Roma Ve Bizans Sanat Tarihi

7/28/2019 Roma Ve Bizans Sanat Tarihi

1/16

ROMA SANATIMonari M.. 8-6. yy.Demokrasi (Oligari+Cumhuriyet) M.. 6-1. yy.Otokrasi (mparatorluk) M.. 1. yy.- M.S. 4. yy.

Romallarn kurmu olduklar en grkemli yap Roma Devletinin kendisidir.

Roma imparatorluu talyada Roma kentinde kurulmutur. okbykve gl bir orduya sahip olduu iinksa sre iinde bir ok lkeyi ele geirmi ve btn Akdenize hakim olmutur. Ele geirdii yerlerdekiuygarlklarn sanatlarn renerekbunlar kendi sanatnda uygulamtr. zellikle Etrsk, Yunan ve Msr

sanatlarndanokfazla etkilenmitir. RomallarAnadoluyu da ele geirmi ve burada ehirlerkurmutur.Roma genicorafyadaegemenliinisalayabilmekiin ve bu geni topraklarda ticareti salkl yapabilmek iinyol yapmna zen gstermitir. Ynetim, ulam ve dzenli vergi sistemi nedeniyle fethedilen topraklareyaletlere blnmtr.

Pax Romana (Roma Bar): mparatorluun en gl olduu ve neredeyse hisavamadan geirilen yaklak 200 yllk dnemi ifade etmektedir.

Be yiler (M.S. 96-180):NervaTrajanHadrianAntoninus PiusMarcus

Aurelius. Seimle ibana gelen yneticilerin, ayn zamanda grkemli ant veheykellerin yapld dnemdir.

ROMA VE B ZANS SANATIDERS NOTLARI


2/16

Maison Care;Nimes/Fransa, M.S. 10

Pantheon / Roma; Hadrianus 118-125

Kubbe ap 44 m. Ykseklik 44 m.

Pont-du-Gard ,Nimes/France, M.S. 16 Colosseum

Rome, Italya MS, 70-80

Mimarlk;

Roma Dnemi mimari yaplar,byk lde Yunan mimarisinden rnek alnmtr. zellikle tapnak, tiyatro gibi yaplarnplanlar Yunanllarn yaptklaryla benzerdir.Ancakbunlarndnda hamam, zafer tak gibi yeni yaplardagrmekteyiz. Roma mimarisinde yaplarnnyzleri heykeller ve stunlarile sslenirdi. Roma mimarisindekemer, tonoz ve kubbe gibi rt sistemleri kullanlmtr. Bu sistemler ilebykve grkemliyaplarinaedilebilmitir.Kemer: kiaklnarasnn bir yay ile kapatlmasna kemer denir. Kemerleryaylarnbiimlerinegre isim alr: Yuvarlak kemer. Baskkemer. Sivri Kemer.Tonoz: Kemerin aralksz olarak arka arkaya gelmesiyle oluanrt sistemine tonoz denir.Kubbe: Yarmkrebiimindekirt sistemine kubbe denir.Kemer ve tonozlar ile Romallar,yaplarn eskisinden daha yksekinaedebilmilerdir. Birokyapdabunlargryoruz. Tiyatrolar, zaferkaplar gibi.Yaplar:

Bazilikalar: Yunanca kralaait ya da kraliyetanlamna gelir. ehirve kasabalarn adli ve idari ileriiinyaplm binalar. Tacirleriin bir nevi alveri merkezi olarak dailevgrr. .Tapnaklar: Romallar tanrlarna taptklar gibi imparatorlarna da tanr gibi tapmlardr. Bu yzden imparatorlar iin de bir ok tapnaklar yapmlardr. Bu tapnaklarYunan tapnaklarnaokbenziyordu ve kutsal bir alan iineina edilirlerdi. Roma dneminde Dor, on ve Korinth stunbalklarkullanlmaya devam etmi,ayrcabunlarnhepsini bir araya getirerek yeni birbalkda kullanmlardr. Buna kompozitbalkdenir.Anadoluda biroktapnaklaryaplmtr. Bunlarn en nemlileri Efes Hadrian tapna, Ankara Augustus tapnadr.

Romallarbunlarndndakentkaplar ,su kemerleri,sporalanlar,stadyumlar, hipodromlar , hamamlarve tiyatrolaryapmlardr.


3/16

Pompei talyann Campaniablgesinde, Napoli kenti yaknlarndabulunan ehirdir. M.S. 78 ylndaVezv Yanardannpskrtt kl

bulutu altnda kalmtr. Yanardan

pskrtt kl buluntundankaamayan ehrin insanlar ve gnlkyaamlarna dair herey; villalar, duvarresimleri, yemek kalntlar, gnlkyaamda kullanlan maden, cam veseramikgereler, volkanikkltabakasaltnda korunarakgnmzegelmitir.

Roma dneminde yaplarn iinisslemek iin duvarlarn ve yerlerinresimler ve desenlerde sslenmesi oksevilen biruygulamayd. Bu resimlerinyaplmasndaFresk ve Mozaikadverilen yntemler uygulanyordu.Fresktekniislaksvazerine boya

ile yaplyordu. Mozaik tekniindeeitli renklerde kk ta ve cam

paralarnn bir desen oluturacakekilde, slak har ierisine yan yanadizilmesiyle oluturuluyordu.Resimlerde genellikle gnlk hayat vemitolojik konular yeralrd.


4/16


5/16

BZANS SANATI

Bizans sanatnn balangc kesin bir izgi ile ayrlmaz .

Bu yzden ilk yzyllarn sanat Ge Antik a olarak da adlandrlr.

Erken Bizans Dnemi: 330-726

konoklazma: 726-843

Orta Bizans Dnem: 843-1204(Latin stilas: 1204-1261)

Ge Bizans Dnem: 1261-1453

Pantokrator : Evrenin hakimi.

Pantokrator duruunda sa tasvirleri Bizans sanatnda zellikle yaplarn i mekanda en

yksek noktas olan kubbelerde yer almtr.


6/16

Konstantinus (272-337)

Roma

Maxentius ve Constantinus

Bazilikas4.yyn ilk yars; Yk.10 m.

2.6 m.


7/16

I. Akropolis Topkap Saray

II. emberlita Forum Konstantini

III. Beyazd, Saray Atik evresi

IV. Fatih Caminin olduu tepe

V. Sultan Selim Trbesinin olduu tepe

VI. Blakhernai Blgesi (Tekfur Saray)

VII. Kserolophos (Cerrahpaa)

stanbulun 7 Tepesi


8/16

stanbulByk Saray

Fatih yarmadasnn gney dou ucunda

kurulmu, geni Bizans mparatorluu'nunimparatorluk saray kompleksi. Bizansimparatorlarnn kraliyet yerleimi olarak 330ylndan 1081 ylna kadar hizmet etmitir. 800

yldan fazla imparatorluk ynetimininmerkezinde yer almtr.


9/16

Byk Saray Mozaikleri Mzesi, stanbul'daSultanahmet Meydanndaki Arasta Pazar'da yer alanmozaik mzesidir. Mze binas, zerine SultanahmetCami ars'nn yapld Byk Saray'n tabanmozaiklerle kaplanm olan stunlu avlunun

kalntlar zerine ina edilmitir. 1872 m2

'yi bulanyzey alanyla bu mozaik, ge antik adan bugneulaabilen en byk ve eitli peyzajbetimlemelerinden biridir. Hayatta kalan mozaik

paralarnda 150 insan ve hayvan figr kullanlarakanlatlm 90 farkl tema bulunur. Gnlk yaamkonulu resimler ak havada oban yaam, i yapan

kyller ve avclarn cesareti gibi konular iler.
http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/c/c1/Constantinople_center.svg


10/16

Yapmna 196dan sonra Septimus Severus dneminde yaplmayabalanm, Constantindneminde (324337) tamamlanmtr.117 m. geniliinde, 420 m. uzunluundadikdrtgenplanl biryaralandr. 100.000 kiikapasitelidir.

Kent yaamnn en nemli unsuru saylan hipodromun nemi 12. yzylda azalm 1261ylnda imparatorluksaraynnBlakhernaiye (Ayvansaray) tanmasylanemsiz birgsteri

alan olarakkalmtr.

HPODROM
http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/c/c1/Constantinople_center.svg


11/16

Obelisk(Dikilita)

Tutmosis (Tahutmes) III

(M.. 1549-1503)19 m. (7 m.sikrk)

Heliopolis KarnakTapnandangetirilmitir. I. Konstantinos dneminde

Konstantinopolise getirilmi, I. Theodosiusdneminde Hipodroma konulmutur. Kaidesi

zerinde I. Theodosius ve oullar II.Valentianus, Arkadios ve Honorios saray

maiyetiyle birlikte hipodromdaki oyunlarizlerken sterilmi tir.


12/16

stanbul, Hypodrom- AtmeydanYlanl Stun-Burmal Stun

Yunanistanda Delphideki Apollon Tapnandangetirilmitir. Bu ant Persleri yenen 31 Yunan ehirDevletinin Tanr Apollona sunduklar bir adaktr.

Yunan ehir Devletleri Persleri M.. 479 ylndaPlataea Savanda yenmilerdir. Ardndan da sava

alannda len Pers askerlerinin silah ve zrhlarneriterek bu ant yapmlardr. Savaa katlan 31 Yunan

ehir devletinin adlar antn alt ksmnda ylan

gvdelerine kaznmtr. Stun Konstantin tarafndankente getirilmitir.


13/16

Roma mimarisi ierisinde icat edilmi biryap tipidir. lkbazilika M.. 184civarndaPompeideinaedilmitir. Bazilika farkl amalar iin kullanlsa da ncelikle bir kamu yapsdr. Bu

binalarda ticaret, toplantlaryaplrve mahkemeler kurulurdu.Bazilikannplan etraf odalar ya da koridorlarla evrili geni bir merkeziholden oluur. Merkez hol, dierblmlerden yanlardaki stun sralarylaayrlrve ats daha yksektir.Bazilikann bir ucunda hakim/yneticikrss (Tribunal) ve nnde bir altar

bulunur.

zeri iten dz at ya da tonozlarla, dtan ise kiremit kapl atylartldr.

BAZLKA


14/16

lkHagia Sophia (Aya Sofya) kilisesi 15 ubat 360 tarihinde Konstantinosun

olu Konstantios tarafndan ina edilmitir. Megela Ekklesia olarak adlandrlan bukilise 20 Haziran 404 ylnda patrik Ioannes Khrysostomosun mparator Arkadiosunkars Eudoksia tarafndan srgne gnderilmesini protesto eden halk tarafndankartlan ayaklanma srasndayanmtr.

kinci kilise Theodosius dneminde (408-450) 10 Ekim 415 ylnda almtr.kinci kilise 13 Ocak 532 ylndaki Nika Ayaklanmassrasndayanmtr.

Bugngrdmz 26 Aralk537de Aziz Stephenos gnndealmtr.(I. Iustinianos dnemi) Mimarlarndan Trallesli Anthemius matematiki ve fiziki,Miletoslu Isidorus geometri uzman ve Atina Akademisibakanyd.

Gen Isidorosun kubbesi 558-562

989 Trdatntamirat1354 John Peraltantamirat

Ayasofya (Hagia Sofia)

Megela Ekklesia (Byk Kilise)

Hagia Sophia (Tanrsal Bilgelik)

mparatorIustinianus(527-565)


15/16

41 m.

15 m.

Kubbe : dou-bat 31 m.kuzey-gney 33 m.

163 derece kavis yapar.

40 kaburgal ve her dilimde pencere

Kubbenin toplam 12 taycs vardr.Ana payelerikincil payelerpayandalar

Toplam zemin 18000 m ;

tayclar zeminin sadece % 8ine oturur.


16/16

KONOKLAZMA konophil: Tasvir Yanls726-843 konoklast: Tasvir Krc

Kutsal kitaptaki olaylar ve kiileri resimle anlatan geleneksel anlaynyasaklanarak, yerine sembollerin ve zellikle han izin verilerek tek tasvir tarz olmas fikrinin n plana kmasdr. 730 ylnda yaynlanan ferman ile ikonoklast dncenin

devletin resmi ideolojisi olduu aklanmtr.

Documents

Roma Ve Bizans Sanat Tarihi