Upload
others
View
3
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
SAMEN WERKEN Programma grootschalig en specialistisch optreden Brandweer Nederland
CHRONOLOGISCH OVERZICHT VANUIT HISTORISCH PERSPECTIEF
VOORWOORDGeachte lezer,
Dit document beschrijft in chronologische volgorde de ontstaansgeschiedenis en ontwikkelingen van het landelijke
programma ‘Samen werken aan grootschalig en specialistisch optreden Brandweer Nederland’ (afgekort tot GBO-SO).
Daarnaast worden enkele specifieke onderwerpen toegelicht.
In 2014 start het programma met het eerste project: de ontwikkeling van het landelijke Specialisme Technische
Hulpverlening. Inmiddels, drie jaar later, heeft het programma ruim vier projecten en twintig deelprojecten onder haar
hoede. En er volgen er nog meer. Bijna alle regio’s zijn vertegenwoordigd in de verschillende klankbord-, werk- en
projectgroepen. Een beweging die alleen nog maar verder zal groeien en waarin samenwerking met elkaar en andere
partijen de kracht is. Samen grensverleggend.
Mede namens het programmateam GBO-SO,
Max Krisman
Programmamanager GBO-SO
5
INHOUDSOPGAVEVoorwoord 3
1 Inleiding 6
2 Chronologisch overzicht 7
2012 7
2013 7
2014 7
2015 9
2016 9
2017 12
3 Enkele specifieke onderwerpen 14
Bestuurlijk traject 14
Expertregio’s 14
Grootschalig Brandweer Optreden (GBO) 14
Programmaorganisatie 14
Blauwdruk 15
Van project naar beheer 15
Communicatie 15
Documenten 19
Bijlage Communicatieprogramma 2013-2017 20
2013 - 2014 20
2015 - 2016 20
2017 21
76
1 INLEIDINGDe basis voor het programma ‘Samen werken aan grootschalig en specialistisch optreden Brandweer Nederland’ werd
gelegd met het project Specialisme Optreden op Maat (SOM). In de periode 2010-2012 is met hulp van verschillende
werkgroepen, bestaande uit vakspecialisten uit de brandweerwereld, het rapport SOM opgesteld. Het rapport
beschrijft in totaal acht brandweerspecialismen (vijf primair en drie ondersteunend). Belangrijke aanleiding voor SOM
was de opvolging van de leidraad brandweercompagnie. In mei 2012, na oplevering van het rapport SOM, startte
de nieuw aangestelde projectleider Specialistisch Optreden met de opdracht om het rapport SOM te implementeren
bij de brandweer in Nederland. Dit was de eerste stap van wat uiteindelijk het programma ‘Samen werken aan
grootschalig en specialistisch optreden Brandweer Nederland’ zou worden.
Het programma in vogelvlucht
Het doel van het landelijke programma ‘Samen werken aan grootschalig en specialistisch optreden Brandweer
Nederland’ is tweeledig: het implementeren van de interregionale samenwerking bij grootschalige inzet. En het
ontwikkelen van landelijke specialismen voor complexe incidenten die zelden voorkomen, maar waarvan de impact op
de samenleving groot is wanneer het toch gebeurt.
Krachten bundelen en grenzen verleggen
Een incident houdt zich niet aan regio- of landsgrenzen. Daarom is het noodzakelijk dat de brandweer bij
grootschalige en complexe incidenten samenwerkt en haar expertise en slagkracht kan uitbreiden.
De ontwikkeling van specialistisch brandweeroptreden op landelijk niveau is het antwoord op complexe incidenten die zich
zelden voordoen. Gezamenlijk ontwikkelen we landelijke specialismen, gebaseerd op de vier kerntaken van de brandweer.
Het inmiddels gerealiseerde Specialisme Technische Hulpverlening (STH), het Specialisme Natuurbrandbeheersing (NBB)
en het Specialisme Incidentbestrijding Gevaarlijke Stoffen (SIBGS). Ook voor logistiek ontwikkelt de brandweer met
ondersteuning van het IFV landelijke samenwerking bij grootschalige en specialistische inzetten.
Door samen en slimmer het grootschalig en specialistisch brandweeroptreden te organiseren, kan de brandweer
efficiënter en effectiever optreden wanneer deze incidenten zich daadwerkelijk voordoen.
7
2 CHRONOLOGISCH OVERZICHT
2012
• Visie Grootschalig Brandweeroptreden
(GBO) vastgesteld in de Raad Regionaal
Commandanten (RRC) (mei 2012)
Onder leiding van het netwerk Materieel van
Brandweer Nederland is de visie GBO ontwikkeld
en vastgesteld in de RRC (mei 2012). Er worden
geen afspraken gemaakt over implementatie van de
visie en de koppeling met het project Specialistisch
Optreden op Maat (SOM).
• Rapport SOM gereed en ter besluitvorming
aangeboden aan RRC (sept. 2012)
Het project SOM levert omstreeks mei 2012
het concept-rapport SOM op. Dit rapport
wordt in september 2012 als ‘richtinggevend
document’ vastgesteld in de RRC. Reden hiervoor
is dat een uitgewerkte visie op specialistisch
brandweeroptreden nog ontbreekt. De RRC geeft
opdracht tot het ontwikkelen van een visie op
specialistisch brandweeroptreden, waarbij een
koppeling wordt gemaakt met de toekomst van de
brandweer: ‘Brandweer over morgen’.
2013
• Visie Specialistisch Optreden Brandweer
Nederland vastgesteld door Raad van
Brandweer Commandanten (RBC; mei
2013)
De visie Specialistisch Optreden Brandweer
Nederland (SO) is begin 2013 ontwikkeld in nauwe
samenwerking met een achttal commandanten uit
de RBC (voorheen RRB). Met het vaststellen van
de visie SO geeft de RBC in mei 2013 opdracht tot
implementatie van deze visie.
• Combinatie visie GBO en visie SO in
het programma ‘Samen werken aan
Grootschalig en Specialistisch optreden
Brandweer Nederland (eind 2013)
Gezien de relatie in het kader van interregionaal
optreden wordt het ontwikkel- en
implementatietraject van de visies GBO en SO
samengevoegd en ondergebracht bij het landelijke
programma ‘Samen werken aan grootschalig en
specialistisch optreden Brandweer Nederland’. Een
stuurgroep, gemandateerd door de RBC, begeleidt
het programma.
2014
• Project Implementatie visie GBO
De projectleider GBO start begin 2014 met de
opdracht om het implementatietraject van de visie
GBO te begeleiden. De projectleider is geselecteerd
uit een werving- en selectietraject bij de
veiligheidsregio’s. De projectleider zoekt het overleg
met betrokkenen in de PRIB-districten.
• Ontwikkeling blauwdruk ‘Vormgeven
grootschalig en specialistisch optreden’
De projectleider Specialistisch Optreden start in het
tweede kwartaal 2014.
Er wordt een ‘blauwdruk’ voor het grootschalig en
specialistisch brandweeroptreden ontwikkeld. Het
accent ligt hierbij op vier thema’s: Risicogericht,
Samen, Slimmer en Regie.
Kort samengevat: We brengen de risico’s in kaart
en stellen vast welke we landelijk (specialistisch),
interregionaal (grootschalig) en regionaal
(basisbrandweerzorg) het hoofd gaan bieden. Op
basis hiervan kan de RBC regie voeren en bijsturen
op de risicogerichte doelen. De twee thema’s Samen
en Slimmer staan voor het gezamenlijk oppakken en
uitwerken van het grootschalig brandweeroptreden
en het opbouwen van de landelijke specialismen.
8
Sinds 1 juni 2016 is het landelijke specialisme
Technische Hulpverlening (STH) operationeel.
In het eerste jaar is STH ruim tien keer
gealarmeerd. Hun eerste inzet hadden zij al
op 3 juni 2016 op Urk.
Bewoners van een
appartementencomplex
in Veendam worden op
19 april 17 ruw gewekt.
Een explosie in een van
de appartementen op de
bovenste etage zorgt voor
een ravage. Onduidelijk is
of er slachtoffers zijn. De
brandweer roept de hulp in
van STH. De teams Noord
en Oost zijn ter plaatse.
9
Samen werken en slim gebruik maken van
bestaande initiatieven en netwerken. De kennis en
expertise worden verbonden aan de te ontwikkelen
specialismen via organisatienetwerken.
De vier thema’s vormen de basis voor het
vormgeven van het grootschalig en specialistisch
brandweeroptreden. Belangrijk uitgangspunt
daarbij is dat GBO en SO gekoppeld zijn aan de
vier kerntaken van de brandweer: Brandbestrijding,
Technische Hulpverlening, Incidentbestrijding
Gevaarlijke Stoffen en Waterongevallenbestrijding.
Het onderdeel Logistiek wordt als ondersteunend
proces toegevoegd.
• Start project Implementatie Specialisme
Technische Hulpverlening (STH) (definitie/
ontwerpfase)
In de tweede helft van 2014 start het project
Implementatie Specialisme Technische
Hulpverlening. De directeur Incidentbestrijding van
Veiligheidsregio Hollands Midden is projectleider
en wordt door het programmateam ondersteund.
Afgevaardigden uit de vijf regio’s: Hollands Midden
(coördinerend regio), Fryslân, IJsselland, Midden- en
West-Brabant en Gelderland-Zuid vormen samen de
projectgroep.
2015
• Bestuurlijk traject GBO-SO, gezamenlijke
notitie IFV en Brandweer Nederland
(eerste verkenning)
In overleg met de stuurgroep wordt afgesproken
om de route naar het bestuurlijk traject in de
tweede helft van 2015 vorm te geven. Dit nadat
de RBC akkoord heeft gegeven op de blauwdruk
en de invulling hiervan (concretisering resultaat –
koppeling financiering). De directeur IFV besluit
op basis van de ontwikkelingen zijn bestuurlijk
portefeuillehouder te informeren. Dit betekent dat
parallel hieraan - langs de lijn van de brandweer -
de bestuurlijk portefeuillehouder geïnformeerd dient
te worden.
• Project Ontwikkeling en implementatie
STH, realisatie/implementatiefase (medio
2015)
De opzet van het specialisme krijgt vorm.
Belangrijk onderdeel is de risicoanalyse op de
incidentscenario’s. Deze geeft nieuwe inzichten
op bijvoorbeeld het gebruik van persoonlijke
beschermingsmiddelen. De landelijke werving en
selectie van de specialisten start met een campagne.
• Project Implementatie visie GBO
Door een combinatie van factoren is de
implementatie van de visie GBO onvoldoende
geëffectueerd.
• Project Visieontwikkeling
Natuurbrandbeheersing (Definitiefase)
De projectleider Visieontwikkeling
Natuurbrandbeheersing wordt gedetacheerd bij het
IFV en start zijn werkzaamheden.
2016
• Bestuurlijk traject GBO-SO, proces
besluitvorming (besluit oktober 2016)
Op verzoek van de bestuurlijk portefeuillehouder van
het IFV wordt de tekst van het concept ‘bestuurlijk
akkoord’ aangevuld en wordt onder meer de
relatie met het programma Informatievoorziening
beschreven. Het bestuur van het IFV wil tevens een
(geconcretiseerd) plan voor de besteding van de
middelen voordat besloten wordt deze beschikbaar te
stellen. Op basis van de dan bekende informatie over
de kerntaken en de koppeling met GBO en SO wordt
een gedetailleerde uitwerking opgenomen in het
bestuurlijk akkoord. Ook wordt een gedetailleerde
tijdsplanning uitgewerkt.
10
De behandeling en besluitvorming van het
bestuurlijk akkoord GBO-SO stond gepland voor
de mei- vergadering van het Veiligheidsberaad
(VB). Echter door andere punten op de agenda
wordt besloten de besluitvorming door te schuiven
naar de oktobervergadering van het VB. Op 27
oktober 2016 stellen het Algemeen Bestuur IFV
en het Veiligheidsberaad het bestuurlijk akkoord
GBO-SO vast. Het bestuurlijk traject heeft daarmee
18 maanden geduurd. Wel is doorgewerkt aan de
doelstellingen van het programma. Zij het dat ten
aanzien van nieuwe initiatieven, zoals Logistiek &
Ondersteuning, er geen concrete stappen kunnen
worden gezet.
• Project Specialisme Technische
Hulpverlening (Implementatie/Nazorg)
De werving- en selectie is afgerond en de
initiële opleiding van de specialisten gestart.
De werving van de kandidaten wordt landelijk
ondersteund vanuit het programmateam waarbij
de veiligheidsregio’s zelf de selectie voor hun
rekening nemen. Uit zo’n 300 sollicitanten worden
150 kandidaten geselecteerd voor de vijf STH-
teams, verdeeld over de vier teamrollen. Op 1 juni
2016 is het specialisme Technische Hulpverlening
operationeel (officieus). Belangrijk om te vermelden
is de landelijke alarmering van de STH-teams via
meldkamer Brandweer Haaglanden. Deze staat
in verbinding met het CVD-piket van Hollands
Midden als coördinerend regio. Al twee dagen
later is de vuurdoop van het Specialisme Technische
Hulpverlening wanneer de teams van Fryslân
(team Noord) en IJsselland (team Oost) worden
gealarmeerd en ingezet bij een incident op Urk
(gasexplosie; 3 juni 2016).
De officiële installatie van het STH vindt
plaats op 9 december 2016. John Berends,
bestuurlijk portefeuillehouder Brandweer in het
Veiligheidsberaad, verricht de openingshandeling en
spreekt lovend over de stappen die gezet worden
bij de intensivering van de samenwerking tussen de
veiligheidsregio’s.
• Project Logistiek & Ondersteuning
In de loop van 2016 start het project Logistiek
& Ondersteuning. De projectleider, geselecteerd
na een werving- en selectietraject, wordt
gedetacheerd bij het IFV. Het project richt zich op
het vormgeven van de logistieke samenwerking
tussen de brandweerregio’s in Nederland voor
de schaalniveaus grootschalig en specialistisch
brandweeroptreden. Het accent ligt op het
ontwikkelen van een visie logistieke samenwerking,
aangevuld met enkele deelprojecten die op korte
termijn gerealiseerd kunnen worden. In 2016
wordt het projectplan Logistiek & Ondersteuning
ontwikkeld en afgestemd.
• Project Natuurbrandbeheersing
(Ontwerpfase)
De visie Natuurbrandbeheersing (NBB) is gereed en
door de RBC vastgesteld. Nu de visie is vastgesteld
kan gestart worden met het ontwikkelen van
het projectplan voor de implementatie van
de visie. Er worden drie thema’s benoemd:
Informatievoorziening, Specialismen en Organisatie.
Onder deze drie thema’s vallen zowel de reeds
lopende als nieuw op te zetten deelprojecten.
11
Een van de doelen van het project Logistiek & Ondersteuning is het
landelijk organiseren van materieel en middelen bij grootschalige
en specialistische inzetten.
Het te ontwikkelen landelijke specialisme Fire
Bucket Operations is een van de deelprojecten
van Natuurbrandbeheersing.
12
2017
• Project Natuurbrandbeheersing
(Realisatiefase)
Op 16 maart 2017 stelt de Stuurgroep GBO-SO het
projectplan Natuurbrandbeheersing vast. Er vindt
een personele wisseling plaats. De projectleider
wordt projectsecretaris. Er treedt een nieuwe
projectleider aan. Vanaf juni starten de volgende
deelprojecten:
– Informatievoorziening
Satellietdata en vegetatiekaarten
Delen GEO-informatie
Natuurbrandverspreidingsmodel
Risico Index Natuurbrand (RIN)
– Specialismen
Voorbranden
Team Brandonderzoek Natuurbrand (TBO)
Fire Bucket Operations (FBO)
Vuistregels
Gebiedsgerichte aanpak
– Organisatie
Communicatie met publiek:
www.natuurbrandrisico.nl
• Project Logistiek & Ondersteuning
(Realisatiefase)
Op 16 maart 2017 behandelt de Stuurgroep GBO-
SO het projectplan Logistiek & Ondersteuning en
stelt tevens de projectopdracht vast, waarbij de
volgende deelprojecten worden benoemd.
– Landelijke vliegorganisatie RPAS
Dit deelproject bundelt de ervaringen van
twee regio’s met het vliegen met drones.
Het deelproject levert de volgende resultaten
op: een landelijke vliegorganisatie voor
de brandweer, een handboek ‘Vliegen
met drones’ en vastgesteld door de civiele
luchtvaartautoriteiten. En als derde resultaat:
ontwikkelen van een opleiding.
Om alle regio’s te informeren over de laatste
ontwikkelingen organiseerde de projectgroep
op 8 september 2017 een seminar. Op deze
goed bezochte bijeenkomst ondertekenden
tevens Defensie, Nationale Politie en Brandweer
Nederland een intentieverklaring voor verdere
samenwerking.
Het deelproject Natuurbrand-
verspreidingsmodel is een
informatiebron voor de
regio’s bij het bestrijden
en voorkomen van een
onbeheersbare natuurbrand.
– Standaardiseren van de logistieke
coördinatie
Doel van dit deelproject is het opleveren van
een advies voor een eenduidige handelswijze en
structuur bij de logistieke en ondersteunende
processen bij grootschalige incidenten.
– Landelijke databank voor materieel en
middelen
Met de landelijke databank wordt gerealiseerd
dat de brandweer bij grootschalig en
specialistisch optreden beschikt over actuele
informatie over de beschikbaarheid van
logistieke middelen en materieel.
– Mobiele WIFI-opstelpunten
Het organiseren van landelijke wifi-opstelpunten
zodat incidentinformatie ook beschikbaar is op
plaatsen met een beperkt wifi-bereik.
– Visie Logistiek & Ondersteuning
De visie is ontwikkeld en wordt in het najaar van
2017 aangeboden aan de RBC.
Inmiddels zijn alle deelprojecten gestart met de
uitwerking en uitvoering.
Met name vanuit de visieontwikkeling zullen
er in 2018 aanvullende gerichte activiteiten
worden ontplooid om de visie te verwezenlijken,
zoals: vergroten eigenaarschap, minder voorraad
en opslag, proactieve informatievoorziening L&O
en een landelijke logistieke organisatie.
• Project Incidentbestrijding Gevaarlijke
Stoffen (IBGS) (Ontwerpfase)
Er is een projectleider en een projectsecretaris
aangesteld. De projectsecretaris is voor 24
uur per week gedetacheerd bij het IFV. Het
conceptprojectplan wordt 15 november 2017
aangeboden aan de Stuurgroep GBO-SO.
• Specialisme Technische Hulpverlening
(Operationele / beheerfase)
Het project implementatie Specialisme Technische
Hulpverlening is per 31 december 2016 beëindigd
en valt per datum binnen de beheerfase. Het IFV
ondersteunt deze beheerfase. Inmiddels is STH al
tien keer gealarmeerd (periode juni 2016-juni 2017).
Een en ander is opgenomen in een jaarverslag en
folder over STH.
Ook is de uitvoering opgepakt van de
restonderwerpen uit de projectfase, waaronder de
modificatie van de uitrustingen en de oriëntatie en
implementatie van het optreden bij spoorincidenten.
Voor STH is een format ontwikkeld voor de
algehele regie op een landelijk specialisme en op
de interregionale samenwerking IFV – Brandweer
Nederland. Vraag en aanbod worden gekoppeld
en geborgd middels de rollen van de coördinerend
regio en de netwerkregisseur bij het IFV.
13
In 2017 wordt het project Specialismen
Incidentbestrijding Gevaarlijke Stoffen
ondergebracht bij het programma.
14
3 ENKELE SPECIFIEKE ONDERWERPEN
Bestuurlijk trajectIn voorgaand chronologisch overzicht is aangegeven dat
het bestuurlijk traject, de periode van ontwikkeling tot
het besluit in oktober 2016, geruime tijd in beslag heeft
genomen. Het was de wens van de brandweer om het
bestuurlijke traject te starten nadat de ontwerpfase
(blauwdrukontwikkeling en toepassing) binnen het
programma was afgerond. Gedachte hierbij was om
eerst een inhoudelijk beeld van de opzet te ontwikkelen
en hierop het bestuurlijk akkoord te halen. Op verzoek
van de bestuurlijk portefeuillehouder van het IFV
zijn inhoudelijke details aan het bestuurlijk akkoord
toegevoegd. Een en ander heeft de beleidscontext en
het algehele draagvlak voor het programma GBO SO
versterkt.
De verwachting is dat in 2018 de voortgang en
eventuele bijstellingen gerapporteerd kunnen worden
aan het dagelijks bestuur van het IFV.
Expertregio’sOnder regie van het ministerie van Veiligheid en Justitie
startte medio 2013-2014 een pilot expertregio’s.
Doel van de pilot was het onderzoeken van de
doorontwikkeling van het aspect kenniscentrum ten
aanzien van een specifiek risicogebied binnen een
veiligheidsregio. Gedachte was, dat op deze wijze
een efficiënte en effectieve samenwerking op het
gebied van kennisontwikkeling en -deling binnen de
25 veiligheidsregio’s tot stand zou komen. Destijds
startten de veiligheidsregio’s Rotterdam-Rijnmond en
Noord- en Oost-Gelderland als pilot-expertregio’s voor
de kennisaspecten Industriële brandbestrijding en
Natuurbrandbeheersing. Het ministerie ziet een relatie
tussen initiatieven op het terrein van de ingezette
beleidslijn expertregio’s en het programma GBO-SO.
Het gedachtengoed van de pilot expertregio’s is voor
een deel opgegaan in het programma GBO-SO.
Grootschalig Brandweeroptreden (GBO)In 2014 is gestart met het onderdeel GBO. Gedachte
hierbij was dat de visie GBO, vastgesteld in 2012, op
eenduidige wijze zou worden geïmplementeerd. Tijdens
de consultatieronde van de veiligheidsregio’s bleek dat
de implementatie van de visie op verschillende manieren
is opgepakt. Bij het vaststellen van de visie GBO zijn
geen afspraken gemaakt over de implementatie. Medio
2014, twee jaar na de vaststelling van de visie GBO,
werd duidelijk dat een eenduidige implementatie van
de visie GBO een moeilijke opgaaf zou worden.
Op verzoek van de stuurgroep is de wijze waarop de
visie GBO is geïmplementeerd in de veiligheidsregio’s
onderzocht middels een enquête. De resultaten daarvan
staan in het rapport ‘enquête GBO’ en is aangeboden
aan het Programma Incidentbestrijding Brandweer
Nederland (PRIB). Op aangeven van de stuurgroep is
hierop volgend een minimumvariant gedefinieerd: één
basispeloton per veiligheidsregio. Deze variant is in
september 2016 in de RBC-vergadering vastgesteld.
De programmamanager GBO-SO zal, onder
verantwoordelijkheid van de PRIB en in overleg met de
regio’s in 2018 een geactualiseerde versie van de visie
GBO opleveren.
ProgrammaorganisatieZoals al eerder vermeld, werd in 2013 besloten om de
implementatie van de visie GBO en de visie SO onder
te brengen bij het programma ‘Samen werken aan
Grootschalig en Specialistisch optreden brandweer
Nederland’.
Via een werving- en selectieprocedure, ondersteund
door het IFV, zijn de meeste vacatures voor
projectleiders vanuit de veiligheidsregio’s vervuld. De
ondersteuning van de projecten gebeurt met hulp
van een beleidsmedewerker en een projectsecretaris.
Beiden zijn verbonden aan meerdere projecten binnen
het programma. De programmamanager is onder meer
verantwoordelijk voor het programmamanagement
(waaronder capaciteit) en wordt ondersteund door een
programmasecretaris.
Het programmateam voert het programma uit onder
aansturing en toezicht van de stuurgroep GBO-SO. Bij
15
de start van het programma in 2013 is de stuurgroep
samengesteld uit een vertegenwoordiging van de
programmaraden Incidentbestrijding, Bedrijfsvoering
van Brandweer Nederland en het IFV.
Vanaf 2017 is de samenstelling van de stuurgroep
gewijzigd. Naast de vertegenwoordigers voor het IFV
dragen leden van de stuurgroep als portefeuillehouder
voor de afzonderlijke specialismen (per kerntaak)
verantwoording vanuit de RBC.
BlauwdrukDe blauwdruk ‘Vormgeven aan Grootschalig en
Specialistisch optreden’ is de onderlegger voor het
programma en geeft antwoord op het waarom van
grootschalig en specialistisch brandweeroptreden en
hoe de brandweer deze ontwikkeling wil realiseren.
De gewenste situatie voor de organisatie van
grootschalig- en specialistisch optreden van de
brandweer in Nederland is opgehangen aan de vier
thema’s Risicogericht, Samen, Slimmer en Regie. Per
kerntaak wordt de toepassing op maat uitgewerkt.
Van project naar beheerMet de afronding van de afzonderlijke projecten start
de beheerfase van de resultaten die zijn ontwikkeld
binnen het desbetreffende project. Het project
Implementatie Specialisme Technische Hulpverlening
is het eerste voorbeeld waarbij tijdens het project de
voorbereiding voor de beheerfase is gestart.
In dit programma is sprake van gefaseerde oplevering
vanuit de projecten. Gekozen is om tot einde van het
volledige programma de afzonderlijke beheerfasen
(inclusief de doorontwikkelopdrachten) onder de
programmastructuur inhoudelijk te blijven coördineren
en regisseren. De beheerbudgetten behoren niet meer
tot de programmaverantwoordelijkheid.
Centraal in de beheerfase staat de coördinerend regio,
voor STH is dit Veiligheidsregio Hollands Midden.
Deze regio vervult de rol van opdrachtnemer voor
het specialisme ten overstaan van de RBC-Brandweer
Nederland als opdrachtgever. Bij het uitvoeren van
deze rol ondersteunt het IFV de coördinerende regio.
De ondersteuning richt zich hierbij onder andere op
het netwerkmanagement en het contracteren van
dienstverleners (intern IFV en extern).
Op basis van de normbegroting wordt jaarlijks een
werkbegroting opgemaakt in samenwerking met de
coördinerend regio en betrokken dienstverleners.
Een voorbeeld hiervan is invulling van het
vakbekwaamheidsprogramma. De Academie voor Talent
en Leiderschap en de Brandweeracademie verzorgen
het programma. De inhoudelijke behoeftestelling
wordt bepaald door de coördinerend regio waarbij
vanuit het netwerk de betrokken dienstverlener wordt
gecontracteerd en het benodigde budget beschikbaar
wordt gesteld.
CommunicatieDe communicatie van het programma en de onderdelen
hierin zijn vanaf de start van het programma een
speerpunt geweest. De communicatie rond het
programma is vormgegeven in overleg met de afdeling
communicatie van brandweer Nederland en IFV. Het
Vormgeven aan grootschalig en specialistisch optredenBrandweer Nederland
16
accent in de communicatie is in de voorbije jaren
verschoven van focus op het programma naar het
‘resultaat’ van de projecten.
De communicatie rond de implementatie van het
specialisme technische hulpverlening staat hiervoor
model. De vijf STH-regio’s vervullen hierin zelf een
belangrijke rol (ambassadeur) en beschikken over een
‘toolkit’ om de communicatie/informatievoorziening
naar de buurregio’s vorm te geven.
In 2017 zijn voor de projecten Logistiek &
Ondersteuning en Natuurbrandbeheersing animaties
gerealiseerd die door de (deel)projectleiders gebruikt
worden bij het informeren van hun eigen netwerken en
stakeholders zoals bijvoorbeeld de natuurbeheerders.
Ook zijn voor alle lopende deelprojecten webpagina’s
en factsheets ontwikkeld. Op 8 september is een
seminar Vliegen met drones georganiseerd om alle
regio’s bij te praten over de laatste ontwikkelingen.
Verder heeft het programma een prima bijdrage kunnen
leveren aan het Brandweercongres 2017. De workshop
over het programma trok twee keer veel belangstelling,
evenals de stand. Ook op de Netwerkdag van het PRIB
is het programma onder de aandacht gebracht. Verder
is vanuit het project NBB bijdragen geleverd aan een
seminar over satellietdata en een landelijke bijeenkomst
voor natuurbeheerders.
In bijlage 1 staat een overzicht van alle ontplooide
communicatie activiteiten beschreven.
In 2018 levert het programma een geactualiseerde visie
Grootschalig Brandweeroptreden op.
18
Organogram stuurgroep GBO-SO 2017
Organogram programmateam, projecten en deelprojecten GBO-SO 2017
Max KrismanProgrammamanager
Ada Kraft Communicatieadviseur
Bryan Visser (RR)Projectleider Logistiek
Marcel Verspeek (MWB)Projectleider Incidentbestrijding gevaarlijke stoffen (IBGS)
Wilbert Kleijer (MWB)Deelprojectleider Drones
Samen werken aan Grootschalig en Specialistisch optreden Brandweer NederlandOrganogram programmateam, projecten en deelprojecten 2017
Martin Kolders (VRZHZ)Deelprojectleider databank
Frank Lutke Schipholt (VNOG)Deelprojectleider Logistiek & Coördinatie
Albert-Jan van Maren (GM)ProjectleiderNatuurbrandbeheersing
Nienke Brouwer (IFV)Deelprojectleider GEO-Data en NBVM
Wim Verboon (GM)Deelprojectleider RIN
Klaas Noorland (VNOG)Deelprojectleider Gebiedsgerichte aanpak
Arnoud Buiting (VNOG)Deelprojectleider Voorbranden
Jan Piet Zijp (GM)Deelprojectleider TBO Natuurbrand
Christiaan Velthausz (VNOG)Deelprojectleider FBO
Henk Schuijn (Frys)Deelprojectleider Vuistregels
Allard Schimmel (GM)Deelprojectleider Communicatie – natuurbrandrisico
Karsten Sebastian (IFV)Deelprojectleider hergebruik HAB’s
Robbert Sardjoe (GM)Deelprojectleider WIFI-opstelpunten
Jan Jacobs (VRU)Projectsecretaris IBGS
Eveline de RooijBeleidsondersteuner
Wesley VosProjectondersteuner
Gerrit TichelaarProgrammasecretaris
Ester Willemsen (IFV)Projectsecretaris NBB
Max KrismanProjectleider GBO
Adrie van der Plas (HM)Coördinerend regio STH
Henk Jonker (IFV)Netwerkregisseur STH
Chiel Polman Ondersteuner GBO
Ruben Sinselmeijer (IJsselland)Deelprojectleider Inrichtingsplan L&O
Samen werken aan Grootschalig en Specialistisch optreden Brandweer NederlandOrganogram Stuurgroep GBO-SO 2017
Anton SlofstraVoorzitter stuurgroep programma GBO-SO
Jolanda TrijselaarPortefeuille Logistiek & Ondersteuning
Dennis van ZantenPortefeuille STH
Paul VerlaanPortefeuille Natuurbrandbeheersing
Frank van der AartIFV
Hans ZuidijkPortefeuille IBGS
IJle StelstraIFV
19
DOCUMENTENDe RBC heeft de volgende documenten die van belang zijn voor het programma vastgesteld.
1 Rapport SOM – voorloper programma ‘Samen werken aan Grootschalig en Specialistisch optreden brandweer
Nederland’
2 Visie Grootschalig brandweeroptreden (GBO)
3 Visie Specialistisch optreden (SO)
4 Blauwdruk ‘Vormgeven aan Grootschalig en Specialistisch optreden Brandweer Nederland’
5 Notitie (incl. oplegger) AB IFV/VB – Grootschalig en specialistisch optreden Brandweer Nederland
6 Visie Incidentbestrijding gevaarlijke stoffen (IBGS)
7 Visie Natuurbrandbeheersing (NBB)
8 Organisatieplan Specialisme Technische Hulpverlening (STH)
9 Programmaplan 2017 ‘Samen werken aan Grootschalig en Specialistisch optreden brandweer Nederland’
10 Organogrammen stuurgroep en programmateam per april 2017
11 Werkbegroting programma GBO SO 2017
Bijlagen1 Communicatieprogramma 2013-2017
20
BIJLAGE
Communicatieprogramma 2013-2017
2013 - 2014
• De eerste communicatieactiviteit voor het
Programma ‘Samen werken aan grootschalig en
specialistisch optreden Brandweer Nederland’ was
het ontwikkelen van een factsheet voor de RBC
(eind 2013). Nadat de RBC vaststelt dat beide
projecten: GBO en SO onder het programma vallen
is een communicatieplan opgesteld en vastgesteld
door de stuurgroep. De communicatie is in deze
periode gericht op bestuurlijk en strategisch niveau.
• In 2014 staan we voor het eerst met het programma
op een netwerkbijeenkomst ‘Infomarkt’ van de PRIB.
Met flyers over grootschalig brandweeroptreden en
specialistisch optreden informeren de projectleiders
de deelnemers over de ontwikkeling van het
programma en de onderliggende projecten.
• De webpagina’s op Brandweer Nederland over het
programma en de onderliggende projecten GBO
en SO worden gerealiseerd met een eigen pagina
voor het specialisme Technische Hulpverlening.
Verschillende documenten, waaronder de beide
visies worden ontwikkeld en geplaatst. Idem een
filmpje over het waarom van het programma.
Voorzitter Anton Slofstra informeert de RBC, het
IFV en Brandweercommissie via factsheets en
presentaties over de ontwikkelingen.
• Ook Brand en Brandweer plaatst artikelen over het
programma en de start van het project STH.
2015 - 2016
• Met de realisatie van de blauwdruk komt
het programma in een volgende fase: het
informeren en ‘meenemen van de stakeholders
en het betrekken van de doelgroepen bij de
ontwikkelingen. Gekozen wordt om voor het
programma een aantal samenhangende middelen
te ontwikkelen en in te zetten met een tweeledig
doel: duidelijk maken waar het programma voor
staat (risicogericht, samen, slim, regie) en wat er
gebeurt als je landelijk samenwerkt: een ‘beweging
van een eerste kring tot meerdere kringen’ (met als
voorbeeld ontwikkeling STH en de samenwerking
en betrokkenheid hierin vanuit het veld). In
samenwerking met een communicatiebureau wordt
een aantal middelen ontwikkeld: een Prezi over
de blauwdruk (waarom, hoe en wat en gericht op
de vier thema’s), en andere middelen zoals een
praatplaat (geschiedenis, heden en toekomst), een
folder en een eigen Facebookpagina. Ook wordt
al het materiaal geplaatst (en onderhouden) op de
website van Brandweer Nederland (eigen pagina’s)
en gebruikt bij onder andere het bezoeken van
regio’s en (thema)sessies voor de RBC-leden. Al het
informatiemateriaal is overgedragen aan Brandweer
Nederland.
• Tegelijkertijd wordt ook gecommuniceerd (eigen
communicatieplan met planning en werkgroep)
over de vorderingen van STH. Onder andere via
Brand en Brandweer, de website van Brandweer
Nederland, de Brandweerkrant en via de eigen
regio’s (werkbezoeken, presentaties, gezamenlijke
open dagen en trainingen). Op de website
worden alle ontwikkelde communicatiemiddelen
geplaatst (van flyers tot filmpjes; een toolkit).
Ook de Facebookpagina werd ingezet bij de
werving, selectie en resultaten en trekt daarmee
veel bezoekers. De eerste kennismaking voor een
breder publiek (‘we maken de kring groter’) is het
Brandweercongres waar we als team staan met een
workshop ‘Een specialist in het CoPI’ en met een
STH-container waarbij de projectleden uitleg geven
over het specialisme.
• In het najaar van 2016 stemt de stuurgroep
in met het nieuwe communicatieplan. De
belangrijkste verandering hierin is de kanteling in de
communicatie van programma naar projecten en de
resultaten ervan. Alle (deel)projectplannen zijn (en
worden) voorzien van een communicatieparagraaf
(kernboodschap, doelgroepen). Waarbij
de belangrijkste uitgangspunten zijn: altijd
communiceren dat het onderdeel is van het
21
programma en dat de communicatie loopt via alle
kanalen van Brandweer Nederland. Ook dit jaar
presenteren we ons op het brandweercongres met
aandacht voor de twee te ontwikkelen projecten
Logistiek & Ondersteuning (waaronder de drones)
en Natuurbrandbeheersing. Ook een STH-team was
aanwezig met een oefening. In Brand en Brandweer
verschenen artikelen over de projecten.
• Het eerste landelijke specialisme - het STH - is
op 9 december officieel van start gegaan. Al
eerder besteden landelijke media aandacht
aan dit specialisme (bij inzet Urk, en later bij
een werkbezoek waar ook het STH wordt
gedemonstreerd). De officiële start wordt
gedaan door bestuurlijk portefeuillehouder John
Berends. Voor deze bijeenkomst worden twee
films ontwikkeld, waarbij de afsluitende film
gaat over het programma en de onderliggende
specialismen. Ook hier weer veel aandacht via de
bestaande kanalen als Brand en Brandweer, de
brandweerkrant, de website en Facebook (inmiddels
1406 vaste volgers, en de bereikte personen
variëren van 9.850 (drones items) tot bijna 22.000
bereikte personen bij het eerste filmpje van de
oefening STH).
2017
• De projectplannen voor NBB en Logistiek &
Ondersteuning zijn vastgesteld en geplaatst op de
‘eigen webpagina’s’ van Brandweer Nederland. Dit
geldt ook voor alle deelprojecten. Voor wat betreft
de drones: deze krijgt, dankzij een artikel in Brand
en Brandweer en een bericht op de website van
Brand en Brandweer uitgebreid aandacht in de
landelijke media.
Op 8 september is er opnieuw landelijke aandacht
door het Seminar Vliegen met drones. Doel van
het seminar is tweeledig: het informeren van alle
regio’s over de actuele stand van zaken betreffende
het project. En daarbij het ondertekenen van een
intentieverklaring voor intensievere samenwerking
op dit dossier door Defensie, Nationale Politie en
Brandweer Nederland.
• Voor de (deel)projectplannen zijn
communicatieparagrafen ontwikkeld om zo de
(onderliggende) samenhang te bewaken. Omdat
er nu steeds meer deelprojecten komen, zijn
op de viadesk-pagina van het programma alle
communicatiemiddelen geplaatst en worden op alle
uitingen verwezen naar de website en Facebook
(meest toegankelijke en laagdrempelige kanaal voor
de brandweermensen).
• Waar nodig zijn eigen communicatiemiddelen
ontwikkeld zoals de inmiddels gerealiseerde
animaties voor Logistiek & Ondersteuning en
Natuurbrandbeheersing, webpagina’s en factsheets
om zo de communicatie naar de regio’s te
versterken met als overkoepelende ‘paraplu’ het
programma. Voor IBGS zal na vaststellen van het
projectplan een animatie worden ontwikkeld.
• Het programma heeft een goede bijdrage kunnen
leveren aan het Brandweercongres 2017. De
workshop over het programma trok twee keer
veel belangstelling, evenals de stand. Ook op de
Netwerkdag PRIB kreeg het programma aandacht.
• Bijna alle regio’s zijn nu verbonden aan het
programma door deelname aan klankbord-, werk-
en projectgroepen.
Samen werken Programma grootschalig en
specialistisch optredenBrandweer Nederland
Doel van het programma (GBO-SO) – Kennis & Expertise netwerken– Landelijke specialismen– Samenwerking met elkaar en met derden
Dit leveren we op:
Logistiek & Ondersteuning (L&O)
– Visie op Logistiek & Ondersteuning– Landelijke databank – Mobiele Wifi-opstelpunten– Inzet Drones voor de Brandweer– 1 Brandweervliegorganisatie– Logistiek & coördinatie GBO-SO – Landelijke logistieke organisatie– Proactieve informatievoorziening L&O– Vergroten eigenaarschap– Minder voorraad en opslag
Natuurbrandbeheersing (NBB)
– GEO-data: informatie over gebied voorkomt erger
– Profijt van satellietdata voor vegetatiekaarten
– Inzicht in brandontwikkeling met het Natuurbrandverspreidingsmodel
– Vuur met vuur bedwingen– Communicatie: Natuurbrandrisico.nl– Risico Index Natuurbranden– Gebiedsgerichte aanpak– Vuistregels bij natuurbranden– Specialistisch team Voorbranden– Specialistisch team Brandonderzoek– Specialistisch team helikopterblussing
(Fire Bucket Operations)
Incidentbestrijding Gevaarlijke Stoffen (IBGS)
– Bron bestrijden door schuiminzet– Specialistische bronbestrijdingsteams brandweer (gaspakken)– Complexe incidenten bestrijden door samenwerken met externen– Grootschalige ontsmetting– In beeld brengen effectgebied– Kenniscentrum IBGS– Landelijk specialisme IBGS
En dat is nog maar het begin! Doe je ook mee?
Specialisme Technische Hulpverlening (STH)
– 140 collega’s die in te zetten zijn als specialist TH– Vijf teams 24/7– Snel specialistisch technisch team– Bijzonder technisch materieel– 1 doel: veilig redden van slachtoffers– 5 regio’s met landelijke dekking – Binnen één jaar al tien keer gealarmeerd
Vier kerntaken:– stabiliseren van werkomgeving– lokaliseren van slachtoffers– creëren van toegang– redden van slachtoffers
De banner bij de stand
van GBO-SO op het
Brandweercongres 2017.
23
Meer informatie
Dit document wordt jaarlijks aangepast en aangevuld met de laatste ontwikkelingen binnen het programma.
Actuele informatie over alle (deel)projecten van het programma Samen werken aan grootschalig en specialistisch
optreden Brandweer Nederland is te vinden op:
www.brandweer.nl/samengrensverleggend
www.facebook.com/samengrensverleggend
November 2017