FUNDACJA PROGRAMÓWPOMOCY DLA ROLNICTWA

RYWALIZACJA CZY WSPÓŁPRACA

co nam się opłaca?

Beata SzybińskaKIELCE 14 kwietnia 2010

2

STRATEGIE PRZETRWANIA

1.RYWALIZACJAprzetrwają najlepsi i najsilniejsi

2. WSPÓŁPRACAposzukujemy wspólnych korzyści

3

RYWALIZACJA

strategia „wygrana –przegrana”

• zakłada, że wszelkich dóbr jest za mało i trzeba o nie walczyć,w rezultacie jeden zyskuje drugi traci;

• u jej podstaw leży dążenie do wygranej za wszelką cenę przy równoczesnym ignorowaniu potrzeb drugiej strony;

• polega na zaspokajaniu swoich potrzeb bądź osiągnięciu celu kosztem przegranej drugiej strony.

4

WSPÓŁPRACA

strategia „wygrana – wygrana”

1. zakłada, że wsłuchując się w potrzeby innych możemy budować wspólne rozwiązania i osiągnąć efekt synergii;

2. u jej podstaw leży przekonanie, że poprzez współdziałanie wszyscy mogą być wygranymi;

3. polega na wymianie dóbr, umiejętności i informacji w celu poszukiwaniu wspólnego znaczenia i korzyści.

5

W przyrodzie…

1. ilość dóbr, o które konkurują organizmy w danym środowisku jest zawsze ograniczona;

2. osobnik inwestujący w inny organizm traci zasoby, które mógłby przeznaczyć dla swojego potomstwa i wpływa na wzrost własnej konkurencji;

3. w świecie bezwzględnej walki o byt organizmy powinny dbać o siebie i ewentualnie wykorzystywać inne.

czyli…RYWALIZACJA?

6

W przyrodzie…

a jednak… WSPÓŁPRACA istnieje i jest dość powszechna

dlaczego?

1. jest niewiele organizmów, które potrafią sobie radzić same i są to organizmy prymitywne;

2. organizmy zaawansowane ewolucyjnie do przetrwania w określonych wymaganiach środowiskowych potrzebują cech, które otrzymują od innych.

7

EWOLUCJA WSPÓŁPRACY

• Karol Darwin zachowania owadów społecznych nazywał altruizmem;

• Wiliam Hamilton (100 lat później) dostrzegł korzyści i zamienił altruizm we współpracę ale tylko wśród organizmów pokrewnych;

• do dnia dzisiejszego powstało wiele teorii socjobiologicznych dotyczących udostępniania sobie nawzajem brakujących cech czyli współpracy w świecie przyrody;

• ostatnim ogniwem w ewolucyjnym łańcuchu Darwina

jest człowiek

8

CZLOWIEK ISTOTA MYŚLĄCA

W świecie ludzi przestają rządzić instynkty a do głosu dochodzi intelekt.

Rywalizacja jest prosta…

Współpraca zaczyna się komplikować…

głównym problemem jest brak wzajemnego zaufania

czyli korzyści kontra konflikty

9

POZIOM ZAUFANIA POLAKÓW

13% Polaków – ufa sobie nawzajem

87% Polaków – nie ufa, czyli żyje w strachu

*wg diagnozy społecznej z 2009 r.

10

DYLEMAT WIĘŹNIA

Dramat w jednym akcie

Osoby: dwoje podejrzanych o złamanie prawa

Scena: przesłuchanie

Warianty: milczenie to zachowanie współpracujące, zeznanie to odmowa współpracy -

zdrada

Scenariusz: 4 możliwe kombinacje akcji

11

WARIANTY ZYSKU - 1

Wariant 1

Obaj zdradzają:

1. postępują ostrożnie, nieufnie, bez współpracy

2. dzielą się winą i ponoszą karę

1 pkt

12

WARIANTY ZYSKU - 2

Wariant 2 –

Jeden podejrzany „sypie” (zdrajca) drugi „milczy” (kooperant)

Zdrajca: • otrzymuje najwyższą nagrodę, • nie jest pociągany do odpowiedzialności.

5 pktKooperant:

1. przegrywa – zostaje frajerem 2. przypisuje mu się całą winę.

0 pkt

Opłaca się zdradzać.

13

WARIANTY ZYSKU - 2

Wariant 2

„POKUSA ZDRADY”

Czynniki sprzyjające:

1. jednostkowa sytuacja,2. nieznajomość przeciwnika, nieufność,3. lęk przed wypłatą frajera,4. nadzieja na otrzymanie najwyższej wypłaty gdy przeciwnik

okaże się nieostrożnym frajerem.

14

WARIANTY ZYSKU -3

Wariant 3

Obaj współpracują:

• działają we wzajemnym zaufaniu

• nie poniosą kary ale nadal będą podejrzewani

- 3 pkt

Dlaczego nie zawsze opłaca się zdradzać?

15

TYPY i CZYNNIKI WSPÓŁPRACY

1. Współpraca między bliskimi krewnymi –gdy łączą nas wspólne

geny

2. Mutualizm uboczny – gdy łączy nas wspólny

problem, który możemy usunąć

tylko razem

3. Altruizm odwzajemniony -gdy łączy nas wspólne

terytorium,jest duża szansa

ponownego spotkania

16

TYPY WSPÓŁPRACY – 1

Współpraca między bliskimi krewnymi

w obopólnym interesie jest współpraca i wzajemne wspieranie się

aby nie działać na niekorzyść swoich genów

wypłaty sumuje się jako wartość dla całej rodziny (populacji)zdrajca + kooperant = 5 pkt

kooperant = 6 pkt٭ 2

17

TYPY WSPÓŁPRACY - 2

Mutualizm uboczny

kooperatorzy są dla siebie niezbędni, sytuacje wymagają bezwarunkowej współpracy,zdrada mogłaby obrócić się przeciwko zdrajcy.

Pojawia się np. w sytuacjach bezpośredniego zagrożenia zewnętrznego

18

TYPY WSPÓŁPRACY – 3

1. pojedyncze spotkanie nie faworyzuje współpracy 2. zdrada łączy się z dużymi, doraźnymi korzyściami3. strony nie muszą współpracować a mimo to…

obserwujemy działania kooperacyjne

czyliAltruizm odwzajemniony

19

STRATEGIE WSPÓŁRACY

1. Bezwarunkowo kooperacyjna – przynosi tylko straty

2. Warunkowo kooperacyjna – brak kary za zdradę powoduje, że jest podatna na ataki zewnętrzne przez przeciwników skłonnych do zdrad

3. Wet za wet – redukuje współpracę ze zdrajcami i odwzajemnia zachowania kooperacyjne, jest:• miła – nigdy pierwsza nie zdradza;• odwetowa – odpłaca zdradą po zdradzie;• wybaczająca – pozwala wrócić do współpracy.

Kombinacji możliwych strategii jest bardzo wiele.

20

TRWAŁA WSPÓŁPRACA

Stabilna współpraca wymaga od przeciwników:

1. odpowiednich postaw praktykowania

otwartości, pozbywania się

uprzedzeń, zrezygnowania z

rywalizacji.

2. umiejętności komunikacyjnych zadawania pytań,

słuchania, dociekania.

21

POTRZEBA DIALOGU

1. Porozumienie osiąga się poprzez otwartość na inną wiedzę i doświadczenie a nie poprzez obronę własnej perspektywy widzenia problemu w podziale na kategorie, dziedziny itp..

2. Stosowanie zasady wygrany - przegrany prowadzi do eskalacji konfliktów, przemocy i fanatyzmu. Konieczne jest konstruktywne współdziałanie.

3. Optymalne wykorzystanie potencjału wymaga docenienia rosnącego znaczenia kapitału intelektualnego w rozwoju ekonomicznym.

22

PODJĘCIE DIALOGU

Współpraca wymaga:

1. Odejścia od rywalizacji czyli obalania argumentów przeciwnych,

2. Otwartości i obecności czyli słuchania i rozumienia innych,

3. Równorzędność głosu wszystkich uczestników

23

ALIANSE STRATEGICZNE

Współpraca okazała się kluczem do sukcesu wielkich firm.

W celu realizacji wspólnego przedsięwzięcia firmy będące konkurentami i działające na tym samym rynku tworzą związki.

Współpraca polega na dzieleniu się wiedzą i posiadanymi zasobami z partnerami tak aby przyniosły one korzyść wszystkim zainteresowanym stronom.

24

ALIANSE STRATEGICZNE

Alianse strategiczne to skuteczna metoda:

1. podniesienia swojej konkurencyjności i zdobywania nowych rynków zbytu;

2. zmniejszenia ryzyka i przeniesieni części na partnera;

3. zagospodarowania niewykorzystanych mocy produkcyjnych;

4. zmiany wizerunku za pomocą wspólnych akcji marketingowych.

25

ALIANSE STRATEGICZNE

Przykładów korzyści w świecie wielkiego biznesu mamy wiele:

Daimler Benz i Chrysler – w celu wejścia na nowy rynek i uzyskania dostępu do technologii czyli obniżenie kosztów badań.

IBM i japoński producent monitorów LCD w celu zwiększenia kompleksowości świadczonych usług.

Przedsiębiorstwa na całym świecie uczą się, że żadne z nich nie jest wystarczająco duże i silne aby zrobić wszystko samodzielnie.

26

CELE WSPÓŁPRACY W TURYSTYCE

1. Bogatsza oferta turystyczna

2. Obniżenie kosztów np. promocji i dystrybucji

3. Pozyskiwanie zwolenników dla idei turystyki

4. Zrównoważony rozwój lokalny

27

WSPÓŁPRACA LOKALNA

Zależy od:

odpowiedzialności wszystkich osób uczestniczących w wytwarzaniu dóbr i świadczeniu usług turystycznych

oraz ich współdziałania w realizacji przyjętej strategii.