S. Muhammed Saki Erol Aile Saadeti

7/22/2019 S. Muhammed Saki Erol Aile Saadeti

1/121

ALE SAADETYazan S. Muhammed Saki ErolSEMERKAND : 73islm Ahlk: 1ISBN: 975-6333-90-1Editr Dr. Dilaver Selvi

Tashih Mehmet GnyzlKapak Mehmet Akbeni Dzen M. Vehbi mitBask Sistem Matbaaclk

Davutpaa Cad. Ylanl Ayazma Sok. No.Davutpaa/istanbulTel: 0212 482 11 01(yaygn datm)Nisan 2006, istanbul 2. Bask

Bu eserin tm yayn haklar Semerkand Basm Yayn Datm San. Tic. Ltd. ti.'neaittir.GENEL DAITIM POZTF Yayn DatmEyp Sultan Mah. Osmangazi Cd. Esma Sk. No: 4 Samandra - STANBULTel: 0 216 311 13 35 Faks: 0 216 311 83 03NDEKLERnsz .......... 11YUVA EMANET......... 15Yuvadaki Hayat ......... 18Asl Ama ......... 19Dnyada Mutluluk Nedir? ....... 21Madd Zevklerle Gelen Mutluluk ....... 23Dnyada Her stediimiz Niin Olmaz? ....... 25bret: Seven Raz Olur ....... 27bret: Aclar inde Bulunan Mutluluk ...... 28bret: Rabbim'in Tercihi Daha Gzel ....... 30Olanda Bir Hayr Vardr ....... 31Ailede Mutluluun ifresi ....... 33ibret: O Benim iin Bir Servetti ...... 36Her ey Para ve Gzellik Deildir ....... 38Gzel Geinme Gzel Ahlktr ....... 40ibret: Hanmn Hatasn Hizmetine Bala ....... 42Gzel Geinme Bir Sanattr ..... 44Gzel Geinmenin Srr ....... 46bret: Kusurumu Ailemde Seyrediyorum ....... 47Gzel Geinme Yce Allah'n Emridir ....... 48Hz. Peygamber Hi Aile Problemi Yaamad m? ...... 50Gzel Geinme rnekleri ....... 52Aman Kzm Dikkat Et! ....... 52Sonunda Yine Kocaya Snlr ....... 53Huzur Bartadr ........ 54

Dilimle Kzarm Kalbimle Deil! ........ 55zr Dilemesini Bilmeli ......... 56Kavgay Bitirme Usul ......... 58Kocasn Ateten Kurtaran Kadn ....... 59Tvbe Etmeyen Terk mi Edilmeli? ...... 61Kadnn Mazur Olduu An ....... 62Sevindirmek ve Gnl Almak ........ 63Gnlde Sakl Hazineler ........ 65Yaa ve Ftrata Uygun Elence ....... 67iman Kmil Baba ........ 68Dengeli Hareket Etmek ....... 70Yersiz phe ve Fitneye Gerek Yok ....... 72Huzuru Karan Hastalk: Bophe ..... 73

Dnceden Sorumlu Deiliz ...... 75Kontrol steyen Kadn ....... 76


2/121

Akta Kskanlk Vardr ...... 77Kadn Emanettir ....... 78Kskanlk Nedir? ...... 79Yerinde Kskanlk ........ 80bret: Sevgili Cennette de zele Hastr ...... 82Geimsizlii zme Yolu ........ 83

bret: Hanmn Arkasndan Konuulmaz ..... 85KADINA DEN GREVLER ...... 87Evin Reisi Kocadr ....... 87Emrine itaat Edilecek Koca ....... 89taatle Gelen Mutluluk ........ 91Kadnn Temel Grevleri ....... 93Yuvaya Girmeden nce Hazrlk ...... 94Kadnn Evin indeki Hizmetleri ...... 96Kadna Den Grevler ....... 98Kadna Farz Olan Hizmetler ....... 100bret: Allah in Yuvann Ykn eken Kadn ...... 102bret: Cennetlik Annenin Dnya ilesi ....... 103Kadnn Kocasnn Yaknlarna Hizmeti ....... 105Hizmetten KaYok ....... 107Yeni Evlilere Yeni Ev ........ 108Gelin-Kaynana Kaynamas ....... 109Dikkat Edilecek Bir Husus: Kayn Meselesi ....... 111ibret: Kadn in Cihada Bedel Ameller ........ 114Anneyi Cennete Gtren ile ...... 115Kadn in En Hayrl Namaz Yeri ........ 115Kadn Kocasn Dvebilir mi? ..... 116Kadnlarn Evin Dna kmas ....... 118ibret: Kadn in En Hayrl Durum ....... 122Kocann zni Niin nemli? ...... 124Kocadan izinsiz Yaplabilecek ler ...... 125Vefat Eden Kocaya Gsterilecek Vefa ...... 127HAK MESELES........ 131Yce Yaratc'nn Hakk ........ 133Anne Baba Hakk ...... 136ibret: Ne Yapsan Hakkn deyemezsin ..... 139Anne Baba Hakknn Bykl ..... 140Anne Babaya itaatin nemi ..... 143bret: Hz. Peygamber'e Komu Olmann Yolu ..... 145bret: lrken Dili Tutuldu ...... 148Anne Babaya iyilik ...... 150bret: Hizmet, ffet ve Adaletin Kerameti ..... 154Anne Baba Rzas ...... 157bret: Rabbim'le Anne Babam Raz Olduktan Sonra! ...... 157bret: Anne Duas ile Gelen Rahmet ..... 158Babaya Den Vazifeler ...... 162

bret: Ne Yaptn ki Ne Bekliyorsun! ...... 165Anne Babaya taatin Snr ...... 169bret: Bin Cann Versen Rabbim'e syan Etmem! ..... 170bret: O Raz Olunca, Ben de Razym ...... 173KADIN HAKLARI ...... 175bret: Herkese Hakkn Ver ...... 178bret: nce Muhabbet, Sonra badet ..... 180Kadnn Miras Hakk ...... 181Kadnn Dier Haklar ..... 183Nafile badet iin Kadn hmal Edilmez ...... 185Hz. Peygamber'in Hak Hususundaki Hassasiyeti ...... 188Hak Korumada Sra ....... 191Hayvanlarn da Hakk Var ....... 192

bret: Karnca da Hakkn Alr ....... 195bret: Senin de Bana Vururlar ...... 196


3/121

Hakta Mmin-Kfir Ayrm Olmaz ...... 197bret: Dman da Olsa Hakk Yenmez ...... 198ibret: lemi Ayakta Tutan Adalet ...... 200AZGIN NEFSLERN ISLAHI N CEZALANDIRMA USUL ...... 203in Asl ...... 204Asl Rahmet Olan Cezalar ...... 207

Bir Ceza Usul Olarak Dayak ..... 208Yuvay Ykmdan Kurtaran Cezalandrma ..... 209Kadn Islahta Takip Edilecek Sra ..... 2111. t ...... 2112. Fiil Tavr ....... 2133. Usulnce Cezalandrma ...... 213Kadn Niin Haddi Aar? ...... 216Haddini Aan Kocay Kim Islah Edecek? ...... 217bret: Hayrl nsan Hanmn Dvmez ..... 219ibret: Cezaya Dikkat, Fazlas Sana Dner ..... 220ALE ve MANEVHAYAT ..... 223Zikir ....... 224Zikrin Faydalar ....... 227Kalbin Islah ve Gdas ...... 234Gizli Zikre zel Defter ...... 235Sabr-Rza-Tvbe ...... 236Dua ........ 239Duada Vesilenin Yeri ...... 244Yalnz Allah'tan stemek Nasl Olur? ...... 247Mrid nsana Ne Kazandrr? ..... 250bret: mmet in Alayan klar ..... 251Madd Skntlarn zm: Kanaat ve ktisat .... 253bret: Midem in Yzmn Suyunu Dkemem ..... 258srafn Sonu ..... 259bret: Allah ile Zengin Olan Gnl ..... 261Dnyada Hangi Gruptanz? ..... 262Vefat Edenlerimize Kar Vazifelerimiz .... 264Kadnlarn Hayr ve Hizmetleri ..... 272ibret: Dili Yznden Atee Gitti ..... 278Fedakrlk Zaman ...... 278Hayrda Seme ve Hizmette Snr Olmaz ..... 280bret: Zerre Zayi Olmaz ..... 285nszAlemlerin Rabbi yce Allah'a sonsuz hamdolsun. Btn lemlere rahmet olarakgnderilen Resl-i Kibriya Muhammed Mustafa Efendimiz'e, en gzeli ile salt veselm olsun.Kymetli okuyucularmz,Elinizdeki eser, aile hayatmz ilgilendiren islm hkm, hukuk, edep ve ahlkesaslarn ilemektedir.Gnmzde aile konusunda pek ok sknt yaanmaktadr. Aile iinde

geimsizlikler, boanmalar, yanldavranve uygulamalar haddinden fazladr.Bu konuda kardelerimizden bize pek ok ikyet geldi ve yardm istendi. Biz deelinizdeki eseri hazrlayarak bu alandaki ihtiyac bir derece gidermeyealtk.Eserde aile iindeki sorunlarn zm yollar, gzel geimin ve huzurun nasltemin edilecei zetle anlatlmtr. nce, ailenin asl hedefi belirlenmi,sonra bizleri bu hedefe ulatracak ilh hkm ve edepler ilenmitir. Ailedekocann ve kadnn yeri, bunlarn birbirlerine kar hak ve vazifeleri, annebaba hukuku, ocuklara kar grevlerimiz, ailenin huzuruna yardmc olacakzikir, dua, sabr, rza, kanaat, sadaka ve hizmet gibi gzel ahlklar elealnmtr. Her konuda slm tarihinden yaanmrnekler verilerek, konunundaha rahat anlalmas salanmtr. Gaye, kssadan hisse alp gzel ahlktabizden nceki slihlere uymaktr.

Dnyada herkes mutlu olmak iin evlenir, yuva kurar, ocuk sahibi olmak ister.oklar mal, para ve itibar peinde koar, bylece mrn tketir. Sonu lm ve


4/121

ayrlk olan bu dnyada acaba gerek mutluluk nedir? Her gn elindeki mrsermayesi eriyip giden bir insann, sevdiklerinden ayrlma korkusunu kimdindirecek ve mecburen gidecei yeni lemde ona bitmeyen bir mutluluu kimgaranti edecek?Hi phesiz ebed mutluluk, bitmeyen bir sermaye ve lmeyen bir sevgili ilemmkn olur. Bu sermaye ilh ak ve iman, o sevgili de hayatn ve lmn sahibi

yce Allah'tr. Bu dnyada Allah iin olmayan her iin sonu ayrlk ve alamaile biter. Sonuta hayatn sahibine hesap vermek de vardr. Her akll bunudnmek zorundadr.Dinimiz slm bizleri hem dnyada hem de hirette mutlu yapmak iingnderilmitir ve bunu garanti etmitir. slm, lemlerin sahibi yce Allah'ninsanla en byk ikramdr. Onu doru olarak renip ihlsla yaamaktan bakabir huzur ve kurtuluyolu yoktur.islm, insan hayatnn her sahasnda ona rahmet olacak ilim, amel, hkm veedepleri retmitir. Bunlara huddullah denir. Huddullah, yce Allah'n kulunucennete gtrmek iin izdii snrlar demektir. Kim, lene kadar bu snrlarayani helle ve harama dikkat ederek yaarsa kesin cennete gider, ilh rzya vecemle erer, ebediyen mutlu olur.te elinizdeki eser, yce Allah'a iman ve itaatle mutlu olmuerkek vekadnlarn aile ahlkn konu etmektedir. Yce Allah bu dostlarn Ahzbsresinin 35. yetinde bize yle tantmtr:"Allah'a teslim olmuerkekler ve kadnlar. eksiz ve phesiz bir ekilde imanetmierkekler ve kadnlar. Srekli itaat iinde bulunan erkekler ve kadnlar.z ve sz dosdoru erkekler ve kadnlar. Allah yolunda sabreden erkekler vekadnlar. Allah'tan korkan ve hep huu iinde bulunan erkekler ve kadnlar.Hayr yollarnda bolca sadaka veren erkekler ve kadnlar. Haramlardan kaarakhakk ile oru tutan erkekler ve kadnlar. Namuslarn haramdan koruyan erkeklerve kadnlar. Yce Allah' oka zikreden erkekler ve kadnlar var ya!.."Bu sfattaki bahtiyarlara verilen ilh mjde udur:"Allah onlar iin bir mafiret ve byk bir mkfat (cennet ve cemlini)hazrlad."Hepimizin bu mjdeye ulamas dileiyle.S. Muhammed Saki ErolYuva EmanetiYuva, Allah Tel'nn insanla en byk emanetlerinden biridir. Din ve dnyahayat yuva ile gzel ve dzenli olur. Yuvasz din hayat tam yaanamaz. Bekrinsan noksandr. Yuva olmadan dnya hayat da gzel ve dzenli olmaz. Bunun iinyuva herkese hayr getiren mbarek, mahrem ve erefli bir emanettir.ilk yuva cennette kurulmutur. Hz. dem (a.s) ile Hz. Havva validemizinevlilikleri cennette olmutur. Bu sebeple Allah iin yaplan evlilikte,cennetten bir tat vardr.Evlilik, dnyada cennetin bir numunesini yaamak ve bir derece cennet hayatnntadn tatmaktr. Cennete girildiinde yuvasz ve yalnz hi15Evlilik, kinata yaylan ilh Sevgiyi beraber tatmak demektir.16

kimse kalmayacak, herkes bir aile ortamnda olacaktr.Yuva, insanlk cemiyetinin temelidir. Evlilik, bu temeli Allah'n adyla atmakve insanlk erefine uygun bir bina yapmaktr. Dnyada insanlk hayat yuvazerine kurulmuve aile dzenine gre ekillendirilmitir.Btn dinlerde aile yuvas temel birimdir; insanlk binasnn esasdr. Aileolmadan, nesep korunmadan din yaanamaz, hukuk uygulanamaz, hayatn bir mnasolmaz. Bunun iin u beesasn muhafazas btn dinlerin ortak hedefi olmutur:1. Tevhid inancn ve dini korumak.2. Can korumak.3. Akl korumak.4. Namusu, aileyi ve nesli korumak.5. Mal korumak.Yce Allah kullarna evlenmeyi ve yuva kurmay emretmitir. nk erkek ve kadn

bu ftrat zere yaratlmtr. Kulluk, ftrata uyarak yaplnca gzel ve tamamolur. Yoksa din noksan yaanr. Din noksan yaannca insan da noksan kalr.


5/121

nsan noksan olunca, muhafazas gereken beesas hakk ile muhafaza edemez.Kmil olmak iin evlenmek, yuva kurmak, yuva hukukunu ayakta tutmak arttr.Evlenmek, bir insanlk grevidir. Btn peygamberlerin snneti ile ameletmektir. Edep zere kurulan bir yuva, insann ahsna, ailesine ve btninsanla bir hizmettir.Yce Allah cemiyette herkesi insanln ve aile yuvasnn bir iinden sorumlu

tutmutur. Reslullah Efendimiz (s.a.v), kimin neden sorumlu olduunu ylebelirtmitir:"Hepiniz birer obansnz; hepiniz sorumluluunuz altndaki eylerdensorumlusunuz. dareciler, ynettikleri halktan sorumludur. Koca, ailesininhimaye ve terbiyesinden sorumludur. Kadn, kocasnn evinden (onun eref venesebini korumaktan) sorumludur. Hizmeti ailenin malndan sorumludur. Ksacaherkes stlendii eylerden sorumludur."1Buhr, Ahkm, 1; Mslim, Imre, 20; Eb Davud, Im-re, 1,13; Tirmiz, Cihd,27; Ahmed, Msned, 2/5, 54, 55; ibn Hibbn, Sahh, nr. 4491.Sevgi, yce Allah'n erkekle kadn arasna koyduu bir rahmettir.17Yuvada zahmetle rahmet i iedir. Bu zahmeti Allah iin ekenler, iindekirahmeti bulurlar.18 hekimhanYuvadaki HayatEdep zere kurulan yuvada iki trl hayat vardr: Biri manev hayattr. Bu,kalbin uyanmas ve Allah'a ynelmesidir. Bunun meyvesi hirette cennetnimetleridir. nk insan evlilik ile yuvada bir huzur bulur ve tat alr. Butadn hi bitmemesini ister. Bu ise dnyada mmkn deildir. Ebed tadn yerihirette cennettir. Kendisi seven ve ailesini dnen kimse, dnya tadylayetinmeyip cennete ynelir. Oraya girebilmenin yolu iman, ibadet ve gzelahlktr. Bu durumda kul, kendisini cennet nimetlerine gtrecek imana yapr,ibadetlere ynelir, gzel ahlka sarlr. Yuva bunun sebebi olur.Evliliin insana faydas sadece bu olsayd, yine iine girmeye ve zahmetiniekmeye deerdi.Yuva ile bulunan dier hayat, yeni nesil kazanmaktr. Nesil insann bir ekildekendi varln devam ettirmesidir. Nesil, mal deil manev deerleri korumak,tamak ve yaymak iin lzmdr.slm mmetinin oalmas ve kuvvetlenmesi iin evlenip yuva kurmak ayr birfazilettir. Bunun bir de hiretteki netice ve mjdeleri vardr. Bu konudaPeygamber Efendimiz (s.a.v) yle buyurmutur:l^

"Evleniniz, oalmz, nk ben hirette sizin okluunuzla dier mmetlerevneceim."2"Rabbimizl Bize elerimiz ve ocuklarmzdan gzmz aydn edecek nesiller verve bizleri takva yolunda gidenlerin rehberi yap"3 yetinde yuvann hedeflerigsterilmektedir. Bunlar, takva, terbiye, gzel nesil ve yeryznde Cenb-Hakk'n ahitleri olmaktr.Gnmzde insanlk cemiyeti byle yuvalarn zlemini ekmektedir.Asl Ama

Evlilikle kurulan yuvann asl amac, ilh emre uyarak vazife grmektir. Ennemli vazife, yuvadaki edep ve hukuklar koruyarak Allah rzsna ulamaktr.Bu temel vazifelerin banda erkek ile kadnn haramdan korunmas, birbiriylekalp huzurunu yakalamas, bu huzurla gzel kullua komas ve cemiyete iyi birnesil yetitirmesi gelir. Evlenmenin amac, sadece erkek ve kadnn cinselduygularn tatmin etmekten ibaret deildir. ehvet duygusu neslin devam iinbir aratr.Yuva, kinata yaylan ilh sevgiyi beraber tatmak iindir. Sevgi, yce Allah'nerkekle kadn2 Ahmed, Msned, 2/245; ibn Hibbn, Sahh, nr. 4028; Abdrrezzk, Musannef,nr. 10391.3 Furkan 25/74.ALE SAADET

Yuvada niyet ebediyen beraberliktir.19


6/121

ALE SAADETEdep,herkesiin, enkalcsermaye,

en sslelbise veenemniyetli makamdr.20arasna koyduu bir rahmettir. Btn yuvalar ayakta tutan, anne ile babaykaynatran, onlara yuvann ykn tatan bu rahmet ve sevgidir.Hadiste bu rahmet bir misalle yle anlatlr:'Yce Allah rahmetini yz paraya bld. Bir parasn dnyadaki varlklararasnda paylatrd. Bunun tecellisini her varlkta grebilirsiniz. Hayvanlardabile. Hani, bir hayvan yavrusunu emzirirken incinmesin diye ayan kaldrr verahata emmesini salar ya; ite bu o rahmetin eseridir. Btn vahi hayvanlar orahmet ile yavrularna efkat gsterir, onlar korur, besler ve bytr. YceAllah kyamet gn bu bir rahmeti doksan dokuz rahmetiyle birletirip halka ylerahmet eder."4Akl sahipleri bundan ibret almaldr.Yuva, yrin ve yavrularn snd, korunduu ve barnd bir yer demektir.Yuva, baba oca, anne kucadr. Ocak sabr, kucak merhameti temsil eder.Yuvada zahmetle rahmet i iedir. Bu zahmeti Allah iin ekenler, iindekirahmeti bulurlar.Yuva rahmet, ibret, hikmet ve hayat dolu bir yerdir. Onu srf bir elence olarakgrmek, koca kinat bir keyfe kurban etmek olur. Bu, ahsa,4 Mslim, Tevbe, 19-20; Ibn Mce, Zhd, 35; Ahmed, Msned, 2/434; 3/55.yuvaya ve insanla kar ilenmibir cinayet olur.Mmin, yuvaya Allah'n adyla adm atmaldr. Niyeti gzel, hedefi cennetolmaldr. Birka gnlk beraberlik iin nikh kylmaz, yuva kurulmaz. Yuvadaniyet ebediyen beraberliktir. Hedef kendisini, ailesini ve yavrularn atetenkorumaktr. Anne ve babann tek derdi bu olmaldr. Bunun yolu da edeptir.Edep, herkes iin, en kalc sermaye, en ssl elbise, en gzel hediye, enkazanl miras ve en emniyetli makamdr. Edep, sevgiyle Ce-nb- Hakk'ndavetine uyup cennet rehberi Hz. Muhammed'e (s.a.v) tbi olmaktr. Baknz birarif ne demi:Muhabbetten Muhammed oldu hsl; Muhammed'siz muhabbetten ne hsl?Dnyada Mutluluk Nedir?Mutlu olmak btn insanlarn tek arzusudur. Mutluluk ftrata, cinsiyete, nefseve zevke gre deise de hedef birdir; o da sevinmek ve huzurlu olmaktr.insan iin huzur gnlle bulunacak ve tadlacak bir eydir. Huzur sebepleri hergnle gre deiir. Bir gnle ac veren eyler, dierine tat verebilir. Birgnln kat ve korktuu eylerleALE SAADET

Madd zevklerin sresi ksadr, tad azdr.21rALE SAADETDnya insaniin, insanise kullukiinyaratlmtr.22dieri nsiyet ve muhabbet bulabilir. Bir gnln shhat ve zenginlik iindebulduu huzuru, dieri hastalk ve fakirlik halinde yakalayabilir. Huzura gidenyollar, halkn ftratlar adedince farkldr.

Konumuz, yce Allah'n dostluu iin yaratlan insann huzuru ve mutluluudur.Dinimizde mutluluk insan iin bir hayal deildir. O hayat olarak hazrlanp


7/121

nmze konmutur: Mutlulua giden yol alm, ulama ekli retilmi,rnekleri gsterilmitir.Bu mutluluk gnln yce Allah ile huzur bulduu iman, sevgi ve edep yoludur. Buyolda ac-tatl her ey mutlulua hizmet eder. Zaten mutluluk sevgili iinekilen ile lsnde tatl olur. Bunun iin peygamberler ve klar yce dostagiden yolda ile ekmeyi rahatla tercih etmilerdir.

Ancak insan nefsinin bir zellii var; o da aceleyi sevip kolay tercihetmesidir. Nefis aceleci bir zellikte yaratlmtr. yette belirtildii gibi:"nsan, hayr ister gibi erri ister; nk o ok acelecidir."5 Bir anlk geicizevk uruna, gelecekte bulaca ebed saadeti terkeder. Bunun iin dnya der,Mevl demez; haramlardaki tada ynelir, hayrlarn sonunda sakl cenneti grmez.Bu dnyadaki sevinler, sevilen eyin zelliine gre uzun veya ksa srer.nsan da o kadar mutlu olur.5 Isr 17/11.Asl mutluluk insann btn zamanna ve varlna yansyan mutluluktur. Mutluinsann btn zamanlar ve vcut azalar ulat mutluluktan payn almaldr.Mutluluk veren eyden insann nefsi sevindii kadar, ruhu da sevinmelidir.Bedeni rahat ettii gibi kalbi de huzur bulmaldr. Mutluluk vcutta dengeli birekilde paylalmazsa, geici bir zevk olur; bir taraf glerken dier tarafalar.Dinimiz dengesiz bir mutluluktan sakndr-maktadr; manev hayat gibi maddhayatn da dzenli ve gzel olmasn emretmektedir.insann zerinde nefsinin hakk olduu gibi, ruhunun da hakk vardr. Karn gibikalbi de gda ister. Bedeni gibi gnl de rahatlk arar. Ksaca her azamzbizden huzur hakkn ister. Ayrca ailemizin ve evremizin de bizde haklarvardr.zerimizdeki en byk hak yce Yaratc-mz'ndr.Bir kimse btn bu haklar korumadan mutlu ve kutlu bir insan olamaz.Madd Zevklerle Gelen MutlulukNefsin holand her eyde -buna gnahlar da dahildir- az ok bir zevk vardr.Bu zevk madddir. Ona kolay ulalr fakat hemen kaybedilir. nk onun zelliibyledir. Madd zevklerin s-AILE SAADETSevginin kblesi yce Allah'tr.23ALE SAADETman veedeple yceAllah'abalanmayankalplerehakiki vedaim huzurharamklnmtr.24

resi ksadr, tad azdr. Madde yok olmaya mahkmdur. Byle bir zevk ruhusevindirmez, kalbi huzurlu etmez; gnlde bir hasret brakr gider.Sofrasna koyduu yemekle sevinen ve mutlu olan kimsenin zevki, lokmas damaktangeene kadardr. Ondan sonrasn gz grmek istemez; nk grlmesi kimseyezevk vermez. Ye-me-ime srekli bir mutluluk sebebi olamaz, kalbi dolduramaz,ruhu doyuramaz; gnlde bir hasret brakr gider.Zevk kayna giyim-kuam olan kimsenin mutluluu ksa zamanda snmeye mahkmdur;nk bu kimse gnl huzurunu her gn solacak bir eyde aramaktadr. Elbisesolunca mutluluk da sner. Bu zevk de ruha yetmez; gnlde bir hasret brakrgider.Mutluluk sebebi, hellinden ehvetini tatmin etmek olan kimsenin sevinci devamldeildir. Bu zevk de insan srekli mutlu etmez; gnlde bir hasret brakrgider.

Bir de bu tr zevkler hell yoldan aranyorsa byledir; eer onlar haram yoldanaranyorsa hepten felkettir.


8/121

Ksaca dnya mal ve madd zevkler insan ruhuna srekli bir huzur ve mutlulukveremez. Dnya insan iin, insan ise kulluk iin yaratlmtr. Yce Mevl'mzbtn akl ve kalp sahiplerine ebed mutluluun yolunu yle tarif ediyor:"Uyann ve unu anlayn! Kalpler ancak Allah'n zikri ile huzur bulur." 6Allah iin olan btn gzel niyetler, iler, sevgiler, secdeler, dualar,tvbeler, istifarlar, hayrlar ve hizmetler hep Hakk' zikirdir. Kim Hakk'

zikrederse Hak da onu zikreder. Hak yolunda bir adm atana O en az on rahmetlemukabele eder.Sevginin kblesi yce Allah'tr. man ve edeple yce Allah'a balanmayankalplere hakiki ve daim huzur haram klnmtr.Hazineyi yanlyerde aramayalm.Rahman olan Allah'tan daha merhametli kim vardr?O, ne gzel koruyucu ve ne gzel yrdr.Dnyada Her stediimiz Niin Olmaz?Cevap kolay: Kul olduumuz iin olmaz.Her istedii olan sadece yce Allah'tr. O, bu sfat ve yetkide tektir, ortayoktur. Kul kulluunu bilsin, haceti iin Rabb'ine ynelsin, verilmeyincesabredip rza gstersin, diye her istedii verilmez.Bir de dnya ile cennetin fark bilinsin diye kula burada her istedii verilmez.Cennette ise* Ra'd 13/28.ALE SAADETKulkulluunubilsin,haceti iinRabb'ineynelsin,verilmeyincesabrediprzagstersin,diye heristediiverilmez.25ALE SAADETDnya ilecennetinfarkbilinsindiye kulaburada heristediiverilmez.26

kulun btn istedikleri verilir. Bu, yce Allah'n cennete giren kullarna birvaadi ve mjdesidir. O'nun vaadi hak, gereklemesi muhakkaktr.Kul dnyada bir eyin olmasn ister; yce Allah'n da o konuda bir istediivardr. Kulun istedii ey Allah'n istediine uyarsa yaratlr; uymazsa yceAllah'n istedii olur.Bu durumda kul iki eyden birini yapar; ya yce Rabb'inin verdiine raz olurrahat eder ya da itiraz ile her n sknt iinde geer, itirazna tvbeetmezse sknt ve azab hirette de devam eder.Dnyada mutluluk, nefsimizin her istediini elde etmek ve onun keyfince yaamakdeildir. Mutluluk, elindekine sevinebilmek ve onunla yeti-nebilmektir. Bu dayce Yaratc'nn takdir ve taksimine raz olmakla olur.Kul, elinden geleni yaptktan sonra yce Mevl'sna gvenmelidir. O'nun herhkmnn bir hayr tadn bilmelidir. Verdiine kr, vermediine

sabretmelidir. nsan yapmad hayrlar iin nefsine kzabilir; fakat, niye


9/121

istediklerimi yaratmyor ve vermiyor, diye yce Yaratc'sna kzma, sitem veserzenihakk yoktur.Mmin gnahlar dnda bana gelen her eyi hogrmekle rahat eder.Vermeyince Mevl, ne yapsn Mecnn ile Leyl.Rabb'inin hkmne raz olan rahat eder.Kadere teslim olan kederden kurtulur.

Elindekine kanaat edenin geimi kolay ve huzuru ok olur.Cenb- Hakk' tanyan, mmin, kimseye haset etmez.Haset eden mesut olmaz.tas. BRET E&,Seven Raz OlurHz. Musa (a.s), bir mnctnda, Allah Te-l'ya, "Ey Rabbim, kullarn iindehangisi sana daha sevimlidir?" diye sordu; Allah Tel,"Sevdiini elinden aldmda bana teslim olan ve isyan etmeyen kimsedir" diyevahyetti. Hz. Musa (a.s),"Y Rabbi, kullarn iinde en ok kime gazap edersin?" diye sordu; Allah Telu cevab verdi:"Bir ite nce hayrlsn benden isteyip bir hkm verdiimde takdirime kzankimsedir."7Allah Tel kuds bir hadiste yle buyurmutur:7 Eb Tlib el-Mekk, Kalplerin Az, 3/173 (istanbul: Se-merkand, 2003);Gazl, hya, 5/65 (Beyrut 2000).ALE SAADETMutluluk, elindekine sevinebilmek ve onunla yetinebilmektir.27ALE SAADETMmingnahlardndabana gelenher eyi hogrmeklerahat eder.28"Kim benim hkmme rza gstermez, verdiim musibete sabretmezse benden bakabir rab arasn!"8


10/121

9 bn'l-Esr, sdM-Gbe, 3/408-409 (Beyrut 1997); Ga-zl, hya, 5/70.ALE SAADETHaset eden mesut olmaz.

29ALE SAADET

Kul yceRabb'indenraz olursa,Rabb'i deondan razolur.30


11/121

Bir eyin houmuzagitmeyiionun ktve hayrszolduunu gstermez.sem kalbi bozulur. Baz mmin kullarmn imann shhat korur; onu hasta etsem

edebi bozulur. Baz mmin kullarmn imann hastalk korur; onu shhatli etsemhali bozulur. Ben kullarmn ilerini ilmimle tedbir ederim; ben onlarnkalplerini ve gizli hallerini ok iyi bilirim."12Bir eyin houmuza gitmeyii onun kt ve hayrsz olduunu gstermez. Bazanholanmadmz eylerin iinde, daha sonra pek ok hayrn bulunduunu grrz.Mmin iin ac-tatl her ihayrldr.Baz skntlar mmine manev dereceler kazandrr; sevabn oaltr, onu yceAllah'a yaklatrr.Baz skntlar mminin kusurlarna kefaret olur, onun gnahlarn temizler.Baz skntlar, mmini kt ilere bulamaktan alkoyar; ac onu megul eder,gnaha ve zulme giden yolunu tkar.Baz skntlar mmine dnyada verilmibir cezadr, onu burada eker, hiretecezas kalmaz. Burada zlr, orada sevinir.Baz skntlar mminin kalbini niyaza, dilini duaya altrr. Yce Allahmminin edep iinde12 ibn Eb'd-Dny, Kitb'l-Evliy, nr. 1; Beyhak, el-Es-m ve's-Sfat, 1/204;ibn Askir, Trhu Medineti D-mak, 7/95-96 (Beyrut 1995); bn Kesr, Tefsir,7/206; Heysem, Mecmau'z-Zevid, 10/270.inlemesinden, yani samimi bir kalple Rabb'iyle konumasndan holanr; onunsesini meleklerine dinletir. Allah krk ve yaral gnllere zel olarak nazarbuyurur, mahzun kullarn ok sever.Baknz, Hak dostu brahim Hakk Erzurum (k.s) ne diyor:Hak serleri hayreyler, Zannetme ki gayreyler, Arif an seyreyler, Mevl grelimneyler, Neylerse gzel eyler.Deme niin bu byle, Yerincedir o yle. Bak sonuna seyreyle, Mevl grelimneyler, Neylerse gzel eyler.Ailede Mutluluun ifresiAtalarmz, "Gnl sevince samanlk seyran olur" demilerdir.Yuvadaki mutluluun ifresi; rza, vefa, sevgi ve sabrdr, diyor bir lim.nce unu bilelim: Evlenen iki kii birbirinin nasibidir. Bu nasip, Allah'nilminde kesinlemibir takdirdir. Bu nasibe raz olmak imann gereidir.ALE SAADETBazskntlar,mmininkalbininiyaza,diliniduayaaltrr.

33ALE SAADETEvleneniki kiibirbirininnasibidir.34Ona hellinden ulamak farz olduu gibi, ulanca hakkn korumak da farzdr.Hayrl eAllah'n kuluna zel bir ikramdr, hayrsz eise dnyann en arimtihandr.Ailemizin saadeti onu acsyla birlikte kabul etmeye baldr. Bu iin temeli derzadr.Ailede mutlu olmak iin kar kocann birbirlerinin her eyinden holanmas

gerekmez. Koca hanmnn bir huyundan veya durumundan holanmad zaman onuhemen gzden ve gnlden karmamaldr. Kadnn kocasna kar durumu da


12/121

ayndr. Kim bilir nefsimizin holanmad o durum iinde nice sakl hayrlarvardr. Bu, ileride gzkecektir. Sabredilirse anlalr.Ailedeki mutlulukta rza ve vefa ok nemlidir. Ailesine raz olan rahat eder,vefa gsterenleri yce Allah mkfatlandrr.Bir olaya sadece nefisle deil, ayn zamanda vicdan, akl, insaf ve sevgiyle debakmaldr.

Sevdiimizi kusuru ile kabul etmek mutluluk iin ilk admdr. Ayrca onun yknekmek, skntsna sabretmek, hatasn affetmek, onun iin hayr dua etmek iyigeim iin vazgeilmez eylerdir. Aslnda sevginin zevki de bu ile iindegizlidir.Bir ailenin ok basit tartmalardan dolay birbirine kzp kserek hemenboanmay dnmeleri doru deildir. Bu konuda yce Allah btn aile reisleriniyle uyarmaktadr:Oli

"Kadnlarnzla iyi geinin. Eer onlardan holanmazsanz (hemen boamayagitmeyin, sabredin ve unu bilin) sizin holanmadnz bir eyde Allah pek okhayr yaratr."13Ayn eyler kadndan da istenir.Kusursuz dost arayan kimse yalnz kalr. Kusursuz insan nerede? Bir kimsenin iyihali kt halinden daha fazla ise o kimse iyi insan kabul edilir ve kusurlaraffedilir. Yeter ki bu kusurlar Allah'a irk komak ve namusunu kirletmek gibikusur ve gnahlardan olmasn.Bu konuda Rahmet Peygamberimiz (s.a.v) |aile reislerine u inceliihatrlatmtr:"Kadn asl itibariyle farkl yapda yaratlmtr; onu srekli ayn haldetutamazsn. Onunla bulunduu o halde geinmeye bak. Yoksa onu istediim gibidosdoru yapaym dersen krarsn. Onun krlmas boamaktr."14Nisa 4/19.114 Buhr, Nikh, 79; Mslim, Rad', 59; Tirmiz, Talk, 12; bn Hibbn,Sahh, nr. 4179; Ahmed, Msned, 2/449.ALE SAADETYuvadaki mutluluun ifresi; rza, vefa, sevgi ve sabrdr.35ALE SAADETEngeimsizinsandabile hoagidecek birzellikbulunur.Haksz ve gereksiz yere boamak ise yce Allah'n hi sevmeyip gazap ettii biritir. Dier hadiste yle buyrulur:"Mmin erkek bir kusurundan dolay hemen hanmna kzmasn. Onun bir huyundanholanmazsa holanaca ve raz olaca baka bir huyu vardr, ona baksn."15En geimsiz insanda bile hoa gidecek bir taraf bulunur. Kadn veya erkek

birbirinin nce iyi taraflarn dnmelidir. yi ynne kretmeli, kt ynnise sabredip idare yoluna gitmelidir. Eer bir kadn namus kusuru ilemiyorsa,onun dier davranbozukluklarna sabredilmelidir.Sabr ve idare ahlkna sahip olan kimse, hem emanetine ald ailesine iyidavranp sevap alr hem de ilenin iindeki huzuru yakalamolur.J& ibret i&b O Benim in Bir ServettiBir Hak dostunun hanm olduka sert, geimsiz ve sevimsizdi. Kocasna her gndili ve haliyle sanki cehennem azab ektiriyordu. Bu zat ise onun her halinesabrediyor, nefsini sabra altryor, bu atein iinde her gn piiyordu. Gzel15 Mslim, Rad1, 61; Begav, Mesbhu's-Snne, nr. 2417; Mnzir, et-Tergb,nr. 2882.ahlk elde etmek iin bunu bir frsat gryordu. | Bunun iin onu boamay hidnmyordu.


13/121

Bu zat tanyan dostlar onun durumuna ok I zlyordu. Kadna hibir nasihatfayda vermiyordu. yle oldu ki bu zata acyan bazlar kad-|nn lm iin duaetmeye baladlar.Bir gn kadnn eceli geldi, ld. Kocasnn I dostlar o gn bayram ilnettiler. Kadn bir an evvel topraa verdikten sonra sevinerek kocas-jnnyanna geldiler; ona,

"Efendim, biz size taziyeye deil, tebrik et-Jmeye geldik; gznz aydn olsun,kurtuldunuz!" dediler. Allah dostu sakin ve dnceliydi. Yznde bir sevin iziyoktu. Aksine deerli bir eyini kaybetmigibi zntlyd. Bunun sebebini(yle aklad:"Ben bugn gerekten ok zgnm. Bu ka-Jdn benim iin bir servetti. Ben onunkt huylar-jna sabrederek yce Rabbim'in raz olaca gzel ahlklar eldeediyordum; bylece pek ok sevap jve manev derece kazanyordum. Ne yazk kisimdi bu servetim topraa gmld, byle bir kr [kaps kapand!"Demek ki mutlu olmann yolu oktur. nsan jbiraz ilerin sonunu dnse, birazgeniolsa, biraz da akln ve gnln kullansa ok eyin ste-Jsinden gelir.ALE SAADETSrfgzellikvezenginliksaadetiinyetmez.37ALE SAADETKocahanmnn birhuyundanveyadurumundanholanmadzamanonu hemengzden vegnldenkarmamaldr.38Her ey Para ve Gzellik DeildirBu dnyada tek mutluluk sebebi para veya gzellik deildir. Hanm gzel, kocaszengin olan btn ailelerin mutlu olduklar dnlmesin. Srf gzellik vezenginlik saadet iin yetmez. Hatta bunlar ou zaman aile iin saadet yerinefelket sebebi olmaktadr.Bunun iin Allah Resul (s.a.v) yuva kuracak genlere, mutluluk iin dindar,akll ve dengeli kadn tercih etmelerini tavsiye etmi; bazan gzelliin,zenginliin ve nesebin fet sebebi olacan hatrlatmtr.16

Hanbel mezhebinin imam Ahmed b. Han-bel (rah), iki tane kz olan bir aileyekz istemeye gitmiti. Kzlarn biri ok gzeldi, dierinin ise bir gz krd.Ahmed b. Hanbel,"Hangisi daha aklldr?" diye sordu; bir gz olmayann daha akll olduunusylediler. Byk lim,"Beni onunla evlendiriniz, ben onu tercih ediyorum" dedi.17Tarihte gzelliin veya parann martt insan pek oktur. Ruh doktorlarhastalarnn o-16 bk. Bezzr, Msned, nr. 1404; Tabern, el-Kebr, 18/38-39; Heysem,Mecmau'z-Zevid, 4/255.17 Eb Tlib el-Mekk, Kalplerin Az: Kut'l-Kulb, 4/448 (istanbul:Semerkand, 2003).unluunu zenginlerin ve gzel kadnlarn oluturduunu sylyorlar.

Nesebi, itibar, meslei ve gzellii ile kocasnn ban skntya sokankadnlar da az deildir.


14/121

Bekr bir gencin u szleri hayret vericidir:"Ben yz irkin fakat ahlk gzel bir kadnla evlenmek istiyorum. Yz yleirkin olsun ki benden baka kimse onun yzne bakmasn; bakan da zevk almasn.nk tandklarmdan birinin yz gzel fakat ahlk bozuk, mark, ssne vegezmeye dkn bir kars var; bana bel oldu. Adam onu ne terkedebiliyor nede tedavi. Sk sk yle yaknyor:

Ne yapacam ardm vallahi! Tek are olarak lm gryorum. kimizden birilse de kurtulsam u beldan!"Allah korusun, nefis haramlarda huzur aramaya balaynca, ailede ne vefa kalrne de safa.z gibi yz de gzel, gnl gibi dili de tatl, maneviyat gibi maddiyat dazengin olan fakat asla kul olduunu unutmayan edep timsali nice erkek vekadnlar da vardr. Onlar herkes iin sevgi ve edepte rehber insanlardr.Mslmanlarn yz akdr.Tekrar hatrlatyoruz:Mutluluk cefada gizli, vefada sakl bir manev safadr.ALE SAADETAilesine raz olan rahat eder, vefagsterenleri yce Allah mkfatlandrr.39ALE SAADETSevdiimizikusuru ilekabul etmekmutlulukiin ilkadmdr.40Mutluluk edepli olmaktr.Bunun ls, edep peygamberi Hz. Mu-hammed'e (s.a.v) uymaktr.Mutluluk, Cenb- Hakk' ve halk raz ederek sevinmektir.Mutluluk, sevdiklerimizi sevindirerek huzur bulmaktr.Mutluluk, nefsimizle birlikte ruhumuzu da sevindirmektir.Mutluluk, cennete giden yolu semektir.Gzel Geinme Gzel AhlktrGzel geimin balad nokta gnldr. Gnln gdas sevgidir. Sevginin kaynayce Allah'tr. Daim huzur yce Allah iledir.Gerekten Allah'a ynelmi, ilh aktan bir derece tatm, maddenin tesindebir lemin olduunu anlayp ona kalbini ambir insanla geinmek ok kolaydr;nk bu insann derdi Allah'tr, huzuru Hak iledir.Hep "ben" diyende huzur olmaz, "ben haklym" diyenle hak bulunmaz.Gzel geim gzel ahlktr. Gzel ahlkn temeli tevazudur. Tevazu, ailede,ite, cemiyette ve her yerde gzel geim iin vazgeilmez bir ahlktr. O eldeedilmeden gerek huzur bulunmaz.Tevazu, yce Allah'n azameti karsnda iki bklm olup, nefsini hi bilmek,kulluktaki kusurlarn grp kendi haline zlmektir.

Tevazu, kendinin haddini, kardakinin hakkn bilmektir.Tevazu, hakkna raz olmaktr.Tevazu, doruyu kim sylerse sylesin kabul etmektir.Tevazu, yceliin ancak Allah'a ait olduunu anlayp kendini beenmeyi ve halkkk grmeyi terketmektir.Tevazu, her kulda yce Hak'tan bir hak ve deer olduunu bilip Allah iin onlaraedeple davranmaktr.Tevazu, "herkes yahi ben yaman" diyerek kendi noksanlarna bakmak vekusurlarna are aramaktr.Kusuru kendisinde arayan kimse, hem kusurunu kolay bulur hem de karsndakinekar edepli olur. Niyeti doruyu bulmak olana yce Allah yardm eder, sabrverir, anlayn aar, kalbini geniletir, nefsinin sertliini giderir,eytann hilesini gsterir, Hakk' sevdirir, hakly buldurur.

Bylece hayat gzel olur.Bencil ve kibirli bir aile, ne yaparsa yapsn huzuru bulamaz.


15/121

Yce Yaratc'snn hkm karsnda sayg ile eilmeyen bakibirlidir. Kibirlikimse kat olur.ALE SAADETBirkimsenin iyi hali kt halinden daha fazla ise o kimse iyi insan kabul edilir vekusurlar affedilir.

41ALE SAADETEer bir kadnnamus kusuruilemiyorsa,onun dierdavranbozukluklarnasabredilmelidir.42Kibirli kimse ince bir akla sevmeyi bilmez, incelip de bir gnle giremez.Byle biri dmanyla deil, dostuyla bile geinemez. Ta tvbe edip gerektevazuyu elde edene kadar...Aadaki rnek slm'n nuru ile terbiye olan sert bir insann naslinceldiini gstermektedir:


16/121

artkkendisini sevmeyeni bile sever.Hak adna yeri gelince demir gibi sert olan Hz. mer (r.a), yine Hak hatrnayeri gelince kadife gibi yumuak olabilmekteydi. Onun tek derdi Hakk'n hatrnkorumakt.te tevazu denen ey budur.

nsan halka gsterdii tevazu kadar Hak katnda ycelir.Gzel Geinme Bir SanattrAsl gzel geim, kt ve aksi insanla olur. Gzel huylu kimse ile hogeinmekkolaydr; buna gerek manada gzel geim denmez.Ailemiz ahlkmz yanstan bir aynadr. Herkes kendisini en iyi bu aynadagrr. Ailede yapmack olmaz, gizli huylar saklanmaz; iimizde ne varsa daryao kar.Bir kadnn en gzel ahidi kocasdr; kocann da ahidi hanmdr. Herkeskendisini ailesine kar davranlar ile tanmal, nefsinin huylarn buortamda tesbit etmeli ve yanln tedaviye almaldr.Bunun iin Allah dostlar kendilerindeki ahlk grmek, lmek ve gelitirmekiin yanlarnda kt davranl baz insanlarn bulunmasna raz olurlar, bunubir frsat bilirler ve ondan istifade ederlerdi.Vellerden Yahya b. Ziyd'n (rah), kt huylu bir klesi vard. Bir gnkendisine, "Bu kt huylu kleyi niin yannda tutuyorsun; onu sat da kurtul.Sen bunu bedava vermiolsan yine kazanl olursun" dediklerinde, o byk zatyle demitir:"Hayr onu satmayacam, ben onun kt huylarna sabrederek geniolmaya veyumuak davranmaya alyorum."19Lokman Hekim'e (a.s), "Sen bu gzel ahlk kimden rendin?" diye sormular, oda u cevab vermi:"Kt ahlkl kimselerden rendim; onlarda grdm kt ileri ben terkettim;bylece gzel ahlk elde ettim."Gzel ahlk dnyann en byk servetidir. Ona sahip olan kimse yle mutlu olurki artk bu kimsenin huzurunu kimse bozamaz. nk o, yce Allah ile huzurubulmutur ve herkese huzur verir.Allah ile huzur bulanlar yle bir kuvvet ve kabiliyet kazanr ki artk kendisinisevmeyeni bile sever, ona gelmeyene gider, hakszlk edeni affeder, vermeyeneverir. Sertlik gsterene glmser. Kendisine cahilce davranan kimseye hibulamaz, ona acr ve "kal selmetle" deyip yoluna devam eder.Kueyr, Kueyr Risalesi, s. 471 (stanbul: Semerkand,2004).ALE SAADETEer seneinin gzelhuylu veahlklolmasnistiyorsan,kendin yce

Allah'akar doruolmayabak.45ALE SAADETAile reisiolan erkekyceAllah'akarsorumludur.Onun

ailesinegzel


17/121

davranmas farzdr.46Mmin her ite kendi ahlkn kontrol etmelidir. O, kendisine nasldavranldna deil, kendisinin nasl davrandna bakmaldr. Ona karhanm, ocuu, komusu, iarkada bir kusur yapsa ilk sorusu u olmaldr:"Ben yce Rabbim'e kar ne kusur iledim ki bana kar bu kusur ilendi. Acaba,

bunun bama gelmesinde benim bir kusurum var mdr?"Evet akll ve adaletli kimseler byle dnr. Kendisinde bir kusur bulursa onuterkeder ve Allah'tan affn ister. Sonra karsndaki kimsenin kusuru iin birmazeret arar. Mazeret bulursa onu affeder, bulamazsa kendisini gzel bir ekildeuyarr; kusurunu anlamas iin yardmc olur. Byle bir kimsenin kzmas dasevmesi gibi fayda verir, insan ktlkten kurtarr.te bu ahlka sahip olan bir kadn veya erkek, hayatnn her nn huzur iindeve hayr zere geirir. Byle bir kalbi ve ince edebi elde etmek iin ne yaplsaazdr. Rehbere gitmeden iok zordur.Gzel Geinmenin SrrByk vel mam a'rn (k.s) gzel geimin srrn yle aklar:"Mmin kardeim! Eer sen hanmnn doru, gzel huylu ve ahlkl olmasnistiyorsan, kendin yce Allah'a kar doru olmaya bak. Bir-ok insan bunu bilmediklerinden kendi nefislerinin huylarna bakmadan hanmnnahlkndan ikyet etmektedir. Eer bu incelii bilmiolsalard nce kendikusurlarna bakar, onlar dzeltirlerdi ve bylece hanmlarnn kt ahlk dakendiliinden dzelmiolurdu.Allah kendisinden raz olsun, ben bu durumu kendi ailem zerinde ok denedim.Ben ne zaman ak veya gizli bir kusur ilesem bunun hemen onda bir yansmasngrrdm. Halbuki o gerekte gzel ahlkl bir kadnd. Ancak ben deiince o daelinde olmadan deiiyordu. Buna ok defa ahit oldum. Bunun iin hanmmdasevmediim bir hareket grsem hemen kendimi kontrol ederdim. Onun benim yzmdendeitiini dnrdm. Ben kendime eki dzen verince onun da kendiliindendzeldiini grrdm."20A BRET IkKusurumu Ailemde SeyrediyorumFudayl b. iyz (k.s) demitir ki:"Ben yce Allah'a kar bir kusur ilediim zaman, bunun sonucunu bineimde,hizmetimde ve hanmmda grrdm. Onlarn bana kar20 a'rn, Levkhu'l-Envri'l-Kudsiyye f Beyni'l-Envri'l-Kudsiyye, s. 333(Halep 1993); el-Uhud'l-Kbr, s. 402 (istanbul: Bedir, 1982).ALE SAADETKadnlarnzhakkndaAllah'tankorkun.Onlar sizinyannzdabiremanettir.

47ALE SAADETyi geim,karndakifkelenipkendinikaybettiinde,akll olmak,ardavranmak ve sabretmektir.48tavr deiir, huylar sertleirdi. Ben bunu anlar, piman olur, hemen tvbe veistifar ederdim. Onlarn da kt huyu yok olurdu. Ben bundan tvbemin kabul

edildiini anlardm. ok defa da tvbe edip pimanlk duyduum halde bineimin


18/121

huysuzluu, hizmeti ve hanmmn itaatsizlii devam ederdi. Ben bundan tvbeminkabul edilmediini anlar, daha dikkatli olurdum."21Gzel Geinme Yce Allah'n EmridirAile reisi olan erkek yce Allah'a kar sorumludur. Onun ailesine gzeldavranmas farzdr. Zulm haramdr. Bunun iin kadnlarla gzel geinmelidir.Onlardan gelecek skntlara katlanmaldr. Kadnlarn tabiat bunu

gerektirmektedir. Byle davranmakla kii onlara merhamet etmiolur. Bu konudayce Allah,"Hanmlarnzla iyi geinin"22 buyurmutur.Dier bir yette onlarn hakkn ycelterek, yle buyurmutur:"Onlar (kadnlar) sizden salam bir sz almlard."2321 a'rn, a.g.e., s. 333.22 Nisa 4/19.23 Nisa 4/21.Baka bir yette de,"...Ve yannzdaki arkadaa iyilikte bulunun..."24 buyurmaktadr.Mfessirlerden bazlar, "yannzdaki arkada"ifadesiyle kastedilen kimseninevdeki hanm olduunu sylemilerdir.25Hz. Peygamber'in (s.a.v) vefatndan nce ashabna tavsiyede bulunduu ve sesikslnca-ya kadar tekrar ettii tavsiye arasnda kadnlara iyi davranmakonusu da vard. Reslullah (s.a.v) yle buyurmutur:"Namaza dikkat edin, aman namaza dikkat edin. Elinizin altnda bulunanlaraglerinden fazla yk yklemeyin."26"Kadnlarnz hakknda Allah'tan korkun I Onlar sizin yannzda biremanettir."21"Siz onlar yce Allah'n emaneti olarak aldnz ve Allah'n emri ve izni ilenamuslarn kendinize hell kldnz."25Hanmla iyi geinmek demek sadece ona eziyet etmemek deildir. Bilakis hanmdangelecek eziyetlere de katlanmak demektir. yi gein-24 Nisa 4/36.25 Kurtub, el-Cmi, 5/165.26 Eb Davud, Edeb, 123; ibn Mce, Vesy, 1, Ceniz, 64.27 Nes, eS'Snen'l-Kbr, nr. 7097.28 Mslim, Hac, 148.ALE SAADETPeygamber Efendimiz btn aile reislerine rnek bir koca, rnek bir baba vernek bir arkadat.49ALE SAADETAnnelerimiz,PeygamberEfendimiz'ebazan sabrgerektirecekanlaryaatrlard.

50mek, hanm fkelenip kendini kaybettiinde, akll olmak, ar davranmak vesabretmektir,Hz. Peygamber Hi Aile Problemi Yaamad m?Bazlar Hz. Peygamberin (s.a.v) ailesi iinde hi sknt ve problemyaamadn dnr. Durum hi de byle deildir.Peygamber Efendimizin (s.a.v) pak zevceleri annelerimiz her zaman sakin,sabrl, hogrl ve genignll deillerdi. nsanlk icab bazanftratlarnda bulunan hislere malp olup farkl hallere girerlerdi. lemlererahmet Peygam-berimiz'e canlarn kurban etmeye hazr olan bu annelerimiz, bazdurumlarda kadnlk hisleriyle hareket eder, bir anda kontrol elden karr,ona kar daha sonra kabul etmeyecekleri ve zlecekleri tavrlara girer,deiik szler sarfederlerdi.

Bunun sebepleri vard.


19/121

nce yce Allah habibi Hz. Muhammed'in (s.a.v) gzel ahlkn insanlagstermek istiyordu. Bu gzelliin aile ortamnda da grlmesi gerekiyordu. Buekilde btn aile reislerine rnek bir kocann, hocann, babann, dedenin,komunun ve arkadan nasl olaca gsterilmiolacakt.Bu hikmet ve faydalar iin Peygamber Efen-dimiz'e (s.a.v) sabr isteyen olaylaryaatld. Ha-

ne-i saadetteki annelerimiz, ellerinde olmadan o cennet gln bazan sert, bazanlatif dokunularla sallyor, titretiyor ve bu ekilde onun iindeki glkokusunun da kmasna sebep oluyorlard.Annelerimizin bu rahatl Reslullah Efendimizin (s.a.v) onlara gsterdiitevazu, yaknlk ve hogrden ileri geliyordu. nk rahmet Peygamberi (s.a.v),karsndaki insann seviyesine gre davranyordu. Herkese anlad dilden hitapediyordu. Asla peygamberlik makamnn arl ve ciddiyeti ile etrafndakileriskp bunaltmyordu.Annelerimizden bazlar Resl-i Ekrem'e (s.a.v) sabahtan akama kadar kserdi.Bazan da Peygamber Efendimiz (s.a.v) onlara ksp kusurlarn anlamalar iintavr gsterir, sre verir, kendilerinden bir zaman ayr dururdu. Ama hibirdefasnda elle vurmak, sopa gsterip korkutmak gibi bir tavra girmemitir. Deilannelerimize, senelerce hizmetiyle ereflenen kimselere bile bir kere elinikaldrmamtr.Reslullah Efendimiz (s.a.v) btn bunlarI mmetine rnek olsun diye yapyordu. Zaten kendisine Allah tarafndan verilenbirden fazla evlenme izni, mmetine yuva edebini retmesi, ai-iinde kalanfakat insanlara lzm olan gzel sdeplerin annelerimiz tarafndan ortayakarl-nas iindi.Sonra ayn zamanda birden fazla kadnla yunay paylamak ve her bir kadnnftratna uygunALE SAADETBirdenfazlakadnlaevlenip,her birininftratnauygundavranp,hepsinimemnunetmek okzordur.51ALE SAADETResl-iEkremkadnlara veocuklara

karinsanlarn enmerhametlisiidi.52davranp hepsini memnun etmek kolay deildir. Bu ancak yce Allah'n yardm ilemmkndr.Bir kadnn ykn ekip onu memnun etmekten ciz kalan gnmzdeki ailereisleri, durumlarna bakp yce Peygamberimizin (s.a.v) bykln biraz dahaanlama imkn bulmuolur.Gzel Geinme rnekleriYce Allah, bizden uymamz istedii btn ahlk esaslar peygamberleri veonlarn izinden giden dostlar ile bize gstermitir. Ailedeki gzel geim de

buna dahildir.


20/121

Peygamberler ve slihler yce Allah'n insanlktan istedii gzel ahlkyaayarak retmilerdir. Btn mminler onlara bakp ibret almaldr. Ktahlkmz ve evremizden edindiimiz kusurlarmz devam ettirmeyealmayalm; u rneklerden paymza deni almaya bakalm.Aman Kzm Dikkat Et!Bir gn Hz. mer'in (r.a) hanm onun konumasna karlk verdi; bu duruma

fkelenen Hz. mer,"Sen bana karlk m veriyorsun?" dedi. Hz. mer'in hanm,"Reslullah (s.a.v) senden hayrl olduu halde, onun hanmlar da ona karlkveriyorlar.

Hatta ks durduklar gn bile oluyor" dedi. Bunlar iiten Hz. mer durumdanrkt ve,"Eer kzm Hafsa da Reslullah'a karlk verdiyse zarar etti, mahvoldu!" dedi.Sonra kz Hafsa'ya (r.ah) gelerek,"Kzm Hafsa! Sakn Eb Bekir'in kz i-e'ye bakp aldanma! nk Reslullah(s.a.v) onu ok sever" diyerek kzn bu konuda uyard ve Peygamber Efendimizi(s.a.v) hibir ekilde zmemesini syledi.29Sonunda Yine Kocaya SnlrBir gn bir mesele hakknda Hz. Reslullah (s.a.v) ile Hz. ie (r.ah) arasndabir anlamazlk oldu. yle ki meselenin izah iin Hz. Eb Bekir'i (r.a)aralarnda hakem tayin ettiler. Hz. Eb Bekir yanlarna gelince PeygamberEfendimiz (s.a.v) ie validemize,"Sen mi nce konumak istersin, yoksa ben mi nce konuaym?" dedi. Hz. ie(r.ah),"nce sen konuama sadece doruyu syle!" dedi. Bu sz karsnda oksinirlenen Eb Bekir (r.a) kendini tutamayarak kz ie'ye yle bir tokat attki Hz. ie'nin (r.ah) az kanad. i-29 Buhr, Nikh, 84; Mezlim, 25; Mslim, Talk, 31, 34; Nes, es-Snen'l-Kbr, ret'n-Nis, 57; ibn Hibbn, Sahh, nr. 4187.ALE SAADETDilimle kzarm kalbimle deil...53ALE SAADETBazanerkeiidareetmek evinhanmnader. Enzor anlardaondakiannelikefkati vesabryuvay

ayaktatutar.54e validemiz hemen Reslullah'm arkasna snd. Hz. Eb Bekir ona dnerek,"Ey nefsinin dman! Reslullah dorudan baka bir ey syler mi?" dedi. Bununzerine Resl-i Ekrem (s.a.v),"Y Eb Bekir! Biz seni bunun iin arma-mtk!" buyurarak saadetli zevcesiniyine korumasna ald.30Enes (r.a) demitir ki: "Resl-i Ekrem (s.a.v), kadnlara ve ocuklara karinsanlarn en merhametlisi idi."Huzur BartadrBir gn Hz. Eb Bekir (r.a), Hz. Reslullah'm (s.a.v) hane-i saadetine gelmiti.eri girmek iin kapy ald, izin istedi. O srada evin iinden kz ie'nin

(r.ah) sesi geliyordu. Bir durum olmu, kz Hz. Peygamber'e yksek sesle cevapveriyordu. Hz. Eb Bekir (r.a) ieri girer girmez tokatlamak iin kzn


21/121

yakalad. Allah'n Resul hemen araya girerek ona mani oldu. Hz. Eb Bekirfkeli halde dar kt. Allah'n Resul, Hz. ie'ye (r.ah),"Grdn m seni onun elinden nasl kurtardm!" dedi.Gazl, hya, 2/56; Zebd, thf's-Sde, 6/139.Birka gn sonra Eb Bekir (r.a) tekrar kz-I nn evine geldi, Allah'n Resulile kzn barmI ve muhabbet ederken grd; onlara,

"Beni kavganza dahil ettiiniz gibi barve I muhabbetinize de dahil edermisiniz?" deyince, (peygamber Efendimiz (s.a.v),"Evet ederiz, gel" buyurdu.31Dilimle Kzarm Kalbimle Deil!Allah'n Resul, Hz. ie'ye (r.ah),"Ben senin bana kzgn olup olmadn anl-jyorum"dedi. ie (r.ah),"Nereden anlyorsun?" dedi. Reslullah (s.a.v),"Benden honut olduunda, 'Muhammed'in Rabb'ine yemin ederim' diyorsun. Banakzdnda ise, 'brahim'in Rabb'ine yemin ederim' diyor-Jsun." Bunun zerineie (r.a),"Doru sylyorsun! Fakat ben adn dilimde |anmasam bile kalbimde anarm"karln verdi.32Bu rnekte hem gizli bir ak hem de byk bir edep vardr. ie annemiz (r.ah)baz durumlarda ftratna mdahale edemeyip kzgnlk hali-~Eb Davud, Edeb, 92.Buhr, Nikh, 108, Edeb, 63; Mslim, Fezil's-Sahbe, 90.ALE SAADETAile reisine dengrevlerden biri de hanmn houna gidecek iler yapmak, onu sevindirmek, zamanzaman akalamak ve onu rahatlatmaktr.55ALE SAADETYceAllah'nhaklarn eniyi bilen veen gzelkoruyanlar,halknhaklarn dao derecegzelkorurlar.56ne girse de erefli kalbi Resl-i Ekrem'e (s.a.v) sevgi ve saygsn hikaybetmemitir. Kzgn iken Peygamber Efendimiz'in adn anmasa bile dedesi Hz.brahim'in (a.s) adn anard. Bakas aklna gelmezdi.Resl-i Ekrem (s.a.v) hanmlarna,"ie hakknda beni zmeyin! Zira Allah'a yemin ederim ki ondan bakahibirinizin yatanda bana vahiy gelmemitir."33 derdi.

zr Dilemesini BilmeliAllah'n Resul bir seyahatte bulunuyordu. Yannda annelerimizden -Allahkendilerinden raz olsun- Hz. mme Seleme ile Hz. Safiyye (r.ah) bulunuyordu.Peygamber Efendimiz (s.a.v) yolculukta da gecelerini hanmlarnn yanndasrasyla geiriyordu.Srann Hz. mm Seleme (r.ah) validemizde bulunduu bir akam vaktiydi.Reslullah Efendimiz (s.a.v), mm Seleme zannederek Safiyye validemizin (r.ah)devesine yanam, gelmiken biraz elenmive kendisiyle bir mddet konumutu.Sonra srann onda olmadn anlaynca, hemen mm Seleme validemizin (r.ah)yanna geldi. Annemiz bu gecikmeden ve o33 Buhr, Menkb, 62; Nes, Iret'n-Nis, 3, 36; Ahmed, Msned, 6/293.konumadan rahatsz oldu. Kadnlk kskanl tuttu ve fke ile,"Sen ki Allah'n peygamberisin, benim gnmde nasl o kadnla konuuyorsun!"

diyerek biraz serzenite bulundu. Allah'n Resul, onun bu hzl kn birderece hakl buldu, kendisini mazur grd ve skt buyurdu. Onun bu sknet ve


22/121

tevazusunun peinden mm Seleme validemiz (r.ah) byk bir znt duydu,sylediklerine piman oldu, Allah'tan affn istedi ve Peygamber Efendimiz'e(s.a.v),"Y Reslallah, beni byle sylemeye kskanlk evketti; benim iin Allah'tanaf isteyiniz!" diyerek zr diledi.34Evet, bazan aile arasndaki skntl durumlarda gsterilen azck sabr, biraz

hogr ve bir anlk skt, binlerce kelimeden hayrl sonu verir. Kzgnlkbir atekorudur, buna bir de kskanlk harareti eklenirse kor, aleve dnr.Alevi sudan bakas sndremez.Nefis ate, kalp su gibidir. Nefis kznca harareti ykselir; ona kzgn birnefisle karlk verilince atee atekatlmolur. Bu durumda iki nefis deazar ve kontrolden kar. Bu durumda atee biraz daha ateatlm, hararetinehararet ka-j tlmolur. Allah korusun, atealevlenince nereyi yakacabilinmez. Bazan insan pireye kzar yor-Ibn Sa'd, Tabakat, 8/76 (Beyrut 1997).ALE SAADETCenb-Hakk'mklarhalksevmektenve onlarahizmettenzevkalrlar.57ALE SAADETElinde sevgisermayesiolan kimse,bunu nce enyaknlarnaharcamaldr.58gani yakar; yorgan yanm, pire kam, adam ortada kalmolur.Koca kzp sesini ykseltince hanm susmay tercih ederse koca daha fazlaalevlenmeden sner. Fakat o da heyecanlanp sesini ykseltirse bu defa bir admgeri atp skneti tercih etmek kocaya der. Eer koca hepten kontrol kaybedipsesini ykselterek kadna stn gelmeye alrsa kavga balamolur. Byle birkavgada sevinecek tek taraf vardr, o da eytandr.Kavgay Bitirme UsulRahmet Peygamberimiz (s.a.v) bir gn ashabna,"Size cennetlik kadnlarn kimler olduunu haber vereyim mi?" buyurdu. Ashap,"Buyrun, haber verin y Reslallah" dediler. Peygamber Efendimiz (s.a.v) busaadeti hak eden kadnlar yle tantt:"Onlar kocalarn ok severler. Onlara ocuk verirler. Bir kzgnlk annda veya

kendisine kt davranldmda ya da kocas ona kzdnda elini kocasnn elininzerine koyar ve ona,'te elim elinde; sen benden raz olmadka uyku uyumayacam' der."3535 Tabern, el-Kebr, 19/140; el-Evsat, nr. 1764; Heysem, Mecmau'z-Zevid,4/312; Mnzir, et-Tergb, nr. 2899.Byle bir kadn karsnda eriyip yumuama-yacak ve kusurun biraz da kendisindeolduunu sylemeyecek erkek ok azdr. Kocasna kar tevazu gsterip sabrla buforml uygulayan kadnn dnyas da hireti de cennet olur. Byle zr dileyenbir kadnn zrn kabul etmeyen ve ona hl sert davranan erkein de hesabnAllah grr.Kocasn Ateten Kurtaran KadnBazan erkei idare etmek evin hanmna der. En zor anlarda ondaki annelikefkati ve sabr yuvay ayakta tutar. Koca ahlk olarak km, madd olarak

iflas etmive her ynyle yardma muhta hale gelmiolabilir. Byle birnoktada mslman kadna byk idmektedir. O, iman, sabr ve vefa ile hem


23/121

yuvasn kurtarabilir hem de bu byk hizmetiyle cennet kadnlar arasnda yeralabilir. Tpk Hz. Peygamberin (s.a.v) kz Hz. Zeyneb (r.ah) gibi.Hz. Zeyneb (r.ah), Reslullah Efendimiz'in Hz. Hatice'den (r.ah) ilk kzyd.Teyzesinin olu Eb'l-s ile evlendirilmiti. Resl-i Ekrem (s.a.v)peygamberliini iln edince, kz Zeyneb (r.ah) mslman oldu, fakat damad eskidininde kald, mslman olmaya yanamad. Hanm Zeyneb (r.ah) ona hak dini

anlatt, kabul iin rica ve srar etti, ancak fayda vermedi.ALE SAADETSevdiine verecek bir glbulamazsan Allah iin bir kez olsun sen gl...59ALE SAADETSevgisizinsanklarngzndeldr.60Medine'ye hicret edildi. Eb'l-s kars Zey-neb'in hicretine engel oldu, onuMekke'de tuttu. Hz. Zeyneb (r.ah) iki acy birden yayordu. Birincisi, kocasmrik olarak kalmt, ikincisi de babas Hz. Muhammed'den ayrlm, hicretedememiti. Bu ayrlk cierini dalad. Sabretti; haline rza gsterdi.Kocasnn hidayete gelmesi iin dua etti.Hicretin ikinci senesinde Bedir Sava oldu. Bu savaa Eb'l-s da katlmt.Mslmanlar onu esir alp Hz. Peygamber'e (s.a.v) teslim ettiler. Esirlerkendilerini serbest braktrmak iin fidye vermeye raz oldular. Hz. Zeyneb(r.ah) kocasn kurtarmak iin fidye olarak bir gerdanlk ile baz eylergnderdi. Bu gerdanlk annesi Hz. Hatice'nin (r.ah) ona dn hediyesi olaraktakt kendi gerdanl idi.Allah Resul bu gerdanl grnce tand. Hz. Hatice'yi (r.ah) hatrlad,hznlendi, alad ve sahabelere,"sterseniz bu esiri verecei bir sz karl bana balayn, bu gerdanlda Zeyneb'e (r.ah) geri verin" teklifinde bulundu. Ashb- kiram, "Bastne"dediler. Eb'l-s'tan Zeyneb'i (r.ah) bo-ayp Medine'ye gnderme sz alnd,gerdanlk geri gnderildi. Hz. Zeyneb (r.ah) anlama gerei Medine'ye geldi.Fakat gnl kocasnn hak dine girmesini ve yeniden yuvasna kavumasnistiyordu. Sabrla duaya devam etti. Nihayet hicretin yedinci senesinde kocasgnl holuu ile mslman oldu, Medine'ye geldi, Allah Resl'ne mslmanolduunu bildirdi.Peygamber Efendimiz (s.a.v) hem mslman oluuna hem kznn sevdii kocas ileyuvasna kavumasna sevindi. Bylece bir sabr ve vefa rnei hanmn duasgerekleti. Hem kocas hem yuvas kurtuldu.Bu bulumann zerinden bir sene geti. Hicretin sekizinci senesinde vefa sahibiHz. Zeyneb (r.ah) vefat edip cennetteki evine tand.36Tvbe Etmeyen Terk mi Edilmeli?Gnmzde de buna benzer durumlar yaanmaktadr. Kar-koca hell haram

dnmeden bir hayat yaarken, ilerinden biri tvbe edip hell ve harama dikkatederek yaamaya almaktadr. Bu durumda aile iinde ciddi sorunlaryaanabilmektedir. Tabii olarak biri dieriyle elimeye ve atmayabalamaktadr. eytan bu durumu fitneye alet edebilir. Dikkat edimelidir.Bu sorunlarn ou sabr, iyi niyet, istiare, ikna, samimiyet ve dua ilezlebilir.Hemen boanmay dnmeye gerek yoktur. Hele yeni tvbe eden bir kocann eskivaziye-bk. Ibn Sa'd, Tabakat, 8/30-36.ALE SAADET"Sizin en hayrlnz, ailesine kar en gzel davrananmzdr..."Hadis-i erif61

ALE SAADETBir erkein


24/121

en gzeloyunu ei ileyaptlatifeler veonun gnlnalc

hareketlerdir.62te gre yaayan hanmna kt kadn gzyle bakmas ok yanltr. nk ohayat beraber paylayorlard. lk tercihleri yleydi. Yanlda olsa bunugzel gryorlard.imdi ise Allah'n rahmetiyle kalp uyand, gnl gz ald; haramlar iindeyaanan akn gzel deil, ateolduu anlald. Fakat bunu anlayan tek tarafoldu.Bundan sonra ona den i, Hz. Zeyneb (r.ah) gibi sevdii hayat arkadangzele, edebe, cennet yoluna ekmek iin sabrla abalamak olmaldr. Bu da ayrbir ibadet eididir.Bunun iin alkanln hemen terkedileme-yecei bilinmelidir. Konuarak iknayoluna gitmelidir.Kalbin yce Allah'n elinde olduuna ve onu istedii yne evireceineinanmaldr. Bunun iin duaya sarlmal ve sabrla devam etmelidir.Sonu -inallah- hayrl olacaktr.Kadnn Mazur Olduu AnRahmet Peygamberimiz (s.a.v) mmin bir kadnn temel grevlerini ve kocas ileanlaamad zaman yapaca ii yle belirtmitir:"Allah'a inanan mmin bir kadnn, kocasnn istemedii kimseyi izin verip evinealmas hell deildir.Yine kocas istemedii halde ondan izinsiz I dar kmas, kocas hakkndaolumsuz eyler syleyen bir kimseye itaat etmesi, kocasnn yatan terketmesi,kocasn dvmesi de hell de-\ildir.Kadn kocas ile ekitiinde kocas kendisi-\ne bir taknlk ve hakszlkederse gelip kocasy-\la barsn ve onu raz etmeye alsn. Eer kolca onunszn kabul eder ve barrsa ne gzel! lAllah bu kadnn zrn kabul eder veyzn laartr. O gerekeni yapmolur, kendisine bir g-\nah yazlmaz.Fakat koca raz olmaz ve barmazsa kadnn yapaca bir ey kalmamtr; oAllah katnda nazurdur; vebal kocaya aittir."37Sevindirmek ve Gnl AlmakAile reisine den grevlerden biri de hanmn houna gidecek iler yapmak, onusevindirmek, zaman zaman kendisiyle akalamak ve onu rahatlatmaktr. Bu onunskntlarn giderir, fkesini dindirir, zntlerini azaltr, yorgunluunualr ve kendisine alma zevki verir.Rahmet Peygamberimiz de (s.a.v) byle yapyordu. O yksek derecesine ramen, evhalknn seviyesine inerek kendileriyle akalayordu.37 Hkim, Mstedrek, 2/190; Tabern, el-Kebr, 20/62, 106; Heysem,Mecmau'z-Zevid, 4/313.ALE SAADET

Sert, kaba ve ask suratl insan ne halk sever ne de Cenb- Hak sever.ALE SAADETHi kimsehakkndazan,tahmin,hayal, ryave keif ilehkmverilmez.64Bunu onlar iin bir hak gryordu. Bunun iin tevazu gsteriyor, herkese dereceve seviyesine uygun davranyordu. Ak budur, edep bunu istiyor, dinimiz de bize

bunu emrediyor.


25/121

Allah Resul, yce Rabb'ine ibadet iin hazrland zaman ayr bir edep,ciddiyet ve teva-zuya brnrd.Savalarda ashabnn nnde ayr bir heybet iinde endiesiz, korkusuz birkahramanlk sergilerdi.Evinde hanmlar ile birlikte olunca ise neeli haline dner, tebessm eder,rahat olur, herkesi rahatlatr, halktan biri gibi sade, sakin ve scak olurdu.

ocuklara kar davran daha bakayd. Onlarn diliyle konuurdu. ocuklarlaarasndaki yave davranmesafesini rahata kaldrrd. Onlarn gnlnegirmeyi baarrd. ocuklarn elinden tutar gezdirir, kucana alr per, omzunakaldrp tard. Bazan da diz ker, onlar srtna alr, elleri ve dizlerizerinde yryerek evin iinde dolatrrd. Arada bir de tebessm ederek,"Bineiniz ne gzel deil mi?" diyerek gnllerini okard.Btn bunlar ondaki yksek ahlktan kaynaklanyordu.Hak dostlar u ly tesbit etmilerdir: Kim yce Allah'a ne kadar yaknsa,halka da o derece[fakn olur. Yce Allah'n haklarn en iyi bilen ve 3n gzel koruyanlar, halknhaklarn da o derece jzel korurlar.Bu bir inceliktir. Sevgi ahlkdr. Kalpteki Allah sevgisinin varlklarayansmasdr.Cenb- Hakk'n klar halk sevmekten ve onlara hizmetten zevk alrlar. Birgnl yapmak Kabe'yi yeniden yapmak gibi sevaptr. Hoedilen gnl, annenin,babann, hanmn ve yavrunun gnl olunca sevab daha ok olur; nk birincihak onlarndr.Elinde sevgi sermayesi olan kimse, bunu n-\e en yaknlarna harcamaldr.Peygamber Efendimiz (s.a.v), 'Yapacanz bir hayra nce en yaknlarnzdanbalayn"38 buyurmutur.Gnlde Sakl Hazineleryilik, ikram ve hediye deyince hemen akla para ve mal gelmesin. Bunlarndnda bir insan zengin ve memnun edecek nice eyler vardr. Asl zenginlikgnl zenginliidir. nsann gnlnde sakl yle hazineler vardr ki onlarverdike o-9alr; sakladka kalbi skar, cimrilik yaptka gn-l daraltr. Buhazinelerin banda sevgi gelir.Nes, Zekt, 51; bn Hibbn Sahh, nr. 3341; Beyhak, es-Snen'l-Kbr, 8/345.ALE SAADETErkekhanmnagvenmelidir.65ALE SAADETHi kimsehakkndaonungrnen birkusurundanbakakusurunun

olduunusylemehakkmzyoktur.66te bir kocann hanmna, bir dostun arkadana maln dnda yapabileceiikram ve iyilik eitleri:Gnl rahatlatacak bir tebessm. Kalbe kuvvet verecek tatl bir sz. Hizmetehizmet katacak ve morali dzeltecek bir takdir.Neeyi yerine getirecek bir aka. Nefsin bunalmn hafifletecek bir vg.Kzgnl sndrecek bir hogr, i skntsn giderecek bir teselli.Sevildiini hissettirecek bir buse. Hoa gidecek gzel bir davran. Allah'nrahmetini ekecek bir hayr dua. Gnahlar dkecek bir gz ya ve istifar.

ncitmeden verilecek bir gl.


26/121

Kimseyi sevmeyen ve kimse tarafndan sevilmeyen bir mmin olamaz. Bu hal imanaters bir eydir. Bu, derin bir hastalktr. Doktoru bulunup ilc iilmezse, -Allah korusun-zarar imana dokunur. Peygamber Efendimiz (s.a.v), "Kimseyisevmeyen insanda hayr yoktur" uyarsnda bulun mutur.Sevgisiz insan klarn gznde ldr.Yaa ve Ftrata Uygun Elence

Mutluluk, denge ve dzen iinde yaamaktr. Dengeli insan, ruhu gibi nefsinin deihtiyalarn grr. Birini memnun edip dierini ihmal etmek huzuru bozar. nsanibadet, i, ilim, bilim, sanat, Allah yolunda hizmet gibi uralar naslgerekli gryorsa hell dairede elenmeyi de hayatn bir paras grmelidir.Aile reisi, bu konuda sadece kendisinin deil hanm ve ocuklarnn daihtiyacn imkn lsnde gidermelidir.lemlere rahmet Peygamberimiz (s.a.v), ba-Izan ailesini neelendirecek ilerle onlarn gnln alr, skntlarngiderirdi.Bir defasnda Reslullah Efendimiz (s.a.v) ianm Hz. ie (r.ah) ile kouyar yaptlar. Ya- Hz. ie (r.ah) kazand. kinci yarmalarnda Hz. ie(r.ah) biraz kilo ald iin yar kaybet-i. Hedefe vardklarnda Hz.Peygamber (s.a.v),"Sen imanlk sebebiyle kesildin. Birinci yar sen, bunu da ben kazandm; buonun karl oldu" 39 buyurdu.ie (r.ah) validemiz anlatyor:"Aure gnnde Habeliler ile bir grup insann seslerini duydum. Kendiaralarnda oynuyorlard. Bu durumdan holandm anlayan Resl-i Ekrem (s.a.v),ALE SAADETEb Davud, Cihd, 61; ibn Mce, Nikh, 5; Ahmed, Ms-ned, 6/39, 264.Grmediimizkusurusylemekdeil,dnmek bileyanltr,vebaldir. Bu,kt zandr.Dinimizdekt zanyasaklanmtr.67ALE SAADETYerinde kskanlkharama giden yolu tkamaktr.68"Oyunlarn grmek ister misin?" ded\. Ben de,"Evet" dedim. Bunun zerine Hz. Peygamber (s.a.v), onlara haber yollad, onlarda benim bulunduum yere geldiler. Reslullah (s.a.v) kapnn arasnda durdu,elini kapnn nne koydu, bir elini de arkaya uzatt. Ben de enemi onun

mbarek elinin zerine koydum. Onlar oynuyor ben de bylece seyrediyordum.Resl-i Ekrem (s.a.v) iki veya kere bana,"6u kadar yeter mi?" diye sordu. Ben de,"Biraz daha seyredeyim" dedim. Biraz sonra Hz. Peygamber (s.a.v) bana yine aynekilde sordu. Ben,"Evet, yeter" dedim. O zaman Allah Resul oynayanlara iaret buyurdu, onlar dadaldlar.40man Kmil BabaAllah'n Resul yle buyurmutur:} s oy S f s t s

o > o .1 if' , -I- "'-'-Ofl.l , -

'il I- ^

^ gfljgllj LJb^- *_JL~o~l \j\S_l (yXy*j\ Lo


27/121

"Mminlerin iman ynnden en kmili, ahlk en gzel olan ve aile fertlerinekar en merhametli davranandr." 4140 Buhr, Nikh, 114; Mslim, Salt'l-deyn, 18.41 Eb Davud, Snnet, 15; Tirmiz, Rad', 11; Nes, ire-t'n-Nis, 66.Baka bir hadis-i erifte de yle buyurmutur:"Sizin en hayrlnz, ailesine kar en hayrl idavranannzdr. Aranzda kendi

ailesine kar en hayrl davranan benim. Einiz vefat ettii zaman onu hayrlaann."42Lokman Hekim demitir ki:"Akll kimse, halkn iine knca ciddi tavr alr, evine gelince iseocuklarna kar onlarn Seviyesinde davranr."Allah'n Resul ashabn evlilie tevik ederken nce gen ve bakire kzlartercih etmelerini [avsiye etmi, sebebini de,"Kendisiyle oynayp akalardn" diye aklamtr.43Bir erkein en gzel oyunu ei ile yapt latifeler ve onun gnln alchareketlerdir. Ayn ekilde baba, ocuklarna kar da neeli olmal, onlarnseviyesine inmeyi baarmal, buna almaldr.insan vel, vali, sultan, sf kim olursa olsun, evine girince dardakiciddiyetini brakmal, hanmnn ve ocuklarnn tabiatna uygun sz, aka,nkte, oyun tr eylerle onlar neelendirme-lidir. Baba bunu beceremezse,onlarn bu ihtiya-42 Tirmiz, Menkb, 64, ibn Mce, Nikh, 50; Heysem, Mecmau'z-Zevid, 4/303;Hatb Tebrz, Mikt, nr. 2352.Buhr, Nikh, 122; Mslim, Rad', 57.ALE SAADETKadn, kendisini koruyan ve kskanan kocasn takdir eder, ona gvenir.69ALE SAADETSebepsiz,gereksiz,delilsiz vebovesvesedenkaynaklanankskanlkfet olur.70larn bakalar ile gidereceklerini bilmelidir. Bu arada harama derlerse,sebebi u ask suratl babadr.Sert, kaba ve ask suratl insan ne halk sever ne de Cenb- Hak sever. AllahResul dili ve haliyle etrafna eziyet veren, geimsiz, huysuz, kaba, katyrekli, ac szl, sert yzl kimselerin cehennemlik olduunu habervermitir.44Allah korusun, byle bir hal insanln iflasdr. Hele bir de bu trdavranlar mslmanlk, hocalk veya sflik adna yapmak tam bir cinayettir.Dmanna rahmet istemesi gereken bir mmin, ailesine ve en yakn dostlarna

nasl zahmet olup durur. Bu huyu tedavi ettirmelidir. Manev kalp doktorlarnagidip kalbi yumuatacak, dili terbiye edecek illar imelidir.Her kt halin bir tvbesi ve tedavisi vardr. Yeter ki lmeden nce iliilsin.Dengeli Hareket EtmekErkein dikkat etmesi ve uymas gereken edeplerden bir tanesi de, kadna akayapmakta, isteklerine uymakta ve ona kar davranlarnda, kadnn ahlknbozacak, onun yanndaki vakar-44 Buhr, Edeb, 6; Eymn, 9; Mslim, Cennet, 46; Tirmiz, Cehennem, 13; ibnMce, Zhd, 4; Ahmed, Msned, 2/169.ni, itibarn drecek kadar ileri gitmemesi gerektiidir.Orta yolu semeli ve ona gre hareket etmelidir.Kadnda hoolmayan bir ey grdnde, jraz olmadn gstermeli, yapt

yanla gz /ummamal ve msaade etmemelidir.


28/121

Hasan- Basr (rah), "Allah'a yemin ederim ki, zamanmzda hanmnn keyfinetbi olan kimseleri, yce Allah mutlaka yz st cehenneme atar" demitir.Ksaca, yer ve gk adaletle ayakta durur. Adalet terkedilince her ey altstolur. O halde gerek kadnlarn arzularn yerine getirmede gerekse gerievirmede orta yolu tutmal, lzm olan yapmal ve bylece yuvay selmetleyrtmelidir.

Resl-i Ekrem (s.a.v) yle buyurmutur:dare ve iini btnyle kadna veren bir toplum asla felah bulmaz."45Ksaca kadnlarn hem sabr isteyen ahlklar hem de zaaflar vardr. Ktynlerini ve ahlklarn idare etmek iin siyaset ve sertlik, zaaflar-45 Buhr, Megz, 81; Tirmiz, Fiten, 75; Nes, db'l-Kudt, 8; Tabern,el-Evsat, nr. 4052; Heysem, Mec-mau'z-Zevid, nr. 9060.ALE SAADETKskanlkhemkadndahemkocadaolur.71ALE SAADETKoca,hanmnadinemirlerdenherhangibirini yerinegetirmediiiin, tepkigsterebilir;tavralabilir.72n idare etmek iin de merhamet ve yumuaklk lzmdr.Bu konuda mahir bir doktor gibi davranmaldr. Ehil doktor hastalk nisbetindeilcnn dozunu ayarlar. Bu sebeple koca ilk nce kadnn ahlkn tanmal,sfatlarn iyi tesbit etmeli, ftratn renmeli, sonra da ona gredavranmaldr. fYersiz phe ve Fitneye Gerek YokErkee den vazifelerden biri de hanmn korumada ve kskanlkta haddi apyersiz phelere ve bokuruntulara dmemesidir. Bu ite de orta yolu bulmal,dinimizin llerini esas almaldr.Dinimizin, bir insan tanma ve hakknda hkm vermede bize rettii ludur:Hi kimse hakknda zan, tahmin, hayal, rya ve keif ile hkm verilmez. Bir i,gnegibi ak olmadka, hakknda hkm vermede acele edilmez, ihtimal

dahilinde olan bir ey, olmamsa "oldu" denmez. Olumsuz bir durumda i,olduundan fazla abartlmadan, fitne yaplmadan incelenir.zellikle kfr ve namusla ilgili sulamalarda ok dikkatli olmaldr. Birmmine kfre girdi veya namusunu kirletti demek iin, yaplan i, aksine hibirihtimal kalmayacak ekilde ak ve kesin olmaldr. Yoksa iftira olur. Kfrhkm kfirdiyene dner. Bu kimse ayrca adalet vasfn ve ahitlik ehliyetini kaybeder.Tvbe etse de lene ] kadar yalanc lekesi ile gezer.Kadnda aka grlen kusurlara ve devam I eden kt hareketlere gz yummamal,onu anlayaca bir dille uyarp, doruyu syleyerek dzelmesi iin kendisineyardmc olmaldr. Bu, sevgi-|nin gerei, vefann icab ve arkadalnhakkdr.Bunun yannda kadn hakknda kt dn-Icelere ve yanlkanaatlere gtrecek

derecede vesveselere kaplmamaldr. Onun gizli ynlerini aratrmamaldr. Hereyi ineden iplie incelemeye gerek yoktur. Bir kimsenin grnen hal ve


29/121

[hareketlerine gre hkm vermek yeterlidir. Bunun iin Allah'n Resul, hainlikyapyor zann ile (kadnlarn hatalarn aratrmay yasaklamtr.46Erkek hanmna gvenmelidir. Kadn bu g-Iveni aka zedeleyecek bir halegirmiyorsa endi-Je etmeye gerek yoktur. Dinimiz zahire bakar. h-Itimale deil,ortada olan ie gre hkm verilir. [Herkesin kalbini ve niyetini ancak Allahbilir.

Huzuru Karan Hastalk: BopheBazlar ailesi hakknda phe hastalna yakalanr. Kendince olmadk eylerihayal eder, grd kt ryalardan bile etkilenip hanmnMslim, mre, 184; Ahmed, Msned, 3/302; Tabern, el-Evsat, nr. 1854ALE SAADETDinimizde yuvann reisi ve sorumlusu erkektir.ALE SAADETErkekhakkauyduu,hayrl vedoru olanistediisrecekadnnkocasnaitaat etmesifarzdr.74veya kzn takibe alr. e gidiyor gibi yapp evin etrafn kontrol eder,hatta aniden eve girip bir eyi unutmugibi yaparak kanepe altlarna varanakadar her yeri teftieder. Hibir eyden habersiz olan kadn da, "Bu adam neyapyor, ne aryor?" diye arr kalr. Btn bunlar yanltr.Byle bir sorunu olan kocaya ahit oldum. Adam hanmnn baklarna varanakadar her hareketinden olumsuz bir mna kardn, kendisinden hepphelendiini, baka bir erkei sevdiini zannettiini sylyordu. Bundandolay onu sk bir takibe almt. ine dt durumu hanmna akasylemekten ekiniyordu. Fiil olarak hibir olumsuz eye de rastlamamt.Grd kt ryalar bile tahminine delil olarak kullanyordu. Adam,dncelerini hakl karacak hibir ey bulamadn fakat ok bunaldnsylyor, eer bu bir vesvese ise nasl kurtulacan soruyordu.Bunun bobir vesvese ve eytann oyunu olduu kesindir. Yuvann huzurunu bozmakisteyen insan eytanlar da kocay bu tr phe ve fitneye drebilir.Uyank olmal ve ly korumaldr. l, duyduuna gre deil, grdne grehkm vermektir.Bir kadn Allah'a ve hirete iman ediyor, bevakit namazn klyor ve rtsnkoruyorsa, g-rnrde itaat iinde ise, hell ve haramn ne olduunu bilip haramlardankayorsa, erkeine bakaldrmyor ve onun hak olan btn arzularn lindengeldii kadar yerine getiriyorsa, bu kadn in pheye dmeye hi gerek

yoktur.Kadn hi gnah ilemeyecek, kusur yapma-/acak demek doru deildir. Bir ikikusurlu davra-ndan dolay hemen hanmn veya kzn sulamaya gerek yoktur.Dnceden Sorumlu DeilizKadn veya erkein aklndan kt bir ii yapmak geebilir. Kt bir idillesylenmez veya bizzat ilenmezse bir gnah yazlmaz. Hatta iinden geen kthislere ve vesveseye uymad iin sevab bile vardr.Kimseyi tahmin ile mahkm edemeyiz. Kimsenin aklndan geeni bilmek ve ona gretavr almak gibi bir grevimiz yoktur.Hi kimse hakknda onun grnen bir kusurundan baka kusurunun olduunu sylemehakkmz yoktur. Grmediimiz kusuru sylemek deil, dnmek bile yanltr,vebaldir. Bu, kt zanna girer; dinimizde kt zan yasaklanmtr.ALE SAADET

Ailenin varlk sebebi, keyif ve elence deil, ilh emanetleri tamaktr.75


30/121

ALE SAADETEvlenenbir kadnnzerindekien bykhak

kocasnn hakkdr.76Kontrol steyen Kadn jKonumuzu ilgilendiren ve tehlikeli olan durum, kadnn kocasndan nefret ederekyz evirmesi, baka bir erkei sevmesi, ona ulamak gizli yollar aramas, edebedikkat etmemesi, -Allah korusun- sonu zinaya gidecek ive davranlardan hiekinmemesi ve bu tavrnda srar etmesidir.te byle bir kadn hakknda phelenip onu kontrol ve takibe almak, tehlikeyedmeden uyandrmak, caydrmak ve kurtarmak erkein hakkdr, vazifesidir. Butedavide korkutma, yatan ayrma ve gerekirse sert davranma izni de vardr.Btn bu takip ve tedbirler kadnn byk gnaha dmemesi iindir. Allahkorusun, bir kadnn zina gibi byk bir gnah iledii kesin tesbit; ve ispatedilirse, bakire ve evli oluuna gre zina | cezas vardr. Bu konuda fkhkitaplarna gre hkm verilir. Bu cezay ahslar deil, yetkili makamlarverir. Byle bir makam yoksa kocann yapabilecei tek ey bu irkin ii yapankadn boamaktr.Herkes iin emniyetli olan dinimizin rettii edebe uymaktr. Edep, her konudahelle harama dikkat etmektir. Kadn, kendi bana buyruk yaamamal, evindna kocasndan izinsiz kmamal, izinle kt zaman da rtsne, edebine,hareket ve konumalarna dikkat etmelidir.Akta Kskanlk VardrHz. ie (r.ah) validemiz anlatyor:Reslullah (s.a.v) bir gece yanmdan kt. Dier hanmlarnn yanna gittizannederek bende bir gayret ve kskanlk olutu. Halim deiti. Resl-i Ekrem(s.a.v) yanma dnnce bendeki deiiklii ve heyecan grnce,"Neyin var ey ie, yoksa kskandn m?" dedi. Ben de,"Benim gibi gzel bir kadn senin gibi birini tabii ki kskanr!" dedim. O zamanReslullah (s.a.v),"Anlalan sana eytann gelmii"dedi. Ben,"Ey Allah'n Resul, benimle birlikte eytan var mdr? diye sordum, Hz.Peygamber (s.a.v),"Evet, vardr"buyurdu. Ben,"Her insanla birlikte bir eytan bulunur mu?" dedim, Reslullah (s.a.v),"Evet, bulunur" buyurdu. Ben,"Peki senin de yannda eytan bulunur mu?" diye sordum, Resl-i Ekrem (s.a.v),"Evet, bulunur, fakat Allah bana yardm etti, eytan bana teslim oldu"buyurdu.47Mslim, Kyamet, 70; Ahmed, Msned, 6/115; Hkim, Mstedrek, 1/228-229; Beyhak,es-Snen'l-Kbr, 2/116.ALE SAADETErkek nce

annesinin vebabasnn,sonrahanmnnhakkndnmelidir.77ALE SAADETAnnesinizphanmnsevindirenbir

kimseninyz


31/121

glmez.78Kadn EmanettirIrz ve namus, iman gibi deerlidir. Onlar bir erkee verilmien byk, enkutsal emanetlerdir. Onlar korumak iin gerekirse can verilir. Bu bir mertlikve ehidliktir. Edep Peygamberimiz (s.a.v), yce Allah'n kyamet gn u

kimseye rahmet nazar ile bakmayacan ve onlar cennete koymayacan habervermitir:; S1. Anne babasna haksz yere isyan eden ve onlarn hakkn ineyen kimse.2. Hanmn yabanclardan kskanmayan(onun haram ive ilikilerinden zevk alan) erkek (deyyus).3. (Klk, kyafet, hal ve hareketleri ile) erkeklere benzemeye alankadn.48Bu kimseler tvbe etmeden lrlerse sonu budur. Ancak kul kusurunu anlar vetvbe ederse rahmete ve cennete ynelmiolur.48 Nes, Zekt, 69; Ahmed, Msned, 2/134; Eb Ya'l, Msned, nr. 5556.Kskanlk Nedir?Meru olan kskanlk, kendisine ait zel ve mahrem bir eyi koruma altna almakve onu kimse ile paylamamaktr. Ailede kskanlk, kendisine emanet edilen birkadn gerei gibi muhafaza etme gayretidir.Kskanlk harama giden yolu tkamaktr. Kadn atee dmekten korumaktr.Nefsi, edep ve emniyet dairesinde tutmaktr. Namusa gelecek tehlikeyi sezmek venceden tedbir almaktr. Kskanlk, nikhnda ve sorumluunda olan bir kadnnerefini zedeleyecek, namusunu kirletecek, edebini zayi edecek ve kendisiniutandracak hallerden onu korumaktr. Ksaca kadn haramdan, haram kadndanuzak tutmaktr.Buna gayret de denir. Kskanlk yeri gelince farzdr.Kskanlk yerinde, gereinde ve ayarnda olursa, tehlikelere kar emniyetolur. Kadn, kendisini koruyan ve kskanan kocasn takdir eder, ona gvenir.Sebepsiz, gereksiz, delilsiz ve bovesveseden kaynaklanan kskanlk ise fetolur; kadn erkeinden soutur, yuvann tadn bozar. Buna dikkat etmelidir.ALE SAADETTerbiye birbabann veanneninocuklarnabrakt enkalcmirastr.79ALE SAADETrf vedetlerdengelen yklerbazan kadna

zulmderecesinekmaktadr.Kadn annelikve ev ileridnda fazlaypratlmamak.80Yerinde KskanlkKskanlk hem kadnda hem kocada olur. Daha ok kocadan beklenir; nk evin,yuvann, namusun ve maln sorumlu bekisi odur. Kadnn kskanmamak, onunnamusunu korumamak, kendisini haram ilerden sakndrmamak haramdr. Kadnnkocasndan baka birine bu imkn vermesi de haramdr.


32/121

Mmin kadn, hanm sfatyla ancak kocasna aittir. Dier kimseler onu ancak biranne, bac, teyze, hala veya mmin kardei olarak sevebilir. Bunun da hukuku veedepleri vardr.Kskanlk, edebince olmaldr. Kadn kskanma iki trl olur.Biri ciddi ve hakl bir sebebe dayanr. Dieri ise ortada hibir sebep, almetve iaret yokken bir vehme kaplp kskanlk gstermektir.

Allah'n Resul bu konuda yle buyurmutur:Uli"Yce Allah'n sevdii kskanlk bir phe zerine olan kskanlktr; nefretettii kskanlk ise herhangi bir phe olmad halde kiinin ev halknkskanmasdr."4949 Eb Davud, Zekt, 66; Nes, Cihd, 114; ibn Mce, Nikh, 56; Ahmed,Msned, 5/445.nk bu kskanlk insan Kur'an'da yasaklanan kt zanna sevkeder; halbukizannn bir ksm gnahtr.Hz. Ali (r.a) yle diyor: "Ailene kar ar derecede kskan olma; sonrabundan dolay onu kt iler yapmakla sularsn."Yerinde olan kskanlk ise gereklidir. Bu ayrca vlmbir tavrdr, iffetlive namusunu seven erkek hakl olarak kskanlk gstermelidir.Yce Allah'n kskanl, kulunu haramdan sakndrmasdr.Resl-i Ekrem (s.a.v) yle buyurmutur:"Yce Allah kskanr. Mmin kul da kskanr. Yce Allah kulun haram klnan bireyi ilemesini kskanr (onu bundan sakndrr). Bunun iin gizli-ak btnkt ileri yasaklayp haram klmtr."50Reslullah (s.a.v) konuyla ilgili bir hadisinde yle buyurur:"Muhakkak ki yce Allah baz kskanlklar sever, baz kskanlklara dabuzeder. Ayn ekilde baz gurur ve kibri sever, bazlarna ise buzeder.Sevdii kskanlk, kocann bir phe neticesinde hanmn kskanmasdr.Sevmedii kskanlk ise ortada herhangi bir phe ve leke ol-Buhr, Nikh, 107; Mslim, Tevbe, 36; Tirmiz, Rad', 14; Ahmed, Msned, 2/342.ALE SAADETKocannmaddimkn varsahanmnayardmcolacak evaletleri veyahizmetitedariketmelidir.81ALE SAADETKoca hibirzr yokkenzaruri nafakay

teminetmekten,almaktan veevin dhizmetlerindenkaamaz.82madii halde kocann ailesini kskanmasdr. Yce Allah'n sevdii gurur vekibir, kiinin dmanla karlatnda ve bir sknt ile kar karyageldiinde onurlu davranp yiitlik gstermesidir. Buzettii gurur ve kibirise, btl ve bobir ite kendini beenip kibirlenmesidir."51Kadnn hibir gerek yokken yabanc erkek-: lerin yanna girmesine ve sokaklardagezmesine! izin vermemelidir.


33/121

Hz. Ali (r.a) bir hutbesinde yle demitir: "Bana gelen habere grekadnlarnz arlarda erkeklerle omuz omuza gidiyormu. Onlar hi kskanmyormusunuz? Dikkat edin, kadnn ksmayan kimsede hayr yoktur."52


34/121

ayet kadn yaplan bu tavsiyelere aldretmiyor, kendine eki dzenvermiyorsa, onu yatakta yalnz brakmal, kendisine srtn dnmelidir.Bu tepkiye karlk verip kendini dzeltmiyorsa, ayn odada olmak zere yatanbir gnden gne kadar ayrmaldr.Yaplan btn bu ikazlara ramen kt huylarn terketmiyorsa, bu takdirdedoruyu anlamas iin gerekli yntemleri uygulamaldr.

Adamn biri Resl-i Ekrem'e (s.a.v) gelerek, "Kadnn kocas zerindeki hakknedir?" diye sorunca Peygamber Efendimiz (s.a.v) yle buyur-I mutur;"Kendisi gibi onun da yiyecek ve giyecek ih-j tiyalarn giderir. Ona lanetokumaz, halkn iin-j de rezil etmez. Onu dvmez, ancak zaruret hsl 1 olursafazla incitmeden dvebilir. Kstnde evi \terkedip gitmez, gerekirse evininiinde kalarak [kser."55Koca, hanmna din emirlerden herhangi bikini yerine getirmedii iin, tepkigsterebilir; tavr (alabilir, Allah iin kzarak bir zaman ks durabilir.J& BRET BkHanmn Arkasndan KonuulmazSlihlerden birinin hanmyla aras akt. iKadnda sevmedii haller vard,dzelmiyordu. |Bu da onu zyordu. Tandklar kendisine, kad-|nn durumunusorduklarnda,"Bir erkee nikh altndaki hanm hakknda [hayrdan baka bir ey sylemesiuygun deildir" jdiyerek, aile srrn kimseye amyordu.155 Eb Davud, Nikh, 41-42; Nes, es-Snen'l-Kbr, nr. 9171; ibn Mce,Nikh, 3; Tabern, el-Kebr, 19/424,428.ALE SAADETHizmet gnlsz olarak yaplrsa tat vermez ve bir sevap getirmez.85ALE SAADETAnnesinin vebabasnnhakknkorumak,sreklihizmetleriniyapmakkadna deil,kocannkendisinefarzdr.86Sonunda bu kadn boad. Ona, niin boa-d sorulduunda, u cevab verdi:"O benden ayrlmbir kadndr; benim nikhm ve sorumluluum altnda deildir.Bu durumda olan biri hakknda ben nasl bir ey sylerim!"Byk vel mam Shreverd (k.s), bu zattaki ahlk yle zetler:"ite bu ahlk, kullarnn ktlklerini rtp iyi hallerini gsteren yceAllah'n ahlk ile ah-lklanmaktr."56ALE SAADET

56 Shreverd, Avrif, s. 439.Evin Reisi KocadrDinimizde yuvann reisi ve sorumlusu erkektir. Sevk ve idare ondadr. Erkekhakka uyduu, hayrl ve doru olan istedii srece kadnn kocasna itaatetmesi farzdr.Burada itaat edilen koca deil, onun temsil ettii makamdr. Aile reislii yceAllah'n erkee ykledii bir grevdir. Bu reis, yce Allah'n ailedeki halifesive grevlisidir. Koca aile iinde hak dinin bekisi, ilh emirlerin takipisive gzel ahlkn temsilcisidir. O yuva iinde emredilen farz-tan yapmak veharamlardan kamakla ykmldr. Aile fertlerinin geim, bakm, terbiye veheplerinden sorumludur. Onu teftieden ve hesabn grecek olan yce Allah'tr.87ALE SAADET

Bir evin gelini,kaynpederi ile


35/121

kaynvalidesininevldolmutur.88Koca, hanmna haram bir ii emretme hakkna sahip deildir; emrederse szdinlenmez. Hanmdan istenen eyler dinimizin emirleri ise ona itaat Allah'a

itaat olur. tiraz ise hakka kar] gelmektir; bunun sonu felkettir.Dinimizde iki kii bir yola ksa, birinin so-j rumlu bakan olmas gerekir.Dieri ona tbi olur. j Yolun dzeni ve selmeti ancak buna baldr.; Yuva dabyledir ve ondaki sorumluluk daha] nemlidir. Yuva, senelerce, lme kadarsren bir beraberlik ve yolculuktur. in bir de hiretM vardr. Bu yolun sonucennettir.te dinimize gre aile kurumu, cennete gitmek iin yola kmbir kocann vehanmnn Allah iin szlemesidir. Onlar cennete aran ve iindeki ebedsaadeti vaad eden lemlerin sahibi yce Allah'tr.Kim O'nun arsna uyarsa -inallah- cenf nete girer.O'nun ars dindir.aran Hz. Muhammed'dir (s.a.v).Bu ar bize kadar gelmitir.Cenneti arzulayan ve Allah'n cemlini grme hasretiyle yanan bir kadn ve erkekiin eri nemli i, gnl holuu ile yce Rabb'inin dave-| tine ve davetisineuymaktr.Koca bu yolda bir vastadr. Bir kadn yce] Allah'a itaatini kocas zerindegrr ve gsterir.:I Koca da byledir. Onun da edep aynas ailedir. Bu duruma rahmet Peygamberimiz(s.a.v) yle dikkat ekmitir:"Bir kadn kocasna ait btn haklar yerine getirmedike Allah'n haklarnyerine getirmiol-maz.'57Emrine taat Edilecek Kocaunu iyi bilmeli: Erkek de kadn da kuldur. Kulun kula hkm ve hkimiyetiolmaz. Aslnda hibir kul, kendiliinden itaati hak etmez. Bir peygamberin bilekendinden kaynaklanan bir yetkisi, etkisi ve insanlar balaycl yoktur. Onulemlerin Rabbi yce Allah seer, sever, insanlarn nne kendi yolunda rehberyapar ve kullara da, "Buna itaat edin" emrini verir; ite o zaman o ahsa itaatetmek her kula farz olur. Bu durumda peygambere itaat yce Allah'a itaattir.Aynen bunun gibi, bir koca da kendi bana itaati hak etmez. Ancak getirildiimakam ve stlendii grevi icab itaat gerekli olur; nk Allah onu bir aileninreisi yapmtr. Kendisini bu ie gre yaratmtr. Bu yaratlkabiliyetinegre ona grev ve yetki vermitir.Bu grev aile fertlerini koruma, terbiye etme, ihtiyalarn giderme ve onlarhak zere ynetmedir.57 Bezzr, Msned, nr. 1472; Tabern, el-Kebr, nr. 5084; Heysem, Mecmau'z-Zevid, 4/308.ALE SAADET

Allah'a ve hiret gnne iman eden bir mmin, cennete girene kadar hayra vehizmete doymaz.

89ALE SAADETMslmamnen ndegelen sfatetrafnahizmetsunuprahmetolmaktr.

90


36/121

Ailenin varlk sebebi, keyif ve elence deil, ilh emanetleri tamaktr. Buemanet gzel kullukla hak dini yaamak ve temsil etmektir. Bu temsilde reis olanbaba, yce Allah'a kar sorumludur.Baba yuvay edep ve adalet zere ynetmekten sorumludur. Kendisine ve ailesine,Allah'n hkmne gre gzel olan eyleri emreder, kt olan eyleri yasak eder.Kendisi bu hkmleri gc nisbetinde uygular, dierlerine rnek olur.

Ailede kadn, haddi ap haramlara bulanca ailenin reisi olan koca bunaseyirci kalamaz. Grevi ve efkati gerei onu dzeltmeye alr. Bu dzeltmeyiyaparken nazn ve szn fayda vermedii yerde tepki ve tedavi deiir.Bir kadnn, kendisine Allah'n hkmn syleyen kocasna itaat etme grevivardr. Bu itaat grnte kocaya, aslnda Cenb- Hakk'adr; nk kocannondan istedii her eyi yce Allah istemektedir. Koca, baba sfatyla daocuklarna kar ayn grevdedir.Koca gibi, hakk teblieden hoca, lim ve mridler de hak adna itaati hakeder. Hakk ve adaleti ayakta tutan idareciler de byledir.Halk arasnda gzel bir tabir vardr: "Hak karsnda boynum kldan incedir."Yiitlik, tevazu gsterip hakka boyun emektir.Eer evin reisi olan erkek kt ileri emrediyorsa, ailesi ona itaat etmez.nk bu reis adaleti inemi, grevini ktye kullanmve bundan dolay itaatedilme hakkn kaybetmitir. Allah'a isyanda hibir kula itaat edilmez. Budurumda kadnn deil, kocann uyarlmas ve slah edilmesi gerekir.taatle Gelen Mutluluku hadisler kadnn kocasna kar temel grevlerini ve itaatin sonundakinimetleri haber vermektedir: r -f'

"Kocas kendisinden raz olduu halde vefat eden her kadn cennete girer."58

"Kadn bevakit namazn klar, ramazan orucunu tutar, namusunu korur vekocasna itaat ederse ona, 'Hangi kapsndan istersen oradan cennete gir'denilir."5958 Tirmiz, Rad', 10 (nr. 1161); ibn Mce, nr. 1854.59 Ahmed, Msned, 4/341; bn Hibbn, Sahh, 9/471; Heyse-m, Mecmau'z-Zevid,4/306; Mnzir, et-Tergb, nr. 2887.ALE SAADETBu mmet, erkei ve kadn ile insanlara hayr ve hizmet tamakla grevlidir.91ALE SAADETMmin aslacimri, bencilve kalbi katolamaz. Buhastalklaratutulankimseimann

tadmalamaz.92"Kadnlar ocuklarn karnlarnda tar, dourur ve onlara merhamet ederler.Kadnlar bir de kocalarna kar nankrlk etmeseler, namazlarn klanlarcennete girerler!"60Kadnlar uyarlyor:Bir defasnda Reslullah Efendimiz (s.a.v),"Cehennemi grdm; baktm, oradakilerin ounun kadnlar olduunu grdm"buyurdu. Bunu iiten kadnlar,"Neden ya Reslallah?" diye sordular. Peygamber Efendimiz (s.a.v) yle cevapverdiler:"nk siz kadnlar ok ikyette bulunuyor, kocalarnza nankrlk

ediyorsunuz."^Resl-i Ekrem (s.a.v) zararn nereden geldiine yle dikkat ekiyor:


37/121

"Cenneti grdm; baktm, kadnlar orada ok az. 'Kadnlar nerede?' diye sordum;cennetin bekisi bana, 'ki krmz madde onlar cennete girmekten alkoydu'dedi."62Reslullah'n (s.a.v), iki krmz ile kastettii eyler, kadnlarn israfakaan ve fakirleri kskandran ziynetleri ile giydikleri ssl elbiselerdir.60 Ibn Mce, Nikh, 62; Ahmed, Msned, 5/192.

61 Buhr, deyn, 7; Mslim, deyn, 4; Eb Davud, Salt, 248; Nes, deyn,19.62 Buhr, Rikak, 16; Tirmiz, Cehennem, 11; Ahmed, Msned, 1/234; bnHibbn, Sahh, 16/521.Kadnn Temel Grevleribn Abbas (r.a) anlatyor: Has'am kabilesinden bir kadn gelerek Hz. Peygamber'e(s.a.v),"Ey Allah'n Resul! Benim kocam yok ve evlenmek istiyorum. Kocann hanmzerindeki haklar nelerdir?" diye sordu. Peygamber Efendimiz (s.a.v) ylebuyurdu:"Bir kadnn kocasna kar grevleri unlardr:Kocas onu cins ihtiyac iin ardnda hibir engel karmadan hemen yerinegetirir.Kocasndan izinsiz evden bir ey vermez. Eer verirse, sevab kocasnn gnahda kendisinin olur.Kocasndan izin almadan nafile oru tutmaz. ayet tutarsa sadece a ve susuzkalmolur, hibir sevap kazanamaz.Kocasndan izinsiz evinden kmaz. Eer karsa eve dnnceye veya tvbeedinceye kadar melekler o kadna lanet eder. "63Kocann hakknn bykln u hadisten daha gzel anlatan bir sz yoktur:Bezzr, Msned, nr. 1464: Eb Ya'l, Msned, nr. 2455; Heysem, Mecmau'z-Zevid,4/307. Beyhak, es-Sne-n'l-Kbr, 7/292; 1611, 1612.bn Hacer, el-Metlib'l-Aliye, nr.ALE SAADETGelinkaynanasnnkz, o dagelininannesiyerindedir.92ALE SAADETKaynvalidedemek, aslanne yerinegeen anne,kaynbaba daasl babayerine geen

babademektir.94"Eer birine Allah'tan bakasna secde etmesini emredecek olsaydm; kocannhanm zerindeki hakknn byklnden dolay kadnn kocasna secde etmesiniemrederdim."64Peygamber Efendimizin (s.a.v) belirttii gibi, evlenen bir kadnn zerindeki enbyk hak kocasnn hakkdr. Erkek iin ise annesinin hakkj btn haklarnnnde gelir.65Erkek nce annesinin ve babasnn, sonra hanmnn hakkn dnmelidir.Annesini zp hanmn sevindiren bir kimsenin yz glmez. Byle yapann hayatskntl, lm zor, hesab etin olur. Bu konuda sahabeden Hz. Alkame'nin(r.a) vefat annda yaad hal ok ibret vericidir. Bunu anne baba haklarn

anlatrken zikeredeceiz.Yuvaya Girmeden nce Hazrlk


38/121

Bir kadn yuvaya girmeden nce, ailesi tarafndan yuvaya hazrlanmaldr. Kadnalzm olacak iler, sanatlar, hizmetler ve gzel ahlklar retilmelidir. Aradabir gzel fikir ve tavsiyeler ile genlerin gnl hazinesinizenginletirmelidir. jAnneler ve babalar kzlarn yeni yuvaya emanet ederken, verdikleri terbiyeninmeyvesini

64 Eb Davud, Nikh, 41; Ibn Mce, Nikh, 4; Ahmed, Ms-ned, 4/381; Hkim,el-Mstedrek, 2/187.65 Bezzr, Msned, nr. 1462; Heysem, Mecmau'z-Zevid, 4/309.alacaklarn bilmelidir. Terbiye bir babann ve annenin ocuklarna brakt enkalc mirastr. Onlara verilen terbiye iyi ise faydal, kt ise zararl birmiras ve ad braklmolur.Esma bint-i Hrice el-Fezr evlenip zifafa girecei kzna u tlerdebulunmutur:"Yavrucuum! Artk doup bydn yuvandan kyorsun ve hi tanmadn birinehayat arkada oluyorsun.Sen ona yeryz gibi ol; o da sana gkyz gibi olsun.Sen ona istirahat yeri ol; o da sana direk olsun.Sen ona criye ol; o da sana kle olsun.Bir ey isterken ok srarc olma ki, sana kzmasn.Ondan fazla uzak kalma ki, seni unutmasn. Sana yaklatnda sen de ona sokul.Senden uzak kaldnda sen de belli bir mesafede dur.Onun burnunu, kulan ve gzn kt koku, ses ve grntlerden koru.Kocann burnu senden sadece gzel kokular koklasn.Kula sadece gzel szler iitsin.Gz sana baktnda sadece gzellikler 9rsn."ALE SAADETGelinkaynanann rakibi deil, olunun refikidir, yani can dostudur. "Olumu bendenayrd" diye geline tavr almak hell deildir.95ALE SAADETGelini,her iekoturulacakbir hizmetigibi grmekde dorudeildir.96Kadnn Evin indeki Hizmetleri !Saadet asrnda bata Allah Resl'nn hanmlar olmak zere, dier sahabehanmlar evin i ilerinde gerekli hizmetleri gryorlard. Yemek yapmak, evintemizlik ve dzenini salamak, ocuklarla ilgilenmek, gelen misafirlere ikrametmek gibi iler kadnn tabii grevleri arasndayd.Kadnn kocasnn evindeki eyalarn ve maln korumak da ayr bir grevidir.

Hz. ie validemiz (r.ah), Allah Resl'nn elbiselerini bazan ykayarak bazaneliyle ovalayarak temizlediini,66 hatta Peygamber Efendimiz (s.a.v) mesciddeitikfta iken ban ykayp taradn haber vermitir.67Yine ie validemiz (r.ah) der ki:"Allah Resl'nn hanmlar iinde Safiy-ye'den (r.ah) daha gzel yemek yapankimse grmedim. Bir defasnda yemek yapp benim odamdayken Reslullah'a (s.a.v)gndermiti. Kskanlktan olsa gerek yemek taban grnce beni bir titremeald, kendimi tutamadm ve tabaa vurup krdm. Allah Resl'ne,'Bunun cezas nedir?' diye sordum;66 Buhr, Vd, 64; Mslim, Taharet, 105, 108; Begav, Mesbhu's-Snne, nr.342-343.67 Buhr, Taharet, 113, Savm, 79; Mslim, Hayz, 6-10; Nes, Taharet, 176.'Krdn taban yerine yeni bir tabak, dktn yemein yerine de benzerini

yapp ona gndermendir' buyurdu."68


39/121

Yine ie validemiz (r.ah) der ki: "Allah Resul ashab ile birlikte oturuyordu.Kendisine yemek yaptm. Dier hanm Hafsa da (r.ah) yemek yapmt. Benden ncePeygamber Efendimiz'e (s.a.v) gnderdi. Bu beni rahatsz etti."69Bir defasnda Allah Resul, evine getirdii misafirleri iin Hz. ie validemize(r.ah), "Ey ie, bize yiyecek getir, bize su getir" eklinde talepleri olmuveannemiz hepsini hazrlayp ikram etmitir.70

Resl-i Ekrem'in (s.a.v) pak zevceleri arasnda Zeyneb binti Cah(r.ah), evdehamur yo-ururdu, ayrca deri tabaklar, temizler, kurutur ve ondan eitlieyler dikerek satar, para kazanr, Allah yolunda sadaka verirdi.71Allah Resul, kzn Hz. Osman (r.a) ile ev-lendirdii zaman, "Kzm, Osman'aikramda bu-lun. ona iyi hizmet et" diye tembihlemitir.Eb Davud, icre, 89; Tirmiz, Ahkm, 23; Nes, re-t'n-Nis, 4.ibn Hacer, Fethu'l-Brf, 5/420 (Beyrut 2000) Eb Davud, Edeb, 95; ibn Mce,Mescid, 6; Hkim, Mstedrek, 4/271.bk. Mslim, Nikh, 9, 89; Ahmed, Msned, 3/165; bn Tabakat, 8/85-86.ALE SAADETAllah iin halka hizmet ve hayr dua etmekpeygamberlerin ahlkdr.97ALE SAADETPeygamberimizkz Ftma'yevlendirirkenona, "Sen evini ilerini gr,Ali de dilerini grsn" buyurmutur.98Reslullah (s.a.v), kz Ftma'y (r.ah) evlendirdii zaman ona, "Sen evin iilerini gr, Ali de evin dilerini grsn" buyurarak, aralarnda itaksimiyapmtr.72Hz. Ftma (r.ah) evin i ilerine yetiemedii iin Allah Resl'nden birhizmeti istemek zorunda kalm; fakat Peygamber Efendimiz (s.a.v) nce dierfakir mslmanlarn ihtiyacn dnd iin kendisine hizmet

Documents

S. Muhammed Saki Erol Aile Saadeti