Svitlij pamjati Avksentija IvanovyaPopryyna, tytuliarnoho radnyka j korolia

Ja sydiv u parku j ytav gazetu. Navi ocia odna obavyna svidy pro moju povnunepryetnis do vsioho toho, o bude dali bo chiba je o indyferentnie j budennievid liudyny, kotra ytaje v parku gazetu! Ti, yje yttia nasyene, gazet v parkach ne yta-ju, a jako ytaju, to v vydkisnomu ekspresi, v pytali pislia poranennia ukaju po-vidomle pro svoju dijanis.

A ja... Ja vyklada zyky v technikumi dlia hluchonimych. Prizvye, imja, vik? Et,jake ce maje znaennia? Do pensiji daleko.

Nu, tak o, sydu, ytaju. Koly pidsiv odyn. Ja same zahlybyvsia v prognoz po-hody na trave i ne pomityv, z jakoho boku vin pidijov; dyvliu sydy. Chudyj takyj,patlatyj. Lyce, pravda, pryjemne, yrokoole, oky pozapadaly, temni oi z antracytovymblyskom. Ale poviky ervoni, neholenyj, v oach zayhla jaka neruchoma dumka i try-vone pytannia. Meni odrazu alo nezatyno: oce zaraz, dumaju, balaky pone. Ispravdi:

Pro Vyeku pyu o-nebu? zapytuje. Holos tryvonyj, nadtrisnutyj, choaj inteligentnyj, mona skazaty.

Pro Vyeku? Vy majete na uvazi ansamb?Vin a oi vyriayv. Jakyj ansamb? pro teplovu zirku, najblyu do nas! Nu, pro tu, o speru vva-

aly radizirkoju. Novu ekspedyciju do neji ne posylaly?Oskiky ja zyk, darma, o dlia hluchonimych, sytuacija zmuuje: Najblyi zirky do nas, anovnyj, ce afa j Proksyma Centavra. I vony ne teplovi,

a zvyajni, tak by movyty, svitlovi. Ekspedycij do nych ne posylaly j ne skoro poliu. A, nu ce synchronni, vidmachnuvsia vin. Ja pro ini, pro fantomni svity...

o, i pro nych ne uly nioho? Nu, ot tobi j maje. A ja, do rei, jich vidkryv... tobto, cevidkryttia pryvlasnyly sobi ini, ale naspravdi ja avtor. e chlopykom zrobyv joho,koly krakoma pidkliuyv svij telyk do Salgirkoho raditeleskopa. Neve nioho ne y-taly, ne uly, ha? Ni?! Ce bula taka sensacija skandal!

Kudy j podilosia viduttia zatyku teper meni alo motorono. I treba bulo taknarvatysia. Jakby e jakyj alka: na pliaku ne vyaaje, dav sorokivku, ta j buvaj zdo-rov. I misce take vidliudne... Ja zdvyhnuv pleyma i nioho ne vidpoviv.

Ta-ak... vako j sumno zdychnuv neznajome. Vychody, znovu potrapyv netudy. Nioho, nioho, movok... Kanavo! Ale jak buty, ha?.. Vin zamovk i tiky ey-kuliuvav sam sobi. Oblyia raz po raz spotvoriuvalosia hrymasamy. Vidtak blysnuv namene vuhlianymy oyma. Skai, ale vy viryte? U vas dobre lyce. Pro zirku ProksymaCentavra znajete... mohly b poviryty?

U o poviryty? U te, o vse ce bulo. Vlasne kauy, isnuje. Vyeka, zsunuti svity, humanojidy

neparnokopytni playnai... j vzahali. Mohly b?Skai, bute laskavi, o b vy vidpovily oevydnomu psychovi na take joho zapytan-

nia, perebuvajuy z nym, tak by movyty, tet-a-tet? Ne viriu?.. A jako nakynesia?.. Nu, kauy vzahali... poav ja mymryty...Vin, oevydno, zrozumiv mij an. Vy tiky ne liakajte. Tak, ja spravdi perebuvaju, ne budu prychovuvaty vid vas,

desiatyj rik na obliku zvidtodi, vlasne, koly ti troje povernulysia z ekspedyciji v nesa-movytomu ani. Vony sylkuvalysia projty odyn kri odnoho, a ja doviv eksperymentano,o vony ne boevini... Meni e nioho: raz na misia muu zjavliaty do rajonnoho psy-chitra, a jich u acinar. Likuju! Nenae take treba likuvaty! Nenae je liky protynovoho rozuminnia svitu! Nioho, nioho, movok...

Vin znovu porynuv u zadumu. Strojiv miny, eykuliuvav. Nevdovzi spochopyvsia,hlianuv na mene.

Nu harazd, pro fantomni svity vy nioho ne uly, ne viryte u humanojidiv ne-parnokopytnych, a u vselenkyj synchronizm i pohotiv... y, moe, ne tak? V joho in-tonaciji zabrynila pryrasna nadija: raptom ziznaju viriu, movliav.

Ta ja movav. A jak vy avyte do vyslovu Nilyka: Pered namy bezhluzda teorija. Pytannia v

tomu, y doatnio vona bezhluzda, aby tut buty pravynoju?. Nilyka? Och, darujte, Nisa Bora! My jich mi soboju tak nazyvajemo: Nilyk, Benia,

Freddi... To jak? Ja uv cej vysliv... O, bayte, naposidav neznajome, z pohliadu suasnych zynych ujavle

teorija, jako vona je pravynoju, musy buty zovsim bezhluzdoju. To skai, y ne je bez-hluzdymy, iditkymy v svojij nezhrabnij loginoi same oti ujavlennia, teoretyni vi-ruvannia! Chiba ne tak? Ce jak priama j zvorotna teoremy. A vony mene na oblik, li-kuvaty... Nioho, nioho, movok...

Vin zatnuvsia na jaku chvyliu, vidtak riue machnuv rukoju. o , jako pro ce pyu gazety, davajte ja sam vam pro vse rozpovim.

Ris ja due kmitlyvym chlopykom. V dvanadcia rokiv ja opanuvav raditech-niku, a v otyrnadcia uvaavsia dosvidenym teleliubytelem. Ne liubytelem as mar-nuvaty pered televizorom, boro boe a v blahorodnomu, nyni ve vtraenomu rozu-minni: liubytelem zrobyty bie, ani zakladeno, skaimo, v serijnych telepryjmaach.Udoskonaleni mnoju, vony lovyly peredai v rozsijanych UKCh, tobto ne tiky vid najbly-oho retransliatora, a j ymalo dykych. Ce skladna sprava, zapevniaju vas. Ja mih ho-lografuvaty zobraennia na ekrani i ne lye v dekartovych koordynatach, ale j v spi-ranych, kosokutnych... U mene buly dva pryjateli-pominyky. Nas raenno rozve-selialo, koly vdavalo v takyj sposib pidpravyty klasynu tragediju tak, ob natomnisspoerihaty na ekrani klounadu, fars. Zdorove chlopae avlennia do dram o,chiba ni?

Ale holovnoju metoju bulo, zvyajno, vylovyty z eteru najdykii peredai, nedo-upni nikomu. O todi v mene i vynykla ideja pidjednaty do raditeleskopa, jakyj pobu-duvaly poblyzu. U vas vin ne Salgirkyj, napevne, i ne tam, i ne takyj... Ta valyvo ne ce, aine. o? Nu, jak e porivniajte televizijnu antenu u sebe na dachovi j reitku kilometrna pivtora: utlyvis, matinko ridna! Vylovy i rozsijane na inizovanych arach at-mosfery, vid teleancij, kotri daleko-daleko za horyzontom.

Najvae nam bulo rozdobuty bunt V-kabelia ta potajci prokopaty kanavku dlia ni-oho pid ohoroeju. Zrozumilo : Zaboronena zona! Vchodu nema! O, retrohrady!..Ale na te my j chlopaky, ob pronykaty kudy ne slid i robyty te, oho ne mona, a cikavo.

Potim lovyly, tiyly i peredaamy, jaki ditiam zaboroniaju dyvytysia, j usilia-kymy specinymy, kotri ne konomu doroslomu mona. ao movy ne rozumily i toho,o pokazuju ale yttia vydavalosia nam napovnenym. My chodyly tajemnye-hor-dymy.

Jako nau uvahu pryvernula odna peredaa, jaku transliuvaly oveora. My sperudumaly, o to bahatoserijnyj telem pro ortiv u superoryginanij interpretaciji.omu? Po-pere, miscevis zavdy pokazuvaly taku, o, jak to kau, ort nohu zlamaje skeli, urvya, provallia, hromaddia valuniv, a z-pomi nych bju hejzery, jaki spirani

blyskui ovbury z hilkamy-pruynamy j pahinciamy-pruynkamy... odnoho rivnoho,priamoho, ploskoho predmeta. Po-druhe, personai ioty ci maly po try nohy: odnavidtovchuvana, na nij vony pidrybuvaly, peresuvajuy; i dvi oporni, nymy vony spy-raly na kaminnia, zberihajuy vertykane poloennia. I na vyd buly sympatynymy,mordy nae u molodych bezrohych kozliv, tila vkryti krasyvymy playnkamy, movby ve-lykoju luskoju. Playnky ci to najiauvalysia, to pryliahaly, pry ciomu vynykav zvuk,nae hrymily kaajety. Do rei, playnky pidnimalysia ne vsi zrazu, a chvyliamy vidzahryvka do ehon. Perevaaly sered nych zavziati muzyky: vsiudy blysk trub, schoychu koho na horn, u koho na trombon, u koho na bas, saksofon... abo zovsim ni na o neschoe. Ioty vyduvaly badioru muzyku, navi u rybkach vykonuvaly solo i pry ciomudlia rytmu nahravaly luskoju. Slovom, vmerty j ne vaty. Nam zrazu alo dobre, jakpobayly jich.

Cilymy veoramy my prosyduvaly pered ekranom, navyperedky namahalysia vid-hadaty siuet bodaj v zahanych rysach: chto na, chto negatyvnyj persona, chto z kymodruysia, koho vpijmaju... Prote o ne due klejilo. Nadto bahato dijovych osib,scen, konoho razu zjavlialy novi o vtoropaty zaky.

Neznajome pomovav, potim povernuv do mene svoje trykutne yrokyj lob, vpalioky lyce, zblysnuv antracytovymy oyma:

Ale najdyvovynie, liubyj spivrozmovnyku, bulo te, o peredai ci zapizniuvaly-sia! Naala osi, smerkalosia rano. My tako ranie zbyralysia pered telykom, trymaly jpidhanialy narojku, a ortiai peredai orazu poynalysia piznie. Pryblyzno naotyry chvylyny odnia.

...I todi ja, kmitlyvyj chlopyk, zhadav, o raditeleskop je teleskop a ne prooantena, vin u nebo dyvysia... Ja zrozumiv: otyry chvylyny as dobovoho vidavannianeruchomoho neba vid naoji planety, kotra obertajesia. Korote kauy, do menedijlo: otu peredau my lovyly same z tijeji ayny neba, kudy buv spriamovanyj Sal-girkyj teleskop, iz suzirja Viznyoho. Vychody, oti ioty, o vkryti perlamutrovojuluskoju mekanci tych mis!

Iz chlopjaym vidkryttiam u chlopjaomu zapali ja pomav do radiaronomiv,hospodariv raditeleskopa, o, movliav, o my zrobyly i o spoerihajemo, y ne ba-ajete pryjednatysia, pereviryty, vrazyty i nas pochvalyty?! Najivnyj durnyk! Nezna-jome zihnuvsia tak, o dovhe volossia zakrylo joho oblyia. Obchopyv holovu, jakyjas tak sydiv, potim rvuko vyproavsia. Ale nioho, nioho, movok!

Ja opuskaju dejaki yvotrepetni podrobyci: vid toho, jak tupotiv nohamy akade-mik (ef raditeleskopa), kryav, o my voryly perekody, erez te vsi jichni rezutatypily kotovi pid chvi (a jako objektyvno zvayty rezutatyky jichni kopijani, kolyporivniaty z mojim vidkryttiam, ta svoji, bayte) i o verzu durnyci, naytavsia fan-tayky; jak obrizaly j Zmotaly na kabe i velily diakuvaty, o ne zabyraju televizor... nu,j a do ohliadu asiv, za jakych cia iyna dovho j vako prodyrala kri chai ciohone moe buty tomu, o cioho ne moe buty nikoly.

Salgirkyj teleskop, do rei, j buv sporudenyj dlia vyvennia potunoho potoku ra-divyprominiuvannia, o nadchodylo vid suzirja Viznyoho. Potik buv takoji syly, ojoho prypysuvaly radigalaktyci, jaka znachodylasia v tomu napriamku, ale jak i na-ley galaktykam due daleko; vidpovidno, ob telesygnaly z bahatoju informacijejuerez megaparseky dosiahaly zvidty siudy, potunis jichnioho vyprominiuvannia po-vynna buty nemyslymo velyeznoju, aronominoju. Dvadcia-trydcia Sirisiv, ujavlia-jete? Prote semantology vydko dovely, o ci peredai zovsim ne dlia nas pryznaaly, i

ne dlia inych cyvilizacij. Zvyajni informacijni j rozvaani, tak by movyty, dlia vnutri-nioho vytku cymy neparnokopytnymy playnaymy. Jakyj sens? I jak ade ko-losana energija!..

Dobre, koly b peredai zvidty (teper vsia Zemlia dyvyla jich) pokazuvaly jaku su-percyvilizaciju. A nijak: vraennia take, o porivniujuy z namy, vony maju nyyjtechninyj rive u vsiomu okrim, chiba o, duchovoji muzyky.

A jako prypuyty, o derelo ne radigalaktyka, a radizirka, jaka, do toho ,znachodysia nabahato blye, ni vydymi? Ale oho pomitnoho v tomu napriamku nablykij vidani katma. Nejtronna zirka? A, moe, taka, o skolapsuvala?.. Znovu ne te:yttia tam organine, cho i nezvyajnych form, protikalo pid blahotvornym pro-minniam svoho normanoho svityla. Na pejzanych kadrach vsi bayly, jak vono schodyz-za hir, osiavaje due peresienu miscevis, zdijmajesia v nebo, vkryte chmaramy. Too vono take? o vse ce znay?

Sered takych zauduva i supereok ja j zroav. Zakinyv z vidznakoju radifa-kutet, sam oolyv radiaronominu laboratoriju z velykym horo spriamovanym te-leskopom. I... uhnuv u bahattia naukovych pryraej vidro hasu, vyznayvy rinyj pa-ralaks cioho derela UKCh-vyprominiuva i cikavych pereda.

Paralaksy, kuty pivrinoho zmiennia nebesnych objektiv, muu vam skazaty, ra-diteleskopamy ne vymiriuju jichni rozvjazuvani molyvoi znano slabi, ani as-tronominych linz ta dzerkal; a, vychodiay z dohadky, o tam daleka radigalaktyka mij namir i pohotiv spryjmavsia jak nisenitnycia. A ja vziav i vymiriav rezutat vraa-juyj: devja kutovych sekund! Proty , v Proksymy, ujavliajete? Ce oznaalo, o Ra-dinajblya znachodysia poblyzu (v aronominomu rozuminni): odna devjata par-seka, nepovnych otyry svitlovych misiaci vid nas.

Svit i ne lye naukovyj rozhubyvsia. Bo j spravdi, o za udesa elektroniky: potelevizoru baymo, a v naturi ni... Ale napruyly, nacilyly v suzirja Viznyoho najbiireektory, pidsyleni fotozbiuvaamy, i vyjavyly. Znajly! Derelo-toka z edrym in-fraervonym vyprominiuvanniam i navi trochy temno-vynevoho svitinnia. Vidvertokauy, svitylo vono ne jaskravie vid elektroprasky, koly jiji uvimknuty na zvorotnomuboci Misiacia. Dlia oka nepomitno, ta vse ... znajly, vyjavyly, vidliahlo... Uf-f! Tak Ra-dinajblya ala Vyekoju.

I pi-ily pryvodyty vse u vidpovidnis! Potunyj radivyprominiuva ocholola, letepla zirka, tomu dovho ne pomialy, cho i due blyko. Tamteni ioty, playnaihumanojidy, rozvynuly i yvu u neprohliadnij temriavi odnak dlia nych vona, zavdi-aky osoblyvij budovi zorovych organiv, o spryjmaju infraervoni promeni... svit ko-lioriv i svitla. U svojemu telebaenni vony, zvyajno, vykoryovuju liuminofory jreymy, o pokazuju otoujuyj svit takym, jakym vony joho baa; a radichvyli vsenam i peredaju. Slovom, vse harazd, svit proyj i zrozumilyj, muzyka hraje, tandartskae... Nioho, nioho, movok!

Pislia cych sliv neznajome znovu (ve vkotre) zamovk nadovho. Svitylo sonce, vite-re arudiv lyiam derev na aleji.

Ja bahato propuskaju, ozvavsia vin, koly ja chotiv buv znovu vziatysia za gazetu. Napryklad, o pila moda pidkliuaty do anten raditeleskopiv televizory z hnukojunarojkoju, lovyty peredai Vselenkoho TV. Tak bulo vyjavleno e bahato uder-nakych videogram i vsi v napriamkach potunych kosminych radivyprominiuva.Ta, oskiky, po-pere, na tych napriamkach, jak ne vydyvlialy usima pryladamy, niohone znajly, a, po-druhe, v samych videogramach ne bulo vyjavleno bodaj oho blykohodo naych ujavle pro yttia i rozum jaki abrakciji, koliorovi abo orno-bili... Tomuspoereennia vidnesly chto do suputnykovych miykacij, chto do pomylok. Vidmach-nuly.

A tym asom poavsia druhyj etap u doslidenni Vyeky: treba bulo nala-hoduvaty kontakt. Zdavalosia b, nioho skladnoho: poslaty na tych e aotach, tymy raditeleskopamy svoji telepovidomlennia neparno-kopytnym humanojidam... a za, nevychody. Ne pryjmaju! Potunis sygnaliv taka, o reitai dypoli horia u sutinkach,niby vohni sviatoho Ema a vidpovidi nijakoji. Ne reaguju humanojidy. Rik bjusia ra-dyy, druhyj, tretij darma.

Todi ja zaproponuvav poslaty na inych aotach vye, nye... poukaty. Pro-pozycija dyka, i mene, zvyajno, vzialy na kpyny. Doktor nauk, radizyk i nechtuje rezo-nansnoju narojkoju, osnovoju osnov raditechniky! Dechto pyrchav: Za taki idejimona pozbutysia usich dyplomiv. Prote pokepkuvaly, pokepkuvaly, ta vse vyriylysprobuvaty: ym ort ne artuje! I o vy dumajete: jak tiky nablyzylysia do decymetro-vych chvy... je! erez sim misiaciv i dva tyni takyj cykl povernennia sygnaliv baymo na ekranach: spryjnialy tam, vraeni j torevuju. I v teleperedai jichni vmon-tovani nai povidomlennia. A jak radily, matinko ridna! Hrymily v truby, vysoko pidry-buvaly na svojich vidtovchuvanych nohach, robyly v povitri gracizni pa... kudy tambratysia naym tanciuryam! Kika misiaciv pospi vony vykonuvaly nai melodiji jtanci. Maorna publika ci humanojidy. Zvyajno, poavsia obmin naukovymy danymy,inenerijeju i vyjavylo, o vony spravdi vidaju vid nas. Telebaennia jichnia ver-yna v technici, ta j to, pryncypu pidsylennia sygnaliv vony ne znaly. Cym i pojasniuvala-sia velyka potunis jichnich pereda: televizory u nych buly o na zrazok naych de-tektornych pryjmaiv -ch rokiv. Pro vychid u kosmos vony e j ne dumaly...

Neznajome zatnuvsia, pyno hlianuv na mene. Vy, mabu, dumajete: o ce vin vse ja ta ja. V cej moment ja spravdi tak

podumav. Ale tak vono j bulo. V holovnych podijach cijeji ioriji ne obijlosia bezmene. Bahato probuvaly, ale v nych nioho ne vychodylo, a v mene vyjlo.

Nu, tak ot, poletily, znay troje, vypalyv vin bez pauzy i zvjazku z poperednim, u plazmovomu zorelioti, jakyj vony nazvaly Perokontakt. Jako buty tonym, to cebuv ne zorelit navi, a danij planetolit-hruzovyk z hranynoju vydkiiu tys. km/s.

Na takomu dobyratysia do zirok navi najblyych, hodi j dumaty, ale do Vyeky natakij vydkoi try roky tudy j iky na zvorotnyj liach. I komandu Pero-kontaktusklaly ne vybrani, a zvyajni dalekoplanetnyky, jaki transportuvaly dejterij-trytijevyj lidz Plutona. Ja tak zrozumiv: chlopci zpartyzanyly. Dalekoplanetnyky liudy nezaleni,zvykly bie pokladatysia na samych sebe, ani na zemne naavo. Zapaslysia panym,usim neobchidnym i poky tam uchaly iz specinym korablem i ekipaem davajmachnem! Pro svij namir vony povidomyly tiky todi, koly vyjly daleko za mei Sonia-noji, odnoasno poslaly zviku humanojidam: di, movliav. o bulo robyty Zemli po-hodyla i ocijno, z nalenoju uroyiiu, z chvyliuvanniam v holosach dyktoriv oholo-syla pro ekspedyciju do planety humanojidiv... Ale, zvyajno , liubyj spivrozmovnyku,zvyajno , ti, yji karty splutaly ci troje, zatamuvaly zlis. O, pryrai liudki, pryraiiot rozumnych i dijanych jak vony keruju namy! Chiba ne tak, ha? Ale, jako narozum vye, to omu vin nijak ne osiahne pryrodu pouttiv? Ha?

I o nareti pidlitaju. Na planeti humanojidiv use hotovo do zurii: rozyylymajdanyk dlia spuskovoho aparata, navi ne majdanyk velyeznyj adin; kilome-trove pole, amteatr malo ne do chmar. Na krajnich tokach planety organizuvaly sys-temu radipryvodu z majakamy. I teleperedai, teleperedai, teleperedai sorok tysiapereda: humanojidy zoreliotu, Perokontakt humanojidam, vony nam, my jim, Perokontakt nam, my jomu... Oblyia trioch nachabnykiv za ti roky alyridnymy dlia zemlian.

...I nichto v atmosferi radisnoho ekannia ne pomiav i ne chotiv pomiaty roz-hublenoi na lyciach. A vona zjavyla, koly perokontaktnyky povidomyly, o radilo-katory planetu humanojidiv ne ksuju. Perokontakt zapelenguvav sygnaly jiji ra-dimajakiv, jov parabolinymy antenamy po orbiti navkolo Vyeky. Ale radiim-pus, nadislanyj zoreliotom, ne vidbyvsia, piov u poroneu. Ce buv peryj zlovisnyj fakt.

Dali hire. Perokontakt, zmenujuy vydkis, nablyzyvsia tak, o ve erezteleskop mav by vydnity na tli zorianoho neba cho by temnyj dysk planety (jiji rozmirznaly z obminu informacijamy v pivtora razy bii vid Zemli); a tako, nechaj i mianyj,temno-vynevyj, ale serpyk osvitlenoji jiji ayny. Ta ortma: ani serpyka, ani dyska.

U vyznaenij toci vid svityla vydkis zoreliota vpala do druhoji kosminoji, vektorpravynyj pora Vyeci nahadaty pro sebe svojim tiainniam, zakrutyty korabe na pla-netarnij orbiti. I znovu osika: tiainnia ne viduvalosia! Tobto, vono naebto j bulo i nebulo: trajektoriju Perokontaktu ne vykryvlialo ale planetu humanojidiv jaka sylatrymala bilia cioho, z dozvolu skazaty, svityla!

Malo my e znajemo pro vlayvoi zirok, podumav komandyr, i vyriyv na-blyzyty zorelit bezposerednio do planety, vyjty na suputnykovu orbitu. Napevno, tam takypovynno buty pole tiainnia u takoji hlyby reovyny.

Humanojidy navi ne zdohaduvalysia pro problemy, jaki vynykly. Na planeti vsi cidni panuvav radisnyj bedlam. Ekrany pokazuvaly natovpy trynohych iot, kotri siajalynayenoju luskoju j trubamy v promeniach svojeji jaskravoji Vyeky; vony zla-hodeno pidrybuvaly, rozmachujuy zapasnymy nohamy. Vsi orkery i chory humano-jidiv na oznaku drunich pouttiv vykonuvaly tiky zemni pisni: Podmoskovnyje ve-era, Ich hatte eine Kamerade, Hop zi smykom, Ne yj ty meni, Mutterchen, Sara-fane rouge too. Amteatr dovkola majdanyka dlia posadky zapolonyla povana pu-blika, he usi v okuliarach-trach na kozliaych zinomijach (poperedaly, o vohopid as posadky moe zaslipyty). Slovom, du. I Zemlia de. de, zatamuvavy podych,use liudvo, usia Soniana. Informacija nadchody dvoma kanalamy: peredai humano-jidiv i Perokontaktu. Vydno, o na teleekranach zoreliota myhaju ti kadry, o syn-chronno pryjmaje (odnoasnis z rozbiniiu try roky) Zemlia.

Pravda, paraleno z korablia nadchody informacija i pro obanovku bezposeredniona zorelioti: vydno spantelyeni, rozhubleni oblyia aronavtiv, a v iliuminatorachtemno j poronio lye svitlovi indeksy na tablo svida, o radipryvodni anteny roz-vernulysia maje na odna do odnoji ote, planeta pid yvotom korablia, na viddalisote kilometriv.

Ale tam nioho nema, navi temnoho dyska.I komandyr nepevnym holosom informuje, o tiainnia Perokontakt ne vidu-

vaje, planety nae ne isnuje.A na teleekrani puta yve, vyhraje jaskravymy objektamy, skeliamy, budovamy,

nurtuje melodijamy j vyhukamy isnuje v itkij doovirnoi velyeznyj svit rozumnychiot. Svit, do jakoho prahnuly j letily. Svit, jakoho ne vyjavylosia.

Anu, povnyj vpered! zareviv komandyr zoreliota.I korabe proletiv... kri planetu humanojidiv. Kri te misce, de vona mala buty. Po-

roniava. Projov na perij kosminij, nio ne zaepyvy, ne viduvy navi tertia rozri-denych haziv nioho, odni barvyi perekody na teleekrani, jakyj komandyr nevdovzirozbyv.

...I na zvorotnomu liachu, koly Perokontakt, ne zdijsnyvy kontaktu, uvijov uSonianu syemu, i poaly trapliatysia zurini korabli, komandyr namahavsiaproyty jich naskri erez te dvom joho pominykam dovelosia spelenaty serdehu jperebraty keruvannia poliotom na sebe.

Vtim, vony pouvalysia ne krae za svoho komandyra: po-pere, davaly komisiji ne-doladni svidennia, po-druhe, povodylysia te dyvno as vid asu namahaly projtyodyn kri inoho abo kri inu. Spokijneko tak, nemov pered nymy ne bulo nioho.

Dyvna povedinka, y ne tak!.. O zhadajete mene, v ioriju nauky cia zahadka uvijdejak peryj problysk pravynoho, osnovanoho na zdorovomu hluzdi, rozuminnia naohopredmetnoho svitu. Ce pryjde, pryjde u vsi svity. Vono ve hriade! Nioho, nioho,movok!

Liudvo pouvalosia tak, nae joho poyly z durni. Rozyhra kosminych masta-biv uprodov trioch rokiv nioho sobi! Ta zablukaly ci kosmini chalamydnyky. Zby-lysia z dorohy ot i vse, pojasniuvaly dobrozylyvci. A po televizoru: o v nas, te j unych... Ta pereviryly pamja navigacijnoji EOM, zapysy kursovych avtomativ: ni, ne zby-lysia letily pravyno.

Koly pryrai vhamuvalysia vyvely taku mora: o do oho pryzvody nechtuvanniadumkoju arych i naava. A jakby do Vyeky poletiv specinyj zorelit z pidhotovle-nym ekipaem (pidhotovlenym do oho?!), to napevne... A o, vlasne, napevne? Jakpojasnyty te, o alosia? Ot de zakovyka.

I taka, anovnyj, zakovyka, o erez neji na Zemli sered naukovciv spalachnula pan-demija prokurorkych insutiv ta infarktiv...

Prokurorkych? Ehe , jich tak nazvaly na zhadku pro toho hubernkoho prokurora, kotryj, jako

pryhadujete, koly popovzly utky, niby Pavlo Ivanovy iykov je naspravdi y to odnono-hyj kapitan Kopiejkin, y to perevdiahnenyj Napoleon, due zamyslyvsia jak take moebuty... i bryk! ta j vmer. Tak i tut: jak pone jakyj-nebu uenyj-prokuror, dohliadaneporunych zynych teorij, zamysliuvatysia, jak ce, spravdi, moe buty, z odnohoboku, vse nae je, a z inoho, absoliutno nioho nema ni reovyny, ni tiainnia... bryk!I nema, i nekrolog. E-ech! Skiky todi zjavylosia zmiovnych nekrologiv!... Vtim, ja naobliku. Ce zviniaje mene vid neobchidnoi posypaty popelom holovu i rvaty na sobi odi:Vid nas peredasno piov..., Svitova nauka zaznala nepopravnoji vtraty. A treba bulob z neprychovanoju polehkiiu napysaty: Nareti vrizav duba konservator-marazma-tyk, jakyj svojim avtorytetom i marazmom hamuvav rozvytok ciloji haluzi zyky!

Ziznajusia vam, o ja j teper zhaduju pro tu pandemiju ne bez utichy. Tym pae, cevony, vony i sanovni jichni naavnyky, vsi, chto pnesia na naukovyj Olimp j verduje,o vony patrity nauky, i te, i se... Orendy, orendy chou ci patrity, zysku, dysertacij,zva! Ce vony mene tak ulatuvaly. Nioho, nioho, movok...

Ta jak by tam ne bulo, interes do Vyeky ta jiji mekanciv av zhasaty. Specekiparozformuvaly, speckorabe pereobladnaly dlia inoho pryznaennia. Navi peredaizvidty nikoho bie ne cikavyly. Zoavsia lye termin fantomni svity. Sama tema ne-hlasno ala zaboronenoju tak due vsi viduvaly sebe obdurenymy.

Vsi okrim mene. Pas moi, jak kau francuzy....Ta o tam fantomni svity chiba bez nych brakuje fantomnych ujavle, do

jakych my zvykly i ne dyvujemosia! Skaimo, omu u Vsesviti tak malo reovyny? Ade,jako rozpodilyty jiji rivnomirno v proori, to na objem Zemli prypade puka pylu. o,ne zamysliuvalysia, ne dyvuvaly, ehe ? Ja zdyvuvavsia i ce buv peryj natiak.

Abo vimimo ci supermodni novynky arozyky: kvazary, pusary pusujuizirky (zavdy z potunym radivyprominiuvanniam, zavvate!), jaki zminiuju jaskravisi spektr iz alenoju aotoju do raziv na sekundu. Teper ujavi: velyeznyj svit, jakyjza rozmiramy nabahato biyj vid Soncia, i joho triase tak, o temperatura, inis, navi

temp jadernych reakcij zminiujusia z takoju aotoju. Trydcia raziv na sekundu, ce dz-z-z-z... ruch kryle muchy. y molyvo, ob zirky zdijsniuvaly take dz-z-z-z...?

A jak e, my ce spoerihajemo enuv ja pleyma. E, holube, o spoerihajemo? I chto spoerihaje?.. My z vamy ytajemo pro ce

atti j zamitky, dobre, jako naukovi, a to j z gazet. Hotovi tlumaennia. A spoeri-haju, tonie ksuju, zavdiaky skladnij aparaturi, kolyvannia jaskravoej jakychodue dalekych utvore u Vsesviti okremi arozyky. I baa vony ne triasanynu, a, vkraomu vypadku, slabki holoky prominykiv y j vzahali lye pokazannia pryladiv, in-dykatornu cyferiju. Tak by movyty, ni, tuman, runa dzveny v tumani... Vse reta vyhadky teoretykiv, i vynykly vony z ualenych ujavle ta prahnennia jich vriatuvaty.

Ale ce pryjlo do mene zhodom. A peroju nytokoju, za jaku ja vchopyvsia, bula tamoja porada zminyty aotu teletransliaciji dlia humanojidiv Vyeky. Pryhadujete:vony pryjnialy nai sygnaly na aoti, vyij vid tijeji, na jakij my znajly jich. Pojasnytyce mona lye tak: naa pidvyena aota dlia nych zovsim ne pidvyena. Abo, jakochoete, navpaky my pryjmaly jichni peredai na znano menij aoti, ani ta, na ja-kij vony jich posylaly... zvidky vin, cej zsuv aoty, ha? Neznajome pohlianuv namene bahatoznano j uroyo: viduvalosia, o vin nablyzyvsia do kuminaciji roz-povidi. A avsia vin tomu, o svit Vyeky zsunutyj proty naoho po fazi!

Po fazi oho? ne zrozumiv ja. Kolyva! holos joho uroyo tremtiv. Jakych? Osnovnych. Posluchajte lye, ade ce due proo. Treba tiky serjozno spryjni-

aty te, pro o jdesia u zyci mikrosvitu: pro chvyliu-aku, pro dyfrakciju elektroniv taprotoniv... i vsi ci chvyliovi modeli, i o aynky v rivnianniach kvantovoji mechanikyrozhliadajusia jak oscyliatory. A zrozumity ce mona tiky tak: mikroaynky i vse,o z nych skladajesia atomy, molekuly, tila je materini kolyvannia due vysokojiaoty. My, bate, ne spryjmajemo tila, jak kolyvannia! vin rozdratovano pyrchnuv. Ta my j svitlo ne spryjmajemo jak kolyvannia, a jak svitlo, ale tam zmyryly, a o z koly-vanniamy-reovynamy nu, nijak.

Kolyvanniam, jak vidomo, vlayvi perid, amplituda j faza. Dyvisia, jak proo: be-remo vyraz Benyka dlia fotona.

Benyka? perepytav ja. Nu, ne znaju, jak joho u vaomu sviti zvu. Ja o pro o, neznajome zihnuvsia,

nadriapav nihtem na zemli E hv spivvidnoennia Aberta Ejntejna! I po-mnoymo joho na vidomyj usim elektrykam kut zsuvu faz, tonie na joho kosynus, vindopysav nihtem sprava u formuli cos S.

U zvyajnomu sviti, dlia jakoho Benia vyviv spivvidnoennia, zsuvu faz nema. Sdorivniuje nulevi, joho kosynus odynyci. Ale mi riznymy svitamy vin zavdy je, zsuvfaz! Kosynus mene odynyci. I jak ce my spryjmajemo? Pohliate: h zminytysia ne moe.Ce svitova konanta, ote, lye aota aota sygnaliv, jaku my spryjmajemo. I zavdyv bik zmenennia. Vona vyjavysia naiky menoju, naskiky biyj zsuv faz S. Zadakadlia molodych koliariv.

Neznajome vypriamyvsia, vidkynuv volossia: O vam i fokus z aotamy telepereda. Ta o peredai sama Vyeka zovsim

ne teplova, a normana zirka, molyvo, navi jiji temperatura vya vid sonianoji. I svithumanojidiv absoliutno reovynnyj... ot tiky kolyvannia reovyny naoji i jichnioji zsu-nuti tak, o koly my je, jich nema, a koly vony je, nas nema. Tik-tak tomu zorelit i pro-jov kri planetu. Jedynoju spinoju nytkoju mi naymy svitamy aly radichvyli. Atako j z inymy fantomnymy svitamy pryhadujete, vyjavyly ini sumnivni telepere-dai vid radizirok? Ne miykaciji ce buly, ne perekody, i ne vid radizirok vony nad-chodyly, a vid zvyajnych zirok iz zvyajnymy planetamy, tiky zsunutymy po fazi.

...Ja vam rozpovidaju detano, ale sam vse ce zrozumiv jako odrazu, vnoi na pro-hulianci. Mene nae rumom udarylo. Ja ojav pid zirkamy, dyvyvsia na nych i dyko re-hotav. Ni, jak vam podobajesia? Vony maje vsi ne taki. I bia ayna jich nevydyma. Ipusary ci... Nijakych pusujuych svitiv naspravdi ne isnuje. A je znajete o?

Neznajome lukavo, z solodkym pereduttiam siurpryzu hlianuv na mene, i japroo ne mih ne vidreaguvaty:

o ?Tiky ts-s-s... nikomu! vin pryklav pale do rota. Ja nedavno ce zbahnuv, e

ni z kym ne dilyvsia, navi z tymy trioma v acinari. Ale vam ja viriu i vidkryju, jak rid-nomu: ce byttia. Nu, znajete, te same, o pid as roboty dvoch blykych za aotamyradiancij voriuje v pryjmai svy svy, koly nichto ne svyy. Tak i z pusaramy-kvazaramy. Ade ne tiky fazy, a j aoty vlasnych kolyva reovyny v riznych svitach neobovjazkovo zbihajusia.

Todi pry jich vzajemodiji vyprominiuvanniamy i vidbuvajusia to pojednannia koly-va, to hasinnia: byttia, svy, dz-z-z... Ce efekt spoereennia. Nu jak, ha? A vony orto-doksy ta jich sanovni naavnyky... bryk i nema. Nioho, nioho, movok!

...A teper, liubyj spivrozmovnyku, ja pokau vam spravnij Vsesvit, u jakomu Vse-svit vydymyj to lye joho maleka aka! Vtim, jako vy pamjatajete teoriju cioho...nu, lysyj takyj, horonosyj, geninyj, imja zabuv nu, reliatyvika teorija vakuumu,zhidno z jakoju puota je zaboronena zona zavyrky Ms, a energija reovyny j an-tyreovyny je nadlyok nad neju... ne pryhadujete?

M-m... Polik? nevpevneno vyslovyv ja zdohad. Tak, same vin Po Adrijen Moris Dirak. Vin anglije, a anglijci... o, vony vse

tonko viduvaju. Tak o, jako ziavyty joho teoriju z mojeju, nevako perekonatysia,o zsunutych po fazi svitiv povynno buty znano bie, ani synchronnych z naym. Vy-chody o o... neznajome znovu schylyvsia i nakreslyv nihtem schemu z synusoji-doju, v jakoji veryny j provaly vyupaly za mei yrokoji horyzontanoji smuhy:

reovyna zsunuti reovynyantyreovyna Mc as t

O tiky v cych vyupach uprodov malych vidrizkiv peridu zreovyniujemosia,isnujemo, vzajemodijemo z inymy synchronnymy tilamy. Moemo j z antysyn-chronnymy, z antyreovynoju, jaka v cej moment perebuvaje v protylenij fazi. Ale u pro-svitkach mi tym i druhym bayte skiky vsioho moe vmiytysia? Proo ort zabyraj,skiky tam usioho, zsunutoho po fazi na le-le i bie... O vam i rozhadka, omu maloreovyny j bahato puoty. Reovyny bahato, tiky vona rozpodilena po vsich fazach.

Jiji iky, mij liubyj spivrozmovnyku, neznajome vyproavsia, vidkynuv volos-sia z loba j pohlianuv na mene pidneseno, o i tut o, de my z vamy rozmovliajemo, uti promiky peridu, koly nas nema, zjavliajesia bahato zsunutych svitiv. A sered nych itoj, de znemahaju u acinari moji druzi uasnyky ekspedyciji do Vyeky; i toj, demij dim, moja laboratorija; i, holovne, toj udovyj merechtlyvyj svit, v jakomu isnuje

Vona... I vse vychody tak, o koly Vona je, mene nema, a koly ja je, jiji nema. Tik-tak,tik-tak,... ech, kanavo! Nioho, nioho, movok!

Neznajome pochniupyvsia, zapuyv u uprynu tonki dovhi paci, j sumno zachy-tavsia.

Teper vy rozumijete, zvidky ja, ozvavsia vin po chvyli, i omu nepohano ori-jentujusia v obavynach, nazvach, ioriji. Blukaju. Blukaju, bo vid teoriji perejov doeksperymentiv, a metod vyjavyvsia nadto proym. Vy nym opanujete z asom, perekona-nyj. Ade ce v chybnych teorijach eksperymenty pouky v labiryntach pomylok skladni j bahato kotiv potrebuju... Vimi, skaimo, oci nad-pryskoriuvai elementar-nych aynok, z dopomohoju jakych nijak ne vdajesia dobratysia do peroosnovy mate-riji, ade ce suasni piramidy, pamjatnyky blukanniam naych faraoniv vid zyky vtemriavi! A koly teorija pravyna, to dlia jiji reanoi asom i ne potribni prylady, doat-nio zusy tono spriamovanoji dumky. Valyvo zrozumity, viduty ideju, vpevnytysia vnij. A chiba meni mona bulo v nij ne vpevnyty!

...Zvyajno, ja tako poynav z uanovky rezonatora dlia proupuvannia zsunu-tych prooriv na optynomu rivni, atomnomu, molekuliarnomu. Vlasne, fazovyj pe-rechid sprava proa: ade zmiennia vidbuvajesia ne na vida i ne v proori mizernyj zsuv po chvyli reovyny, na malu aynu najkorotoho iz peridiv kolyva, i vyve ne tam. Ale neobchidno kontroliuvaty sytuaciju, ob v inomu sviti vtrapyty na po-verchniu tila, a ne v puotu, ne v seredynu... inake vlypne, jak mucha v jantar. Tepermeni ce vdajesia i bez rezonatora. Ale speru u fazovu poroneu bezpovorotno uhnuloymalo predmetiv ta e j, rozumijete, zdebioho kazenni. Zachopliujuy, v ekspery-mentanomu azarti ja, traplialosia, zabuvav pro vse, ot i zasovuvav, o popalo pid ruku:to laboratorni urnaly spivrobitnykiv, to sejf z dokumentacijeju, to korotkofokusnyj ze-nit-teleskop, a odnoho razu navi kirianu kurtku moho novoho efa.

Treba zavvayty, o na toj as ja usunuvsia vid kerivnyva laboratorijeju, vtratyvinteres do vsijeji cijeji rutynnoji spravy, seminariv, planovych robit... Chiba todi do nychbulo, koly v holovu pryjla taka ideja! Praciuvav, zvyajno, v pozaroboyj as, perevanonoamy, odyn: chotiv zrobyty i dovey vse sam. Ja vam rozpovidav, jak avylysia do mo-jich poperednich velykych idej ta vidkryttiv. Hadaju, zajve pojasniuvaty, omu tak... Te-per ja rozumiju, o buv slabkym, vugarnym i pychatym. Dlia mene valyvym bulo ne pe-rechid v ini svity, v spravnij Vsesvit, a peretiahnuty zvidty siudy, v laboratoriju, jakna-jdyvovyniyj predmet: nebaenyj mineral, izotop z nejmovirnoju kartynoju rozpadu,prylad z fantaynymy vlayvoiamy i vidtak pryholomyty koleg, povtiatysia vyrazomjichnich zinomij. Mij mikroskopinyj svit buv dlia mene valyviym vid nyzky nevid-krytych planet, o znachodiasia poriad... Nycis, nycis mojeji dui! erez te i buv poka-ranyj. Pokaranyj i viddiaenyj odnoasno.

Vin krutnuvsia do mene vsim tilom i zahovoryv z bolisnymy notkamy v holosi. Bo chto znav, mij liubyj spivrozmovnyku, o tijeji noi ja prynesu zi svitu fa-

zovoho zsuvu ne kamine, ne jakyj tam prylad na pidtverdennia svojeji pravoty, zadliadeevoho laboratornoho trimfu a Jiji!

...Mabu, vy zvernuly uvahu, o ja nioho ne rozpovidaju pro svoje osobye yttia.Nema pro o ne bulo joho. Prynajmni nioho vartoho uvahy, porivniujuy z mojimyidejamy j vidkryttiamy. Osobye yttia talanovytoji liudyny o, jaka ce skladna tema! Iz vydu nepohanyj, i rozumnyj, i anovye... a vse ne te, vse jako ne tak. Ja podobavsiabahatiom inkam, ta vony meni, pryvablyvi j z hormonamy samook-obyvateliok, nadtovydko nabrydaly. Ade zretoju talant ce pohlyblene rozuminnia otoennia i liudej. A

dlia nych vin, jak harnyj posah, molyvis nahrebty pobie blah. Tomu j voliv zalyatyrade neaslyvym v obyvatekomu rozuminni, nevlatovanym, nepryholublenym,ani neasnym tragino, viddavy tvoru svobodu v ertvu hormonam, tvarynnij bilo-giji... Prote, zvyajno, horo viduvav svoju samotnis i mrijav... Och, jak ja mrijav!

Neznajome pomovav chvyku, zapliuyvy, potim provadyv dali: Vona zjavyla na platformi rezonatora na tli pejzau z jiji svitu. Tam buv sonia-

nyj holubuvatyj de. U neji za spynoju viter hnav chvyli po vysokij ervonij travi na luci,hnav chvyli po ozeru j syni chmary v buzkovomu nebi. Nebavom svit toj zhas, a vona zoa-la v otoenni pryladiv i zirok. Spoatku bula napivprozora, vidtak napivprozoroju zalyy-la tiky jiji odi.

Vy zapytajete, jakoju vona bula, jaki oi, lyce, kira, ruky? Ta chiba maje jake zna-ennia kolir oej, jaki pronykaju u duu! o tam geometrija linij i form, koly vid odnohojiji pohliadu napovniujesia radisnoju syloju! o tam kolir kiry, koly vona svitysiayotoju i niniiu!.. Filetova bula u neji kira. I vsia vona: oi, volossia, huby malyletovi vidtinky. Ta holovne, svitylasia ne zyno, liubyj spivrozmovnyku, a nemov vy-prominiuvala dovkola siajevo yttia, liubovi, ninoi. Zdajesia, miyky nazyvaju ceauroju. U sutinkach laboratoriji ja bayv udo.

Z peroji myti, z peroho obminu pohliadamy my zrozumily odne odnoho: ja dlianeji Jedynyj, Vin, a dlia mene takoju je Vona. Vse, o ja znaju, do oho dijov holovoju,hluzdom, Vona zasvojila pouttiam, sercem svojim. Kochannia tako rezonans du idlia hlybokych tonkych natur vin naiky vybirkovyj, o joho buvaje vako znajty v od-nomu mii, v najblyij okruzi, ta navi na odnij planeti, a lye sered bahatioch svitivtreba ukaty tu Jedynu: usima vyhynamy i vidkolamy sumisnu z tvojeju, polovynkucinoi Vin Vona. I o nam dvom poaylo, nejmovirno poaylo!

Ja dopomih jij zijty z platformy. Sercia nai bylysia v unison. Posered zaly, pid ku-polom, za jakym jasnily zori, nas vabyla odne do odnoho palka syla. My movaly, bu-jakislova buly zajvymy. Ja, do rei, ne znaju, jakyj u Neji holos.

Filetove svitlo Jiji oblyia osiavalo moji pidniati ruky. I tilo u Neji, jak voho, ta jaladen buv zhority u tomu plomeni. Vona zakynula ruky meni za yju, potiahla do sebe... Iraptom, kanavo, i raptom...

U nioho perechopylo podych. Chvyku vin pryborkuvav rozburchani emociji. ...iraptom u rezonatori ort by jich pobrav, oti eksperymentani uanovky na markliachz poijnymy pererobkamy, o rozladylo. Vona znykla. ojno bula j znykla. Ja ojavjak dure, obijmajuy povitria.

Vona vse e perebuvala tut, ja viduvav! I prahnula do mene vsijeju dueju. Ta pro-kliattia fazovoho tik-tak rozjednalo nas. Je ja nema Jiji, je vona nema mene... Ikochannia take kochannia! ne vidbulosia.

I znajete, o mene dosi najbie hnity? Vona volodije tymy znanniamy, takymsamym uminniam peresuvatysia po fazi. Napevne, u Neji ce ne vid rozumu, a vid sercia,po-inoomu, ale je. I teper Vona tako ukaje mene! Perechody u ti svity, de ja ojnopobuvav. Koly dvoje ukaju odne odnoho, komu krae sydity na odnomu misci, alekomu? Meni? jij? Ni, ce proo zvody z rozumu.

Tak i ne znaju, o tam alosia z rezonatorom. Ne znaju, bo ne zdatna bula mojapryras, energija mojeji liubovi obernutysia na nudnu zapopadlyvis doslidnyka, labo-ratornoji krysy, o vyniuchuje nepoladky. Moja liubov mohla peretvorytysia lye nahniv, na alenvo proty bezhluzdia vypadku, jakyj pozbavyv mene aia. Navio tepermeni naukovi rezutaty, dovedennia mojeji pravoty, zverchnoi moho rozumu! I ja roz-troyv uanovku. Hromyv iciamy, palyv pajanykom, toptav nohamy...

Teper ja rozumiv neznajomcia, spivuvav jomu: liudyna zboevolila ne na grunti -zyky, a normano, jak bahato boevoliju, vid nerozdilenoho kochannia. Vtratyty rozumvid zyky negreno, nepryojno ce nauka, jiji vyvaju. A vid kochannia, o vidkochannia mona...

Naupnoho ranku, hluchyj holos neznajomcia perebyv moji rozdumy, menibulo due vako pojasnyty efovi j kolegam pryynu znyknennia sejfa, kurtky j inych re-ej. A jak pojasnyty pohrom u laboratoriji? Ja vyriyv rozpoviy vse, o bulo naspravdi,tak, jak oce vam ojno. I rozpoviv. Z toho asu ja na obliku. A Vona... i vony, i ti, ini... isanovni naavnyky jich... Nioho, nioho, movok.

Vin zamovk i pochniupyvsia. N-da, yttia... zitchnuv ja, ob jako rozriadyty hnitiuu pauzu, i oho tiky

v niomu ne trapliajesia. Ta vy ne bidkajte tak, vse jako vladnajesia. o? Ha?.. To vy meni spivuvajete? vin pidviv holovu. Zvyajno. Vid yroho sercia. Ote, viryte! v joho oach zjavyvsia toj samyj blysk. O, ce bulo b udovo. Ade

viryte, tak? M-m... nu, omu b i ni. Buvaje. O, ce prekrasno! Ja vidrazu vhadav u vas liudynu, kotra zmoe dopomohty. Ni-ni,

vid vas nioho takoho ne vymahajesia. Proo, rozumijete, ja zablukav u okeani fazovychzsuviv, zoavsia, tak by movyty, bez vitryl i kerma. A meni as povertatysia tudy, de menedu... i pidlehli, i naavnyky, i ti troje u acinari. Ni, vy ne podumajte, ja vas ne obma-niuvav, ja lye na obliku, ale ao providuvav jich, ob pohovoryty pro problemy fazo-vych prooriv i suasnoji zyky. Ja zavdiaky zsuvam kri iny zaproo nu, vy zdo-hadujete jak: pidijty vprytul do iny, zsunuty po fazi tudy, de jiji nema, krok vpered,potim po fazi v poperednij promiok i ty doma. Due zruno, y ne tak?

U holosi neznajomcia naroalo zbudennia, vin poav povino prysovuvatysia domene. Joho oi horily hipnotynym ornym svitlom. Ja trochy vidsunuvsia, potim e tro-chy, e, poky ne viduv krajeok lavky i rozhubleno pidvivsia. Vin tako.

Zrozumijte, meni neobchidno zorijentuvatysia naposidav neznajome, bo jaznovu nevi-kudy potrapliu. A zrobyty ce bez uanovky mona lye erez liudynu... taku,o viry, rozumije, spivuvaje jak o vy. Nu, liudyna liudyni Druh, tovary, brat. Vydlia mene rezonator, ja dlia vas tik-tak, tik-tak. Ja znaju, o rozumom vy ne vse espryjnialy, ale pouttiamy, dueju, ujavoju ade tak? Mene , liubyj drue, Vona ekaje!Rozumijete?! To jak, zhoda?

E... A... ale... oeleenyj ja pozadkuvav, u holovi bylo: Pomoi!, ta koho tutbulo klykaty na aleji ni dui.

Vy ne bijtesia, vam tiky loskotno trochy bude. Ponemo? Ha? Zrozumijte nareti, meni treba tudy, do sebe, do Neji! Ja chou polynuty v blakytnyj zenit, tam mojatoka... Tik-tak, tik-tak, tik-tak, dz-z-z! Tik-tak-tik-tak-tik-tak-dz-z-z-z!

Vin poav rytmino i razom z tym jako, nae ciliay, rozchytuvaty, prymiriatysia,nablyajuy do mene. Holos perejov na kontrabasovyj zvuk, znyzyvsia maje do infra-aot, av vidbyvatysia zvidusi dyvovynoju reverberacijeju, nemov vidlunnia v ue-lyni. Figura neznajomcia raptom poala vtraaty kontury, avaty prozoroju. Kri neji japobayv lavku z gazetoju, urnu, dereva... I o vin znyk. Ja viduv, jak o nae zanuriuva-lo v mene.

...I schodylo buzkove Sonce sered almaznych rimakiv, nad jakymy yrialy otyry-kryli roevi ptachy. I nadi mnoju zavyslo zoriane nebo z neznajomym maliunkom su-zirjiv: priamo nad holovoju palaly v kvadrati otyry zirky, kona jaskravia vid Sirisa,

ale vmy pomianily, zrobylysia malynovymy, vynevymy. I zamis zhasajuych spala-chuvaly v temriavi novi zirky. Letily pomi nych, siajuy zelenymy konusamy komety.Kartyna zminyla: marmurova kolonada, syvi civky dymu vid zapanych kuri, dolilyrozproerly jaki temnokiri v almach. Zhynulo j ce. I ve palav za napivprozorymy de-revamy letovyj nebokraj, kri rankovyj serpanok bovvanily nad horyzontom dva Misi-aci v odnoho serp biyj, v druhoho menyj...

o, nepohani krajevydy, ha? dolynuv do mene zseredyny, nae zdaleka, holosmoho nedavnioho spivrozmovnyka. Due vdianyj, ja zorijentuvavsia, proavajte!Tik-tak, tik-tak, tik-tak-dz-z-z-z...

Holos povino roztanuv. Zirky, Misiaci, kolony, hory vse zlylosia v vydkyj tanok,Ja sydiv na lavci. Poru leala gazeta.

Pereklad z rosijkojiMychajla SEMENIUKA