S’amen

Officieel orgaan van de Protestantse Gemeente Breda - 7e jaargang no. 7 - september 2014

In dit nummer onder meer:

Wapen je met vrede Thema van de vredesweek

21 t/m 28 september 4

Manifest

Oproep tot echte vrede in Gaza 6

Toekomst PGB De uitgangspunten van de

Algemene kerkenraad toegelicht 7 Lever uw paraplu in Een speels gebaar om asielzoekers

welkom te heten in Breda 8 Jaarverslagen Diverse werkgroepen presenteren

hun jaarverslag 2013 8 Arie Slob in Markus-kerk Lezing namens de PCOB over

‘Ouderen in veilige handen’ 12

Vorming en toerusting Alle activiteiten die u en jou worden

aangeboden door de samenwerkende

kerken van Breda in een uitneembaar katern 13 Vieren en verbinden Thema startzondag 7 september

Als u geen belangstelling heeft voor S’amen en het blad niet meer wilt ontvangen, kunt u dit doorgeven aan het Kerkelijk Bureau: w.frankfoorder@hccnet.nl

of Pottenbakkerstraat 51, 4813 LB Breda

S’amen in kleur zien? Dat kan: downloa-den via Protestantsegemeentebreda.nl

of Lucaskerk.nl

Vieren en verbinden

S’amen 2

S’amen is het maandblad van

de Protestantse Gemeente Breda. Uitgever Algemene Kerkenraad Protestantse Gemeente Breda scriba: Joke Gurke Koolmees 61, 4822 PP Breda joke.gurkepelle@gmail.com

Inleveren kopij

De sluitingsdatum voor het volgende nummer is

dinsdag 30 september. Verschijningsdatum is vrijdag 10 oktober. Aanleveren van kopij uitslui-

tend als “platte tekst”.

U krijgt een ontvangstbevestiging. Als dit daags

na de kopijdatum nog niet is gebeurd: informe-ren bij samen@protestantsegemeentebreda.nl

Redactie adres

Kopij sturen naar:

samen@protestantsegemeentebreda.nl

Redactie Marlies Brandwijk

Ger van Dooren Leon Geschiere

Adriënne Hoevers - den Hollander

Gijs van Mourik Peter Jan Plooy

Adreswijzigingen

Kerkelijk bureau: Mieke Frankfoorder-Boevé

Pottenbakkerstraat 51, 4813 LB Breda

076-5146523 w.frankfoorder@hccnet.nl

Druk: Drukkerij Roggeband, Breda

Website

www.protestantsegemeentebreda.nl Collectebonnen A. Vellen van 20 bonnen met een waarde van € 0,75 per bon, totaal dus € 15.00 per vel. B. Vellen van 20 bonnen met een waarde van € 1,50 per bon, totaal dus € 30,00 per vel. Bonnen kunnen besteld worden door storting / overschrijving van € 15,00 of € 30,00 (of een veelvoud daarvan) op bankrekening NL91ABNA052.02.27.867 ten name van de Protestantse Gemeente te Breda (met vermelding van de gewenste soort vellen)

Protestantse wijkgemeente NoorderBeemden Website: www.noorderbeemden.nl Predikant ds. W. Bisschop, Elise van Calcarstraat 23 4822 VK Breda, tel. 076-541 96 03 E-mail: wjbisschop@ziggo.nl Lucaskerk, Tweeschaar 125 4822 AS Breda, tel. 076-542 24 33 Protestantse wijkgemeente Midden/Zuid Johanneskerk, Dreef 5 4813 ED Breda (Princenhage), tel. 076-521 05 45 Predikant Ds. S. van Meggelen Voorstraat 14, 4268 AL Almkerk Tel. 0183-401265 of 06-22576592 E-mail: riddermeggelen@hetnet.nl Werkt op maandag, dinsdag en donderdag Markuskerk, Hooghout 96 4817 ED Breda tel. 076-514 00 80

Predikant ds. T. van Prooijen, 542 33 34

Arenberglaan 168, 4824 RD Breda

E-mail: tonvanprooijen@gmail.com Werkt op maandag, dinsdag en vrijdag.

Evangelische Lutherse Gemeente, Veemarktstraat 11/ Stadserf 3 (achteringang), Breda,

tel. 5145585

Wijkpredikant Ds. M.J.A. Schulz, Cherbourglaan 51, 5627 MK Eindhoven, tel. 040-2417664

Scriba Dhr. J.N. Dijkshoorn, Julianastraat 50,

5121 LR Rijen tel. 0161-293112 Pioniersplek “Noorderlicht”

Lutherse kerk, Veemarktstraat 11/ Stadserf 3

(achteringang), Breda, tel. 5145585 Missionair werker Berthe van Soest - berthevansoest@gmail.com

Daniëlle van Drongelen

Jeugdwerker Protestantse Gemeente Breda - ‘t Ginneken

Tel. 06-54273705 E-mail: danielle.vandrongelen@gmail.com

Werkt op maandag, dinsdag en donderdag

Niels den Toom

Studentenpastor, life coach en trainer bij ZuiderZin

Tel. 06-19663873

E-mail: jn.dentoom@gmail.com

*

Vrijwillige bijdrage voor S’amen : Postbank NL17 INGB 0001 0806 82 t.n.v. Prot. Gemeente Breda o.v.v. “S’amen ” (Richtbedrag: € 25,- per jaar)

Colofon De Protestantse Gemeente Breda

Financiën: Postbank NL17 INGB 0001 0806 82 ABN AMRO NL91 ABNA 0520 2278 67 Diaconie Algemeen: Postbank NL89 INGB 0001 0708 50 t.n.v. Diaconie Protestantse Gemeente Breda Diaconie ZWO: Postbank NL14 INGB 0001 5429 41 t.n.v. ZWO groep Protestantse Gemeente Breda/Ginneken

S’amen 3

In houdsopgave

Pagina 3 : Meditatie 4 : Actueel 6 : Opinie 7 : Algemeen Kerkelijk nieuws 10 : Noorderlicht 12 : Diaconie 13 : Vorming en Toerusting 19 : Nieuws uit de wijken 24 : Geknipt voor u Mediatheek 25 : Boekenplank 27 : Vieringen

meditatie

Succes

Succes hebben is fijn. Als je iets onderneemt en het slaagt, dan ben

je trots: een onderneming die je bent begonnen en die winst

maakt, een kind dat het goed doet in het leven en dat jij opgevoed hebt. Het is heerlijk als onze zaken lukken.

Daar krijgen we een boost van

eigenwaarde door. En dat hebben we nodig.

En toch is dat niet voldoende. Ergens

zetten we onszelf daarmee vast. Het succes

wordt een god van goud en zilver. Het kind dat wij hebben opgevoed moet succes

hebben, de onderneming moet slagen,

anders voelen wij ons mislukt. En wijzelf worden ook als goden van goud en zilver,

onze aandacht alleen maar gericht op succes.

“Alles wat hij aanraakt, verandert in goud,” zeggen we van iemand

die succes heeft bij wat hij doet. Zo ging dat in het verhaal over

koning Midas. Zijn wens was dat alles wat hij aanraakte goud werd. En dat gebeurde. Maar wat bleek, hij kon niet meer eten, want zijn

ontbijt veranderde in goud. Hij kreeg niets meer binnen. Niemand

kon Midas omhelzen, want dan veranderden ze in goud. Tederheid, troost, hij kreeg het niet. Zijn eigen dochter veranderde in goud

toen zij hem aanraakte.

Gelukkig kon de wens ongedaan gemaakt worden. Koning Midas

moest een vaas pakken, die vullen met het water uit een rivier en

dat water gieten over alles wat in goud veranderd was. Het nederige water, dat stroomt en meandert, en een tegenpool is van

goud, maakte levend wat dood en star goud geworden was. Koning

Midas kon weer tederheid en troost ontvangen en zijn dochter omhelzen.

Er is nog een nadeel aan het ontlenen van eigenwaarde aan succes. De eigenwaarde ontleend aan succes, is er maar een moment.

Succes is niet eeuwig. Een kind dat je zo goed hebt opgevoed gaat

een kant op die jij maar zo zo vindt. Een succesvol project komt tot een einde. Het geeft ruimte als we onze eigenwaarde niet van

succes en slagen laten afhangen.

Laten we niet leven als goden van zilver en goud, die niks zien en

horen dan succes en slagen. Dan mogen we mogen falen en

mislukken, onze kinderen en kleinkinderen groeien hun eigen kanten op terwijl wij ze met verwondering aankijken. We proeven

van de thee in de ochtend en genieten van het plezier dat we

zomaar kunnen hebben met elkaar. Er zit meer leven en beweging in op die manier. En God geeft ons soms succes.

Laten we dankbaar zijn voor wat ons gegeven is en daar onze waarde aan ontlenen.

1. Corinthiers 1:31. opdat het zal zijn zoals geschreven staat: ‘Wil iemand zich op iets

beroemen, laat hij zich op de Heer beroemen.’

Berthe van Soest

Clicktip 49

Wil je weten hoe het gaat met ds. Tothpal in de gevangenis?

Click op de website www.protestantsegemeentebreda.nl

rechts bij "Laatst toegevoegd" op Weblog uit detentie in Roemenie

info Rob Snijders

S’amen 4

Actueel

21 t/m 28 september Wapen je met Vrede

het thema van de Vredesweek

Wapenen met vrede moet op grote schaal gebeuren, zoals

we dramatisch hebben gezien en nog dagelijks zien in

Ukraine, tussen Palestijnen en Israëliërs in de Gazastrook, Irak en Syrië.

Ook op kleine schaal is Vrede een belangrijk thema. Een

mens kan ook ontwapenend zijn en dan een sfeer van vrede scheppen.

Dit jaar hebben we drie actiepunten: Vieringen in zorgcentra Wijktheater

Racisme op en langs de voetbalvelden

We hebben als Stichting Vredesweek Breda e.o. al enige

jaren ervaring opgedaan met het organiseren van vieringen

tijdens de Vredesweek in zorgcentra. Dit jaar hebben we het initiatief genomen om twee werkgroepen in het leven te

roepen, die beide een voorbeeld van een viering ontwikkeld

hebben: eén is er op het niveau van ouderen die in een instelling wonen en geestelijk nog goed mee doen, de ander

op het niveau van dementerenden (PG afdeling).

De eerste werkgroep stelt de oorlog centraal, met name de

Vlucht uit Breda van 12 mei 1940 en de bevrijding. Doel is op

te sporen hoe ouderen aan de jonge generaties hun positieve en negatieve oorlogservaringen doorgeven.

De tweede werkgroep stelt het thema vrede centraal, waarbij

de bijdrage voor de viering geleverd wordt door de culturele, spirituele en-of religieuze achtergrond van de dementerende

ouder.

Behalve speciale vieringen in zorgcentra is als tweede actiepunt een wijktheater in ontwikkeling ‘Op eigen kracht’,

dat via toneel de gebeurtenissen in een wijk als Breda-Noord

in een zelfgemaakt theater zal uitbeelden. Een try-out zal gespeeld worden bij de opening van de Vredesweek op

zaterdag 20 september om 16:00 uur op het

Groenendijkpein, waarna drie andere voorstellingen zullen

volgen.

Een derde actiepunt is een avond over racisme op en buiten

de voetbalvelden. Deze avond vindt bij NAC plaats, en er wordt door jong en oud stil gestaan bij het thema. De avond

wordt door vertegenwoordigers van de Bredase voetbal-

verenigingen, rappers en door de Stichting Radar (anti-discriminatie) verzorgd en staat onder leiding van de

journalist Willem Reijn.

Voor het volledige programma verwijzen we u naar de

website: www.vredesweekbreda.nl

Liturgische vieringen in de Vredesweek Vrijdag 19 september Aan de vooravond van de vredesweek wordt weer een oecu-menische gebedsviering gehouden waaraan meer dan tien kerkgenootschappen meedoen. Dat is inmiddels een traditie geworden. Na bijzondere vieringen in de Lutherse kerk, de

Orthodoxe kapel op het kerkhof aan de Vogelenzanglaan en in de kapel van het klooster Mater Dei is de viering dit jaar in de christelijk-gereformeerde Mattheüskerk (19:30 uur, Steen-

dorpstraat 4). Je bent van harte welkom als je het eens mee wilt maken: met gelovigen van uiteenlopende tradities samen bidden om vrede.

Zaterdag 20 september 19:00 uur

Parochiekern H. Franciscus van de H. Augustinusparochie:

Eucharistieviering. Belgiëplein 6 te Breda.

Zondag 21 september 10:00 uur

Parochiekern H. Franciscus van de H. Augustinusparochie Belgiëplein 6 Eucharistieviering met de voorgangers: J.

Brooijmans en Jan Hopman. Chileense zanger: Manuel Leon.

Zondag 21 september 11:00 uur

H. Laurentiuskerk, Ginnekenweg 333a 4835 ND, Breda:

Oecumenische gebedsdienst. Voorgangers: ds. Postma en Ria van Oorschot p.w. Koor: Cantorij Prot. Gemeente

Ginneken.

Donderdag 25 september 9:00 uur

Johanneskerk, Dreef 4, Princenhage: Oecumenisch

ochtendgebed voor de vrede. Organisatie: Werkgroep oecumene van de H. Martinuskerk en de Johanneskerk.

Zaterdag 27 september 9:30 uur Zorgcentrum De Leystroom, Brabantlaan 5, 4817 JW Breda.

Voorganger: p.w. Lia Epskamp.

Zondag 28 september 10:00 uur

Woonzorgcentrum Zuiderhout. Voorgangers: pater Henk Kaal

en Mirjam Tielemans p.w. Koor: Cantara.

Zondag 28 september 11:00 uur

H. Martinuskerk Haagsemarkt 4, 4813 BA Princenhage/Breda. Oecumenische viering. Organisatie: Werkgroep oecumene

van de H. Martinus en de Johanneskerk.

Zondag 28 september 9:00 uur

Lucaskerk Tweeschaar 125 4822 AS Breda (Haagse

Beemden): afsluitende viering van de Vredesweek. Parochiekern Bethlehem van de Augustinusparochie.

Voorganger: Frans Verkleij Koor: Bethlehemkoor.

Vrijdag 26 september, 19:30 uur Laurentiuskerk

NIGHTFEVER

In de vredesweek (21-28 september) wordt er in de

Laurentiuskerk in het Ginneken op vrijdagavond 26

september een nachtwake voor de vrede gehouden. Van 19:00 uur tot 7:00 uur is de kerk open. Elk heel uur is er

een gebedsmoment van 10 minuten. Er zingt een koor en er

is een kort visueel contact met oorlogsgebieden. Van 19:30 uur tot 24:00 uur wordt Nightfever georganiseerd.

Nightfever is van origine uit Keulen afkomstig. Iedereen kan

de kerk binnenkomen en weggaan wanneer hij of zij dat wil. Een kaarsje opsteken, even zitten, in stilte bidden,

meezingen, een gesprek voeren. En st i lte.

Zogenaamde straatteams bieden je bij de ingang van de kerk en ook in diverse straten rondom de kerk een kaarsje aan.

Dit kaarsje kun je in de kerk aansteken en neerzetten. De

kaars brandt in jouw aanwezigheid, hetzij van vreugde of vanwege verdriet, angst of woede. Ook als je de kerk verlaat

blijft de kaars voor jou branden.

S’amen 5

SAMEN JE GELOOF VIEREN

OP DE TONEN VAN TAIZÉ

Taizévieringen in de Augustinusparochie: elke

vierde zaterdag om 19:00

uur in de Michaelkerk en elke vierde dinsdag om

19:00 uur in Teteringen.

Samen met anderen je geloof vieren is in een

Taizé-viering een weg van

hoop en vertrouwen gaan. Zo schep je ruimte voor

jezelf, voor je eigen

zoektocht en ruimte om je

te openen voor God. De sfeer van de viering wordt bepaald

door muziek, zang, gebed en stilte. Er zijn gemakkelijk mee

te zingen liederen. Stilte om het evangelie tot je door te laten dringen. Je kunt een kaarsje ontsteken voor een eigen

intentie.

Van harte welkom: - op dinsdag 23 september om 19:00 uur in de H.

Willibrorduskerk in Teteringen

- op zaterdag 27 september om 19:00 uur in de Michael-kerk, Hooghout 67, Breda. Maandag 6 oktober

Beweging van barmhartigheid

Maandag 6 oktober, om 19:30 komt de Beweging van

Barmhartigheid Breda weer samen in de Annakapel, Heusdenhoutseweg.

Elke eerste maandag van de maand komen we bij elkaar om

te bidden en met elkaar te spreken. We beginnen om 19.30 uur met een vesper. We bidden rond het evangelie van die

dag. Dat geeft stof om ons geloof met elkaar te delen, en

met elkaar te spreken hoe wij het waar maken in het leven van alledag. Deel wat van je tijd met een ander, is een

mooie kreet. Maar ook moeilijk om waar te maken. Het is

goed om dit met elkaar te bespreken, en een uitweg te zoeken. Ieder die mee wil doen is van harte welkom.

Dinsdag 7 oktober, 20:00 uur

Oecumenische lezing over een oude orthodoxe Mariahymne

In mei van dit jaar was er een boeiende avond over Maria bij

de reformatoren Luther en Calvijn. Vader Josef Sikora,

priester van de Orthodoxe Kerk aan de Vogelenzanglaan, ds.

Ton van Prooijen van de Protestantse Gemeente Breda en

R.K. diaken Rob van Uden verzorgden met elkaar een goed bezochte en mooie oecumenische bijeenkomst over de plaats

van Maria in ons Christelijk geloof. Het enthousiasme van de

aanwezigen en van de drie inleiders leidde tot de afspraak om tot een vervolg te komen.

Op dinsdag 7 oktober zullen de drie inleiders met elkaar een avond verzorgen over een lofzang op Maria vanuit de

Orthodoxe traditie. De tekst wordt de Akathist genoemd. Het

is een oude Griekse lofzang van 24 strofen die mogelijk uit de zesde eeuw stamt. In het loflied volgen we het Bijbelse

verhaal over Maria, te beginnen bij de aankondiging van de

engel en wordt er gecirkeld om het geheim van de menswording, waarin Maria een bijzondere plaats inneemt.

De inleiders zullen ieder vanuit hun eigen traditie naar deze

tekst kijken en haar commentaar voorzien.

Inleiders: Ds. Ton van Prooijen, Vader Josef Sikora, diaken

Rob van Uden Plaats: Pastorie Mariaplein 1 Breda

Uitgezonden vrijwilliger naar Palestina

Graag houd ik u als ondersteunende gemeenten van Breda weer op de hoogte van een nieuwe uitgezonden vrijwilliger

van Kerk in Actie naar Palestina. Annelies zal de komende

drie maanden in Yanoun zich inzetten, en gewag doen van schendingen van mensenrechten indien deze

plaatsvinden in het gebied waar zij zich bevindt.

Yanoun is een hele kleine gemeenschap van boeren die te lijden hebben van een nederzetting van kolonisten op hun

grondgebied.

Vele bewoners zijn gezwicht voor het geweld en hebben zich teruggetrokken van hun olijfboomgaarden, maar dank zij de

constante aanwezigheid van waarnemers van de Wereldraad

van Kerken voelen een 70- tal inwoners zich gesteund om in hun dorp te blijven wonen.

Het beleid van de Israëlische regering om in grondgebied C

geen bouwvergunningen af te geven en militaire oefeningen te houden heeft het voor de oorspronkelijke bewoners heel

moeilijk gemaakt om een enigszins normaal leven te leiden.

Annelies, die in het gewone leven werkt op een school in Amsterdam, hoopt banden te creëren tussen haar school en

de schooljeugd in de omgeving van Yanoun.

Wat betekent het om onderweg naar school door militairen te worden onderzocht bij controleposten? Hoe veilig zijn de

kinderen die langs de snelweg moet lopen naar school omdat

hun eeuwenoude voetpad is afgezet ten behoeve van nederzettingen? UNICEF is één van de organisaties aan wie

de waarnemers rapporteren, een andere is UNOCHA, het

kantoor van de Verenigde Naties voor de coördinatie van humanitaire zaken.

U kunt de ervaringen van Annelies volgen en u abonneren op

haar weblog: www.kerkinactie.nl/blogannelies.

Kathinka Minzinga

S’amen 6

Manifest roept op tot echte vrede in Gaza

Op 13 augustus stond in dagblad Trouw een manifest, waarin

wordt opgeroepen tot opheffing van de wurgende blokkade van Gaza. Het is tijd voor effectieve drukmiddelen, schrijven

de ondertekenaars. Zij uiten hun zorgen en roepen iedereen

op het manifest te ondertekenen via www.gazamanifest.nl. Via deze website is het hele manifest te lezen.

Het manifest is een oproep van verontruste burgers die zich zorgen maken over het menselijk drama dat zich afspeelt in

Gaza. Het begint met de opmerking het conflict tussen Israël

en de Palestijnen allereerst te bezien vanuit het oogpunt van de slachtoffers, Palestijnse en Israëlische burgers, en vanuit

de eisen van rechtvaardigheid en internationaal recht.

De ondertekenaars, waaronder veel predikanten en Kerk in

Actie, laten weten de Palestijnse en Israëlische vredes- en

mensenrechtenactivisten te steunen in hun geweldloos verzet met als doel een vreedzame, rechtvaardige en veilige

oplossing voor beide volken. Ook willen en zullen zij

antisemitische uitlatingen en tendensen overal waar zij deze aantreffen, bestrijden. Tegelijkertijd weigeren zij zich

monddood te laten maken door het verwijt dat kritiek op de

Israëlische politiek een vorm van antisemitisme zou zijn.

Ik zelf heb meegewerkt aan de totstandkoming van het

Manifest onder de eindredactie van Pax, voorheen Pax Christi, en verzoek u als leden van de PKN en wellicht ook als

kerkleiding, mede te ondertekenen.

Kathinka Minzinga

Waarom nu toch die kerk? Om het gesprek te vervolgen. Doordenken n.a.v. de reactie van Rianne van der Geest in S’amen van juni.

Wie de bal kaatst kan hem terug verwachten! Terecht merkt

Rianne van der Geest op, dat er buiten de kerk veel aan

zingeving te vinden is. Ik ben dat helemaal met haar eens. Haar ziel werd buiten de kerk geraakt. Dat vind ik fijn voor

haar. Het feit dat ze aangeeft al meer dan 2 ½ jaar niet in de

kerk te zijn geweest, doet zelfs vermoeden, dat haar ziel juist buiten de kerk geraakt werd. Dat zij voor haar zingeving de

kerk niet nodig heeft, wil ik niet ontkennen of ontkrachten.

Er zijn inderdaad vele plekken en momenten, waarop een mens tot in zijn ziel geraakt kan worden en verder komt op

zijn of haar geestelijke weg. God werkt op velerlei manieren.

En toch… Waarom wil ik dan toch die kerk als ‘zingevingsinstituut’ overeind houden, ja zelfs promoten? De

reactie van Rianne scherpt mij in het nadenken over waarom

ik zo hecht aan die kerk.

Nee, dat is niet zozeer de kerk als gebouw, al werkt het soms

wel mee wanneer de kerk een gebouw is waar iets van heiligheid te proeven is. Het gaat mij vooral om de

gemeenschap. Je ziel laten raken, dat kan natuurlijk in de

natuur, dat kan door een artikel te lezen uit de Happinez en de Zin, dat kan door prachtige muziek te draaien, door een

gedenkplek te bezoeken. Er zijn veel heilige momenten in het

leven, waardoor mijn ziel opgeladen wordt. En toch is het me allemaal te individueel. Ik heb voor mijn zingeving, voor het

geraakt worden in mijn ziel ook de ander nodig, mijn

medegelovige die ik tegenkom in de kerk. Het is mijn ervaring het afgelopen half jaar in het pastoraat en vooral in

huiskringen, waar in intense gesprekken leden of soms ook

niet-leden, iets van hun ziel blootleggen, ervaringen delen of juist gemis aan ervaring delen. Samen gaan we dan een

zoektocht aan naar wat we geloven en verlangen, samen

delen we ervaringen van God, van geloof. Op zo’n moment trekken we ons aan elkaar op en wordt mijn ziel – en ik merk

ook die van de ander – geraakt.

Ik geloof dat we de ander als Godzoeker, als zinzoeker nodig

hebben. En de kerk fungeert voor mij als plek waar ik die

ander tegenkom. Het verband is er al, al vele eeuwen. Ja, we zien het de laatste jaren in den lande, in Breda afkalven, wat

zou het zonde zijn wanneer het zou verdwijnen! Wat mij

betreft mag de vorm van die gemeenschap er best anders uit zien dan hij er tot nu toe heeft uitgezien. Niet iedereen zal

opgeladen worden in een traditionele kerkdienst, maar denk

dan ook eens aan een wijkkring, doe eens mee aan een activiteit. Er wordt genoeg aangeboden. Er wordt volop

gezocht naar mogelijkheden om op een eigentijdse manier

kerk te zijn.

Misschien zie ik het wel vooral zo, dat die ander die ik in de

kerk tegenkom mij nodig heeft, als medegelovige, als

medezoeker. Wie zich aan de kerkgang, aan de gemeenschap

van de kerk, onttrekt wordt ook gemist. Die voert het

gesprek niet meer met zijn medegelovige, die onthoudt haar inbreng die voor de ander juist zo waardevol kan zijn.

Ik zit te wachten op input van het kerklid dat nog wel wat in

de kerk vindt en van het kerklid dat niet zoveel meer met de kerk heeft. Ik ben benieuwd naar wat ieder beweegt, wil

begrijpen, wil ervan leren.

Ik heb het nodig met anderen te zoeken naar God in deze tijd. En het mag schuren… Van schuring, immers, ontstaat

glans.

Tenslotte is het voor mij belangrijk te staan in een bepaalde

traditie. Nieuwe vormen van zingeving, interessant, maar

weten we eigenlijk wel wat we in onze eigen traditie aan schatten bewaren? Jezus zegt in een van de gelijkenissen

over het koninkrijk van de hemel, dat iedereen die leerling is

geworden lijkt op een huismeester die uit zijn voorraadkamer nieuwe en oude dingen tevoorschijn haalt. (Mat. 13: 52) Ik

geloof dat het er in onze tijd op aankomt onze eigen bronnen

te koesteren. Ik hoef het niet te zoeken op het grensvlak met andere religies, in een algemene religiositeit. De Joods-

christelijke traditie is voor mij een voorraadkamer waaruit we

nieuwe en oude dingen tevoorschijn kunnen halen. Nieuwe en oude dingen - interessante volgorde, en het zou wel

eens zo kunnen zijn, dat wat we vandaag als relatief nieuwe

vormen zien – aandacht voor meditatie, levenskunst, het leven naar een dagorde – ten diepste heel oude schatten

zijn. Goed om ze opnieuw een kans te geven. Verder houd ik

het bij het aloude Woord, de bijbel is en blijft voor mij de bron om uit te putten. Steeds weer doe ik er nieuwe dingen

uit op. In de bijbel hoor ik de stem van God, ontdek ik sporen

van God en ik mag ze verbinden met mijn dagelijks leven.

Opinie

S’amen 7

Daarom mijn pleidooi om de kerk hoog te houden, eraan deel te nemen voor zover in ons vermogen ligt, open te zijn over

ons verlangen en onze vragen, ons geloof en ons ongeloof.

Daarom toch, ondanks alles wat er op af te dingen is: de kerk!

ds. Saskia van Meggelen

Geruchten van oorlogen Geweldig boek, die concordantie. Dat is dat boek waarin alle

woorden van de bijbel alfabetisch zijn opgesomd, met

vermelding van de plaats waar het voorkomt. Overeenstemming betekent ‘concordantie’ eigenlijk. Ik heb

van de NBG-vertaling zo’n dikke pil. Niet spannend hoor, dat

boek ... nee. Je gaat er niet eens lekker in zitten lezen. Het is

geen boeiend verhaal of zo: geen verrassende plot en geen

slot.

Soms raadpleeg ik het boekwerk nog. Het is wèl verouderd, maar gelukkig is de hele nieuwe Bijbelvertaling digitaal

beschikbaar. Zo’n concordantie, als boek, is niet meer nodig.

Eén dezer dagen heb ik toch nog een woord opgezocht in de oude concordantie, en wel het woord ‘oorlog’. Dat woord

komt in de bijbel nauwelijks voor, ontdekte ik. Eigenlijk

vreemd, want oorlog is toch een door alle eeuwen heen veel voorkomende menselijke activiteit, en de bijbel is toch vol

van oorlog? Oorlogen en geruchten van oorlogen: waar staat

dat ook weer? Het woord ‘strijd’ scoort als bijbels woord veel beter dan

oorlog. Dat zou wel eens kunnen komen omdat strijd meer

iets persoonlijks heeft. ‘Oorlog’ is een heel afstandelijk begrip; je bent daar zelf niet zo bij betrokken, nou ja …

behalve als je er middenin zit natuurlijk.

Vroeger was dat echt anders: toén was er duidelijk onderscheid tussen goed en kwaad, dat ligt tegenwoordig

toch wat genuanceerder naar mijn inschatting.

In de huidige tijd willen wij eigenlijk geen oorlog voeren, wij laten dat liever over aan ànderen. En die anderen deugen

eigenlijk niet omdat ze dat doen, vinden velen … die anderen

kúnnen eigenlijk niet deugen, of toch wel? Met die vraag hebben we het allemaal soms erg moeilijk. Is een oorlog ooit

te rechtvaardigen?

Oorlog voeren doe je meestal tégen iemand en strijden doe je vóór iets. In mijn beleving wèl tenminste! Bij

demonstraties zie je eigenlijk zelden een oproep tot oorlog

voeren tégen iemand. Het gaat dan meestal om vechten vóór iets. Een vreemd en merkwaardig taalgebruik, is dat. Ik denk

dan altijd: demonstreren en vechten … dat moet toch altijd

tégen iemand zijn? Tegen wie of wat gaat het eigenlijk, als je ergens vóór vecht of demonstreert? U begrijpt dat ik nooit

zo’n groot demonstrant ben geweest.

De woorden ‘vechten’ en ‘gevecht’ komen trouwens ook niet veel voor in de bijbel. En demonstreren al helemaal niet; dat

bestond in de bijbelse tijden nog niet. Wat wèl veel voor

komt is het woord ‘recht’, ook in allerlei verbindingen. Het is een belangrijke opgave voor ons christenen, om recht te

doen in deze wereld. Recht doen aan de weduwe en de

wees, recht doen aan de arme en recht doen aan de

onderdrukte, een eerlijke maat gebruiken en ga zo maar door

…

Onze diaconale taak bestaat er toch uit om te proberen een béétje recht te doen, een beetje te proberen recht te buigen

wat krom is? En dat beetje is al erg moeilijk.

Is het mogelijk dat het op een gegeven moment een soort diaconale taak is, een dienst aan de ander, om oorlog te

voeren? En dat met de huidige technische middelen?

Sommigen vinden kennelijk van wel, kijk maar naar de televisie en luister maar naar wat er gezegd wordt. Anderen

vinden absoluut van niet. We zijn het helemaal met elkaar

oneens en de argumenten vliegen over en weer. Ik kan het u echt niet vertellen, u moet dat voor uzelf

uitmaken. Feit is wel dat die oorlogen en geruchten van

oorlogen erg dichtbij komen. Eén ding weet ik zeker: Het gaat erom recht te doen in deze

wereld!

Piet Winsemius

Van de voorzitter

Zomer 2014! Hoe zullen we over 10 of 20 jaar terug denken aan deze zomer? In dagblad Trouw heeft tijdens de

vakantieperiode in de zaterdagbijlagen portretten gestaan

van zomers uit de afgelopen decennia (‘De zomer van……..’) met kenmerkende gebeurtenissen of trends uit die

voorbijgegane zomers: de prosecco die we massaal in 2006

gingen drinken op de terrassen, de massamoord op het eilandje Utoya in Noorwegen (2011) en de onmogelijke

kleurcombinaties van onze kleding.

De zomer van dit jaar zal ongetwijfeld in ons collectieve geheugen opgeslagen worden als ‘de zomer van de ramp met

de MH17’. De dood van honderden onschuldige mensen en

het verdriet van al hun familieleden en vrienden heeft een inktzwarte schaduw geworpen op die zonnige en zomerse

julimaand. In het verlengde van deze gebeurtenis zal zomer

2014 ook herinnerd worden als de zomer van de oorlog in de Oekraïne. Maar ook de oorlog in Syrie, de oorlog in Gaza, de

bloeddorstige strijd van IS in het noorden van Irak…….De

televisiebeelden stroomden over van het bloed van tienduizenden onschuldige mensen. We voelden ons

machteloos en bezorgd. Hoe is zoveel geweld te stoppen?

Met nog meer geweld? Geldt dan werkelijk alleen de Romeinse wijsheid van weleer:

‘Wie vrede wil, bereidt zich voor op de oorlog (Si vis pacem,

para bellum)? Ondanks het feit dat de wereld op veel plaatsen ‘in brand

staat’, gaat bij ons het nieuwe kerkelijke seizoen weer van

start,…. net als anders. Gelukkig maar. In de zomer hebben we uit kunnen rusten, afstand kunnen nemen en nieuwe

energie op kunnen doen. Energie die we hopelijk het

komende jaar weer volop in zullen zetten voor het grote veranderingsproces waar de Protestantse Gemeente te Breda

zich voor geplaatst ziet. In de laatste vergadering van de AK

voor de vakantie is het veranderingsproces uitgebreid aan de orde geweest. De AK heeft een aantal uitgangspunten

geformuleerd en het moderamen opdracht gegeven om na de

vakantie met een beleidsnotitie te komen.

De uitgangspunten die aanvaard zijn in de AK, betreffen:

I. de Protestantse Gemeente te Breda (PGB) neemt

maatregelen om te komen tot een structurele bezuiniging waardoor het begrotingstekort wordt weggewerkt. Dit betekent concreet dat de PGB de uitgaven terug moet brengen met 100.000- 150.000 euro/jaar.

lgemeen

Kerkelijk nieuws

S’amen 8

II. De PGB gaat de organisatiestructuur omvormen van een gemeente met wijkgemeenten, wijkkerkenraden en een Algemene Kerkenraad naar een gemeente met één (centrale) Kerkenraad.

III. In de nieuwe PGB zal iedere zondag minimaal één eredienst gehouden worden.

IV. Het solidariteitsprincipe is uitgangspunt bij het op te stellen beleid.

V. Bij de uitwerking van de plannen zal externe begeleiding gevraagd worden.

De bedoelde beleidsnotitie is bijna klaar en zal op 15

september eerst besproken worden in de AK, waarna de

notitie vervolgens besproken zal worden in de wijkkerkenraden en uiteraard ook met onze gemeenteleden.

Bij het proces zullen we waarschijnlijk hulp krijgen vanuit het

Dienstencentrum in Utrecht. U zult de komende maanden nog uitgebreid geïnformeerd worden over de plannen tijdens

het besluitvormingsproces. De eerste stappen van het

veranderingsproces zullen naar verwachting al in het seizoen 2014/2015 uitgewerkt worden.

Broeders en zusters, u zult mij niet horen zeggen dat het

komende jaar, of de komende jaren, makkelijk zullen worden. Er zal veel veranderen. We zullen oude vertrouwde

zaken los moeten laten. En dat valt beslist niet mee. We zijn

al vele jaren bezig met ‘veranderen’ en in die jaren hebben we kunnen zien dat het moeilijk is om verder te kijken dan

ons eigen deelbelang: onze eigen wijkgemeente, onze eigen

wijkkerk. We hebben echter een gemeenschappelijke ver-

antwoordelijkheid namelijk ervoor te zorgen dat over 10 -15

jaar er een financieel gezonde, sterke protestantse gemeente

in Breda is. Voor onze kinderen. Voor onze kleinkinderen, of

voor welke andere kinderen dan ook. Een christelijke

gemeente die inspireert en geïnspireerd wordt, die troost biedt, die hulp biedt aan ieder mens in nood. Een

protestantse gemeente met toekomst. Om dat te bereiken

moeten we nu ingrijpende beslissingen nemen. Vanuit die gemeenschappelijke verantwoordelijkheid wil de AK graag

iedereen daarbij betrekken!

In de wereld woeden oorlog en strijd. In de PGB zullen de

veranderingen veel van ons als gemeenteleden vergen. Ik

zou aan het begin van dit kerkelijk seizoen mijn bijdrage aan S’Amen willen afsluiten met het (iets aangepaste) bekende

gebed van Franciscus van Assisi, waarin hij bidt dat wij als

werktuig van Gods Vrede een zegen kunnen zijn voor elkaar en voor de wereld. Dàt is een vrede die niet stoelt op ‘een

voorbereid zijn op de oorlog’. Nee, dat is Vrede die begint in

ons eigen hart!

O Heer, maak ons een werktuig van uw vrede: zodat wij liefde verspreiden waar men elkaar haat, dat wij vergeven waar men elkaar beledigt, dat wij verenigen waar men strijdt, dat wij de waarheid spreken waar dwaling heerst, dat wij het geloof brengen waar twijfel terneer drukt, dat wij hoop wekken waar vertwijfeling heerst, dat wij Uw licht ontsteken waar duisternis is, dat wij vreugde brengen waar leed woont. O Heer, laat ons er naar streven niet dat wij getroost worden maar dat wij troost brengen, niet dat wij begrepen worden, maar dat wij de ander verstaan, niet dat wij geliefd worden, maar dat wij liefhebben.

Want wie geven, ontvangen, wie zich zelf vergeten, die vinden, wie vergeven, die worden vergeven en wie sterven, ontwaken ten eeuwigen leven. Amen.

Olda Bode-Nuis, voorzitter

Een speels gebaar !

U hebt gehoord dat er heel binnenkort 400 asielzoekers / vluchtelingen in Breda ontvangen worden. Deze mensen

gaan wonen in de Boschpoort (vroeger de

vrouwengevangenis). Een aantal inwoners van Breda heeft een comité gevormd

dat een plan gemaakt heeft om de asielzoekers hartelijk

welkom te heten met een speels gebaar. Het is de bedoeling om iedereen, ook de kinderen, een kleurige paraplu aan te

bieden.

Als teken dat ze in Breda prima kunnen schuilen. In de dag en weekbladen heeft een lijst gestaan waar u paraplu’s kunt

afgeven. Op zondag kunt u, als de kerken open zijn, een of

meerdere paraplu’s afgeven. Doe mee met deze actie, er zijn honderden paraplu’s nodig,

lever een nieuw of een goed exemplaar in, in alle kleuren

van de regenboog. Vreemdelingen zijn bij ons welkom! Wie weet wat ze allemaal meegemaakt hebben voor ze hier

kwamen…Ze zijn onze gasten.

Voor meer informatie zie dag en weekbladen.

Hartelijk bedankt namens de diaconie van de Protestantse kerk in Breda en de Raad van Kerken,

Ger van Dooren

Jaarverslag werkgroep jeugd PG Breda en PG Ginneken

De werkgroep jeugd bestaat uit Pieter Flach (voorzitter)

Nicoline Rodenburg (voorzitter werkgroep jeugd Lucaskerk),

Pieter Vergeer (vanaf september 2013 werkgroep jeugd Lucaskeskerk), Victor Witter (jeugdouderling Midden Zuid),

Suzanne Kamp (vanaf december 2013 jeugdouderling Midden

-Zuid), Pauline Ruijs (jeugdouderling PG Ginneken) en Danielle Van Drongelen (jeugdwerker PG Breda en PG

Ginneken).

Kindvriendelijke kerkvieringen

In alle kerken in Breda en ‘t Ginneken zijn er kindvriendelijke vieringen. In de Lucaskerk zijn dat de regenboogvieringen. In

de Johannes- en Markuskerk spreken we van diensten voor

Groot en Klein en in ’t Ginneken heet het ‘De kleine in de kerk vieringen’. Op deze manier proberen we af en toe om de

diensten nog toegankelijker te maken voor kinderen. In de

Lucaskerk en in ’t Ginneken duren deze diensten ongeveer 3 kwartier en blijven kinderen in de kerk. Bij de Markus- en de

Johanneskerk, heet het ‘een dienst voor klein en groot’.

Tijdens het middengedeelte gaan de kinderen de kerk uit met hun kindernevendienstgroep. We zien een grotere opkomst

kinderen dan bij een reguliere eredienst. De jeugdwerker

heeft dit jaar meegedacht en ondersteuning geboden in alle diensten in de Johanneskerk, PG Ginneken, Lucaskerk en 1x

in de Markuskerk.

S’amen 9

Kindernevendienst/Kleine kerk

De jeugdwerker biedt ondersteuning aan deze groepen in de

Johanneskerk, Lucaskerk en PG Ginneken. Activiteiten lopen

uiteen en verschillen per kerk; bijwonen van vergaderingen, meedenken in leidingtekort, nieuw plan maken rondom

inhoud, nieuwe leiding enthousiasmeren en toerusten.

Pasen en Advent

Deze projecten worden in alle kerken breed gevierd voor kinderen. Omdat niet iedereen zelf het wiel hoeft uit te

vinden heeft de jeugdwerker initiatief genomen om het

roulerend per kerk voor te bereiden en die informatie te delen met de andere kindernevendienst-, kleine kerk

groepen. Met Pasen heeft Danielle de voorzet gedaan en het

paasproject uitgewerkt met filmpjes van de verhalen, waarin de predikanten van onze verschillende kerken een hoofdrol

spelen.

De kindernevendienstleiding van de Lucaskerk heeft de andere kerken uitgenodigd om het adventsproject toe te

lichten. Danielle heeft dit ondersteund met het aanbod om de

vrouwen die centraal staan in de adventsverhalen te fotograferen. De Markuskerk en PG Ginneken hebben hier

gebruik van gemaakt. Zo hoeft niet iedere kerk zelf helemaal

aan de slag, maar wordt er gebruik gemaakt van elkaars initiatieven.

Startzondag Midden-Zuid

De jeugdwerker heeft meegedacht over deze dienst en het

boekje ‘ontmoetingen in de zomer’ gemaakt. De postbode

heeft op de startzondag dit boekje bezorgd. Werkplan sept 2013-sept 2014

Het nieuwe werkplan is gemaakt en voorgelegd aan de

kerkenraden. Het thema is: Zoeken naar eigentijdse en

aantrekkelijke manieren waarop kinderen en jongeren het geloof kunnen leren, vieren, beleven, bespreken en

bevragen.

Grote kerk

De jeugdwerker heeft op 27 oktober meegedacht en

meegewerkt aan de ontmoetingsdienst in de Grote Kerk met als thema ’Thank you for the music’’. Er was een blokfluit-

clinic voor de kinderen tijdens de kindernevendienst, deze is

door 27 kinderen bezocht. Jozef de Musical

Op zaterdagavond 9 november ontvingen we de

Musicalgroep Besooijen uit Waalwijk in de Markuskerk, met

de musical Jozef. Kosteloos hebben zij het verhaal van Jozef op een prachtige manier weergegeven. De musical werd door

150 mensen bezocht. De wijkraad en predikant hebben

aangegeven dit te willen herhalen. Geloofsopvoeding

Er is een avond geweest over geloofsopvoeding. Er waren 20 ouders van verschillende kerken uit Breda en er is gesproken

over: Wat geef je je (klein)kinderen mee in het geloof.

Enquête

De jeugdwerker heeft samen met de kerkenraad van PG

Ginneken geïnventariseerd wat kinderen en jongeren in deze kerk willen. De enquête en de uitslagen ervan zijn

gecommuniceerd en van daaruit heeft de jeugdwerker

aanbevelingen gedaan.

Bisdom Breda

De jeugdwerker zit in een overleg met de jongerenwerkers

van het Bisdom. Samen organiseren ze een bijeenkomst voor

jongeren op Witte Donderdag en Goede Vrijdag. Op Witte Donderdag zijn er 35 jongeren in de Michaëlkerk geweest

voor een maaltijd. De helft heeft daarna de viering

bijgewoond in de Michaëlkerk en de andere helft die in de Markuskerk, daarna is er gezamenlijk gekeken naar de

Passion, van de EO. Op Goede Vrijdag is er een viering

geweest in de Mariakerk, waar zo’n 50 jongeren waren. Lutherse kerk

De jeugdwerker heeft meegedacht over de inrichting van de

crypte in de Lutherse kerk, zodat deze geschikt zou worden

voor jeugd. De jeugdwerker heeft bij de opening van de Lutherse kerk laten zien aan belangstellenden wat er te doen

is voor jeugd en jongeren.

Jongeren

Er is een start gemaakt met jongerenkoor SING en een Chill

Church in de crypte van de Lutherse kerk. Na al het mogelijke aan PR te hebben gedaan, is er helaas niet genoeg

animo. Het koor onder leiding van Margreet Pols is 7 keer

samen geweest. Gemiddeld waren er steeds 6 jongeren uit de verschillende kerken. Bij de Chill Church zijn verder geen

jongeren aangehaakt. In februari 2014 hebben we deze

activiteiten dan ook stopgezet. De reden waarom jongeren niet kwamen, zijn slechts gedeeltelijk bekend. We noemen er

een paar:

-Afstand en locatie kerkgebouw -Jongeren willen graag met hun eigen clubje samen blijven

-ouders zijn soms niet gemotiveerd om hun tiener wat verder

weg te brengen -niet up to date zijn van de ledenregistratie kerk, adressen

jongeren zijn niet bekend

Doopoudergroep en symbool

In de Johanneskerk heeft de jeugdwerker contact gezocht met alle doopouders van de afgelopen 4 jaar en is er een

doopoudergroep ontstaan. Het doel is om ervoor te zorgen

dat deze groep jonge ouders elkaar ontmoeten en leren kennen. In de Johanneskerk is er ook nagedacht over een

doopsymbool. Als kinderen nu gedoopt worden, krijgen ze

een duif. Deze duif blijft echter in de kerk. Op de vierde verjaardag van het kind mag de duif opgehaald worden en

wordt er feest gevierd bij de kindernevendienst omdat het

kind daar dan welkom is. Kind en Verlies

Er is een avond geweest over ‘kind en verlies’. Er waren mensen van 13 verschillende kerken. De afspraak is om met

de mensen van de PG Breda en Ginneken verder te gaan

nadenken hoe we jeugdpastoraat concreet vorm gaan geven in Breda.

Heeft u vragen over dit verslag, ideeën of suggesties, wij horen ze graag! Danielle.vandrongelen@gmail.com

De jeugdwerker direct volgen

Dat kan. Danielle schrijft al haar werkdagen op haar

facebook account wat zij doet in de Protestantse kerken van Breda.

DaniellejeugdwerkerPGBreda

S’amen 10

Jaarverslag werkgroep communicatie De WG communicatie heeft in 2013:

Definitieve uitwerking gemaakt voor een

Welkomstkaart en deze toegelicht bij de diverse

wijkgemeenten en Ginneken. Implementatie 2014. Voorstel vaste avonden en jaarplanning uitgewerkt

voor 2013/2014 en doen toekomen aan de diverse

wijkgemeente en PG Ginneken. Publiciteit verzorgd op de 3 Bredase stadswebsites

en in de Uitloper voor de Grote Kerk diensten in

2013.

Jaarverslag Vorming en toerusting Protestantse Gemeente Breda 2012-2013

Voor het eerst is in dit seizoen door de wijkgemeente Midden/Zuid en de Evangelisch-Lutherse Gemeente (vanaf

april 2013 Lutherse wijkgemeente) gekozen om een

gezamenlijk vormings- en toerustingsprogramma te plannen en uit te voeren onder de naam: Heilig Vuur – inspireren en

ontmoeten. Het doel ervan was om a) de krachten te

bundelen en b) onnodige overlappingen van het programma te vermijden. De bijeenkomsten werden om de beurt op de 3

locaties (Johanneskerk, Markuskerk en Lutherse Kerk) op

een woensdagavond gehouden. Er waren goed bezochte filmavonden met inleiding (30 -40 bezoekers); het stuk David

van Rob van Uden (25 bezoekers) lezingen over

migrantenkerken, het toneelstuk Heilig Vuur die door 8 -10 mensen werden gezocht. Vanaf januari 2013 konden die in

de lutherse kerk geplande activiteiten (middagen over

Lutherse kernbegrippen) wegens verbouwing geen doorgang meer vinden. Opvallend was dat vooral de activiteiten die in

de Markuskerk plaats vonden de meeste bezoekers trokken.

De mystagogische cursus ‘Weg van leven’ van 6 bijeenkomsten werd in januari/februari 2013 aangeboden,

maar haalde het minimum aantal deelnemers van 8 niet.

Dezelfde cursus werd in maart/april nog eens in oecumenisch verband (in samenwerking met de Michaëlparochie)

aangeboden, maar haalde ook in dit groter verband het

minimum aantal deelnemers niet. De geplande liedavond met liederen uit het nieuwe liedboek

werd uitgesteld naar het volgend seizoen omdat voor de

uitkomst van het nieuwe liedboek eind mei 2013 nog geen liederen bekend waren die niet al op de avond in mei 2012

gezongen waren.

De wijkgemeente Noorderbeemden heeft in samenwerking met de Bethlehemparochie een eigen leerhuisprogramma

aangeboden.

Voor het eerst is in het seizoen 2013-2014 een poging gedaan om alle activiteiten van de wijkgemeenten van de PG

Breda, het Noorderlicht, het jeugdwerk (bijeenkomsten over

geloofsopvoeding, musicals), de PG Ginneken, de Raad van

kerken en de filmclub (oecumenisch) in één folder te

bundelen. Dit om dubbele afspraken te vermijden en de

activiteiten te coördineren. Het gaat om activiteiten die de eigen wijk/doelgroep overstijgen en voor alle andere

gemeenteleden ook interessant zijn.

Er werd in de uitgaven van S’Amen in september 2013 een losse overzichtsfolder voor de maanden september tot en

met december meegestuurd.

De ervaring uit deze reeks bijeenkomsten heeft geleerd, dat het weliswaar goed en belangrijk is om de activiteiten te

coördineren maar dat de bijeenkomsten vooral door

gemeenteleden uit die wijk bezocht werden waar de activiteit plaats vond.

Uitzonderingen waren de drukbezochte avond met het

toneelstuk ‘As I left my Father’s home’ in de Markuskerk en het Luciaritueel, dat in samenwerking met gemeenteleden uit

de Lucaskerk tot stand kwam, in de Lutherse Kerk.

Voor het voorjaar van 2014 is besloten om met de Breda brede coördinatie van de activiteiten door te gaan!

Marlies Schulz

Bellen als gebeden op Plein aan de Mark

De hele week hebben hier twee flessen zelfgemaakte

bellenblaas in de koelkast gelegen. Het is gemaakt van een

poedertje en zeepconcentraat. Onze dochter dacht even dat het Sisi was. Het komt van ‘Bubbles for Peace’ en is speciaal

voor grote bellen. Het was voor Plein Air aan de Mark, een

festijn waarbij kunstenaars langs de Mark zitten te schilderen en dichters uit hun werk voorlezen. Wij hebben op het

kippenbruggetje gestaan en mensen uitgenodigd om bellen

als gebeden en wensen te blazen over de Mark. Er werden belangrijke intenties aan de bellen meegegeven. Niet

iedereen vertelde waar de bel voor was, maar altijd keken we

samen aandachtig waar de bel heen ging, welke kleuren erin

spiegelden, en waar hij uit elkaar spatte. Als dat gebeurde

ging de intentie de hemel in. Het was een intense ervaring.

Najaarsfolder Noorderlicht

De folder met de najaarsactiviteiten van het Noorderlicht is

klaar. De folder is ontworpen door Kirsten Corien Waltmans, van de familie Rijke uit de Haagse Beemden. Ze woont in

Voor meer informatie over Noorderlicht kunt u terecht op de website www.noorderlichtbreda.nl Volg hen op Facebook: Noorderlicht Breda

S’amen 11

Londen en ik heb haar één keer gezien. Het bijzondere is, dat die afstand er helemaal niet toe blijkt te doen. Afbeeldingen

en folderontwerpen, correcties gaan heen en weer per mail

en dan komt er na een tijdje iets moois uit. Op de voorkant hebben we een warme foto van handen met brandende

kaarsen, die een kring vormen. Het drukt gemeenschap en

hoop uit. Dat zijn belangrijke thema’s voor ons. We kozen hem net nadat MH17 was neergestort. Dat maakte ons nog

eens extra bewust van hoe belangrijk gemeenschap is.

Twee schrijfworkshops

Dit jaar hebben we een workshop in de week voorafgaand

aan twee seizoensrituelen, om persoonlijke verdieping te geven aan die rituelen. Het zijn schrijfworkshops en ze

worden gegeven door Anita van der Helm, namens de

Stichting Present. Ze heeft humanistiek gestudeerd, een studie die zich richt op levensbeschouwing en zingeving. Zij is

ook docent autobiografisch schrijven, dat is schrijven over

jezelf. Ik heb een workshop bij haar gevolgd om te kijken hoe het was, en het was echt goed en verhelderend. In haar

workshops ontdek je van alles over jezelf. Ze laat je op zoek

gaan naar de waarden die belangrijk voor je zijn, die je een handvat kunnen geven in het dagelijks leven. Het thema van

de eerste workshop is ‘Hoe ben je held’. Je gaat al schrijvend

ontdekken hoe jij een held bent geweest voor een ander en wie voor jou een held is. Dit helpt om dapper te zijn in je

leven nu. Inspiratie is de engel Michaël, die een draak

overwon. De workshop is op donderdag 25 september in de Lutherse Kerk van 19.30-21.30 uur. De engel Michaël staat

centraal in het seizoensritueel van het Noorderlicht op

zondag 28 september: ritueel om de herfst in te gaan. Het is

op 28 september van 14.00-15.30 uur in de Lutherse Kerk.

Het eindigt met een High Tea in de crypte.

Noorderlicht gaat bakwedstrijd winnen!

Noorderlicht doet mee aan de bakwedstrijd van Midden Zuid op zaterdag 6 september ter gelegenheid van de start van

het nieuwe seizoen. Onze bakster is Marlies Schulz! En wij

gaan winnen. Dat kan niet anders na al scones en taarten die zij gemaakt voor de High Teas, die zij in het vorig seizoen

gemaakt heeft!

Berthe van Soest

berthevansoest@gmail.com 06-47159741

Terugblik op het afgelopen seizoen en vooruitblik

ZuiderZin heeft vanaf augustus 2013 tot augustus 2014 voor het eerst een heel seizoen gedraaid. Als werkgroep hebben

we daarop teruggeblikt en kijken we van daaruit vooruit.

Omdat u als gemeente bijdraagt aan ZuiderZin en wij

regelmatig vragen krijgen over hoe het gaat, delen wij

hiervan graag iets met u.

ZuiderZin probeert op een eigentijdse manier de HBO-

studenten van Breda te bereiken. We zijn daarbij niet

verbonden aan een Hogeschool, maar werken onafhankelijk. Vanuit de Lutherse Kerk proberen we zowel zelfstandig als

met allerlei netwerken en connecties studenten te bereiken. We bewandelen daarbij twee sporen, nl. om de christelijke

studenten te bereiken en de studenten die zichzelf niet als

christelijk beschouwen. Dat vraagt ook om een verschillende aanpak. De eerste groep bereiken we door een goede

verstandhouding met de christelijke studentenvereniging

Ichtus (voorheen Alpha). De tweede is de doelgroep die wij willen aanspreken met alle communicatie en PR van

ZuiderZin.

We kunnen onmogelijk alles opsommen van wat wij doen.

We geven u daarom een kleine impressie. Niels, onze

studentenpastor, heeft dit jaar deelgenomen aan een tweetal debatten op de Hogeschool. Verder hebben we zelf het

volgende georganiseerd: tweewekelijkse Meet & Eat avonden

waar studenten elkaar treffen, een filosofiecursus, een symposium over levensbeschouwing en sociaal werk,

trainingen aan bijbelkringleiders van Ichtus, persoonlijk

pastoraat en meer. De activiteiten worden niet druk bezocht*, maar de studenten die komen zijn enthousiast en

nemen anderen mee. Studenten veranderen ook in het

contact, zoals een student aangaf: “Het woord studentenpastor heeft een bepaalde sfeer. Die verandert

helemaal na cursus. Mijn vooroordeel is weg. Ik sta nu

opener naar religie en merk ook dat we het er hier vaker over hebben.” Ook interessant is dat er andere initiatieven uit

voortkomen, zoals Spir!t, een gespreksgroep van 25-30

jarigen.

Er gaan ook dingen minder goed, zoals het Vredesfestival in

september 2013 en activiteiten met te weinig animo. Hoewel

dat soms best frustrerend is, leren we er ook veel van. Hoe

belangrijk draagvlak is bijvoorbeeld en via welke wegen je

studenten (niet) kunt bereiken. Al met al hebben we de meeste van onze doelstellingen (gedeeltelijk) behaald. Van

daaruit hebben we onder meer de volgende voornemens

voor de komende periode:

Met een nieuwe website, logo en uitstraling kunnen we

herkenbaar en betrouwbaar onszelf profileren onder studenten.

We willen vooral sterk inzetten op het begin van het jaar met

promotie en activiteiten. Door een lage continuïteit onder studenten, zal de groep die aan het begin van het jaar is

aangesproken gemakkelijker ‘blijven hangen’.

We blijven zoeken naar nieuwe contacten op de Hogescholen, die projectmatig met ons willen werken.

We willen nog meer vanuit de leefwereld van de student

werken en samen met hen dingen organiseren, in plaats van hen uit te nodigen met ons eigen aanbod (vanuit de

ontvanger en niet vanuit de zender denken).

* In totaal hebben we 597 studentcontacten gehad (niet het

aantal studenten dus).

We hopen u zo op de hoogte te houden. Hartelijk dank voor

uw betrokkenheid.

Namens de werkgroep ZuiderZin,

Niels den Toom, Studentenpredikant

iCafé Eén van onze nieuwe projecten waarin we samenwerken met Jefta en IFES (International Fellowship of Evangelical

S’amen 12

Students) is het iCafé. Dit is de afkorting van international Café. De gedachte erachter is om als kerkelijke gemeente de

christelijke gastvrijheid te tonen aan internationale

studenten. De kern vormt een maandelijkse bijeenkomst waarin ze in contact komen met mensen uit kerken en

andere studenten en worden geholpen hun weg te vinden in

Breda. Daar komen veel praktische dingen bij kijken. Belangrijk is dat dit gedragen wordt door een bredere groep

mensen dan de vrijwilligers van iCafé zelf.

Nu zouden we als iCafé graag een aantal host families

(gastgezinnen) hebben, waar studenten bij terecht kunnen.

En ik vermoed dat er wel een aantal gezinnen of personen in Breda zijn die daar voor open staan. Wat wordt er dan van u

verwacht?

U spreekt en verstaat goed Engels. U bent bereid om een keer met een student te eten of samen

iets te gaan doen.

Dat kan eenmalig zijn of meerdere keren, net wat u wilt.

Mocht dat iets voor u zijn, dan trainen we u graag een keer

in hoe u om moet gaan met verwachtingen, cultuurverschillen en verzoeken om geld.

Spreekt u een aardig woordje Engels en stelt u zich open voor de internationale studenten in Breda, stuur mij dan een

e-mail: jn.dentoom@gmail.com

Niels den Toom

Begin oktober 2014 verschijnt er een nieuwe vertaling van de Bijbel, ge-maakt door het Nederlands Bijbelge-nootschap: de Bijbel in Gewone Taal.

Het is een vertaling uit het Hebreeuws en Grieks, in gewone taal,

de taal die we allemaal gebruiken.

Het doel is om de Bijbel begrijpelijk te maken voor zoveel mogelijk mensen.

Begrijpelijkheid staat voorop bij deze vertaling. De woorden

zijn bekend. De zinnen zijn niet te lang. En de tekst is altijd duidelijk. Moeilijke begrippen worden toegankelijk onder

woorden gebracht.

De Bijbel in Gewone Taal biedt lezers op een nieuwe manier toegang tot de teksten.

De gewone taal van deze bijbel spreekt de lezer op een

directe manier aan. Juist door de gewone woorden kunnen mensen zich vertrouwd voelen met de tekst en met de tekst

in contact komen.

De Bijbel in Gewone Taal is geschikt voor iedereen, ongeacht leeftijd, kennis of achtergrond. Iedereen kan de teksten lezen

en begrijpen, iedereen kan meedoen. Zo kunnen meer

mensen ervaren wat de Bijbel vandaag te zeggen heeft.

De Bijbel in Gewone Taal is verkrijgbaar vanaf 2 oktober.

Kijk voor meer informatie op www.bijbelingewonetaal.nl

Namens het Nederlands Bijbelgenootschap, Diny Fockens-Brink (Terheijden)

PROTESTANTS CHRISTELIJKE OUDERENBOND,

afdeling Breda

Arie Slob in Markuskerk De eerste themamiddag van het seizoen belooft zeer interessant te worden.

Arie Slob, fractievoorzitter van de ChristenUnie in de Tweede

Kamer, komt naar Breda om namens de PCOB een lezing te houden over het actuele onderwerp: ‘Ouderen in veilige

handen’

‘Ouderen in veilige handen’ is een project van het Ministerie

van Volksgezondheid, Welzijn en Sport en de ouderenbonden

ANBO, KBO, NOOM en PCOB. De bedoeling is het thema ouderenmishandeling

bespreekbaar te maken en te herkennen om zo ergere

situaties te voorkomen. Genoemde bonden hebben in samenwerking met het

ministerie een aantal voorlichters/ gespreksleiders opgeleid

die themabijeenkomsten verzorgen. De heer Arie Slob is één van hen en ontfermt zich over het

gebied waar Breda onder valt.

Het bestuur nodigt belangstellenden van harte uit om deze middag bij te wonen.

Datum: donderdag 11 september van 14.00 uur tot 16.00

uur in de Markuskerk, Hooghout 96, 4817 ED Breda. Toegang gratis. Problemen met vervoer? Neem contact op

met het secretariaat.

Voor informatie over de PCOB kunt u terecht bij de secretaris van de afdeling Breda, mevrouw Wilma Bondzio-Hupkens.

Telefoon 076-5228628 of uh.bondzio@zonnet.nl

Wilma Bondzio-Hupkens

Deze zomer was ik in Suriname. Natuurlijk heb ik daar

meerdere keren het Lotjeshuis bezocht. Na vier jaar was er een wereld van verschil duidelijk zichtbaar.

Dit is een van mijn mooiste projecten geworden, waarvoor,

van mijn kant, nog een keer heel veel dank aan alle sponsoren: met name natuurlijk onze Z.W.O. Daar bent u als

kerkganger zeer bij betrokken geweest. Met daarnaast als

grote sponsor: de Johanna bode. En ook de diverse andere

sponsoren. Nogmaals heel veel dank!

Graag neem ik u nog een keer mee naar Paramaribo in on-derstaande brief van de directrice van het Lotjeshuis.

Hannie Bouman

Diaconie

Vervolg op pagina 17...

S’amen 13

Vorming en Toerusting

Totaal programma met verschillende lezingen, bijeenkomsten, films en activiteiten aangeboden door de samenwerkende kerken in Breda van september 2014 tot januari 2015

September

Woensdag 17 september, Johanneskerk, 20:00 uur Empathie Lezing door Saskia van Mechelen Empathie is het vermogen om je in te leven in een ander. Vanuit geloofsperspectief gaat het er ook om in het verhaal van de ander het verhaal van God te ontdekken. Saskia zal er niet alleen over vertellen, we gaan het ook met elkaar oefenen. Ben je actief in bezoekwerk namens de kerk, dan is het zeker de moeite waard om te komen.

Plaats: Johanneskerk, Dreef 5 Woensdag 24 september, Lucaskerk, 19:30 uur

Wapen je met vrede PAX (voorheen IKV-Pax Christi) staat

voor vrede. Samen met mensen in con-flictgebieden en kritische burgers in Ne-derland werken zij aan een menswaar-dig en vreedzame samenleving overal in de wereld. Voor vrede is moed nodig. De moed om te geloven dat vrede mo-gelijk is, om tegen de stroom in te roei-en en je uit te spreken en toch door te gaan. De durf om vrede te bezingen, van de daken te schreeuwen en op de muren te schrijven. Dion van den Berg van PAX komt een lezing verzorgen en er is ook ruimte om met elkaar van gedachten te wisselen.

Plaats: Lucaskerk, Tweeschaar 125

Donderdag 25 september, Lutherse Kerk, 19:30 uur

Hoe ben jij held? Ontdek al schrijvend hoe jij een held bent geweest voor een ander en wie voor jou een held is. Dit helpt je om dapper te zijn in jouw leven nu. Inspiratie is de engel Michaël, die een draak overwon. Anita van der Helm, docent autobiografisch schrijven, leidt deze avond. Geef je op bij: berthevansoest@gmail.com of bel: 06-47159741

Plaats: Lutherse Kerk, Veemarktstraat 11

Woensdag 1 oktober, Markuskerk, 20:00 uur

De participatiemaatschappij Een oecumenische avond; zie dag- en weekbladen.

Filmcyclus: Tragische Heldinnen In een reeks filmavonden o.l.v. theologe en filmdeskundige Marjeet Verbeek en onder het genot van een drankje bekijken en bespreken we dit seizoen op diverse plaatsen in Breda en omgeving verschillende films. Kosten: €6,00. Op de eerste avond is een passepartout ver-krijgbaar voor €25,00. Maandag 6 oktober, Petrus en Pauluskerk, 19:45 uur

The Piano In de filmklassieker The Piano uit 1993 van Jane Campion houdt Ada het met haar onwettige dochter u i t in de Victoriaanse, patriarchale samenleving van het 19de eeuwse Schotland door welbewust niet te spreken. Alleen in voice-over horen we haar innerlijke stem. En we leren haar kennen door h a a r e x p r e s s i e v e pianospel. Dan wordt Ada met piano en kind en al uitgehuwelijkt aan Stewart, een kolonist in Nieuw-Zeeland. Ze raakt meteen vervreemd van hem wanneer hij de piano achterlaat op het strand. Zijn vriend Baines wordt daarentegen geroerd door haar pianospel. In ruil voor 300 hectare grond krijgt Baines thuis pianoles van Ada. Ze worden verliefd, maar hun liefde is gebaseerd op ruilhandel en Baines geeft Stewart de piano terug. Als Ada kiest voor Baines, barst Stewart in woede uit. Samen met haar dochter, Baines en de piano vertrekt Ada

van het Maori-eiland. Donkere gedachten komen op… totdat haar wil kiest voor het leven. In deze film vindt een clash plaats tussen de ’mannelijke’ koloniale cultuur van de Verlichting en de ‘vrouwelijke’ op de natuur gerichte cultuur van de Romantiek. Plaats: Petrus en Pauluskerk, Graaf Hendrik III plein 28

Zaterdag 4 oktober, Lutherse Kerk; 17:00-19:00 uur

Op stap met Luther Maak op deze middag kennis met Maarten Luther, zijn vrouw

Katharina van Bora en vele andere leuke mensen en dingen in de Lutherse Kerk! Ouders en kinderen uit Breda zijn

uitgenodigd, om door middel van een ludieke speurtocht door

de vernieuwde Lutherse Kerk te ontdekken wie Maarten Luther was en waarom hij zo belangrijk was voor de kerk en

de kerkmuziek. Wij sluiten af met een gezamenlijk etentje in

het achterhuis.

Plaats: Lutherse Kerk, Veemarktstraat 11

October

Katern Vorming en Toerusting

S’amen 14

Dinsdag 7 oktober, Markuskerk , 20:00 uur

Mindfulness Wat is mindfulness? Wat kan ik er mee? Wat kan de kerk er

mee? To be mindfull kun je het beste vertalen met ‘opmerkzaam

zijn’, ‘gewaar zijn’. Mindfulness betekent dan ook ‘bewust

gewaar zijn van de ervaring van moment tot moment zonder oordeel’. Mindfulness is de kunst om contact te maken met

het hier en nu - de plek waar het leven zich afspeelt - met

een open, vriendelijke mildheid. Mindfulness is nadrukkelijk geen religie en heeft geen specifieke historie vanuit een

bepaalde religie. Op 7 oktober gaan we met Judith Kerssies

op een actieve manier onderzoeken wat we hiermee binnen de kerk kunnen bereiken. Plaats: Markuskerk, Hooghout 96

15 oktober, Lucaskerk, 19:30 uur

Edukans is bekend van de Actie Schoenendoos. Edokan,

Aziza Ismael en Mirjam van den Bogaard zijn naar Ethiopië geweest met Edukans. Zij komen vertellen wat ze gedaan

hebben en wat Edukans doet in ontwikkelingslanden.

Wereldwijd gaan 57 miljoen kinderen niet naar school. Onderwijs maakt weerbaar, geeft kinderen vaardigheden

waar ze hun leven lang profijt van hebben. Daarom werkt

Edukans aan meer scholen, schoolbanken, schoolborden, meer boeken en leraren in ontwikkelingslanden.

Plaats: Lucaskerk, Tweeschaar 125

Ruimte voor levenskunst Hoe wordt je leven zinvol? Hoe te leven? Hoe om te gaan met breuken en verlies? Hoe hou je je staande in het leven? Kan religieuze inspiratie bijdragen aan goed leven en samen-leven? Hoe ga je om met eindigheid, vriendschap, liefde en trouw? Wij zijn niet de eerste mensen die met deze vragen leven. Het fundament van antwoorden op de vraag ‘hoe te leven’ is ook geworteld in de inspiratie en inzichten van men-sen vóór ons. Het komende jaar gaan we met deze vragen aan het werk. Dit thema wordt uitgewerkt in vier avonden, waarin twee documentaires en twee films worden vertoond en besproken onder het genot van een goed glas wijn. De Remonstranten uit Breda wensen u een boeiend seizoen!

Maandag 27 oktober, Doopsgezinde Kerk, 19:30 uur

Mythevorming Religie, wordt er gezegd, is een privé-aangelegenheid en hoort achter de voordeur. Dit alles vanwege het feit dat we in een geseculariseerd land leven, waar de rol van religie is uitgespeeld. En dat moet maar eens duidelijk zijn voor die ‘klaagchristenen’, om maar over die ‘achterlijke’ moslims maar te zwijgen. Maar laten zaken die ons heilig zijn zich zo maar privatiseren en achter de voordeur opsluiten? Zou ach-ter deze poging God achter de voordeur op te sluiten niet veel eerder de seculiere wens de vader van de gedachte zijn? Is er eigenlijk wel sprake van de verbanning van de religie uit

het publieke domein? En welke functie heeft het publieke domein als het gaat om de zichtbaarheid van de religie?

Met o.a. Paul Schnabel, directeur van de SCP, Manuela Kalsky, bijzondere hoogleraar Schillebeeckx-leerstoel voor theologie en samenleving en Ernst Hirsch Ballin, hoogleraar rechten van de mens. Prof.dr. C. Berkvens-Stevelinck leidt deze avond. Ze is em. hoogleraar Europese cultuur en Remonstrants predikant in Breda en Rotterdam. Boeken van haar hand: ‘Erfenis Europa, Toekomst van een stervende zwaan’ en ‘Een witte stok met GPS, Spiritualiteit van de beperking’. Plaats: Doopsgezinde kerk, Cimburgalaan 98

Donderdag 30 oktober, Lurtherse Kerk, 19:30 uur

Een dierbare herinneren Als je schrijft over een overledene, komt die persoon weer

tot leven. Mooie en minder mooie eigenschappen komen

boven. De goede kanten houd je vast. Door te schrijven eer je je dierbare overledene op een zeer persoonlijke manier.

Anita van der Helm, docent autobiografisch schrijven,

begeleid je hierbij. Geef je op bij: berthevansoest@gmail.com of bel: 06-

47159741

Plaats: Lutherse Kerk, Veemarktstraat 11, Breda

Maandag 3 November, Lucaskerk, 19:30 uur

Beasts Of The Southern Wild Filmcyclus ‘Tragische Heldinnen’.

In dit enerverende sprookje gaan we met de 6-jarige

Hushpuppy op een magisch-

realistische reis door een harde werkelijkheid. Hushpuppy leeft

met haar alcoholistische vader in

boskolonie The bathtub in de

Missisippidelta waar de rivier

regelmatig buiten zijn oevers

treedt. Ondanks haar jeugd is ze slim genoeg om te zien dat haar wereld aan het veranderen is. Moeder was al

‘weggezwommen’ en vader is ziek. Bovendien is er een zware

storm op til. In haar verbeelding ziet Hushpuppy mythische beesten

losbreken uit het poolijs en over de vlaktes denderen. Als de

stad New Orleans ook nog de kolonie onder water zet, zodat ze moeten evacueren, dan weet ze zeker dat er iets goed mis

is: "Alles in het universum is afhankelijk van elkaar. Als een

stukje kapotgaat, al is het het kleinste stukje, gaat het hele universum kapot." Met andere kinderen gaat ze op een

spirituele zoektocht naar haar moeder, ja naar de moeder

van alle levende wezens. Liever leeft Hushpuppy in haar stukje zuidelijke wildernis met

wat de natuur elke dag brengt dan dat ze ingekapseld wordt

in de beschaafde wereld. Een uitdagende visie!

Plaats: Lucaskerk, Tweeschaar 125

November

Katern Vorming en Toerusting

S’amen 15

Zondag 9 november

Herdenking van de Kristallnacht Plaats en tijd: zie dag- en weekbladen

Vrijdag 14 november, Zaal Vianden, 19:30 uur

Bredase Bijbelquiz

Plaats: Zaal Vianden, Ginneken

Woensdag 19 november, Lutherse Kerk, 20:00 uur

Rouwrituelen voor thuis

Wanneer iemand sterft waarvan je houdt, verlies je een deel van jezelf. Je leven wordt helemaal anders. Vragen komen

op. Hoe geef je jouw dierbare een plaats? Hoe kan je verder

leven? De kunstenares Lian Waas verloor haar partner. Zij heeft

daarbij de kracht van persoonlijke rouwrituelen ervaren.

Samen met ds. Marlies Schulz geeft zij een lezing. Je krijgt voorbeelden van rouwrituelen om thuis te doen, die je verder

helpen.

Plaats: Lutherse Kerk, Veemarktstraat 11

Maandag 24 november, Doopsgezinde Kerk, 19:30 uur

Mandela, a long walk to freedom Cyclus Ruimte voor Levenskunst.

De film is gebaseerd op

d e g e l i j k n a m i g e

autobiografie en neemt je m e e o p d e

i n d r u k w e k k e n d e

levensreis van Nelson ‘Madiba’ Mandela. De film

biedt een unieke en

eerlijke visie op de ontstaansgeschiedenis

van een modern icoon.

Vanaf zijn jeugd in een klein plattelandsdorp tot en met zijn

presidentschap van Zuid-Afrika in de jaren ‘90. De film schetst een eerlijk portret van Mandela als jonge man met

een voorkeur voor boksen, snelle auto’s en mooie vrouwen,

maar ook als een getalenteerd advocaat en vrijheidsstrijder die wapengeweld niet uit de weg ging om zijn politieke

boodschap over te brengen.

Dr. Koen Holtzapffel leidt deze avond. Hij is predikant van de

Remonstrantse gemeente Rotterdam, oud hoofdredacteur

van Adrem en auteur van o.a. De Remonstrantie 400 jaar,

(2010, samen met Marius van Leeuwen). Van zijn hand ver-

scheen ook ‘Alleen de hond leeft in het hier en nu. Essay

over de toekomst’. Plaats: Doopsgezinde kerk, Cimburgalaan 98

Maandag 1 december, Franciscuskerk, 19:30 uur

Die Wand Filmcyclus Tragische Hel-

dinnen

“Het kon niet waar zijn.

Zulke dingen gebeurden niet. En als ze al

gebeuren, dan niet in een

klein bergdorp, niet in

Oostenrijk. Niet in

Europa.”

Hoor hier de verbijstering van de naamloze heldin uit Die

Wand van regisseur Julian Pölsler uit 2013, als ze midden in

de bergen, met uitzicht op bossen, meren en gletsjers, vast komt te zitten achter een onzichtbare muur.

De film begint een paar jaar na de apocalyptische catastrofe.

In voice-over horen we hoe ze daar strandde en wist te overleven. En alleen nog in flashbacks houdt de trouwe hond

Luchs haar gezelschap. Samen met een hond, een koe en

een kat bouwt ze een bestaan op van landbouw en jacht. Het in prachtig weidse shots gevangen landschap is daarbij zowel

vriend als vijand. Idyllisch mooi maar ook verwoestend

desolaat. Het brengt haar tot moeilijk te beantwoorden filosofisch-

spirituele vragen over de zin van haar bestaan, de dood en je

plaats in de natuur. De film is zo hypnotiserend dat je de natuur bijna ruikt en voelt hoe het is om als allerlaatste mens

op aarde naar de sterren te kijken. Stel je voor!

Plaats: Franciscuskerk, Belgiëplein 4

Woensdag 10 december, Lucaskerk, 19:30 uur

Leren en zingen in de advent Wim Bisschop en Frans Verkleij verzorgen samen deze

avond.

Plaats: Lucaskerk, Tweeschaar 2

Zondag 21 december, Grote Kerk Breda, 15:00 uur

Voor dit concert

moet entree be-taald worden.

Toegangskaarten zijn te koop bij de

VVV Breda.

December

Katern Vorming en Toerusting

S’amen 16

Maandag 12 januari, O.L.V. ten Hemelopneming, 19:30 uur

Hadewych

filmcyclus: Tragische Heldinnen

Hoe hyperrealistisch Hadewych

ook aandoet, voor Bruno Dumont

is zijn film uit 2009 juist surrealistisch: een allegorie over

de zoektocht van de ziel naar

genade. Hij liet zich inspireren

door Hadewych, de 13e eeuwse

Vlaamse mystica, enerzijds

gedreven door haar verlangen naar eenwording met God,

anderzijds door haar besef van

de onmogelijkheid daarvan.

Dit is ook wat de jonge novice Céline ervaart, de tragische

heldin uit Hadewych. De nonnen in het klooster vinden haar veel te ver gaan in haar religieuze ijver en sturen haar terug

te wereld in om daar naar verlossing te zoeken. In Parijs

komt ze in contact met een moslim uit de banlieu. Hij brengt haar op het spoor van een radicale stap om zo dichter bij

haar Verlosser te komen.

Vragen te over na het zien van deze film. Vindt Celine genade? ‘Ziet’ ze of is ze ziende blind? En hoe zit het met

Gods gerechtigheid? Kortom: is Celine een mystica pur sang

of zien we een illusie van het religieuze en dus van het al te menselijke verlangen naar rituelen en symbolen?

Plaats: O.L.V. ten Hemelopneming, Markt 32, Prinsenbeek

Woensdag 14 januari, Markuskerk, 20:00 uur

Eindelijk thuis De verloren zoon - verkenning van een schilderij en de spiritualiteit van Henri Nouwen

Rembrandt van Rijn is beroemd geworden door de lichtval in zijn

schilderijen. In zijn werk ‘De

verloren zoon’ komt die lichtval goed tot uiting: de werking van het

licht, onderstreept de inhoud van

het verhaal. Wij willen graag, met Rembrandt, ons licht laten schijnen

op de drie hoofdpersonen in het

schilderij; de vader, de verloren zoon én de gebleven zoon.

We gaan het schilderij verkennen: welke aspecten van ieder zien wij? Welke van die aspecten herkennen we bij onszelf ?

We doen deze verkenning met beelden van het schilderij, we

putten uit het boek ‘Eindelijk thuis’ van Henri Nouwen en we gaan met elkaar in gesprek. Op deze manier gaat het verhaal

in bredere en diepere zin voor ons leven.

De avond wordt geleid door Marlies Schulz.

Plaats: Markuskerk, Hooghout 96

Woensdag 21 januari, Lucaskerk, 19:30 uur

De economie van goed en kwaad Voordracht door Prof. dr. Johan Graafland over de econoom Sedlacek. Na de inleiding is er ruimte voor debat.

In 2012 publiceerde de Tsjechische filosoof-

econoom Sedlácek het

spraakmakende boek 'De Economie van goed

en kwaad. De zoektocht

naar economische z i n g e v i n g v a n

Gilgamesh tot Wall

Street'. Met dit boek

w e k t e S e d l á c e k

i n t e r na t i o naa l de

interesse voor het debat over ethiek en economie

bij een ongekend breed

publiek.

Sedlácek geeft in zijn

boek een tegendraadse analyse. Zijn stelling is

dat de economie eigenlijk gaat over de vraag van goed en

kwaad. Aan de hand van de oudste verhalen uit de mensheid laat hij zien dat ethiek altijd belangrijk geweest is in de

economie. Maar de oude verhalen laten ook zien dat de mens

altijd meer wil. De economische vooruitgang lijkt te worden gedreven door hebzucht, eigenbelang, en dierlijke instincten.

Deze avond komen de vragen die Sedlácek stelt aan de orde: Wat zeggen de oude verhalen over goed en kwaad in de

economie? Wat is het verband met de oorzaken van de

economische crisis? Zal de mensheid ooit in staat zijn een werkelijke duurzame welvaartsgroei te creëren? Of moeten

wij tevreden zijn met genoeg en het streven naar

welvaartsgroei opgeven om werkelijk vrede te vinden?

Johan Graafland is econoom en theoloog en gespecialiseerd

in filosofie van de economie, economische ethiek, bedrijfsethiek/ maatschappelijk verantwoord ondernemen en

christelijke visie op economie. Zijn onderzoek op het gebied

van economische ethiek betreft de moraliteit van economische instituties, zoals marktwerking en de rol van de

overheid.

Als theoloog doet Graafland onderzoek naar de relatie tussen christelijke ethiek en economie. Daarnaast heeft hij

verschillende empirische onderzoeken gedaan naar de invloed

van het geloof op maatschappelijk verantwoordelijk ondernemen.

Plaats: Lucaskerk, Tweeschaar 125

Januari

In januari verschijnt het katern voor Voorjaar 2015.

Katern Vorming en Toerusting

S’amen 17

Het ‘Lotjeshuis’ te Paramaribo juli 2014

Aan de ene kant geven wij aan hoe belangrijk de

kinderrechten zijn binnen een samenleving, aan de

andere kant zijn wij het zelf die het verminken. Ik stel dit, omdat wij ons nog te weinig ervan bewust

zijn, dat elk kind recht heeft op liefde, geborgenheid

en een bepaalde mate van zorg op een kwalitatief hoogstaand niveau.

Het doel van het Lotjeshuis is daarom sinds haar

oprichting om het ondervoede en in de steek gela-

ten kind liefdevol op te vangen en een goede vak-

kundige verzorging te geven in het centrum.

Het tehuis is opgericht op 5 januari 1966. In novem-

ber van hetzelfde jaar werden er de eerste 5 kin-deren ondergebracht. Op 9 augustus 1967, werd

het Lotjeshuis een Stichting. In het jaar 1968 nam

Mw. Ferrier-Vas de functie van beschermvrouw over van mw. Peters- de Vries die oprichtster van het

Lotjeshuis is geweest en echtgenote van de toen-

malige Gouverneur.

Het Lotjeshuis heeft een beddencapaciteit van 32

bedden en wordt geleid door een dagelijks bestuur met in de dagelijkse uitvoering een directeur.

In totaal zijn er 22 werkers en een aantal stagiaires en vrijwilligers, die in 3 shiften de diensten invullen.

De opnameduur van een kind is gesteld op minmaal 6 maanden maar in de praktijk is de opnameduur

vaak jaren. Dit omdat bij niet alle kinderen de ver-

waarlozing en ondervoeding binnen 6 maanden verholpen kan worden.

Wij denken hierbij aan:

- kinderen bij wie de ondervoeding schade heeft aangericht aan de organen

- te vroeg geboren baby’s (prematuren) met conge-

nitale afwijkingen - kinderen bij wie door de ondervoeding een enor-

me groei en ontwikkelingsachterstand is ontstaan.

In de relatiesfeer praten we over moeders die uit huis gezet zijn, en die door hun lage ontwikkeling

en het niet hebben van een eigen woning niet in

staat zijn hun kinderen op te vangen.

De voornaamste hulp die de Stichting biedt is:

Opvang Ontwikkeling

Onderwijs

Verzorging

Bescherming

Begeleiding

Spel en Recreatie

In de afgelopen 48 jaar heeft het Lotjeshuis zich met behulp van sponsoren en donateurs over

duizenden kinderen ontfermd, in de leeftijd van

0-5 jaar, die dag en nacht, 365 dagen per jaar, in het tehuis verblijven.

In het jaar 2010, toen vanwege de slechte finan-ciële en uitzichtloze situatie van het tehuis wij op

het punt stonden de deuren achter ons te sluiten,

kwam Hannie als redding bij ons langs.

Hannie heeft weten klaar te spelen dat wij in de

achter ons liggende jaren samen met de heer Juch, Bep Koldenhof & de Johannabode een to-

taal bedrag van Euro 60.000,- ontvingen om zo

het voortbestaan van het tehuis te garanderen.

Dankzij o.a. de steun van bovenvermelde perso-

nen, is het Lotjeshuis thans een begrip geworden en is het niet meer weg te denken uit de samen-

leving.

Dagelijks is er vraag naar kindplaats. Sommige

ouders raadplegen het tehuis voor advies, hoe

thuis om te kunnen gaan met het eigen kind.

Het Lotjeshuis mag zich gelukkig prijzen, dat ze

ondanks de vele turbulentie in de afgelopen ja-

ren, zich door de genade van God en boven ver-

melde personen staande heeft weten te houden.

Ik besluit met bijzondere waardering en dank uit

te brengen aan u allen die in de afgelopen jaren

een steun in de rug zijn geweest voor het Lotjes-huis.

Hannie, Bep, de heer Juch, Johannabode, wij prijzen ons gelukkig met mensen zoals jullie.

De heer Juch bijzondere dank voor uw gift in de maand juli 2014 van Euro 6785.52 voor de om-

heining van de speeltuin en het herstel van de

bestaande omrastering die al grote gaten ver-toonde.

God geve u allen de nodige kracht, gezondheid en wijsheid om verder samen met vereende

kracht een goede thuisbasis voor deze kinderen

op te bouwen. U bent tenslotte niet alleen onze strohalm, maar u bent tevens deelgenoot gewor-

den van het Lotjeshuis. Mede namens bestuur, personeel en kinderen

dank ik u nogmaals voor alle projecten die u voor

het tehuis heeft gerealiseerd.

Dank u wel,

Maria

...vervolg van pagina 12

S’amen 18

Breda-Wismar-Arad Opnieuw een weekend thuis

Maandagmiddag 28 juli om 12.00u. belde ds. Béla Tothpal mij vanuit Arad. Hij was

opnieuw een paar dagen thuis. ’s Middags om 15.00 uur

moest hij zich weer melden bij de gevangenis. Hij was heel blij er een paar dagen uit te mogen zijn en thuis bij zijn gezin

te kunnen verblijven. Zondagmorgen was hij aanwezig bij de

kerkdienst. Er is toen, net als de twee zondagen ervoor, gebeden voor de slachtoffers en nabestaanden van de

vliegramp in Oekraïne. Men volgt ook daar het nieuws en zij

leven met ons mee. Ds. Béla Tothpal maakt het naar omstandigheden redelijk

goed. Met de nodige slagen om de arm wordt gehoopt op zijn

vrijlating ergens in oktober. Maar of dat gaat lukken is onzeker. Hij groet u allen.

Kort bezoek aan Wismar

Van 12-14 september hopen onze penningmeester Jack

Grootenboer en ikzelf een kort bezoek aan Wismar te brengen. Dit vanwege een tweedaagse bijeenkomst van

Duitse gemeenten die een

gemeentecontact in Nederland hebben. Wij zullen, samen met

een viertal mensen uit Wismar,

daaraan dee lnemen . De belangrijkste reden om hierbij te

zijn is omdat wij dan een gesprek

zullen hebben met Oberkirchenrat Drewes. Hij ressorteert direct onder de bisschop van de Duitse Nordkirche en heeft

de buitenlandse gemeentecontacten in zijn ‘portefeuille’. Hij

heeft in oktober vorig jaar, samen met Jochen Wittenburg uit Wismar, een bezoek gebracht aan onze partnergemeente in

Arad en het lijkt ons goed om met hem eens van gedachten

te wisselen over de situatie in Arad. Mogelijk heeft hij nog invalshoeken om de gemeente daar te helpen.

Hulpgoederen

Hannie Bouman en Tineke Akkermans zijn na een

welverdiende zomerpauze weer begonnen met sorteren dus

uw goederen zijn weer van harte welkom! Uw speciale aandacht vragen wij voor

- Een elektrische rolstoel

- Looprekjes

- Wandelstokken/krukken

- Handgereedschap

- Incontinentiemateriaal - Gehoorapparaten

(liefst oplaadbaar)

- Enkele po-stoelen. - Speelgoed

- Knutselmateriaal voor de Kinderkerk (al dan niet

aangebroken) - Niet al te oude laptops

- Fietsen

Voor informatie kunt u bellen naar Jettie Wouters, tel. 076-5653988 of Mieke Frankfoorder.

Giften

Deze zijn altijd welkom op bankrekening: NL 81 INGB

0002982573 t.n.v. Diaconale Contactgroep BWA te Breda. Graag bij de mededelingen melden of uw gift bestemd is voor

ds. Tothpal of voor ons algemene werk. Giften aan de

ontactgroep zijn belasting aftrekbaar. Bij voorbaat onze dank! Mieke Frankfoorder (vz)

Vrijwilligers gevraagd Pastoraal Diaconaal Centrum de Herberg in Oosterbeek is op zoek naar keukenvrijwilligers voor een doordeweekse dag of

een weekend. Je bereidt de maaltijd voor gemiddeld 25

personen.

Vind je het een uitdaging om voor een groep te koken? Meld

je dan individueel of als duo aan! Voor de weekendvrijwilligers is een kamer in het Koetshuis

beschikbaar.

Past het beter bij je om een van de vele andere functies voor

en achter de schermen uit te voeren, dan is de functie van

dagvrijwilliger misschien iets voor je.

Wat krijg je ervoor terug? Veel voldoening. De wetenschap dat je een belangrijke bijdrage levert

aan het welzijn van gasten. Een gezellig team.

Voor meer informatie over de vacatures, zie onze website

www.pdcdeherberg.nl/vrijwilligerswerk, mail naar vrijwilligers-werk@pdcdeherberg.nl of bel 026-3342225.

MOZAIEK

Wonder

van kleuren in een mozaiek

in een kunstig neergelegd

tapijt - de hemel op aarde -

zon er op

licht er doorheen spel

met vorm en tinten

als een mensenmassa

een bonte stoet

van kleur en kleur die dromen

van een vredig leven

* in schril contrast

met rook en vuur

en moorden met een hart vol kwaad

*

een massa mensen zoekend

naar de harmonie

in leven

met vele kleuren

zoals in mozaiek Regina

S’amen 19

Nieuws uit de kleine kerkenraad

Zoals u weet, staan we aan de

vooravond van het nemen van ingrijpende beslissingen ten aanzien

van de toekomst van de Protestantse

Gemeente Breda (PGB). Veel van die

beslissingen zullen uiteindelijk worden

genomen doo r de A l gemene

Kerkenraad (AK), die haar besluit-vorming echter baseert op dat wat er

leeft binnen de wijkkerkenraden. U, als

lid van de wijkgemeente heeft er recht op om te weten welke standpunten de

kleine kerkenraad (KK) van de

NoorderBeemden inneemt. Aan de hand van de notities

‘Noorderlicht’ en ‘Toekomstgroep’ heeft

de KK als volgt gereageerd: Ten aanzien van het project

Noorderlicht is aangegeven dat:

het project niet door iedereen in

onze wijkgemeente direct wordt

gezien als toegevoegde waarde het ons duidelijk is dat de leden

van de wijkgemeente niet

primair tot de doelgroep van dit

project behoren ondanks het voorgaande, we

van mening zijn dat het zoeken

naar alternatieve vormen van ‘kerk zijn’ door moet gaan en

dat we daarbij een voortzetting

van het project ondersteunen, waarbij wel de volgende

kanttekeningen worden

geplaatst: Een aantal bestaande activiteiten raakt

gevoeligheden bij meerdere leden van

onze wijkgemeente. Daarom vraagt de KK, bij een eventuele voortzetting,

kritisch op de inhoud te zijn, zonder

het open en missionaire karakter geweld aan te doen.

Ten aanzien van de exploitative-

begroting ziet de wijkkerkenraad kansen voor besparingen, dit door een

betere aansluiting bij de beschik-

baarheid en capaciteiten van het huidige team pastores.

Om de reactie van de wijkkerkenraad op het rapport van de toekomstgroep

goed te kunnen duiden, is het

raadzaam het rapport te lezen. U kunt

een exemplaar ontvangen door een

mail te sturen naar ondergetekende.

De volgende punten zijn door de KK naar voren gebracht: De wijkgemeente Noorder-

Beemden wil benadrukken dat ze verheugd is over het feit dat

de toekomstgroep goed ge-

luisterd heeft naar de wensen en ideeën die (ondermeer) in

onze wijkgemeente leven, en

vooral dat de passie voor ‘gemeente zijn’ zijn oorsprong

vindt in het lokale wijkwerk.

De wijkkerkenraad deelt de

mening dat de modellen 1 en 2

voor dit moment niet de juiste

keuzes zijn. Het alternatieve model 3 heeft voor ons te veel

haken en ogen. Het model lost

niet de kernproblemen op, er worden nù geen keuzes

gemaakt, maar de noodzakelijke

oplossingen dienen zich -onder de nodige druk- later aan. De

wijkkerkenraad is van mening

dat het een vrij lastige uitdaging zal worden, mede gelet op de

vergrijzing en de noodzakelijke

bemensing die nodig is om de p lannen u i t t e voeren .

Daarnaast tekent de kerkenraad

aan dat bij model 3 de kans aanwezig is dat de zwakkeren

onder de sterkeren zullen gaan

lijden en dat de kans groot is dat financiële gegevens leidend

zullen zijn boven passie en

kwaliteit van de geloofs-gemeenschap.

De wijkkerkenraad van de

NoorderBeemden suggereert een meer centraal gestuurde

organisat ie voor beheer,

diaconie en financiën en een meer decentrale invulling van

het wijkwerk, zoals vieren,

pastoraat, jeugd en com-

municatie. Deze opzet zou professioneel

ondersteund kunnen worden door een team van pastores dat

meer op PGB niveau actief is en

aangestuurd wordt. Hierdoor kan efficiency bereikt worden in

vergelijking met de huidige

situatie waarbij de individuele pastores ieder een eigen en

breed werkterrein dragen

(pastoraat, vieren etc.). Tenslotte spreekt de wijk-

kerkenraad de verwachting uit

dat een meer centraal in-gestelde kerkenraad een goed

platform kan zijn om een visie

op ‘kerk zijn’ te ontwikkelen waarbij ook een juiste balans

tussen het werk in de

w i j k g e m e e n t e n e n h e t missionaire karakter vorm zal

kunnen krijgen.

De Algemene Kerkenraad zal binnen-

kort met concrete plannen komen voor

de toekomst van de Protestantse Gemeente Breda. Die plannen zullen

worden voorgelegd aan de wijk-

kerkenraden en daarna aan de leden van de wijkgemeenten.

Voor een exact tijdpad verwijs ik u

naar de bijdrage van de Algemene Kerkenraad.

Nieuws uit de wijken

Rondom de Lucaskerk

S’amen 20

Zolang niet duidelijk is welke concrete stappen gezet zullen gaan worden, zal

er niet gestart worden met een

beroepingsprocedure voor een nieuwe predikant in de NoorderBeemden.

Als deze S’Amen verschijnt, staan we vlak voor het begin van de startzondag,

traditiegetrouw het begin van een

nieuw seizoen kerkenwerk. Het zal een seizoen worden waarin ingrijpende en

misschien ook wel pijnlijke beslissingen

genomen moeten gaan worden. Het is ook het jaar waarin we afscheid zullen

nemen van onze wijkpredikant, Wim

Bisschop. Tenslotte zal het een jaar worden waarin we in de wijk maar ook

Breda-breed de handen ineen moeten

slaan om met enthousiasme en passie aan de slag te gaan met de toekomst

van onze kerk. Laten we aan elkaar

zien wat die kerk ons waard is!

Rolf Boertien Voorzitter Kerkenraad

Protestantse Wijkgemeente NoorderBeemden

voorzitter@lucaskerk.nl

Vieringen In de kerk staan deze weken vooral in

het teken van de startzondag en het

nieuwe seizoen van kerkenwerk. Leerhuis, catechese, cantorij, jeugd-

werk: alles wordt in de startblokken

gezet. Dit jaar wel met een beetje een dubbel

gevoel: aan de ene kant een beetje

onzeker over wat de voorstellen en plannen van de AK allemaal zullen

inhouden en betekenen. Aan de andere

kant vastbesloten om een waardevolle en inspirerende periode van gemeente-

zijn te beginnen. Er is zoveel dat goed

doet en kostbaar is! Voor de startzondag sluiten we aan bij

het landelijke thema: Vieren en

verbinden. We hebben het toegespitst naar het trefwoord: FEEST.

Daaromheen hebben we een hele serie

werkvormen en activiteiten bij elkaar gehaald om een flitsende start te

maken van een nieuw seizoen.

Voor de mogelijkheden tot verbinden hebben we natuurlijk ook gekeken naar

onze zusterwijk Midden-Zuid. Jammer

genoeg ontdekten we dat onze

startzondagen niet op dezelfde datum

vallen. Dat maakt uitwisselen en

verbinden een stuk lastiger. Volgend jaar beter zullen we maar zeggen.

Vergeleken met andere jaren ziet de

startzondag er wel een beetje ”ingetogen” uit. Daar hebben we

bewust voor gekozen: voor de zomer hebben veel mensen heel veel tijd en

e n e r g i e a a n o n z e k e r k e n

wijkgemeente gegeven door het Lustrum en de daarbij horende musical

Ruth.

En in het najaar staan weer verschillende evenementen op het

programma, zodat het ons goed leek

om de startzondag –ook in tijd- bescheiden te houden. Maar inhoudelijk

wel erg de moeite waard, voor jong en

oud. We hopen veel mensen te mogen begroeten.

In de viering zullen we deze keer geen

nieuwe ambtsdragers bevestigen, we gaan wel afscheid nemen van Piet

Bakker en Joke Pelle, die jarenlang heel

veel in onze wijk hebben gedaan. Uit de gemeente

Je zou kunnen zeggen dat onze wijkgemeente min of meer ‘rustig’ door

de zomer is gekomen. We hoefden

geen beroep te doen op de pastorale achterwacht van de aanwezige

gemeentepredikanten. Dat is heel fijn.

Toch was er een ingrijpende gebeurtenis: Arwi Boele, de zoon van

de familie Boele uit de Groenendijk

overleed op de leeftijd van 56 jaar.

Arwi had ALS en in die zin kwam zijn

einde niet onverwacht, maar het kwam

wel heel plotseling en snel. En als ouders een kind moeten verliezen, dan

gaat er altijd iets wringen: dit hoort

niet, dit is niet de goede orde. Er is troost in de gedachte dat dit einde voor

hem en zijn omgeving wellicht ook veel

ellende heeft bespaard. Maar het blijft een hard gelag.

In de zomer is mevr. Seen uit de

Moeskroenstraat overgegaan naar Elisabeth. Er is in de laatste fase van

haar leven zoveel zorg nodig dat een

verblijf in haar eigen huis niet meer mogelijk is. We zoeken naar kwaliteit

van leven.

ds. Wim Bisschop

NOORDSOOS Na een lange zomerperiode staan we weer voor een nieuw seizoen. We

hopen op een gezonde periode en een

fijne tijd op het Belgiëplein. Als het goed is hebben alle leden een

uitnodiging ontvangen met een

overzicht van het jaar 2014/15. Nieuwe leden zijn uiteraard van harte

welkom. Elke eerste en derde

woensdagmiddag van de maand ontmoeten we elkaar van 14.00 uur tot

16.00 uur.

De programma’s van de eerste maanden volgen hieronder:

3 september: Vakantieherinneringen. Ook nemen we dan afscheid van Wil

Gerkema als soosteamlid. Gelukkig

blijft ze als lid wel komen, waar we blij om zijn.

17 september: dhr.J.Mackenbach:

Drieluik over Godfried Bomans 1 oktober: Spelmiddag

15 oktober: dhr.Herman Unger ”Een

zeeman”.

Veel van onze mensen weten dat Corrie

Seen al geruime tijd ziek is. Maar ongeacht diverse ingrepen en bezoeken

aan het ziekenhuis blijft ze dapper in

de strijd en oogt flink naar degenen die ze ontmoet.

Corrie is onlangs verhuisd naar

zorgcentrum Elisabeth, Leuvenaarstraat 91 en heeft een kamer op de 7e

verdieping met uitzicht op de Grote

Kerk. Wilt u op een of andere wijze iets van u laten horen?

Tot slot mag ik u groeten, mede

namens het soosteam, en u een goed seizoen toewensen.

W.H.de Kruijf

Leerhuis Op 24 september is de eerste

leerhuisavond van het seizoen in de

Lucaskerk. Dion van den Berg van PAX

(voorheen IKV-Pax Christi) komt een

lezing houden, met als titel Wapen je met vrede! Binnenkort vieren we dat 25

jaar geleden de Berlijnse Muur viel.

Europa was één en al optimisme. Met het einde van de Koude Oorlog zouden

we in Europa en wereldwijd democratie

zien opbloeien, gekoppeld aan economische voorspoed. Hoe belangrijk

de val van de Muur ook was, het is –

helaas – anders gelopen. Wat zien we anno 2014? De jonge staat Zuid-

Soedan dreigt in geweld ten onder te

gaan, en niet eens door dreiging van buitenaf maar vooral door interne

politieke en stammentwisten. Het

geweld tegen burgers in Syrië gaat ook onverminderd door en de

radicaalislamitische ISIS heeft in een

vloek en een zucht een behoorlijk deel van Irak onder controle gekregen. In

het oosten van Oekraïne wordt MH17

uit de lucht geschoten, en het vechten tussen de ‘fascisten’ en ‘separatisten’

gaat ook nog gewoon door. Het

Westen lijkt machteloos toe te kijken in deze conflicten. Is de NAVO te zwak

geworden, heeft de afschrikking

gefaald? Of is er geen politiek draagvlak om landen en krijgsheren tot

de orde te roepen? Hoe het ook zij, in

S’amen 21

Klaar voor de start De herfst lijkt al vroeg begonnen dit

jaar. Toch hoop ik nog op een mooi

zomers startweekend, op 6 en 7 september. Het landelijke thema is

‘vieren en verbinden’. We beginnen op

zaterdagmiddag met de Heel-Midden-Zuid-Bakt-taartenwedstrijd waarop

velen – hoop ik – hun smakelijke

baksels zullen presenteren. Proeven is die middag alleen voorbehouden aan

onze vakkundige jury. De taarten

worden de volgende ochtend namelijk pas echt aangesneden, in onze

s t a r t d i e n s t ( s am en m e t d e

Johanneskerk en de Evangelisch-Lutherse wijkgemeente). Een feestelijk

startschot voor het nieuwe seizoen.

Wapen je met vrede Het thema van de vredesweek (20 t/m

28 september) is dit jaar ‘Wapen je

met vrede’. De Stichting Vredesweek heeft weer een boeiend programma

bedacht. Aan de vooravond van de

vredesweek (vrijdag 19 september) houden we weer een oecumenische

gebedsviering waaraan meer dan tien

kerkgenootschappen meedoen. Je leest hier meer over bij de liturgische

vieringen elders in S’Amen.

Op de laatste zondag van de

vredesweek hebben we als Markuskerk

een gezamenlijke oecumenische viering in de Michaelkerk (aanvang:

11:30 uur). Onze cantorij zal in deze

viering zingen.

We gedenken

Op 18 juli overleed Arwi Boele (Immenhof 2, Teteringen). Twee jaar

geleden werd bij hem de vreselijke

ziekte ALS vastgesteld. Na twee zware jaren stierf hij, toch plotseling, in het

bijzijn van zijn vrouw Anja. Op de

rouwkaart stond het bovenstaande, mooie gedicht van Vasalis. Op 24 juli is

hij begraven op begraafplaats De

Driesprong. Arwi Boele was 58 jaar. In onze gedachten en gebeden zijn we bij

zijn vrouw en kinderen, zijn ouders

(die in Breda-Noord wonen) en zijn schoonmoeder, mevr. Van der Rest-

Rörik (Heusdenhoutseweg 117).

Op 14 augustus overleed op 88-jarige

leeftijd Pieternella Nieuwdorp - de

Lange. Een paar jaar geleden kwam ze naar Breda. Ze bezocht met veel

plezier onze kerst- en paasmiddagen

van NEO. In haar vorige woonplaats had ze, als actief lid van de H.V.D.,

jaren lang ze l f van d it soort

bijeenkomsten georganiseerd. Ze woonde in de Vredenbergh. Wie haar

daar kwam opzoeken, werd opgewekt

ontvangen en getrakteerd op mooie verhalen over vroeger. Pieternella

Rondom de Markuskerk

al deze conflicten raken burgers in de knel. Honderden, duizenden worden

vermoord en honderdduizenden slaan

op de vlucht. Kun je je met vrede tegen zulk geweld wapenen? Wat

kunnen wij, vanuit Nederland, doen

om burgers in die landen beter te beschermen? Overal blijven mensen

pleiten voor vrede; zij verdienen onze

steun. En daarbovenop moeten we gezamenlijk de internationale lobby

versterken die de speelruimte voor

radicale politieke en militaire leiders verkle int en duurzame vrede

bevordert. PAX-medewerker Dion van

den Berg, een oudgediende in de Nederlandse vredesbeweging, zal op

deze vragen ingaan, maar ook de

vraag niet schuwen wanneer mogelijk ook inzet van militaire middelen

geboden is.

Voorafgaand aan de leerhuisavond

kunt u meedoen met een gezamenlijke

maaltijd om 18.00 uur. De kosten voor deze maaltijd zijn 4 euro. Opgeven

voor de maaltijd 3 dagen van te voren

op de intekenlijst in de kerk of via de website. Rond half 8 staat de koffie

klaar en daarna beginnen we met het

Leerhuis. Voor het leerhuis hoeft je je niet apart op te geven, tenzij dat

expliciet vermeld staat. De kosten voor

de meeste avonden zijn een vrijwillige bijdrage.

Joyce Rijke

En nu nog maar alleen het lichaam los te laten -

de liefste en de kinderen te laten gaan

alleen nog maar het sterke licht het rode, zuivere van de late zon

te zien, te volgen - en de eigen weg te

gaan. Het werd, het was, het is gedaan.

M. Vasalis (1909 - 1998)- sub finem

S’amen 22

Nieuwdorp is begraven in Bergen op Zoom.

Op 23 augustus stierf Mattie Boidin-van Hoeve (Mgr. Hopmanstraat 23). Velen

kennen haar uit de tijd dat ze actief

was in de Bredase politiek, als raadslid voor het CDA. Ook was ze één van de

initiatiefnemers van de Bredase

vredesprijs. De mensen met wie ze samenwerkte beschrijven haar als een

zeer bewogen en betrokken vrouw. Ze

vocht al jaren tegen een slopende ziekte. Een paar dagen na haar 67e

verjaardag overleed ze. Op donderdag

28 augustus is ze begraven.

Ds .Ton van Prooijen

Expositie in de Voorhof Tekenen heeft altijd als een rode draad

door mijn leven gelopen. Mijn opa uit Oostenrijk was ook zeer kunstzinnig en

maakte mooie beeltenissen van hout.

Vandaar waarschijnlijk mijn affiniteit, en meerdere uit mijn familie, met

kunst. Ongeveer 40 jaar geleden ben ik

tekenles gaan volgen bij beeldend kunstenaar Joost Sikking.

Bij Lex van Buytenen heb ik geleerd

met olieverf te werken. Opvolgend ben ik gaan aquarelleren bij

Het Open Atelier Academie van de

kunstenaars Joris Gayman en Will Landman. Ik heb veel werken met deze

techniek gemaakt en geëxposeerd in

het Belgische Kasterlee, Esso Benelux, Holland Casino Breda, Golfclub

Albatros.

Daarna vele jaren geschilderd in Etten-Leur bij kunstatelier “Doornbos” o.l.v.

beeldend kunstenaar Cees Rijpaard.

Daar heb ik de techniek van olieverf

weer opgepakt.

Ik heb geëxposeerd in:

Oosterhout met meerdere kunstenaars: ‘Oosterhout ontmoet Breda ’, In

Stadsgalerij te Breda, traditioneel

jaarlijks met de Vrije Beeldende Kunstenaars waar ik reeds 18 jaar lid

van ben en in het Belgische Meersel-

Dreef. Kleurrijke bloementaferelen, mooie

landschappen, hanen en kippen zijn

wel mijn favoriete onderwerpen.

Marianne Boot-Janssen

Zondagmorgen thuis luisteren naar de Kerkdienst in de Markuskerk

Voor mensen die thuis naar de kerkdienst willen luisteren zijn er

nieuwe mogelijkheden.

Je hebt daarvoor thuis alleen een telefoonlijn nodig. Bij je thuis komt dan

een meeluisterkastje naast de telefoon

en in de Markuskerk staat een apparaat dat het geluid doorstuurt.

Om dit eventueel verder uit te werken willen we wel eerst weten of er rond de

Markuskerk interesse is voor zo'n

systeem. Er zijn natuurlijk ook kosten aan

verbonden, zo rond 3 à 5 euro per

maand voor elke luisteraar plus je telefoon kosten.

Interesse bel met Rob Snijders 06 5115 2844

Markuskerk 50 jaar In september 2015 is het 50 jaar

geleden dat de Markuskerk opgeleverd

is. Dit willen we graag vieren met een

jubileumperiode, die start in januari

2015 en duurt t/m september 2015. Inmiddels zijn ondergetekenden als

werkgroep bezig met een programma.

Het zou mooi zijn als we het jubileum aan een pakkende naam/zin op kunnen

hangen. Waar denkt u aan als u terug

denkt aan deze periode van 50 jaar Markuskerk of wat wenst u de

Markuskerk toe voor de komende

periode? Mocht u / jij een themanaam, ideeën of suggesties voor het

programma hebben, dan vernemen wij

dit graag. Deze kunt u doorgeven aan:

Henri van Wijngaarden, tel. 0161-

433260 | email: henrivw7@ziggo.nl Wij hopen op veel reacties zodat we

gezamenlijk een inspirerende periode

tegemoet gaan. Ellen van Hooijdonk, Wim v/d Giessen en

Henri van wijngaarden

Vreemde zomer Na een voor u en jullie hopelijk mooie

zomer gaat het kerkelijk seizoen weer

van start. Het was wel een vreemde zomer, met veel mooi weer en met

veel slecht nieuws. De ramp met de

MH17, de oorlog in Oekraïne, de

opmars van IS, de dodelijke ziekte Ebola. Afschuwelijk allemaal. In het

middaggebed in de Grote Kerk is te

merken dat de wereld in brand staat. Zoals altijd staan er persoonlijke

voorbeden vermeld, daarnaast

gebruiken bezoekers het gebedenboek ook om de gebeurtenissen van deze

zomer voor God te brengen. Goed dat

dit gebeurt en dat er een moment in de week is, dinsdagmiddag om 12.30

uu r , da t deze gebeden ook

daadwerkelijk uitgesproken worden.

Startzondag 7 september Enkele gemeenteleden viel het al op – hé maar een kort programma op de

Startzondag, van 10:00 tot en met

12:00 uur. Inderdaad, we gaan het dit jaar weer anders doen dan tot nu toe

gebruikelijk: dienst en programma

ineen, ontmoeting met de Eeuwige en met elkaar afgewisseld. Op zaterdag 6

september voorafgegaan door een

bakwedstrijd. Het thema: Vieren en verbinden. Wie iets te vieren heeft,

doet dat vaak met gebak. Door de

Startzondag vooraf te laten gaan door een bakwedstrijd slaan we twee

vliegen in een klap. De deelnemers aan

de bakweds t r i j d kunnen hun bakkunsten tonen en er met de titel

‘Meestertaartenbakker van Breda

Midden-Zuid’ vandoor gaan. Voor de Startzondag zijn we voorzien van

lekkers om de dienst een feestelijk

karakter mee te geven. Er zijn maar liefst 3 predikanten die

voorgaan in deze dienst, t.w. ds. Ton

van Prooijen, ds. Marlies Schulz en ikzelf, wij houden elk een tafelspeech,

verder werkt de cantorij mee. Orgel en

trompet worden bespeeld door Wybo

Wagenaar en Martjan van der Wel. We

hopen op een goede opkomst en een

bemoed i gend beg in van het gemeentewerk in het nieuwe seizoen.

Voor wie de Markuskerk te ver is, laat

het weten, er zijn voldoende auto’s om u er te brengen.

Doopoudergroep Maandag 8 september is er een avond

voor ouders van jonge kinderen. De

organisatie is in handen van jeugdwerker Daniëlle van Drongelen.

Er zijn de afgelopen jaren flink wat

stellen geweest die hebben laten dopen. Het is goed elkaar te

ontmoeten, elkaar te leren kennen,

met elkaar te spreken over hoe je dat nou doet, je kinderen opvoeden, met

geloof in aanraking brengen, zin geven

Rondom de Johanneskerk

S’amen 23

aan het leven van alle dag. Wees welkom, 20.00 uur, Kerkenhuis naast

de Johanneskerk.

Open monumentedag Op zaterdag 13 september is het Open

Monumentendag. Dit jaar zal er in Princenhage extra aandacht zijn voor

de monumenten in dit stadsdeel. De

Johanneskerk zal van 11:00 tot en met 17:00 uur open zijn. Elk heel uur zal er

muziek klinken.

Lezing empathie Woensdag 17 september houd ik in het

kader van Vorming en Toerusting een

inleiding over empathie. Zie ook elders in deze S’amen. Empathie is het

vermogen om je in te leven in een ander. Vanuit geloofsperspectief gaat het er ook om in het verhaal van de

ander het verhaal van God te

ontdekken. Ik zal er niet alleen over vertellen, we gaan het ook met elkaar

oe f enen . De avond i s voo r

belangstellenden. Ben je actief in bezoekwerk namens de kerk, dan is

het zeker de moeite waard om te

komen. Vanaf 19:45 staat de koffie

klaar. Aanvang: 20:00 uur in het

Kerkenhuis.

Vredesweek Van 20 tot en met 28 september is het Vredesweek. In deze week organiseren

we elk jaar oecumenische bij-

eenkomsten met de Martinusg-eloofsgemeenschap. Met dit jaar een

actueel thema: ‘Wapen je met vrede’.

Ontwapening heeft te maken met kwetsbaar durven zijn, openheid en

ruimte scheppen voor de ander. God

l i e t z i ch on twapenen in de menswording van Christus. Het is nu

aan ons om die Mens mens te laten

worden in ons. Donderdag 25 september is er een gezamenlijk

ochtendgebed in de Johanneskerk,

aanvang 9:00 uur. Na de dienst staat de koff ie klaar. Zondag 28

september is er een oecumenische

viering in de Martinuskerk, de Johanneskerk is dan dicht. Deze dienst

begint om 11:00 uur. Er wordt

medewerking verleend door een samengesteld koor uit beide kerken.

Het is de bedoeling dat ik in het

ochtendgebed samen met pastor Adri Lint voorga en in de dienst op zondag

met pastor Henny Spooren-Schaart.

Maar naar het zich nu laat aanzien zal onze dochter Fien die week een

operatie ondergaan in het WKZ in

Utrecht. Mocht dat het geval zijn, dan zal ik op zondag vervangen worden

door Lianne van der Wel. Fijn dat zij

achterwacht/vervanger wil zijn!

Wie nog mee wil zingen in het

gelegenheidskoor, kan nog meedoen.

Woensdagochtend 17 september om

10:00 uur oefent het koor in de

Martinuskerk.

VAN OORLOG EN VREDE

Haar ogen,

omrimpeld,

kijken de verte in. Verzonken, is ze.

Waar zou ze zijn?

Ver weg, of juist diep, in zichzelf?

Haar verleden: beelden, geluiden, geuren en

kleuren

van oorlog en vrede van angst, verzet en bevrijding.

Zij is in het hier en nu,

maar ze resoneren mee, die herinneringen,

in het verborgene.

Ik pak haar hand.

Ze kijkt me aan.

Oogcontact. Ze zegt:

“Je bent lief.”

Ontwapenend.

(Myriam Braakhuis, Uit: Pax-Vieren)

Doopdienst Twee ouderparen hebben de doop aangevraagd. Het zijn Wendy van

Oostenbrugge en Ferdy van Meel,

Acaciastraat 107, voor hun zoon Guus. Guus is het broertje van Saar. En Mark

en Daniëlle Houtzager-Ritsema,

Argusvlinder 40, voor hun zoon, Hidde Jan Julle. De doop zal plaatsvinden op

5 oktober. Samen met de doopouders

bereiden we de dienst voor. We hopen op een mooie zondag voor de beide

ouderparen en hun familie en voor ons

als gemeente. Hierbij nog een

fragment uit een lied van Sela over de doop:

In het water van de doop, zien wij hoe God zelf belooft,

dat zijn Naam voorgoed aan ons

verbonden is. Water dat getuigt en spreekt,

van de hoop die in ons leeft,

dat Gods liefde voor ons niet veranderd is.

Geluid Ik krijg heel diverse reacties te horen

van gemeenteleden. De een kan me

heel goed verstaan – ik articuleer

duidelijk. De ander kan me heel slecht

verstaan – mijn stem is te hoog. Zelf

heb ik wel door dat mijn temperament niet altijd matcht met de akoestiek in

de Johanneskerk. Nog langzamer

spreken, nog meer pauzes. Ik kan alleen maar zeggen: ik doe mijn best.

Belijdeniscatechese Ik kom jonge en oudere gemeente-leden tegen, die geen belijdenis

hebben gedaan. Jammer, dat aan

belijdenis doen voor sommigen zo’n

zwaar label hangt. Alsof je alles zeker

moet weten, alsof je voor belijdenis

doen wel een heilige moet zijn. Niets is minder waar, zou ik zeggen. Wil je

meer werk maken van je geloof, dan is

het de moeite waard om belijdenis-catechese te overwegen. Ik bied het

aan, mocht je belangstelling hebben,

informatie willen inwinnen, meld u, meld je bij mij via sms’je of app’je, 06-

22576592.

Graag tot ziens in de gemeente,

ds. Saskia van Meggelen

S’amen 24

M

G. van Dooren

ediatheek

Twee Graven

Ik kom graag bij begraafplaatsen. Ze nodigen uit tot overpeinzingen. Vooral de opschriften op de graven. Het roept van alles op. Herkenning. Weemoed. En soms een schaterlach als ik de overmoed herken van sommige mensen. Vooral mensen van adel

hebben er last van. Ze laten een naald of een steen op manshoogte op hun gebeente plaatsen alsof ze als baron in het Koninkrijk

een hoge tafelschikking zullen genieten. Nee, dan de grafstenen van twee hoogleraren in de theologie. Zij moeten besef hebben gehad van de kortstondigheid van roem en theologie. Zij hebben gevoel gehad voor relativering. Laat me dat uitleggen.

Ik neem even een aanloopje. Ik was onlangs op bezoek bij de Vrije Universiteit. Ik kreeg er een rondleiding. We waren in de

senaatskamers. Men wees mij trots op de schilderijen. Ik herkende de portretten van de hoogleraren die vóór de verhuizing van de theologische opleiding uit Kampen naar Amsterdam in Kampen aan de wand hadden gehangen. Ik had de schilderijen talloze

keren gezien. Ik zag direct dat een aantal daarvan miste. Ik maakte er een opmerking over en vroeg achterdochtig: "Hebben ze

hier alleen de hoogleraren opgehangen die in de lijn van Kuyper bij de Doleantie hoorden?"De gids lachte:"Er is hier bijna

niemand meer die het verschil weet tussen Afscheiding en Doleantie. Nee, we hebben naar het formaat gekeken. Alleen de

kleine, hanteerbare schilderijen hebben een plaats gekregen". Ik zweeg beschroomd. Dat is dus de gang van het leven. Ook de

roem van de hoogleraren verdampt. Terug naar de begraafplaats. Daar liggen twee hoogleraren begraven. Jan Ridderbos, de leider van de synodaal-gereformeerden,

en Klaas Schilder, leider van de vrijgemaakten. Het toeval wil dat ze vlak bij elkaar zijn komen te liggen. Ze hebben beiden een

eenvoudige zerk gekozen. Exact dezelfde. Ze kozen beide een eenvoudige letter. Dezelfde. En op beide zerken staat een Bijbeltekst. Inderdaad, beide uit het evangelie ven Johannes. Het is een apart idee dat ze straks op de dag van de opstanding uit

het graf opstaan en één van de eerste mensen die zij onder ogen komen, zal hun opponent zijn. Ik vermoed dat ze met

schaamte het stof van hun witte gewaden zullen schudden om ook de restjes van het verleden achter zich ter laten. En dan zullen ze samen een lied inzetten. 'In Christus is noch west noch oost, in Hem noch noord noch zuid, één wordt de mensheid

door zijn troost, de leer en kerk zijn uit'.

Zoiets. Klaas van der Kamp,

Alg. Secretaris Raad van Kerken in Reveil

Geknipt voor U R. v. Klaveren-Koelewijn

Kerk in Actie helpt vervolgden Irak

Duizenden Irakezen zijn op de vlucht. Christenen, gematigde

moslims, Yezidi’s en andere groepen in het land ontvluchten Mosul en omstreken, richting de Koerdische regio.

Daar zijn ze relatief veilig voor aanvallen van de Islamitische

Staat. Maar het ontbreekt hen daar aan alles: de gastfamilies en overheden die deze vluchtelingen ontvangen, kunnen de

steeds groter wordende aantallen mensen niet meer aan.

Daarom roept de Protestantse Kerk haar gemeenten op om mee te doen met de actie Noodhulp Irak van EO Metterdaad.

EO-Metterdaad coördineert de geldinzamelingsactie voor Kerk

in Actie, Dorcas en Open Doors. Kerk in Actie geeft noodhulp via ACT Alliance, een internationaal samenwerkingsverband

van kerken en zo 5 oktober 2014 collecte Kerk & Israël:

Israëlzondag

Op zondag 5 oktober, de eerste zondag van oktober en

vanouds ‘Israëlzondag’, is de collecte bestemd voor het werk

van Kerk en Israël. Op deze zondag geven we meer dan anders uiting aan onze roeping tot onopgeefbare

verbondenheid met het volk Israël.

De kern van het werk van Kerk en Israël is om mensen in de kerk bij de Joodse wortels van hun geloof te brengen. maar

ook om met elkaar in gesprek te komen en te blijven. In Nederland worden predikanten toegerust op het gebied van

de relatie met het volk Israël en materialen ontwikkeld voor

plaatselijke gemeenten. In het buitenland wordt onder meer de christelijke internationale gemeenschap Nes Ammin

gesteund, waar Joodse en Arabische mensen elkaar

ontmoeten. sinds 2012 is dominee Pieter Dronkers daar namens de Protestantse Kerk werkzaam als coördinator van

het dialoogprogramma. De Protestantse Kerk hoop via

wederzijdse erkenning en het wegnemen van vooroordelen

een bijdrage te leveren aan een oplossing voor het Joods-

Palestijnse conflict. Zonder uw bijdrage kan het werk van

Kerk en Israël niet worden voortgezet. We bevelen de collecte van harte bij u aan. christelijke organisaties voor

noodhulp- en ontwikkeling.

Koningspaar bij viering tien jaar Protestantse Kerk in Nederland Koning Willem-Alexander en Koningin Máxima zijn aanwezig

bij de viering van het tienjarig bestaan van de Protestantse Kerk. Het thema van deze jubileumviering is ‘Vieren en

verbinden’. Ds. Arjan Plaisier, synodescriba: 'Verbinden zien

wij als ontmoeting met God, elkaar en de samenleving. Iedere plaatselijke kerk behorende tot de Protestantse Kerk in

Nederland herkent zich hierin. (…) We verwachten dat de

viering herkenbaar is voor de 2 miljoen leden van de Protestantse Kerk in Nederland. Bekende muzikanten leveren

een bijdrage aan de kerkdienst en er worden filmpjes

S’amen 25

De Boekenplank

vertoond die de veelkleurigheid van de Protestantse Kerk in Nederland laten zien.'

De Protestantse Kerk is met haar 2 miljoen leden en 1600

plaatselijke kerken het grootste protestantse kerkgenootschap van Nederland. De Koning is lid van de

Protestantse Kerk in Nederland.

De viering vindt plaats op 14 september 2014 om 14.30 uur in De Fontein in Nijkerk. De omroepen IKON en EO zenden

het live uit op televisie.

Tot en met 12 oktober 2014: 'Franciscus en de natuur', in Museum voor Religieuze Kunst Uden Franciscus preekte tot vogels en bloemen, wormen raapte hij

op van de grond zodat zij niet door voetgangers na hem

vertrapt zouden worden. Deze zomer wijdt het MRK Uden een expositie aan deze patroon van de dieren, met werk van

o.a. Pavel van Houten, Rinke Nijburg & Gerda TenThije. De

expositie wordt ondersteund door excursies naar de bijzondere tuinen van Franciscanenkloosters in Megen en

Velp, workshops en lezingen.

Vaste collectie: middeleeuwse beeldhouwkunst, volksdevotie, iconen en bijbelprentjes, en moderne christelijke kunst

>Locatie: Vorstenburg 1, Uden. Meer informatie:

www.museumvoorreligieuzekunst.nl

Zondag 5 oktober 2014 collecte Kerk & Israël: Israëlzondag

Op zondag 5 oktober, de eerstee zondag van oktober en

vanouds ‘Israëlzondag’, is de collecte bestemd voor het werk

van Kerk en Israël. Op deze zondag geven we meer dan anders uiting aan onze roeping tot onopgeefbare

verbondenheid met het volk Israël.

De kern van het werk van Kerk en Israël is om mensen in de kerk bij de Joodse wortels van hun geloof te brengen. maar

ook om met elkaar in gesprek te komen en te blijven. In

Nederland worden predikanten toegerust op het gebied van de relatie met het volk Israël en materialen ontwikkeld voor

plaatselijke gemeenten. In het buitenland wordt onder meer

de christelijke internationale gemeenschap Nes Ammin

gesteund, waar Joodse en Arabische mensen elkaar

ontmoeten. sinds 2012 is dominee Pieter Dronkers daar

namens de Protestantse Kerk werkzaam als coördinator van het dialoogprogramma. De Protestantse Kerk hoop via

wederzijdse erkenning en het wegnemen van vooroordelen

een bijdrage te leveren aan een oplossing voor het Joods-Palestijnse conflict. Zonder uw bijdrage kan het werk van

Kerk en Israël niet worden voortgezet. We bevelen de

collecte van harte bij u aan.

Morgen vérder Wanneer we met groot verdriet te

maken hebben, zien we niet altijd

hoe we verder kunnen. Echte troost kan ons dan kracht en nieuw

perspectief geven. Met schroom

schrijft Anne van der Meiden in dit boek over de kunst van het

troosten. Troost is immers heel

persoonlijk en intiem. In ruim dertig korte hoofdstukken belicht hij

verschillende soorten en vormen van

troost; zoals de troost van compassie, van rituelen en religie,

van het dageli jks werk en

herinneringen. Verder besteedt Van der Meiden aandacht aan de communicatie van troost. Hoe

kunnen we elkaar troost bieden? En hoe gaan we er mee om

als iemand zich afsluit voor troost? Bij de hoofdstukken staan mooie symbolische tekeningen van Els Vos. Het boek biedt

een waar­devolle en opbouwende handreiking bij troosten.

Anne van der Meiden, Morgen verder. De kunst van het troosten, uitgeverij Protestantse Pers, Heerenveen 2011,

(ISBN 97890 852 5°]5 7), 125 blz., € 9,95.

Waar onze doden zijn De taal is vol van dood. In duizenden uitdrukkingen,

zinswendingen, verwijzingen, beelden wordt de dood beseft

en uitgesproken. In dit boek gaat het over de dood van telkens één

mens. Het zijn toespraken van

Huub Oosterhuis bij begrafenissen van (on) bekende . Een boek dat

troost en je ondanks de dood laat

glimlachen met eerbied voor het leven. (MdG)

Waar onze doden zijn, negen-

enveertig namen, Uitgeverij Ten

Have (ISBN 9789° 259°288 9), 215

blz., € 17,95 Huub Oosterhuis.

Verstilde woorden

De poëtische teksten in dit boek

over afscheid nemen en rouw dragen, zijn bestemd voor de tijd

van waken en sterven, voor de

uitvaart en voor de rouw daarna. Sommige zijn bruikbaar tijdens

openbare momenten van het

afscheid, andere z i jn voor

persoonlijk gebruik. Eva de Mooij

heeft er acht om­gevormd tot een

verrassend muzikaal portret op bijgeleverde CD. Woorden en muziek die helpen en troosten in dagen van rouw. (MdG)

Marinus van den Berg en Eva de Mooij (CD), Verstilde

woorden, Uitgeverij Ten Have (ISBN 9789°259°2°56), 111 blz., € 17,99.

S’amen 26

Ekklesia Breda Waalse kerk Catharinastraat 83b Aanvang 10:30 uur

mmv Ekklesiakoor Breda

o.l.v. Jerry Korsmit

pianist Daan Boertien

Remonstrantse Gemeente Cimburgalaan 98 Aanvang 10:30 uur

14 september

ds. A.N. verheul

28 september

dr. T.R. Barnard

Doopsgezinde Gemeente Cimburgalaan 98 Aanvang 10:30 uur

07 september

startzondag 10:00 uur

koffie drinken

10:30 aanvang

morgendienst

21 september

ds. M.E. Biljma

05 oktober

ds. H. Wouda

Prot. Gem. Ginneken Aanvang 10:00 uur Behalve de eerste zondag alle zondagen dienst van Schrift en Tafel

07 september

ds. E. Postma

14 september ds. E.V.E. Wijnands

21 september pastor R. van Oorschot ds.

E.A. Postma

R.K. Laurentius aanvang 11:00 uur

28 september ds. A.E. Keuning

05 oktober Ds. Ton van Prooijen, Breda

12 oktober Ds. E.A. Postma

Grote Kerk zondag 3 augustus

S’amen 27

Protestantse wijkgemeente NoorderBeemden Lucaskerk Tweeschaar 125, aanvang 10:45 uur

Tijdens alle morgendiensten is er kinderopvang en kinderne-vendienst. Maandelijks jongerennevendienst, info: Lucaskerk.nl 07 sept. : ds. W. Bisschop

14 sept. : ds. W. Bisschop startzondag 21 sept. : ds. W. Bisschop Oecumenische Vredesviering

28 sept. : ds. A.C. Grandia

05 okt. : ds. W. Bisschop Israël-zondag Doopdienst 12 okt. : ds. W. Bisschop Werelddiaconaat Maaltijd van

de Heer

Protestantse Wijkgemeente Breda Midden/Zuid Markuskerk Hooghout 98, aanvang 10:00 uur

Tijdens alle morgendiensten is er kinderopvang en Kindernevendienst 07 sept. : ds M. Schultz, ds S. van Meggelen, ds. T. van Prooijen Opening winterwerk

14 sept. : ds. T. van Prooijen

21 sept. : ds. P. Warmenhoven 28 sept: : Oecumenische viering Michaelkerk 11.30 uur

05 okt. : ds. S. Oomen

12 okt. : ds. T. van Prooijen viering Heilig avondmaal Johanneskerk Dreef 5, aanvang 10:00 uur. 07 sept. : Opening winterwerk in de Markuskerk Johanneskerk gesloten - Voorgangers zie Markuskerk

14 sept. : ds. S. van Meggelen

21 sept. : ds. A. van Meeteren Sliedrecht, viering Heilig Avondmaal

28 sept. : pastor H. Spooren-Schaart, ds. Saskia van

Meggelen/mw. L. van der Wel. Oecumenische dienst in de Martinuskerk; aan

vang 11:00 uur

05 okt. : ds. S. van Meggelen 12 okt. : ds. S. van Meggelen

Amphia Ziekenhuis, locatie Molengracht, Molengracht 21, Altijd dienst van Schrift en Tafel op zondagmorgen aanvang 10:30 uur. 07 sept. : pastor J. Schippers

14 sept. : ds. K. van Huisstede

21 sept. : pastor P. Galama 28 sept. : ds. A. Visser

05 okt. : pastor P. Galama

12 okt. : ds. K. van Huisstede

Verpleeghuis Aeneas Altijd dienst op zaterdagavond aanvang 18:15 uur

07 sept : ds. H. ten Thije

13 sept. : ds. H. ten Thije 20 sept. : ds. H. ten Thije

27 sept. : pastor W. Franken

04 okt. : pater M. van Kooten 11 okt. : onbekend

Woonzorgcentrum De Breedonk, locatie Mastbos Altijd dienst op vrijdagmiddag aanvang 15:00 uur

05 sept. : pastoor P. van Gorp

12 sept. : ds. S. van Meggelen 19 sept. : ds. Abr. Heringa

26 sept. : ds. T. van Prooijen

03 okt. : pastoor P. van Gorp 10 okt. : ds. M. Wagenvoorde

17 okt. : pastor L. van der Wel

Zorgkruispunt ‘de Werve’, Cartier van Disselstraat 64,

4835 KP Breda, T 5607607 of werveab@surpluszorg.nl

zie ook: www.dewerve.verzorgingshuisbreda.nl

Elke eerste vrijdag van de maand om 15:30 uur is er een

eucharistieviering in de tuinzaal. Om de maand is er, in de oneven maanden, elke derde vrijdag

om 15:30 uur een kerkdienst in de Tuinzaal.

Evangelisch Lutherse Gemeente

Lutherse Kerk, Veemarktstraat 11, aanvang 10:30 uur

Oecumenisch Middaggebed Grote Kerk

Op dinsdagmiddag 12:30 uur luidt de angelusklok bij de viering

in de Grote Kerk. U bent van harte welkom voor dit meditatie-ve moment, dat duurt tot 12:50 uur. Er zijn wisselende voor-

gangers uit de kerken die lid zijn van de Raad van Kerken.

Organist is Kick Schaart.

Informatie en wijzigingen voor de rubriek ‘Vieringen’ vóór 30 september doorgeven aan de

redactie: Samen@protestantsegemeentebreda.nl

Vieringen in de periode 7 september t/m 12 oktober

S’amen 28

Bij onbestelbaarheid: Retour Pottenbakkerstraat 51, 4813 LB Breda

Alles voor óp uw vloer en vóór uw raam vindt u bij

Woonboulevard Breda, Kruisvoort 62, langs de Ettense Baan.

Voor meer informatie: www.roobol.com.

Roobol vindt u ook in Almere-Buiten, Almere-Stad, Amersfoort, Barendrecht, Bergen op Zoom, Delft, Den Haag (F.H. Laan), Den Haag (Leyweg), Den Haag (Megastores), Dordrecht (Woonboulevard), Dor-drecht (Sterrenburg), Hellevoetsluis, Hilversum, Hoogvliet, Huizen, Maassluis, Naaldwijk, Oosterhout, Oud-Beijerland, Ridderkerk, Rijswijk, Roosendaal, Rotterdam, Sliedrecht, Soesterberg, Spijkenisse,

Utrecht, Vlaardingen, Zeist en Zwijndrecht.