SAYGINLIK KAZANMADA PROFESYONEL KİMLİK ve

KİŞİSEL İMAJ

Hazırlayanlar: Uzm. Hem. Berfu ŞENGÖZ*, Uzm. Esra İLERİ**

* Hemşirelik Gelişim Koordinatörlüğü, Eğitim ve Gelişim Hemşiresi **Acıbadem Eskişehir Hastanesi, Eğitim ve Gelişim Hemşiresi

Hazırlanma Tarihi: 28 Aralık 2015

https://encrypted-tbn2.gstatic.com/images?q=tbn:ANd9GcSJIhTncoK3iLKIKFVGhYk7b0FJvlFa_CXWatTRiLzSNGx9LBEP

SUNU PLANI

• Saygınlık Nedir ve Saygınlık Yaratmak İçin Temel Unsurlar

• Benlik Kavramı

• Profesyonel Benlik

• Profesyonel Hemşirenin Nitelikleri

• Profesyonel Kimliği Geliştirme İle İlgili Modeller

• Kişisel İmaj

– İmaj Yönetim Teknikleri

– Üniforma ve Saygınlık

– İletişim

Saygınlık Nedir ve Saygınlık Yaratmak İçin Temel Unsurlar

Karşılık görebilme

Bilgili çalışanlar

Çabukluk

Sözlerin tutulması

Anlayış

Güven

Takip Etme

Tutarlılık

Ulaşılabilirlik

Birebir etkileşim

İletişim

Benlik Kavramı

http://lifehacker.com/5898370/should-i-keep-my-personal-and-professional-identities-completely-separate-online

Benlik kavramı (self-concept), kişinin kendisine ilişkin algılarını, duygularını ve tutumlarını içermektedir.

Benlik saygısının şekillenmesinde ailedeki birey sayısı, sosyoekonomik ve kültürel düzey, cinsiyet, fiziksel sağlık, görünüm ve kişilerarası ilişkiler önemli yer tutmaktadır.

Benlik saygısı kavramı, kişinin kendisini sürekli olarak değerlendirmesidir ve yaşam boyu devam eden bir süreçtir.

http://www.notkurdu.com/wp-content/uploads/saglik/294_6.jpg

Aile içi ilişkilerle başlayan etkilenme süreci sosyalleşmeyle birlikte hız kazanmaktadır.

https://angelairvin.files.wordpress.com/2014/11/self-concept.jpg

Profesyonel Benlik

“meslekle bütünleşme”dir. meslek üyesinin; mesleğin belirli özelliklerini, standartlarını ve becerilerini bilmesi, benimsemesi ve uygulamalarına yansıtmasıdır.

http://thecollaboratory.wikidot.com/local--files/2013-fall-sociology-accelerated/identity.jpg http://socialmediaweek.org/files/2013/08/Personal-Brand-1.jpg

Mesleki bazı etik değerler;

Mesleki sorumluluk,

İnsana saygılı olmak,

Mesleki etkinlik,

Mesleki profesyonellik,

Örnek kişi olmak,

Eleştirilere açık,

Saygı,

Hakkaniyet,

Eşitlik,

Özel hayata saygı,

Dürüstlük,

Sır saklama,

Adalet,

Tarafsızlık,

Açıklık

Hemşirelikte profesyonel kimlik, hemşirenin hasta ile etkileşimlerine, eylemlerine ve hemşirenin düşünme şekline rehberlik eden, hemşire tarafından sahip olunan değerler ve inançlardır.

https://encrypted-tbn2.gstatic.com/images?q=tbn:ANd9GcS3gm6-0iAzPQ5rtNWdr3xq4OQFRShuo84BIluI8BvB9b3aL-UM

Profesyonel Hemşirenin Nitelikleri

http://img.freepik.com/vrije-vector/vrouwelijke-arts_23-2147513552.jpg?size=338&ext=jpg

Hemşirenin profesyonel nitelikleri hemşire imajına katkı veren nitelikler olarak gösterilmektedir.

http://diyarbakir.khb.saglik.gov.tr/images/sayfalar/11_arastirma.jpg

Öhlen ve Segesten (1998)’e göre hemşirenin profesyonel nitelikleri;

şefkat yetenek

yeterlilik

güven

cesaret

kendini tanıma vicdan

bağlılık

Profesyonel bilgidir.

Sabancıoğulları ve Doğan (2014)’ın yaptığı çalışma sonuçlarına göre; hemşirelerin profesyonel benliklerinin ortanın üzerinde

olduğunu göstermiştir. hemşirelerin profesyonel benlik kavramı düzeyleri, yaş, eğitim, çalışma süresi, çalışma pozisyonu ve çalışma

şeklinden etkilenmektedir. çalışma yılı düşük ve yaşı küçük olan hemşirelerin profesyonel benlik gelişimleri düşük saptanmıştır.

http://www.acilimpatent.com.tr/wp-content/uploads/2013/02/marka_arastirme_ve_sorgulamasi.jpg

Kimde muhteva (içerik) şekilden daha ağır basıyorsa, o yontulmamıştır.

Kimde şekil muhtevadan daha ağır basıyorsa , o yüzeysel bir insandır.

Kimde muhteva ve şekil aynı ağırlıktaysa, o seçkin bir insandır.

Konfüçyus

http://40.media.tumblr.com/90955614a8d47a6b4891f0a25a81e970/tumblr_nmtdxtjDfG1se9vzoo1_400.jpg

Profesyonel Kimliği Geliştirme İle İlgili Modeller

Modelin koşulsuz kabul, farkındalık, bağlanma, sentez ve politik eylem gibi beş aşaması vardır. Aşamalar hemşirelerin yardımcı statüsünden yenilenmiş profesyoneller olarak pozitif kimliklerinin nasıl ortaya çıktığını açıklamaktadır. pozitif benlik gelişim sürecinin anlaşılması için bilgi sunmakta, profesyonel benliklerini güçlendirmelerine ve hemşirelerin değerini düşüren sistemi değiştirmek için hemşireleri bir arada birleştirmeye katkı vermektedir.

Benlik imajı modeline göre kişinin düşünceleri ve inançları kişinin benlik imajını belirler. Benlik imajı ise kişinin eylemlerini, performansını ve başarılarını etkiler. Her hemşirenin eylemleri ve başarıları profesyonel hemşirelik imajını etkiler. Profesyonel benlik imajı modeli hemşirelerin kişisel benliklerini oluşturan düşünce ve inançlarının değiştirilmesini hedefleyen bir model olarak değerlendirilebilir.

Bu modele göre kişisel benliğin gelişimi gibi, profesyonel benlik gelişimi, gelişim evrelerindeki özel görevlerin başarılmasına odaklanır. Her bir evre, amaç ve görevleri E. Erikson’un yaşam siklusu evrelerinden uyarlanmıştır.

Bu evreler; Profesyonel uyumun başlaması (Güven), Post oryantasyonun başlaması (Otonomi), Bağımsızlığa hareket etme(Girişkenlik), Ustalığın gelişmesi (Çalışkanlık), Kendi kimliğinin gelişmesi (Kimlik), Olgun profesyonel (Dostluk), Üretici profesyonel (Yaratıcılık), Yaşlı profesyonel (Bütünlük)

Kişisel İmaj

Öz imaj; kendimizi nasıl gördüğümüzü Algılanan imaj; başkalarının bizi nasıl gördüğünü İstenen (ideal) imaj; nasıl görmek ve görünmek istediğimizi ifade etmektedir.

Kişileri giyiminden, konuşmalarına, beden dilini kullanımından yaşam biçimine yansımalarına kadar pek çok nokta imaj adına önemli fikirler vermektedir.

http://www.ikbaloakley.com/wp-content/uploads/%C3%B6zg%C3%BCven1.jpg

Kişisel imajın oluşturulmasında etken olan öğeler;

Görüntü

Sözlü iletişim (Konuşma ve ses kullanımı)

Sözsüz iletişim(Beden dili, mekan ve zaman kullanımı, giysiler, genel görüntü, renkler, çevre ve aksesuarlar)

Diğer iletişim özellikleri (yazma, sunum, dinleme)

Karakter (karizma, özgüven, özsaygı)

Yeterlilikler (Birikim, potansiyel, kişisel gelişim, deneyim, göze çarparlık)

Davranış ve tavırlar

Profesyonel Yaşamda İmaj Kırıcılar

İmaj kırıcılar, oluşturmak istediğimiz izlenimi sabote eden ya da olduğumuzdan daha kötü algılanmamıza neden olan faktörlerdir. (hijyen, kıyafet, dış görünüş…)

‘‘Bir çivi yüzünden bir nal, bir nal yüzünden bir at, bir at yüzünden bir süvari kaybederiz’’

‘Bernard Shaw’

http://www.thecustomsabershop.com/App_Themes/Bootstrap_Responsive/Images/no-image-available.png

Kendini Sözlü Olarak

Tanıtmak

Kendi Reklamı

nı Yapma Hemfikir

Olma

İlişkiler/ Ortaklıklar

Bahane Bulma

Özür Dileme

Pohpohlama

Övgücülük

İyilikte Bulunma

İyilikte bulunmak- kabul görme amaçlı iyilik yapma

Övgücülük- sessiz ya da anlayış gücünü göstermek, hoşlanılmak üzere iltifat etme

Pohpohlama- heyacanlı bir şekilde onay verme, tasdik etme

Kendi reklamını yapmak- kaliteli yönleri öne çıkarmak, başarılara dikkat çekmek başarisizliklari önemsiz gibi göstermek

Özür dilemek- affedilme, mazur görünme beklentisiyle sorumluluğu kabul etmek- defansif imaj yönetimi

İlişkiler ortaklıklar -var olan imajı korumak veya geliştirmek üzere ilişki yönetimi-dernek üyelikleri

Hemfikir olmak- onay alabilmek, kabul görebilmek üzere başkalarının fikirlerine katılmak

Bahane bulmak- çıkmazdan, kötü durumdan en az etkilenme adına açıklama yapmak- defansif imaj yönetimi

Kişisel İmajı Geliştirmek İçin;

Kendinize hedef koyun

Yapmak istediğiniz değişikliğe kendinizi adayın

Uygun giyinin

Doğru tokalaşmayı ögrenin

Vücut dilinizi açık tutun

Gerçekten hissedene kadar taklit edin (Fake it until you feel it)

http://www.eldiariofenix.com/sites/default/files/createunamarcapersonal_enredenlared.jpg

Üniforma hemşirelik mesleğinin güçlü bir sembolüdür. Hemşireler üniformaları ile tanınırlar. Temiz, düzgün bir üniforma profesyonelliğin, işin ehli oluşunun, mükemmel bakımın, herşeyden önce ahlaklı/erdemli karakterin temsilcisidir.

http://br.stockfresh.com/thumbs/9lives/608286_m%C3%A9dica-equipe-feminino-m%C3%A9dico-enfermeira-.jpg

Her şeyi konuşabilen insanlar, her şeyin üstesinden gelebilirler. Napoleon

İnsa

nla

r Ü

zeri

nd

eki E

tkim

iz

Sözlü İletişim

Sözsüz İletişim

http://www.safaklayic.net/images/11.jpg

Bazı zamanlarda görüntüsüyle artı puan almış kişi, konuşmaya başlamasıyla tüm artılar eksiye döner.

Bunun nedenleri;

Türkçeyi yanlış kullanması,

Diksiyon ve vurgulama hataları,

Cansız ve renksiz bir ses tonu,

Tiz bir sesle, kavgacı bir ifadeyle, anlaşılamayacak kadar hızlı bir şekilde konuşma, harfleri yutma, duyulamayacak kadar kısık bir ses tonu, titrek ve güvensiz bir ses tonu,

Monoton bir konuşma tarzı

Konuşmanızın dinlenmesi için;

Kısa ve öz ifadeler kullanın

Yapıcı bir konuşma tarzı içinde olup, olumsuz ifadeler kullanmayın

Renkli ve canlı bir ifade kullanın

Ses perdenizi ortama göre ayarlayın

Cümle ve kelime vurgulamalarına dikkate edin

http://cdn2.business2community.com/wp-content/uploads/2015/12/DP-Communication-Heads-300x182.jpg.jpg

Gerekli yerlerde duraklama yapın Argo konuşmayın Klişeleri kullanmayın Yakın ilişkide olduğunuz kişiler ya da iş arkadaşlarınızla

aranızda oluşturduğunuz jargonları başkaları ile iletişimde kullanmayın

http://cdn2.business2community.com/wp-content/uploads/2015/12/DP-Communication-Heads-300x182.jpg.jpg

http://kisiselbasari.com/wp-content/uploads/Vucut-Dili-Karikaturu.jpg

Davranışlarınızın iletişime açık ve işbirlikçi olarak algılanması için pozitif olmak,

Gülümsemek ve ismi ile hitab etme,

Doğru şekilde tokalaşmak,

Başkalarının özel alanlarına girmemek,

Açık beden dili kullanmak, araya bariyer koymamak,

Sözsüz iletişimde olumlu mesajlar vermek için neler yapılmalı;

http://teaching.monster.com/nfs/teaching/attachment_images/0008/4847/shutterstock_43156969_crop380w.jpg?1263222068

Göz temasında bulunmak,

Etkili dinlemeyi öğrenmek,

İnanları beden dillerini okumaya çalışmak,

Beden dilinde ve görüntüde uyum sağlamak,

Giyim

http://image.slidesharecdn.com/nonverbal-communication-1228306051519765-8/95/non-verbal-communication-1-728.jpg?cb=1228277515

http://slideplayer.biz.tr/slide/2615266/

Baş ve yüzün kullanımı;

Göz teması kurmak: Karşınızdaki kişiyi dinlediğiniz, ona değer verdiğiniz, onu ciddiye aldığınızı gösterir.

Göz teması kurmamak:……….üstünlük oyunu oynadığınız, sıkıntı ilgi azalması, konsantrasyon zayıflaması olarak algılanabilir.

Gözlerin gülmesi: İletişime açık, mutlu sorunsuz, enerjik bir kişi şeklinde algılanabilir.

Kaşların çatılması: Kişi sinirli ve kızgın olabilir, iletişime kapalıdır. Ya da düşünceli ve kafası karışıktır.

Kollar yanda ellerin belde tutulması: saldırı, meydan okuma, hesap sorma, üstünlük taslama olarak algılanır.

Elle buruna dokunma ya da kaşıma: Eleştiri, karşıdakinin sizinle ayı görüşleri paylaşmaması,yalan söyleme.

Eller kenetlenmiş: Olumsuzluk ve iletişime kapalılık.

El ve kolların kullanımı;

http://image.slidesharecdn.com/bedendili-130912075542-phpapp01/95/beden-dili-18-638.jpg?cb=1378972632

Kol ve bacakların serbestçe açık pozisyonu: İletişime açıklık, samimiyet, rahatlık.

Ayak bileklerini çapraz tutma: olumsuzdur, memnuniyetsizliği gösterir.

Beden duruşunun dik olmaması: kendine güveni olmadığı, utangaç-çekingen, bir mizacı olduğunu gösterir.

Bedenin ve bacakların kullanımı;

http://kisiselbasari.com/wp-content/uploads/74.jpg

0-25 cm Yabancılarla sosyal alan kullanımında

dikkatli davranan kişi; ölçülü, saygılı, görgülü olarak algılanır.

Sosyal alan kullanımı;

http://thumbs.dreamstime.com/z/crowded-fishbowl-full-fish-fishees-fifteen-yellow-orange-cute-fishes-illustration-46721277.jpg

Bilek ile dirsek arasındaki bölgeye dokunmak rahatsızlık vermez.

Sırta, omuza dokunma; laübali ve tehtitkar olarak algılanabilir.

Dokunma;

http://www.turkeyinfonet.com/wp-content/uploads/2012/04/ogrencime-dokunma-e1334528455117.jpg https://encrypted-tbn3.gstatic.com/images?q=tbn:ANd9GcQibXGVcTakv76cIwOZu8YaYPX9UmNbs0VNsiOsaqbLeMDQHYPW

Güler yüzlü olma en çok aranılan yüz ifadesidir. İletişime açık olduğumuzu belli eder.

Yüz ifadesi;

http://kisiselbasari.com/wp-content/uploads/indir6.jpg

Dinleme karşınızdaki kişiye ‘’sana değer veriyorum’’ mesajı vermenin en iyi yoludur.

Dinleme

https://enisden.wordpress.com/2011/04/12/etkin-dinleme-active-listening-nedir-ve-nasil-yapilir/

Lu’lu yaşlı devlet adamlarından biri Konfüçyüs’e sordu; «insanları nasıl ciddi ve sadık kılabilirim ki hevesle çalışsınlar?»

Konfüçyüs dedi ki; «onlara başkanlık ederken saygınlığı eksik etme ki, ciddi olsunlar. Babaca ve şefkatli ol ki, sadık olsunlar. İyiyi teşvik et, acemiye öğret ki hevesli olsunlar.»

Konfüçyus

http://iblog.milliyet.com.tr/imgroot/blogv7/Blog333/2011/09/12/21/262672-3-4-abe7e.jpg

Kaynaklar

1. Bahadır G. İstanbul Üniversitesi İş Sağlığı ve Güvenliği Koordinatörlüğü İletişim Becerileri. isguvenligi.istanbul.edu.tr/wp.../06/Etkili.iletisim.ISG , Erişim Tarihi: 08 Aralık 2015.

2. Çakır Ö. Profesyonel Yaşamda Kişisel İmaj. Yapı kredi yayınları, 2001, s. 10-15.

3. Dökmen Ü. Varolmak Gelişmek Uzlaşmak. Remzi Kitabevi A.Ş., 2009, s. 45-50.

4. Gün N. NLP Zihninizi Kullanma Kılavuzu. İstanbul, 2001, s. 53-55.

5. Gürbüz S, Erkuş A, Sığrı Ü. İş tatmini ve iş performansının yeni öncülü: Temel benlik değerlendirmesi. Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi 2010; 2(1): 69-76.

6. Gürüz D. Halkla İlişkiler ve Tanıtım Faaliyetlerinin Etkinliğinde İzlenim (İmaj) Yönetimi (Kurum İmajından Kişisel İmaja). Ege University (Turkey). http://cim.anadolu.edu.tr/pdf/2004/1130849701.pdf, Erişim Tarihi: 08 Kasım 2015.

7. How to develop skilsl in empathy http://managementhelp.org/interpersonal/empathy-skills.htm#shoes Erişim Tarihi: 22 Aralık 2015.

8. Impression Management http://www.slideshare.net/dkdmadhubhashini/impression-management-38628289?next_slideshow=4. Erişim Tarihi: 22 Aralık 2015.

9. Karadağ A, Hisar F, Elbaş NÖ. Hemşirelikte profesyonelliğe ilişkin davranışsal envanter. Hemşirelik Forumu 2004; 7(4): 14-22.

10. Öhlen J and Segesten K. The Professional ıdentity of the nurse: Concept analysis and development. Journal of Advanced Nursing 1998; 28(4): 720-727.

11. Özcan A. Hemşire- Hasta İlişkisi ve İletişim. Sistem ofset Bas. Yay. San. Tic. Ltd. Şti., Ankara, 2006, s. 45-57.

12. Sabancıoğulları S, Doğan S. Bir üniversite hastanesinde çalışan hemşirelerin profesyonel benlik gelişim düzeyleri ve etkileyen faktörler. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi 2014; 17(1): 15-22.

13. Spragley F, Francis K. Nursing uniforms: Professional symbol or outdated relic?. Nursing Management 2006; 55-58.

14. Sabancıoğulları S, Doğan S. Profesyonel kimlik gelişimi ve hemşirelik. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi 2012; 15(4): 275-282.

15. Torun S, Arslan S, Nazik E, Akbaş M, Öner Yalçın S. Hemşirelik öğrencilerinin benlik saygısı ve boyun eğici davranışlarının incelenmesi. Cumhuriyet Tıp Derg 2012; 34(1): 399-404.

TEŞEKKÜR EDERİM