Activity #1

KAPATID

Ang Kabihasnang Klasikal ng Roma

Kambal – Romulus at Remus

Ina isang prinsesa at ama – MARS Tiyuhin – ipinaanod sa Ilog Tiber Nabuhay – Inaalagaan ng isang LOBO Nagtayo ng LUNGSOD sa may Ilog Tiber Nag-away Napatay si REMUS ni ROMULUS = hango ROME - Remus

Alamat ng Roma

Tangway – hugis bota Napapaligiran ng tubig – Ionian

Sea(T) ; Tyrrhenian (K) Bulubundukin na Lupain

Alps sa Hilaga at Appenines Hadlang sa mga kaaway Hinati ang Silangan at Kanluran –

Appenines Mataba ang Lupain at Maganda

ang Klima – AGRIKULTURA Mayaman – bato, marmol, bakal at

tanso

Heograpiya ng Roma (ITALY)

Nagsimula sa ILOG TIBER

Matabang kapatagan –Agrikultura – Para sa Populasyon

ILOG TIBER – nakatulong sa kalakalan

LATIUM – matabang kapatagan sa Timog ng Tiber – INDO- Europeans –unang nanirahan May sandatang gawa sa bronse Wikang LATIN

Simula ng Kasaysayan

Ang mga ETRUSCAN

Galing sa Etruria Sinakop ang Roma at karatig na

pook Naging tanyag na lungsod ang

pinamunuan

Etruscan –Hari

Republikang

Roma – walang

hari

Itinaboy ang mga haring

Etruscan PATRICIANS

Namuno sa mga romano Mayayamang may-ari ng

lupa KONSUL – mula sa kanilang

pangkat Pamahalaan Hukbo *** isang taon lang – iwas

pagmamalabis

Republikang Roman

SENADO

Binubuo ng 300 – kagawad – PATRICIANS Gumagawa ng mga desisyon –kalagayan ng

estado

Republikang Roman

Hangga't marami ang lugmok sa kahirapan

At ang hustisya ay para lang sa mayaman Habang may tatsulok at sila ang nasa tuktok

Di matatapos itong gulo

Read more: Bamboo - Tatsulok Lyrics | MetroLyrics 

ASEMBLEYA

Republikang Roman

Unang taon – mga sundalo – gumagawa ng batas at

nagpapatibay ng halalan

Plebian – pangkaraniwan

g tao – magsasaka at

mangangalakal- kunti lamang ang karapatan

Sa loob ng 200 taon,

ipinaglaban nila ang kanilang

karapatan sa pamahalaan

Humingi ng pantay na karapatan ang mga

Plebian Nagbanta –

magtayo ng sariling Lungsod Ititigil ang pagbabayad ng buwis Hindi na maglilingkod sa hukbo

RESULTA: Nabuo ang ASEMBLEYA

Karapatan ng Plebian

Binubuo ng mga Plebians Bubuo ng mga batas ---- PLEBIANS (PLEBS) Naghalal ng mga opisyal --- TRIBUNE

Tribune – nangangalaga sa karapatan Sinusuri ang mga batas ng Senado 10 tribune

Ang ASEMBLEYA

Batas – 12 lapidang tanso LAW of the 12 Tables

Lex Duodecim Tabularum Unang batas na naisulat sa ROMA

RESULTA: Umunlad ang mga Plebians- mangangalakal Konsul at kagawad – SENADO Asawa – Patrician ; Pantay na karapatan SENTIDO KOMUN -pinahalagahan

BATAS ng ASEMBLEYA

Paglawak ng Roma

Nasakop ang teritoryo –

Timog sa may Ilog Rubicon

PROBLEMA : Malawak ng Teritoryo Proteksyon sa mga

baybayin ---- para sa komersiyo

Nagkaroon ng pakikipagtunggalian - CARTHAGE

Lumawak ang Teritoryo

Ang CARTHAGE

Itinatag ng mga Phoenecians

Mahusay na mandaragat

Kontrolado ang mga ss: Kanlurang

Mediterranean Espanya Hilagang Africa

Naninirahan sa Sicily, Sardinia at Corsica

Lumakas ang pakikipagkalakalang pandagat – maraming barko – ginto at pilak

Malakas ang Hukbong Pandagat – proteksiyon – mangangalakal

Mga Problema: Roma – walang teritoryo sa Mediterranean

Roma – nasakop ang Sicily (Kolonya at pamilihan)

RESULTA: PUNIC WARS

Bangkang Papel – isang minuto

Rome – nahirapan –

walang barkong

pandagat

Barkong Sira –

kinuha at ginawang modelo

+ istratehiyang militar

Resulta: Nanalo Rome –

Kasunduan: Sicily –

Sardinia at Corsica nasakop

Unang Digmaang Punic

CARTHAGE – pinuno: HANNIBAL

Mga Nagawa Elepante – Espanya – ALPS

RESULTA: Hindi matagumpay Gumuho ang ALPS – kalahati ng

sundalo patay

Nakarating sa Lambak ng PO pero KULANG ang pwersa

Ikalawang Digmaang Punic

Counter-attack: Rome –

sinakop ang teritoryo ng Carthage sa Africa

Resulta: Napilitan bumalik si Hannibal sa teritoryo

SCIPIO – natalo si Hannibal - nagwakas ang digmaan

Layunin: SIRAIN ang CARTHAGE Resulta:

Tagumpay ang Rome Pinakamakapangyarihan ang ROMA sa

MEDITERRANEAN

Ikatlong Digmaang Punic

Mga Epekto ng Paglawak ng

Kapangyarihang Roman

Mga Epekto

Postibo Pumasok ang

malaking kayamanan

Lumakas - Senado

Negatibo

Naging Aristokrasya Inangkin ang mga

lupain ng mga mamayan

Antas ng pang-aalipin Batayan sa lipunan –

kayaman Kabulukan at karahasa

Magkapatid na Gracchus

Tiberius at Gaius – gumawa ng paraan para lutasin ang problema ng Republika

Gaius – gumawa ng batas na limitahan ang pag-aangkin ng lupain at ibahagi ang lupa Resulta: Maraming

nakaaway --- Pinatay

Mga Resulta

Tiberius

Naging TRIBUNE Reporma – ibalik ang kapangyarihan ng

Asembleya Magbenta ng murang butil sa mga magsasaka

GAIUS MARIUS Hinikayat ang mga mamayan na walang

trabaho ---maging sundalo Binayaran niya ---- Resulta: Naging tapat sa

kanya RESULTA: CIVIL WAR LUCIUS CORNELIUS SULLA – namuno bilang

diktador Senado – binalik ang kapangyarihan – 300- 600

Mga Resulta (2)

Triumvirate – isang samahan para labanan ang Senado Crassus – mayaman na mamayan Gnaeus Pompeius – tanyag na heneral Julius Caesar – magaling na mandirigma

Umiikot ang pagiging konsul sa kanilang 3

Konsul – JC – nakasakop ng teritoryo – Gaul – Rome- France- Belgium Resulta: Naging popular – nainggit si

POMPEY Pompey – buwagin ang puwersa ni JC Hindi pumayag si JC – bumalik sa Rome Tumakas si Pompey – Greece – Resulta:

Napatay sa utos ni Ptolemy

Unang Triumvirate

“Veni, vidi, vici” – I came… I saw… I

conquer Hinirang na diktador Reporma

Karamihan pabor sa mga Plebians Dami ng Plebians sa Senado Open-City Maraming Plebian sa Mataas na

posisyon – resulta: nagalit ang Patricians

Pagbibigay ng lupain sa Sundalo Pagbubuwis

RESULTA: IDES of MARCH – pinatay si Caesar ng Senado kasama ng kanyang matalik nakaibigan – Marcus Brutus

Julius Caesar

Octavian – malayong pamangkin sa pinsan ni

Caesar Mark Anthony( Marcus Antonius) –

pinagkakatiwalaang tenyente ni Caesar Marcus Lepidus – dating heneral ni Caesar

Ikalawang Triumvirate

Octavian – hinawakan ang Roma at karatig na imperyo Mark Anthony – ang silangan

*** may absolutong pamumuno

Mark Anthony – Cleopatra – binigay ni MA lahat ng teritoryo kay Cleopatra at balak pabagsakin ang imperyo RESULTA: Digmaan sa Actium – namatay si Mark Anthony at Cleopatra

Mga Nagawa

Binalik ang Republika – pinasalamatan ng

Senado Tinawag na “princep” unang

mamamayan ng estado “AUGUSTUS” - ang kanyang kamahalan = Augustus Caesar

Naging mapayapa ang buong imperyo PAX ROMANA – Roman Peace Resuluta: yumaman ang kutura – GOLDEN

AGE – Sining at Literatura

Namatay - pinaltan ng mga Emperador ng Julian – mga kamag-anak ni JC

Pamumuno ni Octavian

Mga kamag-anak ni Julius Caesar

Tiberius Gauis Caesar – Caligula

Isang baliw – inihalal niya ang kanyang kabayo bilang konsul

Tiberius Claudius – nasakop ang Britain Nero – sinunog ang mga Kristyano

Julian Emperors

Nerva – nagpalawak ng teritoryo; reporma sa

lupa Trajan – emperador na taga-labas; nagpalawak

ng teritoryo – Euphrates “Optimus”

Hadrian – pinalakas ang hukbong sandatahan; nagtayo ng Hadrian’s Wall sa Great Britain

Antoninus Pius – sundalo – mga katutubo – karapatan

Marcus Aurelius – merit system

Iba pang Emeperador

Hindi magaling na pinuno Digmaang sibil Digmaan laban sa mga barbaro Bumagsak ang Ekonomiya Epidemya – bubonic Pagkawala ng espiritung sibika at moralidad

Paghina ng Roma

Inhinyera at Arkitektura

Appian Way- daanang ginawa ng Roma Dome Arch Ampitheater Pantheon Coloseum

Pamana ng Sibilisasyong Romano

Panitikan

Julius Caesar- “Komentaryo sa Digmaang Gallic” Salaysay tungkol sa kanyang pakikidigma sa Gaul

Livy – kompletong kasaysayan ng Roma Tacitus – kalagayan ng Roma sa panahon ng mga

emperador 3 dakilang Makata

Virgil , Horace at Ovid Virgil – “Aenid” - ginamit ang mitolohiya Horace – tulang liriko Ovid – makata ng pag-ibig

Mga Pamana

Pagbabatas

Pinakamahalagang kontribusyon ng Roman sa kabihasnan

Ginamit na batayan ng mga konstitusyon sa modernong panahon

KRISTYANISMO

Paglitaw at Paglaganap ng Kristyanismo

Nagtagumpay at Lumaganap –

KRISTYANISMO - sa ROMA HESUKRISTO – tagapagligtas

Namatay at muling nabuhayTaga-sunod nag-organisa ng

paraan para mapalaganapAPOSTOLES – San Pablo- isa sa unang nagpalaganap ng turo ni Hesus

Pagkaluklok sa Kapangyarihan ng Papa

Organisasyon – hierarchy Bawat siyudad – OBISPO (arch/diocese) PAPA / Santo Papa – pinakamataas na

kapangyarihan – ROMA – pangunahing siyudad

Ang Tuluyang Paghina ng Roma

Kahirapan, Kawalan ng Trabaho, Bagsak na Kalakalan

Krimen Hindi Epektibo na Senado Resulta:

Naghari si DIOCLETIAN at si CONSTANTINE

PAGHAHARI NI DIOCLETIAN AT CONSTANTINE

Diocletian at Constantine –

sinikap na ayusin ang

Roma

Diocletian – ginaya ang ang mga absolutong pari – kalakalan may mabibigat

na batas pangbuwis

Hinati ang Imperyo

Diocletian – Silangan

Maximian - Kanluran

Hindi nasunod ang plano ni Diocletian =

Digmaang Sibil

Resulta: 2 pinuno ang

natiraConstantine –

KanluranLicius –

Silangan

Natalo ni Constantine si Licius – naging emperador si Constantine

Pamumuno ni Constantine

RESULTA:IMPERYONG BYZANTINE

ANG IMPERYONG BYZANTINE

“ Ang sibilisasyong Byzantine ay karugtong

ng sibilisasyong Romano”

SIBILISASYONG BYZANTINE

• Emperador Constantine- itinatag ang bagong kabisera na tinawag na Constantinople – Byzantine

“ Bagong Roma”

CONSTANTINE

• Kinilala ang Kristyanismo

• Lungsod ng Byzantine - ginawang kabisera

• Constantinople – “strategically located”

Kalakalan

MAPA NG IMPERYONG BYZANTINE

JUSTINIAN

• Unang dakilang pinuno ng Byzantine

• Lumakas ang pamahalaan• Nabawi sa mga Vandals

ang mga teritoryo ng Roma sa Mediterranean

• Pinaganda ang Constantinople – Hagia Sophia

• Ginawa ang pagsulat ng batas ng Roma ( Kodigo ni Justinian- Corpus Juris Civilis (Justinian Code)

HAGIA SOPHIA – TEMPLO – MOSQUE -

MUSEO

CONSTANTINOPLE- SENTRO NG KALAKALAN

PROBLEMANG KINAHARAP NG IMPERYO

PROBLEMA

Tinanggihan ang kapangyarihan ng

Byzantine ang pagkaluklok ng Charlemagne sa

Roma

Resulta: Nahati ang simbahan;

nagtatag ng bagong simbahan

ORTHODOX VS. ROMANO KATOLIKA

•Orthodox church o Eastern Orthodox church- Patriarka

( Patriarch)

• Romano Katolika- western church – ROME• Papa – pinakamataas na pinuno

SINING• Byzantine- paggamit ng

kulay

• Paksa ng kanilang sining- anghel at mga santo

SINING