Slide 1

Centralni nervni sistem se ispituje pomoću različitih radiofarmaka i vizuelizacionih protokola. Neke metode su danas više u upotrebi, ali je nužno upoznavanje i sa onim metodama koje se manje koristi radi uvida u razvoj metodologije.

CT je zamenio bazične radionuklidne metode, ali se one još mogu koristiti kao senzitivni indikator intrakranijalnih bolesti.

Za radionukidno ispitivanje neuroloških bolesti neophodno je poznavanje principa i tehnologije SPECT-a

Slide 2

Indikacije su varijabilne s obzirom na veću primenljivost CT-a i magnetne rezonance

Koristi se za: prikaz intracerebralnih bolesti i utvrđivanje karotidnog i cerebralnog arterijskog krvnog protoka

Radiofarmaci za standardnu scintigrafiju mozga fiziološki ne prolaze intaktnu krvno/moždanu barijeru.

Nakon povrede krvnomoždane barijere radiofarmaci se akumuliraju u intracerebralnim lezijama (“ toplo polje”).

Slide 3

Slide 4

Tc99m pertehnetat

Prednost -najeftiniji Nedostatak- akumulacija u horiodnom pleksusu i tireoidnoj žlezdi

Tc99m -DTPA Ima brz plazma klirens i ne akumulira se u horiodnom pleksusu

Tc99m Glukoheptonat Kao i DTPA

Aplikovana Doza – 740MBq

Slide 5

Snimanje- Planarna- dinamska faza i odložene statičke slike. SPECT

Dinamska faza- anteriorna pozicija, trajanje studije 60 sec uvid u karotidni i moždani arterijski protok

Parametri Kolimator – niska energija/visoka rezolucija Pikovanje Tc99m, 140 keV, 15% prozor Broj fremova – 30 Frekvenca frema – 2/sekund

Slide 6

Slide 7

Slide 8

•Dinamski snimak pokazuje vaskularni insult leve strane mozga

•Dinamske krivulje se dobijaju iz regija interesa nad hemisferama i karotidnim arterijama

Odložena statika – 1-2 sata nakon aplikacije radiofarmaka

Projekcije snimanja: Planarna -Prednja, Zadnja, Leva bočna, Desna bočna, Verteks SPECT –tomografski preseci

Parametri Kolimator – niska energija/visoka rezolucija Pikovanje za Tc99m, 140 keV, 15% prozor Snimak- 500 – 750 000 impulsa

Slide 9

Slide 10

Slide 11

A. Koronalni presek frontalnog glioblastoma multiforme pokazuje pojačanje kontrasta na CT-skenu.

B. Odgovarajući SPECT presek istog pacijenta pokazuje avidnu Tc99m -GHA koncentraciju.

Primena: određivanje etiologije hidrocefalusa koji se vidi na

CT i/ili magnetnoj rezonanci određivanje likvornog curenja put nasalnih puteva

Značaj - funkcionalni karakter ispitivanja

Specifično stanje pacijenta i invazivni karakter metode zahteva individualnu adaptaciju protokola snimanja i poznavanje imobilizacionih tehnika

Slide 12

Tc99m ili In-111DTPA

Curenje likvora- u primeni Tc99m zbog polu života half-life (6sati) i fotopika (140 keV)

Etiologija hidrocefalusa- u primeni In111 DTPA zbog dužeg vremena potrebnog da likvor ostvari kompletni protok

In111 ima polu život 2.83 dana, dva fotopika od 171 kev and 247 kev i veću radijacionu dozu

Slide 13

Neophodno gladovanje pre izvođenja metode

Lumbalna punkcija (priprema sterilnog

pribora za izvođenje punkcije)

Aplikacija 37 MBq 111-In DTPA u sterilnim uslovima

Normalna procedura nakon punkcije-pacijent je u ležećem položaju 2-8 (prevencija “spinalne glavobolje”)

Slide 14

Planarna vizalizacija u toku tri dana sa snimcima protoka likvora duž spinalnog kanala i mozga

Parametri: Kolimator srednje energije i opšte namene-visok fotopik In111

Matrix veličina: 256 x 256 Trajanje akvizicije- vreme (120sek/slika) ili impulsi (500 000) Planarne projekcije: Prednja; Zadnja; Desna bočna; Leva

bočna; Verteks Vreme: 1, 4, 24, 48 sati

Slide 15

1 sat – aktivnost se vidi duž kičmene moždine u nivou foramen magnum i bazalne cisterne

4 sat – aktivnost ispunjava bazalne cisterne i može se videti u sylvian fisuri

24 sat – aktivnost se širi duž subarahnoidnog prostora pokrivajući hemisfere.

Aktivnosti nema u moždanim komorama

Slide 16

Nekomunikantni hidrocefalus:

Snimanje posle 4 i 24 sati:

U toku cele studije aktivnost ne prolazi kroz moždane komore.

Uvećane komore se vide kao fotopenične regije. Likvor prolazi kroz subarahnoidni prostor

pokrivajući hemisfere

Slide 17

Slide 18

Komunikantni hidrocefalus:

4s aktivnost se vidi u lateralnim komorama

24s perzistentna aktivnost se vidi u lateralnim komorama i nad obe hemisfere

Slide 19

Slide 20

Slide 21

Slide 22

Snimanje se radi sa radioobeleženim aminima.

Normalna distribucija amina proporcionalna je krvnom protoku mozga.

Metoda se izvodi SPECT tehnikom.

Slide 23

Tc99m – Neurolite:

Stabilan lipofilni kompleks - prolazi krvno-moždanu barijeru.

Radiofarmak je stabilan 6 sati posle rekonstitucije i isto toliko vreme u mozgu

-- Optimalne slike se dobijaju 30-60 min posle injekcije

Nuz efekti se nalaze u ≤ 1% subjekata: Glavobolja, agitacija, anksioznost, somnolencija, paosmia, ospa, muka,

halucinacije, hipertenzija...

Slide 24

Tc99m – Ceretec (exametazime/HMPAO):

Normalna doza za odrasle iznosi 350 -500 MBq

Radiofarmak je stabilan 30 min nakon rekonstitucije i do 6 sati u mozgu ( pre iniciranja treba imati u vidu da je radiofarmak vremenski limitiran)

Nema specifičnih kontraindikacija. Registrovano je nekoliko slučajeva erythematose.

Slide 25

Tc99m -exametazime (Ceretec)

Prolazi intaktnu krvno-moždanu barijeru i zadržava se u moždanom tkivu usled intracelularne konverzije u hidrofilni kompleks.

Akumulacija u mozgu odražava regionalni krvni protok.

Slide 26

Snimanje mozga može da počne 15 minuta nakon aplikacije radiofarmaka

Niska energija/ visoka rezolucija kolimator Matrica: 128 X 128 Pikovanje za Tc99m, 140 keV, 15% prozor 360o rotacija, kontinualna eliptična ili kružna orbita Projekcije: 360o

Dve glave :120 (60 po glavi) 30 – 40 sek po položaju Jedna glava: 120 20 sek po položaju

Poželjna korekcija atenuacije

Slide 27

Ceretec™ podaci su rekonstruisani za produkciju unakrsnih sekcija u tri ortogonalne ravni:

Transversalna Koronalna Sagitalna

Slide 28

Interpretacija se odnosi na Ceretec (HMPAO) slike: Oblik moždanog prikaza i konture za svaki presek.

Homogenost Ceretec distribucije

Identifikacija različitih kortikalnih regija

Strukture bele mase identifikuju se kao regije niske koncentracije radiofarmaka

Regije relativnog smanjenja ili povećanja u koncentraciji radiofarmaka treba adekvatno identifikovati

Slide 29

Slide 30

Tc99m- HMPAO

normalan nalaz

Indikacije: Cerebrovaskularna bolest Demencije Huntington-ova bolest Epilepsija Moždana smrt

Kontraindikacije : Trudnoća ( prekinuti dojenje za 24 sata) Evidentna nemogućnost saradnje (neophodno je da pacijent bude miran za vreme

snimanja)

Slide 31

Slide 32

Slide 33

Slide 34

•Snimanje se prvo izvodi između napada (interiktalno)

•Ako se napad desi u bolnici Tc99m Ceretec se daje u pacijentu u toku napada(iktalno)

•Pošto se radiofarmak ne redistribuira iktalni snimak se dobija nakon prestanka napada

U trenutku smrt prestaje moždana aktivnost kao i aktivni transport supstanci kroz krvno-moždanu barijeru

Nakon aplikacije 740 MBq Tc99m Ceretec, planarne slike ne pokazuju perfuziju mozga

Slide 35

DaTSCAN (123I FP-CIT, Ioflupane) predstavlja radioligand dopaminskog transporta

Indikacija: diferencijacija Parkinson syndroma od esencijalnog tremora (ET)

Slide 36

Dopamin transporter se ispoljava isključivo na pre-sinaptičkim završecima neurona. Sa povećanjem degeneracije ovih završetaka smanjuje se broj dopamin transportera

Gubitak transportera je marker neuronske degeneracije indikativan za Parkinsonizam

Slide 37

Dijagnostička senzitivnost 97.5%

Aplikovana aktivnost: 111-185 MBq

Sporo iniciranje putem venflona

Snimanje se radi nakon 3 – 6 sati od aplikacije

Kontraindikacije: Hipersenzitivnost na jod

Ozbiljni nuzefekti nisu registrovani. Može se javiti glavobolja, vertigo i povećan apetit.Izloženost jonizaciji je povezano sa kancer indukcijom i potencijalnim defektima potomstva. Intenzivan bol pri aplikaciji javlja se pri iniciranju u malim venama.

Slide 38

Blokada štitaste žlezde:

Per os aplikovanje 120mg kalijum jodida 1 – 4 sati pre iniciranja radiofarmaka

Ponoviti blokadu 12 – 24 sati posle DaTSCAN aplikacije

Slide 39

Potreban je kalibrisan izvor I-123 u dozi 37MBq da proveri lokalni doze kalibrator i omogući korektno merenje pripremljene DaTSCAN doze

Uspešan SPECT snimak zavisi od adekvatne kontrole kvaliteta koja obuhvata uniformnost i kalibraciju kamere.

.

Slide 40

Veština komunikacije- puna saradnja

“Smirena” glava- jasna pozicija pacijenta za snimanje.

Imobilizacija regije snimanja.

Ruke, kolena, kičma-komforan položaj

Ovakav pristup smanjuje potrebu

adaptacije slika u toku rekonstrukcije

Slide 41

SPECT treba raditi između 3 – 6 sati od aplikacije

Glava pacijenta treba da je u vidnom polju kamere, ali ne i ramena

Kolimator: niska energija/visoka rezolucija ili fanbeam

Pikovanje za I123, 159 keV, 20% prozor

Slide 42

Klinička Kontrola kvaliteta– pomoću cine mooda proveriti da li se pacijent pomerao tokom snimanja

Back pojekcija – matematčki proces za inverziju vizualizacionog procesa

Filter slike– Bazični proces filtracije slika

Korekcija atenuacije nije potrebna za vizuelnu interpretaciju

Standardizovati elemente ekrana za konstantnu interpretaciju i korekciju eventualnih problema u pozicioniranju pacijenta

Slide 43

Slide 44

Slide 45