IN ‘N LOOD HOUER

• 2) NA SORGVULDIGE INGELIGTE TOESTEMMING, WORD DIE VERLANGDE DOSIS ORAAL TOEGEDIEN EN DIE UITSTRALINGS DOSIS VANAF DIE PASIENT WORD GEMEET EN GEDOKUMENTEER

• 3) DIE GEDRINKDE I-131 BELAND IN DIE MAAG EN WORD HIER GEABSOBEER

• 4) VIA DIE BLOED NA DIE TIROIED VERVOER WAAR DIT OPGENEEM EN GEORGANIFISEER WORD DEUR DIE OORAKTIEWE FOLLIKULERE TIROIED SELLE (IN DIE PLEK VAN STABIELE DIEET JODIUM)

• 5) WEENS DIE RADIO-AKTIEWE AARD VAN DIE JODIUM, ONTLOK DIT NOU ‘N INFLAMMATORIESE PROSES sg BESTRALINGS TIROIEDITIS, GEVOLG DEUR ‘N SELLULERE NEKROSE EN FIBROSE ASOOK ‘NCHRON INFLAMMATORIESE RESPONS

• 6)VERLIES VAN METABOLIES AKTIEWE TIROIED WEEFSEL VOLG DUS ASOOK VERMINDERDE TIROIED HORMOON PRODUKSIE EN VRYSTELLING HIPERTIROESE WORD DUS BEHEER

• 7) TIROIED SE GROOTTE WORD OOK VERMINDER

GRAAD VAN BG REAKSIE HANG EGTER AF VAN:

HOEVEELHEID RA I-131 TOEGEDIEN EN OPGENEEM DEUR DIE TIROIED

RADIO-SENSITIWITEIT VAN DIE TIROIED

FAKTORE WAT DIE EFEKTIWITEIT VAN DIE RA

I-131 DOSIS KAN BEINVLOED

• 1)FUNKSIONERENDE TIROIED MASSA(TIROIED GROOTTE)

• 2)TEENWOORDIGHEID VAN UNIFORME/MULTI-NODULERE TIROIED WEEFSEL (dws OF DAAR KOUE NODULES TEENW IS)

• (Bg WORD DEUR DIE TEGNESIUM TIROIED FLIKKERGRAM BEOORDEEL TYDENS DIE UITWERK VAN DIE PASIENT)

• 3)TEMPO WAARTEEN DIE I-131 DEUR DIE TIROIED, OPGENEEM EN OPGERUIM WORD

• 4) OPNAME VAN DIE I-131 SOOS VOORAF BEREKEN

• NB NB VERSKILLENDE KERNGENEESKUNDE PRAKTYKE

EN SENTRUMS VERSKIL GEWELDIG OR DIE MANIER

WAAROP DIE TOEDIENINGS DOSIS BEPAAL WORD.

• 5) RA I-131 TERAPIE KAN FAAL EN BENOGIG HERHAAL

DOSERINGS, INDIEN

PASIENT VOORAF NEOMERCAZOLE/PROPIEL THIO

URASIEL GEDRINK HET (BENODIG DAN ‘N HOER DOSIS)

PASIENT ‘N MULTI-NODULERE KROP HET

ANDER JODIUM BEVATTENDE PRODUKTE/

MEDIKASIES/ VELPRODUKT/ KONTRAS MEDIUM

ONDERSOEKE ens SPEEL OOK ‘N BAIE GROOT ROL IN

DIE SUKSES VAN DIE TERAPIE

UITEINDELIKE DOEL VAN DIE

RA-I-131 TERAPIE

• 1)INDUSEER SELLULERE HIPOFUNKSIE IN DIE OORAKTIEWE FOLLIKULERE TIROIED SELLE

• 2)VERMINDER DIE TIROIED SE OORSEKRESIE VAN TIROIED HORMONE

• 3)PROBEER SO GOU MOONTLIK VERBETERING IN DIE HIPERTIREOTIESE TOESTAND VAN DIE PASIENT, BEWERKSTELLIG

• 4)DWS PROBEER DIE PASIENT SE EUTIREOTIESE STATUS HERSTEL DIT IS EGTER BAIE MOEILIK, WANT PASIENTE KAN HIPERTIREOTIES BLY OF SELFS ERG HIPOTIREOTIES RAAK POST TERAPIE

• HIPOTIREOSE BLY DIE MEES WAARSKYNLIKSTE UITKOMS VAN DIE TERAPIE EN IS OOK DIE MEES AANVAARBAARSTE UITKOMS

KOMPLIKASIES VAN DIE TERAPIE• 1)VERBYGAANDE BESTRALINGS TIROIEDITIS

• 2)SIAL ADENITIS

• 3)TYDELIKE VERERGERING VAN DIE HIPERTIREOSE SIMPTOME POST TERAPIE, MET VERMEERDERDE VRYSTELLING VAN TIROIED HORMONE WAT ‘N TIROIED KRISES KAN UITLOK

• (VERAL IN OUER PASIENTE MET BYKOMSTIGE KARDIALE OF ANDER MEDIESE SIEKTES. HIEROOR DUS BAIE NB OM MET VOORTGESETTE B BLOKKER TERAPIE VIR ONGEVEER 3MAANDE POST TERAPIE VOORT TE GAAN.

• 4)VERBYGAANDE/PERMANENTE HIPOTIREOSE AFHANGEND VAN ELKE INDIVIDUELE TIROIED RESPONS TOT DIE TERAPIE(VIND PROGRESSIEF OOR DIE VOLGENDE 8-12 WEKE/3 MAANDE PLAAS) WORD EGTER MALKIL BEHANDEL MET ELTROXIN EN DIE PASIENT SE TSH VLAKKE MOET GEREELD POST TERAPIE GEMEET WORD.

• 5)HIPO-PARATIROIEDISME (VERAL AS MET RA-I131 BEHANDEL WORD IN ‘N PASIENT WAT ALREEDS HERHAAL NA TIROIEDEKTOMIE)

• 6)OOG SIMPTOME/OFTALMOPATIE KAN VERERGER

• 7)RISIKO VIR HERHALING VAN DIE HIPERTIREOSE TOESTAND, VERAL IN GEVALLE VAN ERGE MULTI-NODULER GRAVE’S EN AS PASIENTE OP NEOMERCAZOLE WAS VOOR DIE TERAPIE

• 8)OSTEOPEROSE RISIKO WEENS DIE VERHOOGDE TIROIED HORMOON VLAKKE, EN CALSITONIEN DISFUNKSIE POST TERAPIE

RA I-131 TERAPIE DOSERING EN

DIE METINGS EENHEDE• DIE HOEVEELHEID RA/ RA DOSIS WORD UITGEDRUK IN:

• mCi (MILICURIE)

• MBq(MEGABEQUERALS)

• 1 mCi = 37 MBq

• ( 5 mCi I-131 GEE DIESELFDE BESTRALINGSDOSIS AAN WEEFSEL AS WAT ‘N GEWONE IVP BY RADIOLOGIE, SAL GEE)

• DIE SI EENHEDE WAARIN DIE GEABSORBEERDE BESTRALINGS DOSIS GEMEET WORD, IS:

• - GRAY (Gy)

• RADS

• 1Gy = 100rads

• (5 mCi I-131 GEE ONGEVEER 4000 rads BESTRALING AAN DIE TIROIED)

• DIE SI EENHEID WAARIN DIE BIOLOGIESE EFFEK VAN BESTRALING AAN VERSKILLENDE WEEFSEL GEMEET WORD , IS

• -SIEVERT(Sv)

• 1Sv = 100 rem

• DIE AANVAARBARE INTRA –TIROIED

GEABSORBEERDE BESTRALINGS DOSIS VAN

150 Gy IS GENOEG ON HIPERTIREOSE AGV

GRAVE’S TE BEHANDEL

150Gy KOM VANAF ONGEVEER

10mCi I-131

MAAR

• DIE DOSERING KAN

HERHALING/VOORTGESETTE HIPERTIROESE

VEROORSAAK IN PASIENTE MET oa

HARTSIEKTES

• HERHALING SYFERS VAN 14% MET 150Gy

VIR DIE RISIKO PASIENTE MOET DAAR EERDER ‘N STERKER ABLASIE DOSERING VAN 300Gy/20 mCi GEBRUIK WORD

• NB NB DIE HOER DOSISSE SAL DUS NIE NET EUTIREOSE BEWERKSTELLIG NIE, MAAR KONTROLEER HIPERTIREOSE BAIE MEER SPOEDIG EN HIPOTIREOSE WORD DAN DOELBEWUS VINNIG GEINDUSEER, SODAT ‘N 2de DOSERING NIE NODIG SAL WEES NIE

• HIPOTIREOSE INDUKSIE TEMPO IS DUS

86% NA 3 MAANDE

en

93% NA 18 MAANDE POST RA-TERAPIE

• HIERDIE HOE/ABLASIE DOSERINGS MOET DUS OORDEELKUNDIG GEBRUIK WORD bv IN

-MULTI-NODULERE GRAVE’S

VINNIGE DEURGANG EN

HOE I-131 OPNAME PASIENTE

RISIKO’S VAN DIE RAI

TERAPIE

• 1) Vir die pasient self

teratogenisiteit

genetiese skade

karsinogenese

seldisfunksie

• 2) Gevaar aan omstanders

pasient is bron van bestraling

tyd en afstand vanaf ander persone, dosis afhanklik

swanger vrouens en klein kindertjies vermy

1) BLOOTSTELLING VAN DIE PASIENT SELF AAN

DIE BESTRALINGS DOSIS (HEELLIGGAAM EN

LOKAAL AAN DIE TIROIED GEBIED)

• a)TERATOGENISITEIT MAAK SEKER PASIENT IS NIE SWANGER TYDENS DIE TERAPIE NIE!!!. WET VEREIS ‘N NEGATIEWE SWANGERSKAPS TOETS VOOR ENIGE RAI-TERAPIE TOEGEDIEN WORD,. OOK DIE STERILISASIE/ HISTEREKTOMIE GESK, KONTRASEPSIE GESK. OPPAS!!!!!!

• DIS VERAL IN DIE OMGEWING VAN 10-12 WEKE VAN SWANGERSKAP WAT DIE GROOTSTE GEVAAR BESTAAN TIROIED WEEFSEL VAN DIE FETUS BEGIN DAN JODIUM KONSENTREER EN DIE FETALE TIROIED KAN DAN BESKADIG WORD, EN BABA KAN MET BREINSKADE GEBORE WORD agv TEKORT AAN JODIUM EN TIROIED HORMONE

• b)GENETIESE SKADE: 3 rads BESTRALING HET ‘N 0.005% KANS VIR GENETIESE SKADE (DUS ‘N KLEINER KANS VIR GENETIESE PROBLEME ivm DIE SPONTANE RISIKO VAN 0.8%)

• PASIENT MAG EGTER NIE SWANGER RAAK VIR 6 MAANDETOT 1 JAAR POST RAI-TERAPIE NIE!!!!

• c)KARSINOGENESE: GEEN BEWYSE VAN I-131 GE-INDUSEERDE LEUKEMIE OF ENIGE ANDER TIPES CA’S NA DIE RAI-TERAPIE NIE. KINDER WAT HIERMEE BEHANDEL WAS, TOON OOK NIE ENIGE NADELIGE EFFEKTE NIE, MAAR KAN LATER IN HUL LEWE BENIGE TIROIED NODULES HE

GEEN KONNEKSIE BESTAAN/KON GEVIOND WORD TUSSEN GRAVE’S SE RAI TERAPIE EN TIROIED CA NIE

NB NB DAAR IS WEL VERHOOGDE INSIDENSIE VAN TIROIED CA IN PASIENTE WAT VANTEVORE KOP EN NEK BESTRALING GEHAD HET

• d) SEL DISFUNKSIES: RAI TERAPIE VEROORSAAK/INDUSEER HIPOFUNKSIE IN DIE FOLLIKULERE TIROIED SELLE

• ONTHOU EGTER!!!! DIE RAI TERAPIE BEHANDEL SLEGS DIE HIPERTIREOSE VAN DIE GRAVE’S NIE DIE IMMUNOLOGIESE ABNORMALITEIT VAN DIE SIEKTE NIE!!!! Dws DIE OFTALMIESE AANTASTING EN DIE MIKSEDEEM WORD NIE BEHANDEL NIE EN KAN SELFS VERERGER POST RAI TERAPIE!!! HIER SAL DIE ANTI-TIROIED

MIDDELS WEER ‘N BESKERMENDE ROL SPEEL.

2) BESTRALINGS GEVAAR DEUR DIE RADIO-

AKTIEWE PASIENT, NADAT HY DIE RAI TERAPIE

GEDRINK HET, AAN OMSTANDERS

• DWS DIE PASIENT IS ‘N BESTRALINGS GEVAAR VIR MENSE WAT MET HOM IN AANRAKING KOM

• DUS: PASIENT IS DIE BRON VAN BESTRALING!!! ASOOK SY EKSKRESIES b URIENE/ SPEEKSEL OF SWEET

• DIE RISIKO’S MOET DAN OOK VOOR DIE RAI BEHANDELING TOEGEDIEN WORD, AAN DIE PASIENT MONDELINGS EN SKRIFTELIK OORGEDRA WORD -ASOOK DIE VOORSORG MAATREELS WAT GETREF MOET WORD OM DIE BESTRALINGS DOSERING AAN DIE FAMILIE, DIE PUBLIEK EN VERSORGERS TE MINIMALISEER, MOET VOLLEDIG BESPREEK WORD.

• Bv TYD EN AFSTAND VANAF ANDER MENSE

• DOSISSE OP VERSKILLENDE AFSTANDE

• DIE AANBEVOLE LIMIET VAN STRALING AAN DIE PUBLIEK IS

• 5 mSv PER JAAR.

• DOSISSE VAN TOT 20 mCi KAN OP BUITEPASIENT BASIS

TOEGEDIEN WORD, MITS VOLDOEN AAN AL DIE VEREISTES

• MAAR DOSISSE >30mCi MOET GEHOSPITALISEER EN GEISOLEER

WORD, TOTDAT HULLE NIE MEER ‘N STRALINGS GEVAAR VIR DIE

SAMELEWING IS NIE.

WAT KAN GEDOEN WORD OM BESTRALING

AAN DIE PUBLIEK TE VERMINDER?

• 1)VERHOED KONTAK MET SWANGER VROUE EN KLEIN

KINDERTJIES VIR 2 DAE POST TERAPIE,

• 2) ANDER PERSONE VERKIESLIK 2m AFSTAND WEG VAN DIE RA

PASIENT IN DIE EERSTE 2 DAE POST TERAPIE Bv slaap apart vir

eerste 2dae post Rx.

• 3)VERSIGTIG MET OPENBARE VERVOER DIREK POST TERAPIE

• 4) OPPAS OM DADELIK TERUG TE GAAN WERK TOE INDIEN DAAR

KINDERS OF SWANGER VROUENS BETROKKE IS

• 4) GENOEG VOG INNEEM EN GEREELD BLAAS LEDIG OM VAN

OORTOLLIGE RA ONTSLAE TE RAAK. HANDE GOED WAS EN

TIOLET 2x SPOEL NA URINERING

•

WAT GEBEUR MET DIE PASIENT NA DIE RAI

TERAPIE???

GEREELD OPVOLG!!!!

• 1)MAKSIMUM EFFEK VAN DIE BEHANDELING EERS LATER SIGBAAR, EERS FINAAL EVAUEER 8-12 WEKE POST TERAPIE

• 2)OPVOLG BLOED ONDERSOEKE GEREELD DOEN VANAF 5 WEKE POST TERAPIE (VROEER SAL DIE UITSLAE BAIE VERWARREND WEES AGV DIE BESTRALINGS TIROEIDITIS) NB OM GEREELD B BLOKKERS IN DIE TYD TE GEBRUIK OM HIPERTIREOSE Sx TE BEHEEER EN TIROIED KRISES TE VERHOED (VERAL IN OUER EN SIEK MENSE) KAN DIT DRINK TOT EN MET 3MAANDE POST TERAPIE

• 3)DUS HIPOTIREOSE SO GOU MOONTLIK DIAGNOSEER EN MET ELTROXIN Rx BEGIN. KAN VERAL DIE TSH VLAKKE GEREELD OPVOLG

• 4) INDIEN DIE PASIENT STEEDS HIPERTIROETIES IS 3 MAANDE POST RAI TERAPIE, DAN WEER VAN VOOR AF UITWERK OM HERHAAL RAI TERAPIE TE KAN GEE!!! DAN ‘N HOER DOSERING GEBRUIK IVM DIE EERSTE DOSIS)

TIROIED CA

TEGNESIUM TIROIED:

KOUE NODULES

10% IS MALIGNE

SONAR EN FNA

CHIRURGIE

I-123 HEELLIGGAAM

I-131 HEELLIGGAAM

STAAK ELTROXIN MINIMUM 3 WEKE VOORAF

OORBLYWENDE TIROIED

WEEFSEL

ABLASIE DOSIS

100-200mCi po