Samen september 2015

S’amen

Officieel orgaan van de Protestantse Gemeente Breda - 8e jaargang no. 7 - september 2015

Als u geen belangstelling heeft voor S’amen en het blad niet meer wilt ontvangen, kunt u dit doorgeven aan het Kerkelijk Bureau: [email protected]

of Pottenbakkerstraat 51, 4813 LB Breda

S’amen in kleur zien? Dat kan: downloaden via Protestantsegemeentebreda.nl

of Lucaskerk.nl

In dit nummer onder meer: Leren en Ontmoeten Uitneembaar middenkatern Website PGB Onze website is gehackt! 3 Leerhuis Kerk en Israel 5

Zinsverband 11 Lutherse Kerk Activiteiten 9 Vredesweek Walk of peace 4 The Stones Cry Out 5 Vrede verbindt 5 Een andere aanpak... 17 Vieringen 20 Startzondag NoorderBeemden 16 Midden-Zuid 18 Diaconie Jaarverslag 2014 14 Marcuskerk 50 jaar Programma 18 Herfstzangavond Johanneskerk, 23 september 21

‘GOEDE BUREN’

STARTZONDAG 13 september 2015

S’amen 2

S’amen is het maandblad van

de Protestantse Gemeente Breda. Uitgever Algemene Kerkenraad Protestantse Gemeente Breda

Inleveren kopij

De sluitingsdatum voor het volgende nummer is

dinsdag 29 september. Verschijningsdatum is vrijdag 9 oktober. Aanleveren van kopij uitslui-

tend als “platte tekst”.

U krijgt een ontvangstbevestiging. Als dit daags

na de kopijdatum nog niet is gebeurd: informe-

ren bij [email protected]

Redactie adres

Kopij sturen naar: [email protected]

Redactie

Marlies Brandwijk

Ger van Dooren Leon Geschiere

Adriënne Hoevers - den Hollander Peter Jan Plooy

Adreswijzigingen

Kerkelijk bureau:

Mieke Frankfoorder-Boevé Pottenbakkerstraat 51, 4813 LB Breda

076-5146523 [email protected]

Druk: Drukkerij Roggeband, Breda

Website

www.protestantsegemeentebreda.nl

Collectebonnen A. Vellen van 20 bonnen met een waarde van € 0,75 per bon, totaal dus € 15.00 per vel. B. Vellen van 20 bonnen met een waarde van € 1,50 per bon, totaal dus € 30,00 per vel. Bonnen kunnen besteld worden door storting / overschrijving van € 15,00 of € 30,00 (of een veelvoud daarvan) op bankrekening NL91ABNA052.02.27.867 ten name van de Protestantse Gemeente te Breda (met vermelding van de gewenste soort vellen)

Protestantse wijkgemeente NoorderBeemden Website: www.noorderbeemden.nl Lucaskerk, Tweeschaar 125

4822 AS Breda, tel. 076-542 24 33 Protestantse wijkgemeente Midden/Zuid Johanneskerk, Dreef 5 4813 ED Breda (Princenhage), tel. 076-521 05 45 Predikant Ds. S. van Meggelen Voorstraat 14, 4268 AL Almkerk Tel. 0183-401265 of 06-22576592 E-mail: [email protected] Werkt op maandag, dinsdag en donderdag Markuskerk, Hooghout 96 4817 ED Breda tel. 076-514 00 80

Predikant ds. T. van Prooijen, 542 33 34

Arenberglaan 168, 4824 RD Breda E-mail: [email protected]

Werkt op maandag, dinsdag en vrijdag.

Evangelische Lutherse Gemeente,

Veemarktstraat 11/ Stadserf 3 (achteringang), Breda, tel. 5145585

Wijkpredikant Ds. M.J.A. Schulz, Cherbourglaan 51,

5627 MK Eindhoven, tel. 040-2417664 Scriba Dhr. J.N. Dijkshoorn, Markendaalseweg 118,

4811 KE, Breda *

Niels den Toom

Studentenpastor, life coach en trainer bij ZuiderZin

Tel. 06-19663873 E-mail: [email protected]

*

Vrijwillige bijdrage voor S’amen : Postbank NL17 INGB 0001 0806 82 t.n.v. Prot. Gemeente Breda o.v.v. “S’amen ” (Richtbedrag: € 25,- per jaar)

Colofon De Protestantse Gemeente Breda

Financiën: Postbank NL17 INGB 0001 0806 82 ABN AMRO NL91 ABNA 0520 2278 67 Diaconie Algemeen: Postbank NL89 INGB 0001 0708 50 t.n.v. Diaconie Protestantse Gemeente Breda Diaconie ZWO: Postbank NL14 INGB 0001 5429 41 t.n.v. ZWO groep Protestantse Gemeente Breda/Ginneken

S’amen 3

In houdsopgave

Pagina 3 : Meditatie 4 : Actueel 6 : Opinie 8 : Algemeen Kerkelijk Nieuws 13 : Diaconie 16 : Nieuws uit de wijken 22 : Mediatheek 22/23 : Vieringen

De kerk is bedoeld om… opgericht te worden

“Mocht deze vrouw, die een dochter is van Abraham en al achttien jaar door Satan geboeid werd gehouden, mocht zij niet op sabbat uit deze boeien worden losgemaakt?”

Lucas 13: 16

Waarom zou je naar de kerk gaan? Daar zijn vele redenen voor te geven, ik noem dit keer een pastorale reden: om opgericht te

worden.

Er was een kromme vrouw op sabbat in de synagoge, al 18 jaar

ging zij gebukt door het leven. Over de oorzaak van haar kwaal

horen we niet veel. Was het iets lichamelijks? Iets geestelijks? Ik ga ervan uit dat het een combinatie was.

Dit kromme vrouwtje weerspiegelt het leven van veel mensen, jong en oud, die misschien niet letterlijk maar dan toch figuurlijk

kromgebogen door het leven gaan. Ze gaan gebukt onder een

gering gevoel van eigenwaarde. Ze denken negatief over zichzelf, ze hebben maar zo weinig zelfvertrouwen dat ze nauwelijks

rechtop en fier door het leven durven te gaan. Misschien ervaren

ze druk door anderen op hen uitgeoefend. Misschien is het hun zelfs als kind, met een godsdienstig sausje overgoten,

meegegeven: je bent een zondaar, je moet nederig zijn…

Het kan een levenshouding geworden zijn in kerk en maatschappij. Naar binnengekeerd zijn, altijd maar in hetzelfde kringetje

rondgaan, zo bezig zijn met de eigen besognes, dat er geen oog

meer is voor wat er om je heen gebeurt. Je letterlijk en figuurlijk krom werken…

Jezus richt deze vrouw op en nog wel op sabbat, in een bijeenkomst. Daarmee laat Hij ons de bedoeling van een kerkdienst

zien: de liturgie dient niet om ons met allerlei lasten op te zadelen,

om ons van onze zondigheid te overtuigen, maar om ons zo te

raken, dat wij weer opgericht worden. Dat wij onze waarde voor

God leren zien.

Jezus zegt niet: ‘Kop op’. Maar raakt haar aan, waardoor zij kracht

krijgt zichzelf op te richten. Zo mogen wij in de dienst opgericht

worden. In het begin van de dienst gaan we staan – dat is een vanzelfsprekende handeling voor ons – het begin van de

kerkdienst… Aan het slot gaan we weer staan, om de zegen te

ontvangen. Ik nodig u en jou uit, om die momenten, dat we gaan staan, voortaan anders te beleven: als ‘oprichten’ – in het besef,

dat we hier in deze kerk, in deze dienst tussen hemel en aarde zijn,

als mensen die voor God rechtop mogen staan. Juist dan, als we staan, zien we Gods uitgestoken handen, in de groet en de zegen –

de Heer wil ons aanraken, opdat wij kracht vinden om rechtop te

gaan.

De kerkdienst wil ons helpen om weer oog te krijgen voor onze

omgeving, te groeien in zelfvertrouwen en God te verheerlijken. Ik moest denken aan wat een mensendiecktherapeut mij eens

meegaf – ik was bij haar i.v.m. rugklachten en moest oefeningen

doen – “Waarom loop je toch altijd met je neus naar beneden?” vroeg ze mij. “Waar ben je bang voor? Ja, er kan van alles op

straat liggen, maar jij bent toch gelovig…”. Gelovig zijn en met het

hoofd naar beneden lopen gingen naar haar mening niet samen.

Dat zette mij aan het denken. “Ja, ik ben gelovig, ik mag weten, dat God mij hooghoudt, in zijn Naam mag ik fier en

het hoofd geheven door de wereld gaan”. Elke kerkdienst

word ik daaraan herinnerd.

Streel mij met uw stralen, God van licht en leven mijn gezicht tot U geheven. Evenals de bloemen voor het zonlicht buiten zo gewillig zich ontsluiten, zo laat Gij, Zon van mij, in uw licht mij groeien voor U open bloeien. Lied 906: 6

ds. Saskia van Meggelen

Clicktip 59

Mededeling

Helaas is de website

protestantsegemeentebreda.nl

gehackt. Daarom heeft de provider de website

tijdelijk afgesloten.

Er kan dus even niet ge-clickt worden.

Informatie: Rob Snijders

Meditatie

S’amen 4

Actueel

Vanaf donderdag 17 september

Zingen en muziek maken met je kind

Heb je behoefte iets te ondernemen met je baby of peuter?

De activiteit “Zingen met je kind” van het Leger des Heils geeft je hiervoor de gelegenheid. De cursus bestaat uit 8

bijeenkomsten waarbij jij en je kind/kinderen in de leeftijd

van 0 tot 4 jaar van elkaar kunnen genieten tijdens het sa-men:

• Zingen van bekende en nieuwe liedjes

• Bewegen op muziek

• Versjes opzeggen en gebaren leren

• Je verwonderen over geluiden

• Bespelen van muziekinstrumentjes • Plezier maken met je kind

Met elkaar ontdek je hoe en waarom je kind reageert op jou en op de dingen in de omgeving. Je zult merken dat de ont-

wikkeling van je kind door deze activiteit wordt gestimuleerd.

Ook geeft “Zingen met je kind” je de gelegenheid om te pra-ten en ervaringen uit te wisselen over de opvoeding van je

kind met andere ouders. Iedereen is van harte welkom.

De serie bijeenkomsten begint op donderdag 17 september

en duurt 8 weken.

Tijden: 9:30 – 11:00 uur Kosten: € 2,- per bijeenkomst.

Locatie: Korpsgebouw van het Leger des Heils, Thomas

Vincidorstraat 2 in Breda. Inlichten kunt u verkrijgen op 076-5870344 of via

[email protected].

Opgeven is mogelijk tot 8 september. Zondag 20 september, 13:00 uur

Walk of Peace van Schilderswijk tot Vredespaleis

In het kader van de Pelgrimage van Gerechtigheid en Vrede wordt een vredeswandeling georganiseerd door de stad van

recht en vrede Den Haag op zondag 20 september – in de

Vredesweek. Hierbij roepen we leden van de lidkerken van de Raad van Kerken in Nederland op om aan deze Walk of

Peace deel te nemen!

We wandelen langs plekken van vrede van diverse religies

om verbondenheid met elkaar te ervaren. Dat is het uit-

gangspunt van de vredeswandeling die het begin van de Vredesweek markeert. De televisie brengt aanslagen, geweld

door IS of ander oorlogsgeweld zo dicht bij huis, dat vrede

ook in Nederland niet vanzelfsprekend is. Vredesorganisatie PAX, Kerk en Vrede en de Raad van Kerken in Nederland

organiseren in samenwerking met de Haagse Gemeenschap

van Kerken een wandeling voor de vrede op 20 september, waar honderden deelnemers worden verwacht. De organisa-

ties roepen mensen op om gezicht te geven aan het verlan-

gen naar vrede. Het motto is: ‘Vrede verbindt’. De organisatie kiest voor

een wandeltocht, een pelgrimage. Tijdens een tocht van zes

kilometer is er volop gelegenheid andere mensen te spreken, zich te laten inspireren bij interessante ontdekkingen op de

route en zich onder te dompelen in een weekend dat zal brui-

sen van activiteiten voor recht en vrede. De Walk of Peace is onderdeel van de Vredesweek , het Just

Peace Festival en de wereldwijde Pelgrimage van Gerechtig-

heid en Vrede van de Wereldraad van Kerken. Er zijn korte toespraken van Freek Landmeter

(vredesbeweging PAX) en Hielke Wolters (Wereldraad van

Kerken) en het Mamaverhalenkoor zal, samen met de rap-pers van het Stagehuis uit de Schilderwijk aan het einde van

de wandeling optreden.

Met het initiatief richten de organisaties zich allereerst op de

toegenomen onveiligheid in de wereld, zoals die naar voren

komt in de beelden uit het Midden-Oosten en Oekraïne. Steeds meer mensen ontlenen er argumenten aan om meer

geld aan defensie uit te geven. De initiatiefnemers willen dat

automatisme in het denken doorbreken. Ze realiseren zich

dat het daarbij niet alleen over de landen ver weg moet

gaan, maar ook over de afgenomen tolerantie in Nederland

zelf. Onderzoek wijst uit dat antisemitisme, islamofobie en homodiscriminatie in Nederland toenemen.

Ervaar hoe vrede verbindt. Zo krijgt iedere wandelaar een

roos uit de handen van de Aksa moskee om deze naar het Joodse kindermonument op het Rabbijn Maarsenplein te

brengen. Ontmoet anderen die zich voor vrede inzetten, be-

zoek verwachte en onverwachte plekken in de stad. Laat je inspireren.

Op de route zijn er meerdere momenten waar je letterlijk en

figuurlijk stil staat bij vrede. Op betekenisvolle plekken kun je meedoen aan activiteiten

om zelf bij te dragen aan vrede. Aan het einde van de mid-

dag is er een picknick en een muzikale afsluiting De Walk of Peace is onderdeel van de Vredesweek en het

Just Peace Festival en de wereldwijde Pelgrimage van Ge-

rechtigheid en Vrede van de Wereldraad van Kerken.

Lengte: 6 km

Starten op eigen gelegenheid tussen 13:00 – 15:00 uur Start: Station Hollands Spoor

Eindpunt: Vredespaleis

Opgave: www.walkofpeace.net Kosten: €5 (kinderen tot 12 jaar gratis) incl. picknick en

informatiemagazine

In het centrum van dit nummer van S’AMEN

vindt u een katern met de vormingsactivitei-ten van diverse Bredase kerken voor het ko-

mende half jaar. U kunt dit katern uitnemen en bewaren.

In de hoofdtekst van dit nummer wordt in voorko-mende gevallen verwezen naar het katern.

S’amen 5

20 september, 16:00 uur, crypte Lutherse kerk

The Stones Cry Out Film over en van Palestijnse Christenen

Aanvang: 16:00 uur

Plaats: crypte van de Evangelisch Lutherse Kerk De toegang is gratis.

(zie voor meer info: het katern Leren en Ontmoeten, red.) Zaterdag 26 september, 16:30 uur

Vrede verbindt Culturele activiteit in Mondiaal Centrum Het motto van de Vredesweek 2015 is ‘Vrede Verbindt’. Met

dit gezegde roept Pax op tot ontmoeting. Om samen in vrede te geloven heb je de ander nodig. Mensen die naast je staan

en mensen die niet tot je directe omgeving behoren. Dit is

niet altijd even gemakkelijk. Die ander maakt ons soms angstig, waardoor spanningen, ook in onze eigen

samenleving, stad of wijk kunnen oplopen.

De Vredesweek, en daar sluit het Mondiaal Centrum Breda

zich bij aan, gaat over deze keuze. Trekken we ons

onverschillig terug en keren we de ander de rug toe, of organiseren we een tegenkracht tegen angst of terreur?

In Breda zijn ook 390 vluchtelingen sinds bijna een jaar in de

Boschpoort naast de Koepel. Ook zij zijn voor deze activiteit uitgenodigd zoals alle Bredanaars.

Via een gezamenlijk eten, koor en muziek hopen we mensen

die in Boeimeer en Breda wonen van allerlei culturen met elkaar in contact te brengen. Er zal ook een workshop

gegeven worden door Pax over de situatie in Syrië en verder

wordt er Vredesbeeld onthuld , de Zwarte Madonna, duiven zullen opgelaten worden en een vertegenwoordiger van

Vluchtelingenwerk zal een korte toespraak houden over het

belang van het leggen van verbindingen in de samenleving, Programma:

16:30 uur Vredesmars vanaf het AZC, Nassausingel 26.

17:00 uur Inloop met koffie of fris

17:30 uur Toespraak Vluchtelingenwerk 17:45 uur Onthulling beeld “Zwarte Madonna huilt voor

vrede”, Lian Waas en vredeswensen

18:15 uur Gezamenlijk eten 19:15 uur Workshop door Pax over Syrië + parallel muziek

door DJ en kinderactiviteiten

20:30 uur Gospelkoor Bondeko met vredesliederen, zang door Anouschka Stulting en Wout Kwakernaat en

muzikaal optreden door mensen uit verschillende

culturen van het AZC.

Info via website www.mondiaalcentrumbreda.nl of

[email protected] Adres: Roland Holststraat 71, Breda

Jan Hopman

LEERHUIS programma voor pastores en theologisch geïnteresseerden Kerk en Israël Zeeland en West- Brabant

Donderdag 8 september

Woorden van leven, bronnen van vreugde! Voorbereiding op Israëlzondag, 4 oktober, die valt tijdens het Loofhuttenfeest. Materiaal kan worden gedownload op de

landelijke website: www.protestantsekerk.nl/kerkenisrael.

Aan deze bijeenkomst zijn geen kosten verbonden.

Dinsdagen 13 oktober, 10 november, 12 januari, 9 februari en 8 maart

Numeri Een bevrijd volk gaat op weg.

Tijd: dinsdagmiddagen, 12:45 – 14:45 uur

Kosten: € 40 voor de vijf bijeenkomsten

Informatie: Kerk en Israël Zeeland, Nel Roggeband, secr.

0166 60 21 06; [email protected]

Zie www.protestantszeeland.nl onder “prov. werkgroepen”

Zondag 18 oktober 15:00 uur, theaterconcert

De Mariamonologen Uitgevoerd door Theatergroep De Kern in de parochiekerk OLV Ten Hemelopneming, Markt 34 in Prinsenbeek

Maria, moeder van Jezus, is een fascinerende vrouw:

door de eeuwen heen

geschilderd, beschreven, bezongen en aanbeden.

Om Maria kun je niet

h e e n , w a t v o o r achtergrond je ook hebt.

D e v o o r s t e l l i n g

‘Mariamonologen’ neemt ons mee in de wereld van

Maria.

Door verhalen, gedichten, liedjes - gezongen en

v e r t e l d d o o r E l l y

Zuiderveld, Ineke ter Heege en Elise Mannah van Theatergroep De Kern -

spiegelen we ons aan Maria en stellen we de vraag ‘wie is

Maria voor ons? Een voorstelling die u niet mag missen!

De kerk is open vanaf 14:30 uur. De toegang is gratis. Er

wordt een collecte gehouden ter bestrijding van de kosten. Na afloop is er onder het genot van een drankje gelegenheid

om elkaar te ontmoeten. Ook de spelers zijn hierbij

aanwezig.

Dit theaterconcert wordt georganiseerd door de Protestantse

Gemeente Prinsenbeek ‘Het Kruispunt’, de Nazarethparochie Breda, de Parochie OLV ten Hemelopneming Prinsenbeek en

de Protestantse Gemeente Johanneskerk Breda.

S’amen 6

Film, 20 september, crypte Lutherse Kerk

The Stones Cry Out Het thema van de Wereldwijde week voor vrede in Palestina en Israel (WWPPI) voor 2015 is: ‘God heeft de muur van

vijandschap tussen twee werelden afgebroken.’

Deze week valt samen met de Vredesweek. In Breda worden dan veel activiteiten georganiseerd.

Ik zou graag met jullie, leden van de PKN gemeente Breda en andere gemeenschappen, de film bekijken die onlangs

verscheen over en van de Palestijnse Christenen: The Stones

Cry Out. (zie voor meer info: het katern Leren en Ontmoeten, red.)

Terwijl het thema van de WWPPI de hoop uitspreekt dat muren worden afgebroken, worden op dit moment

voorbereidingen getroffen voor de bouw van de Muur op

grond van Palestijnse Christenen in Bethlehem. De bulldozers vernietigen eeuwenoude olijfbomen en de mensen zijn ten

einde raad: hun inkomensvoorziening wordt vernietigd en

hun verbinding met de stad Jerusalem.

Gebed bij vernieling olijfboomgaarden EAPPI aug. 2015 Landeigenaar olijfboomgaarden

Want het gevolg is dat de stad Bethlehem volledig wordt afgesneden van Jerusalem. Het Israëlisch Hooggerechtshof

heeft 2 april jl. uitspraak gedaan dat niet voldoende is

onderzocht of een ander tracé minder schade zou doen en dus dat de bouw niet mocht worden voortgezet. Aan deze

uitspraak wordt vervolgens door het militair bestuur voorbij

gegaan. Dit kan niet anders dan met goedkeuring van de huidige regering. Het recht wordt terzijde geschoven en dit is

– voor zover er überhaupt sprake is van recht waar een muur

in stand wordt gehouden tegen de uitspraak van het Internationaal Gerechtshof in - een zorgelijke ontwikkeling.

Met elkaar hopen we na de film na te praten over de impact en samen af te sluiten met een gebed om vrede voor dit

verscheurde gebied.

Graag aanmelden bij Kathinka Minzinga indien u van plan bent te komen. Dan weten we op hoeveel mensen we

ongeveer kunnen rekenen.

Kathinka Minzinga, 076-5142383 [email protected]

Nog een keer: NAC - de parel van het Zuiden U hebt het kunnen lezen in de krant, ik heb het kunnen

aanschouwen op de snelweg. Op de zijkant van het viaduct

over de A27 prijkt weer als vanouds het ‘NAC – parel van het Zuiden’. In de zomer hebben de supporters hun teleurstelling

blijkbaar verwerkt en opnieuw hun club trouw beloofd. Dat is

mooi. Het geduld van de aanhangers werd overigens wel op de proef gesteld, want de eerste twee wedstrijden in de

eerste divisie gingen nog verloren, maar er zijn nu

wedstrijden gewonnen (zelfs één met 7-0!), dat geeft de burger moed.

Ook in de PG Breda was de zomer een periode van betrekkelijke rust, tijd om op adem te komen na alle

ontwikkelingen in de AK en in het College van

Kerkrentmeesters. De pijn die geleden is, is natuurlijk niet zomaar weg. Daarvoor is er teveel gebeurd. Vertrouwen is

niet vanzelf weer opgebouwd.

Wanneer straks in de AK de balans wordt opgemaakt en het veranderingsproces weer wordt opgepakt, zou dan ook bij

ons het vertrouwen kunnen terugkomen? In elkaar, in

expertise die gezocht wordt, in de mogelijkheid om weer een levende geloofsgemeenschap te vormen? Er is een tijd om af

te breken en een tijd om op te bouwen, zegt Prediker. We

zijn nu wel bijzonder aan opbouwen toe, aan het opbouwen van elkaar, aan het opbouwen van een vernieuwde PG Breda.

Worde ieder van ons daarin wijsheid geschonken. Ik wens

ons met elkaar een goed seizoen!


Opinie

S’amen 7

Iran: bakermat van de wereldgodsdiensten (2) Inleiding Iran is een Islamitische republiek. Toen ik daar op vakantie was, hield de vraag me bezig wat dat zou betekenen voor de

tolerantie voor andere religies? Sowieso is de Iraanse

bevolking samengesteld uit veel bevolkingsgroepen. Dat zie je al op straat: de verschillende gezichten, de verschillende

posturen. Niet dat ik feilloos op iedere voorbijganger een

etiketje Pers, Koerd, Afghaan, Arabier, … kon plakken, maar die diversiteit is niet te missen in het straatbeeld. Gegevens

voor 2014 (internet) zijn: Perzen 61%, Azerbeidzjanen 16%,

Koerden 10%, overigen 13%. Maar die diversiteit weerspiegelt zich niet in religieuze diversiteit. Wel zijn,

dankzij de meer gematigde president Rouhani, Christendom,

Jodendom en Zoroastrisme sinds december 2013 officieel erkende godsdiensten in Iran.

Zoroasters In Iran zijn volgens Wikipedia 35.000 tot 60.000 Zoroasters.

Sommige heiligdommen en gebouwen bestaan nog, zie m’n vorige artikel. Ook is er een bergdorp (Abyaneh) waar bijna

alle bewoners nog Zoroaster zijn en waar veel toeristen naar

toe gaan vanwege hun typische gebruiken en klederdracht. Maar over het geheel genomen leidt de Zoroastrische

gemeenschap een onopvallend bestaan. Wel zie je op veel

plekken in Iran het symbool van het Zoroastrisme, de Egyptische phoenix en de gestalte van Zarathoestra.

Zoroastrisch bergdorp Abayeneh

Symbool van het Zoroastrisme Joden in Iran Wikipedia geeft een opsomming, gebaseerd op Loeb & Lawrence [1], van alle synagogen in Iran. In 11 steden in

Iran, waaronder Teheran, zijn er meer dan 30 actieve

synagogen voor zo’n 20.000 à 30.000 joodse gelovigen. Dat aantal lijkt af te nemen.

Christenen in Iran Volgens Wikipedia zijn er circa 300.000 Christenen in Iran.

Het grootste deel van de Christenen behoort tot de Armeens-

apostolische kerk. Er zijn daarnaast Assyrische Christenen, protestanten (voornamelijk anglicanen en presbyterianen) en

katholieken. Naast de erkende christelijke gemeenschappen

zijn er ook Christenen die zich recent bekeerd hebben en in huiskerken bijeenkomen. Die hebben te maken met invallen

van de veiligheidsdiensten waarbij de aanwezigen worden

gearresteerd (Reformatorisch Dagblad van 15 januari 2014): het bekeren van moslims is namelijk verboden.

Ingang en interieur van de Armeens-Christelijke kerk in Isfahan.

In Isfahan bezocht ik de Armeens-Christelijke Vank kathedraal in de Armeense wijk Jolfa. De wijk ligt in het

westen van de stad, ten zuiden van de Zayandeh Rud rivier

die de stad van oost naar west doorsnijdt. De wijk ademt een meer Europese sfeer dan de rest van de stad, hoewel het

verschil niet groot is en de mensen er hetzelfde gekleed gaan

als in de rest van de stad. Maar het stadsbeeld lijkt meer op dat van Italiaanse steden, wat ruimer en kleurrijker dan in de

rest van Isfahan. Het was moeilijk om de kathedraal te

vinden. Pas na veel zoeken vonden we de poort naar de kathedraal. De poort was herkenbaar door het Armeense

kruis en een poster van de Holy Bethlehem Church. Achter de

poort is een binnenplaats waaraan de kathedraal is gelegen en een Armeens museum (gesloten). De kerk heeft een

prachtig interieur met talloze fresco’s.

S’amen 8

Islam en religieuze tolerantie Ondanks de erkenning van het Christendom in 2013, zien de

religieuze politieke leiders, waaronder de hoogste leider

ayatollah Khamenei, het christendom als een westerse invloed die afbreuk doet aan de islamitische identiteit van het

land. Dat zorgt voor spanning. Bovendien, de aanhangers

van erkende religies moeten zich wel ‘low profile’ gedragen. Zij kunnen nóch bij de overheid nóch bij bedrijven carrière

maken. Missionaire activiteiten zijn verboden en de

kledingvoorschriften gelden voor iedereen.

Hoe tolerant is de Islam nu eigenlijk voor andere religies?

Hierover volgende keer meer. Literatuur [1] gebaseerd op Loeb, Lawrence. Travels Through Iran: A

Photo Journal. In Houman Sarshar. Esther's Children: A

Portrait of Iranian Jews. Philadelphia: Jewish Publication Society of America. pp. 337–365. ISBN 978-0-8276-0751-4.)

Victor Witter

Horizon “‘k Sla d’ogen naar ’t gebergte heen, vanwaar ik dag en

nacht des Hoogsten bijstand wacht”.

Dat was lange tijd de eerste regel van de berijmde psalm

121. Een mooie psalm, waarvan de coupletten 1 en 4 veel

werden uitgevoerd in gemeentezang, en het zingt ook ‘lekker

weg’. De tekst van die psalm is zó bekend dat ik vroeger

tijdens het zingen kon nadenken over de inhoud, en dat komt tegenwoordig minder voor met al die nieuwe liederen.

Het begrip ‘horizon’ van de titel komt u volgens mij in de

bijbel niet tegen, en dat komt omdat de bijbelschrijvers niet wisten dat de aarde een bijna rond hemellichaam is: zij

kenden het begrip horizon niet. Waar ze wel weet van

hadden, waren de einden der aarde. Daar moest je liever niet in de buurt komen, anders viel je van de platte aardschijf af,

de buitenste duisternis in.

De mens zocht de aanwezigheid van god(en) in de hoogte en op de hoogten. Het zoeken in die richting is eeuwenoud, en

ook wij blijven zingen ‘Ere zij God in den hoge’. In het

bijbelse Israel was zo’n tekst vast niet gebruikelijk, want daar offerden heidenen op hoogten tot hun goden. Als de

Israelieten ‘op de hoogten’ offerden, deden ze altijd iets

verkeerds wat hun moest worden afgeleerd. Dan kwam er een profeet die de heidense altaren afbrak en de hoogten

slechtte. Maar ook de Israelieten gingen òp naar Jeruzalem

en òp naar de tempel.

Daaraan moest ik vroeger vaak denken bij het zingen van

psalm 121. Er zijn mensen die heel enthousiast over bergen kunnen vertellen en dan het liefst over vakanties in het

hooggebergte, over bijzondere klim- en klauterpartijen, over

vergezichten naar weer andere bergen en bergpartijen. Zulk soort verhalen zult u van mij niet horen. Ik weet niet hoe het

met u is, maar ik ben helemaal geen bergmens. Ik ben

iemand van de vlakte! Zeker, ook wel van vergezichten, maar dan van horizon tot de horizon. Mijn uitzicht en overzicht

moeten liever niet worden ingeperkt, ook niet door bomen.

Nee, ik wil altijd de horizon kunnen zien en in de verte turen. En God? Die is ver achter mijn horizon.

Het is met die horizon een merkwaardige zaak. Je ziet hem, en toch is hij er niet! En mocht u die horizon eens van wat

dichterbij willen bekijken, bijvoorbeeld door er hard naar toe te rijden, dan zal dat u niet helpen. De horizon wijkt net zo

snel achteruit als u dacht vooruit te komen, je komt er nooit!

Dat is inherent aan het begrip: ‘horizon’ betekent de begrenzende, het is onze gezichtseinder. Als ‘vlak-lander’ heb

ikzelf de neiging God niet te zoeken ‘in den hoge’ maar

achter de horizon. Net als iedereen heb ik moeite Hem te vinden, maar ik zoek zeker niet op de hoogten. Ik sla mijn

ogen nooit op naar de bergen, ik richt mijn blikken op de

einder, waarvoorbij ik niet kan kijken.

In de huidige tijd is het begrip van al die dingen natuurlijk

heel anders dan in de tijd van de bijbelschrijvers. Wij kunnen

een vliegtuig de lucht insturen en achter onze normale

horizon kijken, we kunnen een raket om de maan schieten en

nòg verder kijken. Wij sturen iemand in die raket mee die

dan constateert dat hij God nergens heeft gezien, en een ander die een psalm reciteert.

Ach, zulke dingen krijg je als de horizon wordt verruimd. Hoe

ruim die ook wordt, hij blijft er altijd. Niet voor niets ging de tekst van het lied verder met “Mijn hulp is van de Heer

alleen, die hemel, zee en aarde, eerst schiep en sinds

bewaarde.” Piet Winsemius

Mededeling van de redactie In het vorige nummer is per abuis het verkeerde stuk van de voorzitter van de AK geplaatst. Met excuses van de redactie,

hierbij het bedoelde stuk:

Mededeling van de voorzitter AK

Broeders en zusters,

De afgelopen 2 jaar zijn voor mij heel zwaar geweest. Te

zwaar! Ik heb daardoor in het laatste half jaar veel

gezondheidsklachten gekregen. Gezondheidsklachten die het niet langer verantwoord maken om door te gaan als

voorzitter van de PGB. Ik heb dan ook moeten besluiten om

mijn voorzitterschap neer te leggen. Op 15 juni aanstaande zal ik voor de laatste keer de vergadering van de AK leiden.

Ten overvloede wil ik hier melden dat ik dit besluit al een

aantal weken geleden genomen heb. De meest recente perikelen rondom het veranderingsproces – reden waarom de

lgemeen

Kerkelijk nieuws

S’amen 9

AK op woensdag 3 juni in spoedberaad bijeen is gekomen - hebben er dus niets mee te maken.

Het zeer ernstige ongeluk dat onze dochter in juni 2013 is

over komen, heeft het leven van ons gezin op z’n kop gezet. We hebben niet aflatende zorgen over haar gezondheid en

haar toekomst. Ook het begeleiden van een dochter met NAH

(niet aangeboren hersenletsel) kost erg veel energie. Tevens vraagt onze grote en drukke huisartsenpraktijk veel

tijd en energie. Daarbovenop kwam - met name het

afgelopen jaar - het moeizame veranderingsproces binnen de PGB. Hoewel ik me van begin af aan gerealiseerd heb dat

een dergelijk veranderingsproces gepaard zou gaan met veel

emoties en veel energie zou kosten, hebben de - soms zeer op de persoon gerichte- aantijgingen en het wantrouwen

waarmee de AK en het moderamen van de AK herhaaldelijk

werd geconfronteerd mij niet onberoerd gelaten. Tot slot ben ik het afgelopen jaar dubbel belast, door het ontbreken van

een scriba.

Dit alles is te veel gebleken en heeft een zware wissel op mijn gezondheid getrokken.

Ik had gehoopt als voorzitter het besluitvormingsproces te kunnen afronden, waarna een andere voorzitter de

implementatie van e.e.a. voor zijn of haar rekening had

kunnen nemen. Dat zit er helaas niet meer in.

Negen jaar heb ik mij naar eer en geweten volledig ingezet

voor onze protestantse gemeente. Ik betreur het dat ik

afscheid moet nemen voor ‘de klus geklaard is’.

Tegelijkertijd kan ik niet ontkennen – zeker na alle perikelen van de afgelopen dagen - dat ik opluchting ervaar.

Opluchting omdat ik alle ziekmakende stress nu achter me

kan laten. Ik kan begrijpen en billijken dat er in een lastig proces

emoties ontstaan door uiteenlopende inzichten. Echter, de

koers die de PGB gaat en de besluitvorming daaromtrent worden niet bepaald door de voorzitter van de AK, of door

het moderamen, maar worden in de AK vastgesteld in een

democratisch proces, door gekozen ambtsdragers. Het in twijfel trekken van de integriteit van bestuurders doet geen

recht aan de inzet van die bestuurders, werkt beschadigend

en uiteindelijk ziekmakend.

Ik voel opluchting dat ik me nu kan gaan wijden aan minder

stressvolle zaken. Ik voel me bevrijd omdat ik na maanden van aarzelen een besluit genomen heb. Heb moeten nemen

in het belang van mijn gezondheid.

Onze net geboren, prachtige kleindochter krijgt een ‘omi’ die tijd en aandacht voor haar kan hebben.

4 juni 2015 Olda Bode-Nuis, voorzitter AK

Net terug van mijn vakantie op het Duitse waddeneiland Bor-

kum. Fietsen, zwemmen, wandelen, lezen en tijd voor reflec-tie. Juli bleek, ondanks de zomer, toch nog een intensieve

Lutherse Kerk-maand. Augustus was qua verhuur rustig maar

dan zijn er veel andere, vooral “laptop-klussen” die zijn blij-ven liggen. Vanaf 27 augustus is de Lutherse Kerk weer vol-

op in bedrijf en ik heb er zin in! Op zaterdag 29 augustus

traden zes koren van de Tranen van Van Cooth in de kerkzaal op. Op 6 september vindt de eerste viering van de Ekklesia

Breda na de zomer plaats. Op 12 en 13 september zijn we

open voor de Open Monumentendag.

Voor de serie Bachconcerten op de 3e zondag van de maand

van oktober 2015 tot en met februari 2016 is subsidie aange-vraagd. Daar gaat nogal wat aan vooraf. Vooral wil men we-

ten wat de Lutherse Kerk nu precies doet. Wat gebeurt er in

dat gebouw, voor wie is het bedoeld, heeft de stad Breda er wat aan, wordt er samen gewerkt met andere organisaties in

de stad?

Al die vragen dwingen tot nadenken.

Op het strand van Borkum bedacht ik dat gedeelten uit die

aanvraag wellicht ook informatief zijn voor de lezers van S’-amen: de leden van de PG te Breda die ook graag willen we-

ten wat zich in de kerkgebouwen afspeelt. Daarom in dit arti-

kel, naast actuele activiteiten, ook nog maar eens wat achter-grond informatie.

De Lutherse Kerk te Breda, gelegen tussen de Veemarkt-straat en het Stadserf, is sinds 1777 eigendom van de Evan-

gelisch-Lutherse Gemeente te Breda e.o. In 2013 is deze

gemeente gefuseerd met de Protestantse Gemeente te Bre-da.

Met de fusie voelt de Protestantse Gemeente te Breda zich

verantwoordelijk voor het in stand houden van het Luthers

Erfgoed. Het is van groot belang voor zowel de Protestantse

Gemeente te Breda als alle inwoners van de stad Breda dat het gebouw en de Evangelisch-Lutherse wijkgemeente voor

het nageslacht worden bewaard. De inzet hiervoor is groot.

Met de restauratie en verbouwing is het gebouw geschikt gemaakt voor multifunctioneel gebruik.

De consistorie De Lutherse Kerk heeft een website:

www.luthersekerkbreda.nl, is actief op Facebook en geeft

een maandelijkse nieuwsbrief uit. In plaats van solistisch te werk te gaan, wordt telkens de samenwerking gezocht. Voor

de komende Cultuurnacht bijvoorbeeld is de Lutherse Kerk in

gesprek met De Grote Kerk, de Waalse Kerk, de Stichting Prisma en boekhandel Buitelaar om tot een vorm van samen-

werking te komen.

Via Facebook en LinkedIn is aangesloten bij netwerken als Stadsambassade, Breda netwerk, Breda Next, Lead2Deal,

Betrokken Ondernemers Samen voor Breda, etc.

Om de exploitatie te kunnen dekken worden de ruimtes ook zakelijk verhuurd. Bedrijven, instellingen en ook de gemeente

Breda waarderen de unieke locatie voor werksessies, work-

shops en presentaties.

Lutherse Kerk

S’amen 10

De activiteiten die in de Lutherse Kerk plaatsvinden zijn – in

grote lijnen – drieledig: Zingeving De Evangelisch-Lutherse wijkgemeente houdt om de zondag haar eredienst. Af en toe organiseren zij activiteiten, zoals

een bijeenkomst voor Luthers Brabant en de landelijke

Lutherdag op 24 oktober 2015. Op de andere zondagen vin-den de vieringen van Ekklesia Breda plaats. Behalve op deze

zondag gebruikt de Ekklesia Breda één van de ruimtes op

twee avonden in de maand voor een cursus of een gespreks-kring.

Tevens heeft de studentenpastor van de Protestantse Ge-meente te Breda zijn werkplek in het gebouw. Dit is een

laagdrempelige toegang voor de studenten. Met de hoge-

scholen AVANS en NHTV is samenwerking gerealiseerd. Eén van de studentenverenigingen komt 2 x per maand in de

Lutherse Kerk bijeen. Openstelling voor bezoekers Het gebouw is op dinsdag tot en met zaterdag van 13:00 uur tot 16:00 uur open gesteld voor bezoekers. Met name voor

Bredanaars die al jaren door de Veemarktstraat lopen en

geen weet hadden van deze verborgen parel achter de groe-ne poort en ook voor toeristen die bij toeval binnen komen

en voor geïnteresseerden die via het VVV / Breda Promoti-

ons / Stadsgilde de Baronie op de Lutherse Kerk worden ge-attendeerd. Tijdens de open uren treedt een 40-tal gastvrou-

wen en gastheren op als gids, luisterend oor of een gezellig

gesprek. Zij vormen een loyale groep vrijwilligers, afkomstig uit de wijkgemeenten van de Protestantse Gemeente te Bre-

da. In 2014 telde de Lutherse Kerk 3000 bezoekers. De ver-

wachting is dit aantal ook in 2015 te zullen ontvangen.

De kerkzaal wordt regelmatig gebruikt als expositieruimte.

Voor de bezoeker is het interessant om iets te beleven tijdens het bezoek. Voor de kunstenaar is het aantrekkelijk midden

in de stad de ruimte te mogen gebruiken.

Culturele activiteiten Het afgelopen jaar heeft de Lutherse Kerk de verbinding ge-

zocht met de grote evenementen: zo is deelgenomen aan de Monumentendag, de korenmiddag van de Tranen van van

Cooth, de Cultuurnacht, het Jazz festival en het Stilte festival.

Deze evenementen trekken veel bezoekers. De organisatoren zijn heel blij met deze unieke locatie in het centrum van de

stad.

Culturele activiteiten die in de Lutherse Kerk plaatsvonden

zijn bijvoorbeeld het Storioni Festival, de boekpresentatie van

Yvon Né, optredens van het Dubbelkwartet Terheijden, Koor-groep Oosterhout, De Mus Breda, koor Odyssee, diverse an-

dere kleine concerten en optredens. Voor studenten van de

Nieuwe Veste biedt de Lutherse Kerk op zaterdagmiddag een

podium om een uitvoering te geven of een gezamenlijke les.

Zeer recent is de Stichting Vrienden van de Lutherse Kerk opgericht. De eerste activiteit is het organiseren van 5 Bach-

concerten op de 3e zondag van de maand, te beginnen op 18

oktober 2015. Het is de bedoeling om van deze concertreeks een jaarlijks terugkerend evenement te maken.

Wat initiatiefnemer Aart Bergwerff, organist van de Grote

Kerk, betreft, is er geen dag zonder Bach. Bach behoort tot

het Luthers erfgoed. In onze concertserie willen we Bach op een vernieuwende wijze presenteren. Elke concert opent met

een Preludium door een Jong Talent. De muziek van Bach

wordt telkens op verschillende instrumenten ten gehore ge-bracht.

Na afloop is in interactie met de jonge talenten en de andere

artiesten voorzien. Een aantal jonge talenten komt uit de buurt van Breda. Zo worden de concerten, die vanwege hun

hoge kwaliteit ook landelijk interesse zullen wekken, ook zeer

interessant voor de stad Breda en haar inwoners.

Concert in de crypte De Lutherse Kerk is nu een ruime anderhalf jaar in gebruik

voor al deze genoemde activiteiten. Als de huidige trend zich

voortzet, is de verwachting realistisch dat eind 2016 de ex-

ploitatie vrijwel dekkend kan zijn. Als Protestantse Gemeente

te Breda mogen we allemaal trots zijn op dit resultaat in zo’n

korte tijd want naast de inzet van Wil, de kosteres, en onder-

getekende, de locatiemanager, is de loyaliteit en het enthou-

siasme van de gastvrouwen en gastheren, van Piet van der Werf, van diverse betrokken leden van de AK en van het CvK

onmisbaar!

Tot slot Wil ik de lezers graag attenderen op de mogelijkheid om

Vriend te worden van de Lutherse Kerk. De stichting Vrien-den van de Lutherse Kerk is vooral bedoeld om de culturele

activiteiten zoals hierboven omschreven te organiseren met

steun van culturele vermogensfondsen en publieke instellin-gen zoals de gemeente en de provincie. Beide partijen vra-

gen altijd een eigen inbreng en wij willen graag een vaste

groep Vrienden oprichten. Wij zullen zowel een beroep doen op particulieren als op bevriende bedrijven en instellingen.

Wat de particulieren betreft hopen wij natuurlijk op een heel

breed draagvlak binnen onze eigen kerkelijke gemeente. Vriend wordt je door jaarlijks minimaal € 25 bij te dragen

maar meer mag natuurlijk ook. Voor bedrijven geldt een mi-

nimum bijdrage van € 100 per jaar. Als waardering voor de betrokkenheid zullen wij de Vrienden jaarlijks uitnodigen voor

een bijzonder cultureel evenement. Als u geïnteresseerd bent

en als u nog vragen heeft dan kunt u contact met mij opne-men: [email protected] of 06-11782011.

Joke Pelle, locatiemanager Lutherse Kerk te Breda

S’amen 11

Maandagen vanaf 21 september

De wording van het christendom Cursus van vijf avonden of middagen

Het christendom is van Joodse oorsprong. Maar vanaf

wanneer kun je spreken van christendom? Om meteen maar één hardnekkig misverstand uit de weg te ruimen: het

christendom is niet gesticht, maar in een geleidelijk, bijna vier

eeuwen omvattend, proces ontstaan.

Alex van Heusden

Data: maandag 21/9, 5/10, 19/10, 16/11 en 30/11

Tijd: 14:00 – 16:15 uur / 20:00 – 22:15 uur

Locatie: middag: Mariastede, St. Theresiastraat 44,

Roosendaal avond: Lukaskerk, Tweeschaar 125, Breda

kosten: €50,- (€25 voor mensen met minimum of

alleen AOW) Begeleider: Alex van Heusden (Bijbelwetenschapper -

Nieuwe Liefde Leerhuis Amsterdam)

Aanmelden: [email protected]

Informatie: www.zinsverband.nl

Vrijdag 25 september

Religie en Geweld mini-symposium

Zijn religie en geweld onlosmakelijk met elkaar verbonden? Deze vraag staat centraal tijdens het mini-symposium op

vrijdag 25 september, in het kader van de vredesweek. Met

bijdragen van Janneke Stegeman, Nora Asrami en Alex van Heusden. Deze middag wordt geleid door Franck Ploum.

Datum: Vrijdag 25 september Tijd: 14:00 – 16:30 uur

Locatie: Lutherse Kerk, Veemarktstraat 11

Entree: € 10,- (kortingtarief voor minima/alleen AOW/Studenten €5,-)



Sinds mensenheugenis worden er oorlogen gevoerd in naam

van een god. Of het nu gaat om de christelijke kruistochten

of de strijd van IS, steeds weer wordt religie voor het karretje gespannen van menselijke belangen en strijd. Zijn religie en

geweld onlosmakelijk met elkaar verbonden? Dat is de vraag

die centraal staat tijdens het mini-symposium in het kader van de vredesweek. Het symposium bestaat uit drie lezingen: - Janneke Stegeman - Religie en geweld een tweeling?

- Nora Asrami - Roepen Koran en Islam op tot geweld?

- Alex van Heusden - Roept de bijbel op tot geweld? Aansluitend een tafelgesprek met deelname van het

publiek.

Muzikale bijdragen tijdens dit programma komen van de

Bredase componist/pianist Wout Kwakernaat. Naar aanleiding van de Irakoorlog eind vorige eeuw componeerde hij het

zogenoemde 'pentagonproject', een muziekstuk voor vijf

piano's. De composities zijn geïnspireerd door de volksmuziek in Irak en Koerdistan. Met deze compositie wil hij o.a. een

positieve inbreng leveren in het vraagstuk oorlog en vrede.

Zondag 27 september

Aperitief Filosofisch café: De ziel

Filosoof Tuur de Beer ontvangt interessante denkers om te spreken over 'de ziel'. Ingrediënten: twee inleidingen van 15

minuten, tafelgesprek met de gasten, live muziek en een

borrel.

Te gast zijn:

- Desanne van Brederode, filosofe en schrijfster. - Charles Vergeer, docent filosofie en ethiek aan de Fontys

Hogescholen te Eindhoven en publicist.

Desanne van Brederode

Datum: zondag 27 september

Tijd: 15:00 – 16:30 uur

Locatie: crypte onder de Lutherse Kerk,

Veemarktstraat 11, Breda Entree: €7,50 (excl. drankjes)

(kortingtarief: minimum/alleen AOW/studenten €5,-)

Aanmelden: [email protected] Informatie: www.zinsverband.nl

S’amen 12

Dinsdagen vanaf 13 oktober

Gewogen en te licht bevonden Cursus van vier avonden denken over 'de ziel'

Weet u wat de ziel weegt? Is de ziel geen gewichtding? Wat

is het dan wel? Aan de hand van het boekje 'De ziel opnieuw'

van filosoof Renée van Riessen verkennen we datgene wat een aantal (hedendaagse) denkers ons hierover weten aan te

reiken.

Het wegen van de ziel Datum: dinsdag 13 en 27 oktober, 10 en 24 november

Tijd: 20:00 – 22:15 uur

Locatie: Lukaskerk, Tweeschaar 125, Breda Entree: € 50 (mensen met een minimuminkomen of

alleen AOW €25,-)

Begeleiding: Tuur de Beer (filosoof - docent Fontys Hogeschool Tilburg)



Protestants Christelijke Ouderenbond afdeling Breda

Themamiddagen Op donderdag 10 september is onze eerstvolgende

themamiddag. De heer Gérard van den Broek komt nogmaals vertellen over vogels in Nederland. Hij is vorig jaar ook bij ons

geweest en er viel toen zoveel te vertellen dat het bestuur

hem nu weer heeft uitgenodigd. Hij laat ons prachtige dia’s zien.

Van 14:00 uur tot 16:00 uur in de Markuskerk.

Op donderdag 15 oktober komt Mr. J.B. van den Beld, jurist,

de themamiddag invullen. Het onderwerp is: Rechtspraak in

Nederland, een algemene vertelling met persoonlijke dilemma's.

Op donderdag 12 november komt de heer Mr. A. Slob van de PCOB ons bijpraten over het onderwerp: ‘Zorg en recht’:

de relatie arts-patiënt. (Dit is een interactieve lezing)

Van 14:00 uur tot 16:00 uur in de Markuskerk.

Voor vervoer of inlichtingen: Wilma Bondzio-Hupkens, 076-

5228628: [email protected]

Namens het bestuur, Wilma Bondzio-Hupkens, secretaris

24 oktober

Bijbelfestival voor gezinnen

Op 24 oktober organiseert het Nederlands Bijbelgenootschap een gratis Bijbelfestival in DeFabrique in Utrecht. Het Bijbel-

festival is een inspirerend evenement voor kinderen en hun

ouders/opvoeders rondom de Bijbel. Op het programma staan onder meer optredens van Elly & Rikkert en zandtovenaar

Gert van der Vijver. Ook zijn er diverse workshops en wordt

de Samenleesbijbel gepresenteerd.

Het Nederlands Bijbelgenootschap wil met dit festival ouders

en opvoeders helpen om kinderen de relevantie van de Bijbel te laten ervaren. Lydia van der Meer, theologe en teamleider

Bijbelgebruik: ‘We krijgen veel vragen van ouders die zoeken

hoe ze de Bijbel op een toegankelijke manier dicht bij hun kinderen kunnen brengen. Tijdens het Bijbelfestival komt de

Bijbel voor hen tot leven. Ze ervaren dat de Bijbel relevant is

voor hun dagelijks leven. In verschillende workshops worden ouders uitgedaagd om met hun kinderen in gesprek te gaan

over de Bijbel.’

Programma Het Bijbelfestival is gratis en

vindt plaats op zaterdag 24 oktober van 10:00-16:00 uur in

DeFabrique in Utrecht. Er is een

breed programma-aanbod, voor zowel kinderen als volwasse-

nen. Tijdens het festival vindt de feestelijke presentatie van

de Samenleesbijbel plaats. De Samenleesbijbel is de Bijbel in Gewone Taal, aangevuld met 500 pagina’s extra materiaal

voor kinderen. Naast optredens van diverse artiesten, is er

onder meer een bijbelquiz waaraan ook kinderen kunnen meedoen, een bijbelse vossenjacht en zijn er kindercolleges

over de Bijbel. Ouders kunnen workshops volgen over onder

andere bijbelopvoeding en het gebruik van de Bijbel in het gezin. Voor meer informatie over het programma:

www.bijbelgenootschap.nl/bijbelfestival.

Nederlands Bijbelgenootschap Al tweehonderd jaar brengt het Nederlands Bijbelgenootschap de Bijbel dichtbij in binnen- en buitenland. Dat doet het Ne-

derlands Bijbelgenootschap door de Bijbel te vertalen, de

Bijbel beschikbaar te stellen, uitleg en achtergronden over de Bijbel te geven en jong en oud de relevantie van de Bijbel te

laten ervaren.

Namens het NBG, Diny Fockens-Brink (Terheijden) Bankrekening NBG: NL74 SNSB 0266 3808 08

Maandag 5 oktober

Het amorele systeem waarin wij leven Eerste avond van de serie ‘Gidsen of Goeroes?’

Naar aanleiding van het boek ‘Dit kan niet waar zijn’ (2015)

van antropoloog en journalist Joris Luyendijk.

Aanvang: 17:30 uur, met een gezamenlijke maaltijd

Plaats: Doopsgezind Centrum, Cimburgalaan 98

(zie voor meer info: het katern Leren en Ontmoeten, red.)

S’amen Katern Leren en Ontmoeten 1

Leren en ontmoeten

Goede buren - activiteiten najaar 2015 t/m januari 2016 Voor u ligt het overzichtsprogramma voor Leren en Ontmoeten in Breda. Voor dit najaar is het programma breed

oecumenisch: niet alleen lezingen uit de verschillende wijkkerken van de Protestantse Gemeente te Breda, maar ook

oecumenische gespreks- en filmavonden en het aanbod van de Protestantse Gemeenten Ginneken en Prinsenbeek, de

Remonstrantse Gemeente en de Rooms-katholieke parochies zijn erin opgenomen. Zo hopen wij dat het thema ‘Goede

buren’ in Breda een gedegen invulling krijgt en dat u bereid bent, om ook eens bij onze nabije buren een kijkje te nemen!

Namens de voorbereidingscommissie Marlies Schulz

September


Cursus christelijke meditatie Met aandacht naar ons leven kijken en daarin Gods aanwe-

zigheid ervaren, we gaan het oefenen met elkaar, iedereen is

van harte welkom! Eerste avond meditatiecursus: vrijdag 11

september 19.30 uur. Op deze avond krijgen deelnemers de

data voor de volgende avonden mee. Deze avonden worden

gehouden in het Kerkenhuis naast de Johanneskerk. Graag

opgeven bij: ds. Saskia van Meggelen, riddermegge-

[email protected] of appen naar 06-22576592

Aanvang: 19. 30 uur

Plaats: Kerkenhuis (ingang naast de Johanneskerk), Dreef 5

te 4813 ED Breda.

Dinsdag 15 september

Omgaan met dementie (PG Ginneken, eerste avond)

Iemand met dementie verandert. Op bezoek gaan kan daar-

om wel eens lastig zijn. Kun je wel aansluiten bij de bele-

vingswereld van de persoon met dementie? Wat blijft erover

als een 'gewoon' gesprek niet meer gaat? In deze cursus

wisselen we ervaringen uit, staan we stil bij eventuele eigen

verlegenheid en gaan we na wat 'werkt'. Op welke manieren

kun je aansluiten bij de belevingswereld van iemand met

dementie?

De cursus is in eerste instantie gericht op wie als vrijwilliger

(ook) mensen met dementie bezoekt; vanuit de kerkelijke

gemeente vinden we het belangrijk om na te gaan waar lief-

devolle zorg uit kan bestaan, juist als iemand ons dreigt te

'ontglippen'. De verwachting is dat we hier steeds meer mee

te maken zullen krijgen.

Ook wie geen vrijwilliger is, maar zich in de thematiek wil

verdiepen, is van harte welkom om mee te doen. Omdat het

onderlinge gesprek een belangrijk onderdeel van de cursus

is, is er een beperkt aantal deelnemers. U kunt het volgende

verwachten: a. uitwisseling van ervaring; b. kennis opdoen

over wat dementie is; c. handreikingen om ermee om te

gaan.

Tijdens de derde bijeenkomst zal ds. Niels den Toom

(geestelijk verzorger Thebe Breda) te gast zijn en de ervaring

uit zijn werk inbrengen.

Begeleiding: ds. Eward Postma (protestantse gemeente

Ginneken).

Literatuur: We lezen gedeelten uit: Annemarie Roding-Schilt,

De dementie-vriendelijke Kerk. Geestelijke zorg bieden aan

dementerende leden van de geloofsgemeenschap

(Gorinchem 2015). Het boekje is uitgegeven bij Narratio en

kost 10 euro.

Aanmelden: graag vóór 9 september via: predi-

[email protected]. Er is plaats voor

maximaal 8 deelnemers.

Data: 15 september, 29 september, 13 oktober 2015,

Tijd: telkens van 19.45 - 21.15 uur

Plaats: Romenyhuis (nabij de protestantse Laurentiuskerk

van Ginneken, Duivelsbruglaan 11, Breda) Zondag 20 september

Film vredesweek: The Stones Cry out

In de (Engelstalige) film, die in het Nederlands is ondertiteld,

vertellen Palestijnse christenen over de gebeurtenissen in

1948, toen hun dorpen werden ontruimd en vernietigd door

het Israëlische leger. Hun verhaal wordt begeleid met histo-

risch filmmateriaal uit 1948 en daarna. Hun hoop en wan-

hoop komen in deze film, die een uur duurt, helder in beeld.

Terwijl het thema van de Wereldwijde Week voor vrede in

Palestina en Israël de hoop uitspreekt dat muren worden

afgebroken, worden op dit moment voorbereidingen getrof-

fen voor de bouw van de Muur op grond van Palestijnse

Christenen in de Cremisan Vallei rondom Bethlehem. De bull-

dozers vernietigen eeuwenoude olijfbomen en de mensen

zijn ten einde raad nu hun inkomensvoorziening wordt ver-

nietigd en hun verbinding met de stad Jerusalem onmogelijk

wordt gemaakt.

Na de film, die één uur duurt, is er gelegenheid om na te

praten en samen af te sluiten met een gebed om vrede voor


dit verscheurde gebied. De toegang is gratis, naderhand is er

gelegenheid om een vrije gave te geven ten behoeve van het

werk van Kerk in Actie in Palestina.

Aanmelden bij Kathinka Minzinga Tel 076-5142383 E kathinka

[email protected]

Plaats: Crypte van de Evangelisch Lutherse

Kerk,Veemarktstraat 11 Breda

Tijd: 16:00-17:00 uur


Vredesweek: Meditatief wandelen Voor vrede heb je de ander nodig. Mensen die naast je staan

én mensen die misschien niet tot je directe omgeving beho-

ren. In de landelijke vredesweek klinkt een roep om ontmoe-

ting en verbinding. Na een korte opening gaan we met enke-

le woorden vanuit de Vredesweek op pad. Tijdens het twee

aan twee wandelen is er stilte (de heenreis) en gesprek (de

terugreis). Wandelen kan een manier zijn om tot verstilling

en aandacht te komen, zowel voor de vrede dichtbij en ver

weg als voor elkaar. Welkom, wandelaars!

We eindigen in het Kruispunt waar samen een kop koffie

drinken.

Tijd: Van 19.00-20.30 uur. Opgave Gerard van Wingerden.

Plaats: Kruispunt Prinsenbeek Harmonielaan 24 — 4841 VL

Prinsenbeek

Woensdag 23 september

Vredesweek: Een andere aanpak voor het vluchtelingenvraagstuk

Voordracht door Dion van den Berg

(vredesbeweging PAX):

Nederland en Europa worstelen van-

daag de dag met veel grote proble-

men: de crisis in en met Griekenland,

de oorlogen in Syrië en Irak, de relatie

met Rusland. Er is zelfs weer dreiging

dat nucleaire kruisraketten in Europa geplaatst worden. En

dan is er de vluchtelingencrisis, die vele tienduizenden wan-

hopige mensen uit Syrië en Libië en diverse Afrikaanse lan-

den die in gammele bootjes proberen om de Middellandse

Zee over te steken. Duizenden zijn er al verdronken. De alge-

mene reactie is niet dat we alles moeten ondernemen om de

redenen om huis en haard te verlaten weg te nemen en dat

we ondertussen mensen goed moeten opvangen. Nee, de

teneur is vooral: niemand hierheen laten komen. We hebben

zelfs al ingestemd met een militaire actie, we gaan oorlog

voeren tegen de smokkelaars. Geheime stukken en interne

documenten spreken een zeer groot risico van burgerslacht-

offers. Dat willen we blijkbaar voor lief nemen… Zijn er geen

alternatieven? Worden de Europese normen en waarden,

waar we – terecht – trots op zijn zo niet bruut onderuit ge-

schopt met een ondoordachte politiek en een riskante militai-

re operatie? Wat kunnen wij, burgers van Nederland, doen

om deze heilloze weg bij te stellen?

Tijd: 20.00 uur

Plaats: Lucaskerk, Tweeschaar 125 te Breda

Woensdag 23 september

Songs of praise Er worden liederen gezongen uit o.a. het Nieuwe Liedboek,

de Ev. Liedbundel en Joh. de Heer. De algehele leiding is in

handen van ds. Saskia van Meggelen. Na afloop staat de

koffie klaar in het Kerkenhuis.

Toegang is gratis

(vrijwillige bijdrage is welkom).

Organist: Graham Kennett.

Tijd: 19.30-21.00u.

Plaats: Johanneskerk, Dreef 5 te Breda


Omgaan met dementie (tweede avond, beschrijving zie 15 september)


Ginneken).

Data: 15 september, 29 september, 13 oktober 2015,

Tijd: telkens van 19.45 - 21.15 uur

Locatie: Romenyhuis (nabij de protestantse Laurentiuskerk

van Ginneken, Duivelsbruglaan 11, Breda) Woensdag 30 september

Het vertrouwensbeginsel in privaat- en publiekrecht Op 30 september organiseert VU-vereniging een avond met

lezingen en ruimte voor debat over het vertrouwensbeginsel

in het recht.

Gewekt vertrouwen

Als een gemeente tegen een inwoner zegt dat er voor een

nieuw te bouwen schuurtje geen vergunning nodig is, dan

kan de gemeente moeilijk eisen dat het schuurtje wordt afge-

broken, als later blijkt dat toch een vergunning nodig was.

In dit zogenaamde vertrouwensbeginsel staat centraal dat je

mag vertrouwen op uitlatingen en gedragingen van de we-

derpartij. Dit geldt voor zowel het publiek- als privaatrecht.

Als een arts zegt dat je operatie bijna zonder risico is, maar

er toch iets mis gaat én ook blijkt dat de dokter had moeten

weten dat het om een hoogst riskante operatie ging, is de

arts vast medische aansprakelijk.

Een dubbellezing voor iedereen, ook niet-juristen, die meer

willen weten over dit basisprincipe in het recht.

De sprekers zijn:

Lodewijk Smeehuijzen

hoogleraar privaatrecht aan de Vrije

Universiteit

Willem Konijnenbelt

Hij is oud-lid van de Raad van State en de

Afdeling bestuursrechtspraak en emeritus

hoogleraar staats- en bestuursrecht aan

de UvA, thans wetgevingsadviseur.

Voor meer informatie zie www.vuvereniging.nl

Tijd: 20.00 uur

Locatie: Luthersekerk, Veemarktstraat 11, Breda

Toegang: gratis, aanmelden niet nodig


Maandag 5 oktober: 1e avond

Gidsen of Goeroes? Het amorele systeem waarin wij leven

(Remonstranten, Doopsgezind Centrum)

De Lezingen en Filmcyclus “Gidsen of Goeroes?” van het

nieuwe seizoen start in Breda op maandag 5 oktober, met

“Het amorele systeem waarin wij leven”.

In zijn zeer succesvolle boek Dit kan

niet waar zijn (2015) staat de antro-

poloog en journalist Joris Luyendijk

versteld– nee verbijsterd – over het

onethische gedrag van de bankiers

uit de City in Londen. Ze schakelen

de moraal gewoon uit, is zijn conclu-

sie. Maar let op, zegt hij in een in-

terview in Trouw, ‘In Nederland ge-

beurt precies hetzelfde, en niet al-

leen bij de banken’. Het hele sys-

teem waarin wij leven, stelt hij, is

amoreel. En daar moet verandering

in komen!

Na de maaltijd worden de Tegenlicht-documentaire Kuifje bij

de bankiers getoond en fragmenten gelezen uit het Trouw-

interview.

Vervolgens een gedachtenwisseling onder leiding van Dr.

Christiane Berkvens-Stevelinck.

Voorafgegaan door een gezamenlijke ontmoeting met maal-

tijd om 17.30 uur. In verband met de verzorging hiervan

graag aanmelden bij Frieda Gouwetor ([email protected])

of Jennie van Dorp ([email protected]), voor 30 sep-

tember

Tijd: met maaltijd vanaf 17.30 uur

Plaats: Doopsgezind Centrum, Cimburgalaan 98, 4819 BD

Breda

Maandag 5 oktober

JOSEPH, L'INSOUMIS Filmcyclus: Zullen de laatste.. de eerste zijn... ? Deze docu-film van uit 2011 ver-

telt het verhaal van pater Joseph

Wresinski stichter van ATD Vier-

de wereld in de 60-tiger jaren.

Aan het begin van de film zegt

hij:

"Ik woon in een voorstad van

Parijs tussen gezinnen die mij op

een pijnlijke manier herinneren

aan mijn jeugd. We leven op

elkaar gepakt in krottenwijken.

Als we in het nieuws komen ,

stellen ze ons voor als onaange-

paste vluchtelingen. De vuile

snoeten van de kinderen zorgen voor minachting en angst.

Ik woon hier als aalmoezenier tussen de mensen. Maar ik

weet dat alles wat ik onderneem nutteloos is zolang ze af-

hankelijk blijven van liefdadigheid. Daar had ik als kind het

meest onder geleden. Het was vernederend altijd je hand op

te moeten houden”.

Lees hier het thema in een noten dop. De film laat zien hoe

deze mensen van "laatsten tot eersten" werden en erkenning

en waardigheid kregen. Het werk is echter nog altijd niet

gedaan. Denk alleen maar aan de mensen die nu de vele

voorsteden van grote steden bevolken.

Tijd: 19.30 uur: ontvangst met koffie en thee; 19.45 uur:

inleiding; 20.00 uur: filmvertoning;

21.45 uur: drankje en nabespreking

Bijdrage voor de kosten € 6

Plaats:

Woensdag 7 oktober: 1e avond

Cursus Oecumene Gegeven door Geert van Dartel, directeur van de Katholieke

Vereniging voor Oecumene, Willibrord en Athanasius; Eén

van de drie vertegenwoordigers namens de RK Kerk in de

Raad van Kerken Nederland. Doelen: 1. verbetering van het

zicht op oecumene en daardoor een beter oecumenisch kli-

maat en begin van opbouw van nieuw kader

1e bijeenkomst: Wat is oecumene? 07 oktober

2e bijeenkomst: Verscheidenheid in eenheid 21 oktober

3e bijeenkomst: Oecumenische spiritualiteit 04 november

4e bijeenkomst: Eenheid vorm geven 18 november

Opgave via het secretariaat van de Mariakerk, 076-5652260

Plaats: Secretariaat Mariakerk

Aanvang 19.30u

Maandag 12 oktober

Psalmzingen uit ons liedboek Met de psalmen is het zingen in de

kerk begonnen. Psalmzingen kan op

vele manieren. Ons liedboek biedt

een waaier aan mogelijkheden: de

bekende psalmen uit de calvinistische

traditie, maar ook psalmen in de gre-

goriaanse vorm, als Taizé-lied, in de

Engelse en Schotse sfeer en in de

moderne bewerking uit ‘Psalmen voor

Nu’.

In het voorjaar was er in de Markuskerk een avond over

avondmaalsliederen. Deze psalmenavond heeft dezelfde op-

zet: veel zingen en tussendoor korte toelichtingen door ds.

Ton van Prooijen.

Tijd: 19.30u-21.00u

Plaats: Markuskerk, Hooghout 96, 4817 ED Breda

Dinsdag 13 oktober

Cyclus oecumenische lezingen over Maria, de Moeder van God Oecumenische lezing over de betekenis van de titel ‘Moeder

van God’ die Maria kreeg tijdens het derde Oecumenisch

Concilie, het Concilie van Efeze. De theologie die zich in deze

tijd rond Maria ontwikkelde was gericht op een juist verstaan

van de menselijkheid en goddelijkheid van Jezus.

Oktober


Op deze avond gaat Leo van Leijsen in op de icoon van de

'Moeder van God van de niet-verbrandende brandende

braambos'. Aan de hand van bijbeltesten, teksten van de

kerkvaders en teksten uit de oosterse liturgie krijgt de icoon

zijn zeggingskracht. Leo van Leijsen is medewerker Oosterse

Kerken van de Katholieke Vereniging voor Oecumene, Atha-

nasius en Willibrord. Hij is verbonden met de byzantijnse ritus

binnen de rooms-katholieke kerk.

Aanvang: 20.00u

Plaats: pastorie van de Mariakerk, Mariaplein 1, Breda


Dinsdag 13 oktober

Omgaan met dementie (PG Ginneken, derde avond, beschrijving zie 15 september)


Ginneken).

Tijd: van 19.45 - 21.15 uur

Aanmelden: graag vóór 9 september via: predi-

[email protected].

Er is plaats voor maximaal 8 deelnemers.

Locatie: Romenyhuis (nabij de protestantse Laurentius-

kerk van Ginneken, Duivelsbruglaan 11, Breda)

Woensdag 14 oktober

Lachen mag van God Ton de Bruijn met Religie en Humor

Bovenstaande uitspraak is van domineesdochter Annie M.G.

Schmidt. Zij heeft mij en vele anderen vaak aan het lachen

gekregen. “God houdt wel van een geintje”, luidt de titel van

een boek van cultuurtheoloog Frank Bosman. In 2011 werd

hij tijdens de eerste Nacht van de Theologie uitgeroepen tot

de meest spraakmakende theoloog van Nederland.

Graag wil ik met belangstellenden voor dit onderwerp eens

serieus (maar natuurlijk niet alleen maar serieus!) op zoek

gaan naar de verhouding tussen humor en religie.

Zo buigen we ons over de vraag: Wat is humor? Daar be-

staan boeiende theorieën over. Ook gaan we in de Bijbel op

zoek naar teksten waar gelachen wordt.

Tevens gaan we ons bezig houden met zaken als censuur en

godslastering en we nemen een kijkje in de (kerk)

geschiedenis.

Zo nu en dan zal ik relevante geluidsfragmenten laten horen.

Lijkt u dit wel iets om mee te maken en hebt u geen last van

al te lange tenen, dan zie ik u graag verschijnen. Laatste

waarschuwing: Het dreigt leuk te worden!!

Begin: 20.00 uur

plaats: Lucaskerk, Tweeschaar 125, Breda

Zondag 18 oktober

Theaterconcert De Mariamonologen (Theatergroep De Kern)

Maria, moeder van Jezus, is een fascinerende vrouw: door de

eeuwen heen geschilderd, beschreven, bezongen en aanbe-

den. Om Maria kun je niet heen, wat voor achtergrond je ook

hebt. De voorstelling ‘Mariamonologen’ neemt ons mee in de

wereld van Maria.

Door verhalen, gedichten, liedjes, - gezongen en verteld door

Elly Zuiderveld, Ineke ter Heege en Elise Mannah van Thea-

tergroep De Kern -, spiegelen we ons aan Maria en stellen we

de vraag ‘wie is Maria voor ons?

Een voorstelling die u niet mag

missen!

De kerk is open vanaf 14.30 uur.

De toegang is gratis. Er wordt

een collecte gehouden ter bestrij-

ding van de kosten.

Na afloop is er onder het genot

van een drankje gelegenheid om

elkaar te ontmoeten. Ook de spe-

lers zijn hierbij aanwezig.

Dit theaterconcert wordt georganiseerd door de Protestantse

Gemeente Prinsenbeek ‘Het Kruispunt’, de Nazarethparochie

Breda, de Parochie OLV ten Hemelopneming Prinsenbeek en

de Protestantse Gemeente Johanneskerk Breda.

Plaats: Parochiekerk OLV Ten Hemelopneming, Markt 34,

Prinsenbeek

Aanvang: 15.00 uur

Donderdag 22 oktober

Een volgende stap Een kennismakingsbijeenkomst voor wie persoonlijke vragen

wil verkennen in een kleine groep. Welkom zijn ook de deel-

nemers van de cursus Opnieuw beginnen van de afgelopen

twee jaren die willen nadenken over een volgende stap in

geloven. Daarnaast zijn van harte uitgenodigd de jongeren of

ouderen die het doen van belijdenis willen overwegen. De

vragen die u/jij meeneemt zijn het uitgangspunt voor het

gesprek . Aanmelden ds .Eve lyn Quaak -K loet .

[email protected]] vervolgafspraken in overleg.

Tijd: 20.00-21.00 uur

Plaats: Het Kruispunt, Harmonielaan 24 Prinsenbeek

Zaterdag 24 oktober

Lutherdag: De reformatie en het beeld

Heeft u altijd al meer willen weten

over wat de Lutheranen bezig

houdt? Dan is er op deze dag de

gelegenheid voor: dit jaar is name-

lijk de Evangelisch-Lutherse wijkge-

meente te Breda de gastvrouw van

de Lutherdecade in Nederland.

In het kader van de internationale

Lutherdecade voert vanaf 2009 een

route langs lutherse plekken in Ne-

derland naar de Lutherherdenking

op 31 oktober 2017 te Wittenberg.

Dan zal het 500 jaar geleden zijn

dat de reformatie is begonnen.

De aftrap voor deze decade was in Den Haag en de zesde

ontmoeting zal nu plaatsvinden in Breda. Het thema voor dit

jaar 2015 is: ‘De Bijbel en het beeld’.

‘s Morgens is er een lezing met beelden over ‘De Bijbel en

het beeld in de Reformatie’ door prof. dr. Dick Akerboom uit

Nijmegen. ‘s Middags zijn er verschillende workshops en

wordt er gekeken naar kunstwerken als verbeelding van ge-

loof en levensvisie met de vraag: Hoe verhouden deze beel-

den zich tot ons eigen geloof?


November

De entree tot dit evenement is gratis, de bijhorende lunch

wordt aangeboden door de Lutherstichting.

Aanmelden bij Ds. Marlies Schulz [email protected].

Tijd: 10.00 – 16.00 uur

Plaats: Lutherse Kerk, Veemarktstraat 11 te Breda

Dinsdag 27 oktober

Cyclus oecumenische avonden over Maria Diaken Rob van Uden zal, startend bij de vroegste leer van

de kerk, ingaan op verschillende typisch Rooms Katholieke

inzichten en manieren van omgaan met het moederschap van

Maria. Ook zal hij hierbij aangeven waar wellicht mogelijkhe-

den en beperkingen zitten voor het oecumenisch proces. Rob

van Uden is lid van het Dagelijks Bestuur van de Katholieke

Vereniging voor Oecumene en is lid van de Raad van Kerken

Breda.

Aanvang: 20.00 uur



Dinsdag 3 november

Proeverij. Nieuwe liederen in het Liedboek (PG Ginneken)

In het Liedboek (2013) staan tal van liederen die niet in het

Liedboek voor de Kerken (1973) stonden. Mondjesmaat zin-

gen we af en toe al van die nieuwe liederen, maar een heel

aantal blijft nog buiten beeld. In deze cursus zullen we bij

een aantal nieuwe liederen wat langer stilstaan: we verken-

nen de zeggingskracht van tekst en muziek. Er komen onder

andere enkele Scandinavische liederen die nu voor het eerst

vertaald zijn en enkele composities van Nederlandse bodem

aan bod.

De opzet is die van een proeverij, bij uitstek geschikt voor

wie nieuwsgierig is naar nieuw repertoire. Waar mogelijk

zullen we een lied ook zingen, maar het instuderen doen we

in deze cursus niet.

Begeleiding: ds. Eward Postma (protestantse gemeente Gin-

neken).

Aanmelden: graag vóór 30 oktober via

[email protected]

Data en tijd: op 3 en 10 november van 10.00-11.45 uur

Plaats: Romenyhuis (nabij de protestantse Laurentius-


Maandag 9 november

Kumaré, het ware verhaal van een valse profeet (2011) Gidsen of Goeroes? Door wie laten we ons inspireren?

Goeroes liggen ons vermoedelijk niet lekker. Onterecht is dat

niet, getuige het experiment van de Amerikaanse filmmaker

Vikram Gandhi. Hij ging undercover als Kumaré, een zogehe-

ten goeroe, en filmde wat er rond hem heen gebeurde.

We bekijken deze veel bekroonde, bij vlagen humoristische

film die de discussie opent over het wezen van leermeesters,

gidsen en goeroes.

Daarna wordt onder het genot van een borrel van gedachten

gewisseld onder leiding van Dr. Christiane Berkvens-

Stevelinck.

Tijd: 19.30 uur

Plaats: Doopsgezind Centrum, Cimburgalaan 98, Breda

Maandag 9 november

GRAN TORINO Filmcyclus : Zullen de laatste.. de eerste zijn... ?

In deze meeslepende film van Clint

Eastwood uit 2008 zien we de re-

gisseur in de rol van verbitterde

weduwnaar en gepensioneerde

Korea-veteraan Walt Kowalski. Met

zijn zonen heeft hij slecht contact.

En de buurt is ook niet meer wat

het was. Walt Kowalski brengt veel

tijd door op zijn veranda om door

de spleten van zijn ogen te kijken

naar het verval van de buurt, naar

de gazons die niet meer onderhouden worden, de afbladde-

rende verf bij de buren en de jeugd bendes die door zijn

straat cruisen. Wat zijn leven nog van glans voorziet stamt

uit het verleden: zijn Ford Grand Torino die hij nog zelf ge-

bouwd heeft. Maar er verandert iets. De ijzervreter wordt

geraakt door wat de buren, vluchtelingen uit Laos, over-

komt: de zoon en dochter worden lastiggevallen dor jeugd-

bendes. Walt grijpt in en wordt tegen wil en dank een held in

de buurt.

Geen sentimentele Hollywoodtransformatie in deze film. Walt

blijft een weerbarstig karakter. Maar Gran Torino maakt wel

een einde aan de wraakmythe, die in zoveel films verlossing

brengt. De film roept eerder de vraag op wat het je kan

brengen wanneer je je gaat inzetten, ja zelfs opofferen voor

de "laatsten" in je samenleving. Wie weet wordt je dan zelf

verlost. In spirituele zin dan!

Tijd: 19.30 uur: ontvangst met koffie en thee;

19.45 uur: inleiding; 20.00 uur: filmvertoning;


Plaats: Lucaskerk, Tweeschaar 125, Breda.



December

Dinsdag 10 november

Cyclus oecumenische avonden over Maria Ds. Ton van Prooijen zal het thema 'Maria, de Moeder van

God' benaderen vanuit de protestantse traditie. In de afgelo-

pen decennia neemt de aandacht voor Maria in de oecumene

en de ook in het protestantisme toe. Eerder heeft hij een

lezing gehouden over de visie van Calvijn op Maria.


Tijd: 20.00u


Dinsdag 10 november

Proeverij. Nieuwe liederen in het Liedboek (2e ochtend; beschrijving zie 3 november)

Begeleiding: ds. Eward Postma (protestantse gemeente Gin-

neken).

Aanmelden: graag vóór 30 oktober via: predi-

[email protected].

Tijd: 10.00-11.45 uur

Plaats: Romenyhuis (nabij de protestantse Laurentius-


Vrijdag 13 november- zondag 15 november

Kloosterweekend Abdij Onze Lieve Vrouw

van Koningshoeven in Berkel-Enschot

Van vrijdagavond 19.00 - zondagmiddag 14.30 uur. Kosten: € 95 Maximaal 10 deelnemers Begeleiding: ds. Evelyn Quaak-Kloet; [email protected] 23-29 november

Meet and Eat-Week voor kinderen, jongeren en hun ouders

Het thema van deze nieu-

we editie ‘Meet and greet’-

week voor jongeren, kin-

deren en hun ouders zal

zijn: Eat and Greet. Ieder-

een moet eten en het sa-

men eten kan een bijzon-

der moment zijn. Daarom

willen wij in deze week

ouders met kinderen uitno-

digen om samen te eten

en elkaar daarbij te ont-

moeten en beter te leren

kennen.

Het menu voor deze week staat nog niet helemaal vast, maar

noteert u alvast het volgende:

Als voorgerecht komt de Fido Dido kinderclub bij elkaar op

13, 20 en 27 november. Het hoofdgerecht volgt op zaterdag:

een gezellig eetmoment voor jong en oud in de middag en de

vroege avond met een ludiek programma om met elkaar in

gesprek te komen. Toetje en bekroning van deze week wordt

de dienst voor jong en oud met viering van de maaltijd op

zondag. Het exacte programma wordt nog via S’Amen en

andere media bekend gemaakt.

Uiteraard is deze activiteit open voor jong en oud uit Breda

en omstreken!

Inlichtingen kunt u opvragen bij: Ds. Marlies Schulz

[email protected]

Woensdag 2 december

Bijbelcatechese over de drie koningen

In de advent, de voorbereiding op de kersttijd wordt een

catechese aangeboden over de Drie Koningen. We kennen de

Drie Koningen uit de kerststal en er wordt nogal makkelijk

gezegd dat deze Koningen niet in de Bijbel voorkomen. Tij-

dens een drietal bijeenkomsten zal pastor Rob van Uden in-

gaan op de betekenis van de Koningen in de Bijbelse Kerst-

verhalen en in het Oude Testament.

Inleidingen op drie woensdagmiddagen: 2, 9 en 16 december

Tijd: 14.00 -15.30 uur

Plaats: Laurentiuskerk, Dorpsstraat 42 te Ulvenhout Maandagmiddag 7 december

JOSEPH, L'INSOUMIS Filmcyclus : Zullen de laatste.. de eerste zijn... ?

Deze docu-film van uit

2011 vertelt het ver-

haal van pater Joseph

Wresinski stichter van

ATD Vierde wereld in

de 60-tiger jaren.

De film laat zien hoe

deze mensen van

"laatsten tot eersten"

werden en erkenning

en waardigheid kregen.

Het werk is echter nog

altijd niet gedaan. Denk

alleen maar aan de

mensen die nu de vele

voorsteden van grote

steden bevolken.

Voor een uitgebreidere beschrijving:

zie op pagina 3 bij 5 oktober.

Tijd: 14.00 uur

Plaats: Markuskerk, Hooghout 96, Breda



Maandag 7 december

IN THIS WORLD Filmcyclus : Zullen de laatste.. de eerste zijn... ?

Deze schrijnende docu-film van Michael Winterman uit 2003

vertelt het verhaal van twee Afghaanse jongens, Enayat en

Jamal, die in de hoop op een beter bestaan in het Verenigd

Koninkrijk vluchten uit hun kamp in Pakistan. Een overle-

vingsgeschiedenis tegen de achtergrond van de miljoenen

vluchtelingen, die tot op de dag van vandaag hun lot leggen

in handen van mensen smokkelaars- en ons.

De familie van Enayattullah is ervan overtuigd dat hun zoon

zijn opleiding beter in het buitenland kan volgen. Zijn slimme

neef Jamal overtuigt de familie dat hij als begeleider mee

moet. De reis wordt gepland en geld wordt verzameld om de

'reisleiders' te betalen. De route gaat van Pakistan naar Iran,

naar Turkije en met de boot naar Italië. Het wordt een tocht

vol ontberingen. 'Reisleiders' maken hen het geld afhandig,

politie stuurt hen weer terug en nog veel meer gebeurt er.....

‘In this world’ kruipt onder je huid. Je voelt hoe de 'laatsten'

in deze wereld met de moed de wanhoop op de vlucht slaan

in de hoop dat er niet alleen een hemels maar ook een aards

koninkrijk voor hen in het verschiet lift! Bij ons, bij de

'eersten' in deze wereld . Maar is dat wel zo?

Tijd: 19.30 uur: ontvangst met koffie en thee

19.45 uur: inleiding

20.00 uur: filmvertoning


Plaats: Franciskuskerk Belgieplein 4, Breda


Woensdag 9 december

Lezing ‘De Annunciatie’, verbeeld in de schilderkunst

De Annunciatie is een van de thema’s die zich het beste lenen

om een realistische omgeving met een overvloed aan details

uit te beelden. Dit verhaal van de aankondiging van de ge-

boorte van een zoon door aartsengel Gabriël aan Maria, ver-

wekt door de Heilige Geest heeft een hoog gehalte aan mys-

tiek en poëzie. Het is een van de meest fascinerende motie-

ven in het Lucas Evangelie, het enige van de vier canonieke

evangeliën waarin het wordt verteld.

Dit schaarniermoment in de heilsgeschiedenis is door de eeu-

wen heen door een groot aantal beeldend kunstenaars ge-

schilderd, met zeer uiteenlopende artistieke interpretaties.

Afhankelijk van de sociale en culturele omstandigheden staat

nu eens de psychologie van Maria centraal, dan weer de fas-

cinerende figuur van de engel, de wil van God, de inrichting

van het interieur en meer of juist minder beschrijvende de-

tails.

Zo biedt de visuele ‘loopbaan’ van het Annunciatieverhaal

door de eeuwen heen de mogelijkheid om er fundamentele

eigentijdse ideeën in te ontdekken.

In onze reis door de tijd zullen de werken van Sandro Botti-

celli, Leonardo da Vinci, Titiaan, Peter Paul Rubens, Rem-

brandt van Rijn en Jan van Eyck niet ontbreken. Maar verras-

singen zijn er ook. Kortom, een boeiende avond staat u te

wachten over een ‘lichtende’ gebeurtenis uit het bekendste

boek uit het Joods-Christelijk erfgoed. Laat u verrassen en

meevoeren en kom luisteren.

Drs. Cora Westerink studeerde

Taal- en Cultuurwetenschappen

aan de Universiteit van Tilburg

(2002, cum laude) en Tekenen en

Schilderen in de eerste graad aan

de Academie voor Beeldende Vor-

ming in Tilburg (1990, cum laude).

Ze werkt als externe promovendus

en docent in kunst- en cultuurge-

schiedenis aan Tilburg University

en stichting HOVO Brabant.

Info: www.corawesterink.eu

Tijd: 20.00 uur


Woensdag 9 december

Bijbelcatechese over de drie koningen 2e middag, beschrijving zie 2 december

Tijd: 14.00 -15.30 uur

Plaats: Laurentiuskerk, Dorpsstraat 42 te Ulvenhout

Woensdag 16 december

Bijbelcatechese over de drie koningen 3e middag, beschrijvingen zie 2 december

Tijd: 14.00 -15.30 uur

Plaats: Laurentiuskerk, Dorpsstraat 42 te Ulvenhout


In januari verschijnt het katern voor het voorjaar

Maandag 11 januari

Blue Jasmine Filmcyclus : Zullen de laatste.. de eerste zijn... ?

Deze bij tijd en wijle hilarische film

van Woody Allen uit 2014 is, on-

danks de humoristische touch van

de meester, uiteindelijk een wran-

ge tragedie die je laat peinzen

over wat er met mensen kan ge-

beuren als het noodlot toeslaat.

Met de moed der wanhoop pro-

beert de mooie, snobistische Jas-

mine haar noodlot te beheersen

sinds ze als socialite (rijke, ge-

huwde vrouw met goede doelen)

slachtoffer is geworden van de beurskrach. Uit pure armoede

verlaat ze New York om in San Francisco bij haar volkse zus

Ginger in te trekken. Jasmine is bleu: zwaarmoedig en neuro-

tisch.

Aanvankelijk probeert ze de draad op te pakken, maar het wil

niet. Jasmine leeft op Xanax en wodka en kan niet aar-den in

haar nieuwe milieu. Voordurend liegt ze over haar toestand,

maar ook dat helpt niet. Uiteindelijk belandt ze op de rand

van waanzin.

Woody Allen raakt een snaar. Wat als het noodlot ons raakt

en we van de ‘eersten’ de ‘laatsten’ worden? Kunnen we dat

aan? Staan we open voor hulp? Voor Jasmine is het een zo’n

aanslag op haar identiteit dat ze die niet te

Tijd: 19.30 uur: ontvangst met koffie en thee

19.45 uur: inleiding

20.00 uur: filmvertoning


Plaats: O.L.V. ten Hemelopneming, Markt 32, Prinsenbeek

Donderdag 15 januari

Film: Long walk to freedom Deze film is geba-

seerd op de gelijk-

namige autobiogra-

fie en neemt je mee

op de indrukwek-

kende levensreis

van Nelson Mandela.

Het biedt ons een

unieke visie op zijn

leven en de ont-

staansgeschiedenis van een modern icoon en een inkijk in de

geschiedenis van Zuid Afrika.

Na de film die op groot scherm in de Kerkzaal vertoond zal

worden, kunt u napraten met een drankje. De koffie staat

klaar

Tijd: vanaf 19.45, aanvang film 20.00 uur.

Plaats: Kruispunt, Harmonielaan 24 Prinsenbeek

Woensdag 27 januari

Wagner? Heeft die ons nog iets te zeggen?

De Duitse componist Richard

Wagner behoort tot de grote

namen van de Europese cultuur.

Er gaat geen jaar voorbij of een

van zijn muzikale scheppingen

wordt op het program genomen.

Elk zichzelf respecterend opera-

huis - waar ook ter wereld - blijft

zijn werk uitvoeren. Zijn gepas-

sioneerde muziek blijkt nog niets

aan actualiteit en relevantie te

hebben verloren.

Wat maakt deze componist en zijn muziek zo bijzonder?

Op deze avond willen we daarop ingaan, en zo (nader) met

hem kennismaken.

Wim School is een actief schaatser op noren. Hij houdt ook

van “spinnen” op de sportschool. Hij heeft gewerkt voor de

Winkler Prins Encyclopedie in Amsterdam en hij was lange

tijd docent levensbeschouwing in Tilburg en in Bladel. Als

theoloog is hij afgestudeerd op een boek van de Franse filo-

soof Paul Ricoeur i.e. “De symboliek van het kwaad”.

Niet onbelangrijk: zijn passie voor de persoon en natuurlijk

de muziek van Wagner is groot.

Tijd: 20.00 uur


Vanaf 2 februari

Basiscursus opnieuw beginnen

De basiscursus ‘Opnieuw Beginnen’ richt zich op allen die

willen zoeken naar zin, inspiratie en vernieuwing of die een

nieuwe start willen maken in hun geloof. De cursus is zeer

toegankelijk van aard. In het vorige seizoen is deze enthousi-

ast ontvangen door de deelnemers van binnen en buiten on-

ze gemeente.

Onder begeleiding van pastor Adrie Lint en ds. Evelyn Quaak-

Kloet.

Zes dinsdagavonden: 2 en 16 februari—1, 15 en 29 maart -

12 april.

Tijd:

Plaats: Kruispunt, Harmonielaan 24 Prinsenbeek

Februari

Januari

S’amen 13

Diaconie

BREDA-WISMAR-ARAD Zomerontmoeting Breda 28 augustus - 1 september

Op het moment dat ik dit schrijf staat de Zomerontmoeting

nog voor de deur. Het programma is nagenoeg rond, de

laatste dingen worden geregeld. Als u dit leest is alles alweer achter de rug, is alles goed verlopen en zijn de gasten

hopelijk weer veilig thuis. Ik beloof u voor het volgende

nummer van S’amen een mooi verslag te schrijven! Het enige wat ik u nu alvast wil meegeven is het verhaal van de Heilige

Christoffel. Dit verhaal past goed binnen het thema ‘Rivieren’

en wordt gebruikt tijdens de Zomerontmoeting als inleiding op de gespreksavond.

Konrad Witz Christoffel heette oorspronkelijk Reprobus. Hij was als jonge man al groot en sterk, een echte reus. Hij besluit om alleen de machtigste en sterkste koning op aarde te dienen. Maar de koning die hij ging dienen was bang voor de duivel, dus de duivel was machtiger dan de koning. Reprobus ging dus voor de duivel werken. Maar de duivel was bang voor Christus: hij verstijfde van schrik toen hij langs de weg een kruisbeeld zag. Christus is dus machtiger dan de duivel. Daarom wilde Reprobus voor Christus gaan werken. Maar hoe kon hij Hem vinden? Hij ging op zoek en kwam bij een monnik. De monnik zei: “Ga naar de woeste rivier en help mensen oversteken met je grote, sterke lichaam. En misschien kom je dan wel Christus tegen.” Reprobus deed wat de monnik had gezegd en zette dag in dag uit mensen over met een boomstam als stok. Op een avond werd hij geroepen. Pas na drie keer zag hij een kind voor zijn deur staan. Het kind vroeg: “Kun je mij naar de overkant dragen?”. Reprobus pakte zijn stok, nam het kind op zijn schouders en liep de rivier in. Het water steeg en het kind werd zo zwaar dat Reprobus bijna verdronk. Uitgeput kwam hij aan de

oever. Reprobus zette het kind neer. Hij zei: “Wat was jij zwaar, het leek wel of ik de hele wereld gedragen heb”. Het kind antwoordde: “Je hebt niet alleen de wereld gedragen, maar ook degene die de wereld gemaakt heeft”. Daarop duwde het kind hem onder water en doopte hem. Vanaf die dag heette Reprobus Christoffel. Dit betekent: "hij die Christus draagt."

Honing te koop Als het goed is heeft ds. Béla Tothpal opnieuw potjes honing

meegebracht. Wanneer deze bij u in de kerk weer te koop zullen zijn laten we u zo spoedig mogelijk weten.

Mieke Frankfoorder (vz), 076-5146523

[email protected] Zaterdag 5 september

Boekenmarkt In en rond Mariëndal en de

Laurentiuskerk op de

Duivelsbruglaan

Zaterdag 5 september vindt de twee-jaarlijkse boekenmarkt plaats in Mariëndal, achter de protestantse Laurentiuskerk

aan de Duivelsbruglaan in het Ginneken. Vanaf 10:00 uur tot

16:00 uur zijn er weer duizenden boeken te koop. Of u nu iets antiquarisch zoekt, een roman, een wetenschappelijk

boek, literatuur of een kinderboek, er is van alles te vinden.

De toegang bedraagt €1 en de opbrengst van de boekenmarkt komt volledig ten goede aan het ZWO project

van de protestantse kerk Ginneken in Zuid-India, de Stichting

Care Karnataka. Dit is een initiatief van de Bredase familie De Wit, die in Zuid-India bezig is een school te bouwen voor

meervoudig gehandicapte kinderen.

Rond de boekenmarkt zijn er vanwege de start van het

winterseizoen vanaf 14:00 uur allerlei extra activiteiten. In de

tuin van Mariëndal worden gedichten voorgedragen, in de Laurentiuskerk klinkt muziek en wordt door de Vrienden van

de Laurentiuskerk een lezing aangeboden over de

geschiedenis van de kerk in het Ginneken. Kinderen kunnen hun net gekochte boek laten voorlezen in het Romenyhuis.

Later op de middag kunt u in de kerk enkele liederen leren

zingen die Huub Oosterhuis heeft gemaakt rond de Bijbel als geleefd boek. Zowel de kerk als de begraafplaats, waarvan

de renovatie deze zomer is begonnen, zijn de gehele middag

open voor bezichtiging.

Aan het eind van de middag, rond 17:30 uur. is er een

maaltijd in Mariëndal. De boekenmarkt en de startzaterdag

sluiten we om ca. 19:00 uur af met een korte vesper in de

Laurentiuskerk. U bent bij alle activiteiten van harte welkom. Voor nadere informatie zie:

www.protestantsegemeenteginneken.nl

of bel 076 5612077 (info startzaterdag activiteiten) of 076 565 06 01 (info boekenmarkt)

S’amen 14

De Kleine Hoeve Een boerderij met zorg voor mens en omgeving Dit complex heeft al jaren de aandacht van de diaconie. Een

laatste behoorlijke bijdrage was uit onze goede doelen verdeling voor het bakhuis.

Dit gebouwtje is jaren buiten gebruik gebleven, gewoon

vanwege ouderdom. Maar er

moest iets mee gebeuren, temeer omdat het een

monumentaal gebouwtje is.

Men kon het lang niet eens worden wat wel en niet zou

mogen.

Uiteindelijk is het gelukt er een

mooi stukje aan vast te

bouwen. En zo kan er weer brood gebakken worden op

een originele manier. Het heet

dan ook niet voor niets het bakhuis.

Elke dag is het gebouw nu weer in gebruik. Mooi om te zien. Nog mooier om heerlijk van te genieten door het brood op te

eten.

Na de officiële opening konden alle genodigden binnen een kijkje nemen, waarna iedereen mocht genieten van een

heerlijk buffet, gemaakt door de mensen die er bij betrokken

zijn. De diaconie mocht natuurlijk niet ontbreken. Met een viertal mensen zijn we getuige geweest van de happening.

Het was de moeite waard. Men bedruipt zich nu helemaal

zelf. Onze hulp is niet meer nodig. Rest ons de Kleine Hoeve een mooie toekomst te bieden.

Elke vrijdagmiddag kunt u in de winkel inkopen doen. Natuurlijk is er ook heerlijk vers brood te koop.

Hannie Bouman

Diaconie in 2014 Verkorte weergave van het jaarverslag

Het College van Diakenen: de kerkelijke armenzorgers en dienaars van de gemeente.

De uitvoerende activiteiten van de diaconie gebeuren met

name in de wijken: de NoorderBeemden (werkgroep diaconaat) en Midden- Zuid (DOS, Diaconie Onder het

Spoor). Maar ook het Moderamen van het College van

Diakenen zit niet stil. Ze zorgt voor het geld dat de wijken nodig hebben, probeert in de AK mee te doen aan het

bestuur van de gemeente en onderhoudt contacten met de

centrale organisatie in Utrecht zoals bijvoorbeeld Kerk in Actie en vele andere stichtingen en verenigingen waarmee we

samen het goede werk proberen uit te voeren.

In 2014 kwam de nieuwe plaatselijke regeling tot stand, werden onze achterstallige jaarrekeningen van de afgelopen

jaren verder bijgewerkt (dit jaar hopen we bij te zijn) en

werden de contacten met het RCBB verbeterd en geïntensiveerd. Eind 2014, december, kon Ernst Walet op zijn

verzoek afscheid nemen als secretaris van het College van

Diakenen. De contacten met HIP, HIBO en Annahuis werden gecontinueerd. De jaarlijkse vrijwillige bijdrage voor de

Diaconie (najaarsbrief) bracht ruim € 5800,= op.

Zowel vanuit DOS als de NoorderBeemden is er nogal wat

hulp geboden aan armlastige en andere mensen die acuut in

de problemen zijn gekomen. Hiervoor was ongeveer €

15000,= nodig. Verder is er diaconaal werk verricht samen

met de ZWO, het Annahuis, de Kerstherberg, de Werkgroep

Gehandicapten Zuid-West Brabant (vakanties in Roosevelthuis), de Voedselbank, de Stichting Herberg (beter

bekend als de Soepbus).

Rond de kerkdiensten waren er de schrijfacties van Amnesty, de paasgroeten voor gevangenen, de verkoop van artikelen

van de wereldwinkel (ZWO) en het inzamelen van artikelen

voor de Voedselbank. De diaconale contactgroep Breda Wismar Arad was actief met

het verzamelen en op transport stellen van hulpgoederen

voor de Roemeense broeders en zusters in Arad. De ZWO commissie introduceerde het nieuwe project in India. Het

Roosevelthuis is elk jaar weer belangrijk voor een aantal

gemeenteleden die op deze wijze toch op vakantie kunnen.

In de Noorderbeemden is gecollecteerd voor de twee

adoptiekinderen van de Lucaskerk. De opbrengst was voldoende voor een jaar steun. Verder was er een bijzondere

dienst met collecte voor ALS (Jan van Hemert fietsgroep)

opbrengst € 800,=. Ter gelegenheid van het 20-jarig bestaan van de Lucaskerk

organiseerde de diaconie een maaltijd (viergangen diner) in

de Lucaskerk voor ongeveer 35 volwassenen en kinderen die normaal nooit uit eten gaan omdat zij dat niet kunnen

betalen. Het was een groot succes en de mensen waren erg

dankbaar.

Tot slot: laten we niet vergeten dat de diakenen elke zondag

weer een belangrijke taak in de eredienst hebben, vooral als het avondmaal gevierd wordt. Wilt u graag weten wat er in

detail te vermelden valt over de diaconale activiteiten dan

kunt u op de PGB website het complete verslag nalezen. Bent u niet in de gelegenheid, mail mij via

[email protected] dan stuur ik het u

toe. Bellen mag ook: 076 5710700. Kees Temme, secretaris Diaconie PGB

http://dekleinehoeve.nl/

S’amen 15

De Herberg zoekt vrijwilligers De Herberg De Herberg is een pastoraal centrum in Oosterbeek, waar gasten 3 tot 6 weken verblijven. Herberggasten hebben te

maken met zorgen op veel gebieden in hun leven. Veel

gasten ervaren problemen in hun relaties. Ook psychisch lijden, verlieswerking, eenzaamheid en geloofsvragen zijn een

reden voor een verblijf in de Herberg. De gasten worden

begeleid door een professioneel team. Dit team wordt ondersteund door vrijwilligers. Op dit moment is de Herberg

op zoek naar:

Stafvervangers Op de avonden en in de weekenden, als de teamleden

afwezig zijn, trekken vrijwilligers met hen op. Deze gastvrouwen en/of gastheren (stafvervangers) zijn dan

intensief bij de gasten betrokken. Stafvervangers werken

altijd in tweetallen. De werkzaamheden betreffen het voorwaarden scheppen voor een goede sfeer en gastvrijheid,

het bieden van een luisterend oor en praktische

werkzaamheden. Zo nodig kan worden teruggevallen het teamlid, dat achterwacht heeft.

De Herberg is op zoek naar stafvervangers voor de

weekenden. Zij worden in onderling overleg 1 x per 4 tot 6

weken voor een etmaal of voor de zondagavond ingeroosterd.

Koetshuisvrijwilligers In het Koetshuis van de Herberg worden regelmatig groepen

ontvangen voor allerlei activiteiten. De activiteiten vinden

vaak plaats op zaterdagen, maar ook van maandag tot en met vrijdag. Deze bijeenkomsten duren uiterlijk tot 22.00

uur. Voor praktische werkzaamheden (taken als catering, zaal

netjes achterlaten) worden vrijwilligers ingezet. Koetshuisvrijwilligers worden 5 à 10 maal per jaar ingezet.

Aanmelden Hebt u belangstelling voor vrijwilligerswerk in de Herberg en/

of wilt u meer informatie, kijk dan op www.pdcdeherberg.nl,

mail naar [email protected] of bel 026-3342225 en vraag naar Gertjan Budding of Bert Hansman,

coördinatoren van het vrijwilligerswerk.

Zomerdienst Grote Kerk

S’amen 16

Nieuws uit de wijken

Weer aan de slag De afgelopen vakantieperiode is binnen

de PGB gebruikt om afstand te nemen,

af te koelen (hoewel de thermometers soms wel anders aangeven) en te be-

zinnen. Te bezinnen op hoe we nu ver-

der willen gaan op de weg die voor ons ligt. We realiseren ons dat de tijd is

aangebroken om daadwerkelijk beslis-

singen te gaan nemen en we hopen dan ook dat we die in goed gezamen-

lijk, Breda-breed, overleg zullen gaan

nemen.

Ondertussen gaat het werk binnen

onze wijkgemeente gewoon door. In april namen we afscheid van onze wijk-

predikant. We zeiden toen tegen elkaar

dat, ondanks de inzet van dominee Marlies Schulz, er vast wel eens wat

zaken fout zouden gaan. Er zou vast

wel eens ergens een communicatiefout

optreden, of iets niet geregeld zijn,

terwijl we dat wel afspraken. Dat is ook

inderdaad wel gebeurd, maar over het geheel genomen, mogen we blij zijn

met hoe het in onze organisatie loopt.

Ook blij zijn we met het feit dat we op 6 september twee nieuwe ambtsdra-

gers kunnen gaan bevestigen, te weten

Martin Tiernego en Halbe Osinga. Bei-den zullen een taak op zich gaan ne-

men binnen het College van Kerkrent-

meesters. Martin en Halbe zullen de plekken opvullen binnen het college die

ontstonden door het vertrek van Pico

Rozendaal en Piet Huizing. We danken Pico en Piet voor hun inzet voor het

belangrijke werk dat zij deden binnen

het college van kerkrentmeesters. Pico heeft aangegeven dat hij als vrijwilliger

graag zijn werk voor de facilitaire werk-

groep binnen de NoorderBeemden wil voortzetten. We vinden het fantastisch

dat iemand met zoveel kennis en erva-

ring bereid is die te blijven inzetten voor onze wijkgemeente. We danken

Pico daarvoor.

Het weekend van 12-13 september is

ons jaarlijkse ‘startweekend’. Het blijft

toch altijd een wat merkwaardig be-grip, alsof we helemaal opnieuw moe-

ten beginnen. Dat is gelukkig niet het

geval.

Dit jaar zullen we het winterwerk ope-

nen met een eetcarrousel. Voor de NoorderBeemden een redelijk bekend

begrip, maar voor de leden van andere

wijkgemeenten, wellicht niet, vandaar de uitleg.

Zaterdag 12 september zal de startza-

terdag in het teken staan van smaak-volle ontmoetingen met mensen van de

parochiekern Bethlehem en de Noor-

derBeemden (Lucaskerk). Wat houdt

de ‘Eetcarrousel’ in? In groepjes van

ca. 4 tot 6 personen ga je een voorge-

recht eten bij iemand die zich daarvoor heeft opgegeven. Met een ander

groepje eet je vervolgens het hoofdge-

recht bij een ander gastadres. De koffie of thee na afloop wordt in de Lucaskerk

genuttigd, in de hoop hierbij ook enke-

le buren uit de wijk aan te treffen. Opgeven kan via het aanmeldingsfor-

mulier op de website

www.noorderbeemden.nl. We hopen dat velen gebruik zullen

maken van deze uitnodiging.

Als we in het komend seizoen erin sla-

gen de plannen voor een gezamenlijke

toekomst van de PGB weten te effectu-eren, dan is zo’n eetcarrousel mis-

schien wel een hele goede suggestie

voor het startweekend 2016, maar dan Breda-breed!

Rolf Boertien, [email protected]

Frisse start! De lange, rustige zomer ligt achter ons.

De één zal misschien blij zijn dat er

eindelijk weer iets te doen is, terwijl een ander nog weemoedig terugver-

langt naar de rust, de ontspanning en

misschien ook de zon en warmte van de vakantie.

Hoe het ook zij: ook in de Noorder-beemden gaat het seizoen weer volop

beginnen: op zondag 6 september zullen in

een feestelijke dienst Halbe Osinga

en Martin Tiernego als ambtsdra-

gers bevestigd worden. Zo kunnen zij meteen aan de slag gaan als het

bestuurswerk weer begint. Voor het

werk wensen wij hen wijsheid en Gods zegen toe!

Het weekend van 12 en 13 septem-

ber is het weer startweekend, dit

jaar met het thema ‘Goede buren’!

Om daar meteen handen en voeten

aan te geven wordt er samen met onze katholieke vrienden op zater-

dag een eetcarroussel georgani-

seerd. Op zondag sluiten wij dit startweekend met een dienst in de

Lucaskerk af.

Er zullen dit jaar ook in het kinderen

jeugdwerk veranderingen komen, zeker

nu Nicolien Rodenburg binnenkort in verband met haar aanstaande verhui-

zing naar Amersfoort haar taak als lei-

der van de werkgroep jeugd gaat neer-leggen. Wij zijn blij dat zij tijdens het

Breed beraad Jeugd op 10 september

nog aanwezig kan zijn en met ons mee kan denken. En uiteraard danken wij

haar voor haar tomeloze inzet in de

laatste jaren en wensen haar een mooie toekomst in het noorden des

lands toe!

S’amen 17

Tijdens de vredesweek op 23 septem-ber zal Dion van den Berg van Vredes-

beweging PAX in de Lucaskerk een

lezing houden over een onderwerp dat ons waarschijnlijke allen aan het hart

gaat, namelijk: Een andere aanpak

voor het vluchtelingenvraagstuk. Deze gespreksavond beveel ik u dan ook van

harte aan!

Eind september (op 23 en/of op 30

september) organiseert de diaconie

samen met de Straatraad een ‘stadswandeling’. Gaat u mee met deze

bijzondere wandeling?

Verder informatie vindt u op de websi-te of in het Lucasbericht.

Kortom: wij steken de schouders er weer onder om met elkaar en in ver-

trouwen op God verder te gaan op de

weg naar Zijn toekomst!

Aan het begin van dit seizoen waar duidelijk zal moeten worden hoe alles

verder gaat in de wijk en in onze Pro-

testantse Gemeente Breda wil ik ons graag een zegenbede meegeven:

God, zegen de aarde waarop wij staan

God, zegen de weg die wij gaan.

God, zegen het doel waarvoor wij ons

inzetten.

Zegen, wat wij zoeken.

Zegen, wat op ons pad komt.

Zegen, wat onze liefde nodig heeft.

Zegen alles waarop wij onze hoop en

ons vertrouwen stellen.

God, zegen ons

opdat wij door U gezegend

elkaar tot zegen mogen worden!

Marlies Schulz

Bij de kerkdiensten De zomer glijdt voorbij. Tijd om alles

weer op te starten. Het wordt een volle

maand september dit jaar.

Op zondag 6 september is er aan-

dacht voor de overzichtstentoonstelling

Kunst in de Markuskerk. Verschillende kunstenaars die in de afgelopen jaren

in de Voorhof hebben geëxposeerd,

zullen aanwezig zijn. Op deze zondag

worden ook Floris en Martijn Vermei-den gedoopt, de tweeling van Cor en

Diana Vermeiden-Gravendeel.

Op 13 september is de startzondag

samen met en in de Johanneskerk. Het

thema: ‘Goede buren!’ Het wordt een bijzondere ochtend (zie het programma

elders in deze S’Amen), dus komt allen!

Een week later, op zondag 20 sep-

tember, zitten we inmiddels in de Vre-

desweek. We blijven dan in de goede-buren-sfeer, want zoals altijd vieren we

vredeszondag samen met de buren van

de Michaelkerk. Dit jaar is de dienst in ons kerkgebouw. Ik ben er jammer

genoeg zelf niet bij. Voorganger is –

naast pastor Ben Hendriksen van de

Michaelkerk – ds. Tineke Veldhuizen, inmiddels een goede bekende bij ons.

Ook goede bekenden zijn de mensen

van gospelgroep Sinar. Zij zullen in deze viering zingen!

Ik wijs nog even op de bijzondere film die ’s middags om 16:00 uur zal wor-

den vertoond in de crypte van de

Lutherse Kerk: ‘The Stones Cry Out’,

waarin Palestijnse christenen aan het

woord komen (zie in deze S’Amen het

bericht van Kathinka Minzinga).

Het laatste weekend van september,

zaterdag de 26e en zondag de 27e, staat helemaal in het teken van 50 jaar

Markuskerk. Het thema is ‘Het verhaal

gaat door!’. Op zaterdagmiddag zal dit

Rondom de Markuskerk

Woensdag 23 september, Vredesweek

Een andere aanpak voor het vluchtelin-genvraagstuk Voordracht door Dion van der Berg

Vele tienduizenden wanhopige mensen uit Syrië en Libië en diver-

se Afrikaanse landen proberen in

gammele bootjes om de Middel-landse Zee over te steken. Duizen-

den zijn er al verdronken. De te-

neur van onze reactie is vooral: niemand hierheen laten komen.

Zijn er geen alternatieven?

Tijd: 20:00 uur

Plaats: Lucaskerk

(Zie voor meer info: het katern Le-

ren en Ontmoeten, red.)

S’amen 18

FEEST Een nieuwe tijd wordt ingeluid keer op keer hoor ik de klokketoren: ”Wees welkom hier” Wij zijn nog niet versleten, verschoten of verroest.

Het werken wacht met plannen op de tafel, we zijn in staat om te vernieuwen in dit kerkbestaan. Soms niet in zekerheid maar wel in helder licht. We putten daaruit moed om door te gaan, na 50 jaar. ” Krachtbron ” van ons leven ga met ons mee bescherm ons onderweg.

-----------------------------------------------

50 jaar

een wonder misschien?

MARKUS

heeft ABRAHAM

gezien Regina

thema worden uitgewerkt door een bijzondere gast: ds. Nico ter Linden. De

volgende ochtend zal een groep ge-

meenteleden een creatieve invulling aan het thema geven in onze jubileum-

dienst. Uiteraard wordt dat een feeste-

lijke dienst, met cantorij, orgel, piano en trompet.

Telefonisch meldpunt Markuskerk ‘Het verhaal gaat door’…. Hoe dan ook.

Met die hoop kijken we naar de

toekomst. Op allerlei fronten wordt nagedacht over de toekomst van onze

gemeente. Samen zoeken we naar creatieve oplossingen, bijvoorbeeld om

invulling te geven aan onderlinge

aandacht en zorg, ook als er nog minder predikantsuren beschikbaar

zullen zijn voor pastoraat.

Eén van die creatieve oplossingen werd geboren in het overleg met de

pastorale ouderlingen: het telefonisch

meldpunt Markuskerk. In de volgende S’Amen zullen we precies uitleggen wat

de bedoeling van dit meldpunt is. Kort

gezegd: er komt één telefoonnummer (van een ‘kerkmobiel’) dat u van

maandag t/m zaterdag (10:00 – 20:00

uur) kunt bellen voor het melden van

ziekte of een ziekenhuisopname, voor het aanvragen van een bezoek van

ouderling, predikant of diaken en voor

andere (hulp)vragen waar u mee zit. Er is een team van inmiddels twaalf

vrijwilligers uit onze gemeente die bij

toerbeurt het meldpunt bemensen. Eén van de doelen van dit meldpunt is het

ontlasten van de predikant. Dat

betekent uiteraard niet dat u mij niet meer rechtstreeks kunt benaderen.

Vanzelfsprekend blijf ik voor pastorale

zaken altijd ook direct aanspreekbaar.

ds. Ton van Prooijen

PROGRAMMA

Zondag 6 september Tentoonstelling 10 jaar kunst in de Markuskerk

Overzichtstentoonstelling in de Voorhof van de kunste-

naars die de afgelopen jaren hebben geëxposeerd. Graag verwijzen wij naar het stukje van Jan Lambregts hier-

over.

Zaterdag 26 september

Ontmoeting met omwonenden

Tussen 10:30 en 12:00 uur welkom aan omwonenden voor een kop koffie en rondleiding door het kerkgebouw.

Voor de Markusgemeente een leuke gelegenheid om hen

ook te ontmoeten.

Zaterdag 26 september, middagprogramma

'Het verhaal gaat door’ Het programma ziet er als volgt uit: 14:30 uur Inloop

15:00 uur Lezing ds. Nico ter Linden

16:15 uur Receptie

Ds. Nico ter Linden is een eigenzinnig verteller en boe-

kenschrijver. We hebben hoge verwachtingen over zijn lezing deze middag.

Omdat we veel belangstellenden verwachten en onze kerk een beperkt aantal mensen kan bergen, verzoeken

wij u zich aan te melden met opgave van naam en tele-

foonnummer bij: Henri van Wijngaarden via [email protected] (voorkeur)

of via 0161-433260

Zondag 27 september Jubileumdienst

10:00 uur Kerkdienst met cantorij

11:15 uur Feestelijke koffie en een borreltje en afslui-

ting van ons jubileumjaar

De jubileumcommissie: Ellen van der Stelt, Wim van der Giessen en Henri van Wijngaarden

S’amen 19

6 September

Expositie voorhof Markuskerk

Vele jaren hebben wij in de Voorhof mogen genieten van prachtige creaties

van uiteenlopende aard, karakter en

soort. Van aquarel, olieverf, acryl, stoffen-

wonders en grafische kunst. Ook van

de miniaturenverzamelingen in de vitri-ne.

In het kader van het 50-jarig jubileum

van de Markuskerk hebben we de ex-posanten van de laatste jaren verzocht

om werk ter beschikking te stellen voor

de expositie, zodat we er nog een keer van kunnen genieten.

Na de kerkdienst op 6 september willen we hieraan extra aandacht schenken.

De kunstenaars zullen zo mogelijk zelf

aanwezig zijn. De kunstcommissie,

Jan Lambrechts, Neeltje Struijk, Hannie de Bruijn, Regien de Ruiter

De Koffieochtend in de Markuskerk

Loop eens binnen voor een kopje kof-fie, van 10:30 tot 12:00 uur.

"De Koffieochtend" is er op elke eerste

dinsdag van de maand. De eerstvolgende koffieochtenden zijn

op 6 Oktober en 3 november.

Info: Gijs van Mourik, Rob Snijders

Tot nu toe kwamen er gemiddeld 22

mensen en wordt er van alles uitgewis-

seld, er is zelfs een doppenproject ge-

start voor het opleiden van hulphon-

den.

Een van de bezoeksters waarvan kort-

geleden de moeder is overleden kwam

bij het uitzoeken van de spullen van haar moeder het volgende stukje tegen

over Breiwerk Gijs, Rob en Ton

De koffieochtend in de Markuskerk

Het Doppenproject Met het inzamelen van plastic doppen

van melk -en vlapakken, tandpasta,

spa- en frisdrankflessen etc. kan je meewerken aan het opleiden van hulp-

honden.

Dit vertelde Hillie Blummen op een koffieochtend in de Markuskerk.

Spontaan zeiden een aantal bezoekers:

”Dan gaan wij ook doppen voor je ver-zamelen.” En zo gebeurde, op de kof-

fieochtend van 4 augustus kwamen de

eerste doppen al binnen.

Wil je ook meedoen? Onder de tafel

rechts in de Voorhof staat een groot koffieblik, daar kan je de doppen in

gooien.

Hulphonden doen voor mensen met een handicap allerlei klusjes in huis die

mensen zelf niet meer kunnen doen.

Wil je meer weten over hulphonden kijk dan op www.hulphond.nl of bel

met Hillie Blummen 076 571555.

S’amen 20

Rondom de Johanneskerk

Alle begin is moeilijk De scholen zijn weer begonnen, het werk weer aangevat. Een nieuw

kerkelijk seizoen wordt weer opgestart.

Ik hoor van sommige medewerkers dat ze wat opstartproblemen ervaren.

Wennen aan het feit dat de vrije avon-

den weer voorbij zijn. Een kerkelijk organisatie heeft een eigen dynamiek,

het draait niet meteen op volle toeren,

laat het maar weer rustig op gang ko-men. Ieder met een taak of functie in

de kerk – en hebben we die, met het

priesterschap van alle gelovigen, niet allemaal!? – een goed seizoen ge-

wenst. Tot ziens in de gemeente!



Meditatiecursus Op 11 september, 19:30 uur, start een meditatiecursus voor heel Breda in het

Kerkenhuis aan de Dreef 5. We maken

de reis naar binnen. Op deze eerste avond worden data voor de volgende

keren bekendgemaakt. Van harte wel-

kom!

Zondag 13 september

Startzondag ‘Goede buren’ Na een intensief ontmoetingsweekend met gemeenteleden uit Arad en Wis-

mar, staat er opnieuw een bijzonder

weekend voor de deur. Op 13 september vieren we de start-

zondag voor het nieuwe seizoen als

gemeenschappen van Midden-Zuid samen.

Het thema is ‘Goede buren’. Een goede buur is beter dan een verre

vriend. Wat kunnen we geven aan,

ontvangen en leren van onze buren? Ik denk dat buren veel voor elkaar kun-

nen betekenen. Goed om ook als buur-

gemeenschappen samen bij dit thema stil te staan.

We gaan deze startzondag het thema

en ook letterlijk de buurt verkennen!


Vredesweek De Vredesweek vieren we samen met onze vrienden van de Martinusgeloofs-

gemeenschap.

Op donderdag 24 september is er om 9:00 uur een oecumenisch och-

tendgebed in de Johanneskerk, dan

gaan pastor Adrie Lint en ds. Saskia van Meggelen voor. Na dit ochtendge-

bed drinken we koffie in het Kerken-

huis. Op zondag 27 september is er om

11:00 uur dienst in de Martinuskerk;

medewerking verleent het Martinus-koor, voorgangers in die dienst zijn:

pastor Henny Spooren-Schaart en ds.

Saskia van Meggelen. Thema: ‘Vrede verbindt’.

Er is een lied voor deze week gecom-

poneerd met een prachtige tekst:

Alle kleuren van de wereld komen uit het Ene licht. het is dezelfde zon waarin de re-genboog begon. Alle talen van de volken komen van het Eerste Woord, gesproken in de tijd weerklinkend tot in eeuwigheid.

Alle mensen op de aarde komen dichter tot elkaar, waarderen hun verschil als teken van uw Rijk en Wil. Dat het vele mag bestaan onder de geestkracht van Gods Naam, dat de vrede zich verspreidt, naar een nieuwe toekomst leidt.


In memoriam Maria van der Vos, Miep zoals velen haar kennen, is op 9 juli op 89-jarige

leeftijd overleden. Haar afscheidsdienst

in de Johanneskerk was op 14 juli, waarna ze begraven is bij haar ouders

op Haagveld.

Miep, geboren in Breda, was de oudste van een groot gezin. Heel lang heeft zij

haar moeder bijgestaan in het huishou-

den. Pas toen broers en zussen het huis verlaten hadden en er slechts een

veel jonger broertje nog thuis was, is

Miep aan een eigen leven begonnen.

Ze was al bijna 30 jaar toen ze de op-

leiding tot kraamverzorgster haalde. Met veel toewijding en veel inzet heeft

ze haar werk gedaan tot aan haar pen-

sionering. Ze werkte in Klundert en omgeving in een tijd waar je als kraam-

verzorgster lange werkdagen maakte.

Ook kon het voorkomen dat de politie haar ’s avonds, of ’s nachts ophaalde,

omdat er geen openbaar vervoer reed

en er toch een baby in aantocht was. Daarom haalde Miep haar rijbewijs,

kocht een autootje en had meer vrij-

heid en meer mogelijkheden.

Miep bleef bij haar ouders wonen. Na

het overlijden van haar vader woonden moeder en zij nog heel wat jaren sa-

men en zorgde Miep voor moeder.

Miep had een paar goede vriendinnen

met wie ze leuke vakanties doorbracht.

Haar contacten met de familie waren trouw en intensief. De laatste jaren

waren het vooral haar drie broers met

hun vrouwen die zorg voor haar droe-gen, ook al woonden de meesten in het

midden van het land.

PROGRAMMA STARTZONDAG 8:45 kerk open 9:00 uitleg en start Emmaüswandeling, gemeenteleden lopen

twee aan twee, er zijn enkele routes voorhanden. Wie niet wandelen kan, kan in het Kerkenhuis in gesprek.

10:00 terug in het Kerkenhuis voor een kopje koffie/thee 10:30-11:45 kerkdienst, m.m.v. de cantorij van de Markuskerk 11:45-12:45 koffie/thee met een gebakje, een drankje met wat zout-

jes/hapjes

De kinderen maken in de kinderkerk een start met het project

Schoenmaatjes. De nieuw-ingekomenen van het afgelopen seizoen ontvangen een speciale uitnodiging voor deze dienst. We hopen een

aantal van hen te kunnen begroeten.

Voorgangers: ds. Ton van Prooijen en ds. Saskia van Meggelen

S’amen 21

Nieuws uit de Evangelisch Lutherse Gemeente

Toen Miep slechter ging zien, ging de auto eruit.

Ze kreeg later hartklachten en het lo-

pen werd een probleem, daardoor werd ze meer aan huis gebonden. Tot

het einde toe bleef ze zelfstandig wo-

nen in de Heilaarflat.

Miep was een gelovige vrouw, heel

bekend in de Johanneskerk waar ze jarenlang voorzitster was van de Her-

vormde Vrouwendienst.

Ze was een trouw kerkgangster, tot het echt niet meer ging. Vanaf toen beluis-

terde ze de cd’s van de kerkdiensten en

leefde mee met alle zieken en met de kerkelijke gebeurtenissen.

De laatste tijd voelde ze zich niet echt

fit, dat maakte haar wat onrustig. Toen het haar weer wat beter ging, heeft

God haar gehaald op de vroege don-

derdagochtend. Plotseling! Haar gebed was verhoord.

Ellie Bouwmans-Postma In de nacht van 7/8 augustus over-

leed Petronelle (Nel) de Boon-van

de Giessen.

De laatste maanden van haar leven

werd ze thuis liefdevol verzorgd door

haar dochter Geertruida, haar schoon-zoon Jan en haar levensgezel Dick

Blonk.

Nel trouwde jong met Aart de Boon. Ze hadden een goed huwelijk samen,

waaruit twee kinderen zijn voortgeko-

men: een zoon Aart en een dochter Geertruida. Nel haar leven kan gety-

peerd worden als een zorgzaam leven,

een leven vol zorgen voor anderen. Ze cijferde zichzelf daarbij steeds weg,

maar had een groot uithoudingsvermo-

gen, gesteund door een rotsvast ge-loof. Als meisje hoorde ze op belijde-

niscatechisatie de tekst: “Kies dan he-den wie gij dienen zult” (Joz. 24:15) en deze woorden voelde ze als een

persoonlijke roeping. Heel haar leven is

ze die roeping trouw gebleven, ja ze heeft daar altijd haar levenskracht uit

kunnen halen!

Haar man Aart overleed in 1989 in Et-

ten-Leur aan een kwaadaardige aan-

doening in zijn longen, opgelopen in Duitse barakken waar hij in de oorlog

dwangarbeid moest verichten. Toch

heeft Nel niet alleen een zorgzaam, maar ze heeft ook een mooi leven ge-

had, vooral de laatste zeven jaar van

haar leven.

Nadat ze uit Etten-Leur verhuisd was

naar Breda, kwam een man op haar 80ste verjaardag, met een bloemetje

van de kerk, haar feliciteren. En vanaf

die tijd is er een warme band tussen

hen ontstaan. Er kwam met Dick Blonk - want over hem hebben we het - een

hele nieuwe fase in haar leven; vol

blijdschap en trots was ze; ze maakte allerlei nieuwe dingen mee, zoals de

presentatie van een boek dat door Dick

geschreven was. Maar ze maakten ook vele reizen samen, vooral naar Italië.

Nel vond in Dick ook iemand met wie

ze over haar geloof kon praten; ze was – om het zo te zeggen - ook één met

hem in het geloof.

Toen ze wist dat ze niet lang meer te

leven had kwam het probleem van de

acceptatie. Terwijl ze het daar moeilijk mee had, kwam steeds het lied van

Johannes de Heer bij haar naar bo-

ven: “Als ik maar weet, dat hier mijn weg, door U Heer, wordt bereid en dat die weg, hoe moeilijk ook, mij nader tot U leidt”. “Nader tot U”, herhaalde ze dan een paar keer, en ze zong die

woorden zelfs een beetje en Dick zong

het dikwijls zachtjes met haar mee: “Nader tot U”.

We hebben op 13 augustus afscheid

van haar genomen, eerst in een dienst

in de Johanneskerk, daarna hebben we

haar op de alg. begraafplaats te Etten-Leur bij haar man te ruste gelegd.

M.G. Wagenvoorde

HERFST ZANGAVOND "Songs of Praise"

23 september 19:30-21:00 uur Johanneskerk/Dreef 5

m.m.v. ds. Saskia van Meggelen,

en Graham Kennett Er worden liederen gezongen uit o.a. het Nieuwe Liedboek, de Ev. Liedbundel en Joh. de Heer. Iedereen is welkom en de toegang gratis Na afloop staat de koffie klaar in het Kerkenhuis.

De vreugde voert ons naar dit huis Waar ’t woord aan ons geschiedt. God roept zijn naam over ons uit En wekt in ons het lied.

(Lied 280, vers 1)

Het is weer zo ver: na een lange zomer waar wij in de Grote Kerk

onze diensten gevierd hebben, staat de Lutherse Kerk op zondag 13 september eindelijk weer open voor de eerste viering van de

Evangelisch-Lutherse wijkgemeente van dit seizoen: dan hebben wij

ook in dit gebouw weer tijd voor God en voor elkaar, ruimte om samen te zingen, te bidden en te geloven.

En natuurlijk om te bespreken wat ons ter harte gaat: Wat hebben wij nodig voor de toekomst? Hoe zal het verder gaan met de

Lutheranen als deel van de Protestantse Gemeente van Breda? Hoe

kunnen wij inbrengen wat ons dierbaar is omdat het de kern raakt van wat wij geloven? Vragen die nog open liggen. Overal in dit blad

vindt u bijdragen die gaan over de toekomst van deze Protestante

Gemeente Breda waar wij deel van uit maken. Zo ook hier want de toekomst gaat ons allen aan: Zal het lukken om dit proces van

verandering een nieuwe stappen te zetten die ten goede komen

aan allen en gedragen worden door velen?

S’amen 22

M

G. van Dooren

ediatheek

Lutherse Kerk

(Veemarktstraat 11)

10:30 uur

m.m.v. Ekklesiakoor o.l.v. Jerry

Korsmit en pianist Daan Boertien Toespraak: Franck Ploum

06 september Thema: 'Kinderen in de bijbel' - de 12

jarige Jezus

20 september

Thema: 'Kinderen in de bijbel' - Samuël

4 oktober

Thema: 'Kinderen in de bijbel' - Tobias

Remonstrantse Gemeente Cimburgalaan 98 Aanvang 10:30 uur 20 september

ds. dr. C.M.G. Berkvens- Stevelinck

start winterwerk 04 oktober

ds. T. R. Barnard Doopsgezinde Gemeente Cimburgalaan 98 Aanvang 10:30 uur 13 september

ds. Louise Pondman Startzondag

27 september

ds. Ch. Duhaux-Reub

11 oktober

ds. I. Reinhold

Prot. Gem. Ginneken

Aanvang 10:00 uur Behalve de eerste zondag alle zondagen dienst van Schrift en Tafel

06 september, startzondag Ds. E.A. Postma

13 september Ds. E.V.E. Wijnands, Dalmsholte

20 september Oecumenische dienst in de R.K.

Laurentiuskerk, Ginnekenweg.

27 september

Ds. P. Wansink, Bilthoven

04 oktober

Ds. E.A. Postma

11 oktober

Ds. E.A. Postma

Gospeldienst Grote Kerk Onlangs kwam ik in mijn stille tijd voor God de tekst van de barmhartige

Samaritaan tegen (in de Naardense

Bijbelvertaling). Mijn blik en mijn gedachten bleven hangen bij de

woorden “zomaar een mens daalde af

van Jeruzalem naar Jericho…” Zomaar een mens werd overvallen, beschadigd

en aan de rand van de weg

achtergelaten. Zoals u weet waren het juist de heiligdomsdienaar en de Leviet

die dit menselijke ellende niet wilden

zien en zich afzijdig hielden. Juist diegene van wie je anders zal

verwachten. Zij verdwijnen dan ook snel uit beeld. Maar dan komt er

zomaar een Samaritaan, iemand van

buitenaf, die niet wegkijkt maar diep getroffen wordt en de nood van de

man aan de weg keert. Hij heeft oog

voor de kwetsbaarheid van de ander.

Zonder dit verhaal nu verder uit te

diepen was ik getroffen door het woordje ‘zomaar’. Want in de

Protestantse Gemeente Breda zijn wij

allen vooral ook ‘zomaar mensen’. Mensen die het beste willen voor

diegene die hen aan het hart gaan. Zomaar mensen ook – ieder op zijn of

haar eigen manier en vanuit hun eigen

traditie – geraakt zijn door Christus, door God. Volgelingen van Jezus,

zomaar mensen vóór het aangezicht

van de Verborgen Aanwezige. Ik hoop dat wij vanuit dit perspectief elkaar

mogen vinden en nieuwe wegen gaan

en oog hebben voor de kwetsbaarheid van de ander, die ook zomaar een

mens is!

Marlies Schulz

Dagelijkse gebedspodcast www.biddenonderweg.org

De nieuwe website ‘Bidden Onderweg’ biedt elke dag een

nieuwe podcast aan van ongeveer twaalf minuten. Een combinatie van meditatieve muziek, stilte, enkele verzen uit

de Bijbellezing van de dag en vragen om de link te leggen

met het gewone leven. De website is een zusje van de Engelse website Pray-as-you-go. Wereldwijd maken

honderdduizenden mensen dagelijks gebruik van dit

gebedsaanbod, in acht talen. Voortaan ook in het Nederlands. Het geheel is geïnspireerd door de ignatiaanse

spiritualiteit.

Je kunt de podcasts beluisteren op de website. Je kunt ze ook, met één druk op de knop, downloaden via de website of

een App (iOS en Android). Zo kun je bidden waar je maar

wilt, via je smartphone of tablet.

Collecten 13 september: JOP

Veel gelovige ouders lezen thuis met hun kinderen uit de

bijbel. Voor hen is de Samenleesbijbel ontwikkeld. Een speciale bijbel voor gezinnen, in gewone taal en aangevuld

met extra materiaal voor kinderen van 8 tot 12 jaar. Weetjes,

illustraties, gespreksvragen, doe-opdrachten en liedjes brengen de verhalen dichterbij. Met de opbrengst van de

collecte kan JOP door blijven gaan met het ondersteunen van

ouders, jeugdwerkers en predikanten bij het overdragen van het geloof aan een nieuwe generatie.

20 september: Vredesweek

In de Vredesweek vraagt de Protestantse Kerk aandacht voor

de vredesprojecten van Kerk in Actie en PAX. Zoals in Mali, een door oorlog en tegenstellingen verscheurd land. De

radicale islam is hier sterk in opkomst en moslims en

christenen wantrouwen elkaar. Met steun van Kerk in Actie maakt een christelijke journalist samen met een imam

radioprogramma’s over vrede en verzoening en bereiken

daarmee duizenden mensen. Met de opbrengst van de collecte steunt de Protestantse Kerk

deze en andere initiatieven voor vrede van Kerk in Actie en

PAX.

S’amen 23

Protestantse wijkgemeente NoorderBeemden Lucaskerk Tweeschaar 125, aanvang 10:45 uur

Tijdens alle morgendiensten is er kinderopvang en kinderne-vendienst. Maandelijks jongerennevendienst, info: Lucas-kerk.nl 06 sept. : ds. M.J.A. Schulz

13 sept. : ds. C. Nieuwenhuizen – Oosterhout

20 sept. : pastor F. Verkleij - oecumenische dienst

17 sept. : ds. G. Silvis-Andringa - Middelharnis,

Dienst van Schrift en Tafel

4 okt. : ds. T.O.F. van Prooijen 11 okt. : pastor S. ten Heeuw

Protestantse Wijkgemeente Breda Midden/Zuid Markuskerk Hooghout 98, aanvang 10:00 uur

Tijdens alle morgendiensten is er kinderopvang en Kindernevendienst 06 sept. : ds. T van Prooijen 13 sept. : Startzondag in de Johanneskerk, Markuskerk

gesloten

20 sept. : ds. T. Veldhuizen en pastor B. Hendriksen Oecumenische viering met de Michaelkerk

27 sept. : ds. T. van Prooijen

04 okt. : drs. H. Berflo 11 okt. : ds. T. van Prooijen

Johanneskerk Dreef 5, aanvang 10:00 uur. 06 sept. : ds. S. van Meggelen

13 sept. : ds. S. van Meggelen, Startzondag samen met de Markuskerk

20 sept. : ds. S. Oomen, viering Heilig avondmaal

27 sept. : oecumenische dienst in de Martinuskerk, pastor H. Spooren-Schaart en ds. S. van Meggelen, aanvang

11:00 uur

04 okt. : pastor L. van der Wel 11 okt. : ds. S. van Meggelen

Evangelisch Lutherse Gemeente Lutherse Kerk, Veemarktstraat 11, aanvang 10:30 uur

13 sept. : ds. M. Schulz, viering Heilig Avondmaal

27 sept. : ds. M. Schulz, dienst van woord en gebed 11 okt. : ds. M. Schulz, viering Heilig Avondmaal

Op 1e en 3e zondag van maand vanaf augustus in de Lutherse Kerk diensten van de Ekklesia Breda.

Amphia Ziekenhuis, locatie Molengracht, Molengracht 21, Altijd dienst van Schrift en Tafel op zondagmorgen aanvang 10:30 uur. 06 sept. : ds. A. Visser

13 sept. : ds. P. Galama, Zanggroep Molengracht 20 sept. : pastor D. Schippers, Martinuskoor Princenhage

27 sept : ds. P. Galama, Zanggroep Molengracht

04 okt. : ds. K. van Huisstede, Gaudium Vitae Bavel 11 okt. : pastor J. Looijse

Verpleeghuis Aeneas

Altijd dienst op zaterdagavond aanvang 18:15 uur

05 sept. : pater M. van Kooten 12 sept. : pastor M. van Kooten

19 sept. : pastor W. Franken

26 sept. : ds. N. den Toom 03 okt. : pastor W. Franken

10 okt. : pastor W. Franken

Woonzorgcentrum De Breedonk, loc. Mastbos

Altijd dienst op vrijdagmiddag aanvang 15:00 uur

04 sept. : pastoor P. van Gorp Eucharistie viering 11 sept. : ds. T. van Prooijen

18 sept. : ds. Abr. Heringa

25 sept. : ds. S. van Meggelen 02 okt. : pastoor P. van Gorp Eucharistie

09 okt. : ds. A. Vlieger

Zorgkruispunt ‘de Werve’, Cartier v. Disselstraat 64

18 sept. : Ds. Postma, Kerkdienst

02 okt. : Pastor Kortman, Eucharistieviering

Oecumenisch Middaggebed Grote Kerk

Op dinsdagmiddag 12:30 uur luidt de angelusklok bij de

viering in de Grote Kerk. U bent van harte welkom voor dit meditatieve moment, dat duurt tot 12:50 uur. Er zijn wisse-

lende voorgangers uit de kerken die lid zijn van de Raad

van Kerken.

08 sept. : mevr. K. Minzinga

15 sept. : mevr. J. van Tongrtrn

22 sept. : ds. Abr. Heringa

29 sept. : pastor F. Verkleij

06 okt. : mevr. B. Flach

Informatie en wijzigingen voor de rubriek ‘Vieringen’ vóór 29 september doorgeven aan de

redactie: [email protected]

Vieringen in de periode van 6 september t/m 11 oktober

S’amen 24

Bij onbestelbaarheid: Retour Pottenbakkerstraat 51, 4813 LB Breda

Alles voor óp uw vloer en vóór uw raam vindt u bij

Woonboulevard Breda, Kruisvoort 62,

langs de Ettense Baan.

Voor meer informatie: www.roobol.com.

Roobol vindt u ook in Almere-Buiten, Almere-Stad, Amersfoort, Barendrecht, Bergen op Zoom, Delft, Den Haag (F.H. Laan), Den Haag (Leyweg), Den Haag (Megastores), Dordrecht (Woonboulevard), Dor-drecht (Sterrenburg), Hellevoetsluis, Hilversum, Hoogvliet, Huizen, Maassluis, Naaldwijk, Oosterhout, Oud-Beijerland, Ridderkerk, Rijswijk, Roosendaal, Rotterdam, Sliedrecht, Soesterberg, Spijkenisse,

Utrecht, Vlaardingen, Zeist en Zwijndrecht.

Documents

Samen september 2015