www.telmatik.pl ROZDZIAŁ I WIADOMOŚCI OGÓLNE o SR

Sterowniki programowalne serii SR ( Super Relay ) przeznaczone są do budowy układów automatycznego sterownia i kontroli o określonych zależnościach logicznych. W ogólnym opisie budowy urządzenia można wyróżnić takie elementy jak:

- wejścia badające napięcia doprowadzonych sygnałów w sposób dwustanowy ( jest, nie ma ) lub ciągły

- wyjścia w postaci styków przekaźnika lub tranzystorów typu MOSFET - programowalny wewnętrzny układ mikroprocesorowy realizujący wymagane funkcje

logiczne pomiędzy wejściami i wyjściami. Dodatkowym, wykorzystywanym sygnałem może być kalendarz lub zegar

- złącza do komunikacji bezpośrednio z komputerem lub poprzez dołączone w tym miejscu rozszerzenia

- złącza do obsługi odłączalnego modułu HMI ( wyświetlacza LCD i klawiatury ) - wewnętrznego zasilacza impulsowego dostosowującego sterownik do pracy w

wymaganym przedziale napięć

Ostateczny sposób działania sterownika określa użytkownik rysując w programie komputerowym schemat ( diagram ) połączeń wejść , dostępnych bloków funkcyjnych i wyjść. Po sprawdzeniu poprawności projektu poprzez symulację komputerową ,można przesłać go do nie ulotnej pamięci sterownika. W trakcie programowania następuje zamiana wygodnej dla człowieka komputerowej formy graficznej na język programowania procesora. Seria SR stwarza możliwość dołączania rozszerzeń czyli modułów zwiększających ilość wejść i wyjść ( również oddalonych od sterownika ), odtwarzających komunikaty głosowe, obsługujące połączenia telefoniczne z możliwością zdalnego sterowania z klawiatury telefonu. Moduł HMI ( LCD z przyciskami ) pozwala wyświetlać komunikaty tekstowe , dane oraz zmieniać wybrane parametry bloków funkcyjnych .

ROZDZIAŁ II SPECYFIKACJA TYPÓW SR Symbol Zasilanie Wejścia Wyjścia Uwagi SR-12MRAC AC100-240V 8 wejść AC 4 przekaźniki SR-12MRDC DC 12-24V 8 wejść DC ( 6 analog. ) 4 przekaźniki z zegarem RTC SR-12MTDC DC 12-24V 8 wejść DC ( 6 analog. ) 4 tranzystory z zegarem RTC SR-22MRAC AC100-240V 14 wejść AC 8 przekaźniki z zegarem RTC SR-22MRD DC 12-24V 14 wejść DC (8 analog.) 8 przekaźników z zegarem RTC SR-22MTD DC 12-24V 14 wejść DC (8 analog.) 8 tranzystorów z zegarem RTC SR-20ERA AC100-240V 12 wejść AC 8 przekaźników Rozszerzenie do SR SR-20ERD DC 12-24V 12 wejść DC 8 przekaźników Rozszerzenie do SR SR-20ETD DC 12-24V 12 wejść DC 8 tranzystorów Rozszerzenie do SR SR-HMI odłączalny wyświetlacz LCD z przyciskami SR-CBD kabel do połączenia oddalonego rozszerzenia ( ok. 2,8m ) SR- CPD kabel do połączenia sterownika z komputerem SR-EHC tablicowa obudowa wyświetlacza SR-HMI z kablem 1.4m (max20m) SR-VPD DC 12-24V moduł foniczny 8min, dialer telefoniczny UWAGA Sterowniki zasilane z 230V wejścia maja dostosowane do 230V

2.1 NIEKTÓRE SZCZEGÓLNE CECHY STEROWNIKÓW SR 2.1.1 Odłączalny panel LCD Wszystkie typy sterowników mogą pracować z , lub bez modułu HMI ( wyświetlacza LCD z przyciskami ). Moduł wyświetlacza HMI montowany jest bezpośrednio w sterowniku lub może zostać wyniesiony np. na tablicę, drzwi szafki . Oddalony HMI najłatwiej jest montować wykorzystując obudowę SR-EHC. O ile w SR nie jest stosowany moduł HMI w jego miejsce zakłada się pokrywkę osłaniającą.

UWAGA : odłączanie i przyłączanie modułu HMI ( LCD ) możliwe jest dopiero po wyłączeniu zasilania sterownika !

2.1.2 Programowalne obrazy na LCD Stosując sterowniki SR można przygotować do 64 ekranów ( masek ), na których będą wyświetlane informacje potrzebne obsłudze. Zależnie od zaistniałych zdarzeń lub decyzji obsługi, wyświetlane mogą być: komunikaty stałe ( wcześniej przygotowane ) , stany wejść i wyjść, wartości nastaw wykorzystywanych w programie , stany liczników i układów czasowych, przeskalowane wartości ( np. na °C) napięć występujących na wejściach analogowych itp. Informacje te pozwalają na pełniejsze i wygodniejsze wykorzystanie sterownika. Dodatkowe możliwości związane z ekranem LCD i przyciskami to możliwość zmiany nastaw (np. zakresu zliczania liczników, generowanych czasów , wartości do porównań analogowych ) oraz wykorzystanie do sterowania przycisków F1-F4 odpowiednio opisywanych na LCD. Opis w części ROZADZIAŁ XI WYŚWIETLACZ LCD 2.1.3 Niewielka kompaktowa budowa Dzięki niewielkim wymiarom SR, ułatwiona jest ich instalacja. Ma to szczególne znaczenie w istniejących obiektach tam, gdzie sterownikiem chcemy zastąpić dotychczasowe oryginalne urządzenia. Wymiary : 71 x 106 x 67mm ( sterowniki typ12 ) 126 x 106 x 67mm ( sterowniki typ 22 i rozszerzenia typ 20 ) 2.1.4 Programowanie z wykorzystaniem bloków funkcyjnych ( FBD, CFC ), duża pojemność

pamięci.

Funkcje sterujące SR przygotowuje się tworząc schemat połączonych ze sobą bloków funkcyjnych. Metoda ta określana jest jako FBD ( Funkcyjnych Bloków Diagram ) lub CFC W wykorzystywanych blokach określa się ich właściwości takie jak: czasy, ilości impulsów, porównywane wartości liczbowe z napięciem analogowym itp. Przyjęta technika programowania pozwala łatwo i szybko przygotować sterownik do pracy, bez koniecznej znajomości specjalistycznych języków programowania. Niewątpliwą zaletą jest możliwość wyświetlenia na ekranie komputera wszystkich realizowanych wewnętrznych połączeń i wykonywanych funkcji przez program sterownika. Rysowanie i podświetlanie w czasie symulacji działania wszystkich połączeń pozwala na łatwą obserwację działania programu na ekranie komputera ( łatwiejsze niż w metodzie drabinkowej ) 2.1.5 Zewnętrzne rozszerzenie wejść / wyjść

Do sterowników serii SR można dołączać moduły rozszerzeń SR-20E. Jeden moduł pozwala zwiększyć o 12 ilość wejść dwustanowych i o 8 ilość wyjść ( łącznie o 20 punktów ) możliwych do wykorzystania. Do jednego sterownika możemy dołączyć 5 rozszerzeń . Tak więc sterownik o 22 punktach ( 14 wejść /8 wyjść ) możemy zamienić w urządzenie o 120 punktach ( 74 wejściach / 48 wyjściach ). Istnieje możliwość oddalenia rozszerzeń od sterownika i rozszerzeń między sobą przez łączenia ich kablami SR-CBD, co może ułatwić instalację. Przy dużych oddaleniach (rzędu 100m), konieczne może być niezależne zasilenie sterownika i rozszerzenia

Jedną z propozycji jest zastosowanie jako rozszerzenia modułu fonicznego SR-VPD

2.1.6 Funkcja zegara czasu rzeczywistego

Wszystkie sterowniki SR wyposażone są w kalendarz i zegar czasu rzeczywistego. Dzięki temu możemy automatycznie uruchamiać urządzenia w dowolnie wybranym czasie. Do dyspozycji mamy ustawienia w trybie tygodniowym ( załączenia powtarzalne tygodniowo ) lub jednokrotnym ( załączenie w wskazanym momencie ) 2.1.7 Wejścia analogowe

Większość wejść sterowników można deklarować jako analogowe 0-10V lub pozostawić jako dwustanowe . Wejścia analogowe pozwalają na podłączanie czujników z ciągłym sygnałem wyjściowym i kontrolować takie parametry jak temperatura, wilgotność, ciśnienie , poziom cieczy, napięcie itp. W programie do jednego wejścia sterownika można podłączyć wiele komparatorów ( zastosować wiele poziomów i warunków porównań sygnału wejściowego ). Wyświetlanie wartości zmierzonych napięć w formie interesujących nas wielkości np. stopni Celsjusza ułatwia obsługę Klawiatura z LCD pozwala na wprowadzanie zmian progów komparacji ( porównań ) 2.1.8 Zapis programu działania sterownika

W każdej chwili, gdy stwierdzimy potrzebę zmiany sposobu działania sterownika SR możemy wymienić jego program. Program komputerowy pozwala na przeprowadzenie komputerowej symulacji wykonanego przez użytkownika projektu jeszcze przez przesyłaniem go do nie ulotnej pamięci sterownika. Istnieje więc ewentualność wykonania programu przed zakupem sterownika, doskonalenie jego pracy lub późniejszego całkowicie innego wykorzystania go. 2.1.9 Funkcja kodu szyfrowego

Aby wyeliminować zagrożenie związane z manipulacją przez osoby nieuprawnione, stosuje się indywidualny czterocyfrowy kod dostępu. Przesyłanie i odczytywanie programu sterownika lub zmiana wybranych parametrów ( nastaw ) z wykorzystaniem HMI zezwalane jest dopiero po wprowadzeniu kodu. Kod fabryczny to 0001 2.1.10 Przyciski funkcyjne

W panelu wyświetlacza umieszczone są przyciski F1-F4, które mogą być wykorzystywane podobnie jak niestabilne przyciski podłączone do wejść sterownika. Na wyświetlaczu LCD pojawiają się opisy aktualnego przyporządkowania przycisków F. Zmieniając ekrany z kolejnymi opisami otrzymujemy ewentualność przypisania przyciskom aż 32 znaczenia. 2.1.11 Program komputerowy

Użytkownicy sterowników SR mają do dyspozycji darmowy program komputerowy SuperCad pozwalający na przyjazne przygotowanie projektu działania sterownika. Wykorzystując bloki funkcyjne o zaawansowanych, ustawianych możliwościach, na ekranie PC rysuje się schemat połączeń ( diagram ) między nimi a wejściami oraz wyjściami sterownika ( metoda FBD, CFC ). Jeszcze przed przesłaniem projektu do sterownika możemy sprawdzić jego działanie przez uruchomienie komputerowej symulacji pracy. Tak więc bez koniecznej znajomości języków programowania, a tylko wykonując rysunek, możemy „nauczyć” sterownik działania. W czasie symulacji komputerowej , obserwując przebieg połączeń od wejść do wyjść sygnału i działanie bloków, potrafimy sprawdzić poprawność projektu bez konieczności posiadania sterownika. UWAGA Ważne jest końcowe przenumerowanie bloków narastająco od we do wy sterownika.

ROZDZIAŁ III INSTALACJA SR 3.1 SPOSÓB MONTAŻU

Dzięki niewielkim wymiarom, montaż SR jest bardzo ułatwiony. Może on być umieszczany bezpośrednio na szynie DIN lub mocowany po przekątnej obudowy .

- Montaż na szynie DIN ( 35mm ) jest wyjątkowo prosty. Wystarczy zahaczyć obudowę SR o górną krawędź szyny , odciągnąć wkrętakiem dolny zaczep i po dociśnięciu sterownika do szyny, zwolnić wcześniej odciągany zaczep. Patrz rys 2.1 - Przykręcenie SR do tablicy poprzedzone powinno być umieszczeniem, po przekątnej obudowy SR, pomocniczych uchwytów ( dostarczanych w komplecie ). W uchwytach istnieją otwory na śrubki.

UWAGA: panel wyświetlacza LCD z klawiaturą ( HMI ) jest odłączalny. Aby odłączyć HMI należy nacisnąć go w górnej, środkowej części i odciągnąć . Nigdy nie należy odłączać HMI ( wyświetlacza z przyciskami ) w czasie gdy SR jest zasilany !

Rys 3.1 Montowanie sterownika SR na szynie DIN ( 35 mm )

Rys. 3.2 Wymiary i elementy montażowe serii SR-12

Rys. 3.3 Wymiary i elementy montażowe serii SR-22

Rys. 3.4 Wymiary i elementy montażowe rozszerzenia SR- 20E

3.2 PODŁĄCZANIE SR Sterowniki wyposażone są w zaciski śrubowe pozwalające na podłączenie dwóch przewodów o średnicy przekroju 1,5 mm lub jednego o średnicy przekroju 2,5 mm. Do zaciskania należy używać wkrętaka o szerokości ok. 3mm 3.2.1 Podłączenie zasilania 1. Typy 12MRA, 22MRA oraz rozszerzenie 20ERA przystosowane są do zasilania znamionowego 110-240V AC 50/60Hz. Pobór mocy wynosi odpowiednio 3W dla 12MRA i 5W dla 22MRA. 2. Typy 12MRD, 12MTD, 22MRD, 22MTD oraz rozszerzenia 20ERD i 20ETD zasilane są napięciem stałym DC o napięciu znamionowym 12 - 24V. Pobór mocy dla typów ...TD wynosi 2W. Podłączenie zasilania pokazuje rysunek 2.5

Rys. 3.5 Podłączenie zasilania sterowników AC i DC 3.2.2 Podłączenie wejść

Wejścia sterownika SR mogą być wykorzystywane jako dwustanowe lub jako analogowe. Do badania stanu przełączników wystarczą wejścia dwustanowe. Do obsługi czujników analogowych ( pomiar napięcia, temperatury, ciśnienia itp. ) wykorzystuje się wejścia analogowe. Zmiana charakteru wejścia polega na podłączeniu do niego ( w programie ) lub też nie, funkcyjnych bloków komparatora. Wyboru takiego możemy dokonywać dla wejść oznaczonych w sterowniku symbolem „A” . W tabeli przedstawiono charakterystyczne dane wejść sterowników SR Typ Stan wejścia

SR- ... A wejścia dwustanowe

SR-... D wejścia analogowe ( lub dwustanowe )

SR-... D wejścia dwustanowe

Stan ( status ) 0 < 40 V AC < 5 V DC lub ustawiany 0-10 V DC

<5V DC

Stan ( status ) 1 > 85 V AC ≥10V DC lub ustawiany 0-10V DC

≥10V DC

Prąd wejściowy < 0.24mA 0.1 mA (5V), 0.2 mA(10V)

1mA(5V), 2 mA (10V)

Opis wejść tylko dwustanowe A0-A7 analogowe lub dwustanowe

B0-B5 dwustanowe

1. Dla typów SR-... MRD i SR-... MTD można decydować, czy wejścia z oznaczeniem „A” mają być

dwustanowe czy analogowe. Wejścia będą rozpoznawane jako analogowe wtedy, gdy w programie wejście to połączone będzie z blokiem funkcji komparatora analogowego CMPR

2. Wejścia analogowe przystosowane są do napięć z zakresie 0-10 V i przy zmianach ciągłych

rozpoznawane są z rozdzielczością 0,07 V ( +/- 0,035 ), mimo iż zastosowane w SR przetworniki A/D są dokładniejsze 10bit

3. Jeżeli napięcie na wejściu analogowym przekroczy wartość 10 V interpretowane to będzie tak, jak

stan wysoki (status 1 ) zwykłego wejścia dwustanowego 4. Stany ustalone sygnałów na wejściach ( przy przełączaniu z 0 na 1 i z 1 na 0 ) powinny trwać co

najmniej 50mS

Rys. 3.6 Podłączanie wejść dwustanowych

Rys.3.7 Podłączenie wejść analogowych 3.2.3 Wymagania dla wyjść przekaźnikowych Wyjściami przekaźnikowymi można włączać różnorodne obciążenia takie jak lampy, świetlówki , silniki , styczniki itp. Maksymalny prąd przełączany dla obciążeń rezystancyjnych to 10A i ok.2A dla obciążeń indukcyjnych . Wyjścia przekaźnikowe całkowicie odizolowane są od zasilania i wejść sterownika. Podłączenie wyjść przekaźnikowych przedstawiono na rys. 2.8

Rys.3.8 Podłączenie wyjść przekaźnikowych 1. Wymagania dla wyjść tranzystorowych

Wyjścia tranzystorowe mogą łączyć prądy mniejsze niż 2A. Na otwartym wyjściu ( tranzystor wyłączony ) napięcie nie powinno przekraczać 80 V. Oznacza to, że napięcie zasilania podłączanego obciążenia nie powinno być większe niż 80 V. Wyjścia tranzystorowe muszą być galwanicznie połączone z niskim potencjałem zasilania. Podłączenie wyjść tranzystorowych przedstawia rys 2.9

Rys. 3.9 Podłączanie wyjść tranzystorowych UWAGA: 1. Ujemny biegun zasilania obciążenia należy łączyć z ujemnym biegunem zasilania sterownika „M” 2. Łącząc wyjścia tranzystorowe należy zachować biegunowość ( polaryzację ) jak na rysunku 3. Na obciążeniach indukcyjnych powinny być diody tłumiące przepięcia 3.2.4 Łączenie innych elementów serii SR

Do sterowników SR można podłączać rozszerzenia zwiększające ilość dostępnych wejść i wyjść. Do urządzeń typu AC należy łączyć typy AC i odpowiednio do DC urządzenia DC. Rozszerzenia mogą być łączone zworkami lub kablami ( oddalenie urządzeń). Do jednego sterownika można łączyć do 5 rozszerzeń z indywidualnymi adresami (ustawianymi przełącznikami ) . Na rysunku 2.10 pokazano sposób podłączenia rozszerzenia z wykorzystaniem zworki dostarczanej w komplecie .

Rys. 3.10 Połączenie rozszerzenia do sterownika UWAGA: Nieprawidłowo zadeklarowane rozszerzenia powodują wyświetlanie na LCD komunikatów error z numerem odpowiednio: 19, 20, 21 ,22, 23. Dokładny opis zamieszczono w opisie SuperCad, przy deklarowaniu typu rozszerzeń

ROZDZIAŁ IV BLOKI LOGICZNE

4.1 BLOKI LOGICZNE Opis Blok logiczny SR Funkcja logiczna

Połączenie szeregowe Kontaktów NO

AND

Połączenie szeregowe Kontaktów NO z monostabilnym wyjściem

AND+RLO

Połączenie równoległe Kontaktów NO

OR

Negator

NOT

Komutator Exlusive OR

XOR

Połączenie równoległe kontaktów NC

NAND

Połączenie równoległe kontaktów NC z monostabilnym wyjściem

NAND+RLO

Połączenie szeregowe Kontaktów NC

NOR

tabela 1: bloki logiczne

4.1.1 AND Szeregowe połączenie kilku kontaktów NO realizujących Symbol bloku TABELA STANÓW funkcję logiczną „AND” logicznego „AND” “AND”

4.1.2 ANDL Szeregowe połączenie kilku kontaktów NO realizujących Symbol bloku funkcję logiczną „AND+RLO” logicznego „AND+RLO”

Gdy I1,I2,I3 i I4 zmienią status na 1 na wyjściu pojawi się impuls 1

4.1.3 OR Połączenie równoległe kilku Symbol bloku TABELA STANÓW kontaktów NO, realizujących logicznego"OR" „OR” funkcję logiczną "OR"

4.1.4 NOT Negator Symbol bloku TABELA STANÓW logicznego “NOT” „NOT”

4.1.5 XOR Połączenie realizujące Symbol bloku TABELA STANÓW funkcję logiczną XOR logicznego "XOR" "XOR"

4.1.6 NAND Równoległe połączenie kilku kontaktów NC, realizujących Symbol bloku TABELA STANÓW funkcję NAND logicznego "NAND" "NAND"

4.1.7 NANDL Równoległe połączenie kilku kontaktów NC, realizujących Symbol bloku funkcję NAND+RLO logicznego "NAND+RLO"

Gdy I1,I2,I3,I4 jednocześnie mają status 1 ( są zamknięte ) a jedno wejście zmieni stan na 0, to na wyjściu pojawi się impuls 1

4.1.8 NOR Szeregowe połączenie kilku Symbol bloku TABELA STANÓW kontaktów NC realizujących logicznego "NOR" "NOR" funkcję logiczną NOR

4.2 BLOKI FUNKCYJNE

Funkcja

Symbol bloku

TOND

(opóźnienie załączania – zbocza narastającego)

TOFD (opóźnienie wyłączania – zbocza opadającego)

SPBL

( przekaźnik impulsowy- przełączany impulsami )

SCHD ( łącznik zegarowy – sterowanie zegarowe , kalendarz )

TPBL (przerzutnik RS – kasuj , ustaw )

BLNK (generator impulsów )

MTOD (opóźnienie załączania z pamiętanym załączeniem )

UDCT ( góra / dół - licznik dwukierunkowy )

PONS (generator pojedynczego impulsu)

CMPR ( komparator analogowy )

TSEQ ( sekwenser czasowy wyjść sterownika)

SSEQ (sekwenser impulsowy wyjść sterownika )

HOUR ( dodawanie / odejmowanie 1 godziny )

TC CMPR ( komparator czasu , licznika )

D-IN ( blok wyboru komunikatu dla połączeń przychodzących )

DOUT (blok wybierania numeru telefonicznego- dialer)

PLAY ( blok odtwarzania komunikatu głosowego )

Tabela 2: Bloki funkcyjne 4.2.1 TOND ( opóźnienie załączania )

Obraz sekwencji czasu:

Opis: - Gdy status wejścia TRG zmienia się z 0 na 1, układ timera zaczyna odliczanie. Jeśli status na wejściu TRG pozostaje 1 po odliczeniu czasu T wyjście zostaje włączone. Między włączeniem wejścia, a wyjścia jest więc odliczanie czasu. -Jeśli wejście TRG ma status 0, to wyjście ma status 0 -Ta funkcja może być wykorzystana do opóźnionego załączania silników, świateł, itp. -Czas można ustawiać w zakresie 0.01 - 99.99, jednostki mogą być ustawiane jako: godziny (H), minuty (M), sekundy (S). Czas jest odmierzany z dokładnością do 0,05%. Ustawiona wartość określa opóźnienie od wejścia do wyjścia bloku TOND

Symbol SR Pin Opis

Wejście

TRG

Po ustawieniu TRG w stan 1 układ zaczyna odliczać czas T. (Jeśli TRG zostanie ustawione w stan 0, odliczanie zostanie zakończone)

Parametr

T

Po czasie T, liczonym od zmiany 0-1 na wejściu TRG , wyjście zostanie załączone (sygnał zmienia się z 0 na 1)

Wyjście

Q

Jeśli sygnał TRG pozostaje w stanie 1 , to po czasie T wyjście Q zostaje załączone. Zmiana wyjścia na 0 następuje natychmiast gdy TRG=0

4.2.2 TOFD ( opóźnienie wyłączania )

Symbol SR

Pin

Opis

Wejście TRG

Gdy wejście TRG przechodzi ze stanu 1 na 0 układ rozpoczyna odliczanie czasu po którym wyłącza napięcie na wyjściu Q=0

Wejście

RES

Uaktywnienie wejścia reset powoduje ustawienie wyjścia Q w stan 0. (R ma wyższy priorytet niż TRG)

Parametr T

Stan Q jest zmieniany z 1 na 0, gdy upłynie czas T a wejście TRG pozostaje w stanie 0. Dla TRG =1 Q=1 ( o ile nie było reset )

Wyjście

Q Zmiana na wejściu TRG z 1 na 0 zmienia po czasie T stan wyjścia Q na 0 o ile TRG pozostaje w stanie 0

Obraz sekwencji czasu:

Opis: - Gdy wejście TRG ma status 1, wyjście Q jest przełączone bezzwłocznie na 1. Gdy wejście TRG zmienia się z 1 na 0, timer sterownika FAB zostaje aktywowany. Wyjście Q pozostaje w stanie 1do czasu odliczenia czasu T a następnie przechodzi w stan 0 . - Jeśli status wejścia TRG zostaje zmieniony z 1 na 0, timer jest aktywowany ponownie -.Przed upływem czasu T, wyjście i timer mogą być zresetowane wejściem R - Funkcja może być wykorzystywana do opóźnienia wyłączania oświetlenia, wydłużenia czasu zasilania zaworów itp. - Zakres ustawień czasu T jest między 0.01~99.99, jednostki mogą być następujące: godziny

(H),minuty (M), sekundy (S). Czas jest mierzony z dokładnością do 0,05 % Ustawiona wartość określa opóźnienie od wejścia do wyjścia bloku TOFD 4.2.3 SBPL( przekaźnik impulsowy - dwójka licząca )

symbol FAB

Pin

Opis

Wejście

TRG

Każda zmiana na wejściu TRG z 0 na1 ustawia wyjście w stan przeciwny ( zmiana stanu wyjścia narastającym zboczem kolejnego impulsu )

Wejście RES

Wyjście Q jest resetowane – ustawiane w stan 0 ( R ma wyższy priorytet od TRG)

Wyjście

Q Za każdym przełączeniem TRG z 0 na1, stan Q zostanie zmieniony na przeciwny

Obraz sekwencji czasu:

Opis: - Za każdą zmianą wejścia TRG z 0 na 1, status wyjścia Q zostanie także zmieniony na przeciwny do aktualnego. - Resetowanie Q do statusu 0 następuje przez podanie sygnału 1 na wejście RESET Ta funkcja sterownika może być użyta np. do sterowania oświetleniem klatek schodowych, włączania / wyłączania kolejnym naciśnięciem przycisku . 4.2.4 SCHD Łącznik zegarowy ( kalendarzowy )

symbol RS

Pin

Opis

Wyjście Q

( OUT )

Ustawianie wyjścia Q uzależnione jest od zegara i/lub kalendarza. W właściwościach bloku programuje się przemiennie momenty załączenia ON (T1), wyłączenia wyjścia OFF(T2), kolejnego włączenia ON (T3) itd.

Parametr

Opcja dla kalendarza. Wybieranie ustawień typu D - data lub W -ustawienia tygodniowe ( załączenia powtarzane są tygodniowo )

4.2.5 TPBL( przerzutnik RS reset/set )

Symbol SR

Pin

Opis

Wejście S

Dla S=1 ustawiane jest Q=1 Port S może reagować na sygnały tonowe z klawiatury telefonu (DTMF). Programując P0 doP9 określa się reakcje wejścia na wybierane cyfry 0 do 9

Wejście R

Ustawienie wyjścia Q = 0 wejściem R (reset). Jeśli S i R jest =1 w tym samym czasie, wyjście Q = 0 (R ma wyższy priorytet od S)

Wyjście Q

Gdy chwilowe S=1 ustawi Q na 1 to, Q zostanie załączone dopóki wejście R nie zmieni się na 1.

Tabela stanów dla RS (TPBL) : S R Q Symbol wejścia / wyjścia 0 0 X utrzymanie dotychczasowego statusu wyj. 0 1 0 Reset -ustawienie wyjścia w stan 0 1 0 1 Set - ustawienie wyjścia w stan 1 1 1 0 Reset ( R ma wyższy priorytet )

Ustawienia na wejściach parametru P0-P9 odpowiadają klawiszom 0-9 w aparacie telefonicznym. Tak określony blok RS może reagować na sygnały DTMF z telefonów ( zdalne sterowanie pracą sterownika ). 4.2.6 BLNK ( generator impulsów ) Symbol SR

Pin

Opis

Wejście TRG Uruchamianie generatora w zależności od stanu wejścia TRG

Wejście RES

Ustawienie wyjścia Q = 0 przy aktywnym wejściu RES

Parametr T T jest parametrem opisującym ½ okresu przebiegu (czas włączenia 1=T i czas wyłączenia 0 =T).

Wyjście Q

Jeżeli TRG=1na wyjściu Q pojawi się przemiennie 1 na czas T i 0 na czas T tj. generowanie przebiegu prostokątnego. Zmiany będą występowały tak długo jak długo utrzymany będzie stan TRG=1 lub wystąpi RES=1 (następuje wówczas ustawianie wyjścia Q=0 )

Obraz sekwencji czasu :

Uwagi: -Użyj parametru T do ustawienia czasu włączenia i wyłączenia; czas T ustawia się w zakresie od 0.01-99.99, jednostki czasu to: godziny (H), minuty (M), sekundy(S). Dokładność zegara to 0.05%sekundy. -Wejście TRG uruchamia generator . Wyjście Q generatora będzie włączało / wyłączało się za każdym upłynięciem czasu T, cykl ten jest powtarzany, aż wejście TRG przejdzie w stan 0, wtedy generator przestaje pracować, a wyjście Q jest równe 0. 4.2.7 MTOD (opóźnienie załączania z pamiętanym załączeniem )

Symbol SR

Pin

Opis

Wejście TRG

Uaktywnienie stanu wejścia TRG uruchamia odliczanie czasu T po którym nastąpi Q=1

Wejście R

Po załączeniu wejścia RES timer zostaje wyzerowany, a wyjście wyłączone Q =0 (RES ma wyższy priorytet od TRG)

Parametr T,

Parametr określający czas T , po jakim nastąpi przełączenie wyjścia Q

Wyjście Q

Po upłynięciu czasu T, wyjście zostaje stale włączone, do chwili kiedy R=1

Obraz sekwencji czasu

Uwagi: -Jeśli status wejścia TRG zmieni się z 0 na 1, timer zostaje aktywowany. Gdy upłynie czas T a do tego

czasu nie zmienił się TRG na 0 , wyjście Q przechodzi w stan 1. Teraz ponowne uruchamianie wejścia TRG nie ma wpływu na wyjście Q. Jedynie jeśli wejście RES przestawi się na 1 to timer T zostanie zresetowany ( Q=0).

-Ta funkcja może być zaaplikowana w miejscach, gdzie jest potrzebne opóźnione włączanie z zapamiętanym stanem.

-Jednostka T może się zawierać od 0.01-99.99, może być ustawiana jako godzina (H), minuta (M),sekunda(S), dokładność wynosi 0,05%

Ustawiona wartość określa opóźnienie od wejścia do wyjścia bloku MTOD 4.2.8 UDCT ( dwukierunkowy licznik w górę / w dół )

symbol SR Pin Opis

Wejście RESET

Zerowanie stanu licznika

Wejście IN

INPUT jest wejściem licznika. Naliczanie odbywa się gdy na wejściu pojawia się przednie zbocze impulsu – stan licznika wzrasta lub maleje o 1 impuls

Wejście DIR

Wejście określa kierunek zliczania góra/ dół czyli zwiększanie lub zmniejszanie stanu licznika. Jeżeli DIR=0 stan licznika jest zwiększany , DIR=1 zmniejszany

Parametr Preset

Jeśli naliczona ilość impulsów jest większa lub równa parametrowi Preset, wyjście Q zmienia stan na 1.Zakres ustawiania zawierać się 0 – 999999.

Wyjście Q

Gdy wskutek naliczania zostanie osiągnięty i/lub przekroczony ustawiony stan, wyjście Q zostaje włączone w stan 1. Zmiana stanu wyjścia może nastąpić po zmianie kierunku zliczania lub przez RESET

Obraz sekwencji czasu UDCT

4.2.9 PONS ( generator pojedynczego impulsu)

symbol SR

Pin

Opis

Wejście TRG

Uaktywnienie tego wejścia powoduje wygenerowanie pojedynczego impulsu na wyjściu

Wejście RES

Wejście resetuje układ Gdy RES jest 1, wyjście zmienia się na 0

Parametr T

Parametr określający czas trwania impulsu. Zakres ustawień może być od 0.01-99.99 (w jednostkach: sekunda, minuta, godzina). Dokładność układu to 0,05%

Wyjście Q

Za każdą zmianą TRG z 0 na 1, wyjście Q jest włączone na czas T

Uwagi: -Gdy Q jest 1, impuls TRG nie zmienia wartości Q -Funkcja ta jest używana w miejscach gdzie jest wymagane czasowe włączenie urządzenia, wydłużenie impulsu, eliminacje drgań styków przycisków itp. Obraz sekwencji czasu:

4.2.10 CMPR ( komparator analogowy )

Pin

Opis

Input 1

Wejście porównywanej wartości. Może to być napięcie wejściowe sterownika ( ustawienie Normal i połączenie z wybranym wejściem ) lub wewnętrzne napięcie odniesienia ( ustawienie Fixed i wpisana wartość)

Input2

Wejście porównywanej wartości. Może to być napięcie wejściowe sterownika ( ustawienie Normal i połączenie z wybranym wejściem ) lub wewnętrzne napięcie odniesienia ( ustawienie Fixed i wpisana wartość)

Wyjście Q

Zmiana na wyjściu następuje z chwilą spełnienia warunku porównania

Property - właściwości

Określenie typu porównania czas/licznik. Ewentualny wpis stałej Ustawianie warunków porównania <,>,=.

UWAGA : Wartość napięcia na wejściu sterownika skalowana jest stosowanie do potrzeb wyświetlania na LCD . Np. zakresowi napięć 0-10V może odpowiadać skala 0-100. W warunkach porównania podaje się wartości odniesienia odpowiednie do przyjętej skali. Ustawiany zakres wartości odniesienia ( Fixed ) –999.9 ...999.9 Do jednego wejścia sterownika można włączać wiele bloków komparatora CMPR.

4.2.11 TC CMPR (komparator czasu lub stanu liczników)

Pin

Opis

Input 1

Wejście porównywanej wartości. Może to być wyjście bloku czasowego lub licznika, zadana wartość stała

Input2

Wejście porównywanej wartości. Może to być wyjście bloku czasowego lub licznika, zadana wartość stała

Wyjście Q

Zmiana na wyjściu następuje z chwilą spełnienia warunku porównania

Property - właściwości

Określenie typu porównania czas/licznik. Ewentualny wpis stałej Ustawianie warunków porównania <,>,=.

UWAGA: IN1 i IN2 łączy się nielogicznie z wyjściami bloków OUT a nie z wyjściem Property, podobnie jak to jest z ekranami SLCD. Pobieranie informacji o stanie licznika w powyższy sposób może to być mylące , ponieważ faktycznie OUT zmienia stan dopiero po spełnieniu warunków porównania. Nawiązuje jednak do sposobu podłączania komparatora analogowego. 4.3 POZOSTAŁE - WEJŚCIA / WYJŚCIA

Funkcja

Symbol bloku

IN ( wejście sterownika )

OUT ( wyjście sterownika )

CONT ( blok kontynuacji połączenia )

SLCD ( ustawianie ekranu LCD )

UWAGA: W ramach właściwości bloku wejścia IN ustawia się numer wejścia sterownika i parametry skali – opis w części dotyczącej programu komputerowego SuperCad W ramach właściwości bloku wyjścia OUT ustawia się odpowiadający numer wyjścia sterownika Blok CONT w nowszych wersjach zastąpiony jest przerywanymi połączeniami lub tylko etykietami połączeń Wykorzystanie bloku SLCD opisano w programie SuperCad

ROZDZIAŁ V MODUŁ GŁOSOWY SR-VPD 5.1 PRZEZNACZENIE

Moduł głosowy SR-VPD pozwala rozszerzyć możliwości sterowników SR o następujące funkcje: - wgrać i odtwarzać do 100 komunikatów dźwiękowych o łącznym czasie 8 minut. Każdy z nich

może trwać 10sek. Komunikaty mogą być odtwarzane przez wbudowany głośnik kontrolny, zewnętrzny wzmacniacz lub przez linię telefoniczną

- zestawiać i odbierać połączenia telefoniczne w sposób określany przy pomocy programu SuperCad. Połączenia mogą być zestawiane dla dowolnie wprowadzonych numerów , prefiksów, cyfr przedzielonych koniecznymi pauzami. Do modułu podłącza się linię telefoniczną miejską , abonencką lub dowolną przystawkę GMS symulująca linię telefoniczna

- wykonywać zdalne sterowanie z wykorzystaniem klawiatury telefonu ( sygnałami DTMF ) Zastosowanie modułu fonicznego pozwala więc budować urządzenia informujące w całkowicie naturalny sposób ( głosem ) o zaistniałych zdarzeniach. Jest to szczególnie korzystne , gdy mamy do czynienia z wieloma informacjami rzadko występującymi ( np. alarmami ) a więc trudnymi do zapamiętania lub przekazywanymi telefonicznie. Możliwe jest np. wykonanie urządzenia , które po stwierdzeniu zaniku zasilania sieciowego uruchomi zasilanie awaryjne, oceni czas zaniku zasilania i powiadomi telefonicznie o udanym lub nie wyniku swojego działania. Informacja może być poprzedzona żądaniem hasła a po jego wprowadzeniu uprawniona osoba może z klawiatury telefonu np. skasować dalsze alarmowanie. 5.2 PODŁĄCZENIE MODUŁU FONICZNEGO SR-VPD

Moduł foniczny łączy się ze sterownikiem podobnie jak rozszerzenia wejść i wyjść tj. zworą dostarczaną w komplecie. Ponadto do modułu fonicznego należy dołączyć zasilanie ( równolegle od sterownika ), oraz linię telefoniczną i wzmacniacz zewnętrzny, o ile będą wykorzystywane. W czasie przegrywania dźwięków z komputera do modułu fonicznego niezbędne jest również połączenie modułu kablem SR-CP z RS232 komputera i kablem ekranowanym gniazda AUDIO IN modułu z wyjściem słuchawkowym karty dźwiękowej komputera.

5.3 PRZYGOTOWANIE MODUŁU FONICZNEGO DO PRACY W ramach rysowanych diagramów w programie SupeCad ( projektów działania SR ) można wywoływać komunikaty dźwiękowe o określonych numerach , jednak najpierw należy je przygotowac w komputerze i przegrać do modułu fonicznego.

Komunikaty w postaci plików komputerowe powinny być zapisane w typowym formacie wav. Do przygotowania ich można wykorzystac dowolny program lub uruchomic ikonkę z mikrofonem w SuperCad,co uruchomi okienko do przygotowania i przegrania komunikatów

UWAGA W niektórych wersjach programu uruchomienie ikonki „mikrofon” zależne jest od aktywności połączenia ze sterownikiem tzn . połączenie powinno być aktywne. Praca podzielona jest na dwa etapy “step1” i “step2” ( rysunek poniżej ) . UWAGA : Przed wgrywaniem komunikatów należy zatrzymać pracę programu sterownika ! W pierwszym etapie (kroku) przywołujemy istniejące w koputerze pliki jako cały zespół komunikatów (2 –otwórz) lub rozmieszczamy pojedyncze pliki w tabeli (5- komunikaty-pliki...). W drugim przypadku klikamy na przycisk (6 - wybór pojednyczego pliku ), wskazujemy i akceptujemy interesujący nas plik. O ile jeszcze nie mamy w komputerze plików dźwiekowych możemy je nagrać podłączając mikrofon i wykorzystujac przycisk (8 -nagrywanie komunikatów w komputerze) . Nagrywając komunikaty należy pamiętać, że ich numery 0-4 sa zarezerwowane ze względu na stałe funkcje mudułu głosowego. Komunikaty zarezerwowane mogą mieć następującą postać i znaczenie. komunikat 0 – “wybierz 0 i odsłuchaj wiadomość” ( numer ustawiony w bloku DOUT np.5 ) komunikat 1 – “podaj kod dostępu” komunikat 2 – “prawidłowy kod dostępu” komunikat 3 – “nieprawidłowy kod , spróbuj ponownie” komunikat 4 – “obiekt pracuje prawidłowo, nie ma alarmów”

1- nowy zestaw plików dźwiękowych 2- otwórz zestaw istniejący 3- zapisz zestaw jako ... 4- drukowanie 5- .wybrane komunikaty przewidziane do zapisu w komputerze lub nagranie w module SR-VPD 6- wybór pojedynczego pliku dźwiękowego 7- ścieżka dostępu do plików komputerowych 8- nagrywanie komunikatów w komputerze 9- - odtwarzanie plików komputerowych 10- - włącz komunikację z SR-VPD 11- - wyłącz komunikację z SR-VPD 12- - wskaźnik zajętości pamięci SR-VPD 13- - odtworzenie komunikatu nr ... nagranego w module SR-VPD 14- - ustawianie parametrów pracy ( jakość , głośność, włączenie głośnika ), kasowanie pamięci

VPD 15- - wgranie do SR-VPD komunikatu o numerze wskazanym w okienku 16- - przesłanie wpisanego hasła do SR-VPD

Przykładowe postępowanie przy przygotowywaniu komunikatów : Po podłączeniu mikrofonu do komputera , uruchomieniu SuperCad i „kliknięciu” ikonki z mikrofonem a następnie (8 -nagrywanie komunikatów ), przygotowujemy kolejne komunikaty , pamiętając o zarezerwowanych numerach 0-4 .

Po wprowadzeniu nazwy, ścieżki dostępu pliku przygotowywanego komunikatu i ustawieniu poziomu zapisu dźwięku (najlepiej maksymalnie możliwego ) można kliknąć przycisk nagrywanie i rozpocząć zapisywanie komunikatu. Po nagraniu komunikatu naciskamy stop a w celu zapisania wszystkich w komputerze zatwierdzamy OK. W obecnej wersji czas pojedynczego komunikatu nie powinien przekraczać 10sek.

W drugim etapie (kroku ) przegrywamy komunikaty do pamięci modułu SR-VPD. ZATRZYMUJEMY PRACĘ STEROWNIKA IKONĄ „ - ” STOP

Przyciskamy ikonkę z mikrofonem a następnie wykonujemy czynności opisane dla pierwszego etapu i przechodzimy do części ekranu poniżej napisu step2. Po kliknięciu na (10 Go On Line ) - włącz komunikacje, przyciskamy (14 Clear- czyszczenie ), aby wyczyścić wszystkie poprzednie komunikaty. Przyciskiem (14 Delate-kasuj ), kasujemy tylko jeden, wybrany plik. Pod przyciskiem (14 Setting ustawianie ) możemy ustawić maksymalny łączny czas zapisu ( im krótszy tym lepsza jakość dźwięku ), poziom głośności oraz zdecydować o użyciu lub nie głośnika kontrolnego. Po ustawieniu parametrów przystępujemy do przesyłania do SR-VPD komunikatów i hasła wymaganego przy zezwalaniu na sterowanie przez linię telefoniczną. Aby przegrać komunikat należy wybrać jego numer w okienku (15 Record wgranie komunikatu nr ... ) i kliknąć przycisk (15 single pojedynczy) . Po nagraniu możemy odsłuchać komunikat już przesłany do modułu fonicznego (13 Play- odtwarzanie komunikatu ze sterownika ) i ocenić ilość zajętej pamięci głosu modułu VPD.

Przykład zastosowania modułu fonicznego SR-VPD - zestawianie połączeń telefonicznych Jedną z podstawowych funkcji modułu głosowego jest zestawianie połączeń telefonicznych

W przedstawionym przykładzie ( rysunek powyżej ) po pojawieniu się i trwaniu stanu wysokiego na wejściu IA0 rozpoczną się próby zestawiania połączenia pod wpisany w bloku DOUT numer

telefoniczny. Ilość prób, oraz czasy oczekiwania na podjęcie wywołania ( określony ilością zwrotnych sygnałów dzwonienia ) ustawia się również w parametrach bloku DOUT. Jeżeli połączenie zakończy się sukcesem, to na wyjściu QA0 wystąpił sygnał wysoki trwający tyle co sygnał na IA0 . Jeżeli mimo wykonania żądanej ilości prób nie nastąpi odebranie wywołania ( zestawienie połączenia ) sygnał wysoki pojawi się na wyjściu QA1. Zamiast wyjścia sterownika QA1 można w tym miejscu włączyć następny blok DOUT z kolejnym numerem połączenia telefonicznego tj. następnej powiadamianej osoby. Ustawienia właściwości (Properties) bloku DOUT określają sposób działania dialera czyli zasad zestawiania połączenia. Poniżej przedstawiono wygląd okienka ustawiania właściwości DOUT ( otwieranego po podwójnym kliknięciu na DOUT lewym przyciskiem lub prawym i wyborze Properties )

Znaczenie ustawień właściwości bloku DOUT: 1- opis działania 2- pole wpisywania komentarza ( wyświetlanego przy bloku ) 3- wybór sygnału przypisanego do wejścia bloku DOUT ( Linked-łączone ) 4- wybór komunikatu odtwarzanego po odebraniu wywołania. W pierwszym momencie zawsze

pojawia się komunikat „0” czyli typu „wybierz 0 i odsłuchaj komunikat” . Po wybraniu z klawiatury telefonu cyfry 0 odtworzony zostanie komunikat o numerze wskazanym w polu 4

Można stosować kilka bloków DOUT różniących się jedynie numerem komunikatu w polu 4, uruchamianych zależnie od zaistniałej sytuacji ( potrzebnej treści powiadomienia ). Z prawej strony pola4 jest przypomnienie ,że komunikaty 1-4 są zarezerwowane. Praktycznie sens jest wpisywać tylko numery komunikatów 5 lub wyższy. 5- pole zaznaczania decyzji , czy osoba powiadamiana ma usłyszeć komunikat „1” typu „podaj kod

dostępu” . Niezależnie od odtworzenia komunikatu 1 lub nie, można wprowadzić kod poprzedzony znakiem * co pozwoli na wykonywanie przełączeń z klawiatury telefonu

6- pole wybieranego numeru telefonu ( tylko tonowo). Przecinek oznacza pauzę 2sek. Wstawienie przecinka przed numerem zalecane jest przy centralach z opóźnioną ( od zajęcia linii ) gotowością do przyjmowania pierwszej wybieranej cyfry ( aby nie zgubić jej ).

7- wprowadzanie żądanej ilości sygnałów dzwonienia w jednej próbie 8- wprowadzenie żądanej ilości podejmowanych prób zestawienia połączenia ( powtórzeń ) 9- zatwierdzenie ustawień Przykład zastosowania modułu fonicznego SR-VPD - odbieranie połączeń telefonicznych Moduł foniczny może automatycznie odbierać połączenia telefoniczne ( wywołania ) w sposób i z komunikatami określonymi przez użytkownika. Zależnie od stanu wejść lub stanów wewnętrznych sterownika mogą być odtwarzane różne komunikaty. Przykład pokazuje najprostsze wykorzystanie bloku D-IN określającego, który komunikat ma być odtworzony o ile wejście D-IN będzie aktywne.

Jeżeli podamy napięcie na IA1, to po odebraniu wywołania telefonicznego odtworzony zostanie komunikat nr. „0” typu „wybierz 0 i odsłuchaj komunikaty a następnie komunikat wskazany w właściwościach D-IN . O ile na IA1 nie będzie sygnału to po odebraniu wywołania i wybraniu 0 odtworzony zostanie komunikat nr. 4 typu „ obiekt pracuje normalnie , nie ma alarmów” 1- nazwa sygnału podłączonego do wejścia D-IN ( Linked pojawia się po wykonaniu połączenia w

diagramie ) 2- numer komunikatu odtwarzanego w przypadku aktywnego wejścia Trigger D-IN. Z prawej

przypomnienie o zarezerwowanych numerach komunikatów. 3- zaznaczenie pola spowoduje ,że po odebraniu wywołania zostanie odtworzony komunikatu nr. 1

typu „podaj kod dostępu” Niezależnie od odtworzenia komunikatu nr1 czy tez nie, wprowadzenie kodu poprzedzonego * pozwoli na zdalne przełączanie z klawiatury telefonu

4- zatwierdzenie ustawień bloku D-IN

Przykład zastosowania modułu fonicznego SR-VPD – zdalne sterowanie z klawiatury telefonu Niezależnie od kierunku zestawiania połączenia , po wprowadzeniu kodu dostępu ( wprowadzanego przy wgrywaniu komunikatów ) poprzedzonego * możemy wykonywać przełączenia z klawiatury telefonu.

Przypisując w przerzutniku TPBL jego wejściom symbole P0 do P9 uzyskujemy możliwość sterowania wejściami z klawiatury telefonu np po wybraniu *1 pobudzamy wejście ustaw, a zerującego po wybraniu *0

ROZDZIAŁ VI OGÓLNE DANE TECHNICZNE.

6.1 OGÓLNE DANE TECHNICZNE. Pozycja Podstawa Warunki

Warunki klimatyczne Temperatura otoczenia zimno: IEC68-2-1,

gorąco: IEC68-2-2

Instalacja pozioma Instalacja pionowa

-20 ~ +70oC -20 ~ +55oC

Przechowywanie -40 C ~ +70oC Wilgotność względna IEC68-2-30 5% ~ 95%, bez kondensacji Ciśnienie atmosferyczne 795 ~ 1080hpa Stopień zanieczyszczenia IEC68-2-42

IEC68-2-43 H2S 1cm3/m3, 4days SO2 10cm3/m3, 4days

Parametry mechaniczne Stopień ochrony IP20 Wibracje IEC68-2-6 10 ~ 57Hz (stała amplituda 0.15mm)

57 ~ 150Hz(stałe przyspieszenie 2g) Uderzenia IEC68-2-27 18 uderzeń (semi sinus 15g / 11ms)

Upadek IEC68-2-31 z wysokości 50mm Upadek swobodny ( w opakowaniu )

IEC68-2-32 1m

Kompatybilność elektromagnetyczna (EMC) Wyładowanie statyczne stopień 3 8kV w atmosferze,

6kV kontaktowe Pole elektromagnetyczne IEC801-3 Natężenie pola 10V/m Tłumienie interferencji EN55011 Ograniczenie stopień B grupa 1 Udar IEC801-4

stopień 3 2.2kV dla zasilania 2.2kV dla sygnału

IEC/VDE informacja bezpieczeństwa Stopień izolacji IEC1131 zgodnie z oczekiwaniami

6.2 SR-12MR-A / SR-22MR-A

SR-12MR-A SR-22MR-A Znam. napięcie zasilające i wejściowe Zakres częstotliwości

100-240 V AC 47 ~ 63Hz

100V ~-240 V AC 47 ~ 63Hz

Czas pracy RTC bez zasilania przy temp. 25º C 80 godzin 80 godzin Niedokładność zegara RTC Max 5s /dzień Max 5s /dzień Pobór mocy 3W 5W Parametry wejść sterownika SR-12MRA i SR- 22MRA Wejścia dwustanowe – ilość punktów ( oznaczenie) 8 (A0-A5 i B4-B5) 14 (A0-A7 i B0-B5) Napięcie wejściowe Stan 0 0-40 V AC 0-40 V AC Napięcie wejściowe Stan 1 85-240 V AC 85-240 V AC Prąd wejściowy Stan 1 Typowo 0.25mA Typowo 0.25mA Minimalny czas opóźnienia * Zmiana stanu z 1 na 0 Zmiana stanu z 0 na 1

Typowo 50ms

Typowo 50ms

Parametry wyjść sterownika SR-12MRA lub SR-22MRA Wyjścia – ilość punktów ( oznaczenia ) 4 ( QA0-QA3 ) 8 ( QA0-QA7 ) Typ Wyjść Styki przekaźników Styki przekaźników Izolacja elektryczna wyjść Tak Tak Napięcie pracy styków 240V AC , 24V DC 240V AC , 24V DC

rezystancyjnych 10A Rezystancyjnych 10 A

Maksymalny prąd wyjściowy dla obciążeń

indukcyjnych 2A Indukcyjnych 2 A Obciążenie lampą żarową - trwałość 25,000 cykli załączania

1000W (230 V AC) 500W (115 V AC)

1000W (230 V AC) 500W (115 V AC)

Obciążenie świetlówkami z zapłonem elektronicznym – trwałość 25,000 cykli załączania

10 x 58W (230 V AC) 10 x 58W (230 V AC)

Obciążenie świetlówkami z zapłonem klasycznym – trwałość 25,000 cykli załączania

1 x 58W (230 V AC) 1 x 58W (230 V AC)

Zabezpieczenie wyjść przekaźników należy stosować zabezpieczenia zewnętrzne max. typ B16

Częstotliwość przełączania Przełączanie mechaniczne 10Hz 10Hz Obciążenie rezystancyjne 2Hz 2Hz Obciążenie indukcyjne 0.5Hz 0.5Hz

6.3 SR-12MRD , SR22-22MRD

SR-12MRD SR-22MRD Napięcie zasilające nominalne 12-24V DC 12-24V DC Czas pracy RTC bez zasilania przy temp. 25º C 80 godzin 80 godzin Niedokładność zegara RTC Max 5s / dzień Max 5s / dzień Pobór mocy ( wszystkie przekaźniki włączone ) typowo 4,5W Typowo 6W Parametry wejść sterownika SR-12MRD i SR-22MRD Wejścia – łączna ilość punktów ( oznaczenie) 8 (A0-A5 i B4-B5) 14 (A0-A7 i B0-B5) Wejścia analogowe lub dwustanowe 6 (A0-A5) 8 (A0-A7) Wejścia dwustanowe 2 ( B4, B5 ) 6 ( B0, B5 )

0-24V dwustanowe 0-24V dwustanowe Znamionowy zakres napięcia wejściowego 0-10V analogowe 0-10V analogowe

Napięcie stanu 0 dla wejść dwustanowych 0 - 5 V DC 0 - 5 V DC Napięcie stanu 1 dla wejść dwustanowych 10-24V DC 10-24V DC Minimalny czas opóźnienia * Zmiana stanu z 1 na 0 Zmiana stanu z 0 na 1

Typowo 50ms

Typowo 50ms

Prąd wejściowy Typowo 0,11mA (przy 5V) 0,22mA (przy 10V)

Parametry wyjść sterownika SR-12MRD lub SR-22MRD Wyjścia – ilość punktów ( oznaczenia ) 4 ( QA0-QA3 ) 8 ( QA0-QA7 ) Typ wyjść Styki przekaźników Styki przekaźników Izolacja elektryczna wyjść Tak Tak Napięcie pracy styków 240V AC , 24V DC 240V AC , 24V DC

rezystancyjnych 10A rezystancyjnych 10 A Maksymalny prąd wyjściowy dla obciążeń indukcyjnych 2A indukcyjnych 2 A

Obciążenie lampą żarową - Trwałość 25,000 cykli załączania

1000W (230 V AC) 500W (115 V AC)

1000W (230 V AC) 500W (115 V AC)

Obciążenie świetlówkami z zapłonem elektronicznym – trwałość 25,000 cykli załączania

10 x 58W (230 V AC) 10 x 58W (230 V AC)

Obciążenie świetlówkami z zapłonem klasycznym – trwałość 25,000 cykli załączania

1 x 58W (230 V AC) 1 x 58W (230 V AC)

Zabezpieczenie wyjść przekaźników należy stosować zabezpieczenia zewnętrzne max. typ B16

Częstotliwość przełączania Przełączanie mechaniczne 10Hz 10Hz Obciążenie rezystancyjne 2Hz 2Hz Obciążenie indukcyjne 0.5Hz 0.5Hz

6.4 SR-12MTD SR-22MTD

SR-12MTD SR-22MTD Napięcie zasilające nominalne 12-24V DC 12-24V DC Czas pracy RTC bez zasilania przy temp. 25º C 80 godzin 80 godzin Niedokładność zegara RTC Max 5s / dzień Max 5s / dzień Pobór mocy Typowo 2W Typowo 3W Parametry wejść sterownika SR-12MTD i SR-22MTD Wejścia – łączna ilość punktów ( oznaczenie) 8 (A0-A5 i B4-B5) 14 (A0-A7 i B0-B5) Wejścia analogowe lub dwustanowe 6 (A0-A5) 8 (A0-A7) Wejścia dwustanowe 2 ( B4, B5 ) 6 ( B0, B5 )

0-24V dwustanowe 0-24V dwustanowe Znamionowy zakres napięcia wejściowego 0-10V analogowe 0-10V analogowe

Napięcie stanu 0 dla wejść dwustanowych 0 - 5 V DC 0 - 5 V DC Napięcie stanu 1 dla wejść dwustanowych 10-24V DC 10-24V DC Minimalny czas opóźnienia * Zmiana stanu z 1 na 0 Zmiana stanu z 0 na 1

Typowo 50ms

Typowo 50ms

Prąd wejściowy Typowo 0,11mA (przy 5V) 0,22mA (przy10V) Parametry wyjść sterownika SR-12MTD lub SR-22MTD Wyjścia – ilość punktów ( oznaczenia ) 4 ( QA0-QA3 ) 8 ( QA0-QA7 ) Typ wyjść Tranzystor MOS-FET Tranzystor MOS-FET Izolacja elektryczna wyjść NIE NIE Napięcie pracy wyjścia ( zasilania obciążenia) 80 V DC 80 V DC Maksymalny prąd wyjściowy dla obciążeń 2A 2 A

6.5 SR20-20ERD SR-20ERD – rozszerzenie przekaźnikowe Napięcie zasilające nominalne 12-24V DC Pobór mocy ( wszystkie przekaźniki włączone ) Parametry wejść rozszerzenia SR-20ERD Wejścia – łączna ilość punktów ( oznaczenie) 12 ( X0-X7 i Y0-Y3 ) Wejścia dwustanowe ( cyfrowe ) 12 ( X0-X7 i Y0-Y3 ) Znamionowy zakres napięcia wejściowego 0 - 24V DC Napięcie stanu 0 0 - 5V DC Napięcie stanu 1 10 – 24 V DC

Parametry wyjść rozszerzenia SR-20ERD Wyjścia – ilość punktów ( oznaczenia ) 8 ( QX0-QX7 ) Typ wyjść Styki przekaźników Izolacja elektryczna wyjść Tak Napięcie pracy styków 240V AC , 24V DC Maksymalny prąd wyjściowy dla obciążeń Rezystancyjnych 10A Maksymalny prąd wyjściowy dla obciążeń Indukcyjnych 2A Obciążenie lampą żarową - Trwałość 25,000 cykli załączania

1000W (230 V AC) 500W (115 V AC)

1000W (230 V AC) 500W (115 V AC)

Obciążenie świetlówkami z zapłonem elektronicznym - trwałość 25,000 cykli załączania

10 x 58W (230 V AC) 10 x 58W (230 V AC)

Obciążenie świetlówkami z zapłonem klasycznym – trwałość 25,000 cykli załączania

1 x 58W (230 V AC) 1 x 58W (230 V AC)

Zabezpieczenie wyjść przekaźników należy stosować zabezpieczenia zewnętrzne max. typ B16

Częstotliwość przełączania mechaniczna 10Hz

obciążenie rezystancyjne 2Hz obciążenie indukcyjne 0.5Hz

6.6 SR-20ETD SR-20ETD – rozszerzenie tranzystorowe Napięcie zasilające nominalne 12-24V DC Pobór mocy Parametry wejść rozszerzenia SR-20ERD Wejścia – łączna ilość punktów ( oznaczenie) 12 ( X0-X7 i Y0-Y3 ) Wejścia dwustanowe ( cyfrowe ) 12 ( X0-X7 i Y0-Y3 ) Znamionowy zakres napięcia wejściowego 0 - 24V DC Napięcie stanu 0 0 - 5V DC Napięcie stanu 1 10 – 24 V DC Parametry wyjść rozszerzenia SR-20ERD Wyjścia – ilość punktów ( oznaczenia ) 8 ( QX0-QX7 ) Typ wyjść Tranzystory MOS-FET Izolacja elektryczna wyjść NIE Napięcie pracy wyjścia ( zasilania obciążenia) 80 V DC Maksymalny prąd wyjściowy 2A Częstotliwość przełączania mechaniczna 10Hz obciążenie rezystancyjne 2Hz obciążenie indukcyjne 0.5Hz

*) UWAGA czas opóźnienia odpowiedzi całego sterownika zależy od ilości użytych w programie elementów. Sterowniki SR ze względu na komunikację z oddalonym LCD, klawiaturą i rozszerzeniami nie należą do bardzo szybkich pod względem czasu odpowiedzi. Np. przy przejściu sygnału przez 50 negatorów umieszczonych w programie sterownika , odpowiedź na jego wyjściu pojawi się po ok. 0,1 sek. od zmiany stanu na wejściu . Dla dużej ilości bloczków czas wzrośnie do ok. 0,2 sek. Bardzo ważne jest zachowanie rosnącej numeracji bloków ( patrząc od wejścia do wyjścia sygnału). Program sterownika, w powtarzających się pętlach, analizuje stany wejść i wyjść bloków w kolejności ich numeracji. Niezachowanie powyższej zasady numeracji może spowodować analizowanie jeszcze nie zaktualizowanych stanów ( pochodzących z poprzedniej pętli ) i dopiero przy kolejnej pętli nastąpi wykrycie właściwego. W efekcie dochodzi do wydłużenia czasu odpowiedzi sterownika, a często do niestabilnego działania programu ( zawieszania ). Patrząc od źródła sygnału ( wejścia I ) prawidłowa kolejność to B2, B4, B5 a niewłaściwa B2, B5, B4 W programie komputerowym SuperCad zmiana numeracji następuje po kliknięciu prawym przyciskiem myszki np. na B5 i funkcją „Change Block Number” zaproponowanie B4.

ROZDZIAŁ VII. INSTALOWANIE I ODINSTALOWANIE PROGRAMU Super CAD

7.1 INSTALACJA

1. Zależnie od sposobu pozyskania programu może on być dostarczany w formie spakowanych plików (strona internetowa ) lub w formie płyty CD zawierającej program instalujący . Po uruchomieniu płyty CD wystarczy „kliknąć przycisk” i wykonywać niżej wskazane polecania. Przy wersji spakowanej, po skopiowaniu pliku programu do swojego komputera i rozpakowaniu należy uruchomić plik setup.exe ( aplikacja ).

2. pojawi się powitalne okienko programu w którym uruchamiamy przycisk Next

3. Pomijamy numer licencji przyciskając YES w kolejnym okienku

4 W następnym okienku wpisujemy nazwę użytkownika programu

5. W kolejnych okienkach program instalujący proponuje miejsce instalacji i jej rodzaj. Jeżeli nie będziemy wprowadzać zmian tylko potwierdzać propozycje w kolejnych okienkach instalacja nastąpi do katalogu C:\Program Files\Array\Super CAD. Program Super CAD dostępny będzie w menu START. O ile na pulpicie nie pojawi się ikona skrótu do Super CAD możemy ją wykonać.

UWAGA W systemach nowszych niż XP, program należy instalować poza Program Files np. w utworzonym C:\ Array 7.2 USUWANIE PROGRAMU

W trakcie instalacji dołączany jest plik „Uninstal” służący do usuwania programu. Znajduje się on w menu START obok Super CAD. Chcąc usunąć program wystarczy uruchomić „Uninstal” i potwierdzić zamiar .

ROZDZIAŁ VIII URUCHAMIANIE PROGRAMU SUPER CAD

Uruchomienie może nastąpić przez wybór programu Super CAD w menu START , dwukrotne „kliknięcie” lewym przyciskiem myszki na ikonie Supr CAD lub przez uruchomienie rozpoznanych przez system plików projektu dla SR ( nazwa z rozszerzeniami .sr oraz .hmi ). Po uruchomienie programu Super CAD, na ekranie komputera powinno pojawić się okienko jak na rysunku . Przygotowywanie projektu działania sterownika SR ( programu dla SR ) polega na umieszczeniu w polu rysowania bloczków funkcyjnych ( właściwych dla zamierzonego działania ) i wykonaniu między nimi połączeń.

Rys. Okienko główne programu Super CAD

ROZDZIAŁ IX WYKONANIE PROJEKTU DZIAŁANIA STEROWNIKA ( PROGRAMU DLA SR )

Prace projektowe należy rozpocząć od zdeklarowania nowego projektu oraz określeniu dla jakiego sterownika i z jakimi rozszerzeniami przeznaczony będzie program. W tym celu uruchamiamy w menu programu „File” i „New”. Możemy też skorzystać z ikony „New”. Jeżeli chcemy wprowadzać zmiany do istniejących już projektów to uruchamiamy „Open” i wskazujemy plik o właściwej nazwie. Po „kliknięciu” napisu „File” pojawi się rysunek

Rys. rozpoczęcie projektowania pracy sterownika – programu dla SR Kolejnym etapem jest określenie typu sterownika i ilości rozszerzeń. Przy okazji deklaruje się też wielkość strony .

Rys. Deklarowanie typu sterownika i rozszerzeń UWAGA: nieprawidłowo zadeklarowane rozszerzenia spowodują pojawianie się na LCD komunikatów error... Np. Error 13 – brak VPD, 15- brak Remote Control , 19 – niewłaściwy adres rozszerzenia lub brak rozszerzenia #1 i kolejno 20 – niedostępne #2 , 21-niedostępne #3, 22 - niedostępne #4 , 23 - niedostępne rozszerzenie #5 Po zdeklarowaniu typu sterownika i ewentualnych rozszerzeń można przystąpić do rysowania schematu zgodnie z oczekiwanym sposobem działania sterownika. Do dyspozycji mamy elementy logiczne i funkcyjne pojawiające się z prawej strony ekranu . Zmiany dostępnych bloków ( np. z logicznych na funkcyjne lub wejścia, wyjścia ) dokonuje się przełącznikiem ( umieszczonym w dole okienka. Postępowanie przy wykonywaniu schematu obejmuje: przeniesienie z prawej strony ekranu w pole rysowania symboli wejść sterownika, potrzebnych elementów logicznych i funkcyjnych, symboli wyjść oraz wykonania połączeń między nimi. Należy również ustawić właściwości bloków ( po wskazaniu wybranego bloku nacisnąć prawy przycisk / wybrać property lub dwukrotnie kliknąć lewym przyciskiem myszki na wskazany kursorem blok ) W ramach ustawianych właściwości określa się też stan nie podłączonych (niewykorzystanych ) wejść bloku. W chwili przesyłania programu do sterownika, wejścia bloków nie powinny pozostawać nie podłączone ewentualnie określone we właściwościach. Nieokreślenie stanów wejść dopuszczalne jest w czasie symulacji . Przykład prostego schematu ( diagramu ) logicznego pokazuje poniższy rysunek

Rys. Schemat prostej funkcji - opóźnienia sygnału włączenia (z wejścia IA0 do wyjścia QA0 sterownika) 1- symbol wejścia sterownika , tu IA0 2- symbol bloku funkcyjnego opóźniającego narastanie sygnału ( opóźnienie zbocza narastającego ) 3- symbol wyjścia sterownika QA0 4- pole dostępnych bloków wejść , wyjść, logicznych i funkcyjnych. Zmiany zestawu dostępnych

bloków dokonuje się przyciskami umieszczonymi w dole tego okienka 5- przycisk „Link” do rysowania połączeń między blokami 6- ikona „Start” do uruchamiania i wyłączania symulacji komputerowej sposobu pracy narysowanego

programu po przesłaniu do sterownika 7- pasek statusu sterownika ( o ile jest komunikacja ), stanu komunikacji , stanu programu Przenoszenie w pole rysowania potrzebnych bloczków odbywa się przez proste „kliknięcie” właściwego elementu i powtórnie w miejscu wykorzystania. W czasie aktywnej funkcji „pobrano blok” przy kursorze widnieje symboliczny rysunek. Ułożenie bloku w polu rysowania -lewym myszki , rezygnacja prawym. Równie prosto wykonuje się połączenia. Po uruchomieniu ikonki 5 „Link Tool” pojawia się symbol długopisu, którym wystarczy zaznaczyć dwa końce potrzebnego połączenia. Połączenia powinny zaczynać się i kończyć w widocznych kwadracikach wejść / wyjść bloczków. Ułatwieniem jest zmiana symbolu długopisu na krzyżyk z chwilą trafienia w wejście / wyjście bloku i wymaganym kliknięciu zatwierdzającym miejsce łączenia.

Rys. wykonywanie połączeń między blokami. Połączenia podlegają zasadom podobnym jak dla układów cyfrowych. Źródło sygnału ( blok wejścia sterownika IN albo wyjście bloku B ) można łączyć z wieloma wejściami kolejnych bloków B albo z jednym wyjściem sterownika OUT. Niedopuszczalne jest łączenie wyjść ze sobą . Wyjątek w rozgałęzianiu połączeń dotyczy ostatniego bloku dołączonego już do wyjścia sterownika. Wyjście bloku opisane zostaje stanem Q jeśli połączymy je z wyjściem OUT sterownika np. QA1 albo markerem M przy połączeniu z innymi blokami ( rys ). Jeśli wyjście jest w stanie Q nie można z niego rozgałęziać połączeń. Rozwiązaniem jest pobranie sygnału z wyjście OUT albo dołożenie dodatkowego bloku OR oddzielającego blok ( na rys TOND ) od wyjście OUT (rys powyżej). Drugie rozwiązanie jest lepsze, bo po zmianie, zapewni aktualizację wszystkich stanów już po jednym cyklu. UWAGA: W bloczkach, oprócz działających w określony sposób wejść i wyjść, definiowane są również właściwości (Property) tych bloczków. Symboliczne wyjście podpisane jako właściwości wykorzystywane jest tylko do informacyjnego podłączania wyświetlacza w celu wyświetlania nastaw, liczonego czasu, zawartości licznika itp. ( opis dalej )

UWAGA Po wykonaniu projektu koniecznie należy zmienić numerację bloczków tak, aby przebiegała narastająco w poszczególnych gałęziach połączeń ( od wejścia do wyjścia). Jest to bardzo ważne dla wyeliminowanie możliwości powstawania niekontrolowanych stanów w programie a tym samym prawidłowego działanie sterownika . Dzieje się tak , ponieważ program analizuje bloki zgodnie z ich numeracją. Bez zachowania rosnącej numeracji do analizy układu może zostać pobrany stan wyjścia-wejścia jeszcze przed jego aktualizacją w bieżącym cyklu, a dopiero później zostanie aktualizacji. Podobnie jak w przy połączeniach fizycznych, zmiana stanu na wejściu sterownika powinna przechodzić narastająco ( niekoniecznie ciągle ) do wyjścia. Dlatego kolejność bloków B1, B4 , B3 jest nieprawidłowa i powinna wyglądać B1, B3, B4 .W programu SuperCad zmianę numeru bloku wykonuje się przez klikniecie na blok prawym myszki , następnie uruchomienie „Change Block Number” W celu zwiększenia przejrzystości diagramu można niektóre wykreślone połączenia zastąpić opisanymi etykietami. Nie zaleca się zastępowania wszystkich kreślonych połączeń etykietami, ponieważ traci się jedną z większych zalet metody diagramu bloków funkcyjnych tj. widoczność i ciągłość wszystkich połączeń, wyświetlanie zmian stanów w czasie symulacji działania programu.

Aby zastąpić wykreślone połączenie wystarczy „kilknąć” na nie prawym przyciskiem myszki i wybrać polecenie „Cut Line” ( przecięte połączenie ). Uzyskamy efekt jak na powyższym rysunku, gdzie połączenie zostało zastąpione etykietami z opisami bloków do których są przypisane. W celu odnalezienia „drugiego końca” połączenia można użyć polecania „Edit, Go to Partner ...” – skocz do partnera czyli pokaż powiązaną etykietę

W trakcie tworzenia projektu, należy okresowo zapisywać go do pamięci komputera . Uchroni to nas przed utratą efektów naszej pracy np. przy zaniku zasilania . W celu zapisania do pamięci należy wybrać: File , Save As ( zapisz jako ) lub Save ( zapisz ) . Można również użyć ikonki Save. Przez cały czas wykonywania projektu można używać komputerowej symulacji działania budowanego programu ( ikonka Start ) Pozwala to na etapowe uruchamianie fragmentów projektu a nawet sprawdzanie działania pojedynczych bloczków przed ich użyciem. W czasie komputerowej symulacji aktywne połączenia sygnalizowane są zmianą koloru . Wyświetlane są również wartości odliczanych czasów i zawartości liczników. Chcąc symulować włączania i wyłączanie wejść ( po uruchomieniu funkcji Start , klikamy lewym przyciskiem myszki na wybranym bloczku wejścia sterownika. Dla wejść wykorzystywanych jako analogowe ( podłączone do komparatorów ), w czasie symulacji pracy, należy dodatkowo wpisać wartość zadawanego napięcia.

Ważną czynnością jest ustawianie właściwości bloczków funkcyjnych w tym progi komparatorów , liczników , wartości czasów itp. Jest to możliwe po kliknięciu na blok prawym przyciskiem myszki i wybraniu z pojawiającego się menu „Properties” ( właściwości ). Można tez dwukrotnie „kliknąć na blok” lewym przyciskiem myszki.

rys. przechodzenie do ustawiania właściwości ( Properties ) bloczków funkcyjnych Szczegółowy opis ustawiania właściwości – parametrów zamieszczono w dalszej części instrukcji . Uwaga Przy wprowadzaniu wartości liczb proszę zwrócić uwagę na rozbieżność znaczenia klawisza kropki w polu numerycznym polskiej klawiatury ( zamiana na przecinek). Przy wprowadzaniu parametrów czasowych, znaczenie mają ustawienia regionalne systemu Windows.

ROZDZIAŁ X . PRZESYŁANIE PROGRAMÓW

DO i ZE STEROWNIKA

Jeżeli przeprowadzona komputerowa symulacja działania programu przebiegła zgodnie z naszym oczekiwaniem, możemy przesłać go do sterownika. Aby to zrealizować należy ustalić, który port w komputerze będzie wykorzystywany do komunikacji. Jeśli wykorzystywany komputer ma tylko porty USB, konieczne jest zainstalowanie sterownika programowego ( drivera ) odpowiedniego do stosowanego konwertera USB/ RS232 ewentualnie interfejsu SR-DUSB ( istnieje osobny opis ) . Po wyborze w menu Com i Configuration pojawi się okienko rys. pozwalające wybrać port komunikacji.

Typowo będzie to najwyższy z zapamiętanych i wyświetlanych przez Windows. Następnie wystarczy przycisnąć Connect to SR aby uruchomić komunikację ze sterownikiem.

rys. Ustawianie portu wybranego do komunikacji ze sterownikiem. Widocznym na ekranie efektem prawidłowej komunikacji komputera ze sterownikiem jest ożywienie kolorów ikon i zmiana napisu Com Status: Offline na Online. Po ustaleniu komunikacji możemy przesłać lub odczytać program sterownika . Możemy również wstrzymywać i wznawiać jego pracę, ustawiać datę i godzinę , odczytywać informację o sterowniku. UWAGA Potrzeba zatrzymanie pracy sterownika może wystąpić przed przesyłaniem, odczytem programu sterownika lub innych informacji (możliwe gdy stosujemy rozszerzenia ). Znaczenie ikon związanych z komunikacją sterownika przedstawia rysunek

rys. ikonki odnoszące się do komunikacji ze sterownikiem. 1- przerwanie i przywrócenie połączenia komputer – sterownik 2- odczytanie informacji o sterowniku 3- odczytanie programu znajdującego się w sterowniku 4- zapis programu do sterownika 5- zatrzymanie pracy sterownika ( niekiedy ułatwia przesłanie programu ) 6- wznowienie pracy sterownika

Możliwość przesyłania i odczytywanie programu może być zabezpieczona hasłem, uniemożliwiającym ingerencję osobom nieuprawnionym. UWAGA: Hasło producenta to 0001 ( podstawiane domyślnie ). Po wprowadzeniu własnego hasła , najlepiej zapisać je i przechowywać w miejscu niedostępnym dla osób nieuprawnionych. Po uruchomieniu ikonki zapisu programu do sterownika ( podobnie odczytu ) , program „zapyta” nas o hasło. Przesłanie będzie możliwe po wprowadzeniu właściwego hasła w białym polu okienka . Z pojawiających się opisów można zorientować się, że będą przesyłane właściwie dwa programy . Jeden dla sterownika - „Super Programmeble Relay program” a drugi dla panelu wyświetlacza HMI - „HMI Program”. UWAGA: Z powyższej zasady wynika ograniczenie: Po fizycznej zamianie HMI ( panelu LCD z przyciskami F ) program należy przesłać ponownie ! W przeciwnym razie na ekranie LCD pojawi się komunikat o wymieszaniu programu.

rys. Okienko sprawdzania znajomości hasła przed przesłaniem ( odczytem ) programu sterownika

rys. obraz na ekranie komputera w chwili przesyłania programu do SR

ROZADZIAŁ XI WYŚWIETLACZ LCD

11.1 PRZEZNACZENIE WYŚWIETLACZA LCD I KLAWIATURY ( PANELU HMI ) Wyświetlacz LCD sterowników może być wykorzystany do wskazywania stanów wejść i wyjść , aktualnej daty i czasu, własnych komunikatów słownych oraz wielkości występujących w programie ( zmiennych i stałych ). Progi liczników i ustawienia bloków czasowych można zmieniać z klawiatury ( chronione lub nie hasłem ). Możliwe jest więc, poza wyświetlaniem komunikatów słownych, wskazywanie ilości zliczonych impulsów, zmierzonych czasów i wartości napięć . W ramach funkcji przewidzianych dla panelu wyświetlacza HMI, istnieje również możliwość wykorzystania przycisków F1-F4 ( wielokrotnego w różnych grupach A,B,C...), jakby wzbogacając

sterownik o dużą ilość niestabilnych wejść z podłączonymi i opisanymi na LCD przyciskami. O wykorzystaniu i ostatecznym wyglądzie ekranów decyduje osoba programująca sterownik, odpowiednio przygotowując je w programie komputerowym „Super Cad” jako bloczki SLCD. Łącznie można przygotować 64 ekrany ( w kształcie przewidzianym możliwościami programu ), wyświetlane zamiennie na LCD. Wyboru aktualnie wyświetlanego ekranu dokonuje się przyciskami „góra / dół”, „lewo / prawo ” ( rys. 1 ) albo przez wysterowanie wejścia wyzwalającego ( ekran typu wyskakującego ). Uwaga: Ekrany wyzwalane własnym wejściem sterującym ( wyskakujące )dedykowane są głównie do zjawisk o charakterze alarmu. Zaleca się wykonać układ sterownia priorytetami, aby nie wyzwalać ich jednocześnie

Rys. 1 Przyciski do zmiany aktualnie wyświetlanego ekranu zwykłego

11.2 PRZYGOTOWANIE EKRANÓW I PODŁĄCZENIE BLOKU SLCD ( SETUP LCD ) W PROGRAMIE KOMPUTEROWYM

Sposób działania wyświetlacza i przycisków definiuje się przez przywołanie w programie

Super CAD bloku SLCD ( setup LCD ) i jego odpowiednie skonfigurowanie ( ustawienie właściwości ). W programie komputerowym bloczek może wyświetlać się bez, albo z dwoma lub jednym wejściem. W przypadku konfiguracji obsługi przycisków F tylko z jednym wyjściem ( źródłem impulsu sterującego).

Rys. 2 możliwe konfiguracje wejść bloku SLCD Rys. 3 Wyjście SLCD jako przycisk F

Jeśli istnieje, to górne wejście sterujące bloku SLCD odpowiada za jego wyzwolenie (wyświetlenie wyskakujące ekranu o numerze n ), a dolne ( o ile istnieje ) za źródło informacji przekazywanych do wyświetlenia. Przeglądania ekranów zwykłych ( bez wejścia sterującego ) dokonuje się przyciskami pokazanymi na rys. 1. Wyświetlenie ekranu wyskakującego n wykonuje się przez skonfigurowanie bloku SLCD do postaci z górnym wejściem. W diagramie należy podłączyć sterowanie i rozstrzygnąć logicznym układem ewentualne priorytety.

Wyjście bloku SLCD ( konfiguracja z rys.3 ) jest chwilowo aktywowane po naciśnięciu odpowiedniego ( przypisanego i opisanego we właściwościach SLCD ) przycisku F.

Po przywołaniu w programie komputerowym bloku SLCD otwiera się okienko „Setup LCD Screen” - rys.4 , w którym dokonujemy wyboru formy wyświetlanych informacji ( patrz przykłady w pkt. 4.3 ) oraz umieszczamy własne komunikaty. W pierwszej kolejności zaznaczamy właściwe pola wyboru formy wyświetlanego ekranu ( rys 4 –3,4 ) tj. zaznaczamy pola przy „LCD Enable Options” i „LCD Display Options „ Wybór odpowiada decyzji czy będziemy wykorzystywać czy nie wejścia bloku SLCD. W

konsekwencji wybranie górnego pola oznacza, że będziemy musieli do wejść SLCD podłączyć źródła sygnału ( momentu wyświetlania i / lub źródła informacji ) Uwaga: Przy obydwu dolnych ustawieniach wyżej wspomnianych pól ( co odpowiada rezygnacji z wejść bloku SLCD ) uaktywnia się okienko pozwalające wybrać rodzaj wyświetlanej informacji „wewnętrznej” sterownika takiej jak : czas/data , symboliczny stan wejść i wyjść sterownika lub przejść do obsługi przycisków F. Wyboru wyświetlanego ekranu nie posiadającego górnego wejścia w bloku SLCD dokonuje się przyciskami pokazanymi na rys. 1

Rys. 4 „ Setup LCD Screen „ wyświetlany do edycji automatycznie po przywołaniu bloku SLCD. Później do obserwacji może być wywoływany kliknięciem prawym przyciskiem myszki. 1- wygląd ekranu, zmieniający się zależnie od ustawień 3 i 4 oraz wpisywanych treści. Edytowanie

kolejnych linijek możliwe jest po dwukrotnym kliknięciu lewym przyciskiem myszki, jednak pod warunkiem ,że w polu 2 linijka ta oznaczona jest jako możliwa do zmiany ( kolor zielony, napis Yes ). Po dwukrotnym kliknięciu myszką pole edytowane zmienia kolor na biały. Kasowanie poprzednich napisów wykonujemy klawiszem „backspace”

2- oznaczenie linii LCD pod względem możliwości edytowania ich. Zielony kolor ( Yes ) oznacza możliwość zmiany treści napisu w danej linii, kolor czerwony ( No ) informuje o niemożliwości zmiany a żółty ( Text ) o możliwej zmianie napisu w części linijki ( tekstu ). Dotyczy to np. sytuacji , w której wyświetlana jest wartość mierzonego napięcia a dopisujemy tylko stały napis -jednostkę napięcia V

3- pole wyboru czy wyświetlanie aktualnie konfigurowanego ekranu uzależnione ma być od podania sygnału na górne wejście bloku SLCD czy nie ( zezwolenie na wyświetlanie ). Zależnie od dokonanego wyboru zmienia się wygląd 1 i podpowiedź 2 ( patrz przykłady pkt. 4.3 )

4- pole wyboru źródła wyświetlanej na LCD informacji ( opcja wyświetlania ). Podobnie jak przy zmianach 3, zmienia się wygląd 1

5- rezygnacja z używania wejść górnego i dolnego bloku SLCD ( 3 i 4 zaznaczone w dolnej pozycji ) pozwala na wybranie źródła wyświetlanej informacji zegara i kalendarza lub stanów wejść i wyjść sterownika . Uwaga: W przypadku wyświetlania stanów wejść dwukrotnie klikając pole-symbole stanów wejść w 1, możemy zmienić pokazywanie stanów wejść typu A na pokazywanie stanów wejść typu B

Wybranie najniższego pola w 5, oznacza przejście do wykorzystania danego bloku SLCD jako reprezentacji w programie komputerowym przycisku F ( przykład nr. ) Blok SLCD będzie miał wygląd jak na rys 3 a na LCD pojawi się opis taki, jaki wprowadzimy w jednej linijce, wybranej w polu 7 ( przy danym F1-F4 ). Jeden blok SLCD reprezentuje jeden przycisk F i dlatego w polu 1 wprowadzamy tylko jedną linijkę opisu. Pozostałe pochodzą z innych bloków SLCD

6- przyciski F1-F4 7- pole wyboru przycisku ( F1 - F4 ), który aktualnie chcemy opisywać . W jednym SLCD tylko jedna

linijka 8- pole wyboru grupy do której ma należeć aktualnie edytowany przycisk F. Zmianę wyświetlanej

grupy na LCD dokonuje się przyciskiem lewo / prawo ( rys. 1 ). Grupowanie przycisków F pozwala na zmianę ich funkcji zależnie od przynależności do grupy. Każda z grup ma niezależną możliwość opisu działania przycisku F

9- hasło dla LCD ( można nie zmieniać ) 10- pole przeglądu wszystkich wykonanych projektów ekranów

11.3 PRZYKŁADY MOŻLIWYCH EKRANÓW ( FORM WYŚWIETLANYCH INFORMACJI ) 11.3.1 Wyświetlanie komunikatu o stałej treści

W przedstawionym przykładzie na ekranie wyświetlana jest stała treść komunikatu ( do 4 linijek ) pojawiająca się po podaniu napięcia na wejście A0 sterownika. Może to być np. treść alarmu. Przy korzystaniu z wejścia sterującego zaleca się wykonanie układu logicznego, decydującego o kolejności wyświetlania ( priorytecie ) ekranów, w przypadku jednoczesnego pojawienia się sygnałów sterujących.

11.3.2 Wyświetlanie stałego komunikatu i jednej zmiennej

Przy zmianie stanu wejścia A0 na wysoki wyświetlone zostaną: komunikat stały ( do trzech linijek ), odczytana z bloku CMPR wartość napięcia i wpisana jednostka mierzonej wielkości. UWAGA: Dolne wejście SLCD podłączone jest do wyjścia „właściwości „ ( Property )bloku CMPR W analogiczny sposób można wyświetlać aktualne stan liczników lub odmierzany czas w układach czasowych . 11.3.3 Wyświetlanie dwóch komunikatów i dwóch wartości zmierzonych – Zalecane ekrany

zwykłe , przeglądane strzałkami góra/ dół

Te ekrany pozwalają na USTAWIANIE PARAMETRÓW Z KLAWIATURY

Ekran pozwalający wyświetlić aktualny ( odmierzony w układzie ) czas i wartość tego parametru ustawioną w bloku funkcyjnym. Podobnie jak w przykładzie 4.3.2 do bloku SLCD „dołączone” są właściwości MTOD ( dolne wyjście ) i stąd pochodzi wyświetlana informacja . Ekran uzupełniony jest dwiema linijkami stałych opisów i jednostek . W analogiczny sposób wyświetlić można wartość zmierzonego napięcia i wartości progowej komparatora CMPR czy aktualnego stanu licznika i wartości granicznej

UWAGA przyciskając jednocześnie przyciski + i OK ( F1i F4 ) CHANGE VALUE możemy uzyskać możliwość zmiany ustawionej wartości w bloku czasowym, komparatorze analogowym lub zakresu zliczania licznika. Jednak aby to zrobić najpierw trzeba wprowadzić hasło ( to samo co przy wpisywaniu programu z PC ). Zmiany mogą być wprowadzane na poszczególnych pozycjach ( pionowy shift i przyciski + - )lub globalnie zwiększanie zmniejszanie przyciskiem poziomy shitt ( prawo –lewo ). Możliwość zmian nastaw z klawiatury pozwala na wykonywanie ich przez użytkownika

11.3.4 Wyświetlanie bieżącego czasu i daty

Ekran wyświetlania bieżącego czasu i daty występujących w sterowniku . Zgodnie z zasadą „ zielone pole YES – linia do edycji „ w przykładzie zmieniono opisy fabryczne np. CUR TIME na CZAS. UWAGA: Data wyświetlana jest w formacie amerykańskim tzn. miesiąc ,dzień, rok 11.3.5 Symboliczne wyświetlanie stanów wejść i wyjść sterowników

Ustawienie SLCD bez wejść i wybranie do wyświetlania ustawienia „input/output” ( rys. 4 –5 ) uzyskamy możliwość obserwacji stanów wejść i wyjść sterownika. Wyświetlenie gwiazdki oznacza występowanie stanu wysokiego na wejściu sterownika lub włączenie wyjścia ( zwarte ). Stan niski oznaczany jest prostokątem . Pozycja wyświetlanego symbolu odpowiada pozycji wejścia lub wyjścia.

Po zaznaczeniu możliwej do edycji linii wyświetlacza ( w właściwościach SLCD ) możemy zmienić wyświetlanie wejść typu A na wejścia typu B ( rysunek )

11.3.6 Wykorzystanie przycisków F w panelu HMI

Chcąc wykorzystać przyciski F znajdujące się a panelu HMI dokonujemy następujących ustawień w właściwościach bloku SLCD W polach 3 i 4 ( rys 4 ) zaznaczamy dolne pozycje ( brak wejść dla bloku SLCD ) a w polu 5 zaznaczamy „Function Key Screen”. Jeżeli nie przekroczyliśmy 4 przyporządkowań przycisków F wszystkie mogą znajdować się w jednej grupie np. A ( rys 4. - pole 8 ) co oznacza ,że symbole F1-F4 i ich opisy będą pokazywać się na jednym ekranie. Przykład pokazuje wykorzystanie dwóch przycisków do włączania i wyłączania przerzutnika typu RS ( B0 ). F1 ustawia przerzutnik i włącza wyjście QA0 a F2 wyłącza. Wprowadzone opisy to dla F1 „Mstart” a dla F2 „Mstop”.

ROZDZIAŁ XII SKALOWANIE WEJŚĆ ANALOGOWYCH SKALOWANIE PRZEZ WPISANIE PARAMETRÓW W sterowniki SR istnieje możliwość decydowania, które wejścia powinny reagować na ciągłe ( analogowe ) zmiany napięcia a które tylko na dwustanowe (cyfrowe ) . Wejścia analogowe sterowników umożliwiają ocenę stanów czujników z wyjściami analogowymi, przez określenie i wykrywanie w sterowniku warunków i poziomów napięć wejściowych , jak też wyświetlenia zmierzonej wartości. Do wejść sterownika traktowanych jako analogowe, doprowadzane napięcia powinny być z zakresu 0-10 V. Ponieważ napięciu z czujnika 10V może odpowiadać np. 100 stopni, przewidziano możliwość odpowiedniego skalowania wejść sterowników ( zapewnienia wskazań w naturalnych jednostkach) . Ustawiając właściwości wejść analogowych ( klikając prawym przyciskiem myszki na bloczek wejścia ), możemy w sposób prostszy ( bez korekty wejść ) przeskalować zakres mierzonych napięć wejściowych 0-10 V na inne, wygodna dla nas jednostki np. 0-100 oC. Poniższy rysunek pokazuje prosty sposób zmiany skali.

Rys. Ustawianie skali wejścia analogowego ( jednostek odpowiadających napięciu na wejściu

analogowym )

1 Wskaźnik i przełącznik numeru wejścia 2 Zasada skalowania wejścia y=ax+b ,

gdzie: x- wartość wejściowa (0-10V), y- wyjściowa ( np. 0-100 ), a i b - wpisywane parametry 3 Pole wpisu parametru a 4 Pole wpisu parametru b

Parametr ”a” – nachylenie , wartość przez którą mnożymy napięcie w celu uzyskania naturalnych wskazań Parametr „b” – przesunięcie, wpisujemy w jednostkach naturalnych. Po wprowadzeniu zmian parametrów a i b program należy ponownie przesłać do sterownika !

Przykład: dla czujnika z sygnałem 0-10V dla 0-100 oC będzie y=10x ,

dla czujnika z zakresem -50 +50 oC funkcja wygląda y=10x-50 [ gdy x= 0 wyświetlany y=- 50 gdy x=10 wyświetlany y=+50 ]

UWAGA

Mimo, że wykorzystane są przetworniki 10 bitowe, rozdzielczość wskazań ograniczono do +/-0,035 czyli schodka 0,07 ( dla zakresu 10V )

Wpisywane wartości we właściwościach komparatora ( ustawiane w bloczkach programu ) powinny uwzględniać zastosowane skalowanie. SKALOWANIE i JEDNOCZESNE KALIBROWANIE PRZEZ PODAWANIE NAPIĘĆ WZORCOWYCH - WZORCOWANIE Niekiedy wygodniej a przy okazji dokładniej, jest skalować i jednocześnie kalibrować wejścia sterownika przez wzorcowanie tj. przez podanie dwóch napięć ( dwa punkty prostej przetwarzania napięcia A/D ) i wpisanie przypisywanych im wartości ( mających pokazywać

się na wyświetlaczu LCD ). Np. gdy chcemy aby po podaniu 0V na wyświetlaczu pojawił się wynik 0 °C, a przy napięciu 10V było 100°C , to podczas wzorcowania po podaniu 0V wpisujemy 0, a po podaniu 10V wpisujemy 100. UWAGA: Wpisywane jednostki w bloczkach komparatora CMPR ( używanych w programie ) powinny uwzględniać zastosowane skalowanie Przykład skalowania i kalibrowania przez podawanie napięć wzorcowych ( wzorcowanie). Chcemy uzyskać następujące działanie układu : Dysponujemy czujnikiem, który w zakresie temperatur 0-100 stopni na wyjściu ma napięcie 0-10V. Na wyświetlaczu sterownika powinna wyświetlać się temperatura w stopniach a po przekroczeniu 50 stopni powinien włączyć się wentylator. Uruchamiamy program Super Cad, w którym deklarujemy typ posiadanego sterownika i „rysujemy program” zawierający komparator B0 i „maskę ekranu” L:0 ( wyświetlanie temperatury )

W komparatorze CMPR ustawiamy warunek > 50 jako próg włączenia wyjścia komparatora Q0 i tym samym wyjścia sterownika QA0. W projekcie ekranu L:0 (masce) wprowadzamy tekst np. „temperatura” i dołączamy źródło informacji ( wyjście property CMPR ), aktualnego wyniku pomiaru napięcia na wejściu IA0 wykonanego blokiem B0 . Skalowanie i kalibrowanie : Po przesłaniu programu do sterownika, wybieramy z menu programu najpierw „ Controler ” , później „Set Analog Params” UWAGA: W czasie wzorcowania sterownik powinien być dołączony do komputera a w programie wybrany i włączony port COM ( tryb ONLINE ). Na ekranie uzyskujemy obraz:

Po podaniu pierwszego napięcia kalibrującego na IA0 ( u nas 0V ) i wpisaniu w pole Test 1 odpowiadającej wartości ( u nas 0 ) „przyciskamy” OK. Program przechodzi do następnego widoku :

Teraz po podaniu drugiego napięcia kalibrującego na IA0 ( u nas 10 V ) i wprowadzeniu w pole Test2 odpowiadającej wartości ( u nas 100 ) „przyciskamy” OK . Dopuszczalne jest wpisanie zamiast 100 wartości np. 100,2 co może spowodować zmianę wskazań na LCD. Należy jednak pamiętać ,że zmiany możliwe są w ramach istniejącej rozdzielczości tj. kroku 0,07 (+/-0.035) dla zakresu 0-10V. Do pełnego zakończenia kalibrowania pierwszego wejścia należy jeszcze ustawienia przesłać do sterownika SR ( widok poniżej )

Gdynia 2015-04-28 ( 2010-12-30 ) Imoprter : TELMATIK 81-577 Gdynia ul Księżycowa 20 ( 58 ) 624 95 05 www.telmatik.pl