ROD I ROD I SEKSUALNOSTSEKSUALNOST

RODRODIrina StanićIrina Stanić

ŠTA ZNAČI ŠTA ZNAČI BITI BITI

MUŠKARAC?MUŠKARAC?

ŠTA ZNAČI ŠTA ZNAČI BITI ŽENA?BITI ŽENA?

POL? ROD?POL? ROD?

TERMIN POLTERMIN POL

Sociolozi koriste termin Sociolozi koriste termin POLPOL da bi da bi istakli istakli anatomske i fiziološkeanatomske i fiziološke RAZLIKE RAZLIKE koje definišu muško i žensko telo.koje definišu muško i žensko telo.

TERMIN RODTERMIN ROD Termin Termin RODROD se odnosi na se odnosi na

psihološkepsihološke, , društvenedruštvene i i kulturnekulturne RAZLIKE između žena i RAZLIKE između žena i muškaraca.muškaraca.

Rod nije nužno proizvod Rod nije nužno proizvod nečijeg biološkog pola.nečijeg biološkog pola.

Razlika između pola i roda Razlika između pola i roda fundamentalna je po svom fundamentalna je po svom karakteru.karakteru.

Mnoge razlikeMnoge razlike između između muškaraca i žena muškaraca i žena nisunisu biološkebiološke po poreklu. po poreklu.

STAVOVISTAVOVIrazlike u ponašanju između muškaraca i žena- razlike u ponašanju između muškaraca i žena- BIOLOŠKI ZASNOVANEBIOLOŠKI ZASNOVANE

TEORIJETEORIJEkoje pridaju veliki značaj socijalizaciji i koje pridaju veliki značaj socijalizaciji i UČENJU rodnih ulogaUČENJU rodnih uloga

IDEJEIDEJEni POL ni ROD NISU zasnovani BIOLOŠKI, već ni POL ni ROD NISU zasnovani BIOLOŠKI, već u potpunosti društveno konstruisaniu potpunosti društveno konstruisani

ROD I BIOLOGIJAROD I BIOLOGIJAPRIRODNE RAZLIKEPRIRODNE RAZLIKE

TEORIJE O PRIRODNIM RAZLIKAMATEORIJE O PRIRODNIM RAZLIKAMA

često zasnovane na podacima o često zasnovane na podacima o ponašanju životinja, a NE ponašanju životinja, a NE

ANTROPOLOŠKIM dokazimaANTROPOLOŠKIM dokazima

SOCIJALIZACIJA RODASOCIJALIZACIJA RODA

DETE SE DETE SE RAĐA SA RAĐA SA POLOM, A POLOM, A RAZVIJA RAZVIJA RODROD

DRUŠTVENA DRUŠTVENA KONSTRUKCIJAKONSTRUKCIJA

RODA I POLARODA I POLA

Neki naučnici tvrde da:Neki naučnici tvrde da:POL I ROD NISU zasnovani POL I ROD NISU zasnovani BIOLOŠKI, već u potpunosti BIOLOŠKI, već u potpunosti društveno konstruisanidruštveno konstruisani

RODNA RODNA NEJEDNAKOSTNEJEDNAKOST

==razlika u statusu, moći i prestižu razlika u statusu, moći i prestižu

između muškaraca i žena u između muškaraca i žena u okviru grupa, kolektiva i okviru grupa, kolektiva i

društavadruštava

DA LI SMO RAVNOPRAVNI?DA LI SMO RAVNOPRAVNI?

Da li žene i muškarci raspolažu istim Da li žene i muškarci raspolažu istim mogućnostima u životu?mogućnostima u životu?

Da li se uloge i aktivnosti muškaraca i Da li se uloge i aktivnosti muškaraca i žena slično vrednuju?žena slično vrednuju?

Funkcionalistički pristupiFunkcionalistički pristupi

Feministički pristupiFeministički pristupi

Stanovišta o rodnoj Stanovišta o rodnoj nejednakostinejednakosti

Podela rada između muškarca i žene Podela rada između muškarca i žene je biološki zasnovanaje biološki zasnovana

Žene i muškarci obavljaju one Žene i muškarci obavljaju one poslove koji su im biološki poslove koji su im biološki najprimerenijinajprimereniji

Funkcionalistički pristupFunkcionalistički pristup

Funkcionalistički pristupiFunkcionalistički pristupi

Talkot Parsons – stabilna porodica je Talkot Parsons – stabilna porodica je ključ uspešne socijalizacijeključ uspešne socijalizacije

Džon Boulbi – majka je od suštinske Džon Boulbi – majka je od suštinske važnosti za socijalizaciju detetavažnosti za socijalizaciju deteta

FEMINISTIČKI PRISTUPIFEMINISTIČKI PRISTUPI

Liberalni feminizamLiberalni feminizam

Radikalni feminizamRadikalni feminizam

Crni feminizamCrni feminizam

Liberalni feLiberalni feminizminizamam

Proučavaju seksizam i diskriminaciju žena Proučavaju seksizam i diskriminaciju žena na radnim mestima, medijima i obrazovnim na radnim mestima, medijima i obrazovnim ustanovamaustanovama

Od suštinske važnosti je da jednakost bude Od suštinske važnosti je da jednakost bude propisana zakonompropisana zakonom

Uvođenje reformi kroz postojeći sistemUvođenje reformi kroz postojeći sistem

Radikalni feminizamRadikalni feminizam

U osnovi je verovanje da su muškarci U osnovi je verovanje da su muškarci odgovorni za eksploataciju žena i da odgovorni za eksploataciju žena i da od toga imaju koristod toga imaju korist

Oslobađanje seksualnog ugnjetavanja Oslobađanje seksualnog ugnjetavanja nije moguće kroz reformenije moguće kroz reforme

Crni feminizamCrni feminizam

Ugnjetavanje crnih žena dešava se na drugim Ugnjetavanje crnih žena dešava se na drugim lokacijama u poređenju sa belim ženamalokacijama u poređenju sa belim ženama

Tvrde da su crnkinje u višestruko Tvrde da su crnkinje u višestruko nepovoljnijem položajunepovoljnijem položaju

ŽENSKOST, MUŠKOST I ŽENSKOST, MUŠKOST I RODNI ODNOSIRODNI ODNOSI

R.V.KonelR.V.Konel RODNI POREDAK RODNI POREDAK

formiraju: formiraju: •RADRAD•MOĆMOĆ•KATEKSIS KATEKSIS

(lični/seksualni (lični/seksualni odnosi)odnosi)

RODNA RODNA HIJERARHIJAHIJERARHIJA

Konel:Konel:• VRH: HEGEMONSKA MUŠKOSTVRH: HEGEMONSKA MUŠKOST• SAUČESNIČKA MUŠKOSTSAUČESNIČKA MUŠKOST• DNO: HOMOSEKSUALNA MUŠKOSTDNO: HOMOSEKSUALNA MUŠKOST

RODNA RODNA HIJERARHIJAHIJERARHIJA

Konel:Konel:• NAGLAŠENA ŽENSKOSTNAGLAŠENA ŽENSKOST

• REZISTENTNA ŽENSKOSTREZISTENTNA ŽENSKOST

PROMENA PROMENA RODNOG RODNOG PORETKAPORETKA

KRIZNI TRENDOVIKRIZNI TRENDOVI

KRAJKRAJ