Revista Nacionali Nr.100 (01 Tetor 2013)

Embed Size (px)

Citation preview

  • 8/15/2019 Revista Nacionali Nr.100 (01 Tetor 2013)

    1/32

    Viti III. Nr. 100, 30 shtator 2013

  • 8/15/2019 Revista Nacionali Nr.100 (01 Tetor 2013)

    2/32

  • 8/15/2019 Revista Nacionali Nr.100 (01 Tetor 2013)

    3/32

    Editorial

    3

    Mbrëmja gala e organizuar të shtunën nga Fondi Humanitar për Kosovën Lindore ishte një shembull se si duhet mbështetur 

    solidariteti në vepër.Shqiptarët edhe njëherë dëshmuan se janë popull solidarë dhe kur 

    është nevoja mund të mobilizohen shumë shpejtë për të përkrahur vëllain.

    Për këtë mbrëmje, merita të veçanta duhet të shkojnë për vetorganizatorin, apo ideatorin, Fondin Humanitar të Kosovës Lindore.Ky fond prej vitesh të tëra ka ndihmuar vendlindjen duke qenëshembull i solidaritetit për të gjitha trevat shqiptare.

    Me mbrëmjen e së shtunës FHKL-ja bëri një mrekulli e cila do të përflitet një kohë të gjatë. Të tubosh një sasi të majme mjeteshmateriale përbrenda tre orëve është një rekord humanitar të cilin dot'ia kishte zili gjithkush.

    Merita për këtë aksion i takojnë edhe RTK-së e cila bëri të mundur që shqiptarët anekëndë globit të ndjekin mbrëmjen dhe të jenë pjesëmarrës të saj me dhënien e kontributit.

     Ngjashëm duhet falenderuar edhe artistët, të cilët me pjesëmarrjene tyre treguan një shpirt të madh human. Poashtu, edhe prezenca e politikanëve e bëri të veten, ngase opinion mbarëkombëtarë patimundësi të dëgjojë fakte për diskriminimin dhe pozitën e palakmueshme të shqiptarëve në Luginë.

    Pas këtij organizimi, tani i mbetet institucioneve të Kosovës dheShqipërisë të dëshmojnë veten.

     Nëse një indivit ndanë një milione euro, apo një tjetër 270 mijë

    euro për Luginën, atëherë pse ndihma institucionale të mos jetë edhemë e madhe.

    Qeveritë në Prishtinë dhe Tiranë me një komoditet të lartë mund tëndajnë 10 milionë euro në vit për Luginën. Ndërsa me këto mjete nëLuginë mund të kryhen punë të mëdha.

    Të satën herë me radhë po e potencojmë se si Shqipëria, ashtuedhe Kosova, jo që kanë borxh ndaj Luginës, por kanë edhe obligimndaj vëllezërve të tyre.

    3 0 s h t a t o r 2 0 1 3

    Revistë e përjavshme“Nacionali“

    Themelues dhe botues:

    Kryeredaktor:

    Zv/kryeredaktor:

    Redaktor teknik:

    Lektore:

    Bashkëpunëtorë:

    Tel/fax: 017/653-264E-mail:[email protected]

    Këshilli Kombëtar i Shqiptarëve

    Baki Rexhepi

    Jeton Ismaili

    Kastriot Sinani

    Kadushe Nuhiu

    Faruk Daliu, Ardita Saqipi,Bilall Maliqi, Esat Shahini,Feride Salihu, Avni Selimi,Dinela Vehbiu, Rijad Demiri,Llukman Rrustemi

    E regjistruar në ARE-BeogradISSN: 2217-4990 - BibliotekaKombëtare Beograd

    Tirazhi: 1000 copë

    Shtypet në shtypshkronjënVELSON-DEVA15 Nëntori 113, Preshevë

    Dorëshkrimet dhe fotografitënuk kthehen

     Adresa:Nacionali - rr. “K. Petroviq“, p.n.ish ndërtesa e komitetit -Bujanoc

    NACIONALIështë organi Këshillit Kombëtarëtë Shqiptarëve që jetojnë

    Në Serbi

    100 shtëpipër Luginën

  • 8/15/2019 Revista Nacionali Nr.100 (01 Tetor 2013)

    4/32

    3 0 s h t a t o r 2 0 1 34

    Përmbajtja

    Editorial

    Përmbajtja

    Shoqëri

    Njoftim

    Politikë

    Dokument

    Fëmijët për Nacionalin

    DIALOG PLUS

    Fëmijët për Nacionalin

    Shoqëri

    Kumtesë

    Shëndetësi

    Kulturë

    Përkujtim

    Fjalëkryq

    100 shtëpi për Luginën.......................................................................................................................................3

    .........................................................................................................................................................4

    Behar Emini nga Moska, 1 milionë euro për Luginën........................................................................................5

    Ministri Agani premton mbështetjen për kandidatët e Luginës..........................................................................6

    Mjekët e interesuar për specializime të paraqiten në KKSH..............................................................................7

    Lëvizja “Vatra” kërkon ndihmën e Berishës për Luginën..................................................................................8

    Si e ka pa CIA amerikane Millosheviqin në vitin 1995?...............................................................................9-10

    ..............................................................................................................................11-12

    ..........................................................................................................................................13-20

    ..............................................................................................................................21-22

    Presheva bëhet me Medrese për vajza..............................................................................................................23

    Dhuna në çdo aspekt të jetës dhe manifestimi i saj në kulturë…................................................................24-25

    Sulmi në zemër............................................................................................................................................26-27

    Mbahen Takimet e Dom Mikelit në Stubëll të Epërme të Vitisë….................................................................28

     Një vit pa poetin dhe dashamirin e kulturës Kamber Imeri..............................................................................29

    .........................................................................................................................................................30

  • 8/15/2019 Revista Nacionali Nr.100 (01 Tetor 2013)

    5/32

    Përfundoi me sukses mbrëmja e bamirësisë kushtuar aksionit për g ru mb ul li mi n e m je te ve p ër  ndërtimin e 100 shtëpive në Luginëtë Preshevës.

    Shqiptarët anembanë botës iu përg jigjën mbrëmjes gala tëorganizuar nga Fondi Humanitar i

    Kosovës Lindore (FHKL) që u mbajtnë Prishtinë.

    Shifra të ndryshme në donacione,nga 10 euro…270 mijë, e deri në 1

    milionë euro që i dha Behar Emininga Bujanoci me qëndrim në Moskëtë Rusisë, përfaqësues i kompanisëBMB Petrol, raporton Titulli.

     Në mbrëmjen bamirësisë e cilazgjati përreth 2 orë e 50 minuta përveç donacioneve në të holla patiedhe donacione nga ndërmarrës të

    ndryshëm.

    Salloni “Briliant” me pronar Agim Selimin me këtë rast ka ndarë perde për 100 shtëpitë që do tëndërtohen, Jetulla Isahu ngaMiratoca e Preshevës përfaqësues ikompanisë “Universal” do të japdonacion 50 dyer, Skender Rexhepime qëndrim në Zvicër do të bëjë

    mbulimin e një shtëpie, derisakompania e xhamave “Unikat” ngaB uj an oc i m e p ro na r X ha hi tRamadanin ofron vendosjen exhamavepërnjështëpi.

    Mbrëmja gala e FHKL ka arritur qëllimin e saj pasi kanë arrit tësigurohen mjete të konsiderueshme për ndër timin e shtë pive për shqiptarët në nevojë që jetojnë në

    Luginë.

    S hq ipta rë t me q ën drim të përkohshëm në Zvicër kanë qenë ataqë më së shumti iu kanë përgjigjur këtijaksioni humanitar.

    53 0 s h t a t o r 2 0 1 3

    Shoqëri

    Llogaria për donacion:Credit Suisse IBAN:

    8070-Zuerich CH48 0483 5078 6113 0100 0

     Human. Fond aus Ost Kosovo SWIFT:

    8733 Eschenbach SG. CRESCHZZ80A

    Behar Emini nga Moska,

    1 milionë euro për Luginën

  • 8/15/2019 Revista Nacionali Nr.100 (01 Tetor 2013)

    6/32

    Ministri i shëndetësisë i

    Republikës së Kosovës Feri

    Agani ka pritur të hënën në

    takim kryetarin e KëshillitKombëtar Shqiptar Galip Beqiri

    dhe deputetin shqiptar në

    parlamentin e Serbisë, Riza

    Halimin.

    Në këtë takim Beqiri dhe

    Halimi i shprehën ministrit

    A g a n i f a l ë n d e r i m e t e

    strukturave dhe banorëve tëL ug i në s s ë P r es h ev ës p ër

    n d i hm ën q ë M i n i s t r ia e

    Shëndetësisë së Kosovës u ka

    dhënë për specializim mjekëve

    dhe stomatologëve të kësaj ane,

    raportonTV Spektri.

    Ministria e Shëndetësisë ka

    ndarë mjete prej 100 mijë eurovepër vazhdimin e specializimit të

    18 kandidatëve nga Lugina në

    d e g ë n e m j e k ë s i s ë d h e

    stomatologjisë.

    Delegacioni nga Lugina e

    njoftoi ministrin Agani me

    v ështi rësit ë e b anor ëve t ë

    komunave shqiptare të Luginës,

    p r o b l e m e t m e t ë c i l a t

    ballafaqohen ata dhe vështirësitë

    që kanë kandidatët e këtyre

    komunave të cilët duan të

    nd j ek i n sp eci a l iz i mi n d he

    p r og r am e t ë shko l li mi t t ë

    vazhduar profesional.

    Gjatë bisedës u theksua edhe

    nevoja e sensibilizimit edhe më

    shumë të çështjes së regjistrimit

    të studentëve nga Lugina e

    Preshevës në degë të ndryshme

    të Fakultetit të Mjekësisë dhe

    Universitetittë Prishtinës.

    Sipas TV Spektrit ministri

    Agani ka shprehë gatishmërinë

    që Ministria e Shëndetësisë ta

    v a z hd o j ë m b ës h t e t j e n e

    kandidatëve nga Presheva për

    s p e c ia l i z i m e n ë b a z ë t ë

    kërkesave që do të vinin nga

    a u to r i te t e t p ë r gj e g jë s e t ë

    Luginës.

    3 0 s h t a t o r 2 0 1 36

    Shoqëri

    Ministri Agani premton

    mbështetjen për kandidatëte Luginës

  • 8/15/2019 Revista Nacionali Nr.100 (01 Tetor 2013)

    7/32

    73 0 s h t a t o r 2 0 1 3

    Këshilli Kombëtar Shqiptar njofton të gjithë

    mjekët e Luginës së Preshevës që janë të

    interesuar për të përfunduar specializimet në

    Republikën e Kosovës, të paraqiten në afat sa

    më të shkurtër kohor, në mënyrë që ne ti

    dorëzojmë ato të dhëna në Ministrinë e

    Shëndetësisë, në Prishtinë.

    Secili kandidat duhet ti paraqesë këto të

    dhëna pranë Këshillit Kombëtar Shqiptar:

    · Në cilin fakultet dhe në cilin vit keni

    përfunduar studimet?

    · Vendi ku keni përfunduar studimet?

    · Nëse jeni në mardhënje pune, na

    njoftoni për vendin ku jeni duke

    ushtruar profesionin?

    · Në çfarë drejtimi jeni të interesuar të

    përfundoni specializimin?

    Pas takimit të realizuar në Ministrinë e

    Shëndetësisë në mes të Kryetarit të

    Këshillit Kombëtar Shqiptar z.Galip

    Beqiri dhe Deputetit Republikan z.Riza

    Halimi me Ministrin e Shëndetësisë në

    Republikën e Kosovës z. Ferid Agani,

    Ministri është zotuar se edhe në këtë vit

    do të pranohen të interesuar nga Lugina

    e Preshevës por që fillimisht të paraqiten

    pranë Këshillit Kombëtar Shqiptar dhe

    të shohim se në cilat drejtime janë të

    interesuar të specializojnë.

    Të dhënat mund ti dërgoni në:

    E-mail adresat:

    ose

    apo në selinë e Këshillit Kombëtar Shqiptar,rr. K.Petroviq p.n. ndërtesa e ish-komitetit,

    kati i dytë.

    Bujanoc, 26.09.2013

    Me respekt,

    Këshilli Kombëtar Shqiptar

    Galip Beqiri - Kryetar

    [email protected]

    [email protected]

    Kumtesa

    Mjekët e interesuar për specializimetë paraqiten në KKSH

    Njoftim

  • 8/15/2019 Revista Nacionali Nr.100 (01 Tetor 2013)

    8/32

    3 0 s h t a t o r 2 0 1 38

    Politikë

    Ish-presidenti dhe ish kryeministrii Republikës së Shqipërisë SaliBerisha, priti një delegacion tëLëvizjes ”Vatra” në përbërje të të cilitishin Kushtrim Kadriu, kryesues idelegacionit, Enver Haziri, IbrahimMaliqi, Shkelzen Agaj dhe ArtonBehluli, anëtarë të kryesisë.

    Kushtrim Kadriu falënderoiBerishën për pritjen vëllazërore që i

     bëri delegacionit të Lëvizjes “Vatra”dhe e njoftoi me aktivitetin e shoqatës“Vatra” prej themelimit e deri nëshndërrimin e saj në Lëvizje Politikedhe me planet e objektivat e LëvizjesVatra në të ardhmen.

     Ndërsa Enver Hazi ri njoftoi

    Berishën me historinë e dhimbshme tëqytetarëve të dëbuar nga Kosova

    Lindore që jetojnë në Republikën eKosovës dhe me problemet që janë

     ballafaquar që nga shpërngulja e tyreme dhunë nga forcat serbe në vitin1999,raporton 2lonline.

    Haziri këkroi nga Berisha që ai tëshfrytëzoj autoritetin e tij në ngritjen

    dhe sensibilizimin e opinionit me problemet që ballafaqohen qytetarëtqë jetojnë në Kosovën Lindore dhe ataqe janë dëbuar, e me theks të veçantëkërkoi që Berishta t'u bëjë presionautoriteteve kosovare të heqin taksëndiskriminuese të sigurimeve e cila i kaizoluar qytetarët e Kosovës Lindore.

    Ibrahim Maliqi-anëtar i kryesisë,falënderoi Berishën për iniciativën e

    tij të pajisjes me dokumente tëidentifikimit për qytetarët shqiptarë

    të mbetur jashtë trojeve etnikeshqiptare, duke e cilësuar si akt bujarienga ana e Shtetit Shqiptar dhe eKryeministrit Berisha.

    Sipas përfaqësuesëve të Vatrës,Sali Berisha i ka falënderuar ata qëmorën rrugën nga Gjilani për ta takuar 

    atë, duke vlerësuarpunën e Vatrës dheduke thënë se do të shfrytëzojautoritetin e tij në zgjidhjen e

     problemeve të shumta të qytetarëve tëKosovës Lindore, e në veçanti

     premtoi që në kontaktet e para që do tëketëmezyrtarëtshtetërorKosovarëdotë kërkoi nga ta lirimin e qarkullimit tëlirëpërqytetarëteKosovësLindore.

    Lëvizja “Vatra” kërkon ndihmën

    e Berishës për Luginën

  • 8/15/2019 Revista Nacionali Nr.100 (01 Tetor 2013)

    9/32

    "Sllododan Millosheviq me të

    vërtetë në mënyrë eksperti ka

    ndryshuar mendimin e opinionit

    publik, për të cilin më herë ka

    ekzistuar konsensusi për "Serbinë

    e Madhe", kështu që humbjet dheviktimat ushtarake në Krajinë

    dhe Bosnën perëndimire nuk

    k an ë s j el lë n ë sh pë rt h im e t

    nacionaliste në Serbi, apo edhe të

    një shqyrtimi serioz të politikës së

    tijtëpaqës".

    "Ai me sukses ka ndikuar në

    rrymat e forta nacionaliste,

    posaçërisht në opozitë e cika nuk

    ka mundur të sfidoj politikën e tijnëparlamentpoasnërrugë".

    Ky vlersim politik i kreytarit të

    athershëm të Serbisë, Sllobodan

    M i ll o sh e vi q , n d od h et n ë

    dokumentat e CIA-s, të hartuar

    në tetor të vitit 1995. Bëhet fjalë

    për dokument për rreth 300 faqe

    të CIA-s amerikane, nga e cila

    kohën më parë është hequr shenja"Sekret", dhe se së shpejti do të

    b ot oh et n ë l ib ër , d uk e i

    faleminderuar fondacionit të ish

    presidentit Bill Clinton dhe

    shërbimeve sekrete Amerikane,

    s h k ru a j në m e d i e t s e r be ,

    transmeton presheva.com.

    Ky dokument, deri kohën e

    fundit ka pasë të bëjë me luftën në

    Bosne dhe Hercegovinë, dhe atëmenjëherë pas periudhës së

    nënshkrimti të "Marrëveshjes së

    Dejtonit. Midis raporteve të CIA-

    a ka edhe atë që kanë të bëjnë me

    Serbinë dhe vlersimet amerikane

    për politikën e brendshme dhe

    situatën ekonomikenë të.

    Në raportet e vitit 1994 dhe

    1995, Sllobodan Millosheviq

    përmendet si politikan i cili ka

    braktisur retorikën e tij të

    mëhershme nacionaliste dhe me

    s uk se s k a m an ip ul ua r m e

    kundërshtarët politik dhe vet

    publikun, që pa kurrfarë pengese

    ti pranojnë lëshimet e tij në Bosnedhe Kroaci.

    "Millosheviqi vazhdon të

    punoj në margjinalizimin e

    opozitës nacionaliste, të vendos

    njerëzit e tij në hierarkinë e

    Ushtrisë së Jugosllavisë dhe të

    s h t rë n g oj k o n tr o l lë n n d a jmedieve" thotë dokumenti i

    fundvitittë 1994.

    "Çka është më e rëndësishmja,

    ai ka arrestuar rivalin më të madh

    të tij, Vojisllav Sheshelin për

    shkak të përpjekjeve të tij që të

    s h k a t r r o j q ë n d r i m i n e

    Millosheviqit ndaj serbëve të

    Bosnjës. Gjithashtu, Millosheviqka pensionuar apo i ka dërguar në

    93 0 s h t a t o r 2 0 1 3

    Dokument

    Si e ka pa CIA amerikane

    Millosheviqin në vitin 1995?

  • 8/15/2019 Revista Nacionali Nr.100 (01 Tetor 2013)

    10/32

    obligime tjera disa oficerë që nuk

     janë pajtuar me mendimin e tij

    rrethndarjesmeserbëteBosnës".

    Në të gjitha raportet, Shesheli

    p ër me nd ee t s i n jë ri n dë r

    kundërshtari më serioz dhe

    pengesa më e madhe e politikës së

    re të Millosheviqit. Mirëpo, as

    Shesheli, po as opozita tjetër nga

    Amerikanët nuk është vlersuar si

    një kërcënim serioz për regjimin etij.

    P a rt i të o p oz i ta r e i k a

    përshkruar si të ndara dhe të

    paorganizuara dhe pa përkrahje

    të madhe nga populli. Gjithmonë

    i ka përcjellë vërejtja se edhe

    liderët e opozitës demokratike

    " j an ë s h u më n a ci o na l is t ,

     jotolerant ndaj grupeve tjera

    etnike duke i fajësuar bashkësinë

    ndërkombëtare se si në mënyrë të

    padrejtë po ndëshkohenserbët".

    Instrumenti kryesor në duart e

    Millosheviqit, sipas CIA ka qenë

    televizionishtetëror.

    " S hu m i ca e e m i si o ne v e

    i n fo rm a ti ve k a f i ll u ar m e

    deklaratat e Millosheviqit për

    procesin paqësor që janë përcjellëme deklaratat e zyrtarëve të lartë

    e v ro pi a n d he a me r ik an q ë

    l a vd ëd ro j në " r ol in k yç " t ë

    p re s id en t it t ë S e rb i së n ë

    bisedime, "thuhet në njoftim të

    r a p o r t i n t ë t i t u l l u a r s i

    "Millosheviqi: Me drejtuesin".

    Si kërcënime më të mëdha në

    regjimin e Millosheviqit në atë

    k o h ë t h e k s o h e t g j e n d j a

    katastrofale ekonomike me

    sanksionet ndërkombëtare, duke

    konstatuar se edhe kjo nuk kaarritur që seriozisht ta shkund

    atë.

    Zyrtarët e CIA kanë krijuar

    e dh e p ro fi le t e t re , s ip as

    mendimit të tyre, kundërshtarëve

    k r y e s o r t ë S l l o b o d a n

    Millosheviqit.

    N ë j an ar t ë 1 99 4, V uk

    Drashkoviqin e përshkruajnë si

    më të popullarizuarin dhe mëkarizmatikun, por thuhet se ai

    ende nuk e kishte marrë veten

    nga burgosja dhe rrahja fizike që

    kishtepërjetuarnjëvitmëparë.

    Për Zoran Gjingjiq thuhet se në

    m ë n y r ë d r a m a t i k e k a

    përmirësuar veprimin e Partisë

    Demokratike në raport kur fjalën

    kryesore e ka pasë DragoljubMiqunoviq.

    "Duke besuar se shpresa e

    Serbisë qëndron në reformimin eSPS-it, mund të krijohet koalicion

    me partinë e Millosheviqit. Nuk

     jemi të sigurtë në thellësinë e

    k a pa c it e te t d e mo k ra t ik e t ë

    Gjingjiq: thuhet në raport.

    Sheshelin e përshkruajnë si një

    njeri që mendon shpeht, një

    orator të mirë dhe një njeri që i

    pëlqen popullit në situata kur

    "dështon të frenoj sjelljen e tijekstreme".

    Thonë se është "më i njohuri

    për krimet e luftës në Kroaci dhe

    Bosnje".

    3 0 s h t a t o r 2 0 1 31 0

    Dokument

  • 8/15/2019 Revista Nacionali Nr.100 (01 Tetor 2013)

    11/32

    1 13 0 s h t a t o r 2 0 1 3

    Për fëmijë

    RRJEDHË LUMI

    Eciunë,Ecënlumi, Ndalem unë,Vazhdon lumi,Vdesunë,Rrjedh lumi,

    LindArti,Fluturon pëllumbi,Tërëtradhtinë,Emarrtëlumi.

    Mysafir i fëmijëve dhe i “Nacionalit” për këtë numër është poeti Daut Maliqi

    Daut Maliqi (lindi më 25.11.1939) në Busavatë të Dardanës.(ish Kamenicës}Shkollën fillore e kreu nëvendlindje, progjimnazin në Gjilan, ndërsa shkollën normale në Prishtinë. Nga shtatori i vitit 1960, deri në janar të vitit 1975 punoi mësues e arsimtar i gjuhës dhe letërsisë shqipe në shkollat fillore: në Koretin, nëStrezoc dhe në Dardanë. Prej vitit 1975, e deri në mbylljen e saj, punoi gazetar profesionist në të përditshmen “Rilindja”. Një kohë punoi kryeredaktor i radios lokale “Radio Premiera” në Dardanë. Ështëmarrë kryesisht me gazetari e publicistikë, me çka është bërë i njohur për tërë trevën tonë. Daut Maliqi filloi

    të merret me shkrime qysh si nxënës i progjimnazit shqip të Gjilanit. Vjershat e para i botoi më 1957 nëgazetën “Rilindja. Është njëri ndër themeluesit e klubit letrar “Nositi” dhe anëtar i redaksisë së revistësletrare kulturore me të njëjtin emër, të cilën revistë e boton klubi në fjalë. Nga “Nositi” i janë botuar  përmbledhjet me poezi: “Rrjedhë lumi” Dardanë 2005 dhe “Gjuhën ma patën prerë që në fëmijëri” Dardanë2006. “Ëndrra” 2011. Klubi i gazetarëve ”D.Press” në Dardanë, e nderoi Daut Maliqin, me çmimin për vepër jetësore në gazetari, me rastin e përvjetorit të pestë të punes që mbajti me 24 janar 2009. Daut Maliqi jeton dhe vepron në Dardanë.

  • 8/15/2019 Revista Nacionali Nr.100 (01 Tetor 2013)

    12/32

    3 0 s h t a t o r 2 0 1 31 2

    Për fëmijë

    DITËLINDJA

    IbadeteLimani,kl.VI/7

    Vogëlushja jonëArinaDitëlindjen sote festoiVijnëshokëeshoqeMbushimegëzimShtëpijënPrindëritigëzoi

    KjonatëeveçantëFestëpërtyTëgjithënjëzëriBërtasim100vjetibëfshArinaSakakopshtigjelbërimTipaçshumëgëzim

    Prezantojmë punimet e nxënësve të shkollës fillore“Prof. Ibrahim Kelmendi” Preshevë…

    LIBRI

    LeonitaLutfiu/kl.III/5

    LibrimëmësonGjëraqës'idiGjatë leximitFitojshumëdituri

    Shumëlibralexoj

    Mbushi librezënMeshumëpesaPrindëritIgëzoj…

    ERDHIDITA

    AlmiraSulejmani,kl.III/5

    Erdhiditalumtur Jamegëzuarshumë

    Erdhi ditë shtatori

    KurziljaPërnëmësimnaftoi

    ErdhiditaShumënagëzoiShkollatëgjithë Nxënësit i tuboi

    ZOGU

    BleartaKamberi,kl.II/2

     Në degë të mollësUndalnjëzog

    MëthaTëshkojmënëshkollë

    Unëetitok 

    Duatëmësoj

    PorjositiTiABCUnë ciu-ciu-ci

  • 8/15/2019 Revista Nacionali Nr.100 (01 Tetor 2013)

    13/32

    30 shtator 2013 

    Shkrimet n k t shtojc nuk paraqesin opinionine Mbret ris s Holand s e as t ambasad s s saj n Beograd

    ë ë ë ëë ë ë ë ë ë ë ë

    Shtojca Dialog Plus mundësohetnga Ambasada e Mbretërisë së Holandës në Beograd

    Nr. 5

  • 8/15/2019 Revista Nacionali Nr.100 (01 Tetor 2013)

    14/32

    3 0 s h t a t o r 2 0 1 3  2

     Shkruan: Nehat Hyseni 

    P a s n ë s h k r i m i t t ë

    “Marrëveshjes historike” për 

    normailizimin e marëdhënieve

    Kosovë Serbi, më 19 prill 2013

    në Bruksel, midis Kryeministrit

    T h a ç i d h e D a ç i q , m e

    ndërmjetësimin e Komisioneres

    së Lartë të Këshillit të BE-së, baroneshës Catherine Ashton,

    Z ë v e nd ë s k ry e m i ni s t r i i

    Kosovës, z. Hajredin Kuçi

    deklaroi se “ Dialogu teknik 

    është shpallur i mbyllur, ndërsa

    ai politik ka mbetur t'i japë

    zgjidhje edhe një numri të vogël

    temash”.

     N d ë r k a q , a s k u n d n u k 

     përmendet fati i shqiptarve tëLuginës së Preshevës! Andaj,

    me të drejtë ata ndjehen të

    anashkaluar, të margjinalizuar 

    dhe të tradhëtuar nga Qeveria e

    “Kosovës nënë”, duke u lënë

    n ën m ës hi rë n e r eg ji mi t

    antishqiptar të Serbisë, pa

    k u r rë f a rë m b ë sh t e tj e d h e

     përkrahje materiale, ekonomike

    e politike, duke ia lënë duartë e

    lira Qeverisë së Serbisë që tëveproj sipas dëshirës së vet me

    ta.

    Prandaj edhe presionet e

    Serbisë ndaj shqiptarve në

    P r e sh e v ë, B u ja n o c d h eMedvegjë, nuk kanë të ndalur.

     N ë a r s i m n d i h e t a s h p ë r 

    mungesa e teksteve dhe mjeteve

    mësimore, në pamundësi për t'u

    importuar nga Kosova, meqë

    Serbia që nga data e shpalljes së

    Pavarësisë së Republikës së

    Kosovës më 17 shkurt 2008, e

    ka ndaluar atë, si dhe mediat e

    shkruara. Andaj, arsimi shqip

    mezi frymon në Luginë, dukeshfrytëzuar forma alternative të

    mbijetesës.

    P ap un ës ia e m ad he e

    s h qi p ta r ve k a s h ka k tu a r  

    ekzodus të paparë të tyre. Edhe

     pasiguria e sh kaktuar nga

    shetitja e xhandarmerisë dhe

     Shqiptarët e Luginës së 

     P r e s h e v ë s n d j e h e n t ë anashkaluar, duke u lënë nën

    m ë s h i r ë n e r e g j i m i t  

    a n t is h q i pt a r t ë S e r bi s ë .

     Prandaj edhe pres ionet e

     Serbisë ndaj shqiptarve në 

     P r e s h e v ë , B u j a n o c d h e

     Medvegjë nuk kanë të ndalur ,

    duke shkaktuar shpërngulje të 

    tyre alarmante. Lidershipi i 

     Luginës i është lënë stihisë dhe

    është duke vepruar si i “pakokë”. Shqiptarët e Luginës po

    i paguajnë të gjitha “faturat” e

     pap ërgje gjësive të lider ëve

     shqiptarë në Luginë, Kosovë e

     Shqipëri, duke u lënë jashtë 

     Di al ogut Koso vë -S er bi në 

     B r u k s e l , “ M a r r ë v e s h j e s

    historike” të 19 prillit 2013,

    dhe së fundi (ndoshta) edhe

     jas htë “Traktatit të Paqes

     Kosovë-Serbi”?

    Lugina e tradhëtuar?

    Presionete Serbisë

    Opinion

    “Traktati i Paqes Kosovë-Serbi”,pa Luginën e Preshevës?

  • 8/15/2019 Revista Nacionali Nr.100 (01 Tetor 2013)

    15/32

    ushtrisë serbe, sidomos në viset

    m al or e t ë K a ra da ku t t ë

    Preshevës dhe Bujanocit, e kanë

     bërë të veten. Kurse, Medvegja

    ka të shpërngulur mbi 90% të

    shqiptarve dhe aty nuk kanë

    mbetur më shumë se 10% e tyre.

    Sikur nuk u mjaftua me këtë

    gjendje të mjerueshme dhe të

     pashpresë të shqiptarve, Serbia

    këto ditë ka aktualizuar çështjen

    dhe ka shtuar presionet për 

    n dr ys hi mi n e p am je s s ë

    F l a m u ri t k om bë t a r t ë

    shqiptarve.

     Një ndër format më të rënda

    të presionit kundër shqiptarve

    në Kosovë dikuri, kurse në

    Preshevë, Bujanoc e Medvegjë

    tani, janë ftesat e të rinjëve

    s hq ip ta rë p ër k ry er je n e

    obligimit ushtarak në ushtrinë

    serbe.

    Siq e dijmë, nga ky shkak,

    gjatë kohës së regjimit tëSllobodan Millosheviqit, nga

    K o so v a u d e t y r u a n t ë

    shpërngulen me dhjetëra mijë të

    rinjë shqiptarë, duke e lënë

    vendlindjen e tyre dhe duke ia

    mësyrë ekzodit dhe rrugës së

     pakthim.

     Ndërkaq, në Luginën e

    P r e s h e v ë s , p r o c e s i i

    shpërnguljes së shqiptarve

    drejtë vendeve të Europës

     p e r ë n d i m o r e p ë r s h k a q e

    ekonomike, por edhe të sigurisë

    dhe presioneve të ndryshme,

    moti kohë ka marrë hov të

    madh. Gjithashtu edhe në

    drejtim të Kosovës, sidomosnga viti 1999 dhe pas konfliktit

    të armatosur në Luginë të

    organizuar nga UÇPMB në vitin

    2000-2001, kjo shpërngulje

    mori hov dhe impulsetë reja.

    Kurse tani, thirrja e të rinjëve

    shqiptarë për ta kryer shërbimin

    ushtarak në ushtrinë serbe,

     praktikisht do të thotë spastrim

    e t ni k, i o rk es t ru a r d he

    organizuar mire nga shteti serb,

    d uk e i d et yr ua r t ë r in jt ë

    shqiptarë që t'ia mësyejnë

    shpërnguljes.

    Me këtë veprim Qeveria e

    Serbisë është duke vepruar në

    dy binarë. Derisa nga njëra anë

    ajo tregon “vullnetin e mirë” për 

    z h vi l li mi n e d ia l og ut m e

    Kosovën në Bruksel, për  

    “normalizimin e marêdhënieve

    me Kosovën”, nga ana tjetër 

    m e rr h ap a k on kr et d re jt ë

    spastrimit etnik të Serbisë nga

    shqiptarët.

    Pra, Lugina e Preshevës, siç

     po e shohim, mbeti jashtë

    agjendës së Dialogut Kosovë-

    Serbi në nivel kryeministrash,

    m e n d ë r m j e t ë s i m i n e

    K o m i s o n e r e s s ë l a r t ë ,

    Baroneshës Catherine Ashton

    në Bruksel.

    Dhe kjo sikur nuk mjaftoi.

    Tani Serbia është trimëruar që ta

    zbatojë “Programin sekret” të

    Qeverisë së saj të vitit 2002 për 

    spastrimin etnik të Luginës nga

    shqiptarët. Në këtë rrugë askush

    nuk po e ndalë: as Bashkësia

    E ur op ia ne , a s Q ev er ia e

    Kosovës dhe ajo e Shqipërisë.

    Kurse, lidershipi i Luginës

    së Preshevës, në mungesë të

    m ba j t j e s s ë n jë t ub i m i

    mbarëkombëtar, ashtu si e

    mbajtën serbët tubimin e tyre në

    Kuvendin e Serbisë në fillim të

    vitit 2013, mu në kohën e

    tensioneve të larta dhe në

    vlugun e agresivitetit shtetëror 

    serb për heqjen e Lapidarit të

    UÇPMB-së para ndërtesës së

    K uv en di t K om un al në

    Preshevë, tani i ka duertë e lira, i

    është lënë stihisë, anarkisë,

    deklarimeve megalomane e

    fjalamanisë “patriotike” dhe

    është duke vepruar si e “pa

    kokë”.

    Ftesat e të rinjëve për

    ushtri

    Liderët si të “pa kokë”!

    33 0 s h t a t o r 2 0 1 3  

  • 8/15/2019 Revista Nacionali Nr.100 (01 Tetor 2013)

    16/32

    Ku mbeti Lapidari ?

    Margjinalizimi i Luginës

    S h u m ë ç ë s h t j e r e t h

    Lapidarit, edhepse kanë kaluar 

    t e t ë m u a j n g a g ra b i t ja

    s p e k t a k u l a r e e t i j n g a

    xhandarmeria serbe, kanë

    mbetur të pasqaruara dhe

    enigmatike.

    Poashtu edhe sjellja e disa

    liderëve politikë të shqiptarve të

    L ug in ës s hë no i k ul mi n e

     pa pë rg je gj ës is ë po li ti ke e

    morale, si para opinionit të gjerë

    mbarëshqiptarë, poashtu dhe

    s i d o m o s n d a j f a k t o r i t

    ndêrkombëtarë. Kurse, për 

     papërgjegjësinë e tyre ndaj

    shqiptarve të Luginës dhe

    familjarëve të dëshmorëve të

    lirisë,as të mos flasim fare!

    Kjo papërgjegjësi politike e

    tyre, duke mos u koordinuar në

    mënyrë të mirëfilltë aktivitetet

    me konsultime paraprake dhe

    të sinqerta me Tiranën dhe

    Prishtinën zyrtare, si dhe në

     partneritet të plotë me faktorinndërkombëtarë, sidomos me

    ambasadat e vendeve që i

    konsiderojmë si miqë strategjik 

    si psh. SHBA-të, Britanisë së

    madhe, Gjermanisê, Francës,

    Zvicrës, Turqisë dhe të vendeve

    të tjera të BE-së.

    Moskoordinimi i këtillë dhe

    mosharmonizimi i qëndrimeve

    dhe veprimeve tona politike pati

     pasoja katastrofale dhe nuk 

    kishte se si të përfundonte

    ndryshe, posme mossukses.

    Mjerisht, ishim dëshmitarë

    të gjithë për përfundimin

     poshtërues të rastit të Lapidarit,

    duke u hequr pa kurrëfarë

    o r g a ni z i m i m i n i m a l t ë

    rrezistencës “së butë qytetare”

    nga faktorët politik shqiptarë të

    Luginës. Pra, lidershipi politik i

    shqiptarve të Luginës nuk tregoi

    as minimumin e përgjegjësisë

     politike dhe morale.

    Prandaj, sjellja e tyre e

     papërg jegjëshme u denua

    anekënd shqiptarisë, duke u

    c i lê s ua r m e e pi te t et m ë

     poshtëruese dhe më denigruese:

    si “matrapazë politik”, “të

     pam oralshëm”, “pa ndjenj a

    minimale kombëtare” etj.

    Mjerisht, avazi i sjelljes së

     pa pë rgjë sh me të ty re nu k 

     përfundoi me Lapidarin. Bile asn uk u m or ën m ës im et e

    domosdoshme nga ai pësim dhe

    debakël politik që u pësua me

    r as t in e p os ht ë ri mi t d he

     përdhosjes së Lapidarit.

    S i r e z u l t a t i k ë s a j

     papërgjegjësie të skajshme të

    tyre, Lugina e Preshevës nuk 

    arriti që të shtrohet as në tryezën

    e dialogut Kosovë-Serbi me

    ndërmjetësimin e baroneshës

    Catherine Ashton në Bruksel.

    Bile nuk u arritë as që kjo

    çështje të shtrohet në margjinat

    esaj!

    Ftesa e Qeverisë së Kosovës

    e b ë r ë n ë m e d i a n g a

    Zëvendêskryeministri Kuçi që

    edhe “shqiptarët e Luginës t'i

     paraqesin kërkesat e veta”

    l i d h u r m e f o r m i m i n e

    Asociacionit të komunave

    shqiptare në Serbi”, jo vetëm që

    nuk u përfill fare, por edhe u

    kundêrshtua haptas nga kryetari

    aktual i komunës së Preshevës,

    z.Ragmi Mustafa, duke dalur në

    m e d i a m e d e k l ar a t ë t ë

     befasishme dhe hakmarrëse

    ndaj Qeverisë së Kosovçs dhe

    d uk e d hë në d ek l ar at a t ë

     papërgjegjëshme dhe joserioze,

     pa ku rr ëf ar ë ko ns ul ti me sh

     paraprake as me “Grupin e

    unitetit” që përfshinë liderët e

     partive politike të Luginës, por 

    as me partinë e vet politike!

    Kjo papërgjegjësi politike ka

    ndikuar në margjinalizimin

    tragjik të çështjes së shqiptarve

    të kësaj treve, me pasoja të

    4 3 0 s h t a t o r 2 0 1 3  

  • 8/15/2019 Revista Nacionali Nr.100 (01 Tetor 2013)

    17/32

    5

    dëmshme dhe afatgjata e

    historike për statusin e Luginës

    së Preshevës.

    Mbështetja politike që i

     bëhej nga z. Ragmi Mustafa në

    mënyrë të stërpërsëritur tezês

    së Kryeministrit dhe kryetarit

    të SPS-it z. Daçiq, pra pasuesit

    të Sllobodan Millosheviqit për 

    “ nd ar je n e K osov ês” d he

    “shkëmbimin e territoreve” qësipas Daçiqit do ta “qetësonte

    rajonin”, kurse Ragmi Mustafa

    don ta paraqes si mundësi për 

    kinse “bashkëngjitjen e Luginës

    me Kosovën”.

    E g j it hë k jo l oj ë e

     papërgjegjëshme me fatin e

    shqiptarve të Luginës dhe të

    Kosovës na servohet pikërisht

    në momentin më delikat të fazës

    së dialogut të Brukselit, e

    d ë m t o i r ë n d ë p o z i t ë n

    dialoguese të Qeverisë së

    K o so vë s d he e f a vo ri z oi

    opcionin e radikalëve serbë për 

     ba sh këngji tj en e veri ut të

    Kosovës me Serbinë.

     Në këtë mënyrë, pra, nga

    Lugina e Preshevës, ose më

    saktë, nga një pjesë e spektrit

     politik të shqiptarve, që

    a k tu a li s ht q e ve r is i n m e

     pushtetin lokal në Preshevë dhe

    Bujanoc, u sfidua edhe politika

    aktuale dhe pozicioni i BE-së, e

    sidomos i Gjermanisë dhe

    SHBA-së për mosndryshimin e

    k u fi j ve n d ër sht e t ër o rë n ë

    Ballkan.

    P ra , k jo q as je k un dë r  

    Q ev er isë së K osov ës d he

    Shqipêrisê, si dhe kundër BE-së

    dhe SHB-së, është e dëmshme

     për politikën mbarëkombëtare

    shqiptare.

    Andaj, ajo është e dëmshme

    dhe tragjike edhe për Luginën e

    Preshevës, kurse favorizon

    tezën e Daçiqit për “shkçmbim

    territoresh”. Prandaj, sjelljet e

    tilla të dëmshme duhet të

    ndërpriten!

     Natyrisht, ka edhe nga ata

    s hq ip ta rë q ë j os he n p as pa ru ll av e dh e de kl ar at av e

    megalomane dhe nuk kanë

    kapacitete shkencore e politike

     për të gjykuar karakterin e

    dëmshëm të sjelljes së atillë të

     p a p ë r g j e g j ë s h m e d h e t ë

    dëmshme politike. Duke mos

     pasur mundësi të analizave

     poli tike, qofshin ato edhe

    sipërfaqësore, për ta pyetur 

    veten: vallë, a mundemi që neL ug i n a e P r e sh e v ë s t ë

     bashkohemi me Kosovën, pa e

     pyetur Kosovën fare dhe pa u

    konsultuar dhe mbështetur nga

    faktori ndërkombëtarë?

    P as ta j, a m un de mi n e

    s hq ip ta rë t e L ug in ës t ë

    “Shkëmbimi i territoreve”

    i papranueshëm!

    Papjekuria politike?

    3 0 s h t a t o r 2 0 1 3  

  • 8/15/2019 Revista Nacionali Nr.100 (01 Tetor 2013)

    18/32

    veprojmë kundër parimeve dhe

    standardeve e qëndrimeve tê

     bashkësisë ndërkombëtare dhe

    t 'i s je ll im m ir ëq en ie d he

    zgjidhje problemeve të Luginçs

    së Preshevës?

    Sigurisht se përgjigja do të

    ishte negative. Këtë e dijnë të

    gjithë shqiptarët e Luginës së

    Preshevës, pa marrë parasysh

     përkat ës inë e ty re part ive

     politike, nivelin e tyre arsimor,

    k ul tu ro r d he m je di sin k u

     jetojnë.

    S 'd o m en d s e p je ku ri a

     politike e veprimit të shqiptarve

    të Luginês së Preshevês është e

    domosdoshme dhe është kusht i

     pakapërcyeshëm për realizimin

    e synimeve dhe aspiratave të

    tyre për ndërtimin e ardhmërisë

    së më të sigurtë dhe të lumtur në

    këto troje të tyre stërgjyshore që

     ja në pj esë e gj eografi së

    gjithëshqiptare.

     Nuk mundemi dhe nuk 

    g u x o j m ë k u r r ë s e s i t ë

     pozicionohemi kundër faktoritg j i t hë k o mb ç t a r d h e a t i j

    n d ë r k o m b ë t a r d h e t ë

    deklarohemi se kçtë po e bëjmë

    “për të mirën” e shqiptarve të

    Luginës së Preshevës, duke çuar 

    ujë në mullirin e armiqêve tanë!

    Veprimet e mirëkoordinuara

     p o l i t i k e d u h e t t ë j e n ê

     pragmatike dhe vizionare, në

    funksion të ardhmërisë tonë të

    qartë dhe misionit kombëtar që

    duhet realizuar pa asnjë hezitim.

    Andaj, Propozimi i kêrkuar i

    zgjidhjes së çështjes së Luginës,

    që do të duhej të shërbej si

    Platformë e jona duhet punuar 

    me metodologjinë politike tê

    B E- së , d uk e u p un ua r n ë

    mënyrë të thuktë, të qartë dhe

     profesionale. Nuk guxon të ket

    më shumê se 2-3 faqe tekst me

    radhorë të mesëm.

    Ashtu si i kemi bërë sa e sa

    herê domumentacionet, si psh.

     p ë r R e f e r e n d u m i n d h e

    dokumenta të tjerë, edhe ky

    dokument do të duhej të ishte në

    tavolinën e bisedimeve të

    Brukselit, konform kërkesave të

    Qeverisë së Kosovês.

    Pra, “Propozimi..” , për 

    dallim nga “Masat urgjente…”

    që u miratua më 9 mar 2013 nga

    K u v en d i i k ë s hi l l t ar ë v e

    shqiptarë, kishte karakter  

    deskriptiv, ishte i punuar me një

    metodologji arkaike dhe nuk 

     p ë rm ba nt e P ro po zi m i n e

    m a sa v e d h e v e pr i m e v e

    konkrete për sanimin e gjendjes

    aktuale të mjerueshme.

     Ndoshta kjo ndodhi sepse

    dikush nga ne deshti “shumë më

    tepër”, pra “bashkimin me

    Kosovën”, duke mbështetur 

    o pc i on in e D aç i qi t p ër  

    “shkëmbium territoresh”?

    Apo ndoshta nuk e kuptuam

    drejtë se kush i shtron çështjet:

    ne apo dikush tjetër në tavolinën

    e bisedimeve në Bruksel?

    Si do që të jet ë puna,

    megjithatë mbetet që shqiptarët

    e Luginës t'i paguajnë të gjitha

    faturat e papërgjegjësive,f o d ë l l ë k u t , v e p r i m i t

    kalkulantesk , “biznespolitikës”

    dhe papjekurisë së kobëshme

     politike të liderëve shqiptarë në

    Luginë, Kosovë e Shqipëri,

    duke mbetur jashtë Dialogut,

    “Marrëveshjes historike” të 19

     pri llit 201 3, dhe së fundi

    (ndoshta) edhe jashtë “Traktatit

    të Paqes Kosovë-Serbi” që

    a kt ua li sh t ë sh të d uk e u përgatitur.

    P s e n u k u m i r a t u a

    Platforma?

    3 0 s h t a t o r 2 0 1 3  6

  • 8/15/2019 Revista Nacionali Nr.100 (01 Tetor 2013)

    19/32

    73 0 s h t a t o r 2 0 1 3  

     Në fillim të viteve '90-ta

    amerikanët kishin pritur një

    k on fl i kt t ë a r ma t os u r n ë

    Kosovë, për të cilin kishin

    v l e r ë s u a r s e i s h t e i pashmangshëm. CIA kishte

     parashikuar se do të ishte e

     pamundur të mënjanohej lufta

    në mes Shqipërisë dhe Serbisë,

    në të cilën ushtria shqiptare do

    të dilte humbëse, kurse Serbia

    në një periudhë të caktuar do të

     pu sh to nt e te rr it or e ma lo re

     brenda kufirit të Shqipërisë.

     Në dokumentin e shpalosur 

    së fundi të CIA-së, të emërtuar “Forcat e armatosura Shqiptare:

    Të papërgatitura për konflikt me

    Serbinë”, i cili është hartuar në

     janar të vitit 1993, analizohen

    konfliktet e pritura të ushtrisë

    serbe me kryengritësit shqiptarë

    n ë K os ov ë d he a ft ës ia e

    Shqipërisë për t'u kyçur në luftë.

    F or ca t e S er bi së , s ip as

    vlerësimeve në raport, atëherë

    ishin të respektuara.“Në rast të kryengritjes së

    shqiptarëve Beogradi do të

    mund të reagonte brenda disa

    orëve”, thuhet në raportin e

    CIA-s.

    Krahas 25 mijë pjesëtarëve

    të MUP-it, ushtria jugosllave ka

    së paku edhe 10 mijë ushtarë të

     pajisur me rreth 200 tanke, 160

    automjete të luftarake dhe 160

    lanuses artilerik. Krahas kësaj

    Beogradi ka edhe 26 mijë

    ushtarë vetëm 50 kilometra largKosovës dhe rreth 75 mijë serbë

    të moshës ndërmjet 15 i 59 vjeç

    në Kosovë dhe qindra njësite të

    organizuara paraushtarake,

    transmeton raportin e CIA-s,

    gazeta serbe “Novosti.

    Të përballur me gjasat e

    vogla për fitore në një konflikt

    me Serbinë, liderët shqiptarë

    sigurisht se do të orientohen kah

    vendet e tjera për të kërkuar ndihmë, duke përfshirë këtu

    vendet myslimane.

    Edhe pse thuhet se Irani

    k is h te o fr ua r d ër gi mi n e

    “vullnetarëve”, Tirana më parë

    do të kërkojë ndihmë nga

    Turqia, thuhet në analizën e

    CIA-s.

    Ankara tashmë po stërvit

    oficerët shqiptarë. Amerikanët

    gjithashtu ishin frikësuar se përzierja eventuale e Turqisë në

    luftë do të shtonte tensionet e

    këtij shteti me Greqinë.

    P ë r k u nd ë r d o m i n im i t

    ushtarak të Serbisë, analistët e

    CIA-s vlerësojnë se konflikti në

    Kosovë do të ishte i shkurtër.

    Rreth 25 mijë shqiptarë të aftë

     për ushtri, thonë se kanë armë të

    fshehura dhe pa asnjë hezitim

    do të bënin luftë guerile.

     Në një si tuatë të ti llë,

    a na li s të t e C IA -s ë k an ë

     parashikuar se ushtria serbe do

    të sulmonte bazat ushtarake në

     brendi të Shqipërisë dhe do ta

    f us t e Ti ra në n n ë l uf të ,

    transmeton telegrafi.

    -Ushtria shqiptare nuk do të

    mund të krahasohej me forcat

    ushtarake serbe relativisht mirë

    të pajisura me armatim modern

    (në atë kohë) në rast se konflikti

    në Kosovë do të përfshinte edhe

    Shqipërinë fqinje, shkruan në

    raportin e CIA-s.

    -Besojmë se autoritetet

    shtetërore në Tiranë do të

     p r o v o n i n t a m ë n j a n o j n ë

    konfliktin e drejtpërdrejtë, por 

    ai sipas të gjitha gjasave do të

    ishte i pashmangshëm. Tirana

    sigurisht se do të ndihmonte

    s hq ip ta rë t e K os ov ës m e

    CIA parashikoi luftëmes Shqipërisë dhe Serbisë

  • 8/15/2019 Revista Nacionali Nr.100 (01 Tetor 2013)

    20/32

    furnizim me armatime dhe

    u sh qi me , p or e dh e d o t ë

    shë rb en t e si k or ri do r p ër  

    vullnetarët, armatimin, paratë

    dhe furnizime të tjera nga vende

    të ndryshme.

    Amerikanët në atë kohë nuk 

    kishin llogaritur shumë në

    suksesin e ushtrisë shqiptare. E

     përshkruajnë si të vjetruar, të

     pa st ër vi tu r, pa re ze rv a të

    k a r bu r a n te v e , u sh q im e v e,

     barna ve dhe veshmbathjes.

    Kurse shumica e tankeve që

    dispononte kjo ushtri ishin

    version kinez i tankeve ruse të

    v i te v e ' 5 0, T- 5 4, k u rs e

    nëndetëset kanë mundur të

    zhyten vetëm deri në 10 metra

    thellësi.

    Beogradi nuk ka pretendime

    territoriale ndaj Shqipërisë, por 

    sigurisht se do ta shfrytëzonte

    forcën ushtarake që të shkëpus

     pë rkr ahjen e Ti ranë s për 

    k r ye n gr i t ës i t n ë K o s ov ë ,

    shkruan në skenarin e CIA-s.

    -Ushtria serbe do të ndiqte

    guerilasit kosovarë në Shqipëri,

    madje edhe do të pushtonte

    k al im et m al or e n ë a në n

    shqiptare të kufirit. Do të vinte

    deri te konflikti i dy ushtrive,

    kurse superioriteti i ushtrisë

    serbe shpejt do të vinte në

    shprehje dhe sipas të gjitha

    gjasave do të lansonin sulme

    ajrore ndaj bazave të guerilëve

    në Shqipëri.

    3 0 s h t a t o r 2 0 1 3  8

    Presidenti i Serbisë, Tomislav

     Nikoliq ka thënë se Prishtina është

    duke shkaktuar probleme në

    organizimin e zgjedhjeve lokale të 3nëntorit ndërsa i bëri thirrje

    Bashkimit Europian që të garantojë

    se këto zgjedhje do të jenë të

    rregullta dhe fer.

    Presidenti i Serbisë ka thënë se Qeveria në Beograd po u bën

    thirrje serbëve të Kosovës të dalin në zgjedhje sepse ajo

    dëshiron që t'i japë atyre legalitetin e duhur kur të diskutohen

     problemet e tyre me BE-në, komunitetin ndërkombëtar dhe

    Prishtinën.

    Beogradi dëshiron që institucionet e Serbisë në Kosovë tëndalen së trajtuari si institucione paralele dhe të fillojnë të

    shihen si institucione të zgjedhura në vijë me rregullat e BE-së.

    “Mendoj se kjo është mënyra e vetme për t'i mbrojtur 

     plotësisht serbët e Kosovës, për t'i integruar ata në sistem, pasi

    që ne jemi duke folur në terma të Kushtetutës së Serbisë dhe

    autonomisë esenciale për Kosovën dhe Metohinë, siç parashihet

    me Kushtetutën e Serbisë dhe Rezolutën 1244 të Këshillit të

    Sigurimit të OKB'së”, ka thënë Presidenti serb, në një intervistë

     për Wall Street Journal.

     Nikoliq shpjegoi se listës së bashkuar serbe nuk i është

    dhënë e drejta për të pasur anëtarin e tyre në Komisionin

    Qendror të Zgjedhjeve në Prishtinë apo në komisione zgjedhore

    nëpër komuna prandaj, sipas tij, ajo nuk do të jetë në gjendje ta

     përcaktojë rregullsinë e këtyre zgjedhjeve, transmeton express.

    Ai tha se deri më tani, rreth 40 mijë votues janë regjistruar 

    në Serbi dhe KQZ e Kosovës ka rishikuar rreth 11 mijë

    aplikacione dhe ka pranuar si të vlefshme vetëm rreth 200 prej

    tyre.

    Nikoliq fajëson Prishtinënpër problemet e zgjedhjeve

  • 8/15/2019 Revista Nacionali Nr.100 (01 Tetor 2013)

    21/32

    2 13 0 s h t a t o r 2 0 1 3

    Për fëmijë

    - Nje njeri qeshë mesatarisht 13 herë në dite.

    - Minjtë mund të durojnë pa ujë më tepër se devet.

    - Ne trupin e njeriut muskuli më i fortë është gjuha.

    - Pavarësiht nga madhësia dhe trashësia një fletënuk mund të paloset më tepër se 9 herë.

    - Femrat i përpëlitin sytë 2 herë më shumë semeshkujt.

    - Një ari i rritur mund të vrapojë po aq shpejt sa njëkalë.

    - Syri i një struci është me i madh se truri i tij.

    - Në trurin e maceve ka 32 muskuj.

    - Seul (kryeqyteti i Koresë së Jugut) në gjuhënvendase do të thotë * kryeqytet.

    - Në SHBA 1/3 e zezakëve mes 20-29 vjeç janë ne burg ose nën hetim.

    - Një mashkull harxhon mesatarisht 3350 orë dukeu rruajtur e qethur.

    Kuriozitete nga bota…

  • 8/15/2019 Revista Nacionali Nr.100 (01 Tetor 2013)

    22/32

    3 0 s h t a t o r 2 0 1 32 2

    - Siç është në vjetërsinë e jetës ashtu është edhe në vjetërsinë e dashurisë tashmë nuk jetohet për epshet por  për vuajtjet.

    (

    - Në momentin që brendësia u digjet, të heshtni është vuajtja më e tmerrshme.

    - Njeriu ose duhet të dijë të harrojë vuajtjet ose të dijë ti hapin varrin vetes.

    (

    - Nuk ka vuajtje që nuk mësohet njeriu me të. (

    - Njerëzit nga injoranca që kanë vuajnë më tepër se kaderi që kanë. (

    - Pasi ta mësoni dhe pasi ta doni do të vuani më tepër. (

    La Rochefoucauld)

    (Garcia Lorca)

    Balzac)

    Gabrielle D'Annunzio)

    Platoni)

    Victor Hugo)

    Dërgoni punime në poezi dhe në prozë:Email:

    Ju mirëpresim!

    [email protected]

    Redaktori i kulturës: Bilall Maliqi

    Për fëmijë

    Aforizma...

    Victor Hugo

  • 8/15/2019 Revista Nacionali Nr.100 (01 Tetor 2013)

    23/32

    2 33 0 s h t a t o r 2 0 1 3

    Këshilli i Bashkësisë Islame

    (KBI) në Preshevë ka përfunduar

    punimet në objektin e ngritur të

    Medresesë.

    Objekti i sapo ndërtuar i cili

    është financuar nga Agjencioni

    turk për Zhvillim Ndërkombëtar

    (TIKA) plotëson kushtet për

    fillimin e mësimit mirëpo duhet të

    pritet derisa të zgjidhet edhe

    çështja e financimit dhe mbajtjes së

    Medresesë.

    K r y e t a ri i K ë s h i l li t t ëBashkësisë Islame në Preshevë

    F ik re t L im an i k a t hë në s e

    institucioni i ri do të shërbejë si

    Medrese e mesme për gjininë

    femërore të Luginës së Preshevës,

    raporton Titulli.

    Sipas Limanit fillimisht do të

    hapet një paralele ndërsa më vonë

    me rritjen e interesimit dhe shtimit

    të numrit të nxënëseve, do të

    hapen edhe paralele të tjera.

    P un im et p ër n dë rt im in e

    objektit të Medresesë së parë në

    Luginë kanë filluar në vitin 2010.

    KBI me rastin e ndërtimit të

    objektit të këti j institucioni

    arsimor-fetar, përmes zyrtarëve të

    saj është shprehur se “me dëshirëne Allahut do të dalin shumë

    gjenerata nxënësish të cilët do të

    kontribuojnë në ngritjen e fjalës së

    Allahut Fuqiplotë dhe fjalëve të të

    dërguarit të Tij më të dashur

    Muhamedita.s.”.

    Titulli.com

    Shoqëri

    Presheva bëhet me Medresepër vajza

  • 8/15/2019 Revista Nacionali Nr.100 (01 Tetor 2013)

    24/32

    Bilall Maliqi

    Presheva, qytet që gjeografikisht

    gjendet në Luginë të Preshevës me dy

    komunat tona simotra Bujanocin dhe

    Medvegjën, e që administrohen ngaRepublika e Serbisë, në çdo sferë të

     jetës shoqërore është e prekur nga

     padrejtësitë e natyrave të ndryshme,

    duke u shoqëruar kështu edhe me

    dhunë sistematike si në aspektin

     politik poashtu edhe në sfera të tjera të

     jetës ekonomike, sociale e kulturore.

    Kjo ishte evidente që moti në

    regjimet e mëparshme politike të

    Pushtetit qendror, por edhe me

    ndërrimin e pushtetarëve, këto të padrejta me dhunë si fizike ashtu edhe

     psiqike që ishin transmetuar tek 

     popullata e këtyre trevave të banuara

    me shumicë shqiptare manifestoi te

     popullata një pasiguri të theksuar në të

    gjitha lëmitë e jetës shoqërore-

    ekonomike.

    Dhuna është instinkt natyror dhekusht për dominimin e Unit mbi tjetrin

    , kusht i ekzistencës fizike. Pulsione të

    tilla janë, që me daljen e njeriut nga

    shpella, të dëmshme për të gjitha palët

    dhe me kalim të shekujve dhuna bëhet

    gjithnjë e më shumë formë e egërsisë

    së panevojshme, të ushtruar dhe e

    servuar individëve dhe më gjerë deri

    në nivele kombëtare-etatike si nevojë

     për mbrojtje të një ashtuquajture vlerë

    shoqërore-politike e fetare.

    D hu na k ar ak te ri zh oh et s i

    katastrofë thjeshtë e ardhur nga natyra

    si element i lëvizjeve në të, nuk mund

    të barazohet e as të krahasohet medhunën historike të panevojshme të

     paramenduar dhe thurur nga vet njeriu

     për përfitime egoiste dhe që

    shkaktojnë dhimbje të hatashme mbi

    tjetrin.

    Kjo dhunë, është e njohur se rrjedh

    nga kombinimi i forcës dhe retorikës

    dinake të shtetit por dhe institucioneve

    më të vogla shoqërore, kuptuar këtu

    edhe familjen, për të shërbyer  

    interesat e caktuara të dhunuesit.Dhuna në përgjithësi degëzohet me

    disa segmente të saj e që gati në të

    gjitha segmentet e jetës është e

     pranishme, madje tërthorazi, por edhe

    direkt. Kjo bënë që popullata e këtyre

    trevave të jenë në pikën më të dobët të

    mirëbesimit me shtetin në të cilin

     jetojnë…

    Dihet mirëfilli se një komb

     pasqyrohet dhe identifikohet me

    kulturën e tij, andaj këtë lëmi të jetës

    shoqërore e cila është e mbrojtur dhe e

    g a r a n t u a r m e k o n v e n t a

    ndërkombëtare në shtetin në të cilin

     jetojmë janë shkelur në udhëheqjen e

     pushteteve të mëparshme duke shtuar 

    “zullum” dhe cenzurë në kulturë, në

    shkrime në gazetari, në art, muzikë,

    arsim etj., etj., kjo len të kuptojmë se

    kishim të bëjmë me një diskriminim

    Dhuna…

    Kultura dhe politika

    3 0 s h t a t o r 2 0 1 32 4

    Kumtesë

    Dhuna në çdo aspekt të jetës

    dhe manifestimi i saj në kulturë…

  • 8/15/2019 Revista Nacionali Nr.100 (01 Tetor 2013)

    25/32

    total të kulturës në përgjithësi.

    M e r am je n e p us ht et ev e t ë

    mëparshme të cilat ishin drejtpërdrejtë

    k un dë t k ul t ur ës, p ër do ri m it t ë

    simboleve kombëtare, filloi një erë e

    re politike në Serbi. U “hoq” cenzura

    e cila ishte dominuese në çdo sferë të

     jetës dhe me veprimet e tyre gjoja të

     politikës së moderuar, dhe për një

    kohë është hequr cenzura për ta

    vendosur ata kur të duan dhe si të

    duan.

    Kur jemi tek kultura mund të themi

    lirisht se kultura në përgjithësi në këto

    tri komuna të ndara është e izoluar dhe

    e shkelur ngapolitika.

    Kultura dhe njerëzit kompetentë të

    kulturës së resoreve përkatëse

     punojnë në baza vullnetare pa të

    ardhura personale dhe pa përkrahje as

    morale, as financiare.

    Tani dhuna në kulturë është e

     pranishme si nga pushtetet qendrore

     poashtu edhe nga ato lokale, sepse në

    masë të madhe hetohet ajo bindja

     partiake dhe përzierja apo futja e

    kulturës në kanalin e errët politik pa

    asnjë xixë shprese për një ardhmëri

    me perspektivë të kësaj lëmie me

    rëndësi kombëtare.

    Kjo dhunë vjen edhe te vrasja ekulturës dhe mandej vie në pikpyetje

    edhe ekzistimi i një kombi.

    Le të na kujtohet një thënie e

    ArturoGraffit:

    Si të lirohemi nga dhuna dhe

    k ul tu ra t ë e cë p ër pa ra d he t ë

    identifikohemi si një popull me

    kulturë të lartë dhe me politikë të

    drejtë?!...Përgjigja është fare e lehtë. Duhet

    të punohet për kulturë, të ndihmohet

    dhe të mbrohet nga ata që e sulmojnë

    she shtrojnë dhunë mbi kulturë. Duhet

     pra që nga komunat tona të marrim

     përkrahje maksimale si morale ashtu

    edhe financiare sepse aq sa investon

    në kulturë aq edhe ke kulturë, e

    mandej të kërkojmë të drejtën tonë

    nëse është e nevojshme edhe në

    instanca më të larta për mbrojtjen e

    kulturës dhe të drejtave njerëzore.

    Dhuna në kulturë…

    “Arti i krijimit është më i vjetër

    se arti i vrasjeve”

    (Kumtesë e lexuar në Manifestimin

     poetik e kulturor “Poetët Apelojnë”,

     Prishtinë-Podujevë 2013 )

    2 53 0 s h t a t o r 2 0 1 3

    Kumtesë

  • 8/15/2019 Revista Nacionali Nr.100 (01 Tetor 2013)

    26/32

    3 0 s h t a t o r 2 0 1 32 6

    Shëndetësi

  • 8/15/2019 Revista Nacionali Nr.100 (01 Tetor 2013)

    27/32

    2 73 0 s h t a t o r 2 0 1 3

    Shëndetësi

  • 8/15/2019 Revista Nacionali Nr.100 (01 Tetor 2013)

    28/32

    ( Ç m i m i i p a r ë “ A g i m

    Ramadani” i takoi poetit të njohur

    Abdulla Konushevci me poezinë

    “Vetëm vdekja është e sigurt)…

    Tribuna shkencore…

    Ora e madhe letrare…

    Bilall Maliqi

     Në Stubëll të Epërme të Vitisë u

    m b a j t M a n i fe st i mi t r a di c i o na l

    “Takimet e Dom Mikelit”, të XXIV-tat

    me radhë.

    Manifestimit tradicional Letrar,

    Kulturor e Shkencor “Takimet e Dom

    Mikelit”, e organizuan: Shoqata

    Kulturore Shkencore "Dom Mikel

    Tarabulluzi", Stubëll (kryetar: Don

    Albert Jakaj) dhe Qendra për Studime

    Albanologjike në Tiranë (kryetar:Prof. Dr. ArdianMarashi).

    K ë t ë m a n i f e s t i m t a n i m ë

    tradicional e shpalli të hapur kryetari i

    Vitisë z. Nexhmedin Arifi, i cili iu

    dëshiroi mirëseardhje poetëve nga

    shumë treva shqiptare, të cilët kishin

    ardhur me risitë e tyre në rrafshin

     poetik të cilat më vonë i shpalosën

     para jurisë së përzgjedhur nga

    organizatori.

    Ligjëruan këta studiues të njohur të

    shkencës : Zef Mirdita, Universiteti i

    Zagrebit (Kroaci);

    Luan Përzhita, drejtor i Institutit

    Arkeologjiknë Tiranë;

    E d mo nd M a la j , I ns t it u ti i

    Historisë, Tiranë;

    Arben Arifi, Instituti i Historisë,

    Prishtinë dhe

    Kurt Gostentschnig- Universiteti iGraz-it (Austri).

    Sikurse edhe në vitet e tjera edhe

    kësaj radhe u mbajt ora e madhe

    letrare.

    Për ta nderuar këtë manifestim dhe

    veprën heroike të heroit tonë kombëtar 

    Agim Ramadani, morën pjesë poetë

    nga shumë troje shqiptare nga

    :Maqedonia, Presheva, Kosova,Kroacia etj.

    Për Orën e Madhe letrare “Agim

    Ramadani” u paraqitën më tepër se

    tridhjetë e pesë krijues të artit poetik.

    Punimet letrare në poezi i lexuan:

    Anton Gajça, Abdullah Konushevci,

    Prend Buzhala, Vjollca Dibra, Ali

    Lajçi, Rita Salihu, Fatime Kuli,

    Engjëll Koliqi, Zeqir Fazliu, Vilson

    Culaj, Blertë Prebrezaj, Hasije

    Selishta, Zahide Ukaj, Rrok Berisha,Rudi Berisha, Agim Desku, Xheladin

    Mjeku, Raif Gashi, Sevdail Demiri,

    Kaltrina Lokaj, Shefqete Gosalci,

    Flora Peci , Jusuf Bislimi, Arsim Halili

    etj.

    Siç e cekëm më lartë se kjo orë

    letrare kishte karakterin garues.

    Juria e përbërë nga Fehmi Ajvazi

    krijues, Nuhi Ismajli studiues dhe

    Sadri Fetiu, studiues, pas një pune

    serioze dhe me kritere i ndan treçmimet…

    Për poezinë më të mirë çmimi i

     parë i takoi Abdullah Konushevcit me

     poezinë e tij “Vetëm vdekja është e

    sigurt”.

    Çmimin e dytë e mori poetja

    Shefqete Gosalci;

    E çmimi i tretë i takoi poetit

    Sevdail Demiri.

    Ky manifestim i njohur kombëtar u

     përcoll edhe me pika muzikore.

    3 0 s h t a t o r 2 0 1 32 8

    Kulturë

    Mbahen Takimet e Dom Mikelit

    në Stubëll të Epërme të Vitisë…

  • 8/15/2019 Revista Nacionali Nr.100 (01 Tetor 2013)

    29/32

    2 93 0 s h t a t o r 2 0 1 3

    Bilall Maliqi

    Ishte shtatori i vitit që e lam pas kur 

    ndërroi jetë poeti dhe dashamiri i

    kulturës letrare në përgjithësi Kamber 

    Imeri.

    Kamber Imeri ishte anëtarë i

    Shoqatës së Shkrimtarëve “Feniks” në

    Preshevë, i cili në vazhdimësi ishte

    aktiv në orë letrare dhe në manifestime

    të tjera përcjellëse që i organizonte

    S ho qa ta , d uk e e t re gu ar q ar të

    seriozitetin si në botimet e tij, poashtu

    edhe në aktivitete poetike e latrare që

    organizoheshin si brenda Luginës së

    Preshevës por edhe më gjerë.

    Kamber Imeri lindi në fshatin

    Miratoc komuna e Preshevës në vitin

    1944. Shkollën fillore e kreu në

    f sha ti n e t ij , ku rse t ë m esme n

    ekonomike në Prishtinë .

    Ka qenë student i Fakultetit

    Juridik, të cilën për shkak të kushteve

    ekonomike nuk mundi ta mbaroj.

    Ka punuar në bibliotekën e fshatit

    dhe tri vite arsimtar në shkollën fillore

    “Abdulla Krashnica” në Miratoc. Një

    v it p un oi she f i l ogj isti kë s n ë

    ndërmarrjen ndërtimore “Soliter” të

    Gjilanit me punishte në Preshevë,

    kurse nga prilli i vitit 1978 punoi në

    Bashkësinë Vetëqeverisëse të Interesit për Shëndetësi në Preshevë, deri në

    vitin 1989.

    “ Va ll et e q yq ev e” ( po ez i) /

    “Kolltuku me gjemba” (poezi)/

    “Rrëfime nga fshati I” (poezi)/

    “Rrëfime nga fshati II” (poezi)/

    “Rrëfime nga fshati III” (poezi)/ “Kur 

    gjaku mallkon” (poezi)/ “Pesha edashurisë” (roman)/ “Nëpër hulli

    kohe” (poezi) / “Netët ëndërrimtare”

    (roman)

    Kamber Imeri sa ishte gjallë ishte

    shumë aktiv në shkrime, me botimet e

    tij janë të pajisura bibliotekat e

    Preshevës dhe bibliotekat e tjera në

    Kosovë.

    Ka jetuar dhe vepruar përkohësishtnë Belgjikë.

    K o hë t e f u nd i t p en s io ni s t

    qëndronte më tepër në vendlindje dhe

    me dëshirë e dashuri të madhe

    vepronte për kulturë dhe merrej

    aktivisht me shkrime.

    Vdiq në shtator të vitit 2012 në

    Preshevë.

    Për Shoqatën e Shkrimtarëve

    “Feniks” është një humbje e madhe.

    Do të na mungojë neve kolegëve të

    letrave si dhe lexuesve të gjitha

    grupmoshave në përgjithësi

     Në dorëshkrim ka një mori të

    shkrimeve të cilat presin dritën e

     botimit.

    Biografia

    Ka botuar:

    Përkujt im

    Një vit pa poetin dhe dashamirin

    e kulturës Kamber Imeri

  • 8/15/2019 Revista Nacionali Nr.100 (01 Tetor 2013)

    30/32

    Fjalëkryqi

    3 0 s h t a t o r 2 0 1 33 0

    PËRMASA,KUOTA

    I. Z.

    OKSIGJEN

    ISHULLNËIRLANDË

    ORIONPICTURES

    RREZE

    BANORËT EKRYEQY-TETITTË

    SHQIPËRISË

    PASKAL

    RADIUM

    ELEMENT

    KIMIK (U)

    KRYEHOXHËI XHAMISË

    (SHQ.)

    HYJNI TEKEGJIPTASITE LASHTË

    SOLISTJAOKSA

    LLOJ FONTITË SHKRO-

    NJAVE

    NJËSI SIPË-

    RFAQESH

    ISHULLNËKANADA

    BRINJAETREKËNDË-SHIT KËND-

    DREJTË

    KAMNJOHURI

    AKTOREITALIANE,

    MUTTI

    DIAMETRI

    EMËRMASHKULLI,

    RIZAH

    GURRA,BURIMI

    ISHTRAJNERKOSOVARI BOKSIT,

    LAH

    GOJËTAR

    KONTINENTIYNË

    AKTORIAMERIKANNË FOTO

    PËRGËZIMIRACË

    KUAJSHTË VEGJËL

    NJËPREJSHBA

    AMERIKAN

    AKTORJAE NJOHURNGA FOTO

    SISTEMKANALESH

    PRODUKT IRREZATIMIT

    SHTETNËAZI

    QYTET NËPAKISTAN

    MUAJ IAGJËRIMIT

    KURORAMBIKOKËN E NjËTË SHENJTI

    (SH. SH.)

    VARGMALENË EUROPË

    AEROPORTII TIRANËS

    NXITJA,STIMULI

    PRINCIPE,RREGULLA

    RADIUS

    KORNIZË

    ISH-BOKSIERYNI, SALIHU

    ITALIA

    AMPER-METËR

    INTENSITET

    AKTORIXHEJMS

    BANORI IAONISË SË

    LASHTË

    ARGON

    LITRI

    URANI

    ATA QËBANOJNË

    RRËZË MALIT

    NJERIU(GREQ.)

    FUTBOLLISTANGLEZ,SHIRER

    IBRAHIMTATLISES

    ISH-FUTB.BRAZILIAN,ARTUNES

    DE KOIMBRA

    ITALIA

    TË MINIMI-ZUARIT(SH. SH.)

  • 8/15/2019 Revista Nacionali Nr.100 (01 Tetor 2013)

    31/32

  • 8/15/2019 Revista Nacionali Nr.100 (01 Tetor 2013)

    32/32