การกระจายรายได

ในระบบเศรษฐกจไทย

(Income Distribution

in the Thai Economy)

ดร. ศพฤฒ ถาวรยตการต

คณะเศรษฐศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร

หลกสตรพฒนาสมพนธการบรหารทรพยากรเพอการปองกนประเทศ (พสท.) รนท 5

ความหมายและความส าคญการกระจายรายได

การกระจายรายได

โครงสรางเชงสถาบนของการจดสรรทรพยากรในระบบเศรษฐกจและการกระจายรายได

Lorenz Curve, Gini Coefficient/Index และเสนความยากจน (poverty line)

ลกษณะของการกระจายรายไดของระบบเศรษฐกจไทย

หลกฐานจาก Lorenz Curve และ Gini Coefficient/Index

สถานการณความยากจน

ความไมสมพนธกนระหวางความเจรญเตบโตของระบบเศรษฐกจกบการกระจายรายได

แนวทางในการแกไขปญหาการกระจายรายไดของไทย

การปรบโครงสรางเชงสถาบน: การบงคบใชกฎหมาย และการเกบภาษ

การปรบเปลยนแนวคดในการพฒนาเศรษฐกจ

เคาโครงการบรรยาย

การกระจายรายได (income distribution)

การกระจายของทรพยากรทมอยและทผลตไดไปสสมาชกในสงคม

ระบบเศรษฐกจทงหมดทมอยกระจายไปยงประชากรอยางไร

ทรพยากรทมอยทงหมด โดยปกตวดดวย ผลผลตมวลรวม

ภายในประเทศ หรอ GDP (Gross Domestic Product)

ในขณะทประชากร คอจ านวนคนในประเทศ

การวด “สดสวน” หรอ Share ของทรพยากรตอคนทมอย มกจะใช GDP

per capita หรอผลผลตมวลรวมภายในประเทศตอหว

ปญหาส าคญทเกดขน คอ เราเอาใจใสกบตวเลขสองตวนมากเกนไป

ย งเยอะ ย งด เพราะแสดงวาเรามทรพยากรมากขน

มนเปนการหารตอหวแบบนจรงหรอไม ทกๆ คนไดเทากนจรงหรอไม

ทมา: World Bank 2008

ผลผลตมวลรวมภายในประเทศของไทย ค.ศ. 1960-2008

ทมา: World Bank 2008

ผลผลตมวลรวมภายในประเทศตอหวประชากรของไทย ค.ศ. 1960-2008

ทมา: เกรกเกยรต พพฒนเสรธรรม (2553)

โครงสรางเชงสถาบนในการจดสรรทรพยากร

การวดการกระจายรายได

(measurement of income distribution)

การใช GDP per capita หรอผลผลตมวลรวมภายในประเทศตอหว ไม

แสดงใหเหนถงวา ใครในระบบเศรษฐกจมสทธเหนอทรพยากรจรงๆ

Lorenz Curve เปนการแสดงถงการกระจายรายได โดยน าเอาสดสวนของ

ประชากรทยากจนทสดวามสดสวน GDP เทาใด และวาดกราฟแบบ

สะสมไปเรอยๆ จนถงสดสวนของประชากรทรวยทสดวามสดสวน GDP

ทเขาเปนเจาของเทาใด

Gini Coefficient/Index เปนการวดการกระจายรายไดอกแบบหนง อาศย

Lorenz Curve ในการค านวณ

เสนความยากจน (poverty line) คอรายไดขนต าทเพยงพอตอการ

ด ารงชวตใหไดมาตรฐานระดบหนงในประเทศหนง

Lorenz Curve

Gini Coefficient G = A/(A+B)

การค านวณ Gini Coefficient

สถานการณของการกระจายรายได

ทมา: CIA-World Factbook 2009

รปแบบของการกระจายรายไดของประเทศตางๆ วดตาม Gini Index

ทมา: CIA-World Factbook 2009

สดสวนของประชากรในประเทศตางๆ ทอยใตเสนความยากจน

ทมา: CIA-World Factbook 2009

สดสวนของประชากรในประเทศตางๆ ทมรายไดต ากวา $1.25/วน

http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/0/01/Gini_since_WWII.svg

ทมา: Taizo Motonishi 2003

Lorenz Curve ของไทย

ลกษณะการกระจายรายไดของไทย

มแนวโนมจะ “แยลง”

ป ค.ศ. 2000 Gini Index 43.15

ป ค.ศ. 2002 Gini Index 41.98

ป ค.ศ. 2006 Gini Index 43

อยอนดบ “กลางๆ” ของโลก

ถาพจารณาจากเสนความยากจน

สดสวนประชากรทอยต ากวาเสนความยากจน มแนวโนมลดลง

ประมาณรอยละ 15 ในป ค.ศ. 2002 (ป ค.ศ. 2000 รอยละ 21.9; ป ค.ศ. 1986 รอยละ

45.5)

ปจจบนอยในชวงประมาณ รอยละ 10

อยอนดบ “ทายๆ”

ทมา: Taizo Motonishi 2003

Lorenz Curve ของไทย

ประเดนทนาพจารณาเรองการกระจายรายไดของไทย

ท าไมจงแยลง

สดสวนของรายไดนอย แตไมยากจน ท าใหแรงกดดนมต า ยงเหลอมล ามากข น + ใช

ทรพยากรธรรมชาตสนเปลอง

ภาคเกษตร มสดสวนประชากรเทาเดม ในขณะท GDP ภาคเกษตรลดลง

ราคาพชผลเกษตร อนเปนผลจากนโยบายของรฐบาล

นายทนไทย มสดสวนประชากรทนอย แตมสดสวน GDP ทสงมาก

กระจกตวในกลมทจ ากด (คนทวไปจ านามสกลได)

ผลจากนโยบายของรฐบาล

นโยบายของรฐบาล มความขดแยงในตว พยายามบรรลเปาหมายสองอยางทไปดวยกนไมได

ราคาพชผล: ชวยเหลอเกษตรกร vs ชวยเหลอผบรโภค

การพฒนาเศรษฐกจ: เลอกคนทพรอม แลวทรพยากรจะกระจายตวเอง

ขาดกลไกในการกระจายรายได ทงทเปนหนาทของรฐ

ทมา: ปราณ ทนกร (2547) อางใน เกรกเกยรต พพฒนเสรธรรม (2553)

Lorenz Curve ของไทย

ทมา: เกรกเกยรต พพฒนเสรธรรม (2553)

Lorenz Curve ของไทย

แนวทางในการแกไขปญหาการกระจายรายไดของไทย

การปรบโครงสรางเชงสถาบน

การบงคบใชกฎหมาย

การเปนเจาของทรพยากร (เชน ปฏรปทดน) และอตราผลตอบแทน (นโยบายรฐ+การถกเอาเปรยบทางออม)

การเกบภาษ

อตรากาวหนา

ประเภทภาษ: หนาทจ าเพาะของภาษ ไมใช “เปา” รายได

ภาษสงคม: เกบใหถกท

การอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

การปรบเปลยนแนวคดในการพฒนาเศรษฐกจ

เลกใชแนวทางเดม ทฤษฎทญปนและเกาหลเคยใชส าเรจ

สนบสนนคนทพรอม (เงนทน และความรความสามารถ)

พฒนาคน (จดสรรทรพยากรเพอการพฒนาคน)

กระจายรายได

ทมา: เกรกเกยรต พพฒนเสรธรรม (2553)

โครงสรางเชงสถาบนในการจดสรรทรพยากร

ทมา: เกรกเกยรต พพฒนเสรธรรม (2553)

Q&A