1

Rahman ve Rahim Olan Allah’ın Adıyla

DUHA SURESİ

2

﴿ ٰح�ى ُّض�� ١َوال1 SABAHIN berrak aydınlığını temsil eden

kuşluk vakti şahit olsun,

Bitip tükenmekte olan bir geceye sahip olan gündüze yemin olsun

DUHA SURESİ

﴿ ٰح�ى َو َو�ا ِاا ِا� ْي� �ل َو ٢َوا2 Karanlığın dibini bulup sakinleşen gece şahit olsun

3

﴿ ٰح�ى َو� َو�ا َو َو� ُّض�� َو� َو� َو� َو�� َو ٣َو�ا3 Ki; Rabbin seni terk etmedi ve sana darılmadı.

﴿ ٰحلى �ُّض �ْي ا �َو ِا� َو� َول ٌر� ْي� َو! ُّض" َو� ِا! ٰح# ْي$ َول ٤َو4 Muhakkak ki,

sonrası senin için öncesinden daha hayırlı olacaktır;

DUHA SURESİ

4

﴿ ٰح%ى ْي� َو& َو' َو� ُّض�� َو� َو� ٖط)� ْي* ُّض+ َو, ْي- َو. َول ٥َو5 Ve zamanı gelince Rabbin sana

çeşitli imkanlar bahşedecek, sen de (bundan) hoşnut ve memnun olacaksın.

DUHA SURESİ

5

﴿ ٰحى ٰحا َو' ًم0ا ٖط&� َو+ َو2 ْي3 ِا� َو+ ْي4 َول ٦َوا6 O, seni bir yetim olarak bulup barınmanı sağlamadı mı?

﴿ ٰح3ى َو5 َو' ��ًم� َو%ا َو2 َو3 َو6 َو ٧َو7 Yine O,

Sen şaşkın bir haldeyken seni doğru yola yöneltmişti.

﴿ ٰح7ى ْي8 َوا َو' ًم$# ِا9 َو�ا َو2 َو3 َو6 َو ٨َو8 Seni, muhtaç bir halde bulup,

muhtaç olmaktan ve mala tamahtan müstağni kılmıştı.

DUHA SURESİ

6

﴿ ْي� َو5 ْي: َو; َو$# َو' َو4 ٖط&� َو� ْيل ا َو��ا َوا ٩َو'9 Öyleyse, asla yetime otoriter davranma! (yetimi ezme)

﴿ ْي� َو5 ْي7 َو; َو$# َو' َو� ِا9 َو�.ا ال َو��ا َوا ١٠َو10 Her durumda yardım isteyeni azarlama!

﴿ ْي> ِّد3 َو� َو' َو� ِّد� َو� ِا< َو0 ْي* ِا7 ِا� ��ا َو َوا ١١َو11 Ve her zaman

Rabbinin (sonsuz) nimetini dilinden düşürme!

DUHA SURESİ

7

SURENİN KİMLİĞİ

DUHASURESİNuzul

Sıra5

AyetSayısı

11

NuzulYılı

1

8

NÜZUL YERİ

9

MEKKEMina Müzdelife Arafat

KABE

10

DUHA SURESİ

Nuzul Ortamı: Vahyin zaman zaman, iniş sürecindeki gecikmeler, Allah Rasulü’nü derinden üzmüştür.

Bu durum ister istemez dış dünyasına da yansımıştır.

Mekkeli müşrikler bu durumu alay konusu haline getirerek rabbi Muhammedi terk etti demeye başlamışlar ve bunun üzerine bu ayetler inmeye başlamıştır.

11

DUHA SURESİ

Yeminler Kur’an’da, bir mesele ortaya konulurken sıra dışı metodlar uygulanır. Bunlardan biri yemin metodudur. Ne için yemin edilir? Bir sözün daha inandırıcı olmasını sağlamak için yemin edilir. Kur’an’da 15-16 sure yeminle başlamaktadır. Yeminler farklı varlıklara tahsis edilerek yapılmaktadır.

12

DUHA SURESİ

Ne için yemin edilir?

Araplarda yemin geleneği vardır. Bu nedenle Kur’an da, hayata inmiş olması nedeniyle toplumun kullandığı uygulamaları kendisinde görebiliyoruz. Bunu uygularken; Bazen uygulamayı aynen alır.Bazen rötuş yapar.Bazen de mevcut uygulamayı red eder, yerine yenisini getirir.

13

DUHA SURESİ

Kur’an’da Niye Yemin Edilir? 1.Yemin edilen varlıkların (şeylerin) önemini kavratmak için.

a. Maddi varlıklarb. Zaman kavramıc. Beldelerd. Nesnelere. Kitapf. Vahiyg. Gök cisimleri…. Vb.

14

DUHA SURESİ

Kur’an’da Niye Yemin Edilir?  2. Varlığa yemin etmek, o varlığın şahitliğini söz konusu

etmektir. Neye yemin ediliyorsa mahşerde yemin edilen şeyler şahitliğe çağrılacaktır. Yani gizli kapaklı

bir şey kalmayacak demektir. 3. Yeminlerden sonra gelen cümlelerde, sıra dışı mesajlara yer

verileceğini muhataba kavratmak. Sıra dışı bir mesaj vermek istediği zaman yemin edilir.

15

DUHA SURESİ

Kur’an’da Niye Yemin Edilir?  4. Yemin edilen varlıklar yada nesneler üzerinden dersler ve

ibretler vermektir. 5. Sure başında tek şeye yemin ediliyorsa, bu yemin,

sonrasında gelen mesajla yakın bir ilişkisi var demektir. 6. Birden fazla ve peş peşe gelen yeminlerde, yemin edilen

varlıklar arasında mutlak surette bir anlam ilişkisi vardır. Tin Suresinde olduğu gibi….

16

1. Vahyin Gelmesiyle, Cahiliye gecesi yok olacaktır.

DUHA SURESİ KONUSU

2. Sen Rabbini terk etmezsen, Rabbin Seni terk etmez.

17

DUHA SURESİ KONUSU

3. Müjdeler

• Vahiyli bir hayat, Vahiysiz bir hayattan hayırlıdır.

• Hayırlı bir işle meşgul olan kaybetmez,

• Vahye sarılırsanız Allah imkanları önünüze serer ve asrı saadetteki gibi bir toplum olabilirsiniz

18

4. Kırmızı Çizgiler

• Rabbinin ikram ve yardımları unutulmamalı.

• Yetimler ezilmemeli.

• Sorup İsteyen azarlanmamalı.

• Allah’ın nimeti (Kur’an) anlatılmalı.

DUHA SURESİ KONUSU

19

-1-

YeminlerVe

Müjdeler.(Ayet 1-5)

-2-

PeygamberlikÖncesine

DairHaberler.(Ayet 6-8)

BÖLÜMLERİ

-3-Peygamberi Doğrudan İnşaa

(Ayet 9-11)

SURENİN BÖLÜMLERİ

20

Rahman ve Rahim Olan Allah’ın Adıyla

DUHA SURESİ

21

﴿ ٰح�ى ُّض�� ١َوال1 SABAHIN berrak aydınlığını temsil eden

kuşluk vakti şahit olsun,

DUHA SURESİ

﴿ ٰح�ى َو َو�ا ِاا ِا� ْي� �ل َو ٢َوا2 Karanlığın dibini bulup sakinleşen gece şahit olsun

﴿ ٰح�ى َو� َو�ا َو َو� ُّض�� َو� َو� َو� َو�� َو ٣َو�ا3 Ki; Rabbin seni terk etmedi ve sana darılmadı.

22

Gece ve geceyi delen sabahın berrak Aydınlığı şahit olsun.

RabbinSeni

Terketmedi.

AYET1-2-3

RabbinSana

Darılmadı.

Bitip tükenmekte olan bir geceye sahip olan gündüze yemin olsun.

BİLAKİS SANA BİR MÜJDESİ VAR

23

Bitip tükenmekte olan bir geceye sahip olan gündüze yemin olsun (şahit olsun) Sabahın Berrak aydınlığı ; Yeni bir günün başlangıcına delalet eder.

Sakinleşen gece; gecenin bitmek üzere olduğuna delalet eder. Yani tüm zaman demektir.

DUHA SURESİ

24

Mekkeli müşrikler; hayatı sadece bu dünyadan ibaret sayıp, kendilerinin ölüp yok olacağını düşünüyorlardı.

Yani , bizi zaman yok eder diyorlardı. Bu nedenle Allah, adeta onlara şunu söylüyordu. Sizin itibar ettiğiniz bütün zamanlara yemin ediyorum ki (tüm zamanlar şahit olsun ki); Rabbin seni ter etmedi ve sana darılmadı.

DUHA SURESİ

25

Bu ayetlerden almamız gereken mesajlar; Cahiliyenin zifiri karanlığının sona ereceği ve Vahyin aydınlığının başlamakta olduğuna bir gönderme vardır. Yıldız ------------- Gece karanlığını deler Vahiy ------------- Cahiliye karanlığını deler Geçip gitmekte olan zamana dikkat ediniz, onun şahitliğini unutmayınız. Bu zamanın kıymetini biliniz.

DUHA SURESİ

26

Bu ayetlerden almamız gereken mesajlar; Kul, kendisi arkasını dönmediği sürece Allah, kuluna kapılarını kapatmaz. Kul istemediği sürece Allah kulunu terk etmez. Ey Muhammed, sen sahipsiz değilsin. (Peygambere, mü’minlere, müşriklere hitap olarak anlayabiliriz) 

DUHA SURESİ

27

Bu ayetlerden almamız gereken mesajlar;  Seni koruyup gözeten biziz. (Peygambere, mü’minlere, müşriklere hitap olarak anlayabiliriz) Allah’a güvenenlere Allah yeter. Bilakis Sana Bir Müjdesi Var.

DUHA SURESİ

28

﴿ ٰحلى �ُّض �ْي ا �َو ِا� َو� َول ٌر� ْي� َو! ُّض" َو� ِا! ٰح# ْي$ َول ٤َو4 Muhakkak ki,

sonrası senin için öncesinden daha hayırlı olacaktır;

ALLAH’IN MÜJDESİ

﴿ ٰح%ى ْي� َو& َو' َو� ُّض�� َو� َو� ٖط)� ْي* ُّض+ َو, ْي- َو. َول ٥َو5 Ve zamanı gelince Rabbin sana

çeşitli imkanlar bahşedecek, sen de (bundan) hoşnut ve memnun olacaksın.

29

-2-Bu davanın

GeleceğiBugünden

DahaParlak

Olacak.

MüldelerNe

Olabilir?

-1-RabbinSana

BahşedekVe

Sen deMemnun

Olacaksın.

-3-Peygamber-lik dönemi

ÖncekiDöneme

Göre dahaHayırlıolacak

-4-Peygamber-liğin Medine

dönemiMekke

DönemineGöre daha

Hayırlıolacak

30

Maksad: Peygamberliğe yeni başlamış birine motivasyon vermek.Peygambere moral desteği vermek. Bizim için Ne Diyor? Özel isim kullanılmaması nedeniyle burada peygambere verilen müjdenin bize de verildiği sonucuna varabiliriz.Siz, hayırlı bir işle meşgulseniz, asla kaybetmezsiniz.Doğru işlerde, zaman zaman sıkıntılarla karşılaşıp moraliniz bozulabilir, şevk ve heyecanınız zedelenebilir, iyi bilin ki her iyi, doğru ve faydalı iş, sonunda mutlaka hayırla tamamlanacaktır.

DUHA SURESİ

31

3. ncü Ayetle birleştirirsek;  Allah, kulunu terk etmez. Onu, doğru işlerinde destekleyip sonunda başarıya ulaştırır ve

mutlu eder. Zorluk ve sıkıntılar, iyi işlerin engeli değil, başarının habercisi

olmalıdır. Sizin şer sandığınızda hayır olabilir. Bu nedenle Allah’ın hayırlı

dediği şey hayırlıdır. Allah, Hayırlı işlerin sonunu daha da hayırlı kılacaktır. Ve zamanı gelince Rabbin sana çeşitli imkanlar bahşedecek, sen

de (bundan) hoşnut ve memnun olacaksın.

DUHA SURESİ

32

İ’ta: cömertliğinin gereği olarak bir şeyi vermek.

İ’ta: maddi manevi, gönül huzuru gibi insanı mutlu edecek her türlü vermeyi içine alır. Derin bir motivasyon ve moral veriyor.Asr-ı Saadet toplumuna bir müjde.Medine İslam toplumuna atıf olabilir.

DUHA SURESİ

33

Bizim için Ne Diyor? Eğer Vahye karşı, o günkü insanların gösterdiği hassasiyeti gösterirseniz, siz de bugünün Asr-ı Saadet toplumunu kurabilirsiniz.Dünya hayatında, Vahye gereken özeni ve dikkati ortaya koyan insanlar, ilahi rahmet ve ilahi nimetlerle dünyada da buluşturulacaktır.İnsan, hayırlı işlerinde her zaman Allah’ın desteğini göreceğini bilmeli ve bu konuda Allah’a güvenmelidir.

DUHA SURESİ

34

﴿ ٰحى ٰحا َو' ًم0ا ٖط&� َو+ َو2 ْي3 ِا� َو+ ْي4 َول ٦َوا6 O, seni bir yetim olarak bulup barınmanı sağlamadı mı?

﴿ ٰح3ى َو5 َو' ��ًم� َو%ا َو2 َو3 َو6 َو ٧َو7 Yine O,

Sen şaşkın bir haldeyken seni doğru yola yöneltmişti.

﴿ ٰح7ى ْي8 َوا َو' ًم$# ِا9 َو�ا َو2 َو3 َو6 َو ٨َو8 Seni, muhtaç bir halde bulup,

muhtaç olmaktan ve mala tamahtan müstağni kılmıştı.

DUHA SURESİ

35

Şaşkındın.

Muhtaçİdin.

MuhtaçlıktanKurtardı.

Doğru yolaYöneltti.

ALLAH

YetimdinBarınak

Oldu

1

Öyleyse Şunlara Dikkat Etmelisin.

SEN

6-7-8AYETLER

36

Allah, geçmişte de sana bazı nimetleri vermişti. 1.Yetimken barındırdı. Allah Rasulü; Doğmadan babasını,6 yaşında annesini, 8 yaşında dedesini kaybetmiş ve yetim kalmış idi. Bu süreçte, yetimliğini hissetmeyecek şekilde Allah kendisin yardım etmiş ve kendisine sahip çıkılmasını sağlamıştı. 

DUHA SURESİ

37

Allah, geçmişte de sana bazı nimetleri vermişti. •Muhammed’e Yetimken yardım eden Rabbin, bu risaletin ilk yıllarında karşılaşmış olduğu sıkıntılarda da ona yardım edeceği mesajını buradan anlıyoruz.Onun bedensel bebeklik döneminde Allah ona nasıl sahip çıkmışsa, risaletin bebekli döneminde de ona sahip çıkacaktır.Allah’ın yetimken seninle ilgilendiği gibi sen de yetimlerle ilgilen.İhtiyaç sahibi insanların ihtiyaçlarının doğru bir şekilde giderilmeye çalışılması, diğer insanların görevleri arasındadır.Allah, yetimin barınmasının sağlanmasını istiyor. Yetim: sahip olması gereken herhangi bir şeyden yoksun olmayı ifade eder. Neyden yoksunsan o şeyin yetimisin demektir.

DUHA SURESİ

38

Allah, geçmişte de sana bazı nimetleri vermişti.  2. Şaşkınken doğruya iletildi Buradaki şaşkınlık; Mekke toplumunun içinde bulunduğu ağır ahlaksız yapıdan rahatsız olmak, kalbi sıkıntı çekmek ve ne yapacağını, nasıl düzelteceğini bilememenin, çözüm yolu bulamamanın verdiği bir şaşkınlıktır.

Onun, şaşkınlıktan kurtarılması ve hakikat yoluna iletilmesi; peygamberlikle buluşturulmasıyla gerçekleştirilmiştir. İnsan, zamanla çeşitli sıkıntı ve şaşkınlıklar yaşayabilir. Bu durumdan kendilerini çıkartacak bir varlığın olduğunu bilmelidirler.Eğer, sizler de bugün sıkıntıya düşüyorsanız kesinlikle çözüm, bu sıkıntının giderilmesi Vahiyle mümkündür.

DUHA SURESİ

39

Allah, geçmişte de sana bazı nimetleri vermişti.  3. Fakirken zenginleştirildi. Evleninceye kadar ekonomik sıkıntı içinde olması ve Hz Hatice ile evlendikten sonra zenginliğe kavuşması (Geleneksel Anlayış - Doğrudur),Peygamberliğin ilk yıllarındaki yalnızlığın, her geçen gün İslam’a katılanlarla giderilmesi,Fakirlik ve yalnızlık, onun problemleri çözmek için tek başına olması ve problemi çözecek bir malzemeye sahip olmaması olarak da algılanabilir. Bu sorun Vahyin gönderilmesi ile bir iç huzur ve ruhi zenginliğe kavuşmuştur.Allah asıl zengin olandır. Zenginlik, Allah’la arkadaşlıktır (yakınlıktır). Allah’la yakınlık kuran zengindir.

DUHA SURESİ

40

﴿ ْي� َو5 ْي: َو; َو$# َو' َو4 ٖط&� َو� ْيل ا َو��ا َوا ٩َو'9 Öyleyse, asla yetime otoriter davranma! (Ezme)

﴿ ْي� َو5 ْي7 َو; َو$# َو' َو� ِا9 َو�.ا ال َو��ا َوا ١٠َو10 Her durumda yardım isteyeni azarlama!

﴿ ْي> ِّد3 َو� َو' َو� ِّد� َو� ِا< َو0 ْي* ِا7 ِا� ��ا َو َوا ١١َو11 Ve her zaman

Rabbinin (sonsuz) nimetini dilinden düşürme (Anlat)!

ÖYLEYSE DİKKAT!!!3 UYARI

41

Sana Verilen Nimetin Şükrü KendiCinsinden Olmalıdır.

O Halde;ZayıfıKoru

(Otoriter)(Davranma,Onu ezme)

AYET9-10-11

O Halde;(Yardım)İsteyeni

Azarlama

O Halde;RabbininNimetini(Kur’an’ı)

Anlat.

42

İnşa amaçlı hatırlatmalardan sonra uyarı (Kırmızı Çizgiler); Yetimler ezilmemeli. Yetim olan sana Allah nasıl muamele ettiyse sen de çevrendeki yetimleri gözet, onları sahiplen. (Her türlü yetim)Yetimi itip kakmak, ilgilenmemek = Dini yalanlamaktır. (Maun Suresi)Yetime ikram etmemek = Nankör insan tipi (Yetime ikram etmemek, rızkın kısılmasına sebeptir) (Fecr 15-16)Yoksullara-Yetimlere ve Esirlere yemek yedirirlerdi (Ala Hubbihi=Sevdiği yemeği, sevdiğine, kendi muhtaç olmasına rağmen, Allah’ı sevdiği için seve seve verenlerdir = Cennet) - İnsan: 8Yediğinden yedirmelisin, giydiğinden giydirmelisin.

DUHA SURESİ

43

 Sorup isteyenler azarlanmamalı. Sail: Açıktan isteyen

Mahrum; açıktan isteyemeyen. Sail; Soru soran demektir.

DUHA SURESİ

44

 Soru soranı azarlamamak; Soru soranı ciddiye al demektir.  7.nci ayetin karşılığıdır. Şaşkın bir halde, Mekke’nin gidişatına nasıl çözüm bulacağını soruyordun ve Hira’da bunun cevabını sana verdik, seni azarlamadık; o zaman sen de, sana hakikati öğrenmek için müracat edenleri sakın azarlamayasın. Toplumda yardımlaşmanın yaygınlaştırılması.Mağdurların (Mes’elesi olanın) mağduriyetinin giderilmesine yardımcı olmak,Her türlü makul ve doğru isteğin karşılanması.Öğrenmek için soru soranların azarlanmaması (Kur’an’i bir ahlaktır).Çocukların soru sormasına da kızmamak, soru sorduğu için azarlamamak.

DUHA SURESİ

45

  Allah’ın Nimeti anlatılmalı Rabbinin nimeti sayesinde (karşılığında) gerçeği anlat. Maide3: Niğmet = Kur’an

İnsanları İslam’a davet ederken; kendine, cemaatine, partine, mezhebine davet etme.

DUHA SURESİ

46

BANANE

DİYOR?

Kur’an ve Peygamber sizin için muhteşem bir nimettir. Siz sahip olduğunuz bu büyük nimeti anlatın.

RabbimBana

BirçokİmkanlarSundu.

RabbineBorçlu

OlduğunuHisset.

İmkanlarınıBaşkalarıyla

Paylaş.