Upload
werkgroep-isis-vzw
View
223
Download
0
Embed Size (px)
DESCRIPTION
http://www.werkgroepisis.be/images/uploads/Scholenbrochure%202016-2017-LAGER.pdf
Citation preview
NATUUR-& MILIEU- EDUCATIE
© Foto: Geert Stevens
Scholenbrochure 2016-2017
L
A
R
E
G
O N D E R W IJ S
2
Help Werkgroep Isis overleven en word lid!
Door lid te worden tonen leerkrachten dat zij de werking en de educatie-
ve missie van Werkgroep Isis steunen. Het lidmaatschap is persoonlijk en
leerkrachten krijgen op hun privé adres voortaan meer info over onze ac-
tiviteiten voor klassen, gezinnen en volwassenen.
Scholen die hun leerkrachten willen motiveren om lid te worden bij Werk-
groep Isis, bedanken we door een gratis activiteit aan te bieden. Boven-
dien motiveren sommige scholen ook natuurouders en leden van de ou-
dervereniging om lid te worden, wat we natuurlijk toejuichen want Werk-
groep Isis heeft op permanente basis minimum 600 leden nodig om ons
draagvlak aan te tonen.
3
Hoe gaan we te werk?
U krijgt eind augustus een document dat u op uw personeelsverga-
deringen kan gebruiken. Hierop kunnen leerkrachten die lid willen
worden van Werkgroep Isis hun naam, adres en e-mailadres opge-
ven.
U mailt ons deze lijst of u stuurt een kopie hiervan waarna wij u de
gratis activiteit kunnen aanbieden.
Wij contacteren u hoe het ingezamelde lidgeld wordt overge-
maakt.
Gratis activiteit:
15 personen verbonden met uw school worden persoonlijk lid aan 3
euro lidgeld = 1 GRATIS ACTIVITEIT = de interactieve tentoonstelling
in de periode januari-april met 5 workshop hoeken
30 personen verboden met uw school worden persoonlijk lid aan 3
euro lidgeld = 2 ACTIVITEITEN GRATIS = de interactieve tentoonstel-
ling + een activiteit naar keuze
Graag lichten we toe waarom we de interactieve tentoonstelling zo pro-
moten. Onze ‘vaste bezoekers’ zijn altijd bijzonder tevreden over de on-
derwerpen en de methodiek, daarom willen we de andere ’niet bezoe-
kers’ motiveren om hiervoor te kiezen.
Onze gidsen zijn tijdens het voorjaar en najaar dat we veldwerk doen in
de buurt van de scholen voor 99% bezet, terwijl wij voor de tentoonstel-
ling nog ruimte hebben voor nieuwe klassen.
De lijnbus stopt voor de deur, u kunt het bezoek aan onze tentoonstelling
dus combineren met het leren nemen van de bus. Iets wat we aanmoe-
digen vanwege het duurzame aspect van openbaar vervoer.
Mocht het voor uw school niet mogelijk zijn om de tentoonstelling te be-
zoeken, dan overleggen we welke activiteit past bij uw werking.
Contacteer ons voor overleg. U vindt onze gegevens op de achterkant
van deze scholenbrochure.
4
Overzicht per maand 6
Aanbod alle graden 8
Tijdelijke tentoonstelling ‘Kom kijken op de hei’ 9
Programma tentoonstelling 10
Bomentocht ‘Boom in zicht’ 12
Aanbod eerste graad 13
Paddenstoelentocht ‘Op een grote paddenstoel’ 14
Paddenstoelentocht ‘Zoek de zwam’ 15
Bodemonderzoek ‘Van regenworm tot radijs’ 16
Beekonderzoek ‘Help de waterkoning’ 17
Aanbod tweede graad 18
Het bos door de ogen van… **NIEUWE ACTIVITEIT** 19
Paddenstoelentocht ‘Wat schimmelt in het bos?’ 20
Natuurspel rood 21
Bodemonderzoek ‘De recyclagekampioen’ 22
Beekonderzoek ‘Sta eens stil bij de beek’ 23
Heidebeheer ‘Op zoek naar de geitenmelker’ 24
Aanbod derde graad 25
Paddenstoelentocht ‘Wat schimmelt in het bos?’ 26
Natuurspel groen 27
Inhoudsopgave
5
Bodemonderzoek ‘De grond onder onze voeten’ 28
Beekonderzoek ‘Is de beek gezond?’ 29
Vegers voor vlinders 30
Houtkanten beleven 32
Heidebeheer ‘Op zoek naar de geitenmelker’ 34
Klimatica 35
Aanbod uitleenpakketten 36
Bomenkist 37
Waterkist 38
Bodemkist 38
Biogeniebox 39
Leskoffer klimaatverandering 39
Bus gratis met je klas naar het NME centrum 40
Hoe reserveren? 42
Voor het buitengewoon onderwijs zijn de doelklassen
indicatief voor het denkniveau waarop gewerkt wordt.
Aanpassingen per klas of per groep zijn altijd mogelijk!
6
De activiteit of ontlening is mogelijk in de maanden waarbij de vakken ge-
kleurd zijn.
De heide activiteiten zijn niet mogelijk in het voorjaar omdat wij tijdens het
broedseizoen de dieren op de heide met rust willen laten (*).
SEP OKT NOV DEC JAN FEB MAA APR MEI JUN
Paddenstoelentocht
Natuurspel rood
Natuurspel groen
Bodemonderzoek
Beekonderzoek
Klimatica
Tentoonstelling
Boom in zicht
Geitenmelker (*)
Vegers voor vlinders (*)
Houtkanten beleven
Het bos door de ogen
ACTIVITEITEN BEGELEID DOOR EEN NATUURGIDS
O v e r z i c h t p e r m a a n d
7
ONTLENINGSKISTEN
SEP OKT NOV DEC JAN FEB MAA APR MEI JUN
Bomenkist
Waterkist
Bodemkist
BioGenieBox
Leskoffer klimaatverandering
9
Oernatuur bestaat niet in België, aan alle natuurgebieden zijn men-
senhanden te pas gekomen. Toch neemt de heide een bijzondere
plaats in. Heide is namelijk een cultuurlandschap.
Bij een wandeling over de heide is de sfeer van vroeger nog een
beetje te proeven. Een project over de heide betekent dus een stukje
historie, en daarnaast een blik op een bijzonder landschap waarin op
natuurgebeid heel veel te beleven is.
Periode: 16 januari tot 31 maart 2017
Locatie: NME centrum
Grote-Brogel
Duur: 2,5 uur
van 9u00 tot 11u30
Prijs: 2,5 euro per kind
maximum 25 leerlingen
De klas wordt in 5 groepen verdeeld.
4 BEGELEIDERS DOOR DE SCHOOL TE VOORZIEN (1 STE GRAAD)
‘Kom kijken op de hei’
Foto: Chris Hornung
Tijdelijke tentoonstelling
10
Een bezoek aan de tentoonstelling met de klas loont de moeite. Op één
voormiddag doorlopen de kinderen, begeleid door een natuurgids, SPE-
LENDERWIJS en ACTIEF de 5 posten, en krijgen zo een brede bagage aan-
gaande het thema van de tentoonstelling.
WERKEN VOOR DE HEI
Iets meer dan een eeuw geleden was de hei onderdeel van het land-
bouwsysteem op de zandgronden, tegenwoordig is het natuur. Een hei-
develd blijft alleen bestaan als het onderhouden wordt. Dit kan door be-
grazen, plaggen, maaien en/of branden.
BLIJ MET HEI
Zowel op droge als natte grond kan een heideveld ontstaan maar de
manier waarop dat gebeurt verschilt enorm. Struikheide groeit op droge
en vochtige plaatsen, dopheide alleen waar het nat is. Enkele bijzondere
planten die op de heide voorkomen worden besproken.
ROVERS OP PAD
Langs de paden van de hei houden zich allerlei insecten op die een ro-
versbestaan leiden. Hun ondergrondse holletjes verraden zich voorname-
lijk door de gekleurde hoopjes zand op het pad.
OVERZICHT VAN DE 5 POSTEN VAN DE TENTOONSTELLING:
dopheide
11
VAN VEN EN VEEN
Heidevelden en vennen horen bij elkaar. Vennen zijn ontstaan door
uitstuiving, of uit de loop van een voormalige beek of rivier. Moerassige
gebieden waarin veenmos groeit kunnen overgaan in veengebieden.
Hieruit is in het verleden massaal turf gewonnen. Enkele diersoorten die
zich in en om het ven thuis voelen komen aan bod.
MMM… LEKKER SNOEPEN
Struikheide en dopheide zijn voedsel voor allerlei dieren, van schapen tot
insecten. Elk dier is op zijn eigen manier aangepast om van de heide te
kunnen eten, en heeft vaak voorkeur voor bepaalde delen van de plant.
Niet alleen dieren eten van de heide, ook planten en schimmels doen
dat.
Met steun van en/of in samenwerking met:
Foto: Frits Bink
Heidehaantje
12
Deze excursie is voor de leerlingen een ware ontdekkingstocht. Ze leren
hoe de natuur, met name de bomen, zich aanpassen aan de seizoe-
nen.
Ze leren kijken naar boomsilhouetten en schorsstructuur, hoogte en dik-
te, leeftijd en bladvorm. De leerlingen meten licht en geluid in en buiten
het bos. Ze zoeken naar bosbewoners en hun sporen.
Per graad op maat gesneden programma’s.
‘BOOM IN ZICHT’
Periode: half september tot eind oktober
begin april tot eind juni
Locatie: een geschikte locatie (bos) zo dicht mogelijk bij de school
Duur: 2 tot 2,5 uur
aanvang mogelijk vanaf 9 uur
Prijs: 2,5 euro per kind
maximum 25 leerlingen
B o m e n t o c h t
14
Periode: half september tot eind november
Locatie: een geschikt bos/park zo dicht mogelijk bij de school
Duur: 2 tot 2,5 uur
aanvang mogelijk vanaf 9 uur
Prijs: 2,5 euro per kind
maximum 25 leerlingen
‘Op een grote paddenstoel, rood met witte stippen, zat kabou-
ter Pinnemuts…’ Ieder van ons kent dit kinderliedje! Kabouter
Pinnemuts wipt zo hard op een paddenstoel dat die stuk gaat.
Dit is het begin van een heuse zoektocht naar een nieuwe
paddenstoel. Kabouter Pinnemuts neemt de kinderen mee op
zijn tocht.
Een ontroerend verhaal, prachtig geïllustreerd en met leerrijke
opdrachten. De kinderen gaan in de natuur op zoek naar pad-
denstoelen en ontdekken de geuren, kleuren, vormen en het
belang van zwammen.
‘OP EEN GROTE PADDENSTOEL’
©Vlaamse overheid, Departement Leefmilieu, Natuur en Energie
Paddenstoelentocht - eerste leerjaar
15
Een ware ontdekkingstocht, prachtig geïllustreerd met mega
grote paddenstoelen.
De kinderen gaan de natuur in op zoek naar paddenstoelen
en ontdekken de geuren, kleuren, vormen en het belang van
de zwammen. Onderweg ontmoeten ze allerlei bosbewoners
die hen wegwijs maken in de wondere wereld der zwammen.
Periode: half september tot eind november
Locatie: een geschikt bos/park zo dicht mogelijk bij de school
Duur: 2 tot 2,5 uur
aanvang mogelijk vanaf 9 uur
Prijs: 2,5 euro per kind
maximum 25 leerlingen
©Vlaamse overheid, Departement Leefmilieu, Natuur en Energie
‘ZOEK DE ZWAM’
Paddenstoelentocht - tweede leerjaar
16
Na een korte inleiding worden de leerlingen in kleine groepjes
verdeeld (maximaal 6 kinderen per groepje). Elk groepje kinderen
gaat, voorzien van het nodige materiaal, zelf op zoek naar bo-
demdiertjes. Na het zoeken gaan de kinderen de gevangen bo-
demdiertjes observeren en proberen ze, aan de hand van een
zoekkaart, de diertjes te benoemen. Na de klassikale bespreking
worden er nog een aantal themaspelletjes gespeeld.
Kortom een hele BELEVING!
VOOR DEZE ACTIVITEIT ZIJN
EEN AANTAL EXTRA
BEGELEIDERS WENSELIJK!
Periode: half september tot eind oktober
begin april tot eind juni
Locatie: een geschikte locatie zo dicht mogelijk bij de school
Duur: 2,5 uur
aanvang mogelijk vanaf 9 uur
Prijs: 2,5 euro per kind
maximum 25 leerlingen
‘VAN REGENWORM TOT RADIJS’
Bodemonderzoek - eerste graad
17
Waterkoning Aqua heeft gehoord dat een verffabriek afvalwater
loost in één van zijn beken. Al de kleuren komen in de beek te-
recht en de planten en dieren die in de beek leven gaan dood.
Hij vraagt de hulp van de kinderen om een waterrapport op te
stellen.
De leerlingen worden opgesplitst in twee groepen. Een gids be-
geleidt groep 1 bij het herkennen van waterplanten en –dieren.
De andere groep zal, onder begeleiding van een tweede gids,
aan de hand van opdrachten de beek onderzoeken op zijn ei-
genschappen. Na de pauze wisselen de groepen van post.
VOOR DEZE ACTIVITEIT ZIJN
2 EXTRA BEGELEIDERS EN
LAARZEN
NOODZAKELIJK!
Periode: half september tot eind oktober
begin april tot eind juni
Locatie: een geschikte locatie zo dicht mogelijk bij de school
Duur: 2,5 uur
aanvang mogelijk vanaf 9 uur
Prijs: 2,5 euro per kind
maximum 25 leerlingen
‘HELP DE WATERKONING’
Beekonderzoek - eerste graad
19
Het bos door de ogen van…
tweede graad
De leerlingen zetten tijdens de wandeling telkens een ander masker
op. Ze kruipen in de rol van kunstenaar, hond, loofboom, pissebed,
boswachter,… Zo bekijken ze het bos telkens door ander ogen. Ze
OBSERVEREN het bos, leven zich in, gebruiken hun FANTASIE en CRE-
ATIVITEIT. Ze ONTDEKKEN VERBANDEN tussen de bosbewoners, het
belang van het bos als leefruimte voor planten en dieren en het nut
van het bos voor de mens.
De kinderen zoeken naar tips om te zorgen voor een DUURZAME toe-
komst van het bos...
Periode: half september tot half november
begin april tot eind juni
Locatie: een geschikt bos/park zo dicht mogelijk bij de school
Duur: 2 tot 2,5 uur
aanvang mogelijk vanaf 9 uur
Prijs: 2,5 euro
NIEUWE ACTIVITEIT
OVER
DUURZAAMHEID
©Vlaamse overheid, Departement Leefmilieu, Natuur en Energie
20
Periode: half september tot eind november
Locatie: een geschikt bos/park zo dicht mogelijk bij de school
Duur: 2 tot 2,5 uur
aanvang mogelijk vanaf 9 uur
Prijs: 2,5 euro per kind
maximum 25 leerlingen
Met de vraag ‘wat schimmelt in het bos?’ probeert de gids de kinderen
nieuwsgierig te maken. Paddenstoelen behoren tot de schimmels, een
aparte groep levende organismen naast het planten- en het dierenrijk.
Tijdens de tocht ontdekken de kinderen aan de hand van actieve
werkvormen volgende punten: de ontwikkeling van spore tot padden-
stoel, de naamgeving, magische krachten en de rol van schimmels in
de voedselkringloop. De tocht eindigt met een geur– en smaakfestijn
waarbij de rol van schimmels in ons dagelijks leven duidelijk wordt.
‘WAT SCHIMMELT IN HET BOS?’
Paddenstoelentocht - tweede graad
21
NATUURSPEL ROOD
In het bos proberen de spelers zoveel mogelijk kwartetkaartjes te ver-
zamelen. Daarvoor voeren ze allerlei doe- en zoekopdrachten uit. Ze
ruiken aan bladeren, luisteren naar vogels, schudden aan bomen,
bootsen het geluid van een kikker na,…
Natuurspel rood brengt de kinderen in contact met de dieren, plan-
ten en voorwerpen in het bos. Ze ontdekken wat in het bos thuis-
hoort en wat niet (zoals afval bijvoorbeeld).
Kortom, natuurspel rood is een uitdaging voor alle zintuigen.
Periode: half september tot eind november
april tot eind juni
Locatie: een geschikt bos zo dicht mogelijk bij de school
Duur: 2 tot 2,5 uur
aanvang mogelijk vanaf 9 uur
Prijs: 2,5 euro per kind
maximum 25 leerlingen © Centrum Informatieve Spelen vzw
Bosspel - tweede graad
22
Dat de bewoners van de bodem kampioen zijn in recyclage, dat is
wat de leerlingen leren bij deze activiteit. In kleine groepjes wordt
er gezocht naar bodemdiertjes, die, met behulp van een zoek-
kaart, op naam gebracht worden. De kringloop van de voedings-
stoffen wordt op het niveau van de leerlingen uitgelegd en erva-
ren. Ter afsluiting worden er nog een aantal themaspelletjes ge-
speeld.
Periode: half september tot eind oktober
begin april tot eind juni
Locatie: een geschikte locatie zo dicht mogelijk bij de school
Duur: 2,5 uur
aanvang mogelijk vanaf 9 uur
Prijs: 2,5 euro per kind
maximum 25 leerlingen
‘DE RECYCLAGEKAMPIOEN’
Bodemonderzoek - tweede graad
23
Ongeveer 70% van de aarde bestaat uit water. Al dat wa-
ter ziet er niet hetzelfde uit. Het grootste deel van het water is
vloeibaar en stroomt in zeeën, rivieren en beken. Maar hoe zit
het met het water in onze beek?
De leerlingen worden opgesplitst in twee groepen. Een gids be-
geleidt groep 1 bij het herkennen van waterplanten en –dieren.
Groep 2 zal onder begeleiding van een tweede gids aan de
hand van opdrachten de beek onderzoeken op zijn eigenschap-
pen. Na de pauze wisselen de groepen van post.
VOOR DEZE
ACTIVITEIT ZIJN
LAARZEN
NOODZAKELIJK!
Periode: half september tot eind oktober
begin april tot eind juni
Locatie: een geschikte locatie zo dicht mogelijk bij de school
Duur: 2,5 uur
aanvang mogelijk vanaf 9 uur
Prijs: 2,5 euro per kind
maximum 25 leerlingen
‘STA EENS STIL BIJ DE BEEK’
Beekonderzoek - tweede graad
24
Vanuit een verhaal over 'Lei en de geitenmelker' neemt de gids de kin-
deren mee op de heide en leren zij de biotoop van de nachtzwaluw
kennen. Na een uitleg over het ontstaan komt ook het beheer van de
heide uitgebreid aan bod niet alleen met woorden maar ook met da-
den. Door het verhaal horen de kinderen hoe onze voorouders pro-
beerden te overleven op de heide; een mooi voorbeeld van duur-
zaamheid avant la lettre. De kinderen kruipen in de huid van de nacht-
zwaluw, de camouflage kampioen....
Periode: begin september tot eind november
Locatie: heidegebied in de omgeving van de school
Duur: 3 uur
aanvang mogelijk vanaf 9 uur
Prijs: 2,5 euro per kind
maximum 25 leerlingen
Met steun van en/of in samenwerking met:
‘OP ZOEK NAAR DE GEITENMELKER’
Heidebeheer in de biotoop
van de nachtzwaluw - 4de leerjaar
26
Periode: half september tot eind november
Locatie: een geschikt bos/park zo dicht mogelijk bij de school
Duur: 2 tot 2,5 uur
aanvang mogelijk vanaf 9 uur
Prijs: 2,5 euro per kind
maximum 25 leerlingen
Met de vraag ‘wat schimmelt in het bos?’ probeert de gids de kinderen
nieuwsgierig te maken. Paddenstoelen behoren tot de schimmels, een
aparte groep levende organismen naast het planten- en het dierenrijk.
Tijdens de tocht ontdekken de kinderen aan de hand van actieve
werkvormen volgende punten: de ontwikkeling van spore tot padden-
stoel, de naamgeving, magische krachten en de rol van schimmels in
de voedselkringloop. De tocht eindigt met een geur– en smaakfestijn
waarbij de rol van schimmels in ons dagelijks leven duidelijk wordt.
‘WAT SCHIMMELT IN HET BOS?’
Paddenstoelentocht - derde graad
27
NATUURSPEL groen
© Centrum Informatieve Spelen vzw
In het bos proberen de spelers zoveel mogelijk puzzelstukken te ver-
zamelen. Daarvoor voeren ze allerlei doe- en zoekopdrachten uit. Ze
ruiken aan bladeren, luisteren naar vogels, schudden aan bomen,
bootsen het geluid van een kikker na,…
De puzzel toont het beeldverhaal van de appel, die onze aarde
voorstelt. De spelers ervaren hoe schaars vruchtbare en bewoonba-
re aarde is.
Kortom, natuurspel groen is een uitdaging voor alle zintuigen.
Periode: half september tot eind november
begin april tot eind juni
Locatie: een geschikt bos zo dicht mogelijk bij de school
Duur: 2 tot 2,5 uur
aanvang mogelijk vanaf 9 uur
Prijs: 2,5 euro per kind
maximum 25 leerlingen
Bosspel - derde graad
28
Hoe ziet de grond onder onze voeten eruit? Met behulp van een
grondboor gaan de leerlingen van de derde graad als echte geo-
logen een bodemprofiel opstellen. De lokale grondsoort wordt be-
paald en aanwezige keien worden onder de loep genomen.
Als biologen gaan de leerlingen op zoek naar bodemdiertjes, er
wordt geobserveerd en gedetermineerd. Ook het belang van de
bodemdiertjes in de voedingsstoffenkringloop wordt uitgelegd.
‘DE GROND ONDER ONZE VOETEN’
Periode: half september tot eind oktober
begin april tot eind juni
Locatie: een geschikte locatie zo dicht mogelijk bij de school
Duur: 2,5 uur
aanvang mogelijk vanaf 9 uur
Prijs: 2,5 euro per kind
maximum 25 leerlingen
Bodemonderzoek - derde graad
29
In kleine groepjes gaan de leerlingen de beek onderzoeken. Ze
onderzoeken de waterkwaliteit, ze berekenen de stroomsnelheid
van het water en maken een eigen waterzuiveringstation. Ze be-
studeren waterplanten en waterdieren.
Er wordt een rapport opgesteld dat een antwoord geeft op de
vraag: Is de beek gezond?
VOOR DEZE
ACTIVITEIT ZIJN
LAARZEN
NOODZAKELIJK!
Periode: half september tot eind oktober
begin april tot eind juni
Locatie: een geschikte locatie zo dicht mogelijk bij de school
Duur: 2,5 uur
aanvang mogelijk vanaf 9 uur
Prijs: 2,5 euro per kind
maximum 25 leerlingen
‘IS DE BEEK GEZOND?’
©Foto: Theo Van Vlierden
Beekonderzoek - derde graad
30
Vegers voor Vlinders is een heel mooi didactisch pakket dat perfect
kadert binnen het vak wereldoriëntatie ‘mens en natuur’ met links
naar geschiedenis, erfgoed, techniek, mens en maatschappij, taal,
wiskunde en vakoverschrijdende doelstellingen zoals samenwerken/
groepswerk, planning, taakverdeling…
De klas gaat naar de heide waar de gids hen de geschiedenis, de bio-
toop, de bedreigingen en het beheer leert kennen. Daarna volgt educa-
tief natuurbeheer: de kinderen gaan zelf het pijpenstrootje uitsteken.
DEEL 1
HEIDEACTIVITEIT IN 2 DELEN
Vegers voor vlinders - derde graad
31
Locatie: Hamont-Achel
5 september t/m 23 september
Lommel
5 september t/m 23 september
Overpelt
3 oktober t/m 28 oktober
Hechtel-Eksel
3 oktober t/m 28 oktober
Duur: 2 x 3 uur
bv. van 9 uur tot 12 uur
Prijs: 7.5 euro per kind
maximum 25 leerlingen
Ieder kind gaat met een eigen gemaakte borstel naar huis.
De kinderen gaan met de uitgestoken wortels van het pijpenstrootje bor-
stels (of vegers) maken. Dit is een oud lokaal gebruik dat nog maar wei-
nig gekend is. Terwijl tijdens het eerste deel spierkracht nodig is, is dit deel
eerder een kwestie van fijne motoriek en handvaardigheid.
De prijs van de borstel wordt besproken: Wat bracht een borstel vroeger
op?, Wat zou zo’n borstel nu moeten kosten?, Wat kost een borstel in de
winkel? Vanuit dit aspect komt men tot de problematiek van lage loon
landen, Noord-Zuid, kinderarbeid.
Met steun van en/of in samenwerking met:
DEEL 2
32
Iedereen vindt houtkanten maar gewoontjes, maar niets is minder waar.
Leerlingen denken na over de functies van houtkanten en hun belang
voor planten en dieren. Bovendien kunnen we hout oogsten uit houtkan-
ten, hout is een hernieuwbare en klimaatneutrale energiebron. De leerlin-
gen leren over het verschil in CO2 opslag in hout en fossiele brandstoffen.
Deze module gaat dus over geschiedenis, natuur en milieu.
ACTIVITEIT IN 2 DELEN
Houtkanten beleven - derde graad
DEEL 1
33
In een echte mobiele bakoven (die naar de school komt) gaan de leer-
lingen de takkenbundels verbranden en hun eigen broodje bakken.
Terwijl het deeg rijst krijgen de leerlingen inzicht in het traject van akker
tot brood, graansoorten, de functie van gist,...
Met steun van en/of in samenwerking met:
DEEL 2
Periode: begin december tot eind maart
Locatie: in onderling overleg
Duur: 2 x 3 uur
bv. van 9 uur tot 12 uur
Prijs: 7.5 euro per kind
maximum 25 leerlingen
Deze activiteit kan enkel geboekt worden indien de hele derde graad
van één school deelneemt! (De mobiele bakoven kan niet voor slechts
één klas worden verplaatst.)
Gelieve een werkruimte
te voorzien om
deeg te maken!
34
Vanuit een verhaal over 'Lei en de geitenmelker' neemt de gids de kin-
deren mee op de heide en leren zij de biotoop van de nachtzwaluw
kennen. Na een uitleg over het ontstaan komt ook het beheer van de
heide uitgebreid aan bod niet alleen met woorden maar ook met da-
den. Door het verhaal horen de kinderen hoe onze voorouders pro-
beerden te overleven op de heide; een mooi voorbeeld van duur-
zaamheid avant la lettre. De kinderen kruipen in de huid van de nacht-
zwaluw, de camouflage kampioen....
Periode: begin september tot eind november
Locatie: heidegebied in de omgeving van de school
Duur: 3 uur
aanvang mogelijk vanaf 9 uur
Prijs: 2,5 euro per kind
maximum 25 leerlingen
Met steun van en/of in samenwerking met:
Heidebeheer in de biotoop van de nachtzwaluw - derde graad
‘OP ZOEK NAAR DE GEITENMELKER’
35
KLIMATICA is een interactieve les over de klimaatverandering.
Gedurende een voormiddag wordt de klas ingewijd in de we-
tenschap van de klimaatverandering, met al zijn zekerheden
en onzekerheden. De leerlingen krijgen een realistisch beeld
van dit wereldprobleem en leren hoe ze zelf het heft in han-
den kunnen nemen.
“Al die filmpjes waren heel inte-
ressant. Nu weet iedereen hoe
het voor de dieren en voor de
mensen in de andere landen is.
Ook weten we nu wat goed is
voor het broeikaseffect en wat
slecht is. Nu kan iedereen daar
aan werken. Ik vond het ge-
woon SUPER.”
(Reactie van een leerling)
Periode: begin november tot eind april
Locatie: een leslokaal in de school
digitale projectie van presentaties
en filmpjes moet mogelijk zijn
Duur: 2,5 uur tot 3 uur
aanvang mogelijk vanaf 9 uur
Prijs: 2,5 euro per kind
maximum 25 leerlingen
Klimatica - derde graad
37
Met de bomenkist kunt u het hele schooljaar, ook rondom de school, een
halve dag op bomentocht met de leerlingen. De bomenkist is een inte-
graal onderwijsproject, waarbij rekening is gehouden met de eindter-
men.
LEUKE en LEERZAME doe opdrachten!
Duur: 1/2 dag
Prijs: 5 euro per week
Waarborg: 20 euro
CASH BIJ AFHALING
Bomenkist - alle graden
Deze pakketten zijn voorzien van al het nodige materiaal, een duidelijke
handleiding en achtergrondinformatie voor de leerkracht. De leerkracht
kan er vrijwel onmiddellijk mee aan de slag.
Halen en terugbrengen van de uitleenpakketten gebeurt op afspraak.
Werkgroep Isis ziet erop toe dat alle pakketten in goede staat ontleend
worden. Bij het afhalen van het pakket raden we de lener aan het pak-
ket na te kijken en eventuele schade te melden. Meldingen achteraf
worden niet meer aanvaard.
Afhalen is enkel mogelijk na betaling van de waarborg. Bij het terugbren-
gen van het pakket wordt de waarborg terugbetaald als het pakket na-
gekeken is. Eventuele schade wordt verrekend.
Enkele afspraken
38
Met een handleiding, achtergrondinformatie en een waterkist onder de
arm kunnen leerkrachten deze activiteit zelfstandig doen.
Herkennen van waterplanten
Herkennen van waterdieren
Beekonderzoek (stroomsnelheid, temperatuur, geur en kleur van
het water,…)
Met een handleiding, achtergrondinformatie en een bodemkist onder de
arm kunnen leerkrachten deze activiteit zelfstandig doen.
Zoeken en determineren van bodemdiertjes
Belang van bodemdiertjes bij recyclage
Themaspelletjes
Waterkist - alle graden
Duur: 1/2 dag
Prijs: 5 euro per week
Waarborg: 20 euro
CASH BIJ AFHALING
Bodemkist - alle graden
Duur: 1/2 dag
Prijs: 5 euro per week
Waarborg: 20 euro
CASH BIJ AFHALING
39
De BioGenieBox is ontwikkeld door Technopolis en Genzyme om kinderen
van de derde graad op een toffe manier te laten kennismaken met we-
tenschap. De box bevat 4 proeven: ‘Zuren en basen in de keuken’,
‘Kleurstoffen in snoepgoed’, ‘Hoe ziet DNA van fruit eruit?’, ‘Pasdarm, he-
vel en drukfontein’. De proeven kunnen individueel, per twee, als hoe-
kenwerk of klassikaal uitgevoerd worden naargelang het experiment.
Meer informatie over deze activiteit kan u vinden bij: Klimatica (p. 35).
Met de koffer in de klas en de handleiding kan een leerkracht deze inter-
actieve les in de klas geven. In zijn geheel duurt de les een 3-tal uren en
bestaat uit 5 delen. Spreiding over meerdere dagen is dus mogelijk.
Biogeniebox - derde graad
Duur: 1/2 dag
Prijs: 5 euro per week
Waarborg: 20 euro
CASH BIJ AFHALING
Leskoffer klimaatverandering - derde
Duur: 1/2 dag of spreiding over
meerdere dagen
Prijs: 5 euro per week
Waarborg: 20 euro
CASH BIJ AFHALING
40
combineer NATUUREDUCATIE met VERKEERSEDUCATIE
VOORWAARDEN:
Je school is een MOS school en is in het bezit van een MOS-pas.
Je vertrekt met je klas na 9 uur en komt terug voor 15u30.
Maximum 30 personen.
Je maakt gebruik van de normale dienstregeling van De Lijn (dus
geen versterkingsritten).
Het betreft een bezoek aan een MOS-schakel.
Op voorhand een digitaal aanvraagformulier invullen en sturen
naar je MOS begeleider van PNC. Hij stuurt dit door naar De Lijn.
HOE STIPPEL JE DE REISWEG UIT?
Via de website www.delijn.be
Bel de Lijninfo op het nummer 070/220 200
Doe dit eventueel samen met de leerlingen. Op die manier werk je alvast
aan een eindterm binnen Wereldoriëntatie.
CONTACTGEGEVENS MOS van PNC
(Provinciaal Natuur Centrum)
011/26.54.91
Bus gratis naar het NME centrum
41
Hoe het NME centrum te Grote-Brogel bereiken met het open-
baar vervoer?
Haltes van bussen van De Lijn kort bij het centrum:
Halte Grote-Brogel Kiosk
Lijn 13 Hasselt-Bree
Lijn 48 Neerpelt/Hamont-Hasselt
Halte Kerk
Lijn 13 Hasselt-Bree
Lijn 48 Neerpelt/Hamont-Hasselt
Telkens moet men na het uitstappen richting kerk wandelen. Het NME
centrum ligt naast de kerk.
Wij passen graag de uren van de activiteiten aan in functie van de
busuren. Laat het ons weten bij de reservaties.
42
Hoe reserveren?
Via onze website: www.werkgroepisis.be
Of per mail: [email protected]
met vermelding van:
Naam van de activiteit
Datum & aanvangsuur van de gewenste activi-
teit
Leerjaar en aantal leerlingen
Naam & adres & mailadres van de school
Naam & telefoonnummer & mailadres van de leerkracht
BEVESTIGING
Onmiddellijk na de reservatie ont-
vangt zowel DE SCHOOL als DE
LEERKRACHT een mail ter bevesti-
ging van de reservatie.
PRAKTISCHE AFSPRAKEN
Uiterlijk 2 weken voor de activiteit
ontvangt zowel de school als de
leerkracht een mail met praktische
afspraken rond de activiteit.
RESERVEREN voor schooljaar 2016-2017 is mogelijk vanaf
de laatste week van augustus.
VOOR AL ONZE ACTIVITEITEN & ONTLENINGEN DIEN
JE OP VOORHAND TE RESERVEREN
43
ANNULATIES
Na reservatie is annulatie mogelijk tot 2 maanden voor
de datum van de activiteit.
Bij annulatie na de gestelde termijn zijn wij verplicht de school een be-
drag aan te rekenen van 40 euro per activiteit.
Annulatie wegens slechte weersomstandigheden kan in overleg met
Werkgroep Isis. Het secretariaat is ‘s morgens vanaf 8 uur bereikbaar.
Raadpleeg altijd eerst www.buienradar.be
De school is verantwoordelijk voor:
Goede en voldoende begeleiding
Het ordelijk verlopen van de activiteit
De groepsindeling
Geschikte kleding voor de leerlingen (laarzen, regenpak,…)
Meenemen van eigen afval
Tekencontrole bij de kinderen na afloop
44
www.werkgroepisis.be
Werkgroep Isis vzw
Dorpsstraat 8 bus 1
3990 Grote-Brogel (Peer)
011/633705
Deze brochure is met de grootste zorg samengesteld.
Toch kunnen er fouten insluipen. Onze excuses hiervoor.
De recentste versie van deze scholenbrochure kan u vinden
op de website: www.werkgroepisis.be