هەفتەنامەیەکی سیاسییە حزبی سۆسیالیست دیموکراتی کوردستان دەریدەکات

ڕۆژنامەی جەماوەری کوردستان

www.jamawarnews.com

سێشەممە 08/خاکەلێوە/2712 کوردی • 2012/03/27 زایینی • ژمارەی 695 • ساڵی 31 • 12 الپەڕە

بەڕێز محەمەدى حاجى مەحمود چاویکەوت بە وەزیرى کارەباى حکومەتى هەرێمى کوردستان

بەڕێز عەبدوڵاڵى حاجى مەحمود: دوو بۆچوونى جیاواز لەسەر پڕۆژە یاساى لێبووردنى گشتى هەیە

شوکریە ڕەسوڵ، ئەندامى پێشوى پەڕلەمانى کوردستان: پێویسته بەبێ جیاوازی خزمەتی کەس و کاری

ئەنفال کراوەکان بکرێت

بەڕێوەبەرى پەروەردەى دەربەندیخان:

دەبێت خوێندنگاکان بە پێى ڕێنماییەکانى پەروەردە گەشت ئەنجام بدەن

عەلى حەیدەرى، ئەندامى ئەنجومەنى نوێنەرانى عێراق:دەوڵەتى یاسا داوا لە لیستى عێراقیە دەکات کە کێشەکانى ناوخۆى عێراق نەباتە ناو کۆنگرەى بااڵى سەرانى عەرەبەوە

سەرۆکى سەنتەرى لێکۆڵینەوەى ستراتیجى کوردستان:

لوتکەی عەرەبی ناتوانێت چارەسەری کێشە ناوخۆییەکانی عێراق بکات بەاڵم کۆنگرەى نیشتمانى زیاتر لە نیوەی کێشەکان چارەسەر دەکات «3

محەمەدى بەڕێز 2012/3/22 ڕۆژی بەئامادەبوونى مەحمود ح��اج��ى مەحمود حاجى عەبدوڵاڵى بەرێز س���ەرۆک���ى ف��راک��س��ی��ۆن��ى ح��زب��ى کوردستان دیموکراتى سۆسیالیست بارەگاى لە کوردستان لەپەڕلەمانى گوڵەخانەى لەگوندى خۆى تایبەتى چاویکەوت ش����ارەزوور دەڤ���ەرى ئەبوبەکر شێخ یاسین بەڕێز بە هەرێمى حکومەتى کارەباى وەزیرى بەڕێز دی���دارەدا ل��ەو ک��وردس��ت��ان. باسى مەحمود حاجى محەمەدى و کوردستان سیاسى ڕەوش��ى لە تیشکى ک��ردو ناوچەکە و عێراق گۆڕانکارییانەى ئ��ەو س��ەر خستە ڕۆژهەاڵتى واڵتانى لە ژمارەیەک کە لەپێناو گ��رت��ۆت��ەوە ن��اوەڕاس��ت��ى حوکمرانى دیموکراسیکردنى ب��ە

سیاسییەکانداو پێگە ل��ەت��ەواوى ئ��ەو ک��اری��گ��ەری��ی��ەک��ان��ى دەورو گ��ۆران��ک��اری��ی��ان��ە ل��ەس��ەر ع��ێ��راق و کوردستان وڕۆڵى لە بەرەوپێشچوونى نیشتمانییەکانى و نەتەوەیى پرسە یادەکانى خواست هیواشى ک��ورد. ماییەى ببێتە ن��ەورۆزو و ڕاپەرین کورد. گەلى ئاواتەکانى بەدیهێنانى لە بەشێکى ترى دیدارەکەدا تیشکى حکومەتى هەوڵەکانى سەر خستە خزمەتکردن بۆ کوردستان هەرێمى خواست بەدیهێنانى و چاکسازى و کوردستان جەماوەرى داواکانى و باشبوونى چ��وارچ��ێ��وەی��ەش��دا ل��ەو بەگرنگ هەرێمى کارەباى ڕەوشى لەسەر کردەوە جەختى وەسفکردو زیاتر هەوڵەکان دەبێت کە ئەوەى زیاترى بەدەستهێنانى بۆ بکەین

کوردستان، ج��ەم��اوەرى مافەکانى ناردنى سەر خستە تیشکى پاشان کەرکوک شارى بۆ هەرێم کارەباى و مێژوویى سەرکەوتنێکى ب��ە و هەرێم حکومەتى تواناى سەلماندنى کرد هەژمارى کارەبا وەزارەت��ى و بن ب���ەردەوام خواست هیواشى و بەرەوپێشبردنى و باشکردن لەزیاتر ڕەوشى کارەبا لەهەرێمى کوردستان. کۆبوونەوەکەدا ترى لەتەوەرێکى باس لەپێکهێنانى کابینەى حەوتەمى کرا کوردستان هەرێمى حکومەتى نزیکدا لەئایندەیەکى ک��ەب��ری��ارە بەشداریکردنى و ڕاب��گ��ەی��ەن��رێ��ت دیموکراتى سۆسیالیست ح��زب��ى خزمەتکردنى لەپێناو کوردستانیش زی��ات��رى ج���ەم���اوەرى ک��وردس��ت��ان

تەئکیدى لەسەر کرایەوە.

بڕیارە ئەمڕۆ پەڕلەمانى کوردستان ئاساییدا ک��ۆب��وون��ەوەی��ەک��ى ل��ە هەموارکردنەوەى لەسەر گفتوگۆ گشتى لێبووردنى یاساى پڕۆژە پەڕلەمانیش ئەندامێکى بکات، گرنگى ب��ەه��ۆى ڕایدەگەیەنێت بۆچوونى دوو یاساکەوە پ��ڕۆژە دروست پەڕلەمان لەناو جیاواز

بووە. مەحمود حاجى عەبدواڵى بەڕێز حزبى ف��راک��س��ی��ۆن��ى س��ەرۆک��ى س��ۆس��ی��ال��ی��س��ت دی��م��وک��رات��ى کوردستان لە پەڕلەمانى کوردستان ڕایگەیاند: ڕۆژی 3/27 کاتژمێر 11 پەڕلەمانى کوردستان کۆدەبێتەوە پڕۆژە خستنەڕووى گفتوگۆو بۆ لە گشتى ل��ێ��ب��ووردن��ى ی��اس��اى سەرۆکى ک��وردس��ت��ان. هەرێمى سۆسیالیست حزبى فراکسیۆنى

دی��م��وک��رات��ى ک���وردس���ت���ان لە وتیشى: کوردستان پەڕلەمانى بەبۆچوونى من ئەم پڕۆژە یاسایە دەهێنێتە زۆر مشتومڕێکى لەو جیاواز الیەنى دوو ئ��اراوەو وایە پێى الیەنێک هەیە، ڕووەوە نابێت یاساییەکان مەسەلە کە وم��وزای��ەدەک��ردن عاتفى بەشتى کوردستانەوە خەڵکى ب��ەس��ەر پێى تریش الیەنێکى تێپەڕێت، هەموار یاساکە پێویستە کە وایە بۆ بکرێت ئاسانى کار بکرێتەوەو دەیانگرێتەوە یاساکە ئەوانەى وتیشى: زیندانیەکان. بەتایبەت بەهۆى زۆرى بۆچوونە جیاوازەکان لەسەر یاساکەو مەسەلەکانى مافى یاساکە پ��ڕۆژە پێدەچێت مرۆڤ بکرێت. لەسەر زۆرى گفتوگۆى لە ئێستادا لە هەرێمى کوردستان

و بەندکراوان لە زۆر ژمارەیەکى لێبووردنى گشتى یاساى ئەوانەى چ��اوەڕوان��ى ل��ە دەیانگرێتەوە، یاساى پ��ڕۆژە هەموارکردنەوەى ئەوەى بۆ گشتیدان لێبووردنى زیندانەوە لە تر جارێکى بتوانن

بێنەوە ناو کۆمەڵگا.

پێشوى ئەندامى ڕەس��وڵ، شوکریە دیدارێکى لە کوردستان پەڕلەمانى بەوە ئاماژە دا ~ تایبەتى ناساندنى بۆ »ه��ەوڵ��ەک��ان دەک��ات پرسی ئەنفال وەک وەک پڕۆسەیەکى جینۆساید لەسەر ئاستى نێودەوڵەتى تایبەتى ب��ە دڵ��س��ۆزان��ەن ه��ەوڵ��ى هەولێر لە کە کۆنگرەیەى ئەو دواى

بەسترا«.»ئێمە دەکات ئەوە بۆ هێما ناوبراو زۆر پەڕلەماندا پێشووى خولى لە کە ب��وو ئ���ەوە ل��ەس��ەر جەختمان ئازارى کەسوکارى ئەنفال کراوەکان بدرێت هەوڵ دەبێت گەورەیەو زۆر کە ئ��ەوان��ەى بکەین خەمڕەوێنیان نەخۆشن با لەم یادەدا وەک خزمەت واڵت دەرەوەى ڕەوان��ەى کردنێک

بکرێن و چارەسەر بکرێن«.پێشوى ئەندامى ڕەس��وڵ، شوکریە پەڕلەمانى کوردستان بە ~ کە کەرە دڵخۆش »شتێکى ڕاگەیاند مرۆڤ لە هیوادا بژى کۆمەڵێک شتى و بێت ڕەوێ��ن خ��ەم کە بکەیت بۆ قەرەبووى ئەو ئێش و ئازارە بکاتەوە کە کەسوکارى ئەنفالەکان چەشتویانە لە پێش ڕاپەڕین و لە دواى ڕاپەڕین کە تا ئێستا هەوویان لە چاوەڕوانیدا تریشدا لە چاوەڕوانییەکى وە دەژین دەژی���ن ک��ە دەس��ەاڵت��ى ک���وردى و بە کوردستان هەرێمى حکومەتى بێت ئازارانەیانەوە و ئێش ئەو پێی و شتێکیان بۆ بکات کە دڵیان پێی خۆش بێت ڕاستە شت کراوە، بەاڵم ئەوەى پێی بە و پێویست پێی بە ، نەکراوە بکات خۆش دڵیان کە جیاتى لە ی��ادە ئەم بۆ باشە پێم

ئەو بکولێننەوە برینەکان ئ��ەوەى دڵیان کە پۆشە ڕەش ژنە کۆمەڵە لە هەمیشە و گیراوە مێشکیان و ئازارەکاندا دەژین من پێم خۆش بوو لە ماوە کەمەى بۆ یادى ئەنفال ماوە دابەش بکرایەوە تەواو خانوانە ئەو ئەنفال بکرایە بەسەر کەس و کارى

کراوەکاندا«. ه��اوک��ارى ل��ە ج��ی��اوازی��ەک وتیشى کە دەبینم قوربانیەکانیشدا کردنى بکرێن سەیر چاو بەیەک هیوادارم بارزانیەکى کەسوکارى نمونە بۆ دینار 450ه��ەزار تەنها کراو ئانفال شەهیدێکى ب���ەاڵم وەردەگ���رێ���ت، دینار ملیۆنێک لە زی��ارت سەنگەر قوربانیان هەردووکیان وەردەگرێت داوەو بۆ ئەم خاکە سووتاون دەبێت بەشێوەیەکى یەکسان خزمەت بکرێن

و هاوکارى بکرێن. «6

ع��وم��ەر ئ��ەم��ی��ن، ب��ەڕێ��وەب��ەرى پ������ەروەردەى دەرب��ەن��دی��خ��ان، س���ەب���ارەت ب���ە گ��ەش��ت��ک��ردن��ى خ��وێ��ن��دک��اران ب���ە ~ نوسراوێکمان ئێمە راگ��ەی��ان��د: کردووە بۆ هەردوو سەرپەرەشتیارى بنەڕەتى و ئامادەیى ئەوان خۆیان ڕێنماییەکان دان��اوە ڕێنماییان خوێندکارانى ه��ەی��ە، ج��ی��اوازى ترە توند ڕێنماییەکانى بنەڕەتى

کە ئامادەیى، خوێندکارانى لە نوسراومان بۆ دەکەن ئێمە لەسەرى ڕێنمایەکانمان پێى بە دەنوسین ئەبێت ب��ک��ەن، گەشتەکانتان

ڕەزامەندى وەربگرن.مادیی دان��ى یارمەتى ل��ەب��ارەى گەشتکردن بۆ خوێندنگاکان بۆ ب���ەڕێ���وەب���ەرى پ�������ەروەردەى بەوەدەکات ئاماژە دەربەندیخان پ���������ەروەردە ه���ی���چ ب��اب��ێ��ک��ى لەبەردەستا نییە بۆ هاوکاریکردنى خوێندنگاکان بۆ گەشتکردن. «7

عەلى حەیدەرى، ئەندامى ئەنجومەنى لیستى ل��ەس��ەر ع��ێ��راق نوێنەرانى دیدارێکى لە نیشتمانى هاوپەیمانى ب��ەوە ئ��ام��اژە ~ تایبەتى دەکات »کۆنگرەی نیشتمانى نەتوانێ بدۆزێتەوە کێشەکان بۆ چارەسەرێک دەبێت ب��ەردەوام سیاسی قەیرانى و ئەم دواى ت��رى حکومەتەکانى بۆ

حکومەتەى ئێستا«. ن���اوب���رو ه��ێ��م��ا ب��ۆ ئ����ەوە دەک���ات کۆنگرە بەستنى »خەرجیەکانى بااڵیەى سەرانى عەرەب بۆ حکومەتى

عێراق زۆر بوو«.عەلى حەیدەرى، ئەندامى ئەنجومەنى لیستى ل��ەس��ەر ع��ێ��راق نوێنەرانى هاوپەیمانى نیشتمانى بە ~ کێشەیەک و ناکۆکى هیچ ڕاگەریاند سیاسیەکانى کوتلە نێوان لە نییە کۆنگرەیە، ئەو بەستنى بۆ عێراق بۆ خ��ۆی��ان خۆشحاڵى ه��ەم��ووی��ان دەڕب��ڕی��وە کۆنگرەیە ئ��ەو بەستنى لیستى و نیشتمانى هاوپەیمانى و کوردستانى هاوپەیمانى عێراقیەو تەنها بەاڵم ، یاسا دەوڵەتى لیستى عێراقییە لیستى هەبێت کە کێشە

هەیە ناکۆکى و کێشەى هەندێک و یاسادا دەوڵ��ەت��ى لیستى لەگەڵ کۆنگرەى بەستنى ب��ە پێویستى ئەو بەستنى بەاڵم هەبوو، نیشتمانى عەرەبی لوتکەى دواى بۆ کۆنگرەیە دواخرا بەڕێز سەرۆک کۆماریش ڕۆژى دەست داه��ات��ووى نیسان(ى )5ى نیشان کرد بۆ بەستنى ئە کۆنگرەیە تکا وەک یاسا دەوڵەتى ئێستادا لە عێراقییە لیستى لە داوا کردنێک ن��اوخ��ۆى کێشەکانى ک��ە دەک���ات بااڵى کۆنگرەى ن��او نەباتە عێراق هەڵویستە ئەم ع��ەرەب��ەوە سەرانى

دروس��ت پرسیار خ��ۆی��دا ل��ە خ��ۆى کێشەکانى عێراقیە ئایا کە دەک��ات کە کاتێکدا لە کێ؟ بەردەم دەخاتە سعودیە باڵوێزێکى خۆى ڕەوانەى ئەو نشینى سوڵتان ، دەکات کۆنگرەیە عومان جێگرى وەزیرى درەوەى خۆى ڕەوانەى کۆنگرەى عەرەبی دەکات ئایا دەخاتە خۆى کێشەکانى عێراقییە بریکارێکى ی��ان باڵوێزێک ب��ەردەم لە کە واڵتانە ئەو درەوەى وەزی��رى کێشەکانى بە گوێ ئەوان بنەڕەتدا ناوخۆى عێراق نادەن ، بۆیە کێشەکان نابرێنە ناو ئەو کۆنگرە بااڵیەوە . «3

هەڵبژاردەى تۆپی پێی کوردستان…

11» 9»

بۆچی مرۆڤ هەست بە بەختەوەری زیاتر… پێنج هەنگاو بۆ چارەسەرى پرسی کورد

8»

»6

»بەغداد و پرسى قەرەبووکردنەوەى 4

هەڵەبجەبۆچى پێویستە پشتگیرى وتارەکەى

سەرۆکى هەرێم بکەین؟

تایبەت بە ~

تایبەت بە ~

تایبەت بە ~

www.jamawarnews.com هەواڵ و ڕاپۆرت2 سێشەممە 2012/03/27 ● ساڵی 31 ● ژماره 695بەئامادەبوونى بەڕێز محەمەدى حاجى مەحمود مەراسیمى

24 هەمین ساڵیادى کیمیابارانى سێوسێنان بەڕێوەچوو

دادگایه کی تورکیا ڕۆژنامه یه کی نزیک له کورده کان-ی قه ده غه کرد

بان کی مون له کۆنگره که ی به غدا ئاماده ده بێت و داوای ده ستگیرکردنی »به شیر«یش لێنه کراوه

بارزانى هێڵه سه ره کییه کانى ستراتیژییه تى چاکسازیى له هه رێمى کوردستان راگه یاند

بە 3/22 ڕۆژی ن���ی���وەڕۆى پ���اش ب��ەڕێ��زم��ح��ەم��ەدى حاجى ب��ەش��دارى )سێوسێنان... ناوى لەژێر مەحمود مێژووى پێ سەروەرى و هەنگاو بەرەو شایستە مەراسیمێکى ب��ووژان��ەوە( کیمیابارانى ساڵیادى هەمین 24 لە لە بەڕێوەچوو. سێوسێنان ناحیەى مامۆستا هەڤاڵ کە مەراسیمێکدا مەڵبەندى لێپرسراوى تۆفیق فەرهاد سۆسیالیست ح��زب��ى س��ل��ێ��م��ان��ى لە هەریەکە و کوردستان دیموکراتى خاتو هێرۆ ئیبراهیم ئەندامى مەکتەبى سیاسى یەکێتى نیشتیمانى کوردستان شەهیدان وەزی��رى ئ��ارام مامۆستا و هەرێمى حکومەتى ئەنفالکراوانى و

الیەنە زۆربەى نوێنەرى و کوردستان حکومییەکان دەزگا و سیاسییەکان مەدەنى کۆمەڵگاى ڕێکخراوەکانى و ناوچەکە زۆرى ج��ەم��اوەرێ��ک��ى و ئامادەیى بوون وێراى وەستانى چەند ساتێک بۆ گیانى پاکى قوربانیانیانى لەالیەن وت��ار چەندین کارەساتەکە کەسوکارى شەهیدان و ئامادەبووانەوە ڕێزلێنان خەاڵتى دواتر خوێندرایەوە. کەسوکارو ل��ە ژم��ارەی��ەک ب��ەس��ەر پاشان دابەشکراو شەهیداندا بنەماڵە مەحمود حاجى محەمەدى ب��ەڕێ��ز لەسەر وەف��اى ڕێ��زو گوڵى چەپکە گڵکۆى شەهیدان داناو دواى خوێندنى سورەتى فاتیحاو دانانى سەرى ڕێز بۆ

ئەو شەهیدانە هیواى خواست هەرگیز میللەتەکەمان دووچارى کارەساتى لەو دانانى دواب��ەدواى نەبێتەوە. شێوەیە لەسەر ئامادەبووان گوڵینەى تاجە پێشکەشکردنى و شەهیدان م��ەزارى چەند پارچە میوزیکێک، پێشەنگایەکى کارەساتەکرایەوە بەو تایبەت وێنەیى ک��ە وێ��ن��ەک��ان گ��وزارش��ت ب���وون لە گەورەیى ئەو تاوانە نامرۆڤانەیە .جێى ڕۆژ 7 و 1988/3/22 لە ئاماژەیە دواى کیمیابارانکردنى هەڵەبجە، ڕژێمى بەعس ناحیەى سێوسێنانى بە چەکى 72 تیایدا بۆردومانکردو کیمیاوى پیاو الوو و منداڵ و ژن لە کەسى شەهید کرد کە 5 لەوانە میوان بوون.

به تۆمه تی باڵوکردنه وه ی »پڕوپاگه نده ی تورکیا دادگ��ای��ه ک��ی تیرۆریستی« Ozgur Gundem « ڕۆژنامه ی » ی دۆستی کوردی بۆ ماوه ی مانگێک

قه ده غه کرد.worldbulletin.( س��ای��ت��ی حوسه ین ل���ه زاری تورکیا ی )netئ��ای��ک��ۆڵ، س��ه رن��وس��ه ری ڕۆژن��ام��ه ی باڵویکردۆته وه گونده م«ه وه »ئۆزگور به تۆمه تی باڵوکردنه وه ی »پڕوپاگه نده ی ڕۆژی تورکیا دادگایه کی تیرۆریستی«، مانگێک ماوه ی بۆ بڕیاریداوه شه ممه وه ک��و و قه ده غه بکرێت ڕۆژن��ام��ه ک��ه باڵوکردنه وه ی به ئاماژه یکردووه نمونه ڕاپۆرتێک سه باره ت به نه ورۆز له چیاکانی ئایکۆڵ ڕۆژن��ام��ه ک��ه دا. ل��ه قه ندیل ڕونیشیکردۆته وه پۆلیس هه ڵیانکوتاوه ته له رۆژن��ام��ه ک��ه ئۆفیسه کانی س��ه ر ئه ستانبوڵ بۆ ده ستبه سه راگرتنی چاپی

ڕۆژی یه کشه ممه ی ڕۆژنامه که .چیاکانی قه ندیل له هه رێمی کوردستان پارتی گه ریالکانی سه ره کی بنکه ی له ساڵی که کوردستانه ، کرێکارانی کوردستان سه ربه خۆیی بۆ وه 1984ده وڵه تی ل��ه دژی چ��ه ک��داری خه باتی تورکیا ده ستپێکردووه ، له ناو پارچه کانی دیکه ی کوردستان به تایبه تی له باکوری راگه یاندن ناوه ندی کوردستان چه ندین و دامه زراوه ی مه ده نی هه یه پشتیوانی

له په که که ده که ن.ڕابردوشدا یه که می کانوونی له مانگی ڕۆژن��ام��ه ن��ووس��ی چ��ه ن��دی��ن پۆلیس ڕۆژن���ام���ه ی »ئ��ۆزگ��ور گ��ون��ده م« ی وته کانی به پێی و ده س��ت��گ��ی��رک��رد و ڕاگه یاندنکار )109( ئێستا ئایکۆڵ ئاژانسی هه واڵی دیجله ڕۆژنامه نووسی واڵت ئازادیا ڕۆژنامه کانی و فورات و ده ستبه سه رکراون گونده م ئۆزگور و

بکرێن دادگایی چاوه ڕوانن زۆربه یان و ب��ه س��ه ردا س��زای��ان هه ندێکیشیان و

سه پێنراوه .نه ورۆزی ئاهه نگه کانی له باسه جێی

ئه مساڵدا له کوردستانی باکوور نزیکه ی 700 که س ده ستگیرکران و پۆلیسێکی تورکیا و چاالکوانێکی کوردیش گیانیان

له ده ستدا.

رایگه یاند، عیراق ده ره وه ی وه زی��ری سکرتێری گشتیی نه ته وه یه کگرتووه کان لوتکه ی کۆبوونه وه ی له به شداریی ره تیشیکرده وه ده ک��ات و عه ره بیدا ل���ه الی���ه ن دادگ�����ای ن��ێ��وده وڵ��ه ت��ی ده ستگیرکردنی داوای تاوانه کانه وه

سه رۆکی سودانیان لێکرابێت.ده ره وه ی وه زیری زێباری، هۆشیاری

ع��ی��راق رای��گ��ه ی��ان��د: چ��ه ن��د ڕۆژێ��ک کی بان تایبه تی نامه یه کی له مه وبه ر رێکخراوی گشتیی سکرتێری مون، به ده ست نه ته وه یه کگرتووه کانیان ته ئیکیدی ت��ێ��ی��دا گ��ه ی��ش��ت��ووه و ک�����ردووه ت�����ه وه خ����ۆی ئ���ام���اده ی عه ربی واڵتانی لوتکه ی کۆبوونه وه ی ده بێت، که رۆژی 29ی ئه م مانگه له

به غدا ده ستپێده کات.ب��ه ش��دارب��ووان��ی ل��ه یه کێک ب��ڕی��اره عومه ر ل��ه بێت بریتی کۆنگره که س��ودان، سه رۆکی به شیر حه سه ن نێوده وڵه تی دادگ���ای ل��ه الی��ه ن ک��ه ئه نجامدانی تۆمه تی به تاوانه کانه وه

تاوانی کۆمه ڵکوژیی داواکراوه .پۆلیسی راگه یه ندرابوو که پێشتریش

کردووه عیراق له داوای ئینته رپۆل له کاتی ئاماده بوونی له به غدا، سه رۆکی سودان ده ستیگر بکات، به اڵم هۆشیار پۆلیسی ره تکرده وه ئ��ه وه ی زێباری له وشێوه یه ی داوای��ه ک��ی ئینته رپۆل ئاڕاسته کردبن و وتیشی: »به داخه وه له کوردستانه وه ئه و هه وااڵنه ده رچوون«.ع���ی���راق ده ره وه ی وه زی��������ری

حه سه ن عومه ر که روونیشیکرده وه ، ن��ێ��وده وڵ��ه ت��ی دادگ����ای ل��ه به شیر تاوانه کانه وه داواکراوه و عیراق الیه نێک

»ئه و وتیشی: دادگ��ای��ه و ل��ه و نییه هه واڵه ته شویشێکی بێ مه عنا بوو له م

کاتانه دا دروستکرا«.

له ک��وردس��ت��ان هه رێمى س��ه رۆک��ى سه ره کییه کانى هێڵه وت��ارێ��ک��ی��دا س��ت��رات��ی��ژی��ی��ه ت��ى چ��اک��س��ازی��ى له ه��ه رێ��م��ى ک��وردس��ت��ان ده خ��ات��ه روو هێڵه ئ��ه م��رۆ ک��ه راشیده گه یه نێت سه ره کیه کانى ئه و ستراتیژیه ته تان بۆ ورده کاریى دواتر به اڵم روو ده خه مه راى ب��ۆ ستراتیژییه ته که ت���ه واوى راده گه یه نرێت کوردستان گشتیى بیروراى به الیه ک هه موو ئه وه ى بۆ ئه مه بکه ن، ده وڵ��ه م��ه ن��دى خۆیان

ده قى وتاره که یه :

به ناوى خواى گه وره و میهره بانستراتیژییه تى سه ره کییه کانى هێڵه

چاکسازیى له هه رێمى کوردستانچاکسازییه وه پڕۆژه ى به سه باره ت پ��ارس��اڵ خاڵه ن�����ه ورۆزى ل��ه ک��ه ئێستاش و راگه یاند سه ره کیه کانمان و کراوه دۆسیه چه ندین له سه ر کار به رده وامه ؛ ئه مڕۆ پێمخۆشه به ئێوه ى قۆناغێکى که رابگه یه نم ب��ه ڕێ��زى باشمان بڕیوه ، له به ر ئه وه ى پرسێکى په یوه ندى چاکسازیى وه ک گرنگى کار و هه یه بواره کانه وه هه موو به هه مه الیه نه ى به رنامه ى و کۆشش و ئه وه بۆیه ئه نجامدانی، بۆ ده وێ ده م��ێ��ک��ه خ��ه ری��ک��ى ئ��ام��اده ک��ردن��ى بۆ نیشتیمانیین ستراتیژیى پالنێکى

چاکسازیی.ئه و سه ره کیه کانى هێڵه من ئه مڕۆ راده گ��ه ی��ه ن��م؛ پ��ێ ستراتیژییه تان ک��ه دوات����ر ورده ک���اری���ى ت���ه واوى گشتیى راى ب��ۆ ستراتیژییه ته که ئه وه ى بۆ راده گه یه نرێ؛ کوردستان شاره زایان و رۆشنبیران و هاواڵتیان مه ده نى کۆمه ڵگه ى رێکخراوه کانى و ب��ه ب��ی��روڕاى خ��ۆی��ان ده وڵ��ه م��ه ن��دى که س هه ر بۆچوونى و دید بکه ن، که وه رده گ��ی��رێ به هه ند الیه نێک و هه رێم حکوومه تى ئاراسته ى دواجار ده کرێ، په یوه ندیداره کان الیه نه و بۆ پێویستى رێوشوێنى ئ��ه وه ى بۆ دابنرێ به مه به ستى جێ به جێکردنی.ه��ه ڵ��ب��ه ت ئ����ه و س��ت��رات��ی��ژی��ی��ه ت��ه هێڵێکى چه ند به پشت نیشتمانییه هێاڵنه ش ئه و ده به ستێت، گشتییه وه بۆ ده بن یارمه تیده ر له وه ى بێجگه و پرۆسه ى چاکسازیى به دواداچوونى هۆکاره کانى هاوکات فراوانترکردنی، دروستبوونى گه نده ڵیش بنبێ ده که ن، بێگومان ئه وه ش به هه مانگى ده بێت و دام��ه زراو و الیه ن نێوان گشت له

پێکهاته کانى هه رێمى کوردستان.

به م پشت ستراتیژیه ته ئه م یه که م: ده به ستێت: بنه مایانه

و شه فافییه ت ده سته به رکردنى - 1پێڕه وکردنى له سه رجه م بواره کاندا.

ب��ن��ه م��اک��ان��ى ف��راوان��ک��ردن��ى - 2و هه رێم ئ��ی��داره ى له به شداربوون جێبه جێکردنى بنه ماکانى لێپرسینه وه

و لێپێچینه وه .به دیهێنانى ب��ۆ ک���ارک���ردن - 3حوکمڕانییه کى باش که چاکسازیى له سه ره وه بۆ خواره وه شۆێ بکرێته وه ؛ دادپ��ه روه ری��ى زامنکردنى ل��ه گ��ه ڵ

کۆمه اڵیه تی.گ��ش��ت��ی��ی��ه ک��ان��ى ه��ێ��ڵ��ه دووه م: ستراتیژییه تى چاکسازیى ئه م بوارانه

له خۆ ده گرێت:

1 - چاکسازیى سیاسی:هه ڵبژاردنى پ��رۆس��ه ى پته وکردنى له شه فافییه ت بنه ماى له سه ر ئازاد و سیاسییه کان حزبه ته مویلکردنى و داه��ات سه رچاوه ى ئاشکراکردنى

پێڕه وکردنى و مه وجووداته کانیان کێبڕکێ. پرانسیپى

ده زگا و ته شریعى ده سه اڵتى - 2چاودێریه کان:

په رله مانیى کاراکردنى چاودێریى - ا له سه ر گشت ئاسته کانى ده سه اڵت له هه رێم و پێداچوونه وه به و یاسایانه ى پێویستیان به هه موارکردنه وه هه یه .

ی��اس��اک��ان��ى ده رک�����ردن�����ى - ب رووبه ڕووبوونه وه ى گه نده ڵیی.

ج- رێکخستنه وه ى ده زگاى چاودێریى دارایى و دامه زراندنى ده زگاى نه زاهه ى هه رێم بۆ ئه وه ى ده ست به کاره کانى رووبه ڕووبوونه وه ى بۆ بکه ن خۆیان

گه نده ڵیی.3 - سه ره وه ریى یاسا و سه ربه خۆیى

دادوه ریی:یاسا س��ه روه ری��ى به هێزکردنى - ا سه ربه خۆیى پته وکردنى رێگه ى له ده سه اڵتى دادوه ریى و جێبه جێکردنى یاساکان و پێڕه وکردنى پرانسیپه کانى

دادپه روه ریی.ده س��ه اڵت��ى رێ��ک��خ��س��ت��ن��ه وه ى ب- کاریگه ر که شێوه یه ک به دادوه ریى زامنى و بێت )نه زیه( ده ستپاک و له و بکات ه��اوواڵت��ی��ان پاراستنى له ته جاوز و زێ��ده ڕۆی��ى که سانه ى

ده سه اڵته کانیان ده که ن.سه ربه خۆیى ده سته به رکردنى ج- رێکخستنه وه ى و گشتیى داواکاریى به و شێوه یه ی، که له خزمه تى باشتر به ڕێوه چوونى کار و ئه رکه کانیدا بێت.

4- چاکسازیى ئیداریی:ا - پێداچوونه وه به ته واوى سیسته مى خزمه تگوزاریه گشتییه کان که له الیه ن هاوواڵتیان پێشکه شى حکوومه ته وه )ت��ه ن��دروس��ت��ی، وه ک ده ک���رێ���ت؛ په روه رده و فێرکردن، نیشته جێبوون، ش��اره وان��ی��ه ک��ان، خ��زم��ه ت��گ��وزاری��ه کاره با، و ئاو وه ک بنه ڕه تییه کانى گه یاندن، و گواستنه وه رێگاوبان،

سووته مه نى و وزه و .....هتد(.ب - رێکخستنه وه ى وه زیفه ى گشتیى و لێوه شاوه یى ک��ه شێوه یه ک ب��ه کارامه یى ده کرێته بنه ماى دامه زراندن دابینکردنى و به رزکردنه وه پله و

کرێ و مووچه ى راسته قینه .به شداریکردنى مافى زامنکردنى - ج هاوواڵتیانى کوردستان له به ڕێوه بردنى مافێکى وه ک گشتییدا ک��اروب��ارى ده سته به رکردنى و هاوواڵتیبوون جیاوازیى بێ به یه کسان ده رفه تى

جۆر و چین و الیه نگریی.الب��ردن��ى و پ��ێ��داچ��وون��ه وه - د س��ه رپ��ێ��چ��ی��ی��ه ک��ان ل���ه ب����وارى )دامه زراندن و به رزکردنه وه ى پله و

خانه نشینکردن(.5 - چاکسازیى دارایى و ئابووریی:

ئابووریى سیاسه تێکى داڕشتنى - ا گونجاو له گه ڵ ئابووریى بازاڕ.

س��ن��دووق��ى دام���ه زران���دن���ى - ب باشترکردنى و هه رێم داهاته کانى

ئیداره کردنى بودجه ى هه رێم.ج - نه هێشتنى کاریگه رییه کانى دوو

ئیداره یى له سه ر بودجه ى گشتیی.تا وه به رهێنان رێکخستنه وه ى - د له خزمه تى هاوواڵتیان و ئابوورى دا

بێت.کۆمه ڵگه ى رێ��ک��خ��راوه ک��ان��ى - 6

مه ده نیی:ا - به شداریکردنى کاراى رێکخراوه کانى پرۆسه ى له مه ده نیى کۆمه ڵگه ى

چاکسازییدا.گه یشتن م��اف��ى زام��ن��ک��ردن��ى - ب ب��ه زان��ی��اری��ه ک��ان ب��ۆ ه��اوواڵت��ی��ان و که ناڵه کانى راگه یاندن و رێکخراوه کانى

کۆمه ڵگه ى مه ده نیی.7 - پێشمه رگه ى کوردستان و ده زگا

ئه منییه کان:هه نگاوه ب��ه ب���ه رده وام���ی���دان - ا یه کگرتنه وه ى نشتیمانییه کانى ده زگ��ا و کوردستان پێشمه رگه ى هه وڵى له مباره یه شه وه ئه منییه کان، جددى له ئارادایه بۆ ئه وه ى پرۆسه ى یه کگرتنه وه ى ئه م هه ردوو دامه زراوه یه به ر له کۆتاییهاتنى ئه مساڵ به ئه نجام

بگات.ب - بایه خدانى شایسته به م هه ردوو له گرنگه نشتیمانییه دام����ه زراوه گ���وزه ران���ه وه ، و پیشه یى رووى پێداویستییه کانى زامنکردنى له گه ڵ دامه زرانى هێزێکى به رگریى و ئه منى

مۆدێرن بۆ هه رێمى کوردستان. و که س هه ر له داوا کۆتاییشدا له الیه نێک ده که م؛ له جیاتى ئه وه ى بیر خۆى به رژه وه ندییه کانى و خۆى له له بیر له مه ودوا پێویسته بکاته وه ، ئاینده و به رژه وه ندییه بااڵکانى واڵت و نه وه ى دواڕۆژمان بکاته وه ، چونکه به بااڵکان، به رژه وه ندییه پاراستنى بێ هیچ شتێکى ئه م واڵته پارێزراو نابێ و هه رچى ده ستکه وتى هه مانه ده که ونه ئێمه ش له ناوچوون، هه ڕه شه ى به ر بااڵکانى به رژه وه ندییه نیه مومکن واڵت و به رهه مى خوێنى شه هیدان و قوربانیدانى ده یان ساڵه ى گه له که مان چه ند به رژه وه ندیى قوربانى بکه ینه

که سانێک.

مسعود بارزانیسه رۆکى هه رێمى کوردستان

2012/3/26

ونبوونڕەحیم( عەبدول عەبدواڵ )ئەنوەر بەناوى سلێمانى بازرگانى ژوورى پێناسێکى

وونبووە هەرکەس دۆزیەوە با بیگێڕێتەوە بۆ بارەگاى ڕۆژنامەى ~.

سێشەممە 2012/03/27 ● ساڵی 31 ● ژماره 695 3 www.jamawarnews.comدیدار

ب��ەرەو عێراق کێشەکانى *ئایندەى کوێ دەچێت؟

کردنى چارەسەر لەبەردەم چانسێک کۆنگرە ئەو ئەویش هەیە کێشەکان نیشتیمانیەیە کە بڕیارە )5ى نیسان( کۆنگرەیە ئ��ەو پێموایە ببەسترێت، لەوێدا ئەتوانرێت ب��وو س��ەرک��ەت��وو چارەسەرێکى گونجاو بۆ کێشەى نێوان بەغداد و هەرێم و سوننە و شیعە

بدۆزرێتەوە.*ک��ۆن��گ��رەى ل��وت��ک��ەى ع��ەرەب��ى هیچ کێشە لەسەر دەبێت کاریگەرییەکى

ناوخۆییەکانى عێراق؟واڵتە نەبێت، زۆرى کاریگەرى ڕەنگە هۆکارە ل��ە یەکێکن عەرەبییەکان پشتگیرى زۆر ک��ە س��ەرەک��ی��ان��ەى چارەسەرى کێشە ناوخۆییەکان دەکەن، هەوڵى ه��ان��ب��دەن حکومەت ڕەن��گ��ە بەاڵم بدات، کێشەکان چارەسەرکردنى

بڕیارێک لەم بارەیەوە لە بەغداد لەالیەن ئەم کۆنگرەیەوە دەرناچێت.

*لەبارەى ڕاگەیاندنى دەوڵەتى کوردى هۆکارە ناوخۆى و دەرەکییەکان یارمەتى دەرن بۆ ڕاگەیاندنى دەوڵەتى کوردى؟

لەیەک جیا ئەبێت ئەو دوو مەسەلەیە بکەینەوە مەسەلەى ڕاگەیاندنى دەوڵەت سەربەخۆیى، پاراستنى مەسەلەى و ئێستا شەقامى تا کە ئەوەیە بۆچونم ک�����وردى م��ەس��ەل��ەى ڕاگ��ەی��ان��دن��ى پاراستنى م��ەس��ەل��ەى و دەوڵ����ەت ڕاگەیەنراوەکە دەوڵەتە سەربەخۆیى کێشەیەکى ئەمە جیاناکاتەوە، لێک تائێستا ئێمە دەکات، دروست گەورە دەوڵەتى ڕاگەیاندنى پێداویستیەکانى و خۆى ناو نییە.فاکتەرە کوردیمان دژى ئێستا تا دەرەکییەکان فاکتەرە بۆچونى کوردین دەوڵەتى ڕاگەیاندنى سااڵنێکى ماوەى تا ئەمە ئەوەیە من

تریش بمێنێتەوە.*دابەشبوونى عێراق و پارچە پارچە الیەنەکانى ب��ەرژەوەن��دى ل��ە ب��وون��ى لە پارچەیى ی��ەک ی��ان عێراقدایە

بەرژەوەندیاندایە؟نابێت لەمبارەیەوە بچینەوە سەر مێژوو، مەسەلەى ی��ەک ل��ە ب��اس ئەمەوێت گەورە تەگەرەى دوو بکەم دیاریکراو لەبەردەم ڕاگەیاندنى دەوڵەتى کوردیدایە عێراقە، دەستوورى خودى یەکێکیان دەستوورى عێراق ووشەى جیا بوونەوە لەبەر نییە، تێدا چارەنووسى مافى و چارەنوسین مافى و جیابونەوە ئەوە عێراقدا، ل��ە نییە ی��اس��اى مافێکى داواکردنیشى بە پێى ئەو دەستوورەى و نوسینى لە بووە بەشدار کورد کە نابێتە داواکردنیشى پێداوە دەنگى دووەم مەسەلەى یاساى داواکردنێکى مافى ک���ردەوە بە ئێمە کە ئ��ەوەی��ە لەم وەرگرتووە خۆمانمان چارەنوسى یەکێیان هەیە بەڵگەش دوو بارەیەوە

ئەوەیە خۆمان ساڵى 1992لەبەیاننامەى پەڕلەمانى کە فیدرالیزم ڕاگەیاندنى کوردستان دەریکرد باس لەوە دەکەین کە ئێمە بە پشت بەستن بە مافى چارەى خۆ نوسین بڕیارمان داوە بەشێک بین لە عێراق و لەگەڵ عێراق یەکدەگرینەوە و لە چوار چێوەى دەوڵەتێکى فیدراڵدا ئەمە خۆى هەڵبژاردنى یەکگرتن لەگەڵ عێراقدا خۆى لە خۆیدا جێبەجێکردنى بەڵگەى خۆنوسینە چ���ارەى مافى 2005 ساڵى ئێمە کە ئەوەیە دووەم دەستوورى نوسینى لە بوین بەشدار نوسینى ل��ە ب��ەش��داری��ک��ردن ع��ێ��راق خۆى فیدراڵ دەوڵەتێکى دەستووری بە جۆرەکانى لە جۆرێکە خۆیدا لە خۆنوسین چارەى مافى دەستهێنانى نەمانتوانى ئێمە دەستوورەشدا لەم مەسەلەى وە جیابوونەوە مەسەلەى

چارەى خۆنوسین بچەسپێنین.*ئایا ئەمریکا لە ئێستادا فشارەکانیان یەگرتوویى بە عێراق کە ئەوەیە بۆ

بمێنێتەوە؟ئەمریکایە کاتەى ئەو ئەمە سیاسەتى کە ڕژێمى پێشووى ڕوخاند و تائێستا هیچ بەردەوامە سیاسەتە ئەم لەسەر گۆڕانکاریەک لەم بارەیەوە لە سیاسەتى

ئەمریکا نەهاتۆتە دى.تاڵەبانى کە نیشتمانى *کۆبونەوەى داواى کردووە ئایا ئەم کۆبونەوەیە گەر بە نییەتێکى پاکەوە الیەنەسیاسیەکان دەر یارمەتى بکەن تێدا ب��ەش��دارى کێشەکانى چارەسەرکردنى بۆ دەبێت

عێراق؟ تا ئێستا یەک الیەن هەبووە زۆر هەوڵى ئەویش داوە کۆنگرەکەى پەکخستنى الیەنى دەوڵەتى یاسا بووە ، تەنانەت لە تەگەرەیەکى هەموو یاسا دەوڵەتى بەردەم ئەم کۆنگەریەدا دروستکردبوو، بەاڵم پێموایە گوشارى دیاریکردنى ڕۆژى گوشارى ژێر لە کۆنگرەکە بەستنى

سەرۆک تاڵەبانیدا بووە، کە کۆبونەوەى لەگەڵ الیەنەکاندا کردوو کارێکى وایکرد کە ئەگەر ڕۆژێکى دیاریکراو بۆ بەستنى کۆنگرەکە دیاری نەکرێت ڕەنگە تەواوى بە بچێت، تێکچون بەرەو مەسەلەکە تایبەتى سوننەکان هەڕەشەى ئەوەیان دەکرد ئەگەر کۆنگرەکە پێش کۆنگرەى لوتکەى عەرەبى نەبەسترێت ئەوان پاش ئەو کۆنگرەیە هەر بەشدارى تێدا ناکەن، لەبەر ئەوە سەرۆک تاڵەبانى گوشارێکى دەوڵەتى و مالیکى زۆرى خستە سەر یاسا و هاوپەیمانى نیشتمان بۆ ئەوەى کە ڕۆژێ��ک دیاریکردنى بە بن ڕازى نزیکە لە ڕۆژى کۆتاى هاتنى کۆنگرەى

لوتکەى عەربی.*ک���اری���گ���ەرى دەب����ێ����ت ک��ۆن��گ��رەى چ��ارەس��ەرک��ردن��ى ل��ە نیشتیمانییە

کێشەکانى عێراق؟کێشەکان ت��اوت��وێ کۆنگرەیەدا ل��ەو ئەبێت تاوتوێکردنەکە پاش دەکرێت،

دەربچێت لەبارەیەوە گونجاو بڕیارى ئەگەر بڕیار لەم کۆنگرەیەوە دەر نەچێت کۆنگرەکە بەرەو شکست دەڕوات، بەاڵم کۆبونەوەى کە هەیە زۆر ئومێدێکى کەم النى کۆنگرەیەدا لەم الیەنەکان چارەسەر کێشەکان زیاترى نیوەى

بکات.*ڕاگەیاندنى هەرێمى فیدراڵى ناوچە بەرژەوەندى لە ئەمە ئایا سوننەکان

کوردە؟بڕیارى خ��ۆی��ان هێشتا سوننەکان نەداوە هێشتا بارەیەوە لەم تەواویان خۆشیان نازانن ئایا هەرێمێک یان چەند مەسەلەیە ئەم بەاڵم هەبێت؟ هەرێک زۆرتر قابیلى لێکدانەوەیە، ئەو دەوڵەتە یان هەرێم یەک لە کە فیدراڵیانەى ئەزمونى پێکدێن فیدراڵ هەرێم دوو سەرکەتوو نین لە مەسەلەى فیدراڵیزمدا زۆر دەرفەتێکى زۆر هەرێمى بونى فیدراسیۆنێک ه��ەر سەرکەتنى ب��ۆ

مەبەستم ڕوانگەیەوە پێکدهێنێت،لەم بێت، فیدراسیۆنە ئ��ەو سەرکەوتنى هەرێمى بکەم لەوە پشتگیرى ئەبێت بۆچونى بێت، پ��ەی��دا ع��ێ��راق ل��ە ت��ر هەرێمێک پەیدابونى ئەوەیە منیش تا سوننەکان بۆ هەرێمێک چەند یان ئەندازەى لە 80% لە قەزانجى کوردایە.زۆر ڕێژەیەک هەیە کە وایە کە ماناى بەاڵم نەبێت، ک��وردا ب��ەرژەوەن��دى لە کوردایە، بەرژەوەندى لە %80 لە تا پەیدابونى هەرێمێکى فیدراڵ یان چەند هەرێمێک لە ناوچە سوننە نشینەکان بوونى پەیدا بۆ هەنگاوێکە پێموایە هەرێمى فیدراڵى تر تەنانەت لە پارێزگا شیعەکانیش لەبەر ئەوە مەسەلەى پەیدا بونى هەرێمى تر لە عێراق ئەبەستمەوە سەرکەوتنى سوننەکان، هەوڵى بە دروستکردنى لە سوننەکان هەوڵى هەرێم ئەبێتە هاندەرێک بۆ شیعەکان بۆ

دروستکردنى هەرێمى تر .

ع��ەرەب س��ەران��ى ب��ااڵى *کۆنگرەى دەت��وان��ێ��ت چ��ی ب��ۆ ع��ێ��راق بکات ل���ەدەرچ���وون���ى ل��ەژێ��ر ب��ەن��دى 7ى نەتەوە یەکگرتووەکان و گێڕانەوەى ڕۆڵ�����ى ع���ێ���راق ل���ەن���او واڵت���ان���ى

عەرەبیدا؟لەم سااڵنەى دوایدا نەخشەى سیاسی عەرەبی گۆڕانکارى بەخۆیەوە بینیوە دژى کە سیاسییانەى ڕژێمە ئ��ەو سیاسی پ��رۆس��ەى و ن��وێ عێراقی لە و لەناوچوون بوون عێراق نوێی نمونەى ڕژێمەکەى حوسنى موبارەک و قەزافى و لە ئێستادا لە نیشتمانى عەرەبیدا نەخشەیەکى نوێ دەبینرێت لەگەڵ مامەڵە چوارچێوەیەدا لەو پێیەى بەو دەک��را نوێدا نەخشەى عێراق لە پێشەوەى واڵتانەدا بوو کە گۆڕانکاریان بەسەردا هات و لە ڕووى ڕاستیدا لە دیموکراسیەوە ئەزموونى ئەوەى کە ماوەتەوە و لەگەڵ ئەزموونى هەڵناکات عێراقدا نوێی حکومڕانى کالسیکیەکانى ڕژێمە لە هەندێک وریایەوە بە کە عەرەبین کەنداوى عێراقدا ئەزموونى لەگەڵ مامەڵە

واڵتى دەخەنە سەر فشار و دەکەن عێراق بۆ سازش ئەوەى بۆ کوەیت نەکات بۆ وازهێنانى لە وەرگرتنەوەى و عێراق شەڕى ئەنجامى قەرەبووى کوەیت و ببێتە هۆى هێنانە دەرەوەى نەتەوە 7ى بەندى لەژێر عێراق هەڵوێستەشیان ئەو یەکگرتووەکان، بینیمان سەرسامیەوە بە ئەمڕۆ خۆى باڵوێزێکى سعودیە کاتێک لە سعودیە کردنى نوێنەرایەتى بۆ عەرەب سەرانى بااڵى کۆبوونەوەى ڕاستیدا لە دەکات بەغداد ڕەوان��ەى ئەم هەڵوێستە جۆرێک لە سوکایەتى سعودیەیە دیبلۆماتیانەى کردنى کاتێکدا ل��ە ع��ێ��راق ب��ە ب��ەرام��ب��ەر سعودیە واڵتێکى دراوسێ و هاوزمانى عێراقە کە دەبوو تێگەشتنى زیاترى عێراق ڕۆڵى و عێراق بارودۆخى بۆ هەبوایە و زیاتر پەرۆشی سیستەمى بوایە، نوێ عێراقی دیموکراسیانەى جگە لەعەرەبستانى سعودیەو ڕژێمى

بەحرەین هیچ کام لە واڵتانى عەرەبی و ن��وێ عێراقی ل��ەگ��ەڵ کێشەیان نەک نییە عێراقدا نوێی سیستەمى دوو پەیوەندى بەڵکو ئ��ەوە ه��ەر زۆرى زۆرب��ەى لەگەڵ هەیە قۆڵى ئەو واڵتانەى کە بەشدارى کۆنگرەى ب��ااڵى س��ەران��ى ع��ەرەب دەک��ەن لە ڕاشکاوانە واڵت��ان��ەش ئ��ەو ب��ەغ��داد لەگەڵ هەماهەنگیان و ه��اوک��ارى عێراقدا نوێی حکومڕانى سیستەمى هەندێکیان و ک��ردۆت��ەوە دووپ���ات وەک تونس و میسر لە نووسینەوەى دەس���ت���وورى ن��وێ��ی واڵت��ەک��ەی��ان��دا سودیان لە ئەزموونى عێراق بینیەوە ل��ە ن��وس��ی��ن��ەوەى دەس���ت���ووردا ، ئەوان خواستى بۆ بەڵگەیە ئەوەش عێراقی لەگەڵ ک��ردن مامەڵە بۆ واڵتێکى لەگەڵ کردن مامەڵە نوێدا، و نەوت گەورەى سامانێکى خاوەن نەتەوەیی بەرزى هەستێکى خاوەن ستراتیژیەکانى پرسە ب��ەرام��ب��ەر

لەم کە ئ��ەوەش عەرەبی، واڵتانى کۆنگرەیەدا وەک سوودێک بۆ عێراق کۆنگرە ئەو دەڵێم من دەمێنێتەوە سوودێکى ع��ەرەب سەرانى بااڵیەى مەعنەوى دەبێت بۆ عێراق لە البردنى ئەو بەربەستانەى کە ڕژێمى بەعسی لەناوچوو لە پەیوەندى لەگەڵ واڵتانى عەرەبیدا دروستى کردبوون وە ببوە هۆى تێکچوونى پەیوەندیەکانى عێراق خۆیدا، دەوروب��ەرى واڵتانى لەگەڵ دەبەخشێت ئەوە کۆنگرە هەروەها بە عێراق گە دەیسەلمێنێ کە عێراق پێش توانیویەتى ساڵەدا چەند لەم عێراقی و ببینێت یەخۆیەوە کەوتن دواى کشانەوەى هێزەکانى ئەمەریکا دەتوانێت کاروبارى خۆى لە واڵتانى بخات سەریان و ڕێکبخات عەرەبی ئەگەر ماددەیەوە سوودى ڕووى لە کۆنگرە ئەو بەستنى خەرجیەکانى بااڵیەى سەرانى عەرەب بۆ حکومەتى لەم عێراق زۆر بووە، بەاڵم دەکرێت

کردنى دروست بوارى کۆنگرەیەوە و عێراق لەنێوان ئابوورى پەیوەنى بە بکرێت دروست عەرەبی واڵتانى دراوسێی عەرەبی واڵتانى تایبەتى

عێراق .سیاسیەکانى کوتلە سەرجەم *ئایا هاودەنگن و هاوهەڵوێست عێراق بااڵى کۆنگرەى بەستنى بەرامبەر

سەرانى عەرەب لە بەغداد؟هیچ ناکۆکى و کێشەیەک نییە لە نێوان کوتلە سیاسیەکانى عێراق بۆ بەستنى ئەو کۆنگرەیە، هەموویان خۆشحاڵى کۆنگرەیە ئەو بەستنى بۆ خۆیان نیشتمانى هاوپەیمانى دەڕب��ڕی��وە هاوپەیمانى عێراقیەو لیستى و کوردستانى و لیستى دەوڵەتى یاسا، بەاڵم تەنها کێشە کە هەبێت لیستى ناکۆکى و کێشەى هەندێک عێراقی هەیە لەگەڵ لیستى دەوڵەتى یاسادا کۆنگرەى بەبەستنى پێویستى و نیشتمانى هەبوو، بەاڵم بەستنى ئەو عەرەبی لوتکەى دواى بۆ کۆنگرەیە کۆماریش س���ەرۆک ب��ەڕێ��ز دواخ���را داه��ات��ووى نیسان(ى )5ى ڕۆژى ئەو بەستنى بۆ کرد نیشان دەست کۆنگرەیە لە ئێستادا دەوڵەتى یاسا لیستى لە داوا تکاکردنێک وەک عێراق دەکات کە کێشەکانى ناوخۆى بااڵى کۆنگرەى ناو نەباتە عێراق هەڵویستە ئەم عەرەبەوە سەرانى دروس��ت پرسیار خ��ۆی��دا ل��ە خ��ۆى کێشەکانى عێراقیە ئایا کە دەکات دەخاتە بەردەم کێ؟ لە کاتێکدا کە سعودیە باڵوێزێکى خۆى ڕەوانەى ئەو نشینى سوڵتان دەک��ات، کۆنگرەیە عومان جێگرى وەزیرى درەوەى خۆى دەکات عەرەبی کۆنگرەى ڕەوان��ەى ئایا عێراقیە کێشەکانى خۆى دەخاتە بریکارێکى یان باڵوێزێک ب��ەردەم کەلە واڵتانە ئەو درەوەى وەزی��رى کێشەکانى بە گوێ ئەوان بنەڕەتدا ئەگەر بۆیە نادەن، عێراق ناوخۆى ئە ناو نابرێنە کێشەکان عێراقیەش

کۆنگرە بااڵیەوە.

نە و س���وری���ا ح��ک��وم��ەت��ى *ن����ە بانگهێشتى واڵتە ئەو ئۆپۆزسیۆنى ئەم ن��ەک��راون ب��ااڵی��ە کۆنگرە ئ��ەو لە عێراق حکومەتى هەڵوێستەى

چییەوە سەرچاوەى گرتووە؟و ش��ان��دەک��ان ک��ردن��ى بانگهێشت س��ەران��ى واڵت��ەک��ان ل��ەدەس��ەاڵت��ى ئەرکى ئەوە نییە حکومەتى عێراقدا کۆمکارى عەرەبیە کە دیارى کردووە ناکات بانگهێشتى کێ دەکات و کێ کردنى م��ی��وان��دارى واڵت���ى ع��ێ��راق چوارچێوەیەشدا لەو کۆبوونەوەکەیە هیچ گۆڕانکایەک نییە بۆ گۆڕانکارى عێراق حکومەتى هەڵوێستى ل��ە

بەرامبەر سووریا .*ب���ۆچ���ى ک���ۆن���گ���رەى ن��ی��ش��ت��م��ان��ى الیەنەکانى عێراق بۆ دواى کۆنگرەى

سەرانى عەرەب دواخرا ؟ئەنجامدانى پێشنیارى ڕاستیدا لە کۆنگرەى نیشتمانى لەالیەن سەرۆک ک���ۆم���ارەوە ک���راوە ن��ەک س��ەرۆک وەزیران بەڕێز سەرۆک کۆمار لەکاتى واڵت دەرەوەى بۆ سەفەرەکەیدا ئامادەکارى بۆ ڕاسپارد لیژنەیەکى ئەو ب��ەاڵم نیشتمانى کۆنگرەى بۆ زەمینەیەکى نەیتوانى لیژنەیە لە ڕێککەوتن و تێگەشتن لێک بۆ بکات دروست الیەنەکاندا نێوان الیەنە نیشتمانى کۆنگرەى بەستنى کۆنگرەى بەستنى بۆیە عێراقیەکان کۆنگرەى دواى کەوتە نیشتمانى لوتکەى سەرانى عەرەب هۆکارەکەش لە هاوبەش بنەمایەکى کە ئەوبوو نەبووە دروس��ت الیەنەکاندا نێوان نیشتمانى کۆنگرەى بەستنى بۆ مانگى )5ى کۆمار س��ەرۆک ب��ەاڵم بۆ ک��رد دەستنیشان داه��ات��وو(ى بۆ نیشتمانیە کۆنگرە ئەو بەستنى ناخۆییەکان کێشە کردنى چارەسەر یان ڕەنگە ئەو کۆنگرەیەش نەتوانێ چارەسەرێک بۆ کێشەکان بدۆزێتەوە و قەیرانى سیاسی بەردەوام بێت بۆ حکومەتەکەى دواى حکومەتەکانى

ئێستا.

فەرید ئەسەسەرد، سەرۆکى سەنتەرى لێکۆڵینەوەى ستراتیجى کوردستان:

بڕیار لە کۆنگرەى نیشتمانى دەرنەچێت کۆنگرەکە بەرەو شکست دەڕوات

عەلى حەیدەرى، ئەندامى ئەنجومەنى نوێنەرانى عێراق:

لە بەستنی کۆنگرەی لوتکەی عەرەبی ناکۆکى نییە لە نێوان کوتلە سیاسیەکانى عێراق

دیمانە:~

دیمانە: عومەر عەبدوڵاڵ

سەرۆکى ئەسەسەرد، فەرید سەنتەرى لێکۆڵینەوەى ستراتیجى تایبەتى دیدارێکى لە کوردستان ~دا ئاماژە بەوە دەکات هەبووە الی��ەن ی��ەک ئێستا »ت��ا کۆنگرەى پەکخستنى هەوڵى زۆر الیەنى ئەویش داوە نیشتمانى

دەوڵەتى یاسا بووە«.دەکات ئ��ەوە بۆ هێما ناوبراو »ئەگەر بڕیار لەم کۆنگرەیەوە دەر شکست بەرەو کۆنگرەکە نەچێت زۆر ئومێدێکى ب��ەاڵم دەڕوات، الیەنەکان کۆبونەوەى کە هەیە نیوەى کەم النى کۆنگرەیەدا لەم چ��ارەس��ەر کێشەکان زی��ات��رى

بکات«.

ئەندامى ح���ەی���دەرى، ع��ەل��ى ئەنجومەنى نوێنەرانى عێراق لەسەر لە نیشتمانى هاوپەیمانى لیستى ~ تایبەتى دیدارێکى »کۆنگرەی دەک��ات ب��ەوە ئاماژە چارەسەرێک نەتوانێ نیشتمانى بۆ کێشەکان بدۆزێتەوە و قەیرانى بۆ دەب��ێ��ت ب����ەردەوام سیاسی ئەم دواى ت��رى حکومەتەکانى

حکومەتەى ئێستا«. دەک��ات ئ��ەوە بۆ هێما ناوبرو کۆنگرە بەستنى »خەرجیەکانى ب��ااڵی��ەى س��ەران��ى ع����ەرەب بۆ

حکومەتى عێراق زۆر بووە«.

www.jamawarnews.com 4 سێشەممە 2012/03/27 ● ساڵی 31 ● ژماره 695

پاولۆ وتەیەکى لە دەمەوێت گ��ەورە و ب��ەرازی��ل��ى کۆیلۆى دەست جیهانەوە ن��ووس��ەرى »ئەو دەڵ��ێ��ت: کە بکەم پێ کاتەى بۆ ئامانجێکى دیاریکراو هیچ ه��ەب��ێ��ت، یەکگرتوویى ببێتە ناتوانێت بەربەستێک

ڕێگر«.ب��ەب��ۆن��ەى ب��ی��ن��ی��م��ان وەک سەرۆکى ن���ەورۆزەوە جەژنى کاریگەرى پەیامێکى هەرێم پێشکەش کرد، ڕەنگە هەندێک ب��ڵ��ێ��ن ب��ۆچ��ى ئ���ەو پ��ەی��ام��ە یاخود ڕانەگەیەندرا؟ زووت��ر هەندێکى تر بڵێن هێشتا کاتى نەبوو، پەیامە ئەو ڕاگەیاندنى ڕەنگە ب��ۆچ��وون��ن دوو ئەمە خ��ۆی��ەوە الى کەسێک ه��ەر چەندین شیکردنەوەى جیاوازى لەسەریان هەبێت، بەاڵم ئەوەى ل��ەدواى نیگەرانیە جێگەى ئەو پەیامەکەوە ڕاگەیاندنى هێرشە زۆرو بەردەوامانەیە کە لەالیەن ژمارەیەکى زۆر لە میدیا بەشێک تەنانەت و عەرەبى کوردستانیشەوە میدیاى لە دەستى پەیامە ئ��ەو ل��ەدواى

هێرشانە ئەو ئەگەر پێکرد، عەرەبیەکانەوە میدیا لەالیەن بێت ف��ی��ع��ل��ێ��ک ڕەد وەک ئەو کاریگەرى لەبەرامبەر بەرژەوەندیەکانى لەسەر وتانە عێراق، عەرەبیەکانى الیەنە بۆ زیانى وتانە ئ��ەم دەبێت هەرێمى و کوردیەکان میدیا ک���وردس���ت���ان چ���ى ب��ێ��ت؟ بینیمان وتانە، ئ��ەو ل��ەدواى عەرەبیەکان میدیا هێرشەکانى هەندێک لەالیەن چەکێک وەک بۆ ک��وردی��ەک��ان��ەوە میدیا لە سیاسى پێگەى ناشرینکردنى بەکارهێنرا، هەرێم سەرۆکى پێگەى الوازکردنى لەکاتێکدا الوازکردنى هەرێم سەرۆکایەتى کوردستان هەرێمى خ��ودى ئێستا ک��ە پێگەیەیە ئ��ەو و ناوچەییەوە ل���ەڕووى ک��ورد جارێکى دەب��ێ��ت ه��ەی��ەت��ى، خۆمان لە پرسیارە ئ��ەو تر باڵوکردنەوەى ئایا بکەینەوە ل��ەڕووى ئەگەرچى هەواڵێک باشى خوێنەرێکى ژم���ارەوە پێش بخرێتە دەبێت هەبێت نەتەوەییەکانەوە؟ بەرژەوەندیە ب��ێ گ��وم��ان ن��ەخ��ێ��ر، ب��ەاڵم بەداخەوە ئەوەمان لە هەندێک

میدیاى کوردى بینى. دەمەوێت لێرەدا بگەڕێمەوە بۆ سەرەتاى ئەمساڵ کاتێک حسێن ئەنجوومەنى ئەندامى ئەسەدى تاڵەبانى ع��ێ��راق نوێنەرانى م���اددەى ب��ە ک��رد تۆمەتبار داڵدەدانى بەهۆى تیرۆر 4ى بەهۆى بەاڵم هاشمى، تاریق یەکهەڵوێستى و یەکگرتوویى نەک هێزو الیەنە سیاسییەکان بەڵکو ئەسەدى حسێن تەنها نیشتیمانیش ه��اوپ��ەی��م��ان��ى ب��ە ن��اردن��ى وەف��دێ��ک ع��وزرى خۆیان بۆ ئەو وتانە هێنایەوەو دەنگ یەک بە هەموو پێکەوە نیشانى هەرێمیان یەکگرتوویى دا شۆفێنیانە ئ��ەو ه��ەم��وو بەرژەوەندیەکانى بە کەچاویان گەلەکەمان هەڵنایەت، دەکرێت بڵێین ئەگەر لە ئێستادا الیەنە لە جەخت زیاتر کوردیەکان نەکەنەوە ب��ارزان��ى وتەکانى دەب��ێ��ت چ��اوەڕێ��ى ئ��ەوە بین سەرۆک کۆمارو سەرۆکى هەرێم و پەڕلەمانتاران، بچنە بەردەم دادگاى فیدراڵى بۆ لێپێچینەوە داواى چ��ون��ک��ە ب��ۆ دەزان����ن کەلەگەڵ ک���ردووە مافێکمان بەرژەوەندیەکانى برا عەرەبەکان

ناگونجێت.عێراق لە ئێستا ڕەوشەى ئەو هەندێک بەدڵنیاییەوە هەیە دەیانەوێت بیگوازنەوە بۆ هەرێم، پێش نیەو تازە پیالنەش ئەو وەختەیە، ڕەنگە خاڵى یەکەمى لەبیربردنەوەى پیالنە ئ��ەو ڕەوشى کوردانى سوریا بێت بە باشوور کوردانى سەرقاڵکردنى بە کێشەکانى هەرێمەوە، خاڵى ورەى الوازک��ردن��ى دووەمیشى کوردان و دواخستنیان بێت لە خاڵى سەربەخۆیی، بڕیاردانى دوورخستنەوەى سێیەمیش بوارى گەورانەى کۆمپانیا ئەو بەرهەمهێنانى نەوتە لە هەرێمى کوردستان کە لەماوەى ڕابردوو هەبووە گ��ەورەی��ان کاریگەرى لەسەر ژێرخانى ئابوورى هەرێم کۆمپانیاى هاتنى بەتایبەت و ترسى ک��ە مۆبێل ئیکسۆن الیەنە س��ەر کردۆتە گ��ەورەى بەدڵنیایەوە تر، عێراقیەکانى مەسەلەى چەندین لەوانە جگە لە پیالنەى ل��ەو بەشێکن تر پیادە ک��ورد لەسەر ئێستادا ئێستا ئ��ەوەى بۆیە دەکرێت، دۆستى کوردو ئەزموونەکەیەتى تەنها یەکڕیزى و یەکهەڵویستى

و یەک وتارى نێو ماڵى کوردیە، بزانین ئ��ەوە ه��ەم��وو دەب��ێ��ت دەبێت خۆمان چ��ارەن��ووس��ى ل��ەالی��ەن خ��ۆم��ان��ەوە دی��ارى بۆمان کەسانێک نەک بکرێت ب��ک��ەن، دەب��ێ��ت ئێمە دی���ارى چاوو گوێمان بکەینەوە چونکە هەرگیز ئ��ەوان��ە بەداخستنى

ناگەینە ئامانج.پێوستە ل���ێ���رەدا ئ�����ەوەى کوردستان هەرێمى میدیاکانى هەرێم لە کورد لێپرسراوانى و و ب��ەغ��داد ئ��ەن��ج��ام��ى ب��دەن بدەن هەوڵ دەبێت کە ئەوەیە تەئکید هێوربکەنەوەو دۆخەکە بکەنەوە داوایانە ئەو لەسەر پێشکەشى هەرێم سەرۆکى کە کردن، چونکە ئەو داوایانە تەنها نییە هەرێم س��ەرۆک��ى داواى کوردێکە، هەموو داواى بەڵکو بە ه��ەم��ووان پێویستە بۆیە گ��ش��ت ڕەن���گ و ب��ۆچ��وون و پشتگیرى جیاوازییەکانەوە هەرێم س��ەرۆک��ى پەیامەکەى کۆیلۆ پاولۆ چونکە بکەین، دەڵێت »ئەو کاتەى بۆ ئامانجێکى هەبێت، یەکگرتوویى دیاریکراو هیچ بەربەستێک ناتوانێت ببێتە

ڕێگر«.

کۆنگرەى 3/29 چاوەڕواندەکرێت لوتکەى عەرەبى بەبەشدارى ژمارەیەک لە واڵتانى عەرەبى، لەشارى بەغداى ببەسترێت، ع��ێ��راق پایتەختى ئەو گرێدانى ڕۆژێکە چەند م��اوەی میدیایی ناوەندە ت��ەواوى لوتکەیە، بەخۆوەیە سیاسیەکانى سەنتەرە و

سەرقاڵکردووە. لەگەڵ نزیکبوونەوەى بەڕێوەچوونى و کۆنگرەکە وادەی کارەکانى، چاودێرانى سیاسى چەندین ئەگەر و گریمانەیان وەک بەشێک لە کۆنگرەکە شکستى( یا )سەرکەوتن الدروست بووە، کە پێدەچێت بەپێى گریمانە وروژان��دن��ى لێکدانەوەکان لەسەر کاریگەرى پرسیارەکان، و لوتکەى کۆنگرەى ناوەڕۆکى خودى و س��ەرەک��ت��ری��ن هەبێت، ع��ەرەب��ى بریتیە پرسیارانەش ئەو گرنگترین کۆبونەوەکە ناوەڕۆکى ئایا لەوەى چى دەبێت ؟ دیارترین ئەو ئامانجانە چییە کە کۆنگرەکە کارى بۆ دەکات وشێوازى بانگهێشتکردنى بەرپرسانى چى لەسەر عەرەبى واڵتانى ب��ااڵى کۆنگرەکە یاخود میکانیزمێکە؟ ناوخۆییەکانى گرفتە باسکردنى بۆ سەرچاوە هەندێک وەک یا عێراقە پەیوەستە تەنیا بۆدەکەن، ئاماژەى بەکاروبارى واڵتانى عەرەبیەوە؟ ئاخۆ بەشدارى لیستە ڕکابەرەکانى ناوخۆیی و یاسا )دەوڵەتى بەتایبەتى عێراق

ئەلعێراقیە ( چى کاریگەریەک لەسەر سەرکەوتنى کۆنگەرەکە جێدەهێڵێت؟

بۆ وەاڵمدانەوەى ئەو چەند پرسیارەش خۆمان دەبێت شتێک لەهەر ب��ەر نەگرین بەدوور ڕاستیە ئەو لەئاست کە ئەو کۆنگرەیە تاکە هیواو خەونى عێراقیەکان دەژمێردرێت، ئەگەر چى باس هەنووکە فەرمى بەشێوەیەکى مەبەست ئاخۆ کە ن��ەک��راوە ل��ەوە بەاڵم چییە، بۆ و چییە لەبەستنى کۆنگرەکەدا، پەڕاوێزى لە دەکرێت کۆبونەوەکان و دیدار بۆ دەرفەتێک باس ئ���ەوەى ب��ۆ تەرخانبکرێت، چارەسەرکردنى ڕێگاکانى لەباشترین کێشەکانى ئەمداواییەى عێراق بکرێت، ئاسایبکردنەوەى ئەگەرەکانى واتە بخرێتە تێدا واڵتى سیاسى ڕەوشى ڕوو، بێگومان، یەکێکیش لەو خااڵنەى گ���ەورەى دەن��گ��ۆی��ەک��ى کەئێستا باس بەدیوێکدا و لێکەوتۆتەوە دەکری�ت کۆنگرەکە لەسەرنەکەوتنى ئەجێندایەکى هێشتا کە ئ��ەوەی��ە کارەکانى ن��اوەڕۆک��ى لەسەر ڕوون

ئەو بەهۆى و لەئاردانییە کۆنگرەکە و ئاراوە هاتۆتە کە نوێیەى تەنگژە واڵتى دووچارى قەیرانێکى هەستیار و مەترسیدار کردووە، پێناچێت گرێدانى ئامانجە بتوانێت عەرەبى لوتکەى سەرەکیەکانى خۆى بپێکێت، ئەمە )کێشە باسکردنى کە لەوەى جگە واڵت، ن��اوخ��ۆی��ى گ��رف��ت��ەک��ان(ى و سەرچاوەکان وەک لەکۆنگرەکەدا سەرانى لەالیەن دەکەن بۆ ئاماژەى بەڕکابەرە کە عێراقیەوە لیستى وەزی��ران س��ەرۆک سەرسەختەکەى کارەکانى پێدەچێت دادەن��رێ��ت، ئاسایی لەدۆخى ناوخۆیی کۆنگرەکە

بەرەو دۆخى تەنگژە ببات.تێکچوونى ت��ری��ش��ەوە، ل��ەالی��ەک��ى عێراق شارێکى چەند ئەمنى ب��ارى تەقینەوە زنجیرەیەک لەئاکامى کە و لێکەوتەوە قوربانى ژم��ارەی��ەک تاڕادەیەکى زۆر دڵەڕاوکێى هێناوەتە ئ���اراوە، ئ��ەو خاڵەش وادەک���ات کە شێوازى بەشداریکردنى ئەو واڵتانەى تابێنە چ��ووە بۆ بانگهێشتنامەیان

واڵتێک(، چەند لە )جگە عێراق و نابێت پۆزەتیڤانە بەشێوەیەکى کاریگەرى لەسەر ساردبوونەوەى ئەو چونکە دەبێت، بەشداریکردنەیان ئ��ەگ��ەر دۆخ��ەک��ە واب����ڕوات و وەک لێوە باسى ل��ەچ��اودێ��ران بەشێک دەکەن، ئەوا بەشداریکردنى نوێنەرى ئاستى لەسەر بەشداربووەکان واڵتە دەرەوە( وەزیرانى و باڵوێز تەنیا ) بەربەست و لەمپەڕ بەوەش دەبێت، لەبەردەم کارەکانى کۆنگرەکە دروست دەبێت، چونکە ئەگەر کەسى یەکەم بەشداریەکى واڵتانە ئەو دووەمى و مەعنەویان نەبێت و ئامادە نەبن، ئەوا لوتکەى کارەکانى کۆتایهاتنى دواى ڕاسپاردەکان، دەرکردنى و عەرەبى بڕیارانە ئەو جێبەجێکردنى شێوازى بۆیە سڕکردنەوە، قۆناغى دەچێتە ئەوەیە بێت گرنگ کە شتێک تەنیا لەئێستاوە حکومەتى عێراقى دەبێت بۆ بکاتەوە، ڕێگا لەباشترین بیر ئەوەى ڕەوشى عێراق بەرەو ئاسایی

بوونەوە ببات.

پێکدادانى »ئایدۆلۆجیاى بۆخۆى شارستانیەتەکان زەم��ی��ن��ەی��ەک��ى ن��م��وون��ەی��ی ل��ەب��ارە ب��ۆ پ��ڕوپ��اگ��ەن��دەى و ن��اوەوە لە )نیولیبرالیزم( ڕوانگەیەوە لەو دەرەوەش��دا، ئیمپریالیزم دوژمنایەتى کە کارێکى ت��ر گ��ەالن��ى ب��ۆس��ەر پ��اس��اوە ب���ە و پ��ێ��وی��س��ت ل��ەپ��ێ��ن��او پ��ارێ��زگ��اری��ک��ردن یەهودى شارستانیەتى ل��ە سامۆئیل کریستیانى. -

هانتینگتۆنبێگومان سامۆئیل هانتینگتۆن دی��ارت��ری��ن ل��ە ب��وو یەکێک و سیاسەت ب��وارى زاناکانى شارستانیەتەکانى کلتوورى مرۆڤایەتى لەئەمریکا ولەساڵى

)پێکدادانى وت��ارى 1993دا ش��ارس��ت��ان��ی��ی��ەت��ەک��ان(ى ب��اڵوک��ردووەت��ەوە، کە دوات��ر بووە کتێبێک و تێیدا ئاماژەى ب���ەوە ک����ردووە ک��ەل��ەدواى ک��ۆت��ای��ی��ه��ات��ن��ى ج��ەن��گ��ى ڕووب����ەڕووى جیهان س���ارد نێوان پێکدادانى چەندین دەبێتەوە. شارستانیەتەکان

ب��ڕوای��ەدا ل��ەو هانتینگتۆن ل��ەڕووى مرۆڤەکان کە ب��وو ک��ەل��ت��وری��ەوە داب���ەش ب��وون بەسەر خۆرئاوایى و ئیسالمیى و هیندۆسى و ئاسیایى هتد.. کەلتورێکى ه��ی��چ پ��اش��ان بەڵکو نیە، بوونى جیهانى هەریەکە کەلتوریى قەوارەى و ب��ەپ��ێ��ى س��ەن��گ��ى خ��ۆی��ان لەوەى جگە هەیە. بوونیان ک���ردووە ئ���ەوەى پێشبینى الوازن عەرەبییەکان ڕژێمە دەکەونە و ب��وون نابووت و توڕەبوونى ه��ەڕەش��ەى ب��ەر ج���ەم���اوەرى واڵت��ەک��ان��ی��ان بێکاری پەرەسەندنى بەهۆى گەندەڵیەوە، و ناعەدالەتى و ڕووخانى پێشبینى هەربۆیە ئ���ەو ڕژێ��م��ان��ەى ک����ردووە. نەدەکرد چ��اوەڕوان��ى ب��ەاڵم ئ��ەو واڵت��ان��ە ن��اوچ��ەک��ە بە خۆرئاوا واڵتانى ئاڕاستەى پێدەچێت ب��ک��ەن. گ��ەش��ە ل��ەم��ی��ان��ى س��ەره��ەڵ��دان��ى

پشێویى و گۆڕینى ڕژێمەکاندا بەرن پەنا شۆڕشگێڕەکان خۆرئاوایى، ئامرازگەلێکى بۆ بەاڵم وەرگرتنى ئەو ئامرازانە لە ژێر کاریگەریى بیروباوەڕى خۆیاندا تایبەتى و خ��ورت دەبێت و نابن بە خۆرئاوایى. هانتینگتۆن بەپێى بیرۆکەکانى ئەگەر ت��ەن��ان��ەت پێیوابوو ه��ەرەس کۆنەکانیش ڕژێمە پێکادانێکى ئ���ەوا بهێنن ب��ەرەى لەنێوان شارستانى هەر خ���ۆرئ���اوادا و ئیسالم باشتروایە بۆیە ڕوودەدات، واڵت��ان��ى خ���ۆرئ���اوا خ��ۆی��ان ئیسالمیدا ک���ارووب���ارى ل��ە ب����ەدوور ب��گ��رن وئ��ەوەن��دە ڕەوش��ى س��ەر نەکەنە س��ەر ئیسالمییەکان، کۆمەڵگە چ���ون���ک���ە ه���ەرچ���ەن���دێ���ک یەکتردا لەگەڵ تێکەاڵوییان زیاتر گ��رژی��ی��ەک��ان هەبێت ئەو وێ��ڕاى دەک���ەن. گەشە م��ش��ت��وم��ڕەى ک��ت��ێ��ب��ەک��ەى خۆیدا کاتى لە هانتینگتۆن لە دەبینین کرد، درووستى خێراو گۆڕانکارییە ئێستادا لە چ���اوەڕوان���ن���ەک���راوەک���ان دەقاودەق عەرەبیدا جیهانى پێشبینییەکانى و بۆچوون بەرجەستە هانتیگتۆنیان کردووە و پێدەچێت کۆمەڵێک تریش سیاسى موفاجەئەى

لەم ناوچەیەدا بەڕێگەوە بن. ه��ەن��دێ��ک ل���ە ب��ی��رم��ەن��دە خۆرئاواییەکان و ئەمریکى هانتینگتۆن ب��ڕوای��ەدان ل��ەو پێی کاتێک هەڵەدا چووە بە وابووە گەالنى عەرەبى خاوەن بەهێز ن��ەت��ەوەی��ى هەستى کۆمەڵگەکانى وەک��و و نین ف��رەی��ى داواى خ���ۆرئ���اوا دیموکراسییەت و سیاسى گەالنى لەڕاستیدا ن��اک��ەن. پێشتر نەبێت ئێستا عەرەبى ن��ەی��ان��ت��وان��ی��وە ب��ەو زەق��ی��ە خواستەکانیان لە گوزارشت ڕژێ��م��ە ل�����ەدژى و ب��ک��ەن ف��ەرم��ان��ڕەواک��ان��ی��ان ش��ۆڕش چونکە بکەن، ب��ەرخ��ۆدان و عەرەبییەکان واڵت��ە زۆرب��ەى ڕژێمى داپڵۆسێنەر و تۆقێنەر ف��ەرم��ان��ڕوای��ەت��ى ک���ردوون، ناڕاستەوخۆ بەجۆرێکى کە مامەڵەیەکى کرابون ناچار پەیڕەوى لەگەڵ نێگەتیڤانە سیاسیدا بکەن، بەاڵم هاوکات و ت��رس ڕەوی��ن��ەوەى لەگەڵ گونجاو هەلى دەرک��ەوت��ن��ى عەرەبیدا گەالنى ل��ەب��ەردەم هیواى ئیتر گۆڕانکاری، بۆ تازەیش بۆ ئازادى و کرانەوەى لە جیهاندا ب���ەڕووى زی��ات��ر زیندوانەدا گەلە ئ��ەو ناخى درووستبوو، جگە لەمەش هەر شۆڕشەکانەوە سەرەتاى لە

عەرەبى گەالنى کە دەرکەوت چ��ەن��دێ��ک پ��ەی��وەس��ت��ن بە و نیشتمانییانەوە شوناسى ئامادەن لەپێناوى سەربەستى جۆرە هەموو دیموکراسیدا و

قوربانیەک بدەن. ه��ان��ت��ی��ن��گ��ت��ۆن ئ���ام���اژە بۆ کەلتور ک��ە ئ��ەوەش��دەک��ات پێگەیەکى گرنگ و کاریگەرى ه���ەی���ە، ب����ەاڵم ل���ەودی���وى کەلتورییەکانەوە، ناکۆکییە هەن هیوا ئومێدو چەندین ل��ە پ��ێ��ن��او ش��ک��ۆم��ەن��دی��ى و سیاسى ڕژێ��م��ى هێنانەدى ئەوتۆدا کە گوێ لە ڕازەکانى بۆ ڕێ��زی��ش ب��گ��رن و گ���ەل خواستەکانى دابنێن. بێگومان هانتینگتۆن تێگەیشتنى لەبارەى سرووشتى گۆڕانکارى تێگەیشتنێکى مێژووییەوە ب���وو، چ��ون��ک��ە پێی ه��ەڵ��ە واب����ووە گ��ۆڕان��ک��اری��ی��ەک��ان ب��ەش��ێ��وەی��ەک��ى ئ��اس��ۆی��ى ئەمە هەرچەندە ، ڕوودەدەن کە ڕوونادات شۆڕشانەدا لەو تێیاندا تاک هەنگاوێک دەنێت دواى هەنگاوى تر یەکێکى و بەمشێوەیە دەن��ێ��ت، ئ��ەو بەردەوام دەبێت تا ئەو هێزە دەبزوێنێت جەماوەر تەواوى بێئەوەى دەسەاڵت بە تەواوى هێزیەوە تواناى کۆنتڕۆڵکردنى

هەبێت.

هەڵەکانی ئااڵی کوردستان!

)ئااڵ( لە سادەترین پێناسەیدا سیما و ناسنامە و بووە سیاسی دەسەاڵتێکی و گەل و نەتەوە هەر دروشمی و هەرێم و گەل و نەتەوە هیچ لێرەوەش هەر مێژوودا. لە دەوڵەتێک نەبووە بێ ئااڵ بووبن و ئااڵی تایبەت بە خۆیان ئااڵ بوونی دەوڵەتداری مەرجی یەکەمین بۆیە نەبووبێت، بووە، کە مێژوو و ناسنامەی سەرجەم پێکهاتەکانی نێو ئەو قەوارە سیاسییەی لە خۆگرتووە. هەر لێرەوە کوردیش وەک نەتەوەیەکی دێرین و خاوەن ماف، ئەگەرچی تا ئێستا خاوەن قەوارەیەکی سیاسی خۆی نییە، بەاڵم بۆ چەندین ساڵە خاوەن ئااڵیەکی تایبەت بە خۆیەتی. پێکهاتەی ئااڵکەش لە هەر )سێ( ڕەنگی الکێشەیی )سوور-سپی-سەوز( لە سەرەوە بۆ خوارەوە پێکهاتووە، کە لە ناو ڕەنگە سپییەکەدا خۆرێک دروستکراوە، کە )21( تیشکی هەیە. بە پێ ڕای پسپۆران و سیاسییەکان و مێژوونووسان و تەنانەت ئااڵناسانیش، هەریەک لە ڕەنگەکان ڕەنگی ئەوەی وەک دان��راوە. تایبەت چەمکێکی و مانا بۆ )سوور( نیشانەی خوێنی ئاڵی شەهیدەکانی بووە لە مێژوودا. ئەو خوێنانەی لەپێناو سەربەخۆیی و سەرفرازی و بەختیاری نەتەوە و خاکەکەیدا ڕژاوە. ئەمەو ڕەنگی )سپی(یش مانای ئاشتی کوردی لە خەبات و بزافەکەیدا بەخشیووە. ئەوەش لەسەر ئەو باوەڕەی، کە کورد بە درێژایی مێژووی خۆی بە ئاشتیخواز زانیووە و لەپێناو سەقامگیری ئاشتی و گەیشتن بە مافە ڕەواکانی شەڕی کردووە. واتە ئەگەر خاکەی داگیرنەکرایە و نەتەوەکەی نەکرایەتە ژێر دەستە، هەرگیز پەنای بۆ شەڕ و ملمالنێی چەکداری نەدەبرد. ڕەنگی خوارەوەی ئااڵکەش، بە مانای بە سەوزی و پێتی خاک و کە ڕەنگی )سەوزە( نیشتمانەکەی هاتووە. مانای )21( تیشکەکەی خۆریش لەوە سەرچاوەی گرتووە، کە یەکەمین ڕۆژی ساڵی کوردی و جەژنی نەتەوایەتی کورد، کە )جەژنی نەورۆز(ە هاوکاتە لەگەڵ ڕۆژی

)21ی مانگی ئازار( لە ساڵنامەی زایینی. لە پەراوێزی ئەو دەق و ڕاڤانەی سەرەوەش دەگەینە )سێ( هەر لە کوردستان ئااڵی دروستکردنی کە ئەوەی، ڕەنگی )سوور و سپی و سەوز( بە قەوارەی الکێشە لە جێگای هەڵەی بەاڵم نییە، لەسەر کێشەیەکی هیچ و بووە خۆیدا بە کە تیشکەکانی خۆرکەیەتی، ژمارەی لە ئااڵکە گەورەی

)21( تیشک دیاری کراوە. ئەوەش بەم بەڵگانەی خوارەوە:یەکەم: جارێک هیچ کات تیشکەکانی خۆر لە هیچ قۆناغێکی مێژوویی و الی هیچ نەتەوە و گەل و کۆمەڵێک بە )21( تیشک دیاری نەکراوە. ئەمەو دانانی )21( تیشک بۆ خۆری نێو ئااڵی و ئایینی و مێژوویی و جوگرافی مانایەکی کوردستان هیچ کەلتووری و کۆمەاڵیەتی و تەنانەت سیاسیشی نەبووە و نییە.دووەم: ئەگەر )21( تیشک مانای )21ی ئازار( سێیەمین لەگەڵ هاوکاتە کە گەیاندبێت، زایینی ساڵنامەی مانگی کورد کاتێک ئەوا کوردی، نەورۆزی مانگی ڕۆژی یەکەمین نەورۆز و ساڵنامەی خۆی بە ناوی )ساڵنامەی کوردی( بووە، ئەوەش نەبووە. زایینی( ناوی )ساڵنامەی بە ساڵنامەیەک بەوەی مێژووی دامەزراندن و دەرکەوتنی ساڵنامەی کوردی

)700( ساڵ پێش دەرکەوتنی ساڵنامەی زایینی کەوتووە.سێیەم: ئەگەر لە ڕووی زانستییەوە پێناسە بە تیشکەکانی خۆر بکەین، ئەوا ناتوانین ژمارەیەکی دیاریکراوی بۆ دابنێن، مێژووی بە تیشکەکان ژم��ارەی بمانەوێت ئەگەر ب��ەاڵم )کوردستان( وەک خاکەمان و )کورد( وەک نەتەوەکەمان ببەستینەوە، دەگەینە ئەوەی، کە دەکرا تیشکەکان بە )چوار( لەالیەک چونکە بکرێن، دی��اری تیشک )هەشت( بە یان چوار بەسەر دەچێت ساڵ )سەد( لە زیاتر بۆ کوردستان پارچە و لەالیەن )چوار( دەوڵەتی خۆرهەاڵتی ناوەڕاستەوە )تورکیا-عێراق-ئێران- دەوڵەتەکانی ئەوانیش دابەشکراوە. سوریا(ن. لەالیەکی دی لە ئایینی زەردەشتیدا، کە بە ئایینێکی کوردستانی ناسراوە، باوەڕی بە )چوار( ڕەگەزی )ئاو-ئاگر-ئایینەکە گرنگی بنەمای )چوار( وەک و بووە خاک-هەوا( پیرۆز بە ب��اوەڕداری زەردەشتی بووە دانراوە، کە پێویست سەیری هەر چواریان بکات. بەم دوو هۆکارەش بێت دەکرا دابنرێت. )هەشت( بە یان )چوار( بە تیشکەکان ژمارەی )چوار( تیشک بۆ یەکێک لەو دوو ڕاستییە، یان )هەشت(

تیشک بۆ هەردوو حاڵەتەکە. لە پەراوێزی ئەو ڕاستیانەشدا دەکرێت بگەینە ئەوەی، بە و بڕوات سەربەخۆیی بەرەو کوردستان لەوەی بەر کە )نەتەوە ڕێکخراوی لەالیەن و بگات سیاسی قەوارەیەکی پێدا دانی سەربەخۆ دەوڵەتێکی وەک یەکگرتووەکان(ەوە بنرێت، ئەو هەڵە مێژووییەی ئااڵکەمان ڕاست بکەینەوە، تا دووچاری ڕەخنەی بێ بنەمای ئەو نەیارانەمان نەبینەوە، کە هەزاران ساڵە لەمپەرن لەبەردەم یەکڕیزی کورد و سەربەخۆیی

کوردستاندا.

د. كەیوان ئازاد

KaiwanAzad@yahoo.com

بۆچى پێویستە پشتگیرى وتارەکەى سەرۆکى هەرێم بکەین؟

کۆنگرەى لوتکەى عەرەبى

هانتینگتۆن وایگوت: »نەزمى جیهان دەگۆڕێت«

ڕێبین حەسەن

سابیر عەبدوڵاڵ کەریم

بڕیار جەالل

بیروڕا

ه‌کانوویی

مێژهه‌ڵه‌‌

سێشەممە 2012/03/27 ● ساڵی 31 ● ژماره 695 5 www.jamawarnews.com

سۆزان ئەحمەد )29( ساڵ و شاجوان محەمەد )34( ساڵ کە دوو هاوڕێن لەگەڵیەکدا، بیروبۆچونیان وەک یەک ئاڵتونى لە حەز وتی: سۆزان نیە، شوکردنیشم مەرجى و زۆردەک���ەم ئاڵتونى زۆرە، چونکە ئەو کەسانەى زۆر بەئاڵتونى شویانکردووە کە خۆشبەختن لەبەرئەوەى بونەتە هۆى خۆیانەوە، بە کوڕەکە بەستنەوەى

ئەو بۆچونەکەى پێچەوانەى ب��ە زۆر ئاڵتون ڕاستە وت��ى: شۆخان جوانە بۆ ئافرەت بەاڵم بە مەرجێک نەبەسترێتەوە بەژیانى هاوسەرییەوە، هیچ کاتێک ئاڵتونى زۆر ئایندەى هیچ ژنێک خۆش ناکات. بەڵکو لە نێوان ژن و مێردا، ڕاستگۆیى � قەناعەت � خیانەت نەکردن � ئارامگرتن، دەبێتە ماڵى نەک خێزان بۆ خۆشبەختى

دونیا. لەالیەکى تریش بەهار جەمال کڕاوە کۆنەوە لە هەر ئاڵتون وتی: بۆ بوکەخان لەالیەن ماڵى کوڕەکەوە، کەلتورە. و نەریت و داب ئەمە بەمەرجێک لە تواناى کوڕەکەدابێت، ئەو وتیشى: نەک ئەوەی ئاڵتوونێکی ئەوەی ببێتە هۆی کە دابنرێت زۆر لە توانای کوڕەکەدا نەبێت و پاشگەز

بێتەوە لە کارەکەی کە خوازبێنیە.

قەناعەتی بە دەڵێت: دان��ا ه��ۆزان پیاو و ژن نێوان خۆشەویستی من مەرجە ڕازاوەت���ری���ن و جوانترین و یەکتری لە ڕێزگرتن ژیاندا، لە و ب��اش، منداڵی کردنی پ��ەروەردە زۆر شتی بەنرخ و بە بەهاتر هەیە، نەک ئاڵتون و مادیاتی ژیان، ئافرەت بەاڵم هەیە ئاڵتوونی کیلۆ بە هەیە وەکوو ڕۆژ لێ ڕوونە کە مێردەکەی خیانەتی پێدەکات، ئەوە کەی ژیانە نییە. ب��ەخ��ت��ەوەری مەرجی پ��ارە ڕاستە کۆمەڵێک مادیات هەن کە نرخ بەاڵم ژیاندا لە دەبەخشێت بەها و نابێتە هۆی ئەوەی کە وەکوو کااڵیەک

بفرۆشرێیت.مەال حسن باس لەوە دەکات کە لە ئایندا دوو سەرچاوەوەمان هەیە، یەکەمیان قورئانە دووەمیان سونتە، لە مارەییدا »ئەگەر دەفەرمێت پێغەمبەر)د.خ( و بەرەکەت پڕ خێزانێکى دەتەوێت خۆشى و شادى دروستبکەیت ئەوەیە کە ئەو کەسە مارەییى کەم بێت«. و دای��ک یان کچەکە هاتوو ئەگەر باوکێک خۆیان داواى زۆربکەن لەسەر مارەییەکەى زۆر ئەوە دەرچوونە لە ناوبراو )د.خ(. پێغەمبەر وەسیەتى ئەوەیە کێشەمان وت: ئ��ەوەش��ى لێرەدا کچ و کوڕەکە نەوەک کەسێکى دەک��ەن، هاوسەرگیرى ئ��ەووروپ��ى نەوەک کەسێکى موسڵمان کە پابەند بن بە بنەماکانی ئایینەوە. لە هەموو واڵتانى ئەوروپا مارەیى نییە، بەڵکو شتێکى زۆر سادەهەیە وەک دیاریەک وەریدەگرن لە یەکترى، ئەتوانم بڵێم

لەو خاڵەدا لە ئێمە زۆر باشترن. دەروون����ن����اس����ان، پ��ێ��ی��ان وای���ە

تێڕامانێکى تەنها ئەوکەسانەى م��ادی��ی��ان ه��ەی��ە ب���ۆ پ��رۆس��ەى لە زۆر بڕێکى یاخود هاوسەرگیرى دەروونى فاکتەرێکى چەند ئاڵتون، لەپشتە. وەک هەستکردن بەکەمیى کەمیەى ئەو دەیەوێت زۆرج��ار کە بڕێکى لەڕێگەى دەیبینێت لەخۆیدا زۆر ئاڵتونە پڕبکاتەوە، دواجار ئەو پڕیبکاتەوە، ناتوانێت ئاڵتونەش فاکتەرەکان لە یەکێکیتر یاخود فشارێک دەیەوێت کچەکە ئەوەیە کە بکات دروس��ت کوڕەکە لەسەر کوڕەکە ببەستێت بەخۆییەوە، ئەمە هەر چونکە هەڵەیە، بۆچونێکى دۆزەخ بووە خێزانى ژیانى کاتێک نەک بڕێکى زۆر ئاڵتون، بەڵکو سەد ئەوەندەش ئاڵتون بێت چ هاوسەرە ژنەکە یان هاوسەرە پیاوەکە ئامادەن بۆ بن شتێک هەموو دەستبەردارى ئەوەى لەو دۆزەخە نەجاتیان بێت.

خاڵی هاوبەش گرنگترین بەشی ژیانی هاوسەرێتی پێکدێنێت و ئەبێتە مایەی کەسەکە دوو ئەگەر بەختەوەری، ئاڵتون، نە نەبێت، خاڵەیان ئەم بەختەوەری هیچ ماڵ و مارەیی نە ناهێنێت، بۆیە باشترە کچان و کوڕان تەکید مەسەلەیە ئەم لەسەر زیاتر جیا بۆ پەنا دەبێت دەن��ا بکەن، بوونەوە بەرن. ئەمە بۆچوونی کچێک بوو کە دەزگیراندار بوو ناوی زریان عەبدوڵاڵ بوو، پێشی وا بوو، نابێت کوڕان لە کاتی ژنهێنان بکەونە ژێر فشارەوە، ژیانی هاوسەری ئەبێت بە خۆشی هەردوو ال دەست پێبکات نەک عاجزی کوڕەکە بە دانانی ئاڵتوون و مارەیی و ماڵی زۆر و شادی کچەکە.

ئا: ژاڵە محەمەد

تێڕوانینی مادیانە بۆ پرۆسەى هاوسەرگیرى هەڵەیەئافرةتان

ه��ەرچ��ەن��دە ل��ە ک��وم��ەڵ��گ��ای و کچان ئەمڕۆدا پێشکەوتووی زەواج بە خواستی خۆیان کوڕان سەرەکیترین جار زۆر و دەکەن گرنگی و بەختەوەریە خواستیان ئەو و نادرێت ئاڵتون و پارە بە کااڵیەک وەکوو نایانەوێت کچانە و بکرێت مامەڵە گەڵیان ل��ە هاوسەرێتیش ژیانی دوای بگرە ئایا بەاڵم بەختەوەرن، زۆربەیان کوردیشدا کۆمەڵگای لە ئەمە کوردە کچانی خواستی هەمان کە گرنگی بە ئاڵتون و مارەیی و مادیات نەدەن لە کاتی چوونە ناو ئەم پرۆسەوە؟ خواستى ئاڵتون و مارەیى لە پرۆسەى هاوسەرگیرى لەبەرامبەر پێدانى کچ بە کوڕێک مامەڵەیەکى وەک ه��ەن��دێ��ک ئ��اب��وورى و ب��ە ک��ااڵک��ردن��ى کچ وەک هەندێکیش و سەیردەکەن ڕێزگرتن لە کچەکە بۆ خۆشبەختى ئایا کام یەک دەیخەنەڕوو، بەاڵم ژیان ڕاستی بۆچوونە دوو لەم دەردەخەن، بە کااڵ کردنی کچان نە؟ یان دێنێت ئایا خوشبەختی ژنێک پێیوایە هیچ کاتێک ئاڵتونى خۆش ژنێک هیچ ئایندەى زۆر دەڵێت دەرونناسێکیش ناکات، ئەم تێڕوانینە مادیانە بۆ پرۆسەى

هاوسەرگیرى زۆر هەڵەیە.

خاڵی هاوبەش و ڕێز گرتنی بەرامبەر و گرنگی نەدان بە مادیات، گرنگترین مەرجەکانی ژیانی هاوسەرین کە ئەبێتە

مایەی بەختەوەری

ئافرەتان، نەخۆشیەکانى پسپۆرى دکتۆر ماجیدە مەنسور، زیانەکانى سەر بۆ دەک��ات داب��ەش خەتەنە زی��ان��ە یەکێکیان ئ��اس��ت، دوو لەخوێن خۆى کە هەنووکییەکانە دەبینێتەوە، زۆر بەربوونێکى کەدواجار مردنى کەسى خەتەنەکراو بەدواى خۆیدا دەهێنێت، ئەویتریان ئەویش داهاتووە، مەترسیەکانى بریتیە لەدروستکردنى کیس لەسەر نەهێشتنى و ئافرەتان ڕەحمى ئاماژەی براو ناو حەزى سێکسی. لەسەر ک��ە توێژینەوانەش ب��ەو ئ��ەم دی��اردەی��ە دەک��رێ��ت و وتی:

لە سەر توێژینەوەیەکی زۆر کراوە واڵتانی لە تایبەتی بە تاوانە ئەم واڵتی )6( نمونە بۆ ئەفریقا و نیجریا و... سودان و وەک ئەفریقا ه��ت��د، ئ��ەم ت��وێ��ژی��ن��ەوە ل��ە سەر ژمارەیەکی زۆر کە)30000( ئافرەتە ئافرەتانەی ئە و بینراوە و کراوە کە ئەم تاوانەیان بەرامبەر ئەکرێت کە س��ەرە لە ئ��ەوەی��ان مەترسی یان بچێت ب��ار لە منداڵەکەیان دای��ک ل��ە م���ردووی ب��ە منداڵکە ئەوەش مەترسی هەروەها بێت، نەشتەرگەری بە پێویستیان کە قەیسەری هەبێت یان پێویستیان زیاتر ماوەیەکی کە هەبێت بەوە دوای بمێننەوە خەستەخانە لە دایک لە منداڵەکەیان کە ئەوەی بوونی بەر خوێن هەروەها دەبێت ئاکامانە ئەم بوون، منداڵ دوای بە زیاترن ئافرەتانە ئەو لەسەر ئەم ک��ە ئافرەتانێک نیسبەت نەبووەتەوە، ڕووب��ەڕوو تاوانەیان دەردەکەوێت بۆمان ئەوە بەر لە زاوزێ ئەندامی کۆ شێواندنی کە خراپ و زۆر کاریگەری ئافرەتان سک سەر لە هەیە ڕاستەوخۆی پ��ڕی و م��ن��داڵ ب���وون، ه��ەروەه��ا ئەوەی لەبەر منداڵەکەش، لەسەر کە مندااڵنەی ئ��ەو دەرک��ەوت��ووە دای��ک��ی��ان ق��ورب��ان��ی ئ��ەم ت��اوان��ە منداڵە بە نیسبەت بە ب���ووەن، پێویستیان زیاتر تر ئاساییەکانی

ب���وژان���دن���ەوەی دڵ ه��ەی��ە و ب��ە مردن مەترسی ڕووب��ەڕووی زیاتر توێژینەوانە لەو دیسان دەبنەوە. لەو نەزۆکی کە دەرکەوتووە ئەوە ئافرەتانەی کەخەتەنە کراون زیاترە دیسان ئاسایی. ئافرەتانی ل��ە ئەو توێژینەوانەدا لەئەو بینراوە ئافرەتانی بەپێچەوانەی ئافرەتانە دەبن نەخوشیک توشی ئاسایی پاش دەروونی »فشاری ناویی بە نەخۆشیە ئەم نیشانەکانی زەبر« لە »قەلەقی، کەم خەویی، بریتین یان ناخۆش وخەویی دەڵەڕاوکی کە بەچووکدا تەمەنی لە ترس« بونی دروست هۆی ئەبێتە دواتر الیەنى ل��ە دەروون����ی، نەخوشی ج��ەس��ت��ەی��ی��ەوە، ه��ەن��دێ��ک ج��ار لە منداڵە ئەو گرتنی توند بە

نەهێشتنی ترەوە و خەڵکی الیەن جواڵندنەوە لەکاتی کردنی تاوانەکە شکاندنی هۆی ئەبێتە بەرامبەری ئەو ت��ری شوینەکانی ی��ان ب��اڵ

منداڵە. مێژووی ختەنە کردنی ئافرەتان

ئ���ەوەی ک���ەزۆر ئ��اش��ک��رای��ە لەم دیارەیە، ئەم کە ئەوەیە ب��وارەدا پێش و کەلتووریە دیاردەیەکی تایبەت بە بووە بوونی ئیسالمیش لە واڵتانەکانی ئەفریقیا بە تایبەت سودان ومیسر، کۆمەڵێک بۆچوون هەیە کەئەی بەستێتەوە بە دینەوە، لێکدانەوەیەکی ئ��ەوە وای��ە پێم ئەمە ئ���ەوەی ل��ەب��ەر بێت هەڵە لە و کەلتوورییە دی��اردەی��ەک��ی دراوە ئەنجام کۆنەکاندا کۆمەڵگا بەاڵم ئێستا تێکەڵ بەئاین ئەکرێت،

بەکارهێنانی خراپ ئەمە پێموایە کەلتووری، مەبەستێکی بۆ ئایینە هەروەها مێژووی ئەم دیاردەیە بۆ بڵێن ناکرێت دەگەرێتەوە و کۆن پەیوەندی چونکە سوونەتە ئەمە

بە هیچ ئایینێکەوە نییە.ڕێژەى خەتەنەکردنى مێینە 65%ە، لە واڵتی سوودان

بۆ دەدرێ��ت هەواڵنەى ئەو لەگەڵ خەتەنەکردنى دیاردەى نەهێشتنى مێینە لەواڵتى سوودان، بەاڵم ڕۆژ ژنانەى و ئەو کچ ژم��ارەى ب��ەڕۆژ دەبنەوە مەترسیە ئەو ڕووبەڕووى ئامارەکانیش دوا لەهەڵکشاندایە، ئ���ەو دەردەخ�������ەن، ک���ەڕێ���ژەى 65%ی مێینە خ��ەت��ەن��ەک��ردن��ى پڕۆژەى بەڕێوبەرى تێپەڕاندووە. بەرەنگاربوونەوەى بۆ نەتەوەیى

ئەمیرە مێینە، خەتەنەکردنى ئ���ەزه���ەری، ل��ەل��ێ��دوان��ێ��ک��ی��دا بۆ ت��ەل��ەڤ��زی��ۆن��ى )ئ��ەل��ع��ەرەب��ی��ە( ووتوویەتی: »ڕێژەى خەتەنەکردنى واڵت ل��ەس��ەرت��اس��ەرى مێینە ئەو شێرى پشکى 65%ە، زیاتر دەری��اى ویالیەتى بەر ڕێژەیەش نیل دەکەوێت، کاتێک ڕێژەکە %83 زیاترە« و ئەمە جێگای نیگەرانییە. لەبارەى هەوڵەکانیان بۆ بنبڕکردنى دەڵێت: ئەمیرە دی��اردەی��ە، ئ��ەو لەهەوڵدان، ب��ەردەوام��ی��ن »ئێمە دیاردەیەش ئەو نەهێتنشى بەاڵم کارێکى سوودانیدا لەکۆمەڵگەى پەیوەندى ئەوە چونکە مەحاڵە، بەئاستى ڕۆشنبیرى تاکەوە هەیە، ئاستى ڕۆشنبیریش زۆر الوازە لەو

ڕووەوە«.

ئا: بەندی کەالری

لە سوودان ڕێژەى خەتەنەکردنى مێینە لە 65%ی تێپەڕاندووەیەکێک لە و دیاردە ناشیرینانەی زۆرب��ەی ب��اوە و کۆنەوە لە کە ک��ات ل��ە ڕاگ��ەی��ان��دن��ەک��ان��ی��ش��دا لە ئافرەتان و لێدەکرێت باسی لە و تایبەت بە جیهاندا تەواوی بە کەلتور ئایین و کە ناوچانەی زاڵە مرۆڤدا هۆشی بیر و س��ەر قوربانی، بە ک��ردووە مرۆڤی و شیۆازە بە یان کردنە خەتەنە کۆ شێواندنی پزیشکییەکەی

ئەندامی زاوزێ ئافرەتە.

مێژووی ئەم دیاردەیە بۆ کۆن دەگەرێتەوە و

ناکرێت بڵێن ئەمە سوونەتە چونکە پەیوەندی

بە هیچ ئایینێکەوە نییە

www.jamawarnews.com راپۆرت6 سێشەممە 2012/03/27 ● ساڵی 31 ● ژماره 695

*ئایا دەکرێت یادى ئەمساڵى کارەساتى ئ��ەن��ف��ال ج��ی��اواز ل��ە س��ااڵن��ى ڕاب���ردوو ژیان مافى کە بەشێوەیەک بکرێتەوە

بدات بە کەس و کارى ئەنفالەکان ؟ شتێکى دڵخۆش کەرە کە مرۆڤ لەهیوادا بژى کۆمەڵێک شتى بۆ بکەیت کە خەم ڕەوێ��ن بێت و ق��ەرەب��ووى ئ��ەو ئێش و ئەنفالەکان کەکەسوکارى بکاتەوە ئازارە لە و ڕاپ��ەڕی��ن پێش ل��ە چەشتویانە لە هەموویان تائێستا کە ڕاپەڕین دواى

چاوەڕوانیدا دەژین وە لە چاوەڕوانییەکى و ک��وردى کەدەسەاڵتى دەژی��ن تریشدا حکومەتى هەرێمى کوردستان بەپێی ئەو شتێکیان و بێت ئازارانەیانەوە و ئێش بێت خ��ۆش پێی دڵ��ی��ان ک��ە بکات ب��ۆ پێویست پێی بە بەاڵم ڕاستە شتکراوە، بکات خۆش دڵیان کە ئەوەى بەپێی و نەکراوە، پێم باشە بۆ ئەم یادە لەجیاتى ئەوەى برینەکان بکولێننەوە ئەو کۆمەڵە مێشکیان و دڵیان کە پۆشە ڕەش ژنە گیراوە و هەمیشە لە ئازارەکاندا دەژین من پێم خۆش بوو لەوماوە کەمەى بۆ یادى بکرایەوە تەواو ئەو خانوانە ماوە ئەنفال دابەش بکرایە بەسەر کەس وکارى ئەنفال کراوەکاندا کەبۆیان دروست دەکرێت خۆش و دەوڵەمەندە هەرێم بەختانە حکومەتى پارەیەکى زۆرى لەبەردەستدایە و دەکرێت ئەنفال ک��ارى و ک��ەس خێزانێکى ه��ەر خۆش دڵى پێویست بەپێی ک��راوەک��ان یادەدا ئەو لەکاتى پارەیەکیان و بکرێت وەک خەاڵت پێش کەش بکرێت، هەروەها پێویست بوو ئەو شوێنانە لەسەروبەندى کەشى پێش بکرانایە ت��ەواو ی��ادەک��ەدا ئێمە بکرانایە، بارەکان کارەسات ناوچە لەخولى پێشووى پەڕلەماندا زۆر جەختمان لەسەر ئەوەبوو کە ئازارى کەسو کارى دەبێت گەورەیەو زۆر کراوەکان ئەنفال هەوڵ بدرێت خەمڕەوێنیان بکەین ئەوانەى خزمەت وەک یادەدا لەم با کەنەخۆشن بکرێن کردنێک ڕەوانەى دەرەوەى واڵت کارەساتى یادى لە بکرێن، چارەسەر و هەڵبجەدا شتى جوان کرا خەڵکى ڕەوانەى دەرەوەى واڵت دەکرێن بۆ چارەسەر کردن ئەنفال ک��ارى و لەکەس ئاوڕێکیش با نەخۆشەو بزانن کێ بدرێتەوەو کراوەکان بەپەلە ئ��اوڕدان��ەوەى بە پێویستى کێ هەیە، ئەومێدەوارین لەم یاد کردنەوەیەدا خەم ڕەوێنیەک بدەین بە دڵ و دەروونى ئەو دای��ک و کچ و کەس و ک��ارى کەلە دواى کارەساتى ئەنفال ماونەتەوە و دڵیان

خۆش بکرێت.

*ئەگەر بە پێی پێویست خزمەتى کەس نەکرابێت ک��راوەک��ان ئەنفال ک���ارى و سەرقاڵى بۆ دەگ��ەڕێ��ت��ەوە ه��ۆک��ارەک��ەى سیاسیەکان پرسە بە ک��وردى دەسەاڵتى ی���ان خ��ەم��س��اردى دەس���ەاڵت���ى ک��وردی��ە

بەرامبەر ئەو پرسە؟لەالیەن دەبینم س��اردی��ەک خ��ەم م��ن دەسەاڵتى کوردیەوە کارەساتەکان و ئەو نەهامەتیانەى بەسەرماندا هاتوون بەسەر گەلەکەماندا هاتوون، بەداخەوە دەڵێم تا 2003دا ساڵى لە بەعس ڕژێمى کۆتاى وەک ئەنفال باسی کە پێنەدرا ڕێگەمان کاتە ئ��ەو ئ��ەوەى لەبەر بکەین خ��ۆى دەسەاڵتى کوردى ترسێکى لە ڕژێم هەبوو کەم و خەمساردى ئەو مابوو کەهێشتا دەبینرێت، ئێستاش تاکو تەرخەمیەش

بەجۆرێک دەبینم کە تا ئێستا ئەوەندەى گرنگى بە پەیوەندى سیاسی نێوان هەرێم و بەغداد دەدرێت ئەوەندە گرنگى بە ئێشو قوربانیانى و کورد میللەتى ئازارەکانى ئەوانەى پێویستە نادرێت. کارەساتەکان هەمیشەو لەئێستادا بەرپرسن کەوەزیرو بۆ بکەن قورستر ئەرکەکانیان ه��ەردەم ئەو توێژە نەخۆشەى کە لەناو کۆمەڵگادان ئەوانەى کە هەمیشە لە ئازاردا دەژین ئێمە هەرچیەکیان بۆ بکەین ناگاتە ئەوەى کەوا قەرەبووى لەدەست چوونى باوک و دایک ئەوە لەبەر بکەینەوە بۆ ڕۆڵەکانیان و من کەمتەرخەمیەک دەبینم بەرامبەر ئەو کارەساتەو قوربانیانى کارەساتەکە ئەوان کارەساتى کەى دەک��ەن ئەوە چاوەڕێی نێودەوڵەتى ئاستى ل��ەس��ەر ئەنفال

بەجینۆساید بناسرێت وئەو کاتە لەالیەن کۆمەڵەى ی��ان عێراقیەوە حکومەتى نێودەوڵەتیەوە بڕێک پارە بۆ کەسو کارى ئەنفال کراوەکان ببڕێتەوە من جیاوازیەک لەهاوکارى کردنى قوربانیەکانیشدا دەبینم کە هیوادارم بەیەک چاو سەیر بکرێن بۆ نمونە کەسو کارى بارزانیەکى ئانفال کراو بەاڵم وەردەگرێت، دینار 450هەزار تەنها لەملیۆنێک زیاتر سەنگەر شەهیدێکى قوربانیان هەردووکیان وەردەگرێت دینار دەبێت س��ووت��اون خاکە ئ��ەم بۆ داوەو و بکرێن خزمەت یەکسان بەشێوەیەکى

هاوکارى بکرێن.*ئەو هەواڵنە چۆن دەبینن کە دەدرێن کارەساتى ناساندنى بەجینۆساید بۆ

ئەنفال لەسەر ئاستى جیهان ؟

ئەنفال پرسی ناساندنى بۆ هەوڵەکان لەسەر جینۆساید پرۆسەیەکى وەک دڵسۆزانەن هەوڵى نێودەوڵەتى ئاستى کە کۆنگرەیەى ئەو دواى تایبەتى بە لە هەولێر بەستراو بۆ ئەو مەبەستە من هەڵسوڕێنەرى واتە ئەوان ئەگەر دەڵێم ئ���ەو ه���ەواڵن���ە ب��ەج��دى ک��ارب��ک��ەن و دوور خۆبەخش ک��ارام��ەى لیژنەیەکى لەهەمووماددەیەک الیەنى کەس و کارى ئەنفال کراوەکان بگرن و خۆبەخش کار بۆ ئەو پرسە بکەن بڕوام وایە کە بتوانن کارێکى باش بکەن بۆ ئەوەى پرسی ئەنفال بە جینۆساید بناسرێنرێت لەسەر ئاستى جیهان بەاڵم بەداخەوە هەر ئەوەندەى کە تر خەمساردیەکى دووب��ارە کرا یادەکە دروست دەبێتەوە کەواتە پێویستە ئێمە تەرخان پرسە ئەو بۆ خۆیان ئەوانەى ئەو بەپێی ه��ەردەم هەمیشەو ک��ردووە جەخت شانیانە کەلەسەر پێویستیانەى پرسەکە و بکەنەوە هەوڵە ئەو لەسەر ئاستى لەسەر بناسرێت جینۆساید بە هیچ ئەنفال کارەساتى چونکە جیهان نییە کەمتر هۆڵۆکۆست کارەساتى لە وەردەگ��رن خۆیان مافى ئێستا تا کە ناتوانین هێشتا بکرێت ئ��ەوەش ئەگەر ئازارەکە سارێژ بکەین چونکە کارەساتى ئەنفال ئەوەندە گەورەیە بەهەزاران ڕۆمان هێشتا کارەساتە ئەو لەسەر بنوسرێت ن��ات��وان��ی��ن برینى ئەو کیمیا ترى کارەساتەکانى کارەساتەو کوردستان خاکى سوتاندنى و ب��اران س��اڕێ��ژ ب��ک��ەی��ن، ل��ێ��رەدا دەب��ێ��ت ئەو پرسیارەش بکەین کە بۆچى پشکى شێر بوونە بەر گەرمیان کەوت و ئەنفالدا لە چونکە قوربانیەکان؟ هەموو پێشەنگى ئەوان پێشەنگى خەبات و تێکۆشان بوون زۆرداری��دا و زوڵم لەبەرامبەر هەرگیز و ملکەچ نەبوون بۆیە دەبێت دەسەاڵتدارانى کوردستان ئاوڕێکى جدى لەکەس وکارى ئەنفال کراوەکانی گەرمیان و ناوچەکانى

تریش بداتەوە و خزمەتیان بکات.

شوکریە ڕەسوڵ، ئەندامی خولی پێشووی پەرلەمانی کوردستان:هەوڵەکان بۆ ناساندنى ئەنفال بە جینۆساید لەسەر ئاستى نێودەوڵەتى هەوڵى دڵسۆزانەن

دیمانە:~

ڕەس��وڵ، شوکریە پڕۆفیسۆر ئ���ەن���دام���ی خ��ول��ی پ��ێ��ش��ووی پ��ەرل��ەم��ان��ی ک���وردس���ت���ان لە دیدارێکى تایبەتى ~ دا هەوڵەکان دەکات« بەوە ئاماژە وەک ئەنفال پرسی ناساندنى بۆ لەسەر جینۆساید پرۆسەیەکى هەوڵى ن��ێ��ودەوڵ��ەت��ى ئاستى دواى تایبەتى بە دڵسۆزانەن هەولێر لە کە کۆنگرەیەى ئەو

بەسترا«.دەکات ئ��ەوە بۆ هێما ناوبراو »ئێمە لە خولى پێشووى پەرلەماندا زۆر جەختمان لەسەر ئەوە کردەوە ئەنفال کارى کەسو ئ��ازارى کە دەبێت گەورەیەو زۆر کراوەکان هەوڵ بدرێت خەمڕەوێنیان بکەین لەم ب��ا نەخۆشن ک��ە ئ��ەوان��ەى کردنێک خ��زم��ەت وەک ی���ادەدا بکرێن واڵت دەرەوەى ڕەوانەى

و چارەسەر بکرێن.

کیمیابارانى مەرگەساتى بەسەر 24ساڵ ئەو ساڵە نۆ تێپەڕیوەو هەڵەبجەدا داوە ئەنجام تاوانەکەى دەس��ەاڵت��ەش سەرە دوات��ر هێنراوەو پێ ه��ەرەس��ى گ��ەورەک��ەى ئ��ەو ڕژێ��م��ەش ل��ەدار درا، عێراق نوێى دەکرا دەسەاڵتى چاوەڕوان دۆسیەى لەگەڵ مامەڵە بەبایەخەوە هەڵەبجەو زیانە مادى و مەعنەوییەکانى خەڵکى ئەم شارەدا بکات و هەوڵەکانى ل���ەوەدا چ��ڕ ب��ک��ردای��ەت��ەوە ک��ە زووت��ر جەستەى و دڵ س���ەر ب��ری��ن��ەک��ان��ى

هەڵەبجەییەکان ساڕێژ بکرایە.بڕیارى عێراق حکومەتى و پەڕلەمان ک��ارەس��ات��ى بەجینۆسایدناساندنى هەڵەبجەیان دەرکردووەو بەم پێیە بەغداد مولزەمە بە قەرەبووکردنەوەى ئەو شارەو زیانلێکەوتووانى کیمیابارەنەکەى دەستى ڕژێمى پێشوو، جگە لەوەى دەبێت دواى

لێبوردن لەگەلى کورد بکات.ل�����ەڕووى ی��اس��ای��ى و ئ��ەخ��الق��ی��ی��ەوە میراتگرى کە بەغداد نوێی حکومەتى خاوەنى س��ەدام��ەو ڕووخ���اوى ڕژێ��م��ى ڕێککەوتننامەو ناو هەمووپابەندییەکانى بەرپرسیارە ئیمزاکراوەکانە، پڕۆتۆکۆلە دەستدرێژیانەى و تاوان بەو بەرامبەر گەالنى و گەلەکەى خۆى کراوەتە سەر بەرپرسیاریەتییەکەش ئ��ەداى تریش، زیانەکان زەرەرو بەقەرەبووکردنەوەى

دەبێت.تا ڕژێمى سەدامەوە ڕووخاندنى لەدواى ئێستاو بۆ چەندین ساڵى تر بەغداد دەبێت و ئێران و کوەیت زیانەکانى قەرەبووى دەوڵەتانی ترى ناوچەکە بکاتەوەو باجى تاوان و دەستدرێژییەکانى سەدام دەدات، بەاڵم ئەوەى تا ئێستا حسابى بۆ نەکراوە ئەو هەموو زیانانەیە کە لەماوەى تەمەنى و عێراق لەخەڵکى بەعسدا دەسەاڵتى

بەتایبەتى گەلى کورد کەوتووە.

و دەوڵەتان قەرەبووى ئامادەیە بەغداد الیەک گشت و دەرەکییەکان کۆمپانیا ئەو خ��ۆى، لەگەلەکەى جگە بکاتەوە کۆمەڵکوژیانەى لەم واڵتەدا ڕوویان داوەو مەعنەویانەى و مادى زیانە هەموو ئەو زیاترە زۆر ک��ەوت��ووە لەعێراقییەکان لەزیانى الیەنە دەرەکییەکان، بەاڵم هێشتا بەغدادو ئەو کابینە ڕەسمیانەى لەماوەى پێکهێنراوە ڕاب����ردوودا خولى چەند زیانەکانى گەلەکەى بەدەستى ڕژێمەکەى ئەجێنداى نەخستووەتە خ��ۆى پێش

خۆیەوە.لەخەڵکى زیانانەى زەرەرو ئەو لەناو زۆر پشکى ک���ورد ک��ەوت��ووە ع��ێ��راق بەعس دەسەاڵتى بەرکەوتووەو زیاترى بۆ نەژدى پاکتاوى نەخشەى سرینەوەو نەتەوەو حوکمەى بەو کردبوو، گەاڵڵە بەرامبەرى چەند بوو بندەست گەلى زیانى سەردەستەکە عەرەبییە گەلە بەناو کۆمەڵکوژییەکانى لێکەوتووە، کیمیابارنى و بارزانییەکان و ئەنفال ڕژێمى دەستى تاوانانەى لەو هەڵەبجە لەناوچەکانى نموونەکانى کە ڕووخ��اوە ل��ەوەى جگە ن��ەب��ووە، عێراقدا ت��رى و کوردستان بەرفراوانى پانتاییەکى زۆربەى گوندەکان کاول و وێران کراون.

دەستى تاوانى دزێوترین لە یەکێک

هەڵەبجەیە کیمیابارانى بەعس ڕەشى ئەو کەسى هەزاران بێتاوانى ڕۆحى کە شارەى دروێنە کردو جەستەى هەزارانى ژینگەى هێشتەوەو بەسوتاوى ت��رى کردووە پیس بەشێوەیەک ناوچەکەشى ژەهراوییەکەى ئاسەوارە تائێستا کە خەڵکەکەى تەندروستى ه��ەواو لەسەر

ماوە.وێ��ران��ى هێشتا ش��ارەک��ەش سیماى دی��ارەو پێوە ش��ەڕى ش��وێ��ن��ەوارى و گ��ەڕەک��ە و ل��ەم��اڵ زۆر ب��ەش��ێ��ک��ى خاکەکەیان لەسەر کاولکراوەکانیش بەڕووخاوى ماونەتەوە، کە ئەمە دڵسۆزى هەرێمى لەبەغداو نوێ دەسەاڵتدارانى پرسیارەوە، ژێر دەخاتە کوردستانیش بۆ هەڵەبجەییەکان گەڕانەوەى لەدواى شارەکەیان دەست لەدەست و هێز لەخوا پێکردووەو ئاوەدانییان دەست پرۆسەى خۆیان هەوڵەکانى ماندوونەناسانە

خستەوە کار. هەڵەبجەییەکان ئێستا تا کاتەوە لەو شەڕ لەگەڵ مەحاڵدا دەکەن و بەدەست بنیات شارەکەیان ماندوویان بازووى و چاوەڕوانیدا لەگەڵ ئێشک دەنێنەوەو کە ڕۆژەى ئ��ەو چ��اوەڕوان��ى دەگ���رن، خزمەتگوزارى شااڵوێکى بەر هەڵەبجە بکەوێت زیاتر لەو شااڵوە وێرانکارییەى

دا، ئەنجامیان ل��ەدژى بەعسییەکان چاوەڕوانى ڕۆژێک دەکەن کەزامە ساڕێژ شارەکەیانەوە بەسیماى نەکراوەکان ب��ب��ێ��ت��ەوە ه��ەڵ��ەب��ج��ە و ن��ەم��ێ��ن��ێ��ت

بەشارەکەى جاران.قەرەبووى ناوەندى حکومەتى دەبێت کارنامەى ناو بخاتە زیانلێکەوتووان ئەولەویەت ڕووەش���ەوە لەو خۆیەوە، کۆمەڵکوژى شوێنانەى ب��ەو بدرێت هەڵەبجە لەوانە داوە، ڕووى تێیاندا کیمیاوى ک��ۆم��ەڵ��ک��وژى کەبەچەکى پەالمار دراوەو پێنج هەزار کەسى تێدا زۆرەى ژمارە لەو جگە کراوە، شەهید ئێستاش تا زۆربەیان کە بریندارانیش، چ��اودێ��رى و چ��ارەس��ەری��ان دەوێ��ت و زۆرب��ەى گیانى چ��ارەس��ەر نەبوونى مەترسییەوە، خستووەتە ئەوانیشى هەرچەندە تا ئێستا ژمارەیەک لەوانیش

گیانیان سپاردووە.کوردستانى خەڵکى ئێستا ئ���ەوەى پ��ێ��وە خ��ەری��ک ک����راوە ق���ەرەب���ووى بەعسە ڕژێمى دەستى زیانلێکەوتووانى زیانلێکەوتوو ماڵێکى بەهەر گوایە کە و دەبەخشرێ دینار )10(ملیۆن بڕى بەخشینە ئەو پێوەرەکانى ئێستاش تا ڕەچاوکردنى بەبێ نییە، ڕوون دیارو ت��ای��ب��ەت��م��ەن��دى و ج���ۆرو ق����ەوارەى

تاوانەکەو ئەو زیانانەى لێیان کەوتووە پڕکردنەوەى فۆڕمى هەڵەبجەییەکانیش زانیارییان وەرگرتووە کە تەنها ئاماژەى ک��راوە، تێدا تەهجیر و تەرحیل بۆ هەرچەندە لەو بارەیەشەوە خەڵکى ئەم و ئێران ئ��اوارەى جار چەندین شارە شارەکانی ترى ناو عێراق بوون، بەاڵم ئەوەى لەیاد ناچێتەوە ئەو ڕێژە زۆرەى

بوو. قوربانییەکانى)1988/3/16( ب��ەه��ەن��د ن��ەگ��رت��ن��ى ئ���ەو زی��ان��ان��ەى نەخوێندنەوەى ک��ەوت��ووەو ل��ەک��ورد بەغدا خۆالدانى هەڵەبجەو تراژیدیاى بۆشاییەکى لەبەرپرسیاریەتییەکانى کوردستان خەڵکى لەنێوان بەرفراوانى ن��اوەن��دی��دا دروس���ت و ح��ک��وم��ەت��ى زیانەکان قەرەبووکردنەوەى ک��ردووە، ئەو ئ��ەوەى بۆ لەبەغداد داواک��ردن و لەنێوان بەعس ڕژێمى کە بۆشاییەى ن���اوەن���دو ک��وردس��ت��ان��دا درووس��ت��ى دەست لەوێوە بکاتەوە پڕ ک��ردووە دەستوورى یاساو لەناو کە پێدەکات بەڕەسمى کورد جینۆسایدى عێراقیدا ت��اوان��ان��ەدا ب��ەو ودان بچەسپێنرێت گەلى دژى پێشوو ڕژێمى کە بنرێت قەرەبووى دواتر داون، ئەنجامى کورد سەرەکى ئەرکى بکرێتە زیانەکانیش

حکومەتی فەرمانڕەواى ئێستا.

بەغداد و پرسى قەرەبووکردنەوەى هەڵەبجە

کامیل مەحمود

شڤان ڕەحمانچوار هەر الوان��ى کۆنفراسى دوەمین پارچەى کوردستان کە لە شارى هەولێر بەسترا ئاماژەیەکى گرنگ بوو بۆ یەک هەڵوێستى الوانى کورد لەسەر مەسەلە یەکڕیزى نیشاندانى و نەتەوایەتیەکان

میللەتەکەمان.توانى کوردستان الوان��ى ڕێکخراوى کۆنفرانس ئامادەکارى لیژنەکانى بۆ ئەندامێتى هەبێت و بە سەرکەوتوانە ئەو ئەرکە گرنگە بەجێ بگەیەنن دیارە ئەوە جێی شانازیە کەلیژنەکانى ئامادەکارى ڕێکخراوێکى بەچەند تەنها کۆنفرانس کەم بوون و یەکێکیش لەو ڕێکخراوانە

ڕێکخراوى الوانى کوردستان بووە.ساڵى پار یەکەم کۆنفرانسی نەتەوەیی تێیدا و بەسترا لەئامەد کورد الوانى گرنگ ڕاس��پ��اردەى و بڕیار کۆمەڵێک و سیاسی هەلومەرجى بە تایبەت

دەرک��راو کوردستان و کۆمەاڵیەتى کە زان��را پێویست بە ئەمساڵیش بۆ دووەمین کۆنفرانسی نەتەوەیی الوان لە هەولێرى پایتەختى هەرێمى کوردستان مەبەستەش ئ��ەم ب��ۆ ببەسترێت، ڕۆژان����ى2012/3/15،16،17 لە توانرا بە بکرێت س��از کۆنفرانسەکە دا ئ��ام��ادەب��وون��ى ه��ەری��ەک��ە ل��ەب��ەڕێ��زان سەرۆکى هەرێمى کوردستان و نوێنەرى نوێنەرى و عێراق کۆمارى س��ەرۆک سەرۆکى حکومەت و نوێنەرانى حزبی و حکومى، کۆنفرانس دەستى بەکارەکانى کرد و لەکۆنفرانسەکەدا چەندین تەوەرو مەرجى هەلو بە تایبەت گرنگ پرسی ئ��ەم��ڕۆى الوان��ى ه��ەر چ��وار پارچەى تەوەرى چەندین هەروەها کوردستان چارەنووسازى نەتەوەیى قسەى لەسەر کرا هەروەها ئەو کەشە پڕ لە برایەتى هەر الوانى کە کوردەواریەى سۆزى و سێ ل��ەو کوردستان پ��ارچ��ەى چ��وار

ڕۆژەدا تیایدا بوون جێی خۆشحاڵى بوو، دەستکردەى سنوورە ئەو کۆنفرانس نەهێشت کە ساڵەهاى ساڵە دوژمنانى تێکراى کێشاویانە ن��ەت��ەوەک��ەم��ان دیالێکتە جیاوازەکانى زمانى کوردى ئەو ڕۆژانە بەڕۆحێکى کوردەواریانە توانیمان کێشەى و گرنگ بابەتى زۆر لەسەر هەبێت گرنگمان هەڵوێستى نەتەوەى ئەمەش خۆى لە خۆیدا دەستکەوتێکى گرنگ بوو بۆ کرنفرانسەکە، کە توانرا لە ڕێى ئەم کۆنفرانسەوە الوانى هەر چوار پارچەى کوردستان ئاشناى یەکتر ببن و پەیوەندى لەسەر ئاستى ڕێکخراوەی توانى ئاستى هاوڕێیەتى. کۆنفرانس و ڕەن��گ��ە ج��ی��اوازەک��ان و دەن��گ گشت ئاشتى پەیامى ت��وان��ى کۆبکاتەوە ناکۆکەکان بەهەموو الیەنە بگەیەنێت بەکۆمەڵێک کۆنفرانس کۆتایدا لە وە بڕیار و ڕاسپاردەوە کۆتاى بەکارەکانى

هێنا.

کۆنفراسى الوانى کوردستان سنورى دەستکردنى نەهێشت

سێشەممە 2012/03/27 ● ساڵی 31 ● ژماره 695 7 www.jamawarnews.comخوێندن والوان

گەشتکردن پێویستە بۆ خوێندکارانئامادەیى خوێندکارى کەریم ن��زار بەهاردا وەرزى لە گەشتکردن وتى خوێندکاران، بۆ باشە زۆر کارێکى چەند م��اوەى بۆ خوێندکار چونکە مانگێک دەخوێنێت بۆیە پێویستیشى بە پشوێک دەبێت لەگەڵ مامۆستا و ئەوەى بۆ بکەن گەشت هاوڕێکانیدا

کە بڕەوێتەوە ماندوبونەکەى کەمێک لەماوەى ئەو ساڵەدا دەخوێنێت.

گەشتکردن پەیوەندى مامۆستا و خوێندکار بەهێز دەکات

ئامادەیى خوێندکارى ئیدریس ڕزگار وتى خوێندکاران زۆر ئارەزووى ئەوە دەکەن کە لەگەڵ مامۆستاکانیاندا ڕۆژێک پێکەوە و بکەن گەشت تر باسى لەسەر بکەن گفتوگۆ گەشتکردنى خوێندن، لە جیا بەهاردا وەرزى لە خوێندکاران کارێکى زۆر باشە بۆ خوێندکاران دەب��ێ��ت ه��ۆى دروس��ت��ک��ردن��ى نێوان ل��ە هێز ب��ە پ��ەی��وەن��دى

مامۆستایاندا، و خوێندکاران هەروەها دەبێت گەشتێکى زانستیش کە جێگایانەى ئەو بۆ تایبەتى بە باسى خوێندندا پڕۆگرامەکانى لە هەیە ڕووى دوو کەواتە کراوە، لێوە گەشتکردنى خوێندکاران هەم تەرفیهى و هەم زانستى کە ئەمە زۆر گرنگە بۆ

خوێندکاران .خوێندکاران پێویستیان بە

گەشتکردنە

ئامادەیى خوێندکارى غەفور خەندە ساڵێکى خوێندندا لە پێویستە وتى خوێندکاران چەند گەشتێک بکەن بۆ ناوچەکانى کوردستان تا شارەزاى ئەو

ناوچانە ببن و هەروەها پشوویەکیش ب����دەن، ک��ارێ��ک��ى ب��اش��ە زۆرب���ەى بۆ گەشت سااڵنە خوێندنگەکان دەک��ەن، ساز خوێندکارانیان بەاڵم دەکرێت لە گەشتێک ئ��ەوەى ب��ۆ زی��ات��ر بێت خوێندکاران زۆر ماندوو خوێندندا ل��ە ن��ەب��ن ب��اب��ەت��ان��ەى ئ���ەو و ک��ە دەی��خ��وێ��ن��ن لە پ���رۆگ���رام���ەک���ان���دا ببێتە ب��ەش��ێ��ک��ى پ��راک��ت��ی��ک��ى ل���ەو چاوى بە گەشتانەدا

خۆیان بیبین.لە گەشتە زانستێکاندا پێویستە زایارى بدرێت بە

خوێندکارانڕۆشنا تۆفیق، خوێندکارى پەیمانگا وتى گرنگە گەشتکردن بۆ خوێندکاران کە زانستى گەشتکردنى تایبەتى بە سااڵنە ئەنجام دەدرێت بۆ خوێندکارانى زانکۆ و پەیمانگاکان، بەاڵم پێویستە لەو گەشتانەدا زانیارى باش بدرێت بە

سودى داهاتوودا لە تا خوێندکاران لێببینن.

پەروەردە یارمەتی مادی خوێندنگاکان نادات لە گەشتکردن دا

ع��وم��ەر ئ��ەم��ی��ن، ب��ەڕێ��وەب��ەرى پەروەردەى دەربەندیخان، سەبارەت ئێمە خوێندکاران گەشتکردنى بە ه��ەردوو بۆ ک��ردووە نوسراوێکمان س��ەرپ��ەرەش��ت��ی��ارى ب��ن��ەڕەت��ى و ڕێنماییان خۆیان ئەوان ئامادەیى هەیە، جیاوازى ڕێنماییەکان داناوە خوێندکارانى بنەڕەتى ڕێنماییەکانى توند ترە لە خوێندکارانى ئامادەیى، ئێمە دەک��ەن بۆ ن��وس��راوم��ان کە ب���ە پێى ل���ەس���ەرى دەن��وس��ی��ن بکەن، گەشتەکانتان ڕێنمایەکانمان

ئەبێت ڕەزامەندى وەربگرن.مادییەوە دان��ى یارمەتى لەبارەى گەشتکردن بۆ خوێندنگاکان بۆ ب����ەڕێ����وەب����ەرى پ��������ەروەردەى دەرب��ەن��دی��خ��ان ئ��ام��اژەى ب���ەوەدا لەبەردەستا بابێکى هیچ پەروەردە نییە بۆ هاوکاریکردنى خوێندنگاکان

بۆ گەشتکردن.

واڵتیک هەموو پ��ەروەردەى سیاسەتى دەست نیشانى هێڵەگشتیەکانى ڕێڕەوى ئەو فێرکردنى و پ��ەرەوەدە پڕۆسەى واڵت���ە دەک����ات. ج��ێ ب��ەج��ێ کردنى ئەستۆى دەکەوێتە سیاسەتەش ئەو وەزارەت����ى پ����ەروەردە ل��ەوێ��ش��ەوە بۆ دواتریش و گشتیەکان بەڕێوبەرایەتییە ناحیەکان قەزاو بەڕێوبەریتیەکانى بۆ مەڵبەندەکانى یەکەى بچوکترین و سیستەمى داڕێ���ژەران���ى خ��وی��ن��دن، واڵتیک هەر پ���ەروەردەى فەلسەفەى ڕیگایەک نەخشە چ ئ��ەوەدان لەبیرى لە نەخویندەوارى بتوانن بگرنەبەرتا کەمى ک��ەم الیەنى یا نەهێڵن واڵت��دا بکەنەوە بۆ نزمترین ئاستى شیاو. جونکە گەورەترین گرفت لەبەردەم پێشکەوتنى بۆ تێڕوانین نەخوێندەوارییە. وواڵت��دا واڵتە لە فێرکردن پەروەردەو پڕۆسەى دیموکراسیەکاندا لە تێڕوانین بۆ مرۆڤەوە سەرەکیش ڕۆڵگێڕى پێدەکات، دەست فێرکردندا پ�����ەروەردەو ل��ەپ��ڕۆس��ەى قوتابى و خوێندکارە، لەدواى کۆنگرەى پەروەردەى ساڵى )2007( کە هەوڵى دا نەخوێندەوارى کەمبکاتەوە لە کوردستاندا و لەئەنجامى زیادبونى داهاتى تاکەکەس کردنى دابین ه��ەواى و ک��ەش ئیدى پیداویستى مەعنەوى ڕووى لە هەڵکشان کرد لەو نێوەندەشدا هەوڵى دابین کردنى لەزیادکردن ڕووى خوێندن پیداویستى

کە کەسانەى ئەو بەتایبەت ک��ردووە. فەرمانبەرى حکومین، ئەوانەى کەپێشتر لە هتد . سیاسى ئابوورى بەهۆکارى ئەوانەى بەتایبەتى داب��ڕاون، خویندن کە لەسلکى سەربازیدا کاردەکەن؟ گەر بەدى لەکوردستاندا کە حاڵەتەى ئەم تەماشابکرێ زارەکیەوە بەسەر دەکری لە ب���ەاڵم ت��ەن��دروس��ت��ە، حاڵەتیکى

ناتەندروستە. حاڵەتێکى ن��اوەڕۆک��دا پەروەردەو پڕۆسەى لە ئامانج چونکە پێگەیاندنى ل��ە بریتیە ف��ێ��رک��ردن نەوەیەکى تەندروست و ئاراستەکردنیان لە جێگاى کۆمەڵگا تا کار بازاڕى بۆ سااڵنە بهێنیى، بەکاریان پێویست تاقیکردنەوەى خوێندکار ب��ەس��ەدان دەرەکى ئەنجام دەدەن لەکوردستاندا.

بریتیە تەنها خوێندکارانە ئەم هەموو بۆ ب��ڕوان��ام��ە هینانى ب��ەدەس��ت ل��ە زیادى موچەو بەرزکردنەوەى پلەکانیان زۆربەى دەدەن. ئەنجام تاقیکردنەوە و بەڕێدەکەن ساڵ خویندکارانە ئەم خاڵین لە وەرگرتنى زانست و زانیارى ب��ەدواى سااڵنە نوکتەش چەندان و خوێندکارى جیدەهێڵن. بە خۆیاندا

نازانى خۆى سیانى ناوى تێدایە واى ) 100 - 90( بنوسێ ئینگلیزى بە زۆر تێدایە واى خوێندکارى دەهێنێ. جار ڕەنگە مامۆستاکەى جواب بداتەوە بەدەست نمرە خویندکارەکە هێندەى بەدەستى خوێندکارەکە کە نەهێنى هێناوە . لە ئەنجامى ئەو ئاسانکاریانەى بەڕێوبەرو لەالیەن دەک��رێ بۆیان کە چونکە خوێندنگاکانەوە، مامۆستایانى بڕوانامە و بۆ تەنها بە قسەى خۆیان زۆر ئەنجامیدەدەن، بەرزکردنەوە پلە ناچمە سەر ئەم باسەو تێگەشتنەکەى بۆ خوێنەر بەجێدەهێڵم ! بە بۆجونى کە خوێندکارانە ئ��ەم زۆرب���ەى م��ن ئەنجامدەدەن دەرەکى تاقیکردنەوەى بە تایبەت لە پۆلە ناکۆتاییەکاندا دوو بە بەدواى خۆیاندا نەخوازراو حاڵەتى لە موچەکەنیان یەکەمیان جێدەهێڵن، دەبێ زیاد بڕوانامەیەدا ئەو ئەنجامى قورستر حکومەت سەرشانى بارى کە دەک���ەن و دەب��ن��ە ه��ۆى زی���اد بونى ڕەنگە دووەمیان گشتیەکان. خەرجیە یان پلەیەک بڕوانامەیەوە ئەو بەهۆى نەتوانن کە بسپێردرێ پێ کارێکیان تەنها چونکە بدەن. ئەنجامى بەباشى و زانست نەک وەرگرتوە بڕوانامەیان زانیارى، کە لە دواییدا سەردەکێشى بۆ گەندەڵیى و چەندان کارى نەشیاوى تر کە هەم تاک و هەم حکومەتیش زیان

مەند دەبن لێیان. * بەڕیوبەرى ئامادەیى ئاالنى کوڕان

کاتێک ناوەندێکى گرنگى وەک زانکۆو دەکرێتەوە واڵتێکدا لەهەر پەیمانگا پێگەیاندنى ئەوناوەندە مەبەستى لەسەرجەم بەتوانایە لێهاتوو کادرى ب���وارە ج��ی��اوازەک��ان��دا، چ ل��ەڕووى ڕۆشنبیریى... ئابووریى، سیاسى، پ��ەروەردەب��ک��ات کەسانێک دەبێت بەکەسانى ببن کەسانە ئەم دوات��ر

پسپۆڕ لەبەڕێوەبردن و کارکردندا.تێبینى ئ��ەوەن��دەى لەکوردستاندا نەیانتوانیوە ناوەندانە ئەم دەکرێت خوێندکار ک��ە بەشوێنێک ب��ب��ن ناوەندێکبن نەیانتوانیوە پێبگەیەنن! پسپۆڕ، ک���ادرى پێگەیاندنى ب��ۆ خوێندکار زۆر ڕێژەیەکى سااڵنە خوێندن پەیمانگایانە کۆلێژو لەو بەشێکى ب����ەاڵم ت����ەواودەک����ەن، بەسەر بەبارگرانى دەب��ن زۆری���ان ئەگەر بەوپێییەى ح��ک��وم��ەت��ەوە دابمەزرێن حکومیەکاندا لەدامەزراوە دەبن ش��اراوە(ی��ان )بێکارى دەب��ن بەکەسانێک کە هیچ کارێکیان نییەو دامەزراندن هەلى چاوەڕێى دەبێت ئەمەش حکومەتەوە، لەالیەن ک��ەڕووب��ەڕووى بکەن گرفتە گ��ەورەت��ری��ن

داڕمانى توشى دەبێتەوەو حکومەت ژێرخانى وێرانکردنى ئ��اب��ووری��ى و شتێکى دەبێتەوە، واڵت ئابووریى

بێکارى ڕێ���ژەى بەڵگەنەویستە لەبرى زیادیکرد کۆمەڵگەیەک لەهەر

کۆمەڵگەیە ئ��ەو ئ��ەوا کەمبونەوە دەڕوات، خراپ داڕووخانێکى بەرەو پێبکەین ئ��ام��اژەى گرنگە ئ��ەوەى ل��ەک��وردس��ت��ان پ��الن��ێ��ک��ى وەه���ا دیاردەى کەمکردنەوەى بۆ نابینرێت نابینرێت پەیوەندیەک هیچ بێکارى، ب��ازاڕى پەیمانگاو زانکۆو لەنێوان بۆ شت گرنگترین چونکە ک��اردا، لە بریتیە بێکارى کەمکردنەوەى تەندرووست پەیوەندیەکى بوونى ب��ازاڕى خوێندن و ب��ازاڕى لەنێوان کاردا، دەبێت ئەو جۆرە خوێندکارە پێبگەیەنرێت ک���ادرە ج��ۆرە ی��ان کەبازاڕ پێویستى پێیەتى نەک تەنها پەیمانگەبێت کۆلێژو ک��ردن��ەوەى لەسەر ئاستى چەندێتى و گوێ نەدان

بە چۆنیەتى.کوردستان ه��ەرێ��م��ى حکومەتى بەپێى داو ش���ەش ل��ەک��اب��ی��ن��ەى کوردستانى لیستى ئەوکارنامەیەى بااڵو خوێندنى وەزارەت��ى هەیبوو، ئەو ت��وان��ى زانستى توێژینەوەى ناردنە بۆ بشڵەقێنێت مەنگە گۆمە زان��ک��ۆو ب��ۆ خوێندکار دەرەوەى پێشکەوتوو، واڵتانى پەیمانگەکانى خوێندن وەب��ەر ئاهێکى ئەمەش بەجۆرێک لەکوردستان هێنایەوە

لەبوارى کرا ئەوەى بڵێین دەتوانین خوێندنى بااڵدا لەم هەرێمە شۆڕشێکى ڕیشەکێشکردن و یان ڕیفۆرم گرنگی خوێندن بنیاتنانەوەى سەرلەنوێ سیستەمەش ئ��ەم ئەگەرچى ب��وو، ب��ەدەرن��ەب��وو ل��ەک��ەم��وک��وڕى ب��ەاڵم سیستەمێک وەه���ا ب��ۆی��ەک��ەم��ج��ار ل���ەک���وردس���ت���ان پ��ێ��ش��ک��ەش��ک��راو س��ەرک��ەوت��وب��و، زۆر ب��ەڕێ��ژەی��ەک��ى لەسەربکرێت قسەى گرنگە ئەوەى دووساڵەى لەو پڕۆژەیەى ئەم ئایا بووە کابینەى شەشەمدا جێبەجێکرا بەسیستمێکى جێگیر یان بەڕۆشتنى کۆتاى سیستمەکەش وەزیر خودى گرنگە بۆیە دەگ��ۆڕێ��ت، پێدێت و ئ��ەوەى ل��ەدووس��اڵ��ى ڕاب���ردودا کرا بکرێت بەسیستمێکى جێگیرو کادرى لەسەربکرێت تابتوانرێت کاردى باش

پەروەردەبکرێت. * قۆناغى چوارەمى زانستەسیاسیەکانى

زانکۆى سلێمانى

زیرەک مەحمود

ئازاد حاجى ئەحمەد*

مەریوان تۆفیق*

وەرزى گەشتکردنە بۆ خوێندکاران

خوێندکارێک: گەشتکردن پەیوەندى مامۆستا و خوێندکار بەهێز دەکات

بڕوانامە بۆ موچە

پێگەیاندنى کادر لەزانکۆو پەیمانگادا

لە یەکێکە ب��ەه��ار وەرزى لە س���اڵ ج��وان��ەک��ان��ى وەرزە زۆربەى بۆیە کوردستان هەرێمى گەشت وەرزدا ل��ەم هاواڵتیان ڕوو و سەیرانگاکان بۆ دەک��ەن بۆ کات لە دەشت و دەردەک��ەن لەم دەبینین ب���ردن، ب��ەس��ەر وەرزەشدا زۆر لە خوێندکاران ڕوو دەکەن گەشتیاریەکان لەناوچە

بەمەبەستی گەشت و سەیران.

لە بوودجەى 2012پێویستە ژیانى گەنجان لە بەرچاو

بگیرێت

هەموو س��ەرم��ای��ەى گەنجان و داهێنانێک هەموو واڵتێکن، گەنجان تواناى بە شۆڕشێک لە گەنجان دەدرێ���ت ئەنجام ژیانى ق��ۆن��اغ��ەک��ان��ى ه��ەم��وو و کاریگەر ڕۆڵ��ى مرۆڤایەتى گەنجانى هەبووە، بەرچاویان چ ڕابردوو لە چ کوردستانیش لە ئێستادا ڕۆڵێکى کاریگەریان هەیە لە پێشخستنى بوارەکانى

ژیاندا.ب��وودج��ەى ل��ە خۆشبەختانە دەسکەوتى 2011ک��ۆم��ەڵ��ێ��ک گەنجان ب��ۆ ت��ێ��داب��وو ب��اش��ى گەنجانى لەهیواکانى زۆر کە هەروەها هێنایەدى کوردستانى زۆر بابەتى تر ماوە کەگەنجانى و سودى بگەن پێ کوردستان لێوەربگرن، ئەو دەستکەوتانەى کە لە بوودجەى ساڵى ڕابردوو گەنجانى ژیانى ک��را پەسەند جیاواز کە باشکرد جۆرێک بە بوو لە سااڵنى ڕابردوو گەنجان ت��وان��ی��ان ب��ە ج��ۆرێ��ک س��ود پێشینەى و دام��ەزران��دن ل��ە پێشینەى و ه��اوس��ەرگ��ی��رى ئەمانە کە وەربگرن، خانوبەرە ه��ەم��وو ه��ەن��گ��اوى چ��اک��ن بۆ خۆشى بە بتوانن کە گەنجان ب��ژی��ن، ب���ەاڵم ژم���ارەی���ەک لە گەنجان نەیانتوانى دابمەزرێن و سودمەند بن لە کەرتى گشتى و زۆر تایبەتیش کەرتى هەروەها دەرەوەى ناوچەکانى لە نییە پارێزگاکان بۆیە زۆر لەگەنجان ناتوان ببنە خاوەن بێکارن و ژیانى تا ب��اش ئابوورییەکى ئایندەى خۆیانى پێدابین بکەن، بۆ بێکاریان بیمەى هەروەها داب��ی��ن��ک��را گ��ەرچ��ى خ���اوەن بڕوانامەش بوون واتە لە پێدانى دانرابوو مەرج بێکارى بیمەى بۆ گەنجان، بۆیە پێویستە ئەو دەسکەوتانەى کە لە بوودجەى نەهاتووتە دى ڕابردوودا ساڵى بۆ گەنجان لە بوودجەى 2012دا گەنجان ت��ا بکرێت پەسەند بۆیە ل��ێ��وەرب��گ��رن، س���ودى کوردستان پەڕلەمانى پێویستە گرنگى 2012 ب��وودج��ەى ل��ە گەنجانى ژیانى بوارەکانى بە گەنجان تا ب��دات کوردستان سود وەرگرن لە بوودجەى واڵت بۆیە باش، زۆر شێوەیەکى بە زیاتر گرنگى لەم ساڵدا گرنگە کارى سەر خستنە بە بدرێت گەنجان و زیادکردنى پێشینەى گەنجان ت��ا ه��اوس��ەرگ��ی��رى ئەنجام پرۆسەیە ئەو هانبدات تریشەوە ل��ەالی��ەک��ى ب���دەن، پڕۆژەکانى بە بدرێت گرنگى ترى گەنجان بۆ ئەوەى گەنجان سودمەند بن لە بوودجەى واڵت بهێننە خواستەکانیان بتوانن

دى .

ئیبراهیم مەحمود

www.jamawarnews.com 8 سێشەممە 2012/03/27 ● ساڵی 31 ● ژماره 695

پێنج هەنگاو بۆ چارەسەرى پرسی کورد

ڕۆژنامەنوسى تێرمان(ى )ج��ۆن بەناوبانگى ئەمریکا لە وتارێکیدا لە باسى نەیشن(دا ڕۆژنامەى )دەیلى لە بارەى کێشەى کوردو کەرکوک و کاریگەرییەکانى تورکیا لەسەر ئەم

کێشەیە کردووە. هاتووە وت��ارەدا ئەم بەشێکی لە تورکیا سوپاى کاربەدەستانى کە: شارى ئەگەر کردۆتەوە جەختیان

خاکى لە بەشێک ببێتە کەرکوک تورکیا عێراق، باکورى لە کوردان ئەو تورکمانەکانى لە پارێزگارى کوردان لە ڕێگە دەکات و ناوچەیە ڕاگەیاندنى ئ��اس��ت ل��ە دەگ��رێ��ت ئێستا تورکەکان سەربەخۆیى. )250,000( هەزار هێزى سەربازیان کوردستانى سنورى درێ��ژای��ى بە لە یەکێک کردووە. جێگیر عێراق

)کە ک��ەرک��وک بۆرییەکانى دوو نەوتى 25%ى خ��اوەن��ى هەڵبەت عێراقە( بە خاکى تورکیادا دەڕوات. کورد چەکدارى کەمى ژمارەیەکى عێراق بۆ تورکیا چوونى لە ڕێگە یەکجار تەلەدڕکاوییەکان دەگرن،

زۆرو دژوارن.وتارەکەدا بەشێکیترى لە هەروەها هاتووە: بۆ تورکیا، هەروەک سوریاو

لە پ��ارە بەشێک ئ��وردن، دەک��رێ عەرەبستانى بێت. هاوکێشەکە سعودییە، وەک هەموو دراوسێکانى عێراق کە ئەوەیە هۆگرى عێراق، ی��ەک��گ��رت��وو دەوڵ��ەت��ێ��ک��ى وەک ترسى ل��ە ئ����ەوەش ڕاب��گ��ی��رێ . توندوتیژیى ئاکامى لە خوێنڕێژیى س��ی��اس��ى و ه��روژم��ى پ��ەن��اب��ەران��ى ع��ەرەب��ى س��ون��ن��ەى ن��اوەڕاس��ت و

ک��ێ��ش��ەى ک��ەم��ای��ەت��ى ش��ی��ع��ەى سعودییەکان هەروەها خۆیەتى. ڕێگەیان ک��ردو ق��ەرزار عێراقیان ئ��اوەدان��ک��ردن��ەوەى داڕشتنى ل��ە نەوتییەیان دەوڵەمەندە واڵتە ئەو

گرتووە.س���ەودای���ەک���ى م����ەزن دەب��ێ��ت��ە نێودەوڵەتى. ئاڵۆزى مەسەلەیەکى ب��ۆ ن��م��ون��ە س��وری��ا گ��ەم��ەی��ەک��ى

گ���ەرم و ل��ەب��ار ب��ە س��ن��ورە پ��ڕ لە دەگیرێ و کەلێنەکانییەوە ک��ون و لە ئێران ڕۆڵ��ى بەهێزبوونى لە کوردستان سەربەخۆیى لوبنان و ناسەقامگیریى لەئاست دەترسێت و ئێران هەیە. خۆى نیگەرانى ڕژێم ئایینى دەزگ���اى ل��ە پشتگیریى دوژمنى کە دەکات عێراق شیعەى

لە مێژینەى خۆیەتى.

ڕۆژنامەى )دەیلی ستار(ى چاپى لەبارەى سەروتارێکى تورکیا گۆڕانکارییەکانى سیاسەتى تورکیا لەبارەى مافەکانى نەتەوەى کورد )باشورى کوردستان باکورى لە باڵوکردەوە. تورکیا( خۆرهەاڵتى

نوسیویەتى: لەمبارەیەوە مەسەلەى کورد، سەرلەنوێ یەکێکە لە مەسەلە گرنگ و گەرموگوڕەکان ئەنقەرەدا. سیاسییەکانى لەکۆڕە کارەکان کە ڕوون��ە بەتەواوەتى ڕووداوەکانى نین، ئەنجام ڕووەو بارزانى چوونى عێراق، باکورى ب��ۆ ئ���ەول���ەوی���ەت، زی��ادب��وون��ى )PKK(و چ��االک��ی��ی��ەک��ان��ى ئ��اژاوەگ��ێ��ڕی��ى ل��ە ڕووداوەک��ان��ى کوردى مەسەلەى )شەمدینان(، ت���ەواو ژی��ن��گ��ەی��ەک��ى خستۆتە

جیاوازەوە.هەلومەرجەکانى چیتر ئێستا س��ااڵن��ى ه��ەش��ت��اک��ان ل��ەئ��ارادا ن��ی��ی��ە، م��ەس��ەل��ەک��ە ئ��ی��ت��ر لە )PKK( چاالکییەکانى هێرش و ت��ێ��پ��ەڕی��وە. ڕەه��ەن��دەک��ان��ى ئاستێک گەیشتۆتە مەسەلەکە ک��ە ئ��ی��ت��ر س��ەرم��ای��ەگ��وزاری��ى خۆرهەاڵتیش باشورى لە کردن بکرێنەوە. پ��وچ��ەڵ ن��ات��وان��رێ ئابورى- پالنى گرتنەبەرى ئێستا ک��ۆم��ەاڵی��ەت��ى و ئ��ەن��ج��ام��دان��ى ڕواڵەتیانەى هەنگاوێکى چەند

ڕووناکبیریى بەس نییە.بۆتە بەگشتى کورد مەسەلەى

مەسەلەیەکى ناسنامەو مەسەلەى سیاسیانە، ئەگەر لەساڵى )1999(ڕاگەیاند ئاگربەستى ئۆجەالن دا کە تائێستا نزیکەى حەوت ساڵە، بدرایەو ئەنجام کارێک کۆمەڵە ڕەنگە بنرایە، هەنگاوێک چەند پێشەوەچوونێک بتوانرایە ئەمڕۆ دەسەاڵتدارە بەاڵم بهێنرێتەدى. س��ی��اس��ی��ی��ەک��ان ب���ۆ ئ����ەوەى جەنەڕاڵەکان گلەیى گوێبیستى نەبن، لۆکەیان خستە گوێ و هیچ سیاسیان کرانەوەیەکى ج��ۆرە

نەهێنایەئارا.لەبارەى ڕۆژنامەیە ئەم هەروەها ک��ورد کێشەى ڕێ��گ��اچ��ارەک��ان��ى تەنانەت نوسیویەتى: لەتورکیادا ئ���ەگ���ەر ح���ەزی���ش ن��ەک��ەی��ن و ڕازى پێ ى دڵمان نەمانەوێت و بڕیارێکى چەند پێویستە نەبێت، هەندێ ب��دەی��ن و درام��ات��ی��ک��ان��ە

بشکێنین لەتەوتەمەکان بێت بەهەرشێوەیەک 1-پێویستە لێبوردنى بەڕاگەیاندنى )تەنانەت لە )PKK( ب��ەرب��اڵو( گشتى و لە خ��وارەوەو بهێنینە شاخەکان پێویستە ب��دەی��ن. الی��ان تیرۆر هەنگاوى جەستورانە لەو پێناوەدا

بنێین. 2-پ��ێ��وی��س��ت��ە ڕێ��گ��ەى چ��االک��ى سیاسەتمەدارانى بە سیاسیانە بچنە ب��دەی��ن و ک���ورد ب��ەڕەگ��ەز

نەتەوەییەوە. ئەنجومەنى ئاشکراى ن��اس��ن��ام��ەى 3-ن��اب��ێ

ک���وردەک���ان و ب��ەردەوام��ب��وون��ى بکەینەوە، ڕەت کلتورەکەیان بەپێچەوانەوە پێویستە باوەش بۆ کوردەکان بکەینەوە چیتر یەکێتى لە ئەندامێتیمان تورکیاو خاکى بخەنەبەردەم ئەوروپادا یەکێتى م��ەت��رس��ی��ی��ەوە. س��ااڵن��ە دەی��ان بنەبڕکردنى ب��ۆ دۆالر ملیۆن بەهەدەر یاخیبووەکان ک��وردە زیانێکى ئ��ەم��ەش دەدرێ�����ت، گەورەى بە داهاتى دەوڵەتەکەمان گەیاندووە و ڕۆژ بەڕۆژیش بەرەو پێویستى دەچ��ێ��ت و زی��ادب��وون ب��ەڕێ��گ��اچ��ارەس��ەر دەس��ت��وب��رد ڕاوەستاندنى لە خۆى کە هەیە ی���ەک���ج���ارەک���ی���ان���ەى ش����ەڕدا

دەبینێتەوە.کۆمەڵگاى ل��ە ح��ی��زب 4-ن��اب��ێ دەرەوەى بخەینە دیموکراسیدا

سیاسەت. 5-نابێ کوردستانى باکورى عێراق بەپێچەوانەوە دابنێین، دوژمن بە بگرین و باوەشیان لە پێویستە پشتگیریى و ژێ���ر بیانخەینە

پارێزگاریى خۆمانەوە.بۆ ئاماژەى ڕۆژنامەکە دواج��ار تورکیا ئەگەر کە: کردووە ئەوە س��ی��اس��ەت��ى ن���وێ ل��ەب��ەرام��ب��ەر کوردەکاندا نەگرێتەبەر، پێشبینى هیچ جۆرە پەرەوپێشەوەچوونێکى س��ەرت��اس��ەرى ل��ە ئاشتیانەش واڵتەکەدا نایەتەدى و باجدانەکەشى

زۆر بە گران دەکەوێت.

کورد لە میدیاکانەوە

کوردەکان پێویستیان بە ڕوانینى نوێ هەیە

کورد لەنێوان ملمالنێى سێ الیەندا

روز( )اخ��ب��ار ن��اس��راوی سایتى سەبارەت تێروتەسەلى ڕاپۆرتێکى باڵوکردۆتەوە. عێراق بەبارودۆخى سەبارەت دەڵێت: لەڕاپۆرتەکەدا دیموکراسیانەى بنیادنانەوەى ع���ێ���راق ب��ەش��ک��س��ت��خ��واردوو عێراقییەکان و دێ��ت��ەب��ەرچ��او دابڕێژن بەرنامەیەک نەیانتوانیوە بکات ڕەزامەند الیەک هەموو کە )60%(ى نزیکەى خواستەکانى و دانیشتوانى شیعەو نزیکەى )%20(عێراق ک���وردى دانیشتوانى ى

بهێنێتەدى. بەمجۆرە ڕاپ��ۆرت��ەک��ە ه��ەروەه��ا

سیاسیەکانى ملمالنێ بۆ ئاماژەى شیعەکان ک����ردووە: ع��ێ��راق ن��او تەواوەتیان پشتیوانییەکى کە ل��ەالی��ەن ح��ک��وم��ەت��ى ئ��ی��ران��ەوە دەوڵەتى دەی��ان��ەوێ لێدەکرێت، نوێ ى عێراق بەرەو ئاقارى ئایینى کە سیستانیش ئایەتوڵاڵ ب��ەرن. شیعەکانە، مەرجەعى گەورەترین هەیەو ئینتیمایەى ج��ۆرە ئ��ەم دەیەوێ زۆرترین دەسەاڵتى ئایینى بەسەر واڵتەکەدا زاڵ بکات. هەرچى دەسەاڵتە دەدات هەوڵ کوردیشە کە بپارێزێت خۆى سەربەخۆکەى تۆمەتبار لەجیاخوازیش بەجۆرێک

دەکرێن.ئ��اژان��س��ە: ئ���ەم ڕاى ب���ەپ���ێ ى ب���ەردەم ئاستەنگى گرنگترین ع�����ێ�����راق، دژای���ەت���ی���ک���ردن���ى عەرەبە ئاینییەکان و مەرجەعییەتە نایانەوێ کە ناسیۆنالیستەکانە عێراقدا ئ��ای��ی��ن��دەى ف��ی��دراڵ��ی��زم کوردەکان دەبێ هەربۆیە بێتەدى. بەو تەنانەت کراوەبێت و چاویان مۆدیلە فیدراڵیستییەش ڕازى نەبن ئەو هەبوو، لەیۆگۆسالڤیادا کە دەیان تائێستاش فیدراڵیستییەى گۆڕى بەکۆمەڵ و ناکۆکى نەتەوەیى و

ئایینى لەپاش بەجێماوە.

پەیوەندییەکانى گرژبوونى ل��ەب��ارەى دۆس��ی��ی��ەى ت��ورک��ی��او و )PKK(ئەمریکا، ع��ێ��راق و الى کێشەیە ئ��ەم زانیارى ڕاپۆرتێکى میللییەت ڕۆژنامەى تێروتەسەلى باڵوکردەوە. لەم ڕاپۆرتەدا دواییدا مانگانەى لەم تورکیا هاتووە: )PKK( هێرشەکانى زیادبوونى لە خۆپیشاندانە لەالیەکەوە دەکۆڵێتەوە. شەڕ زیادبوونى دژبە جەماوەرییەکان لەباشورى خۆرهەاڵتى وواڵت و چاالکییە لەالیەکیترەوە، سوپاو سەربازییەکانى لەناوچەکانى تەقینەوەییەکان هێرشە ئاسایى خەڵکى کە واڵت��دا خ��ۆرئ��اواى تیایدا بوونەتە ئامانج، کێشەى گەورەى

بۆ تورکیا دروست کردووە.دەوڵەتى تورکیا نەک تەنها هیچ ستراتیژ و بەرنامەڕێژییەکى نییە بۆ بەگژداچوونەوەى ڕووداوە نوێیەکان، بەڵکو بەپێچەوانەوە، لەوەاڵمى ئ��ەردۆغ��ان( تەیب )ڕەج��ەب پرسیارى هەواڵنێراندا دەڵێت: نابێ ئەم مەسەلەیە زۆر گەورە بکرێت. سەرەڕاى ئاگربەستى یەکالیەنەى )PKK( هێشتا

شەڕ بەردەوامە.ئەم مەسەلەیە بۆ کوێ دەچێت؟ لەپشت ڕووداوەکانەوە چ شتێک خۆى پەردەى

حەشارداوە؟ هەنگاوی دواتر چییە؟ )PKK( لەبارەى )هەروەها )میللییەتکردووە: ئاشکراى عێراقەوە کوردى و )PKK( هانى ب��ارزان��ى تاڵەبانى و بچنەدەرەوە. عێراق لەخاکى دەدەن زانیارى عێراق تورکمانەکانى سەرکردە ئەوەیان بەتورکیا ڕاگەیاندووە کە )750( گەریالى )PKK( کە زمانى عەرەبى و ئینگلیزیش دەزانن، لە هێزى پێشمەرگەى

تاڵەبانى و بارزانیدا کاردەکەن.عێراقەوە، ن��او هاتنە دواى ئەمریکا مەسەلەى کورد لە عێراقدا بەڕێوەدەبات، )PKK( دەیەوێت کوردانى عێراق دژ بەتا بکات ڕەزامەند تورکیا ب��دات و هان بنێت و عێراقدا نوێ ى بەدەوڵەتى دان ببێت بەهاوپەیمانى، ئەمەش سیاسەتى پ��ڕۆژەى بەدیهێنانى ب��ۆ ئەمریکایە

خۆرهەاڵتى ناوەڕاستى گەورە.

کەرکوک بەرەو ئایندەیەکى نادیار

سێشەممە 2012/03/27 ● ساڵی 31 ● ژماره 695 9 www.jamawarnews.comکۆمەاڵیەتی

کچان تەسبیح وەک دیارى دەبەخشن

زانکۆ خوێندکارى وال��ى، ساکار دەڵێت تەنها کوڕان تەسبیح بەکار تەسبیح کچانیش بەڵکو ناهێنن، ملى لە هەروەها دەهێن، بەکار تەسبیح کچان جار زۆر دەک��ەن، دەبەخشن خۆشەویستەکانیان بە

وەک دیارى.تەکنەلۆژیا کاریگەرى هەیە

لەسەر تەسبیحزانکۆ ئیبراهیم خوێندکارى سەالم ئاماژە بەوە دەکات کۆمەڵگاکەمان زیاتر دواى مۆدیل کەوتووە ئەوەى

وتیشى نییە، خۆمان هى هەمانە سەالم دەهێنم، کار بە تەسبیح تەکنەلۆژیا دا ب��ەوەش ئاماژەى بە لەسەر هەیە خۆى کاریگەرى

کار هێنانى تەسبیح.

بەکار هێنانى تەسبیح لە کەسێکەوە بۆ کەسێکى تر دەگوڕدرێت

زانکۆ، خوێندکارى والى، وەرزێر تەسبیح وت ~ ب���ە ئەوە بۆ دەهێنم،هێما بەکار زۆر تەکنەلۆژیاى کاریگەرى دەک��ات سەردەم لە بەکار هێنانى تەسبیح هیچ کارێکى لەسەر من نەکردووە کەسەکان سەر دەکەوێتە ئەوەش لەسەریان کاریگەرى چەندە تا بەکار ل��ەس��ەر دەک���ات دروس���ت

تەسبیح. نەهێنانى بەشێک لە گەنجان تەسبیح بەکار

دەهێننبە مامۆستا عوسمان، ڕێ��ب��وار تەسبیح ک���ەم وت ~تەکنەلۆژیا بەاڵم ، دەهێنم بەکار کار بە لەسەر نابێت کاریگەرى لە وتیشى تەسبیح. هێنەرانى لەگەنجان زۆر بەشێکى ئێستادا ت��ەس��ب��ی��ح ب��ەک��ار دەه��ێ��ن��ن لە کەلتور بووەتە کۆمەڵگاکەماندا

بەکارهێنانى.کوڕان تەسبیح وەک مۆدە لە مل

دەکەنژی��ن��ۆ ک���ام���ەران، خ��وێ��ن��دک��ارى بەردەوام زانکۆ،بە~ وت جۆرەکانى ب��ەس��ەر گ��ۆڕان��ک��ارى و ج��ۆر ل��ە و دێ��ت تەسبیحدا هەر هەیە، جیاوازیان نرخیشدا خواست ک��ە وای���ک���ردەوە ئ��ەم��ە لەسەر جۆرێک لە تەسبیح هەبێت وەرزى لە تایبەتى بە الوان الى بە گ��ەن��ج��ان ل��ە زۆر ب���ەه���اردا، مۆدە وەک تەزبح کوڕان تایبەتى

لەملى دەکەن تەکنەلۆجیا بەکاربەرانى

تەسبیحى لەناو الوانى کورد کەمتر کردۆتەوە

ف���ەرەی���دون ب���ێ���وار، ت��وێ��ژەری وت ~ بە کۆمەاڵیەتى و تەکنەلۆجیا پێشکەوتنەکانى داهێنانە نوێکانى، کاریگەری هەیە و دەبێ لەسەر سەرجەم بوارەکانى ئامرازەکان، و کەرەستە و ژیان واتە داهێنانە نوێکانى لە شێوەى زنجیر، ملوانکە، مەدالیا، بازن بە ستایل و ڕەنگ و شیوەى جیاجیا، بەکاربەرانى تەسبیحى لەناو الوانى ئەمەش کردۆتەوە، کەمتر کورد

ئاساییە.ناوبراو ئاماژە بەوە دەکات جاران پیاوانەوە الی��ەن لە تەسبیح کە ب��ەک��ار ب����راوە، ب��ۆ م��ەس��ەل��ەى

و و خۆ خاڵفاندن سەرگەرمکردن وەک بۆخۆی هەر واتە جوانیی، ویستى بەپێی جوان، مۆدەیەکى براوە و دەبرێت. سەردەم بە کار

هەر چەند بەسااڵچوان و ئافرەتان بەکاری زیکر مەبەستى بۆ زیاتر دەهێنن. ئێستا جۆرەکانى تەسبیح و دیزاین و ساتایلى نوێى تەسبیح

ڕەواج��ى دەنکەکانى، ج��ۆری و مۆدە وەک گەنجان و پێداوەتەوە و کەرەستەى جوانکاریی بە کاری

دێنن.

ناخۆشی و خۆشی تەمەنێک هەر فەڕەنسی حەکیمێکی هەیە خۆی ئەندامانی وە وتوویەتی. کۆندا لە زی��ادەڕۆی��ی، بێ تەمەنێک، ه��ەر خۆشی لەو جۆراوجۆر ڕێگای بە بۆ دەڕوان���ێ���ت. ناخوشییانە و لە پڕ ڕاستییە ئ��ەم سەلماندنی ژیرییەش دەبێ دەستی نەوازش بۆ

دیرێک ئیزاکوێتز ڕابکێشین.ئیزاکوێتز 90کاندا، سەرەتای لە یاریدەدەری الورا کارستێنسن وەک ل��ەو ک���اری دەک����رد، وە س���ودی لە کە وەردەگ���رت لێکۆڵینەوانە ئاستێکی لە ستاندفۆرد زانکۆی

بەرزدا بە ڕێوە دەچوون.بەناوبانگ شارەزایەکی کارستێنسن و لێکۆڵەرێکی بە ئەزموونە لە بواری خاوەنی کە جیاوازەکاندا، تەمەنە داهێنانی چەندین بیرۆکەی جیاوازە بەتەمەن ن��ێ��وان پ��ەی��وەن��دی ل��ە

بوون)پیری( و بەختەوەری.ئ���ەو ئ��اف��رەت��ە ب��ەن��اوب��ان��گ��ە لە »داهاتوویەکی بەناوی کتێبەکەیدا پڕلە بەختەوەری« پێمان دەڵێت » یەکێک لە گەورەترین ناڕاستییەکان کە ئەوەیە بوون بەتەمەن لەبارەی کەسانی بەتەمەن کەسانی گوایا

دڵتەنگ و تەنیان.«من 30 ساڵی تەمەنم لە بەدواداچوون بەتەمەنەکان( )دەرون��ن��اس��ی لە کارستێنسن ، بەسەربردووە« دا هەروەها « دەڵێ، کتێبەکەیدا لە

نەگۆڕ لێکۆڵینەوەکەم بەشێوەیەکی ئەوە دەردەخا کە، لە ڕووی هەست ساتەکانی باشترین س���ۆزەوە، و تەمەندان. کۆتاییەکانی لە ژییان کەمتر بەگشتی بەتەمەن کەسانی و دڵەڕاوکێ خەمۆکی، گیرۆدەی بێزاری دەبن وەک لە کەسانی کەم

تەمەن )گەنج(.کە ب��ی��ردەک��ەن��ەوە وا ئ��ەوان��ەی الوی��دا تەمەنی ل��ە خۆشبەختی جارێکی پێویستە هەڵدەقوڵێت، کە کارستێنسن، بکەنەوە، بیر دی ستانفۆرد )سەنتەری دامەزرێنەری ب��ۆ ت��ەم��ەن درێ���ژی(ی���ە، ئ��ەوەش دەڵێت کە کەسانی بەتەمەن کەمتر ڕوبەڕووی دۆخە نەرێییەکان دەبنەوە خۆیانی باشتر شێوەیەکی بە و لەگەڵ دەگونجێنن وەک لە کەسانی

کاتێکیش ساڵ. 30 و 20 تەمەن ڕوب��ەڕووی��ان نەرێیی دۆخێکی کە »ئەوەندە دەڵێ، ئەو ، دەبێتەوە گرنگی پێنادەن وەک لەوەی کە لە زۆرێک دەیانکرد. گەنجیدا تەمەنی دەرون زانا تەنانەت و خەڵک لە ناسەکانیش تووشی شۆک بوون لەم

دۆزینەوانە.«یەکێک لەو کەسانە ئیزاکوێتز خۆی نائاسایی کەسێکی بووە کە بوو، زانستی لە لێکۆڵینەوە ب��واری لە پڕۆفێسۆری ئێستا ئەو پیرەکاندا. دەرونزانی و دامەزرێنەری تاقیگەی ) پ��ەرەپ��ێ��دان��ی ت��ەم��ەن ل��ەڕووی ه��ەس��ت��ەک��ان��ەوە(ی��ە ل��ە زان��ک��ۆی

نۆرزئیست.کارستێنسن ی کارەکانی ئیزاکوێتز لە بردووە پێش بەرەو هەنگاوێک

ڕاستییەی ئەو پێکردنی درک ڕوی کەسانی ڕاستیدا، لە بۆچی، کە باشتر کە دەرئەکەون وا بەتەمەن ڕوبەڕووی دۆخە نەرێییەکان ببنەوە لە زیاتر خۆشییەکی هەروەها و ڕوخساریندا بەدی ئەکرێت وەک لە

کەسانی گەنج و کەم ئەزموون. ›شوێنکەوتنی ڕێگای ئەمەش بۆ چاو‹ ی بەکارهێنا، کە تێیدا شوێن جووڵەی چاوی کەسەکان دەکەوێت دیمەنێکی س��ەی��ری ک��ە کاتێک وێنەیەکی ی��ان دەک��رد خۆشیان پاشان پیشان دەدرا، کاریان بێزار

کاردانەوەکانیان تۆمار دەکرا.ئ��ی��زاک��وێ��ت��ز دەڵ����ێ »ل��ەوان��ەی��ە کەسەی ئ��ەو ک��ە واب��ی��رب��ک��ەن��ەوە ناخۆشکە زۆر دیمەنە تەماشای دەک����ات ل��ە ه��ەم��ووی��ان ت��وڕەت��ر بێت،«-- لە یەکێک لە دیمەنەکاندا، یەکیان گا وێنەی ب��ەش��دارب��ووان پ��ی��ش��ان��درا ک��ە س����ەری دەب���ڕن خوێناوییە« زۆر دیمەنێکی «بەاڵم « دەڵێت-- خۆی ئیزاکوێتز کە نییە بەوشێوەیە کە دەرکەوت بەپێی بەڵکو بۆیدەچوین، ئێمە دەگ��ۆڕڕی��ت. ک��ەس��ەک��ان تەمەنی ئەدەن هەوڵ بەتەمەنەکان کەسە ک��ەم��ت��ر س���ەی���ری ئ���ەو ب��ەش��ەی شاشەکە لەسەر بکەن دیمەنەکە ئەمەش وە دەک��ات-- بێزاریان کە لە بوو ئ��ەوان خۆشحاڵی هۆکاری بۆ بەاڵم دیمەنانەدا. لەو هەندێک بۆ ئەوەمان بەگشتی، گەنجەکان، سەیری زیاتر چەند کە دەرک��ەوت بکردایە، بیزارکارەکانیان بابەتە

بەخۆشی ه��ەس��ت��ی��ان ئ���ەوەن���دە دەکرد.«

یەکێک لە لێکدانەوەکان بۆئەم دۆخە ئەچێت، بۆ وای ئیزاکوێتز ئاڵوزە، »تەرکیز گەنجەکان کە ئ��ەوەی��ە ناخۆشەکە دیمەنە سەر ئەخەنە کە ئەدەنەوە لێکی بەشێوەیەک و چێژوەرگرتن بۆ ئەدات یارمەتییان خۆیان بەتەمەنەکان ب��ەاڵم لێی. بەو دیمەنەوە سەرقاڵ ناکەن وەیان

سەیری ناکەن.«»ئێمە گەلێک توانا و خۆگونجاندنمان کە بەوشتانەی س��ەب��ارەت هەیە سەیریان دەکەین« ئیزاکوێتز دەڵێت کە ئەوەناگەیەنێت ئەمەش بۆیە «کەسانی بەتەمەن چاویان دادەخەن. وەیان ئەوان سەیری شتە خراپەکان ئەوەیە ڕاستییەکەی بەڵکو ناکەن، کە کەمتر سەیری ئەکەن. لەوانەیە شتە سەیری زیاتر زۆر گەنجەکان لەپێویست. زیاد بکەن، نەرێکان بزانن ئەگونجێ بەتەمەن کەسانی

کەی کاتی ئەوەیە دەس هەڵگرن.لەوەدایە کە ئەگەر بیرۆکە هەڵەکە شتێک سەیری کەم ڕاددەیەکی بە بکەیت، واتا بایەخ بەو شتە نادەیت ڕاستی بەاڵم پێناکەی، حەزی یان کەمتر باشترە. کەمتر کە ئەوەیە لەوانەیە کەمتر ت��رە. س��ەالم��ەت

سودی زیاتربێت.لەوانەیە کەمتر ک��ە ڕای���ەی ئ��ەو بەدڵنیاییەوە زیاتربێت.، س��ودی لێدێت، خوی وەک تەمەندا لەگەڵ هەر وەک چۆن حەز دەکەین خۆڵ و خاشاک زیاتر لەخۆمان دورخەینەوە

وەک لەوەی هەڵی بگرین. » لەوانەیە کە « دەڵێت ئیزاکوێتز ئەوەبێت« خۆشحال کەمتر بەتەمەن کەسانی لەبەر بێزارکارەکان، شتە بە دەبن هەیە زیاتریان ئەزموونی ئ��ەوەی دەشگونجێ ه��ەروەه��ا ژی��ی��ان. لە ئەوەبێت کە کاتێک ئێمە زیاتر دەژین زیاتر خۆمان دوای ئەزمونەکانی و لەبەردەممان کە لەوەی وەک دەبن و کات دەرب��ارەی هەستمان ماوە، لە لەالمان گرنگن کە ئەوشتانەی

ڕەگەوە دەگۆرێت.«بۆ گەڕێنێتەوە ئ��ەم��ان ئ��ەم��ەش ووتەکانی کارستێنسن، کە پێی وایە زیاتر بکات، زیاد تەمەنمان چەند بایەخ کەمتر و دەژی��ن واقیعدا لە بەو کیشانە دەدەین کە لە گەنجیدا هەستەکانیان داگیر کردبووین. » تا بەتەمەنتر بین« ،ئەو دەنوسێت، » وا هەست دەکەین کە کاژمێرەکە خێراتر دەخەینە هزرمان هەموو و دەبێت کورتەی ماوە ئەو خۆشبینی الی تەرکیزکردن... م��اوە، کە تەمەن ل��ە ق��واڵی��ی ئ��ەزم��ون��ەک��ان��م��ائ��ەوە، کەمکردنەوەی نزیکبوونەوە، لێک هەڵبژاردنی وە ئامانجەکەنمان ک���ۆم���ەڵ���ێ���ک ل������ەوان������ەی ک��ە ترینن ب��ەن��رخ و خۆشەویسترین لەالمان. ئەم گۆڕانکارییە لە دیدگادا دەکات وااڵ بۆ نوێمان ڕێگایەکی ڕێزگرتنمان هەڵسەنگاندنی ب��ۆ ب��ۆ ک���ات، س��ەرەن��ج و ت��رس یان هەروەها « سەرکێشییەکانمان. ،ڕوونتر، پیشاندانی ڕێگایەکی نوێیە

بۆ ڕوانین لە ژییان«.

ڕێکخستنى شێوازى دەزانیت ئایا ن���اوم���اڵ پ��ەل��ەک��ان��ى و ک����ەل ک��اری��گ��ەری��ی��ەک��ى ڕاس��ت��ەوخ��ۆ و زیادبوونى لەسەر هەیە سەرەکى ئەم کە دڵنیاییەوە بە کێشت؟ توشى دەخوێنیتەوە پرسیارە دەبیت، سەرسوڕمان لە جۆرێک چەند ل��ێ��ک��ۆڵ��ەرەوەک��ان ب���ەاڵم

ئەنجامداوە توێژینەوەیەکیان لەسەر کاریگەرى شێواز و ڕووبەرى و دەژی���ت تێیدا شوێنەى ئ��ەو گەیشتوونەتە چەند دەرئەنجامێک، ئەوەى توێژینەوەکان لە یەکێک ماڵێکى کەبوونى خستووەتەڕوو زیادبوونى ه��ۆى دەبێتە ف��راوان ماڵەکەت چەند تا چونکە کێش، فراوانبێت ئەوا پێویستە لە سەرت و بکەیتەوە پڕى پەل و کەل بە لە بریتییە ژووری��ش گەورەترین

هاندەرى کە چێشتلێنان ژوورى کاتیان زۆرترین دەبێت ئافرەتان لەو ژوورەدا بەسەربەرن و خەریکى چێشت لێنانبن و زۆرترین خواردن لەو مانەوەیاندا کاتى لە دەخۆن لەسەر توێژینەوە دووەم ژوورە، چەند کە ک��راوە ف��راوان ماڵێکى ژوورێکى خۆشتنى تێدایە و لەکاتى تاکەکانى هەموو ماندووبووندا و خۆشتن بۆ دەچن خێزانە ئەو وایان گەرماوەکەدا لە مانەوەیان

لێدەکات کە هاتنە دەرەوە هەست بە برسێتى بکەن و پەنابەرنە بەر جۆراوجۆر، خواردنەوەى چەندین ئەمەش کاریگەرى لەسەر زیادبوونى توێژینەوەش سێیەم هەیە، کێش چێشت گۆڤارەکانى بوونى لەسەر لێنانە لە ماڵدا کە هاندەرت دەبێت ج��ۆراو خ��واردن��ى بە ح��ەز زیاتر لەگەڵ ڕاستەوخۆ و بکەیت جۆر تۆش خواردنەکان وێنەى بینینى دروست خواردنە لەو هەوڵبدەیت

بکەیت بێ گوێدانە تام وچێژەکەى و کاریگەرى لەسەر کێشت، چوارەم ئامێرەکانى ل��ەس��ەر توێژینەوە وەرزشکردنە لەماڵدا ئەگەر بێت و دابنێن لەبەرچاو دوور ئامێرەکان نامان جارێکیش مانگى ئ���ەوا بەو وەرزش��ک��ردن س��ەر پەرژێتە لە و بێت ئەگەر بەاڵم ئامێرانە، ماڵەکەماندا بەرچاوى شوێنێکى دایان بنێین هەموو ڕۆژێک چاومان حەزدەکەین و دەک��ەوێ��ت پێیان

ئەگەر کەواتە بهێنین، بەکاریان تێدابێت کەمى ژوورى ماڵەکانمان تێدابێت و ژوورى خۆشتنى کەمى و گۆڤارەکانى تایبەت بە خۆراک لە ئامێرەکانى و دانەنێن بەردەستدا دابنێن لەبەرچاودا وەرزش��ک��ردن دەتوانین ئ��ەوا ماڵەکانماندا لە خواردن لە بگرین بەدوور خۆمان پێویستى لە زیاد خواردنەوەى و و کێشمان وەک خۆى جەستەمان

بهێڵینەوە .

باخان سەاڵح

هاوڕێ فەریق

و:هەوراز زایر

توێژەرێکى کۆمەاڵیەتى:

گەنجان وەک مۆدە و کەرەستەى جونکارى تەسبیح بەکار دەهێننکچێک: کچانیش تەسبیح بەکار دەهێنن

بۆچی مرۆڤ هەست بە بەختەوەری زیاتر دەکات، کاتێک دەچێتە تەمەنەوە؟

شێوازى ڕێکخستنى ماڵەکەت کاریگەرى لەسەر کێشت هەیە

تەسبیح یەکێکە لەو دیاردانەى لە هاواڵتیانى کوردستان کە زۆر تایبەتى بە دەهێنن، ک��اری بە گەنجان و سااڵچوان بە توێژى دان ساڵوات بۆ دەهێنن بەکارى و بۆ کات بەسەر بردن و جوانى. ڕۆژ ب��ە ڕۆژ ئ��ەوەش��دا ل��ەگ��ەڵ ئاراوە دێتە تازە تەکنەلۆژیاى گرنگى هێشتا تەسبیح ب��ەاڵم

خۆى لە دەست نەداوە.

www.jamawarnews.com 10 سێشەممە 2012/03/27 ● ساڵی 31 ● ژماره 695

بە پێی دوایین ڕاپرسیش کە گۆڤاری لڤینی نوێ باڵویکردووەتەوە سلێمانی شار خۆشترین و جوانترین ب��ە هەڵبژێردراوە. گۆڤارەکە لە دواژمارەى خۆیدا باڵویکردوەتەوە کە سلێمانی بە پلەی یەکەم هاتووە بە جیاوازییەکى و خۆشیى و جوانى ل���ەڕووى زۆر ل��ەدەروازەی سلێمانى ناوازەییەوە. گ��ەورەی کامپی دوو ب��ە ش���ارەوە میوانەکانی لە پێشوازی قەشەنگ زانکۆی کامپی چەپ الی دەک��ات. سلێمانی و الی راست کامپی زانکۆی شاریش لەناو عیراق. لە ئەمریکی چەندین تاوەری بەرز بەرز دەبینرێن هۆتێلی و نێشتەجێبون پڕۆژەی کە ملینێۆم. گراند هۆتێل لەوانە براندە هەروەها لە سلێمانی پڕۆژەی هەواری عێراق لە پارکە گەورەترین کە شار بەڕێوەدەچێت کە خاوەنی ڕووبەرێکی هەوارى پڕۆژەى سەوزاییە. فراوانی

تێدەپەڕێت، قۆناغێکدا بەچەند شار ەوە 2010 کەلەساڵى یەکەم قۆناغى دەستى پێکردووە بریتیە لە ڕواندنى درەخت و گوڵ و چیمەن و سەوزایی، لە بریتیە کە دووەم قۆناغى دواتر شەقامە و ڕێگاکان دروستکردنى ناوخۆییەکان و دواتر قۆناغى سێیەم دروستکردنى لە بریتیە کە دێ��ت پڕۆژەکانى مەلەوانگەکان و گازینۆکان و باخچەکانى ئاژەڵ و شارەکانى یارى تایبەت ماستەرپالنى بەگوێرەى و خزمەتگوزارییە هەموو پڕۆژەکە بە بە پارکەکە ن��او گەشتیارییەکانى پێشکەوتوو جیهانى مواسەفاتى پڕۆژەکە گشتى ڕووب��ەرى دەبێت. دەخەمڵێنرێت، دۆنم هەزار چوار بە هەزار 650 و درەخ��ت نیوملیۆن و م��ەت��رى چ��وارگ��ۆش��ە چ��ی��م��ەن و سەوزایى هەمەجۆرى تێدادەڕوێنرێت، و ه���ەروەه���ا چ��ەن��دی��ن ه��ۆت��ێ��ل و

یارى شارى و گازێنۆ و چێشتخانە تێدا دروستدەکرێت و بەکرێ دەدرێتە بیانی. و ناوخۆیى وەبەرهێنەرانى سایتى ڕاب��ردووش��دا ڕۆژى چەند لە ڕاپۆرتێکى ئیمارات ناشناڵ(ى )زە سلێمانى ش���ارى ب��ە س���ەب���ارەت باڵوکردۆتەوە و بە »پاریسى عیراق« وەس��ف��ى دەک���ات و ئ��ام��اژەدەک��ات کلتورى پایتەختى ئەو شارە بەوەى بەخێرایى کە کوردستانە هەرێمى لەوە باس سایتەکە گەشەدەکات. دەکات پارێزگاى سلێمانى دوو ملیۆن خەڵکى تێدا دەژی، بەهۆى شێوازى ژیانى لیبرااڵنە و دیمەنە کلتوریەکان شارەکەوە خۆشى ه��ەواى و ئاو و دەناسرێت . عیراق« »پاریسى بە ڕون��ی��ش��ی��ک��ردۆت��ەوە ل���ەم ش���ارەدا هەیە گەلەرى و مۆزەخانە چەندین ژمارەیەکى لەدایکبوونى جێگاى و نووسەر و شاعیر و گۆرانیبێژ زۆر

سیاسەتمەدارانى و ڕۆژنامەنووس و ب��ەن��اوب��ان��گ��ى ک�����وردە. ه��ەروەه��ا کشانەوەى دواى ئاشکرایکردووە: هێزەکانى ئەمریکا لە عیراق چەندین باڵەخانەى بەرز و هۆتێلى نوێ و مۆڵ و چێشتخانە کراونەتەوە و لەمساڵدا لەزۆربەى لەکاتێکدا و دەکرێنەوە، بەشەکانى عیراقدا ئەمریکیەکان وەکو سلێمانى لە سەیردەکرێن، داگیرکەر قەڵەمیاندەدەن. لە ڕزگ��ارک��ەر بە باسى شوێنە بەدورودرێژى سایتەکە گشتیەکانى شارى سلێمانى لەوانەش شەقامى سالم و جیهانى کەلەپور و کتێبخانەى و سلێمانى مۆزەخانەى و م���ەول���ەوى ش��ەق��ام��ى و گشتى شەقامى کاوە و چایخانەى شەعب و چێشتخانەى داوا و ناوچەى سەرچنار و گ���ەورە مزگەوتى و ن��اوب��ازاڕ و مۆزەخانەى ئەمنەسوورەکە و چەندین

شوێنى تر دەکات.

یاریزانى و ئینگلیزى بێکهامى دیڤد گاالکسى ئەنجلس ل��ۆس ی��ان��ەی

سەرنجڕاکێشترین ئەمریکى ئەمەش ئەمریکایە ب��اوک��ى ک����ات����ێ����ک ل�����ە ش���وێ���ن���ە یەکێک لەگەڵ گشتییەکاندا دەردەک��ەوێ��ت. لەمنداڵەکانى پێگەیەکى لێکۆڵینەوەیەکى لە ئەوروپا ئەمریکاو بەناوبانگى

دەرک���ەوت���ووە کە بێکهام باشترین و سەرنجڕاکێترین

لەنێو باوکە

ئەستێرەکانى کە ئ��ەم��ری��ک��ا س������������ەرەڕاى

س��ەرق��اڵ��ب��وون��ى ب����ە ت���ۆپ���ى پ��ێ ن��ەی��ه��ێ��ش��ت��ووە م��ن��داڵ��ەک��ان��ى ب����ێ ن�����از ب��ن ب��اوک��ێ��ک��ى و بۆ م���ەزن���ە

هەر 4 منداڵەکەی. لە پلەی دووەمیشدا براد پیتى ئەستێرەی هۆلیود دێت کە زوانەش بەو منداڵەو 6 باوکى هەڵدەگرنەوە تر منداڵێکى و خ��ۆى مەبەستەش ئ��ەو بۆ هاوسەرى جولى ئەنجیلینا کردووە. ئەفریقایان سەردانى تۆم کروزى پاڵەوانى فیلمەکانى mission impossibleسێیەمدا لەپلەی جۆنى ه��ات��ووەو دێ���پ���ی���ش ک��ە دوو ب���اوک���ى م���ن���داڵ���ە پ����ل����ەی

چوارەمى گ���رت���ووەو ل���ەپ���ل���ەی ا میشد پێنجەک���رۆی���س���ت���ی���ان���ۆ یاریزانى ڕۆن��اڵ��دۆى مەدرید ریاڵ یانەی خاوەنى کە دێ��ت تا بەاڵم کوڕێکە ئ��ێ��س��ت��ا ک��ەس نازانێت دایکى م��ن��داڵ��ەک��ە

کێیە.

نوێدا لێکۆڵینەوەیەکی لەئاکامی زیاتر ساڵ شەش ئافرەت دەرک��ەوت، ژیانێکی پیاوان بەاڵم لەپیاو، دەژی ئافرەتاندا. لەچاو دەژی��ن تەندروستر واڵتەکانی کە لەلێکۆڵینەوەیەکدا، لەالیەن گ��رت��ەوە ئ��ەوروپ��ای یەکێتی ئێکسپرێس( )دەی��ل��ی ڕۆژن���ام���ەی

ب��اڵوک��رای��ەوە، دەرک��ەوت پیاوان )85%( ژیانیان کی ستییە و ر ند تە بەباشەوە بەڕێدەکەن، ب��������ەب��������ەراورد

ژییانیان )%80( کەتەنها بەئافرەت بەتەندروستییەکی باشەوە بەڕێدەکەن. هەیە جیاوازی ڕۆژنامەکە بەگوێرەی لەواڵتە پیاواندا و ئافرەتان لەتەمەنی بەنمونە ئ��ەوروپ��ا جۆرەکانی ج��ۆرا و لە)لیتوانیا( ئەم جیاوازییە دەگاتە )11( ساڵ، بەاڵم بەگشتی لە)27( واڵتەکەی ئافرەت و تەمەنى ئەوروپادا، یەکێتی )82( دیاریکرد شێوەیە بەم پیاویان ئافرتان و تەمەنی مانگ )4( ساڵ و )78( ساڵ و )4( مانگیش

تەمەنی پیاوانە.

هێماکانى بیرۆکەى جار یەکەم بۆ پایتەختى ل��ەن��دەن��ى ل��ە هاتوچۆ بەریتانیاوە سەرى هەڵدا، تەم و مژ بە تایبەتى لەشەودا ببوە سەرچاوەى لە هاتوچۆ ئەندازیارى بۆ بێزارى ناوى کە شەمەندەفەرەکاندا بوارى ئەو بۆیە ، ) J.B Night (هۆکارێک کە ک��ردەوە لەوە بیرى بدۆزێتەوە بۆ ڕیکخستنى جوڵەو ڕۆیشتنى شەمەندەفەرەکان، بۆ ئەوە یەکەم جار دوو گڵۆپى سور و سەوزى داهێنا کە دەکرد ئیشیان گاز بە وە شەمەندەفەرەکانى ڕایى و دەوەستان دەک����ردن، ب��ەاڵم ی���ەک���ێ���ک ل���ەو گڵۆپانە تەقییەوە

و پۆلیسێکى هاتوچۆى کوشت بۆیە ب��ارەوە ل��ەو تاقیکردنەوانەى ئ��ەو داهێنان پ��اش وەستێنران، ب��وون ئوتومبیلەکان ژم��ارەى زۆربوونى و پێویستى بۆ هۆکارێک بۆ ڕێکخستنى

پێویست حاڵەتێکى بووە هاتوچۆ بیردا بە بیرێکیان هیچ پسپۆران و تەنها مەبەستە ئ��ەو ب��ۆ ن��ەه��ات نەبێت، پێشوو کۆنەکەى بیرۆکە بۆیە هەمان تاقیکردنەوەى پێشویان دووبارە کردەوە بەاڵم ئەمجارە سێ ڕەنگەکانى بە دروستکرد گڵۆپیان سەوز، پرتەقاڵى و سور، ئەوەش لە ساڵى 1914 دا بوو لە سەر یەکێک لە شەقامەکانى شارى ئەمەریکى ى )کلیفالند( دانرا، لە ساڵى 1918 بۆ هێماکانى جار یەکەم نیۆیۆڕک لە هاتوچۆ پاش دەرک�����ەوت، ئ��ەو س���اڵ دوو ه���ێ���م���ای���ان���ە شارى گەیشتنە ئەو ک��ە ئەمەریکا ل��ە دی��ت��رۆی��ت هێمایانە لە سەر لوتکەى بورجێکى بەرزى ناوەڕاستى شارەکە دانرابوون و بە دەست کارى پێدەکرا لە الیەن

پۆلیسێکى هاتوچۆوە.

سلێمانی بە جوانترین و خۆشترین شار هەڵبژێردرا

بێکهام و براد بیت و تۆم کروز باشترینن ئافرەت تەمەن درێژترە، بەاڵم پیاو تەندروستی باشترە

هەمەڕەنگ

هەندێک هەفتەیە ئەم ملمالنێى ن���اک���اوى و لە هەرچەندە تێدایە بوارى پیشەییدا بەخت لەگەڵ دەبێت، یاوەرت ئەمەشدا بەدواى چارەسەرو سەلماندن و بۆ ماوەیە ئ��ەم ئەگەڕێیت، بەڵگەدا دانووستاندن و پرۆسەى دارایى گونجاون.

هەواڵى هەفتەیە ئەم گ��رن��گ��ت پ��ێ��ئ��ەگ��ات و هاوسەنگیدا ب���ەدوای ئەگەڕێیت لەنێوان ژیانى تایبەتیتدا. پیشەیى و بۆ ڕاستیت هەندێک م��اوەی��ەدا ل��ەم دەرئەکەوێت و دەست ئەدەیتە کۆمەڵێک هەواڵى سەرنجڕاکێشت قووڵ و پرۆژەى

پێدەگات.

دۆخێکى هەفتەیە ئەم دارای������ى گ���ەش���اوەت دڵەڕاوکێ لە ئەبێت و ک���ەم���ک���ەرەوەو خ��ۆت ل��ە ڕووب��ەڕووب��وون��ەوە م��اوەی��ەدا هەست ل��ەم بگرە. ب��ەدوور هەبووە ڕۆڵیان هاوڕێکانت ئەکەیت حەوانەوە بە هەست سەرکەوتندا و لە

/4ئەکەیت.20

-3/21

وڕ ���ا

����ک�

بانگهێشتى ڕەن��گ��ە ک����ارێ����ک����ى گ���رن���گ هەلى ئەگەر بکرێیت، کورتماوەت سەفەرى لێى ه��ەڵ��ک��ەوت ب���ۆ شکست ن��ەچ��ێ لەبیرت م��ەوەس��ت��ە، بیرت ماوەیەکەو بۆ هەر عەشقدا لە ئەچێتەوە هەرگیز بیرى لێ مەکەرەوە.

10/20-9/21

وو راز

��ه ت�

5/20

-4/21

���ا �����

����گ��

بەئاگابە هەفتەیە ئەم ڕووب��ەڕووب��وون��ەوە، لە چ���ون���ک���ە خ������ەون و پ���رۆژەی���ەک���ى ن��وێ��ى تێدایەو هەندێک کۆسپ بۆ تیایە ئاماژەیەکى تێئەپەڕێنیت و پێویستە بۆیە تەڵەکە، فێڵ و هەندێک

زۆر وریابیت.

11/20

-10/21

ک ش

وپدو

هەندێک ڕووب����ەڕووى ک��ێ��ش��ەى ڕاب������ردوو بە تۆزیک ئەبیتەوەو بیر ئەچیتەوە و خۆتا دەکەیتەوە، ڕابردوو لە ئەکەیت. بەکاریگەرییەکانى هەست پێویستە بەئاگابیت لە کەللەڕەقى و هەڵە

لە بوارى دارایى و سۆزداریدا.

6/20

-5/21

�ە ن���

وواد

ک��ەش��ەک��ە ئ��ەگ��ۆڕێ��ت و ئەحەوێیتەوە، لەوانەشە ب��ی��ر ل���ە س��ەف��ەرێ��ک هەندێک ب��ک��ەی��ت��ەوەو باشیشى گ��ۆڕان��ک��ارى تیایە، هەواڵى خۆشى کارێکت پێئەگات و ئەبێت، کارکردنت باشى توانایەکى لەوانەیە بڕیارى گۆڕینى شێوازى ژیانت

12بدەیت. /20-11

/21

ن ه وا

ک���7/20

-6/21

ڵ ژا

��رق��

پ��ەی��وەن��دی��ی��ەک��ان��ت لەوانەیە ئەبن و پتەو ک��ەس��ێ��ک س��ەرن��ج��ت ماوەیەکى ڕابکێشێت، بەهەموو تایبەتە زۆر خۆشەویستى دواى خۆشییەکتەوەو ئ��ەک��ەوی��ت، ل��ەوان��ەی��ە ح��ەوس��ەڵ��ەت تێکچێت و سەرگەرمى کێشەیەکى خێزانى

/1یان سۆزدارى ببیت. 20

-12/21

ک س

گی

ح��ەزت هەفتەیە ئ��ەم بەاڵم گۆشەگیرییە، لە پێویستە دانایانە ڕەفتار بکەیت و هەڵەکان ڕاست ب��ک��ەی��ت��ەوەو ش���ەرم لە ڕاستى خۆت و دەرخستنى لە مەکە قسەکانت. ئەم ماوەیە ئاماژەى تێدایە بۆ

دروستبوونى چیرۆکێکى ڕۆمانسى.

8/20

-7/21

�ر �ێ��

ش��

ئاماژەى هەفتەیە ئەم تیایە بۆ دەستکەوتێکى دارای�������ى، ب����ەاڵم لە هەفتەدا ن��اوەڕاس��ت��ى بەاڵم ئەبیتەوە، ئارام پێویستە ڕۆژانى سێشەممە و پێنجشەممە بەئاگابیت لە تووندڕەوى، لەوانەیە ئەم ماوەیە پەیوەندییەکى سۆزداریت تووشى

/2پچڕان ببێت.20

-1/21

ڵ ت��

��ه س

ئ�������ەم ه���ەف���ت���ەی���ە ح��ەوس��ەڵ��ەت ئ���ارام و گ��ەش��ب��ی��ن و ه��ەس��ت ب�����ە پ���ش���ت���ی���وان���ى بەرامبەرەکەت ئەکەیت و توانایەکى گەورەت ئەبێت، بۆ ئەنجامدانى پرۆژەى باش و سەرکەوتوو، ئەم ماوەیە کاریگەرى باشى لەسەر ژیانى سۆزداریت

/9ئەبێت. 20

-8/21

ک ی��

ه رف��

هەلى هەفتەیەدا ل��ەم دارایى باشت دێتە ڕێ و کەسانێکى بە بایەخ نزیک ئەدەیت، هەوڵبدە بابەتییانە ماوەیە ئەم پێگەیەکى بۆئەوەى بکەیت، مامەڵە داهاتوو بۆ پالن هەبێ و بەهێزت زۆر ئاسان لەبەردەمتدا کارەکان دائەنێیت و

/3ئەبێ. 20

-2/21

گ ه ن��

ه��ن��ه

تەنیا گەمژەکانن پێدەکەنن لە کاتێکدا، کە هیچ هۆکارێک نییە

بۆ پێکەنین.بۆکۆفسکیبە منداڵ و شێتەکان بڵـێن، رێزى خۆتان بزانن... کە هیچ دونیایەک

، جوانتر لە دونیاى ئێوە نیە.زەردەشت

ن ژیا

یکان

ده ه ن

ه پل

ئاسەوارەکانی لوڕستان

کە ئەڵێین کوردستان النکەی مرۆڤایەتیە، یەکەم چونکە ن��ەک��ردووە ڕۆییان زی��ادە لە زەمین ڕووی سەر لە ئ��اوەدان گوندی بووە، کوردستان لە نوح الفاوەکەی پاش زاوی گوندی ئەوە و چەرمۆ گوندی ئەوە وەک��وو ک��ە لوڕستان ئ���ەوەش و چەمی مێژە لە کوردستان تری ناوچەکانی شارو ئاوەدانەو پڕیەتی لە ئاسەوار و کەل و پەلی و پشکنین ئەنجامی و دۆزراوە و بەنرخی ناوچەی لە ئەرکیۆلۆجیدا لێکۆڵینەوەی نرخ دۆزراونەتەوە بە لوڕستان گەلێ شتی شارستانێتی و پێشکەوتن هێمای ک��ە لوڕستان کوردە. گەلی زووی سەردەمێکی بە نیسبەت کوردستانی گەورەوە دەکەوێتە نیشتمانەوە، ئ��ەم ڕۆژه��ەاڵت��ی خ���وارووی لوڕستان لە هەرەخواروویدا دەڕوانێ بەسەر کەنداوی فارسیدا و لەژووریشدا دەگاتەوە بە هەمەدان و کرماشان و قەسری شیرین، لە لە و هەمەدانە و ئەسفەهان ڕۆژهەاڵتیەوە ڕۆژئاوایشەوە خوزستان و عێراقی عەرەبی و گۆتی مێژوو درێژایی بە لوڕستان یە. میدی و لۆلۆ و و عیالم کاسۆ و ه��ووری باپیرانی کە بوون نیشتەجی تیا یەکانی کوردەکانی ئێستان. شێوەزاری لوڕەکان کە دانیشتووی ئێستای لوڕستانن، یەکێکە لەو پێک کوردی زمانی کە شێوەزارەی چوار کوردییە شێوازە بەم ملیۆن 5 و دەهێنن ئەدوێن. و یەکەم شاعیری کورد بابا تاهیری هاتۆتە زایینی 1000 ساڵی کە هەمەدانی دونیاوە و ساڵی 1075 زایینی کۆچی دوایی کردووە لوڕ بووە، وەکوو لە پێشەوە وتوویانە کوردستان پڕیەتی لە ئاسەواری لە مێژیینە و کەل و پەلی بە نرخی تیا دۆزراوەتەوە، پەلی و کەل کۆمەڵێک بەنرخانە لەوشتە ئەم جوتیارەکانی درووستکراون. بڕۆنز لە زەردینانەیان پەلە و کەل ئەم ناوچەیە و بیرتەسکی هۆی بە بەاڵم دۆزیوەتەوە. نەخوێندەواری و نەشارەزاییەوە فرۆشتیانن ئینجا ساڵ چەندین پاش ئاودیوکران، و شوێنەوار ناسەکان بەم کارەیان زانی. ئەم کەل و پەالنە ئێستاکە وان لە مۆزەخانەکانی لۆڤەر و ئەرمیتاج و دیڤیدوێڵ و تاران دان و مۆزەخانەکانی کوردستانی لێی بێ بەشن. کەل و پەلەکان بریتین لە: شیر و خەنجەر و قەڵغان و ڕم ونێزە و تەور و بت و خشڵ و دەفر و پەیکەری پاڵەوانان کە زۆرانبازی وێنەی و دەکەن دڕن��دەدا ئاژەڵی گەڵ لە ڕاو و گیاندارانی ئەفسانەیی و وێنەی بەرازو ڕێوی و کەروێشک و گەلێ وێنەی دی، کە لە سەر پارچە برونز هەڵکەنراون و بە پشتێنی پەالنەی و کەل ئەم دادووراون، پێستدا، دەگەڕێنەوە بۆ سەرەتای هەزارەی دووهەمی میدیایەکان. سەردەمی بۆ و زایین پێش ساڵی ئەندریەگدار ناسی شوێنەوار زانای کردووە لوڕستانی سەردانی زایین، 1921ناوچەیەدا ل��ەم بەنرخی شتی گەلی و دەگەڕێتەوە مێژووەکەیان کە دۆزیوەتەوە کاسی ئەو یەکان، کاسی سەردەمی بۆ یانەی ماوەی پێنج سەدە حوکمی بابلیشیان کردووە و بە کاسۆ بە ناوبانگن. و لە ساڵی 1928 زایینیشدا زانای ئەرکیۆلۆجی »ئەرک شمیدت« چوو بۆ لوڕستان و پاش ئەوەی لە پەرستگایەکدا پشکنین و لێکۆڵینەوەی کرد، سەلماندی کە هەندێک لەم زەردینانە لە هەزارەی یەکەمی پێش زاییندا درووست کراون. زانای شوێنەوار ناسی »شیڤر« یش چوو بۆ ناوچەکەو هەندێک لەم زەردینانەی کردوو سەر لە لێکۆڵینەوەی و دۆزی��ەوە مێژووی پەالنە و کەل ئەم کە سەلماندی ساڵەکانی بۆ دەگەڕێتەوە دروستکردنیان زان��ای زای��ی��ن. پێش ی 1265 1400ب���ۆ ئەرکیۆلۆجی »ڕۆمان گیرشمنی« یش چوو بۆ ناوچەکەو ئەویش کەل و پەلی زەردینەی بەنرخی تیا دۆزیەوە کە بەرواری درووست کردنیان دەگەڕایەوە بۆ هەشت سەدەی پێش زایین. زانای بە ناوبانگ دیتسای سەبارەت بە لوڕستان دەڵێت: ئەم مەڵبەندە النکەی دانسقەیە بایەخی و برونزی پیشەسازی لە خۆیدا کاتی لە پەالنە و کەل ئەم و ڕەوان��ەی ناوچەکەوە بازرگانەکانی الیەن سوریا واڵتی ئاشوور دەکران و قازانجێکی نزیک زێوە ناوچەی لە لێ دەکرد. زۆریان گۆمی ورمێ یشدا کۆمەڵێکی زۆر لەم کەل و پەلە برونزیانە دۆزراونەتەوە کە بریتین لە پەیکەر و خشڵ و دەسکی شیر و خەنجەر و پەیکەری ئاژەڵی ئەفسانەیی کە مێژووی درووست کردنیان دەگەڕێتەوە بۆ سەردەمی

میدی یەکان. *مێژونووس

لەیالن*

چیرۆکى داهێنانی هێماکانى هاتوچۆ

سێشەممە 2012/03/27 ● ساڵی 31 ● ژماره 695 11 www.jamawarnews.com

ئەستێرەى تۆتى فرانسیسکۆ ب��ە ئ��ەزم��وون��ى ی��ان��ەى ڕۆم��ا لە ل��ێ��دوان��ێ��ک��دا ب��اس��ى ل���ەوە کرد نەیتوانیوە کە ئ��ەوەى هۆکارى یانەکەى یارمەتى پێویست وەک هەفتەیەى ئ��ەم ی��ارى لە ب��دات میالن بە دۆڕان 2-1 کە کالچیۆ

بە هۆی ئەوەوە بووە کە پێکانى وتى: لەوبارەیەوە تۆتى هەبووە. بریتیە من یاریکردنى شێوازى ل��ە دەرچ����وون ل��ە ی��اری��زان��ان و یارییەدا لەو بەاڵم بەهێز، لێدانى هەربۆیە ه��ەب��وو ڕان��م ئ���ازارى بکەم ی��ارى سووکى بە دەب��وو

پێکانى تووشى دەترسام چونکە لەو تۆتى بکات. خایەنم درێ��ژ یاریگاى پێکان بەهۆى یارییەدا بۆ بۆیان جێهێشت و ڕۆما بەدوو ئەم دۆڕا. ئیبراهیمۆڤیج گۆڵى ئ��ەوەه��ات ل���ەدواى لێدوانەشى

هەلێکى زۆر ئاسانى لەدەستدا.

پێى ت��ۆپ��ى یەکێتى ب��ارەگ��اى ل��ە یەکێتى سەرۆکى کانەبى کوردستان، تۆپى پێى کوردستان و سەالم حسێن لە یەکێتیەکەپێشوازییان سکرتێرى نەزمى حزورى بەرپرسى کونسڵخانەى فەلەستین لە هەرێمى کوردستان کرد. لەم سەردانەدا کونسڵخانەى فەلەستین

لێژنەى ل��ەالی��ەن داوەت��ن��ام��ەی��ەک��ى ئۆڵۆمپى فەلەستین ئاراستەى یەکێتى تۆپى پێى کوردستان کرد بەمەبەستى بەشدارى کردنى هەڵبژاردەى کوردستان کە نێودەوڵەتی، پاڵەوانێتیەکى لە یەکێتى تۆپى پێى فەلەستین ئەنجامى ه��ەڵ��ب��ژاردەی��ەک. چەند ب��ۆ دەدات

خۆشحاڵى دەربڕینى وێڕاى کانەبى بەرێزیان کردنى بەسەردانى خ��ۆى دواى ک���ردەوە ل��ەوەش تەئکیدى و یەکێتى ئەندامانى لەگەڵ کۆبونەوە تۆپى پێى کوردستان بڕیارى کۆتایى خۆیان سەبارەت بە بەشدارى کردنیان

لەم پاڵەوانێتیە دەدەن.

لوکسێمبورگۆى ڤ��ان��دێ��رل��ێ��ى مەدرید ڕیاڵ پێشووى ڕاهێنەرى ک��ردن زیندانیى مانگ 18 ب��ە خۆى دەتوانێت بەاڵم دراوە سزا بەرامبەر لە بپارێزێت زیندان لە دیارییکراو پ��ارەى گ��وژم��ەی��ەک کۆمەڵگادا. بە خزمەتکردن و ی��ان��ەى ئێستا ڕاه��ێ��ن��ەرەک��ەى پااڵوت خۆى بەڕازیلى گرێمیۆى خۆى ناوچەکەى هەڵبژاردەى لە ناوچە سەرۆکایەتییکردنى بۆ دا ئاشکرا ب��ەاڵم هەرێمییەکەی، دایکبوونى ل��ە زێ���دى ک��ە ب��وو تاکو پاڵماس بۆ گۆڕیوە خۆى بەشدارى لەو هەڵبژاردنانەدا بکات

پارێزەرەکانى بپاڵێوێت. خۆى و کە داوە بڕیاریان لوکسێمبۆرگۆ

داواى تێهەڵچوونەوە بە بڕیارەکەدا بکەن.

یانەى چێلسى بڕى 100 ملیۆن یۆرۆ بۆ هەردوو یاریزانى یانەى مەلەکى ڕۆنالدۆ و هیگواین ئامادەکردووە. بەریتانى تەلەگرافى ماڵپەرى سەرۆکى ک��ەوا باڵویکردۆتەوە، ڕۆمان ئینگلیزى چێلسى یانەى 100 ب��ڕى ئامادەیە ئیبرامۆڤیچ یانەى بە پێشکەش یۆرۆ ملیۆن بۆ بکات ئیسپانى مەدریدى ڕیال هەردوو ب��ەردارى دەست ئ��ەوەى و ڕۆنالدۆ کریستیانۆ هێرشبەر هەروەها ببێت. هیگواین گۆنزالۆ لەندەنى چێلسى یانەى سەرۆکى

هەردوو لەگەڵ بۆند ئیبرامۆڤیچ ئیتالى ناپۆلى یانەى یاریزانى

ئیدیسۆن و الڤێتزى ئیزکوێل کاڤانى مۆردەکات.

یاریزانى ئامبڕۆسینی ماسیمۆ ئەیسى یانەى ناوەڕاستى هێڵى میالن ڕوونى کردەوە کەوا گرنگە لە ب��ک��ەن��ەوە ب��ردن��ەوە ل��ە بیر یانەى بەرامبەر داهاتوویان یارى پێى ئامبرۆسینى بەرشەلۆنە. یانەى بەسەر سەرکەوتن وای��ە شکۆدار زۆر شتێکى کاتالۆنى دەب��ێ��ت ب��ۆ ئ���ەوان ئ��ەم��ەش بەر ه��ەردوو بوونەوەى ڕووب��ەڕوو لە قۆناغى چوونى ی��ارى لە الی��ەن لە چامپیۆنزلیگ، خوولى هەشتى : ووتى ئامبڕۆسینى لێدوانێکى “ئێمە ڕووبەڕوویى باشترین یانەى جیهان دەبینەوە، پێویستیمان بە پێمان ئ��ەوەى بۆ نیە جادوگەر گشت باشترینن، ئ��ەوان بڵێت دەزان��ێ��ت، ڕاستیە ئ��ەم الی��ەک

بکەینەوە لەبردنەوە بیر پێویستە دۆڕان، بە بوون ڕازى لە زیاتر ئەستێرەى چەندین بەرشەلۆنە ئەمەش و دەگرێت لەخۆ گەورە

بەدەست بۆ پاڵنەرمانە زیاتر هێنانى بردنەوە و یارى کردن بە

هەموو هێزى خۆمان”.

یانەى و ه��ۆڵ��ەن��دى ئەستێرەى ئینگلیزى هۆتسپێرى تۆتنهام وەاڵم��ى ڤ��ارت دێ��ر ڤ��ان ڕافائێل ڕۆبێرتۆ چێڵسى یانەى ڕاهێنەرى ودووپ��ات��ى دای���ەوە ماتیۆى دى کردەوە کەوا شایەنى بردنەوە بوون لووتکەى یارى لە ڕابردوو. لەیارى گەڕى 30ى خولى پریمەرلیگ یانەى چێڵسى ڕووبەڕووى سپێرز بوەوە و

بە ئەنجامى 0 -0 یەکسان بوون و شایەنى تیمەکەى وایە پێى ڤارت بردنەوە بوو و لە لێدوانێکیدا ووتى : “بێ گومان ئێمە شایەنى بردنەوە بووین، ئێمە هێرشى مەترسیدارمان گۆڵ دەرفەتى چەندین و هەبوو تۆمار کردنمان بۆ ڕەخسا و دوانیان نیگەرانى بە بوون، هەست بۆ من سوود نەمتوانى چونکە دەک��ەم

پێویستە وەربگرم، دەرفەتانە لەو لەسەر ئێمە سەیرى الیەنى ئەرێنى هێنانى بەدەست بکەین، یارییەکە خاڵێک لە دەرەوەى یاریگاى خۆت گ��ەورەى یانەیەکى ب��ەرام��ب��ەر و ئێمەیە ڕکابەرى کە چێڵسى وەک لەسەر پلەى چوارەم شتێکى باشە بۆ دەبێت مەعنەوى پاڵنەرێکى و

ئێمە”.

ئینتەرمیالن یانەى دۆڕانەکەى بە یانەى یۆڤانتۆس، کالودیۆ ڕانێیرى دواى

ڕاهێنەرى ئینتەر پێى وایە جانلویجى بەرامبەر تیپى گۆڵپارێزى بوفۆنى هۆکارى سەرەکى دۆڕاندنەکەیان بووە، بەوەى بەرپەرچى گشت هێرشەکانیانى داوەتەوە. ڕانێیرى دواى یارییەکە وتی : ئەو کۆڕنەیە هەموو شتێکى گۆڕى ئێمە ئەوکات تا ،) یەکەم گۆڵى (هەبوو کردنمان گ��ۆڵ چانسى زۆر بەاڵم هەبوونى گۆڵپارێزێکى بەتواناى بوو سەرەکى هۆکارى بوفۆن وەک نەمانتوانى گۆڵ تۆمار بکەین. ئینتەر ڕووب��ەڕووى جەنەوا داهاتوو هەفتەى

دەبێتەوە لە سان سیرۆ.

تۆتى : بەهۆى پێکانەوە ئاستم وەک پێویست نەبوو بەرامبەر میالن

هەڵبژاردەى تۆپی پێی کوردستان بانگهێشتى پاڵەوانێتى نێودەوڵەتى دەکرێت لە فەلەستین

ڕاهێنەرێکى پێشووى ڕیاڵ بە 18 مانگ زیندانى سزا درا

یانەى چێڵسی بڕى 100 ملیۆنى بۆ کڕینى ڕۆناڵدۆ و هیگواین ئامادەکردووە

ئامبرۆسینى : بەرشەلۆنە بەهێزترین یانەى جیهانە

ڤان دێرڤارت : شایەنى بردنەوە بووین بەرامبەر یانەى چێڵسی

ڕانێرى : بۆفۆن بووە هۆى دۆڕاندنمان

وةرزش

بژار دیالن کلیپى خۆى بە ناوى )چات( باڵوکردەوە

ئاگری ووشەئاوازی تفەنگ

لوتکەی سەرانی عەرەب29ى ش��ەم��ە 5 ڕۆژی ب��ڕی��ارە ئازار لوتکەی سەرانی عەرەب لە بەغداد ببەسترێت ئەو کۆبونەوەیە ئاسایی 23ی ژمارە کۆبونەوەى جێگای ئەوەى عەرەبیە لوتکەى س��ەرن��ج��ە ل��ەو ک��ۆب��ون��ەوەی��ەدا سەرکردە و س��ەرۆک ژمارەیەک کۆبونەوەى لە ساڵ دەی��ان کە س���ەران���ی ع���ەرەب���ی ب��ەش��دار بەهاری بەهۆی ئەمجارە ب��وون لەوانە نابن بەشدار عەرەبیەوە العابدین زین و مبارک )حسنی علی و قەزافی معمر و علی بن ئەسەد بەشار و صالح عبدالله سەرانی لوتکەی چی ئەگەر ) 2010 لەساڵی 22 ژمارە عەرەب میوانداری کە بوو عێراق مافی ئەو بەاڵم بکات سەرۆکایەتی و لیبیا بۆ گواسترایەوە لوتکەی لە کرد. سەرۆکایەتی قەزافی و جارە یەکەم 1990 ساڵی دوای میوانداری و سەرۆکایەتی عێراق ئەوەى دەکات. عەرەبی لوتکەى سەرانی لوتکەى ئەوەیە گرنگە عێراقیەکان ب��ۆ چ��ی ع��ەرەب��ی دەری یارمەتی ئایا دەهێنێت؟ چ����ارەس����ەری ک��ێ��ش��ەک��ان��ی��ان ئەوەیە زان��راوە ئەوەى دەبێت؟ باسی ع��ەرەب��ی ل��وت��ک��ەی ل��ە دەکرێت فەلەستین مەسەلەی چەند کێشەى باسی ه��ەروەک دەکرێت عەرەبی تری واڵتێکی سۆماڵ و یەمەن و سوریا وەک هەروەک باسی نەهێشتنی چەکی هەاڵتی ڕۆژ لە دەک��ەن ن��ەوەوی پێوەرەکان بەهەموو ناوەراستدا. ئەو سیاسیەکان سەرکردە بۆ لوتکەیە گرنگە بۆ ئەوەى لەالیەک توانای عێراق کە بیسەلمێنن نێو کۆمەڵگەى بۆ گ��ەڕان��ەوەى سەرباری ئ��ەوە هەیە دەوڵەتی عێراق تری ڕوویەکی پێشاندانی ئاوا. ڕۆژ وواڵتانی بەرچاوى بۆ بۆ عەرەبی لوتکەى ئەگەرچی کۆمەڵگەی بۆ عێراق گێرانەوەى زۆر بەاڵم گرنگە دەوڵەتی نێو ناگۆرێت. ناوخۆیەکان لەکێشە بەڵکو ئەو کۆبونەوە نشتیمانیەى ببەسترێت نیسان 5 بریارە کە سیاسیەکان الی��ەن��ە ل��ەن��ێ��وان پێش مەرجی الیەنەکان ئەگەر یەکتردا بەسەر قورس و وەخت بکەن قبوڵ یەکتر و نەسەپێنن مەرجی ب��ەو باشە ڕێگایەکی بە تەواو بڕوابوونی بە هەموان بەڕێوەبردنی لە هاوبەشیکردن الیەنێک وهیچ بن بەشدار وواڵت پرۆسەى بردنی بار لە لەهەوڵی دا ڕێدابردنی ال بە و سیاسی و ناڕەحەتی عێراقیەکان نەبێت. مافی چەشتووە زۆری��ان ئ��ازاری باشتری ژیانێکی داوای خۆیانە داوای ب��ک��ەن س��ەرب��ەرزان��ەت��ر بکەن بونیادنانەوە و ئاوەدانی زانکۆی بە پێویستی زۆر عێراق و ڕۆشنبیری ناوەندی و زیاتر دابین هەیە زیاتر لێکۆلینەوەى ک��ردن��ی ئ��ەم��ن و ئ��اس��ای��ش بۆ هاواڵتیانی عێراق ئەرکی حکومەتە نابێت فەرامۆش بکرێت و بکرێتە سیاسیەکان ملمالنێ قوربانی ناوچەی پاراستنی تەنها وە ئیتر نیە بەس بەغداد س��ەوزی نابێت الیەنە سیاسیەکان ڕوو لە وەرگێرن بەرپرسیاریەتیەکانیان دەس��ت ن��او ل��ە دەس��ت بەڵکو چ��ارەس��ەری ب��ۆ بنێن هەنگاو ئەمنیەکان و سیاسی کێشە پێویستیان ئەمنیەکانیش کێشە هەیە سیاسی چ��ارەس��ەری ب��ە دەزگ��ا بەهێزکردنی س��ەرب��اری

ئاسایشیەکان .

عيرفان ناميق

خاوەنی ئیمتیاز

عەبدوڵـاڵ حاجی مەحموددیزاین

سەعید ئەحمەد

سەرنووسەر

پشدەر بابەکرجێگری سەرنووسەر

عومەر غواڵمی

RebaziAzadi@Gmail.com www.JamawarNews.com 0748 010 8289

ناونیشان: هەرێمی کوردستان سلێمانی - گردی ریعایه - گەڕەکی 115 - کۆاڵنی 7 - دەرگای 6یەکەم ژمارەی ئەم ڕۆژنامەیە لە )1981/5/25( بە ناوی )رێگای ئازادی(یەوە دەرچووە

»نرخ: 500 دینار«

»بەدیعە دارتاش«سنورى شکاندو هەڵبژێردرا بۆ سێ ڤێستیڤاڵى سینەمایی لەپارکی پەیکەرەکانە

لە کۆریاى باشوور، ئاهەنگێکى گەورە بەڕێوەچوو

پێنج سەرباز، بە )7710( ساڵ حوکمدران

شکاو، سنورى دیکۆمێنتى فیلمى دەرهێنانى دەرهێنەرى کورد کەیوان لە کردن بەشدارى دواى کەریمی، ڤێستێڤاڵى سینەماییەکانى تسالونیکا و سۆفیاو ئۆروگە و نۆرتن و ئیسالند ڤێستێڤاڵى چەندین و لەندەن و بۆ هەڵبژێراوە ئێستاشدا لە تریش، پێشبڕکێى بەشى لە بەشداریکردن جیهانى سینەمایى ڤێستیڤاڵى سێ فێستیڤاڵەکانى ئ��ەوان��ی��ش ک��ە M E D I A W A V E (ئەڵمانیا، لە Black ،مەجارستانsehsuechteب����������ە ش���دارى ئەوروپا. زانکۆکانى خوێندکارانی کەیوان کەریمی، دەرهێنەرى فیلمەکە فیلمەکەى هەڵبژاردنى بە سەبارەت بۆ ئەم سێ فێستیڤاڵە سینەماییە، وتی: »فیلمەکەم هەڵبژێراوە بۆ بەشى فێستیڤاڵى سێ ه��ەر پێشبڕکێى

MEDIAWAVE سینەمایى ئەڵمانیا، لە Black ،مەجارستانفیلمى ب���ۆ sehsuechtئەوروپا زانکۆکانى خوێندکارانی فیلمەکەش لەالیەن کۆمپانیاى ستاک جیهانى باڵوکردنەوەى کارى فیلم بۆ دەکرێت، ئەم سێ فێستیڤاڵەش واڵتانە ل��ەو داه��ات��وودا لەمانگى سازدەکرێن هەریەکەیان تایبەتمەندى خۆى لە کارى فیلمسازیدا هەیە. لە بارەى چیرۆکى سنوورى شکاو، ئەو

سنوورى »فیلمى وتى دەرهێنەرە شکاو باس لە سنوورە دەستکردەکان دەک���ات ل��ە ن��ێ��وان واڵت��ان��ى دنیا، سەرەکى ک��اراک��ت��ەرى م��رۆڤ��ەک��ان سنوور و قاچاخن و ئەو کارەى ئەوان دەیکەن لە سنوورەکاندا لە پێناویدا لەناو ونبوون دێنن، دەست بە نان شاخە بەرزەکانى سنوور و ڕێگا دوور سنوورە کۆتاییەکانى بێ و درێژ و دەرخستنى ئامانجى دەسکردەکاندا،

ناوەڕۆکى فیلمە دیکۆمێنتییەکەیە.«

ل��ەی��ەک��ەم ئ���ێ���وارەى ن����ەورۆز و لەپارکى ک��وردی��دا ساڵى س��ەرى سلێمانی، لەشارى پەیکەرەکان خاتوو پەیکەرى لەسەر پ��ەردە بەدیعە دارتاش الدار، پەیکەرەکەش ڕەنج الو پەیکەرسازى ل��ەالی��ەن برۆنز ب��ەم��ادەى چێوار عوسمان دارتاش بەدیعە کرابوو. دروس��ت بارەى دەربارەی لەمەراسیمەکەدا خۆشحاڵم زۆر وتی: پەیکەرەکەوە پ��ەی��ک��ەر س���ازە الوە، ئ���ەو ک��ە ک��ردووم، دروس��ت بۆ پەیکەرێکى کارى 40 ساڵى لەماوەى هیوادارم بەشانۆى خزمەتێکم شانۆییدا کردبێت، لەکوردستاندا ک��وردى سوپاسى ب���ەدڵ پ��ڕ ل��ێ��رەش��ەوە هەمیشە کە دەک��ەم کەسانە ئەو خ��زم��ەت��ی��ان ب��ەش��ان��ۆى ک��وردی��و

شانۆکارانى کورد کردوە.

کۆریاى لە یەکگرتنەوە کەنیسەى بۆ گ��ەورەى ئاهەنگێکى باشوور لە سێ هەزار گەنجى کوڕ و زیاتر کچى ئەو واڵتە ڕێکخست. ئاژانسى پرێس ئ��ەس��ۆش��ی��ەت��د ه���ەواڵ���ى ئاهەنگەدا ک��ەل��ەو ب��اڵوی��ک��ردەوە ئ��ام��ادە ک��ەس زۆر ژم��ارەی��ەک��ى ب���وون، ل��ەوان��ەش س��ێ ه���ەزار و مێردیان و حەوت سەد و سى ژن بن پابەند دووپاتیانکردوەتەوە هاوسەرەکانیانەوە بەخۆشەویستى ل��ە ه���ەزار ک��وڕ و کچى و زی��ات��ر

بۆ خۆیان خۆشەویستى دیکەش یەکترى ڕاگەیاندووە و بەو جۆرەش ئاهەنگەکە بوەتە بۆنەیەکى گەورەى ژن مارەبڕین و خۆشەویستى نێوان لە و یەکترى بۆ مێردەکان و ژن کوڕى و کچ لە زیاتر ئاهانگەکەدا کرد. تێدا بەشداریان واڵت پەنجا ژن ئاهەنگەکەدا و بۆنە لە هەر خۆشەویستەکان و مێردەکان و پاشانیش چەندین و کرد سەمایان خەاڵت و دیارى بە سەریاندا دابەش

کرا.

گواتیماال، واڵت��ى ب��ااڵى دادگ��اى زیندانى س��اڵ )7710( س��زاى واڵتەکەى سەربازى پینج بەسەر دا سەپاند بەهۆى ئەوەى لە ساڵى کوشتنى لە دەستیان )1982(بەکۆمەڵدا دا هەبووە. لە ڕووداوى

حەوتى مانگى لە کە مایا، ئەچى هەر ڕووی���دا، )1982(دا ساڵى لە زیاتر و هەریەکە سەرباز پێنج )30( کەسیان لە ماوەیەکى کەمدا ڕیۆسى ئیرفان یارمەتى و کوشت و کاتیاندا ئەو دیکتاتۆرى گەورە واڵتى ب��ااڵى دادگ��اى بۆیە گواتیماال، سزاى )7710( هەر بەسەر زیندانى ساڵ پێنج سەربازى واڵتەکەى دا

سەپاند.

یەکەم دی��الن( )ب��ژار هونەرمەند ڤیدیۆ کلیپى خۆی بە ناوى )چات( باسکردنە شایانى ب��اڵوک��ردەوە، )دانیاڵ تێکستى )چ��ات( گۆرانى مادالند(ە و ئاواز و میوزیکى )بژار هونەرمەند لە ستۆدیۆى و دیالن(ە خۆى کارى بۆ کراوە. گۆرانى چات دەرهێنانی و کامێرا و سیناریۆ لە )کاروان مۆنتاژ ، سەباح( )سامى عمر( )ه��ی��وا گرافیک ، زام���دار( ی���اری���دەدەرى دەه��ێ��ن��ەر )ت��ەم��ەن )ڕەوەند ڕووناکى ئەحمەد(، سەید و جلوبەرگ و دیکۆر ئەمجەد(، جێگەی نەجات(. )ئ��االن میکیاژ خۆی دیالن، بژار هونەرمەند باسە ئەم هێنانى بەرهەم بە هەڵساوە

بەرهەمە.

ووشە...ئاوازی ئاگری کتێبی ت��ف��ەن��گ ل��ە ئ��ام��ادەک��ردن��ی خەڵەف غەفور لە سەر ئەرکی ڕاگەیاندنی ناوەندی مەکتەبی حزبی سۆسیالیست دیموکراتی دیدی بەر کەوتە کوردستان بریتیە کتێبە ئەم خوێنەران، لەگەڵ چاپێکەوتن چ��وار لە مەحمود ح��اج��ی م��ح��ەم��ەدی بەشدا 4 لە حەمە«، »کاکە کورد »نابێت یەکم بەشی کە ئەمریکا بە ت��ەواو متمانەی ب��ک��ات« ، ب��ەش��ی دووه���ەم »م��ل��م��الن��ێ��ی دەس������ەاڵت و پۆست سەر لە ئۆپۆزسیۆن سێهەم بەشی ، پ��ارەی��ە« و »دی��م��وک��راس��ی��ەت ب��ۆ ک��ورد بەشی ، ه��ەی��ە« زەرەری بە کۆتایی«خۆم و چ��وارەم میللەتەکەم ب���اری ق����ەرزار

نازانم« پێکهاتووە.