@SAMUTPRAKAN Travel Issue 5

www.fahmai.com

Vol.2 No.1 March 2015 ปท 2 ฉบบท 1 ประจำ�เดอนมน�คม 2558

ตามรอย ร.ศ.112

ยทธนาวปากนำาเจาพระยา

PaknamCrisis

in trail OF 1893

ชนมสวสด อศวเหม

นายกองคการบรหารสวนจงหวดสมทรปราการ

Chonsawat AsavahameChief Executive of Samut Prakan Provincial Administrative Organization

ตามรอย ร.ศ.112 ยทธนาวปากนำาเจาพระยา

IN TRAIL OF 1893

Over 400 years ago when the world was busy with trading and

colonization, not a single ship sailing to Ayutthaya or other incidents could be

possible without passing through Paknam.

Samut Prakan was serving as the gateway welcoming and sending

off people to the outside world. Thus, we have numerous historical incidents,

documents and, locations that have not yet been publicized, or we can say

that there hardly is the possibility to publicize.

With the mission to promote education in tourism, Samut Prakan Provincial

Administration Office is trying to publicize historical information as much as

we can to promote historical tourism.

หากยอนไป 400 ป ยคทโลกตดตอคาขาย แสวงหาอาณานคมใหมการเดน

ทางสกรงศรอยทธยาแหงสยาม ไมมเรอล�าใด เหตการณใดจะไมผาน “ปากน�าไปได”

สมทรปราการ เปนจดเรมรบและออกสโลกภายนอก เราจงมเรองเหตการณ

เอกสาร สถานท..ทางประวตศาสตรอกมาก ทยงเผยแพรนอยมาก หรอเกอบไมม

โอกาสเผยแพรเลย

อบจ.สมทรปราการโดยกรอบภารกจดานการใหความรการทองเทยว

จงพยายามเปดเผยใหประชาชนเขาถงขอมลทางประวตศาสตรมากทสด

อนเปนการสงเสรมการทองเทยวเชงประวตศาสตร

PAKNAM CRISIS

Editor’s Talk คยกบบรรณาธการ

สมทรปราการมพนทตดแมน�าเจาพระยาเชอมตออาวไทย สงผล

ใหวถชวต ความเปนอยและวฒนธรรม ผสมกลมกลนไปกบสายน�า

การดงเอกลกษณนมาพฒนาใหทนสมย เชอมวฒนธรรมเกา-ใหม

เขาดวยกน เกดเปนวฒนธรรมสมยนยม กอนตอยอดไปสรปแบบ

ของการทองเทยว ยอมเปนอกหนงแนวทางส�าคญในการพฒนาเมอง

ทผานมา องคการบรหารสวนจงหวดสมทรปราการ ไดรเรมโครงการ

ใหมๆ เพอน�าสมทรปราการกาวไปสเมองทองเทยวทางธรรมชาตและ

ประวตศาสตร จดหมายส�าคญแหงใหมของนกทองเทยวทวโลก เชน

โครงการ 9 wonders อศจรรยสมทรปราการเทยวไดตลอดป สงเสรม

เสนทางปนจกรยานรอบกระเพาะหม พนทธรรมชาตขนาดใหญ ทได

รบการยกยองใหเปนเสมอนปอดของคนกรงเทพฯ สรางสรรคศลปะ

วฒนธรรม วถชวตดงเดมและเชอมโยงเอกลกษณทองถนสการ

ทองเทยวเชงนเวศทมเสนหเฉพาะของแตละพนท ซงก�าลงไดรบ

ความสนใจจากชาวไทยและชาวตางชาต

แตมอกมมหนงทนกทองเทยวยงคงไมไดสมผสถงเสนหท

ซกซอนอยภายใน นนคอ ประวตศาสตร ซงสมทรปราการมเรองราว

ในอดตทนาสนใจมากมายรอใหคนหา และเสนหทท�าใหประวตศาสตร

ของสมทรปราการนาสนใจและควรคาแกการเดนทางมาเยอนนนเพราะ..

แมเรองราวจะผานมานบรอยป แตผคนยงคงสมผสและจบตองได

แม ในปจจบน

@SAMUTPRAKAN Travel ฉบบน จะน�าทกคนไปพบกบเสนห

ของประวตศาสตรทซอนอยในเมองหนาดาน กบวกฤตการณ ร.ศ.112

ยทธนาวครงส�าคญของเมองไทย รวมร�าลกความหลงไปกบปอม

ปราการรมแมน�าเจาพระยาและสดหายใจใหเตมปอดกบธรรมชาต

ทยงคงอดมสมบรณของสมทรปราการ

เรองราวผานตวหนงสอ คงไมสามารถเตมเตมจตวญญาณของใคร

หลายคนได ผมหวงวาทกคนจะเดนทางมาเยยมเยอนเมองแหงน และ

รวมเปดประสบการณใหมๆ ไปดวยกน

Samut Prakan is situated on the area by the Chao

Phraya River connecting to the Gulf of Thailand. The

geographical location results in the way of life and culture

thare blended with the waterways. This unique identity is

picked as the soul for modernized development linking

the old and modern cultures together and creating a new

trend culture before furthering into tourism which is an

important factor in city development.

In the past, Samut Prakan Provincial Administration

Office has initiated many new projects to make Samut

Prakan as a new important natural and historical destination

for world travelers. Those projects include 9 Wonders;

Amazing Samut Prakan - All Year Round Destination;

promotion of cycling route around the ‘pig stomach’

area - the largest natural area that is regarded as the

lung for Bangkok residents; promotion of arts, culture and

original way of life; connecting the charming local identity

of each area with ecotourism which are all in the interest

of both Thai and foreigners.

However, there is another angle that visitors may not

experience the hidden charms. It is the historical angle and

Samut Prakan has a lot of interesting stories to explore.

The charms make the history of Samut Prakan interesting

and worth a trip to visit because even the history is over

hundred years ago it is tangible that we can touch and

feel even in this day.

In this issue, @SAMUTPRAKAN Travel will take readers

to experience the charms of history hidden in this outpost

with the story of Rattanakosin Era 112 Crisis, an important

naval battle in Thailand. Join us in recollecting the old days

at the fortresses by the Chao Phraya River and fill your

lung with the pristine and fertile nature of Samut Prakan.

Stories through words cannot fulfill the eager soul of

many people. We hope that everybody will visit this town

and have new experiences together.

แปลโดย :

นภาพร สตยาลย

Translater :

Napaporn Satayalai

CONTENTSส�รบญ

6

10

12

24

54

60

58

76

40

34

72

Magnificent InternationalLantern Festival

เทศกาลโคมไฟนานาชาต ปากนำา

OTOP Products of Paknam 2

ทำาเนยบ OTOP เมองปากนำา 2

Pa-Ked Wood lot Natural Classroom.. Of Song Kanong community

สวนปาเกดนอมเกลา

หองเรยนธรรมชาต..แหงชมชนทรงคนอง

In Trail of 1893 Pak Nam Crisis

ตามรอย ร.ศ. ๑๑๒ ยทธนาว ปากนำาเจาพระยา

Interview

สมภาษณพเศษนกประวตศาสตร

ISSUE 1

ปท 2 ฉบบท 1 ประจำ�เดอนมน�คม 2558

March 2015

คณะผจดทำ�

ประธ�นทปรกษ� :

น�ยชนมสวสด อศวเหม

นายกองคการบรหารสวนจงหวด

สมทรปราการ

คณะทปรกษ� :

น�ยอครวฒน อศวเหม

รองนายก อบจ.สมทรปราการ

น�ยธนภณ ค�รมปร�ชญ


น�ยปตช�ต ไตรสรตน


น�ยส�ยณห รกษน�เวศ

ปลด อบจ.สมทรปราการ

คณะทำ�ง�น :

น�ยธนวฒน กลำ�พรหมร�ช

รองปลด อบจ.สมทรปราการ

น�งสรวน สขพตร

เจาพนกงานธรการ 6ว

น�งวรรณด เกตนคร

เจาหนาทบรหารงานทวไป 5

เจ�ของ :

องคก�รบรห�รสวนจงหวด

สมทรปร�ก�ร

ถ.สทธภรมย ต.ปากน�า อ.เมองฯ

จ.สมทรปราการ 10270

โทรศพท : 0-2389-0600

โทรส�ร : 0-2395-4560

พมพท :

โรงพมพสำ�นกง�น

พระพทธศ�สน�แหงช�ต

เลขท 314-316 ถ.บ�ารงเมอง

เขตปอมปราบฯ กทม. 10100

โทรศพท : 0-2223-3351

โทรส�ร : 0-2621-2910

58

76

80

86

90

94

100

108

114

118

124

128

130

100114

Editorial Team

Advisor :

Mr.Chonsawat Asavahame

Chief Executive of Samut Prakan

Provincial Administrative Organization

Advisory Group :

Mr.Acaravat Asavahame

Deputy Chief Executive

of Samut Prakan PAO

Mr.Dhanabhon Caromprach


of Samut Prakan PAO

Mr.Pitichat Trisurat


of Samut Prakan PAO

Mr.Sayan Raksanaves

Chief Administrator

of Samut Prakan PAO

Working Group :

Mr.Tanawat Klamprommarach Deputy Chief Administrator

of Samut Prakan PAO

Mrs.Sureewan Sugapat

Clerical Officer

Mrs.Wandee Ketnakorn Administrative Officer

Owner :

Samut Prakan Provincial

Administration Organization Sutpirom Road, Paknam Subdistrict,

Mueang Samut Prakan District,

Samut Prakan 10270

Tel : 0-2389-0600 Fax : 0-2395-4560

Print :

Printing Office

of National Buddhism.

314-316, Bamrung Mueang Road,

Pom Prap Sattru Phai District,

Bangkok 10100

Tel : 0-2223-3351

Fax : 0-2621-2910

www.fahmai.com

Chulachomklao Fort Touring

เทยวปอมพระจลฯ ตามรอย ร.ศ.112

เดนมดปอมชมปนเสอหมอบ

สมผสแหลงทองเทยวธรรมชาต

Nature Lover’s Paradise Butter Fly Island

เกาะผเสอสวรรคของคนรกธรรมชาต

Pak Nam Fort

ปอมปราการ ปากนำา ปกปองแผนดน

Sing Hai Hong Coffee & Restaurant

ซงไฮฮง.. ชมอาหาร จบกาแฟ

แลบรรยากาศยอนยค

Simple and Close to Natureat Baan Suan Im Sabai Resort

เรยบงายใกลชดธรรมชาต..

ณ บานสวนอมสบายรสอรท

Collection of Retro Objects Uncle Lek’s House of lamps

บานตะเกยง..ลงเลก

แหลงสะสมของเกายอนยค

Escape the Summer Heat to Enjoy

the Sea Breeze at Khun Samut Jeen

An Ecotourism Destination

with in reach to Bangkok

หลบรอนไปรบลมทะเลทขนสมทรจน

แหลงทองเทยวเชงนเวศใกลกรงแคเออม

The New Generation of Farmers

ปลกคนรนใหม..สเกษตรวถเมอง

Woven Silverwares a new

Definition of Handicrafts

เครองเงนสาน..นยามใหมงานหตถกรรม

Monasteries Fortresses

The War and Peace Rapport

วด..ปอมปราการ

สายสมพนธแหงสงครามและสนต

Pak Nam a 300 Years old

300 ป รมฝงเจาพระยา..เมองปากนำา

Tourism Calendarปฏทนทองเทยว

Check in Beautiful Viewเชกอน ววสวย

124

ขาวกจกรรม อบจ.

6 Activity News

MAGNIFICENT INTERNATIONAL

LANTERN FESTIVAL

7มนาคม 2558 / March 2015

ตระก�รต�..

เทศก�ลโคมไฟน�น�ช�ตตอนรบตรษจนป�กนำ�

การทองเทยวฯ จบมอจงหวดสมทรปราการ และศาลเจามลนธธรรมกตญญ (เสยนหลอไต

เทยนกง) จดงาน “เทศกาลโคมไฟ เฟสตวล 2015” ครงท 4 สบทอดวฒนธรรมประเพณอนด

งามของชาวไทยเชอสายจน ตระก�รต�คว�มง�มโคมไฟน�น�ช�ตกว� 5,000 ดวง

ภายในงาน “เทศกาลโคมไฟ เฟสตวล 2015” ในปน ผเขารวมงานจะไดรบชมการแสดง

โคมไฟทยงใหญตระการตา อาท โคมไฟการตนแฟนตาซ โคมไฟเทพเจา และโคมไฟทหลาก

หลายกวา 5,000 ดวงทน�าเขามาจากประเทศไตหวน ชมการจดพลอนงดงามตระการตา เนอง

ในเทศกาลตรษจนผทสนใจสามารถไหวพระขอพรปมะแม กราบไหวบชาเทพเจา 5 พระองค

จากฝมอการแกะสลกหนอนประณต ชมสงโตคใหญทสดในประเทศไทยแกะสลกจากหนหยก

เขยว โชวการแสดงสงโต ชมการแสดงเตนตกตาหน และการแขงขนวาดรปลงบนโคมไฟ เปนตน

ศาลเจามลนธธรรมกตญญ (เสยนหลอไตเทยนกง) ไดรบการถายทอดความเชอทางศาสนามา

จากมลนธหนานคณเซนไตเทยนฟ ทมความศรทธาในเรองเทพเจาโหงวหวงเอย หรอ เทพเจาแหง

5 ตระกล โดยมผอญเชญเสดจเขามาในประเทศไทยตงแต

ป พ.ศ.2519 แตเพงมาสรางศาลเจาแหงนเมอป พ.ศ.2534

ส�าหรบการจดงานเทศกาลโคมไฟนานาชาต จดขน

เปนประจ�าทกปในชวงเทศกาลตรษจน โดยในปน จงหวด

สมทรปราการ รวมกบมลนธธรรมกตญญ (เสยนหลอไต

เทยนกง) การทองเทยวแหงประเทศไทย (ททท.) ส�านกงาน

กรงเทพมหานคร สมาคมการคาพฒนาการทองเทยวจงหวด

สมทรปราการ ภาครฐ ภาคเอกชน และภาคประชาสงคม ได

จดงาน “เทศกาลโคมไฟ เฟสตวล 2015” ครงท 4 ระหวาง

วนท 18 กมภาพนธ – 15 มนาคม 2558 ท บรเวณลาน

กจกรรมศาลเจามลนธธรรมกตญญ (เสยนหลอไตเทยนกง)

ต.บางปใหม อ.เมองฯ จ.สมทรปราการ โคมไฟรปเจ�แมกวนอม

Guanyin lantern

ขาวกจกรรม อบจ.

8 Activity News

สสนโคมไฟแฟนตาซยามคำาคน

Colorful fantasy night lamp

ระบำา 5 นางฟา

Five fairy Ballerina performance

น.ส.สกญญา อศวเหม มอบของทระลก

Miss Sugunya Asavahame


Tourism Authority of Thailand (TAT) in collaboration with Samut Prakan

Province and Thamma Katanyu Foundation (Sian Lo Tai Tian Kong) organized the

4th “International Lantern Festival 2015” to perpetuity preserve Thai-Chinese

traditions with the festival of over 5,000 magnificent international lanterns.

Visitors to the festival will be mesmerized with the exhibition of over

5,000 lanterns in diverse themes such as cartoon lanterns, deity lanterns

and many others stunning themes. Those lanterns are imported from Taiwan.

Moreover, there will be spectacular firework to celebrate Chinese New Year.

Besides, fairgoers could pray for blessings from 5 Chinese deity figurines

finely carved from stone, admire the largest pair of lion carved from jadeite

stone, lion dance, Chinese puppet shows and lantern painting competition, etc.

Thamma Katanya Shrine (Sian Lo Tai Tian Kong) inherited the religious

beliefs from Nan Kun Tian Fu Foundation in Taiwan that has faith in Ngow

Wang Aei Gods or Gods of five families which were brought to Thailand

in 2519 B.E. (1976 A.D.) but the shrine was built in 2534 B.E. (1991 A.D.)

The International Lantern Festival is organized every year during the Chinese

New Year. This year the event is jointly organized by Thamma Katanya Foundation

(Sian Lo Tai Tian Kong), TAT Bangkok

Office, Samut Prakan Trade and Tourism

Promotion Association, government and

private sectors and general public of Samut

Prakan during 18 February -15 March 2015

at the event ground of Thamma Katanyu

Foundation (Sian Lo Tai Tian Kong) in

Bang Pu Mai Sub-district, Muang District,

Samut Prakan Province.

สงโตคใหญทสดในประเทศไทย แกะสลกจ�กหนหยกเขยว

The biggest lion statues in Thailand

การแสดงสงโต และกายกรรม

Lions and acrobatic performances

การแสดงเตนตกตาหน

Puppets dance

มอบองเปาแกนกแสดง

Given money to the actress

ทำาเนยบของดสมทรปราการ

10 Hall of Frame

PRODUCT OF PAKNAMทำาเนยบ OTOP เมองป�กนำ� (2)

สมทรปราการ ถอเปนจงหวดทมความโดดเดนเรองงานฝมอไมเปนรองใคร ผลตภณฑและสนคาขนชอมใหเลอกหลากหลาย ทงของกน ของใช เครองประดบ ตกแตง เพราะฉะนนแลวเมอมโอกาสไดมาเยอนจงไมควรพลาดชอปกลบไปเปนของฝากใหกบตนเองและคนใกลตว

Samut Prakan is another province renowned for handicrafts with diverse

products be it food, wares, accessories, décor items, etc. They are second

to none. Therefore, should you have the opportunity to visit Paknam, you

should not miss shopping some souvenirs for yourself and loved ones.

พรแฮนดเมด

เพมมลคาวสดเหลอใชดวยการน�าเศษหนงและเศษผาทเหลอจาก

การผลตโซฟาและเบาะรถยนต มาท�าเปนกระเปาหลากหลายรปทรงออก

จ�าหนายสรางรายไดอยางนาสนใจ ผานการออกแบบตามสมยนยม ตดเยบ

อยางประณตแนบเนยน ถาไมพจารณาอยางละเอยดจะไมทราบไดเลยวา

ผลตมาจากวสดเหลอใช มความทนทาน และราคาไมแพง ซ�ายงเปนการ

ลดการใชทรพยากรทนาชนชม

Leather scraps and fabric remnants from making sofa and car

seats are used in making bags for sale in various in trend designs. It is

an interesting subsidiary occupation. The making of bags is very neat

that if you do not look closely you will never know that it was made

from scraps. The products are durable and price is affordable. Moreover,

it is an admirable idea in reducing the use of resources.

Porn Handmade

เลขท 481/40 หม 2 ต.แพรกษ� อ.เมองฯ จ.สมทรปร�ก�ร

โทร. 0-2701-1383, 08-9135-1446

481/40 Moo 2, Praeksa Sub-district, Muang District, Samut Prakan

Tel. 0-2701-1383, 08-9135-1446 The residents of Baan Ua-athorn Community in Keha-

muangmai Bang Phli form a group to create leather and water

hyacinth products as their subsidiary occupation. Their products

include hats, bags, shoes, etc. Each piece is neatly made

by hand with the concept that each design will be made in

limited quantity in order to maintain the unique characteristics.

ผลตภณฑจากเครองหนงและผกตบชวา งานฝมอของ

ชาวชมชนบานเอออาทร เคหะเมองใหมบางพล ทมารวมตวสราง

ผลตภณฑออกจ�าหนายเพอเปนอาชพเสรม มทงหมวก กระเปา

รองเทาเพอสขภาพ ทกชนเปนงานท�ามออยางประณต ดวยแนวคด

ทวา ชนงานแตอยางท�าออกมาในจ�านวนจ�ากด เพอคงเอกลกษณ

เฉพาะตวและไมซ�าแบบใคร

2095/30 หม 15 ต.บ�งเส�ธง อ.บ�งเส�ธง จ.สมทรปร�ก�ร

โทร. 08-4166-6019

2095/30 Moo 15, Bang Saothong Sub-district, Bang

Saothong District, Samut Prakan Tel. 08-4166-6019

พรมาPrima

11

Ms. Valee Chaidaen has the personal passion for accessories from color natural

stones. She strings stone pieces be it onyx, jade, aqua marine, turquoise, chrysoprase,

garnet, together into bracelets. Each stone carries different auspicious meaning.

The design is simple that it can be used in many occasions and the designer takes

into consideration the durability. She regularly develops the designs to be in trend.

งานฝมอจากความชอบสวนตวของ คณวล ไชยแดน ทน�าหนสจากธรรมชาตมาท�า

เปนเครองประดบถกน�ามาเรยงรอยกลายเปนสรอยขอมอ มทงนล หยก อความารน เทอรควอยซ

ครสโซเพรส โกเมน เปนตน แตละชนดลวนมความหมายมงคลแตกตางกน ออกแบบ

เนนความสวยงาม เรยบงาย และสามารถสวมใสประดบรางกายไดหลายโอกาส โดยค�านงถง

ความทนทานและพฒนารปแบบสม�าเสมอเพอไมใหลาสมย

เลขท 140/3 หม 11 ซ.สขสวสด 70 ถ.สขสวสด ต.บ�งคร อ.พระประแดง

จ.สมทรปร�ก�ร โทร. 08-9131-1418

วลValee Color Natural Stone Accessories

140/3 Moo 11, Soi Suksawat 70, Suksawat Road, Bang Kru Sub-district,

Phra Pradaeng District, Samut Prakan Tel. 08-9131-1418

กระเปาสานพลาสตก ฝมอการออกแบบของ คณมณ ผาณตสคนธ

ทเกดไอเดยจากการน�าสงของรอบตวทเหลอใช คอเสนพลาสตกจากโรงงาน

ทเปนธรกจของครอบครวมาดดแปลงเปนงานหตถกรรมถกทอจนเกดเปน

กระเปาทมรปทรงแปลกตาและสสนสดใสสวยงาม จนไดเปนสนคาโอทอป

ของจงหวดสมทรปราการ มทงขนาดเลก กลาง ใหญ หลากหลายรปทรง

เหมาะแกการใชงานส�าหรบสาวๆ

Ms. Manee Panitsukhon, the designer, got the idea from

recycling unused materials around her i.e. plastic yarns from her

family factory. She adds value to those yarns by weaving them

into stunning and colorful bags in various sizes and designs that

her products have won the OTOP award of Samut Prakan.

เลขท 237-239 ซ.เทศบ�ล 13 ถนนสขมวท ต.ป�กนำ� อ.เมองฯ

จงหวดสมทรปร�ก�ร 10270 โทร. 08-9812-5020, 08-6908-0808

กระเปาสานพลาสตกWoven Plastic Bags

237-239 Soi Tesaban 13, Sukhumvit Road, Paknam

Sub-district, Muang District, Samut Prakan 10270

tel. 08-9812-5020, 08-6908-0808

The house combines the art of batik making and artistic skill

together on the fabric before making into blouses, pants, shawls,

handkerchiefs and fish banners. Each piece is carefully made by

hand starting from drafting the design with wax followed by colorfully

painting the design. They use special technique that colors are crisp

on both sides of the fabric and are not easily faded away with washing.

เลขท 1082-4 หม 2 ซ.สำ�โรงเหนอ 14 ต.สำ�โรงเหนอ อ.เมองฯ

จ.สมทรปร�ก�ร โทร. 0-2394-4709, 08-1428-7992

1082-4 Soi Samrong Nuea 14, Samrong Nuea Sub-district, Muang

District, Samut Prakan Tel. 0-2394-4709, 08-1428-7992

ผสานความรดานบาตกและความสามารถดานศลปะเขาดวยกน ถายทอด

ลงบนผนผาจนเกดเปนผลตภณฑ ทงเสอ กางเกง ผาคลมไหล ผาเชดหนา

และธงรปปลา งานทกชนผานกระบวนการท�าดวยมออยางประณต พถพถน

ตงแตการรางลายดวยเทยน เพนตลวดลายอยางวจตร สสนคมชดทงดาน

นอกและดานใน ดวยเทคนคเฉพาะท�าใหซกแลวสไมตก

บาตกเฮาสBatik House

มนาคม 2558 / March 2015

สสนใตเงาไม

12 Rest in Natural

สวนป�เกดนอมเกล� หองเรยนธรรมช�ต..แหงชมชนทรงคนอง

“สวนปาเกดนอมเกลา” นบเปนพนทสเขยวท

อดมสมบรณไปดวยระบบนเวศอนหลากหลาย ทงตนไม

ทองถน แปลงเพาะพนธกลาไม และสวนสมนไพร ซงเกด

จากการรวมกลมของจตอาสาทมหวใจอนรกษ ชวยกน

พลกฟนผนปาชมชนทถกปลอยรกรางไรการสราง

ประโยชน น�ามาพฒนาตอยอดใหพนทปาจ�านวน 70 ไร

กลายเปนหองเรยนธรรมชาตกลางเมองใหกบคนทสนใจ ไม

วาจะเปนนกเรยน นกศกษา นกทองเทยว เขามาศกษาเรยนร

ท�าความเขาใจและสมผสกบความรมรนของธรรมชาต

สวนปาแหงนถกสรางขนเมอป 2549 ดวยแนวคด

ของคนในชมชนทอยากชวยกนพฒนาใหเปนแหลงทอง

เทยวเชงอนรกษ ทมการบรหารจดการโดยคนในชมชน

ซงเปนหนงในพนทเปาหมายของโครงการสวนปากลาง

มหานคร ตามแนวพระราชด�ารของพระบาทสมเดจ

พระเจาอยหว ททรงตองการอนรกษพนทสเขยว เพอ

ใหเปนปอดเมองของกรงเทพมหานคร

ฉะนนการทองเทยวในสวนปาแหงนจงมการแบง

เปน 3 โซนยอยๆ เพอใหงายตอการเดนเสพบรรยากาศ

ไมวาจะเปนโซนลานกจกรรม โซนเสนทางศกษาธรรมชาต

และโซนสวนสมนไพร ซงลวนมความนาสนใจและรอ

การเขาไปเยอนจากนกทองเทยวทกทาน

‘Suan Pa Ked NomKlao’ is the green area

of Songkanong Community rich with diverse

ecosystem be it native plants, seedling

breeding plots, herb garden and activity ground.

It is the effort of the volunteer group who aspired

to revive the desolated community woodland by

developing the area of 70 rai (28 acres) into a

nature learning classroom in the middle of the

city for interested parties be it students, tourists,

government sectors, private enterprises to learn

about and experience the natural serenity.

This garden plot was formed in 2549 B.E.

(2006 A.D.) by the people in the community who

wanted to help creating an ecotourism destination

managed by the community. This area is one

of the target areas for community woodland in

the big city following H.M. the King’s initiation to

preserve the green area in 6 sub-districts around

Bang Kachao Bend namely Bang Nam Pheung,

Bang Ko Bua, Songkanong, Bang Kachao, Bang

Kasob and Bang Yor in Phra Pradaeng District of

Samut Prakan Province. This green area should

be preserved to remain as the lung of Bangkok.

This serene woodland is divided into 3 zones

for a convenient visit to experience the natural

atmosphere i.e. activity zone, nature learning trail

zone and herb garden zone. Each zone is very

interesting and awaiting to welcome visitors.

เปนหนงในพนทเปาหมายของการอนรกษ

พนทสเขยวในโครงการสวนกลางมหานคร

เพอใหเปนปอดของกรงเทพฯ

Suan Pa Ked Nom Klao, one of the areas

targeted for green area preservation in the

park in the city centre project to create

the lung for Bangkok.

ตนลำ�แพน: Sonneratia ovata


สวนป�เกดนอมเกล�

Save Greenอนรกษพนธไม


14 Rest in Natural

15

เมอเดนทางเขามาในพนทสวนปาเกดนอมเกลา

ลานกจกรรมเปนเสมอนสถานทรบแขกจดแรก ซงม

การวางโตะ เกาอ ไวตามจดตางๆ เพอใหนกทองเทยว

ไดนงพกผอนหยอนใจทามกลางธรรมชาต และมลาน

โลงบรเวณตรงกลางไวจดแสดงการละเลนพนบาน

นาฏศลป ดนตรไทย โดยมตนไทรขนาดใหญอายไมต�า

กวา 30 ป เดนตระหงานแผรมเงา เปรยบเสมอนเปน

แลนดมารคของสวนปาเกดฯ เลยกวาได

อกดานหนงของลานกจกรรมถกสรางขนเปนแปลง

เพาะพนธกลาไมทองถน ไมวาจะเปนตนเกด ตนจก ตน

ช�ามะเลยง ตนพงกาหวสมดอกขาว ตนตนเปดทะเล ตน

ล�าพ และตนล�าแพน ซงกลมนกเรยนและชาวบานทม

จตอาสาไดมาชวยกนเพาะพนธไว เพอรอใหหนวยงาน

ตางๆ เขามาชวยกนปลกเพมเตม

The activity ground is serving as the

drawing room of a house where guests are

welcome. Tables and chairs are placed in

various corners for visitors to relax in the

embrace of nature. The open ground in

the middle is for the folk shows, classical

dances and Thai classical music with a

huge banyan tree over 30 years standing

tall spreading branches as a landmark of

this activity area.

On the other side of the activity

ground is the seedling breeding plot where

students and volunteers in the community

help breeding be it , Manikala hexandra,

Indian Oak, Luna nut, Brugueira sexangula

or commonly known as upriver orange

mangrove, pong-pong, cork tree, that wait

interested parties to help planting them.

“พฒนาใหเปนแหลงทองเทยว

เชงนเวศ และหองเรยนธรรมชาต”

ลานกจกรรมทหอมลอมไปดวยแมกไม

ground filled with nature

ตนลำ�พ: Mangrove apple

ตนจกหรอมจลนทร: Indian Oak

Shady Activities Groundล�นกจกรรมอนรมรน


“กลมคนในชมชนชวยกนปลกไมทองถน และดแลตนไมในพนท”Community residents help in planting native plants and nurturing the trees in the area

To be developed as an ecotourism destination

and nature learning classroom.

A variety of ecosystemsความหลากหลายของระบบนเวศ


16 Rest in Natural

เสนทางทเตมเปยมไปดวยความอดมสมบรณ

The fertile passage

17

Nature Learning Trailเสนท�งศกษ�ธรรมช�ต

จากนนกเดนเขาไปในเสนทางศกษาธรรมชาต

ทมความยาวกวา 500 เมตร เพอเรยนรความ

หลากหลายของระบบนเวศ ซงเปนทางเดนลด

เลาะผานรองสวนทเตมไปดวยตนไมหลากชนด ไม

วาจะเปนตนไทรขนาดใหญทยนแผรมเงาระหวาง

ทาง ตนจากทมกขนตามรมคลอง ตนมะพราวทม

ล�าตนสงชวนมองแบบสดสายตา

แตเมอมองลกลงไปตามรองสวน กจะพบ

ตนไมพนธทองถนกระจายเตมพนท เชน ตน

ตะเคยนทอง ตนยางนา ตนหกวาง ตนมะหาด

ตนช�ามะเลยง ตนพลงกาสา ตนตนเปดทะเล และ

ตนไผ ซงลวนมล�าตนทสงใหญ บงบอกไดถงความ

อดมสมบรณของพนทไดเปนอยางด

Afterwards you can proceed to the

500 m. long nature learning trail to learn

about diverse ecosystem. The trail winds

along the plantation ditches lining with, as

far as the eyes can see, many species of

plants such as big banyan trees standing

tall providing shade, nipa palm grown

on the canal banks or eye catching tall

coconut trees.

Deep into the plantation, along the

ditches, we can see plenty native plants

be iron wood, Gurjun oil tree, tropical

almond, Chakoocha or Monkey jack, Luna

nut, Ardisia polycephala, pong-pong, and

bamboo. All trees are tall and big which

clearly indicate that the soil is rich with

nutrients and very fertile.


“จดเดนของสวนปาเกดนอมเกลา คอความหลากหลายของระบบนเวศ”The highlight of Suan Pa Ked Nom Klao is diverse eco-system.

Tunnel banyan rootsอโมงครากตนไทร


18 Rest in Natural


ส�าหรบสวนสมนไพรพนบาน นบเปนอกแปลง

ทไดรบความนยมจากนกทองเทยวและเดกนกเรยน

ในชมชนอยางยง เพราะมการปลกสมนไพรไวหลาก

ชนด ไมวาจะเปนสะเดา, ชะมวง, เหงอกปลาหมอ,

แคน�า, อญชน, ฟาทะลายโจร และช�ามะเลยง ซง

ลวนมคณประโยชนและสรรพคณแตกตางกนไป

เชน ฟาทะลายโจร ทมสรรพคณชวยบรรเทาอาการ

ไอ ปวดคอ ระงบอาการอกเสบ และไขหวด สวน

ชะมวง มสรรพคณเปนยาระบาย ฟอกโลหต และ

สามารถน�าไปประกอบอาหารไดหลายเมน

สวนแปลงขางๆ สวนสมนไพรพนบาน กจะ

มแปลงอนรกษตนเกด ซงเปนตนไมทองถนประจ�า

ชมชน โดยในอดตจะมตนไมชนดนจ�านวนมาก จน

มการน�ามาตงเปนชอชมชน “วดปาเกด” แตชวง

หลายปทผานมาตนเกดกลบเรมสญหายไปจากพนท

ทางกลมจงไดปลกไวเพออนรกษใหอยคกบชมชน

นอกจากความหลากหลายของระบบนเวศทได

เดนดแลว ส�าหรบใครทอยากมสวนรวมในการปลก

ตนไมเพอเพมรมเงา กสามารถแจงความจ�านงผาน

เจาหนาทไดเลย สวนใครทชอบปนจกรยานทนกม

บรการใหเชาเชนกน เรยกไดวามาทเดยวสามารถ

ทองเทยวเชงอนรกษไดหลากสไตลเลยทเดยว

Herb garden is another popular spot

with visitors and students in the community

because there are variety of herbs grown

in the garden be it neem, Garcinia cowa,

sea holly, mangrove trumpet, butterfly pea,

Indian Echinacea and luna nut. All of which

have different medicinal properties such as

Indian Echinacea can help relieve coughing,

inflammation and fever; Garcinia cowa is

good to relieve constipation, detoxifying

the blood system and can be used as an

ingredient in many recipes.

The plot on the side of herb garden

is reserved for preserving Manilkara hexandra

which is regarded as the plant of the community.

In the past, Mainilkara hexandra was so

plentiful in the area that where the name

‘Wat Pa Ked Community’ derived from.

However, in the recent past Manilkara

hexandra has gradually diminished. Thus,

the group has started to preserve this plant

as the symbol of the community.

Apart from diverse ecosystem that

visitors can enjoy, should they want to

participate in tree planting campaign, they

can do so by informing the staff on duty.

For those who are avid cyclists, they can

enjoy various styles of eco-tourism in just

one place.

ทตง : สวนปาเกดนอมเกลา

ต�าบลทรงคนอง อ�าเภอพระประแดง

จงหวดสมทรปราการ

ก�รเดนท�ง :

ใชถนนเสนทางพเศษเฉลมมหานคร ลงทถนนสขสวสด

แลวเลยวซายสถนนนครเขอนขนธ จากนนเลยวเขาส

ถนนเพชรหงษ สวนปาเกดนอมเกลาจะตงอยในซอย

เพชรหงษ 16 (ซอยวดปาเกด)

Herb Gardenสวนสมนไพรพนบ�น

“อนรกษแปลงสมนไพรพนบ�น เพอใหเดกนกเรยนเข�ม�ศกษ�”Native herbs preservation plots for students to learn about herbs

ตนเกด: Manilkara hexandra

สมาชกกลมจตอาสาทดแลสวนปาเกดนอมเกลา

Member of Suan Pa Ked Nom Klao

Suan Pa Ked Nomklao, Song

kanong Sub-district, Phra Pradaeng

District, Samut Prakan Province

สอบถ�มเพมเตม (For more information)

คณเปรมปรย ไตรรตน โทรศพท 08-6101-0704

Ms. Prempree Trairat, Tel. 08-6101-0704

เทยวเมอไร

1ส�าหรบคนไมมพนธะทกรปแบบ เทยวเมอไร

กเทยวได แตส�าหรบนกเรยนนกศกษาทตองรอ

ขอแมเทยวชวงปดเทอม หรอมนษยเงนเดอนท

ตองรอวนหยดเสาร-อาทตยหรอวนหยดนกขตฤกษ

วนลากจ ลาปวย ลาพกรอน การลอกวนเทยว

ถอวาส�าคญมากๆ จะศกร-เสาร-อาทตย 3 วน

2 คน หรอลารวดเดยว 6 วน หรออยากเทยว

ชวงสงกรานต 10 วน ฯลฯ จ�านวนวนจะบอกให

รวาจะเทยวไดใกลไกลแคไหน

ส�าหรบนกทองเทยวสไตล Backpacker

แคเปผาเนอด มชองเกบสมภาระเพยงใบเดยว

กสามารถเทยวไดทวโลก แตถาเปนสไตลลก

ทวร กระเปาเดนทางแบบมลอลากนาจะเหมาะ

และจะเหมาะกวานถาเปนกระเปา

ไฟเบอรเพราะทงเบา และทง

ท�าความสะอาดงาย

If the time permits only during weekends,

the distance for an easy trip should not exceed

250 km. If you take the Bangna-Trad Highway,

we suggest you head for Bangsaen, Pattaya,

Sattahip or Rayong. If you take the Petchakasem

Highway, we recommend Ampawa, Cha-am,

Huahin,Or, if you have plane tickets either to

Chiang Mai, Chiang Rai, Phuket, Krabi, etc.,

choose one of your choice.

For backpacker style

travelers, you can roam the

world with a good quality back

pack with enough space for

necessary belongings. However,

if you are going on group tour,

luggage with wheels is better.

It would be more suitable if

the luggage is made from fiber

because of its light weight and

it is easy to look after while

the luggage made from fabric

tends to get dirty easily.

เทยวท ไหน

203 Marchcalenda

WhenWhen WhereWhere

ถามเวลาแคเสาร-อาทตย ระยะทางเทยว

สบายๆ ไมควรเกน 250 กโลเมตร จากกรงเทพฯ

ถาออกเสนบางนา-ตราด แนะน�าใหไป บางแสน

พทยา จอมเทยน สตหบ ระยอง ถาออกเสน

เพชรเกษมกนเลย อมพวา ชะอ�า หวหน ปราณบร

หรอจะไปราชบร กาญจนบรกยงได และถาออก

เสนพหลโยธน จะไปไหวพระอยธยาหรอไปสด

โอโซนทวงน�าเขยวกยงด แตถามตวเครองบน

อยในมอ อยากไปเชยงใหม เชยงราย ภเกต

กระบ กแลวแตความชอบกนไดเลย!!!

Select an appropriate

For those who do not have obligations,

they can take holidays anytime they prefer. But,

for students who have to ask their moms for a

holidays during the school breaks or, salary man

who has to wait for weekends, public holidays,

leave of absence, sick leave, or vacation, it is

very important to choose their holidays be it on

Friday, Saturday and Sunday for a 3 days 2 nights

trip or a long weekend or you want to go during

Songkran Festival for 10 days, etc. The number

of days can indicate your length of holidays.

3 LuggageLuggageกระเปาเดนทางใชได

หลายคนวางแผนทจะทองเทยวตงแตตนป แตบางคนมภาระหลาย

อยางทงเรองงาน เรองเงน เรองเวลา เคลดลบเหลานจะชวย

ทำาใหการเดนทางของคณไมเสยเทยว เพยงแคเตรยมพรอม

กอนลงมอแพกกระเปา..

Many people plan their holiday trip since the beginning of the year.

However, many of them have numerous responsibilities be it the family

matters, workloads, timing and particularly insufficient money plus other

innumerable problems. Today, we would like to present trick that will

help make your holiday a memorable.

6สงทควรพรอม กอนออกเทยว

CHECKLIST BEFORE TO BE

READY ON A TRIP

รไวกอนเทยว

20 Did You Know

เวลาพรอม สถานทพรอม เพอนพรอม แตเงนไมพรอม อนนกละครบถง

เงนจะไมใชเรองส�าคญทสด แตกเปนเรองใหญทสด จะเทยวใหสบายใจกตองม

เงนสดพรอมจาย ไมใชเทยวดวยเงนก รดปดๆ ระหวางไปเทยว ควรมนใจวาม

เงนสดส�ารองเพยงพอ หรอมบตรเครดตไรพรมแดนตดตวอยางนอย 1 ใบ ถาไป

เทยวตางประเทศ อยาเกบเงนไว ในกระเปาสตางคใบเดยว โดนลวงกระเปาสะพาย

จะไดยงเหลอเงนในกระเปากางเกงไว ใชยามฉกเฉน

Though money is not an important

problem, it can be a big problem. When

timing, destination, companion are

ready, you should be certain that you

have sufficient cash on hand during the

whole trip. It is not advisable to go on

a trip using a loan at least you should

be sure that you have adequate cash

and a credit card recognized worldwide,

if you are going on an overseas trip.

Reference/อางอง : www.it24hrs.com

เทยวอยางไร

5

Some people like to take a trip by their own, designing

their own itinerary including booking accommodation, flights

or self driven. There are people who prefer the readymade

program by tour companies particularly a trip to foreign

countries that they pay the company to handle everything.

When it’s time to travel, you just take your luggage to

the airport and let yourself in the hand of the tour guide.

Therefore, it is better to check what style you and your trip

companion prefer so that afterwards you will not regret.

บางคนชอบเทยวตามใจฉน ออกแบบโปรแกรมทอง

เทยวดวยตวเอง ตงแตจองทพก จองตวรถทวร ซอตวเครอง

บน ไมกขบรถเทยวเอง แตบางคนกชอบซอทวรส�าเรจรป

จากบรษทน�าเทยว โดยเฉพาะโปรแกรมเทยวเมองนอก

ประเภทจายเงนครงเดยวไมตองตดตอหลายขนตอน ถง

เวลากแคลากกระเปาไปใหถงสนามบน และนบแตนนก

สดแตไกดจะพาไป กอนออกเดนทางจงควรเชกตวเอง และ

เพอนรวมทางใหแนวาชอบแบบไหน จะไดไมเทยวไปบนไป

4 MoneyMoneyกระเปาสตางคพรอม

How?How?

Credit Card is good choice

Would you like?

6สมภาระครบ

Do not prepare to pack only beautiful clothing for

photography and forget that there are many other necessary

personal effects that need a check list preparation. Some

people divide their personal effects into group i.e. body

care group starting from toothpaste, tooth brush, soap,

shampoo, body lotion, sun screen cream, etc. ; utensil

group, personal belongings or even denture; filling those

liquid base materials in small bottles for convenient packing.

This check list will help saving space in the luggage for

souvenir shopping for friends.

อยามวเพลนกบการเตรยมชดสวยไวถายรปแตเพยง

อยางเดยว จนลมไปวายงมสงของจ�าเปนทตอง Check

List อกเพยบ บางคนจดเปนหมวดหม อยางหมวดดแล

รางกาย หมวดอปกรณ หมวดของใชสวนตว ยาประจ�าตว

ยาแกเมา หรอแมแตฟนปลอม จดของจ�าพวกของเหลว

ตางๆ ใสขวดขนาดเลก เพองายตอการเกบ เพยงเทานก

มพนทเหลอในกระเปาเดนทางให ใสของชอปกลบมาฝาก

มตรสหายไดแบบสบายๆ

Check ListCheck List

กส�ม�รถทองเทยว

ไดอย�งสนกสน�น

แคเตรยมพรอม


พก App พาเทยวอนใจ..

22 App for Traveling

ส�าหรบบางคนปนเพอออกก�าลงกาย บางคนปนเพอการแขงขน

เทคโนโลยตางๆ อยางแอพพลเคชนในสมารทโฟน ตางถกออกแบบมา

รองรบกบกจกรรมนโดยเฉพาะ ซงแตละแอพฯ จะมคณสมบตทแตกตาง

กนไป เราจงถอโอกาสคดเลอกแอพพลเคชน BikeBrain มาดกน เผอ

วาสงหนกปนทงรนเลก รนใหญ จะมตดโทรศพทและใชประโยชนกบ

การปนจกรยานอยางเพลดเพลน

นอกจากนแลว ยงมแอพพลเคชน

อนๆ ทมคณสมบตทแตกตางกนออกไป

สามารถเลอกไดตามความชอบสวนตว เชน

Map My Ride สามารถวางแผนเสนทางการ

ปนไดดวยตวเอง หรอจะเปน Bike Map ท

สามารถคนหาเสนทางรอบตวหรอเสนทาง

บรเวณใกลบาน รอยางนแลวกลองหยบ

สมารทโฟนของคณมาโหลดแอพพลเคชน

ฟรๆ เหลานมาใชดกนได

สนกจดเตมสำ�หรบนกปนรกสขภ�พ

• สามารถใหขอมล เสนทางแผนท

• ความเรวเฉลยทปน ความเรวสงสด ระยะทางและระยะเวลาทปน

• คำานวนแคลอรทคณเผาผลาญ และจบอตราการเตนของหวใจ

• ถายและแชรภาพ ซงจะมการบนทกขอมลการปนของคณโดยอตโนมต

• Provide information and bike route map

• Provide biking data on average speed, highest speed, distance and duration

• Calculate the calorie you have burned in biking and Check your heartbeat rate

• Including taking and sharing photographs

คณสมบตเดน

Core qualification

แอพฯ เดยวปนทวโลก

“ในยคปจจบนน กจกรรมออกกำาลงกายถอวากำาลงไดรบความนยมอยาง

แพรหลาย โดยเฉพาะการปนจกรยานกเปนอกหนงกจกรรมของคนรกสขภาพ

ทกำาลงมาแรงในขณะน”

ตรวจสอบเสนท�ง

และแผนท

Bike route mapจบอตร�ก�รเตนของหวใจ

Check your heartbeat rate

ถ�ยและแชรภ�พ

บนโลกโซเชยล

Photo and Share

คำ�นวนแคลอร

ทเผ�ผล�ญ

Calculate calories

ตรวจสอบคว�มเรว

และระยะเวล�ทปน

Time and Speed Checking

Nowadays, physical exercise is very popular particularly cycling

is one of the hot in trend activities for health conscious people. Some

of them go cycling for exercise while some are taking the activity for

competition. Modern technology especially various applications applicable

on smart phone are designed to support this specific activity. Each

application differs. We choose BikeBrain Application for both amateur

and professional bikers that they can download on their mobile phones

and enjoy biking to the fullest.

Moreover, there are many other applications with diverse properties

which bikers can choose to suit their personal preferences such as

MapMyRide application that you can plan your own biking route or be

it BikeMap application that can search for the biking route around your

whereabouts or close to your home. So, you should pick up your smart

phone and download those free applications for your convenience.

Reference/อางอง : www.it24hrs.com

Download This Apps

13กนยายน 2557 / September 2014

รชกาลท 5 ฉายพระรปพรอมสมเดจเจาฟาชายสามพระองค ซงถกตพมพบนขาวหนาหนง

ของหนงสอพมพฝรงเศส ในวกฤตการณ ร.ศ.112

Photo of King Rama V taken with 3 princes published on the front page

of a French newspaper covering the 1893 Paknam Crisis

"...ฉนรตวชดอยวา ถาความเปนเอกราชของกรงสยามไดสดสนไปเมอใด

ชวตรฉนกคงจะสดสนไปเมอนน..."“…I am fully aware that whenever the Siamese independence should cease

It’s the end of my life…”

Handwritten note by King Rama V dated April 10th, 2436 B.E. (1893 A.D.), when he inspected the defensive preparation at Chu-

lachomklao Fort only 3 months before the crisis, portrays how he determined to safeguard national independence.

พระราชหตถเลขา ในพระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหว เมอวนท 10 เมษายน 2436 (กอนวกฤตการณเพยง 3 เดอน)

ระหวางทรงพระราชดำาเนนตรวจปอมพระจลจอมเกลา ทสะทอนถงความมงมนในการปกปองและรกษาเอกราชของชาตใหคงอย

พระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหว เสดจตรวจปอมและทดลองยง

ปนเสอหมอบ กอนเกดวกฤตการณ ร.ศ.112 เพยง 2 เดอน

King Rama V to inspect and test-fired a gun turret.

ภาพทวทศนพระบรมมหาราชวง และฝงแมน�าเจาพระยา

View of the Royal Palace And Chao Phraya River

ถงแมกาลเวลาจะลวงเลยมากวา 112 ป แตเหตการณเรองราวครงนน ยงคงอยในความทรงจ�าของคนสมทรปราการ

ทถกเลาขานถายทอดกนมา โดยมปอมพระจลจอมเกลาและสถานทส�าคญตางๆ เปนเครองยนยน ใหลกหลานไดเหน

พระปรชาสามารถของพระองคในการปกปองประเทศ

ปจจบนปอมพระจลจอมเกลา ไมเปนเพยงแหลงศกษาประวตศาสตรในวกฤตการณ ร.ศ.112 แตยงเปน

สถานททองเทยวเชงธรรมชาต ซงจะไดสมผสบรรยากาศรมอาว รวมทงมเสนทางธรรมชาตทเขยวขจ ปกคลมไป

ดวยตนไมมากมาย นอกจากนยงสามารถชมพพธภณฑเรอหลวงแมกลองทไดชอวา “เรอคร” ของเหลานาว ทเกา

แกเปนอนดบ 2 ของโลก และอทยานประวตศาสตร ทมปนและทนระเบด ในเหตการณ ร.ศ.112 จดแสดงใหชม

และปอมผเสอสมทรกเปนอกแหงทมความนาสนใจไมนอย ทงหมดนจะถกรวบรวมไวใน @SAMUTPRAKAN Travel

ตามรอย ร.ศ.112 ยทธนาวปากน�า เจาพระยา

PAKNAM CRISISต�มรอย ร.ศ. 112 ยทธน�ว ป�กนำ�เจ�พระย�

IN TRAIL OF 1893

วกฤตการณ ร.ศ.112 เปนหนงในวรกรรมอนยงใหญในการปกปองเอกราชของไทยในครงอดตทผานมา อนสะทอนถงลทธ

การลาอาณานคมของชนชาตตะวนตกในสมยนน ทแสดงใหเหนถงพระปรชาสามารถของพระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหว ททรงพยายาม

แกไขปญหา ทงวธทางการทต การทหาร และการแสวงหาความชวยเหลอจากมหาอำานาจอน รวมทงการสรางปอมซงเปนยทธวธในการปองกน

ประเทศบรเวณปากแมนำาเจาพระยา ณ จงหวดสมทรปราการ

The Rattanakosin Era 112 Crisis was one of heroic incidents in defending national independence

in the past. The crisis exhibited the ideology of western powers in colonization. It also portrayed the

intelligence of King Rama V in trying to solve the problems be it by means of diplomacy, military or

seeking assistance from other powers at that time including the building of Phra Chulachomklao Fort at

strategic defensive location at the mouth of the Chao Phraya River in Samut Prakan Province.

Though the crisis erupted over 122 years ago, the incident is still remembered by Samut Prakan

residents. The history has been told from generation to generation with Phra Chulachomklao Fort and

other important locations as the witnesses of the intelligence of King Rama V in defending the country.

At present, Phra Chulachomklao Fort is not only the place to learn about what happened in the

Rattanakosin Era 112 Crisis but it is also an eco-tourism destination where visitors can experience the

coastal atmosphere by the Gulf in the naturally green education trail. Besides, there is the museum on

HTMS Maeklong which is regarded as “Grand Master Ship” of the naval officers and is the world second

oldest battleship, and also a historical park with cannons and mines used in the crisis on display. Pee

Suea Samut Fort is another interesting site. Readers can find the interesting stories of all the above

locations in this issue of @SAMUTPRAKAN Travel ‘In trail of 1893 Paknam Crisis, a naval battle at the

Chao Phraya Estuary’.

เรองจากปก

30 Cover Story

ลาอาณานคม

COLONIZATIONในอดตชาตตะวนตก มกจะตดตอคาขายกบเอเชย เพราะยโรปเปนทวปขนาดเลก ทรพยากรธรรมชาตจงมนอยกวา เมอ

วตถดบตางๆ ทยโรปตองการใชเรมไมเพยงพอ หนทางเดยวทจะทำาใหอยรอดได คอสำารวจเสนทางใหมเพอคาขาย

โดยเฉพาะจนและอนเดย ทมแหลงวตถดบมากมายทเปนประโยชนกบ

ตนเองจงเปนทางเลอกทคมคา ผานทางทะเลแดง มหาสมทรอนเดย โดย

ใชวธการคาขายและแลกเปลยนสนคา

จากนนจงเปลยนมาเปนการปกครองโดยตรงเพอจดการกอบโกย

ทรพยากรดวยตวเอง และจดการสรางเอง ท�าเอง เพอปอนผลประโยชน

เหลานใหชาตตวเองมากทสด โดยใชอ�านาจการเมองและทางทหารทมนคง

แขงแกรง เมอเหนวาประเทศนนดอยพฒนาและเหนอกวาทงดานเทคโนโลย

อาวธยทโธปกรณ ผสมกบความตองการและความโลภมมากกวาการพาณชย

ยทธวธ กดข ขมเหง สารพดวธจงเกดขน เพอรวบอ�านาจเบดเสรจไวแต

เพยงผเดยว จดเรมตนการลาอาณานคม จงเกดขนนบแตนนมา

ชวงรชสมยรชกาลท 4 หลายชาตในทวปเอเชยรวมทงไทย ซงใน

เวลานนเรยกวา “สยาม” ตางไดรบภยคกคามจากมหาอ�านาจชาตตะวน

ตก อยางองกฤษ ทสามารถยดครองอนเดยทถอวาเปนตลาดใหญในเวลา

นน จงเหลอเพยงแคประเทศจนเทานนทยงเปนแหลงทรพยากรขนาดใหญ

ฝรงเศสจงตองการทจะเปดประเทศจนตอนใต (มณฑลยนนาน) เพราะเปน

ตลาดทส�าคญ กลวธคอตองยดดนแดนไปทละแหง เพอปทางเขาสเปา

หมาย โดยใชแนวแมน�าโขงเปนเสนทาง

In the past, Europe was a small continent with exhausted

resources, when natural resources depleted western countries had

only way out for survival which was to survey new routes for trading

particularly with China and India that still had plenty natural resources.

The route via Red Sea, Indian Ocean was a worthwhile choice. They

did business by means of trade and barter.

Subsequently, they seized the opportunity to change the method

to direct ruling in order to expropriate the plentiful natural resources for

the benefits of their own country. They utilized their powerful political

and military forces with those countries they viewed as their inferiors.

They were equipped with superior weapons when coupled with their

needs and greed, numerous suppression and maltreatment strategies

were applied instead of normal trade. It was the origin of colonization.

In the reign of King Rama IV, many countries in Asia including

Thailand which at that time called “Siam” were threatened by the

western powers such as England that could occupy India, a big trading

market then. Therefore, China remained an only important territory

with large natural resources. France would like to enter the south of

China (Yunnan) which they considered as an important market point.

The French strategically moved towards their objectives step by step

along the Mekong River.

องกฤษ สามารถเอาชนะฝรงเศส ในการยดครองอนเดยไดทเมองปลาสซ

The British beat the French in capturing India at Plassi.

French colonization of Yuan.

การลาอาณานคมของฝรงเศสในญวน (เวยดนาม)

Associate Professor Wuttichai Mulsilp, ex-president of The Historical

Society under the Royal Patronage, elaborated that in the past China

was a big market, the same as at present. At that time, many Chinese

coastal ports were forced to open but both France and England wanted

to advance deep into the mainland i.e. to Yunnan (the area about the

same size as Thailand at present). In the old days, the transportation

was not convenient, France appointed Monsieur Auguste Pavi, a French

surveyor, to survey the land on the right bank of the Mekong River

known as Indochina, in order to find the strategic route to Yunnan. The

French considered that the Mekong River would be the possible and

easiest route to Yunnan.

Hence, they needed to occupy the land where the Mekong River

passed for their commercial purpose. Therefore, the French started to

colonize Vietnam and followed by extending their influence into Khmer

(Cambodia). At first they could manage to occupy the eastern part of

Cambodia but could not get to the area by the Mekong River. They

tried and could finally occupy the area where the Mekong River passed.

Afterwards, they applied new strategy sailing up the river and occupied

the land up north which was Laos. The problem was that at that time

Laos was under Siamese sovereignty. Thus, the dispute erupted.


รองศาสตราจารยวฒชย มลศลป อดตนายกสมาคมประวตศาสตร ใน

พระราชปถมภ อธบายวา จนในสมยกอนเปนตลาดการคาขนาดใหญเหมอนใน

สมยน เวลานนเมองทาตามชายฝงของจนถกบงคบใหเปดในหลายเมอง แต

ทงฝรงเศสและองกฤษยงตองการเขาไปดานในของจน นนกคอมณฑล

ยนนาน (มขนาดใหญเทากบประเทศไทยในปจจบน) ในสมยกอนการเดนทาง

ไมสะดวก ฝรงเศสจงไดให นายโอกสต ปาว นกส�ารวจชาวฝรงเศส ส�ารวจ

ดนแดนฝงขวาของแมน�าโขง หรอทเรยกวา อนโดจน เพอหาเสนทางไปส

มณฑลยนนาน หลงจากนนฝรงเศสจงคดวาแมน�าโขงนาจะเปนเสนทางท

จะผานเขาไปไดงายทสด

เพราะฉะนนจงตองการยดดนแดนทแมน�าโขงไหลผานเพอเขาไป

เปดตลาดการคา ฝรงเศสจงเรมลาอาณานคมทญวน(เวยดนาม)เปนล�าดบ

แรก และตอดวยการเขาไปมอทธพลในเขมร (กมพชา) ซงชวงแรกสามารถ

ยดทางตะวนออกของเขมร แตยงไมสามารถเขาถงตนทางของแมน�าโขงได

จงพยายามและสามารถยดดนแดนทเปนตนทางของแมน�าโขงไหลผานได

ส�าเรจ หลงจากนนยทธวธคอลองไปตามแมน�าโขงและยดดนแดนทสงขน

นนกคอ ลาว แตตดปญหาตรงทวาดนแดนลาวในสมยนนเปนประเทศราช

ของไทย ขอพพาทจงเรมตนขน

ภาพการตนลอเลยน การลาอาณานคมของชาตมหาอ�านาจในประเทศจน

Caricature mimicking the colonization of major powers in China

การลาอาณานคมของชาตตะวนตกในประเทศจน

The colonization of western powers in China

ฝรงเศสไดแตงตง โอกสต ปาว (M.Auguste Pavie) เปนรองกงสลประจ�าเมองหลวงพระบาง หลงรวาตกอยในสถานะทเปนรองสยาม เพอเปนคนเจรจา

และขบเคลอนนโยบายใหส�าเรจ ซงเขาผนเปนอดตเสมยนไปรษณยฝรงเศสประจ�าไซงอน และเปนคนส�ารวจเสนทางของฝรงเศสตลอดแนวแมน�าโขง มความ

รเรองประวตศาสตรและพงศาวดารทองถนทงของญวน เขมร ลาว และสยาม รวมทงมความคนเคยกบภมประเทศแถบนอยมาก

The French realized the disadvantage so they appointed Monsieur Auguste Pavi Vice Consul to Luang Prabang to negotiate and push

forward the policy. He used to be a French postal clerk in Saigon who surveyed the route along the Mekong River. He was knowledgeable

in Vietnamese, Khmer and Laotian history and local chronicles and was familiar with the local geography.

M.Auguste Pavie

โอกสต ปาว ผยนค�าขาดตอพระบาทสมเดจ

พระจลจอมเกลาเจาอยหว ใหสยามยกดนแดน

ฝงขวาของแมน�าโขง ในวกฤตการณ ร.ศ.112

Auguste Pavi, the man who gave King Rama

V an ultimatum after the Rattanakosin Era 112

Crisis to cede the territory on the right of the

Mekong River

สวกฤตการณ ร.ศ.112

LEADING TO CRISIS หลงจากฝรงเศส มงใหความสนใจไปทการ

ยดครองดนแดนลาว ซงในขณะนนลาวบางสวน

ยงคงเปนประเทศราชของไทย ท�าใหเกดขอพพาท

เรองพรมแดน เนองจากยงไมมการก�าหนดแผนท

ทชดเจน อกทงยงมสถานะเปน “เมองสองฝงฟา”

คอการทเจาเมองยอมรบอ�านาจการปกครองทง

ญวน และ ไทย ฝรงเศสจงใชอางสทธเหนอดน

แดนลาว วาญวนและเขมร เคยมอ�านาจเหนอ

ลาวมากอน เมอญวนกบเขมรเปนของฝรงเศส

ดงนนดนแดนเหลานกควรตกเปนของฝรงเศส

ดวย ในฐานะผสบสทธตอจากญวน

While the French focused their attention

on occupying Laos, many problems arose.

At that time, partial of Laos was under

Siamese sovereignty that the Laotian ruler

accepted the ruling authority of both Siam

and Vietnam plus there was no clear

boundary map. The French claimed that

in the past Vietnam and Khmer dominated

Laos so that when Vietnam and Khmer fell

under French authority, Laos should also

be under French authority who was the

successor of Vietnamese authority.

At that time, Siam did not have any

map or document to confirm that the territory

belonged to Siam. However, Siam contested

that “any land that Siamese authority

appointed the ruler and any land that

sent tributes to Siam, that particular land

is under Siamese sovereignty according

to the ruling tradition widely observed in

Asia since the ancient times.”

Jean Auguste Pavieเรองจากปก

32 Cover Story

ปราบกบฏจนฮอ

DESTROY REBEL

ขณะนนฝรงเศสไดปราบฮอและรกล�าเขามายงดนแดนสบสองจไท เมอปราบส�าเรจปรากฏวาฝรงเศสไมยอมถอน

ทพ แตกลบยดครองสบสองจไท พรอมกบประจนหนากบกองก�าลงสยาม ความขดแยงไดเพมความรนแรงเรอยมา

“ฝรงเศสตองการทจะยดดนแดนตรงบรเวณสบสองจไทใหได เพราะดนแดนบรเวณนใกลกบจนตอนลาง ซงถอ

เปนเสนทางทจะท�าใหฝรงเศสสามารถเขาไปยงมณฑลยนนานของจนไดกอนองกฤษ แตในเวลานนดนแดนสบสองจไท

เปนประเทศราชของไทย จงท�าใหฝรงเศสตองหาหนทางเพอปทางสเปาหมายใหจงได” อาจารยพลาดสย สทธธญกจ

นกวชาการประวตศาสตร ใหความเหน

At about the same time, there was Haw Rebel from China ravaged and plundered in many areas. For many years,

Siam had expedited military forces to repel the Haw Rebel. The French authority agreed to help repelling the Haw

Rebel in their colonized area only because Muang Lai captured by the Haw Rebel was in Vietnam that was under

the French authority. The Haw Rebel retreated to Muang Muai and Muang La which were under Siamese authority.

The French power followed and pushed forward the Haw Rebel to Sibsongjutai area. However, when the

rebel was suppressed, the French did not withdraw the troops. They occupied Sibsongjutai and confronted with

Siamese troops. Serious conflicts were consequentially augmented.

“The French wanted to occupy the Sibsongjutai because it was close to lower China, the gateway that they

wanted to use in getting to Yunnan before the British. But, at that time Sibsongjutai was a Siamese dependency

and the French wanted to meet their objectives.” Mr. Pladisai Sitthithanyakit, a historian opined.

จนฮอ (Haw)

ชวงเวลานนไดเกดกบฏจนฮอ เขามาปลน จ สรางความเสยหายในหลายพนท สยามในเวลานนไดไลตอนปราบอยหลายป ฝรงเศสจงตกลงวาจะ

ชวยปราบฮอ แตจะอยในเขตแดนของตวเอง เพราะดนแดนทฮอยดครองคอเมองไลเปนสวนหนงของญวน ซงอยภายใตการคมครองของ

ฝรงเศส จนฮอหนไปเมองมวยและเมองลาทอยในเขตยดครองของไทย

กองทพสยาม เมอครงปราบกบฏจนฮอ

Siamese troop during the Haw Rebel suppression

ฮอ หรอกองก�าลงชาว

จน ทตอตานราชวงศแมนจ ได

กอการกบฏโดยเรยกกลมตวเอง

วา กบฏไทผง เพอปลดปลอย

ตนเองออกจากการปกครอง

ของราชวงศแมนจทเปนใหญยด

ครองประเทศจนอยในขณะนน

Haw was united Chinese

quasi-military forces against

Manchu dynasty. They called

their group Taiping Rebel with

the objective to liberate from

the reigning Manchu dynasty.



34 Cover Story

ปองกนราชอาณาจกร

DEFENDING THE KINGDOMเวลานน พระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหว ทรงตระหนกถงภยคกคามของชาตตะวนตก โดยเมอวนท 10 เมษายน พ.ศ. 2436

ไดเสดจพระราชดำาเนนดวยเรอพระทนงมหาจกร เพอทอดพระเนตรภมฐานปอมทตำาบลแหลมฟาผาดวยพระองคเอง ทรงมพระราชดำารวา

ปอมนอยในทำาเลทตงมนคง สามารถทจะทำาการปองกนประเทศไดแหงหนง

ภาพวาดแสดงถงบรรยากาศของปอมบรเวณรมปากอาว

The atmosphere of the fort Along the estuary

แตทรงพบวาการกอสรางปอมไมคบหนาเทาทควรและจะไม

แลวเสรจตามก�าหนดอาจไมสามารถใชปองกนพระนครได จงมพระ

ราชหตถเลขาถงเสนาบดสภา เมอวนท 10 เมษายน 2436 แสดง

พระราชประสงคจะพระราชทานเงนจ�านวน 10,000 ชง (800,000

บาท) ซงเปนเงนพระคลงขางทหรอเงนสวนพระองค เพอเรงรดการ

สรางปอมและซอศาสตราวธททนสมยเพอปองกนพระนคร และในครง

นนไดมพระราชหตถเลขาถงแนวพระราชด�าร อนสะทอนถงความมง

มนในการรกษาเอกราชของชาต วา “...ฉนรตวชดอยวา ถาความ

เปนเอกราชของกรงสยามไดสดสนไปเมอใด ชวตรฉนกคงจะสดสน

ไปเมอนน มไดอยปกครองทรพยสมบตนเลย ซงจะทนอยอยางทขอ

ไมไดเลยเปนอนขาด...”

ขณะทก�าลงเตรยมการ ซงเปนเวลา

เดยวกบการสรบกบฝรงเศส *ทรงมพระราช

หตถเลขาถงพระเจานองยาเธอ กรมหลวง

พชตปรชากร ขาหลวงใหญเมองลาวกาว

ซงประทบทเมองอบลฯ และเปนผปกปอง

ดนแดนทางลาวตอนใต ตอนหนงวา “..อยา

ใหมความคดวาฉนจะยนยอมอยางใดแก

ฝรงเศส ทสดเอาปนมาจองหนาใหเซนชอ

ฤาจะจบตวลงเรอรบไป กไมยอมเปนอน

ขาด..” และทรงมงมนวา “..ดวยฉนเชอมนเปนแนวา ถาลมหายใจม

ตราบใด จะไมไดเหนกรงสยามปราศจากอ�านาจอนเปนเอกราชเลย..”

เมอสถานการณสอเคารนแรง ปลายเดอนพฤษภาคม 2436

(กอนวกฤตการณ 2 เดอน) พระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหว

ทรงเสดจไปปากน�าเจาพระยาอกครง โดยเรอพระทนงมหาจกร ทรง

ไปตรวจปอมตางๆ ทสมทรปราการ และปอมพระจลจอมเกลา พบวา

เสรจแลว 3 หลม ซงก�าลงลงมออก 2 หลม ความกาวหนาในการ

สรางปอมเปนทพอพระราชหฤทย *เชาวนท 28 พฤษภาคม 2436

พระองคทรงทดลองยงปนเสอหมอบ เพอใหเกดความคนเคยและร

ก�าลงอาวธ เปนจ�านวน 5 นด พบวายงเขาเปา 2 นด ยงผด 3 นด

โดยนดแรกโดงไป นดท 2 ลดต�าลงกยงโดง นดท 3 ท 4 ยงถก

เปา นดท 5 ทรงทดลองตงศนยใหม ปรากฏวาต�าไป หลงจากนนทรง

วตกวาศาสตราวธทใชปองกนจะมไมเพยงพอ และทรงด�ารวา ควร

มโทรเลข เชอมตงแตปอมพระจลจอมเกลา ถงปอมผเสอสมทรและ

ตอไปยงปอมแผลงไฟฟา เพอตดตอสอสาร

At that time, King Rama V was well aware of the threats

from western powers. On the 10th of April 2436 B.E. (1893 A.D.),

he boarded Maha Chakri royal yacht to inspect the fortress at

Laem Fahpha Sub-district. He thought that the fort was in a

good defending location. However, he found that the construction

did not progress as it should be and it was likely that it would

not finish in time to defend the capital. He sent a royal note

to the minister council on April 10th, 2436 B.E. (1893 A.D.)

expressing his intention to provide, from his private reserve, the

amount of 10,000 Chung (equivalent to 800,000 Baht) to speed

up the construction of the fort and the procurement of modern

armaments. His handwritten note reflects his determination to

maintain the independence of the country as follows:

During the construction which

was at the same with the dispute with

the French, King Rama V wrote to HRH

Prince Kromluang Pichit Preechakorn,

the royal high commissioner of Laos,

stationed at Ubol Rachathani who was

responsible for the defense of southern

Laos territory. A part in his royal letter,

he wrote … “Don’t even think that I will,

in anyway, comply with the French.

Even they point the gun into my face

and force me to sign or capture me to

their battleship, I will never submit..” He also determined that

“…I believe that if I still have my breath, I will never see Siam

loses her independence…”

By the end of May 2436 B.E. (1893 A.D.) the level of

disagreement seemed to escalate, King Rama V again boarded

the Maha Chakri royal yacht to revisit the Chao Phraya Estuary

inspecting the fortresses in Samut Prakan and Phra Chula-

chomklao Fort. He found the construction progress satisfactory

that 3 pits were completed and 2 were under construction.

*Morning of May 28, 2436 B.E. (1893 A.D.), in order to familiarize

himself with the power of the weapon, King Rama V tried firing

disappearing carriage cannon for 5 shots – 2 met the target and

3 missed. The first shot soared too high and the seond

even was fired at adjusted lower range was too high. The

third and fourth shots met the target. He tried to align the

front sight of the cannon, but the last shot was too low. He

worried that the defensive armaments would not be sufficient

and also considered that there should be telegram service

connecting Phra Chulachomklao Fort to Pee Suea Samut Fort

and further on to Plaeng Faifah Fort for efficient communications.


“...ฉนรตวชดอยวา ถาความเปน

เอกราชของกรงสยามไดสดสนไป

เมอใด ชวตรฉนกจะสดสนไปเมอ

นน มไดอยปกครองทรพยสมบต

นเลย ซงจะทนอยอยางทขอ

ไมไดเลยเปนอนขาด...”


36 Cover Story

*ระหวางทพระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหว ประทบอย

บนเรอพระทนงมหาจกร นอกปอมพระจลจอมเกลา นายปาว ทตฝรง

เศสประจ�ากรงเทพฯ ไดลงเรอไปเฝา ท�านองไปสงเกตหาความ

รเกยวกบการเตรยมการปองกนของไทย ระหวางเฝาทรงสงเกตวา

นายปาว “หนาไมซด แตแลดส�ารวมอยบาง” และแนนอกวานายปาว

ไดเหนปอมและเปาซอมยง หรออกนยหนงคอไปสอดแนม

ขอพพาทในดนแดนสบสองจไทมมาอยางตอเนอง ชวงนนเกด

การปะทะกนรนแรง ระหวางฝรงเศสกบสยามทน�าโดยพระยอดเมอง

ขวาง (ข�า ยอดเพชร) เจาเมองค�าเกด ค�ามวน จนท�าใหนายโกรสกแรง

หรอ ม.ครอสครง (M.Grosgurin) นายทหารฝรงเศส ถกยงเสยชวต

เหตการณครงนนบวาเปนฉนวนส�าคญทท�าใหฝรงเศสไมพอใจอยาง

มาก ใชสอในประเทศของตวเอง ประโคมขาววาสยามเปนประเทศท

ปาเถอนรวมทงใชก�าลงท�าใหทหารฝรงเศสเสยชวต จนเปนเหตบาน

ปลายและเปนขออางในการสงเรอรบเขามายงสยาม

สถานการณในเวลานนสรางความตงเครยด ฝรงเศสไดสง

เรอรบมารวมกนทเมองไซงอน (นครโฮจมนห ) องกฤษเหนวาสถานการณ

ระหวางสยามกบฝรงเศสเปนไปอยางตงเครยด จงไดสงเรอรบ

เขามาอก 2 ล�า แตจะทอดสมอดสถานการณทนอกสนดอน

ปากแมน�าเจาพระยา

*While King Rama V was on board the Maha Chakri

royal yacht anchored in front of Phra Chulachomklao Fort,

Monsieur Pavi, French Ambassador to Siam, took a boat for an

audience with His Majesty. Actually, he wanted tospy on

Siamese defensive preparation. King Rama V noticed that Monsieur

Pavi “his face was not pale and he seemed to be well

composed”. It was for sure that Monsieur Pavi saw inside the fort

and firing practice butt or in other words he cameas a spy.

The disputes over Sibsongjuthai continued to go

on. There was a severe clash between the French power

and Siamese which was led by Phra Yod Muang Kwang,

the ruler of Muang Kamkerd and Kammuan. Monsieur

Grosgurin, a French officer, was shot death. This incident

caused extreme dissatisfaction to the French. They used

their hometown media to propaganda that Siam was a

barbarous country using power to cause French officer

life. The incident was escalated that the French took as

an excuse to send battleships to Siam.

The situation was tense. The French gathered their

battleships in Saigon (presently Ho Chi Minh City). The

British sensed that the situation between Siam and the

French was tense that they sent in 2 battleships anchored

outside the Chao Phraya Estuary bar to observe the situation.

10 เมษายน 2436 พระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหว ทรงพระราชดำาเนนดวยเรอพระทนงมหาจกร เพอทอดพระเนตร

ภมฐานปอมทตำาบลแหลมฟาผาดวยพระองคเอง

On April 10th, 2436 B.E. (1893 A.D.), King Rama V boarded the Maha Chakri Royal Yacht to

survey the fort at Laem Fahpha Sub-district.


การสรางปอมพระจลจอมเกลา

เปนไปอยางเรงรบ โดยมพระยาชลยทธโยธนทร เปนผ

ออกแบบและควบคมการกอสรางปอม และมพระยาวจตรนาว

(วลเลยม บณยกะลน) เปนนายชางกลท�าการตดตงปนเสอหมอบ

ทประจ�าการอยปอมพระจลจอมเกลา 7 กระบอก และปอมผเสอ

สมทร 3 กระบอก โดยพระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหว

ทรงรบสงใหปรบปรงปอมแหงนเปนการเรงดวน กอนเกดเหตการณ

เพยง 3 เดอน

The construction of Phra Chulachomklao Fort was done

in haste with Phraya Chonlayutthayothin as the architect and project

manager, Phraya Vichitnavee (William Boonyaklin) was the chief

mechanic responsible for the installation of 7 disappearing carriage

cannons at Phra Chulachomklao Fort and 3 at Pee Suea Samut

Fort. It was only 3 months before the crisis that King Rama V

ordered to speed up the urgent renovation of this fort.ภาพทแสดงใหเหนถงการท�างานของปอมปนเสอหมอบ

xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx

รปแบบของปอมในอดต

Phra Chulachomklao Fort Replica

ภาพบรรยากาศภายในหลมปน

Thai military inside fort


38 Cover Story

The French took this as another excuse to send in more

battleships *On July10, 2436 B.E. (1893 A.D.) Monsieur Pavi informed

HRH Prince Devavongse Varoprakarn, Foreign Affairs Minister, the

Frenchwould like to bring 2 battleships namely the Inconstant and the

Comete to Bangkok on July 15th and subsequently on the same

day he informed the Siamese side that the ships would now

arrive on July 13th. The given reason was to look after the French

properties and goods in Bangkok.

However, HRH Prince Devavongse Varoprakarn declined

Monsieur Pavi’ s request to bring in 2 battleships as at that

time the La Lutin, a French battleship, was already anchored in

front of the French Consulate. At the same time the Prince sent

a telegram to Siamese Ambassador in Paris to protest to the

French Ministry of Foreign Affairs on the French request to bring

in 2 battleships as it deemed as an action violating the bilateral

ท�าใหฝรงเศสใชขออางน ทจะสงเรอรบเขามาเพมเตม *ในวนท

10 กรกฎาคม 2436 นายปาวจงแจงตอพระเจานองยาเธอ กรมหลวง

เทวะวงศวโรปการ เสนาบดกระทรวงการตางประเทศ ขอน�าเรอรบ 2

ล�า คอเรอแองคองสตงค (Inconstat) และเรอโคแมต (Comete)

เขามายงกรงเทพฯ ในวนท 15 กรกฎาคม และตอมาในวนเดยวกนกได

แจงตอไทยเพมเตมวา เรอรบทง 2 ล�า จะเขามาถงวนท 13 กรกฎาคม

โดยใหเหตผลวาจะเขามาดแลทรพยสมบตและสนคาของชาวฝรงเศส

แตพระเจานองยาเธอ กรมหลวงเทวะวงศวโรปการ ไดตอบหนงสอ

นายปาววา ไมอนญาตใหฝรงเศสน�าเรอรบทง 2 ล�าเขามา โดยในเวลา

นนไดมเรอรบฝรงเศส ชอลแตง (La Lutin) เขามาทอดสมอบรเวณหนา

สถานทตแลว ขณะเดยวกน ไดสงโทรเลขไปยงอครราชทตไทยประจ�ากรง

ปารส ใหแจงตอรฐมนตรกระทรวงการตางประเทศฝรงเศส เพอคดคาน

ภาพการตน เมอฝรงเศสมชยเหนอสยามในสมรภมรบบนฝงซายแมน�าโขง

Thailand took a defeat French at the battle on the banks of the Mekong River Siam.


“พลเรอโทพระย�ชลยทธโยธนทร (อองเดร ด เปลซ เดอ รเชอลเออ) หรอ กปตน รเชอลเออ ช�วเดนม�รก เชอส�ย

ฝรงเศส ผบญช�ก�รทห�รเรอของกองทพเรอสย�ม เปนรองผบญช�ก�รก�รรบของไทยในวกฤตก�รณ ร.ศ. 112

เมอวนท 13 กรกฎ�คม พ.ศ. 2436 และเปนผออกแบบปอมพระจลจอมเกล�”

การสงเรอรบทง 2 ล�าเขามา เพราะเปนการละเมดสญญาและความ

เปนเอกราชของชาตไทย

พระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาฯ เสดจพระราชด�าเนน

เปนการลบทปากน�าเจาพระยา โดยรถไฟพเศษไดทอดพระเนตร

ปอมพระจลจอมเกลา ปนเสอหมอบไดรบการตดตงจนพรอมใชงาน

และทรงตรวจเรอทจมเพอปดปากอาว และเสดจรมชองทางเดนเรอ

ลองระเบดตอรปโดขนาดเลก ปรากฏวามอานภาพมาก พรอมกบ

น�าเรอรบทงหมดทมอย ทงเรอมกฎราชกมาร เรอมรธาวสตสวสด

ซงเปนเรอรบแตอาวธลาสมย เรอทลกระหมอม เรอนฤเบนทรบตร

เรอหาญหกศตร เปนเรอขนาดเลกน�าปนใหญแบบโบราณ (บรรจลก

กระสนปากกระบอก) พรอมกบท�าการปองกนวางทนระเบด (ตอรปโด)

ปดปากอาวเจาพระยา โดยบงคบเปดทางเดนเรอเพยงเลกนอย โดย

พระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาฯ ไดสง

การและตงพระราชหฤทยในการเตรยม

ความพรอมทจะปองกนฝรงเศส ไมใหลวง

ล�าอธปไตยไดแมแตนอย

กอนวกฤตการณเพยง 3 วน พระบาท

สมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหว มลาย

พระหตถถงพระยาชลยทธโยธนทร มความ

วา “ก�าหนดเรอรบฝรงเศสจะเขาในวนท 13

กรกฎาคม เวลาเยน และฝายเราไมยอมนน

ใหพระยาชลยทธโยธนทร คดวางตอรปโดเสยใหเตมชอง ถาเขามา

เมอไร กเปนการจ�าเปนทจะตองระเบด อยาใหตองรอค�าสงอกเลย

และถาเขายงกอนแลวเราตองยง”

หลงจากเจรจาเรองการทต รฐมนตรกระทรวงการตางประเทศ

ฝรงเศส ไดแจงตออครราชทตสยามวาจะถอนค�าสงทใหเรอรบทง 2

ล�า เขามายงสยาม และจะสงทตเขามาเจรจาฉนมตรกบสยาม โดยได

โทรเลขมายงสยาม 2 ฉบบ ฉบบหนงสงมายงเสนาบดกระทรวงการ

ตางประเทศของสยาม อกฉบบสงมาทกงสลฝรงเศสประจ�ากรงเทพฯ

เพอใหนายปาว น�าเอกสารค�าสงหยดเรอรบ ไปใหกบผบญชาการเรอรบ

ทง 2 ล�า กอนทจะลวงล�าอาณาเขตสยาม แตเอกสารโทรเลขทอยกบ

นายปาวฉบบนน กลบไมถงผบญชาการเรอรบทงสองล�า วกฤตการณ

ทปากน�าเจาพระยาจงเกดขน

วนท 13 กรกฎาคม เวลาเชาพระยาชลยทธโยธนทร ไดอ�านวย

การปองกนอยทปอมพระจลจอมเกลา และไดสงการแกผบงคบการ

เรอทกล�าวา ถาเกดการสรบขน เมอปอมพระจลจอมเกลา ท�าการ

ยงเตอนไปเปนนดทสแลว เรอฝรงเศสยงไมหยด กใหเรอเรมท�าการ

ยงรวมกบปอมได

agreement and Siamese sovereignty.

King Rama V secretly went by special train to the mouth

of the Chao Phraya River. He visited Phra Chulachomklao

Fort and found that the disappearing carriage cannons were

all mounted and ready for use. He inspected sunken ships

to bar the estuary and the navigation channel, tried small

torpedo and found that it was very powerful. All available

battleships with outdated armaments were collected to station

on guard the torpedo buoys at the mouth of the ChaoPhraya

Riversuch as the Makut Rachakuman, the Muradha Vasitsvasti and

other small battleships with old style cannons that cannonballs

were loaded through the barrel namely the Thune Kramom, the

Naruebaneputri, and the Hanhaksattru. Only narrow navigation

channel was open. King Rama V gave orders and paid

attention to the preparation to protect

the national sovereignty from the

French invasion.

Three days before the crisis

erupted, King Rama V senta handwritten

note to Phraya Chonlayutthayothin

“As the French battleships fixed to

arrive on July 13th and we disallow

the arrival, I would suggest that Phraya Chon-

layutthayothin drop the torpedo blocking

the whole entrance. When they arrive, if it is

necessary you should order firing without delay or waiting

for order. And, if they fire first, we must fire..”

Following the diplomatic communication, the French

Minister of Foreign Affairs informed Siamese Ambassador in

Paris that France would withdraw the order for the 2 battleships

going to Siamese territory and would send an envoy for an

amicable negotiation. The French authority sent 2 telegrams:

one telegram to Siamese Foreign Affairs Minister and the

other to Monsieur Pavi, French Consul in Bangkok, and that

Monsieur Pavi to pass the order to stop the 2 battleships

from entering Siamese territory to the captains of both ships.

Unfortunately, the telegram to Monsieur Pavi never reached

the captains of the battleships. Hence, the Paknam Crisis

erupted.

In the morning of July 13th, Phraya Chonlayutthayothin

was commanding the defense at the Chulachomklao Fort.

He gave order to each captain that should the fourth warning

shells was fired from Chulachomklao Fort and the French

ships did not stop, all the Siamese ships should join the

Chulachomklao Fort in firing.

“พระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาฯ

ไดสงการและตงพระราช

หฤทยในการเตรยมความพรอม

ทจะปองกนฝรงเศส ไมใหลวงลำา

อธปไตยไดแมแตนอย”

เรอรบฝรงเศสแลนเขามา ผานพระเจดยกลางน�า

French warship sailed into Through the water tower


40 Cover Story


ยทธนาวปากนำาเจาพระยา

NAVAL BATTLE AT THE CHAO PHRAYA RIVER“เวล� 17.15 น. เรอรบฝรงเศสไดลองม�ถงสนดอนป�กแมนำ� และไดหยดเรอ โดยไมทอดสมอ พรอมกบเรอ

บปตสตเซย (Jean Baptist Say) เรอสนค�ประจำ�ไซงอนกบกรงเทพฯ มคว�มชำ�น�ญในก�รนำ�เรอข�มสนดอน

ป�กแมนำ�เจ�พระย� จงไดบงคบในขณะอยกล�งทะเล ใหเปนเรอนำ�รองเข�ม�ยงสย�ม”

**โดยปกตเมอเรอขนาดใหญหากจะแลนเขามาในนานน�า จะตองมเรอ

น�ารองคอยน�าทางเขามา ซงทางรฐบาลฝรงเศสกไดแจงขอทางไทยไวกอน

แลว ซงทางเจาทาไทยกไดเตรยมเรอน�ารอง (เรออรรคราชวรเดช) และ

กปตนไวให โดยจอดอยใกลบรเวณนน

เมอเรอรบฝรงเศสมาถง มสเตอรแจคสนน�ารองใหญ (ฝายสยาม)

สญชาตองกฤษ ซงอยทเรอน�ารองไดขนไปบนเรอเซย สวนกปตนวล เจาทา

ไทยไดขนไปบนเรอแองคองสตงค โดยทงสองไดขนไปเจรจากบกปตนเรอรบ

ฝรงเศส เพอหามปรามมใหเรอเดนทางลวงล�านานน�าเขาไป

ขณะนนเรอกลไฟไทยไดเขาเทยบเรอแองคองสตงค โดยมนายเรอโท

นายทหารประจ�าเรอลแตงน�าถงไปรษณยมาใหดวย เหตการณด�าเนน

ไปอยางตนระทก ดวยไมรวากปตนเรอฝรงเศสจะเชอกปตนเรอน�ารองหรอไม

ระหวางนนผบงคบการเรอพาลลาส (เรอรบองกฤษ) ทจอดทอดสมอนอก

สนดอนปากแมน�าเพอดสถานการณ ไดสงนายเรอเอกเอดเวดส นายทหาร

ฝายพลาธการขนไปบนเรอแองคองสตงคเพอแจงใหทราบวา ราชทตฝรงเศส

มค�าสงใหเรอรบฝรงเศสจอดทอดสมออยนอกสนดอน แตผบงคบเรอแอง

คองสตงคไมยอมฟงการหามปรามใดๆ เพราะไมไดรบค�าสงดวนใหหยด

เรอ ผานโทรเลขของนายปาว เจาหนาททขนไปเจรจาจงเดนทางกลบ โดย

ชวงเวลานนเกดพายและฝนตกอยางหนก ท�าใหไมสามารถมองเหนเรอท

เขาออกบรเวณสนดอนปากแมน�าได

At 5.15 p.m. French battleships sailed to the estuary bar and

stopped without anchoring. At the same time the Jean Baptiste Say,

a regular cargo ship between Saigon and Bangkok which was familiar

with the navigation channel was forced, while it was at sea, to navigate

the bar at the mouth of the Chao Phraya River.

Normally, if a large ship wanted to sail into the territorial waters,

a pilot boat should lead the ship through navigation channel.

The French requested for a pilot boat which the Siamese authority

already prepared a pilot boat (Akrarajvoradecha) with captain

anchoring in the area on standby.

When the French battleships arrived, Mr. Jackson, an

Englishman who served as Siamese pilot master on standby

on the pilot boat, got on board the Jean Baptiste Say while

Mr. Will, Siamese Harbor Master got on board the Inconstant.

They both tried to prohibit the French captains sailing into the

territorial waters.

พลเรออมานน ผบญชาการเรอรบฝรงเศส

The commander of the French frigate

เรอรบของฝรงเศสก�าลงเตรยมปนใหญตอสกบสยาม

Warships of France Siamese fighting with artillery preparation


42 Cover Story

When the Siamese boat came alongside the Inconstant, a French

lieutenant from the La Lutin brought the mail bag to the ship at the

same time. The situation was very tense because the Siamese side

did not know whether the French captain would listen to the pilot master

or not. During that time the Pallard Ship Master (a British battleship)

anchoring outside the bar observing the situation sent Lieutenant Commander

Edward, a commissary, to inform the Inconstant captain that the French

Ambassador ordered the French battleships to anchor outside the bar.

But, the Inconstant captain refused to the dissuasion because he did not

receive the order to anchor the ship via the urgent telegram to Monsieur

Pavi. Those officers trying to negotiate the situation returned to their

boats. It happened that during that time, there was storm and heavy

rain that the visibility of ships sailing in and out of the bar was very poor.

Approximately at 6.05 p.m. the Inconstant and the Comete led

by the Jean Baptiste Say braved the storm sailing into the navigation

channel at the distant of 400 meters between each ship and it happened

to be the time that the rain stopped. The Siamese side saw the French

ships and a few minutes later the Akrarajvoradecha sent a signal to Phra

Chulachomklao fort to get gun crews readily station in those seven gun pits.

Phra Chulachomklao Fort fired two warning blank shots (no cannonball)

but the ships continued sailing at the same speed. When 4 warning shots

were fired, it seemed that the pilot ship would stop and turn back but

eventually continued sailing in. The 3 French battleships flew their naval

ensign on all three masts including on the gaff and started firing at the fort.

เวลาประมาณ 18.05 น. เรอแองคองสตงค กบ เรอโคแมต กฝา

พายเขามา โดยมเรอเซยน�าหนาเรยงตามกนปดทายระยะหาง ประมาณ

400 เมตร เปนชวงเวลาทฝนเรมหยดตก ฝายไทยจงเรมเหนเรอรบ

ฝรงเศสก�าลงแลนเขามา ไมกนาทจากนนเรออรรคราชวรเดชไดสง

สญญาณประมวลสากล ไปยงปอมพระจลจอมเกลาใหเตรยมพรอม ม

ความหมายวา “เตรยมตวรบพายใหญ” เหลาทหารตางเตรยมพรอม

และประจ�าทหลมปนทง 7

ปอมพระจลจอมเกลาไดยงนดดนเปลา (ไมมหวกระสน) ไป 2 นด

เพอเปนการเตอน แตเรอกยงแลนเขามาดวยความเรว พอยงเตอนครบ

4 นด ดเหมอนวาเรอน�ารอง ไดหยดและก�าลงจะหนกลบออกไป แตตอ

มากแลนไปตามเดม เรอรบฝรงเศสทงสองล�า ไดชกธงชาตขนทง 3 เสา

ตลอดจนทเสากาฟ และไดท�าการยงมายงปอม

จากบนทกของผบงคบการเรอโคแมต อธบายชวงเวลานนไววา

**เมอเวลา 18.30 น. เราเขามาใกลทนด�า ไดยนเสยงปนดงขนนดหนง

แลวกดงซอนๆ กนหลายนด ปรากฏวาทแหลมตะวนตก (ปอมพระจลฯ)

ท�าการยงมเสยงกระสนหลายนดสงเสยงหวอๆ มายงเรา “ประจ�าสถาน

รบ” เปนค�าสงใหทกคนรบเขาประจ�าทของตน และชกธงขนยอดเสา เรา

เตรยมพรอมแลวทจะยง

การสรบของทงสองฝายเปนไปอยางดเดอด ในบนทกเลาตอไปวา

เรอรบฝรงเศสทง 2 ล�า แลนฝาคลนลมและหลบวถกระสนผานเขามา

French warships and aircraft Plow winds and dodged a bullet came through.


ปอมพระจลจอมเกลา กลบไปดวยแสงไฟและควนปน เราอยหาง

ถง 4,000 เมตร ปนเหลานเมอยงจะโผลขนมา ครนยงแลวกผลบลง

ไปในหลม ทมเกราะปองกนโดยทนท การยงอยางเตมขนาดไปยงปอม

ในขณะนดจะไรผล ดงนนเราจงบรรจปนใหญดวยกระสนลกปลาย ซง

จะระเบดแตกท�าลายคนประจ�าปน และเครองประกอบปนอนอยในท

ก�าบง บนสะพานเดนเรอมเรอโทบาแซง ซงเปนตนหนคอยนบจ�านวน

กระสนทยงมา

นอกจากปนเสอหมอบทคอยระดมยงแลว ยงมแนวปองกนทขนาบ

ขางไปดวย เรอมกฎราชกมาร เรอมรธาวสตสวสด เรอทลกระหมอม

เรอนฤเบนทรบตร เรอหาญหกศตร ทระดมยงโดยเฉพาะเรอเซย เพอ

ไมใหสามารถน�ารองพาเรอรบของฝรงเศสเขามาได

อาจารยพลาดสย สทธธญกจ นกวชาการประวตศาสตร ใหความเหน

วา ปากน�าเจาพระยา เปนชยภมทดตงแตสมยอยธยา พนทเปนสนดอน

เยอะ จงท�าใหเรอทเขา-ออก ถาไมช�านาญทางจะตองจางเรอน�ารอง

เพอน�าทางเดนเรอไมใหตดสนดอนบรเวณปากแมน�า ในวกฤตการณ

ร.ศ.112 ครงนน เรอรบฝรงเศสถงไดบงคบเรอขนสงสนคาทช�านาญ

เสนทางใหน�ารองเขามา ทางเรอรบของไทยจงใชยทธวธยงเรอน�ารอง

ใหเกยตน เพอทวาเรอรบฝรงเศสจะไมสามารถเขามาได เมอเรอน�ารอง

ของฝรงเศสถกยงจงเกยตนบรเวณแหลมล�าพลาย (บรเวณบางป)

From the diary of the Comete Commander, he elaborated

the situation at that point of time as follows **at 6.30 p.m. we got closer

to the black buoys and heard a shot following by many more several

shots. It appeared that from the west cape (Phra Chulachomklao Fort)

started the firing at us. “At your station” was the order that everybody rushed

to their assigned stations and flew the naval ensigns. We were ready

to counter fire.

It was a violent battle. The diary continued that Phra Chulachom-

klao Fort was engulfed with light and firing smoke. We were 4,000

meters away. Those cannons would appear only when it was about to

fire and disappear into shielded gun pit after firing. Full bombarding to

the fort seemed to be ineffective. Therefore, we loaded our cannons

with cannonball pellets that would burst and destroy the gun crews

and the cannons in the shielded gun pit. Lieutenant Tobasin, the deck

officer, was on the bridge to count the number of shells fired at us.

Apart from bombarding by disappearing carriage cannons,

there was also a defensive line flanked by the Makut Rachakuman,

the Muradha Vasitsvasti, the Thune Kramom, the Naruebaneputri and

the Hanhaksattru jointly bombarded the Jean Baptiste Say in order

that it would not be able to pilot the French battleships through the

navigation channel.

Lecturer Pladisai Sitthithanyakit, a historian, viewed that the mouth

of the Chao Phraya River has been a superb strategic location since the

Ayutthaya period. The area has a number of bars that ships unfamiliar

with the navigation channel should hire a pilot boat to navigate in order

to avoid sailing aground. In the Rattanakosin Era 112 Paknam Crisis, the

French battleships had to force the cargo ship familiar with the navigation

channel to pilot them. Siamese strategy was to bombard the cargo

ship to sail aground so that the French battleships could not pass

through the bar. After the French pilot ship aground at Lampoolai Cape

(in Bang Pu area at the present), the French battleships stopped to

keep an eye on the situation. But, it was the high tide so the French

took the opportunity to sail through the bar and other defensive lines

without difficulties.

The diary further elaborated that suddenly the Jean Baptiste

Say turned prow to the left, we could sail pass. The captain shouted

that the pilot did not want to pilot further and would like to anchor

because the Jean Baptiste Say was hit by a cannonball. To avoid

the ship sinking, they had to sail aground near the black buoys.

Before long, a cannonball fell on the Inconstant hit the Davits pole

asunder (Davits pole is a pole with pulley to lower and roll up the

row boat) and a Petty Officer, who was the carpenter, was fatally

hit on the spot. Captain Bori ordered to turn the prow to the left

and steer direct to the middle of the estuary. He also gave an

order to fire and the Comete followed firing suit. At 6.43 p.m. the

battle rightly began.

เรอรบฝรงเศสถกสกดกน โดยปนใหญจากปอมพระจล

Thai forces made intercopted French battleships

“ฝ�ยสย�มไดใชปนกลยงม�ยงเร�

รวมทงปนใหญกยงม�ดงห�ฝน ถก

พลประจำ�ปนต�ยไปสองคน”


44 Cover Story

เรอลแตง ของฝรงเศส จอดคมเชงและกดดนสยามในกรณพพาท

บรเวณหนาสถานทตฝรงเศส ประจ�ากรงเทพ

French frigate “Le Lutin”



46 Cover Story

เรอน�ารอง บปตสเชต (Jean Baptist Say) ของฝรงเศส ถกยงเกยตนทแหลมล�าพลาย (บรเวณบางป)

The pilot of France Shot aground at Lum Pu Lai promontory


The fighting heatedly escalated. After the lighting buoys, there

was a defensive line of many sunken steel vessels held in place and

braced on both side with two rows of wooden poles firmly chained

together. The open space for sailing in and out ships was about 80

meters wide and torpedoes were placed in the open sailing space.

Further behind Siamese defensive line, many ships with guns in the

prow were lining to help firing together with the Phra Chulachomklao

Fort. It was the only passage that we should pass. Being on full

speed, we could hit those stoppages.

At 6.50 p.m. as the Inconstant got close to the lighting buoys, a

torpedo exploded in front of the ship but did not hit the ship. The Inconstant

passed through the defensive line and the disappearing carriage

cannons at Phra Chulachomklao Fort lost it effective firing angles. We

continued to fight with the Siamese ships lining the sailing passage.

The Comete that followed the Inconstant passed the Siamese

fleet and counter fired with them. The Siamese side used the machine

guns including cannons bombarding us heavily. When we passed a white

yacht which was the last ship on the left about 100 meters apart, this yacht

fired at us fatally hit two of our gun crews. Our stern gun fired back and

directly hit the ship which was in wood at 6.58 p.m. The sailing

became free from trouble for a while.

It was getting dark and there was another small fort on an islet

(Pee Suea Samut Fort). At 7.00 p.m. we arrived at this fort which was

still quiet. We opened firing and the 21 cm. cannons at the fort fired

back but did not hit us. We sailed pass Samut Prakan without Siamese

followed us in tail. The Siamese firing was not accurate, firing command

was not good and they did not take into account the speed of the

sailing ship for adjusting the firing range. Most of the shells were either

too high or missed our ship stern. Torpedo prematurely exploded

before the time so it was ineffective.

At 9.00 p.m. the French fleet commander sent out the signal for

all ships to anchor. When we turned at the first bend and saw the

Bangkok dock. The river in this area was very narrow and full with

steamships, sailboats and other small boats. Lights were everywhere.

The current was strong and our ships did not have pilot. The

Inconstant anchored near to the French Consulate and the Comete

anchored nearby.

It was the common practice that when arriving we should report

to Monsieur Pavi, the French Consul at Bangkok. However, Captain

Bovi called the commanders of the La Lutin and the Comete to find

out how to revenge. They agreed that the next day they would bring

all 3 battleships to sink Siamese cruiser, Mahachakri. Then they

would line their ships in front of the Grand Palace. Should they do

not receive satisfactory agreement from the Siamese authority, they

would bombard the Grand Palace. Fortunately, it did not happen.

ในปจจบน หลงจากทไมมเรอน�ารองแลว ชวงนนฝรงเศสจงหยด

การเดนเรอเหมอนคมเชง แตกลบเปนชวงเวลาทน�าขน จงถอโอกาสตอน

นลองเรอเขามา โดยผานสนดอน และแนวปองกนตางๆ ไดไมยากนก

ตามบนทกอธบายตอไปวา ทนใดนนเรอเซยไดหนหวเรอไปทางซาย

เราจงแลนผานเลยไป กปตนของเรอตะโกนบอกมาวา น�ารองไมยอมน�าเรอ

ตอไปอก และตองการจะทอดสมอ เรอเซยถกกระสนปนหนงนด และเพอ

ไมใหเรอจมจงตองแลนเกยตนใกลๆ ทนด�า ในไมชากมกระสนอกนดหนง

ระเบดลงบนเรอแองคองสตงค หลกเดวทเรอโบตหกสะบนลง (หลกเดวท

หมายถง หลกทใชส�าหรบชกหยอนเรอโบต) พนจาชางไมประจ�าเรอเสยชวต

คาท นาวาโทโบร จงสงหนหวเรอไปทางซาย และใหถอทายมงตรงตอไปทาง

กลางปากน�า แลวสงเรมยง เรอโคแมตกเรมยงตาม ขณะนเวลา 18.43 น.

การรบไดบงเกดขนแลว

การรบไดเปนไปอยางเผดรอน ถดจากเรอทนไฟมเรอเหลกจมอยหลายล�า

ซงยดไวอยกบท โดยน�าหลกปกไวขนาบไวเปนสองแถว และมสายโซขง

ไวเปนแนวอยางแขงแรง เหลอชองวางใหเรอเขาออกไดราว 80 เมตร ชอง

นยงไดวางตอรปโดไว เลยแนวกดขวางเขาไปมเรอไทย จอดเรยงรายกนอย

ปนหวเรอเหลานไดรวมยงกบปอมพระจลจอมเกลา ประกอบกนเปนชองทาง

ทเราตองผานไป เดนหนาเตมตวเราจะไดพงเขาชนเครองกดขวาง

ลวงถงเวลา 18.50 น. ขณะทเรอแองคองสตงค แลนเขาไปใกลเรอ

ทนไฟนน ตอรปโดลกหนงไดระเบดขางหนาเรอแตไมถก เรอแองคองสตงค

ไดแลนผานแนวกดขวาง ปนเสอหมอบของปอมพระจลจอมเกลาจงหมดมม

ยง พรอมทงท�าการสรบกบเรอสยามทตงเรยงรายเปนสองแนว

เรอโคแมต ซงแลนตามแนวทางของเรอแองคองสตงค กไดผานกอง

เรอไทย และไดยงโตตอบดวยปนใหญประจ�าเรอ ฝายสยามไดใชปนกลยง

มายงเรา รวมทงปนใหญกยงมาดงหาฝน ขณะทเราแลนผานเรอใบล�าใหญ

ทาสขาว ซงเปนเรอล�าสดทายทางซกซายในระยะหางกน 100 เมตร เรอล�า

นไดยงมายงเราตบหนง ถกพลประจ�าปนตายไปสองคน ปนทายของเราได

ยงตอบไปบาง ถกตวเรอทท�าดวยไมอยางจง เมอเวลา 18.58 น. เสนทาง

เดนเรอกปลอดโปรงไปชวขณะ

เปนเวลามด ยงเหลอปอมทเกาะเลกอกปอมหนง (ปอมผเสอสมทร)

เวลา 19.00 น. ไดมาถงปอมนซงยงคงสงบเงยบอย เราไดยงกราดเขาไป

และปน 21 เซนตเมตร ของปอมกไดยงตอบโดยไมถกเรอเรา เราแลนเลย

สมทรปราการไปโดยไมมฝายสยามตดตามมาเลย การยงของฝายไทยไม

ใครแมน อ�านวยการยงไมด และไมมการค�านงถงความเรวเรอเพอแกศนย

กระสนสวนใหญจงตกสง หรอหลดทายเรอเราไป ตอรปโดกระเบดกอนเวลา

อนสมควร จงไมบงเกดผลแตอยางใด

เวลา 21.00 น. ผบงคบหมเรอสงสญญาณมาวาใหทอดสมอพรอมกน

พอเลยวตามแมน�าคงแรกกแลเหนทาจอดเรอกรงเทพ ฯ แมน�าตอนนแคบ

มากและเตมไปดวยเรอกลไฟ เรอใบ และมเรอเลก ๆ มแสงสวางทวไปหมด

กระแสน�ากไหลแรง ทางเรอกไมมน�ารอง เรอแองคองสตงค ไดทอดสมอ

อยใกลๆ สถานทตฝรงเศส เรอโคแมตกทอดสมออยใกลกน

เปนธรรมเนยมปฏบตวา เมอเดนทางมาถงจะตองไปรายงานตวตอ

ม.ปาว กงสลฝรงเศสประจ�ากรงเทพฯ แตนาวาโทโบร ไดประชมผบงคบการ

เรอลแตง และเรอโคแมต เพอหาวธแกแคนและไดตกลงวาพรงนเวลาเชาตร

จะน�าเรอรบทงสามล�า ออกไปจมเรอลาดตระเวนมหาจกร แลวจะตรงเรอ

เปนแนวอยตรงหนาพระบรมมหาราชวง หากไมไดรบความตกลงทพอใจ ก

จะไดระดมยงพระบรมมหาราชวง แตความคดนนกไมไดเกดขนแตอยางใด

พลเรอโท พระยาชลยทธโยธนทร (อองเดร ดว เปลซ เดอ รเชอลเยอ)

Vice admiral André du Plessis de Richelieu


48 Cover Story

ลกษณะของเงนถงแดง ทใช ในวกฤตการณ ร.ศ.112

Red purse of Rs 112 in crisis.

เงนเหรยญนกเมกซกน สนนษฐานวาเปนเงนชนดหนงในถงแดง

Antique Mexico Coin in the Red Purse

Cr.Photo

by : happydelight.blogspot.com


สญญาสงบศก

THE TREATY OF PEACE“ในวนท 20 กรกฎ�คม 2436 รฐบ�ลฝรงเศสไดสงใหน�ยป�ว ยนคำ�ข�ดตอไทยใหชดใชค�เสยห�ย โดยบบ

บงคบตองใหคำ�ตอบภ�ยใน 48 ชวโมง โดยมเรอรบฝรงเศสทง 3 ลำ�น ปดลอมแลวหนป�กกระบอกปนเข�ห�

พระบรมมห�ร�ชวง เพอบบบงคบใหไทยยอมทำ�ต�มขอเรยกรอง”

On diplomatic side, HRH Prince Devavongse Varoprakarn, Siamese

Foreign Minister, seriously protested to the French government

and demanded that the French authority issue an order for the

French battleships to withdraw from Siamese territorial waters.

But, at the same time, Monsieur Pavi sent a telegram to French

Minister of Foreign Affairs that the French should take advantage

of the situation to land the soldiers ashore if the Siamese did not

give in. On July 20th, 2436 B.E. (1863 A.D.) the French authority

ordered Monsieur Pavi to give an ultimatum that Siam had to pay

France an indemnification. They gave Siam 48 hours to consider

their ultimatum. They threatened the Siamese authority to accept

their ultimatum by having the cannons on

the 3 French battleships trained at the

Grand Palace.

King Rama V tried various means to solve

the problems be it by diplomacy, military and

seeking assistance from other major powers. He

closely discussed with his royalties, noblemen

and ministers particularly with HRH Prince

Devavongse Varoprakan on how to reject

the French ultimatum. At the same time, he

ordered the Siamese Ambassador in London

to consult with the British authority to balance

the power so that the French a thority would

not cause violent actions to the Siam.

“At that time, France had the opportunity to capture Siam as

its colony but could not do so because the British still had benefits

with the Siamese authority. The British was deemed the biggest

superpower at that time. So, France dared not take any harsh

action.” Associated Professor Wuttichai Mulsilp, ex-president of The

Historical Society under the Royal Patronage, further commented.

At last, the Siamese authority could not resist the French

oppression, agreed to sign Franco-Siamese Treaty of 1893 on

October 3rd, 2436 B.E. (1893 A.D.) The pact made Siam lost the

territory on the left bank of the Mekong River (presently is Laos)

including all the islets, covering total area of 143,000 square meters

to France. Moreover, Siam had to pay silver coins equivalent

to 3 million francs indemnification to France (approximately 1.56

million Baht in value of that time) at once.

ดานการทตทางฝายไทย เมอพระเจานองยาเธอ กรมหลวง

เทวะวงศวโรปการ เสนาบดกระทรวงการตางประเทศ ประทวง

ไปยงรฐบาลฝรงเศสอยางรนแรง และเรยกรองใหมค�าสงถอน

เรอรบออกไปทนท แตขณะเดยวกน นายปาว กไดสงโทรเลขถง

รฐมนตรกระทรวงการตางประเทศฝรงเศส วาควรฉวยโอกาสนสง

กองเรอพรอมทหารขนบก ถาหากวาไทยไมยอมแพ และในวนท

20 กรกฎาคม 2436 รฐบาลฝรงเศสไดสงใหนายปาว ยนค�าขาด

ตอไทยใหชดใชคาเสยหาย โดยบบบงคบตองใหค�าตอบภายใน

48 ชวโมง โดยมเรอรบฝรงเศสทง 3 ล�าน ปดลอมแลวหนปาก

กระบอกปนเขาหาพระบรมมหาราชวง

เพอบบบงคบใหไทยยอมท�าตาม

ขอเรยกรอง

ระหวางนนพระบาทสมเดจพระ

จลจอมเกลาเจาอยหว ทรงพยายาม

แกไขปญหา ทงวธทางการทต การ

ทหาร และการแสวงหาความชวย

เหลอจากมหาอ�านาจอน ทรงปรกษา

อยางใกลชดกบเจานาย ขนนาง

โดยเฉพาะพระเจานองยาเธอ กรม

หลวงเทวะวงศวโรปการ เพอไมยอมรบกบขอเรยกรองดงกลาว

ซงในเวลาเดยวกน ทรงใหทตไทยประจ�ากรงลอนดอนปรกษากบ

รฐบาลองกฤษ เพอถวงดลอ�านาจและตองการใหฝรงเศสไมกลา

ปฏบตรนแรงกบไทย

แตเมอถกบบบงคบจนไมสามารถขดขนได ในทสดไทย

กตองยอมลงนามใน “สนธสญญาฝรงเศส-สยาม ร.ศ.112”

(Franco-Siamese Treaty of 1893) เมอวนท 3 ตลาคม พ.ศ.2436

ซงเปนสนธสญญาทท�าใหไทยตองเสยดนแดนฝงซายของแมน�า

โขง (ประเทศลาวในปจจบน) รวมทงเกาะตางๆ ในแมน�าโขง

รวมเปนพนทประมาณ 143,000 ตารางกโลเมตร ใหกบฝรงเศส

นอกจากนนยงตองจายเงนเหรยญใหกบฝรงเศสทนทอกเปน

มลคา 3 ลานฟรงก (เทยบคาเงนขณะนนไดราว 1.56 ลานบาท)

“ชวงเวล�นน ฝรงเศสมโอก�สทจะยด

อ�ณ�นคมของสย�ม แตก ไมส�ม�รถทำ�ไดก

เพร�ะในชวงนนองกฤษมผลประโยชนบ�งสวน

กบสย�ม ซงองกฤษถอว�เปนช�ตมห�อำ�น�จ

ท ใหญทสด ฝรงเศสจงไมกล�ทำ�อะไรม�กนก”

รองศ�สตร�จ�รยวฒชย มลศลป อดตน�ยก

สม�คมประวตศ�สตร อธบ�ย


50 Cover Story

ทหารฝรงเศสน�าเงนเหรยญนกเมกซกน ซงเปนเงนคาปฏกรรมสงครามจากฝายสยามมานบจ�านวน

French troops led Mexican bird Coin. The amount of indemnity from the Siam count.


พระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหว จงตองทรงน�าเงนทเปน

เหรยญมมลคามหาศาลมาจายใหกบฝรงเศสในทนท จงมพระราชด�ารถง “เงน

ถงแดง” หรอเงนทพระบาทสมเดจพระนงเกลาเจาอยหว รชกาลท 3 ทรงเกบ

ออมไวจากการคาขายกบตางชาต เพอใหคนรนหลงไดน�ามาใชชวยเหลอบาน

เมอง และยงเปนเงนเหรยญของประเทศเมกซโก ซงตรงตามเงอนไขของ

ฝรงเศส พระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหว จงทรงน�าเงนถงแดงมา

รวมกบพระราชทรพยสวนพระองคน�าไปจายใหกบฝรงเศสไดจนครบถวน

*สรางความโทมนสจนทรงพระประชวรและทรงคดวาอาจจะสวรรคต

ถงกบมพระราชปรารภหลายครงเกยวกบพระบรมศพ อนาคตของพระ

ราชโอรส พระราชธดา และทอดอาลยในชวต ดงในพระราชนพนธท

พระราชทานพระเจานองยาเธอ กรมหมนด�ารงราชานภาพ (ตอมาคอ

สมเดจกรมพระยาด�ารงราชานภาพ) ตอนหนงวา

Since the huge amount of indemnification had to be paid

at once, King Rama V thought of “red pouch money” that King

Rama III had saved from trading with foreign countries with the

purpose to save as a fund for his successors to use in salvaging

the country from crisis. Fortunately, those coins were Mexican

silver coins which rightly met the French criteria. King Rama V

used the money in the “red pouch” and his private reserves to

pay France in full.

*The king was so distressed that he thought he would die.

He talked many times about his funeral, future of his sons and

daughter, etc. He was in grave despair as witnessed in a part

of his note to HRH Prince Damrong Rajanuparb that as a king

he was so painful that he would rather die as the next life could

make him happy again.

In his reply, HRH Prince Damrong Rajanuparb encouraged

the king to persevere and face the crisis with grace. The crisis

was like a storm and the king was like the captain steering the ship

braving the storm. The ship had to have captain. If the captain

could bring the ship out of the storm, he would be admired. But,

if could not, it would be the karma or fate that the captain could

sink with the ship

Additionally, the loss of the territory on the left bank of the

Mekong River in the Rattanakosin Era 112 Crisis caused King Rama

V a deep sorrow that brought tears to his eyes as Maha Sawek

Ek Phraya Burutrud Rajapullop (Nop Krairirk) wrote:

“At last, the king could suppress his feelings. He said that

losing some small areas by the boundary of the kingdom that we

could not fully look after was like losing one of our fingers to save

our heart and body.”

“เจบนานหนกอกผ บรรกษปวงเฮยคดใครลาลาญหก ปลดเปลองความเหนอยแหงสจก พลนสรางกจกสภพเบอง หนานนพลนเขษม”

พระเจานองยาเธอ กรมหมนด�ารงราชานภาพ มพระราชนพนธเพอ

ตอบใหทรงมมานะ ทจะเผชญวกฤตการณ ททรงเปรยบเหมอนพายราย และ

ทรงเปรยบพระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหว วาเหมอนกปตนเรอ

ทก�าลงเผชญพายราย เรอยอมขาดกปตนไมได แตถากปตนสามารถน�าเรอ

นนคอ ถากปตนสามารถน�าเรอเขาสฝงไดกจะเปนทชนชมยนดโดย

ทวไป แตถาใหความพยายามเตมทแลว เรอยงจม และถาเปนเชนนน

พระเจานองยาเธอ กรมหมนด�ารงราชานภาพ กทรงพระนพนธตอไปวา

ยงไปกวานน การเสยดนแดนฝงซายแมน�าโขงในวกฤตการณ ร.ศ.

112 ซงท�าใหพระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหว เสยพระราช

หฤทยอยางสดซง จนถงกบน�าพระเนตรไหล ดงทมหาเสวกเอกพระยา

บรษรตนราชพลลภ (นพ ไกรฤกษ) ไดเลาไววา

“แตในทสดพระองคกทรงหกพระทยได ทรงรบสงเปนเชงปรารภวา

การเสยดนแดนแตเพยงเลกนอยตามชายพระราชอาณาจกร ซงเราเองก

ท�านบ�ารงรกษาใหเจรญเตมทไมไดนน กเปรยบเหมอนกบเสยนวของเราไป

ยงไกลอย รกษาหวใจกบตวไว ใหดกแลวกน”

“แกรอดตลอดฝง จะรอดทงจะชนชมเหลอแกกจ�าจม ใหปรากฏวาถงกรรม”

“เสยทกมชอ ไดเลองลอสรรเสรญสงสารวากรรมเกน ก�าลงดอกจงจมสญ”

พระบดาแหงการตางประเทศของไทย

พระเจานองยาเธอ กรมหลวงเทวะ

วงศวโรปการ เสนาบดกระทรวงการตาง

ประเทศ ท�าหนาทดแลงานตางประเทศ

ทรงมบทบาทส�าคญดานการทต เปนผเจรจา

ขอพพาทกบฝรงเศส ครงวกฤตการณ ร.ศ.

112 ทรงเสนอใหมการตงสถานทตในตาง

ประเทศ ทยโรปและสหรฐอเมรกา ทรง

วาราชการเปนเสนาบดกระทรวงการตาง

ประเทศทงในรชกาลท 5 และรชกาลท 6

เปนเวลา 37 ป จนไดชอวาเปน องคบดา

แหงการตางประเทศของไทย

HRH Prince Damrong Rajanuparb

Younger brother of King rama V

Minister of Foreign Affairs Oversees

foreign operations He played a key

role in diplomacy. A parley with France.

พระเจานองยาเธอ

กรมหลวงเทวะวงศวโรปการ

HRH Prince

Damrong Rajanuparb

Younger brother of King rama V

Reference:

-Associate Professor Wuttichai Mulsilp, ex-president The History Society under the Royal Patronage

-Lecturer Pladisai Sitthithanyakit, History expert

-Phra Chulachomklao Fort

-*an excerpt from the book “Rattanakosin Era 112 Crisis, Phra Chulachomklao Fort and the protection of national

Independence” by Associate Professor Wuttichai Mulsilp

-*a excerpt from the book “Siam at RattanakosinEra 112 Crisis, Conflicts with France and Loss of Territory”

by Grirk-rittee Taikoonthanapob

- 1893 Paknam Crisis Photobook Franco – Siamese Crisis 1893 Franco – Siamese Crisis Mr.Krairoek Nana

อ�งอง:

-รองศาสตราจารยวฒชย มลศลป อดตนายกสมาคมประวตศาสตร ในพระราชปถมภ สมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร

-อาจารยพลาดศย สทธธญกจ นกวชาการประวตศาสตร

-ปอมพระจลจอมเกลา

-*ความตอนหนงของหนงสอวกฤตการณ ร.ศ.๑๑๒ ปอมพระจลจอมเกลากบการรกษาเอกราชของชาต

รองศาสตราจารยวฒชย มลศลป

-**ความตอนหนงของหนงสอสยาม ร.ศ.๑๑๒ วกฤตแผนดน พพาทฝรงเศสและเสยดนแดน เกรกฤทธ ไทคนธนภพ

-สมดภาพเหตการณ ร.ศ.112 Franco – Siamese Crisis 1893 ไกรฤกษ นานา


52 Cover Story


แผนทเสนทางการรบทปากนำา 13 กรกฎาคม 2436

แนวเดนเรอรบฝรงเศส เข�ม�ยงป�กแมนำ�เจ�พระย�

The French nautical route to entering the Chao Phraya River

PAKNAM CRISIS TRAIL IN 13 JULY 1893 MAP

ปอมผเสอสมทร

เตรยมก�รดวยปนเสอหมอบ 3 กระบอก

Pee Suea Samut Fort

3 disappcraring carriage cannons

at Pee Suea Samut Fort

เรอมรธ�วสตสวสด

เรอรบอกหนงลำ�ชวยยง

เรอ เย.เบ.เซย จนเกยตน

Muratha Wasitsawat

The other thai battleship

that shoot J.B.Say

เรอมกฏร�ชกม�ร

เรอรบของไทยชวย

ยงสกด แตอ�วธล�สมย

Makut Ratchakuman

that was out of date

battleship at that time

ปอมพระจลจอมเกล�

ปนเสอหมอบ

ทง 7 กระบอก

ต�งระดมยง

Phra chulachomklao Fort

Volley of 7 disappearing

carriage cannons

จดว�งทนระเบด

จำ�นวน 16 ลก

area of 16 land mines

เรอโคแมต

Cometeเรอแองคองสตงค

ยงตอสดวยปนกล 5 ลำ�กลอง

ดวยคว�มเรว 400 นด / น�ท

Inconstant was shot by 5 tube machine gun,

400 bullets / minute

สมภาษณพเศษ

54 Interview

จนตล�ดก�รค�ขน�ดใหญ

ประเทศจนในอดตเปนตลาดการคาขนาดใหญ เวลา

นนเมองทาตามชายฝงทะเลของจน ไดถกบงคบจากชาต

มหาอ�านาจตะวนตกใหเปดการคาแลวในหลายเมอง แตพบ

วาทงฝรงเศสและองกฤษเอง กยงตองการทจะเขาไปเปดการ

คาทอยดานในของจน คอมณฑลยนนาน เพราะมวตถดบ

และทรพยากรมากมาย ซงมขนาดใหญเทากบประเทศไทย

ในปจจบน แตการคมนาคมและการเดนทางไปไมสะดวก

ท�าใหยากล�าบากตอการเดนทาง

ทำ�ไมฝรงเศสถงตองก�รควบอำ�น�จอนโดจน

ในความคดของฝรงเศสพบวา แมน�าโขงคงนาจะ

เปนเสนทางไปยงมณฑลยนนานไดสะดวกทสด เพราะ

ฉะนนจงจะตองท�าการยดดนแดนทแมน�าโขงไหลผาน จงให

นกส�ารวจชาวฝรงเศสท�าการส�ารวจพนทบรเวณแมน�าโขง

อยางละเอยด โดยเฉพาะในรายงานการส�ารวจของนายปาว

ฝรงเศสจงเรมลาอาณานคมทเวยดนาม และตอดวยเขมร

ซงในชวงแรกสามารถยดทางตะวนออกไดส�าเรจ แตดนแดน

ตรงนนยงไมถงแมน�าโขง จงไดพยายามลาอาณานคม

ขยายอาณาบรเวณใหไดลกเขาไปอกในดนแดนทแมน�าโขง

ไหลผาน หลงจากนนจะใชเสนทางแมน�าโขง เพอเขาไปยง

มณฑลยนนานของจน แตจะตองผานลาวซงในเวลานนเปน

ประเทศราชของไทย

จดเสยเปรยบของไทยทดนแดนบางสวน ลวงล�าเขามา

ในสวนทเปนภเขาซงไมใชแมน�า ฝรงเศสจงคอยๆ คบคลาน

เขามา ขอพพาทเรองดนแดนจงไดเรมตนขน สวนส�าคญก

คอ ฝรงเศสตองการดนแดนทแมน�าโขงไหลผาน ซงเราจะ

เหนวาสญญาทฝรงเศสไดท�ากบไทย จะเจาะจงใหไดพนท

ตรงบรเวณทงฝงซาย-ขวาของแมน�าโขง

เกดเหตทดนแดนล�ว แตทำ�ไมสงเรอรบม�ยง

ป�กนำ�เจ�พระย�

หลายคนอาจจะสงสยและตงค�าถามวา ท�าไมฝรงเศส

ตองการดนแดนลาว แตกลบสงเรอรบมาทปากแมน�า

เจาพระยา และท�าไมไมรบกนตรงบรเวณนน ซงตองอธบาย

วาเปนลกษณะของการท�าสงครามและการขยายอ�านาจใน

สมยกอน คอชาตตะวนตกจะใชอาวธทเขมแขงทสด คอ

กองเรอรบและปนทตดตงบนเรอเปนอาวธส�าคญ เมอเกด

กรณพพาทในดนแดนลาวกจรง แตดนแดนตรงบรเวณนน

การเดนทางไปไมสะดวกกวาการเขามายงปากน�าเจาพระยา

จงสงเรอรบเขามากดดนสยามทง 2 ล�า

เรองราวประวตศาสตร

การลาอาณานคมทเกดขน เราควรใชเหตการณนนมา

เปนบทเรยน เพอปรบปรงประเทศ ไมอยากใหชนรน

หลงมความรสกโกรธเกลยด แตอยากใหคดวา

มนเปนประวตศาสตรในชวงเวลาหนง

ซงหลงจากวกฤตการณ ร.ศ.112 พระบาทสมเดจ

พระจลจอมเกลาเจาอยหว ทรงยำาวา “เราควรจะ

เรยนรประวตศาสตรและบทเรยนทเคยเกดขน เพอ

เตอนตวเรา เตอนลกหลาน” จงอยากใหเขาใจ

ในประวตศาสตร เพราะไมเชนนนแลวเราจะ

รสกโกรธฝรงเศสตลอดไป


เรยนรหลงวกฤตการณ “ถอดบทเรยน ร.ศ.112”

“Interview ฉบบนจะขอหยบยกบทสมภ�ษณ ซงไดรบเกยรตจ�กนกประวตศ�สตรของไทยทง 2 ท�น ทมคว�มรในเรองร�วของ

วกฤตก�รณ ร.ศ.112 ม�ถ�ยทอดประสบก�รณ เพอใหชนรนหลงไดมคว�มเข�ใจในเหตก�รณและบทบ�ทหน�ทของก�รปองกน

ประเทศในสมยนน แลวจะรว�เร�ไดอะไรจ�กประวตศ�สตรทผ�นม�”

THE LESSON AFTER THE CRISIS

In this issue, Interview Column would like to

present the interview with 2 prominent his-

torians who are strongly knowledgeable in the

Rattanakosin Era 112 Crisis. They will share

their knowledge on the subject so that younger

generations understand the situation and defensiveroles

at that time in order to make themunderstand

what we should learn from the history.

China was a large commercial market

In the past, China was a large commercial market.

At that time, ports along the coast of China were

forced by western major powers to open as free

ports. At any rate, both British and France wanted

to go further inland for commercial benefits i.e. to

Yunnan where raw materials and natural resources

were in abundance. Yunnan was about the same size

as Thailand at present. However, the transportation

at that time was inconvenient with many difficulties.

Why did France want to dominate Indochina?

The French authority considered that the

Mekong River could be the most convenient route

to Yunnan. Therefore, they wanted to occupy the

area where the Mekong River passed. French

surveyors thoroughly surveyed the area along

the river and it was Monsieur Pavi who did a

very thorough survey report. France started their

colonization pursuit at Vietnam and followed by

Khmer. Initially, they succeeded in occupying

the eastern part of Khmer but that area was yet

far from the access to the Mekong River. They

extended their endeavours deeper into the area

where the river passed so that later they would

reach Yunnan via the Mekong River. By the way,

their planned route had to pass Laos which at

that time was a Siamese dependency.

Siamese disadvantage was that some parts

of the Laotian territory overstepped in the moun-

tainous area, not the river. The French authority

gradually pushed forward and therefore, the dis-

pute over the territory commenced. The most

important point was that France wanted the areas

where that river passed which we can see from

the Treaty France made with Siam that specified

about receiving the land on both left-right of the

Mekong River for compensation.

The dispute occurred in Laos but why France

sent battleships to the Chao Phraya Estuary?

Many people may wonder and have question

that since France wanted to occupy Laos but why

sent battleships to the Chao Phraya Estuary?

Why they did not fight where the problem was?

The answer should be elaborated that this was

the nature of war and power expansion in the

past. Themajor western powers would use their

most powerful weapon which was the battleship

fleet mounted with guns as their major weapons.

Though the dispute occurred in Laos but the

transportation was not convenient. It was more

convenient to travel to the Chao Phraya Estuary.

Therefore, France saw it was better to send 2

battleships to threaten Siam.

Clearing the doubt about Phraya

Cholayuttayothin, a Danish with French

origin, Vice Commander in the Rattanakosin

Era 112 Crisis

Some people may doubt whether Phraya

Chonlayuttayothin who was Danish with French

origin did really have determination to defend Siam

sovereignty in the crisis. We have to accept that

at that time Siam did not have personnel with

skills and had to hire foreigners to do many jobs.

However, Phraya Chonlayuttayothin was very

loyal to Siam that King Rama V clearly put in his

note that “foreigner is a foreigner. He is not a

Thai that will be fully loyal to us. But, what we

should do is that we should learn many things

from them and we have to stop hiring them or

employ them less.”

Fortresses at Paknam should be preserved

Samut Prakan has a number of forts built during the

reign of King Rama I to King Rama 5. Therefore, we should

preserve them to be tourism destination

and learning venues for our descendants.

These forts, though they were not big, were

built for national defense against invasion from

neighboring countries not for defending the threats

from other major powers.

“We should utilize the past history of colonization

(Rattanakosin Era 112) as the lesson for developing

the country. I don’t want future generations feel

angry and hate. They should think of it as a part

of history that not only our country faced with

colonization threats. Other countriesbe it China,

India, Singapore, Laos, Cambodia,Vietnam, Myanmar

experienced the same fate. After theRattanakosin

Era 112 Crisis,King Rama Vemphasized

“we should learn from history and learn from the

lessons that actually happened in order to remind

ourselves and also to remind our children”

In the reign of King Rama VI, troop of Thai

militiamen helped fighting together with France

in World War I that the French government sent

a letter of appreciation to Thailand. I would like

readers to understand history otherwise we would

be angry with France forever.”

คล�ยสงสย พระย�ชลยทธโยธนทร ช�วเดนม�รก

เชอส�ยฝรงเศส รองผบญช�ก�รก�รรบในวกฤตก�รณ

ร.ศ.112

อาจจะมขอสงสยวา พระยาชลยทธโยธนทร ซง

เปนชาวเดนมารก จะมความมงมนเพอปองกนประเทศ

ในเหตการณครงนนมากนอยแคไหน ซงตองยอมรบวา

ในสมยนนเราไมมบคลากรทมความรความช�านาญ จง

จ�าเปนจะตองจางชาวตางชาต แตพระยาชลยทธโยธนทร

กมความจงรกภกดตอชาตบานเมอง ซงพระบาทสมเดจ

พระจลจอมเกลาเจาอยหว ทรงไดบนทกไวอยางชดเจน

วา “ยงไงฝรงกเปนฝรง เขาไมใชคนไทย จะใหเขาจงรก

ภกดตอเราเตมทกเปนไปไมได แตสงทเราควรกระท�า

อยางยงนนกคอ เราจะตองเรยนรหลายๆ อยางจากเขา

และเราจะตองเลกจางหรอจางใหนอยลง”

ปอมป�กนำ� ควรอนรกษ

ในจงหวดสมทรปราการมปอมเกาเปนจ�านวนมาก

ซงไดสรางขนมาตงแตสมยรชกาลท 1 ไปจนถงรชกาล

ท 5 เราควรทจะมการอนรกษใหเปนสถานททองเทยว

และแหลงเรยนรใหกบลกหลาน ซงครงหนงปอมเหลา

นสรางขนมาเพอทจะปกปองบานเมอง ถงแมจะไม

ได ใหญโตมากนก โดยรปแบบปอมกเพอปองกนการ

คกคามของเพอนบานในแถบน ไมใชใชปองกนจาก

ชาตมหาอ�านาจอนๆ

WUTDICHAI MOOLSILPAEX-PRESIDENT OF THE HISTORICAL SOCIETY UNDER THE ROYAL PATRONAGE

รองศ�สตร�จ�รย

วฒชย มลศลป

อดตนายกสมาคมประวตศาสตร ในพระราชปถมภ

สมเดจพระเทพรตนราชสดา สยามบรมราชกมาร

Associate Professor

สมภาษณพเศษ

56 Interview

ดนแดนป�กอ�ว เจ�พระย�

ปากน�าเจาพระยา เปนชยภมทดมาตงแตสมยอยธยา

เพราะไมวาเรอจะเขามายงอยธยาหรอกรงเทพมหานคร

จะตองเดนเรอมายงปากแมน�าเจาพระยา ซงพนท

ตรงบรเวณนนเมอน�าลงจะเปนสนดอนเยอะ จงท�าใหเรอ

สนคาทเขา-ออกปากแมน�า ถาไมมความช�านาญเสนทาง

จะตองจางเรอน�ารองของไทย เพอน�าทางเดนเรอไมให

ตดสนดอน ในวกฤตการณ ร.ศ.112 ครงนนกเชนกน

เรอรบฝรงเศสจงไดบงคบเรอขนสงสนคาทช�านาญเสน

ทางใหน�ารองเขามา ทางฝายไทยจงระดมยงเพอจมเรอ

น�ารองไมใหสามารถเขามาได

ฝรงควบคมปนเสอหมอบ

ปอมพระจลจอมเกลา เปนปอมททนสมยทสดในเวลา

นน เพราะไดตดตงปนเสอหมอบจ�านวน 7 กระบอก แตละ

หลมปนจะมทางเขาและหองเกบกระสนดนปน โดยการ

เคลอนยายกระสนปนจะมรถเลอนเพอคอยล�าเลยงกระสน

ขนไปในแตละกระบอก มผควบคมการเลงและยงปน

เปนชาวตางชาตทงหมด หรอแมกระทงกปตนเรอรบของ

ไทย ซงถอวาชวงนนคนของประเทศเรายงไมมความร

ความสามารถในเรองเกยวกบอาวธยทโธปกรณมากนก

The Chao Phraya Estuary

The Chao Phraya Estuary has been a good

strategic location since the Ayutthaya period

because ships sailed into Ayutthaya or Bangkok

had to pass the Chao Phraya Estuary. At low

tide there would be many bars that could be

obstruction to cargo ships sailing in and out.

If they were not familiar with the channel,

they had to hire Thai pilot boat to lead them

avoiding running ashore. In the Rattanakosin

Era 112 Crisis, the French battleships forced

French cargo ship that was familiar with the

navigation channel to pilot them. The Siamese

side bombarded the French pilot ship sinking

it from sailing further.

คว�มสญเสยในวกฤตก�รณ ร.ศ.112

เหตการณครงนนไดสรางความสญเสยใหกบ

ฝายไทยเปนจ�านวนมาก โดยมนายทหารเสยชวตจ�านวน

10 นาย และบาดเจบอก 12 นาย เรออบปาง 1 ล�า

และมเรอปนเสยหายอก 1 ล�า สวนทางฝงฝรงเศส

เสยชวตไป 3 นาย และบาดเจบจ�านวน 2 นาย โดย

มเรอเกยตนและเสยหายอยางละ 1 ล�า จะเหนวาได

สรางความเสยหายทง 2 ฝาย โดยเฉพาะประเทศไทย

ทตองเสยดนแดนฝงซายแมน�าโขง ถง 143,000 ตาราง

กโลเมตร (ประเทศลาวปจจบน)

เงนถงแดง

หลงจากทมการเจรจาเรองการรบทปากน�าจบแลว

ฝรงเศสไดเรยกรองเงนจ�านวนมหาศาลกบฝายไทย พระบาท

สมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหว จงจ�าเปนตองน�าเงนถง

แดง ซงเปนเงนทรชกาลท 3 ไดก�าไรจากการคาขายใน

สมยนนน�ามาชดใชคาความเสยหายแตกยงไมพอ เหลา

ขาราชการชนผ ใหญ จงน�าเงนไปสมทบจนครบ ซงไดม

การบนทกชวงเวลาดงกลาววา ไดมการขนเงนออกไปจาก

พระราชวงโดยรถมา บรรดาชาวสยามตางมายนดพวกฝรง

ขนเงนขนเรอ จนบางคนรองไหในความสญเสยครงนน

ฝรงเศสใชเวลาการขนยายเปนเวลานานกวาจะเสรจสน

ซงทหารจะคอยนบจ�านวนเงนจนครบ

PALADISAISITTHITHANYAKIJA HISTORIAN

อ�จ�รย

พล�ดศย สทธธญกจ นกวชาการประวตศาสตร

LECTURER

เงนถงแดง ซงเปนเงนทรชก�ลท 3 ไดกำ�ไรจ�กก�รค�ข�ย

ในสมยนน นำ�ม�ชดใชค�คว�มเสยห�ย แตกยงไมพอ

เหล�ข�ร�ชก�รชนผใหญ จงนำ�เงนไปสมทบจนครบ

ซงไดมก�รบนทกชวงเวล�ดงกล�วว� มก�รขนเงนออกไป

จ�กพระร�ชวงโดยรถม� บรรด�ช�วสย�มต�งม�ยนดพวกฝรง

ขนเงนขนเรอ จนบ�งคนรองไหในคว�มสญเสยครงนน

Foreigners controlled disappearing

carriage cannons

Phra Chulachomklao Fort was the most

modern fort at that time with 7 disappearing

carriage cannons. Each gun pit had the entrance

and cannonball and gunpowder storage. Trolley

was use to move cannonballs and gunpowder

to each gun pit. The officers who commanded

the setting of firing range and the firing were

all foreigners even the commanders of Siamese

battleships were all foreigners. At that time,

our country did not have skillful personnel in

utilizing modern armaments.

The Damages in Rattanakosin Era

112 Crisis

The crisis caused damages to both

parties. On Thai side, we lost 10 off icers

and 12 were injured, 1 ship foundered and

1 gunship damaged. On French side, they

lost 3 officers and 2 injured, 1 ships aground

and 1 ship damaged. The damages were done

to both countries particularly Thailand had

to cede the territory on the left of the Mekong

River totaling 143,000 sq. km. (at present

is Laos).

Red Pouch Fund

After the negotiation regarding the

indemnification for the damages in the battle

at Paknam France demanded a huge sum

of indemnification. King Rama V had to use

the Red Pouch Fund which was the reserves

that King Rama III collected from profits from

trading in his time to pay France. At that

time, many high ranking officers also donated

their private reserves to help make the full

payment possible. There was a record saying

that horse carriages carried money out of the

Grand Palace while Siamese were watching

in tears. The French took long time in moving

the money to their ships and French officers

counted the money on board.


ปากนำา เปนเมองทม

ประวตศาสตรมาอยางยาวนาน

โดยเฉพาะบรเวณปากอาว

เจาพระยา ทถอเปนดานแรก

ของการเขามายงสยาม ทำาใหพนท

แหงนเตมไปดวยเรองราว

ทางประวตศาสตร และถอเปน

จดเรมตนของวฒนธรรม

หลายชนชาต

ปอมพระจลจอมเกล� หรอทเรยกกนสนๆ ว� ปอมพระจลฯ เดมมชอว� ปอม

แหลมฟ�ผ� ตงอยบรเวณป�กแมนำ�เจ�พระย� สมทรปร�ก�ร อดตปอมแหงน

เปนสถ�นทหนงทตองจ�รกในประวตศ�สตรช�ตไทย ดวยบทบ�ทหน�ทสำ�คญ

ในก�รปกปองอธปไตยของช�ต ประกอบไปดวยปอมและอ�วธยทโธปกรณท

ทนสมยทสดในเวล�นน เพอตอต�นเรอรบฝรงเศสในวกฤตก�รณ ร.ศ.112

ปจจบนปอมแหงนไมใชเปนเพยงแคสถานทบอกเลาเรองราว

แตยงเปนแหลงเรยนรรากเหงาทางประวตศาสตรใหคนรนหลงไดซมซบ

เรองของการปองกนเอกราชในเวลานน ผานปอมและปนเสอหมอบ ทยง

คงยนหยดอยตามเดม ซงปจจบนไดรบการดแลจากฐานทพเรอกรงเทพ

ใหเปนแหลงประวตศาสตรและแหลงทองเทยว ไมเพยงแคปอมและ

ปนทมความนาสนใจ แหลงศกษาธรรมชาตปาชายเลน พพธภณฑเรอ

หลวงแมกลองทไดชอวา “เรอคร” ของเหลานาว ทเกาแกเปนอนดบ

2 ของโลก และอทยานประวตศาสตร ทเกบรวบรวมปนของกองทพ

เรอมากมาย กมความนาสนใจไมนอย โดยเฉพาะปนและทนระเบด ท

อยในเหตการณ ร.ศ.112

ปจจบนสามารถเชาหรอปนจกรยาน เพอเทยวชมตามจดตางๆ ได

อยางเพลดเพลน เหนไหมวามาทเดยวไดทงการเรยนรประวตศาสตร

และสมผสธรรมชาตโดยรอบบนเนอทหลายพนไร บรเวณรมอาวไทย

ไดอยางสบายๆ


58 Cover Story

เทยวปอมพระจลฯ ตามรอย ร.ศ.112

เดนมดปอมชมปนเสอหมอบ สมผสแหลงทองเทยวธรรมช�ต

Phra Chulachomklao FortVISIT

Phra Chulachomklao Fort or the Thais call in short as

‘Pom Phra Chul’ was formerly called Laem Fahpha Fort situated

at the mouth of the Chao Phraya River. The fort holds

important historical role in defending national sovereignty. It

was equipped with the most modern armaments of that time

in order to resist the French battleships in the Rattanakosin

Era 112 Crisis.

At present this fort is not only a historical site with stories

but it is also the place where we can learn about the strategic

defensive measures of that time through the layout of the fort

and the disappearing carriage cannons which were kept in

their original locations. The Bangkok Naval Base is responsible

for the upkeep of the fort as the historical and tourism

destination that does not have only the fort and cannons but

also the mangrove forest education area, museum at HTMS

Maeklong which is regarded as the “Grand Master Ship” by

naval officers and is the world second oldest battleship, plus

historical park with collection of naval armaments particularly

those used in the crisis in Rattanakosin Era 112.

At present, visitors and rent or ride their bicycles to visit

all interesting sites insider the fort. You can easily learn about

the history and experience the pristine nature by the Gulf of

Thailand in just one visit.

การกอสรางปอมพระจลจอมเกลาจะใชอฐชนดพเศษในการ

สรางปอมโดยเฉพาะ มการสงจากประเทศองกฤษโดยบรษท Ramsay

London ซงคณสมบตของอฐจะมความคงทนแขงแรง และสามารถซบ

แรงกระแทกและสนสะเทอนของการยงปนเสอหมอบไดอยางแขงแรง

ซงปจจบนยงอยในสภาพสมบรณ

Special bricks for fort

construction were used in

building Phra Chulachomklao

Fort. These bricks were imported

from Ramsay London Company

in England. Their distinctive

properties were durability and

could fully absorb the impact and

vibration from firing. Presently,

they are still in good condition.รปแบบของอฐ Spacial bricks

อฐสร�งปอม



60 Cover Story

Statue of King Rama V in full Admiral Uniform

completed with hat cast from cannonball casings

weighted over 3 tons

พระบรมราชานสาวรย รชกาลท 5

มลกษณะฉลองพระองคเครองแบบ

เตมยศจอมพลเรอ สวมพระมาลา

หลอดวยปลอกลกปน นำาหนกกวา 3 ตน

The first thing that we should do upon

arriving at the fort is to pay homage to the

sacred objects at Phra Nares-Narai Shrine in

the front of the fort. Villagers and naval officers

respect this shrine as their sacred site. Story

has it that during the restoration of the fort in

2427 B.E. (1884 A.D.) or in early King Rama V

period, two bronze idols of Vishnu were found.

The idols were not neatly casted assuming

that they were layman workmanship. These

two idols were named Phra Nares-Narai. One

is in the position of shooting an arrow and the

other has four arms. A shrine was set up to

enshrine these two idols as the sacred objects

of the fort from thereon.

Because of their sacredness, they were

stolen from the shin up as the lower parts were

plastered to the shrine. The present ones are

the replica that Phra Chulachomklao Fort has

casted from the old photographs and enshrined

as the sacred objects of Phra Chulachomklao

Fort. We should first pay homage to Phra

Nares-Narai before getting on touring the fort.

About 50 m. behind Phra Nares-Narai

Shrine, we will see the statue of King Rama V

standing majestically in full naval Admiral Uniform.

The statue is to commemorate his numerous

benevolences to the country particularly solving

the crisis in Rattanakosin Era 112. The statue

was casted on the occasion of the 100th Anni-

versary of Phra Chulachomklao Fort. The height

is 4.20 m. equivalent to two and a half size of

his actual height. The uniqueness of the statue

lies on the material used in casting, they used

the bullet casings weighted over 3 tons. The

base of the statue is the exhibition hall. After

paying homage, we should walk inside to see

the exhibition.

หลงจากเดนทางมาถง สงแรกทหลายคนไมควร

พลาดกอนการเดนชมปอมนนกคอ การเขาสกการะศาล

พระนเรศ-นารายณ ทอยบรเวณดานหนา ศาลแหงนถอ

เปนสงศกดสทธทผคนเคารพนบถอ รวมทงเหลาทหาร

ในละแวกนน มการเลาตอกนวา ในขณะทท�าการขดดน

เพอบรณะปอมเมอป พ.ศ. 2427 หรอชวงตนรชกาลท 5

ไดพบเทวรปพระนารายณ เนอส�ารดจ�านวน 2 องค มรป

แบบการปนดวยฝมอชาวบาน ไมไดมความประณตมากนก

จงไดมการตงชอวา พระนเรศ-นารายณ เพอใหมความ

คลองกน ปางหนงแผงศร อกปางหนงม 4 กร และ

ตงศาลในบรเวณนน เพอเปนสงศกดสทธปกปกรกษา

ปอมเรอยมา

ดวยความศกดสทธจงไดถกขโมยหายไปทง 2 องค

ตงแตพระเพลา (หนาแขง) ขนไป เพราะชวงดานลางได

ท�าการโบกปนทบไว ปจจบนเปนองคจ�าลอง ซงปอมพระ

จลจอมเกลาไดท�าการหลอขนมาใหมโดยใชภาพถายเปน

แบบในการหลอ นบวาเปนสงศกดสทธคปอมพระจลฯ

จนถงทกวนน ทตองสกการะเปนสงแรก กอนเทยวชม

สถานทอนๆ

เดนถดไปดานหลงศาลพระนเรศ-นารายณ ประมาณ

50 เมตร เราจะพบพระบรมราชานสาวรย พระบาทสมเดจ

พระจลจอมเกลาเจาอยหว รชกาลท 5 ประทบยนดวย

ฉลองพระองคจอมพลเรอ ตงตระหงานเพอเปนอนสรณ

และร�าลกในพระมหากรณาธคณ ททรงมตอประเทศชาต

นานปการ โดยเฉพาะในเหตการณ ร.ศ.112 สรางขนเนอง

ในโอกาสทปอมพระจลจอมเกลามอายครบ 100 ป โดยม

ลกษณะฉลองพระองคเครองแบบเตมยศจอมพลเรอ สวม

พระมาลา มขนาดความสง 4.20 เมตร หรอ 2 เทาครงของ

พระองคจรง มความพเศษคอหลอดวยปลอกลกปน น�าหนก

กวา 3 ตน สวนใตฐานพระรป เปนหองจดแสดงนทรรศการ

ไวภายใน หลงจากทเราไดสกการะและชมพระบารมกนแลว

ลองเดนเขาไปชมนทรรศการภายในกนตอไดเลย

SCARED OBJECT AT THE FORTสงศกดสทธคปอม


ศาลพระนเรศ-นารายณPhra Nares-Narai Shrine


62 Cover Story

ภายในนทรรศการจะล�าดบเหตการณ ร.ศ.112 ไวอยางละเอยด

รวมทงสามารถชมวดทศน โดยจะมวทยากรคอยใหค�าบรรยาย

The exhibition inside depicts the chronicle of

Rattanakosin Era 112 Crisis in details including the

video presentation with lecturer on hand to explain.


ภายในหองมการจดแสดงนทรรศการล�าดบเหตการณตางๆ ในวกฤตการณ

ร.ศ.112 เมอเขาไปใหเรมเดนดานซายมอเปนล�าดบแรก จะพบนทรรศการตงแต

สวนท 1 เปนการแสดงแผนทของประเทศสยามกอนทจะถกลาอาณานคม วาม

พนทอาณาบรเวณกวางใหญขนาดไหน หลงจากนนจะเปนการจดแสดง ตงแตล�าดบ

เหตการณทน�าไปสวกฤตการณ ร.ศ.112 และบอกเลาถงบคคลส�าคญในชวงเวลานน

สวนท 2 จะเปนการล�าดบเหตการณการปะทะกนระหวางสยามกบฝรงเศส

ทปากน�าเจาพระยา รวมทงจดแสดงเรอรบจ�าลองของทงสองประเทศวามลกษณะ

และรปแบบอยางไร ใหไดเรยนรไปพรอมๆ กน ถดมาจะเปนการล�าดบความเสยหาย

ภายหลงเกดเหตปะทะ รวมทงจดนงชมวดทศน และแผนทจ�าลองเสนทางการเดน

เรอของฝรงเศส กอนเขามาบรเวณปากแมน�าอยางละเอยด

นอกจากนยงสามารถเรยนรผานนทรรศการอนๆ อกมากมายเชน การจ�าลอง

รปแบบปอมในอดต ประวตปอมตางๆ ในสมทรปราการ รวมทงววฒนาการของ

ปอม กอนน�าไปสแหลงทองเทยวเหมอนในปจจบน ซงตรงจดนจะเปดใหเขาชมใน

ชวงวนเสาร-อาทตย โดยจะมวทยากรคอยใหความร เผอวาหลายคนคงจะมค�าถาม

สงสยกสามารถถามไดเลยในสวนน หลงจากทเราไดเรยนรประวตศาสตรผาน

นทรรศการกนไปแลว มาคราวนเราลองไปชมปอมปนแบบจรงๆ กนวาจะมหนาตา

เปนอยางไรในการปกปองประเทศในเวลานน

ชมนทรรศก�ร แหลงเรยนรประวตศ�สตร

THE EXHIBITION

เรอรบจ�าลองของฝรงเศส ในวกฤตการณ ร.ศ.112

Model of French battleships in the Rattanakosin Era 112 Crisis.

The exhibition presents the chronicle of the crisis in Rattanakosin

Era 112. From the entrance, you start from the left to see the first

part of the exhibition showing the map of Siam before colonization

endeavor of the western powers and you will see how large the country

was then. After that is the chronicle of incidents leading to the crisis

and stories of important persons during that period.

The second part is the chronicle of clashes between Siam and

France at the mouth of the Chao Phraya River including the display of

battleship models of both countries. Next is the chronicle of damages

after the clash including video presentation and detailed map showing

the French nautical route before entering the estuary.

Moreover, there are many other interesting exhibitions such as

simulation of fort in the past, history of other forts in Samut Prakan

including the evolution before becoming a tourist destination.This part

opens on Saturday and Sundays, an officer is on standby to explain

if visitors have any question. After we have learned about the history

of the fort, now we will proceed to see the gun pits closely.

เดนมดปอมชมปนเสอหมอบ

DUCK INTO THE FORT TO SEE DISAPPEARING CARRIAGE CANNONS


64 Cover Story

ออกเดนจากประตหองนทรรศการมาไดประมาณ 30 เมตร จะพบ

วาตรงหนาของเราจะเปนประตทางเขาสปอมปน เมอเดนเขาไปจะพบ

ทางเดนระหวางกลางเปนหองโลง บนเพดานจะเปนเหลกรางรถไฟ หลายคน

อาจชวนสงสย แตกไดรบค�าบอกเลาจากวทยากรวา กเพอวางค�ายนระหวาง

ปอมกบในสวนทเปนหองพกทหารและหองกกเกบน�าไวใช ทตองใชเหลกราง

รถไฟกดวยเพราะเปนตวกนแรงสนสะเทอนระหวางหลมปนกบหองตางๆ

ระหวางทมการยงปนเสอหมอบเพอไมใหเกดความเสยหาย ซงเหลกราง

รถไฟนกยงเปนของดงเดมกวา 100 ปมาแลว

เมอเดนเขาไปในปอมจะมลกษณะคลายอโมงค เพดานสงประมาณ 2

เมตร เรยกวาเดนแตละกาวตองระวงอยางมากโดยเฉพาะคนตวสง ภายใน

อโมงคจะแบงออกเปนหองพกของพลประจ�าปน หองคลงดนปน หองคลง

ลกปน เพราะตองแยกออกจากกน เพอไมใหเกดการเสยดสจนท�าใหระเบดได

ดานลางถงแมจะเปนอโมงคแตอากาศกไมรอนเพราะแตละหองจะมปลองรบ

อากาศดานบนเพอน�าอากาศลงมาถายเทดานลาง สวนตวปนจะอยบรเวณ

ทตงยง สงขนไปอกเลกนอย

หลมปนทง 7 หลม จะสามารถเดนถงกนไดหมด แตละหลมกวางมเสน

ผาศนยกลาง 7.50 เมตร ลก 3 เมตร และหนา 1 เมตร ทอดยาวเปนแนว

กวา 200 เมตร กระบอกปนหนหนาออกไปทางปากอาวไทย เพอท�าหนาท

ปองกนภยทางทะเล ดานขวามอของปอมจะเปนหองควบคมการยง ภายใน

มหมอตมไอน�าซงเปนตวขบดนลกปนแบบระบบน�ากบอากาศ

ปนเสอหมอบเปนปนใหญททนสมยทสดในเวลานน ซงพระบาทสมเดจ

พระจลจอมเกลาเจาอยหว ทรงพระราชทานเงนพระคลงขางทหรอทรพยสวน

พระองค เพอพฒนาปอมโดยเฉพาะ ทรงรบสงใหซอปนททนสมยทสดในเวลา

นนกคอ “ปนเสอหมอบ” ไวคอยปกปองประเทศจากชาตตะวนตกทเปยมไป

ดวยแสนยานภาพทางยทโธปกรณ แตละหลมจะมนายทหารคอยประจ�าการ

อย 10 นาย แยกออกเปนพลประจ�าปนม 7 นาย และพลกระสนอก 3 นาย

ในชวงเวลานนปนเสอหมอบมความทนสมยอยางมาก ท�าใหทหารไทย

ไมมความรและความช�านาญในการยง ซงแตละกระบอกจงตองมทหารชาวตาง

ชาตคอยท�าหนาทส�าคญๆ ทหารไทยจะมหนาทเพยงบรรจกระสนปนและ

บงคบทศทางตามค�าสงเทานน โดยการยงแตละครง จะใชเวลาถงนดละ 4

นาท ซงถอวามขนตอนการยงทซบซอนและรวมกบความไมช�านาญในการ

ใชอาวธยทโธปกรณในเวลานน

หลายคนอาจจะสงสยวาท�าไมถงเรยกวาปนเสอหมอบ กเพราะปกต

ลกษณะปนจะอยต�ากวาขอบของหลมปน เมอท�าการยง ปนจะยกตวสงขน ดวย

การใชอากาศและน�ามนอด ผานหมอตมไอน�าทหองควบคมการยง แรงดน

จะมาทางทอทฝงอยดานลาง หลงจากยงไปแลวกระบอกปนกจะลดล�ากลอง

ต�าลงมา จงมลกษณะผลบโผลท�าใหขาศกนนมองไมเหน กดวยเพราะมเนน

ดนสงบงอกชนหนง จงเรยกวา ปนเสอหมอบ หรอ ปนผหลอก

ภายในปอมสามารถเดนถงกนไดทง 7 หลม

Inside the fort, all the 7 gun pits were interconnected


Disappearing carriage was the most modern cannon at that time. King Rama V provided

his private reserves for the restoration of the fort

ปนเสอหมอบเปนปนใหญททนสมยทสดในเวลานน ซงพระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหว

ทรงพระราชทานเงนพระคลงขางทหรอทรพยสวนพระองค เพอพฒนาปอมโดยเฉพาะ

In the past, the calculation of firing range

to hit the target was very difficult because it

needed skill in using the weapon. For the

disappearing carriage cannon, the responsible

firing master should calculate the amount of

gunpowder depending on the distance of

targeted objected. If miscalculated or did not

have enough skills the firing would not hit the

target. It is unlike at present that computer

technology can precisely calculate the firing

distance and the target aiming.

การค�านวณระยะการยงใหเขาเปาในอดต

ถอวาเปนสงทมความยาก เพราะตองใชความ

ช�านาญทางดานอาวธ โดยการก�าหนดทศทาง

ปนเสอหมอบนน ตวก�าหนดระยะทางใกล-ไกล

คนท�าหนาทจะตองค�านวณโดยการใสดนขบ จะ

มาก-นอยกขนอยกบระยะ ถาค�านวณผด หรอ

ไมมความช�านาญกอาจจะไมเขาเปาหมาย ผด

กบในปจจบนทน�าเทคโนโลยคอมพวเตอรมา

พฒนาค�านวณการยง ทงระยะทางและจดพกด

ไดอยางแมนย�า

คำ�นวณระยะท�งก�รยงxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxคำ�นวณระยะก�รยง

After leaving the exhibition hall for about 30 m. we will see the entrance

to the gun pit. Upon entering, we will see a passage in the middle of the bare

room and on the ceiling is the railway iron bars which the officer told us that iron

bars were used to support the area between the fort and the living quarters and

water storage room. They used railway iron bars because they can absorb the

impact of firing power between the gun pits and other quarters. Those railways

iron bars are original and aged over 100 years.

Inside the fort is like a tunnel. The ceiling is about 2 m. high that visitors

have to walk carefully especially those who are tall. In the tunnel, there are living

quarters for gun crews. Gunpowder storage room and cannonballs storage room

had to be separated to avoid getting friction that could lead to an explosion. In

the tunnel is not hot because each pit has a ventilator above. The cannon was

mounted at the firing station a little higher than the tunnel.

Those 7 gun pits were interconnected. Each pit has the diameter of 7.50

m. and 3 m. deep with the wall of 1 m. thick. They lined over 200 m. long with

the cannons trained in the direction of the Gulf of Thailand. On the right hand

side of the fort is the firing control room. Inside there is a boiler to propel the

cannonballs by water and air pressure system.

Disappearing carriage was the most modern cannon at that time. King

Rama V provided his private reserves for the restoration of the fort. He specially

ordered to procure the best cannon model at that time which was the disappearing

carriage for the defense of the country against the western powers that were

equipped with powerful and better armaments. Each pit had 10 soldiers

stationed, 7 were gun crews and 3 were cannonball loaders.

At that time disappearing carriage was the most modern cannon that

Siamese soldiers did not have any knowledge and skills in firing. Therefore,

foreign soldiers were employed for important jobs while Siamese soldiers were

responsible only for loading the cannonballs and directed the firing as instructed.

It took 4 minutes in each firing. The firing process was considered as being

complicated with the lack of skill in using the modern armaments at that time.

Many people may wonder why this type of cannon was called disappearing

carriage. Theanswer is that in the normal situation the cannon lied low in the

pit but when it was time for firing the cannon would elevate by the power of

compressed air and oil through boiler in the firing control room. The firing power

would flow through the pipe in the ground. After firing, the cannon would be

lowered so that the enemy could not see the cannon as there was also a high

mound in front of the pit as well. That is why people at that time called this

type of cannon disappearing carriage or ghost cannon.

ทางเดนจะมเหลกรางรถไฟ

คอยค�ายนเพอดดซบแรง

กระแทกในขณะทยงปน

Along the walkways,

there were railways iron

bars to absorb the

impact of cannon firing


64 Cover Story


66 Cover Story

หลมปนเสอหมอบ

Disappearing Carriage cannon inside the fort

65มนาคม 2558 / March 2015 67มนาคม 2558 / March 2015

The disappearing carriage cannon founded during 2428-2429 B.E. (1885-1889 A.D.)

by Sir W.G. Armstrong in England. It was the first model of breech loading cannon that

the Royal Thai Navy bought 10 cannons for the defensive operation in the Rattanakosin Era

112 crisis. Of all the ten cannons bought, 7 were mounted at Phra Chulachomklao Fort

and 3 at Pee Suea Samut Fort. 10 gun crews were assigned to each cannon of which 7

were responsible for firing preparation and 3 were responsible for securing cannonballs and

gunpowder. Gun crews were responsible for loading cannonballs and gunpowder, closing

the cartridge and adjusting the firing range according to the order from the firing control

room. The cannon would rise automatically over the wellhead of the pit for firing. Another

crew standing at the wellhead of the pit would pull the firing lanyard so that explosive bolt

would impinge the mortar. After firing, the pressure of the cannon would force the cannon

to lower into the pit.


68 Cover Story

ปนเสอหมอบ สรางขนระหวางป พ.ศ. 2428-2429 โดยบรษท เซอร ดบบลว จ อารมสตรอง

จ�ากด (SIR W.G. ARMSTRONG) ประเทศองกฤษ เปนปนบรรจทายรนแรกของกองทพเรอ

ประเทศไทยไดจดซอเพอเตรยมการปองกนประเทศในเหตการณ ร.ศ.112 จ�านวน 10 กระบอก

ตดตงไวทปอมพระจลจอมเกลาจ�านวน 7 กระบอก และอก 3 กระบอก ตดตงไวทปอมผเสอสมทร

ใชก�าลงพลประจ�าปนทงสน 10 นาย ตอกระบอก เปนเจาหนาทประจ�าปน 7 นาย และเจาหนาท

คลงลกปนและดนปน 3 นาย พลประจ�าปน จะท�าหนาทบรรจหวลกปน ดนขบ ดนเรม ไพรเมอร

หลงจากนนจะท�าการปดลกเลอนและปรบแตง และบงคบทศทางตามค�าสงของหองควบคมการ

ยง ปนจะยกขนสงเหนอปากหลม เพอท�าการยงปนเสอหมอบ ยงดวยวธการกระตกเชอกเพอให

สลกไปกระทบกบจดยง โดยคนทท�าหนาทนจะยนอยบรเวณดานบนปากหลม หลงจากยงไปแลว

แรงดนของปนจะบงคบล�ากลองใหกลบลงมาในหลมปนตามเดม

ลกษณะและคว�มส�ม�รถของปนเสอหมอบ

FEATURES AND CAPABILITIES OF THE

DISAPPEARING CARRIAGE CANNON

152.4 mm.

Caliber คว�มกว�ง ป�กลำ�กลอง

Controll point of Elevationจดควบคมก�รยกตวของปน

producer

บรษทผลตปนเสอหมอบ

Sir W.G. Armstong


-3 to15 degree

บรรจกระสนจ�กท�ยลำ�กลอง

เกลยวลำ�กลองเปนเกลยวบดทว

28 เกลยวเวยนขวา

ความกวาง ปากล�ากลอง 152.4 มลลเมตร

ความยาวจากทายปนถงล�ากลอง 5.20 เมตร

ความยาวล�ากลอง 4.865 เมตร

ระยะยงไดไกลสด 8,046 เมตร

มมกระดกสงสด 15 องศา ต�าสด-3 องศา

บรรจกระสนจากทายล�ากลอง

เกลยวล�ากลองเปนเกลยวบดทว 28 เกลยวเวยนขวา

รงเพลงกวาง 200 มลลเมตร

หมนได 360 องศา

น�าหนก 5 ตน

ทบงคบฐ�นปน

มมกระดกสงสด

Highest elevation-3 to 15 degree

คว�มย�วจ�กท�ยปนถงลำ�กลอง

กระสนปนใหญกล�งวถโคง

ขน�ด 155 มลลเมตร

Length (Barrel to Trail)

Cannonball 155 mm.

4.865M.Barrel length

คว�มย�วลำ�กลอง

Breech loading28-right rifling increasing twist

5.20m.

platform controller


70 Cover Story

ปน 40/40 มลลเมตรแทนค

40/40mm gun Double podium.

After touring the fort, we will go to

Naval Historical Park where armaments of

the Royal Thai Navy are on display. There is

an exhibition hall displaying the photos of the

damages after the clashes. Moreover, there

is an outdoor exhibition of naval armaments

that were in service since World War I and

II, and Vietnam War including small size

guns to marine mines and torpedoes. We

specifically want to see marine mines used

as the defensive line to block the French

battleships in the Rattanakosin Era 112 Crisis.

The first thing that we should see is the

marine mines (Indian hood style) that King

Rama V ordered 16 pieces of such marine

mines blocking the French battleships from

encroaching Siamese territorial waters. The

marine mines would explode after being shot

at or impinged by the French ships.

อทย�นประวตศ�สตรทห�รเรอ

NAVAL HISTORICAL PARK

หลงจากมดปอมมาไดสกพก กออกมาสด

อากาศดานนอกกนตอท อทย�นประวตศ�สตร

ทห�รเรอ หรอ อทย�นปน แหลงเรยนรและจด

แสดงอาวธยทโธปกรณตางๆ ทส�าคญของกอง

ทพเรอ จะมอาคารนทรรศการ จดแสดงภาพ

ความเสยหายจากการรบ นอกจากนยงมการจด

แสดงพพธภณฑอาวธยทโธปกรณกลางแจง ปน

ทเคยใช ในกองทพเรอ ตงแตสมยสงครามโลก

ครงท 1และ 2 สงครามเวยดนาม ตงแตปน

ขนาดเลกจนถงทนระเบดและตอรปโด แยกออก

เปนกลมๆ อยางนาสนใจ โดยเฉพาะเราจะพา

ไปด ทนระเบดทใชวางเปนแนวปองกนเรอรบ

ของฝรงเศสในวกฤตการณ ร.ศ. 112

สงแรกทเรามาถงตรงจดนตองมาชม ทน

ระเบด (แบบหมวกแขก) โดยพระราชด�ารของ

พระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหว ททรง

รบสงใหวางทนระเบดทงสน 16 ลก เปนหนง

ในอาวธส�าคญของเรา ทใชวางขวางเปนแนว

ปองกนไมใหเรอรบฝรงเศส ลวงล�าเขามา ซง

การจะท�าใหระเบดนนจะตองใชปนยง หรอให

เรอฝรงเศสแลนมาชน ท�าใหเกดแรงกระแทก

จงจะระเบด

ทนระเบด (แบบหมวกแขก)

marine mines (Indian hood style)


A little further from the marine mines, we

will see cannons on wheels used in the crisis as

well. This model was called 47/40 model founded

at the same company with the disappearing

carriage cannons. Cannonballs were loaded at

the breech which was considered a very modern

technique at that time. 47/40 helped in firing

blocked shots to the French ships along with

the firing from disappearing carriages cannons.

This model of cannon was called in another

name as “Klai Puen Tiang” (literally means

‘far from the noon shot’ because apart from

being in service at Phra Chulachomklao Fort,

this cannon was also in service in Bangkok

to fire a shot within the city center signaling

the noon time.

After learning about Thai cannons, now we

will see what the French had in their battleships.

The gun at the prow was the 37 mm. machine

gun that would swivel when fired. It had high

firing capability at 400 shots/minute and the

firing range was approximately 400 m. Our

disappearing carriage cannon took 4 minutes

for a shot and our cannonballs were bigger.

With such a difference in firing time, the

disadvantages were vivid.

Walking around, we will see that there

are many other interesting armaments such

as antiaircraft guns, torpedo firing machine

for destroying submarines, or be it the 102/45

cannon that the effective firing range was as

far as 9.8 km. We are struck by cannon on

wheel though it is not big but its duty is very

important i.e. shooting tanks by training the shot

at track shoe to stop the tanks from moving.

นอกจากทนระเบดทเราดแลวนน ลอง

เดนถดมาอกเลกนอยจะพบปนลอสนามท

เปนอาวธคอยปองกนในเหตการณครงนน

ซงปนชนดนมชอวา ปน 47/40 เปนปนลอ

สนาม ผลตบรษทเดยวกบปนเสอหมอบ โดย

การบรรจกระสนบรเวณทาย ซงถอวาทนสมย

ในเวลานน คอยยงสกดเรอรบของฝรงเศส

ควบคไปกบปนเสอหมอบ และมชอเรยกขาน

อกอยางหนงวา “ปนเทยง” เพราะนอกจากจะ

เปนปนทประจ�าการอยทปอมพระจลจอมเกลา

แลว ปนนยงประจ�าการอยทกรงเทพมหานคร

มหนาทยงเพอบอกเวลาตอนเทยงวน ในเขต

บรเวณพระนคร

หลงจากไดเรยนรเรองปนของไทยไป

แลว มาคราวนลองไปดทางฝงฝรงเศสกน

วาเรอรบเขาใชปนอะไรกนบาง ปนนจะอยบน

หวเรอรบของฝรงเศสคอยยงตอสกบไทยใน

วนนน เปนปนกลขนาด 37 มม. เวลายงจะม

ลกษณะการหมน และมขดความสามารถสง

ยงไดถง 400 นด/ นาท ยงไดไกลประมาณ

400 เมตร ลองคดเอาวา ปนเสอหมอบทเรา

ใชในวนนน ยง 1 นด ตองใชเวลาประมาณ 4

นาท ถงแมวากระสนของเราจะใหญกวา แต

ดวยชวงเวลาทหางกนท�าใหเกดขอไดเปรยบ

เสยเปรยบอยางชดเจน

หลงจากเดนชมไปรอบๆ พบวายงมอาวธ

ปนทนาสนใจมากมาย ทงเครองยงตอตาน

อากาศยาน เครองยงตอรปโด เพอท�าลายเรอด�าน�า

หรอจะเปน ปนขนาด 102/45 ทสามารถยง

ไดไกลถง 9.8 กม. และตองไปสะดดตากบปน

ลอสนามทไมใหญมากนก แตมหนาทอนยงใหญ

คอการยงรถถง หลายคนฟงแลวกอาจจะสงสย

แตขอเฉลยวาวธการยงของมนนน คงไมไดยง

เพอตองการท�าลายใหรถถงระเบดเปนเศษเหลก

แตจะเปนการยงไปทสายพาน เพอหยดการขบ

เคลอนรถไมใหสามารถไปไหนไดนนเอง

คำ�นวณระยะท�งก�รยง

xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxไกลปนเทยง

“ไกลปนเทยง” เปนส�านวนไทย หมายถง การหาง

ไกลความเจรญ สมยอดตยงไมมเครองบอกเวลา

เหมอนในปจจบน แตจะใชวธการยงปนเปนการบอก

เวลาแทน ไกลปนเทยงจงมหมายความวา อยไกล

มากจนไมไดยนเสยงสญญาณปนทบอกเวลานนเอง

“Klai Puen Tiang” is a Thai colloquial phrase means

far from civilization. In the past, there was no clock

to tell the time as it is today. So, they told the

time by shooting. Thus, “Klai Puen Tiang” means

living far away that one could not hear the shot

signaling the noon time.

ปน 70/40 มลมเมตร แบบ 78 ยงเรวมมสง

70/40mm. gun high angle shot.

ปนใหญในสมยกอน

ทจดแสดงอยตรงบรเวณหนาอทยาน

Old cannon Displaying located directly

in front of the park.

ปนกล 37 มลลเมตร 5 ล�ากลอง

37mm. 5 barrel machine gun.


72 Cover Story

พพธภณฑเรอหลวงแมกลอง “เรอคร” เหล�น�ว

HTMS MAEKLONG MUSEUMThe Grand Master Ship for Naval Officers

หลงจากเราเยยมชม ปอมปนและเรยนรการท�างาน

ของการยงไปแลวนน เราลองมาพบกบอกสถานททได

รบความสนใจไมแพกนนนกคอ พพธภณฑเรอหลวง

แมกลอง ซงเปนเรอรบประเภทเรอสลป (Sloop) ขน

ประจ�าการในราชนาวตงแตป พ.ศ.2480 หลงจากนน

ไดปลดประจ�าการ ในปพ.ศ. 2539 รวมเวลากวา 59 ป

นบวาเปนเรอทประจ�าการยาวนานทสดในประวตศาสตร

ของกองทพเรอไทย และเปนเรอรบทเกาแกเปนอนดบ 2

ของโลกรองจาก เรอ GUN SHIP ชอ GUANAJUATO

ของประเทศเมกซโก

ส�าหรบเรอหลวงแมกลองล�าน เคยปฏบตการ

ในชวงสงครามมหาเอเชยบรพา ซงออกท�าภารกจลาด

ตระเวนในนานน�าอาวไทย ขณะนนจดวาเปนเรอทมความ

ทนสมยไมนอย เนองจากมการตดตงอาวธยทโธปกรณ

อยางครบครน และยงมเครองบนทะเล แตไมไดมรนเวย

บนตวเรอ เนองจากเปนเครองบนน�าแตจะใชรอกยกลง

จากตวเรอสพนทะเลนนเอง ถอวามแสนยานภาพมาก

และเปนทนาเกรงขามของขาศก และเปนเรอล�าแรก

ของไทย ทมเครองบนทะเลประจ�าการตดเรอ

การเทยวชมนน กสามารถเดนขนชมสวนตางๆ

ของเรอไดตามสบาย เรยกวาเดนส�ารวจไดทกซอกทก

มม ตงแต สะพานเดนเรอ จนถงหองครวขนาดยอม

บรเวณดานบนเรอ

The atmosphere on board

พรอมกบหมอหงขาวทท�าดวยเหลกขนาดใหญ ไวคอย

เลยงเหลาทหารในยามศก

และหองพกนายทหารตางๆ ท�าใหสามารถรบร

วาการออกทะเลกบเรอรบนน ใชวาจะมความเปนอย

สขสบายนก กดวยเนอททจ�ากด กท�าใหหองไมกวาง

ขวางและสะดวกสบาย

นอกจากน สวนของอาวธตางๆ กยงมประจ�าการ

อยรอบๆ เชน ปนใหญ จ�านวน 4 กระบอก ตอรปโด

ขนาด 450 มม. ทอค 2 แทน ปนกล หรอจะเปนทอ

ยงลกระเบดน�าลก เพอตอสกบเรอด�าน�า รางทงทน

ระเบด เรอเลกประจ�าเรอ และทนระเบดน�าลก ปน

ตอสอากาศยาน สองกระบอกค อยทางทายเรอ ซง

ท�าใหเหนวาในอดตนน เรอหลวงแมกลอง เตมเปยม

ไปดวยประวตศาสตรความเกยงไกรเพยงใด สมแลวท

เปนเรอรบททรงอานภาพทสดในเวลานน

แตถาใครแขงแรงหนอย กสามารถปนบนได

เหลกอนสงชน ขนไปทชน 2 จะพบหองควบคมและ

หอบงคบการเดนเรอ รวมทงทตงปนกลทอยบรเวณดาน

หนา พอกลบลงมาชนลางกอยาลมไปอดหนนรานคาขาย

ของทระลกของปอมพระจลฯ ทคอยเปดตอนรบนกทอง

เทยวทงรนจวรนใหญในทกๆวน ตดไมตดมอกลบไปกน


หองนอนทหารเรอ

Naval bedroom

หองบงคบการเรอ

Commodore Room

After visiting the gun pits and learn

about the shooting, we will proceed to

another interesting location i.e. HTMS

Maeklong Museum. HTMS Maeklong was

a sloop that was in service over 59 years

since 2480 B.E. (1937 A.D.) and discharged

in 2539 B.E. (1996 A.D.) It was considered

the longest in service ship of the Royal

Thai Navy. Moreover, it is recorded as the

world second oldest battleship, second only

to the Guanajuato of the Mexican Navy.

HTMS Maeklong used to participate

in the World War II with the main respon-

sibility to patrol Gulf of Thailand. At that

time, it was considered one of modern

ships because it was fully equipped with

armaments including seaplane. However,

there was no runway or landing track on

the ship since they used pulley to haul

the seaplane in and out of the sea. Thus,

HTMS Maeklong was formidable and also

the first battleship of the Royal Thai Navy

that had seaplane.

For the tour of the ship, we can visit

every corner of the ship from the compass

bridge to the tiny kitchen with large iron

crockery and living quarters of officers on

board. We can see that living on board

a battleship is not convenient because of

limited space.

Moreover, all the weapons are still in

their original mounting stations such as 4

cannons, 450 mm. torpedo firing machine

with twin pipes, machine gun, or be it

deep water explosive firing pipe to combat

with submarines, bomb disposal chute,

small boats and deep water bombs. At

the stern, there are two antiaircraft guns.

Therefore, we can imagin how glorious

HTMS Maeklong was in the past.

Strong visitors can climb steep iron

stairs to the deck level where they will

see control room, compass bridge with

machine gun at the front. When climbing

down, do not forget visiting the souvenir

shop for some souvenirs.

เรอหลวงแมกลอง ( H.T.M.S Maeklong )

ตวยอ H.T.M.S ถอเปนค�าสงวนทใชเฉพาะกองทพ

เรอของชาต ทยงมระบบกษตรยปกครอง ดวย

ระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปน

ประมข จงยงเรยกกองเรอวาเรอหลวง ส�าหรบ

ตวยอนน กยอมาจาก His Thai Majesty Ship

ตวอยางขององกฤษนน กจะมเรอหลวงเชนกน

แตจะใช ตวยอ H.M.S ซงยอมาจากค�าวา Her

Majesty Ship เพราะองกฤษมประมขเปนราชน

นนเอง ไมวาชาตมหาอ�านาจจะใหญโตเพยงไหน

กไมสามารถใชตวยอเหลานได ถาไมมพระราชา

หรอราชน เปนประมขของประเทศ

The abbreviation HTMS is reserved for the

country with monarchy system. Since Thailand

is a constitutional monarchy country, ships

in the naval service are all considered royal

ships. HTMS stands for His Thai Majesty

Ship. England uses HMS which stands for

Her Majesty Ship because the country is

ruled by a queen. Other countries that do

not have the monarchy system, regardless

how powerful they are, cannot use such

abbreviation with the naval fleet.

เรอหลวงแมกลอง

ดวยความทเรอหลวงแมกลองมเกยรตประวตอนยาวนาน จงรบ

หนาทเปนเรอยงสลตในพธส�าคญตางๆ อยเปนประจ�า เมอใดม

การจดเรอใหญหลายล�ารวมกนเปนหมเรอออกไปปฏบตงาน เรอ

หลวงแมกลองกจะไดรบเลอกใหเปนเรอบญชาการ ทในหมชาว

ทหารเรอเรยกกนวา “เรอธง”

The HTMS Maeklong has a long standing reputation that it

always appointed as salute firing ship in important ceremo-

nies. Whenever a fleet was formed for marine operations,

HTMS Maeklong was always appointed as the commanding

ship that the naval officers call “Flag Ship”.


74 Cover Story

ชมเส�โทรเลขส�ยแรก กรงเทพฯ – ป�กนำ�

THE FIRST TELEGRAM POLE BANGKOK-PAKNAM

ระหวางเดนออกมาเพอไปยงจดมงหมายตอไป

ลองแวะชมเสาโทรเลขสายแรก ซงไดสรางขนในสมย

พระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหว จากกรงเทพฯ

ไปปากน�า และไดวางเคเบลโทรเลขใตน�า ตอออกไป

ถงกระโจมไฟนอกสนดอนปากแมน�าเจาพระยา รวม

ระยะทางทงสน 45 กโลเมตร เพอรายงานการเขา

ออกเรอบรเวณปากน�า เขาไปยงสถานปากน�า ตอ

ไปทกรงเทพฯ หลงจากนนจะมการสงการไปยงปอม

พระจลจอมเกลา เพอเปนการสงขาวทางราชการใน

สมยนน และเปนการสงการในวกฤตการณ ร.ศ.112

ในครงนนดวย เหนอยางนแลวตองบอกวาในชวงนน

ประเทศไทยเปนประเทศทพฒนาอยางมากไมดอยไป

กวาชาตอนๆ แมกระทงชาตตะวนตก

Before proceeding further, we stop to see

the first telegram pole from Bangkok to Paknam

built in the reign of King Rama V. Underwater

cable was extended to the lighthouse outside the

estuary bar with the total distance of 45 km. to

report the in and out of ships at the estuary to

the Paknam station before relaying the message

to Bangkok after which orders would be sent

to Phra Chulachomklao Fort. It served as a

means to relay official orders at that time. In

the Paknam Crisis, orders were issued via this

means of communication. We can say that at

that time Thailand was a developed country,

second to none even the western countries.


สะพ�นชมป�ช�ยเลน

WALKWAT INTOTHE MANGROVE FOREST

หลงจากเยยมชมพพธภณฑเรอหลวงแม

กลองและแวะชมเสาโทรเลขมาไดสกระยะ เราเดน

มงหนาไปจดตอไปท สะพานชมปาชายเลน พนท

อนรกษธรรมชาตบรเวณปอมแหงน ม 2 จดดวยกน

จดแรกเปนสะพานไมทอดยาวตดรมอาว ม

ตนโกงกางใบใหญโอบตว เพอคลมแสงแดดให

ความรมเยนในขณะเดนบนระยะทางประมาณ 200

เมตร ดวยความอดมสมบรณของพนทท�าใหสามารถ

พบเหน ป ปลาจมพรวด (ปลาตน) และลงแสม ตาง

ออกมาทกทายและหาอาหาร พรอมแวะซมพกผอน

ส�าหรบผเขาเยยมชมระบบนเวศปาชายเลน นงรบ

ลมไดแบบสบายๆ จดทสองหางกนเลกนอย เปนผน

ปาปกคลมหนาแนน ดวยการดแลเปนอยางด เพอ

เปนแหลงเรยนรทางธรรมชาต ระหวางทางตามจด

ตางๆ มขอความใหความรเกยวกบระบบนเวศชายฝง

พชพนธไม และสตวชายเลน รวมถงนทรรศการเปด

โลกปาชายเลน ท�าใหการเดนชมธรรมชาตนอกจาก

จะท�าใหจตใจรมรนระหวางทางแลวยงเกดอรรถรส

ในการเรยนรไปพรอมๆ กนอกดวย

ปจจบนบรเวณปาชายเลนแหงนเขยวชอม

ไปดวยไมปาชายเลนหลากหลายพนธ ทงยงเปน

แหลงทอยอาศยของสตวน�าและนกนานาชนด ท

สรางบรรยากาศอนนารนรมยใหแกผทมาทองเทยว

ไดเปนอยางด

ปดทายดวยการนงกนลมชมววรมอาวไทย ท

สะพานชมภมประเทศเฉลมพระเกยรต ตงอยบรเวณ

พพธภณฑเรอหลวงแมกลอง สะพานคอนกรตท

ทอดยาวกวา 110 เมตร ปลายสะพานเปนศาลา

ส�าหรบแวะพกและเปนจดทนกทองเทยวสามารถชม

พระอาทตยตก หรอเพลดเพลนไปกบลมธรรมชาต

และชมเรอบรรทกสนคา ทเขาออกปากแมน�า

เจาพระยาไมเวนวน นบวาเปนจดผกผอนยอดฮต

หลงจากทเราไดไปเรยนรประวตศาสตรและสมผส

ถงธรรมชาตอนบรสทธ หรอถาใครจะแวะพกทาน

อาหารกอนกลบกจะไดบรรยากาศไปอกแบบทราน

อาหารสโมสรทายเรอหลวงแมกลอง ไมใกลไมไกล

จากบรเวณสะพานเทาไรนก รบประทานอาหารรม

อาว เปลยนบรรยากาศใหหายเหนอยแลวคอยเดน

ทางกลบ กเปนตวเลอกทนาสนใจไมแพกน

After visiting HTMS Maeklong museum

and the telegram pole, we head for the next

destination – walkway into the mangrove

forest which is divided into 2 parts.

The first is a wooden walkway stretches

along the Gulf with big mangrove trees providing

shades while walking on this 200 m. walkway.

The area is very fertile that we can see crabs,

blue-spotted mudskippers and crab-eating

macaque. There is a pavilion for visitors to

cherish the ecosystem of mangrove forest

to rest and enjoy cool breeze. The second

part is just a little further away. It is a dense

mangrove forest with very well caretaking. It

is a natural learning venue. Along the way,

there are information boards educating visitors

about the coastal ecosystem, plants and

mangrove fauna including the mangrove

discovery exhibition.

At present, this mangrove forest is rush

green with diverse species of mangrove flora

and also the habitat of diverse aquatic animals

that create a pleasant atmosphere for visitors.

ทตง : ต. แหลมฟาผา อ.พระ

สมทรเจดย จ.สมทรปราการ

เปดบรการทกวน

เวลา 06:00 – 21:00 น.

Laem Fahpha Sub-district, Phra

Samut Chedi District, Samut Prakan

Everyday: 06.00-21.00 hrs.

ก�รเดนท�งโดยท�งรถยนตสวนตว

วงตามถนนสขสวสด มงหนาสสามแยกเจดย ดานซาย

มอจะเปนทางเขาวดพระสมทรเจดย ใหเลยวไปทางขวา

มงหนาสปอมพระจลจอมเกลา วงตรงไปประมาณ 6

กโลเมตร จะเจอปอมทหารรกษาการณบรเวณทางเขา

ตรงเขามาตามปายสกระยะกถงทหมาย

Lastly, we complete our trip with a stop

for relaxation by the Gulf of Thailand at the

Chalermprakiat Bridge in the vicinity of HTMS

Maeklong museum. It is a 110 m. concrete

jetty. At the end of the jetty is a pavilion

for a stop to enjoy the scenery and to watch

the sunset or to watch cargo ships sailing in

and out. It is a popular spot after learning

the history and enjoying the pristine nature.

For some, they may want to have something

filling their stomach before heading home.

There is a restaurant, not far from the bridge,

where visitors can enjoy the meal by the Gulf.

Another interesting choice of activities.

ปาชายเลนหอมลอมไปดวยตนโกงกางและสตวนานาชนด

Abundant mangrove


76 Cover Story


ปอมผเสอสมทร

เกาะกลางนำาเจาพระยาทถกโอบลอมดวย

ธรรมชาต และชมชนทองถน

Pee Suea Samut Fort, an islet in the Chao Phraya River

in the embrace of nature and native communities


78 Cover Story

ทางเดนสะพานไมททอดยาวเขาไปใหความรมรน และเยนสบาย

Wooden walkway stretches into the pleasant shade and coolness


ปอมแหงนมลกษณะเฉพาะคอ ตงอยบน

เกาะในแมน�าเจาพระยา ซงอยในระหวางทางเดน

เรอ 2 ทาง บรเวณพระสมทรเจดย โดยพระบาท

สมเดจพระพทธเลศหลานภาลย ทรงพระกรณาโปรด

เกลาฯ ใหสรางขนเมอป พ.ศ. 2362 หรอ 196 ป

มาแลว ตวปอมมลกษณะเหมอนผเสอ ใชดานหาง

ผเสอเปนทางเขา ตอมาทางเดนเรอดานในตนเขน

จนเรอใหญไมสามารถแลนผานได ทตงปอมจงชด

ตดกบฝงมากยงขน

อาวธยทโธปกรณประจ�าปอมในอดต ใชปน

ใหญรนเกา เปนลกษณะบรรจลกดนทางปากกระบอก

และไดเรมใชปนใหญบรรจลกทางทายแทน เมอ

ป พ.ศ. 2435 เปนปนชนดหลม ขนาด 6 นวรวม

3 กระบอก แบบเดยวกบทปอมพระจลจอมเกลา

โดยมนายพลเรอโท พระยาวจตรนาว (วลเลยม

บณยะกลน) เปนนายชางกลท�าการตดตงปนน ถอ

เปนอกหนงปอมทมประวตศาสตรควบคไปกบปอม

พระจลจอมเกลาในวกฤตการณ ร.ศ.112 ถงแมจะ

มบทบาทไมเทยบเทาปอมพระจลฯ แตกไดเตรยม

พรอมเพอปกปองเอกราชไมแพกน

ปจจบนปอมผเสอสมทร หรอทชาวบานเรยก

จนตดปากวา เกาะผเสอ ไดปลดประจ�าการและ

เปนแหลงทองเทยวเชงอนรกษทเตมเปยมไปดวย

ความอดมสมบรณทางธรรมชาต มทงตนจาก ตน

ล�าพ แสม หรอนกหลากหลายชนด ทงนกกนเปยว

นกกนปลอกเหลอง นกกนปลคอสน�าตาล และนก

ยางกรอกพนธชวา โดยเฉพาะคางคาวแมไก ทอาศย

อยในบรเวณปอมมาหลายสบป กดวยเพราะระบบ

นเวศและธรรมชาตอนเงยบสงบบนเนอทกวา 30 ไร

โดยเราสามารถเดนบนสะพานคอนกรต ซงเปนทาง

เดนศกษาธรรมชาตเชอมตออยรอบๆ ทลดเลาะ

เขาไปยงใจกลางผนปาไดแบบไมล�าบากมากนก ให

อารมณเหมอนก�าลงทองอยในกลางปาใหญ หรอจะ

แวะพกตามซมเพอนงดคางคาวแมไก เกาะตามกง

ไม หลายรอย หลายพนตว

เมอออกมาดานนอกกจะพบคลงเกบทนระเบด

This fort situated on an islet in the Chao

Phrya River between two navigation channels

in the area of Phra Samut Chedi. King Rama II

ordered to establish this fort in 2362 B.E. (1819

A.D.) or approximately 196 years ago. The

fort was in the shape of butterfly (pee suea in

Thai). The entrance was at the tail. Later, the

inner navigation channel became shallow that

large barges could not sail through. Hence,

the fort seemed to get closer to the river bank.

In the past the armaments mounted at

the fort were old style cannon that cannonballs

should be loaded from the muzzle. Rear end

cannonball loading cannons were replaced in

2435 B.E. (1892 A.D.). They were the same

models as those mounted at Chulachomklao

Fort i.e. 3 cannons with 6 inches muzzle

mounted in gun pits. Vice Admiral Phraya

Vijitnavee (William Boonyaklin) was the chief

mechanic supervising the mounting of those

cannons. This fort along with Chulachomklao

Fort held important role in the remarkable history

of Rattanakosin Era 112 Crisis. Though its role

might not be as glorious as that of Chulacholklao

Fort, it also stood strong in protecting national

sovereignty as well.

At present, Pee Suea Samut Fort aka called

by villagers as Ko Pee Suea was discharged

from the naval service and becomes an

eco-tourism destination with rich natural

beings such as napa palm trees, cork trees,

mangroves and various species of birds be

it collared kingfishers, olive-backed sunbirds,

brown-necked sunbirds, Javan pond herons,

particularly flying foxes that have been living

on the islet for decades because of the rich

eco-system and peaceful environment. We

can conveniently walk on concrete raised

walkway, serving as nature observation trail, to

the center of the 30 rai (48,000 sq.m.) tropical

woodland. The trip would make we easily

feel like walking in the midst of vast forest.

During the trip, we could stop for a rest at the

pavilion in the rest area to watch thousands

flying foxes perching on the surrounding trees.

When we come to the outer area, we will

find gunpowder warehouse and those buildings

built in the past including the disappearing

carriage cannons. In the past, only officers

could get on the islet, layman could not enter.

Therefore, the inner area is still naturally rich.

Later, the Bangkok Naval Base turned Pee

Suea Samut into an eco-tourism destination

that visitors could visit to admire the rich

natural beauty that they can easily walk over

a bridge from Phra Samut Chedi to the Fort.

คางคาวแมไกจ�านวนมากเกาะอยตามกงไม

Thousands flying foxes hanging

on every tree branch

รวมทงหองและอาคารทสรางขนตงแตสมยโบราณ

รวมทงปนเสอหมอบ ตองบอกวาปอมแหงน เปน

ปอมเกาแกซงในอดตคนทเขาไปไดนนจะตองเปน

นายทหาร บคคลธรรมดาจะไมสามารถเขาไปได

ดงนนพนทดานในจงมความอดมสมบรณอยาง

มาก ภายหลงฐานทพเรอกรงเทพไดใหปอมผเสอ

สมทร เปนแหลงทองเทยวเชงอนรกษ โดยเปดให

นกทองเทยวเขาไปชมความสวยงามทางธรรมชาต

ซงสามารถเดนขามสะพานบรเวณพระสมทรเจดย

เขาไปยงปอมไดอยางสะดวกสบาย

ทตง : ต.ปากคลองบางปลากด

อ.พระสมทรเจดย จ.สมทรปราการ

Pak Klong Bang Pla Kot Sub-district,

Phra Samut Chedi District,

Samut Prakan

ก�รเดนท�ง : ใชถนนสขสวสด มงหนาสวดพระสมทรเจดย

ปอมผเสอสมทรจะอยบรเวณใกลเคยงกบวด

BUTTERFLY ISLANDNATURE lOVER’S PARADISE

เก�ะผเสอ สวรรคของคนรกธรรมชาต

Pee Suea Samut Fort or Pee Suea Islet is regarded as one of the places holding important roles in protecting Siamese sovereignty during the Rattanako-

sin Era 112 Crisis where 3 of all 10 available sua morb (disappearing carriage) cannons bought from England and

available in Thailand at that time were mounted.

ปอมผเสอสมทร หรอ เกาะผเสอ ถอวามความส�าคญในการปกปองเอกราชในวกฤตการณ ร.ศ.112 อกปอมหนง

เพราะไดเตรยมพรอมและประจ�าการปนเสอหมอบจ�านวน 3 กระบอก จากทงสน 10 กระบอก ทไดสงซอจากประเทศองกฤษ


80 Cover Story


ปอมปร�ก�ร ป�กนำ� ปกปองแผนดน

Fortresses of Paknam“ ปากนำาเจาพระยา ตนสายธารแหงวฒนธรรม ความเจรญมาตงแตอดต กดวยเพราะในสมยกอน

การเดนทางของชาวจนหรอชาตตะวนตก จะเขามายงกรงเทพมหานครตองใชเรอเปนพาหนะในการ

เดนทาง ปากนำาเจาพระยาจงเปนดานแรกหรอปราการแรก ทคอยตอนรบ ”

หลายครงทมวกฤตบานเมอง เกดขอพพาท จนอาจน�าไปสการสรบ พระมหากษตรยไทยหลายพระองค

จงคดสกดกนผไมหวงด ปกปองผนแผนดนไทยตออรราชศตร ทเคลอนทพรกล�ามาทางปากแมน�าเจาพระยา

ดงนนสงส�าคญทสดในการตอสกบศตรคอปอมปราการ เปนดงก�าแพงปองกนบานเมองตลอดสองฝงแมน�า

เจาพระยา คอยปองกนกอนลวงล�าเขาไปยงพระนครไดโดยงาย

พนทปากน�าเจาพระยา หรอเรยกงายๆวา สมทรปราการ จงเปนเมองหนาดานทส�าคญตงแตอดต

จวบจนปจจบน แตจะมใครบางทรวาสมทรปราการนนมปอมปนมากมายเพยงใด นอกจากปอมพระจลจอมเกลา

และปอมผเสอสมทร ทคอยปกปองและรกษาบานเมอง ถงแมวาปจจบนบางแหงอาจจะพงทลายตามกาลเวลา

แตบางแหงยงคงสภาพและบอกเลาเรองราวผานกอนอฐและปนไดเปนอยางด

ปอมในสมทรปราการมกวา 24 ปอม ตงเรยงรายตลอดฝงแมน�าเจาพระยา ปจจบนเหลอเพยง 3-4

ปอม ทยงคงเหลอในสภาพดเทานน เชน ปอมพระจลจอมเกลา ปอมผเสอสมทร ปองแผลงไฟฟา และปอม

นาคราช โดยเฉพาะพนทบรเวณนครเขอนขนธ หรอ พระประแดงในปจจบน มปอมรวมกนมากทสด

ในสมยพระบาทสมเดจพระพทธเลศหลานภาลย รชกาลท 2 ทรงพระกรณาโปรดเกลาฯ ใหกรม

พระราชวงบวรสถานมงคล ไปเปนแมกองสรางเมองนครเขอนขนธ ขนทบานปากลด (พระประแดง) เมอป

พ.ศ.2357 พรอมกนนนโปรดเกลาฯ ใหสรางปอมขน 8 ปอม รวมกบปอมวทยาคม ของเดมทสรางขนตงแต

รชกาลท 1 เปนทงสน 9 ปอม

Chao Phraya Estuary has long been the birth place of culture and prosperity since the old days.

In the past, Chinese and western traders coming to Bangkok had to come by boats via the Chao

Phraya Estuary that served as the first checkpoint to welcome them.

Many times that the country experienced crises or disputes that could bring the country at

war. Therefore, many reigning monarchs considered to protect the sovereignty and to intercept those

invaders through the Chao Phraya Estuary by building fortresses along both banks to guard the river

so that invaders could not easily get to the capital.

The area on Chao Phraya Estuary or commonly known as Samut Prakan has become an

important outpost since the past until nowadays. However, how many people know that apart from

Chulachomklao Fort and Pee Suea Samut Fort that served in protecting the country, how many forts

are there in Samut Prakan? Though some of those forts were tumbledown by the passing time, but

there are some forts that remain standing to tell their stories through bricks and cannons.

Samut Prakan had more than 24 fortresses along both banks of the Chao Phraya River. At

present, there are only 3-4 fortresses that are still in good condition i.e. Chulachomklao Fort, Pee Suea

Samut Fort, Plaeng Faifah Fort, and Nagaraj Fort. Particularly in the area of Nakhon Khuean Khan or

Phra Pradaeng nowadays, there used to be more forts than in other areas.

In the reign of King Rama II, he ordered Krom Phra Rajawang Bovorn Sathan Mongkol, his

viceroy, to supervise the building of Nakhon Khuean Khan at Baan Paklad (Phra Pradaeng) in 2357

B.E. (1814 A.D.). At the same time, he ordered to build 8 forts. There were altogether 9 forts including

Wittayakom Fort built in the reign of King Rama I.


82 Cover Story

or on the right bank of the Chao Phraya River, were altogether

5 forts namely Plaeng Faifah Fort, Mahasanghan Fort, Sattru Pinad

Fort, Chakkrod Fort, and Phra Chandra Phra Artit Fort. These 5

forts had connected parapets. It seemed like a mountainous strong

walls protecting Nakhon Khuean Khan. There were also provision

storehouses, arsenals and living quarters. Moreover, there were

chained buoys across the river between the left and right river

banks to guard against invading battleships. Around the end of

his reign, King Rama II ordered to add Petch Heung Fort next to

Sattru Pinad Fort with one more storey higher. In the reign of

King Rama II, he ordered to build a fort with expanded parapets

on both sides. At present, all these forts lost their importance

and almost all were demolished to pave way for the construction

of official buildings namely:

• Mahasanghan Fort is now the site of Phra Pradaeng Provincial Police Station

• Sattru Pinad Fort is now the site of Phra Pradaeng District Administration Office

• Chakkrod Fort is now the site of Phra Pradaeng Municipality Office

• Phra Chandra Phra Artit Fort is now the site of Department of Mineral

Resources

• Petch Heung Fort is now the site of Phra Pradaeng House for the

Disabled People

Only Plaeng Faifah Fort remains standing partially intact and

presently becomes Plaeng Faifah Historical Park where people

come for relaxation and exercise.

ฝงขวาของแมน�าเจาพระยา มทงหมด 5 ปอม คอปอมแผลง

ไฟฟา ปอมมหาสงหาร ปอมศตรพนาศ ปอมจกรกรด และปอมพระจนทร

พระอาทตย ทง 5 ปอมนชกปกกาถงกน เปรยบเสมอนดงภผาตงตระหงาน

ลอมเมองนครเขอนขนธเอาไว ขางหลงปอม เปนตวเมองมก�าแพงลอมรอบ

ตงเปนเมองนครเขอนขนธ ไดสรางคลงเสบยง คลงเครองศาสตราวธ และ

โรงพก กองทหาร นอกจากนนยงไดท�าลกทนขงสายโซกนแมน�า ระหวางฝง

ซายและฝงขวา เพอส�าหรบปองกนเรอขาศกศตรทจะรกรานมาทางน�าอก

ชนหนง และในชวงปลายรชกาลท 2 ทรงโปรดเกลาฯใหสรางปอมเพชรหง

ขน ตอจากปอมศตรพนาศ โดยเสรมใหสงขนจากเดม 1 ชน ลวงมาในสมย

พระบาทสมเดจนงเกลาเจาอยหว (รชกาลท 3) ทรงใหสรางปอมปกกาวง

เดอน เปนปอมทมลกษณะเปนปกกาออกไปทงสองขาง อก 1 ปอม ปจจบน

ปอมทงหมดนไดหมดความส�าคญลง บางปอมไดถกรอถอนและปลกสราง

เปนสถานทราชการเกอบทงหมด เชน

• ปอมมหาสงหาร ปจจบนเปนทตงของสถานต�ารวจภธรพระประแดง

• ปอมศตรพนาศ ปจจบนเปนทตงของทวาการอ�าเภอพระประแดง

• ปอมจกรกรด ปจจบนเปนทตงของส�านกงานเทศบาลพระประแดง

• ปอมพระจนทรพระอาทตย ปจจบนเปนทตงของกรมทรพยากรธรณ

• ปอมเพชรหงปจจบนเปนทตงของสถานสงเคราะหคนพการ พระประแดง

จะหลงเหลอเพยงปอมแผลงไฟฟา ทมความสมบรณบางสวน

ปจจบนเปนอทยานประวตศาสตร ปอมแผลงไฟฟา เปนสถานทส�าหรบ

พกผอนและออกก�าลงกาย

ปอมปร�ก�ร ฝงเมองพระประแดง

FORTRESSES ON PHRA PRADAENG SIDE

ปนโบราณบรเวณปอม

ปเจาสมงพราย

Antique cannon of

Poochao Samingplai Fort


“บรเวณภ�ยในปอมมเชงเทนทตงปนใหญและถนนสำ�หรบชกล�กปนขนบนเชงเทน กำ�แพงปอมเปนกำ�แพงสองชน ตอนกล�งอด

แนนเพอปองกนกระสนปนทยงตกลงม� นบว�เปนปอมทแขงแรงม�กในสมยนน และระหว�งปอมฝงขว�และปอมฝงซ�ยมก�รขงโซ

โดยใชซงเปนทนกนขว�งแมนำ�เปนระยะๆ เพอปองกนเรอข�ศกทจะเข�ม�รกร�นท�งทะเล

”

ปอมแผลงไฟฟ�

PLAENG FAI FAH FORT

There were walls on all 4 directions

: North, South, East and West. On the

southern side, the wall was double wall

with packed earth filling between outer

and inner walls. The entrance gate is still

in good condition with stairs leading up to

archways. Inside the wall, there were stairs

leading up the wall. In 2346 B.E. (1803

A.D.), King Rama V ordered to renovate

Plaeng Fai Fah Fort to a useable condition.

Subsequently in 2514 B.E. (1971 A.D.), Phra

Pradaeng Municipality renovated the place

to be a relaxation venue for the people.

PLAENG FAI FAH ENTRANCE GATEประตปอมแผลงไฟฟา

มก�าแพงลอมรอบตวปอมทง 4 ดาน คอ ทศ

เหนอ ทศใต ทศตะวนออก และทศตะวนตก ดานทศ

ใต มก�าแพง 2 ชน ถมดนอดแนนระหวางชนนอก

และชนใน ประตทางเขายงอยในสภาพสมบรณ ม

บนไดทางขนไปบนซมประตดานในทง 2 ดาน ดาน

ในก�าแพงมบนไดทางขนไปบนก�าแพง ป พ.ศ.2436

พระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหว (รชกาล

ท 5 ) ทรงพระกรณาโปรดเกลาฯ ใหซอมแซมปอม

แผลงไฟฟาใหอยในสภาพทใชงานได และในป พ.ศ.

2514 เทศบาลเมองพระประแดงไดตกแตงซอมแซม

ใหเปนสถานทพกผอนหยอนใจของประชาชน

“Inside the fort, there are battlements for cannons and ramps for moving the cannons up. The wall of the fort was double wall with packed earth

filling in the middle between the outer and inner wall for safety against the firing shells. It was a strong fort at that time. Between the fort on the

right bank and that on the left bank there were intermittent chained buoys by using logs to prevent invading battleships from advancing up the river.”

ปนใหญภายในปอมแผลงไฟฟา

Antique cannon of Plang Fai Fah Fort

there were ramps for moving the

cannons up to the parapet

INSIDE THE FORTบรเวณภายในปอม

ปอมชนในตรงกลางมทางลาดขนลงเปนทชกลากปนใหญขนไปบนก�าแพง

ปอม มปนใหญตงอยมมก�าแพงดานซายมอ ซงมอยเดม ปจจบนส�านกงานเทศบาล

เมองพระประแดง ไดน�าปนใหญขนมาบนก�าแพง ตงอยตรงกลาง 1 กระบอก

และมมก�าแพงดานขวา 1 กระบอก ระหวางทางลาดมบนไดทางขนทงสองดานขนไปบน

ก�าแพง แนวก�าแพงดานขวาและดานซายมอโมงคกออฐถอปน มทางเดนถงกนได

ปอมแผลงไฟ ตงอยทต�าบลตลาด อ�าเภอพระประแดง จงหวดสมทรปราการ

ในสมยรชกาลท 5 ทรงโปรดเกลาฯ ใหดดแปลงเปนปอมทหารเรอของกอง

โรงเรยนทหารเรอท 3 หลงจากนนกรมศลปากรไดขนทะเบยนปอมแผลงไฟฟา

เปนโบราณสถาน

นอกจากนฝงซายของแมน�าเจาพระยา (ปจจบนอยฝงปเจาสมงพราย)

สรางขนอก 3 ปอม คอ ปอมปเจาสมงพราย ปอมปศาจสง ปอมราหจร และ

รวมกบปอมวทยาคม ปอมทสรางตงแตสมยรชกาลท 1 มลกษณะเปนปอมชก

ปกกาถงกน เปนดงก�าแพงอก 1 ฝง ท�าหนาทปกปองบานเมองไปพรอมๆ กบ

ปอมฝงเมองนครเขอนขนธ สถานทตงปอมเหลาน ปจจบนเปนโรงพยาบาล

พระประแดงและสถาบนราชประชาสมาสย ไมหลงเหลอสภาพความเปนปอม

ยกเวนแตปอมปเจาสมงพรายทยงหลงเหลอบางสวน

ปอมทงหมดน พระบาทสมเดจพระพทธเลศหลานภาลย (รชกาลท 2 ) ได

อพยพครอบครวมอญจากเมองปทมธาน เปนชายฉกรรจ ประมาณ 300 คน มา

ชวยสรางปอม โดยตงถนฐานอาศยและอยดแลเมองนครเขอนขนธนบแตนนมา

อกหนงปอมทยงคงหลงเหลอความสมบรณนนกคอ ปอมนาคราช ตงอยท

ต�าบลปากคลองบางปลากด อ�าเภอพระสมทรเจดย สรางขนในป พ.ศ. 2365 เปน

ปอมทสรางตามแนวยาวเลยบขนานไปกบฝงแมน�าเจาพระยา กออฐโบกปนม

ก�าแพง 2 ชน ใชอฐแดงในการกอสราง ปอมนาคราชสรางขนเพอเกบรกษา

ดนปน ดงนนพนทสวนใหญในบรเวณปอมนาคราชจงมการขดพบปนใหญเปน

จ�านวนมาก เมอมการสรางปอมพระจลจอมเกลาขน กมอาวธปนใหญทนสมย

เพอตอตานขาศกทมประสทธภาพมากขนกวาเดม

ปอมนาคราชจงหมดความส�าคญและไมไดถกใชงานอกตอไป จนกรม

ศลปากรไดประกาศขนทะเบยน เปนโบราณสถานทส�าคญของชาตในป พ.ศ.

2549 จงไดมการบรณะ ปจจบนแนวก�าแพงปอมนาคราชทเหลออยทางดาน

รมแมน�าเจาพระยา จะอยในบรเวณโรงเรยนปอมนาคราชสวาทยานนท ซงทาง

โรงเรยนจดสวนหยอม ไวใกลแนวก�าแพง เปนทนงพกผอนอนรมรนของโรงเรยน

In the middle of the inner fort, there were ramps for moving the

cannons up to the parapet. Cannon was originally installed in the left

corner of the wall. Presently, Phra Pradaeng municipality has moved two

more cannons up and installed one in the middle and another one in the

right corner of the wall. Between the ramps, there were stairs on both

sides leading up the wall. Along the walls on the left and right, there

were bricks and mortar tunnels with passage.

Plaeng Fai Fah Fort is situated at Talad Sub-district, Phra Pradaeng

District, Samut Prakan. In the reign of King Rama V, he approved to alter

the use of the fort to be a naval fort of the 3rd Division, Naval Cadet

School. Later on, Department of Fine Arts has registered Plaeng Faifah

Fort as an archaeological site.

Additionally on the left bank of the Chao Phraya River (presently is the

Poochao Samingplai side) there were 3 forts namely Poochao Samingplai

Fort, Peesaj Sing Fort, Rahu Chorn Fort, plus Wittayakom Fort built in

the reign of King Rama I. They were all having connected parapets.

Thus, they served as the wall on another side of the river protecting the

country along with those forts on Nakhon Khuean Khan side. The sites

of those forts are nowadays the location of Phra Pradaeng Hospital and

Rajprachasamasai Institute with no trace of using to be a fort except the

partial remains of Poochao Samingplai Fort.

King Rama II moved about 300 strong Mon migrantory families

from Patumthani to help in building the fort. They later settled down

and looked after Nakhon Khuean Khan by dividing into divisions such as

Another fort that still has a sound remain is Nagaraj Fort situated at

Pakklong Bangplakod Sub-district, Phra Samut Chedi District. This fort

was built in 2365 B.E. (1822 A.D.) parallel to the Chao Phraya River. It

was built in bricks and mortar with double walls and used red bricks in

building. Nagaraj Fort was built to keep the gunpowder. It is the reason

why at the time of building Chulachomklao Fort, equipped with modern

cannons for a more efficient counteract, a large number of cannons were

unearthed in the compound of Nagaraj Fort.

Nagaraj Fort downgraded its importance and was disused. In

2549 B.E. (2006 A.D.), Department of Fine Arts registered it as a national

archaeological site followed by a restoration. At present, the remaining

wall of Nagaraj Fort on the Chao Phraya River side is in the compound

of Pom Nagaraj Sawashtayanon School which the school arranges a

pleasant garden landscaping near the wall line as a relaxing area.


84 Cover Story

ทางลาดขนลงส�าหรบชกลาก

ปนใหญขนไปบนก�าแพง

แผนทปอมสมทรปราการ

SAMUTPRAKAN FORT MAP

ปอมแผลงไฟฟา (พ.ศ. 2357)ปอมมหาสงหาร (พ.ศ. 2357)ปอมศตร พนาศ (พ.ศ. 2357)

ปอมจกรกรด (พ.ศ. 2357)ปอมพระจนทรพระอาทตย (พ.ศ. 2357)

Plaeng Faifah Fort (1814 A.D.)Mahasanghan Fort (1814 A.D.)Sattru Pinad Fort (1814 A.D.)

Chakkrod Fort (1814 A.D.)Phra Chandra Phra Artit For (1814 A.D.)t

ปอมราหจร (พ.ศ. 2357)Rahu Chorn Fort (1814 A.D.)

ปอมปศาจสง (พ.ศ. 2357)Peesaj Sing Fort (1814 A.D.)ปอมวทยาคม (พ.ศ. 2330)Wittayakom Fort (1787 A.D.)

ปอมปเจาสมงพราย (พ.ศ. 2357)Poochao Samingplai Fort (1814 A.D.)

ปอมเพชรหง (พ.ศ.2385)Petch Heung Fort (1842 A.D.)

ปอมตรเพชร (พ.ศ. 2371)Tripetch Fort (1828 A.D.)

ปอมเสอซอนเลบ (พ.ศ. 2393)Suea Son Lep Fort (1850 A.D.)

ปอมปราการ (พ.ศ. 2371)Prakan Fort (1828 A.D.)

ปอมปกกา (พ.ศ. 2371)Peek Ka Fort (1828 A.D.)

ปอมพระจลจอมเกลา (พ.ศ. 2427)Phra Chulachomklao Fort (1884 A.D.)

ปอมคงกะพน (พ.ศ. 2377)Kongkrapan Fort (1834 A.D.)

ปอมผเสอสมทร (พ.ศ. 2362)Pee Suea Samut Fort (1819 A.D.)

ปอมนาคราช (พ.ศ. 2362)Nagaraj Fort (1819 A.D.)

ปอมปกกาทบ (พบ) สมทร ไมปรากฏปการกอสราง

Peek Ka Tup (pup) Samut Fort

ปอมประโคนชย (พ.ศ. 2352)ปอมนารายณปราบศก (พ.ศ. 2352)ปอมกายสทธ (พ.ศ. 2352)Prakonechai Fort (1807 A.D.)Narai Prabsuek Fort (1807 A.D.)Gayasit Fort situated (1807 A.D.)


86แวะชมรมทาง

Linger Around

Coffee & Restaurant

SINGHAIHONGซงไฮฮง.. ชมอาหาร จบกาแฟแลบรรยากาศยอนยค

87

ซงไฮฮง คอชอคารแครและรานกาแฟทเรากลาวน�าไวขางตน

เกดจากความตงใจของ กตตโชค มธระพนธ เจาของกจการใหบรการ

ดแลรถยนต มความเหนวาเวลาคนน�ารถมาใชบรการแลวอยากใหม

พนทนงรอแบบสบายๆ บวกกบความชนชอบและหลงใหลในรสกาแฟ

ของตวเองจงน�ามาสการตดสนใจเปดรานกาแฟในคารแครแหงน

“เมอคนน�ารถยนตเขามาใชบรการท�าความสะอาดเราจงคด

วาชวงเวลาทลกคารอนนควรจะมพนทใหนงผอนคลายแบบสบายๆ

และตวเราเปนคนชอบดมกาแฟมากแตหารานถกใจไมคอยไดเลย

ตดสนใจเปดรานกาแฟขนมา ซงกอนจะเปดนนเราตองไปศกษา

ศาสตรในการชงกาแฟอยางจรงจงดวยการไปเรยน หาขอมลจาก

หนงสอ ตระเวนชม และหาสตรทเปนของตวเอง ทดลองอยนาน

กวาจะลงตว และน�าเมนอาหารเขามาเสรม” เจาของราน เลาถง

จดเรมตน

คารแครแหงนเปนโรงเรอนไมหลงคาสงกะส มพนทกวางขวาง

มองผวเผนบรรยากาศคลายโกดง บวกกบความชนชอบขาวของสมยเกา

กตตโชค จงท�าการออกแบบรานอาหารใหเขากบโครงสรางเดม

ผสมผสานสไตลจนและเพมความเทดวยผนงปนเปลอยแบบลอฟตตาม

ความชอบสวนตว ตกแตงดวยเฟอรนเจอรไม โองมงกร กระดานอกษร

ภาษาไทย ภาพถายขาวด�า ทเจาตวซอสะสมและถอโอกาสน�ามาใช

ท�าใหภาพรวมของรปแบบรานออกแนวยอนยค สวนชอรานใชวา

ซงไฮฮง ชอเดยวกบคารแคร ซงมความหมายวา “ธรกจใหมชอเสยง

กวางไกล มนคงดงภผา” ซงมาจากแนวคดของเจาของรานทเชอวา

การท�ากจการตองคอยๆ พฒนาใหเตบโตทละกาวอยางมนคง

อาหารของทนมหลากหลายเมน ส�าหรบคนรกสขภาพแนะน�าเมน

คลนอยางสลดทนา-ไขกง สลดปลาแซลมอน หรออยากใหหนกทอง

ขนมาหนอยตองเปนสเตก มใหเลอกทง หม เนอ ไก และปลา แตถา

ชอบความเขมขนจดจานแนะน�าเมนไทยๆ อยาง ขาวคลกน�าพรกกะป

ผดพรกแกง ตมย�า พลากง ตมแซบ นอกจากนทางรานยงประยกตผสม

ผสานอาหารไทยและตางชาตเขาดวยกนเกดเปนเมนใหมชวนใหลอง

เชน สปาเกตตแกงเขยวหวานไก พาสตาตมย�ากง สเตกจมแจว

สวนเครองดมทางรานเลอกใชเมลดกาแฟอาราบกาชนดจาก

ภาคเหนอมาสรางสรรคเปนเมนหลายระดบความเขมขน แตทตอง

ลองคอ ไอซเอสเพรสโซลาเต ทสรางความแปลกใหมดวยการน�าเอส

เพรสโซแชแขงในแมพมพแลวน�าออกมาใสในแกวทมสวนผสมของ

นมสดและไซรปท�าใหไดความเยนและความเขมขนจากการละลาย

ของเอสเพรสโซโดยไมตองใชน�าแขงเปลา ซงเจาของรานเลาใหฟงวา

ไอเดยนเกดจากลกคาซอกาแฟเยนแลวดมไมทนน�าแขงละลายเจอจาง

รสชาต จงน�าวธนมาใชแกปญหา ซงเมน ไอซกรนทลาเตและไอซทลาเต

กใชวธการลกษณะเดยวกน

ดวยตวรานถกตกแตงอยางมสไตล ท�าใหเหมาะแกการแวะพก

รบประทานอาหาร จบกาแฟ และสมผสบรรยากาศ

ทชวนใหนกถงวนวาน ปจจบนรานนจงไมใชแคราน

นงรอส�าหรบคนน�ารถมาท�าความสะอาด

แตกลายเปนรานทหลายคนตงใจแวะ

มานงชล ตวรานอาจหลบสายตา

เลกนอย สงเกตงายๆ คออยตรง

ขามวดกลาง เขามาแลวเหนรถ

เยอะแยะกไมตองตกใจ เดนเขามา

อกนดจะพบความรนรมย..


คารแครทใหบรการท�าความสะอาดรถยนต

ยานพระประแดง ใครจะรวาเมอเขาไปภายในจะม

รานกาแฟขนาดกะทดรดนารกซอนอย..

HONEY TOAST

88แวะชมรมทาง

Linger Around

Car Care Service Center in Phra Pradaeng vicinity where

we never know there is a chic cafe’ hidden inside.Sing Hai Hong is the name of the abovementioned car care

service center and cafe’. It is originated from the intention of

Mr. Kittichoke Maturaphan, owner of the car care service center, who

wants his customers to have a nice area while waiting for their cars to

be serviced coupled with his passion for coffee flavor.

“When customers bring their cars in for cleaning service, we think

that there should be a relaxing waiting area for them plus I, myself a

coffee addict, cannot find a cafe to my liking. These reasons clicked

for opening of this cafe’. Before opening, I seriously studied the art of coffee

brewing by joining trainings, reading books, tasting coffee around and setting

our own recipes. We have taken a long time of experiments before

everything gets into place and we finally add the selective menu.”

The owner revealed about the taking off of his business.

This car care service center is a wooden building with

corrugated roof which at the first glance look like a warehouse.

As Mr. Kittichoke also has passion for old style furniture,

he designed his cafe ambience to go along with the old

structure with integrated Chinese style de’cor and emphasized the chic look with bare concrete walls in

the loft style that he personally like. He decorated with

wooden furniture, glazed water jars with dragon

pattern, blackboard with written Thai alphabets,

black & white photographs, etc. from his own

collection. Hence, the cafe’ has a retro atmosphere. The name of the cafe’ is Sing Hai Hong

which is the same as that of car care service

center. It means “new prosperous business

that will be as firm as a mountain” following

the belief of the owner that business should

be firmly developed step by step.

Menu at this cafe’ is diverse. For health conscious diners, we would recommend

clean menu such as Tuna salad with

shrimp roe and salmon salad. Should you

fancy something more filling, try steak

with choices of pork, beef, chicken and

fish. For those who prefer strong flavors,

we recommend Thai menu i.e. rice mixed

with shrimp paste, fried choice of meat with

curry paste, spicy and sour soup (tomyum),

spicy and sour shrimp salad, spicy clear soup

northeastern style, etc. Besides, the restaurant

has adapted new menu from Thai and western

dished together such as spaghetti with chicken

green curry, pasta in spicy and sour prawn soup,

steak with spicy northeastern style sauce.

For beverages, the cafe’ uses the fine Arabica

coffee beans from the North in creating various levels

of intense flavors. The one that you should not miss is

iced espresso latte, a new creation by freezing espresso

in ice making blocks then put the iced espresso cubes in

a glass filled with the mixture of fresh milk and syrup that

drinkers will enjoy the coolness and intense coffee flavor from the

melting espresso ice cubes. The owner got this idea from observing

his customers who bought iced coffee and could not finish it. The ice melted

and diluted the coffee flavor. He then applied this method to solve the

problem and also uses it in making iced green tea latte and iced tea

latter as well.

Since the cafe’ is stylishly decorated, it is suitable for a drop in for a meal and coffee sipping in the atmosphere that make us recalling

the old days. It is not only a waiting area for car care service customers

but becomes a cafe’ that many people intentionally come to chill out.

The cafe’ may be a little hide away. It is easily noticeable as it is situated

just opposite Wat Klang. Come inside and don’t be surprised with many

cars parking in the ground, walk further a few steps inside you will find

a cool pleasantness.

89

ทตง : ซง ไฮ ฮง

เลขท 160/3 หม 6 ต.บางพง อ.พระประแดง

จ.สมทรปราการ (ตรงขามวดกลาง)

โทรศพท 08-0250-7231, 09-4810-5522

เปดบรการ 7.30-20.00 น.

การเดนทาง

เสนสขสวสดมงพระประแดง เลยวซายเขา

ถนนนครเขอนขนธ ตรงไปเรอยๆ ตวราน

จะอยดานซายมอ ( ตรงขามวดกลาง)ใกล

กบสะพานขามไปยงทาน�าพระประแดง

Location : Sing Hai Hong

160/3 Mu 6, Bang Pheung Sub-disrict,

Phra Pradaeng District, Samut Prakan Province

(Opposite Wat Klang)

Tel. 08-0250-7231, 09-4810-5522

Opening hours 7.30-20.00 hrs.

Recommended


COCOA ALMONDWHIPPED CREAM

ขาวคลกน�าพรกกะป

i.e. rice mixed with shrimp paste

สลดทนา-ไขกง

Tuna salad with shrimp roe

สเตกหม

steak pork

ICED ESPRESSO LATTE

90 Living Guide

พกน..ทผอนคลาย

at Baan Suan Im Sabai Resort

Simpleand Close to Natureเรยบง�ยใกลชดธรรมช�ต..

ณ บานสวนอมสบายรสอรท

91

บานสวนอมสบาย รสอรทขนาดกะทดรด

ในเนอทราว 3 ไร เดมท คณสนนทา อมสบาย

เจาของรสอรท ตงใจท�าเปนบานสวนเลกๆ ไวส�าหรบ

พกผอนสวนตว แตดวยอายทมากขนและอยากม

ธรกจเลกๆ ทเปนของตวเอง จงคอยๆ ขยบขยาย

จนเกดเปนบานพกแบบชาวสวนใกลชดธรรมชาต

แหงนขนมา โดยมหวใจหลกวา ‘ปลอยใหเปน

แบบธรรมชาต เรยบงายแบบชาวบาน ไมตอง

ปรงแตงอะไรมากมาย’

ความพเศษของพนทแหงนคอใครกตาม

เมอไดเขามาพกเอนกายจะรสกถงความผอนคลาย

เรยบงายในธรรมชาต ไมตองปรงแตงอะไรให

พถพถนจนเกนไป พนทใจกลางรสอรทคอบอปลา

ขนาดใหญ โดยมบานพกเรยงรายอยตามแนว

รมบอ ชานระเบยงยนหนหนาใหเราไดชมเหลา

ปลานอยใหญแหวกวายอยกลางบอน�า ทอดสายตา

ไปอกนดจะเหนพนทเกษตรกรรมของชาวบาน

ทงสวนมะมวง และบอผกกระเฉด


Baan Suan Im Sabai Resort is a

compact size resort in the area of 3 rais

(approximately 4,800 sq.m.). Initially,

Ms. Sunanta Imsabai, the owner, intended

to build a small farmhouse for family private

holidays. However, as she got older and

would like to have a small business, she

gradually expanded her farmhouse to a

garden resort style amidst the nature. Her

principle is “let it be in the natural way

with villager’s simplicity, without too

much make ups.”

The uniqueness of this place lies in the

simple nature without luxury. In the middle

of the resort is a big pond encircled by

small bungalows with veranda overlooking

the pond where visitors can happily relax

watching fishes swimming. Looking a bit

further, there are agricultural plots of villagers

be it mango orchard or water mimosa plots.

ชานระเบยงบ

รเวณบานพก ให

ออกมานงรบ

ลม

veranda overlooking the

pond to enjoy cool breeze.

การใชชวตยอนกลบไปสความเรยบงาย หลกหนความวนวาย และเบรกจากความเรงรบชวคราว โดยใชเวลาชวงวนหยดหาสถานท สงบพกผอนใกลชดธรรมชาตพรอมสดอากาศบรสทธใหเตมปอด ถอเปนการชารตแบตใหแกตวเองไดเปนอยางด เราเลยถอโอกาสชวนแพคกระเปาออกมาเปลยนบรรยากาศกนท บานสวนอมสบาย รสอรท อ�าเภอบางเสาธง จงหวดสมทรปราการ

Living in a simple way of life during the weekend at a

resort in the embrace of nature where you can inhale lungful

of fresh air, far from hectic urban lifestyle, is the best means

to recharge your vital strength. We would like to take this

opportunity inviting readers to pack your bags and come to

experience the change of atmosphere at Baan Suan Im Sabai

Resort in Bang Saothong District, Samut Prakan.

92 Living Guide

พกน..ทผอนคลาย

The pond is the habitat of many breeds of fish such as

Nile tilapia, catfish, pink tilapia, silver barb, Koi, giant gourami,

and striped catfish. There are over 1,000 fishes in the pond

that we can enjoy watching them swimming or feed them with

fish food pellets. It is actually a kind of simple enjoyment.

The best time to feed those fishes is in the morning and

evening because during the day they will hide in deep water

to avoid the heat from the sunlight and only a few will come

up. The owner has been breeding these fishes for almost a

year for visitors to enjoy. She never sells them to the market.

Around the resort, there are many kinds of plants be it

banana, mango, pandanus, star gooseberry, Marian plum, or

climbing wattle. Apart from providing shades, when it is time

for each kind to bear fruits, she can make some money from

selling them as well. Moreover, she raised chicken for eggs,

guinea fowl and turkey in a small pen by the pond, opposite

the bungalows. Though they are not in great number, the

can add a lively atmosphere to the place. Sometime when

they crow, the crowing makes us feel the warmth of the rural

living. The owner told us that they regularly lay eggs for home

cooking at the resort.

ภายในบอน�าเปนแหลงอาศยของปลาหลากหลายสายพนธ

ทงปลานล ปลาดก ปลาทบทม ปลาตะเพยน ปลาคารฟ ปลาแรด

และปลาสวาย รวมแลวกวาพนตว เราสามารถมานงชมยามทพวก

มนแหวกวายไปมาไดอยางเพลดเพลน หรอจะตกอาหารเมดหวาน

ใหพวกมนกสนกไปอกแบบ จะใหดตองเปนชวงเชาและเยน เพราะ

ชวงกลางวนปลาเหลานจะหลบรอนอยในน�าลก มสวนนอยเทานนท

ขนมาบนผวน�า ซงเจาของรสอรทใชเวลาเลยงมาเกอบ 1 ป เพอไว

ใหนกทองเทยวไดชมโดยไมมการจบขาย

รอบๆ ทพกเตมไปดวยพรรณไมหลากชนด ปลกกระจดกระจาย

ไวตามจดตางๆ ทง กลวย มะมวง เตยหอม มะยม มะยงชด ชะอม

นอกจากท�าหนาทชวยเพมความรมรนใหแกสถานทแลว เมอถงฤดกาล

ออกดอกออกผลยงสามารถเกบไปขายเพมรายไดเลกๆ นอยๆ อก

ดวย นอกจากนยงมการเลยงไกไข ไกด�า ไกตอก และไกงวง อยใน

เลาขนาดยอมรมบอน�าตรงขามบานพก แมจะมจ�านวนไมมากนกแต

กลบเพมชวตชวาไดเปนอยางด บางจงหวะจะไดยนพวกมนสงเสยง

ขนใหความรสกอบอนคลายอยในชนบท เจาของรสอรท บอกกบเรา

วา พวกมนออกไขใหน�าไปท�าอาหารเปนประจ�า

ไกด�า มลกษณะแบบเดยวกบ

ไกทวไปทกอยาง แตวามสด�า

ทวทงตว คอหนงสด�า เนอสด�า

กระดกสด�า และเครองในสด�า

เปนไกพนเมองทมตนก�าเนดมา

จากประเทศมองโกเลย

Black chicken looks similar

to ordinary chicken only

that the skin, meat, bone

and gizzard are all black.

It is the native chicken

originated in Mongolia.

ศาลารมน�า นงรบลมเยนๆ ตกอาหารใหปลากน

Pavilion by the pond to enjoy cool breeze or feed the fishes.

ปลาหลากหลายสายพนธทเลยงรวมไว ในบอเดยวกน

many breeds of fish in pond.


แมวาพนทรสอรทจะไมใหญโตนก แตเรยกไดวามการจดสรร

พนทใชสอยอยางคมคาและมความพถพถนซอนอยสะทอนใหเหน

ถงความเรยบงายแบบชาวบาน ทำาใหรสกอบอนเหมอนกบไดมา

พกบานสวนของญาตสนทอยางไงอยางงน

Even though the area of the resort is not big, the owner

efficiently allocate the space with hidden nicety reflecting

the rural simple way of life which make visitors feel as if

they are staying at their relative’s farmhouse.

ทตง : บ�นสวนอมสบ�ยรสอรท เลขท 28/5 หม 6 ต.ศรษะจรเขใหญ อ.บ�งเส�ธง จ.สมทรปร�ก�ร โทร. 08-1802-5307

ก�รเดนท�ง

ใชถนนบ�งน�-ตร�ด ตรงไปจนถงแยกท�งเข�ถนนศรว�รนอย จ�กนนเลยวเข�ไปประม�ณ 6 กโลเมตร จะพบปมแกส

ด�นหน�ป�กซอย ใหตรงไปต�มท�งเรอยๆ จนกระทงข�มสะพ�น จ�กนนจะเหนป�ยของบ�นสวนอมสบ�ย

Location : Baan Suan Im Sabai Resort

28/5 Moo 6, Srisajorakaeyai Sub-district, Bang Saothong District, Samut Prakan Tel. 08-1802-5307

HOUSEOF LAMPS

บ�นตะเกยง..ลงเลก แหลงสะสมของเกายอนยค

Collection of Retro Objects

จากความชนชอบแสงสวางไสวของตะเกยงเจาพายแบบฝงใจ

ในวยเดก จงเปนแรงผลกดนให ลงเลก-สชน พลเกต เรมออกเดนทาง

ทวประเทศ เพอหาซอตะเกยงมาเกบสะสม เปรยบเสมอนเปนสมบตล�าคา

ทสดของชวต จนเวลาผานลวงเลยไป 40 ป ทกสวนของบานหลงนจงเตม

ไปดวยตะเกยงจ�านวนไมนอยกวา 1,000 ดวง ทถกแขวนไว ในสวนตางๆ

ไลไปตงแตเสาบาน ฝาผนง ยนเพดาน ซงกลายเปนแหลงสะสมของเกา

ยอนยคทมคณคาและหาชมไดยากยงในปจจบน

His personal childhood passion in the bright light of storm

lanterns has driven Uncle Lek - Suchin Poolket to travel across

the country looking for lamps to be added to his most precious

collection. After forty years of collecting, his house has more than

1,000 lamps hung in various places be it on the wooden columns,

walls or even on the ceiling. Thus, his house turns into a place

with collection of retro objects that could hardly be found this day.

94มมบนดาลใจ

Familiar Path

UNCLE LEK’S


ลงเลกจงเรมออกเดนทางไปทกพนท

ทวประเทศทมตะเกยงและของเกาจ�าหนาย

ไมวาจะขนเหนอไปจงหวดเชยงใหม เชยงราย

แพร หรอจงหวดละแวกบานอยางชลบร

ระยอง จนทบร และกรงเทพฯ ท�าลกษณะ

เชนนอยหลายป บานของลงเลกจงเตมไป

ดวยตะเกยง ซงนอกจากตะเกยงเจาพายทถอ

เปนไฮไลตแลว ทนยงเกบสะสมเครองยนต

เรอชนดตางๆ ไวอกดวย เพราะในอดต

ลงเลกเคยมอาชพขบเรอรบสงผ โดยสาร

He traveled across the country to

where storm lanterns and other antiques

were for sale be it up north to Chiang

Mai, Chiang Rai, Prae or those provinces

close to his hometown such as Cholburi,

Chantaburi and Bangkok. He did so for

many years that made his house full of

lamps. Apart from storm lanterns which are

regarded as the highlight, he also collects

various kinds of boat engines because in

the past Uncle Lek earned his living by

driving passenger boats.

ตะเกยงน�ามนกาดองกฤษ

British Kerosene Lampตะเกยงสมยรชกาลท 5

Lamp from the reignof King Rama V

บานตะเกยงหลงนมลกษณะเปนบาน

ไมยกพนสง ใตถนของบานทกตารางนว

จะเตมไปดวยตะเกยงเจาพายนบพนดวง

ทหอยอยางเปนระเบยบ เพอสรางความ

สวยงามใหกบตวบาน ซงลงเลกเลาใหฟง

วารสกชอบตะเกยงตงแตวยเดก เพราะ

สมยนนยงไมมไฟฟาใช เวลาถงฤดกาล

ท�านากจะใชตะเกยงเพมความสวางไสว

แทนไฟฟา ท�าใหลงเกดความประทบใจและ

ชนชอบตะเกยงเปนอยางมาก

This house of lamps is an elevat-

ed wooden house where almost every

inch on the ground under the house

is full with thousand of storm lamps

hung neatly embellishing the house.

Uncle Lek recounted that he has had

strong passion for storm lanterns since

he was very young. At that time there

was no electricity. When it was time

for harvest, they used the storm lamps

for lighting that the light and lamps

impressed him tremendously.


Familiar Path

ฉะนนบานหลงนจงมของเกาทสะสม

ไวหลากหลายประเภทใหไดชม ทงตะเกยง

เจาพาย, ตะเกยงงว, เครองยนตเรอชนด

ตางๆ, โองมงกร, โองเขยวจากจน และ

เครองเสยงโบราณ ซงของเกาบางชนก

มคณคาทางจตใจอยางยง เชน ตะเกยง

สมยรชกาลท 5 ทนบเปนของหายากและ

เปนชนทลงเลกภาคภมใจและหวงแหน

สวนอกชนคอโองเขยวจากประเทศจน ทม

การน�ามาจ�าหนายสมยทยงใชการคมนาคม

ทางเรอเปนเสนทางหลก และอกชนคอ

เครองยนตเรอ JLO จากประเทศเยอรมน

ซงเปนเครองยนตเรอชนดแรกทเขามาใน

ประเทศไทย

Therefore, this house has a diverse

collection such as storm lantern, Chinese

opera lantern, variety of boat engines,

glazed water jar with dragon pattern,

greenish glazed water jar from China

and ancient acoustics. Some pieces

have special sentimental value for Uncle

Lek such as the lamp from the reign of

King Rama V which is very rare and it

is his top pride. His other pride pieces

of collection are the greenish glazed

water jar from China that was sold in

the time that waterway was the main

route of transportation and JLO boat

engine from Germany which was the

first model of boat engine ever imported

to Thailand.

เครองยนตเรอ JLO

JLO boat engine

ตะเกยงเจาพาย

รน Petromax 829

Storm lanternPetromax 829

ตะเกยงน�ามนกาดเยอรมน

GermanKerosene Lamp

ตะเกยงงว

Chinese Opera Lamp

โองเขยวจน

greenish glazedwater jar from China



Familiar Path

ทตง : บานตะเกยง..ลงเลก

19/1 ม.22 ต.บางพลใหญ อ.บางพล จ.สมทรปราการ

ตดตอสอบถามเพมเตม: นายสชน พลเกต (ลงเลก) โทรศพท 08-6057-6247

การเดนทาง

ใชถนนเทพารกษ มงหนา อ.บางพล สงเกตเหนโรงพยาบาลบางนา 5 ใหกลบรถตรง

บรเวณปมน�ามน ตรงมาประมาณ 200 เมตร ซายมอจะพบซอยทดนไทย ตรงเขาไป

จนถงทางแยก ใหเลยวซาย ตามถนนทางหลวงชนบท สมทรปราการ 3034

มงหนาประมาณ 200 เมตร จะพบทางแยกใหเลยวขวา จะพบบานตะเกยง

Location : Uncle Lek’s

19/1 Moo 22, Bang Phli Yai Sub-district, Bang Phli District, Samut Prakan Province

For more information, please contact : Mr. Suchin Poolket (Uncle Lek)

Tel. 08-6057-6247

ดวยความหลากหลายของวตถโบราณ

ล�าคาเหลาน จงมกลมนกเรยน นกศกษา

นกปนจกรยาน และคนทสนใจ แวะเวยน

เขามาเยยมชมไมขาดสาย ซงลงเลกกยนด

และเปดบานตอนรบดวยไมตรเสมอมา

เพราะเชอวาสงของทสะสมไว ในบาน

ตะเกยงหลงน นอกจากจะมคณคาทางจตใจ

ส�าหรบลงแลว อาจจะมประโยชนตอคนรน

หลงทเขามาเยยมชม ไดน�าความรไปตอ

ยอดอยางสรางสรรคตอไป

With such a diverse collection of

valuable retro objects, Uncle Lek’s house

becomes a destination where students,

cyclists and interested parties like to drop

in for a visit which Uncle Lek welcomes

them willingly. He believes that, apart

from having sentimental value to him,

his collection is useful as an inspira-

tion for creative inventions to younger

generations visiting his house.


T R A I LIN

July 2015Chulachomklao Fort, Phra Samut Chedi, Samut Prakan

ณ ปอมพระจลจอมเกลา อ.พระสมทรเจดย จ.สมทรปราการ

OFPAKNAM CRISISรำ � ล ก ว ก ฤ ต ก � ร ณ ร . ศ . 1 1 2

100สดฟ�..ล�ตะวน

On The Way

หลบรอนไปรบลมทะเลทขนสมทรจน

แหลงทองเทยวเชงนเวศใกลกรงแคเออม

หนารอนปน มแผนไปเทยวไหนหรอยง?

ถายงเราขอชวนใหมาท ขนสมทรจน เพราะหนารอนของ

คนกรง คอหนาลมทะเลของขนสมทรจน ถอเปนฤดกาล

ทเหมาะแกการมาเยอนทสด เพอจะไดสมผสสายลม

ทพดเยนสบายตลอดวน ไปพรอมๆ กบท�าความรจก

ธรรมชาตและวถชวตของผคนทน..

ขนสมทรจน ตงอยทหม 9 ของต�าบลแหลม

ฟาผา อ�าเภอพระสมทรเจดย จงหวดสมทรปราการ

ตงอยบนแหลมขนาดเลกทยนออกไปในทะเลอาวไทย

แมวาปจจบนจะไดรบผลกระทบจากการกดเซาะชายฝง

จนแผนดนทเคยอาศยหายไป แตทกคนกเรยนรและ

ปรบตวอยรวมกบธรรมชาตไปพรอมๆ กบสรางชมชน

ใหเขมแขง ทรปขนสมทรจนคราวน เราไดนดแนะกบ

วษณ เขงสมทร หรอ พโพ นกอนรกษทองถนทจะ

ชวยเปนไกดอาสาพาเราท�าความรจกกบขนสมทรจน

มากยงขน

Do you have any plan for this summer? If

the answer is no, we would suggest you go to

Khun Samut Jeen when the summer season of

the urbanites is the sea breeze season at Khun

Samut Jeen. It is suitable for a visit to enjoy the

cool sea breeze all day long. Let’s go to Khun

Samut Jeen and getting to know the nature and

way of life of the villagers.

Khun Samut Jeen is situated at Moo 9,

Laem Fah Pha Sub-district, Phra Samut Chedi

District. It is actually on a small promontory in

the Gulf of Thailand. Though nowadays, it is

affected by the coastal erosion that the land

has gone, villagers have learned and adapted

themselves to live with Mother Nature together

with building a strong community. This trip to

Khun Samut Jeen, we made appointment with

Mr. Visanu Khengsamut, aka Brother Po, the

local environmentalist who will be our guide to

educate us on Khun Samut Jeen.

101มนาคม 2558 / March 2015

Escape the Summer Heat to Enjoy the Sea Breeze

at Khun Samut Jeen

An Ecotourism Destination within reach to Bangkok


On The Way

home stay at Khun Samut Jeen

โฮมสเตยของชาวบานสรางอยบนพนทนากง นาหอย

103มนาคม 2558 / March 2015

ชมชนน�อย..สชมชนทองเทยว

วถชวตของชาวขนสมทรจนยงด�าเนนไปอยางพงพาอาศยกน

ใชชวตเรยบงาย ยดอาชพประมงชายฝงน�าตน ท�านากง นาหอย

สวนรายไดเสรมจะเปนประเภทแปรรปอาหารทะเล เชน กะป

น�าปลา หอยดอง ปดอง ปลาเคม กงแหง เปนตน เมอการทอง

เทยวเขามากเหมอนกบน�ารายไดเขามาดวย ชาวบานจงไดรวม

กลมท�าโฮมสเตยขนมาเพอรองรบนกทองเทยวทอยากคางคน

สมผสธรรมชาตและวถชวตชาวประมง โดยมขอตกลงรวมกน

วาโครงสรางของโฮมสเตยตองท�าดวยวสดธรรมชาตเพอให

กลมกลนกบสภาพแวดลอม เวนแตน�าบานพกถาวรของตนเอง

มาท�าเปนโฮมสเตย

พโพ ไกดอาสา เลาใหฟงวา จดเรมตนของการท�า

โฮมสเตยนน ตองยอนกลบไปราวป 2554 น�าเสยเขามาใน

พนท ท�าใหชาวบานทเลยงสตวน�าไดรบความเสยหายอยางหนก

ไมมเงน ไมมรายไดจงพลกวกฤตเปนโอกาสน�าการทองเทยว

เขามาเปนรายไดเสรมใหแกชมชน แตจะไมใหเปนรายไดหลก เพราะ

ชาวบานตองด�าเนนชวตแบบดงเดมและพงพาตวเองไดดวย

ชาวบานทกคนจะท�าหนาทเปนเจาบานทด ชวยกนรบแขก

ท�าอาหาร และพาท�ากจกรรมในชมชน เชน ปลกปาชายเลน

งมหอยแครง เปนตน สงทนาสนใจคอ รายไดสวนหนงจาก

การมาพกโฮมสเตยของนกทองเทยวจะถกรวบรวมไปใชพฒนา

ชมชน เชน การจดเกบขยะ ตอเตมแนวเขอนไมไผการทงหน

เพอท�าเขอน เปนตน ถอวาเปนชมชนแหงความรวมมอรวมใจ

อยางแทจรง ซง @SAMUTPAKAN Travel จะน�าเรองราว

การจดตงเครอขายโฮมสเตยชมชนมาน�าเสมอในโอกาสตอไป

LIVABLE COMMUNITY

TO TOURISM COMMUNITY

The villagers of Khun Samut Jeen Community maintain their simple

way of life and earn their living with coastal fishery, shrimp and cockle

nursery. They have supplementary occupation by processing seafood

such as making shrimp paste, fish sauce, fermented shells, fermented

crabs, salted fish, dried shrimp, etc. When tourism arrives at Khun

Samut Jeen, extra income is made to Khun Samut Jeen Community.

Villagers jointly promote the home stay project for visitors who want

to overnight amidst the nature experiencing fisherman way of life. The

villagers agreed that the structure of home stay should be made from

natural products blended well with the environment except for those

who turn their permanent houses into home stay.

Brother Po, our volunteer guide, told us that the starting of home

stay can get back to 2554 B.E. (2011 A.D.) when wastewater flood-

ed the area that aqua animal nursery farms were heavily damaged.

The villagers were left with no money, no income. So, they turned

the crisis into opportunity by means of tourism as a supplementary

occupation. However, they did not want to make tourism their major earning

because they want to maintain their original way of life and self

reliance at the same time.

Every villager will be a good host, helps in welcoming visitors,

cooking and taking visitors to do the activities in the community

such as mangrove reforestation, picking cockles, etc. The interesting

point is that a part of earning from home stay will be set aside for

community development activities such as garbage collection, repairing

bamboo breakwater, placing stones for making breakwater, etc. It is

actually the community of cooperation. @SAMUTPRAKAN Travel will

discuss about the founding of home stay network on the next occasion.

shrimp and cockle farming

พนทนากง นาหอย อาชพหลกของชาวบาน

Traditonal foods for the tourist.

เมนอาหารพนบานส�าหรบนกทองเทยวทเขามาพกโฮมสเตย


On The Way

ของเก�เล�ประว ตศ�สตรชมชน

COMMUNITY HISTORY

THROUGH ANTIQUES

พพธภณฑทองถนบานขนสมทรจน ไดจดตงอยางเปนทางการมาตงแตป 2550 โดยความรวมมอ

ของชาวบาน เปนแหลงรวบรวมวตถโบราณทชาวบานไดไปขดพบเจอบรเวณปากทะเล หรอหากบาน

ใดมของเกากจะน�ามาสมทบไวดวยกนทนเพอใหเปนแหลงเรยนรประวตศาสตรประจ�าชมชน

พโพ เลาใหฟงวาชาวบานเรมขดพบเศษซากวตถโบราณบรเวณปาชายเลนตดกบวด

ขนสมทราวาสและบรเวณชายฝงทถกน�าทะเลกดเซาะ ตงแตป 2548 เรอยมา วตถโบราณสวนใหญ

จะเปนเครองลายครามของชาวจน ทงถวย ชาม ไห ชอน คาดวาอยในสมยราชวงศชง

หรอตรงกบสมยรตนโกสนทรตอนตน รวมไปถงเครองใช เครองประดบ เบยและเหรยญ

กษาปณรชกาลตางๆ มอายไมต�ากวา 200 ป ปจจบนวตถโบราณมจ�านวนกวา 40,000 ชน

จากหลกฐานทจดแสดงภายในพพธภณฑชวยยนยนการด�ารงอยของชมชนมาเปน

เวลานานและบงบอกวากลมคนทอาศยในพนทนมเชอสายจน นอกจากนยงพบสงของ

จ�าพวกขวดเหลา ทเปนของญปน เวยดนาม และยโรป รวมอยดวย จงคาดการณกนวา

พนทบานขนสมทรจนในสมยกอนนนเปนเมองทา มพอคาจากตางชาตเขามายงบรเวณน

การจดแสดงภายในพพธภณฑจดแบงหมวดหมแบบงาย เชน ชอน ถวย ชาม ไห

เครองประดบ เหรยญกษาปณ เปนตๆ เนองจากตวอาคารมขนาดเลกไมสามารถรองรบ

ขาวของไดทงหมด บางสวนจงตองเกบรกษาไวทบานของ ผ ใหญสมร เขงสมทร นอกจากน

ยงมอปกรณประมงทแสดงใหเหนถงภมปญญาในการท�ามาหากนของชาวบาน เชน

เครองดกปลาตน เครองไสเคย รองเทาเกยะทใชเดนบนดนเลน เปนตน

Khun Samut Jeen Native Museum was officially opened with the

cooperation of villagers since 2550 B.E. (2007 A.D.) The museum houses

collections of antiques villagers found in the coastal area and from

villagers’ private belongings. The exhibition of the community history.

Brother Po told us that since 2548 B.E. (2005 A.D.) onwards

villagers found antiques along the mangrove forest next to Wat Khun

Suthawas and along the coastal area eroded by seawater. Most of

the antiques found are Chinese porcelains be it bowls, plates, pots or

spoons. It is assumed that these antiques were from the Qing Dynasty

and should be the same period as early Rattanakosin. The items found

include utensils, jewelry, chips, and coins from various reigns, aged

not less than 200 years. At present, there are more than 40,000 items

collected at the museum.

The evidence found in the exhibition confirms that the community

has long been in the area and that the people lived in the area were of

Chinese descent. Moreover, many items such as Japanese, Vietnamese

and European wine bottles were found among collected antiques.

Therefore, it is assumed that in the past Khun Samut Jeen area used

to be a port visited by foreign traders.

The antiques were categorized into simple grouping such as

spoons, bowls, porcelains, pots, jewelry, coins, etc. As the museum

building is quite small and cannot accommodate the whole collection,

some antiques have to be kept at the house of village headman,

Samorn Khengsamut. Additionally, there are fishing equipment reflecting

the folk wisdom of villagers such as apparatus to catch mudskipper,

krill collecting equipment, wooden shoes for walking on muddy soil,

etc. on display as well.

เครองดกปลาตนจากภมปญญาชาวบาน

Mudskipper catcher from folk wisdom.

หบไมสกโบราณอายกวา 100 ป

ancient casket.

105มนาคม 2558 / March 2015

NOOM NOI LOI CHAI SHRINE

THE HEART AND SOUL

OF THE COMMUNITY

ศาลเจาพอหนมนอยลอยชายเปนสงศกดสทธประจ�าหมบาน

และเปนศนยรวมจตใจของชาวชมชนมาตงแตอดตจนถงปจจบน

ตามประวตเลากนวามชาวบานออกเรอประมง เมอวางอวนลง

จบปลาปรากฏวามไมแกะสลกคลายเดกมาตดทอวนจงโยนทงไป

เมอวางอวนใหมไมแกะสลกรปนนกตดอวนขนมาอก เปนเชนน

อยทงวนชาวประมงจงไดน�าขนมาตงศาลและตงชอวา “เจาพอ

หนมนอยลอยชาย” ลกษณะขององคนนท�าจากไม มรปรางคลาย

เดกหวแกละสองขาง มอซายชสองนวขนฟา มอขวาชสองนวลงดน

พโพ บอกวา แตเดมนนศาลเจาพอหนมนอยลอยชายเปน

ศาลเลกๆ หลงคามงจากตงอยรมฝงทะเล แตเนองจากการกด

เซาะจงไดท�าการยายหนเขามาตงในหมบานและไดงบจากผมจต

ศรทธารวมบรจาคจงกอสรางเปนศาลเจาแบบเกงจน โดยชาวบาน

มาชวยกนกอสรางไมมการคดคาแรง เพราะตามความเชอนนถอ

เปนการชวยเจา

ชาวบานมกจะขอพรในเรองการท�ามาหากน และเรองโชคลาภ

แตดวยยคสมยทเปลยนไปการขอพรจงหลากหลายขน พอแม

ผปกครองและเดกๆ นยมขอพรเรองเรยน เมอไดสมหวงในสงทขอ

แลวกจะน�าสงของไปถวายตอบแทนเจาพอ สงทนยมจดมาถวาย

สกการะหรอแกบนจะเปนธป เทยน ประทด วาว ผลไม ขนม นม

และของเลนเดกตางๆ เพราะเชอวาเจาพอยงคงเปนเดกอย

เพราะฉะนนมาถงแลวเราจงแวะขอพร เพอความสบายใจ

และเปนสรมงคลกอนมงหนาไปชมธรรมชาตบรเวณปาชายเลน

กนตอ โดยม สวรรณ บวพลาย หรอ นาเอะ ไกดชาวบานอกคน

รบหนาทตอเปนผน�าทาง

ศ�ลเจ�พอหนมนอยลอยช�ย..ศนยรวมจตใจ

“Noom Noi Loi Chai” Shrine is a sacred venue of the

village and serves as the heart and soul of the community

since the old days until nowadays. Story has it that a fisher-

man went out fishing when he casted the fishing net he got

a piece of carved wood. He threw the wood back into the

sea but when he casted the net again, he caught that piece

of wood again. It happened like this again and again for the

whole day. Finally, the fisherman decided to take the carved

wood back home and set up a shrine. He named this shrine

“Noom Noi Loi Chai”. The wood was carved in the shape

looked like a boy with tuft of hair left to grow on the shaven

head, two fingers on the left were pointing upward while two

fingers on the right were pointing down.

Brother Po told us that initially the shrine was a small

raised platform with thatched roof situated by the sea. However,

because of the erosion the shrine was later moved into the

village and with the donations from faithful donors, the new

shrine was built in Chinese style pavilion. The villagers helped

in building the shrine without asking for wages because they

believe in doing favors for the village god.

Villagers used to ask for favor in their occupations and

fortune. However with the changing of time, the requests for

favor change to various subjects. Parents and their children

ask for favors in their children education. Once they receive

the good result for what they requested, they will offer tributes

to the village god. The tributes always comprise of incense

sticks, candles, fireworks, kites, sweets, milk and toys because

they believe that the village god was a child.

Since we are here, let’s drop in to pay homage and

ask for blessings before moving on to admire the beauty of

nature of mangrove forest with Mr. Suwan Buaplai aka Uncle

Ae, another local guide to lead the way.

ศาลเจาพอหนมนอยลอยชาย ตงอยภายในหมบาน รปทรงแบบศาลาจน

Noom Noi Loi Chai Shrine.

ภายในศาลเจาพอหนมนอยลอยชาย

มการเลาประวตดวยภาพจตรกรรม เรมจากดานขวามอ

Starting from the right, inside “Noom Noi Loi Chai”

Shrine is mural painting.


On The Way

ไฮไลตอกหนงจดทมาแลวตองแวะเกบภาพเปนทระลก คอแนว

เขอนชะลอความรนแรงของก�าลงคลนเกดจากความรวมมอรวมใจ

ของชาวบานทชวยสรางขนมา โดยชนนอกจะเปนแนวเขอนหนทง

ถดเขาดานในฝงจะเปนแนวเขอนไมไผ มความยาวกวา 1 กโลเมตร

ชวยลดความรนแรงของก�าลงคลนทซดเขามาในแนวปาชายเลน

“เมอกอนทยงไมมเขอนตวนปลกปาทไรกตายหมด เพราะ

มนโดนคลนซด ชาวบานจงใชภมปญญาชวยกนสรางแนวเขอนน

ขนมาท�าใหปาชายเลนเรมขยายตวและเกดการสะสมของตะกอน

ดนเพมมากขน เมอกอนเราเดนเขาไปจะจมดนประมาณตาตม แต

เดยวนจะจมดนสงขน พอดนตะกอนเรมสงปามนกจะเรงสงขนหน

ตะกอนดน” นา

เอะ เลาถงความ

เปลยนแปลง

ขณะเดนตาม

แนวปาชายเลน

ปจจบน

ผนปาชายเลน

ในสวนทเปน

ปาปลกขยาย

ตวขนกวาสบ

ไรในระยะเวลา

กวา 10 ป ชวย

ปองกนการกด

เซาะชายฝง เปน

แหลงอาศยของ

สตวหนาดน และแหลงอนบาลสตวน�า วงจรชวตของสตวหนาดน

เปนอกหนงเรองทนาสนใจ หากสงเกตใหดจะพบวาบางชวงตนไมขน

เปนหยอมๆ ไมเตมปา นนเพราะตนออนทโตไมทนจะถกปกามดาบ

จดการกนเปนอาหารจนตนไมตาย หลงจากนนปจะขบถายออกมา

เปนปยใหกบหาดเลน เมอปกามดาบมจ�านวนมากเกนไป ปลากระจง

และหน จะมากนปกามดาบอกทอดหนง เกดเปนหวงโซอาหารท

สรางความสมดลใหกบผนปาชายเลนแหงน

พรรณไมสวนใหญคอโกงกาง รองลงมาเปนแสมขาว

แสมด�า ซงประโยชนของตนไมเหลานนอกจากจะชวยยดหนาดน

และเปนทอยอาศยของสตวแลว ยงเปนอาหารใหเรารบประทาน

ไดดวย ระหวางนน นาเอะ ผน�าทาง ไดเดดใบออนของตนโกงกาง

มาเคยว พรอมชวนใหเราไดลมลอง รสชาตของใบออนโกงกางจะ

มนๆ ไมฝาด คลายกบใบขนน แตจะใหอรอยเดดตองน�าไปชบแปง

ทอดจมกบน�าพรกกะป สวนลกแสมเอาไปเชอมเปนของหวาน

เดนชมสองขางทางไปเรอยๆ จนถง วดขนสมทราวาสเรา

เขาไปไหวพระในอโบสถหลงเกาเปนอนดบแรก ปจจบนพนลาง

ของอโบสถถกยกใหสงขนเพอไมใหน�าทะเลกดเซาะจนพงลง

ภาพรวมคอนขางช�ารดเสยหาย เนองจากไอเคมของทะเล สงผลให

สลอกลอน โครงสรางเหลกภายในถกสนมกดกน และชวงฤดรอน

เชนนจะพบคราบไอทะเลเกาะอยตามผนงอโบสถ เมอลองใช

ปลายนวลบแลวน�ามาแตะทลนจะพบวามรสชาตเคมคลายเกลอ

การกดเซาะของน�าทะเลกนพนทเขามาเรอยแตวดไมสามารถ

ยายไปไหนไดจงกลายมาเปนวดทอยกลางทะเล ชาวบานไดรวม

แรงรวมใจกนสรางแนวกนน�าปองกนการกดเซาะวดไวถง 3 ชน

สถานการณจงเรมดขน

ออกมาจากอโบสถมานงรบลมทะเลใหเยนใจบรเวณศาลา

ชมวว จดสดทายของทรปขนสมทรจน ไกดอาสา ชนวใหเราด

พรอมกบเลาใหฟงวา ยอดเสาไฟฟาทมองออกไปราว 1 กโลเมตร

ในทะเล คอชมชนทถกทะเลกลนกนไปแตเดมมพนทกวา 1,000

ไร ในป 2510 ปจจบนลดเหลอเพยง 70 กวาไรเทานน ชาวบาน

ตองถอยรนออกไปอยหลงวด บางสวนกตองยายออกไปอยทอน

ใกลกนมแนวเขอนเสาไฟฟาชะลอความรนแรงของก�าลง

คลนชอวา “ขนสมทรจน 49A2” เปนเสาคอนกรตทรงสามเหลยม

เรยงแถวสามชนหางกน 1.5 เมตร ในลกษณะสลบฟนปลา

เปนแนวยาว 250 เมตร เมอคลนซดเขามากระทบจะแตกออก

2 ขาง และสะทอนไปมาตามแนวเสา แรงปะทะของคลนจะ

คอยๆ ลดก�าลงลง

ปจจบนนปญหาการกดเซาะชายฝงยงเปนภยคกคามท

ไมอาจเลยงได แตความรวมมอรวมใจของชาวบานทรวมกนตอส

และดแลธรรมชาต ท�าใหขนสมทรจนในวนนกลายเปนแหลงทอง

เทยวเชงนเวศทนกเดนทางสายอนรกษตองหาโอกาสแวะมาเยอน

ฟนชวตป�ช�ยเลน

REVIVING MANGROVE FOREST

ปกามดาบหยกฟา ชาวบานนยมเรยกวา ปเปยว

Uca urvillei, some villger call Pu Paew.

Cr. Photo

by : www.am

azingth

aitour.com

107มนาคม 2558 / March 2015

Another highlight

that visitors should stop

for photograph taking

is the breakwater built

with the cooperation of

the villagers. The outer

breakwater is the dropped

stone line and the inner

breakwater line is made

from bamboo. The break-

water is over 1 kilometer

long and it can help

reducing the severity

of wave power to the

mangrove forest area.

“In the past when we did not have break-

water, our reforestation never succeeded because

it could not stand the wave power. Villagers

used their folk wisdom to build this breakwater

that can help expand the mangrove forest area.

The accumulation of sediments increases. Formerly

if we walked in the mangrove forest, our feet would

submerse in the mud to the ankle bone level. But

now, our feet will submerse deeper. When the sedi-

ment gets higher, the forest will grow higher.” Uncle

Ae told us about the environmental changes while

walking along the mangrove forest.

At present, the

mangrove reforestation

increases covering the

area over 10 rais (16,000

sq. m.) The increased

mangrove forest can mit-

igate the coastal erosion.

The area serves as the

habitat of benthos and

aquatic animal nursery.

Life cycle of benthos is

very interesting. If you

observe carefully, you will

notice that in some area

trees grow in patches. It is

because the saplings are

eaten by fiddler crabs. Crab

droppings are fertilizer to

the mud flat. But when the

fiddle crabs are in great

number, they will be rid

by giant mudskippers and

เสนทางเดนตามแนวปาชายเลน

scenery along the mangrove forest.

ภายในอโบสถหลงเกาวดขนสมทราวาส

inside old main chapel.

ก�รเดนท�ง

ใชเสนทางถนนสขสวสด มงหนาสสามแยกพระสมทรเจดย แลวเลยวขวา

ไปทางปอมพระจลจอมเกลา ขนสะพานขามคลองสรรพสามต แลวเลยวขวา

เขาบานสาขลา หลงจากนนขนเรอหางยาวททาเรอปาลไปทขนสมทรจน

การตดตอ : นางสมร เขงสมทร เลขท 67 หม 9 บานขนสมทรจน ต�าบลแหลมฟาผา

อ�าเภอพระสมทรเจดย จงหวดสมทรปราการ โทร. 08-7781-9875, 08-5020-0024

Contact : Mrs. Samorn Khengsamut, 67 Moo 9, Ban Khun Samut Jeen, Laem Fahpha

Sub-district, Phra Samut Chedi District, Samut Prakan Tel. 08-7781-9875, 08-5020-0024

mice. Thus, it creates a balance food chain to this

mangrove forest.

Most of the plants found in this area are

mangrove, Avicennia alba and Avicennia officinalis.

These trees are useful not only in holding the soil

and as the habitat of aquatic animals, it is edible

too. On the way, Uncle Ae, our guide, picked young

mangrove leaf and chewed. He insisted we tried eating

it too. The taste of young mangrove leaf is chewy like

jackfruit leaf. The best way to eat it is deep fried in

batter and taken with shrimp paste. The mangrove

fruit is good to make sweets by boiling in syrup.

We took a pleasant walk enjoying the scenery

along the way until we got to Wat Khun Samut

Suthawas. We went into the old main chapel to pay

homage to Buddha images. At present, the lower

floor of the chapel was elevated higher in order to

escape erosion by sea water. The overview situation

of the chapel is somewhat damaged because the salty

vapor makes the color peel out and the iron structure

is in rust. During the summer, sea water stains are

seen on the wall and if we touch those stains and

taste it, we can taste the salty taste. The sea water

erosion keeps encroaching but the temple cannot

move away. Thus, it becomes the temple in the sea.

Villagers united in making 3 layers of breakwater

that could help making the situation better.

Getting out of the main chapel, we stopped

at the pavilion to enjoy the scenery and the cool

sea breeze. The last spot of the trip that our guide

pointed us to look at is the tip of electricity pole

about 1 km. away. He told us that it used to be the

site of the community swallowed by the sea. In 2510

B.E. (1967 A.D.) the community covered the area over

1,000 rais (400 acres) but nowadays it is only 70

rais (28 acres). Villagers have to move inland behind

the temple and some of them moved out elsewhere.

Nearby, there is electricity pole breakwater

line called “Khun Samut Jeen 49A2”. It is made

from triangular concrete poles lined 250 m. long

in 3-zigzag lines at the interval of 1.5 m. When the

waves hit the breakwater, they will break into two

lines along the side of the poles and their impacts

will be gradually reduced.

Currently, coastal erosion is an unavoidable

threat. However, the cooperation of villagers, to fight

against and look after the nature at the same time,

helps make Khun Samut Jeen a tourism destination

for environmental conservation travelers.

108รอยเรองเมองป�กนำ�

Stories of Paknam

109

หลงจากกรมสงเสรมการเกษตร กระทรวงเกษตรและ

สหกรณ ไดมนโยบายสงเสรมสนบสนนใหเกษตรกรรนใหม

ทรกอาชพเกษตรกรรมของแตละจงหวด สรางเครอขายพบปะ

แลกเปลยนเปนกลมกอนของตนเอง โดยในสวนของจงหวด

สมทรปราการกมการรวมกลมดวยเชนกน ภายใตชอ “YOUNG

SMART FARMER” ซงสมาชกในกลมสวนใหญจะเนนการ

เพาะปลกแบบเกษตรวถเมอง ทไมตองมทดนจ�านวนมาก แต

สามารถเพาะปลกได ในพนทไมกตารางวา ไมวาจะเปนการ

ปลกไมผลในกระถาง ท�าเกษตรผสมผสาน และเพาะตนออน

ทานตะวน ทลวนมความนาสนใจและสามารถสรางรายไดจาก

สงทปลกไดเปนกอบเปนก�า

After Department of Agricultural Extension, Ministry

of Agriculture and Cooperatives has launched the policy

to support new generation of farmers who are fond of

agriculture in each province in creating network in their

own province, new generation farmers in Samut Prakan

Province have formed a group called “YOUNG SMART

FARMER”. Most of the members emphasize their farming

on urban agricultural style that does not need vast land for

farming. They need a few square meters for their farming

in pots, integrated agriculture and cultivating sunflower

saplings which are very interesting and can generate

a sizeable income.


ปลกคนรนใหม..สเกษตรวถเมอง

The New Generation of Farmers

รอยเรองเมองป�กนำ�

Stories of Paknam 110

ปจจบนพวสนตปลกไมผลอยสองสายพนธ คอ ตนมะมวง

น�าดอกไมพระประแดง และตนมะนาวพนธแปนพจตร กบพนธแปน

พวงบานแพว ซงเปนสายพนธทปลกงายและใหผลผลตมาก สวน

ขอดของการปลกไมผลในกระถางจะท�าใหสะดวกในเรองการเคลอน

ยาย เพราะสามารถยายกระถางไปตงบรเวณสวนไหนของบานกได

At present, Mr.Vasan cultivates two breeds of fruit

bearing trees i.e. Phra Pradaeng Nam Dok Mai mango and

Pichit Paan lime and Ban Paew Paan lime because they are

all easy to cultivate and bear a lot of fruits. The advantage

of planting fruit bearing trees in pots is the convenient move

to any area around the house.

หลายคนอาจคนเคยและชนตากบการปลกไมดอกลงในกระถางเพอประดบตบแตงบรเวณบาน

แตพวสนต รตนวงศ หนงในสมาชกกลม YOUNG SMART FARMER กลบมแนวความคดทแตกตาง

โดยการน�าไมผลอยางตนมะมวง ตนมะนาว ทคนสวนใหญมกปลกลงในทดนจ�านวนหลาย 10 ไร

แตเขาน�ามาปลกลงในกระถางใบเลกเสมอนเปนไมประดบ ซงนอกจากจะใหความรมรนสวยงามแลว

ยงมผลใหรบประทานอกดวย

ปลกไมผลในกระถาง

Many people are familiar with flower planting in pots for home de’cor. But, Mr.Vasan

Rattanawong, a member of YONG SMART FARMER Group, has a different idea. He plants

fruit bearing trees, such as mango or lime that most people would plant on tens acres

of land, in pots like those flowering plants that apart from providing shade they also bear

fruits for consumption.

เรมแรกผมปลกไมใบ พวกตนหมากผหมากเมยมากอน ตอมาจงหนมาสนใจเรองไมผลในกระถาง ซงไดรบแรงบนดาลใจมาจากวารสารการเกษตรของประเทศญปน ทเขาปลกตนมะมวงลงในกระถาง ล�าตนกไมสงใหญ แตกลบใหผลผลตจ�านวนมาก ผมจงเรมหาไมผลในบานเรามาลองปลกลงในกระถางบาง ซงตอนนกปลกตนมะนาว ตนมะมวง ออกจ�าหนายตามงานเกษตรตางๆ ผลตอบรบจากตลาดคอนขางด

At first, I planted foliage like Cordyline and later

I turned to get interested in planting fruit bearing trees

in pots which I got inspired by a Japanese agriculture

journal that they planted mango in a pot. The trunk

is not tall but it bears a lot of fruits. Hence, I started

experimenting to plant our native fruit bearing trees

in pots. Presently, I cultivate mango and lime for sale

in agricultural fairs which received good response.

พวสนต ร

ตนวงศ

Mr.Vasan R

attanawong

Limeตนมะนาว

Thongprasertbreed jackfruitขนนพนธทองประเสรฐ

จดเดนของเกษตรผสมผสาน คอความหลากหลาย ถาเราปลกเชงเดยวเวลาถงฤดกาลเกบเกยว ผลผลตกจะออกพรอมกนจ�านวนทละมากๆ ซงผลไมกจะลนตลาด มการกดราคาชาวสวน เพราะปลกเพยงชนดเดยว แตถาเราปลกแบบผสมผสาน คอปลกผลไมทกอยางเลย มนกจะเกดการหมนเวยน เดอนนจ�าหนายมะมวง เดอนหนาจ�าหนายชมพ ขนน สมโอ มะนาว กจะท�าใหตวเกษตรกรมรายไดเพมขนดวย

The distinctive point of integrated

agriculture is diversity. If we do the

monoculture, when it is time for harvest,

the produces will be oversupply and the

prices are forced down. However, if we do

integrated agriculture i.e. we plant all kinds

of fruits, the produce will be in rotation

such as this month we sell mangoes, next

moth we can sell rose apples, jack fruit,

pomelo, lime, etc. This will result in an

increasing income for farmers.

พสรพล ก

มลวศวกร

Mr. S

ura

phol Kam

olvisavakorn

111มนาคม 2558 / March 2015

ปจจบนสวนพสรพลมการเพาะปลกไมผลเปนจ�านวนมาก ซงแตละ

สายพนธลวนมจดเดนพเศษแตกตางกนไป เชน มะนาวพนธแปนน�าทพย ซงเปน

สายพนธใหมทขยายพนธขนเอง จะมลกษณะเดนในเรองลกใหญ เปลอกหนา

น�าหอม และขนนพนธทองประเสรฐ ทมลกษณะเดนในเรองพวงใหญ เนอส

เหลอง รสชาตหวาน โดยทกสงทปลกกสามารถเกบเกยวผลผลตไปจ�าหนาย

ไดทกฤดกาล

At present, there are diverse fruits in his orchard, each breeding

has distinctive characteristics such as Paan Namtip breed lime,

the new breed that he successfully bred himself, is outstanding in

giving big fruits with thick rind and nice fragrance; or, Thongprasert

breed jackfruit that is distinctive with big yellow pulp and sweet taste.

He can harvest his produces in the orchard all year round.

เกษตรผสมผสาน คอการปลกทกสงอยางลงไปในแปลงเดยวกน ซงสวนของ

พสรพล กมลวศวกร สมาชกกลม YOUNG SMART FARMER กเปนแบบนน เพราะ

มการปลกอยางหลากหลาย ไมวาจะเปนไมผลอยาง ขนน มะนาว สมโอ มะมวง ชมพ

มะพราว หรอผกสวนครวอยาง ขง ขา ตะไคร ใบมะกรด เพอใหมผลผลตหมนเวยน

และสามารถน�าไปจ�าหนายไดตลอดทงป

Integrated agriculture is planting everything in one plot. Mr. Suraphol

Kamolvisavakorn, a member of YOUNG SMART FARMER Group, employs

this cultivating method in his orchard as there are diversified crops such as

jackfruit, lime, pomelo, mango, rose apple, coconut or garden vegetables

such as ginger, galangal, lemongrass, kaffir lime which he can sell the

produces all year round.

เกษตรผสมผสาน

รอยเรองเมองป�กนำ�

Stories of Paknam 112

จากกระแสความนยมบรโภคผกออรแกนกในปจจบน ท�าใหพวรพล กลนเอม สมาชกกลม YOUNG SMART

FARMER เรมจบตลาดเพาะเมลดออนทานตะวน เพอจ�าหนายใหกบคนทรกสขภาพ เพราะมคณคาทางโภชนาการ

สง คอ มโปรตน มวตามนอ ชวยบ�ารงสายตา ชวยชะลอความแก มธาตเหลก วตามนบ 1 บ 6 และชวยบ�ารงสมอง

ท�าใหผกชนดนก�าลงเปนทนยมอยางมากในตลาด

ปจจบนพวรพลสามารถเพาะตนออนทานตะวนไดประมาณ

วนละ 6 กโลกรม ราคาจ�าหนายอยทกโลกรมละ 150 บาท ซง

ผกชนดนนยมน�าไปประกอบอาหารหลากหลายเมน ทงตม

แกง ผด สลด ย�า ฯลฯ สวนคนทสนใจสามารถสงซอโดยตรง

ไดท : www.facebook.com/ตเลก-ฟารม-ตนออนทานตะวน-เมลด-

และผกปลอดสารพษ

เมอกอนผมท�างานบรษทเอกชน รสกวารายไดไมคอยดเทาไหร จงหนมาลองเพาะตนออนทานตะวน ชวงแรกผมลองเพาะถวงอกดกอน แตพอมาศกษาในตลาดกพบวาราคาจ�าหนายถวงอกไมคอยสง จงเรมมาเพาะเมลดออนทานตะวน ซงลองผดลองถกอยนาน กสามารถเพาะจ�าหนายไดส�าเรจ สวนวธการเพาะ คอ เอาเมลดพนธทานตะวนมาแชน�าทงไวประมาณ 2 ชวโมง จนรากเรมงอก แลวน�าลงดนกลบบางๆ จากนนกรดน�าใหชมๆ เพยง 4 วน กสามารถน�ามารบประทานได

เพาะตนออนทานตะวน

Nowadays, eating organic vegetable is a popular trend that inspires Mr. Woraphol Klin-aim, a member

of YOUNG SMART FARMER Group, to cultivate sunflower saplings for sale to health conscious group.

Sunflower saplings have high nutrients including protein, vitamin E that helps promote good eyesight and

delay aging, iron, vitamin B1 and B6 that help promote the brain quality. All combined nutrients make this

kind of veggie becoming popular in the market.

Formerly, I worked in a private company but I

felt the earning was not sufficient. Then, I started

cultivating sunflower saplings. At first, I started

with bean sprouts but found that the selling price

is not good so I turned to sunflower saplings which

I tried an error for quite a long time before I finally

succeeded in cultivating sunflower sapling for sale.

The cultivating process starts with soaking sunflower

seeds in water for 2 hours so that the roots start

to come out then covering them thinly with soil

and then watering them to wet for about 4 days

and they will be ready for cooking.

พวรพล ก

ลนเอ

ม

Mr. W

ora

phol Klin

-aim

At present, he can cultivate sunflower saplings about

6 kilograms a day and the selling price is at 150 Baht per

kilogram. This veggie is good as ingredient in many menu

be it soup, curry, stir-fried, salad, etc. Interested party can

place the order directly at www.facebook.com/ตเลก-ฟารม-ตนออน

ทานตะวน-เมลด-และผกปลอดสารพษ

ตนออนทานตะวน

113มนาคม 2558 / March 2015

ตดตอสอบถามเพมเตม : กลม YOUNG SMART FARMER จงหวดสมทรปราการ โทรศพท 08-7144-2784

For more information, please contact : YOUNG SMART FARMER Group Samut Prakan, Tel. 08-7144-2784

เกษตรกรรนใหม ปลอดภยไรส�รพษ

เปนมตรกบสงแวดลอม

Yong Smart FarmerSave Tha Environ Ment

114เยอนบ�นง�นมอ

High Time

สรอยคอท�าจากเสนเงน สานลายผาไหม กอนประดบตกแตงดวยพลอยนพเกา

นบเปนเครองประดบทไดรบความนยม และมราคาสงอกชนหนง

necklace, silk design, before to adorn the work with the auspicious nine color stones

เครองเงนสาน..นยามใหมงานหตถกรรม

WOVEN SILVERWARESA NEW DEFINITION OF HANDICRAFTS

นายสนท ชรนทร หรอพสนท ประธานกลมสานเงน

สานทอง ผประกอบการ OTOP จ.สมทรปราการ เปนผหนงท

รบสบทอดศาสตรในการสรางสรรคเครองเงนและเครองทอง

ซงไดน�าทกษะงานชางผสมผสานความคดสรางสรรคมาปรบปรง

รปแบบของผลตภณฑเครองเงนดงเดม ใหสอดคลองกบคานยม

ของผคนทเปลยนแปลงไป โดยหยบเอาความประณตของการ

ท�าเครองเงนโบราณมาผสานกบลวดลายอนเปนเอกลกษณและ

แนวคดสมยใหม เกดเปนเครองประดบทมลวดลายสวยงาม

เหมาะกบผคนทกกลมวย ดงเสนหของเครองเงนใหกลบคน

มาอกครง

พสนทเลาวา เครองเงนของทางกลมไมใชงานแกะลาย

เบาเหมอนทพบเหนไดตามทองตลาด แตเปนงานสานเชน

เดยวกบการสานดวยหวาย ใบจากหรอไมไผ ในดานคณคาทาง

ศลปหตถกรรมแลว เครองจกสานท�าขนดวยมอแบบชนตอชน

ตางจากผลตภณฑทออกจากโรงงาน ท�าใหแตละชนมเอกลกษณ

และคณคาเฉพาะตว ลวดลายของการสาน สอด ทอ ถก และ

รปแบบเครองจกสาน ยงแสดงถงทกษะและความคดสรางสรรค

ของชาง เมอน�าเครองเงนมาประยกตเขากบงานสาน ท�าให

ไดผลตภณฑทแตกตางจากเครองจกรสานหรอเครองเงนทวไป

มลคาของสนคาจงเพมสงขน

คณคาของเครองประดบเงนสาน เกดจากการใชแร

เงนบรสทธทมราคารองจากทองค�า มาผานกระบวนการท�า

มอทตองอาศยเวลาและทกษะเฉพาะ เรมจากขนตอนการ

น�าเมดเงนบรสทธมาหลอมในเบาหลอม โดยใชเครองปมลม

เปาระดบความแรงของไฟตามตองการ ราว 2 นาท เมดเงน

จะละลายกลายเปนของเหลว ขนตอนนตองรบเทใสแทง

พมพทละลายเทยนเคลอบไวกอนแลว เพราะเงนบรสทธจะ

คนรปอยางรวดเรว ตอดวยขนตอนการขนรป น�าเขาเครอง

รดโดยปรบระดบและขนาดชองจนไดเสนเงนทมขนาดเลกลง

จงน�าเขาเครองดงเพอใหเสนเงนยดออกและมขนาดเลกลง

กวาเดม ขนตอนนตองอาศยชางทมประสบการณ เพราะเสนเงน

อาจจะขาดได

Mr. Sanit Charin, aka Sanit is the president of

silver and gold weaving group and one of OTOP

entrepreneur in Samut Prakan. He inherits the art of

making silver and gold accessories and he applies his

creativity with his skills to create silver accessories

that meet the changing taste of the people i.e.

exquisite ancient silver making process together with

unique new in trend designs resulting in beautifully

silver accessories suitable for everybody. The charm

of silverwares is brought back in limelight again.

Brother Sanit recounted The silver products of the

group are not carved or embossed like those found

in the market but he uses the art of weaving, same

as the making of rattan works. For the artistic value,

the hand woven wares are made by hand and piece by

piece. The finish product differs from those out of factory.

Therefore, each piece of work is unique with the

design fabricated by means of interlacing, the same

as basketry. The outcome of silverwares making by

weaving techniques is different from ordinary

silverwares or basketry. Thereby the value of the

work is added.

The value of woven silverwares lies in using

the pure silver ore. The process starts from smelting

silver in the crucible for about 2 minutes by using

air pump for heating. Silver pellets will melt and it

should be quickly pour into the mould laminated

with wax as the pure silver will quickly resume

its original character. The next step is shaping by

using the pressing machine that is adjusted to get

the desired size of silver thread. Next step will use

the machine to stretch the thread into smaller sizes.

This step requires very experienced hand as the

stretched thread can easily parted.

การท�าเครองเงนของประเทศไทยปรากฏใหเหนนบแตยคสโขทย โดยเฉพาะเครองประดบเงน เรมเปนทนยม

ในกลมชนชนกลางและเดกมากขนในสมยอยธยา ตางจากเครองทองซงเปนของกษตรยและชนชนสง

องคความรในการท�าเครองเงนจากอดตท ไดรบการสงสอนและสงสมจากรนสรน

กอใหเกดงานหตถกรรมอนวจตร ซงสะทอนใหเหนถงคณคาตราบจนปจจบน

The making of silverwares, particularly silver accessories, could be traced back to Sukhothai

period. Silverwares became popular among the middle class and children in Ayutthaya period

unlike the golden wares which were for the member of the royal families and noblemen only.

The knowledge and skill in making silverware were passed from generation to generation.

The result is exquisite silverwares reflecting the invaluable handicrafts until presently.

115มนาคม 2558 / March 2015

116

เมอไดเสนเงนขนาดเลกและยาวคลายเสนลวดแลว ชางจะน�าเขา

เครองทบเพอใหเสนเงนกลม มลกษณะแบนลง ซงความบางของเสนเงนนน

ขนอยกบชนงานทตองการผลต เชน สรอยคอ ก�าไล อาจตองใชเสนเงน

หนากวา แหวนและตางห เปนตน จากนนน�าไปผานไฟใหเสนเงนออนตวลง

และดงดวยคมอกครง กจะไดเสนเงนลกษณะตรง แบนและบาง เหมาะส�าหรบ

น�ามาสานเพอท�าเปนเครองประดบ

ในขนตอนการสานนน ชางอาจจะเลอกสานตงแต 6 เสน ไปจนถง 20 เสน

ไดตามแตความช�านาญ ซงเวลาทใชกจะแตกตางกนไป เมอสานเสน

เงนเปนแผนเรยบรอยแลวจะน�าไปประกอบเปนเครองประดบชนดตางๆ

ตามตองการ กอนขดใหเงนขนเงาและผานกระบวนการชบเพอเพมความ

มนวาว ขนตอนนลกคาสามารถเลอกไดวาตองการชบหรอไม เพราะสเงนดาน

กเหมาะเปนเครองประดบส�าหรบผชายเชนกน สดทายจงเปนการตกแตงดวย

เพชร พลอยและหนส เพอเพมความสวยงามและมลคา จากกระบวนการ

ผลตทกลาวมาทงหมดนน อาจกนเวลาราว 10 - 15 วน ซงเปนทมาวา

เหตใดเครองประดบเงนจงมคณคาและราคาไมตางจากทองค�ามากนก

นางศรนวน ชรนทร หรอพพณ ภรรยาของพสนท อธบายใหเราฟง

ตอวา ราคาเครองเงนสานมตงแตหลกพนไปถงหลกแสน เพราะเงนเปน

วตถดบทมราคารองลงมาจากทองค�า อกทงหากลกคาตองการสงท�าเฉพาะ

ประดบตกแตงดวยเพชร พลอยหรอเงนผสมทอง ราคากจะสงขนตามไปดวย

เครองประดบเงนสานของทางรานมใหเลอกหลากหลายชนด เชน

แหวน ก�าไล สรอยคอและตมห เปนตน วสดทใชลกคาสามารถเลอก

ทงเงน นาค ทอง และเลอกประดบดวยเพชร หนส หยก พลอยหรอ

นพเกาไดตามความตองการ ส�าหรบลวดลายกเชนเดยวกน ไมวาจะเปน

ลายผาไหม ลายมดหม ลายขด ลายขดแตะ ลายสอง (ลายกระดกง)

รวมถงงานแบบปลองไผ ซงความหลากหลายของผลตภณฑและราคาน

ท�าใหกลมวยรนเรมหนมาสนใจเครองประดบเงนสานมากขนดวย

When we get the desired length and thickness, the artisan

will use another machine to flatten the thread. The thickness of

the thread depends on the work that he is going to make such as

making necklace or bracelet, the silver thread will be thicker than

the thread for making rings and earrings. Then the artisan will pass

the thread through heat to make the silver thread softer and pull

the thread with pliers. The result is a straight, flat and thin silver

thread suitable for weaving into various accessories.

In the weaving process, the artisan will weave with at least

6 threads up to 20 threads depending on his experience. Timing

used in weaving differs. When the silver threads are woven into

sheet, it will be assembled to accessories of various shapes. Then

the works will be polished and plated. However, the customers

can decide whether they want to plate the finished works or not

because the matt silver accessories are suitable for men. The final

touch is to adorn the work with diamond, semi-precious stone

or color stones in order to add value to the finished works. The

whole process takes about 10-15 days in making. Thus, it is the

reason why silver accessories worth no less in value and price

than gold accessories.

Mrs. Srinuan Charin or Pin, Sanit’s wife, informed us

that the selling prices of woven silverwares ranges from thousand

to hundred thousand Baht because silver cost is second only

to gold. Moreover.

The store displays variety of silver woven accessories such

as rings, bracelets, necklaces and earrings. Customers can choose

the material they like be it silver, gold or allow of gold, silver and

copper; their preferred stone for embellishment be it diamond, color

stone, jade or the auspicious nine color stones; even the weaving

patterns of their choice. The diversity of products and the prices

make teenagers interested in the woven silver accessories.

พสนทกบโตะทำางานค ใจ

Mr. Sanit.

หลอมเมดเงนบรสทธ

smelting silver.

ก�รส�นเสนเงนอ�จกนเวล�ร�ว 2-3 วน

weaving process take about 2-3 days in making.

เยอนบ�นง�นมอ

High Time

117มนาคม 2558 / March 2015

Interested party can visit the products at Silver and Gold Weaving Group, 498/103 Moo 4,

Soi Bang Pu Nakorn, Theparak Road, Praeksa Mai Sub-district, Muang Samut Prakan District,

Samut Prakan, Tel 08-9884-3069 0r 08-1910-3314. Mr. Sanit and Mrs. Pin are willing to welcome

everybody. It is advisable to call for an appointment in advance because the group always joins in

the trade fair across the country and you will regret missing the opportunity

to get valuable souvenir home.

ใครทสนใจสามารถเขาเยยมชมสนคาไดท กลมสานเงนสานทอง 498/103 ม.4

ซอยบางปนคร ถนนเทพารกษ ต.แพรกษาใหม อ.เมองสมทรปราการ จ.สมทรปราการ

โทรศพท 08-9884-3069 และ 08-1910-3314 พสนทและพพณยนดเปดบานตอนรบ

เสมอ ถาจะใหดควรโทรไปนดแนะกนกอน เพราะทางกลมออกงานแสดงสนคาทวประเทศ

บอยๆ เดยวจะพลาดโอกาสไดของดตดไมตดมอกลบไป แลวจะมาเสยใจทหลงไมไดนะ

ชดเครองประดบนพเกา

auspicious nine color stones.

เครองประดบเงนชดลายผาไหม

silverwares, silk design.

เครองประดบเงนขณะยงไมผานการขดและชบ

silverwares before to plate.

เครองประดบเงนผสมทองตามสมยนยม

bracelet from silver and gold.

118เยอนสถ�นโบร�ณศลป

At One Time

วด..ปอมปราการ สายสมพนธแหงสงครามและสนต

MONASTERIESFORTRESSES

The War and Peace Rapport

สมทรปราการเมองปอม สมญานามนไมไดเกนจรงแตอยางใด เพราะในบรรดาจงหวด

ชายทะเลทง 22 แหง เมองปากน�ามความส�าคญทางยทธศาสตรมากทสด ดวยเปนเมองหนาศก

มาแตครงกรงศรอยธยาราชธาน ทงยงมการสรางปอมปราการเสรมทพยทธนาว ตงแตปากแมน�า

อ.เมองสมทรปราการ ไปจนถง อ.พระประแดง มากถง 26 ปอม ซงครงหนงเคยตดตงอาวธ

ยทโธปกรณและเตรยมก�าลงทหารไวเตมอตราเพอท�าศกกบชาตตะวนตก แตเรองราวของ ปอมปราการ

ไมจ�าเปนจะตองคกบ สงคราม เทานน หากแตยงมสายสมพนธบางๆ กบ ศาสนสถาน ปรากฏใหเหน

Samut Prakan was a town of fortresses is not an overstatement because among

22 coastal provinces, Paknam held the most strategic importance. It had been serving as

the naval outpost since Ayuttaya dynasty. Altogether there were 26 fortresses fortifying

Siamese naval might from the estuary in Muang Samut Prakan District all the way to

Phra Pradaeng District. Once upon the time those fortresses were fully equipped with

armaments and military force ready for national protection against invading western

power. However, the stories of the fortresses do not have to be paired with only fighting

because they had a noticeable thin rapport with religious places as well.

119มนาคม 2558 / March 2015

@SAMUTPRAKAN Travel ฉบบน จะนำาทกทานยอน

กลบไปครงตนกรงรตนโกสนทร เพอพบกบสายใย

ระหวาง สงคราม และ ความสงบ ทยงคงเหลออย

เปนอนสรณใหเราไดรวมรำาลกถงอดตไปพรอมกน

In this issue, @SAMUTPRAKAN Travel will take you back in time to

the early Rattanakosin period to learn about the rapport of war and

peace that the remains reflecting the past for us.

จากหนงสอ “ท�าเนยบพระอารามหลวง”

ฉบบกรมธรรมการ พ.ศ. 2468 ระบประวต

ของวดไววา “วดทรงธรรม พระอารามชนโท ชนด

วรวหาร อ�าเภอพระประแดง จงหวดพระประแดง

(จงหวดสมทรปราการในปจจบน) เคยถอกนวาเปน

วดวงหนา พระบาทสมเดจพระพทธเลศหลา-

นภาลยทรงสรางเมอครงไปท�าปอม แตปอมไมแลว

กรมหลวงรกษรณเรศท�าตอ และไดรอพระอโบสถ

ฝากระดานเดมท�าเปนฝาผนง แตกอไมทนแลว

ในรชกาลท 4 ไมไดทรงปฏสงขรณ เพงไดทรง

ปฏสงขรณใหมในรชกาลท 5 พอสกวาแลวใน

สวนอโบสถ”

ค�าวา วดวงหนา เปนค�าทชาวบานใชเรยกกน

อาจมทมาจากครงสรางเมองนครเขอนขนธ

ราวป 2358 ในสมยพระบาทสมเดจพระพทธ-

เลศหลานภาลย รชกาลท 2 ทรงโปรดเกลาฯ

ใหกรมพระราชวงบวรสถานมงคล หรอวงหนา

เปนแมกองในการกอสราง เพอเปนสรมงคลแก

บานเมองตามโบราณราชประเพณ ในครงนน

ทรงสรางพระอารามขน พระราชทานนามวา

วดทรงธรรม โดยก�าหนดใหตงอยทางฝงตะวนตก

ของแมน�าเจาพระยา (บรเวณโรงเรยนอ�านวยวทย

ในปจจบน) ชาวนครเขอนขนธจงเรยกวาวด

วงหนาตามชอของกรมพระราชวงบวรสถานมงคล

วดทรงธรรมวรวหาร เปนวดของชาว

รามญมาแตเดม ดวยในป 2358 ชาวมอญถก

กดขอยางทารณ จงไดกอกบฏขน ภายหลงการ

ถกปราบปรามตองอพยพหนมายงเมองไทยกวา

40,000 คน นบเปนการอพยพครงใหญทสดใน

ประวตศาสตร พระบาทสมเดจพระพทธเลศหลา-

นภาลย รชกาลท 2 โปรดเกลาฯ พระราชทานท

ท�ากนใหแกชาวมอญ ตงรกรากเลยงดตนเองและ

ครอบครว ทงยงใหวดแหงนเปนทพงทางใจเพอ

ชาวรามญไดบ�าเพญกศล ประกอบกจทางศาสนา

และอาศยหลกธรรมเปนแนวทางในการด�าเนนชวต

ส�าหรบปอมปราการทมความเกยวพน

กบวดแหงน ไดกลาวไว ในพระราชพงศาวดาร

รชกาลท 2 พระนพนธในสมเดจฯ กรมพระยา

ด�ารงราชานภาพ ใจความวา “...พระราชทานชอ

วาเมองนครเขอนขนธ แลวท�าปอมฝงตะวนออก

3 ปอม ใหชอ ปอมปเจาสมงพราย 1 ปอม

ปศาจสง 1 ปอม ราหจร 1 ปอม รวมทงปอมเกา

ชอ ปอมวทยาคม ซงสรางในรชกาลท 1 ดวย

เปน 4 ปอม สรางขางฝงตะวนตกอก 5 ปอม ชอ

ปอมแผลงไฟฟา 1 ปอม ปอมมหาสงหาร 1 ปอม

ปอมศตรพนาศ 1 ปอม ปอมจกรกรด 1 ปอม

ปอมพระจนทรพระอาทตย 1 ปอม เหลาน

ชกก�าแพงถงกน...”

เครองหมายของสงครามทง 8 แหงถก

สรางขนเพอปกปองเอกราชจากอรราชศตรท

หวงจะเขามารกราน กระนนแมอยในพนทสงคราม

คนไทยกยงคงความเปนชนชาตรกสงบ ดวย

การสรางวดขนเคยงขางก�าแพงปอม เพอเชอม

สายสมพนธอนบางเบาระหวางการสรบและหลก

ธรรมค�าสอนทางศาสนาเขาดวยกน ชาวรามญ

ไดอาศยวดแหงนเปนหลกทางใจ และในกาล

ตอมาสญลกษณของสงครามและความสงบท

ตงอยเคยงขางกน กกลายเปนเครองเตอนใจ

ไมใหชาวไทยหลงลมคณธรรมและความดใน

จตใจของตนเอง

วดทรงธรรมวรวหาร

WAT SONGTHARMAVORAVIHARN


At One Time

According to “Record of Royal

Monasteries” Volume 2468 B.E (1925 A.D.)

by Dhammakan Department (presently

is Ministry of Education) mentioned the

history of this monastery as follows:

“Wat Songtharma is a second class royal

Buddhist monastery in Worawihan category

situated at Phra Pradaeng District in Phra

Pradaeng Province (presently is Samut

Prakan Province). It used to be recognized

as Wat Wangna (Wangna literally means

Front Palace. It is the colloquial name

of the residence, person and office of

Siamese titular heir to the king whose

power was second only to the reigning

monarch). King Rama II ordered to erect this

temple when he ordered the construction

of fortress. However, the construction

of the fortress was not complete, Krom

Luang Rakronares carried on the construction

by pulling down the wooden wall of the

main chapel and replacing with brick

and mortar and again the work was not

ปอมแผลงไฟฟา / Plaengfaifah Fort

complete. King Rama IV did not carry on

the renovation. The remaining construction

was carried on in the reign of King Rama V

sufficiently finished in the area of the main

chapel only.”

Wat Wangna is the colloquial name

used by villagers. It was probably since

the time of founding Nakhon Khuean Khan

around 2358 B.E. (1815 A.D.) in the reign

of King Rama II when he ordered Krom

Phrarajawang Bovorn Sathan Mongkol,

generally known as Wangna, to supervise

the construction for auspiciousness following

the ancient royal tradition. At that time he

also built a Buddhist temple on the western

bank of the Chao Phraya River (in the areas

where presently is the location of Amnuaywit

School) and named this temple Wat

Songtharma. Therefore, residents of Nakhon

Khuean Khan called this temple Wat Wangna

following the colloquial name of Krom

Phrarajawang Bovorn Sathan Mongkol.

พระมหารามญเจดย วดทรงธรรมวรวหาร สรางในสมยรชกาลท 4 จดเดนบรเวณฐานประทกษณ ไดสดสวนกลมกลนกบความงามของเจดย

The Great Raman Pagoda was built in the reign of King Rama IV

ปอมปเจาสมงพราย / Puchao Saming Phrai Fort

121มนาคม 2558 / March 2015

Wat Songtharma has been a

Raman Buddhist temple since the

inception. The reason was that in

2358 B.E. (1815 A.D.) Mon ethnic

was brutally tyrannized that they

could no longer stand and started

a rebel which was eventually

suppressed by the ruling power.

Approximately 40,000 Mons fled to

seek protection in Thailand. King

Rama II graciously gave them

land for settlement including this

temple for their spiritual refuge

and merit making.

As for the fortresses relating

to this temple, there was record in

King Rama II Royal Chronicle by

HRH Prince Damrong Rajanubhap

that “…royally bestowed the name

Nakhon Khuean Khan and to build

3 forts on eastern banks namely

Puchao Saming Phrai Fort, Peesajsing

Fort, Rahujorn Fort including a

sacred tower called Wittayakom

Tower built in the reign of King

Rama I. Therefore, they were totally

4 forts. Additionally, on the western

bank was to construct another

5 forts namely Plaengfaifah Fort,

Maha Sanghan Fort, Sattrupinat

Fort, Charkkrod Fort and Phra

Chandra Phra Artit Fort. The outer

fortifications of these forts were

connected…”

Those 8 symbols of war were

constructed with the purpose

to protect national independence

from invading enemies. Even in

the war zoning, Thai people still

maintain being peace loving people

by building Buddhist temples close

to the fort walls in order to link a thin

rapport between fighting and reli-

gious practices together. The Mon

people used this temple as their

spiritual refuge. Subsequently, it

becomes a symbol of war and

peace standing together reminding

Thai people not to forget their own

virtue and mindfulness.


At One Time

วดไพชยนตพลเสพ วดโปรดเกศเชษฐาราม

WAT PAICHAYON PHONLASEPWAT PRODKET CHETTARAM

ขอความตอนหนงจากหนงสอพระราช

พงศาวดารรชกาลท 2 พระนพนธในสมเดจฯ

กรมพระยาด�ารงราชานภาพ ระบวา “...จงโปรด

ใหพระเจานองยาเธอ กรมหมนศกดพลเสพ

เปนแมกองท�าการกอสรางเมองนครเขอนขนธ

ทยงคางอย ไดสรางปอมปราการขนอกปอม

1 ชอ ปอมเพชรหง และใหขดคลองลดหลง

เมองนครเขอนขนธคลอง 1 มาทะลออกคลอง

ตาลาว คลองลดทขดใหมน เมอขดกวาง 6 วา

ลก 5 ศอก ยาว 50 เสน กรมหมนศกดพลเสพ

ทรงสรางวดขนในคลองทขดใหมวดหนง พระราช-

ทานนามวา วดไพชยนตพลเสพ พระยาเพชรพไชย

(เกษ) ซงเปนนายงานสรางเมองนครเขอนขนธ

สรางวดขนวดหนงใกลกนกบวดไพชยนตฯ ชอ

วดโปรดเกศเชษฐาราม ยงเปนพระอารามหลวง

อยจนทกวนนทง 2 วด”

เมอแรกสราง กรมหมนศกดพลเสพเปน

พระธระอปการะมาตลอด เมอทรงด�ารงต�าแหนง

กรมพระราชวงบวรในรชกาลท 3 สงผลใหวดน

คงมฐานะเปนพระอารามหลวง (ชนโท ชนด

วรวหาร) เชนเดยวกบวดโปรดเกศเชษฐาราม

พระอารามหลวงชนตร ชนดสามญ ตงอยตรงขาม

วดไพชยนตพลเสพ มเพยงคลองลดหลวงกน

กลาง วดแหงนปรากฏในพระราชพงศาวดารกรง

รตนโกสนทรรชกาลท 2 พระนพนธในสมเดจฯ

กรมพระยาด�ารงราชานภาพและเจาพระยา

ทพากรวงศ วาผสรางคอ พระยาเพชรพไชย

(เกษ) ตนสกล เกตทต ชวงเวลาเดยวกนกบการ

สรางวดไพชยนตพลเสพราวป 2365

สวนปอมปนเพชรหงทไดกอสรางขนใหม

เปนหนงในปอมหนาดานทางทะเลทสรางขนใน

รชกาลท 2 เพอปองกนสงครามกบชาวญวน

ซงเจาเมองญวนไดเกณฑไพรพลญวน - เขมร

ผลดละ 10,000 คน ขดคลองใหญจากทะเลสาบ

เขมรออกเมองบนทายมาศ ใกลชายแดนไทย

อนเปนเหตใหเราไดรบความสนคลอน เพราะ

ญวนจะสามารถยกกองทพเรอมารกรานไทยได

งายขน พระองคทรงแนพระทยวาการขดคลอง

ของญวนเปนแผนการทคดจะรกรานไทย จงม

พระราชด�ารเหนควรใหสถาปนาเมองสมทรปราการ

ขนใหมและเลอนออกไปใหใกลปากแมน�า กอสราง

ปอมปราการชายฝงขนนบสบแหง เพอตงเปน

เมองหนาดานส�าคญปองกนทพเรอของศตร

เขาสพระนคร

ไมเพยงแตมการสรางปอมปราการและ

ศาสนสถานขนเทานน พระเจานองยาเธอฯ ยง

ไดขดคลองลดหลวงขน เพอยนระยะทางเดน

เรอในล�าน�าเจาพระยาตอนปลาย ซงคดโคง

มากและเกรงวาแมน�าเจาพระยาจะกดเซาะตลง

ของคลองใหกวางออกเชนเดยวกบคลองลดโพธ

ตลอดระยะทางกวา 3 กโลเมตรของล�าคลอง

ไดแบงชมชนออกเปน 2 ฝง การขามคลอง

กวางกวา 12 เมตรจ�าเปนตองใชเรอพายเทานน

นอาจจะเปนสาเหตหนงของการสรางวดไพชยนต-

พลเสพและวดโปรดเกศเชษฐาราม ใหตงอยคนละ

ฟากฝงคลอง เพอทชาวบานจะไดไมตองล�าบาก

ในการประกอบกจทางศาสนาซงกระท�าอยเปน

ประจ�า

ปอมปราการแหงใหมหลายตอหลาย

แหงทถกสรางขนน อาจชวยใหชาวไทยปกปอง

เอกราชของตนจากศตรได แตแทจรงแลว

ความสงบสขของบานเมอง จ�าเปนตองเรมจาก

ผคนภายในประเทศอยอยางสงบสขกอนเชนกน

หากเราลองสงเกตใหดจะพบวา แมปอม

ปราการชายทะเลและศาสตราวธมากมายถก

สรางขน กระนนวดกบปอมปราการกมกจะถก

สรางไวใหอยเคยงขางกน นอาจเปนอบายส�าคญ

ของคนโบราณทตองการสรางขวญและก�าลง

ใจใหเหลาทหารทก�าลงสรบ เปนทพงทางใจ

ใหผคนยามมศกสงคราม และแม ในยามบาน

เมองสงบสข สญลกษณทงสองนกจะคอยย�า

เตอนใหผคนไมหลงลมวา ทกสงยอมมสองดาน

เสมอ เมอมดกยอมมราย เมอมศกกยอมตองม

ความสงบเปนของคกน

123มนาคม 2558 / March 2015

A part in King Rama II Royal

Chronicle by HRH Prince Damrong

Rajanubhap mentioned that “…graciously

ordered HRH Prince Sakdiphonlasep

to supervise the remaining construction

of Nakhon Khuean Khan and a fort

named Petch Hueng Fort. He also

ordered the digging of a shortcut canal

at the back of Nakhon Khuean Khan

joining with Ta Lao canal. The newly

dug canal was 6 wah wide, 5 sok

deep and 50 sen long (12 m. wide,

2.50 m. deep and 2 km. long). Prince

Sakdiphonlasep also erected a Buddhist

temple on the canal and named this

temple “Wat Paichayon Phonlasep.

Phraya Petchpichai (Ket) who was the

foreman for the construction of Nakhon

Khuean Khan also built a temple near

to Wat Paichayon Phonlasep which was

called Wat Prodket Chettaram. Both

temples are remaining royal monasteries

until today.”

Since the construction of Wat

Paichayon Phonlasep, HRH Prince Sak-

diphonlasep supported the temple.

When he was elevated to the position

of Krom Phrarajawang Bovorn Sathan

Mongkol (titular appointed name for

Wangna) in the reign of King Rama III,

this temple maintained the position

as the royal monastery (second class

in Worawihan category) as well as Wat

Prodket Chettaram as a third class

royal monastery in ordinary category

that situated opposite Wat Paichayon

Phonlasep with only the royal shortcut

canal between them. This temple was

mentioned in King Rama II Royal

Chronicle by HRH Prince Damrong

Rajanubhap and Chao Phraya Thipako-

rnwong that the founder of this temple

was Phraya Petchpichai (Ket), the pri-

mogenitor of Ketudat clan, built during

the same time as the construction of Wat

Paichayon Phonlasep circa 2365 B.E.

(1822 A.D.)

On part of Petch Heung Fort that

was built at the same time was one of

the coastal fortresses built in the reign

of King Rama II to protect the country

against the war with Vietnam that the

ruler had gathered the Vietnamese and

Khmer force at 10,000 men per shift

to dig a large waterway from Khmer

lake to Banteay Meas close to Siamese

territory which caused Siamese insecurity

as the Vietnamese force might easily

invade with naval force. The king was so

confident that Vietnamese ruler intended

to invade Thailand, he then ordered to

establish Samut Prakan once again and

moved the town close to the estuary, built

ten coastal forts so that it would be an

important outpost protecting the capital

from any probable attacks by foreign

naval forces.

Not only building fortresses and

Buddhist temples, HRH Prince Sakdiphon-

lasep also commanded the digging of Lad

Luang Canal serving as a shortcut for

navigation in the mouth of the Chao Phrya

River which was very curvy that the water

would erode the banks such as at Lad Po

Canal. Along the 3 km. length of the newly

dug canal, communities on both banks had

to commute only by boats over the 12 m.

wide canal. It is assumed that this is the

reason for building Wat Paichayon Phon-

lasep and Wat Prodket Chettaram on each

side of the canal so that villagers did not

have difficulties in going to make merits.

Those forts might help protecting

Thai people and keeping their independ-

ence from invaders. However, the national

peacefulness should commence from a

peaceful living of people in the country as

well.

Should we make a careful obser-

vation, we could see that though those

coastal forts and armaments were estab-

lished in the area where Buddhist temples

were always built nearby. This could

probably be a well thought plan of our

ancestors to boost morale of the soldiers

during the war time as temples were always

be spiritual refuge for the people during the

hard times. Even when the country is at

peace, these two symbols always remind

the people not forget that everything has

two sides. Life has good sides and bad

sides. Conflicts and peacefulness always

come together.

พระพทธไสยาสน ปนปน ลงรกปดทอง ตนแบบการหลอพระนอนวดโพธ

The Reclining Buddha is the prototype of The Reclining Buddha of Wat Po.

สถาปตยกรรมภายในวดทง 2 แหง

มการผสมผสานศลปะของไทย จน

และมอญ เชนหนาบนประดบดวย

ถวยกระเบองแบบจน จตรกรรม

ฝาผนงแบบไทย และเจดยแบบมอญ

The architecture of both temples

are combination of Chinese,

Thai and Mon.

124สบม�เล�

Story Told

Cr. PHOTOGRAPH BY SKYHIGH

PAKNAM A 300 YEARS OLD

300 ป รมฝงเจาพระยา..เมองปากนำา

จงหวดสมทรปราการ นามสามญเรยกวา ปากน�า (อกขรานกรมภมศาสตรไทย) มประวตศาสตรยาวนาน

สบแตสมยลพบรเรอยมา แตหลกฐานทชดเจนเรมปรากฏใหเหนในสมยอยธยาป พ.ศ. 1893

พระเจาอทองไดตงเมองพระประแดงขนเปน 1 ใน 4 เมองหนาดานส�าคญ

Paknam is the common name of Samut Prakan Province (Thai Geographic Gazette)

which has been holding a long history since the Lopburi Dynasty. However, the vivid evidence of

the history was found in 1893 B.E. (1350 A.D.) when King U-Thong founded Phra Pradaeng as

one of the 4 important outposts.

125

นบแตนน เรองราวของปากน�าไดรบการจดบนทก

ไวมากมายจากทงชาวไทยและชาวตางชาต ไมวาจะเปน

การศกสงคราม พทธศาสนา วฒนธรรม การเมอง

การปกครอง หรอแมแตเรองราวในรววง และสงหนงทได

รบการบนทกไวอยางนาสนใจ คอ แมน�าเจาพระยา

ตนรชสมยสมเดจพระเพทราชา พระมหากษตรย

รชกาลท 28 แหงกรงศรอยธยา ภายหลงผลดแผนดนได

ประมาณ 2 ป นายเอนเยนเบรต แกมปเฟอร หมอประจ�า

คณะทตวลนดา ชาวเยอรมน ไดตดตามคณะทตออกจาก

ปตตาเวย (กรงจาการตา เมองหลวงของอนโดนเซยใน

ปจจบน) เพอเจรญทางพระราชไมตรกบประเทศญปนและ

เขาถวายพระราชสาสน ณ กรงศรอยธยา จากบนทกการ

เดนเรอผานปากน�าในครานน ระบไววา

“...จากทจอดทอดสมอเรอใหญไปจนถงปากน�าเปนท

ซงภายใตน�าลงไปเปนดนโคลนเหลวๆ และเรอสามารถแลน

ผานไปไดโดยสะดวก เมอเดนเรอไปนน จะพบเครองหมาย

แสดงใหทราบถงรองน�าเดนเรอ เพอใหเรอแลนขนไป

ไดโดยไมชกชาและไมตดตนดวย จนถงแมน�าเจาพระยา

ในระหวางทางนนไดเหนเรอหาปลาหลายล�า คนในเรอหา

ปลาก�าลงทอดแหตอวนอยอยางขะมกเขมนในแถบบรเวณ

ใกลปากน�า และเมอเหลยวกลบไปดเรอใหญทจอดทอดสมอ

อยกแทบจะมองไมเหนเสากระโดงเรอใหญล�านน และ

เมอมองดไปรอบๆ กจะเหนเรอส�าเภา และเรอสนคาอนๆ

อกมากมายหลายล�าไดจอดทอดสมออยเรยงรายกนไป...”

Since then many records on Paknam by

both Thai and foreigners were found be it about

the wars, Buddhism, culture, administration

even the court stories behind the palatial walls.

But, the most interesting point found in those

records is the Chao Phraya River.

About 2 years after the beginning

Phra Phetracha reign, the 28th

king of Ayuttaya

Kingdom, Mr. Engelbert Gampfer, a German

doctor in the Dutch ambassadorial entourage

travelled with the entourage from Pattavia

(presently is Jakarta, capital of Indonesia) to

boost bi-lateral relations with Japan and

stopped over in Ayuttaya for royal friendship

letter presentation, recorded the trip passing

Paknam as follows:

“…from where the boats anchored to

Paknam, under the water surface was muddy

but the boats could sail through conveniently.

Signs for navigation channel were found along

the way for a convenient sail into the river

without delay and to avoid sailing aground.

During the course of sailing we saw many

fishing boats with fishermen busily casting

nets and trawling for fishes near the estuary.

When we looked back to our anchored master

ship, we could hardly see the mast. Looking

around we could see many anchored barges

and cargo ships in the area…”


วถชวตรมแมน�าเจาพระยาในอดต

The way of life along the river

แมน�าเจาพระยา สมทรปราการสมยรชกาลท 5

Chao Phraya River in the reign of King Rama V

Cr. www.oknation.net/

blog/R

edsscouser

Cr. www.o

knation.net/blog/J

abChord

Khui

126สบม�เล�

Story Told

ภาพมมสง อ.เมองฯ รมแมน�าเจาพระยา

Bird’s-eyeview of Pak Nam

127มนาคม 2558 / March 2015

From the above note, we find that in the

past there were bars in the Chao Phraya River

which could be found during ebb tide. The average

water level from the bar was not higher than 15

feet (approximately 4.5 meters). Therefore, deep

draught large ships had to rely on signs for

navigation channel. In the present days, they are

called maritime buoys that help ships from sailing

aground onto the bars. The way of life of the

fishermen and their fishing boats as recorded over

300 years ago faded away completely.

Mr. Gampfer also recorded that “… upon ar-

riving at the Chao Praya estuary, not far on the

river banks there were gunpowder shelters and

cannons along both banks. We assumed that

these were setup during the change of the

reigning monarch…” This note shows that there

were constructions of forts on both banks of

the Chao Phraya River in Samut Prakan since

the very old days. Those forts demolished with

the passing time and nobody made any record

about them at all. It was a different case with the

Phet Fort and Pratu Khao Plueak Fort in Ayuttaya

จากขอความดงกลาว จะพบวา สภาพของแมน�า

เจาพระยาในอดตยงปรากฏสนดอนใหเหนอย ซงพบ

เหนได ในเวลาน�าลง ความสงของระดบน�าจากสนดอน

สวนใหญแลวจะไมเกน 15 ฟต (ประมาณ 4.5 เมตร)

เรอใหญทกนน�าลกจงตองอาศยเครองหมายแสดงให

ทราบถงรองน�าเดนเรอหรอในปจจบนเรยกวาท น-

เครองหมายชวยการเดนเรอ เพอไมใหเรอวงชนสนดอน

สวนสภาพวถชวตความเปนอยของชาวประมงและ

เรอหาปลาทบนทกไวเมอกวา 300 ปนน คงเลอนหาย

ไปหมดสนแลว

บนทกหมอแกมปเฟอรยงเขยนไวอกวา “...เมอ

เดนเรอเขาไปถงปากแมน�าเจาพระยา และไมไกลออก

ไปเทาไรนก มรงดนปนทงอยกบปนใหญตามบรเวณสอง

ฟากฝงของแมน�า เขาใจวาคงเปนของทจดตงขนไว ใน

คราวทมการผลดแผนดนใหม...”ตรงนแสดงใหเหนวา

สมทรปราการมการกอสรางปอมปราการบรเวณสองฟาก

ฝงแมน�าเจาพระยามาแตอดต อาจเกดการพงทลายไป

ตามกาลเวลาและไมมผ ใดจดบนทกไว ตางจากปอมเพชร

และปอมประตขาวเปลอก จ.อยธยา ทมเอกสารโบราณ

บนทกเรองราวไวอยางชดเจน

แมน�าเจาพระยาในวนนเปลยนแปลงไปจากเดมมาก

ไมวาจะเปนความกวางของล�าน�าทลดนอยลงกวาครง

สองขางทางทเคยเปนปาละเมาะ มเสอและสตวรายตางๆ

ชกชม กลบกลายเปนบานเรอน โรงงานอตสาหกรรม

ทนสมยและทาเรอขนสงสนคา รวมถงสญลกษณของ

แสนยานภาพทางทหารอยางปอมปราการ ทเคยตง

ตระหงานตลอดรองน�าเจาพระยา กพงทลายไปเกอบ

หมดสน

แตกระนน ในยคสมยใหมบางสงกยงคงด�ารง

อยและดกวาเดม ไมวาจะเปนความส�าคญของแมน�า

เจาพระยาในฐานะประตหลกทางโลจสตกส เปนแหลง

พกพงของนกนางนวลอพยพนบพนๆ ตวในแตละป

น�าไปสเทศกาลดนกทมชอเสยงไปทวโลก เปนแหลง

ประมงขนาดใหญทคอยหลอเลยงผคนทงประเทศ และสง

ส�าคญ คอ เปนสายน�าทรวบรวมประวตศาสตรมากมาย

ของสมทรปราการไว ซงจะยงคงบอกเลาเรองราวได

อยางชดเจนแมผานไปอกรอยปนบจากน..

where records in the old documents were found.

Nowadays, the Chao Phraya River has

changed tremendously be it in the width of

the river which diminished by almost half of its

original width; on both banks where it used to be

scrub forests abundant with tigers and other wild

animals but today the area is turned to be mod-

ern residential, industrial areas and cargo ports.

The symbols of military might such as those forts

standing majestically on the banks were tumble-

down.

However, in this modern days something

are still standing and probably better than in

the past such as the importance of the Chao

Phraya River as the main logistics gateway; the

habitat of migratory seagulls which each year

makes Paknam world renowned for Thailand

Bird Fair; and the large fishing area that feed

the people in this country. The most important

of all is that it is the river that stores uncountable

history of Samut Prakan that will still be kept

telling for at least another century.

ทนเครองหมายชวยการเดนเรอ

maritime buoys

Calendarปฏทนทองเทยวจงหวดสมทรปราการ 2558

T o u r i s m

ประเพณสงกรานตพระประแดง

128 Tourism Calendar

ปฏทนทองเทยว

ชมก�รละเลนสะบ�บอน และสะบ�ทอย ชมขบวนแหสดอลงก�ร

ก�รประกวดน�งสงกร�นตและหนมลอยช�ย ประเพณปลอยนก

ปลอยปล� ชมก�รแตงก�ยแบบช�วมอญ

วนท 17-19 เมษ�ยน 2558 : ตงแตเวล� 18.00 น.

• ชมก�รละเลนพนบ�น (สะบ�ร�มญ) ณ บรเวณอทย�นประวตศ�สตร

ปอมแผลงไฟฟ� และหมบ�นมอญ

• ชมก�รแสดงทะแยมอญ

• ชมก�รกวนก�ละแมของดเมองพระประแดง

• ชมก�รประดบไฟ แสง ส เสยง ณ บรเวณอทย�น

ประวตศ�สตรปอมแผลงไฟฟ�

วนท 17 เมษ�ยน 2558 ตงแตเวล� 18.30 น.

• ชมก�รประกวดน�งสงกร�นตพระประแดง และหนมลอยช�ย

ณ เวทก�รประกวดหน�ทว�ก�รอำ�เภอพระประแดง

วนท 19 เมษ�ยน 2558 ตงแตเวล� 14.30 น.

• ชมพธเปดง�นประเพณสงกร�นตพระประแดง

ณ บรเวณปะรำ�พธหน�ทว�ก�รอำ�เภอพระประแดง

• สรงนำ�พระพทธรป รดนำ�ขอพรผใหญ รวมเลนนำ�สงกร�นต

• ชมขบวนแหนก - แหปล�

• ชมขบวนแหน�งสงกร�นตและขบวนรถบปผช�ตทสวยง�มตระก�รต�

• ชมพธปลอยนก ปลอยปล� ณ พระอ�ร�มหลวงวดโปรดเกศเชษฐ�ร�ม

Enjoy the games of Saba, magnificent procession, Songkran

Beauty Queen and Mon Young Man Contest, Releasing birds

and fishes tradition, Exquisite Mon costumes.

17-19 April, 2015 from 18.00 hrs.

• Watch the show of folk game (Saba Raman) at Plaeng Faifah

Historiccal Fort and at Mon village.

• Watch the show “Tayae Mon”, Mon folk play.

• Watch the making of Mon caramel, a highlight

of Phra Pradaeng.

• Watch the light and sound show at Plaeng

Faifah Fort Historical Park.

17 April, 2015 from 18.30 hrs.

• Watch the Phra Pradaeng Songkran Beauty Queen and Mon Young Man

Contest at the stage for the contest in front of Phra Pradaeng District Office.

19 April, 2015 from 14.30 hrs.

• Watch the opening ceremony of Phra Pradaeng Songkran Festival at

the pavilion in front of Phra Pradaeng District Office.

• Bathing Buddha images, pouring water and requesting for blessings

from elders, Join in the Songkran Water Festial.

• Watch the procession to release birds and fishes.

• Watch the procession of Songkran ladies and amazing floral float.

• Watch the releasing of birds and fishes tradition at Wat Prodeked

Chettaram, a royal monastery.

เทศบ�ลเมองพระประแดง รวมกบก�รทองเทยวแหงประเทศไทย

เชญเทยวง�นประเพณสงกร�นตพระประแดง

ระหว�งวนท 17-19 เมษ�ยน

บรเวณทว�ก�รอำ�เภอพระประแดง จ.สมทรปร�ก�ร

“ถนส�วง�ม เมองมอญ น�มนครเขอนขนธ”

Phra Pradaeng Songkran Festival Phra Pradaeng Municipality in cooperation with

Tourism Authority of Thailand organize the Phra Pradaeng

Songkran Festival during 17-19 April at Phra Pradaeng

District, Samut Prakan “the town of Mon beauties called

Nakhon Khuean Khan”.

129

ฉลอง 200 ป เมองนครเขอนขนธ

ระหว�ง 1-2 มถน�ยน

ณ บรเวณหน�ทว�ก�รอำ�เภอพระประแดง

The 200th Anniversary Celebration of Nakhon Khuean Khan. during 1-2 June, in front

of Phra Pradaeng District Office

ประเพณรบบว

ประเพณรบบว 2558

“หนงเดยวในโลก แหงเดยวในไทย”

ณ คลองสำ�โรง บรเวณวดบ�งพลใหญใน

อ.บ�งพล จ.สมทรปร�ก�ร

Rub Bua Festival 2015 Rub Bua Festival “the only one in

the world and in Thailand” at Samrong

Canal in front of Wat Bang Phli Yainai,

Bang Phli District, Samut Prakan.

ตงแตแรม 5 คำ� เดอน 11 (เดอนพฤศจก�ยน)

บรเวณองคพระสมทรเจดย

อ.พระสมทรเจดย จ.สมทรปร�ก�ร

Phra Samut Chedi Temple Fairfrom the 5th day of the waning moon,

the 11th month of lunar calendar (during

November) Around Phra Samut Chedi, Phra

Samut Chedi District and in front of the Samut

Prakan Town Hall.

งานนมสการ

องคพระสมทรเจดย

วนขน 8 คำ� เดอน 12 (ชวงเดอนพฤศจก�ยน)

บรเวณทว�ก�รอำ�เภอบ�งบอ

และวดมงคลโคธ�ว�ส

อ.บ�งบอ จ.สมทรปร�ก�ร

Luang Poh Pan Worship FestivalWat Mongkolkodhawas the 8

th day of the waxing moon,

the 12th month of lunar calendar

(during November) At Bang Bo District

Office and Wat Mongkolkodhawas,

Bang Bo District, Samut Prakan.

งานนมสการหลวงพอปาน วดมงคลโคธาวาส


งานลอยกระทง

พระสมทรสตย�ธษฐ�น สบส�นประเพณ

ลอยกระทงลงอ�วไทย ไปป�กนำ�

25 พฤศจก�ยน ณ บรเวณรมเขอน

หน�ศ�ล�กล�งจงหวดสมทรปร�ก�ร

Loy Kratong Festival Phra Samut Loy Kratong Festival to

carry on the tradition of Loay Kratong

in the Gulf of Thailand On November

25, head to Paknam at the embankment

in front of the Samut Prakan Town Hall

เทศกาลดนกเมองไทย ครงท 14

ณ สถ�นต�กอ�ก�ศบ�งป ระหว�งเดอน

พฤศจก�ยน-ธนว�คม 58 ตรวจสอบวนเวล�ไดท

www.facebook.com/bcst.or.th

หรอ www.bcst.or.th

14th Thailand Bird FairAt Bang Pu Seaside Resort. during

November-December 2015 For More

information www.facebook.com/bcst.or.th

or www.bcst.or.th

เชกอน ววสวย

beautiful Viewcheck in

ววรอบปอมพระจลจอมเกลา

Scenery around Phra Chulachomklao Fort.

บางกะเจา เกาะสวรรคของบรรดานกปน 2 ลอ

Bang Kachao, heaven for cyclists.

นกยาง บรเวณสะพานปน ปอมผเสอสมทร

Egrets at the concrete walkway in Pee Suea Samut Fort.

ผนนาขาว อนเขยวขจ

Lush green rice field.

ภาพธรรมชาต ววสวยๆ และวถชวตหลากสไตลทบอกเลาเรองราวผานมมมองภาพ

จะท�าใหทกคนไดสมผสความมหศจรรย ทถกซอนไว ในดนแดนปากอาวไทย

130เชกอนววสวย

Beautiful View

ภาพหลากสไตล หลายอารมณ เมอมาสมผสมนตเสนห..เมองปากอาว

ตองไมพลาดทจะถายภาพเชกอน ใหหลายคนตองรสกอจฉา

Do not miss Check-in when you touch the chaming

at Samut Prakan. It’s show off time.

พนทธรรมชาต ซงสามารถพบไดทวไปในสมทรปราการ

Natural landscape found everywhere in Samut Prakan.

บรรยากาศยามเยน รมเขอนเจาพระยา

Evening atmosphere at the Chao Phraya embankment.

ลานกจกรรมอนรมรน สวนปาเกดนอมเกลา อ.พระประแดง

Shady activity ground at Suan Pa Ked

Nom Klao Park, Phra Pradaeng District.

สมทรปราการ พนทธรรมชาตอนสมบรณ

Samut Prakan, the land of natural abundance.

เหนฟา รมเจาพระยา

Flying high by the Chao Phraya River.

บรรยากาศรมอาว

Atmosphere by the Gulf.

มดตวนอย ณ ผนปาบางกะเจา

Tiny ants in Bang Kachao woodland.

เรอสนคาทแลนเขา-ออก ปากแมน�า

Cargo ships at the mouth of the Chao Phraya River.

You will be surprised and indulging in natural Charms

through my pictures in this estuary.

131

โฮมสเตยขนสมทรจน อ.พระสมทรเจดย

Khun Samut Jeen Home Stay, Phra Samut Chedi District.


ชมการละเลนสะบาบอน สะบาทอยการประกวดนางสงกรานต และหนมลอยชาย ประเพณปลอยนก ปลอยปลาชมการแตงกายแบบชาวมอญ และขบวนแหสดอลงการ

ถนสาวงาม เมองมอญนามนครเขอนขนธ

Hometown of Mon BeautiesThe Name is Nakhon Khuean Khan

Watch the game of Saba and the processionMarvelous Songkran Beauty Queen ContestAnd Gorgeous Young Men Contest,Releasing Birds and Fishes TraditionDressing in Mon style

17-19April 2015

SongkranSongkran

Documents

@SAMUTPRAKAN Travel Issue 5