Slayt 1
Uzman Psikolojik Danman Refika YazgaREFKA YAZGAUzm. Psikolojik
Danmanrefikayazgac@yahoo.com.trrefikayazgac-derslerim.blogspot.com
1Uzman Psikolojik Danman Refika Yazga DERSN AMACI *nsan biyo-
psiko- sosyal boyutlaryla bir btn olarak tanmak ve deerlendirmek,
insan davrannn tannmas ve bunun hem salk, hem de hastalk
durumundaki zelliklerinin bilinmesi, hasta ilikisindeki etkileimi
en olumlu, en verimli, en yaratc biimde ekillendirip yrtmek, bunun
iin de insan psikolojisini renmektir.
2Uzman Psikolojik Danman Refika YazgaPSKOLOJYE GR DERSNN DER
AMALARI
rencilere kendi geliimleri konusunda katkda bulunmak. nsanlarn
davranlar ve dnme sreleri hakknda bilgi sahibi olarak salk
personeli olarak yetiirken geni bak as kazanmak
rencilerin kendi duygularnn ve dncelerinin farknda olmalar ve
farkndalklarn hayata geirebilmelerini salamak
Yaratc dnme bu dersin nemli kavramlarndan birisidir.
3Uzman Psikolojik Danman Refika Yazga1. HaftaOryantasyon2.
HaftaKendini tanma, Psikoloji Davran bilimleri ve tpsal psikoloji
nedir?3. HaftaPsikoloji alanna ilikin temel kavramlar 4.
HaftaAlg-Gereksinmeler- igdler- drtler; engellenme- atma- gdleme5.
HaftaEngellenme- atma- gdleme ( devam)6. Haftarenme bellek, zeka7.
Haftaletiim8. HaftaKiilik boyutlar/ kiiler aras farkllklar9.
HaftaKurban Bayram10. HaftaVize11. HaftaHasta ve hasta yaknlar 12.
HaftaYaam dnemleri ocukluk, Ergenlik, erikinlik, yallk, lm13.
HaftaKiilik ve kiilik kuramlar. Normal d davranlar 14.
HaftaPsikosomatik hastalklar15. HaftaHekim- hasta ilikisi / sarsc
yaam olaylar karsnda insan 4Uzman Psikolojik Danman Refika
YazgaPsikoloji dersi
Katlmc ve renci merkezli bir derstir.
Bu nedenledersin verimli olmasnn sorumluluu hepimizindir.
5Uzman Psikolojik Danman Refika YazgaDeerlendirme Sistemi Ders
60 ile balar!
Anket almalar, srpriz uygulamalar...
Uygulamalarn telafisi yok.
Gelinmeyen ders -?6Uzman Psikolojik Danman Refika Yazga
7Uzm. Psikolojik Danman Refika YAZGA KATKILAR- KATILIMLAR-
UYGULAMALAR...
7Uzman Psikolojik Danman Refika YazgaGRUP
KURALLARIGizlilikBirbirimize saygBirbirimizi dinlemek almaya aktif
katlmZamannda balamak ve bitirmek 8Uzm. Psikolojik Danman Refika
YAZGA
8Verimli bir alma olabilmesi iin baz kurallara ihtiyacmz var.
-ki gnlk almamzda yine grup olarak baz paylamlar olacandan gizlilik
esastr. Grupta kiisel deneyimlerimizi,duygu ve dncelerimizi
paylaacaz. Bunu yapabilmek iin birbirimize gvenmemiz gerekiyor.
Gvenin salanmas iin de, grupta konuulanlarn grupta kalmas gerekir,
grup enerjisi grupta kalmaldr.-Gruba devam ve katlm: Her grup
yesinin gruba katks vardr. Bu nedenle gruba devam etmek, her
oturumda gelmek ve en azndan dnce olarak katlmak grubun ilerlemesi
iin ok nemli ve gereklidir.-Birbirimize sayg: Grupta herkes tek ve
biriciktir. Dncelerimiz,duygularmz birbirinden farkl da olsa kabul
edilir ve sayg duyulur.-Birbirimizi dinlemek birbirimizi daha iyi
anlamamz salar.-almaya aktif katlm: Cevap vermeme hakknz var ancak
yaplanlar, aktif katlmnz grubun renmesini abuklatrr.-Zamannda
balamak ve bitirmek nemli. Zamanmz snrl ve kunularmz ok. O nedenle
zamanmz verimli kullanmalyz. Arada 10 dakikalk molalar
vereceiz.-Grupla ilgili kararlar birlikte alacaz (sigara
iilmesi,telefonlarn kapal olmasgibi).
Uzman Psikolojik Danman Refika YazgaBaka insanlarla iyi bir
iletiim kurup kurmadmz anlayabilmek iin kendinizi dier insanlara ne
lde gsterdiimizi bilmemiz gerekir.
9Uzm. Psikolojik Danman Refika YAZGA9Bu seminer duyurulduunda
kayt olurken ve buraya gelirken ne beklentileriniz var
renellimUzman Psikolojik Danman Refika YazgaAIK ALANARENAKR ALANGZL
/SAKLIALANKARANLIK/BLNMEYEN ALANJOHAR PENCERESBakalarna akBakalarna
kapalKendince bilinenKendince bilinmeyen10Uzm. Psikolojik Danman
Refika YAZGA10Uzman Psikolojik Danman Refika Yazga KENDN
TANIMAKBenlik bilinci; kiinin kendisi hakknda sahip olduu grdr.
Kendini amak ; Birisiyle karlkl etkileim srecinde ki dnce ve
duygular paylamaktr. Ak benliimiz; bilinli olarak yaptmz davranlar
ve sarf ettiimiz szlerdir. Bunlar hem kendimiz hem de bakalar
tarafndan bilinen zelliklerimizdir.
11Uzm. Psikolojik Danman Refika YAZGA11Uzman Psikolojik Danman
Refika Yazga KENDN TANIMAKKr benliimiz; farknda olmadmz, ancak
bakalar tarafnda bilinen zelliklerimizdir. (genellikle bunlar
alnganlk vb. SavunmaGizli benliimiz; bakalarnn bilmedii ama bizim
iin ak olan dncelerimiz, duygularmz ve zlemlerimizdir.
12Uzm. Psikolojik Danman Refika YAZGA12Uzman Psikolojik Danman
Refika Yazga KENDN TANIMAKBilinmeyen Benliimiz ise, ne bakalar ne
de kendimiz tarafndan bilinmez. Buna bilinalt da deniliyor.ki kii
arasndaki en etkin iletiim, her iki tarafn da birbirine ak olduunda
gerekleir. Bir kiiyle etkileim srasnda ak olabilmemizde gven nemli
bir rol oynar.
13Uzm. Psikolojik Danman Refika YAZGA13Uzman Psikolojik Danman
Refika YazgaJOHAR PENCERESKiileraras ilikilerde
farkndalkSaklananGizli alanBilinmeyenalanGenel alanKr alanGERBLDRM
SALAMAKBilinmeyenBilinmeyenKENDMZBilinen BilinmeyenDERLER14Uzm.
Psikolojik Danman Refika YAZGA14Uzman Psikolojik Danman Refika
YazgaKendince bilinmeyen Saklanan gizli alanBilinmeyen alanGenel
alanKr alanKendince bilinenAIKLAMABilinen BilinmeyenDERLER15Uzm.
Psikolojik Danman Refika YAZGAJOHAR PENCERESKiileraras ilikilerde
farkndalkGERBLDRM SALAMAK15The other axis relates to letting others
know more about you:E.G. Reducing the avoided or hidden through
(willing) disclosureStarts with a willingness to tell others more
about what we really think (within reason) accepting they can take
it or leave itDefinitely requires trust build trust through some
common fun (soft activities) (not always easy either seems the
office party where everyone lets loose has fallen out of
favour)
The point: The more we can be open with others through
disclosure or by seeking feedback the better the communication (I
have a very good example of this)
But first: let me finish off the Teamwork EquationUzman
Psikolojik Danman Refika YazgaPsikoloji psyche (nefes, ruh, zihin)
ve logos (dzenli sz, bilgi) kelimelerininbirlemesinden meydana
gelmitir. Kelime anlam "ruh bilgisi"dir.
16Uzman Psikolojik Danman Refika YazgaPsikoloji "organizmann
davranlarn inceleyen pozitif bir bilimdir.
Pozitif bilimdal olmas gzlem ve deneyi kullanmas buna bal olarak
elde ettii sonular matamatikle dile getirmesi demektir.17Uzman
Psikolojik Danman Refika Yazga POZTF BR BLM
GZLEMDENEY
Pozitif bilimdal olmas gzlem ve deneyi kullanmas buna bal olarak
elde ettii sonular matamatiksel dile getirmesi demektir.18Uzman
Psikolojik Danman Refika Yazga
Organizma
Geni anlamyla her trl canldr.
Psikolojide organizma terimi olarak hayvan ve insan anlalr.
Psikolojinin asl amac insan incelemektir.Organizma merkezi sinir
sistemi belli lcde gelimi canllara denir Hayvanlardan tek hcreli
canllar bu grua girmez cnk MSS yokturBelli etkiler karsnda belli
tepkilerde bulunan canllardr.
19Uzman Psikolojik Danman Refika Yazga
MSS X ETK/UYARIM ORGANZMA DAVRANIMss olan herhangi bir x canl,
dardan gelen bir etki bir uyarm geldiinde belli bir tepki davranta
bulunur.Etki tepki balam kurabilen canllar sadece beyin
fonksiyonlar gelimi canllardr.Tek hcreli canllarda ise ne kadar bir
tepkide gelse tektip tepki verirler. rnein scak bir suyda atsank
kaslma bzlme hareketi yaparSouk suyada atsanz kaslma bzlme hareketi
yaparlar20Uzman Psikolojik Danman Refika YazgaDAVRANI
SEL DAVRANIDISAL DAVRANI
Pozitif bilimdal olmas gzlem ve deneyi kullanmas buna bal olarak
elde ettii sonular matamatikle dile getirmesi demektir.21Uzman
Psikolojik Danman Refika Yazga
Davran Organizmann dorudan veya dolayl olarak gzlenebilen tm
etkinlikleridir.
Yrmek, komak, alamak, glmek, yemek, imek, bisiklete binmek, saz
almak, konumak gibi eylemler birer davrantr.ukea22Uzman Psikolojik
Danman Refika Yazga
Bu davrantr" dediimiz; insanlarn yapp-etmeleri, davranlarn
gzlenebilir yandr. Davrann ortaya kmas iin insann zihninden bir
eylerin (dnme, problem zme, duygulanma, anlama, alglama v.b) gemesi
gerekir.ite bu ilemlere zihinsel oluumlar ad verilir.23Uzman
Psikolojik Danman Refika YazgaBilim : Belirli bir alanda bilimsel
yntemlerle yaplan almalar sonucu eldeedilen organize bilgiler
kmesi, dzenli bilgiler elde etme srecidir.
24Uzman Psikolojik Danman Refika Yazga
Her bilim dalnda, ura konusu olan nesnenin davranlarnn gz nne
alnmas, o urada yeterli anlay ve baar iin zorunludur.25Uzman
Psikolojik Danman Refika Yazga
nsanbilimlerinde insan biyo-psiko-sosyal bir btn olarak ele
almak gerekir. .26Uzman Psikolojik Danman Refika Yazga
Her salk eleman hastasyla ilikisinde onunla karlkl bir davran
etkileimi iine girer.27Uzman Psikolojik Danman Refika
YazgaPsikoloji de insann davranlarn inceleyen pozitif bir
bilimdir.
Pozitif bilimdal olmas gzlem ve deneyi kullanmas buna bal olarak
elde ettii sonular matamatikle dile getirmesi demektir.28Uzman
Psikolojik Danman Refika Yazga
SALIGIN TANIMI Gemite saln tanm; hastalklardan uzak olma diye
ifade edilirdi.Dnya Salk rgt (WHO), sal sadece hastalklardan ve
mikroplardan koruma deil, bir btn olarak fiziki, ruhsal ve sosyal
adan iyi olma hali olarak aklar.Yaadmz aa gre ise; duygusal,
ruhsal, zihinsel (entelektel), toplumsal, mesleki ve fiziksel
olarak salkl olma hali olarak aklanabilir.29Uzman Psikolojik Danman
Refika YazgaSalk, greli olarak hastalk ve isel atmalardan kurtulmu
etkili bir yaam iin ruh ve bedenin ahenkli almasdr.
30Uzman Psikolojik Danman Refika YazgaBirey kendisini hasta
hissettii zaman ve bununla ilgili etkinliklere giritiinde, ve bu
girdii rol hekim tarafndan da onayland taktirde birey artk hastadr
diyebiliriz.
31Uzman Psikolojik Danman Refika YazgaSalkl olmak (being
healthy) ve hastal olmamann (being witout illness) ile e anlaml
deildir.
32Uzman Psikolojik Danman Refika YazgaTbbi bir patolojiyi ifade
etmek iin kullanlan hastalk (disease) terimi ile, bir hastann yaad
znellik tayan yaknmalar ieren durumu (illness) ve koullardan
etkilenmi bireyin (hastann) sosyal konumu olarak da hastalk
durumunu (sickness) olarak birbirinden ayrmak yararl olur.
33Uzman Psikolojik Danman Refika YazgaSALIK ELEMANI
Hastaya sadece biyolojik saln deil, olaan yaam srecine tekrar
dnmek istei ve yeteneine yardmc olan profesyonel insan olarak
tanmlayabiliriz.
34Uzman Psikolojik Danman Refika YazgaSALIK PSKOLOJS:
Salk psikolojisi insanlarn salkl olabilmek iin nasl yaamalar,
neler yapmalar gerektiini, niin hasta olduklarn, hasta olduklarnda
da bu duruma nasl tepki verdiklerini aratran, inceleyen,
psikolojinin uygulamal bir alt daldr.
35Uzman Psikolojik Danman Refika YazgaTIPSAL PSKOLOJ
Tpsal olaylarda, yani gerek ruhsal , gerekse bedensel
hastalklarda insann ruhsal yapsn ve ruh almasn inceleyerek tanmlar
ve bu yoldan hemhastalklarn anlalmasnda, hem de tedavisinde yardmc
olur.
36Uzman Psikolojik Danman Refika YazgaPSKYATRST
6 senelik Tp eitimi grm ve psikiyatri konusunda 4 senelik
uzmanlk eitimi alm doktor.
37Uzman Psikolojik Danman Refika YazgaPSKOLOG
niversitelerin edebiyat fakltelerinde Psikoloji eitimi gren kii.
Kiilik ve uyum bozukluklarnntehisinde, terapinin uygulanmasnda,
eitli yntemleri uygulayan ve deerlendirin kii
38Uzman Psikolojik Danman Refika YazgaPSKOLOJK DANIMAN
Bireysel, akademik , mesleki sorunlar olan kiilere yol gsterir
ama patolojik problemlerle ilgilenmez
39Uzman Psikolojik Danman Refika YazgaPSKOTERAP NEDR?En genel
anlamyla, bir insann ruhsal aclarnn baka bir insan araclyla
azaltlmas/ortadan kaldrlmasdr.
Belki de ilk terapistler amanlar..
40Uzman Psikolojik Danman Refika YazgaPSKOTERAP
Psikoterapi, belli bir kurama/ynteme gre belirlenmi bir ereve
iinde, temel baz tekniklerin kullanm yoluyla, hasta ile terapist
arasndaki iliki araclyla, kiinin kendini anlamas ve yaratc biimde
deitirebilmesini amalayan bir saaltm/tedavi eklidir.
En az 1-2 yldan balayp 6-8 yla kadar srebilen, son derece
kiisel/zel ve bir o kadar da profesyonel/snrl bir ilikisel sreci
kapsamaktadr.
41Uzman Psikolojik Danman Refika YazgaA) DENEYSEL
ALANLARDeneysel alanlarda, psikolojinin amac daha ok teoriktir.
Akademik Psikoloji de denilmektedir.
PSKOLOJDE ALANLAR42Uzman Psikolojik Danman Refika YazgaGENEL
PSKOLOJ Psikoloji ile ilgili prensipleri ve davranlarn
temelleriniaratran, psikolojinin temel kavramalarna anlam kazandran
psikoloji daldr.
43Uzman Psikolojik Danman Refika YazgaGENETK PSKOLOJ
Davranlarn ortaya kmasndan itibaren gelimesini, gelime
dnemlerini aratran psikolojidir.
44Uzman Psikolojik Danman Refika YazgaDENEYSEL PSKOLOJ
Laboratuar deneylerinin yapld, hipotezlerin gereklenmesi ile
ilgili deneysel aratrmalarn srdrld ve davranlarn akland psikoloji
daldr.
45Uzman Psikolojik Danman Refika YazgaFZYOLOJK PSKOLOJ nsann
anatomik yaps, sinir sistemi, salg bezleri v.b fizyolojik olaylarn
davranlarla ilikisini aratran psikoloji daldr.
46Uzman Psikolojik Danman Refika YazgaKARILATIRMALI PSKOLOJ
Farkl cinslerde grlen davranlarn karlatrlmasnve farkllklarn
inceleyen psikoloji daldr.
47Uzman Psikolojik Danman Refika YazgaSOSYAL PSKOLOJ
Bireyin toplumla ilikilerini ve toplumun bireyi etkilemesi ile
ilgili olaylar zerinde aratrmalarn srdren psikolojidir.
48Uzman Psikolojik Danman Refika YazgaOCUKLUK, GENLK, YETKNLK
PSKOLOJS ocukluk psikolojisi, bebeklikten ergenlik dnemine kadar
olan davranlarda, genlik psikolojisi, 12-20 yalar arasndaki
davranlarda, yetikinlik psikolojisi ise 20 yatan itibaren meydana
gelen davran deimelerini ve gelimelerini aratran psikoloji
alandr.
49Uzman Psikolojik Danman Refika YazgaB) UYGULAMALI ALANLAR
Uygulamal Psikoloji ise deneysel alanlarda elde edilen bulgularn
gnlk yaamda karlalan sorunlarn tansn,belirlenmesini, zmlenmesini
kolaylatrmak amacyla kullanld alanlardr.
Balcalar Eitim Psikolojisi, KlinikPsikolojisi, Endstriyel
Psikoloji, Hukuk Psikolojisi vb. dir.50Uzman Psikolojik Danman
Refika YazgaETM PSKOLOJS
Psikolojinin; alglama, renme, dnme, motivasyon, heyecan, zeka ve
kiilik, evre-insan etkileimini aratran alanlarndaki bulgularn
eitime uygulanmas ile gelimi bir alandr.
Gerek renci, gerek retmen, gerek retim teknikleri ile ilgili
yenilikler ve gelimeler, bu almalarn sonucudur. Ayrca okul hayatnn
fizik koullarnn dzenlenmesi, daha uygun ortamlarda eitim ve retim
yaplmasnngerei bu aratrmalarn nda belirlenmitir.51Uzman Psikolojik
Danman Refika YazgaKLNK PSKOLOJS
nsanlarn zeka, kiilik,hastalklar gibi eitli konulardaki
problemlerinin tehis edilmeleri ile ilgili olarak gelitirilen
teknikler zerinde allan uygulamal psikoloji daldr. Kliniklerde
eitli teknikler gelitirilir. Bu teknikler uygulanarak zekada normal
ve anormal durumlar,kiilik bozukluklar, eitli ruh hastalklar tehis
edilir.52Uzman Psikolojik Danman Refika YazgaENDSTR PSKOLOJS
Psikolojinin verilerinden yararlanarak endstriyel alanlardaie gre
eleman seme, retilen ara ve gereleri insan yapsna uygunolarak
dzenleme, alanlarn psikolojik problemlerini zme amacylaaratrmalar
yapan bir daldr.53Uzman Psikolojik Danman Refika Yazga
HUKUK PSKOLOJS
Hukukta psikolojinin teorik bilgilerinden yararlanan psikoloji
daldr. Sank ve tann psikolojik durumlar, sorgulanmas,yarglanmas ve
yasalar karsnda insanlarn tutum ve tavrlarn aratranalanlardan
biridir. Sank ve tann tanmlanmas, sulu insana kargsterilen tavr
deimeleri, cezaevi artlarnda yaplan dzenlemeler, bualmalarn bir
sonucudur.54Uzman Psikolojik Danman Refika YazgaDAVRANI
OLUUMU BLMEK NEMLDR
Pozitif bilimdal olmas gzlem ve deneyi kullanmas buna bal olarak
elde ettii sonular matamatikle dile getirmesi demektir.55Uzman
Psikolojik Danman Refika YazgaDuygusal yaantda esas olan grdmz ve
algladmz eydir.
56Uzman Psikolojik Danman Refika Yazga
DUYGULARZLEMLERZ/EKDEK57Uzman Psikolojik Danman Refika Yazga
BUZ DAI58Uzman Psikolojik Danman Refika YazgaDAVRANI(eylem, ana
hikaye)
BAA IKI (durular)
DUYGULAR(nee, heyecan, keyif, fke, incinme,korku,
znt)---------------------------------------------------------------DUYGULAR
HAKKINDAK DUYGULAR(duygular hakkndaki kararlar)
--------------------------------------------------------------ALGILAR(inanlar,
varsaymlar, znel gereklik, dnceler, fikirler, deerler)
---------------------------------------------------------------BEKLENTLER(kendinden,
dierlerinden, dierlerinin
senden)---------------------------------------------------------------ZLEMLER(evrensel)(sevgi,
kabullenilme, ait olma, yaratclk, balant, zgrlk,
vb.)--------------------------------------------------------------BENLK/SELF(ruh,
yaam gc, z, ekirdek, varolu)
59Bazen bir espriye yksek sesle gleriz, fakat bu aka baka birini
kk duruma dryorsa glmemeyi tercih ederiz.
Uzman Psikolojik Danman Refika YazgaDavranlar bizim inanlarmz,
deerlerimizi, ihtiyalarmz d dnyada nasl yansttmzdr.
DAVRANILAR60Bazen bir espriye yksek sesle gleriz, fakat bu aka baka
birini kk duruma dryorsa glmemeyi tercih ederiz.
Uzman Psikolojik Danman Refika Yazgansann evresindeki uyaranlarn
ya da olaylarn ayrmnda olmas ve onlar yorumlamas sreci. . ALGI..
61Bazen bir espriye yksek sesle gleriz, fakat bu aka baka birini kk
duruma dryorsa glmemeyi tercih ederiz.
Uzman Psikolojik Danman Refika Yazga
62Uzman Psikolojik Danman Refika YazgaREFKA ZKANKENDN
TANIMA!!!!BUZ DAI SREC BREYN DIINDA BR OLAY LE BALAYIP,DUYGU,
ALGI,BEKLENT ZLEM VE Z TANIMLAMASIYLA BTER.63DUYGU HIZLI ORTAYA
IKAN VE VE SONULANAN BR SRETR.OLAYLARLA YZYZE KALINDIINDA,BR DUYGU
NE GRMES OU ZAMAN SALSELERLE SIDIRILACAK KADAR HIZLIDIR.BU HIZLILIK
DUYGUHALNN NEDNNN,KARI KARIYA KALINAN OLAYDA OLDUU ZLENM VERR.Uzman
Psikolojik Danman Refika Yazga
Her salk eleman hastasyla ilikisinde onunla karlkl bir davran
etkileimi iine girer.64Uzman Psikolojik Danman Refika Yazga
65Uzman Psikolojik Danman Refika Yazga"Hayvanlar koklaa koklaa,
insanlar konua konua anlar" sz iletiimin insan yaamndakinemini
ortaya koymaktadr.
O halde gerek kiisel gerekse mesleksel yaammzda baarl ve mutlu
olabilmemiz iin iletiimin ne olduunu? Nasl olmas gerektiini ve
bunlarn niinlerini bilmekte yarar vardr.
Bireylerin birbirleri ile ilikilerini srdrmelerinin anahtar
iletiimdir.66Uzm. Psikolojik Danman Refika Yazga
66Uzman Psikolojik Danman Refika Yazgaletiim geni anlamda "kii
ve evresi arasnda iki ynl ilikiyi ilgilendiren tm aamalar"olarak
tanmlanabilir.
Dinamik, akc, devaml ve deiken bir sretir. letiimi "herhangi
biriaret yardm ile duygu, dnce ve anlamlarn nakli ya da dei tokuu"
olarak da tanmlayabiliriz.
67Uzm. Psikolojik Danman Refika ZKAN 67Uzman Psikolojik Danman
Refika YazgaPSKOLOJ DERSREFKA ZKANUZMAN PSKOLOJK DANIMAN
BAA IKI DURULARI
68Uzman Psikolojik Danman Refika Yazga
BUZ DAI69Uzman Psikolojik Danman Refika YazgaDAVRANIFazla
sevimli, fazla neeli, zr dileyen, rica eden, szlanan, yalvaran,
baml KONUMANe istersin?, Herey yolunda, Hepsi benim hatam, Sensiz
hi bir eyim, Beni nemsemeyin. BASKIN DUYGUncinme, znt, kayg,
gcenme, bastrlm fkeKEND HAKKINDAK ALGISIBenlik deeri olmayan,
kendine gveni olmayan, benliinden uzaklam, benliinin beklentilerine
odaklanmKAYNAKLARIefkatli, bakm veren, duyarlAlttan Alc
70En iteki ekirdein etrafnda ihtiyalar yer alr. Bunlar insann ba
zerinde bir at, yiyecek, gibi en temel ihtiyalardr fakat burada
daha ok iliki ihtiyalar yer alr, birisinin kiiyi dinlemesi,
bilmesi, kabul etmesi, deer vermesi, sevilmek ve de sevmek gibi.
Btn insanlar bu duygu ve dnceleri yaar ve bilir. Ancak kii bunlarn
, ancak ihtiyalarnn gereklemeleri tehlikeye girdiinde ve ya bakalar
tarafndan saldrldnda, farkna varr ve ya net bir ekilde ifade
edebilir. nsanlar, koullar gereince ihtiyalarn saklamak ve ya
bastrmak isteyebilirler fakat o zaman da kendileri iin sonradan
ortaya kabilecek daha ciddi skntlar yaratrlar.
Uzman Psikolojik Danman Refika YazgaDAVRANISulayc, baran, fkeli
baklar olan, emreden, yarglayc, su bulan, kontrol edici,
eletiriciKONUMAHepsi senin suun, Senin sorunun ne?, Hibir eyi doru
yapmyorsun, Eer yle yapsaydn, Benim sorunum yokBASKIN DUYGUfke,
engellenme, gvenmeme, gcenme, bastrlm incinme, kontrol kaybetme
korkusuKEND HAKKINDAK ALGISIBenlik deeri olmayan, baarsz,
benliinden uzaklam, aresiz, dierlerinden beklentilere odaklanm,
yalnzKAYNAKLARIAtlganlk, liderlik, enerjiSulayc
71En iteki ekirdein etrafnda ihtiyalar yer alr. Bunlar insann ba
zerinde bir at, yiyecek, gibi en temel ihtiyalardr fakat burada
daha ok iliki ihtiyalar yer alr, birisinin kiiyi dinlemesi,
bilmesi, kabul etmesi, deer vermesi, sevilmek ve de sevmek gibi.
Btn insanlar bu duygu ve dnceleri yaar ve bilir. Ancak kii bunlarn
, ancak ihtiyalarnn gereklemeleri tehlikeye girdiinde ve ya bakalar
tarafndan saldrldnda, farkna varr ve ya net bir ekilde ifade
edebilir. nsanlar, koullar gereince ihtiyalarn saklamak ve ya
bastrmak isteyebilirler fakat o zaman da kendileri iin sonradan
ortaya kabilecek daha ciddi skntlar yaratrlar.
Uzman Psikolojik Danman Refika YazgaDAVRANIGergin ve kat duru,
souk grnen, ciddi, stten bakan, maniplatif, tavsiye veren, duyarsz
gzken, fazla nesnel, skc.KONUMAMantkl ve nesnel, kurallardan ve
soyut fikirlerden bahseden, uzun aklamalar yapan, kiisel ya da
duygusal konulardan kanan, karmak jargonlar kullanan, Herkes mantkl
olmal, Bunu bir dn, Fazla duyarl/ fazla duygusal davranyorsunBASKIN
DUYGUAz duygu gsterir, isel olarak fazla duyarl, yalnz, dlanma
hissi, boluk, kontrol kaybetme, incinebilirlikKEND HAKKINDAK
ALGISIBenlik deeri olmayan, benliinden uzaklam, aresiz, kendine
gveni olmayan, duygularn gsteremeyenKAYNAKLARIEntellektel,
detaylara dikkat eden, zm odakl, mantklSper Mantkl72En iteki
ekirdein etrafnda ihtiyalar yer alr. Bunlar insann ba zerinde bir
at, yiyecek, gibi en temel ihtiyalardr fakat burada daha ok iliki
ihtiyalar yer alr, birisinin kiiyi dinlemesi, bilmesi, kabul
etmesi, deer vermesi, sevilmek ve de sevmek gibi. Btn insanlar bu
duygu ve dnceleri yaar ve bilir. Ancak kii bunlarn , ancak
ihtiyalarnn gereklemeleri tehlikeye girdiinde ve ya bakalar
tarafndan saldrldnda, farkna varr ve ya net bir ekilde ifade
edebilir. nsanlar, koullar gereince ihtiyalarn saklamak ve ya
bastrmak isteyebilirler fakat o zaman da kendileri iin sonradan
ortaya kabilecek daha ciddi skntlar yaratrlar.
Uzman Psikolojik Danman Refika YazgaDAVRANIHiperaktif ya da
hipoaktif, kpr kpr/yerinde duramayan, maniplatif, uygunsuz
davranan, duyarsz gzken, yzeysel, hep almaya odaklanmKONUMADikkati
datmak iin konuyu deitirme, tek bir eye odaklanamama, kiisel veya
duygusal konulardan kalnma, aka yapma/anlamsz eylerden bahsetme, sz
kesmeBASKIN DUYGUok az gerek duygu gsterme, ok duyarl, yalnz/dlanm,
kaygl, znt, boluk hisseden, yanl anlalan, kontrol kaybetmekten
korkan, incinebilir, kafas karkKEND HAKKINDAK ALGISIBenlik deeri
olmayan, kendine gveni olmayan, benliinden uzaklam, aresiz, esas
duygularn gsteremeyen, kimsenin nemsemedii, ait
hissetmeyenKAYNAKLARIEspritel, spontan, yaratc, elenceli,
esnekAlakasz
73En iteki ekirdein etrafnda ihtiyalar yer alr. Bunlar insann ba
zerinde bir at, yiyecek, gibi en temel ihtiyalardr fakat burada
daha ok iliki ihtiyalar yer alr, birisinin kiiyi dinlemesi,
bilmesi, kabul etmesi, deer vermesi, sevilmek ve de sevmek gibi.
Btn insanlar bu duygu ve dnceleri yaar ve bilir. Ancak kii bunlarn
, ancak ihtiyalarnn gereklemeleri tehlikeye girdiinde ve ya bakalar
tarafndan saldrldnda, farkna varr ve ya net bir ekilde ifade
edebilir. nsanlar, koullar gereince ihtiyalarn saklamak ve ya
bastrmak isteyebilirler fakat o zaman da kendileri iin sonradan
ortaya kabilecek daha ciddi skntlar yaratrlar.
Uzman Psikolojik Danman Refika YazgaDAVRANIHayat dolu, yaratc,
canl, gvenli, sorumluluk sahibi, kabul edici, sevgi dolu,
dengeliKONUMADuygular, dnceleri, beklentileri, istedikleri ve
istemedikleriyle ile ilgili drst, ak ve paylamc, saygl; kendini,
dierlerini ve durumu kapsayanBASKIN DUYGUBarl, sakin, sevecen,
merakl, kendini ve dierlerini kabullenenKEND HAKKINDAK ALGISIBenlik
deeri yksek, yeterli, kendini biricikliini takdir eden, deerlerin
eitliini kabul eden, yaam gcne balants olanKAYNAKLARIKendi hakknda
farkndalk, sorumluluk sahibi, ak, kendine ve dierlerine efkatli,
balantl, btnl salamDengeli
74En iteki ekirdein etrafnda ihtiyalar yer alr. Bunlar insann ba
zerinde bir at, yiyecek, gibi en temel ihtiyalardr fakat burada
daha ok iliki ihtiyalar yer alr, birisinin kiiyi dinlemesi,
bilmesi, kabul etmesi, deer vermesi, sevilmek ve de sevmek gibi.
Btn insanlar bu duygu ve dnceleri yaar ve bilir. Ancak kii bunlarn
, ancak ihtiyalarnn gereklemeleri tehlikeye girdiinde ve ya bakalar
tarafndan saldrldnda, farkna varr ve ya net bir ekilde ifade
edebilir. nsanlar, koullar gereince ihtiyalarn saklamak ve ya
bastrmak isteyebilirler fakat o zaman da kendileri iin sonradan
ortaya kabilecek daha ciddi skntlar yaratrlar.
Uzman Psikolojik Danman Refika YazgaBLNL BR EKLDE NASIL
KULLANILABLR?75Zen Budistleri gibi mistikler u soruyu sorarlar: Bir
ormanda eer bir aa yklrsa ve evrede bunu duyacak kimse yoksa, o
aatan bir ses karm ? Bir kimse alglamad srece her hangi bir ses
yoktur. Yanlzca ses dalgalar vardr. Ses alglamayla oluur. Ses
iletiimdir. (Drucker, 1994, s.364)
Uzman Psikolojik Danman Refika YazgaPSKOLOJ DERSREFKA ZKANUZMAN
PSKOLOJK DANIMAN
Bunlar yanl deil.
grmesinde ;SPER MANTIKLI
Bir i zm iin; SULAYICI
Bir partide: ALAKASIZ elenmek iin kullanabiliriz.
76Uzman Psikolojik Danman Refika Yazgansann evresindeki
uyaranlarn ya da olaylarn ayrmnda olmas ve onlar yorumlamas sreci.
.
Ham duyusal bilgiden anlaml rntler yaratma sreciALGI..
77Uzman Psikolojik Danman Refika YazgaDuyusal uyarlma
deneyimiDUYUM
78Uzman Psikolojik Danman Refika YazgaAlc hcrenin tepki
verebilmesi iin enerjinin yeterince gl olmas gerekir
Grme durumunda k dalgalar
itme durumunda titreim
79Uzman Psikolojik Danman Refika YazgaSantral sinir sistemini
nron ad verilen sinir hcreleri ile glia hcreleri oluturur. Nron,
beynimizdeki temel alc ve verici ilevlerden sorumlu sinir
hcreleridir.
NRON
80Uzman Psikolojik Danman Refika Yazga
81Uzman Psikolojik Danman Refika YazgaBir sinir hcresi ile gelen
bilginin dier sinire, kasa, salg bezlerine aktarld, sinirlerin
baland yere sinaps denir.
Sinaps, bir nronun aksonundan bir baka nronun dendritine uyarnn
iletildii blgedir.
Bir nron sadece bir yere, bazen de binlerce nrona balanabilir.
SNAPS82Uzman Psikolojik Danman Refika Yazga
83Uzman Psikolojik Danman Refika YazgaBasit bir dille anlatlacak
olursa beyin,
KABUK, ve K YARIM KREDEN oluur.
84Uzman Psikolojik Danman Refika Yazga1.Beyin kabuu yada
korteksi beynin %80 ini oluturur.2. kesitte beyin temel ilevsel
yaplar vardr3. Beyin corpus kollosum ile birbirine balanan iki
yarkreden oluur
85Uzman Psikolojik Danman Refika YazgaNral sinyal
elektrokimyasal bir srele sinir hcrelerinden merkezi sinir
sistemine iletilir.
Duyusal deneyimlerimiz nral sinyal rntlerinin bir sonucudur.
Her duyusal deneyim beyinde yaratlan bir yanlsamadr.
86Uzman Psikolojik Danman Refika YazgaDuygusal uyarlmadaki
deimelere ramen nesneleri Sabit ve deimez olarak alglama eilimi
ALGISAL DEMEZLK87Uzman Psikolojik Danman Refika YazgaGenellikle
, bakalarnn sahip olduunu dndmz nemli zelliklerine dayanr.
Aratrmalar kiilerin Belirleyici Kiilik zelliklerine baktmz
sylerler. (Kelley 1950)BAKALARININ ALGILANMASI 88Uzman Psikolojik
Danman Refika YazgaBir kiinin Belirleyici Kiilik zelliklerini
genelleme eiliminin yaratt etkidir.
rnein; Eer birini temelde iyi veya ho alglyorsak, o zaman o
kiinin tm davranlarn da iyi ve ho yorumlamaya eilim gsteririz. HALE
ETKS 89Uzman Psikolojik Danman Refika YazgaPotansiyel bir
tehlikeden kamak iin yararl olabilecek renilmi bir davrann ar bir
tutum olarak grlmesidir.
nyarg oluturmak kolaydr.
NYARGI90Uzman Psikolojik Danman Refika YazgaTutumlar boyutta
incelenir:Bilisel- inalar (gereki ve yansz) rnein Sigara imek
kanserin balca neddenidir. Duygusal- duygular rnein sigara
kokusundan nefret ediyorumDavransal- eylemler, hareketler rnein;
yemeklerimi sadece sigara iilmeyen lokantalarda yerim
TUTUMLAR 91Uzman Psikolojik Danman Refika YazgaOrganizma isel
dengesini (homeostatik denge) salayabilmesi iin i ve d uyaranlara
tepki gsterir.
Davrann nedenleri ilk yllarda igdlerle aklanm ancak daha sonra
bu yeterli olmamtr. nk nemli insan davranlar doutan gelmemekte
yaantlarla renilmektedir.nsan davranlarnn ok az bir ksm kat, deimez
ve tmyle tre zgdr.
92Uzman Psikolojik Danman Refika YazgaDAVRANIIN OLUUM SREC
93Uzman Psikolojik Danman Refika YazgaGDLENME Organizmay eyleme
iten ve eylemi ynlendiren isel uyarm durumu. Hedefe ynelik
davran94Uzman Psikolojik Danman Refika YazgaGdlenme bir ihtiyacn
hissedilmesi ile balar htiya; insann geliimi ve evresiyle uyumlu
bir iliki kurabilmesi iin gereken nemli koullarn eksikliini
hissetmesi olarak tanmlanabilir. 95Uzman Psikolojik Danman Refika
YazgaGDLENME DURUMU
HTYADRTGD DAVRANIHissedilen bu ihtiyalar gidermek iin
organizmada beliren bu gce drt, organizmann belli bir ynde etkinlik
gsterme eilimine gd, Organizmay belli davranlara srkleyen bu isel
olaylarn tmne gdlenme durumu denir.96Uzman Psikolojik Danman Refika
Yazgansanlar neler gdler?AlkSusuzlukUykusuzlukCinsel
yaknlkremeGvenlikAit olmaSevme, sevilmeSaygTannma Merak,
bilmeEstetik hazKendini gelitirmeGerilimntikamElde
etmelerlemeAcmaAit olmahtirasDeiimzerklik Adalet arayGl
olmaKorkuKontrol etmeHeyecanElenmeretmeBaarma
97Uzman Psikolojik Danman Refika YazgaK TEMEL GD98Uzman
Psikolojik Danman Refika YazgaGDLENMEY NELER ETKLER?htiyalarmz (
fizyolojik ve psikolojik salk iin duyulan nesnel
gereklilikler)Deerlerimiz ( kendimiz iin iyi veya faydal grdmz ve
kazanmaya veya srdrmeye altmz eyler)Amalar veya niyetlerimiz
(davranlarmzn amac veya niyeti)Duygularmz.REFKAYAZGA99Uzman
Psikolojik Danman Refika YazgaGDLENMEsel gdlenme : herhangi bir
dsal uyarann etkisi olmadan davranmak ( yeni bir ey renmekten keyif
aldmz ve kendimizi gelitirdiimiz iin okuyorsak)Dsal gdlenme : dsal
bir uyaran etkisiyle davranmak ( ana babamzn veya toplumun gznde
iyi bir insan olmak iin okuyorsak)100Uzman Psikolojik Danman Refika
YazgaRENLM GDLERDoutan deil yaantlar sonucu
renilmilerdir.Davranlarmz zerinde renilmemi drt ve gdler kadar
etkilidirler.REFKA ZKAN 101Uzman Psikolojik Danman Refika
YazgaRENLM GDLERSaldrganlkBaarG kazanmaBir arada bulunmaSosyal
kabulUymaYardm etmeBamllkDzenlilikREFKA ZKAN 102Uzman Psikolojik
Danman Refika YazgaARATIRMA SONULARINA GREYKSEK BAARI GDS OLAN
KLER;Kendine gvenliSorumluluk alma bilinci yksekSosyal basklara
boyun emeyen odakl ynelime sahipYarmac ortamlarda hzl renenA tipi
insanKendileriyle yaran bireylerdir.REFKA ZKAN 103Uzman Psikolojik
Danman Refika YazgaFZYOLOJK GEREKSNMLERYemek, imek, uyumak, seks,
barnma,homeostasisi salamak vsGVENLK GEREKSNMKendini gven ve
emniyet iinde ve tehlikeden uzak hissetmek, i gvenlii,salk, aile
gvenliiAT OLMA GEREKSNMBakalar ile iliki kurmak,kabul edilmek ve
bir yere ait olmak,aile ve arkadalk
DEERL HSSETME GEREKSNM Prestij,baar,yeterli olmak ve bakalarnca
benimsenip tannmak, sayg
KENDN GEREKLETRMEREFKA ZKAN 104DEERL HSSETME GEREKSNM
Prestij,baar,yeterli olmak ve bakalarnca benimsenip tannmak,benlik
saygs,bakalarna sayg duymak55. Kendini gerekletirme ihtiyalar
Kiinin amacn gerekletirmesi ve potansiyelini ortaya karmas,kiisel
tatmin,kiisel baar,bilimsel bulular,yaratclk,spontanlk,problem
zme,gerekleri kabul etme
Uzman Psikolojik Danman Refika YazgaMaslowa gre;Tm gdler
hiyerarik olarak aadan yukar snflanrlar.En alttakiler greceli
olarak basittir. Bir st dzeye gemek iin alt dzeydeki gdlerin belli
dzeyde doyurulmas gerekir.Bu durum hem gdlerin evrimi hem de
bireyin geliimi asndan geerlidir.REFKA ZKAN 105Uzman Psikolojik
Danman Refika YazgaDKKAT!Bireyden bireye dzeyler arasnda farkllk
olabilir. Bazlar iin sosyal ilikilerle insanlara yaknlama gds,
emniyet ve korunma gdsnden daha nce gelir.nsanlarn iinde bulunduu
kltrel yap ve aile deerleri hangi dzeydeki gdlerin daha belirgin ve
baskn rol oynayacan saptar.(paragzlerin manevi aama olan kendini
gerekletirmeye ynelmesi zordur!)106Uzman Psikolojik Danman Refika
YazgaDUYGU NEDR?Latince emovere---harekete geirme, oynatma anlamna
gelir.(Emotion)Trkede ruhsal alandaki baz oynamalar iin
kullanlr.Bir davran yaps olup, dorudan doruya veya dolayl yoldan,
,i ve d uyaranlara bal olarak oluur, kendilerini ilk ortaya karan
uyarc yok olduktan sonra da varlklarn srdrrler.Bilisel ve
fizyolojik gelere sahip davran etkileyen duyumlardr.REFKA ZKAN
107Uzman Psikolojik Danman Refika YazgaROBERT PLUTCHK(1980)Duygular
en etkili biimde tanmlama ve snflama ileminin ncsdr.Davranlar
gdleyen duygular 8 kategoride ele alr.Korku , hayret, znt,
tiksinti, fke, umut, sevin ve kabul edilme.REFKA ZKAN 108Uzman
Psikolojik Danman Refika Yazga
109Uzman Psikolojik Danman Refika YazgaPLUTCHKE GREemberde yan
yana olan duygular birbirinin karsnda veya uzanda olanlara gre daha
benzerdir.Farkl duygularn birletirilmesiyle daha zengin bir yaant
portfy salanabilir.Duygu ne kadar iddetliyse davran gdlenmesi o
kadar iddetlidir.110Uzman Psikolojik Danman Refika YazgaHASTANE
CANLI BR SSTEMDR!HASTA YAKINIHASTADOKTORYNETMHEMRE/FTR Uzm111Uzman
Psikolojik Danman Refika YazgaDnce, ilgi alan,istek,ihtiya ve
deerler gibi uyumayan veya uyumaz gzken nitelik, nicelik veya
glerin arpmas, yarmas veya birbirini engellemesidir.
ATIMA
nsan ilikilerinin doal ve kanlmaz bir parasdr.Gelime ve renme
iin bir frsattr.Bir seim labirentidir: Her admda his, davran ve
dnce ynnden seim yapmak gerekir.
112atmaya Ne Sebep olur? atmaya yol aan deiik motive edici
glerin neler olduunu bilirsek, zm daha abuk ve kalc olur. atmalarn
ounlukla kayna insan ihtiyalardr. htiyalarn gidermek iin atmaya
giren birey, bu ihityalar karlanmad srece atmaya devam eder.atmaya
Ne Sebep olur? atmaya yol aan deiik motive edici glerin neler
olduunu bilirsek, zm daha abuk ve kalc olur. atmalarn ounlukla
kayna insan ihtiyalardr. htiyalarn gidermek iin atmaya giren birey,
bu ihityalar karlanmad srece atmaya devam eder.Temelde atmalar
gereksinim ve isteklerin atmasndan doar dedik. Maslovun
gereksinimler pramidini hatrlayalmUzman Psikolojik Danman Refika
YazgaATIMA
BREYN KEND NDEya daBREYLER ARASINDA
EN AZ K TEMEL FARKLILIIN
UYUMAZLIIDIR.
113 Kiiler ihtiya ve isteklerinin farkllndan atma yaarMaslowun
ihtiyalar hiyararsindeki karlanmam gereksinimler atmalarn temelini
oluturur. Uzman Psikolojik Danman Refika Yazga atma her zaman
olumsuz deildir
Durgunluu nler
Yaratc problem zmeyi balatr
Kiisel ve toplumsal deiime neden olur.
Kendini deerlendirme ve becerileri test etmeye yarar
atma an, renilebilir bir andr.114Uzman Psikolojik Danman Refika
YazgaATIMANIN KAYNAISnrl Kaynaklar-Zaman-Para-MalKARILANMAMI TEMEL
GEREKSNMLERAit olmaGzgrlkElenme
Farkl Deerler-nanlar-ncelikler-lkeler ATIMA 115Uzman Psikolojik
Danman Refika YazgaDeerler, ncelikler ve amalar akt zaman
farkllklar ortaya kar. Bu farkllklar gereklere deil, bireyin onlar
alglamalarna dayanr. FARKLILIKLAR..
116Uzman Psikolojik Danman Refika YazgaATIMA YELPAZESBAST
FARKLILIKYANLI ANLAMARAHATSIZLIKKK TARTIMA KRZDDET VE KAVGA117Uzman
Psikolojik Danman Refika Yazga
118Uzman Psikolojik Danman Refika Yazga
119Uzman Psikolojik Danman Refika Yazgaatma bir deiiklik
gereksinimini belirtir. Deime bildik kalplar bozduu iin korkutucu
gelebilir ama ayn zamanda iliki iin salkl da olabilir. retken bir
atma taraflarn birbiriyle yeni iliki biimleri bulmalarna olanak
salar..
120Uzman Psikolojik Danman Refika Yazgaatma soruna tan koyma
olana tanr. Birok insan sorunlar kabul etmektense, onlar yadsma
eilimine sahiptir. Ak atma durumu karlkl beklenti ve gereksinimler
konusunda bilgi salar. atma emniyet sibobu ilevini grr. Dzenli
atmalar sorunlarn st ste birikip ylmasn engeller.
121Uzman Psikolojik Danman Refika
YazgaatmaTrleriBireyselatmaBireylerArasatmaGrupiatmaGruplar Aras
atma122Uzman Psikolojik Danman Refika Yazga
ACABAMaa drmeyi mi kabul etsem,yoksaHastaneden mi ayrlsam?Aa
tkrsen sakal, yukar tkrsen byk!ACABAHastaneye yakn bir eve mi
tansam ,yoksaAilemle birlikte kalmaya devam m etsem?
ACABAzel hastaneye geip daha ok maa m alsam, yoksa mr boyu
garantili devlet hastanesinde mi
kalsam?Yaklama-YaklamaUzaklama-UzaklamaYaklama-UzaklamaAMA
ATIMALARIUzman Psikolojik Danman Refika YazgaHastane sahibi ynetim
kadrosunda grev almam istiyor? Peki ama o zaman ben hastalarma ne
zaman bakabileceim?Servis efi 16.00 dan sonra hasta kabul etmeyin
dedi. Hastane sahibi ise her gelen hastay kabul edin diyor.imdi ben
ne yapaym?Hastalar gece uyandrmayn diyorlar, ate takibini 24 saat
istiyorlar(Ama nasl?)ROL ATIMALARIGndericinin Kendi indeki Rol
atmasRolleraras atmaGndericileraras Rol atmas
Uzman Psikolojik Danman Refika YazgaATIMAYA GSTERLEN TEPKLERKama
ekilme nkar Grmezden gelmeKavgaTehditSaldrfkeProblem
zmeAnlaySaygzm
Kaybet/KaybetKaybet/Kazan
Kaybet/KazanKaybet/KaybetKazan/KazanKazan/Kazan
125Uzman Psikolojik Danman Refika YazgaSorunlarn ouatmalardan
deil
Yanl atma zme yntemlerindenkaynaklanr.126Uzman Psikolojik Danman
Refika YazgaBZatma zmeye deilatma yapmaMAya ynelik
Yetitiriliriz.127Uzman Psikolojik Danman Refika Yazga
L
K
L
E
RA M A L A RAz nemliok nemlioknemli128Uzman Psikolojik Danman
Refika YazgaATIMA STRATEJLERKpek Bal (Zorlama)Kaplumbaa (Geri
ekilme/Kama)Ay Tedy (Yapc/Yumuak)Tilki (Uzlama/Orta yolcu)Bayku
(Problem zme/Yzleme)
129Uzman Psikolojik Danman Refika Yazgaatma Ynetimi
Stratejileri
130Uzman Psikolojik Danman Refika YazgaKanma ve geri ekilme En
byk kayp zmszlktr Kaplumbaalar atmadan korunmak iin kabuuna
ekilirler. Eer amalar nemsiz ve bakalaryla ilikilerimizi de korumak
ok nemli deilseKullanlabilir. Olumsuz durumlarda eer yapacak daha
iyi bir eyiniz yoksa sakin olmak ve ekilmek Duygular kontrol
etmek.
131KAPLUMBAA (Kaan) Kaplumbaa atma durumunda kabuuna ekilir.
Amalarn ve ilikilerini bir kenara brakr. atmay ortaya karak
sorunlarla uramaz. zm iin umut tamaz. aresizdir. atma durumlarnda
hem psikolojik hem de fiziken geri ekimenin kolay olduunu kabul
eder.
Uzman Psikolojik Danman Refika Yazga Ama
odaklZorlamaKazan-kaybet mzakeresiG kullanm YarmacDmanlk ve
pimanlk
Saldrganlk ierir Kazanma ihtiyac yksektir liki nemsenmediinde
Deiim beklentisi ok zayfsa vedilik sz konusu ise
132KPEKBALII (Zorlayan) Kpekbalklar karlarndakini kendi amalarn
kabule zorlayarak glerini kullanrlar. Amalar kendileri iin ok
ncelikli, ilikileri az nceliklidir. Bakalarnn onlar sevmelerini ve
kabul etmelerini beklemezler. Kpekbalklar kazanrken dieri kaybeder.
Saldrarak, stn g gstererek, ezerek kazanrlar, nk kaybetmek zayflk,
yetersizlik iaretidir.
Uzman Psikolojik Danman Refika YazgaAy TedyKolaylatrc, yapcliki
odaklFedakarBir karar verme gerei zorunlu iseKaybetmek ilikide
kalmay salyorsa
133SEVML AYICIK (Yumuak) Aycklar iin iliki ve bakalar tarafndan
sevilmek ok nemlidir. Uyum amal davranmak bir amac baarmaktan daha
dorudur. atmalarda iliki bozmadan mzakerenin imkansz olduuna
inanrlar. atma srecek, iliki bozulacak, birilerinin can yanacak
diye korkarlar. liki bozulmasn diye amalarndan vazgeerler.
Uzman Psikolojik Danman Refika Yazga Amalar ve iliki odakl
Amalarndan vazgeebilirler, bakalarnn da vazgemesini beklerler
Kazan-kazan veya kaybet-kaybet Kumar oynamak Zaman basks yoksa
Basit zm veya anlama olamayacaksa
134TLK (Orta yolcu) Tilkiler hem kendi amalarn, hem de ilikileri
nemser ve orta yolu bulmaya alrlar. Kendi amalarnn bazlarndan
vazgeerken, karlarndakini de baz amalarndan vazgemeye ikna ederler.
Ortada buluarak her iki tarafn da biraz kazanmasn salarlar Uzman
Psikolojik Danman Refika YazgaBayku Problem zme Amalara ve ilikiye
byk derecede nem vermeKazan-kazanOlumsuz duygular yaanmazFazla
zaman ve enerji isterrenme ve geliim talep ediliyorsa
135BAYKU (Yzleen) Baykular amalarn da ve ilikilerini de
nemserler. atma olduunda bunu bir sorun olarak ele alrlar. zm
ararken her iki tarafn gerginliklerini anlarlar ve azaltmaya
alrlar. Mzakere yaparlar. Herhangi bir tarafn tek olarak amacna
ulamas bayku iin yeterl olmaz. Onlar iin olay hem iki tarafn
duygusal rahatlamas ve ilikinin srmesi, hem de amalara ulaldnda
tamamlanr.
Uzman Psikolojik Danman Refika YazgaKonu etnik, din ve deerler
ise atmaya taraf olanlar oksa ve sonu kalabal etkiliyorsaGelecekte
birlikte ve bir arada yaanacaksaBir taraf kaybettiini dnyorsa
ATIMA YNETMNDE ZOR OLAN DURUMLAR
NEGATF ATIMA
LETM
Yalnzca zorunlu olduunda
Sakl amalar, ajandalar, st kapal ima ve inelemeler
LKLER
Tek ynl
Korkuya/gce dayal
Savunmac
VERMLLK
Verimlilik azalr
nemli olandan ok, acil olana ncelik verir
ATIMA
Kurum merkezli olmaktan ok, birey merkezli
Kazan-kaybet odakl
POZTF ATIMA
LETM
Ak, srekli
Gerek duygu ve dnceleri yanstr
LKLER
Kar tarafn ihtiyacna saygl
Gvene dayal
VERMLLK
Verimlilik artar
Problemlere sinerjistik yaklalr
ATIMA
Ak bir biimde tanmlanabilir
Kazan-kazan merkezli
LK ZAYIFLAR
LK KURULUR YA DA GELTRLR
UYMA
Senin istediin
BRL
Bizim istediimiz
AMA GEREKLEMEZ
AMA GEREKLER
UZLAMA
Bizim zorunda kaldmz
KAINMA
Hibir ekilde
HKMETME
Benim istediim
