RAPORTI VJETOR I PERFORMANCËS 2013 - klsh.org.alklsh.org.al/web/raporti_performances_se_klsh_2013_1159.pdf · Në të njëjtën kohë, KLSH ka rritur numrin e propozuar të masave

REPUBLIKA E SHQIPËRISËKONTROLLI I LARTË I SHTETIT

RAPORTI VJETOR I PERFORMANCËS 2013

Tiranë 2014

Hyrje

Gjatë vitit 2013, KLSH për realizimin e misionit të tij kushtetues është fokusuar në dy kolona kryesore, në Strategjinë e Zhvillimit të KLSH-së 2013-2017, (2013-a ishte viti i parë i zbatimit të saj), si dhe në moton e Kongresit INCOSAI XXI të INTOSAI, të zhvilluar në Pekin, që auditimi kombëtar të vihet në shërbim të qeverisjes kombëtare, për përmirësimin e menaxhimit publik financiar të vendit. Sikurse standardet ndërkombëtare INTOSAI të fushës e kërkojnë me forcë, zbatimi i qëllimit strategjik të KLSH “Ngritja e kapaciteteve audituese”, i njëjtë me objektivin e parë të Strategjisë së INTOSAI 2011-2016 dhe Strategjisë së EUROSAI 2011-2017, ka nënkuptuar auditime në sasi dhe cilësi. Nën këndvështrimin e misionit të formuluar në Deklaratën e Pekinit, që“SAI-t (institucionet supreme të auditimit) do të vazhdojnë të shërbejnë shoqërinë dhe publikun, duke promovuar zhvillimin e qëndrueshëm dhe përmirësimin e qeverisjes kombëtare, forcimin e demokracisë, përmirësimin e shtetit ligjor, duke luftuar korrupsionin, ruajtur sigurinë kombëtare dhe duke nxitur reforma”, KLSH ka zbuluar parregullsi dhe shkelje financiare(në të ardhurat publike dhe shpenzimet e kryera) më shumë se një vit më parë, ka konstatuar shkelje të disiplinës financiare me ndikim negativ në performancën e subjekteve të audituara, ka propozuar ndryshime të rëndësishme kushtetuese dhe ligjore, ka bërë kallzime penale për nëpunës të Shtetit, kryesisht punonjës të lartë dhe të mesëm të administratës publike. Gjetjet e auditimeve të KLSH-së gjatë vitit 2013, krahasuar me fondet në dispozicion nga Buxheti për funksionimin e institucionit, kanë rritur treguesin e dobishmërisë, efektivitetit të institucionit, tregues ky i përdorur gjerësisht nga institucionet moderne të auditimit suprem. Institucioni ka rekomanduar më shumë përmirësime ligjore, sesa masa organizative, nisur nga fakti që impakti i një përmirësimi ligjor është më i prekshëm në të gjithë sistemin e menaxhimit të fondeve publike dhe e tejkalon vlerën e masës organizative të nivelit të një subjekti. Në të njëjtën kohë, KLSH ka rritur numrin e propozuar të masave disiplinore, në mënyrë që çdo punonjës publik të jetë përgjegjës për atë që merr përsipër të realizojë me punën e tij. Gjatë vitit 2013, KLSH ka forcuar kapacitetet audituese, nëpërmjet një procesi të vazhdueshëm kualifikimi, kryerjes së trajnimeve të thelluara dhe gërshetimit të ngritjes arsimore me veprimtarinë praktike audituese. Struktura e punonjësve ka vijuar të ndryshojë, jo vetëm thjesht në favor të stafit auditues me arsim të lartë, por dhe të stafit me kualifikime profesionale, akademike dhe grada shkencore, si dhe me kualifikim në fusha të dyta ekspertize.

Institucioni aplikoi dhe u pranua anëtar i Task Forcës së Organizatës Europiane të Institucioneve Supreme të Auditimit (EUROSAI) “Mbi auditimin e etikës”, duke punuar për të ndërmarrë misione auditimi mbi rregullaritetin dhe efiçiencen e Etikës dhe Integritetit në institucionet publike, duke konsideruar që lufta kundër korrupsionit dhe politikat për instalimin e një sistemi efektiv të integritetit, të jenë pjesë e menaxhimit të këtyre institucioneve. Ka nënshkruar Marrëveshjen e Angazhimit me përfaqësues të IDI dhe EUROSAI për Programin “3i”, Iniciativa e Implementimit të ISSAI-ve”, duke ngritur grupin e punës me mbështetjen e SIGMA dhe duke plotësuar të gjitha detyrimet që rrjedhin nga kjo marrëveshje. I përqendruar për të realizuar edhe drejtimin e tretë strategjik të INTOSAI dhe EUROSAI për shkëmbimin e njohurive dhe të përvojës me partneret, institucioni gjatë vitit të kaluar njohu një partneritet në rritje me institucionet vendase dhe të huaja.

Në zbatim të Rezolutës A66 të Asamblesë së Kombeve të Bashkuara të datës 22 dhjetor 2011 “Promovimi i efiçiencës, llogaridhënies, efektivitetit dhe transparencës së administratës publike, duke fuqizuar institucionet supreme të auditimit”, KLSH gjatë vitit të kaluar ka intensifikuar kontaktet dhe bashkëpunimin me Kuvendin, duke përgatitur kushtet për një shqyrtim efiçient nga Parlamenti të amendimeve për Ligjin e tij organik, projektligj i përgatitur me ndihmën e DG-Budget dhe SIGMA. KLSH aplikoi dhe fitoi një projekt binjakëzimi me fondet IPA për Shqipërinë, për fuqizimin e kapaciteteve audituese dhe modernizimin e mëtejshëm të institucionit, në vlerën 2.11 milionë euro, i cili do të fillojë të zbatohet në fund të vitit 2014. Po gjatë vitit 2013, krahas përfundimit të marrëveshjeve të bashkëpunimit me disa SAI të zhvilluara evropiane dhe të rajonit ballkanik, KLSH nisi negociata për përfundimin e marrëveshjeve të bashkëpunimit dhe me SAI-t e Greqisë, Bullgarisë dhe Serbisë, duke synuar fuqizimin e një rrjeti të vendeve të Evropës Juglindore të institucioneve më të larta të auditimit, nën shembullin dhe eksperiencën e rrjeteve të ngjashme të krijuara në Evropë. Duke jetësuar drejtimin e katërt strategjik të INTOSAI dhe EUROSAI për menaxhim në përputhje me parimet e komunikimit transparent, KLSH ka intensifikuar marrëdhëniet me publikun dhe qytetaret, duke i sjellë në një nivel të paarritur dhe të pakonceptuar më parë. Ky vit është i treti radhazi, ku analizat vjetore në nivel departamenti auditimi zhvillohen krejtësisht të hapura, në prani të përfaqësuesve të medias, përgjatë disa ditëve dhe finalizohen me analizën e përgjithshme. Për herë të parë, drejtuesit dhe audituesit e KLSH-së ju drejtuan medias së shkruar të vendit me shkrime, analiza dhe editoriale, duke dhënë opinionin e tyre të

kualifikuar për shumë çështje me rëndësi të zhvillimit të ekonomisë dhe shërbimeve publike. Po për here të parë, KLSH mori pjesë në Panairin Ndërkombëtar të Librit në Tiranë, me një stendë modeste, ku prezantoi botimet e tij të natyrës profesionale (manuale auditimi), informative dhe historike për shkencën e auditimit publik suprem në Shqipëri.

Në fund të vitit 2013, KLSH organizoi në Tiranë Konferencën e dytë shkencore të tij, me temë “Roli i Institucioneve Supreme të Auditimit për një menaxhim financiar të përgjegjshëm në sfidat e sotme”, ku morën pjesë përfaqësues të lartë nga SAI-t e zhvilluara partnere të KLSH dhe nga SAI-t e rajonit, përfaqësues të institucioneve të tjera shtetërore, të botës akademike, të shoqatave të profesionistëve të fushës dhe të shoqërisë civile dhe mediave.

Në përfundim theksojmë se KLSH do të vazhdojë përpjekjet institucionale të cilat synojnë modernizimin dhe reformimin e institucionit me qëllim që të reflektojmë tiparet dhe standardet ndërkombëtare të Institucioneve Supreme të Auditimit INTOSAI dhe fokusimin e veprimtarisë audituese me impakt, forcimin e llogaridhënies publike, të integritetit e transparencës institucionale.

PËRMBAJTJA Faqe Hyrje:

I. Përmbledhje e Performancës........................................................................ 2II Menaxhimi institucional............................................................................... 15

II.1 Mbi ecurinë e reformës institucionale gjatë vitit 2013................................ 15II.2 Mbi hartimin dhe implementimin e planit të zhvillimit strategjik............ 16II.3 Zhvillimi i burimeve njerezore te institucionit............................................ 18II.4 Mbi komunikimin dhe bashkëpunimin........................................................ 31

II.4.1 Bashkëpunimi me Kuvendin........................................................................ 31II.4.2 Komunikimi aktiv nëpërmjet publikimeve................................................. 31

II.4.3 Aktiviteti i KLSH–së në marrëdhënje me SAI-t partnere në nivel internacional................................................................................................. 33

II.4.4 Mbi zhvillimin e aktiviteteve ndërkombëtare............................................. 36II.4.5 Bashkëpunimi me partnerët vendas............................................................ 38II.4.6 Bashkëpunimi me mediat............................................................................ 39II.4.7 Komunikimi i drejtpërdrejtë me publikun.................................................. 39

III Veprimtaria Audituese.................................................................................. 42III.1 Gjetjet kryesore në auditime........................................................................ 45III.2 Rekomandimet dhe Zbatimi i tyre .............................................................. 49III.3 Propozime për ndryshime apo përmirësim të legjislacionit........................ 51III.4 Masat me karakter organizativ.................................................................... 53III.5 Masat për shpërblimin e dëmit ekonomik................................................... 53III.6 Kallëzimet penale.......................................................................................... 56III.7 Mbi Auditimet e performancës..................................................................... 59III. 8 Cilësia në Auditim. Procesi i sigurimit të cilësisë ...................................... 63III. 9 Mbi mardheniet me Drejtorinë e Përgjithshme të Tatimeve...................... 64

IV Prespektiva dhe Sfida................................................................................... 65V Buxheti vjetor i KLSH-së.............................................................................. 67

Shtojca

Shtojca 1 Bilanci i KLSH i vitit 2013

Shtojca 2 Lista emërore e njësive publike të audituara-gjatë vitit 2013

Shtojca 3 Evidenca e shkeljeve financiare me pasojë dëm ekonomik, sipas njësive publike dhe llojit të shkeljeve

Shtojca 4 Evidenca e Kallzimeve Penale 2013 Shtojca 5 Evidenca e kërkesë-ankesave nga shtetasit

Fjalori i shkurtimeve

RAPORTI VJETOR I PERFORMANCËS 2013 KLSH

2

PËRMBLEDHJE E PERFORMANCËS

Raporti i performancës për vitin 2013 reflekton konsolidimin e ecurisë së

reformës së KLSH-së, hapat e ndërmarra për modernizimin dhe reformimin e institucionit si dhe gjetjet dhe rekomandimet kryesore të KLSH, për përmirësimin e punës dhe të performancës së institucioneve të tjera publike.

Veprimtaria institucionale e KLSH-së u orientua drejt përmbushjes së objektivave prioritare të programit të veprimtarisë së vitit 2013 , hartuar në funksion të zbatimit të detyrimeve Kushtetuese dhe ligjore, Standardeve Ndërkombëtare të Auditimit INTOSAI si dhe detyrimeve që rrjedhin nga zbatimi i Strategjisë së Zhvillimit të KLSH-së për periudhën 2013-2017.

Pavarësisht nga mjedisi në të cilin kemi vepruar gjatë vitit 2013 ky vit ka qenë vit i konsolidimit të arritjeve të nisura në vitin 2012 dhe vit në të cilin jemi munduar t’i japim këtij institucioni fizionominë e një institucioni modern të denjë për tu përballur me sfidat por dhe me partneritetin e Institucioneve homologe drejt një qasje sa më evropiane. KLSH gjatë vitit 2013, ka shënuar progres të konsiderueshëm dhe zhvillime pozitive në shumë drejtime duke promovuar qeverisjen e mirë, përgjegjshmërinë, dhe transparencën me impakt përdorimin efiçent dhe efektiv të fondeve publike.

Mund të konfirmohet se KLSH është tashmë një institucion i mirë strukturuar dhe që në veprimtarinë e tij është i orientuar drejt rezultateve. KLSH gjatë këtij viti ka përballuar me sukses sfidat për modernizimin e institucionit duke ndërtuar një platformë të sigurt për të ardhmen në vitet në vijim. Veprimtaria e institucionit te Kontrollit të Lartë të Shtetit është fokusuar në objektivat ISSAI 12- “Vlerat dhe Dobia e Institucioneve Supreme Auditimit” të cilat janë:

-Të sigurojë që zyrtarët e zgjedhur veprojnë në mënyrën më të mirë dhe në përputhje me interesat e qytetarëve që ata përfaqësojnë. Qeveritë dhe njësitë e sektorit publik duhet të jenë të përgjegjshëm në administrimin e dhe përdorimin e fondeve publike. -Institucionet Supreme të Auditimit forcojnë përgjegjshmërinë transparencën e integritetin duke audituar në mënyrë të pavarur sektorin publik dhe duke raportuar mbi gjetjet e tyre.

-Kjo i krijon mundesi punonjësve të sektorit publik në funksion të përgjegjësive të tyre që në referencë të gjetjeve të auditimit e rekomandimeve, të ndërrmarrin veprime korrekte të përshtatshme dhe në këtë mënyrë plotësohet cikli i përgjegjshmërisë.

Ky raport reflekton veprimtarinë institucionale në dy kolona kryesore, në Strategjinë e Zhvillimit të KLSH 2013-2017, (2013-a ishte viti i parë i zbatimit të saj), si dhe në moton e Kongresit INCOSAI XXI të INTOSAI, të zhvilluar në Pekin, që: “ auditimi kombëtar të vihet në shërbim të qeverisjes kombëtare, për përmirësimin e menaxhimit publik financiar të vendit”.


3

Përmbushja e objektivave strategjike të zhvillimit të KLSH-së u fokusua në dy drejtime kryesore : Në menaxhimin efektiv institucional dhe në ushtrimin e veprimtarisë audituese e cila përbën edhe misionin dhe funksionin Kushtetues të KLSH-së. I. MENAXHIMI INSTITUCIONAL Gjatë vitit 2013 u hartuan dhe implementuan programe ambicioze të cilat synonin në reformimin dhe modernizimin institucional si dhe rritjen e efikasitetit të gjithë veprimtarisë audituese institucionale. Theksojmë që reforma në Institucionin e KLSH-së është kryer në reflektim të plotë të rekomandimit të Raportit të Progresit të Shqipërisë të Komisonit Europian në Tetor 2012, i cili ka nënvizuar se: “Auditimi i jashtëm duhet të vijë në nivel me standardet e INTOSAI”1. Ecuria e performancës së KLSH u pasqyrua edhe në vlerësimet e Raportit të Progresit të Shqipërisë të Komisonit Europian në Tetor 2013 në të cilën theksohet se: "Në fushën e auditimit të jashtëm, ndryshime organizative dhe procedura të reja janë futur për të shtuar efikasitetin e Institucionit Shtetëror të Auditimit (SAI). Aktivitetet e trajnimit dhe të marrëdhënieve me publikun janë rritur dhe bashkëpunimi dypalësh me SAI-t e vendeve të tjera është zgjeruar. Auditimi i performancës ka rifilluar...etj.(Citimi i plotë i vlerësimit të progres raportit është trajtuar në faqen nr.16. Viti 2013 ishte viti i parë i implementimit të Strategjisë se zhvillimit të KLSH-së për vitet 2013-2017. Reforma administrative në KLSH ka synuar në: 1- Modernizimin e institucionit, në përputhje me standardet ndërkombëtare INTOSAI, kthimin e vëmendjes drejt auditimit të performancës, krahas konsolidimit të auditimit financiar dhe thellimin e luftës kundër korrupsionit, në sinergji me institucionet e tjera publike, duke nxitur qeverisjen e mirë në administrimin e fondeve publike. 2- Ndërrmarjen e politikave efektive për promovimin e një kulturë etike dhe me integritet në institucionin e KLSH-së duke e konsideruar si një parakusht për sigurimin e mirëqeverisjes institucionale dhe rritjen e besimit të publikut ndaj KLSH-së. 3- Implementimin e një strategjie të re komunikimi, në funksion të rritjes së nivelit të llogaridhenjes publike dhe transparencës duke intensifikuar marrëdhëniet me publikun dhe Kuvendin, si dhe me partnerë të tjerë në nivel kombëtar dhe ndërkombëtar. 4- Menaxhimin efecient dhe efektiv të burimeve njerëzore të KLSH- nëpërmjet implementimit të një politike bazuar në motivimin dhe nxitjen e karrierës, në ngritjen e një sistemi funksional të rekrutimit të punonjësve nëpërmjet procedurave të konkurrimit referuar kritereve të mirë përcaktuara në rrafshin profesional teoriko-praktik si dhe bazuar në vlerat e integritetit dhe etikës.

1 .Progres Raporti i Komisionit Europian për Shqipërinë 2012, faqe 66‐67


4

5- Forcimit të kapaciteteve institucionale nëpërmjet një procesi të vazhdueshëm kualifikimi dhe kryerjes së trajnimeve të thelluara dhe të gërshetimit të arsimimit me veprimtarinë praktike audituese etj. - KLSH në fillim të vitit 2013 finalizoi në bashkëpunim me SIGMA-n Strategjinë e Zhvillimit të Institucionit 2013-2017 me vizionin që të jetë një trupë profesionale që i kontribuon shtimit dhe kursimit të vlerës së parave publike, duke dhënë siguri mbi llogaritë financiare të përdoruesve të tyre dhe duke ndihmuar në përmirësimin e menaxhimit të Qeverisë e të enteve të tjera publike nëpërmjet auditimit, duke fituar në këtë mënyrë besim të plotë tek qytetarët shqiptarë dhe të audituarit. Objektivi strategjik : Zhvillimi i kapacitetit institucional

Gjatë vitit 2013, veprimtaria e KLSH-së është fokusuar në përmbushjen e

objektivit strategjik Zhvillimin e kapacitetit institucional të INTOSAI dhe EUROSAI, zbatimit të standardeve profesionale ISSAI, i cili përmbahet dhe në Strategjinë e KLSH 2013-2017. -Amendimet e ligjit organik të KLSH-së Në këtë kuadër si dhe në funksion të kryerjes së amendimeve të bazës ligjore dhe rregullatore të KLSH në përputhje me standardet ndërkombëtare, institucioni ka paraqitur zyrtarisht në Kuvend në fund të vitit 2012 ndryshimet në ligjin e tij organik nr. 8270 dt. 23.12.1997, (i ndryshuar). Këto amendime përcaktojnë përgjegjësitë e reja në fushën e auditimit, cilësojnë të drejtat dhe detyrimet e institucionit bazuar në standardet INTOSAI, si dhe organizimin dhe strukturën, statusin e personelit, procesin e çertifikimit të pasqyrave financiare të subjekteve të audituara, çertifikimin e audituesve etj.

Amendimet e ligjit organik do të sjellin përmirësime të ndjeshme në veprimtarinë audituese, do të rrisin gamën e auditimeve dhe do të mundësojnë që KLSH të ushtrojë veprimtarinë në funksion dhe në shërbim të qytetarëve, Kuvendit dhe palëve të tjera të interesit, përmes një stafi audituesish tejet profesionist, duke zbatuar më thellë dhe më me dobishmëri detyrimin kushtetues të sigurimit të miradministrimit të fondeve dhe burimeve publike.

Menaxhimi efektiv i burimeve njerëzore Përmbushja e objektivit strategjik për zhvillimin dhe ndërtimin e

kapaciteteve është e lidhur ngushtësisht me menaxhimin efektiv të burimeve njerëzore . Boshti i filozofisë së menaxhimit të burimeve njerëzore është se burimet njerëzore në KLSH janë konsideruar më shumë si një aset institucional se sa kosto për institucionin duke u fokusuar në konsolidimin dhe trajnimin e tyre të vazhdueshëm.


5

Burimet njerëzore janë elementi me vital në Institucionet e Larta Audituese, dhe për këtë arësye zhvillimi i tyre konsiderohet një nga sfidat më të rëndësishme për KLSH. Impakti i drejtpërdrejtë dhe rëndësia e madhe në cilësinë e veprimtarisë audituese, e ka shndërruar zhvillimin e burimeve njerëzore të institucionit, në një nga sfidat më të rëndësishme të KLSH- së. Rëndësia e zhvillimit të Burimeve Njerëzore është vlerësuar shumë edhe nga INTOSAI dhe EUROSAI, të cilët në planin e tyre të zhvillimit strategjik, e kanë vendosur ndërtimin e kapaciteteve si pikën e parë të katër pikave kryesore të këtij plani dhe konkretisht : “ Ndërtimi i kapaciteteve të SAI-it nënkupton zhvillimin e aftësive, njohurive, strukturave dhe formave të organizimit të punës për të bërë një organizatë më efektive, duke u bazuar në pikat e forta ekzistuese dhe trajtimin e mangësive dhe dobësive. EUROSAI është i angazhuar për të lehtësuar zhvillimin e SAI-ve, që të jenë të forta, të pavarura dhe shumë profesionale...”. Zhvillimi i trajnimeve profesionale ka qenë në fokus të veprimtarisë menaxheriale të institucionit në funksion të objektivit strategjik kryesor “Ndërtimi i Kapaciteteve”.

Në deklaratën e Pekinit “Mbi promovimin e qeverisjes së mirë nga Institucionet Supreme të Auditimit” në Kongresin INCOSAI XXI të INTOSAI theksohet se: “INTOSAI njeh se është e rëndësishme që metodat e auditimit të SAI-ve të bazohen në njohuritë teknike dhe shkencore aktuale dhe që audituesit të kenë kualifikime të përshtatshme si dhe integritet moral”. - Gjatë vitit 2013, KLSH ka forcuar kapacitetet audituese, nëpërmjet një procesi të vazhdueshëm kualifikimi, kryerjes së trajnimeve të thelluara dhe gërshetimit të ngritjes arsimore me veprimtarinë praktike audituese. Struktura e punonjësve ka vijuar të ndryshojë, jo vetëm thjesht në favor të stafit auditues me arsim të lartë, por dhe të stafit me kualifikime profesionale, akademike dhe grada shkencore, si dhe me kualifikim ne fusha të dyta ekspertize. Progresi i arritur gjatë vitit 2013 në fushën e trajnimeve konsiston jo vetëm në arritjen po më tepër në tejkalimin e objektivave që KLSH kishte vendosur në Programin e trajnimeve të vitit 2013. Me këtë performancë lidhet një tregues tjetër duke realizuar afërsisht një muaj trajnimi në secilin prej viteve 2012,2013 duke realizuar njëkohësisht të njëjtin numër auditimesh apo edhe pak më tepër në raport me vitet 2009,2010,2011 të marra veçmas vite në të cilat audituesit kishin dy ose tre ditë trajnimi apo në disa raste audituesit kanë qenë pa asnjë ditë trajnimi. -Çdo pjesëtar i stafit në KLSH u trajnua për më shumë se 20 ditë gjatë vitit 2013 dhe për më tepër çdo auditues 22 ditë trajnim, i cili po të krahasohet me vitet 2009, gjate së cilave janë kryer respektivisht 2, 3.1 dhe 2.1 ditë trajnimi/punonjës në vit , flet për një tregues që është 10 herë më i lartë se gjatë viteve 2009, 2010 dhe 2011 ose 5 fishi i të dy viteve të marra së bashku; -Arritje të ndjeshme rezultuan me trajnimet e stafit të ri, të cilët arritën objektivin prej 25 ditë/person.


6

-Treguesit e arritur, flasin për një nivel rritje prej mbi 100% krahasuar me vitin 2011 apo dhe më herët. Në total u realizuan 3090 ditë trajnimi të cilat në 2011 ishin vetëm 227 për më tepër të frekuentuara thuajse nga një numër i kufizuar pjesëmarrësish. -Organizimi i trajnimeve dhe vizitave studimore në institucionet homologe dhe organizma të tjerë profesionalë ndërkombëtarë vijuan të jenë një element i fuqishëm që ndikuan ndjeshëm në arritjet e trajnimeve për vitin 2013. -Gjatë këtij viti u trajnuan 120 punonjës jashtë vendit, duke arritur një mesatare trajnimi 5,3 ditë trajnimi jashtë vendit për person. -Në dy vitet e fundit, institucioni ka ndryshuar koncept në investimin për kapacitetet audituese. Nga një institucion i disa viteve më parë praktikisht pa trajnim, është kthyer në SAI me tregues perëndimorë trajnimi. - Në funksion të objektivit strategjik të Ndërtimit të Kapaciteteve për KLSH-në gjatë vitit 2013, KLSH aplikoi, dhe Delegacioni i BE-së në Tiranë, dha mbështetjen e tij për fitimin e Projektit të Binjakëzimit, në kuadër të fondeve IPA 2013 fitoi projektin IPA 2013 “Forcimi i kapaciteteve të Auditimit të Jashtëm” në vlerën prej 2.11 milion Euro . Projekti IPA 2013, ka për qëllim forcimin e kapaciteteve audituese dhe nëpërmjet këtij projekti pritet rritja e performancës së auditimit përmes forcimit të kapaciteteve institucionale të KLSH, rritja e kapaciteteve të auditimit, zhvillimi dhe zbatimi i metodologjive moderne të auditimit, zhvillimi dhe kualifikimi i burimeve njerëzore, përmirësimi i raporteve të auditimit, metodologjisë dhe gjithashtu përmirësimi i skemave për ndjekjen e rekomandimeve të KLSH-së. Ndryshimet strukturore organizative Aspekt shumë i rëndësishëm në kuadrin e reformimit dhe miradministrimit të burimeve njerëzore por gjithashtu dhe në funksion të objektit të punës së KLSH-së, kanë qenë edhe ndryshimet e kryera në strukturën e organizimit të institucionit. Së fundmi është hartuar një strukturë e re organizative, e cila përcakton qartë rolet dhe përgjegjësitë e njësive strukturore në mënyrë që të sigurohet një përdorim sa më i mirë i burimeve, duke ulur koston e procedurave administrative. Krahas sa më sipër nëpërmjet strukturës së re është patur parasysh rritja e përgjegjshmërisë së punonjësve në kryerjen e funksioneve çka do të thotë rritje e nivelit të decentralizimit dhe delegimit të vendimmarrjes tek personat përgjegjës referuar pozicioneve respektive të punës. Nga pikëpamja e strukturës organizative, viti 2013 reflektoi konsolidimin e dy departamenteve të krijuara gjatë vitit 2012 të Departamentit të Auditimit të Performancës dhe Departamentit të Kërkimor Shkencor të cilat nga pikëpamja strukturore përbëjnë shtyllat e modernizimit të institucionit. Nga ana tjetër ndryshimet strukturore reflektuan edhe zhvendosjen e një pjese të punonjësve që kryenin funksione administrative mbështetëse në fuqizimin dhe shtimin e “trupës audituese” në funksion të veprimtarisë kryesore institucionale që është veprimtaria audituese.


7

Drejtimi strategjik: Intensifikimi i komunikimit dhe bashkëpunimit, i shkëmbimit të njohurive dhe përvojës I përqëndruar për të realizuar drejtimin strategjik të INTOSAI dhe EUROSAI për intensifikimin e komunikimit shkëmbimin e njohurive me partnerët, institucioni gjatë vitit të kaluar njohu një partneritet në rritje me institucionet vendase dhe të huaja. Në këtë aspekt vlerësohet përkrahja dhe ndihmesa e institucionit të Presidentit të Republikës për ndihmën e dhënë në këto dy vite 2012 dhe 2013, për kuptimin, ndjeshmërinë e tij të thellë dhe përkrahjen pa rezerva ndaj misionit dhe vlerave që shpalos auditimi publik suprem. Boshti i filozofisë së KLSH-së në implementimin e strategjisë së re të komunikimit është reformimi i menyrës së komunikimit duke tentuar drejt qasjes këshillimore Në këtë aspekt sjellim në vëmendje pjesë nga shkrimi i Kryetarit në nr.19 të Revistës EUROSAI :“Qasja këshëllimore e një SAI “ Mendoj se është koha të reformojmë mënyrën e komunikimit me palët e interesit. Aktualisht në KLSH ekzistojnë dy kanale të jashtme komunikimi: i pari është ai me subjektet e audituara, administratën publike, i cili është më proceduaral dhe formal, i dyti është ai me publikun dhe Parlamentin. Në të dyja këto kanale, KLSH ndjek një model tradicional, që nënkupton shkëmbimin e letrave dhe raporteve të gjata me subjektet e audituara, publikimin e raporteve në faqen e Internetit, organizimin e konferencave për shtyp dhe prezantimin e raportit tonë vjetor në Parlament. E megjithatë, duhet të mbajmë parasysh se komunikimi është një “rrugë me dy sense lëvizjeje”. Nuk mjafton vetëm të informojmë, por duhet edhe të sigurojmë feedback-un e bashkëpunëtorëve tanë. Jetojmë në epokën e informacionit dhe komunikimi është me rëndësi jetike për një SAI që synon të informojë pareshtur qytetarët e vet mbi gjendjen e shërbimeve publike. Komunikimi midis institucioneve publike dhe shoqërisë është një nga shtyllat e demokracisë. Qytetarët që bashkëqeverisin me qeverinë e tyre duhet të jenë të informuar për të marrë vendimet e duhura. Marrëdhëniet me Kuvendin Strategjia e zhvillimit të KLSH-së 2013-2017 nuk mund të realizohet pa një bashkëpunim efektiv dhe konstruktiv me Kuvendin e Shqipërisë. Në këtë këndvështrim Kuvendi është partneri ynë kryesor. Në zbatim të Rezolutës A66 të Asamblesë së Kombeve të Bashkuara të datës 22 dhjetor 2011 “Promovimi i efiçiencës, llogaridhënies, efektivitetit dhe transparencës së administratës publike, duke fuqizuar institucionet supreme të auditimit”, KLSH, si agjent i Kuvendit për sigurimin e miradministrimit të fondeve publike, ka realizuar një bashkëpunim efikas me Parlamentin. Marrëdhënia e Institucionit të KLSH-së me Parlamentin gjatë vitit 2013 ka qenë një marrëdhënie e efektshme e cila ka kontribuar në mënyrë të qenësishme dhe në funksion të përgjegjësisë së përbashkët të tyre për forcimin e përgjegjshmërisë financiare menaxhimin dhe qeverisjen në të mirë të qytetarëve.


8

Në këtë këndvështrim vlerësojmë kontributin dhe përkrahjen e Kryetarit të Kuvendit dhe Kryetarit të Komisionit për Ekonominë dhe Financat, për mbështetjen financiare të dhënë KLSH-së, e cila, dhe pse modeste, garanton funksionimin normal të aktivitetit tonë auditues. Në këtë aspekt vlerësojmë vullnetin pozitiv dhe gatishmërinë e Kuvendit që, me kërkesë të KLSH-së, po i siguron institucionit për auditimin e fondeve të tij, një auditues të jashtëm të pavarur, si dhe për mbështetjen për miratimin gjatë këtij viti në vijim, të amendimeve të ligjit të tij. - Aktiviteti i KLSH-së në marrëdhënie me SAI partnere në nivel internacional. Viti 2013 është viti i konsolidimit të marrëdhënieve të KLSH-së me institucionet ndërkombëtare të auditimit si INTOSAI dhe EUROSAI, ku KLSH është anëtar aktiv.

-Bashkëpunimet e KLSH me INTOSAI, EUROSAI dhe institucionet homologe evropiane, kanë qenë në fokus të veprimtarisë për vitin 2013. Ndërsa viti 2012 ishte viti i institucionalizimit të marrëdhënieve me institucionet homologe të auditimit si me Zyrën e Audituesit të Përgjithshëm të Kosovës, me Gjykatën e Auditimit të Sllovenisë, me Gjykatën e Llogarive të Turqisë, me Zyrën Kombëtare të Auditimit (NIK) të Polonisë dhe me Institucionin Shtetëror të Auditimit të Kroacisë, duke nënshkruar marrëveshjet e bashkëpunimit, viti 2013 u karakterizua nga vënia në jetë e këtyre marrëveshjeve dhe ishte viti i fryteve të këtij bashkëpunimi. -KLSH, gjatë vitit 2013 ka vijuar në një marrëdhënie intensive me SIGMA (Programi i BE dhe OECD “Mbështetje për Përmirësim në Qeverisje dhe Menaxhim”), ekspertët e të cilës e kanë mbështetur institucionin me programe trajnimi, në fusha trajnimi me interes të lartë, si auditimi financiar, auditimi i përputhshmërisë, auditimi i performancës, auditimi i sistemeve të teknologjisë së informacionit, etj. - Vlen për t’u theksuar partneriteti i vendosur mes KLSH dhe DG-Budget, si dhe në tërësi me Delegacionin e BE-së në vendin tonë.

-Delegacioni i BE-së në Tiranë, dha mbështetjen e tij për fitimin e Projektit të Binjakëzimit, të propozuar nga KLSH në kuadër të fondeve IPA 2013.

- Gjatë vitit 2013, KLSH aplikoi dhe u pranua anëtare e Task Forcës e Organizatës Evropiane të Institucioneve Supreme të Auditimit (EUROSAI) “Mbi auditimin e etikës”.

KLSH nëpërmjet anëtarësimit dhe pjesëmarrjes aktive në këtë organizëm, synon nga njëra anë, në instalimin dhe funksionimin e një infrastrukture efektive etike në vetë institucionin e KLSH-së dhe nga ana tjetër, do të ndërmarrë misione auditimi mbi rregullaritetin dhe efiçencën e Etikës dhe Integritetit në institucionet publike, duke konsideruar që lufta kundër korrupsionit dhe politikat për instalimin e një sistemi efektiv të integritetit të jenë pjesë e menaxhimit të institucioneve publike.

Nëpërmjet aplikimit të Instrumentit të vetëvlerësimit të integritetit INTOSAINT në institucionin e KLSH-së si dhe Anëtarësimit në Task Forcën e EUROSAI-it “Mbi Auditimin e Etikës” KLSH synon që të forcojë infrastrukturën etike brenda vetë institucionit, dhe në këtë mënyrë të promovojë integritetin dhe etikën në institucionet e sektorit publik duke “udhëhequr nëpërmjet shembullit”.


9

Në këtë këndvështrim sjellim në vëmëndje përcaktimin e Prof.Assoc.Dr. Recai Akyel, President i SAI-t Turk i cili ka cilësuar se: “Integriteti i menaxhimit të auditimit ka rëndësi parësore në rritjen e besimit të palëve të interesuara”.

- Viti 2013 u karakterizua nga pjesëmarrja aktive e KLSH në programin

“3i”. Në Mars të vitit 2013 KLSH ka nënshkruar Marrëveshjen e Angazhimit me përfaqësues të IDI dhe EUROSAI për Programin “3i”, Iniciativa e Implementimit të ISSAI-ve. Është ngritur grupi i punës me mbështetjen e SIGMA-s duke plotësuar të gjitha detyrimet që rrjedhin nga kjo marrëveshje. Në vitin 2013, krahas përfundimit të marrëveshjeve të bashkëpunimit me Gjykatën Austriake të Auditimit, me Institucionin Shtetëror të Auditimit të Malit të Zi, me Zyrën e Auditimit të Institucioneve të Bosnjës dhe Hercegovinës dhe me SAI-n e Maqedonisë, KLSH nisi negociata për përfundimin e marrëveshjeve të bashkëpunimit dhe me SAI-t e Greqisë, Bullgarisë dhe Serbisë, duke synuar fuqizimin e një rrjeti të vendeve të Evropës Juglindore të institucioneve më të larta të auditimit, nën shembullin dhe eksperiencën e rrjeteve të ngjashme të krijuara në Evropë. - Mbi zhvillimin e aktiviteteve ndërkombëtare . Viti 2013 shënoi fillimin e një praktike risi për KLSH-në duke qenë vend organizator për zhvillimin e eventeve të ndryshme si konferenca apo seminare . Në këtë kuadër përmendim dy aktivitetet e zhvilluara në ketë drejtim: 1-Seminari një –ditor që u zhvillua në Tiranë, mbi “Vijimësinë e Bashkëpunimit rajonal për Auditimin e Performancës” organizuar nga TAIEX si dhe Grupi i Punës për Aktivitetet e Përbashkëta në Auditim. 2-Konferenca e II-të shkencore e KLSH-së, e organizuar me mbështetjen e SIGMA-s me temë “Roli i Institucioneve Supreme të Auditimit në Menaxhimin e Përgjegjshëm Publik përballë sfidave aktuale”, zhvilluar në datat 12-13 dhjetor 2013. Konferenca e dytë Shkencore u organizua me mbështetjen edhe të Programit SIGMA. Mesazhi më i rëndësishëm që Konferenca përçoi ishte që auditimi kombëtar duhet të vihet në shërbim të qeverisjes kombëtare, për përmirësimin e menaxhimit publik financiar të vendit. Kjo Konferencë e dytë i hapi rrugën Konferencës së tretë Shkencore të KLSH-së, e cila do të zhvillohet rreth muajit shtator-tetor 2014. Po kështu në aktivitetin e organizuar nga Gjykata Evropiane e Llogarive në bashkëpunim me SIGMA-n në Nëntor të vitit 2013 në Mal të Zi , KLSH ndërmori iniciativën që për vitin 2014 të organizojë Konferencën rajonale mbi “Auditimin bazuar në limitin e materialitetit dhe modelimin” si dhe për dy konferenca të tjera të ishte bashkorganizator me SAI-t e Malit të Zi dhe të Serbisë.

-Gjatë vitit 2013, KLSH konsolidoi zbatimin e marrëveshjeve të nënshkruara gjatë vitit 2012 dhe nënshkroi marrëveshje bashkëpunimi me Fakultetin Gjeologji-Miniera të Universitetit Politeknik të Tiranës, me Shoqatën e Kontabilistëve të Çertifikuar dhe Auditorëve të Kosovës, me Institutin për


10

Studime Publike dhe Ligjore me gazetën “Ekonomia” dhe me shoqatën e Bashkive të Shqipërisë. KLSH vlerëson efektivitetin e lartë të marrëveshjeve me SAI-t partnere gjatë vitit 2012, si me SAI-n polak, turk dhe slloven, të cilat mundësuan trajnime shumë cilësore të audituesve shqiptarë në këto institucione moderne auditimi. Komunikimi aktiv nëpërmjet publikimeve

KLSH gjatë viti 2013 ashtu sikurse gjatë vitit 2012 vijoi me implementimin e strategjisë së re të komunikimit, duke u fokusuar në marrëdhëniet e tij me publikun dhe Kuvendin, si dhe duke përfshirë edhe partnerë të tjerë në nivel kombëtar dhe ndërkombëtar. Në zbatim të parimit 8-të të ISSAI 20 për komunikimin aktiv e profesional të një SAI nëpërmjet publikimeve, gjatë vitit 2013 ka vijuar punën e nisur në vitin 2012 dhe 10 botimeve të realizuara gjatë vitit të shkuar i janë shtuar edhe 12 botimet e vitit 2013. Kolana e botimeve të KLSH-se ka arritur në 22 tituj në dy vitet e fundit. Në këtë drejtim personalitete të shquara të financave dhe auditimit publik, përfaqësues të botës akademike kanë dhënë gjithashtu një kontribut cilësor, sidomos për revistën “Auditimi Publik”. Botimet kanë ndihmuar, duke e bërë më transparente të gjithë veprimtarinë e KLSH-së dhe duke ndikuar në rritjen e kapaciteteve audituese, sidomos botimet e vitit 2013 si “Udhëzuesi i Auditimit Financiar (ISSAI 1000-2999)”, “Udhëzuesi i Auditimit të Përputhshmërisë (ISSAI 4000-4200)” dhe “Standardet e Auditimit të Borxhit Publik (ISSAI 5410-5440)”. Për promovimin e botimeve të saj, në muajin nëntor 2013, për herë të parë, KLSH mori pjesë në Panairin e përvitshëm të Librit që zhvillohet në Shqipëri me një stendë, në të cilën ishin prezantuar 17 botimet e tij të përfunduara deri në atë moment. Gjatë vitit 2013, KLSH ka vijuar intensifikimin e përpjekjeve të tij të komunikimit. Kjo rezultoi në rritjen e vëmendjes së medias për raportet e auditimit dhe për institucionin në tërësi. Duke jetësuar drejtimin strategjik të INTOSAI dhe EUROSAI për menaxhim në përputhje me parimet e komunikimit transparent, KLSH ka intensifikuar marrëdhëniet me publikun dhe qytetarët, duke i sjelle në një nivel të paarritur dhe te pa konceptuar më parë. Ky vit është i treti radhazi, ku analizat vjetore në nivel departamenti auditimi zhvillohen krejtësisht të hapura, në prani të përfaqësuesve të medias, përgjatë disa ditëve dhe finalizohen me analizën e përgjithshme. Pas një përmbysje reale të marrëdhënieve formale dhe hipotetike me qytetarin dhe median, të vërtetuara në vitet 2009, 2010 dhe 2011, gjatë vitit 2013, institucioni ka trajtuar 401 letra dhe ankesa nga qytetarët, për probleme të ndryshme, në krahasim me një numër të papërfillshëm të letrave dhe ankesave të trajtuara në vitin 2011. Krahas shtimit të vrullshëm të pranisë se rezultateve dhe gjetjeve të auditimeve të institucionit në median e shkruar dhe elektronike, të vërejtur edhe gjatë vitit 2012, risi e vitit 2013 ishte angazhimi i 42 punonjësve të KLSH, kryesisht kryeauditues dhe auditues të lartë, në përgatitjen dhe botimin e mbi 140


11

shkrimeve, analizave dhe opinioneve, në të gjitha gazetat e vendit. Me ketë rast, vlerësojmë kontributin e të gjitha mediave që rezervuan, me mirëdashje dhe profesionalizëm, hapësira nismës së ndërrmarë nga KLSH në këtë aspekt. Sikurse është theksuar në Deklaratën e Pekinit të Kongresit INCOSAI XXI, “SAI-t do të vazhdojnë të shërbejnë për shoqërinë dhe publikun, duke promovuar zhvillimin e qëndrueshëm dhe përmirësimin e qeverisjes kombëtare, forcimin e demokracisë, përmirësimin e shtetit ligjor, duke luftuar korrupsionin, ruajtur sigurinë kombëtare dhe duke nxitur reforma”. Në këtë frymë dhe mision, ne do te japim kontributin tone si KLSH, në punën në sistem, ku perfshihen 1) Qeveria, 2)Opozita, 3) Kuvendi dhe Institucionet e Pavarura dhe 4) Shoqeria Civile dhe Mediat, për përmirësimin e qeverisjes dhe rritjen e pergjegjesise dhe llogaridhënies se institucioneve publike. II. VEPRIMTARIA AUDITUESE Misioni ynë kryesor është auditimi mbi rregullshmërinë financiare dhe ekonomike lidhur me përdorimin e fondeve publike, konsolidimi i auditimit financiar dhe në funksion e mbështetje të këtij misioni edhe realizimi auditimeve të performancës të cilat shërbejnë si udhërëfyes për subjektet në drejtim të rritjes së eficencës, efektivitetit dhe ekonomicitetit të tyre.

Në këtë kontekst veprimtaria audituese, përbën aktivitetin kryesor të KLSH‐së, dhe në vitin që sapo u mbyll kemi realizuar me sukses programin e auditimeve. Gjithsesi duhet të theksojmë se tejkalimi i numrit të auditimeve nuk është qëllim në vetvete në punën tonë pasi në fokus të veprimtarisë institucionale ka qënë rritja e cilësisë dhe profesionalitetit në punën tonë në shërbim të një mirëqeverisje dhe efektivitet të përdorimit të fondeve në dispozicion. Viti 2013 u karakterizua nga rritja e cilësisë së punës bazuar në zbatimin e standardeve ndërkombëtare të auditimit (ISSAI) në procesin auditues si dhe në përgjegjshmërinë në realizimin e detyrës dhe detyrimeve të audituesit të jashtëm e kombinuar kjo me objektivitetin, paanshmërinë, transparencën dhe ndershmërinë në kryerjen e shërbimit të marrë përsipër. Viti 2013 nga pikëpamja e veprimtarisë audituese mund të cilësohet si viti i arritjeve të sfidave dhe ndryshimeve institucionale. E analizuar në këtë kendveshtrim mund të konfirmojmë se të gjitha hapat e ndërrmara për reformimin, modernizimin e institucionit kanë filluar të japin frytet dhe rezultatet në aktivitetin primar të institucionit të KLSH-së që është “Llogaridhënia publike”.

Raporti i performancës vjetore përmbledh rezultatet e arritura gjatë vitit 2013 duke i krahasuar ato me vitet e mëparshme. Për të patur një pasqyrë të plotë në shumicën e rasteve kemi krahasuar rezultatet e dy viteve 2012 dhe 2013 me tre vitet së bashku 2009, 2010,2011. Krahasimi i treguesve referuar këtyre periudhave është bërë pasi treguesit e rezultateve të periudhës dy vjecare 2012 dhe 2013 janë dy deri trefish më shumë se ato të periudhës trevjecare 2009-2011.


12

Dobia e rezultateve të auditimit . Impakti i veprimtarisë audituese të KLSH-së Për vitin 2013 indikatori i dobisë së rezultateve të auditimit, mjaft i rëndësishëm i përdorur gjërësisht nga institucionet moderne të auditimit, rezulton se për çdo një lek të shpenzuar për institucionin e KLSH-së janë kërkuar për tu zhdëmtuar 52.3 Në këtë këndvështrim mund të thuhet se investimet për modernizimin dhe fuqizimin e KLSH-së përbëjnë një investim efektiv në luftën kundër korrupsionit dhe mirëqeverisjes së financave publike. Nga një analizë krahasuese konstatohet: për vitet 2009-2011, për 1 lek të shpenzuar nga buxheti i shtetit janë kërkuar për zhdëmtim 21 leke ndërsa për vitet 2012 dhe 2013 për cdo 1 lek të shpenzuar është kërkuar për zhdëmtim 52 lekë ose rreth 31 lekë më shumë. . Gjetje dhe rekomandime

Gjatë vitit 2013, zbatimi i qëllimit strategjik të KLSH “Ngritja e kapaciteteve audituese”, i njëjtë me objektivin e parë të Strategjisë së INTOSAI 2011-2016 dhe Strategjisë së EUROSAI 2011-2017, ka nënkuptuar auditime në sasi dhe cilësi.

Në vitin 2013,Kontrolli i Lartë i Shteti nga 147 auditime të

planifikuara, ka përfunduar 164 auditime, nga të cilat janë të përfunduar dhe të evaduar në subjekte 153 auditime, të përfunduar e të paevaduar 11 auditime. Krahas sa më sipër janë në proces auditimi 27 auditime. Në përfundim të auditimeve të ushtruar gjatë vitit 2013, konstatohet se zbulimet parregullsitë dhe shkeljet financiare rezultojnë në nivelin 12,495,138 mijë lekë në të ardhurat dhe 2,594,687 mijë lekë në shpenzimet e kryera, me dëm efektiv të përgjithshëm në shumën totale prej 15,089,825 mijë lekë.

KLSH ka rekomanduar shpërblimin e këtij dëmi në masën 15,077,225 mijë lëkë ose 99,9%. Nga auditimet e vitit 2013, KLSH ka zbuluar parregullsi dhe shkelje financiare(në të ardhurat publike dhe shpenzimet e kryera) në nivelin 15. 1 miliarde lekë(ose rreth 108 milione euro), duke kerkuar shpërblimin e dëmit, pra arkëtimin në 99.9 përqind të tyre. Dëmi ekonomik i zbuluar në të dy vitet 2012 dhe 2013, është rreth dy herë më i madh se vlera e dëmit të zbuluar në tre vitet 2009, 2010 dhe 2011, të marra së bashku. Pjesa më e madhe e dëmit të zbuluar është nga shitja e pasurisë dhe dhënia e objekteve me qira dhe e pasurive publike me koncesion. Krahas zbulimeve me dëm ekonomik, gjatë vitit 2013, KLSH ka konstatuar shkelje të disiplinës financiare me ndikim negativ në performancën e subjekteve të audituara, në nivelin e 4, 4 miliardë lekëve (mbi 31 milionë euro), ose 2.5 miliardë leke më shumë nga shkeljet e konstatuara gjatë vitit 2012.


13

Në deklaratën e Pekinit “Mbi promovimin e qeverisjes së mirë nga Institucionet Supreme të Auditimit” në Kongresin INCOSAI XXI të INTOSAI u theksua se: “Qëndrueshmëria afatgjatë e politikave financiare është një parakusht i pamohueshëm për qeverisjen e mirë qeveritare. SAI- t nëpërmjet auditimit të pavarur profesional mund të ndihmojnë vendimmarrësit të ruajnë qëndrueshmërinë dhe zbatimin e politikave financiare duke rritur transparencën duke raportuar mbi performancën e financave publike dhe duke nënvizuar risqet e sistemit”. E parë në këtë këndvështrim KLSH ka propozuar disa ndryshime të rëndësishme kushtetuese dhe ligjore, të cilat kanë impakt të drejtpërdrejtë në mirëqeverisjen e financave publike. Së pari, ka kërkuar vendosjen e kufirit të Borxhit Publik në Kushtetutë (propozim i paraqitur në dy vite rradhazi nga auditimi i zbatimit të Buxhetit faktik të Shtetit për vitin 2011 dhe 2012), duke rekomanduar që Ministria e Financave të ngrejë një grup pune me ekspertët më të mirë të fushës, për përgatitjen dhe paraqitjen e një nisme ligjore për fiksimin në Kushtetutë të treguesit të borxhit publik ndaj PBB-së në masën 60 % . Së dyti për dy vite rradhazi institucioni ka rekomanduar saktësimin dhe shqyrtimin me realizëm të gjendjes së borxheve qe Buxheti i Shtetit ka ndaj sipermarresve private, si dhe përcaktimin e masave për të lehtësuar sa të jetë e mundur sipërmarrjen private nga gjendja e veshtire ku ndodhet. Krahas sa më sipër KLSH nga auditimi i performancës për ndarjen administrative, të kryer në muajt shkurt-tetor 2013, ka rekomanduar nderhyrjen në ligjin për Pushtetin Vendor, për reduktimin e ndjeshëm të numrit të bashkive dhe komunave, për një shërbim më cilësor ndaj komunitetit, por në respekt maksimal jo vetëm të konsensusit politik mes partive, por edhe të atij social, kulturor dhe historik të zonave të ndryshme të vendit, sipas Kërkesave të Kushtetutës, Neni 108.2. KLSH ka rritur propozimin e masave disiplinore, ne menyre qe çdo punonjës publik të jetë përgjegjës për atë që merr përsipër të realizojë me punën e tij. Kemi kërkuar marrjen e 1161 masave disiplinore dhe administrative, të cilat në masën rreth 75 përqind janë zbatuar, por tek masat për largim nga puna vërejmë një zbatueshmëri më të ulët, në nivelin 38-50 përqind. Në perputhje me objektivin e tij strategjik të përmirësimit të qeverisjes, nëpërmjet thellimit të luftës kundër korrupsionit, institucioni gjatë vitit 2013, për shkelje të dispozitave ligjore në fuqi, me pasojë shpërdorimin e fondeve publike dhe dëmtimin e pronës publike, KLSH ka bërë 38 kallëzime penale ndaj 94 punonjësve publike, kryesisht nëpunës të lartë dhe të mesëm të administratës. Nga një analizë në vite, numri i kallzimeve penale gjatë harkut kohor te dy viteve 2012 dhe 2013 është rreth katër herë më shumë se kallzimet penale të


14

kryera në tre vitet e marra së bashku, 2009, 2010 dhe 2011. Kallzimet penale vetëm për vitin 2013 janë dy herë më shumë se të tre vitet 2009, 2010 dhe 2011, të marra së bashku. Bashkëpunimi me organin e Prokurorisë ka njohur rritje dhe konsolidim gjatë vitit të kaluar, në krahasim me vitin 2012, ndërsa nuk ka krahasim me mungesën e bashkëpunimit gjatë viteve 2009, 2010 dhe 2011. Për përmbushjen e rekomandimeve te KLSH nga institucionet e audituara, një rol tepër të rëndësishëm ka luajtur Urdhëri i Kryeministrit nr. 70, datë 18.04.2006 “Për masat në zbatim të rekomandimeve të Kontrollit të Lartë të Shtetit, ..., në institucionet në varësi të Kryeministrit apo të Ministrave”, i cili shpreh vullnetin institucional të qeverisë, për marrjen në konsideratë të rekomandimeve dhe propozimeve tona për marrjen e masave të ndryshme, me efekt parandalues e ndëshkues ndaj abuzimit dhe korrupsionit. Me ndryshimet e reja në qeverisjen e vendit, e shikojmë të domosdoshëm që ky Urdher të përmirësohet dhe te ripërtërihet nga qeveria e sotme, në kuadër të ridimensionimit dhe rikonceptimit të frontit të luftës ndërinstitucionale kundër korrupsionit. Ai mund të rikonceptohet, pse jo, edhe në formën e një marrëveshjeje bashkëpunimi, ku të transmetohet qartazi vullneti institucional për forcimin e kulturës së ndëshkueshmërisë, ndaj abuzuesve me pronën dhe fondet publike, veçanërisht largimin nga detyra të atyre drejtuesve të rangut të mesëm dhe të lartë, që rezultojne me shkelje. Shkurtimisht rreth KLSH Misioni ynë është informimi i publikut dhe i Kuvendit të Shqipërisë në lidhje me përgjegjshmërinë e qeverisë dhe të njësive të tjera publike për përdorimin e burimeve publike sipas ligjit, me ekonomicitet, efektivitet dhe eficiencë dhe nxitja e kësaj përgjegjshmërie në të gjithë sektorin publik, në përputhje me praktikat më të mira të BE-së, me standardet ndërkombëtare të INTOSAI dhe me ndjeshmërinë popullore për shtimin e luftës kundër korrupsionit. Vizioni ynë është që KLSH të jetë një trupë profesionale që i kontribuon shtimit dhe kursimit të vlerës së parave publike, duke dhënë siguri mbi llogaritë financiare të përdoruesve të tyre, duke ndihmuar në përmirësimin e menaxhimit të Qeverisë dhe njësive të tjera publike me anë të auditimit dhe duke fituar besim të plotë tek qytetarët shqiptarë dhe të audituarit. Si veprojmë: ne rrisim aftësitë profesionale dhe etikën e punës së audituesve tanë, në një qasje pozitive të orientuar nga të mësuarit, duke përmirësuar në vijimësi marrëdhëniet tona të ngushta me palët e interesit: Kuvendin, qytetarët, partnerët e tjerë vendorë dhe ndërkombëtarë Jemi të përkushtuar që jo vetëm të ofrojmë informacion cilësor mbi përdorimin e fondeve publike, por edhe të ndihmojmë institucionet e audituara prej nesh që të përmirësojnë sistemet e tyre të menaxhimit financiar, duke i shtuar vlerë të ndjeshme shërbimeve që ofrojnë.


15

Jemi të angazhuar që të ndihmojmë në fuqizimin e qeverisjes së mirë në administratën publike të vendit dhe t’i përgjigjemi me seriozitetin maksimal pritshmërive të Kuvendit dhe të qytetarëve. Amendimet e ligjit tonë organik do të sjellin përmirësime të ndjeshme në punën tonë audituese, do të rrisin gamën e auditimeve që kryejmë dhe do të na mundësojnë t’ju shërbejmë më mirë qytetarëve, Kuvendit dhe palëve të tjera të interesit, përmes një stafi audituesish tejet profesionist, duke zbatuar më thellë dhe më me dobishmëri detyrimin tonë kushtetues të sigurimit të miradministrimit të fondeve dhe burimeve publike. Strategjia e zhvillimit KLSH 2014-2017 është dokumenti i cili disenjon rrugët për modernizimin e veprimtarisë sonë audituese, në përputhje të plotë me standardet INTOSAI dhe për thellimin e kontributit tonë për mirëqeverisjen publike dhe përdorimit me ekonomi, efektivitet dhe efiçiencë të burimeve publike. II. MENAXHIMI INSTITUCIONAL II.1 Mbi ecurinë e Reformës institucionale gjatë vitit 2013 Gjate vitit 2013 u hartuan dhe implementuan programe ambicioze të cilat synonin në reformimin dhe modernizimin institucional si dhe rritjen e efikasitetit të gjithë veprimtarisë audituese institucionale. Theksojmë që reforma në Institucionin e KLSH-së është kryer në reflektim të plotë të rekomandimit të Raportit të Progresit të Shqipërisë të Komisonit Europian në Tetor 2012, i cili ka nënvizuar se: “Auditimi i jashtëm duhet të vijë në nivel me standardet e INTOSAI”. Viti 2013 ishte viti i parë i implementimit të Strategjisë së zhvillimit të KLSH-së për vitet 2013-2017. Reforma administrative ne KLSH ka synuar në: 1- Modernizimin e institucionit, në përputhje me standardet ndërkombëtare INTOSAI, kthimin e vëmendjes drejt auditimit të performancës, krahas konsolidimit të auditimit financiar dhe thellimin e luftës kundër korrupsionit, në sinergji me institucionet e tjera publike, duke nxitur qeverisjen e mirë në administrimin e fondeve publike. 2- Ndërrmarjen e politikave efektive për promovimin e një kulture etike dhe me integritet në institucionin e KLSH-së duke e konsideruar si një parakusht për sigurimin e mirëqeverisjes institucionale dhe rritjen e besimit të publikut ndaj KLSH-së. 3- Implementimin e një strategjie të re komunikimi, në funksion të rritjes së nivelit tëllogaridhënies publike dhe transparencës duke intensifikuar marrëdhëniet me publikun dhe Kuvendin, si dhe me partnerë të tjerë në nivel kombëtar dhe ndërkombëtar. 4- Menaxhimin efecient dhe efektiv të burimeve njerëzore të KLSH- nëpërmjet implementimit të një politike pagash bazuar ne motivimin dhe nxitjen e karrierës, në ngritjen e një sistemi funksional të rekrutimit të punonjësve nëpërmjet procedurave të konkurrimit referuar kritereve të mirë përcaktuara në


16

rrafshin profesional teoriko-praktik si dhe bazuar në vlerat e integritetit dhe etikës. 5- Forcimit të kapaciteteve institucionale nëpërmjet një procesi të vazhdueshëm kualifikimi dhe kryerjes së trajnimeve të thelluara dhe të gërshetimit të arsimimit me veprimtarinë praktike audituese etj. Ecuria e performancës së KLSH u pasqyrua edhe në vlerësimet e Raportit të Progresit të Shqipërisë të Komisonit Europian në Tetor 2013 në të cilën theksohet se: "Në fushën e auditimit të jashtëm, ndryshime organizative dhe procedura të reja janë futur për të shtuar efikasitetin e Institucionit Shtetëror të Auditimit (SAI). Aktivitetet e trajnimit dhe te marredhenieve me publikun jane rritur dhe bashkëpunimi dypalësh me SAI-t e vendeve te tjera eshte zgjeruar. Auditimi i performancës ka rifilluar. Plani strategjik i zhvillimit 2013-2017 është në përgatitje e sipër. Megjithatë, ndryshimet e Ligjit të KLSH janë që nga viti 2012 nën mbikëqyrjen e Parlamentit dhe mbeten të miratohen nga një shumicë me tre të pestat. Aktualisht, nuk ka ndjekje sistematike parlamentare te raporteve të KLSH-së". "Kontrolli i Lartë i Shtetit e ka përmirësuar performancën e tij, duke adoptuar një manual të ri për auditimin dhe duke kryer më shumë auditime. Ai i paraqiti Parlamentit në muajin mars një raport vjetor për punën e tij. Ai kreu 177 auditime dhe raportoi dëm ekonomik të shkaktuar nga funksionimi i papërshtatshem i institucioneve shtetërore në vlerën 97.3 milionë euro, nga 50 milionë euro në vitin 2011. KLSH ka dorëzuar ne Prokurori 40 kallzime për hetime penale (që përfshijnë 125 punonjës), dy herë më shumë se gjatë tre viteve të kaluara së bashku, duke theksuar në veçanti abuzimin me pronën publike nga administratorët publikë të rangut të lartë. Më shumë se dy të tretat e rekomandimeve të Institucionit janë zbatuar nga subjektet e audituara. Amendimet në Kuvend ndaj Ligjit organik të KLSH janë në pritje dhe po ashtu pritet të zbatohet një auditim i qëndrueshëm i performancës". Viti 2013 ishte viti i konsolidimit të reformës institucionale të filluar në vitin 2012 e në vijimësi ka konsistuar në shtimin e cilësisë së auditimeve të institucionit, veçanërisht të gjetjeve, rekomandimeve dhe ndjekjes së tyre, në rritjen e kapaciteteve të stafit auditues, në përmirësimin e metodologjisë së auditimit, si dhe në kontributin për mirëqeverisje, duke luftuar në sistem dhe parandaluar korrupsionin, në përputhje me standardet INTOSAI. II.2 Mbi hartimin dhe implementimin e Planit të Zhvillimit Strategjik. -KLSH gjatë vitit 2012 dhe muajt e parë të vitit 2013 ne bashkëpunim me SIGMA-n ka përpiluar strategjinë e Zhvillimit të institucionit 2013-2017 me vizionin që të jetë një trupë profesionale që i kontribuon shtimit dhe kursimit të vlerës së parave publike, duke dhënë siguri mbi llogaritë financiare të përdoruesve të tyre dhe duke ndihmuar në përmirësimin e menaxhimit të Qeverisë e të enteve të tjera publike nëpërmjet auditimit, duke fituar në këtë mënyrë besim të plotë tek qytetarët shqiptarë dhe të audituarit.


17

Synimi strategjik i KLSH për vitet 2013-2017 është modernizimi i institucionit për të sjellë veprimtarinë e tij në përputhje të plotë me standardet INTOSAI dhe me objektivat e Strategjisë për Zhvillim të EUROSAI 2011-2017, si dhe kontributi për një qeverisje të mirë, nëpërmjet luftës pa kompromis dhe në sistem te korrupsionit dhe parandalimit te tij. Kjo strategji shoqërohet me një plan veprimi të cilin për vitin 2013 mund të konfirmojmë se KLSH ka plotësuar tërësisht me përjashtim të miratimit të amendimeve të Ligjit Organik nr. 8270 dt. 23.12.1997, i ndryshuar të gjitha objektivat e përcaktuara për vitin e parë të strategjisë që është viti 2013.

KLSH në planin strategjik ka vendosur gjashtë objektiva strategjike institucionale për periudhën 2013-2017, objektiva të cilat konvergojnë me katër objektivat themelore të Strategjisë së Zhvillimit 2011-2017 të EUROSAI, të cilat janë:

1. Zhvillimi i kapacitetit institucional të KLSH. Amendimi i bazës ligjore dhe rregullatore të KLSH në përputhje me standardet ndërkombëtare 2. Rritja e kapaciteteve audituese dhe e cilësisë së auditimit 3. Përmirësimi i cilësisë dhe shtimi i numrit të auditimeve të performancës 4. Zhvillimi dhe konsolidimi i auditimeve të Teknologjisë së Informacionit dhe përdorimi i TI në auditim 5. Rritja e kontributit të KLSH për qeverisjen e mirë, nëpërmjet luftës kundër korrupsionit 6. Rritja e ndikimit përmes Komunikimit dhe Bashkëpunimit: Gjithë veprimtaria jonë për vitet 2012 -2013 reflekton moton e INTOSAI “Experentia mutua Omnibus prodest” (Nga eksperienca e përbashkët fitojnë të gjithë). Në kuadrin e përmbushjes se objektivit të parë strategjik që është Zhvillimi i kapacitetit institucional dhe në funksion të kryerjes së amendimeve të bazës ligjore dhe rregullatore të KLSH në përputhje me standardet ndërkombëtare Institucioni ka paraqitur zyrtarisht në Kuvend në fund të vitit 2012 ndryshimet në ligjin e tij organik nr. 8270 dt. 23.12.1997, (i ndryshuar).

Falë bashkëpunimit me Kryetarin e Kuvendit z. Ilir Meta, me Kryetarin e Komisionit të Ekonomisë dhe Financave z. Erion Braçe dhe deputetëve këto amendime do të miratohen së shpejti. Këto amendime përcaktojnë përgjegjësitë e reja në fushën e auditimit, cilësojnë të drejtat dhe detyrimet e institucionit bazuar në standardet INTOSAI, si dhe organizimin dhe strukturën, statusin e personelit, procesin e çertifikimit të pasqyrave financiare të subjekteve të audituara, çertifikimin e audituesve etj. Vlerësojmë gadishmërinë dhe vullnetin pozitiv të Kryetarit të Kuvendit z. Ilir Meta të Kryetarit të Komisionit të Ekonomisë dhe Financave z. Erion Braçe si dhe të grupeve parlamentare qe do të fusin dhe mbështesin në axhendë në këtë sesion parlamentar miratimin e draft ligjit organik të KLSH-së i cili është përgatitur në bashkëpunim me DG Budget të Komisionit Europian.


18

Amendimet e ligjit organik do të sjellin përmirësime të ndjeshme në veprimtarinë audituese, do të rrisin gamën e auditimeve dhe do të mundësojnë që KLSH të ushtrojë veprimtarinë në funksion dhe në shërbim të qytetarëve, Kuvendit dhe palëve të tjera të interesit, përmes një stafi audituesish tejet profesionist, duke zbatuar më thellë dhe më me dobishmëri detyrimin kushtetues të sigurimit të miradministrimit të fondeve dhe burimeve publike. Amendimet e ligjit organik përcaktojnë përgjegjësitë e reja në fushën e auditimit, cilësojnë të drejtat dhe detyrimet e institucionit bazuar në standardet INTOSAI, si dhe organizimin dhe strukturën, statusin e personelit, procesin e çertifikimit të pasqyrave financiare të subjekteve të audituara, çertifikimin e audituesve, etj. Në frymën e Deklaratës së Limës, Deklaratës së Meksikës dhe Rezolutës së Kombeve të Bashkuara të datës 22 dhjetor 2011, të cilat kërkojnë pavarësinë e plotë të Institucioneve Supreme të Auditimit kundër ndikimeve të jashtme, në periudhën 2013-2017, plani strategjik i KLSH dhe plani i veprimit synon në forcimin e pavarësisë institucionale, funksionale dhe të audituesve të tij. Në këtë kontekst, KLSH është e angazhuar për të plotësuar kuadrin rregullator në mënyrë që të sigurojë pavarësinë e institucionit të tij, duke përfshirë pasojat e ndryshimeve të ligjit dhe të ndryshojë mekanizmat e brendshëm që sigurojnë pavarësinë e audituesve në vlerësimin e planifikimit dhe raportimin e auditimeve. II.3 Zhvillimi i burimeve njerëzore të institucionit. Zhvillimi i burimeve njerëzore të institucionit, përbën një nga sfidat më të rëndësishme të KLSH. Boshti i filozofisë së menaxhimit të burimeve njerëzore është se burimet njerëzore në KLSH jane konsideruar më shumë si një aset institucional se sa kosto për institucionin duke u fokusuar në zhvillimin konsolidimin dhe trajnimin e tyre të vazhdueshëm. Rëndësia e zhvillimit të Burimeve Njerëzore është vlerësuar shumë edhe nga INTOSAI dhe EUROSAI, të cilët në planin e tyre të zhvillimit strategjik, e kanë vendosur ndërtimin e kapaciteteve si pikën e parë të katër pikave kryesore të këtij plani dhe konkretisht: “ Ndërtimi i kapaciteteve të SAI-it nënkupton zhvillimin e aftësive, njohurive, strukturave dhe formave të organizimit të punës për të bërë një organizatë më efektive, duke u bazuar në pikat e forta ekzistuese dhe trajtimin e mangësive dhe dobësive. EUROSAI është i angazhuar për të lehtësuar zhvillimin e SAI, që të jenë të forta, të pavarura dhe shumë profesionale...”. Roli mjaft i rëndësishëm që Kontrolli i Lartë i Shtetit luan në mbajtjen e qeverisjes të përgjegjshme në administrimin e fondeve publike dhe sigurimin e trasparencës së veprimtarive të saj, kërkon që ky Institucion të kryejë punën e tij me integritet dhe të arrijë rezultatet më të larta të profesionalizmit. Kjo nënkupton gjithashtu që KLSH të organizojë dhe menaxhojë veprimtaritë e tij në po atë mënyrë apo dhe më mirë se c’ka ai pret të bëjnë subjektet që auditon. Kjo do të thotë që KLSH të përmbushë mandatin e tij në mënyrë efektive dhe përshtatje me këtë ambjent sa të ndryshueshëm aq dhe të mbushur me sfida të njëpasnjëshme. Elementi kyc për KLSH për të përballur sukseshëm me këto sfida është të sigurojë që: të nxisë kulturën e përmirësimit të vazhdueshëm, të investojë


19

kohë dhe burime të nevojshme për të zhvilluar kapacitetet e tij organizative dhe profesionale duke ruajtur njëkohësisht “të shenjtë” pavarësinë e tij. Burimet njerëzore janë elementi me vital në Institucionet e Larta Audituese, dhe për këtë arësye zhvillimi i tyre konsiderohet një nga sfidat më të rëndësishme për KLSH. Në fund të vitit 2013 KLSH paraqitet me një Strukturë Organizative të konsoliduar, me role dhe funksione të përcaktuara qartë duke synuar një model efektiv që reflekton profesionalizmin dhe cilësitë e stafit të KLSH. Zhvillimi dhe përmirësimi i Strukturës Organizative të KLSH u bazua në disa kritere kryesore të përgjithshme si:

Uniteti apo ngjashmëria e funksioneve dhe e qëllimeve që ndjekin grupe të caktuara të punësuarish brenda institucionit, është një faktor që i grupon ata në njësi të përbashkëta organizative.

Komplementarizmi sipas të cilit funksionet dhe njësitë e krijuara organizative janë komplementare me qëllimet dhe misionin e institucionit.

Përdorimi efektiv i burimeve njerëzore përbën një kriter bazë që ka udhëhequr ndërtimin e njësive organizative apo krijimin e funksioneve.

Koordinimi midis njësive organizative dhe ulja e kompleksitetit të procedurave administrative për të siguruar një vendimarrje sa më efektive.

Siguria dhe vendosja e kontrollit mbi burimet njerëzore nga titullari i institucionitnë përputhje me filozofinë e tij për delegimin e autoritetit dhe të fuqisë.

Nxitja dhe promovimi novacionit dhe kreativitetit të stafit në arritjen e objektivave

Përcaktimi i saktë dhe i drejtë i autoritetit dhe linjave të raportimit si dhe përgjegjësive të punonjësve.

Ndarja e drejtë dhe e arsyetuar e punës dhe detyrave si dhe shmangia e mbivendosjeve midis funksioneve.

Vendosja dhe ruajtja e një raporti të drejtë midis funksioneve vendim marrëse dhe menaxhimit të auditimit. Nën këtë këndvështrim dhe të angazhuar në zbatimin e standarteve dhe praktikave më të mira të INTOSAI-t për ngritjen e kapaciteteve të Institucioneve Supreme të Auditimit , Kontrolli i Lartë i Shtetit ka një staf prej 161 punonjës kundrejt 156 në vitin 2012 . Në përgjithësi ndryshimi ka konsistuar në riorganizimin e njësive funksionale brenda institucionit duke reflektuar kështu përpjekjet e KLSH për të ruajtur ekperiencën dhe ekspertizën profesionale duke e kombinuar me risinë dhe “ freskinë” e njohurive të përditësuara të stafit të rekrutuar rishazi. Njëkohësisht forma dhe përmbajtja e saj është synuar të përafrohen me funksionet dhe organizimet që ofron kuadri i shërbimit civil në Shqipëri. Së fundmi është hartuar një strukturë e re organizative, e cila përcakton qartë rolet dhe përgjegjësitë e njësive strukturore në mënyrë që të sigurohet një përdorim sa më i mirë i burimeve, duke ulur koston e procedurave


20

administrative. Krahas sa më sipër nëpërmjet strukturës së re është patur parasysh rritja e përgjegjshmërisë së punonjësve në kryerjen e funksioneve çka do të thotë rritje e nivelit të decentralizimit dhe delegimit të vendimmarrjes tek personat përgjegjës referuar pozicioneve respektive të punës. Nga pikpamja e strukturës organizative, viti 2013 reflektoi konsolidimin e dy departamenteve të krijuara gjatë vitit 2012 të Departamentit të Performancës dhe Departamentit Kërkimor Shkencor të cilat përbëjnë shtyllat e modernizimit të institucionit të KLSH-së. Nga ana tjetër ndryshimet strukturore reflektuan edhe zhvendosjen e një pjese të punonjësve që kryenin funksione administrative mbështetese në fuqizimin dhe shtimin e “trupës audituese” nëfunksion të veprimtarisë kryesore institucionale që është veprimtria audituese. Në raport me vitin 2012, konstatohet përpjekja për një zhvillim të qëndrueshëm të burimeve njerëzore, duke u bazuar në përvojën pozitive të një viti më parë të shpërndarjes së këtyre burimeve por njëkohësisht dhe në përpjekjen për riorganizim efektiv në drejtimin e institucionit si dhe brenda departamenteve dhe drejtorive. Vëmendje e vecantë i është kushtuar përmirësimit të vazhdueshëm të raportit midis funksionit të auditimit dhe funksioneve mbështetëse. Kjo tregohet në përmirësimin e dukshëm të shpërndarjes së burimeve në favor të veprimtarisë kryesore të KLSH në tre vitet e fundit sipas të cilit përbërja e stafit paraqitet si vijon: 113 auditues në vitin 2013 kundrejt 110 në vitin 2012 duke përfaqësuar 71% të stafit të dedikuar funksionit të auditimit.

Politikat e burimeve njerëzore Qasja e re në KLSH është shoqëruar me një formulim të ri të konceptit të menaxhimit të burimeve njerëzore. Politikat e zhvillimit të burimeve njerëzore synojnë krijimin e kapaciteteve të afta për të përmbushur me sukses misionin e tyre në KLSH dhe përfshijnë rekrutimin, vlerësimin e performancës, motivimin dhe shpërblimin e stafit. Ato gjithashtu vendosin theksin në zhvillimin e karrierës, menaxhimin dhe stimujt për performancën e arritur si dhe komunikimin midis niveleve të ndryshme të stafit.

2011 2012 2013

106 110 113

12 14 1434 3234

Struktura Organizative sipas funksioneve 2011 ‐ 2013

Auditues Drejtues Staf Mbeshtetes


21

Politikat e zhvillimit të stafit shprehin në mënyrë të vecantë qëndrimin e titullarit për nxitjen dhe përkrahjen e aftësive të reja, si dhe një frymë të re në qëndrimin dhe sjelljen pozitive ndaj cështjeve të etikës dhe integritetit. Në mënyrë të vecantë ndryshimet janë vërejtur në ndryshimet positive në nivelin e arsimimit të stafit të përgjithsëm të KLSH. Numri i stafit me arsim të lartë është rritur në 149 persona kundrejt 145 që rezultonin në vitin 2012 duke zënë kështu rreth 94 % të numrit të përgjithshëm të të punësuarve në KLSH. Politikat e burimeve njerëzore konsiderohen politika të zhvillimit dhe nxitjes së stafit. Si rezultat i implementimit të politikave të tilla zhvillimi i stafit në KLSH është trajtuar dhe trajtohet si një proces i vazhdueshëm c’ka ka rezultuar në rritjen e numrit të personave të kualifikuar dhe të certifikuar me tituj akademikë dhe profesionale. Ky ka qenë dhe një nga kriteret kryesorë në përzgjedhjen e të rekrutuarve të rinj dhe sidomos për ngritjen në detyrë. Në fund të vitit 2013, rreth 9% e stafit ose 14 punonjës kanë më shumë se një Diplomë Universitare, të cilat i perkasin kryesisht studimeve në ekonomik dhe juridik si dhe auditim. Ky staf është angazhuar në nivelet e mesme dhë të larta drejtuese.

Të dhënat lidhur me përbërjen profesionale të stafit të KLSH në vitin 2013, flasin për një rritje në numrin e audituesve që i përkasin fushës së financës dhe kontabilitetit. Të ndarë sipas profilit të diplomimit, klasifikimi i punonjësve me arsim të lartë është

Drejtore te Pergjithshem

Departamente Auditimi Departamente Mbeshtetes

5351

4545.33

48.6546.6

Mosha Mesatare sipas funksioneve2012 2013


22

Në total numri i ekonomistëve përfaqëson 64 % të totalit të punonjësve me arsim të lartë. Kjo konsiderohet si një hap përpara në politikat e zbatuara për burimet njerëzore dhe tregon dhe njëhërë lidhjen me objektivat strategjikë të Institucionit. Auditimi financiar do të vijojë të jetë një nga llojet kryesore të aplikuara nga KLSH dhe kjo kërkon fokusimin e njohurive të audituesve përkatës në këtë fushë. Sidoqoftë, KLSH duke e adresuar si një risk për të ardhmen ka bërë dhe bën përpjekje që cdo auditues të marrë njohuritë e nevojshme dhe të mjaftueshme në të tilla disiplina duke ofruar trajnime specifike për Standartet e Kontabilitetit dhe Raportimit Financiar, po ashtu duke nxitur dhe motivuar studime akademike dhe profesionale nga institucione të specializuar të finances dhe kontabilitetit. Rekrutimi i stafit. Bazuar në praktikat më të mira, si dhe duke synuar përmirësimin e proçesit të rekrutimit civil duke u bazuar në profesionalizëm dhe në kritere të qarta, gjatë vitit 2013 sikurse edhe gjatë vitit 2012 konstatohet rekrutimi i stafit me kualifikime të larta si dhe grada shkencore. Ndryshimet e bëra gjatë vitit 2012 , paraprinë tendencën e ekperiencës pozitive në rekrutimin e stafit të ri dhe për periudhën në vijim. Stafi i rekrutuar rishtazi në dy vitet e fundit rezulton të ketë një moshë mesatare 38 vjec ku vihet re dukshëm niveli i lartë i kualifikimeve që zotërojnë të punësuarit dhe vecanërisht në fusha specifike të lidhura me auditimin ku rezultojnë të diplomuar rreth 42% ne fushën e ekonomisë, 26% në fushën ligjore, rreth 20% në fushën e inxhinierisë dhe 12% disiplina të tjera.

Financierë Kontabilist Ekonomist Jurist Inxhinier Punjonjës të ndryshëm

viti 2012 35 18 44 21 17 9

viti 2013 37 15 43 24 20 9

05101520253035404550

Nr Struktura sipas profesioneve


23

Vlerësimi i performancës Procesi i vlerësimit të performancës ka njohur zhvillime të rëndësishme në dy vitet e fundit. Në kundërshtim me pamjen e vlerësimit të performancës në fundvitin 2011, e cila fliste qartë për një process fiktiv dhe aspak objektiv, në fund të vitit 2012 vlerësimit të performancës së punonjësve të institucionit iu tregua një kujdes i vecantë bazuar në kritere të qarta dhe objektive. Kriteret e vlerësimit reflektonin më së miri kërkesat e Standarteve Ndërkomëtare të auditimit dhe praktikat më të mira të fushës. Kjo eksperiencë jo vetëm u ruajt por u përsos më tej për vlerësimin e performancës së vitit 2013 dhe që përfshiu të gjithë stafin e KLSH, si në sektorin auditues ashtu dhe mbështetes. Njëkohësisht vlerësimet e performancës ishin një nga treguesit kryesore dhe për zhvillimin dhe progresin në karrierë gjatë vitit 2013. Për të siguruar objektivitet dhe meritokraci në vlerësimin dhe për më tepër në stimulimin dhe nxitjen në karrierë krahas Vlerësimeve të Përfomancës testimet e stafit ishin një mjet mjaft efikas i përdorur gjatë vitit 2013. Me qëllimin e qartë të forcimit të karrierës në shërbimin civil, (ngritjes në detyrë, lëvizjes paralele apo uljes në kategori, të realizuar sipas parimit të meritokracisë, bazuar në vlerësimin e performancës), gjatë vitit 2013 janë zhvilluar 3 testime dhe janë miratuar 23 vendime për ngritje në kategori ndërkohë që numërohen 12 raste të uljes në kategori, ndërsa gjatë vitit 2012 janë zhvilluar 4 testime dhe janë realizuar 14 ndryshime në kategori, duke ju dhënë në këtë mënyrë mundësinë zhvillimit të karrierave profesionale brenda institucionit, nëpërmjet konkurimit. Theksojmë që për vitin 2013 audituesit me përvojë mbi 10 vjeçare në KLSH tashmë kryejnë funksione : Sekretari i Përgjthshëm, dy Drejtorë Departamenti, Kryeaudituesit dhe Audituesit e lartë. Me qëllim plotësimin e vendeve vakante në institucion, gjatë vitit 2013 janë ndjekur të gjitha procedurat sipas rregullave dhe dispozitave ligjore në fuqi mbi nëpunësit civil, për rekrutimin e 21 punonjësve/nga 25 punonjës që janë rekrutuar në vitin 2012. -Në zbatim të nevojave dhe ligjit organik të KLSH, janë rekrutuar nëpërmjet akteve të emërimit apo kontratave të përkohshme me afat të përcaktuar 6 punonjës, 2 prej të cilëve në pozicion auditues, 1 në pozicionin e juristes, 2 në

Dipl. ne Ekonomi42%

Dipl. ne Juridiksion26%

Dipl. ne Inxhinieri20%

Disiplina te tjera12%

Perberja Profesionale e stafit te ri


24

pozicione mbështetëse dhe 1 në pozicion shërbimi, nga 3 punonjës me akt emërimi dhe 8 të tjerë me kontratë të përkohshme që janë rekrutuar në vitin 2012. Numra këto që shprehin qartë tendencën në ulje në raport me vitin 2012, dhe me vitin 2011 vit në të cilin aktet e emërimit me kontrata të përkohshme rezultojnë 30 kontrata . Duke realizuar pjesën më të madhe të sfidës së rekrutimit të personelit të KLSH sipas dispozitave ligjore në fuqi. -Janë organizuar dhe zhvilluar rishtas testime për ngritjen në detyrë apo konfirmimin e gradës së lartë të audituesve mbi bazë meritokracie, në zbatim të akteve ligjore dhe atyre nënligjore në fuqi. Në këtë kuadër është realizuar ngritja në detyrë për 22 punonjës pjesë e stafit të lartë menaxherial si dhe punonjës pjesë e stafit auditues. Treguesit gjinore dhe moshorë të burimeve njerëzore përmes shifrave rezultojnë:

Mosha mesatare në KLSH në fund të vitit 2013 është 46.21 vjeç /nga 48 vjeç që rezultonte në vitin 2012, pra ky vit reflekton një ulje të moshes mesatare për rreth dy vjet dhe në vitin 2011 referuar moshës mesatare që ishte 50 vjec, reflekton një ulje për rreth 4 vjet.

Rezultojnë 16 punonjës nën moshën 30 vjeç, ndërsa 50 punonjës janë mbi moshën 55 vjeç.

Raporti femra/meshkuj është 37% me 63% nga 32% me 68% për vitin 2012. Rezultojnë të punësuara në Institucion 58 punonjëse femra, 10 prej të cilave

në pozicione drejtuese (Sekretare e Përgjithshme, Drejtore e Përgjithshme, Drejtore Departamenti, Drejtore Drejtorie, Kryeaudituese, Përgjegjëse Sektori), 15 punonjëse femra në Departamente, Drejtori dhe Sektorë mbështetës e ndihmës dhe 33 punonjëse femra në pozicione audituese. Këto shifra tregojnë një politike prioritare përsa i përket barazisë gjinore. Zhvillimi i trajnimeve profesionale ka qenë në fokus të veprimtarisë menaxheriale të institucionit në funksion të objektivit kryesor strategjik “Ndërtimi i Kapaciteteve”. Procesi i trajnimit për zhvillimin profesional të audituesve u krye në zbatim të “Planit Vjetor të Trajnimit, 2013” i cili u hartua në bazë të një vlerësimi të përgjithshëm të nevojave për trajnime të stafit të KLSH. Në Programin e Trajnimit u përcaktuan tematikat kryesore, pjesëmarrësit dhe koha e zhvillimit të trajnimit. Por duhet theksuar se, gjatë implementimit si rezultat i rishikimit dhe vlerësimit të herëpashershëm të nevojave të stafit u organizuan dhe trajnime jashtë Programit të cilat kishin si qëllim, mbajtjen e trajnimit në terma realiste dhe sa më afër nevojave aktuale për njohuri në fushat specifike profesionale. Sikurse ishte parashikuar në Planin Vjetor, në përgjithësi fushat e trajnimit mbuluan tre kategori kryesore: 1.Trajnime të përgjithshme: a. Kuadri i Përgjithshëm i punës së SAI-ve b. Standardet e INTOSAI-T , ISSAI të të niveleve të ndryshme, të përfshira në botimet e KLSH; c. Marrëdhëniet Auditim i Jashtem-Auditim i Brendshëm- Inspektim financiar d. Njohuri të legjislacionit specifik për fusha të ndryshme të auditimit; e. Të tjera çështje të nevojshme për prezantimin e stafit të ri me KLSH.


25

2.Trajnime sipas llojeve të auditimit: a. Auditimi Financiar b. Auditimi i Performancës c. Auditimi i Projekteve të Huaja d. Auditimi i Sistemeve të Teknologjisë së Informacionit dhe përdorimi i mjeteve të TI në auditim 3. Aftësi dhe teknika të nevojshme në auditim f. Dokumentimi i auditimit, përmbajtja e dosjeve të auditimeve g. Planifikimi në auditim, materialiteti dhe risku h. Raportimi dhe ndjekja e rekomandimeve i. Sigurimi i cilësisë etj. II. Metodologjia e trajnimeve Përsa i përket vendit trajnimet u organizuan në dy forma kryesore:

Brenda vendit: Trajnime që janë organizuar duke u mbështetur nga ekspertë të brendshëm e të jashtë, nga organizata apo institucione kombëtare apo ndërkombëtare si më poshtë: o Në KLSH: trajnime të cilat u organizuan mbi bazë ditore nga trajnues/ auditues të lartë, Kryeauditues dhe Drejtues të lartë të KLSH; o brenda Departamenteve të KLSH o nga Ekpertë të jashtëm ( lokale dhe ndërkombëtare)

Jashtë vendit : Trajnime të organizauara në bashkëpunin me SAI homologe të vendeve të tjera , vecanërisht SAI i Turqisë dhe SAI i Polonisë apo institucione të tjera ndërkombëtare INTOSAI dhe EUROSAI që ofrojnë trajnime të fushës së auditimit si dhe pjesëmarrje në koferenca ndërkombëtare të fushës. Në pjesën më të madhe trajnimet u organizuan si trajnime në klasë , bazuar në literaturë dhe forma kryesore ishte prezantimi i mbështetur nga diskutime midis trajnuesit dhe pjesëmarrësve dhe raste studimore.


26

Progresi i arritur gjatë vitit 2013 në fushën e trajnimeve konsiston jo vetëm në arritjen po më tepër në tejkalimin e objektivave që KLSH kishte vendosur në Programin e saj. Me këtë performancë lidhet një tregues tjetër duke realizuar afërsisht një muaj trajnimi në secilin prej viteve 2012,2013 duke realizuar njëkohësisht të njëjtin numër auditimesh apo edhe pak më tepër në raport me vitet 2009,2010,2011 të marra vecmas vite në të cilat audituesit kishin dy ose tre ditë trajnimi apo në disa raste audituesit kanë qenë pa asnjë ditë trajnimi. Arsyet e një pohimi të tillë mbështetet në treguesit e mëposhtëm:

-Çdo pjesëtar i stafit në KLSH u trajnua për më shumë se 20 ditë gjatë vitit 2013 dhe për më tepër cdo auditues 22 ditë trajnim, i cli po të krahasohet me vitet 2009, gjate së cilave janë kryer respektivisht 2, 3.1 dhe 2.1 ditë trajnimi/punonjës në vit , flet për një tregues që është 10 herë më i lartë se gjatë viteve 2009, 2010 dhe 2011 ose 5 fishi i te dy viteve te marra se bashku;

2.1 3.1 2.1

19.422

25

0

5

10

15

20

25

30

Viti 2009 Viti 2010 Viti 2011 Viti 2012 Viti 2013 Pritshmeria 2014

Rritja e mesatares dite trajnimi/person ne vite

Trajnime brenda vendit80%

Trajnime jashte vendit20%

Trajnimet Brenda dhe Jashtë Vendit


27

-Arritje te ndjeshme rezultuan me trajnimet e stafit të ri, të cilët arritën objektivin prej 25 ditë/person, por kjo e llogaritur për të gjithë periudhën ( pra duke mos konsideruar muajt në të cilën këta persona janë rekrutuar); -Tashmë në dy vitet e fundit 2012,2013 në KLSH është bërë traditë organizimi i trajnimeve një mujore në periudha kur është e vështirë të auditohet në institucione të tjera. Duke rivlerësuar nevojat për trajnim gjatë vitit, dhe në ndjekje të zbatimit të Programit Vjetor të trajnimeve, gjatë muajit Gusht 2013 u organizua një seksion i plotë një mujor trajnimesh brenda KLSH. Qëllimi i organizimit të kësaj veprimtarie trajnuese për përiudhën ishte intensifikimi i trajnimeve, për të shfrytëzuar në maksimum kohën e vlefshme kur audituesit nuk ishin të angazhuar në misione auditimi. Trajnimet e muajit gusht rritën ndjeshëm efektivitetin e procesit të trajnimit dhe patën një impakt të rëndësishëm në arritje dhe për më tepër tejkalimin e objektivit për t’u trajnuar mbi 20 ditë në vit. Gjatë muajit Gusht u organizuan 30 seksione ku u perfshi i gjithe stafi , ekzistues dhe i rekrutuar rishtazi. Kalimi nga organizime të veprimtarive sporadike në aktivitete trajnimi afatgjata dhe të programuara sipas nevojave të audituesve ndikoi ndjeshëm në ritjen e performancës dhe përfitimeve nga trajnimet. -Vlera e të tilla organizimeve theksohet dhe më shumë nëse do të konsiderojmë që megjithë pjesëmarrjen e lartë në trajnime numri i auditimeve të kryera është rritur, pra trajnimi jo vetëm nuk mund të konsiderohet faktor pengues por ai mund të kthehet në një mjet nxitës për audituesit; -Treguesit e arritur flasin për një nivel rritje prej mbi 100% krahasuar me vitin 2011 apo dhe më herët. Në total u realizuan 3090 ditë trajnimi persona të cilat në 2011 ishin vetëm 227 për më tepër të frekuentuara thuajse nga një numer i kufizuar pjesëmarrësish.

-Tematikat e trajtuara në trajnime ( në total mbi 35 tematika të ndryshme) treguan dhe njëherë përpjekjet e KLSH për të zhvilluar kapacitetet audituese në përputhje me objektivat strategjikë që institucioni ka vendosur për të ardhmen. Duke iu referuar informacionit mbi trajnimet e zhvilluara sipas tematikave vihet re një shpërndarje thuajse e barabartë për trajnime sipas llojeve të auditimit. Gjatë gjashtë mujorit të dytë të vitit vërehet një rritje e konsiderueshme e trajnimeve “ Për Auditimin e Performancës” dhe “Mbi Auditimin Financiar” por

Dite Njerez 2009

Dite Njerez 2010

Dite Njerez 2011

Dite Njerez 2012

Dite Njerez 2013

336 434 227

28003090

Ecuria e trajnimeve Periudha 2009 ‐ 2013


28

duke mos lënë mënjanë dhe fushat e tjera siç jane ato “ Mbi Auditimin e Përputhshmërisë” apo “Njohuri të Standarteve të Përgjithshme të Auditimit për KLSH”. Trajnimi mbi “ Auditimin e Sistemeve të Informacionit dhe njohjen me Sistemin e Thesarit “ ORAKULL” konsistoi në vendosjen e bazave themelore për zhvillimin e njohurive dhe për të aftësuar stafin me kapacitetet e nevojshme për t’iu përgjigjur detyrave të reja që presin zgjidhje në të ardhmen. -Rëndësi e veçantë iu është dhënë organizimit të trajnimeve të posaçme për stafin e ri. Janë organizuar rreth 350 dite njerëz ose rreth 25 % të trajnimeve në KLSH . Këto trajnime u ndoqën nga dy grupe audituesish prej 12-15 persona staf i ri krahas stafit ekzistues. Treguesi për 25 ditë trajnimi/ person për stafin e sapo rekrutuar u arrit për një periudhë kohore më pak se një vit. -Trajnerët e angazhuar përfshijnë kryesisht staf me cilësi të larta profesionale dhe drejtuese brenda KLSH. Në trajnime u përfshinë 21 kryeauditues, auditues të parë dhe drejtues të Drejtorive apo Departamenteve me një mesatare rreth 4 ditë trajnimi të ofruara nga çdo trajner. -Organizimi i trajnimeve dhe vizitave studimore në institucionet homologe dhe organizma të tjerë profesionalë ndërkombëtarë vijuan të jenë një element i fuqishëm që ndikuan ndjeshëm në arritjet e trajnimeve për vitin 2013. Vetëm gjatë vitit 2012 dhe për 6-mujorin e parë të vitit 2013 u arrit që cdo anëtar i stafit të KLSH të njihet nga afër me eksperiencën e Institucioneve homologe Jashtë Vendit. Gjatë vitit u trajnuan 120 persona jashtë vendit duke arritur një mestare trajnimi 5,3 ditë trajnimi/ person jashtë vendit. Duke vëndosur theksin në zhvillimin e mëtejshëm profesional, një tregues lidhur me kapacitetet në KLSH është konsideruar dhe njohuritë e stafit auditues në gjuhë të huaja. Në fund të vitit 2013 situata paraqitet si vijon: Niveli i Njohurive të Gjuhës Angleze sipas numrit të punonjësve

Fillestare, 57

Nen Mesatare, 13Mesatare, 20

Te avancuara, 15

Shume Mire , 20

Shkelqyer12


29

Duke synuar zhvillimin nëpërmjet përmirësimit, ky faktor kufizues për zhvillimin e mëtejshëm të stafit auditues është trajtuar si pjesë e politikave të zhvillimit profesional të stafit duke nxitur dhe motivuar angazhimin e pjesës më të madhe të tyre në trajnime intensive për gjuhën angleze të cilat tashmë kanë filluar të aplikohen dhë të ndiqen nga një pjesë e konsiderueshme e stafit. Aplikimi i auditimeve paralele me SAI-t homologë do të shërbejë si një faktor nxitës për arritjen e objektivit që çdo auditues duhet të disponojë njohuri të mjaftueshme profesionale në gjuhën angleze. -Trajnime brenda departamentëve Një nga mënyrat e zhvilluar më tepër gjatë dy viteve të fundit në trajnime janë trajnimet brenda departamentit. Të vlerësuara lart nga audituesit, si një mjet praktik dhe mjaft efiçient për përditësimin e njohurive, shkëmbimin e eksperiencave dhe pse jo dhënies së përgjigjeve për pyetje dhe probleme që audituesit e së njëjtës fushë mund të kenë, trajnimet brenda departamenteve janë aplikuar nga disa prej departamenteve në KLSH. Trajnimet brenda Departamenteve janë realizuar në 245 ditë persona trajnimi që përfaqëson dhe 8% të totalit të trajnimeve. Në këtë drejtim Departamenti i Auditimit të Buxhetit të Pushtetit Vendor , Administrimit dhe Privatizimit të Pronës Publike udhëheq në ndërmarrjen e iniciativave të tilla duke arritur që vetëm në gjashtë mujorin e dytë të mund të kryejë rreth 204 ditë njerëz trajnime, ku morën pjesë të gjithë audituesit e këtij Departamenti dhe u trajtuan rreth 10 tema dhe çështje që lidhen me fushën e funksionimit. Iniciativa të tilla janë përkrahur dhe nga departamente të tjerë si Departamenti i Performancës , i cili ka sjellë forma të reja të trajnimit dhe Departamenti i Auditimit të të Ardhurave të Buxhetit të Shtetit. Trajnime nga burime të tjera jashtë vendit: a. Mbështetësi kryesor në trajnimet brenda vendit ka qenë SIGMA, për të cilën trajnimet e organizuara në KLSH arritën në 333 ditë trajnimi persona, të cilët konsistuan në trajnime mbi: Auditimin e Performancës ( Raportimi), Auditimin e Prokurimeve Publike dhe përvoja nga vende evropiane, Auditimin e Teknologjisë së Informacionit dhe Sistemi i Thesarit në Shqipëri dhe Auditimi i Projekteve me fonde të donatorëve ku kanë marrë pjesë grupe prej rreth 25 audituesish dhe kohëzgjatje mesatarisht 3 ditë për cdo trajnim. SIGMA ka siguruar mbështetje për hartimin e mjeteve të implementimit të ISSAI-ve i-CATS, nëpërmjet z. Joop Vrolijk janë organizuar takime me anëtarët e Grupit të Punës për Implementimin e Strategjisë së ISSAI-ve. Ky proces do të vijojë dhe gjatë vitit 2014.


30

b. Mbështetja nga SAI-t homologe ishte një faktor dhe njëkohësisht burim mjaf i rëndësishëm në arritjen e objektivave të KLSH për të trajnuar stafin me eksperiencat dhe praktikat ndërkombëtare. Në këtë drejtim, marrëveshjet e bashkëpunimit të lidhura me Gjykatën Turke të Llogarive, NIK-un Polak, SAI-n e Sllovenisë bënë të mundur që gjatë vitit 2013 të realizoheshin një numër i konsiderueshëm vizitash studimore si: • Në Gjykatën Turke të Llogarive të trajnohen rreth 55 persona për 3-5 ditë trajnimi në grupe prej 18-20 audituesish; • Në NIK-un Polak rreth 20 auditues per 5 ditë gjatë 2013 dhe në 2012 një grup prej 16 audituesish per 5 ditë gjithashtu. • Në Slloveni janë realizuar trajnime pranë SAI-t Slloven dhe njëkohësisht në Qendrën e Ekselencës e Financës në Ljubjanë, të cilat kanë konsistuar në grupe 4-5 auditues për periudha 3-5 ditore. c. Të tjera trajnime jashtë vendit përfshijnë pjesëmarrje në aktivitetit e EUROSAI-t, INTOSAI-t, Grupe Pune dhe Konferenca dhe Simpoziume Ndërkombëtare.

Trajnime Jashte Vendit19%

Trajnime SIGMA11%

Trajnime nga eksperte lokale

10%

Trajnime KLSH52%

Trajnime brenda departamenteve

8%

Trajnimet sipas burimit


31

II.4 Mbi Komunikimin dhe Bashkëpunimin II.4.1 Bashkëpunimi me Kuvendin. Strategjia e zhvillimit të KLSH-së 2013-2017 nuk mund të realizohet pa një bashkepunim efektiv dhe konstruktiv me Kuvendin e Shqipërisë. Në këtë këndvështrim Kuvendi është partneri ynë kryesor. Në zbatim të Rezolutes A66 të Asamblesë së Kombeve të Bashkuara të datës 22 dhjetor 2011 “Promovimi i efiçiencës, llogaridhënies, efektivitetit dhe transparencës së administratës publike, duke fuqizuar institucionet supreme të auditimit”, KLSH, si agjent i Kuvendit për sigurimin e miradministrimit të fondeve publike, ka realizuar një bashkepunim efikas me Parlamentin. Institucioni vlerëson kontributin e Kryetarit të Kuvendit dhe Kryetarit të Komisionit për Ekonominë dhe Financat, për mbeshtetjen financiare të dhënë KLSH, e cila, dhe pse modeste, garanton funksionimin normal të aktivitetit tonë auditues. Po kështu vleresojmë vullnetin pozitiv të Kuvendit që, me kërkesë të KLSH, po i siguron institucionit për auditimin e fondeve të tij, një auditues të jashtem të pavarur, si dhe për mbështetjen për miratimin gjatë këtij viti në vijim, të amendimeve të ligjit të tij. Në nëntor të vitit 2012, në bashkëpunim me DG-Budget të Komisionit Evropian dhe SIGMA, si KLSH kemi përgatitur dhe dërguar në Kuvend për miratim amendimet e ligjit tonë organik, të cilat e modernizojnë institucionin, rrisin gamën e auditimeve dhe e sjellin KLSH në përputhje të plotë me standardet INTOSAI. II.4.2 Komunikimi aktiv nëpërmjet publikimeve

KLSH gjatë viti 2013 ashtu sikurse gjate vitit 2012 vijoi me implementimin e strategjisë së re të komunikimit, duke u fokusuar në marrëdhëniet e tij me publikun dhe Kuvendin, si dhe duke përfshirë edhe partnerë të tjerë në nivel kombëtar dhe ndërkombëtar. Në zbatim të parimit 8-të të ISSAI 20 për komunikimin aktiv e profesional të një SAI nëpërmjet publikimeve, gjate vitit 2013 ka vijuar punën e nisur në vitin 2012 dhe 10 botimeve të realizuara gjate vitit të shkuar i janë shtuar edhe 12 botimet e vitit 2013. Kolana e botimeve të KLSH-se ka arritur ne 22 tituj ne dy vitet e fundit. Në këtë drejtim personalitete të shquara të financave dhe auditimit publik, përfaqësues të botes akademike kanë dhënë gjithashtu një kontribut cilësor, sidomos për revistën “Auditimi Publik”. Botimet kanë ndihmuar duke bërë më transparente të gjithë veprimtarinë e KLSH-së dhe duke kontribuar në rritjen e kapaciteteve në fushën e auditimit publik. Titujt e botimeve të realizuara gjatë 2013 janë : • Analiza vjetore e punës 2012 • Performanca ALSAI 2012 (shqip/anglisht) • Revista "Auditimi Publik" nr. 4 (shqip/anglisht) • Udhëzues i Auditimit Financiar(ISSAI 1000-2999); • Udhëzues për Auditimin e Përputhshmërisë ( ISSAI 4000-4200); • Raportimi i Auditimit-Guide; • Nr.5 i revistës Shkencore “Auditimi Publik; • Standartet e Auditimit të Borxhit Publik (5410-5440) • Strategjia e KLSH 2013- 2017; Strategjia INTOSAI 2011-2016; Strategjia EUROSAI 2011-2017;


32

• Audituesit e KLSH në shtypin e përditshëm 2013; • Konferenca e dytë Shkencore e KLSH-së; Vlen për tu përmendur që Revista “Auditimi Publik” duke filluar nga nr.5 i saj është njohur nga Ministria e Arsimit dhe Shkencës si “Revistë Shkencore”. Gjithashtu, kjo revistë është pajisur edhe me kodin e standardizuar ndërkombëtar që lejon identifikimin e çdo botimi në seri, ISSN (International Standard Serial Number), nga Qendra Ndërkombëtare e lëshimit të ISSN. Për promovimin e botimeve të saj, në muajin nëntor 2013, për herë të parë, KLSH mori pjesë në Panairin e përvitshëm të Librit që zhvillohet në Shqipëri me një stendë, në të cilën ishin prezantuar 17 botimet e tij të përfunduara deri në atë moment. Në të njëjtën linjë u organizua edhe aktiviteti me temë: “Dita dedikuar librit”

Me qëllim lançimin e strategjisë së KLSH-së për publikun shqiptar dhe për të gjithë partneret tanë ndërkombëtarë, në dhjetor të vitit 2013, KLSH nxori botimin:“Strategjia e KLSH 2013-2017; Strategjia INTOSAI 2011-2016; Strategjia EUROSAI 2011-2017” Ky botim përfshin tre strategjitë (KLSH, EUROSAI, INTOSAI) sepse strategjia e KLSH-se është në linjë me misionin, vizionin, qëllimet strategjike dhe vlerat e Planit të Zhvillimit Strategjik 2011-2016 të INTOSAI dhe 2011-2017 të EUROSAI. Lidhja e objektivave të zhvillimit të këtyre dy komuniteteve ndërkombëtare të auditimit publik suprem me objektivat tona është organike. Botimi është në gjuhen shqipe dhe angleze.

Botimet e kryetra për shënimet praktike në shqip të standardeve ndërkombëtare të auditimit financiar ISSAI 1000-2999 janë punë e përbashkët e stafeve të ZAP dhe KLSH, për t’i sjellë audituesit shqiptar referencën më të plotë dhe orientimin më të saktë të praktikave të mira e të suksesshme të komunitetit ndërkombëtar. Këto shënime praktike përbëjnë një hartë të plotë e të detajuar ku audituesi mund të orientojë punën e tij, nga planifikimi i auditimit të pasqyrave


33

financiare, identifikimi dhe vlerësimi i risqeve të anomalive materiale, e deri tek kontrolli i cilësisë për një auditim të pasqyrave financiare. Gjatë vitit 2013, KLSH ka vijuar intensifikimin përpjekjet e tij të komunikimit. Kjo rezultoi në rritjen e vëmendjes së medias për raportet e auditimit dhe për institucionin në tërësi. II.4.3 Aktiviteti i KLSH-se në marrëdhënie me SAI partnere në nivel internacional Viti 2013 është viti i konsolidimit të marrëdhënieve të KLSH-së me institucionet ndërkombëtare të auditimit si INTOSAI dhe EUROSAI, ku KLSH është anëtar aktiv.

1)Bashkëpunimet e KLSH me INTOSAI, EUROSAI dhe institucionet homologe evropiane, kanë qenë në fokus të veprimtarisë për vitin 2013. Ky bashkëpunim ka konsistuar në vendosjen e kontakteve të vazhdueshme, aktiviteteve trajnuese në shtetet e zhvilluara evropiane, shkëmbimin e informacionit dhe eksperiencave, si dhe kryerjen e aktiviteteve të përbashkëta, të cilat kane një ndikim të drejtpërdrejtë në forcimin e kapaciteteve institucionale. Ndërsa viti 2012 ishte viti i institucionalizimit te marrëdhënieve me institucionet homologe të auditimit si me Zyrën e Audituesit të Përgjithshëm të Kosovës, me Gjykatën e Auditimit të Sllovenisë, me Gjykatën e Llogarive të Turqisë, me Zyrën Kombëtare të Auditimit (NIK) të Polonisë dhe me Institucionin Shtetëror të Auditimit të Kroacisë, duke nënshkruar marrëveshjet e bashkëpunimit, viti 2013 u karakterizua nga venja në jete e këtyre marrëveshjeve dhe ishte viti i fryteve të këtij bashkëpunimi. Viti 2013 u karakterizua nga një aktivitet intensiv i KLSH-së me SAI –t partnere. Gjatë vitit u zhvilluan vizita zyrtare të nivelit të lartë të: - NIK-ut të Polonisë, kryesuar nga z.Jacek Jezierski, President, - Gjykatës së Llogarive të Sllovenisë, kryesuar nga z.Igor Soltes, President -Gjykatës së Llogarive të Turqisë, kryesuar nga z.Recai Akyel, President, - Zyrës së Auditorit të Përgjithshëm të Kosovës, kryesuar nga z.Lars Lage Olofsson, Auditues i Përgjithshëm. Për kontributin dhe ndihmesën e çmuar në përparimin e Institucionit të Kontrollit të Lartë të Shtetit me propozim të Kryetarit të KLSH-së këto personalitete u nderuan nga Presidenti i Republikës me “Medaljen e Mirënjohjes. Krahas sa më sipër me propozim të Kryetarit të KLSH-së, gjatë ditëve të punimeve, të Konferecës Shkencore z.Joop Vrolijk, Këshilltar i Lartë pranë SIGMA-s, u nderua nga Presidenti i Republikës me “Medaljen e Mirënjohjes”, për kontributin dhe ndihmesën e çmuar në përparimin e Institucionit të Kontrollit të Lartë të Shtetit.


34

34 I34 KONTROLLI I LARTE I SHTETIT

NDERIMI NGA PRESIDENTI I REPUBLIKES PARTNEREVE

NDERKOMBETAR TE KLSHsë

Më 4 qershor 2013, Presidenti iRepublikës, Bujar Nishani u akordoi

“Medaljen e Mirënjohjes” Presidentit tëGjykatës së Llogarive të Turqisë, Prof. As.

Dr. Recai Akyel

Më 4 qershor 2013, Presidenti i Republikës, Bujarishani u akordoi “Medaljen e Mirënjohjes” Audituesit

të Përgjithshëm të Kosovës, z. Lars Lage Olofsson Më 22 maj 2013, Presidenti i Republikës, Bujar Nishani u akordoi “Medaljen e Mirënjohjes” Presidentit të Gjykatës së Auditimit të Sllovenisë,Dr. Igor Šoltes

Më 22 maj 2013, Presidenti i Republikës, Bujar Nishani u akordoi “Medaljen e Mirënjohjes” Presidentit të Zyrës Kombëtare të Auditimit të Polonisë, z. Jacek Jezierski

Më 13 dhjetor 2013 Presidenti i Republikës, Bujar Nishani u akordoi “Medaljen e Mirënjohjes”z. Joop VROLIJK përfaqësues të SIGMA-s

2) KLSH, gjate vitit 2013 ka vijuar në një marrëdhënie intensive me SIGMA (Programi I BE dhe OECD “Mbështetje për Përmirësim në Qeverisje dhe Menaxhim”), ekspertët e të cilës e kanë mbështetur institucionin me programe trajnimi, në fusha trajnimi me interes të lartë, si auditimi financiar, auditimi i përputhshmërisë, auditimi i performancës, auditimi i sistemeve të teknologjise se informacionit, etj. Në marrëdhëniet me SIGMA-n, cilësojmë kontributin dhe bashkëpunimin frytdhënës me ekspertin e njohur të saj z. Joop Vrolijk për përgatitjen e sesioneve trajnuese apo për përmbushjen e objektivave të dhe te Strategjisë së Zhvillimit të KLSH-së për periudhën 2013-2017. 3) Vlen per t’u theksuar partneriteti i vendosur mes KLSH dhe DG-Budget, si dhe në tërësi me Delegacionin e BE-së në vendin tonë. DG-Budget dhe në veçanti Drejtori i Njësisë së saj, z. Robert Gielisse ka vijuar me kontributin e tij. Ai dha një kontributit të vyer jo vetëm në përgatitjen e draft-amendimeve të ligjit organik të KLSH takimet e zhvilluara me Kryetarin e Kuvendit me impakt lobimin per miratimin e Projekt ligjit organik te KLSH-së. Pjesmarrja e z. Robert Gelisse në Konferencën e dytë shkencore duke kontribuar me prezantimin e kumteses se tij me Temë “Përgjegjshmëria menaxheriale si parakusht për qeverisje të mirë dhe faktor kryesor për sigurimin e përdorimit të fondeve publike” kumtesë e cila përbën nje vlerë të shtuar jo vetem të Konferencës por edhe një kontribut me shumë në rritjen e kapaciteteve të KLSH-së.

4) Delegacioni i BE-së në Tiranë, dha mbështetjen e tij për fitimin e Projektit të Binjakëzimit, të propozuar nga KLSH në kuadër të fondeve IPA 2013. Në funksion të objektivit strategjik të Ndërtimit të Kapaciteteve për KLSH-në gjatë vitit 2013 KLSH aplikoi dhe fitoi projektin IPA 2013 “Forcimi i kapaciteteve të Auditimit të Jashtëm” në vlerën prej 2.11 milionë Euro .


35

Projekti IPA financohet nga BE dhe ka për qellim forcimin e kapaciteteve audituese. Nëpërmjet këtij projekti pritet rritja e performancës së auditimit përmes forcimit të kapaciteteve institucionale të KLSH, rritja e kapaciteteve të auditimit, zhvillimi dhe zbatimi i metodologjive moderne të auditimit, zhvillimi dhe kualifikimi i burimeve njerëzore, përmirësimi i raporteve të auditimit, metodologjisë dhe gjithashtu përmirësimi i skemave për ndjekjen e rekomandimeve të KLSH-së. KLSH falenderon po ashtu Delegacionin e BE në Tiranë, per ndihmesën e tij në fitimin e Projektit të Binjakëzimit, në vlerën prej 2.1 milionë Euro, të propozuar nga KLSH në kuadër të fondeve IPA 2013. Falenderojmë ish-Kryeministrin Berisha për mbështetjen e dhënë për këtë projekt.

5)Gjatë vitit 2013, KLSH aplikoi dhe u pranua anëtare e Task Forces e Organizatës Europiane të Institucioneve Supreme të Auditimit (EUROSAI) “Mbi auditimin e etikës”.

KLSH nëpërmjet anëtarësimit dhe pjesmarrjes aktive në këtë organizëm, synon nga njëra anë, në instalimin dhe funksionimin e nje infrastrukture efektive etike në vetë institucionin e KLSH-së dhe nga ana tjetër, do të ndërrmarë misione auditimi mbi rregullaritetin dhe efiçiencen e Etikës dhe Integritetit në institucionet publike, duke konsideruar që lufta kundër korrupsionit dhe politikat për instalimin e një sistemi efektiv të integritetit të jenë pjesë e menaxhimit të institucioneve publike.

Nëpërmjet aplikimit të Instrumentit të vetëvlerësimit të integritetit INTOSAIT në institucionin e KLSH-së si dhe Anëtarësimit në Task Forcën e EUROSAI-it “Mbi Auditimin e Etikës” KLSH synon që të forcojë infrastrukturën etike brenda vetë institucionit, dhe në këtë mënyrë të promovojë integritetin dhe etikën në institucionet e sektorit publik duke “udhëhequr nëpërmjet shembullit”.

6) Viti 2013 u karakterizua nga pjesëmarrja aktive e KLSH në programin “3i”. Në mars të vitit 2013 KLSH ka nënshkruar Marrëveshjen e Angazhimit me përfaqësues të IDI dhe EUROSAI për Programin “3i”, Iniciativa e Implementimit të ISSAI-ve. Është ngritur grupi i punës me mbështetjen e Sigmës duke plotësuar të gjitha detyrimet që rrjedhin nga kjo marrëveshje. 7) KLSH ka si prioritet të veprimtarisë zhvillimin e mëtejshëm të bashkëpunimit me SAI-et partnere dhe këtu vlen të theksojmë marrëveshjen e bashkëpunimit me Gjykatën Austriake të Auditimit, me President, z.Josef Moser nënshkruar në Vjene në datën 8 korrik 2013. Kjo marrëveshje është e rëndësishme sepse institucioni suprem i auditimit austriak ka një eksperiencë 250 vjeçare dhe kontribuon në INTOSAI dhe EUROSAI me një profesionalizëm të lartë. -KLSH, gjatë 2 viteve të fundit, ka nënshkruar marrëveshje bashkëpunimi me shumë SAI (institucionet më të larta të auditimit publik) të vendeve të rajonit, si me SAI-n e Turqisë, Sllovenisë, Kroacisë dhe Kosovës; gjithashtu në muajin korrik 2013 konsolidoi dhe zgjeroi bashkëpunimin rajonal, duke nënshkruar në datën 12 korrik 2013 në Podgoricë marrëveshjen e bashkëpunimit me Institucionin Shtetëror të Auditimit të Malit të Zi me President z.Milan Dabovic dhe në datën 17 korrik 2013, në Sarajevë, marrëveshjen e bashkëpunimit me Auditues të Përgjithshëm, z.Milenko Sego.


36

-Negociatat me SAI-n e Maqedonisë rezultuan të suksesshme dhe në datën 27 shtator 2013, në Shkup, Kryetari i Kontrollit të Lartë të Shtetit, nënshkroi një Marrëveshje Bashkëpunimi me zj. Tanja Tanevska, Audituese e Përgjithshme e Zyrës Shtetërore të Auditimit të Republikës së Maqedonisë.

-Institucioni ka nisur negociata për përfundimin e marrëveshjeve të bashkëpunimit dhe me SAI-t e Greqisë, Bullgarisë dhe Serbisë, duke synuar themelimin e një rrjeti të vendeve të Evropës Juglindore të institucioneve më të larta të auditimit publik, nën shembullin dhe eksperiencën e rrjeteve të ngjashme të krijuara në Evropë.

-Krijimi i këtij rrjeti ballkanik do të ndihmojë SAI-t e këtyre vendeve që jo vetëm të shpeshtojnë kontaktet, të shkëmbejnë eksperienca pune, por edhe të kryejnë auditime të përbashkëta apo paralele për tema auditimi që janë shqetësim i përbashkët i vendeve të rajonit (për shembull auditimi i mjedisit të bregdetit Adriatik e Jonian, etj).

Zbatimi i këtyre marrëveshjeve do të ndihmoje KLSH në rritjen e kapaciteteve profesionale të audituesve të KLSH dhe rritjen e cilësisë së punës së tyre audituese. II.4.4 Mbi zhvillimin e aktiviteteve ndërkombëtare . Vitit 2013 shënoi fillimin e një praktike risi për KLSH-në duke qenë vend organizator për zhvillimin e eventeve të ndryshme si konferenca apo seminare . Në këtë kuadër përmendim dy aktivitetet e zhvilluara në këtë drejtim: 1-Seminari një –ditor që u zhvillua në Tiranë, mbi “Vijimësinë e Bashkëpunimit rajonal për Auditimin e Performancës” organizuar nga TAIEX si dhe Grupi i Punës për Aktivitetet e Përbashkëta në Auditim. 2-Konferencën e II-të shkencore të KLSH-së, e organizuar me mbështetjen e SIGMA me temë “Roli i Institucioneve Supreme të Auditimit në Menaxhimin e Përgjegjshëm Publik përballë sfidave aktuale”, zhvilluar në datat 12-13 dhjetor 2013. Konferenca e dytë Shkencore u organizua me mbështetjen edhe të Programit SIGMA.

Konferencën e nderuan me praninë e tyre rreth 120 pjesëmarrës nga SAI-t (Institucione Supreme të Auditimit) partnere dhe bashkëpunëtorët e huaj, si Zyra Kombëtare e Auditimit(NIK) të Polonisë, Gjykata Turke e Llogarive, Zyra e Audituesit të Përgjithshëm të Kosovës, Zyra Kombëtare e Auditimit të Suedisë, Gjykata Evropiane e Audituesve, Institucioni Shtetëror i Auditimit të Malit të Zi, Zyra Shtetërore e Auditimit të Maqedonisë, SAI i Rumanisë, i Bosnje Hercegovinës, Shoqata e Kontabilistëve të Çertifikuar të Kosovës, këshilltarë të lartë të programit SIGMA, përfaqësues të institucioneve të tjera shtetërore, të botës akademike, të shoqatave të profesionistëve të fushës, të shoqërisë civile dhe mediave, auditues nga Kontrolli i Lartë i Shtetit. etj. Në këtë aktivitet ishte i pranishëm edhe z. Robert Gielisse, Drejtor Njësie në Drejtorinë e Përgjithshme të Buxhetit (DG-Budget) të Komisionit Evropian. Në Konference u trajtuan gjate dy ditëve 26 tema nga përfaqësues të SAI-ve, të bashkëpunëtoreve të huaj, vendas dhe nga auditues të KLSH-së. Temat shumë


37

interesante, parë në këndvështrimin e eksperiencave të ndryshme dhe të faktorëve dhe aktorëve që lidhen me punën e SAI-ve i dhanë Konferencës shumë larmi, interes dhe ngjallën debat. Mesazhi më i rëndësishëm që Konferenca përçoi ishte që auditimi kombëtar duhet të vihet në shërbim të qeverisjes kombëtare, për përmirësimin e menaxhimit publik financiar të vendit. Kjo Konferencë e dytë i hapi rrugën Konferencës së tretë Shkencore të KLSH, e cila do të zhvillohet rreth muajit shtator-tetor 2014. Suksesi i saj është i garantuar se ne kemi tashmë përvojën dhe profesionalizmin e duhur në këtë drejtim. Pas përfundimit të Konferencës, z.Gielisse shprehu vlerësimet e tij pozitive për Konferencën : “mendoj që nëpërmjet organizimit te Konferencës Ju dhe stafi juaj keni arritur sukses. Niveli i përfaqësimit ishte i lartë, kumtesat ishin të gjetura dhe të prezantuara mirë...”. Bashkëdrejtuesit e Konferencës, ndër të tjera theksuan që: ky aktivitet mposhti muret e skpeticizmit nga mungesa e përvojës së SAI-t Shqiptar dhe konturoi vlera shkencore në kumtesat që prezantoi dhe diskutimet ndaj gjetjeve dhe mesazheve të tyre. Po kështu në aktivitetin e organizuar nga Gjykata Europiane e Llogarive në bashkëpunim me SIGMA në Nentor të vitit 2013 në Mal të Zi , KLSH ndërrmori inisiativën që për vitin 2014 të organizojë Konferencën mbi “Auditimin bazuar në limitin e materialitetit dhe modelimin” si dhe për dy konferenca të tjera të ishte bashkëorganizator me SAI-t e Malit të Zi dhe të Serbisë. Në këtë kontekst sjellim në vëmëndje vlerësimin e përfaqësuesit të Drejtorisë së Përgjithshme të Zgjerimit pranë Komisionit Europian z.Mose Apelblat në takimin me Kryetarin e KLSH-së të datës 4 shtator të vitit 2013 në të cilin theksoi: “Ndryshimi i situatës dhe përqasjes së re të institucionit ështe mëse i dukshëm, në të gjithë ritmin e zhvillimit të aktiviteteve, gjë që i jep KLSH-së një pozicion unik në rajon, jo vetëm në bashkëpunimet institucionale, por edhe si një institucion potencial për të qenë koordinator i inisiativave të ardhshme në auditimet paralele të performancës, që mendohet të iniciohen së shpejti”. • Kongresi i XXI i INCOSAI-t i zhvilluar në Pekin, Kinë ishte një tjeter aktivitet në të cilin KLSH mori pjesë aktive . Kryetari i KLSH-së, z.Leskaj, i cili kryesonte delegacionin e KLSH-së në këtë eveniment, zhvilloi një sërë takimesh dhe bisedash pune me homologë të SAI-ve dhe pjesëmarrës të tjerë në Kongres ku përmendim si mjaft të rëndësishme, ato me Presidentin e TCA-së, z.Akyel, Presidentin e NIK-ut polak, z.Kwiatkowski, si dhe ish-Presidentin e këtij institucioni, z.Jezierski, Presidentin e SAI-t të Austrisë, njëkohësisht edhe Sekretar i Përgjithshëm i INTOSAI-t, z.Moser, Audituesin e Përgjithshëm të GAO-s së SHBA-s, z.Dodaro, Kryetarin e SAI-t të Kinës, z.Liu Jiayi, zv.Audituesin e Përgjithshëm të SAI-t Suedez, z.Magnus Lindell, homologët e SAI-ve të rajonit, etj;


38


PJESËMARRJA E KLSHsë NË KONGRESIN E XXI TË INCOSAIit

Pekin , Tetor 2013

Me Presidentin e Gjykatës Austrike të Auditimit, JOSEF MOSER

• Krahas sa më sipër event me rëndësi ishte dhe pjesëmarrja në Simpoziumin e 22-të i OKB/INTOSAI, me temë “Auditimi dhe këshillimi nga SAI-t: Risqet dhe mundësitë, si dhe hapësira për përfshirjen e qytetarëve”, organizuar në Vienë, Austri;

II.4.5 Bashkëpunimi me partnerët vendas KLSH ka përvijuar me nënshkrimin e marrëveshjeve të bashkëpunimit me OJF-të aktive në luftën kundër korrupsionit dhe me partnerë profesionalë që do të na ndihmojnë për të realizuar sfidat e ardhshme, siç janë modernizimi i institucionit, thellimi i luftës kundër korrupsionit dhe parandalimi i tij. Në datën 17 qershor 2013 KLSH nënshkroi marrëveshjen e bashkëpunimit me Fakultetin Gjeologji-Miniera të Universitetit Politeknik të Tiranës. Kjo marrëveshje ka dhënë rezultatet e para përmes realizimit të një cikli të plotë leksionesh mbi analizën e riskut në qershor të 2013. Stafi shkencor i këtij Fakulteti do të kontribuojë në përmirësimin e veprimtarisë audituese të KLSH në fusha specifike si dhe në trajnime të ndryshme për punonjësit e KLSH. KLSH ka nënshkruar marrëveshje të tilla bashkëpunimi edhe me institucione jashtë Republikës së Shqipërisë dhe konkretisht në datën 13 shtator 2013, u nënshkrua Marrëveshja e Bashkëpunimit mes KLSH-së dhe Shoqatës së Kontabilistëve të Çertifikuar dhe Auditorëve të Kosovës (SHKÇAK). Me qëllim realizimin e aktiviteteve të përbashkëta për të sjellë mendimin më të avancuar në fushën e njohjes së legjislacionit, në datën 16 tetor 2013, u nënshkrua Marrëveshja e Bashkëpunimit mes KLSH-së dhe Institutit për Studime Publike dhe Ligjore (ISP&L).


39

KLSH, në datën 26 nëntor 2013, nënshkroi gjithashtu, marrëveshjen e bashkëpunimit me gazetën “Ekonomia”, në të cilën kanë qenë vazhdimisht prezent auditues të KLSH-së me shkrimet e tyre. Ndërsa në Dhjetor të vitit 2013 u lidh marrëveshja e bashkëpunimit me Shoqatën e Bashkive të Shqipërisë me synim qellimin e përbashkët përmirësimin e qeverisjes së financave vendore dhe rritjen e kapaciteteve administrative të burimeve njerëzore të njësive të qeverisjes vendore.


MARRËVESHJE BASHKËPUNIMI BRENDA VENDIT GJATË VITIT 2013.

KLSH-së dhe Fakultetit tëGjeologji-Minierave

KLSH-së dhe Shoqatës së Kontabilistëve të Çertifikuar dhe Auditorëve të Kosovës

(SHKÇAK)

KLSH-së dhe gazetës “Ekonomia”

KLSH-së dhe Institutit për Studime Publike dhe Ligjore

KLSH-së dhe Shoqatës së Bashkive të Shqipërisë.

II.4.6 Partneriteti me mediat (Media në raport me KLSH & KLSH në raport me Median)

Në funksion të marrëdhënieve reciproke të ndërsjellta midis mediave dhe KLSH-së viti 2013 është karakterizuar nga prania intensive pothuajse e përditshme e audituesve në media dhe njëkohësisht media ka qenë një nga burimet kryesore të informacioneve për ndërrmarjen e misioneve të auditimit. Një marrëdhënie e tillë ka qenë në funksion të rritjes së besimit të publikut në institucionin e KLSH, si dhe monitorimit të tij nga publiku, ashtu edhe rritjes së besimit të publikut ndaj qeverisjes.

Prania e punonjesve në median e shkruar të vendit gjatë vitit 2013 përbën një risi për institucionin. Audituesit më me përvojë dhe auditues të rinj me ide janë nxitur dhe inkurajuar të shkruajnë në faqet e gazetave dhe revistave mendimet e tyre mbi gjetjet, rekomandimet dhe sygjerimet nga auditimet që kanë kryer. Temat e trajtuara nga audituesit variojnë nga shkrime për llogaridhënien publike, integritetin e qeverisjes dhe rritjen e transparencës, në mundësitë e rritjes së të ardhurave nga taksat, probleme të administrimit të pushtetit vendor dhe taksave vendore, përparësitë në luftën kundër korrupsionit, risi dhe


40

përqasje për auditimet e performancës, auditimet financiare, të prokurimeve publike, të shoqërive publike, në auditimet mjedisore, etj. Kjo gamë e gjerë çështjesh dëshmon përgjegjësinë dhe përkushtimin e audituesve të KLSH për të ndihmuar, në rradhë të parë qytetarin, me informacion të plotë dhe paraqitjen e problematikës reale të administrimit publik tek ne, por edhe vendim-marrësit e institucioneve kryesore të Shtetit me propozime për rrugëdaljet e mundshme. Gjej rastin të falenderoj me këtë rast të gjitha mediat e vendit, televizionet, radiot, gazetat dhe revistat, për përcjelljen me profesionalizëm dhe vërtetësi të mesazheve dhe njoftimeve për shtyp të KLSH, si dhe për bashkëpunimin efikas me institucionin e KLSH-së. Gjatë vitit 2013 konstatohet se nga 42 punonjës jane botuar gjithsej 135 shkrime në të gjitha gazetat e vendit (“Panorama”, “Telegraf”, “Koha Jonë”,“Shqiptarja.com”, “Metropol”, “Republika”, “Tirana Observer”,“Standard”, “55”, “Shekulli”, “Shqip”, “Sot”, “Mapo”, “Tema”, “Dita”, “Ballkan”, “Integrimi”, “RD” dhe “Zëri i Popullit”), si dhe Revistën “Klan”. Në këto shkrime punonjësit kanë shpalosur opinione dhe sygjerime profesionale, në formën e shkrimeve, analizave dhe vrojtimeve,

“KLSH dhe risitë e viteve 2012-2013” Bashkim Spahia 87 vjet KLSH ne 100 vjet shtet Bujar Leskaj Llogaridhënia dhe transparenca Bujar Leskaj “Kartolina”e KLSH Fatos Çoçoli Për një auditim mjedisor cilësor Agron Maksutaj KLSH, integriteti i qeverisjes, auditimi i etikës dhe integritetit Luljeta Nano Produkti i KLSH përballë interesit publik Bajram Lamaj Sigurimi i Cilësisë, Objektiv Kryesor i KLSH

Bashkim Spahia Albana Agolli

Këshilli kontrollues gjatë mbretërisë së Zogut 1928-1939 Gëzim Zilja Kolana e botimeve në KLSH Bedri Çoku Auditimi dhe Këshillimi nga KLSH Bujar Leskaj KLSH, mendësia e të qenit shërbestar Xhaferr Xhoxhaj Trajtimi dhe rishikimi i risqeve në auditim Albana Gjinopulli Zhvillimet ligjore forcojnë KLSH Helga Vukaj Sfidat e performancës së KLSH Gjon Ndreja KLSH drejt një reformimi konstant Fatos Çoçoli Roli i KLSH në përmirësimin e qeverisjes Bedri Çoku Përmirësimi i menaxhimit të buxhetit vendor Artan Mirashi Partneriteti në misionet audituese Albert Thoma Rritja e përgjegjshmërisë institucionale Bujar Leskaj Auditimi i administrimit të taksave dhe tarifave vendore Niko Nako Standardi dhe cilësia e auditimeve Nikoleta Piranjani Sfidat në auditimin e mjedisit Ermira Vojka Auditimi Suprem dhe Selime Bregu

Çertifikimi i Llogarive Kontrolli i Lartë i Shtetit: roje e financave publike. Miranda Haxhia Roli i KLSH në luftën kundër korrupsionit Ermal Yzeiraj KLSH, ose “Wind of cange Qeram Cibaku. Kriza financiare dhe pasojat në Shqipëri Edvin Stefani Nevoja për nje front kunder korrupsionit Ymer Stafa, KLSH dhe auditimi i menaxhimit të fondeve të BE Fatos Çoçoli Auditimi më i lartë publik dhe qeverisja e mirë Ramadan Zejnuni Auditimi i prokurimeve në intetitetet publike Shefki Jaupi Shoqëritë publike në skanerin e KLSH Gjovalin Preçi Roli i KLSH në përmirësimin e situatës mjedisore Mimoza Lloji KLSH dhe progresi me auditimin e performancës Rinald Muça Zbatueshmëria e Masave Organizative dhe Masave Administrative / Disiplinore të KLSH gjatë viteve 2008-2012 Manjola Naço KLSH, garante e parasë publike Yllka Pulashi KLSH rrit profilin e saj ndërkombëtar Fatos Çoçoli, Reformimi i qeverisjes vendore Bexhet Zeqiri Auditimi i prokurimeve publike, ndihmë, apo ndëshkim? Albana Gjinopulli Kontabiliteti i angazhimeve Pjetër Beleshi Kontrolli i Lartë i Shtetit dhe administrimi i buxhetit të shtetit Bujar Leskaj Roli i KLSH-së në Luftën Kundër Korrupsionit Sali Agaj Pse Leskaj kërkon auditimin e Fatos Çoçoli,

llogarive të tij Për një projekt kombëtar në luftën kundër korrupsionit Bujar LESKAJ BE mbështet reformat e KLSH Luljeta Nano Pse auditimet e performancës janë përparësi në KLSH Alfred Zylfi, Trajnimi i audituesve të KLSH-së, vlerë e shtuar e domosdoshme Blerina Kërçuku Rezultatet e konferencës YOUNG EUROSAI Evis Çela Menaxhimi i rrezikut institucional nëpërmjet kontrollit të cilësisë Yllka Dede KLSH, gardiani i fondeve publike. Albana Agolli Perceptimi i KLSH nën frymën e inovacionit Evis Çela Kontribut i KLSH në kërkime shkencore të aplikuara

Irena Islami & Armanda Begaj

Ja përse nuk duhet të rritet mosha e pensionit. Bashkim Arizaj Reforma e ndarjes administrative Niko Nako Auditimi i TI, Sfida e Mijëvjeçarit Kozma Kondakçiu Standard&Poor’s, renditja e Shqipërisë dhe KLSH Fatmir Zilja Në vend të mbylljes, “Performanca e mirë e KLSH, jo si suksesi i motorrit të Titanikut” Muhamed Kavaja


41

Të gjitha shkrimet, analizat dhe vrojtimet nga

drejtuesit dhe audituesit e lartë të institucionit u

publikuan në një botim të vecantë, i cili është në

dispozicion të publikut qarqeve akademike dhe të

gjithë eksperteve të auditimit të jashtëm dhe të

brendshëm të sektorit publik dhe privat.

Mediat në raport me KLSH

• Viti 2013 ishte viti i konsolidimit dhe intensifikimit të marrëdhënieve të bashkëpunimit të KLSH me median gjë që reflektohet në paraqitjen transparente të raporteve e rekomandimeve dhe veprimtarisë audituese të KLSH-së. Tregues i rëndësishëm që flet për transparencën është edhe fakti se me ftesë të veçantë KLSH iu drejtua të gjitha mediave për të qenë e pranishme në analizat e departamenteve që KLSH kreu gjatë javës së tretë të muajit janar 2014 . Analizat e veprimtarisë së Departamenteve u bënë të hapura në prani të përfaqesuesve të medias së shkruar . Grafiku i mëposhtem paraqet tendencën në rritje të pranisë së KLSH-së në median e shkruar dhe atëë vizive.

viti 2010 viti 2011 viti 2012 viti 2013

Shtypi 139 280 496 690

Media vizive 98 100 266 332

98 100

266

332

0

100

200

300

400

500

600

700

800

Mardhëniet e KLSH me media për vitet 2010‐ 2013


42

II.4.7 – Komunikimi i drejtpërdrejtë me publikun Gjatë vitit 2013, përveç veprimtarisë audituese, KLSH ka administruar gjithsej 401 kërkesë/ankesa të qytetarëve, të cilat i ka shqyrtuar dhe trajtuar pas një korrespondence me vet kërkues/ankuesit dhe njëherësh me institucione të ndryshme kompetente për zgjidhjen e çështjes. Korrespondenca e krijuar është rreth 673 shkresa dhe përgjigje përfundimtare kanë marrë 371 ankesa (30 prej tyre në pritje të korrespondencës së deleguar dhe ose arkivuar) , në të cilat vend të veçantë zënë ankesat për auditim në fushat e administrimit të pronës, por jo vetëm. Nga analizimi i problematikës të trajtuar në këto kërkesa dhe ankesa rezulton se, rreth 19% e tyre i takojnë administrimit financiar dhe fushës së prokurimit publik; rreth 32% privatizimit dhe kthimit të pronës; rreth 4% tatimeve dhe taksave dhe 44% të tjera. Në numër, për administrimin financiar dhe fushën e prokurimit publik kanë ardhur 76 kërkesa dhe ankimime, për privatizimin dhe kthimin e pronës 129; për tatimet dhe taksat 17; dhe të tjera 179. Në këto të fundit139 letra janë konsideruar jashtë kompetencave. III.VEPRIMTARIA AUDITUESE Viti 2013 nga pikëpamja e veprimtarisë audituese mund të cilësohet si viti i arritjeve të sfidave dhe ndryshimeve institucionale. E analizuar në këtë këndvështrim mund të konfirmojmë se të gjitha hapat e ndërmarra për reformimin, modernizimin e institucionit kanë filluar të japin frytet dhe rezultatet në aktivitetin primar të institucionit të KLSH-së që është “Llogaridhënia publike”. Dobia e rezultateve të auditimit . Impakti i veprimtarisë audituese të KLSH-së Në vitin 2013,Kontrolli i Lartë i Shteti nga 147 auditime të planifikuara, ka përfunduar 164 auditime, nga të cilat janë të përfunduar dhe të evaduar në subjekte 153 auditime, të përfunduar e të paevaduar 11 auditime. Krahas sa më sipër janë në proces auditimi 27 auditime. Në përfundim të auditimeve të ushtruar gjatë vitit 2013, konstatohet se zbulimet parregullsitë dhe shkeljet financiare rezultojnë me dëm efektiv të përgjithshëm në shumën totale prej 15,089,825 mijë lekë. KLSH ka rekomanduar shpërblimin e këtij dëmi në masën 15,077,225 mijë lekë ose 99,9%. Shpenzimet buxhetore për vitin 2013 të KLSH-së rezultojnë 288,205 mijë lekë. Për vitin 2013 indikatori i dobisë së rezultateve të auditimit, mjaft i rëndësishëm i përdorur gjërësisht nga institucionet moderne të auditimit, rezulton se për çdo një lek të shpenzuar për institucionin e KLSH-së janë kërkuar për tu zhdëmtuar 52.3 Në këtë këndvështrim mund të thuhet se investimet për modernizimin dhe fuqizimin e KLSH-së përbëjnë një investim efektiv në luftën kundër korrupsionit dhe mirëqeverisjes së financave publike.


43

Ky indikator në harkun kohor te 4 viteve 2010-2013 rezulton si me poshtë:

Nga një analizë krahasuese konstatohet: për vitet 2009-2011, për 1 lek të shpenzuar nga buxheti i shtetit janë kërkuar për zhdëmtim 21 leke ndërsa për vitet 2012 dhe 2013 për cdo 1 lek të shpenzuar është kërkuar për zhdëmtim 52 lekë ose rreth 31 lekë më shumë. .

Për vitit 2012 dhe 2013 nga KLSH janë kryer auditime sipas llojeve si me poshtë paraqitur:

28.5

6.

5052.3

0

10

20

30

40

50

60

0

2000

4000

6000

8000

10000

12000

14000

16000

Viti 2010 Viti 2011 Viti 2012 Viti 2013

lekëmilion lekë Efektiviteti

Totali i shpenzimeve

Dëmi ekonomik

21

52

0

10

20

30

40

50

60

viti 2009‐2011 viti 2012‐2013

lekëZbuluar për çdo lekë shpenzuar


44

Tabela 1. Auditimet sipas llojeve Nr Përshkrimi 2012 2013

1 Auditime për ligjshmërinë dhe rregullshmërinë 131 118

2 Auditime financiare 17 21 3 Auditime performance 4 6 4 Auditim vlerësues 2

5 Auditim tematik 4 8

Analiza sipas llojit tregon se në këtë vit jemi treguar më të kujdesshëm për ti dhënë vëndin e duhur edhe auditimeve financiare sipas praktikave NAO por edhe auditimeve tematike dhe të performancës për të treguar superioritetin tonë, por dhe për të luftuar mentalitetin e korrigjuesve ndërmjet sanksioneve.

Fokusi në auditime që nxjerrin problematikat e funksionimit të subjekteve dhe ndihma që mund të japim ne nëpërmjet rekomandimeve tona në drejtim të efektivitetit, efiçiencës dhe ekonomicitetit në përdorimin e fondeve dhe të burimeve në dispozicion të tyre sjell një qasje të re dhe moderne në punën tonë.

Kështu në vitin që sapo u mbyll kemi rritur numrin e auditimeve financiare me 24% dhe për auditimet e performancës dhe ato tematike kemi rritje përkatësisht me 50%. Krahasuar me numrin e auditimeve të planifikuara apo programuara vëmë re se numri i auditimeve të përfunduar dhe evaduar gjatë vitit 2013, është tejkaluar me 6 auditime, ose me rreth 4 % ndërsa ato të përfunduara 12 % . Tabela 2. Auditime të grupuara sipas institucioneve Nr Përshkrimi 2013

1 Ministritë dhe institucionet qendrore 42 2 Institucionet e administratës së qeverisjes vendore dhe njësi të tjera

në nivel vendor 57

3 Drejtoritë dhe degët e tatimtaksave e të doganave 21 4 Institucionet financiare dhe shoqëritë me kapital të përbashkët 17

5 Njësitë dhe projektet me financime të huaja 10

6 Subjekte të mbrojtjes së mjedisit 6

Referuar detyrimit kushtetues dhe ligjor për të dhënë mendim për realizimin e buxhetit të vitit të kaluar financiar fokusi i auditimeve mbi institucionet qëndrore mbetet po në të njëjtat nivele si në atë të vitit 2012. Ndërsa referuar institucioneve të qeverisjes vendore rezulton një tkurrje në numrin e auditimeve të realizuar duke tentuar që të lihet më shumë kohë një auditimi me qëllim rritjes së cilësisë së punës audituese. Në vitin 2013 konstatohet një rritje me 60% të numrit të degëve dhe drejtorive të audituara në fushën e tatimeve dhe doganave krahasuar me vitin


45

2012. Ndërsa referuar auditimit të shoqërive me kapital të përbashkët konstatohet një rritje me 40% të numrit të subjekteve të audituara. Në auditimin e subjekteve apo projekteve me financime të huaja rezulton një tkurrje e lehtë e numrit të subjekteve të audituara. Theksojmë se fokusi i auditimeve dhe ndryshimi i tematikave të parashikuara në programin e veprimtarisë vjetore të institucionit ka të bëjë me përmbushjen të misionit tonë për dhënien e një opinioni sa më të kujdesshëm dhe profesional mbi ekzekutimin e buxhetit vjetor por edhe ndjekjen e vazhdueshme të shqetësimit qytetar dhe shoqërisë civile në shtypin e përditshëm, problemet e ngritura dhe trajtuar në median elektronike, si dhe nga letrat apo kërkesat e shumta të adresuara KLSH‐së nga shtetas të ndryshëm. Kemi synuar që në mënyrë të kujdesshme të rritet numri i ditëve për njohjen e subjektit të lidhur me natyrën e tij, legjislacionin mbi të cilin operon dhe realizon veprimtarinë kjo në funksion të përcaktimit të një programi që fokusohet në drejtimet dhe çështjet më kryesore ku risku materializohet në nivele që kërkon vëmendjen tonë si auditues. Megjithë përmirësimet e dukshme në personalizimin e programeve të auditimit mbetet akoma shumë për të bërë në drejtim të zbatimit të kërkesave të standarteve ndërkombëtare të auditimit ne drejtim të auditimit bazuar në risk dhe materialitet, duke ndikuar kështu në rritje të efiçiencës dhe efektivitetit të burimeve të auditimit. III.1 Gjetjet kryesore në Auditime. Në përfundim të auditimeve të ushtruar gjatë vitit 2013, audituesit kanë zbuluar parregullsi dhe shkelje financiare me dëm efektiv të përgjithshëm në shumën totale prej 15,089,825 mijë lekë. Kemi rekomanduar shpërblimin e këtij dëmi në masën 15,077,225 mijë lëkë ose 99,9%. Tabela 3. Struktura e dëmit ekonomik sipas fushave 000/lekë

1 Nga tatim taksat 125,820 2 Nga shitja e pasurisë dhe dhënia e objekteve me qira dhe me koncesion

shtetërore 11,992,177

3 Nga doganat 377,141 1 Në fushën e pagave 59,992 2 Në fushën e shpërblimeve 9,651 3 Në shpenzimet operative 57,284 4 Në prokurimet publike 354,099 5 Në urbanistikë 129,545 6 Mungesa materiale ose monetare 11,062 7 Mos arkëtim i detyrimeve kontraktuale Albpetrol sh.a 1,739,5128 Të tjera 233,542SHUMA 15,089,825


46

Po të krahasojmë zbulimet me dëm ekonomik të vitit 2012 raportuar në nivelin 13,522,392 mijë lekë, me ato të këtij viti 15,089,825 mijë lekë është e dukshme diferenca e vlerësuar në 1,567,433 mijë lekë më shumë. Vlera e dëmit ekonomik të zbuluar për periudhën pesëvjeçare 2009-2013 rezulton:

Nga një analizë krahasimore të periudhave tre vjeçare 2009-2011 me periudhën dy vjeçare 2012-2013 konstatohet se demi ekonomik i zbuluar për periudhën dy vjeçare 2012-2013 është rreth dy herë më i madh se vlera e dëmit të zbuluar për periudhën e tre viteve së bashku 2009,2010,2011.

viti 2009 viti 2010 viti 2011 viti 2012 viti 2013

DËMI EKONOMIK 7305656 1613661 7027566 13522392 15089825

0200000040000006000000

8000000100000001200000014000000

16000000

DËMI EKONOMIK NË VITE

0.83%

79.47%

2.50%

0.40%

0.06%

0.38%2.35%0.86%

0.07%11.53%

1.55%

Struktura e dëmit ekonomik sipas fushave Nga tatim taksat

Nga shitja e pasurisë dhe dhënia e objekteve me qira dhe me koncesion shtetërore Nga doganat

Në fushën e pagave

Në fushën e shpërblimeve

Në shpenzimet operative

Në prokurimet publike

Në urbanistikë

Mungesa materiale ose monetare

Mos arkëtim i detyrimeve kontraktuale Albpetrol sh.a


47

Referuar dëmit ekonomik të zbuluar gjatë vitit 2013 konstatohet se pjesa më e madhe e dëmit të zbuluar në shumën 11,992,177 mijë lekë apo rreth 79% e vlerës totale të dëmit të konstatuar është në fushën e shitjes së pasurisë apo dhe dhënies me qera, koncesion të pronës shtetërore. Në këtë zë vendin kryesor e zë dëmi që i është shkaktuar buxhetit nga pamundësia për të arkëtuar garancinë e kontratës se shoqërisë “Vetroenergy” së privatizimit të shoqërisë Albpetrol sh.a. Në lidhje me sa më sipër trajtuar KLSH ka rekomanduar: Nga Ministria e Zhvillimit Ekonomik, Tregtisë dhe Sipërmarrjes në bashkëpunim të ngushtë me Avokaturën e Shtetit, të vazhdojë me përparësi ndjekja e proçedurave ligjore brënda dhe jashtë vendit, për të mundësuar arkëtimin e kësaj shume, duke e detyruar subjektin përkatës të respektojë kushtet e tenderit dhe të gjitha detyrimet rrjedhojë e këtij procesi. Po kështu nisur nga konstatimet e kësaj proçedure të audituar, për të siguruar një proces sa më efektiv e të besueshëm në procedurat e privatizimeve strategjike dhe jo vetëm, kemi rekomanduar: -Ministria e Zhvillimit Ekonomik, Tregtisë dhe Sipërmarrjes në bashkëpunim me Agjencinë e Prokurimit Publik, të realizojnë ndërhyrjet e duhura në aktet ligjore dhe nënligjore, për të përfshirë në formularët e garancive të ofertave dhe të kontratave, si në proceset e privatizimeve dhe në ato të tenderimeve, elementë shtesë që të garantojnë sigurinë e këtij dokumentacioni, duke ndihmuar në mos përsëritjen e rasteve të ngjashme me pasoja negative për buxhetin e shtetit. - Duke patur në konsideratë rëndësinë e këtij sektori për ekonominë e vendit dhe sigurinë kombëtare, në rast të riaktivizimit të kësaj procedure apo dhe në procedura të tilla të ngjashme, autoritetet shtetërore përgjegjëse duhet të sigurohen të përfshijnë në këto procese, me përparësi të lartë dhe ekskluzivitet, aleatë strategjikë të vendit tonë (veçanërisht ato me traditë të konsoliduar në këtë sektor, si SHBA dhe Mbretëria e Bashkuar), si dhe të mundësojnë arritjen e transparencën reale të zotëruesve të kompanive ofertuese pjesëmarrëse në garë. Po t’i referohemi dëmit të konstatuar në dogana ai përbën 2% të vlerës së dëmit

36%

64%

Dëmi ekonomik

viti 2009+2010+2011 Viti 2012+2013


48

të konstatuar ose në vlerë 377,141 mijë lekë dhe ka rezultuar kryesisht nga të natyrës keqklasifikim të mallrave doganore dhe mosreflektim të sasive sipas faturave për efekte doganore), përkatësisht sipas subjekteve: Dega Doganore Kakavijë 107,534 mijë lekë; DD Shkodër 88,641 mijë lekë; DD Durrës 55,810 mijë lekë; DD Kapshticë 32,684 mijë lekë, DD Qafë Thanë 31,478 mije lekë; DD Korçë 18,331 mije lekë; DD Berat 17,334 mijë lekë; DD Lezhë 12,168 mijë lekë; Dega Doganore “Tre Urat”, Përmet 9,728 mijë lekë; DD Morinë, Kukës 1,959 mijë lekë dhe DD Elbasan 1,474 mijë lekë. Në po të njëjtin nivel dëmi por në fushën e shpenzimeve janë dëmet e konstatuara nga auditimi i procedurave të prokurimeve publike dhe realizimit të tyre kështu janë konstatuar 354,099 mijë lekë dëme në prokurime apo 2% të vlerës totale të dëmit të konstatuar për vitin 2013. Në fushën e urbanistikës kanë rezultuar dëme në nivelin 129,545 mijë lekë ose 1% e vlerës totale të dëmit të konstatuar në vitin 2013. Zë me peshë të rëndësishme është ai i të tjerave që në vlerë arrin në 1,973,054 mijë lekë ose 13% të totali të dëmit të konstatuar në vitin që sapo u mbyll. Në këtë zë përfshihen zbulimet të cilat nuk klasifikohen në fushat e mësipërme. Krahas zbulimeve me dëm ekonomik, gjatë vitit 2013, janë konstatuar shkelje të disiplinës financiare me ndikim negativ në performancën e subjekteve të audituara, në nivelin e 4, 357,699 mijë lekë nga 1,842,998 mijë lekë të konstatuara gjatë vitit 2012, pra kemi një rritje me 2,514,701 mijë lekë. Po të analizojmë strukturën e dëmit sipas departamenteve të auditimit që e kanë zbuluar atë situata paraqitet si në tabelën 4. Tabela 4. Struktura e dëmit ekonomik sipas departamenteve 000/lekë Departamentet 2013 2012 Ndryshimi

(+) dhe (-)Departamenti Auditimit të Investimeve e Projekteve me Financime të Huaja, Shoqërive Publike e Mbrojtjes Mjedisit

1,867,932 11,913,731 -10,045,799

Departamenti i Auditimit të Buxhetit Qendror, të Institucioneve të Administratës së Lartë Publike, Menaxhimit Financiar dhe Auditimit të Brendshëm

12,190,484 996,457 11,194,027

Departamenti i Auditimit të Buxhetit të Pushtetit Vendor, Kontrollit të Territorit, Administrimit e Privatizimit të Pronës

599,267 540,489 58,778

Departamenti Auditimit të Ardhurave të Buxhetit 432,142 71,715 360,427TOTALI 15,089,825 13,522,392 1,567,433

Analiza tregon se Departamenti i Auditimit të Buxhetit Qendror, të Institucioneve të Administratës së Lartë Publike, Menaxhimit Financiar dhe Auditimit të Brendshëm ka zbuluar rreth 80,8% të vlerës totale të dëmit të konstatuar, ndjekur nga Departamenti i Auditimit të Investimeve dhe Projekteve me Financime të Huaja, Shoqërive Publike e Mbrojtjes së Mjedisit që ka zbuluar 12,4% të vlerës totale të dëmit, Departamenti i Auditimit të Buxhetit të Pushtetit Vendor, Kontrollit të Territorit, Administrimit e Privatizimit të Pronës me 4% dhe Departamenti i Auditimit të të Ardhurave të Buxhetit të Shtetit me 2,8%.


49

Nga një analizë më e detajuar e dëmeve të zbuluara nga Departamenti i auditimit të investimeve dhe projekteve me financime të huaja kanë rezultuar 19 subjekte me pasojë dëm ekonomik, për të cilët janë rekomanduar 50 masa për shpërblimin e dëmit në shumën 1,867,932 mijë lekë ose rreth 1.86 miliardë lekë. Për 9 projekte me financime të huaja nga 10 të audituar, është rekomanduar zhdëmtimi i vlerës prej 94,931.6 mijë lekë (Projekti “Rehabilitimi i Hidrocentralit Bistrica 1 dhe 2” në vlerën prej 44,933 mijë lekë, Projekti “Bypass Durrës dhe nyja e Vorës” dëm me vlerë 18,959,8 mijë lekë etj.) dhe shuma e tjetër e dëmit prej 1,772,999 mijë lekë i përket zbulimeve në entet publike. Ne kete vlerë shuma prej 1739 512 i perket demit te zbuluar ne Albpetrol sh.a dhe perfaqeson mosarketime te detyrimeve kontraktuale qe kompanite e huaja operojne ne baze te marreveshjeve hidrokarbure. Në lidhje me dëmin ekonomik të konstatuar nga auditimi i Bashkive dhe Komunave me vlerë 599,267 mijë/lekë, për të cilin sipas përgjigjeve të ardhura, subjektet kanë filluar procedurat për ndalimin dhe zbatuar për 13 subjekte. Nga vlera e mësiperme , shuma prej 220,565 mijë lekë u përket 12 subjekteve të cilat janë brenda afatit 20 ditor, ndërsa 40 subjekte me dëmin prej 379,784 mijë lekë janë realizuar ose janë proçes realizimi dhe mendojmë që të realizohen në masën 60-65 %. Përsa i përket dëmeve ekonomike të konstatuara në ministritë dhe institucionet qendrore rezulton: Për zhdëmtimin e dëmeve ekonomike të shkaktuara nga persona dhe subjekte private kontraktore, është konstatuar një dëm ekonomik në 116 raste në shumën 12,190,484 mijë lekë dhe është kërkuar nxjerrja e titujve ekzekutivë dhe ndjekja në rrugë ligjore për 115 raste në vlerën 11,177,884 mijë lekë. Nga vlera e dëmit ekonomik të konstatuar gjatë këtij viti, janë pranuar nga titullarët dhe kanë nisur procedurat për kthimin e shumave të përfituara padrejtësisht në 33 raste në shumën 55,032 mijë lekë, priten përgjigjet nga subjektet e për rrjedhojë konsiderohen në proçes zbatimi për 33 raste në shumën 11,935,131 mijë lekë dhe nuk kanë kthyer përgjigje ose në përgjigjet e titullarëve nuk shprehen për nisjen e proçedurave ligjore për zhdëmtimin e tyre, e për rrjedhojë i konsiderojmë të pa zbatuara 49 raste në shumën 200,321 mijë lekë. Përmendim këtu, dëmin ekonomik të shkaktuar në Albpertol sh.a. në shumën 85 milion Euro ose 11,900,000 mijë lekë, dëmin ekonomik të shkaktuar në Universitetin e Tiranës në shumën 94,973 mijë lekë, në ish Ministrinë e Mjedisit dhe Administrimit të Ujërave në shumën 64,164 mijë lekë, në Autoriteti Rrugor Shqiptar në shumën 38,039 mijë lekë, në ish Ministrinë e Punës Çështjeve Sociale dhe Shanseve të Barabarta në shumën 25,215 mijë lekë, në Qendrën Spitalore Universitare në shumën 9,227 mijë lekë, në Drejtorinë e Përgjithëshme të Ujësjellës Kanalizimeve në shumën 6,840 mijë lekë, etj. III.2 Rekomandimet dhe zbatimi i tyre. Në punën tonë audituese kemi synuar që rekomandimet e bëra të kenë një ndikim të ndjeshëm në përmirësimin e gjëndjes së subjekteve të audituara në funksion të miradministrimit të fondeve në dispozicion, por dhe të një qeverisje sa më të mirë. Kemi synuar që të japim rekomandime të vlefshme për propozimeve për ndryshime apo përmirësim të akteve ligjore e nënligjore në fuqi por pa


50

neglizhuar rekomandimet për masa të karakterit organizativ, të zhdëmtimit, administrative dhe disiplinore. I kemi kushtuar të njëjtën rëndësi edhe ndjekjes së rekomandimeve të lëna në auditimet tona, gjithsesi shikojmë se niveli i zbatueshmërisë mbetet në po të njëjtat nivele si në vitin 2012. Në tabelë janë dhënë të gjitha rekomandimet e bëra në auditimet e realizuara gjatë vitit 2013 sipas llojit të tyre duke bërë edhe një krahasim me rekomandimet e viteve të mëparshme për të parë edhe trendin e tyre më pas kemi paraqitur nivelin e zbatueshmërisë sipas viteve dhe sipas llojit të këtyre rekomandimeve. Tabela 5. Rekomandimet sipas llojit të tyre

Nr. Lloji i masës 2012 2013

1 Propozime për ndryshim legjislacioni 58 822 Masa Organizative 2194 20033 Masa Administrative 338 2364 Masa Disiplinore 883 925 TOTALI (1 deri 4) 3473 3246

6 Masa zhdëmtimi 000/lekë 13,516,827 15,077,2257 Kallzime Penale

7.a -Kallëzime Penale - nr. 40 387.b -Kallëzime Penale - persona 125 947.c -Kallëzime Penale 000/lekë 1,366,689 1,166,061

Analiza e të dhënave tregon se në vitin 2013 kemi rekomandur më shumë përmirësime ligjore sesa masa organizative duke patur parasysh se impakti i një përmirësimi ligjor është më i prekshëm në gjithë sistemin e manaxhimit të fondeve publike dhe tejkalojnë vlerën e masës organizative të nivelit të një subjekti. Gjithashtu kemi rritje të masave disiplinore duke theksuar faktin se cdo punonjës duhet të jetë përgjegjës për atë që merr përsipër të realizojë me punën e tij dhe këtë duhet ta bëjë në mënyrë sa më të kujdeshme dhe të përgjegjshme. Në gjykimin tonë duhet të rritet fryma e përgjegjshmërisë dhe profesionalizmit të administratës kjo në funksion të mirëqeverisjes. Kallëzimet penale nuk është se janë qëllim në vetëvete për aktivitetin tonë dhe jemi munduar të mos e masim përformancën tonë me numrin e këtyre kallzimeve megjithëse është një tregues i rëndësishëm i luftës ndaj korrupsionit dhe shfaqjeve që rrezikojnë standardet e qeverisjes së vendit. Tabela 6. Zbatimi i rekomandimeve sipas llojit të tyre

Nr Lloji i masës 2013 2012 Ndryshim(+)/(-)

1 Propozime për ndryshim legjislacioni 17 25 -82 Masa Organizative 1013 1753 -7403 Masa Administrative 154 205 -514 Masa Disiplinore 711 597 +1145 Masa zhdëmtimi 000/lekë 2,572,291 736,121 - 1,836,170

Në mënyrë grafike trendi i masave te rekomanduara rezulton në rritje dhe konkretisht:


51

III.3 Propozime për ndryshime apo përmirësim të legjislacionit Duke e konsideruar Institucionin e KLSH-së si një institucion reformues të kuadrit rregullator ligjor në fokus të veprimtarise tonë audituese ka qënë dhënia e rekomandimeve për përmirësim legjislacioni. Gjatë vitit 2013 janë rekomanduar gjithsej 82 propozime për ndryshim legjislacioni dhe analizuar në një dinamikë në vite konstatohet një trend rritës i propozimit të rekomandimeve si dhe statusit të zbatimit të tyre.

Spektri i propozimeve të rekomanduara nga KLSH është mjaft i gjërë përfshirë amendime kushtetuese, ndryshime të ligjeve bazë si dhe ndryshime të Vendimeve të Këshillit të Ministrave apo dhe akte të tjera rregullative. Ndër propozimet e rekomanduara paraqesim rekomandimet për dy vite rradhazi dërguar në Kuvend në kuadrin e Raporteve të zbatimit të buxhetit të shtetit respektivisht për vitet 2011 dhe 2012 për çdo çështje nevralgjike në menaxhimin e financave publike : Për menaxhimin e borxhit publik si dhe për detyrimet e prapambetura të buxhetit të shtetit ndaj sipërmarrjes private. 1.Për menaxhimin efektiv të borxhit publik kemi rekomanduar që Ministria e Financave :

viti 2009 viti 2010 viti 2011 viti 2012 viti 2013

Propozime për ndryshim legjislacioni 65 53 45 58 82

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90Propozime për ndryshim legjislacioni

Masa Organizative

Propozime për ndryshim legjislacioni

Masa Administrative

Masa Disiplinore

viti 2009‐2010‐2011 4384 163 743 1659

viti 2012‐2013 4197 140 574 1808

010002000300040005000

Rekomandimet për vitet 2009‐2013


52

- Të ngrejë një grup pune me ekspertët më të mirë të fushës për përgatitjen dhe paraqitjen e një nisme ligjore për vendosjen në Kushtetutë dhe në Ligjin “Për menaxhimin e sistemit buxhetor në Republikën e Shqipërisë” të treguesit të borxhit publik ndaj PBB-së, në nivelin 60%. 2.Objekt i dhënies së rekomandimeve nga KLSH kanë qënë dhe rekomandimet për dy vite rradhazi që KLSH i ka paraqitur Kuvendit në lidhje me fenomenin e detyrimeve të Buxhetit të Shtetit ndaj kontraktorëve dhe ka rekomanduar: “Në kushtet aktuale sugjerojmë saktësimin dhe shqyrtimin me realizëm të gjendjes së këtyre borxheve, përcaktimi i masave për t’í dhënë mundësi dhe për të lehtësuar sa të jetë e mundur sipërmarrjen private nga kosto e kredive që ato mund të kenë marrë për përmirësimin e situatës së tyre financiare, nëpërmjet ndërhyrjes për ristrukturimin e kredive dhe ndërkohë mbledhjes së borxheve të këqija. ...”. Nga auditimi i kryer gjatë vitit 2013 u konstatua një përkeqësim i situatës dhe mosangazhim për të zbatuar rekomandimin e lënë një vit më parë. Për këtë KLSH paraqiti rekomandimin për përmirësimin e dispoziatve ligjore dhe konkretisht: - Ligjin “Për Buxhetin e Shtetit të vitit 2014” krahas përcaktimeve në Ligjin Organik të Buxhetit, të parashikohet që të ardhurat nga privatizimet duhet të përdoren së pari dhe kryesisht për të ulur borxhin publik, ku 50% të jetë kufiri i poshtëm, dhe pjesa tjetër të shkojë për uljen e detyrimeve për faturat e papaguara ndaj sipërmarrësve privatë për punët publike të realizuara. - Ministria e Financave të marrë masa për evidentimin e saktë të të gjitha detyrimeve ndaj sipërmarrësve privatë të angazhuar në realizimin e punëve publike, mallra dhe shërbime dhe planifikimin e shlyerjes së tyre në buxhetet afatshkurtër apo afatmesëm. Këto masa të përfshihen në udhëzimin specifik për zbatimin e Buxhetit të Shtetit të vitit 2014. - Për të gjitha rekomandimet e dhëna nga KLSH Ministria e Financave ka shprehur dakortësinë. 3. Po kështu KLSH ka paraqitur një sërë rekomandimesh për përmirësim legjislacioni të rezultuara nga auditimi i performancës me objekt ndarjen administrative territoriale dhe konkretisht: Mesazhi kryesor i përcjellë nga auditimi ndarjes administrative territoriale ishte : Ndarja aktuale administrative – territoriale ka sjellë ngadalësim në zhvillimin vendor dhe varësi të NJQV nga buxheti i shtetit. Shqipërisë i nevojitet një ndarje e re administrative – territoriale, bazuar në kritere të qarta, të pranuara me konsensus politik e vendor, nën asistencën dhe monitorimin e vazhdueshëm të partnerëve ndërkombëtarë, me synim rritjen e efiçencës dhe efektivitetit të NJQV në realizimin e objektivave për rritjen e shërbimeve në mënyrë sa më cilësore ndaj komunitetit. Ky auditim zgjati rreth një vit, preku shumë palë interesi, u kurua nga ekspertë të fushës dhe vendimi final për të u zbardh më 23/12/2013. Raporti bashkëlidhur vendimit iu përcollën Kryeministrit të Shqipërisë, Ministrit për Çështjet Vendore, Ministrit të Brendshëm, Kryetarëve të Komisioneve Parlamentare, Këshillave të Qarqeve në rrethet ku u zhvillua auditimi, dhe ndërkohë po zgjerohet impakti i tij në Grupet Parlamentare, dhe palë të tjera interesi.


53

III.4 Masat me karakter organizativ Nga 2003 masa të rekomanduara gjithsej janë zbatuar plotësisht 1013 prej tyre, pjesërisht 176, në proçes 371 dhe nuk janë zbatuar apo nuk janë verifikuar nga ana e jonë pjesa tjetër e masave. Më poshtë paraqesim tendencën në vite të masave organizative dhe statusin e zbatimit te tyre.

III.5 Masat për shpërblimin e dëmit ekonomik Nga vlera e përgjithshme e dëmit ekonomik prej 15,089,825 mijë lekë është rekomanduar shpërblimi i dëmit të evidentuar dhe janë nxjerrë urdhërat përkatës për shpërblimin e tij për rreth 15,077,225 mijë lekë ose rreth 99.9 % e vlerës totale. Konstatohet se pjesa më e madhe në vlerën prej 11,992,177 mijë lekë apo rreth 79% e vlerës totale të dëmit të konstatuar është në fushën e shitjes së pasurisë apo dhe dhënies me qera, konçesion të pronës shtetërore. Masat administrative dhe disiplinore

Për të metat dhe shkeljet e konstatuara për çdo subjekt të audituar, në bazë të ligjit nr. 8270, datë 23.12.1997 “Për Kontrollin e Lartë të Shtetit”, ndryshuar me ligjin nr. 8599, datë 01.06.2000, KLSH-ja ka lënë detyra për zbatim, duke njoftuar edhe institucionet apo nomenklaturat përkatëse. Lloji i masave të rekomanduara dhe zbatimi i të cilave, sipas njoftimeve zyrtare me shkrim nga organet përkatëse dhe rikontrollit të zbatimit të rekomandimeve në subjektet e audituara, paraqitet përsa vijon:

Viti 2009 Viti 2010 Viti 2011 Viti 2012 Viti 2013

Rek. 1254 1525 1605 2194 2003

Zbatuar 875 1256 1093 1753 1013

Pjesërisht 48 3 15 13 176

Në proces 165 154 184 185 371

Pa zbatuar 166 112 313 243 443

0

500

1000

1500

2000

2500

Masa organizative


54

Lloji i masës 2013 2012 Ndryshimi (+) dhe (-)

Vërejtje me shkrim 203 354 -151Vërejtje me paralajmërim 452 267 185Pezullim nga e drejta e ngritjes në detyrë 8 13 -5Kalim në një nivel më të ulët 100 74 26Largim nga shërbimi civil 30 27 3Largim nga detyra, pezullim si nëpunës civil 13 27 -14Largim nga puna, zgjidhje kontrate 119 121 -2Masa administrative (gjobe) 86 146 -60Në kompetencë të APP 150 192 -42

Nga analiza sipas llojit të masave të rekomanduara konstatohen rritje të numrit të vërejtjeve të dhëna për gjetjet dhe konstatimet jo shumë të ndjeshme (me 34 raste) ndërsa për largimet nga detyra konstatohen të njëjtat nivele si të vitit 2012, gjithsesi vlen të theksohet që për shkak të problematikës së rotacionit politik të ndodhur në shumë raste personat kanë qënë të larguar dhe KLSH nuk është shprehur për masa administrative dhe disiplinore.

Gjatë vitit 2013, për shkeljet e konstatuara në bazë të ligjit nr. 8270, datë 23.12.1997 “Për Kontrollin e Lartë të Shtetit”, ndryshuar me ligjin nr. 8599, datë 01.06.2000, ligjit nr. 8549, datë 11.11.1999 “Statusi i nëpunësit civil” dhe disa ligjeve të tjera në fuqi, KLSH-ja ka kërkuar shqyrtimin dhe marrjen e 1161 masave disiplinore dhe administrative, lloji dhe zbatimi i të cilave rezulton si më poshtë vijon:

Nr. Lloji i masës

Propozuar

Gjithsej Gjendja aktuale e zbatimit Të

zbatuara Pa

Përgjigje %

realizimit 1 “Vërejtje me shkrim” 203 149 54 73.32 “Vërejtje me paralajmërim” 452 383 69 84.73 “Pezullim ngritje në detyrë” 8 7 1 87.54 “Kalim në një nivel më të ulët” 100 73 27 735 “Largim nga shërbimi civil” 30 18 12 606 “Largim nga detyra” 13 5 8 38.47 “Largim nga puna” 119 76 43 63.88 Masa administrative (gjoba) 86 48 38 55.89 Në kompetencë të APP-së 150 106 44 70.6

Shuma 1161 865 296 74.5 Struktura e masave disiplinore dhe administrative per vitin 2013 paraqitet si më poshtë:


55

Niveli i zbatimit të masave disiplinore dhe administrative në total rezulton rreth 74.5 % nivel ky i kenaqshëm dhe i pranueshëm referuar dhe standarteve ndërkombëtare. Nivel i ulët i zbatimit të masave disiplinore paraqitet në masat “largim nga shërbimi civil”, “largim nga detyra” dhe “largim nga puna”, i cili si tregues varion nga 38%-63 % . Si institucion do të kërkojmë në vijimësi dhe në rrugë ligjore, zbatimin maksimalisht të rekomandimeve tona, veçanërisht zbatimin e këtyre rekomandimeve ndaj drejtuesve të mesëm apo të lartë të paaftë apo të korruptuar të njësive publike të audituar, duke kontribuar në formimin e forcimin kulturës së ndëshkueshmërisë në administratën publike. Kontributi i KLSH-së për forcimin e kulturës së ndëshkueshmërisë të atyre që janë në poste të larta dhe shkelin ligjin. (Urdhëri nr. 70, datë 18.04.2006) Lufta kundër korrupsionit, në të cilën KLSH dhe institucionet e tjera shtetërore duhet të angazhohen, si dhe pritshmëritë e opinionit të gjerë publik në lidhje me punën tonë në këtë drejtim, parashtrojnë kërkesën e kryerjes së kësaj lufte në vazhdimësi, pa kompromis dhe ndaj çdo institucioni apo nëpunësi të infektuar prej virusit të korrupsionit. Kjo kërkesë e domosdoshme për arritjen e një standardi të pranueshëm mirëqeverisjeje, imponon nevojën e pasjes së një vullneti të fortë dhe konstant institucional në mostolerimin e asnjë rasti korrupsioni pavarësisht nivelit ku ai shfaqet apo shkallës së shtrirjes së tij. Këtë vullnet dhe kontribut institucional, në forcimin e kulturës së ndëshkueshmërisë, sidomos ndaj zyrtarëve të lartë të administratës shtetërore, shkelës flagrant të ligjit dhe mosbesues ndaj ekzistencës së forcës ndëshkuese të shtetit, Kontrolli i Lartë i Shtetit e ka treguar në mënyrë konstante gjatë këtyre dy viteve të fundit ku në numrin e konsiderueshëm të rekomandimeve tona për dhënien e masave disiplinore, largimit nga detyra si dhe bërjes së kallëzimeve penale janë përfshirë nëpunës të nivelit të lartë drejtues të administratës shtetërore.

17% 39%

1%

9%

3%1%10%

7%

13%

Masa disiplinore administrative

“Vërejtje me shkrim”

“Vërejtje me paralajmërim”

“Pezullim ngritje në detyrë”

“Kalim në një nivel më të ulët”

“Largim nga shërbimi civil”

“Largim nga detyra”

“Largim nga puna”

Masa administrative (gjoba)

Në kompetencë të APP‐së


56

Fuqia e rekomandimeve tona dhe efekti i madh pozitiv që ato mund të transmetojnë në pastrimin dhe mosripërsëritjen e elementëve korruptiv brenda institucioneve shtetërore, kanë një ndërvarje të pashmangshme me shkallën e zbatimit të rekomandimeve tona nga ana e institucioneve shtetërore, sidomos atyre të audituara.

Në këtë drejtim, një rol tepër të rëndësishëm ka luajtur edhe Urdhëri i Kryeministrit Berisha nr. 70, datë 18.04.2006 “Për masat në zbatim të rekomandimeve të Kontrollit të Lartë të Shtetit, auditit të brendshëm dhe Departamentit të Kontrollit të Brendshëm Administrativ dhe Antikorrupsionit në Këshillin e Ministrave, në institucionet në varësi të Kryeministrit a të Ministrave”. Ky urdhër, për shkak të angazhimeve që ai imponon për një sërë institucionesh shtetërore në drejtim të zbatimit të rekomandimeve të KLSH-së, mbetet një ndihmesë e madhe për veprimtarinë tonë audituese si dhe akt i cili shpreh në vetvete vullnetin institucional të qeverisë në drejtim të marrjes në konsideratë të rekomandimeve tona dhe efektit të tyre parandalues e ndëshkues në luftën kundër korrupsionit. Nisur nga shkalla e zbatueshmërisë së këtij urdhëri dhe e rezultateve që ai ka mundur të prodhojë deri më sot në praktikë, kërkohet që për vetë kushtet aktuale të administratës shtetërore si dhe nivelit të korrupsionit të perceptuar dhe konstatuar gjerësisht, ky urdhër të përmirësohet dhe ripërtërihet në kuadër ridimensionimit dhe rikonceptimit të luftës ndërinstitucionale kundër korrupsionit. Si rrjedhojë, në vazhdën e miratimit dhe të një plan veprimi ndërinstitucional për të cilin Qeveria Rama po punon në të cilin pritet të përfshihen të gjithë ato institucione shtetërore me impakt në luftën kundër korrupsionit, mendoj se ripërtëritja e këtij urdhëri nga ana e Këshillit të Ministrave apo pse jo dhe rikonceptimi i tij në formën e një marrëveshjeje bashkëpunimi, do të vlerësohej jo vetëm si një hap i mëtejshëm dhe cilësor në luftën kundër korrupsionit por do të transmetonte njëkohësisht një mesazh të qartë dhe kuptimplotë ndaj çdo institucioni dhe nëpunësi të administratës shtetërore për ekzistencën e një vullneti të pastër institucional në drejtim të forcimit të kulturës së ndëshkueshmërisë. Në cilësinë e Audituesit të jashtëm të Qeverisë ne e mirëpresim nxjerrjen e një urdhri të tillë e cili padyshim do të optimizonte rezultatet e veprimtarisë audituese të KLSH-së. III.6 Kallëzimet penale Gjatë vitit 2013, për personat përgjegjës (nëpunës të nivelit të lartë, të mesëm dhe ulët drejtues) për shkelje të dispozitave ligjore në fuqi me pasojë shpërdorimin e fondeve publike dhe dëmtimin e pronës publike dhe shtetërore, KLSH ka bërë 38 kallëzime penale ndaj 94 personave. Nga një analizë në vite numri i kallzimeve penale të denoncuara në organin e prokurorisë gjatë harkut kohor te dy viteve 2012-2013 është rreth katër herë më shumë se kallzimet penale të kryera në tre vitet se bashku 2009-2011 sikurse paraqitet në grafikun e mëposhtëm:


57

Të shprehur në numër personash të denoncuar në organet e prokurorisë rezulton:

20%

80%

Kallzime penale

viti 2009+2010+2011

viti 2012+2013

21%

79%

viti 2009+2010+2011 viti 2012+2013

53

20

219

78

0

50

100

150

200

250

persona te kallzuar penalisht kallzime penale

nr Kallzimet penale

viti 2009‐2011

viti 2012‐2013


58

Më poshtë po rëndisim në mënyrë të detajuar kallzimet penale të denoncuara nga KLSH në organin e prokurorisë gjatë vitit 2013 dhe konkretisht për: • 24 persona të akuzuar për veprën penale të “Shpërdorimit të detyrës” apo “Shkeljes së barazisë së pjesëmarrësve në tendera” nga auditimet e zhvilluara në Bashkitë Durrës, Fier, Sarandë, Kavajë, Përmet dhe Kucovë, ndër të cilët 2 ish-Kryetar Bashkie, 4 drejtorë drejtorie dhe 1 përgjegjëse sektori. • 22 persona të akuzuar për veprën penale të “Shpërdorimit të detyrës” apo “Shkeljes së barazisë së pjesëmarrësve në tendera” nga auditimet e zhvilluara në Komunat Bërzhitë dhe Zall-Herr të Tiranës, Komunat Gjinar dhe Shezë të Elbasanit si dhe Komunat Levan dhe Mbrostar të Fierit, ndër të cilët 3 Kryetar dhe 1 ish-Kryetar Komune. • 17 persona të akuzuar për veprën penale të “Shpërdorimit të detyrës” në auditimet e zhvilluar në ALUIZNI-et Vlorë, Sarandë, Shkodër dhe Lezhë ndër të cilët 2 drejtorë dhe 2 ish-drejtorë të këtyre institucioneve . • 4 zyrtarë të lartë të Ministrisë së Punëve Cështjeve Sociale dhe Shanseve të Barabarta për veprat penale të “Shpërdorimit të detyrës”, “Falsifikimit të dokumenteve”, “Shkeljes së barazisë së pjesëmarrësve në tendera” dhe “Vjedhjes duke shpërdoruar detyrën”. • 2 drejtorëve të Drejtorive Rajonale Tatimore, Elbasan dhe Berat, të akuzuar për veprën penale të “Shpërdorimit të detyrës” dhe “Kundërshtimit të punonjësit që kryen një detyrë shtetërore”. • 2 ish-Kryeinspektorëve të INUK, Tiranë, të akuzuar për veprën penale të “Shpërdorimit të detyrës”. • 7 nëpunësve të ZVRPP, Korcë të akuzuar për veprën penale të “Shpërdorimit të detyrës”, ndër të cilët 1 ish-Regjistrues i këtij institucioni. • 3 nëpunës të DPUK, Tiranë të akuzuar për veprën penale të “Shpërdorimit të detyrës”, “Falsifikimit të dokumenteve” dhe “Shkeljes së barazisë së pjesëmarrësve në tendera”, ndër të cilët 2 ish-Drejtorë të Përgjithshëm të këtij institucioni. • 1 person në auditimin e zhvilluar në Universitetin e Tiranës, i akuzuar për veprën penale të “Shpërdorimit të detyrës” dhe “Shkeljes së barazisë së pjesëmarrësve në tendera” dhe më konkretisht kancelari i këtij universiteti. • 1 zyrtar i lartë i Agjensisë e Kërkimit, Teknologjisë dhe Informacionit (AKTI) i akuzuar për veprën penale të “Shpërdorimit të detyrës” dhe më konkretisht Drejtori i Përgjithshëm i këtij institucioni. • 3 punonjës të ndërmarrjes “Trajtimi i Studentëve” Sh.a, Shkodër të akuzuar për veprën penale të “Shkeljes së barazisë së pjesëmarrësve në tendera” ndër të cilët edhe Drejtori i këtij institucioni. • 3 punonjës të Qendrës Spitalore Universitare, Tiranë të akuzuar për veprën penale të “Shpërdorimit të detyrës” ndër të cilët edhe Drejtori i Përgjithshëm i këtij institucioni. • 1 punonjës i Drejtorisë së Shërbimit Spitalor, Krujë i akuzuar për veprën penale të “Shpërdorimit të detyrës” dhe më konkretisht nën-Drejtori i këtij institucioni. • 4 auditues të Kontrollit të Lartë të Shtetit të akuzuar për veprën penale të “Shpërdorimit të detyrës” dhe “Falsifikimit të dokumentave”.


59

Kontrolli i Lartë i Shtetit, kallëzimet i ka kryer në zbatim të nenit 281 të Kodit të Procedurës Penale, të cilat kryesisht kanë konsistuar në shkelje të neneve 248 dhe 258 të Kodit Penal dhe që kanë të bëjnë me rastet e shpërdorimit të detyrës dhe shkeljes së barazisë të pjesëmarrësve në tendera dhe ankande publike. Konstatohet tregues i lartë i numrit të kallzimeve penale të kryera nga KLSH në periudhën 2 vjeçare 2012-2013 në raport me vitet e mëparshme 2009,2010,2011, fryt ky i një filozofie tjetër pune që ka sjellë këta tregues të lartë.

III.7 Mbi auditimet e performancës. Me ndërrimin e filozofisë menaxheriale, po bëhen përpjekje që auditimi i

performancës të shndërrohet në një nga shtyllat e zhvillimit dhe modernizimit të KLSH-së. Në Projekt-Idenë e paraqitur me datë 14 Dhjetor 2011 në Komisionin e Ekonomisë dhe të Financës së Kuvendit, kam theksuar që: “KLSH është përpara një sfide të fortë për ta përqendruar punën tek auditimi i performancës, pse ai i shërben vlerësimit të përgjegjshmërisë publike. Përqendrimi i vëmendjes tek auditimi i performancës do të jetë ndër shtyllat kryesore të planit të ri strategjik 2013-2017 të KLSH”. Përballimi i kësaj sfide dhe realizimi i objektivit të parashikuar kërkon rritjen e cilësisë dhe numrit të auditimeve të performancës nga viti në vit dhe në mënyrë graduale, në përputhje me burimet e krijuara të auditimit, kurbën e eksperiencës, kompleksitetin e çështjeve të trajtuara, etj. Në Strategjinë e zhvillimit të KLSH-së 2013-2017 është theksuar se: “KLSH do përqendrohet në auditimin e performancës pikërisht dhe kryesisht në rezultate, po aq sa në procese e strukturë, duke theksuar nevojën për ndryshim, për përmirësim të përgjegjshëm dhe të vazhdueshëm të menaxhimit publik. Institucioni ka sfidën që të adresojë me profesionalizëm e trajtojë objektivisht nëse synimet e politikave dhe skemat për implementimin e tyre lidhen me problemet reale të shoqërisë dhe shqetësimet e palëve të interesit. Audituesit e performancës të KLSH do të punojnë mbi përvojën e deritanishme dhe njëkohësisht do të jenë kurajozë e krijues, duke vlerësuar në çdo rast interesin

viti 2009 viti 2010 viti 2011 viti2012 viti 2013

persona te kallzuar penalisht 27 13 13 125 94

kallzime penale 9 5 6 40 38

0

20

40

60

80

100

120

140nr.


60

publik në performancën e entit shtetëror që auditojnë. Kjo do të mundësojë një zhvillim gradual, cilësor e bindës të auditimit të performancës”.

Në përgjigje të kësaj fryme të re, duke e trajtuar me prioritet të lartë auditimin e performancës së institucioneve publike në Shqipëri, Departamenti i Auditimit të Performancës ka ushtruar auditime në një sërë fushash të rëndësishme për ekonominë e vendit.

Për vitin 2013 departamenti i performancës planifikoi kryerjen e 10 auditimeve dhe konkretisht: 1. Hekurudha Shqiptare 2. Ujësjellës – Kanalizime SHA Pogradec 3. Trajtimi i mbetjeve urbane në Bashkinë Fier 4. Ndarja administrative – territoriale në RSH 5. Censusi 2011 6. Shërbimi ushqimor spitalor 7. Kurrikulat universitare dhe avancimi në karrierën akademike 8. Pajisjet mjekësore spitalore 9. Shërbimi parashkollor 10. Performanca e RTSH-së Po kështu, në bashkëpunim me departamente të tjera në KLSH dhe të mbartura nga periudhat paraardhëse, janë realizuar përkatësisht edhe auditimet e “Shërbimit të hemodializës në ish-spitalin ushtarak”, “Akciza e produkteve bujqësore” dhe “Performanca e ATSH-së”.

Gjate vitit 2013 janë përfunduar 6 auditime dhe janë në proces 4 auditime të cilat priten të realizohen në tremujorin e parë të vitit 2014. Bazuar në Planin strategjik institucional 2013-2017, kryerja e auditimeve të performancës me cilësi dhe në trend rritës nga njëri vit në tjetrin është një sfidë për KLSH-në. Objektivi i përcaktuar në strategji është: Auditimi i performancës i institucionit në vitin 2017 do të jetë një veprimtari e konsoliduar, me një vëllim të katërfishuar të numrit aktual të auditimeve të performancës (të vitit 2012), me një staf të mirë-trajnuar që ka demonstruar aftësi të spikatura në kryerjen e këtij lloji auditimi dhe me ndikim në administratën publike shqiptare. Auditimi i Performancës do të jetë një nga dy aktivitetet më të rëndësishme në gjithë veprimtarinë e institucionit. Për vitin 2012-2013, KLSH është në një linje me objektivin e planit strategjik dhe veprimtaria e Departamentit të Performancës për vitin korrent analizues reflekton më së miri arritjen e këtyre objektivave. Gjatë vitit 2013 janë hedhur hapa të rëndësishëm në raport me vitet paraardhës, të ngadaltë në lidhje me ambicjet tona, por gjithsesi të sigurtë për sot dhe të ardhmen. Ambicjet tona synojnë që më shumë duhej të kishim arritur pavarësisht se në periudhën dyvjeçare 2012-2013 kemi kryer mbi dyfishin e auditimeve të kryer gjate periudhës 2010-2011.


61

Ndër auditimet më të spikatura të realizuara nga ky departament përmendim: 1. Ndarja administrative-territoriale”. Inicuar me nismën e Kryetarit në datë 11.12.2012, ky auditim u perceptua si sfidë e departamentit të sapokrijuar, për nga kompleksiteti, ndjeshmëria politike, sociale, ekonomike e kulturore, impakti në publik dhe profesionalizmi i kërkuar. Mesazhi kryesor i përcjellë nga ky auditim theksoi se: Ndarja aktuale administrative – territoriale ka sjellë ngadalësim në zhvillimin vendor dhe varësi të NJQV nga buxheti i shtetit. Shqipërisë i nevojitet një ndarje e re administrative – territoriale, bazuar në kritere të qarta, të pranuara me konsensus politik e vendor, nën asistencën dhe monitorimin e vazhdueshëm të partnerëve ndërkombëtarë, me synim rritjen e efiçiencës dhe efektivitetit të NJQV në realizimin e objektivave për rritjen e shërbimeve në mënyrë sa më cilësore ndaj komunitetit. Ky auditim zgjati rreth një vit nga muaji tetor 2012 deri në muajin nëntor të vitit 2013 , preku shumë palë interesi, u kurua nga ekspertë të fushës, për rrjedhojë projekvendimi u përpilua në datë 26.11.2013 dhe vendimi final u zbardh më 23/12/2013. Raporti bashkëlidhur vendimit iu përcollën Kryeministrit të Shqipërisë, Ministrit për Çështjet Vendore, Ministrit të Brendshëm, Kryetarëve të Komisioneve Parlamentare, Këshillave të Qarqeve në rrethet ku u zhvillua auditimi, dhe ndërkohë po zgjerohet impakti i tij në Grupet Parlamentare, dhe palë të tjera interesi. 2. Hekurudha Shqiptare Hekurudha është duke u mbajtur në punë në kushte dhe rrethana shumë të vështira. Auditimi i kryer për gjendjen aktuale të hekurudhës reflekton situatën

3

1

4

6

01234567

viti 2010 viti 2111 viti 2012 viti 2013

nr Auditime Perfomance

4

10

0

2

4

6

8

10

12

viti 2010‐2011 viti 2012‐2013

nr Auditime Perfomance


62

ekonomike dhe politike të saj. Shërbimi që i ofrohet shtetasve shqiptarë në sistemin hekurudhor në Shqipëri është i përballueshëm (tarifa të ulëta), por jo i sigurtë, jo-efiçient dhe aspak miqësor me mjedisin. Pritshmëria e përdoruesve të këtij lloj transporti është në kah të kundërt me shërbimin dhe politikat e zhvillimit të sistemit hekurudhor ofruar sot nga strukturat menaxhuese të tij . Ministria e Transporteve ka hartuar vazhdimisht politika dhe strategji për zhvillimin e sistemit hekurudhor, por që nuk kanë gjetur zbatim, pasi hartimi i tyre nuk ka qenë në raport të drejtë me fondet që janë vënë në dispozicion për t’i bërë ato të zbatueshme. Politikat e hartuara nga Ministria e Transporteve për të krijuar një hekurudhë bashkëkohore, fleksibël dhe konkuruese në treg, përgjithësisht kanë qenë të pamundura për t’u realizuar nga Hekurudha Shqiptare me fondet në dispozicion. Burimet e akorduara për mirëmbajtjen e infrastrukturës hekurudhore janë të pamjaftueshme dhe çojnë në degradimin e mëtejshëm të rrjetit, mirëmbajtja e infrastrukturës hekurudhore kërkon më shumë fonde, asnjë masë nuk është ndërmarrë për rehabilitimin e rrjetit hekurudhor, sektori i transportit hekurudhor është i pazhvilluar dhe pa investime thelbësore për mirëmbajtjen dhe përmirësimin e infrastrukturës.Hekurudha nuk po operon si një koorporatë e veçantë dhe të marrë vendimet e saj tregtare, për shkak të varësisë së saj dyfishe, ku politik-bërja dhe vendim-marrja për zhvillime strategjike i përket Ministrisë së Transporteve, ndërkohë që fondet e akorduara janë kompetencë e Ministrisë së Financave. 3. Shërbimi ushqimor spitalor Ky shërbim ishte i organizuar në forma të ndryshme si privatizim me kontrata shumëvjeçare, në rastin e QSUT dhe Spitalit Ushtarak dhe në privatizime, me kontrata njëvjeçare në spitalet SUOG “Mbretëresha Geraldinë” dhe Senatoriumi. I vetmi spital që e ofronte shërbimin ushqimor nga stafi i brendshëm i vetë spitalit, ishte SUOG “Koço Gliozheni”. Gjatë auditimit u vu re se në spitalin ushtarak, edhe pse kostot e ushqimit ishin më të larta, mund të identifikohen disa përfitime afatgjata si: “Akses të shërbimeve me ide të reja dhe me mundësi më të mëdha për zgjidhje krijuese”, për një periudhë të caktuar “Planifikim më i mirë i fondeve”, “Eliminimin e procedurave të prokurimit disa herë në vit”, “Cilësi e përmirësuar e shërbimit” , “Kënaqësi me e madhe e pacientit”, “Përmirësim i moralit të personelit spitalor”, “Shërbime më të përgjegjshme”. Zgjidhja e problematikës së hasur në spitalet tona në lidhje me planifikimin, çmimet e ndryshme të ushqimit të ofruar dhe zgjatja pafund e proçedurave të prokurimit, do të ishte : Marrëveshja kuadër qëllimi i së cilës është të vendosë kushtet e kontratave, që do të prokurohen gjatë një periudhe të caktuar kohore, veçanërisht ato që kanë lidhje me çmimin dhe aty ku është e përshtatshme, me sasitë e parashikuara. Perspektiva: -Shtimi i numrit dhe rritja e vazhdueshme e cilësise në auditimet e performancës do të jetë në fokus të Departamentit të Auditimit të Performancës. Përvoja e fituar gjatë viteve 2012-2013 në drejtim të metodave dhe teknikave të kryerjes së auditimit, trajnimet intensive të marra nga audituesit e këtij Departamenti janë një bazë e mirë për të vazhduar këtë mision të rëndësishem dhe mjaft sfidues edhe në plan institucional. Në Planin Strategjik 2013-2017


63

parashikohet katërfishimi i numrit të këtyre auditimeve, duke përmirësuar vazhdimisht cilësinë. III.7 CILËSIA NË AUDITIM :Proçesi i Sigurimit të Cilësisë (shqyrtime të “ftohta”) Kjo procedurë e kryer nga struktura e veçantë brenda institucionit e ngritur për këtë qëllim, pas evadimit e arkivimit të dosjeve të auditimeve, që realizohet në zbatim të standardeve ndërkombëtare të auditimit të INTOSAI, ISSAI 1220, rekomandimeve të SIGMA-s, urdhërave të brendshme, Rregullores së Brendshme të Organizimit e Funksionimit të KLSH-së, ka shqyrtuar realizimin e sigurimit të cilësisë të një numri të caktuar të auditimeve, për të verifikuar në se ato politika, strategji e rregulla të përcaktuara në rregulloren e brendshme e manualet e auditimit, janë zbatuar me rigorozitet në të gjitha fazat që kanë të bëjnë me programimin, zbatimin dhe raportimin dhe ndjekjen e zbatimit të rekomandimeve të punës audituese. Kontrolli i sigurimit të cilësisë, synon të garantojë një përmirësim të vazhdueshëm të punës audituese, që konfirmon faktin se institucioni në procesin auditues zbaton standardet kombëtare dhe ato ndërkombëtare të auditimit. Pikërisht për këto arsye, sigurimi i cilësisë ka qenë dhe mbetet në vazhdimësi objektiv kryesor i veprimtarisë së KLSH. Për vitin 2013, shqyrtimi i dosjeve për sigurimin e cilësisë është bërë në zbatim të urdhërit të Kryetarit nr. 109, datë 07.11.2013 “Për Kontrollin dhe Sigurimin e Cilësisë”. Në zbatim të këtij urdhëri grupi i shqyrtimit i përbërë nga 10 auditues dhe nga dy drejtues grupi, përzgjodhi në mënyrë rastësore 24 dosje auditimi ose 16% e auditimeve të kryera dhe të evaduara brenda muajit dhjetor 2013 në krahasim me 16 dosje auditimi që përfaqësonin 13 % te dosjeve ose të shqyrtuara në vitin 2012, 2011 dhe 2010 ( numri i dosjeve të shqyrtuara gjate vitit 2011 dhe 2010 veçmas është 16 dosje. Dosjet e tjera të auditimit, të cilat janë ende në proces dhe që i përkasin realizimit të planit vjetor të auditimit, në zbatim të urdhërit të sipërcituar, do të përzgjidhen për t’u shqyrtuar nga grupi i punës në qershor të vitit 2014, pasi këto praktika të jenë përfunduar, evaduar dhe arkivuar nga grupet përkatëse të auditimit. Gjithashtu, në grupin e shqyrtimit të cilësisë u përfshinë auditues me përvojë nga çdo departament auditimi. Referuar konstatimeve të dala nga shqyrtimi i dosjeve të auditimit, rezulton se krahas punës së bërë dhe rezultateve të arritura në drejtim të sigurimit të cilësisë, në proçesin e programimit, zbatimit, raportimit të përfundimeve të auditimeve dhe ndjekjes së zbatimit të rekomandimeve, u konstatuan edhe disa të meta e mangësi në zbatim të kërkesave të përcaktuara në Rregulloren e Brendshme dhe Manualet e Auditimit, ndaj të cilave kërkohet të reflektohet me masa konkrete tekniko-administrative të qëndrueshme, të cilat do të influencojnë në arritjen e një niveli më të lartë të sigurimit të cilësisë në të gjithë veprimtarinë e KLSH-së.


64

Në mënyrë të përmbledhur, nga shqyrtimi i sigurimit të cilësisë për 24 dosje auditimi, rezultuan një sërë të metash në drejtim të:

argumentimit dhe përzgjedhjes me përparësi të subjekteve të audituara në

bazë të një procesi të mirëfilltë të analizës së riskut, mbledhjes së informacionit paraprak për subjektin e audituar, hartimit të programeve të auditimit, respektimit të afateve të përcaktuara për kryerjen e auditimit. kryerjes dhe pasqyrimit të ballafaqimeve me subjektin e audituar evidentimit të observacioneve të subjektit të audituar si dhe të qëndrimit të

audituesve në lidhje me to, etj. Në përfundim të procesit të shqyrtimit të sigurimit të cilësisë si dhe bazuar në standardet kombëtare e ndërkombëtare, u përcaktuan një sërë masash efektive që duhen marrë për përmirësimin e punës në të ardhmen, në mënyrë që të sigurohet një cilësi sa më e lartë e punës audituese. III.9 Mbi marrëdhëniet me Drejtorinë e Përgjithshme të Tatimeve Përsa i përket konfliktit institucional që KLSH ka tashmë prej më shumë se 4 vitesh me organet e administratës tatimore, në drejtim të pengimit të detyrës tonë audituese nëpërmjet mosdhënies së dokumentacionit të kërkuar, ky konflikt u shqyrtua së fundmi nga Gjykata e Apelit Tiranë e cila në vendimin e saj nr. 83, datë 29.10.2013, vendosi pranimin e kërkesë padisë së KLSH-së dhe detyrimin e organeve të administratës tatimore që të vënë në dispozicion të audituesve tanë gjithë dokumentacionin e kërkuar nga ana e tyre për kryerjen e auditimeve. Pavarësisht faktit që Gjykata e Apelit Tiranë, në vendimin e saj nr. 83, datë 29.10.2013 ishte mjaft e qartë dhe konçize përsa i përket të drejtës dhe kompetencave që KLSH ka në drejtim të kryerjes së auditimeve në organet e administratës tatimore si dhe detyrimit që këto organe shtetërore kanë në drejtim të mospengimit të punës tonë auditituese dhe dhënies së dokumentacionit të kërkuar nga ana jonë për kryerjen e këtyre auditimeve, organet e administratës tatimore kanë vendosur që në kundërshtim me vendimin e sipërcituar të Gjykatës së Apelit Tiranë dhe dispozitave ligjore të cilave ky vendim iu referohet, të vazhdojnë sërish me bllokimin e auditimeve tona nëpërmjet mosdhënies së dokumentacionit. Për këtë arsye, të gjendur para faktit që drejtuesit aktualë të Drejtorive Rajonale Tatimore, Berat dhe Elbasan, në të cilat KLSH inicioi në dhjetor të vitit 2013 auditimet përkatëse, nuk pranuan që të vinin në dispozicion të audituesve tanë dokumentacionin e kërkuar, në kushtet kur një vendim i drejtë dhe i qartë i Gjykatës së Apelit, Tiranë, rikonfirmoi të drejtën e audituesve të KLSH-së për të audituar të gjithë dokumentacionin që vetë audituesit e konsiderojnë si të nevojshëm në drejtim të kryerjes së auditimit, Kontrolli i Lartë i Shtetit vendosi që të depozitojë pranë organit të Prokurorisë Berat dhe Elbasan kallëzimet përkatëse penale ndaj këtyre titullarëve, për pengim të audituesve tanë në ushtrimin e detyrës së tyre audituese.


65

IV.PERSPEKTIVA DHE SFIDA 2014 1- Viti 2014 do të jetë viti i dytë i zbatimi i Strategjisë së zhvillimit të KLSH-së. Në funksion të synimit strategjik te KLSH-së i cili ështe zhvillimi i kapaciteteteve dhe modernizimi i institucionit gjatë vitit 2014 do të vazhdoje angazhimi që do të konsistojë në një veprimtari intensive lobimi me Kuvendin dhe komisionet parlamentare për miratimin e amendimeve të Ligjit Organik te KLSH-së për të plotësuar kuadrin rregullator. 2- Me miratimin e amendimeve te ligjit do të angazhohemi me nxjerrjen e një sërë aktesh rregullatore të cilat janë të lidhura me menaxhimin e procesit të auditimit përcaktimin e përgjegjësive të reja në fushën e auditimit, cilësimin e të drejtave dhe detyrimeve te institucionit bazuar në standardet INTOSAI, si dhe organizimin dhe strukturën, statusin e personelit, proçesin e çertifikimit të pasqyrave financiare të subjekteve të audituara, çertifikimin e audituesve, etj. I gjithë ky proçes përbën një sfidë për stafin e KLSH-së të cilin pa dyshim do ta përballojmë me sukses. Kthesa e marrë tashmë në këto dy vite nga Institucioni i KLSH-së drejt modernizimit është një rrugë që nuk njeh kthim. 3-Konsolidimi i auditimit të pajtueshmërisë do të jetë në fokus të veprimtarisë së KLSH-së gjatë vitit 2014. Aktualisht institucioni ynë trashëgon një eksperiencë të vyer në aplikimin e kësaj qasjeje, por sfidë për ketë vit është aplikimi i metodës së përzgjedhjes statistikore të kampionit si dhe programimin dhe planifikimin bazuar në vlerësimin e riskut dhe materialitetit. Në funksion të këtij objektivi do të jetë dhe konferenca që KLSH do të organizojë në nivel rajonal brenda gjashtë mujorit të parë të vitit 2014. Në funksion të realizimit të këtij objektivi janë edhe publikimet e nxjerra së fundmi nga KLSH • Udhëzues për Auditimin e Përputhshmërisë ( ISSAI 4000-4200); • Raportimi i Auditimit-Guide; 4-Shtimi i numrit dhe rritja e vazhdueshme e cilësisë në auditimet e performancës do të jetë në fokus të Departamentit të Auditimit të Performancës. Përvoja e fituar gjatë viteve 2012-2013 në drejtim të metodave dhe teknikave të kryerjes së auditimit, trajnimet intensive të marra nga audituesit e këtij Departamenti, botimet e KLSH-së mbi auditimet e performances janë një bazë e mirë për të vazhduar këtë mision të rëndësishem dhe mjaft sfidues edhe në plan institucional. Theksojmë që përveç 5-6 auditime të performancës që do realizojë Departamenti i Performancës, çdo departament do realizojë nga një auditim performance duke përmbushur objektivin për kryerjen e 10 auditimeve gjatë vitit 2014. 5-Zhvillimi i infrastrukturës dhe mjeteve të TI gjatë procesit auditues është një nga objektivat në të cilat do të përqëndrohet menaxhimi institucional. Për vitin 2014 me miratimin me Ligjin vjetor të buxhetit të pesë punonjësve shtesë kemi projektuar qe ky numër shtesë audituesish të orientohet drejt auditimit të sistemeve të IT.

Gjatë vitit 2014 synohet të krijohet një sektor i veçantë me pesë auditues të diplomuar në fushat e inxhinierisë informatike dhe informatikë ekonomike.


66

Një pjesë e mirë e fondeve buxhetore të vitit 2013 u alokua për zhvillimin e infrastrukturës së IT dhe për vitin 2014 kemi ndjekur të njejtën politike buxhetimi. 6-Thellimi i luftës kundër korrupsionit ashtu si gjatë viteve 2012-2013 do të jetë në fokus të veprimtarisë tonë institucionale dhe krahas veprimtarisë audituese dhe modernizimit të tij, do të vazhdojë të thellojë luftën kundër korrupsionit, duke denoncuar aktet korruptive në publik, media, prokurori e më gjerë. 7-Viti 2014 do të jetë viti i komunikimit dhe bashkëpunimit intensive me partnerët tanë brenda e jashtë vendit. -Viti 2014 do të jetë viti i vënies në jetë dhe zbatimit të marrëveshjeve të bashkëpunimit të lidhura me SAI-t në nivel rajonal dhe me gjërë si dhe do synojmë lidhjen e marrëveshjeve të reja.

Këto marrëveshje përbëjnë një “aset” për KLSH-në dhe aktivizimi i tyre do të përbëje një vlerë të shtuar për modernizimin e institucionit dhe rritjen e efektivitetit të veprimtarisë tonë audituese. -Gjatë vitit 2014 do të vijojë politika e bashkëpunimit dhe partneritetit të KLSH-së me organizatat e shoqërisë civile me median, e shkruar dhe vizive me impakt rritjen e luftës kundër korrupsionit dhe të transparencës së administrimit publik. -Kryerja e publikimeve me karakter profesional do te vazhdojë edhe gjatë këtij viti çka është konkretizuar edhe me alokimin e më shumë fondeve nga buxheti i KLSH-së për këtë qëllim.

-KLSH do të realizojë, në bashkëpunim të ngushtë me shoqërinë civile dhe median tryeza pune, dëgjime publike, konferenca dhe simpoziume për rritjen e transparencës dhe nivelit të llogaridhënies publike . - Implementimi i Projekti IPA gjatë vitit 2014 impakti i të cilit është suporti për implementimin e objektivave të Strategjisë 2013-2017 dhe reformimin e zhvillimin e mëtejshëm të KLSH kërkon angazhimin tonë maksimal dhe përben një sfidë më vete për veprimtarinë tonë institucionale.

- Kemi nisur kryerjen e një auditimi paralel me ZAP Kosovë praktikë kjo risi për aplikimin e metodës mjaft efektive të të mësuarit konkretisht në praktikë. - Viti 2014 do të jetë viti i bashkëpunimit me IEKA dhe SHKÇAK, me synim forcimin e kapaciteteve për Auditimin dhe dhënien e opinioneve mbi Pasqyrat Financiare, kryesisht për nisjen e programit të gjerë të çertifikimit të audituesve, menjëherë pas miratimit të amendamenteve të Ligjit të KLSH nga Kuvendi; -Në tetor 2014 KLSH do të organizojë Konferencën e Tretë shkencore të tij bazuar në eksperiencat e dy konferencave të mëparshme.

-Përsa i përket trajnimeve dhe forcimit të kapaciteteve KLSH do të

përqendrohet në përcaktimin e njohurive të audituesve sipas llojeve të auditimit, si një çështje që kërkon një vëmendje të veçante dhe është pjesë e vlerësimeve dhe analizave paraprake në përputhje me misionin e institucionit. Institucioni do të hartojë me kujdes modulet e trajnimit, do të kryejë përzgjedhjen e trajnerëve, mbi bazën e një bashkëpunimi efektiv me qarqet akademike, me Institutin e Trajnimit të Administratës Publike, me IEKA, KKK, etj.


67

-Përvetësimi i njohurive më të përparuara mbi auditimin do të kryhet duke përdorur edhe mjete të tilla si auditimet pilot për çështje që janë me tipike ose paraqesin risi (p.sh. auditimi Teknologjisë së Informacionit) apo për subjekte komplekse. Transmetimi i përvojës së fituar nëpërmjet këtyre auditimeve do të realizohet nëpërmjet zhvillimit të workshop-eve dhe seminareve njohës me stafin, si dhe nëpërmjet publikimit të tyre në faqen e internetit. - Në përfundim theksojmë se KLSH do të vazhdojë përpjekjet institucionale të cilat synojnë modernizimin dhe reformimin e institucionit me qëllim që të reflektojmë tiparet dhe standardet ndërkombëtare të Institucioneve Supreme të Auditimit INTOSAI dhe fokusimin e veprimtarisë audituese me impakt, forcimin e llogaridhënies publike, të integritetit e transparencës institucionale. V.BUXHETI VJETOR I KLSH 2013 Ekzekutimi i buxhetit te vitit 2013 të KLSH-së, është kryer në funksion dhe në përmbushje të detyrimeve që rrjedhin nga zbatimi i kritereve të përcaktuara në ligjin organik të institucionit, fondeve të buxhetit të miratuar me Ligjin e buxhetit të shtetit të vitit 2013 i ndryshuar, duke synuar një menaxhim efikas i burimeve financiare dhe materiale të KLSH., konformë kërkesave ligjore të përcaktuara në ligjin nr. 10296, datë 08/07/2010 "Për menaxhimin financiar dhe kontrollin". Konform kritereve të përcaktuara për hartimin dhe zbatimin e buxhetit referuar udhëzimeve të Ministrit të Financave nxjerrë për këtë qëllim KLSH-ja ka plotësuar dhe paraqitur në afat projektbuxhetin për vitin 2013 si dhe ka kryer procedurat konform kërkesave ligjore të ekzekutimit të buxhetit gjatë vitit. Në zbatim të ligjit për MFK-në, Kryetari i KLSH-së ka nxjerrë aktet përkatëse dhe në zbatim është miratuar ngritja e Grupit të Menaxhimit Strategjik të Institucionit dhe Koordinatori i Riskut. Struktura organizative e KLSH-së reflekton kërkesat e nenit 12 të Ligjit nr nr. 10296, datë 08/07/2010 “Për menaxhimin Financiar dhe Kontrollin” për sa i përket kritereve të linjave të raportimit dhe arsimimit për nëpunësin zbatues. Nëpunësi zbatues ( Përgjegjësja e Financës ka vartësi dhe raporton tek Sekretari i Përgjithshëm njëherazi nëpunësi autorizues i institucionit). KLSH ka hartuar Strategjinë e Menaxhimit të Riskut të KLSH-së, çdo dhe u është dhënë për zbatim dhe ndjekje çdo Departamenti dhe Drejtorie. Në vijimësi, në zbatim të ligjit për MFK-në brenda muajit shkurt 2013 është dërguar në Ministrinë e Financave te Nëpunësi i Parë Autorizues, Deklarata dhe Raporti Vjetor “Për cilësinë e sistemit të kontrollit të brendshëm në KLSH”, si dhe Pyetësori “Për vetëvlerësimin e funksionimit të sistemit të menaxhimit financiar dhe kontrollit në KLSH”. -Vlen të theksohet se Sektori i Financës, çdo muaj ka bërë rakordimin e situacioneve të shpenzimeve të buxhetit me Degën e Thesarit dhe Ministrinë e Financave.


68

- Janë hartuar evidencat statistikore sipas formularëve përkatës, si dhe raporti i shpenzimeve faktike të KLSH sipas artikujve buxhetitorë referuar kuadrit rregullator të zbatimit të buxhetit. -Gjithashtu, Sektori i Financës ka kryer me rigorozitet e në mënyrë periodike kontrollin e shpenzimeve për prokurimet dhe shpenzimet e kryera me bankë dhe arkë. - Është ndjekur me përparësi zbatimi në kohë i detyrave për përdorimin me efektivitet të buxhetit të vitit 2013, duke respektuar kërkesat ligjore financiare. - Të gjitha pagesat e punonjësve si paga, dieta, paradhënie e shërbime udhëtime e dieta me arkën janë kryer brenda rregullave dhe në afatet e duhura. - Shërbimet jashtë vendit janë mbyllur brenda afatit dhe në fund të çdo muaji situacioni i shpenzimeve të valutës është dërguar në Drejtorinë e Thesarit pranë Ministrisë së Financës duke respektuar gjithashtu edhe veprimet me arkën dhe bankën. -Gjithashtu, janë kryer rakordimet me Degën e Thesarit për realizimin e shpenzimeve të buxhetit, si dhe janë bërë akt-rakordimet për çeljen dhe lëvizjen e fondeve buxhetore me Drejtorinë e Buxhetit në Ministrinë e Financës. -Në përfundim të çdo muaji jane realizuar rakordimet dhe kontrollet e duhura për veprimet gjatë kësaj peruidhe, duke kontabilizuar dhe duke u vendosur në mënyre kronologjike dokumentat. -Dokumentet vërtetuese si faturat, fletëhyrjet, fletëdaljet, mandat-arkëtimet, mandat-pagesat, situacionet e shpenzimeve, procesverbalet dhe të tjera akte, janë kryer në mënyrë vijuese dhe duke respektuar afatet kohore. -Ndër këto është përfshirë edhe mbyllja e bilancit kontabël për vitin 2013 në afatin e duhur. -Janë dorëzuar brenda afatit pranë Drejtorisë së Menaxhimit dhe Monitorimit të Buxhetit, raportet e monitorimit të shpenzimeve faktike, sipas programeve dhe artikujve. Sipas udhëzimit të MF-ve për hartimin dhe zbatimin e buxhetit të shtetit të vitit 2014, Nëpunësi Autorizues në bashkëpunim me Sektorin e Financës dhe departamentet e tjerë ka përgatitur dhe dorëzuar brenda afatit PBA-në e viteve 2014-2016. - Në fillim të vitit 2013, është dërguar brenda afatit regjistri i realizimit të prokurimeve publike për vitin 2012 dhe regjistri i parashikimeve të prokurimeve publike për vitin 2013. - Niveli i përgjithshëm i zbatimit të buxhetit për vitin 2013 rezulton në masën 99 % kundrejt kuotave të planifikuara, çka tregon për një përgjegjshmëri dhe


69

profesionalizëm në drejtim të absorbimit dhe menaxhimit të fondeve të alokuara nga buxhetit i shtetit. Situacioni i zbatimit të buxhetit 12-mujor për KLSH, i krahasuar me planin 12-mujor (sipas strukturës së shpenzimeve të miratuar) paraqitet si më poshtë: Në mijë/lekë

Artikulli Emërtimi

Plani Vjetor 2013

Realizimi 12-mujor

Në %

600 Paga 197187 194884 99601 Sigurime shoqërore 26963 26962,2 100602 Shpenzime operative 48700 48687 99.9605 Kuote anëtarësie 150 117.8 78606 Ndihmë sëmundje 605.2 605.2 100231 Investime 18000 16949.3 94 TOTALI: 291605.2 288205.5 99

Nga shqyrtimi i këtyre të dhënave të shpenzimeve, rezulton se, zëri “Shpenzime Operative”, “dhe “Ndihmë sëmundje dhe dalje ne pension” janë realizuar sipas kuotave të planifikuara, gjithashtu, zëri “Paga” është realizuar në masën 99%, me një mosrealizim në shumën 2303 mijë lekë, i cili ka ardhur nga mospërdorimi i fondit të pagave në 3/mujorin e parë 2013, si rrjedhojë e mosplotësimit të numrit të punonjësve të planifikuar nga 156 ne 161. Kurse, zërat e tjerë rezultojnë me mosrealizime të lehta, që gjithsesi përbëjnë detyrë për të ardhmen, në planifikim edhe në ndjekjen e tyre në mënyrë më rigoroze gjatë gjithë vitit. Gjithsesi, duhet pasqyruar se kuotat e shpenzimeve të planifikuara dhe realizuara gjatë vitit 2013, rezultojnë më pozitive se ato të një vit më parë. Referuar shpenzimeve operative, cilësojmë se detyrimet ndaj të tretëve si për blerjet dhe për shërbimet e parashikuara në planin e 12-mujorit të vitit të kaluar, janë likuiduar në kohë dhe në mënyrën e kërkuar nga legjislacioni në fuqi për buxhetin dhe rregullat me Degën e Thesarit pranë Ministrisë së Financave. Zëri “Shpenzime udhëtimi”, që zë dhe peshën më të madhe në shpenzimet operative, për vitin 2013 është realizuar si më poshtë:

Nr.

Emërtimi 12-mujori 2013

(në mijë/lek) Realizuar në %

në raport me shpenzimet operative

I. Dieta gjithsej: 32727 67.2 Nga këto: 1. Brenda vendit 19035 39 2. Jashtë vendit 13692 28 Krahasuar me vitin 2012, shpenzimet për dieta brenda vendit rezultojnë me një rritje të vogël dhe shpenzimet për dietat jashtë vendit me një rritje të konsiderueshme. Rritja ka ardhur pwr efekt te permbushjes se objektivit institucional per rritjen e kapaciteteve audituese për trajnimin e audituesve në institucionet homologe të auditimit, sidomos në Gjykatën e Auditimit të Sllovenisë, NIK Poloni dhe Gjykatën e Llogarive Turqi etj.


70

Për vitin 2013, janë nxjerrë të dhëna faktike për plotësimin e nevojave me artikuj të tjerë konsumi si: kancelarie, për mirëmbajtjen e mjedisit, për riparimin e pajisjeve etj. Në raport me shpenzimet faktike operative në total, realizimi i këtyre zërave paraqitet si më poshtë: Nr.

Emërtimi

Viti 2013 (në mijë/lekë)

Realizuar në % në raport me faktin e shpenzimeve operative

1. Materiale zyre e të përgjithshme 1471 32. Shërbime nga të tretët 4116 8.53. Mirëmbajtje të zakonshme 549 1.14. Shpenzime të tjera operative 1594 3.3

TOTALI: 7730 15.9 Gjatë vitit 2013, në fushën e transportit, është kryer në mënyrë periodike kontrolli i shpenzimeve. - Është punuar për mbajtjen në gatishmëri të mirë teknike të automjeteve, duke respektuar afatet e kryerjes së shërbimeve. - Shpenzimet e kryera si konsumi i karburantit, taksat dhe siguracionet, shërbimi i mirëmbajtjes së automjeteve, janë evidentuar për çdo muaj dhe për secilin mjet konform kërkesave të kuadrit rregullator. Shpenzimet për blerje dhe shërbime në fushën e transportit, paraqiten si më poshtë:

Nr.

Emërtimi

Viti 2013 ( në mijë/lekë)

Realizuar në % në raport me faktin e shpenzimeve operative

1. Karburant 4019 82. Pjesë këmbimi, Goma, Bateri 1341 3.3. Siguracione dhe taksa fikse 287 0.64. Shpenzime të tjera e servis 380 0.8 TOTALI: 6027 12.4 Duke krahasuar sasinë e karburantit të tërhequr, me atë që justifikohet me fletë-udhëtimet për 12-mujorin e vitit 2013, rezulton se konsumi me nevojat janë të njëjta, pra nuk ka mospërputhje të dokumentacionit verifikues. Kontrolli i Lartë i Shtetit nuk është audituar që nga viti 2002 nga një organizëm i pavarur i caktuar nga Kuvendi, ashtu siç përcaktohet në Ligjin Organik të KLSH. Pavarësisht nga ky fakt auditimin e llogarive të vitit 2012 dhe 2013 e kemi realizuar me njësinë tonë të auditimit të brendshëm. Kështu, në bazë të programit të auditimit të miratuar nga Kryetari i KLSH-së është kryer auditimi i KLSH me objekt: “Mbi vlerësimin e sistemit të menaxhimit financiar dhe aktivitetit ekonomik–financiar të KLSH për periudhën 01.01.2013 deri 21.12.2013”. Ky auditim i relizuar nga audituesit e KLSH-së ka pasur për qëllim dhënien e opinionit dhe vlerësimin e performancës së menaxhimit financiar të KLSH-së për vitin 2013. Duke u bazuar në Ligjin nr. 9720, datë 23.04.2007 “Për Auditimin e Brendshëm në Sektorin Publik”, i ndryshuar dhe Ligjin nr. 10296, datë 08.07.2010 “Për menaxhimin Financiar e Kontrollin”, janë realizuar auditimet e lartpërmendura.


71

Auditimet janë realizuar duke u bazuar në përcaktimet e Ligjit nr. 9936, datë 26.06.2008 “Për menaxhimin e sistemit buxhetor në Republikën e Shqipërisë”, Ligjit “Për zbatimin e buxhetit të shtetit të vitit 2013” dhe Udhëzimeve për hartimin dhe zbatimin e buxhetit të shtetit të vitit 2013., Ligjit nr. 9228, datë 29.04.2004 “Për kontabilitetin dhe pasqyrat financiare, Udhëzimit nr. 30, datë 27.12.2011 ”Për menaxhimin e aktiveve në njësitë e Sektorit Publik”, Ligjit nr. 9643, datë 20.11.2006 “Për prokurimin publik” me udhëzimet përkatëse, i ndryshuar, si dhe akteve të tjera nënligjore që rregullojnë marrëdhëniet e funksionimit të institucionit të KLSH-së. Pavarësisht kësaj, është i domosdoshëm auditimi i llogarive financiare të KLSH-së nga një organizëm i pavarur. Për këtë, nga KLSH është bërë kërkesë për realizimin e auditimit: kërkesë e cila është miratuar së fundmi dhe KLSH-ja është në pritje të auditimit nga Kuvendi. (Bashkëlidhur kësaj analize ndodhen pasqyrat financiare të vitit ushtrimor 2013 të Kontrollit të Lartë të Shtetit). Bujar LESKAJ

KRYETAR

PASQYRAT FINANCIARE VJETORE TE VITIT USHTRIMOR 2013

Nr. Reshti

Nr.LLOG. EMERTIMI I LLOGARIVE TE AKTIVIT Ushtrimi i Mbyllur

Ushtrimi Paraardhes

1. 12 Rezultate te mbartura (saldo debitore) 2. A AKTIVE TE QENDRUESHME 60,458,539.20 54,724,204,203. 20,230 I.Te pa trupezuara 143,582 143,5824. 201 Prime te emisionit dhe rimbursimi te huave 5. 202 Studime dhe kerkime 6. 203 Koncesione, patenta, licenca te tjera ngjashme 1,646,000 1,646,0007. 209 Amortizimi i aktiveve qëndrueshme te pa

trupëzuara(-) (1,502,418) (1,502,418)

8. 230 Shpenzime per rritjen e aktiv.qendr.patrupezuara

9. 21,23,24,28 II.Akt.Qendr.te Trupezuara 60,314,957.20 54,580,622,2010. 210 Toka, troje, terrene 11. 211 Pyje, Kullota, Plantacione 12. 212 Ndertime e Konstruksione 16,637,021 16,240,57613. 213 Rruge, rrjete, vepra ujore 3,585,335 2,421,78014. 214 Instalime teknike, makineri, paisje, vegla pune 37,403,588 37,403,58815. 215 Mjete transporti 37,447,000 37,447,00016. 216 Rezerva shteterore 17. 217 Kafshe pune e prodhimi 18. 218 Inventar ekonomik 50,924,627.20 38,326,267,2019. 219 Amortizimi aktiv.Qendr.te trupëzuara(-) (85,682,614) (77,258,585)20. 231 Shpenzime proces per rritjen e AQT 21. 232 Shpenzime proces per transferime kapitale 22. 24 Aktive te Qend.te trupëzuara te dëmtuara 23. 28 Caktime 24. 25,26 III.Aktive Financiare 25. 25 Huadhenie e nenhuadhenie 26. 26 Pjesemarrje ne kapitalin e vet 27. B AKTIVE QARKULLUESE 34,904,343 32,984,92328. Klasa 3 I.Gjendja e Inventarit 12,863,170 11,464,20729. 31 Materiale 7,536,427 6,225,46430. 32 Objekte inventari 5,326,743 5,238,74331. 33 Prodhime, punime e shërbime ne proces 32. 34 Produkte 33. 35 Mallra 34. 36 Gje e gjalle ne rritje e majmeri 35. 37 Gjendje te pambritura ose prane te treteve 36. 38 Diferenca nga cmimet e magazinimit 37. 39 Shuma te parashikuara per zhvlerësim te

inventarit(-)

38. Klasa 4 II.Kerkesa arketimi mbi Debitoret 22,041,173 21,520,71639. 409 Furnitore(Debitore), parapagime pagesa pjesore 40. 411-418 Kliente e llogari te ngjashme 41. 423.429 Personeli, paradhenje, deficite e gjoba 400 40042. 431 Te drejta e taksa per t’u derdhur ne shtet 43. 432 Tatime mbledh nga shteti per llog.Pushtetit

Lokal

44. 433 Shpenz.fatkeqesi natyrore qe mbulon shteti 45. 4342 Te tjera operacione me shtetin (debitor) 19,504,121 18,936,742

46. 435 Sigurime Shoqerore 47. 436 Sigurime Shendetesore 48. 437.438 Organizma te tjere shoqerore 49. 44 Institucione te tjera publike 50. 45 Marredhenie me inst.brenda dhe jashte sistemit 51. 465 Efekte per t’u ark. nga shitja let.vlere vendosjes 52. 468 Debitore te ndryshem 2,536,652 2,583,57453. 49 Shuma te parashikuara per zhvleresim(-) 54. 50.59 III.Llogarite financiare 55. 50 Letra me vlere te vendosjes 56. 511 Vlera per t’u arketuar 57. 512 Llogari ne banke 58. 520 Disponibilitete ne thesar 59. 531 Llogari ne arke 60. 532 Vlera te tjera 61. 54 Akreditiva dhe paradhenje 62. 56 Llogari ne organizma krediti 63. 59 Provigjone zhvlerësimi letra me vlere vendosjes(-) 64. C LLOGARI TE TJERA AKTIVE 65. 477 Diferenca konvertimi aktive 66. 481 Shpenz.per t’u shpernd.ne disa ushtrime 67. 486 Shpenzime te periudhave te ardhshme 68. 85 REZULTATI I USHTRIMIT(saldo debitore) 69. X TOTALI I AKTIVIT 95,362,882.20 87,709,127,20

Nr. Reshti

Nr.LLOG. EMERTIMI I LLGARIVE TE PASIVIT Ushtrimi i Mbyllur

Ushtrimi Paraardhes

1. A. FONDE TE VETA 73,321,709.20 66,188,411,202. 10 I. Fonde te veta 73,321,709.20 66,188,411,203. 101 Fonde baze 4. 105 Grante te brendshme kapitale 5. 106 Grante te huaja kapitale 6. 107 Vlera Akt.Qend.te caktuara ne përdorim 7. 109 Rezerva nga rivlerësimi aktiveve te

qëndrueshme

8. 11 II.Fonde te tjera te veta 9. 111 Fonde rezerve 10. 115 Caktim nga rezultati i vitit per investime 11. 116 Te ardhura nga shitja e Ak.Qendrueshme 12. 12 III.Rezultati i mbartur 13. 13 IV.Subvencione te jashtëzakonshme(-) 14. 14 V.Pjesemarrje te instit.ne invest.per te trete 15. 15 VI.Shuma parashikuara per rreziqe e shpenz. 16. B D E T Y R I M E 17. 16,17,18 I.Borxhe afatgjate 18. 16 Huamarrje e brendshme dhe te ngjashme 19. 17 Huamarrje e huaj 20. Klasa 4 II.Detyrime afatshkurter 22,041,173 21,520,71621. 419 Kliente(Kreditore),parapagese pjesore 22. 401-408 Furnitore e llogari te lidhura me to 184,560 472,00023. 42 Personeli e llogari te lidhura me to 12,948,453 12,390,85324. 431 Detyrime ndaj shtetit per tatim-taksa 2,113,420 1,991,308

25. 432 Tatime mbledhura nga shteti per llog.Pusht.Lokal

26. 433 Shteti fatkeqesi natyrore 27. 4341 Te tjera operacione me shtetin(kreditor) 2,537,052 2,583,97428. 435 Sigurime Shoqerore 2,376,366 2,282,13129. 436 Sigurime Shendetesore 1,532,940 1,469,96430. 437.438 Organizma te tjere shoqerore 348,382 330,48631. 44 Institucione te tjera publike 32. 45 Marredhenie me institucione brenda e jasht

sistemit

33. 460 Huadhenes 34. 464 Detyrime per t’u paguar per blerjen e let.vlere 35. 466 Kreditore per mjete ne ruajtje 36. 467 Kreditore te ndryshem 37. C LLOGARI TE TJERA 38. 475 Te ardhura per t’u regjist.vitet pasardhese 39. 478 Diferenca konvertime pasive 40. 480 Te ardhura per t’u klasifikuar ose rregulluar 41. 487 Te ardhura te arketuara para nxjerrjes titullit 42. 85 REZULTATI I USHTRIMIT(Saldo kreditore) 43. X T O T A L I I PA S I V I T 95,362,882.20 87,709,127,20

Nr. Reshti

Nr.llog. te

shpenz.

PERSHKRIMI I SHPENZIMEVE TE USHTRIMIT

VITI USHTRIMOR

VITI MEPARSHEM

a b C 1 21. Klasa 6 A.SHPENZIME SHFRYTEZIMI (I-IV) 270,255,221 255,564,8072. 60 I.Shpenzime Korrente 3. 600 Paga,shpërblime e te tjera personeli 195,661,494 183,406,1954. 6001 Paga, personeli i perhershem 195,661,494 181,846,1955. 6002 Paga, personeli i perkohshem 6. 6003 Shperblime 1,560,0007. 6009 Shpenzime te tjera personeli 8. 601 Kontrib.te sig.shoq.e shendets. 27,056,439 24,943,9099. 6010 Kontribute per sigurimet shoqerore 24,302,191 22,404,70910. 6011 Kontribute per sigurimet shendetesore 2,754,248 2,539,20011. 602 Mallra dhe shërbime te tjera 48,213,170 47,180,32012. 6020 Materiale zyre e te përgjithshme 214,320 3,684,28813. 6021 Materiale dhe shërbime speciale 14. 6022 Sherbime nga te trete 4,022,975 4,458,34615. 6023 Shpenzime transporti 6,031,607 5.832,17816. 6024 Shpenzime udhëtimi 32,562,540 30,484,28417. 6025 Shpenzime per mirëmbajtje te zakonshme 3,622,202 1,379,14518. 6026 Shpenzime per qiramarrje 196,112 567,38019. 6027 Shpenzime per detyrime per kompensime legale 528,527 20. 6028 Shpenzime te lidhura me huamarrjen per hua 21. 6029 Shpenzime te tjera operative 1,034,887 774,69922. 603 Subvencionet 23. 6030 Subvencione per diference cimimi 24. 6031 Subvencione per te nxitur punësimin 25. 6032 Subvencione per te mbuluar humbjet 26. 6033 Subvencione per sipërmarrjet individuale

27. 6039 Subvencione te tjera 28. 604 Transferime korrente te brendshme 586,26029. 6040 Transferime korente tek nivele tjera Qeverise 30. 6041 Transferime korente tek institucione qeveritare

te ndryshme

31. 6042 Transferime korente tek Sig.Shoqerore e Shendetesore

586,260

32. 6044 Transferime korente tek Organizatat jofitimprurëse

33. 605 Transferime korrente me jashte 117,881 124,80734. 6051 Transferime per Organizatat nderkombetare 117,881 124,80735. 6052 Transferime per qeverite e Huaja 36. 6053 Transferime per institucionet jofitimprurëse te

huaja

37. 6059 Transferime te tjera korente me jashte shtetit -38. 606 Transferta per buxh.familjare e individe (Nd/ ek.) 605,200 638,30039. 6060 Transferta te paguara nga ISSH e ISKSH 40. 6061 Transferta te paguara nga Ins.Tjera e

Org.Pusht.Vendor (Ndihme ekonomike) 605,200 638,300

41. 63 II.Ndryshimi i gjendjeve te inventarit (+,-) (1,398,963) (1,314,984)42. 68 III.Kuota amortizimi dhe shuma te

parashikuara

43. 681 Kuotat e amortizimit te shfrtytezimit 44. 682 Vlera e mbetur e AQ te nxjerra j.perdorimit e

shitura

45. 683 Shuma te parashikuara te shfrytëzimit 46. 686 Shuma te parashikuara per aktivet financiare 47. 65,66 B.SHPENZIME FINANCIARE (I+II) 48. 65 I.Shpen.financiare te brendshme 49. 650 Interesa per bono thesari dhe kredi direkte 50. 651 Interesa per huamarrje te tj.brendshme 51. 652 Interesa Letra tjera vlere Qeverise 52. 656 Shpenz.nga kembimet valutore 53. 66 II.Shpen.financiare te jashtme 54. 660 Interesa per huamarrje nga Qeveri te Huaja 55. 661 Interesa per financime nga inst.nderkomb. 56. 662 Interesa per huamarrje te tjera te jashtme 57. 67 C.SHPENZ.TE JASHTEZAKOSHME 58. 677 Humbje nga gabime te lejuara ne ushtr.

Parardhese

59. 678 Shpenzime te tjera te jashtëzakonshme 60. Klasa 6 TOTALI I SHPENZIMEVE 270,255,221 255,564,80761. 82,83,84, D.OPERAC.KORIGJ.REZULTATIT 1,398,963 1,379,47062. 828 Tituj te ardhurash te anulluara 63. 831 Caktim te ardh.funks.per investime 64. 8420 Derdhje te ardhura ne buxhet 65. 8421 Derdhje buxhet te ardhurave te papërdorura 64,48666. 8422 Transferim te ardhurave brenda sistemit 67. 8423 Transferime per ndrysh.gjendje 1,398,963 1,314,98468. 8424 Transferim per debitore te konstatuar e te

ngjashme

69. Klasa 6e8 TOTALI I OPERACIONEVE 271,654,184 256,944,27770. 85 REZULTATI NGA FUNKSIONIMI 70 76 B. TE ARDHURA FINANCIARE

71 760 Nga interesat e huadhënies brendshme 72 761 Nga intereat e huadhënies se huaj 73 765 Te ardhura nga intereat e depozitave 74 766 Te ardhura nga kembimet valutore 75 77 C.TE ARDHURA TE JASHTZAKONSHME 76 773 Nga veprimtari te mbyllura e ndrysh.tjera trategjise 77 777 Nga gabime te lejuara ne ushtrimet paraardhese 78 778 Korigjime nga vitet e kaluara 79 779 Te ardhura te tjera 80 Klasa 7 TOTALI I TE ARDHURAVE 256,944,27781 82.84 D. OPERACIONET KORIGJ.REZULTATIT 82 829 Urdh.shp.anulluar ose parashkruar 83 841 Transferimi i ndryshimit te gjendjes 84 Klas.7 e 8 TOTALI OPERACIONEVE 256,944,27785 85 REZULTATI I VEPRIMTARISE 86 X T O T A L I 256,944,277

Nr. Reshti

Nr.llog. te ardhurave

PERSHKRIMI TE ARDHURAVE TE USHTRIMIT

VITI USHTRIMOR

VITI MEPARSHEM

a b C 1 21. Klasa 7 A.TE ARDHURA TE SHFRYTEZIMIT(I-VII) 271,654,184 256,944,2772. 70 I.TE ARDHURA TATIMORE(a+b+c+d+e+f+g) 3. 700 a)Mbi te ardhurat,fitimin e ardh.kapitale 4. 7000 -Tatim mbi te ardhurat personale 5. 7001 -Tatim mbi fitimin 6. 7002 -Takse e tatim mbi biznesin e vogel 7. 7009 -Tjera tatime 8. 702 b)Tatime mbi pasurine 9. 7020 -mbi pasurine e paluajtshme 10. 7021 -mbi shitjen e pasurise se palujteshme 11. 7029 -Te tjera mbi pasurine 12. 703 c)Tatime mbi mallrat e shërbimet brenda

vendit

13. 7030 -Tatim mbi Vleren e Shtuar(TVSH) 14. 7031 -Akciza 15. 7032 -Takse mbi shërbimet specifike 16. 7033 -Takse mbi perd.mallrave e lejim veprimtarie 17. 7035 -Takse vendore mbi perd.mallrave e lejim

veprimtarie

18. 704 d)Takse mbi tregtine e transak. Nderkombetare

19. 7040 -Takse doganore per mallrat e importit 20. 7041 -Takse doganore per mallrat e eksportit 21. 7042 -Tarife shërbimi doganor dhe koliposte 22. 7049 -Te tjera taksa mbi treg.etrans.nderkomb. 23. 705 e)Taska e rruges 24. 708 f) Te tjera tatime e taksa kombetare 25. 709 g)Kamat vonesa 26. 75 II.KONTRIBUTE SHOQ. E SHENDETSORE 27. 750 -Nga te punësuarit 28. 751 -Nga punedhenesit

29. 752 -Nga te vetepunesuarit 30. 753 -Nga fermeret 31. 754 -Nga sigurimet vullnetare 32. 755 -Kontrib.buxhetit per sig.shoqerore 33. 756 - Kontrib.buxhetit per sig.shendetsore 34. 71 III.TE ARDHURA JO TATIMORE(a+b+c) 64,48635. 710 a)Nga ndërmarrjet dhe pronësia 36. 7100 -Nga nderm.publike jo financiare 37. 7101 -Nga nderm.publike financiare 38. 7109 -Te tjera nga ndërmarrjet dhe pronesia 39. 711 b)Sherbime administ.e ardhura sekondare 40. 7110 -Tarifa administrative dhe rregullatore 41. 7111 -Te ardhura sekondare e pagesa sherbimesh 42. 7112 -Takse per veprime gjyqesore e noteriale 43. 7113 -Nga shitja e mallrave e shërbimeve 44. 7114 -Te ardhura nga biletar 45. 7115 -Gjoba e kamatëvonesa,sekuestrime e

zhdemtime

46. 7116 -Te ardhura nga transferimi prones,legalizimi ndertimeve pa leje

64,486

47. 719 c)Te tjera te ardhura jo tatimore 48. 72 IV.GRANTE KORENTE(a+b) 271,654,184 256,879,79149. 720 a)Grant korent i brendshem 256,879,79150. 7200 -Nga i njëjti nivel Qeverisje 252,150,063 237,943,04951. 7201 -Nga nivele tjera Qeverisje 52. 7202 -Nga buxheti per pagesa posaçme te ISSH 53. 7203 -Nga buxheti per mbul.deficiti te ISSH e

ISKSH

54. 7204 -Pjesemarrje inatit.ne tatime nacionale 55. 7205 -Financ.shtese nga te ardh.krij.brenda sistemit 56. 7206 -Financim i pritshem nga buxheti 19,504,121 18,936,74257. 7207 -Sponsorizime nga te trete 58. 7209 -Te tjera grante te brendshme 59. 721 b) Grant korent i jashtem 60. 7210 -Nga Qeveri te Huaja 61. 7211 -Nga Organizata Nderkombetare 62. 73 V.NDRYSHIM GJENDJEVE PRODUKTEVE 63. 78 VI.PUNIME PER INVESTIME E RIMARRJE 64. 781 Punime, investime ne ekonomi 65. 782 Rimarrje parash per aktive qarkulluese 66. 783 Rimarrje parash per aktivet e qendrueshme 67. 784 Suprim shumave parash per shp.v.ardhshme 68. 785 Perdorim shumave parash per shp.v.ardhshme 69. 787 Terheqje nga sek.investimeve 70. 76 B.TE ARDHURA FINANCIARE 71. 760 Nga interesat e huadhënies brendshme 72. 761 Nga interesat huadhënies se huaj 73. 765 Te ardhura nga interesat e depozitave 74. 766 Te ardhura nga kembimet valutore 75. 77 C.TE ARDHURA TE JASHTZAKONSHME 76. 773 Nga veprimtari te mbyllura e ndryshime tjera

strategjise

77. 777 Nga gabime te lejuara ne ushtrimet paraardhese

78. 778 Korigjime nga vitet e kaluara 79. 779 Te ardhura te tjera 80. Klasa 7 TOTALI I TE ARDHURAVE 271,654,184 256,944,27781. 82.84 D.OPERAC.KORIGJ.REZULTATIT 82. 829 Urdh.shp.anulluar ose parashkruar 83. 841 Transferimi i ndryshimit te gjendjes 84. Klasa 7e 8 TOTALI OPERACIONEVE 271,654,184 256,944,27785. 85 REZULTATI I VEPRIMTARISE 86. X T O T A L I 271,654,184 256,944,277

Shtojca nr. 2

LISTA EMËRORE E NJËSIVE PUBLIKE TË AUDITUARA GJATË VITIT 2013 1. Ministria e Mbrojtjes, Tiranë

2. Ministria e Financave, Tiranë

3. Ministria e Arsimit dhe Shkencës, Tiranë

4. Ministria e Punëve Publike dhe Transportit, Tiranë

5. Ministria e Integrimit, Tiranë

6. Ministria e Punës, Çështjeve Sociale dhe Shanseve të Barabarta, Tiranë

7. Ministria e Ekonomisë, Tregtisë dhe Energjetikës, Tiranë (Auditim përputhshmërie)

8. Ministria e Ekonomisë, Tregtisë dhe Energjetikës, Tiranë (Albpetrol sh.a.)

9. Ministria e Drejtësisë, Tiranë

10. Ministria e Mjedisit, Pyjeve & Administrimit të Ujërave, Tiranë

11. Ministria e Turizmit, Kulturës, Rinisë dhe Sporteve, Tiranë

12. Ministria e Mjedisit, Tiranë

13. Banka e Shqipërisë, Tiranë

14. Drejtoria e Përgjithshme e Policisë së Shtetit, Tiranë

15. Drejtoria e Përgjithshme e Burgjeve, Tiranë

16. Drejtoria e Përgjithshme e Ujësjellës-Kanalizime, Tiranë

17. Drejtoria e Përgjithshme e Shërbimit Social Shtetëror, Tiranë

18. Drejtoria Rajonale e ISHP dhe SHSH

19. Agjencia e Kërkimit Teknik dhe Inovacionit, Tiranë

20. Agjencia e Prokurimit Publik, Tiranë

21. Autoriteti Rrugor Shqiptar

22. Avokati i Prokurimeve, Tiranë

23. Aparati i Keshillit të Ministarve, Tiranë

24. Administrata e Kuvendit, Tiranë

25. Autoriteti Shëndetësor Rajonal, Tiranë

26. Autoriteti i Konkurencës, Tiranë

27. Autoriteti i Mbikëqyrjes Audiovizive, Tiranë

57. Bashkia Roskovec

58. Bashkia Patos

59. Bashkia Tiranë

60. Bashkia Ballsh

61. Bashkia Gjirokastër

62. Bashkia Lezhë

63. Bashkia Kukës

64. Bashkia Kamëz

65. Komuna Ishëm, Durrës

66. Komuna Lukovë, Sarandë

67. Komuna Kolsh, Kukës

68. Komuna Xarë, Sarandë

69. Komuna Levan, Fier

70. Komuna Dishnicë, Përmet

71. Komuna Gjinar, Elbasan

72. Komuna Karbunarë, Lushnje

73. Komuna Buçimas, Pogradec

74. Komuna Qendër Vlorë

75. Komuna Zall Herr, Tiranë

76. Komuna Dajt, Qarku Tiranë

77. Komuna Shezë, Peqin

78. Komuna Suç, Mat

79. Këshilli i Qarkut Gjirokastër,

80. Këshilli i Qarkut Durrës

81. Prefektura Tiranë

82. Prefektura Korçë

83. Ndërmarja nr. 1, Bashkia Tiranë



86. ALUIZNI Lezhë

87. ALUIZNI Vlora 2

88. ALUIZNI Shkodër

89. ALUIZNI Sarandë,

90. Inspektoriati Kombëtar Ndërtimor Urbanistik, Tiranë

91. ZVRPP Korçë

92. Spitali Rajonal, Durrës

93. Drejtoria e Shërbimit Spitalor, Krujë

94. Zbatimi i rekomandimeve të vitit 2012 (Mbi auditimet e buxhetit të pushtetit vendor)

95. Projekti “Furnizimi me ujë në qytetet Berat e Kuçovë”

96. Projekti “Rehabilitimi i hidrocentralit Bistrica 1 e 2”, KESH Sh.a.

97. Projekti “Zhvillimi i Sektorit privat” METE

98. Projekti “Cilësi dhe barazi në arsim”, MASH

99. Projekti “Ndërtimi i terminalit të trageteve”, MPPT

100. Projekti “Furnizimi me ujë i zonave rurale”, FSHZH,

101. Projekti “Baypass” Durrës, MPPT

102. Projekti “Rrugët sekondare lokale”, FSHZH

103. Projekti “Përballja dhe zbutja e riskut të fatkeqësive”

104. Projekti “Modernizimi i sistemit shëndetësor”

105. Drejtoria e Shërbimit Pyjor, Lezhë

106. Drejtoria Rajonale e Formimit Profesional Publik Nr. 1, Tiranë

107. Drejtoria e Stacioneve Transmetuese RTV, Tiranë

108. Drejtoria e Shërbimit Pyjor, Peshkopi

109. Drejtoria e Shërbimit Pyjor, Pukë

110. Agjencia Rajonale e Mjedisit, Qarku Tiranë

111. Agjencia Rajonale e Mjedisit, Qarku Vlorë,

112. Drejtoria e Shërbimit të Trupit Diplomatik, Tiranë

113. Drejtoria e Përgjithshme e Metrologjisë, Tiranë

114. Sh.a. “Trajtimi i Studentëve nr. 2”, Tiranë

115. Qendra e Trajtimi të Studentëve, Sh.a., Shkodër,

116. Agjencia Nacionale e Trafikut Ajror”, sh.a., Tiranë

117. Porti Detar, Sh.a., Vlorë

118. Sh.a. “Posta Shqiptare”, Tiranë

119. Sh.a. “Albpetrol”, Fier

120. Sh.a. Ujësjellës Kanalizime, Fier

121. Sh.a. Ujësjellës Kanalizime, Durrës

122. Enti Kombëtarë i Banesave, Tiranë,

123. Radio Televizioni Shqiptar, Tiranë

124. Zbatimi i rekomandimeve të vitit 2012 (Mbi auditimet të investimeve dhe

projekteve me financime të huaja, shoqërive publike dhe mbrojtjes së mjedisit)

125. Zbatimi i rekomandimeve të vitit 2013 (Mbi auditimet të investimeve dhe projekteve

me financime të huaja, shoqërive publike dhe mbrojtjes së mjedisit)

126. Dega e Doganës, Durrës

127. Dega e Doganës, Kapshticë

128. Dega e Doganës, Elbasan

129. Dega e Doganës, Lezhë

130. Dega e Doganës, Berat

131. Dega e Doganës, Kakavijë

132. Dega e Doganës, “3 urat”, Përmet

133. Dega e Doganës, Morinë

134. Dega e Doganës, Shkodër

135. Dega e Doganës, Qafë Thanë

136. Dega e Doganës, Korçë (përputhshmërie)

137. Laburatori Kimik në Drejtorinë e Përgjithshme të Doganave

138. Drejtoria e Tatim-Taksave dhe Tarifave Vendore, Bashkia Durrës

139. Drejtoria e Tatim-Taksave dhe Tarifave Vendore, Bashkia Elbasan

140. Drejtoria e Përgjithshme e Doganave, Drejtoria e Hetimit Doganor

141. Drejtoria e Përgjithshme e Doganave, Tiranë

28. Qendra Kombëtare e Kinomatografisë, Tiranë

29. Qendra Spitalore Universitare “Nënë Tereza”, Tiranë

30. Instituti i Sigurimit të Kujdesit Shëndetësor, Tiranë

31. Instituti i Sigurimeve Shoqërore, Tiranë

32. Instituti i Statistikës, Tiranë

33. Inspektoriati Shtetëror i Punës, Tiranë

34. Inspektoriati i Lartë i Kontrollit të Deklarimit të Pasurive, Tiranë

35. Universiteti i Tiranës

36. Gjykata Kushtetuese, Tiranë

37. Zyra e Administrimit të Buxhetit Gjyqësor, Tiranë

38. Zbatimi i rekomandimeve të vitit 2012 (Mbi auditimet në Administratën e Lartë Publike)

39. Zbatimi i rekomandimeve të vitit 2013 (Mbi auditimet në Administratën e Lartë Publike)

40. Bashkia Manëz

41. Bashkia Sukth

42. Bashkia Fushë-Krujë

43. Bashkia Divjakë

44. Bashkia Kavajë

45. Bashkia Vau-Dejës

46. Bashkia Koplik

47. Bashkia Kuçovë

48. Bashkia Belsh

49. Bashkia Çorovodë

50. Bashkia Konispol

51. Bashkia Krumë

52. Bashkia Fier

53. Bashkia Durrës

54. Bashkia Libohovë

55. Bashkia Fushë-Arëz

56. Bashkia Bilisht

142. Drejtoria e Përgjithshme e Tatimeve, Tiranë

143. Njesia e Mbikëqyrjes së Lojërave të Fatit, Tiranë

144. Zbatimi i rekomandimeve, viti 2012 (mbi auditimet të të ardhurave të buxhetit të shtetit)

145. Zbatimi i rekomandimeve, viti 2013 (mbi auditimet të të ardhurave të buxhetit të shtetit)

146. Drejtoria e Përgjithshme e Hekurudhave “Shërbimi Hekurudhor, nevoja për ndryshim”

147. Ujësjellës-Kanalizime, Sh.a., Pogradec “Vlerësimi i performancës në furnizimin me ujë

të pijshëm të konsumatorëve dhe largimin e ujrave të përdorura”

148. Bashkia Fier “Mbi trajtimin dhe menaxhimin i mbetjeve urbane”

149. Spitali Ushtarak, Dializa

150. Ministrinë e Shëndetësisë, Tiranë “Mbi shërbimin ushqimor spitalor”

151. Ministrinë e Brendshme, Tiranë (Qarqet: Tiranë, Berat dhe Kukës) “Mbi ndarjen

administrative në RSH”

152. Ministria e Arsimit dhe Shkencës, Tiranë (tematik)

153. Dega e Doganës, Korçë (tematik)

Shtojca nr. 3 EVIDENCA PËRMBLEDHËSE E SHKELJEVE ME DËM EKONOMIK TË KONSTATUAR GJATË AUDITIMEVE TË USHTRUARA

PËR TË ARDHURAT DHE SHPENZIMET, GJATË VITIT - 2013Njësia në 000/lekë

SHKELJE TË LIGJSHMËRISË ME EFEKTE FINANCIARE (DËM EKONOMIK) Rekomand.

E M E R T I M I Në Në Nga Nga Në Në Në Në Në Në Të Gjithsej përNr. I sektorin sektorin divid. shitja e sistemin fushën shpenz. fushën fushën e mungesë tjera zhdëmtim

S U B J E K T E V E e e dhënia e e operative e prokurimeve materialitatim- doganave me qira pagave shpërb. urbanistikës etaksave e inventari

pasurisëa b 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13

1 Drejtoria e Përgjithshme e Burgjeve 226 451 641 952 1 081 57 3 408 3 408

2 Autoriteti Rrugor Shqiptar 38 039 38 039 38 039

3 Avokati i Prokurimeve, Tiranë 6 43 213 262 262

4 Agjencia KT.dhe Inovacionit,Tiranë 311 10 352 10 663 10 6635 Ministria e Integrimit, Tiranë 131 156 287 2876 Instituti i Statistikës, Tiranë 325 1 203 1 528 1 5287 D.P.Shërbimit Social Shtetëror 27 198 254 479 4798 QSU “Nënë Tereza”, Tiranë 7 437 1 790 9 227 9 227

9 MPÇS&SHB, Tiranë 7 139 4 282 6 262 13 795 730 25 215 25 215

10 METE, Tiranë 2 236 2 236 2 236

11 ISKSH, Tiranë 1 080 154 1 234 1 234

12 Banka e Shqipërisë, Tiranë 206 206 206

13 MPPT, Tiranë 696 696 696

14 Drejtoria e Përgjithshme e Policisë 928 928 92815 Administrata e Kuvendit, Tiranë 875 634 1 509 1 50916 Ministria e Drejtësisë, Tiranë 198 198 198

SHKELJE TË LIGJSHMËRISE ME EFEKTE FINANCIARE (DËM EKONOMIK) Rekomand.

E M E R T I M I Në Në Nga Nga Në Në Në Në Në Në Të Gjithsej përNr. I sektorin sektorin divid. shitja e sistemin fushën shpenzimet fushën fushën e mungesë tjera zhdëmtim

S U B J E K T E V E e tatim - e dhënia e e operative e prokurimeve materialitaksave doganave me qira pagave shpërb. urbanistikës e

e inventaripasurisë

a b 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13

17 MMPAU, Tiranë 63 903 261 64 164 64 164

18 Universiteti i Tiranës 12 038 82 935 94 973 94 973

19 METE, Sh.a.“Albpetrol”, Fier 11 900 000 11 900 000 11 900 000

20 Autoriteti Shëndetësor Raj. Tiranë 1 499 89 1 774 49 3 411 3 411

21 DP. Ujësjellës-Kanalizime, Tiranë 97 6 743 6 840 6 840

22 Zyra e ABGj, Tiranë 67 34 101 101

23 Autoriteti Mbikëqyrjes Audiovizive 131 927 1 203 232 641 3 134 3 134

24 MTKRS, Tiranë 33 9 113 9 146 9 146

25 Ministria e Mjedisit, Tiranë 12 600 12 600

26 Bashkia Manëz 208 57 357 61 683 683

27 Bashkia Sukth 4 006 867 4 873 4 87328 Bashkia Fushë-Krujë 3 595 49 888 4 532 4 53229 Bashkia Divjakë 425 425 425

30 Bashkia Kavajë 3 260 202 120 249 20 925 24 756 24 756

31 Bashkia Vau-Dejës 321 23 262 216 4 736 4 201 9 759 9 759

32 Bashkia Koplik 1 218 1 393 2 035 4 646 4 646

33 Bashkia Kuçovë 8 29 535 442 1 482 2 996 332 5 824 5 82434 Bashkia Belsh 986 23 322 428 7 657 112 9 528 9 52835 Bashkia Çorovodë 223 278 501 50136 Bashkia Krumë 353 55 50 4 475 4 933 4 933

SHKELJE TË LIGJSHMËRISE ME EFEKTE FINANCIARE (DËM EKONOMIK) Rekomand.

E M E R T I M I Në Në Nga Nga Në Në Në Në Në Në Të Gjithsej përNr. I sektorin sektorin divid. shitja e sistemin fushën shpenzimet fushën fushën e mungesë tjera zhdëmtim

S U B J E K T E V E e tatim - e dhënia e e operative e prokurimeve materialitaksave doganave me qira pagave shpërb. urbanistikës e

e inventaripasurisë

a b 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13

37 Bashkia Durrës 1 344 57 275 58 619 58 619

38 Bashkia Libohovë 1 055 41 55 1 151 1 15139 Bashkia Fushë-Arrëz 286 170 456 456

40 Bashkia Bilisht 287 287 287

41 Bashkia Roskovec 19 280 163 1 360 1 822 1 822

42 Komuna Levan, Fier 265 27 383 848 7 346 8 869 8 869

43 Komuna Dishnicë, Përmet 114 208 322 322

44 Komuna Kolsh, Kukës 1 820 210 2 030 2 030

45 Prefektura Korçë 463 463 463

46 Ndërmarja nr.1,Bashkia Tiranë 5 142 17 679 1 785 24 606 24 606

47 Ndërmarja nr.2,Bashkia Tiranë 16 607 32 16 639 16 639

48 Ndërmarja nr.3,Bashkia Tiranë 1 169 1 169 1 169

49 Komuna Gjinar, Elbasan 11 840 11 840 11 84050 Bashkia Patos 3 453 1 491 18 043 3 769 26 756 26 75651 Komuna Buçimas, Pogradec 1 811 1 340 886 801 3 330 8 168 8 16852 Komuna Karbunarë, Lushnje 173 133 306 30653 Këshilli i Qarkut Gjirokastër 1 120 1 120 1 120

54 Bashkia Gjirokastër 11 915 241 1 167 1 167

55 Bashkia Fier 272 1 708 18 61 050 423 63 471 63 471

SHKELJE TË LIGJSHMËRISE ME EFEKTE FINANCIARE (DËM EKONOMIK) Rekomand.E M E R T I M I Në Në Nga Nga Në Në Në Në Në Në Të Gjithsej për

Nr. I sektorin sektorin divid. shitja e sistemin fushën shpenzimet fushën fushën e mungesë tjera zhdëmtimS U B J E K T E V E e tatim - e dhënia e e operative e prokurimeve materiali

taksave doganave me qira pagave shpërb. urbanistikës ee inventari

pasurisëa b 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13

56 Komuna Qendër, Vlorë 686 368 228 88 1 370 1 37057 Bashkia Tiranë 776 427 1 780 498 19 131 22 612 22 61258 Bashkia Lezhë 58 15 609 15 667 15 66759 Bashkia Ballsh 277 370 462 1 109 1 10960 Komuna Lukovë, Sarandë 4 308 94 27 628 160 5 217 5 21761 Komuna Ishëm, Durrës 15 2 561 2 576 2 57662 Bashkia Kukës 12 474 2 740 407 6 799 1 195 4 335 27 950 27 950

63 Bashkia Kamëz 4 681 196 1 175 6 415 2 576 15 043 15 043

64 Komuna Dajt, Qarku Tiranë 1 552 4 084 2 495 8 131 8 13165 Komuna Zall Herr, Tiranë 490 1 748 48 31 163 2 480 2 480

66 Komuna Shezë, Peqin 6 853 6 853 6 853

67 Këshilli i Qarkut Durrës 1 082 1 082 1 082

68 IKNU, Tiranë 1 347 1 347 1 347

69 Spitali Rajonal, Durrës 54 2 064 2 118 2 118

70 Shërbimi Spitalor, Krujë 485 2 369 226 3 080 3 080

71 ALUIZNI Lezhë 130 130 130

72 ALUIZNI Vlorë 2 201 39 9 696 9 936 9 936

73 ALUIZNI Shkodër 150 848 998 99874 ALUIZNI Sarandë 6 232 165 289 171 521 171 52175 ZVRPP Korçë 326 326 326




pasurisëa b 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13

76 Projekti “Furnizimi me ujë në qytetet Berat e Kuçovë” 4 215 4 215 4 215

77 Projekti “Rehabilitimi i hidrocentralit Bistrica 1 e 2”, KESH Sh.a 44 933 44 933 44 933

78 Trajtimi i Studentëve, Sh.a. Shkodër 823 823 823

79 Proj.“Cilësi dhe barazi në arsim" 6 964 6 964 6 96480 Proj.“Ndërtimi terminalit trageteve” 6 509 6 509 6 509

81 Sh.a.Trajtimi Studentëve nr. 2,Tiranë 84 1 122 1 206 1 206

82 SHA “Albpetrol”, Fier, 743 1 739 512 1 740 255 1 740 255

83 Sh.a. Ujësjellës Kanalizime”, Fier 5 644 398 2 018 8 060 8 06084 Sh.a. “Posta Shqiptare”, Tiranë 103 821 1 520 2 444 2 444

85 Enti Kombëtarë i Banesave, Tiranë 302 340 642 64286 Projekti “Furnizimi me ujë i zonave

rurale”, FSHZH 2 143 2 143 2 143

87 Projekti “Baypass” Durrës, MPPT 18 960 18 960 18 960

88 Projekti “Rrugët sekondare lokale” 3 605 3 605 3 60589 Projekti “Përballja dhe zbutja e

riskut të fatkeqësive” 838 2 418 3 256 3 25690 Projekti “Modernizimi i sistemit

shëndetësor” 4 347 4 347 4 347

91 DP.Metrologjisë, Tiranë 10 194 10 194 10 194

92 Radio Televizioni Shqiptar, Tiranë 217 9 009 48 9 274 9 274




pasurisëa b 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13

93 Drejtoria Rajonale e Formimit Profesional Publik Nr. 1, Tiranë 26 26 26

94 Drejtoria Stacioneve Transmetuese RTV, Tiranë 76 76 76

95 Dega e Doganës, Durrës 55 810 48 6 101 55 965 55 96596 Dega e Doganës, Kapshticë 32 684 32 684 32 68497 Dega e Doganës, Berat 17 334 17 334 17 33498 Dega e Doganës, Elbasan 1 474 1 474 1 47499 Dega e Doganës, Lezhë 12 168 4 12 172 12 172

100 Dega e Doganës, “3 urat”,Përmet 9 728 465 777 43 11 013 11 013101 Dega e Doganës, Kakavijë 107 534 158 107 692 107 692102 Dega e Doganës, Morinë 1 959 1 959 1 959103 Dega e Doganës, Shkodër 88 641 268 90 520 90 520104 Dega e Doganës, Qafë Thanë 31 478 31 478 31 478105 DP.Doganave, Tiranë 387 1 032 1 419 1 419106 Nj.Mbikq.Lojërave të Fatit 14 066 14 066 14 066107 DP.Tatimeve, Tiranë 138 784 922 922108 Drejtoria e Taksave dhe Tarifave

Vendore, Bashkia Durrës 25 121 25 121 25 121109 Drejtoria e Taksave dhe Tarifave

Vendore, Bashkia Elbasan 11 603 11 603 11 603110 Dega e Doganës, Korçë 18 331 18 331 18 331

TOTALI -2013 125 820 377 141 11 992 177 59 992 9 651 57 284 129 545 354 099 11 062 1 973 054 15 089 825 15 077 225

Shtojca nr. 4

EVIDENCA E KALLËZIMEVE PENALE TË DËRGUARA NGA KONTROLLI I LARTË I SHTETIT, PËR VITIN – 2013

Nr Subjekti ndaj të cilit është

bërë kallëzimi Nr. prot. , data

e kallëzimit Numri i personave të

kallëzuar, cilësimi i veprës Dëmi i shkaktuar

në 000/lekë Gjendja e kallëzimit

Departamenti që ka konstatuar

veprën penale

1 Agjencia e Kërkimit Teknik dhe Inovacionit, Tiranë

Nr. 1103 dt. 31.03.2013

1 person për shpërdorim detyre, neni 248 i kodit penal

10 724

Vendim për mosfillim të procedimit penal

Departamenti i Auditimit të Buxhetit Qendror, Administratës së Lartë Publike, Menaxhimit Financiar dhe Auditimit të Brendshëm

2 Qendra Spitalore Universitare “Nënë Tereza”, Tiranë

Nr. 1241/10 dt. 24.05.2013

3 persona për shpërdorim detyre, neni 248 i kodit penal

258 000 Në hetim

3 MPÇS&SHB, Tiranë Nr.1240/29

dt.31.05.2013

4 persona për shpërdorim detyre dhe fallsifikim të dokumenteve, neni 248 dhe 186 i kodit penal

581 Në hetim


dt.31.05.2013 3 735 Në hetim


dt.31.05.2013 262 Në hetim


dt.31.05.2013 12 238 Në hetim







veprën penale

7 Universitetit i Tiranës Nr.319/19

dt.30.09.2013

1 person për shkelje të barazisë së pjesëmarrësve në tendera apo ankande publike, neni 258 i kodit penal

160 770 Në hetim Departamenti i Auditimit të Buxhetit Qendror, Administratës së Lartë Publike, Menaxhimit Financiar dhe Auditimit të Brendshëm

8 Komuna Mbrostar, Fier Nr. 731/10

dt.31.12.2013 3 persona për shpërdorim detyre, neni 248 i kodit penal 56 927 Në hetim

9 Drejtoria e Përgjithshme e Ujësjellës-Kanalizime, Tiranë

Nr. 731/11 dt.31.12.2013

1 person për shkelje të barazisë së pjesëmarrësve në tendera apo ankande publike, neni 258 i kodit penal

38 520 Në hetim

10 Drejtoria e Përgjithshme e Ujësjellës-Kanalizime, Tiranë

Nr. 731/4 dt.18.11.2013


90 000 Në hetim

11 Bashkia Përmet Nr. 990/10

dt. 03.01.2013 1 person për shpërdorim detyre, neni 248 i kodit penal

-


Departamenti i Auditimit të Buxhetit të Pushtetit Vendor, Kontrollit të Territorit, Administrimit dhe Privatizimit të Pronës Shtetërore







veprën penale

12 Komuna Bërzhit, Qarku Tiranë Nr. 1160/16

dt. 03.01.2013

4 persona për shpërdorim detyre dhe për shkelje të pabarazisë së pjesëmarrësve në tendera apo ankande publike, neni 248 dhe 258 i kodit penal

- Në hetim


13 Bashkia Kavajë Nr. 70/9

dt.13.05.2013

6 persona për shkelje të pabarazisë së pjesëmarrësve në tendera apo ankande publike, neni 258 i kodit penal

12 789 Në hetim

14 Bashkia Kuçovë Nr. 68/8

dt. 13.05.2013 3 persona për shpërdorim detyre, neni 248 i kodit penal

2 133 Në hetim

15 Komuna Levan, Fier

Nr. 243/7 dt. 13.05.2013


- Në hetim

16 Komuna Gjinar, Elbasan

Nr. 177/7 dt. 05.04.2013


11 840 Në hetim







veprën penale

17 Komuna Shezë, Peqin Nr.794/6

dt.31.12.2013


2 705 Në hetim

18 Bashkia Fier Nr.245/9

dt.24.07.13


- Në hetim

19 Bashkia Fier Nr.245/10 dt.24.07.13


- Në hetim

20 Bashkia, Durrës Nr.197/10

dt.30.06.2013 11 persona për shpërdorim detyre dhe për shkelje të pabarazisë së pjesëmarrësve në tendera apo ankande publike, neni 248 dhe 258 i kodit penal

48 373 Në hetim 21 Bashkia, Durrës

Nr.197/11 dt.30.06.2013

22 ALUIZNI, Vlorë Nr.181/21

dt.03.01.2013


- Në hetim

23 Bashkia Sarandë Nr.941/42

dt.30.06.2013


- Në hetim







veprën penale

24 Komuna Zall Herr, Tiranë Nr.575/11

dt.12.11.2013


1 749 Në hetim


25 ALUIZNI Sarandë Nr.709/16

dt.26.12.2013 5 persona për shpërdorim detyre, neni 248 i kodit penal

165 289 Në hetim

26 ALUIZNI Sarandë Nr.709/17 dt.26.12.2013


27 Drejtoria e Shërbimit Spitalor, Krujë

Nr.732/16 dt.31.12.2013


474 Në hetim

28 ALUIZNI Lezhë Nr.561/9


129 Në hetim

29 Inspektoriati Kombëtar Ndërtimor Urbanistik, Tiranë

Nr.567/9 dt.21.11.2013

2 persona për shpërdorim detyre, neni 248 i kodit penal 99 653 Në hetim

30 ALUIZNI Shkodër Nr.576/11 dt.31.12.2013


177 833 Në hetim

31 ZVRPP Korçë Nr.710/10


- Në hetim

32 ALUIZNI Vlorë 2 Nr.578/15

dt.10.12.2013 1 person për shpërdorim detyre, neni 248 i kodit penal

10 137 Në hetim







veprën penale

33 Qendra e Trajtimit të Studentëve”, Sh.a., Shkodër

Nr.164/9 dt.13.05.2013


1 200 Në hetim

Departamenti i Auditimit të Investimeve dhe Projekteve me Financime të Huaja, Shoqërive Publike dhe Mbrojtjes së Mjedisit

34 Ish-Auditues në KLSH Nr.3

dt.03.01.2013 1 person për falsifikim - Në hetim

KLSH 35 Ish-Auditues në KLSH Nr.12

dt.03.01.2013 1 person për shpërdorim detyre, neni 248 i kodit penal - Në hetim

36 Ish-Auditues në KLSH Nr.1054/34 dt.30.06.2013


-


37 Drejtoria Rajonale e Tatimeve Elbasan

Nr.1008/5 dt.17.12.2013

1 person për shpërdorim detyre, neni 248 dhe 235 i kodit penal

- Në hetim Departamenti i Auditimit të të Ardhurave të Buxhetit të Shtetit

38 Drejtoria Rajonale e Tatimeve Berat

Nr.1007/5 dt.17.12.2013

1 person për shpërdorim detyre, neni 248 dhe 235 i kodit penal

- Në hetim

38 Gjithsej

kallëzime penale - Për 94 persona 1 166 061 -

Shtojca nr. 5

EVIDENCA E SHQYRTIMIT TË ANKESAVE DHE KËRKESAVE DREJTUAR KONTROLLIT TË LARTË TË SHTETIT, PËR PERIUDHEN JANAR-DHJETOR - 2013

KLASIFIKIMI DHE MENYRA E ZGJIDHJES SË TYRE Për administrim financiar Privatizim e kthim prone Taksa, tatime e dogana Të tjera

Nr. dhe prokurimegjithsej Nr. Verifikuar Vazhdon Ardhur Nr. Verifikuar Vazhdon Ardhur Nr. Verifikuar Vazhdon Ardhur Nr. Verifikuar Vazhdon Ardhur

rezultuar verifikimi jashtë e rezultuar verifikimi jashtë rezultuar verifikimi jashtë e rezultuar verifikimi jashtëE Pa kompetencave E Pa kompetencave E Pa kompetencave E Pa kompetencave

drejtë drejtë të KLSH drejtë drejtë të KLSH drejtë drejtë të KLSH drejtë drejtë të KLSH(nuk verifikohet) (nuk verifikohet) (nuk verifikohet) (nuk verifikohet)

401 76 16 12 18 30 129 21 30 30 48 17 2 3 1 11 179 26 10 4 139

FJALORI I SHKURTIMEVE

AKTI Agjencia e Kërkimit, Teknologjisë dhe Informacionit ATSH Agjensia Telegrafike Shqiptare ALUIZNI Agjencia e Legalizimit, Urbanizimit dhe Integrimit të Zonave/Ndërtimeve

Informale AMA Autoriteti i Mbikëqyrjes Audiovizive, BB Banka Botërore BE Bashkimi Europian DAP Departamenti Administrates Publike DD Dega Doganore DPD Drejtoria e Përgjithshme e Doganave DPAB Drejtoria e Përgjithshme e Auditimit të Brendshëm DPT Drejtoria e Përgjithshme e Tatimeve DPAB Drejtoria e Përgjithshme e Auditimit të Brendshëm DRSSH Drejtoria Rajonale e Sigurimeve DPSHTRR Drejtoria e Përgjithshme e Shërbimeve të Transportit Rrugor DP Drejtoria e Përgjithshme DPUK Drejtoria e Përgjithshme e Ujësjellës Kanalizime EUROSAI Organizata Europiane e Institucioneve Supreme të Kontrollit IDA Organizata Ndërkombëtare për Zhvillim INSTAT Instituti i Statistikës ITAP Instituti i Trajnimit të Administratës Publike ISSH Instituti i Sigurimeve Shoqërore ISSN International Standard Serial Number IEKA Instituti i Ekspertëve Kontabël të Autorizuar INTOSAI Organizata Ndërkombëtare e Institucioneve Supreme të Kontrollit INUK Inspektoriati Ndërtimor Urbanistik Kombëtar ISSAI Institucionet Supreme të Auditimit ISP&L Instituti për Studime Publike dhe Ligjore IT Teknologjia e Informacionit KESH Koorporata Elektroenergjetike Shqiptare KKK Komisioni i Kthimit e Kompensimit KLSH Kontrolli i Lartë i Shtetit KM Këshilli i Ministrave KFW Banka Gjermane MASH Ministria e Arsimit dhe e Shkencës MD Ministria e Drejtësisë MB Ministria e Brendshme MM Ministria e Mbrojtjes MF Ministria e Financave MFK Menaxhimi Financiar i Kontrollit

MBUMK Ministria e Bujqësisë e Ushqimit dhe Mbrojtjes së Konsumatorit METE Ministria e Ekonomisë dhe Energjetikës MMPAU Ministria e Mjedisit, Pyjeve dhe Administrimit të Ujërave MPÇSSHB Ministria e Punëve, Çështjeve Sociale e Shanseve të Barabarta MPPTT Ministrisa e Punëve Publike, Transportit dhe Telekomunikacionit MTKRS Ministria e Turizmit, Kulturës, Rinisë dhe Sporteve NAO Zyra Kombëtare e Auditimit NJAB Njesia e Auditimit të Brendshëm NJQHAB Njësia Qëndrore e Harmonizimit të Auditimit të Brendshëm, NJQV Njësia Qëndrore Vendore OJF- Organizata jofitimprurëse OJQ Organizata jo Qeveritare OST Operatori i Sistemit të Transmetimit OSSH Operatori i Sistemit të Shpërndarjes PBA Programi Buxhetor Afatmesëm PBB Produkti i Brendshëm Bruto QSUT Qendra Spitalore Universitare, Tiranë OJF Organizata Jo fitimprurëse RTSH Radio Televizioni Shqiptar RSH Republika e Shqipërisë Sh.a. Shoqëri anonime T.v.sh. Tatimi mbi vlerën e shtuar UK Ujësjellës Kanalizime SAI Supreme Audit Institution (Kontrolli i Lartë i Shtetit) SAB Struktura e Auditimit Brendshëm SIGMA Suport for Improvement in Governance and Management

(Mbështetja për Përmirësim ne Drejtim dhe Menaxhim) SUOG Spitali Universitar Opsetrik Gjinekologjik SHKÇAK Shoqata e Kontabilistëve të Çertifikuar dhe Auditorëve të Kosovës VKM Vendim i Këshillit të Ministrave ZAP Zyra e Audituesit të Përgjithshëm ZVRPP Zyra Vendore e Regjistrimit të Pasurive të Paluajtshme ZRPP Zyra e Regjistrimit të Pasurive të Paluajtshme

Adresa:KONTROLLI I LARTË I SHTETIT

Bulevardi “Dëshmorët e Kombit", Nr.3,Tiranë

Tel: ++355 (04) 251267Fax: ++355 (04) 232491

E-mail: [email protected]

Documents

RAPORTI VJETOR I PERFORMANCËS 2013 - klsh.org.alklsh.org.al/web/raporti_performances_se_klsh_2013_1159.pdf · Në të njëjtën kohë, KLSH ka rritur numrin e propozuar të masave