COVİD 19(SARS-CoV2 ENFEKSİYONU)

ENFEKSİYON KONTROLÜ VE İZOLASYON ÖNLEMLERİ

Namık Kemal Üniversitesi Sağlık Uygulama ve Araştırma Merkezi

Enfeksiyon Kontrol Komitesi

COVİD 19

Bugün için virüs atılım süresi ve bulaştırıcılık süresibilinmediği için,

hastanın sağlık kuruluşunda bulunduğu süreboyunca izolasyon önlemlerine devam edilmeli,

COVID-19 varlığı düşünülen vakalara Standart, temas ve damlacık izolasyonu önlemleri

alınmalıdır.

*Kaynak :www.hsgm.saglik.gov.tr

Hasta Odasının Özellikleri

• COVID-19 hastalığı olası veya kesin vakalarının hastaneye yatışlarında standart, temas ve damlacık önlemlerinin alınması gerekmektedir

• Hastalar tek kişilik, özel banyosu ve tuvaleti olan, kapatılabilir kapı içeren bir odada olmalı,

• Tek kişilik odalar bulunmadığı durumlarda kesin COVID-19 vakaları aynı odada kohort edilebilir, ancak olası COVID-19 vakalarının ayrı yatırılması tercih edilmelidir.

• Zorunlu hallerde ise olası COVID-19 vakaları aynı odada hasta yatakları en az 1 m aralıklı olacak şekilde yerleştirilmeli,

• Kohorta dahil edilen (aynı odayı paylaşan) olası hastalar tıbbi maske kullanmalıdır.

Hasta Odasının ÖzellikleriKullanılacak tıbbi malzemeler • Hastaya özel olmalı• Oda dışına çıkarılmamalı• Hastalar arasında ortak malzeme kullanımına izin

verilmemeli• Eğer kullanılacak ekipman (örn. steteskop, ateş

ölçer) birden fazla hastada kullanılıyor ise her hasta kullanımında temizlenmeli ve dezenfekte edilmeli (örn. etil alkol %70).

Hasta Odasının Özellikleri• Tıbbi olarak gerekmedikçe hastaların odadan

veya alandan başka bir alana taşınmasından kaçınılmalı

• Olası COVID-19 hastaları için belirlenmiş portatif X-ray cihazı ve/veya diğer önemli tanı cihazları kullanılmalı

• Ancak portatif tanı cihazları yoksa hasta tıbbimaske takılı halde, temas ve damlacık izolasyonönlemleri alınarak, diğer hastalar ve ziyaretçilerile teması en aza indirecek şekilde, mümkünseson vaka olarak alınmalı

Hasta Odasının Özellikleri• Hastanın taşınması sırasında görev alan sağlık personeli

tıbbi maske, önlük, eldiven kullanmalı, el hijyenine özengösterilmeli. Hastanın genel durumuna göre aerosolizasyonoluşturabilecek bir durumu varsa N95/FFP2 maske vegözlük yanında bulundurmalı,

• Hasta çevresi, hastanelerin enfeksiyon kontrol komitelerinindirektifleri doğrultusunda belirlenen kurallara göretemizlenmeli ve dezenfekte edilmeli,

• Kullanılmış kişisel koruyucu ekipmanların atılmasıamacıyla hasta odası girişinde ve hasta odasının içerisindeiki ayrı tıbbi atık bulundurulmalı,

Hasta Odasına Giriş ve Hastaya Yaklaşım

• Hasta odasına girişler sınırlandırılmalı, sadece hastanın bakımından sorumlu olan ve girişi gerekli olan personelin odaya girişine izin verilmeli

• Hasta ziyaretçileri yasaklanmalı ve refakatçi gerekli ise tek kişi ile kısıtlanmalı

• Hasta odasına girişlerde kişisel koruyucu malzemeler;– Eldiven, – Önlük (steril olmayan, tercihen

sıvı geçirimsiz ve uzun kollu),– Tıbbi maske, – N95/FFP2 veya N99/FFP3 maske, – Gözlük / Yüz koruyucu– Alkol bazlı el antiseptiği

hasta odası girişindehazır olarak

bulundurulmalı

Hasta Odasına Giriş ve Hastaya Yaklaşım

• Kişisel koruyucu ekipmanlar giyilirken ve çıkartılırken kurallara uygun bir şekilde sırayla giymeye (önlük, maske, gözlük, yüz koruyucusu ve eldiven) ve çıkarmaya (eldiven, gözlük, yüz koruyucu, önlük, maske) dikkat edilmeli

• Özellikle maskenin hasta odasından çıktıktan sonra en son çıkartılması ve sonrasında el hijyeni uygulanması ihmal edilmemeli

• Eldivenin bütünlüğünün bozulduğu, belirgin şekilde kontamine olduğu durumda eldiven çıkartılarak, el hijyeni sağlanmalı ve yeni eldiven giyilmeli

Hasta Odasına Giriş ve Hastaya Yaklaşım

• Aerosolizasyona/damlacık neden olabilecek işlemler sırasında– Hasta odasında mutlak ihtiyaç duyulan sağlık personeli

dışında kimse olmamasına özen gösterilmeli– İşlem sırasında kapının kapalı olması sağlanmalı – İşlem sonrasında bir süre, giriş-çıkış dahil kapı açık

tutulmamalı– İlgili işlemler, doğal hava akışı ile yeterince

havalandırılan, tercihen negatif basınçlı odalarda yapılmalı

Hasta Odasına Giriş ve Hastaya Yaklaşım

• Hastaya temas öncesi ve sonrasında el hijyenine dikkat edilmeli (Sabun ve su veya alkol bazlı el antiseptikleri kullanılabilir)

• Eller gözle görülür derecede kirli ise el antiseptiği yerine mutlaka su ile sabun kullanılmalı

• Hasta, tıbbi açıdan önemli bir neden olmadıkça odasından çıkarılmamalı, odadan çıkması gerekli ise tıbbi maske ile transferi yapılmalı

• Hasta noninvaziv veya invaziv solunum desteği tedavisi altında isesolunum izolasyon önlemlerine uyulmalı ve cerrahi maske yerineN95 maske önerilir.

• Hastanın bulunduğu ortam ve çevre temizliği amacıyla enfeksiyonkontrol komitelerinin direktifleri doğrultusunda belirlenen kurallaragöre temizlenmeli ve dezenfekte edilmelidir.

OLASI /KESİN COVID-19 HASTA ODASI TEMİZLİK VE DEZENFEKSİYON

Olası/kesin covid 19 hasta odası yüksek riskli birim olarak kabul edilir, temizlik ve dezenfeksiyon işlemleri yüksek riskli birim temizliği kurallarına göre yapılır.

Temizlik temizden kirliye doğru yapılır. Kullanılan temizlik malzemeleri her odaya özgü

olmalıdır. Temizlik hareketlilik başlamadan önce yapılır. Tüy bırakmayan temizlik bezleri tercih edilmelidir. Temizlenecek alana göre kova ve bez rengi belirlenir.

OLASI /KESİN COVID-19 HASTA ODASI TEMİZLİK VE DEZENFEKSİYON

Hasta odasına girişlerde kişisel koruyucu malzemeler (eldiven, önlük (steril olmayan, tercihen sıvı geçirimsiz ve uzun kollu), tıbbi maske, N95/FFP2 veya N99/FFP3 maske, yüz koruyucu/gözlük, kapalı ayakkabı/bot) alkol bazlı el antiseptiği hasta odası girişinde hazır olarak bulundurulmalıdır.

Temizlik personeli El Hijyeni Talimatı’na göre ellerini yıkamalı ve kişisel koruyucu ekipmanı sırasına göre giymelidir.

Her koruyucu ekipman arasında el hijyeni sağlanmalıdır.

ÜRÜN KULLANIM YERİ

Alkol Çözeltileri (Etil/izopropil) (en az %70lik)

Yer ve yüzey dezenfektanları ( çamaşır suyu,

klorlu bileşikler)

• Steteskoplar

• Pulsoksimetreler, Defibrilatör kaşıkları vb.

• Derece/ Timpanik

• Tansiyon aleti

• Gözlük

• Monitör, Pump, enjektomat

• EKG cihazı,

• Serum askıları

• Mobil röntgen cihazları, Yatak başı paneli

• Standart Çamaşır suyu : (1:10 normal

sulandırmada) (Sodyum hipoklorit)

(1 litre suya 1 çay bardağı çamaşır suyu / 10 ölçü suya 1

ölçü çamaşır suyu)

• Klor tablet kullanımı (5gr)

3 litre suya 10 klor tablet

1 litre suya 7 klor tablet ( kan ve vücut sıvıları

bulaşında)

• Dış yüzeyler

• Kan ve vücut sıvı bulaşan yüzeyler

• Oksijen kavanozları

• Asansör iç-dış yüzey ve düğmeleri

• Sedye

• Etajer /yemek masası

• Hasta Yatağı

• Çöp Kovası

COVID-19 ile İlgili Tıbbi Atıkların Uzaklaştırma

• Tanısı şüpheli ve tanısı kesinleşmiş hastalardan gelen tüm atıklar tıbbi atık olarak bertaraf edilmelidir.

• Tıbbi atığı çift katmanlı bir tıbbi atık torbasına koyulmalıdır.

• Atık torbasını bir tıbbi atık transfer kutusuna koyun, özel bir enfeksiyon etiketi yapıştırılır.

• Tıbbi atıklar, onaylanmış bir tıbbi atık tedarikçisi tarafından toplanmalı ve bertaraf edilmelidir.

Sağlık Çalışanlarının Kişisel Koruyucu Ekipman Malzemenin Giyilmesi

1. El Hijyeni sağlanması 2. Önlüğün Giyilmesi 3. Maskenin Takılması

4. Gözlük ve Yüz koruyucunun Giyilmesi5.Eldiven Giyilmesi

Giyme Sırası• Önlük• Maske• Gözlük – Yüz Koruyucu• Eldiven

Kişisel Koruyucu Ekipman Malzemenin Çıkarılması

1. Eldivenin Çıkartılması 2. El Hijyeni Sağlanması 3. . Gözlük – Yüz Koruyucusu Çıkartılması

4.El Hijyeni Sağlanması

5.Önlüğün çıkartılması6. Maske Çıkartılması

Çıkarma Sırası• Eldiven• Gözlük – Yüz Koruyucu• Önlük • Maske

7. El Hijyeni Sağlanması

KLİNİKLER ve YOĞUN BAKIMLARCovid– 19 ( Kesin – Şüpheli – Olası vaka ) Kişisel Koruyucu Ekipmanların KullanımıHasta Odasına Girerken Sağlık Personeli Muayene, Tedavi ve Kişisel Bakım Sırasında;• Eldiven • İzolasyon önlüğü• gözlük/yüz koruyucu • Tıbbi maske • N95 /FFP2 veya N99/FFP3 maske

(Damlacık/aerosolizasyona neden olan işlem sırasında)Aerosolizasyona neden olan işlemler: Aspirasyon, bronkoskopi ve bronkoskopik işlemler, entubasyon, solunum yolu numunesi alınması sırasındaOda temizliğini yapan kişiler ;( Temizlik Personeli )• Eldiven• İzolasyon önlüğü• Tıbbi maske • Gözlük/yüz koruyucu (Eğer organik materyal veya

kimyasal sıçrama riski varsa ;)• Çizme ya da kapalı iş ayakkabısıZiyaretçiler;• Tıbbi maske• Önlük • Eldiven Ziyaretçiye izin verilmez. Zorunlu hallerde COVID-19 hasta

odasına girmeleri gerekiyorsa, KKE’yi takıp çıkarmaları ve KKE’yi takmadan önce ve sonra el hijyeni uygulamaları hakkında bir sağlık çalışanı tarafından bilgilendirilmeli ve denetlenmelidir.

Solunum Örnekleri Alınırken;• Eldiven• İzolasyon önlüğü• N95/FFP2 maske• Gözlük /yüz koruyucuSekreterlik ve Ofis Alanları• Sağlık Personeli dahil tüm personel• Hastalarla Temas gerektirmeyen tüm idari

görevler• Hasta geçişinin olduğu tüm diğer alanlar

(klinikler, koridorlar gibi)

• Hastayla doğrudan temas içermeyen ön değerlendirme;

1 metre mesafe korunmalıdır. Korunamayacaksa tıbbi maske takılmalıdır.

Kiş

isel

K

oruy

ucu

Eki

pman

a G

erek

Yok

tur.

Not:Gözlük: Tekrar kullanılabilir özellikteki gözlükler, üreticinin önerisine göre temizlenir. Özel bir öneri yok ise %70 etil alkol ile dezenfekte edilerek uygun ortamda kendi kendine kurumak üzere bırakılmalıdır. Gözlüğün tekrar kullanılması durumunda, servis sorumlularınca gözlüğün nerede çıkartılıp depolanacağı ve dezenfekte edileceği belirlenir.

ACİL SERVİS ve POLİKLİNİKLER Müşaade Alanı ( Muayene, Tedavi ve Kişisel Bakım Sırasında ) ve Covid Polikliniğinde;

Sağlık Personeli ;• Eldiven• İzolasyon önlüğü• Gözlük/yüz koruyucu • Tıbbi maske Covid Poliklinik ve Müşaade Alanı Oda Temizliği yapan Kişiler; ( Temizlik Personeli )• Eldiven• İzolasyon önlüğü• Tıbbi maske • Gözlük/yüz koruyucu (Eğer organik materyal

veya kimyasal sıçrama riski varsa)Çizme ya da kapalı iş ayakkabısı

Solunum Örnekleri Alınırken;• Eldiven• İzolasyon önlüğü• N95/FFP2 maske• Gözlük / yüz koruyucu

Sekreterlik ve İdari OfislerHastayla doğrudan temas içermeyen ön değerlendirme; • 1 metre mesafe korunmalıdır.

Korunamayacaksa; * Tıbbi maske takılmalıdır.

Bekleme Alanı;Solunum yolu semptomları ( Öksürük, solunum sıkıntısı ) olan hastalar;Hastanın tıbbi maske takması sağlanmalıdır. Hasta en kısa zamanda izolasyon odasına veya diğer kişilerden ayrı bir alana alınmalıdır. Eğer bu mümkün değilse diğer hastalarla arasında 1metre mesafe olacak şekilde bekletilmelidir.Triyaj alanı;Hastayla doğrudan temas içermeyen ön değerlendirme; • 1 metre mesafe korunmalıdır.

Korunamayacaksa; * Tıbbi maske takılmalıdır.

Solunum yolu semptomları (Öksürük, solunum sıkıntısı) olan hastalar;• En az 1 metre mesafeyi sağlayacak şekilde

yapılmalıdır. Hasta tolere edebiliyorsa tıbbi maske takması sağlanmalıdır.

Not:Gözlük: Tekrar kullanılabilir özellikteki gözlükler, üreticinin önerisine göre temizlenir. Özel bir öneri yok ise %70 etil alkol ile dezenfekte edilerek uygun ortamda kendi kendine kurumak üzere bırakılmalıdır. Gözlüğün tekrar kullanılması durumunda, servis sorumlularınca gözlüğün nerede çıkartılıp depolanacağı ve dezenfekte edileceği belirlenir.

LABORATUVAR

Solunum Örnekleri ÇalışırkenLaboratuvar Teknisyeni• Tıbbi maske • Önlük• Eldiven • Gözlük / Yüz koruyucu (sıçrama riski

varsa)

İDARİ OFİSLER VE OFİS ALANLARIİdari Görevliler ve Sağlık Personeli Dahil Tüm Personel ( Hastalarla Temas Gerektirmeyen Tüm İdari Görevler )• Kişisel Koruyucu Ekipmana Gerek Yoktur.

Not:Gözlük: Tekrar kullanılabilir özellikteki gözlükler, üreticinin önerisine göre temizlenir. Özel bir öneri yok ise %70 etil alkol ile dezenfekte edilerek uygun ortamda kendi kendine kurumak üzere bırakılmalıdır. Gözlüğün tekrar kullanılması durumunda, servis sorumlularınca gözlüğün nerede çıkartılıp depolanacağı ve dezenfekte edileceği belirlenir.

MORGMorg görevlileri ölen kişinin Covid-19 tanısı konusunda bilgilendirilmelidir.Gasilhane Çalışanları;• Eldiven• Sıvı Geçirmez Önlük• N95/FFP2 maske• Gözlük / yüz koruyucu kullanmalıdır.Defin İşlemleri Konusunda;• Cenazenin kabre yerleştirilmesi sırasında Eldiven kullanılmalıdır.• Olası / Kesin Covid–19 vakalarının ölümü halinde ceset torbası ile defini

gerekmektedir.• Cenaze kabre yerleştirildikten sonra standart defin işlemleri gerçekleştirilir.Evde Ölüm Olması Durumunda;• Defin işlemleri mevzuat gereği devam etmelidir.• Cenazelerin ceset torbası ile alınıp naklinin gerçekleştirilmesi sağlanmalıdır.

Not:Gözlük: Tekrar kullanılabilir özellikteki gözlükler, üreticinin önerisine göre temizlenir. Özel bir öneri yok ise %70 etil alkol ile dezenfekte edilerek uygun ortamda kendi kendine kurumak üzere bırakılmalıdır. Gözlüğün tekrar kullanılması durumunda, servis sorumlularınca gözlüğün nerede çıkartılıp depolanacağı ve dezenfekte edileceği belirlenir.

AMBULANS YA DA TRANSPORT ARAÇLARINDA KKE KULLANIMI

HASTANIN TAŞINMASI SIRASINDASağlık personeli Şüpheli COVID-19 hastalarını sağlık

kuruluşuna naklederken• Tıbbi maske• Önlük• Eldiven• Göz koruması

Araç Şoförü Sadece COVID-19 hastalığı olduğundan şüphelenilen hastanın nakil aracını sürüyor ve sürücü bölmesi COVID-19 hastasından ayrı bir bölüm ise

En az 1 metre mesafe sağlanmalıdır.KKE gerekli değildir.

COVID-19 hastalığı olduğundan şüphelenilen hastayı araca bindirme ve araçtan indirme esnasında yardımda bulunduğunda

Tıbbi maske/ Önlük/ Eldiven Göz koruması

COVID-19 olduğundan şüphelenilen hasta ile doğrudan temas yok, ancak sürücü ve hasta bölmeleri arasında ayrım olmadığında

Tıbbi maske

Temizlik personeli COVID-19 hastalığı olduğundan şüphelenilenhastaların sağlık kuruluşuna taşınmasındansonra ve bunlar arasında temizlik

• Tıbbi maske• Önlük• Temizlik eldiveni• Gözlerin korunması(organik maddelerden veya kimyasallardan sıçrama riski varsa) Bot veya kapalı iş ayakkabıları

GEÇİCİ İZOLASYON ALANLARINDA KKEKULLANıMı (ACİL,TRİYAJ)

HASTANIN TAŞINMASI SIRASINDA

Personel İzolasyon alanına girenancak direkt yardımdabulunmayan

1 metre mesafe koruma• Tıbbi maske• Eldiven• Göz koruması

Personel, sağlık personeli Hastanın sağlık merkezinetransportuna yardımcıolanlar

• Tıbbi maske• Önlük• Eldiven• Göz koruması

Temizlik personeli İzolasyon alan temizliği • Tıbbi maske• Önlük • Eldiven• Göz koruması (organik

sıvıların sıçrama ihtimali olduğu durumlarda)

• Çizme veya kapalı ayakkabı

EĞİTİM İÇERİĞİ EN SON GÜNCELLENEN T.C SAĞLIK BAKANLIĞI HALK SAĞLIĞI GENEL

MÜDÜRLÜĞÜNÜN COVİD-19 (SARS-CoV2 Enfeksiyonu)

REHBERİNE GÖRE HAZIRLANMIŞTIR

www.hsgm.saglik.gov.tr