512
<> siqgu r pR swid] vwihgu rU jI kw ^wlsw! vwihgu rU jI kI &qy h] s`cy siqgurU gRMQ swihb jI dw ieqhws, sRI shj pwT,AKMf pwT mrXwdw,joqI joiq pwT,sMpt pwT sMpUrn mrXwdw[siqgurU gRMQ swihb jI dy siqkwr bwry pRym bynqIAW,101 ArdwsW pV@o jI sR I dmdmI tkswl[ Drin ggn nv KM f mih; jo iq rUpI rihE Bir] Bin mQurw. kCu By du nhI; gu ru Arju nu prqK´ hir] (q`qkry leI Poto ’qy kilk kro jI) lyKk pRkwSk:- bR hmiv` idAw dy dwqy ,pM Qrqn, bR hmigAwnIkY ;grIbI smwhw] bR hmigAwnI; prau pkwr au mwhw] pU rn prau pkwrI pU rn bR hmigAwnI s` cKM f vwsI prmpU jnIk sR I mwn sM q bwbw gu rbcn isM G swihb ^wlsw, sM q krqwr isM G swihb ^wlsw jI dy s` cy pr au pkwrI crn-kmlW dy , hir hir my il my il jn swDU ;hm swD jnw kw kIVw] Anu swr in` ky kIVy ikR m,sB dI crn-DU V, dwsndws crn isM G au r& jsvM q isM G ipM f dwau Dr, (mo gw) jvwhrisM G ipM f cimM fy (lu iDAwxw)pM jwb ieM fIAw[

s`cy siqgurU gRMQ swihb jI dw ieqhws, sRI shj pwT,AKMf pwT ...gursevak.com/drupal7/sites/default/files/Guru... · 22. 96sRI hirmMdr swihb jI v`loN cV@dy Aqy d`Kx dI bwhI ivckwr sRI

  • Upload
    others

  • View
    0

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

  • siqgur pRswid] vwihgurU jI kw ^wlsw! vwihgurU jI kI &qyh]

    s`cy siqgurU gRMQ swihb jI dw ieqhws, sRI shj pwT,AKMf pwT mrXwdw,joqI joiq pwT,sMpt pwT sMpUrn mrXwdw[siqgurU gRMQ swihb

    jI dy siqkwr bwry pRym bynqIAW,101 ArdwsW pV@o jI sRI dmdmI tkswl[

    Drin ggn nv KMf mih; joiq sÍrUpI rihE Bir] Bin mQurw. kCu Bydu nhI; guru Arjunu prqK ́ hir]

    (q`qkry leI Poto ’qy kilk kro jI)

    lyKk pRkwSk:-

    bRhmiv̀idAw dy dwqy,pMQrqn, bRhmigAwnIkY;grIbI smwhw] bRhmigAwnI; praupkwr aumwhw] pUrn praupkwrI pUrn bRhmigAwnI s̀cKMf vwsI prmpUjnIk

    sRI mwn sMq bwbw gurbcn isMG swihb ^wlsw, sMq krqwr isMG swihb ^wlsw jI dy sc̀y pr aupkwrI crn-kmlW dy,

    hir hir myil myil jn swDU;hm swD jnw kw kIVw] Anuswr ink̀y kIVy ikRm,sB dI crn-DUV, dwsndws crn isMG aur& jsvMq isMG ipMf dwauDr, (mogw)

    jvwhrisMG ipMf cimMfy (luiDAwxw)pMjwb ieMfIAw[

  • 3 qq̀krw

    pihlw mrxu kbUil; jIvx kI Cif Aws] hohu sBnw kI ryxukw; qau Awau hmwrY pwis]) qU cau sjx mYifAw; fyeI issu auqwir] nYx mihMjy qrsdy; kid psI dIdwru]) kbIr.jau quih swD iprMm kI; sIsu kwit kir goie] Kylq Kylq hwl kir; jo ikCu hoie q hoie]) mrxu muxsw sUirAw.hku hY; jo hoie mrin prvwxo]) sBu idnsu rYix.dyKau guru Apunw; ivic AKI.gur pYr DrweI]) swgr myr auidAwn bn; nv KMf bsuDw Brm] mUsn pRym iprMm kY; gnau eyk kir krm]) jau qnu cIrih; AMig n morau] ipMfu prY; qau.pRIiq n qorau]) jo gur dIsY isKVw; iqsu iniv iniv lwgau pwie jIau]) gurisKW kI hir.DUiV dyih; hm pwpI BI giq pWih]) jnu nwnku. DUiV mMgY iqsu gurisK kI; jo Awip jpY.Avrh nwmu jpwvY]) schu ErY sBu ko; aupir scu Awcwru]) scu suhwvw kwFIAY; kUVY kUVI soie] nwnk.ivrly jwxIAih; ijn scu plY hoie]) hIxau nIcu krau bynµqI; swcu n Cofau BweI] nwnk.ijin kir dyiKAw; dyvY miq sweI]) kUV inKuty. nwnkw; EVik sic rhI] {dyh isvw br moih iehY; suB krmn qy.kbhUM n tro]) kir mn myry; siq ibauhwr] Anuswr ieh prmpiv`qR poQIAW pUrn siqkwr sihq bhu igxqI ’c sMBwlo.pUrn pyRm sihq pV@o, ds^q krw ky.Ardwis krky, pV@n nUM idMdy lYNdy rho[ XQw:-lK KusIAw pwiqswhIAw; jy siqguru ndir kryie] inmK eyk.hir nwmu dyie; myrw mnu qnu sIqlu hoie]) ivic dunIAw; syv kmweIAY] qw drgh bYsxu pweIAY] khu nwnk bwh lufweIAY] }

    poQI swihbwn, Su`D aucwrn gurU gRMQ swihb jI pwT dy Audio Player pRwpqI leI:

    dwsn dwsW (ieMfIAw) +91-896-895-6093, (kYnyfw) 306-580-7730 BweI rijMdr isMG jI kYnyfw, Pon: 905-458-7776 BweI gurcrn isMG jI kYnyfw, Pon: 905-910-0460 BweI AmrieMdr isMG jI kYnyfw, Pon: 647-625-2596 BweI AMqrjoq isMG jI kYnyfw, Pon: 306-262-7730 BweI gurSrn isMG jI kYnyfw, Pon: 403-671-7283

    gurU syvw leI Bytw krx qy quhwnMU ‘CANADIAN TAX RECEIPT’ id`qI jwvygI[ Bytw leI au~qy kYnyfIAn Pon nMbrW qy sMprk kro jI jW

    www.Gursevak.com/content/donate qy jw ky Bytw dvo! dwsW dI syvw sMsQw DEAR FATHER BRAVE GURU GOD’S SLAVE

    SOCIETY hux CANADA REVENUE AGENCY nwl #84017-9444-RR0001 hyTW REGISTERED CHARITY hY[

    http://www.gursevak.com/content/donate

  • 4 qq̀krw

    hux q~k ieh poQIAW sMgq jI dI syvw iv~c pRkwiSq ho cukIAW hn:

    1. poQI jnm sMskwr, AMimRq sMskwr, bRhm iv`idAw, AnMd kwrj, AMqm sMskwr[ 2. poQI vwihgurU siqgurU sRI suKmnI swihb jI stIk.sRI dmdmI tkswl[ 3. siqgurU swihb jI Aqy sMqW mhWpurSW dy Amolk boly Aqy gurmiq Anuswr Anyk pRsnW dy au~qR siqgurU gRMQ swihb jI b^S rhy hn[ pV@n vwly Dwrimk gRMQW dy nwm[ dyh Arogqw, g`fI dI dyK ryK frweIivMg bwry SuB is`iKAw[ 4. ds siqgurU swihbwn jI dI prm pUjnIk SuB s`cI bMswvlI[ 5. siqgurU gRMQ swihb jI dw mhW ivsmwd ieqhws, AKMf pwT, shj pwT mrXwdw, gurbwxI jI siqkwr pUjn mhW ivsmwd SuB is`iKAw, 101 Ardws, gurpurbW dIAW ArdwsW[ 6. SRI gurU gRMQ swihb jI Su~D aucwrx, ArQ pwT Aqy ivSrwm poQI SRI dmdmI tkswl 7. Awid bwxI,sRI dsm bwxI, BweI gurdws jI dIAW vwrW ’coN gRIbI vwly,sbd pdW dy mhW ivsmwd ArQ[dUjw pRkrx pUjw dw Dwn zihr hY] 8. slok Bgq kbIr swihb jI, Bgq PrId swihb jI dy mhW ivsmwd ArQ[ 9. gurbwxI jI dy cwnx AMdr dyh Arogqw bwry mhW ivsmwd is`iKAw[ 10. gurmuiK gurmuKI bwlaupdyS! irkwrf kIqw bwlaupdyS, sux! gurmuKI isKwau hy drvyS!

    gurU ipAwrI swD sMgq jI nMU ieh jwxky byAMq KuSI hovygI ik gurbwxI aucwrx Su`DI leI iehnHW poQI swihbwnW jI dI irkwrifMg vI dwsn dws qoN gurU swihb jI ny krvweI hY[ sMgq jI irkwrifMg lw ky poQI swihb pRkwS krn jI Aqy gurU swihb jI dI KuSI lYx leI irkwrifMg Anuswr pUrIAW lgW lw ky irkwrifMg dy mgr 2 bolo jI[

  • 5 qq̀krw

    gurpRswid q`qkrw ArMB:- { siqgur pRswid]vwihgurU jI kw ^wlsw vwihgurU jI kI &qyh] ies poQI ’c

    gurU gRMQ swihb jI ieqhws,AMimRq pwT mrXwdw,gurbwxI siqkwr dy bcn,101 Ardws,cwr pRkrx hn[

    pihlw pRkrx:-prmpUjnIk,rwjn ky rwjw.mhwrwjn ky mhwrwjw;sdw 2 imhrvwn,AnMq klwvwn,swihbu myrw nIq nvw;sdw sdw dwqwru]1])hm cwkr goibMd ky;Twkuru myrw Bwrw]krn krwvn sgl ibiD;so siqgurU hmwrw] gurqw-g`dI ibrwjmwn siqgurU Bgvwn,imhrvwnu.swihbu imhrvwnu]swihbu myrw.imhrvwnu]gurU gur siqgurU s`cy vwihgurU siqgurU gurU gRMQ swihb jI dw prmpiv`qR ieiqhws[ gurbwxI jI Aqy coxvyN mhWpurKW duAwrw,gurbwxI gurU jI dI mhW 2 ivsmwd Agm Apwr mihmw, gurbwxI dy pdW dy mhW ivsmwd ArQ[

    dUjw pRkrx:-sRI shj pwT,AKMf pwT,joqI joiq pwT,sMpt pwT sMpUrn mrXwdw[ qIjw pRkrx:- sRI gurU gRMQ swihb jI dy ivSyS pRym sihq siqkwr bwry inmRqw

    sihq ^ws pRym bynqIAW[ cOQw pRkrx:-prm pUjnIk dsW pwiqswhW jI dy Avqwr,gurqw ibrwjmwn,joqI joiq

    smwvxy dIAW ArdwsW,jnm sMskwr,bRhmiv`idAw sMskwr,AnMd kwrj,AMimRq sMcwr,AMqm sMskwr sB qrW@ dIAW sRb ivAwpI mhW ivsmwd ArdwsW krn dw FMg

    bhuq hI Amolk pRkrx hY[vwihgurU mh`ly dsvyN jI ny,Apxy ipAwry guris̀K b`cy gurU pMQ jI dI sdw cV@q leI,101 Ardws aucwrnI:-inmRqw SrDw pRym iDAwn nwl pV@

    ky,Awp mMnx kro krwau,gurU pRmysr jI dI ûSI dIAW l`KW pwiqSwhIAW pRwpq krky jIvn mukqI pwau[ siqgurU gRMQ swihb jI siqsMgq jI dI ikRpw nwl ilK´qy[}

    pRym bynqI:- pRkrx ’qy jwx leI, q`qkry coN ausy nUM kilk kro[ q`qkry ’qy vwips jwx leI pyj dy Q`ly q`qkrw

  • 6 qq̀krw

    l&z ’qy kilk kro jI[ nM. ivSw pMnw

    aUVw. prmpUjnIk siqgurW dy Avqwr. gurqw. joqI joiq smwaux dy AsQwn[

    34

    AYVw. inhclu scu Kudwie eyku;Kudwie bMdw AibnwsI]prmpUjnIk AibnwsI BgqW mhWpurSW jI dy prmpiv`qR SuB s`cy nwm[

    36

    1. koit bRhmMf ko Twkuru suAwmI srb jIAw kw dwqw ry] prmpUjnIk s`cy siqgurU sRI gurU gRMQ swihb mhwrwj jI nUM,nvIN id`lI suprIm kort v`loN kwnUMnI iDr vjoN mwnqw mhwnqw[

    38

    2. prmpUjnIk sc̀y siqgurU sRI gurU nwnk dyv swihb jI,prmpUjnIk s`cy siqgurU sRI gurU AMgd dyv swihb jI ny gurbwxI iekq̀R krn dw praupkwr ieauN kIqw[

    39

    3. mhwn praupkwrI DIrjDwrI gurU gur siqgurU Amrdws swihb jI ny pUrn Adb siqkwr sihq AMimRq gurbwxI jI iek`qR krn dw mhwn praupkwr krnw[

    42

    4. DMn vwihgurU siqgurU rwmdws swihb jI ny gurbwxI iek`qR krky sMBwl pUrn siqkwr krn krwauNx dw bVw BwrI praupkwr ieauN kIqw krwieAw[

    43

    5. vwihgurU pwrbRhm srUp s`cy siqgurU qIjy pwiqswh jI ny siqgurU pMjvyN pwiqswh jI nUM,“doihqw bwxI kw boihQw[”vr b^Sxy[

    46

    6. prmpUjnIk nwny siqgurU Amrdws swihb jI dy idqy vr,“doihqw bwxI kw boihQw[”nUM pUrw krn leI, siqgurU pMjvyN pwiqswh jI ny ieauN kwrx vrqwieAw, mh`ly pMjvyN jI dw mhW 3 ivsmwd js[

    48

    7. k`cI pk̀I bwxI bwry SuB vIcwr[ 52 8. Drm Dujw Arjunu hir Bgqw]jI ny,sRI goieMdvwl swihb jI

    qoN prmpivq̀R AMimRq gurbwxI jI dIAW poQIAW ilAwaux leI 53

  • 7 qq̀krw

    hukm krnw,BweI gurdws swihb jI ny jwxw[n imlx qoN bwby bu`Fy swihb jI ny jwxw[

    9. prmpUjnIk prm praupkwrI gihr gMBIr koit bRhmMf ko Twkuru suAwmI; s`cy gurU jI ny Awpxy nwnky Gr jwxw[

    57

    10. prmpUjnIk prm praupkwrI gihr gMBIr koit bRhmMf ko Twkuru suAwmI; s`cy gurU nwny jI ny mhW 3 ivsmwd suMdr drSn b^Sxy[

    59

    11. Ajpw jwp vwihgurU mh`lw mh`ly pMjvyN jI ny,sRb ivAwpI mhW 2 ivsmwd Anq klwvwn gRIbI Dwr ky,bys&w qMg gLI ’c,ibnw ivCweI dy BuMjy bYT ky kIrqn krnw[gauVI dy dUjy CMq mohn qyry aUcy mMdr;mhl Apwrw]dy mhW 3 ivsmwd ArQ[

    61

    12. bwby mohx jI ny gus̀y nwl kTor bcn kihxy, Ajpw jwp vwihgurU mh`lw mh`ly pMjvyN jI ny pUrn DIrj nwl sihxy[

    63

    13. prm pUjnIk mwmy jI ny Ajpw jwp vwihgurU mh`ly pMjvyN,mh`ly cOQy jI dI Agm Apwr BwrI mihmw krnI[

    66

    14. mwmy jI ny prm pRsMn ho ky cOhW siqgurW dy AMimRq gurbwxI jI,smrpxy[

    68

    15. mwmw jI ny,vwihgurU sRI gurU rwmdws swihb jI dI Agm Apwr mihmw krnI,ApxI ZlqI mMnxI,siqgurU ipqw jI dI mihmw rUp,ÀTW pauVIAW vwlw CMd aucwrnw[

    69

    16. mwmy mohrI jI ny swhmxy lMmy pYxw,Apxy Gry s`cy crn-kml puAwauxy[

    76

    17. rwmklI sdu gurbwxI jI dI auQwnkw[ 80 18. kljuig.jhwju ArjunugurU;sgl isRis† lig.ibqrhu])jp´au ijn@

    Arjun dyv gurU;iPir sMkt join grB n AwXau])Drin ggn nv KMf mih;joiq sÍrUpI rihE Bir]Bin mQurw.kCu Bydu nhI;guru Arjunu prqḰ hir]prm pUjnIk mh`ly pMjvyN swihb

    83

  • 8 qq̀krw

    jI ny,prm Adb siqkwr ipAwr nwl,prmpivq̀R prmpUjnIk poQIAW,suMdr sohxI pRkwS srUp sRI pwlkI swihb jI ’c sjw ky,sMudr pwlkI GoVI AsvwrI iqAwg ky,nMgy crnIN cOr kridAW sRI AMimRqsr swihb jI nMU qurnw[

    19. prm pwk nMgy crnIN poQIAW nUM cOr kridAW 2 pRymIAW smyq,sRI KfUr swihb jI,pwk s`cy crn-kml pwauxy,smUMh gurduAwry swihbwn jI dw pUjn kIqw[

    87

    20. vwihgurU]bwby dwqU jI ny Ajpw jwp vwihgurU gurU pMjvyN pwiqSwh jI dI ie`Cw Anuswr Awpxy FITpuxy Aqy Ajpw jwp vwihgurU siqgurU qIjy pwiqSwh jI dI s`cI syvw dI swrI iviQAw Kol@ ky suxweI[Awp jI ny dwqU jI dI l`q pIVw mytxI[

    88

    21. vwihgurU gurU jI dI n`grI ’c,Awp jI dy Awgmn dI bVI BwrI ^uSI BrI ^br, gauVI guAwryrI mhlw 5]hm DnvMq BwgT;sc nwie])swrg mhlw 5]poQI;prmysr kw Qwnu]mhW 3 ivsmwd ArQW sihq pV@o[

    90

    22. sRI hirmMdr swihb jI v`loN cV@dy Aqy d`Kx dI bwhI ivckwr sRI rwmsr AsQwn ’qy,sRovr sRI rwmsr swihb jI luAwey[ieh gursbd jI aucwry:- gauVI mhlw 5] inqpRiq nwvxu; rwmsir kIjY])

    96

    23. pRgtu sgl hir Bvn mih;jnu nwnku gur pwrbRhm]srUp sRI gurU jI ny,gurmuiK mhWpurS BweI gurdws swihb jI qoN,sRI rwmsr swihb jI ivKy,vwihgurU siqgurU sRI gurU gRMQ swihb jI gurmuKI A`KrW ’c ilKwauxy ArMBy[

    105

    24. BgqW mhWpurSW dy pRgt hox bwry,SMky dI inivrqI[ 107 25. hir crx kvl mkrMd loiBq mno; Anidnuo moih AwhI

    ipAwsw] Awp jI dy prmpiv`qR prmpUjnIk crn kmlW ’qy moihq ho ky, smUMh BgqW mhWpurSW ny Awp jI dw ieh AsqoqR aucwrn kIqw[

    109

  • 9 qq̀krw

    26. siqguurU swihb jI ny BgqW mhWpurKW jI dy prmpiv`qR nwm AqI hI siqkwr ipAwr nwl ley[

    111

    27. cOhW lhOrIey BgqW ny Awauxw[ienW@ dI hMgqw sihq kivqw prvwx nhIN hoeI[

    117

    28. ^ws pyRmI BweI swDU jI ny siqgurU swihb jI dI prmpivq̀R au~jl mihmw kivqw aucwrI[

    124

    29. shsikRqI dy 67 slok,gwQw gurbwxI jI dI auQwnkw Aqy gurU gRMQ swihb jI dI sMpUrnqw[

    124

    30. siqgurU gRMQ swihb jI dy ilKwrI,bRhmigAwnI sgl kI rInw]BweI swihb jI dI gRIbI s`cI syvw gurU pRymw-BgqI nMU KMf bRhmMf jIA jMq vwihgurU jI hr smyN nmskwr kr rhy hn[

    125

    31. prmpUjnIk,rwjn ky rwjw.mhwrwjn ky mhwrwjw;sdw 2 imhrvwn,AnMq klwvwn,swihbu myrw nIq nvw;sdw sdw dwqwru]1]hm cwkr goibMd ky;Twkuru myrw Bwrw]krn krwvn sgl ibiD;so siqgurU hmwrw]s`cy vwihgurU siqgurU gurU gRMQ swihb jI dI sMpUrnqw ’qy,mhW 3 ivsmwd rMgW 3 dIAW ^uSIAW cwA auqSwh[

    127

    32. swihbu myrw nIq nvw;Anuswr in`q hI vIcwro pr sRI gurU gRMQ swihb jI dy prmpivq̀R gurqw g`dI ibrwjmwn gurpurb ’qy, hyTly AiDAwie dI kQw krnI sunxI bhuq hI zrUrI hY jI[

    134

    33. sRI rwmsr swihb jI qoN,s`cy vwihgurU siqgurU gurU gRMQ swihb jI nMU,pUrn Adb siqkwr sihq,hrI hirmMdr swihb jI ilAwauxy pihlI vwr pRkwSxy[

    142

    34. pihly sRI muKvwk dI auQwnkw,mhW 3 ivsmwd ArQ,Ajpw jwp Akwl purK jI ny Awp pRgt ho ky SuB s`cI syvw krnI[

    144

  • 10 qq̀krw

    35. DMn hn DMn hn DMn hn vwihgurU s`cy siqgurU sRI gurU hirgoibMd swihb jI ny, s`cy siqgurU sRI gurU gRMQ swihb jI dw Adb siqkwr pUjn AiqAMq hI pyRm sihq krnw[

    158

    36. swKI siqgurU s`qvyN pwiqswh jI ny, gurbwxI gurU jI dw pUrn Adb siqkwr rom 2 krky kridAW,Awpxy piv`qR gofy ’qy cot shwrnI[

    159

    36. aUVw. vwihgurU] prmpUjnIk sc̀y siqgurU swihb mh`ly A`TvyN jI dw siqsMgq jI nUM SuB s`cw aupdyS[

    162

    37. DMn hn DMn hn DMn hn prmpUjnIk s`cy vwihgurU jI dy Avqwr s`cy siqgurU sRI gurU goibMd isMG jI mhwrwj swihb jI DMn hn[ Awp jI ny q^q sRI dmdmy swihb jI ivKy, DMn 2 siqgurU gRMQ swihb jI Awpxy AnuBv duAwrw kMToN aucwrnyy[

    163

    38. pUrn sMq gurbcn isMG swihb ^wlsw jI,gurmuiK pRkwS AMg 156 ’qy ^Ub im`Ty ipAwry bcn,DMn 2 siqgurU gRMQ swihb jI ieqhws[

    164

    39. siqgurU rwmdws swihb jI dy iPtkwry,swihbzwidAW dy kwql gur doRhI vzIdy ny,isdkI XoDy BweI f`l isMG jI nUM DmkI BrIAW iBAwnk do ic`TIAW ilKIAW,pV@ ky ny bVw krwry au~qR idqy[

    165

    40. gurduAwrw sRovr sRI ilKxsr swihb jI[ 167 41. vwihgurU]pMQ pRkwS ’c sRI gurU dsvyN pwiqswh jI ny f`ly pRqI

    ieh pMj bcn &urmwey[ 167

    42. DMn sRI gurU gRMQ swihb jI,sRI dmdmy q^q swihb jI ’qy kMTo aucwrny:-

    168

    43. Awp jI dy mihl suMdr kOr jI,swihb kOr jI ny id`lI qoN Aw ky prmpUjnIk v`fy mwqw jI Aqy swihbzwidAW dy bwry Bry dIvwn ’c pu`iCAw[

    169

    44. DIrm`l pws 25 gurmuiK isMG Byjxy[ 170 45. gupRswid ilKweI ArMB,sRI guurmuiK pRkwS gRMQ[ 172

  • 11 qq̀krw

    46. prmpUjnIk sMq gurbcn isMG jI,sRI gurmuiK pRkwS ’c rwgW dy nwm ieauN &urmwauNdy hn[

    173

    47. Klwsy dI jg@w Kwlsy,ie`k ÀKr dw Prk pwieAw?

    174

    48. sRI gurU jI ny sMpUrn sRI AKMf pwT swihb jI KV@ ky sunxy,bwby dIp isMG swihb jI ny cwr srUp h`QIN ilKy[

    177

    49. sRI gurU gRMQ swihb jI dy prmpiv`qR kQw pV@n vwly prmpUjnIk 48 isMG swihbwn jI[

    178

    50. sRI dmdmI ArQW dI tkswl clx dw kwrn[ 178 51. prmpUjnIk s`cy siqgurU dSmyS ipqw jI ny tkswl clwaux dI

    bKiSS krnI[ 179

    52. bRhmiv`idAw pRwpqI leI sRI gurU dsvyN pwiqswh jI ny ieh Kry s`cy AsUl bxwey[

    180

    53. siqgurU dsvyN pwiqswh jI ny,prmpUjnIk pMjvyN q^q Abcl n`gr s`cKMf sRI hzUr swihb jI ivKy phuMcxw[

    182

    54. s`cy siqgurU gRMQ swihb jI nUM ju`go ju`g At`l gurqwg`dI b^S ky joqI joiq smwauxw[

    187

    55. vwihgurU siqgurU Ascrj gurdyv jI ny 1765 ib`kRmI k`qk SudI dUj nUM,AwpxI BwrI bIr-rsI iqAwrI krnI[

    188

    56. vwihgurU]sRI gurmuiK pRkwS AMg 174,prmpUjnIk pUrn bRhmigAwnI sgl kI rInw]bRhmiv`idAw dy dwqy sMq bwbw gurbcn isMG swihb ^wlsw jI iBMfrWvwly, koit bRhmMf ko Twkuru suAwmI;)AibnwsI suK Awpn Awsn]siqgurU sRI gurU gRMQ swihb jI nUM gurqw dyx bwry ieauN ilKdy hn[

    190

    57. Aibcl pRkwS ’c ieauN bcn ilKy hn[ 191 58. vwihgurU]k`qk vdI m`isAw,1765 ib`kRmI nUM,ie`k sRI AKMf pwT

    swihb jI sunxy[ 192

  • 12 qq̀krw

    59. pUrn bRhmigAwnI pUrn sMq vYrwgI iqAwgI mhWpurS sMq bwbw gurbcn isMG swihb ^wlsw jI iBMfrW vwly sRI gurmuiK pRkwS[

    192

    60. svYXw] DMn jIE iqh ko jg mY; muK qy hir ic`q mY juDu ibcwrY]mhW 3 ivsmwd sMpUrn ArQ[

    195

    61. AwigAw BeI Akwl kI;bcn gurU gMRQ swihb jI ’c nhIN ilKy SMky dw au~qR? AwigAw BeI Akwl kI;dohirAW dy mhW 3 ivsmwd ArQ[

    196

    62. gurqwg`dI smyN sRI muKvwk sUhI mhlw 5]Aibcl ngru goibMd gurU kw;nwmu jpq suKu pwieAw rwm] dy mhW 3 ivsmwd sMpUrn ArQ

    202

    63. pRBU dsvyN pwiqswh jI ny gurqw b^S ky &urmwn kIqw[ 206 64. pRBU sRI gurU gRMQ swihb jI nUM gurqw dyx bwry igAwnI igAwn

    isMG jI[ 206

    65. B`t nrbd isMG jI[ 207 66. gurbwxI jI Aqy coxvyN mhWpurKW duAwrw,gurbwxI gurU jI dI

    mhW 2 ivsmwd Agm Apwr mihmw, gurbwxI dy pdW dy mhW ivsmwd ArQ[

    207

    67. gurbwxI mihmw,mh`ly pihly jI ny gursbd nwl is`DW nMU SWqI b^SxI[

    207

    68. mh`ly pihly jI ny BweI ipRQw qy KyVw suienI jI nMU gursbd nwl joVnw[

    210

    69. gurbwxI dy byAMq pdW dy mhW ivsmwd ArQ ArMB[ 210 70. prmpUjnIk sMqW BgqW kvI jnw Aqy siqgurU swihbwn jI

    duAwrw gurqw ibrwjmwn siqgurU sRI gurU gRMQ swihb jI dI prmpivq̀R AMimRq rUp mhwn suKdwiek au~jl mihmw[

    219

    71. siqgurU dsvyN pwiqswh jI mhW ivsmwd gurbwxI mihmw &urmw rhy hn

    219

    72. BweI kysr isMG jI iC`br ilKdy hn[ 221 73. sRI gurmuiK pRkwS ’coN kib`q[ 221 74. AkwlI kOr isMG swihb jI v`loN gurbwxI mihmw[ 221

  • 13 qq̀krw

    75. :- sRI gu: pM: pR: joqI joiq smwaux qoN bwAd ipAwry Drm isMG jI Awid inScy vwly mhWpurSW ny gurU mihmw ilKxI[

    223

    76. gu: ib: pwiqswh 10 ’c gurbwxI mihmw[

    224

    77. qwrIiK lihru mvwj, ) vwihgurU rihq nwmw BweI dieAw isMG swihb jI[rihq nwmw pRym sumwrg[

    224

    78. siqgurU sRI gurU gRMQ swihb jI dI prmpiv`qR singD mihmw,kiv kul dy rqn sMq inhwl isMG jI[

    225

    79. tIkw s`qovwlIAw 230 80. bRhmigAwnI BweI gurdws isMG jI dI 41 vIN vwr[ 230 81. gurmuiK mhWpurS SRomxI kvI sMqoK isMG jI gurbwxI dI mihmw

    &urmw rhy hn[ 231

    82. siqgurU pRBU sRI gurU gRMQ swihb jI dI mihmw ie`k lg dI Amolkqw mhwn mhwnqw’qy bwry BweI gurdws swihb jI ieauN idRV pRp`k inscw r`Kdy hn[

    232

    83. jgq pRis`D iPlwsPr rwDw ikRSn jI[ 232 84. sMswr dy sRb DrmW dI kWgrs dy pRDwn lwrf sorYn mYn[ 232 85. pRoPYsr Awrnolf toAwienbI[ 233 86. AmRIkw dI pRis`D lyiKkw prl AYs. bk[ 233 87. prmpUjnIk siqgurU sRI gurU gRMQ swihb jI nUM pUrn gurU mMnx

    leI mwqw suMdr kOr jI v`loN mhW Amolk hukmnwmw[ 233

    88. pRym-rs gurU-js BrI AMimRq kivqw[ 234 89. vwihgurU jIE dy Avqwr siqgurU swihbwn jI ny au~cI nIvIN

    zwqI dw ivqkrw myitAw hY[ 235

    90. prmpUjnIk pUrn bRhmigAwnI,sMq bwbw gurbcn isMG swihb ^wlsw jI,sRI gurmuiK pRkwS dy AMg 181 ’qy gurU gur siqgurU sRI gurU gRMQ swihb jI dI suMdr s`cI BwrI mihmw ieauN ilKdy

    236

  • 14 qq̀krw

    hn 91. swKI:- rwjy Akbr dI bynqI pRvwn krky, siqgurU pRBU sRI

    gurU Amrdws swihb jI ny, siq Drm dw prmpiv`qR SuB aupdyS krn leI qIrQW ’qy prmpivq̀R crn kml pwey[

    236

    92. pMifq idgMbr Awid ny mh`ly qIjy jI nMU puìCAw,vyd bwxI huMidAW,AMimRq rUp gurbwxI aucwrn dI kI loV sI? au~qR

    237

    93. prmpUjnIk vwihgurU gurU nwnk dyv swihb jI ny Anq klwvwn praupkwr krky sB nUM sWJw aupdyS b^Sxw[

    240

    94. AMdir scw nyhu; lwieAw pRIqm AwpxY] qnu mnu hoie inhwlu; jw guru dyKw swm@xy]1]sMpUrn AstpdI dy mhW 2 ivsmwd ArQ[

    241

    95. Ehu AibnwsI purKu hY; sB mih rihAw smwie]13] Amolk idRstWq sihq mhW 2 ivsmwd ArQ[

    248

    96. ShIdW dy isrqwj, sRI gurU Arjn dyv swihb jI ny bVy BwrI praupkwr leI,prmpUjnIk prmpiv`qR siqgurU gRMQ swihb jI aucwrn krny,sRI goieMdvwl swihb jI jw ky, prmpivq̀R gurbwxI poQIAW,sRI AMimRqsr swihb jI ilAwauxIAW,1661 ib`kRmI sMmq pihlI bwr pRkwS krny[

    248

    97. rwmrwey ny quk aultweI mh`ly s`qvyN jI ny nrwz ho ky iqAwgxw:-swKI[

    250

    98. mÚ 1] imtI muslmwn kI; pyVY peI kuim@Awr]ArQ[ 251 99. mh`ly s`qvyN jI ny gurbwxI jI dy Adb pRym siqkwr leI gofy

    ’qy s`t shwrnI[ 253

    100. swKI:-(mihmw pRkwS) siqgurU swihb mh`ly s`qvyN jI ny AqI ipAwrI siqsMgq jI nUM pRymw-BgqI in`qnym krn dw SuB s`cw aupdys b^Sxw[

    254

    101. vwihgurU siqgurU sRI gurU hirikRSn swihb jI ny AiqAMq hI pRym nwl gurbwxI jI dw in`qnym krnw,mMjI swihb jI dy pwvy FL ky mom vWg nrm hoxy:-swKI[

    258

  • 15 qq̀krw

    102. vwihgurU siqgurU mh`ly dsvyN jI ny,sRI dmdmy swihb jI ivKy,vwihgurU sRI gurU gRMQ swihb jI kMToN aucwrny[

    261

    103. sRI siqgurU dsmyS ipqw jI ny siqgurU pRBU sRI gurU gRMQ swihb jI nUM gurqw b^SxI[

    265

    104. koit bRhmMf ko Twkuru suAwmI; gurU sRI gurU gRMQ swihb jI dI Agm Apwr sRb ivAwpI mhW ivsmwd mihmw pUrn sMq jI ny ilKI hY[

    272

    105. kibq̀]prmpUjnIk pUrn sMq mhWpurK jI gurbwxI nUM ndI rUp kQn krdy hn[inhwl 3 ho gey[

    279

    106. prmpUjnIk vwihgurU mMqR jI dI sRb ivAwpI Agm ivsmwd mhwn mhwnqw prmpUjnIk sMq bwbw suMdr isMG swihb jI iBMfrW vwly, sMq bwbw Bgvwn isMG swihb jI cukwvyN vwilAW dw sMbwd swKI[

    283

    107. gurqw g`dI ibrwjmwn sdw 2 imhrvwn, gurU gur siqgurU Bgvwn, sRI gurU gRMQ swihb jI inhklMk Avqwr hn jI[ swKI[]

    284

    107. aUVw.vwihgurU gurqw ibrwjmwn zwhr pRgt pRq`K prmpUjnIk s`cy siqgurU sRI gurU gRMQ swihb jI nUM monI bwby nhIN kihxw jI[

    108. prmpUjnIk vwihgurU s`cy siqgurU swihb mh`lw pihlw,mh`lw dUjw,mh`lw qIjw,mh`lw cOQw,mh`lw pMjvW,mh`lw CyvW,mh`lw nOvW,mh`lw dsvW swihb jI dy k`ul gurbwxI jI dI igxqI[

    286

    109. prmpUjnIk Bgq swihbwn jI dI ku`l gurbwxI dI ku`l igxqI[

    289

    110. prmpUjnIk B`tW jI dI ku`l bwxI dI igxqI[ prmpUjnIk siqgurU swihbwn jI dI prmpivq̀R bwxI dy k`ul sbd 4956[

    289

    111. siqgurU gRMQ swihb jI dy pRkwS,ibrwjmwn dI SuB 290

  • 16 qq̀krw

    mrXwdw,pRkwS AsQwn sohxw hovy[ 112. pRkwS krn smyN idsw Brm nhIN krnw hor SuB pRym bynqIAW[ 291 113. q^q ieSnwn, pUrn gurU jI dI SuB s`cI syvw bwry pRym

    bynqIAW[ 292

    114. sRI q^q swihb jI dI ivCweI[

    293

    115. ivCweI mMjI swihb jI[ 293 116. svw pihr dy qVky s`cKMf dw bUhw Kolx qoN pihlw ieh sbd

    jW qukw pV@o[ 294

    117. pRkwS bwry sMpUrn SuB is`iKAw[ 295 118. sRI muKvwk qoN pihlW ieh SuB mMgl kro[ 296 119. sRI muKvwk lYx bwry pRym bynqIAW[ 297 120. suK Awsx[ 298 121. suK Awsx mgroN Ardws,s`cKMf plMG ’qy ibrwjmwn krn

    bwry SuB mrXwdw[ 299

    122. hm cwkr goibMd ky;Twkuru myrw Bwrw]krn krwvn sgl ibiD;so siqgurU hmwrw] prmpUjnIk klju`g jhwz gurU gur siqgurU gRMQ swihb jI dy,rwm srUp pwTW dI SuB s`cI mrXwdw ArMB[

    300

    123. rwm srUp pwTW leI sm`gRI[ 300 124. BYVI kUVI cwh kO&I iF`f &UkxI sdw hI iqAwZo,sRI AKMf pwT

    swihb jI krwaux smyN,ieh nus^w in`q vrqo jI[ 300

    125. joqI joiq sihj pwT mrXwdw[ 300 126. pihly joqI joiq sihj pwT swihb jI[ 127. dUjy joqI joiq sihj pwT swihb jI[ 302 128. qIjy joqI joiq sihj pwT swihb jI[ 302 129. joqI joiq sihj pwT swihb jI cOQy[ 302 130. kljug̀ jhwz gurU gur siqgurU gRMQ swihb jI dy isR AKMf pwT 303

  • 17 qq̀krw

    swihb dw prmpivq̀R ieiqhws [ 131. gurpRswid prmpUjnIk pihly sRI AKMf pwT swihb jI[ 304 132. dUjy sRI AKMf pwT swihb jI[ 305 133. sRI AKMf pwT swihb jI[ 134. cOQy sRI AKMf pwT swihb jI isMGW dy AMdr[ 305 135. joqW[ 306 136. kuMB[

    307

    137. nwrIAl[ 308 138. DUP[ 308 139. rumwly[ 308 140. rumwlw Byt krn smyN ieh Sbd nhIN pV@nw cwhIdw[ 308 141. kI Ardws mgroN gRMQI isMG jI nUM pu`Cx dI loV hY? 308 142. SMkw Zlq pwT krwaux bwry? 309 143. p`qRy aul`dx Aqy sOx dy BwrI doS[ 310 144. sRI AKMf pwT swihb jI krn krwaux bwry mrXwdw ArdwsW,

    inmRqw nmskwr sihq ^ws pRym bynqIAW[ 310

    145. srUp Gr ilAw ky Ardws[ 312 146. AwrMB dI Ardws[ 312 147. mD Ardws[ 312 148. sMpUrnqw[ 113 149. Bog Ardws[ 313 150. Ardws[ 113 151. gurduAwry plMGy ’qy sjw ky Ardws krnI[ 313 152. AqI zrUrI ibnY[ 314 153. ^ws pRym bynqIAW[ 314 154. sRI AKMf pwT swihb jI smyN swirAW nUM pdwrQ G`t Ckxw

    cwhIdw hY[ 314

    155. inmRqw nmskwr sihq ^ws pRym bynqIAW[ 315 156. sRI pwT swihb jI lyt n hovx,ies dw aupwA[ 319

  • 18 qq̀krw

    157. sMq inhwl isMG jI v`loN pwTI isMG jI nMU SuB Amolk is`iKAw[ 319 158. sRI AKMf pwT swihb jI nwl prmpUjnIk AMimRq rUp sRI jpu jI

    swihb jI pRkwSxy ikauN zrUrI hn[ 320

    159. sDwrn ^uSI dw pwT[ 323 160. sRI sihj pwT swihb jI dy Bog qoN bwAd pMj pauVIAW Aqy

    slok pV@ny krky kI pwT AwrMB ho jWdw hY?

    325

    160. aUVw.dovyN h`Q joV ky AiqAMq inmRqw sihq,sRI sihj pwT swihb jI krwaux leI pRym bynqIAW[

    325

    161. imRqk nim`q sRI shj pwT swihb jI dI SuB s`cI mrXwdw[ 327 162. ijs Gry cV@weI kIqI hovy, E~Qy ieh gurbwxI pV@o[ 162

    aUVw.Swm nMU Bog pwaux bwry vihm fr dI inivrqI[ 329

    163. sRI spqwhk shij pwT swihb jI[ 330 164. sRI sMpt pwT,ieiqhws[ 330 165. sMpt pwT dw ArQ Aqy krn dI ivDI[ 330 166. sRI sMpt shij pwT swihb jI dI SuB mrXwdw[ 331 167. sRI sMpt AKMf pwT swihb jI SuB mrXwdw[

    q`qkrw AMimRq pwT mrXwdw sMpUrnM] koit nmskwr]

    332

  • 19 qq̀krw

    siqkwr Amolk bcn[ gurpRswid ArMB:- 168. vwihgurU]prmpUjnIk Ajpw jwp s`cy vwihgurU jI dI pRwpqI

    leI,mhW ivsmwd iKmw krn bwry pRym bynqI SuB vIcwr,A`gy mhW ivsmwd iKmw dy Amolk sbdW pdW dy Amolk mhW ivsmwd ArQ[

    332

    169. mwrU mhlw 5]ssiqR qIKix.kwit fwirE;min.n kIno rosu]sMpUrn gursbd jI dy ArQ,ibRC vWg mhwn praupkwrI sMq jI dI swKI[

    339

    170. (in-Brwqy bolo)shn sIl pvn Aru pwxI;bsuDw iKmw inBrwqy]pMc qq imil BieE sMjogw;ien mih kvn durwqy]2]Amolk mhW ivsmwd ArQ pMj q`qW qoN SuB gux Dwrn krky, iKmw kmwaux dw SuB s`cw aupdyS[

    345

    171. cor nMU iKmw krn vwly,prmpUjnIk pUrn gurU mh`ly pihly jI dy pUrn pRymI is`K jI dI swKI[

    349

    172. swKI:-jYdyv iqAwigE AhMmyv])bRhmigAwnI sgl kI rInw]Anuswr hMkwr dy iqAwgI sB kI crn-DUV bxy,pUrn bRhmigAwnI,vwihgurU ismrn dy Avqwr,Ajpw jwp’c lIx Ajpw jwp dy dwqy,inRivkwr inrml inrvYr mhWpurS,q`q byqy prmpUjnIk Bgq jYdyv swihbjI ny h`Q v`Fx vwly mhW nIc cMfwlW nMU pUrn iKmw krnI[

    350

    173. vwihgurU]loB lhir sBu suAwnu hlku hY;hlikE sBih ibgwry]Anuswr prm pUjnIk s`cy siqgurU mh`ly nOvyN swihb jI

    353

  • 20 qq̀krw

    dy,hLky DIrm`l ny goLI mrvwauxI,Awp jI ny pUrn iKmw hI krnI[

    174. prmpUjnIk vwihgurU s`cy siqgurU qygbhwdr swihb jI 1721 ib:nUM,gurqw pRwpqI mgroN BweI m`KxSwh jI, siqsMgq jI smyq hrI rUp sRI hirmMdr swihb jI dy prm ipAwry drSnW nUM Awauxw,kptI msMdW nMU pUrn iKmw krnI[

    355

    175. gurU jI dy gMBIr AwSy Anuswr sRb ivAwpI mhW ivsmwd pRym bynqI[

    356

    176. prmpUjnIk vwihgurU sRI gurU AMgd dyv swihb jI ny,gurU mh`ly qIjy jI nMU pUrn iKmw krn DIrj Drn,Ajr jrn bwry,mhW ivsmwd SuB is`iKAw dyvxI[

    356

    176 aUVw.vwihgurU sRI gurU mh`ly qIjy jI dI v`KI ’c,dwqU ny hMkwr nwl l`q mwrI,pUrn gurU jI ny crnW nUM h`Q lw ky muAw&I mMgI,AiqAMq GxI inmRqw iKmw kmweI[

    360

    177. {qUM dieAwlu ikRpwlu ikRpwiniD;mnsw pUrxhwrw ]Anuswr vwhu!vwhu!idAwl ikRpwl ikRpwiniD DMn gurU pRmysr jI sMq ikRpwl;ikRpw jy krY]nwnk sMq sMig;inMdku BI qrY]1].swKI:-ikRpwl sMqW ny pUrn iKmw krky,pwpx ginkw auDwrnI[)

    362

    178. sMq doKI kw;Qwau ko nwih]nwnk sMq BwvY;qw Eie BI giq pwih]2])swKI:-gurmuiK nyk swaU Bgq AMbrIk jI ny pUrn iKmw kmwauxI[ sMq kI inMdw;doK mih doKu]nwnk sMq BwvY;qw aus kw BI.hoie moKu]3]ArQ)sMq ky doKI kau;nwhI Twau]) nwnk sMq BwvY;qw ley imlwie]4]ArQ) sMq ky doKI kau;Avru n rwKnhwru]nwnk sMq BwvY;qw ley aubwir]5]

    364

    179. gurpRswid vwihgurU siqgurU swihbwn jI nUM fMfauq krn bwry pRym meI SuB is`iKAw,kir swDU AMjulI;punu vfw hy]kir fMfauq;punu vfw hy]) fMfauiq bMdn Ainkbwr;srb klw smrQ] foln qy.

    368

  • 21 qq̀krw

    rwKhu pRBU;nwnk.dy kir hQ]ienW@ dy mhW ivsmwd ArQ[ies slok ’c cwr pRkwr dw mMgL kIqw hY[

    180. pRymI Aij`qy rMDwvy jI ny iqMn GMty lgwqwr fMfauq kIqI[ 369 181. prmpUjnIk Awp vwihgurU mh`ly 3 jI ny fMfauq krnI[ 369 182. sweIN mIAW mIr jI, jdoN BI dl BMjn guru sUrmw,vf joDw bhu

    praupkwrI[siqgurU sRI gurU hirgoibMd swihb jI dy swhmxy jWdy,qdoN AksmwqR hI fMfauq krdy[

    370

    183. pIr bu`DUSwh jI siqgurU dsvyN swihb jI dy prm mnohr drSn krky,hmySw hI fMfauq krdy[

    370

    184. mhwqmw bu`D jI dy SrDwlU keI 2 iklomItr fMfauq krdy hn[ 370 185. gurpRswid vwihgurU bRhm jI ny Bgq kbIr swihb jI dy Avqwr

    ’c pRgt ho ky,Awpxy gurdyv jI nUM fMfauq syvw BgqI ieauN kIqI[

    371

    186. gurpRswid] pRq`K gurU siqgurU sRI gurU gRMQ swihb jI dIAW pRkrmW Aqy fMfauqW krn dy AnykW lwhy[

    373

    187. m`Qw tykx bwry mhW ivsmwd SuB is`iKAw[ 374 188. vwihgurU]pUrn bRhmigAwnI sMq bwbw Aqr isMG swihb jI,

    prmpUjnIk siqgurU gRMQ swihb jI dy pws m`Qw n tykdy Aqy n hI itkwauNdy[

    375

    189. pUrn bRhmigAwnI sMq bwbw gurbcn isMG swihb ^wlsw jI,prmpUjnIk siqgurU gRMQ swihb jI dy pws m`Qw n tykdy Aqy n hI itkwauNdy[

    375

    190. Awpxy Awp nUM m`Qw n itkwaux dy &wiedy mhW ivsmwd SuB ivcwr[

    376

    191. vwihgurU]Awpxy Awp nUM m`Qw nhIN itkwaux ’qy gurmuiK ipAwry Brq jI dw sohxw idRStWq[

    377

    192. siqgurU swihbwn jI ’qy hr smyN cOr krn dy mhW lwB mhW mhwn mihmw, prm sMq BweI bwlw jI,siqgurU nwnk dyv swihb jI ’qy cOr dI SuB s`cI syvw krnI[

    379

  • 22 qq̀krw

    193. pRBU pMjvyN pwiqswh jI dy qwry svwry hirbMs B`t jI,s`cy siqgurW ’qy cOr huMdw dyK ky, prmpRsMn ho ky gubwxI jI &urmwauxy[

    380

    194. pUrn bRhmigAwnI bwbw ibDIcMd swihb jI qy BweI jyTw swihb jI ny,siqgurU gRMQ swihb jI mhwrwj ’qy cOr krnI[

    380

    195. siqgurU dsvyN pwiqswh jI jdoN au~c dy pIrwn pIr bx ky mwCIvwiVEN qury, qW ipAwry dieAw isMG swihb jI cOr krdy Awey[

    381

    196. Anq klwvwn sd sdw myhrvwn sUrbIr bhwdr rwjwn rwj]siqgurU goibMd isMG swihb mhwrwj jI,Apxy inrgun srUp duAwrw hux kotwn koit sUrjW nMU pRkwS rhy hn[pSU zwqI ’coN pRswdI hwQI ny siqgurU jI ’qy cOr krky ivsmwd ^uSI pRwpq kIqI[

    382

    197. rwq idny cOr krn,cOr dI sMBwL bwry ^ws iDAwn Xog pRym bynqIAW[

    382

    198. prmpUjnIk s`cy siqgurU gRMQ swihb jI dy siqkwr pUjn pRymw-BgqI krn bwry ^ws pRymmeI SuB s`cI mrXwdw is`iKAw dy nukqy[

    385

    199. dl BMjn guru sUrmw, vf joDw bhu praupkwrI[s`cy siqgurU dsvyN pwiqswh jI ny prmpUjnIk sRI gurbwxI jI dw AQwh siqkwr krnw krvwauxw[

    385

    200. prmpUjnIk Awid AMiq;eykY Avqwrw]siqgurU gRMQ swihb jI dy srUp swihb jI dy prm siqkwr bwry pRym bynqI[

    386

    201. bIbI BwnI jI ny Awpxy prmpUjnIk ipqw jI dI cONkI dy tu`ty pwvy hyTW hQylI r`KxI[

    386

    202. mhwrwj swihb jI myhr krky,Ag̀ l`gx qoN bcwA ky hI r`Kx[

    386

    203. suK inDwn;pRIqm pRB myry]siqgurU gRMQ swihb jI dyy pws g`lW nhIN krnIAW[

    387

  • 23 qq̀krw

    204. mwieAw Bytw krn vwly pRymI nMU inmRqw sihq ivSyS lwhyvMd pRym bynqI[

    387

    205. s`cy siqgurU swihb jI v`l pYr nhIN krny[ 387 206. dukwndwrW nUM inmRqw sihq siqkwr bwry pRym bynqI[ 388 207. sRI gurduAwry swihb jI ’c AMimRq vyly,sB qoN pihlW ngwrw

    vjwaux cwhIey[

    388

    208. kwrx krx krIm]jI dy srUpW dI izld AMdroN sw& n krny krky su`kI ikrlI k`FI[

    388

    209. sRI gurduAwry swihb jI ivKy in`qnym dy rIkwrf lwaux dI bjwey,in`qnym vyly Awp hI Su`D AMimRq bwxI pV@n sunx dw ivSyS &L hY[

    388

    210. ivSyS Su`D rIkwrf kIqI bwxI hI,sRI gutky swihb jI pRkwS krky suxI jwvy[

    389

    211. ij`QoN sRI gurduAwry swihb jI dy drSn kroN,dovyN h`Q joV isr Jukw ky,gur &qih bulw ky jYkwrw gjwau[

    389

    212. sRI gurbwxI jI rIkwrf krn vwilAW nUM BI ^ws pRym sihq pRym bynqI[

    389

    213. isMt rUh ikauVw Aqr iCVkx smyN p`iqRAW ’qy nhIN iCVkxw[ 389 214. in`qnym dI bwxI,sRI gurU gRMQ swihb jI qoN pV@n vwilAW nUM BI

    ^ws pRym sihq pRym bynqI[ 389

    215. vwihgurU gurbwxI suMdr kwgz Su`D CpweI ,rswly CwpkW,smUh pRymIAW nUM ^ws pRym inMmrqw sihq pRym bynqI[

    389

    216. siqgurU swihb jI dy pwvn piv`qR suMdr srUp ’qy jW sRI gurduAwry swihb jI ’qy vwr nhIN krnw cwhIdw[

    390

    217. kotwn kot bRhmMfW dy mwlk prmpUjnIk s`cy siqgurU sRI gurU gRMQ swihb jI ’qy kdy Bu`l ky BI vwr nhIN krnw[

    390

  • 24 qq̀krw

    218. swKI:-(byAdbI krn vwlw ikqy kmLw qW nhIN,iKmw hI kro[byAdbI krn vwly mUrK nUM ku`t[

    391

    219. vwihgurU[gurU gur siqgurU gRMQ swihb jI qoN nwm r`Kxw,nwm pUrw hI lYxw cwhIdw hY[

    392

    220. ^ws inmRqw sihq guxI igAwnI ilKwrI jnW dy crnW ’qy m`Qw r`K ky AqI inmRqw sihq pRym bynqI[

    392

    221. p`qRw muco ky h`d nhIN lwauxI[ 393 222. in`qnym sRI suKmnI swihb jI dy lg mwqR dI Su`DweI

    krky,iek`Ty bYT ky pV@n ArQ vIcwrn bwry pRym bynqI[inmRqw sihq pRym bynqI hY smUMh pRymI,sRI gurbwxI dI Su`D sMQw krn jI[

    393

    223. pwrbRhm ky gur Avqwr,sc̀y siqgurU sRI gurU gRMQ swihb jI dy prmpivq̀R srUpW gurduAwirAW dI syvw sMBwl dI cYikMg sMBwl bwry pRym bynqI[

    394

    224. g`fI ’qy lwiebRyrI sjwaux bwry[ 394 225. jo praupkwrI Avqwr jW mhWpurS hoey hn,kdy Bu`l ky BI

    aun@W dI inMdw nhIN krnI[ 395

    226. Gr 2 jwp krn bwry pRym bynqI[ 395 227. rwjn ky rwjw.mhwrwjn ky mhwrwjw;pIrwn pIr siqgurU gRMQ

    swihb jI pws,bdbo n iljwvo[ 395

    228. gRIb invwj siqgurU gRMQ swihb jI nMU pOVIAW hyTW pRkwS n kro[

    396

    229. Sbd qukW dI igxqI dy A`Kr nhIN bolIdy[ 396 230. spIkR ’c au~cI bwxI pV@n qoN klyS n kro[ 396 231. sMq bwbw suMdr isMG jI ^wlsw,sMq bwbw Aqr isMG jI

    ^wlsw,sMq bwbw m`Gr isMG jI ^wlsw bRhmigAwnI mhWpurSW dy Amolk bcn[

    396

    232. prm siqkwr Xog gRMQI isMG jI bwry pRym bynqI[ 397 233. gohy dw pocw iblkul nhIN dyxw cwhIdw[sloku mÚ1]gaU

    ibrwhmx kau,kru lwvhu;gobir qrxu n jweI]) kotwn koit 399

  • 25 qq̀krw

    bRhmMfW dy mwlk,kotwn koit sUrjW dy pRkwSk mh`ly dsvyN jI dy prmpUjnIk dwdy siqgurU CyvyN pwiqswh jI dy mhwn praupkwr dI swKI[

    234. sRI siqgurU swihbwn jI dIAW prmpiv`qR XwdgwrW dI sMBwl bwry pRym bynqI[

    401

    235. hr Gr swhmxy ieh SuB bol ilKxy cwhIdy hn[ Dwrimk gRMQW dI sMBwl bwry pRym bynqI[

    401

    236. s`cy siqgurU gRMQ swihb jI nUM igAwrvIN g`dI dy mwlk nhIN kihxw cwhIdw[

    401

    237. siqgurU gRMQ swihb jI nUM bIV A`Kr nhIN vrqxw cwhIdw[ 402 238. qoN 323 nMbr q`k gurqw gd̀I ibrwjmwn siqgurU

    Bgvwn,imhrvwnu.swihbu imhrvwnu]swihbu myrw.imhrvwnu]gurU gur siqgurU sRI gurU gRMQ swihb jI dy ivSyS pRym sihq siqkwr bwry inmRqw sihq ^ws pRym bynqIAW,85 nMbr hn,hr nMbr A`gy vwihgurU jI iliKAw hY,inmRqw SrDw pRym iDAwn nwl zrUr br zrUr pV@ ky,Awp mMnx kro krwau,gurU pRmysr jI dI ^uSI dIAW l`KW pwiqSwhIAW pRwpq krky jIvn mukqI pwau[

    402

    324. qoN 332 qk̀,PotoAW bwry SuB isìKAw[ 418 333. vwihgurU prmpUjnIk s`cy siqgurU swihb jI dy dIvwn bwry

    ^ws pRym bynqIAW[ 420

    334. sRI gurduAwrw swihb jI dI auswrI,dyK ryK sMBwL bwry inmRqw sihq ^ws pRym bynqIAW sUcnwvW]

    423

    335. vwihgurU]hyTW ilKy swDn hryk gurduAwry swihb jI cwhIdy hn]

    425

    336. vwihgurU]gurU Gr dI cV@dI klw,suMdr sRI inSwn swihb jI 427

  • 26 qq̀krw

    bwry pRym bynqIAW[ 337. vwihgurU]hyT ilKI syvw sRI gurduAwry swihb jI ilKo,pV@ ky

    pRymI syvw krn[ 428

    338. gurdyv mwqw gurdyv ipqw;gurdyv suAwmI prmysurw] siqgurU swihb jI nUM pUrn Adb siqkwr sihq iljwx dI swKI[

    428

    339. vwihgurU]pUrn Adb siqkwr sihq,Ajpw jwp vwihgurU sRI gurU gRMQ swihb jI nUM iljwx,n`gr kIrqn bwry pRym bynqIAW[

    429

    340. sRI gurduAwry swihb jI loVIdIAW vsqUAW,bwry ^ws pRym bynqIAW[

    432

    341. pUrn gurU jI dy lMgr bwry ^ws pRym bynqIAW[ 433 342. pUrn gurU jI dy Gr ’c fwlI[

    siqkwr Amolk bcn q`qkrw gurpRswid sMpUrnM[

    435

  • 27 qq̀krw

    q`qkrw ArdwsW gurpRswid ArMB:- {gurpRswid vwihgurU hr mhIny dy gurpurb Gry ilK ky lwau[dsW pwiqswhW jI dy gurpurbW dIAW ArdwsW,ies poQI ’c hn,ijhVw gurpurb hovy,aus dI Ardws ies poQI ’coN pV@o[guru prmysuru pUjIAY;min qin lwie ipAwru]poQI ’coN,gur bMswvlI dy pRkrx ’coN,gurU js pV@ ky gurpurb mnwau[} 1. Ardws dy sRb ivAwpI mhW ivsmwd ArQ[ 440 2. jykr Ardwis pUrI n hovy qW ibrQI kdy n hoveI;jn kI

    Ardwis]pV@ ky,Ardwis pUrI ikauN n hoeI?shI iqMn ArQ) 440

    3. jq kq dyKau.qq qq qum hI;moih iehu ibsuAwsu hoie AwieE]kY pih krau Ardwis bynqI;jau sunqo hY rGurwieE]1]shI ArQ)

    441

    4. ivxu booilAw sBu ikCu jwxdw;iksu AwgY kIcY Ardwis]shI ArQ)

    442

    5. qU Twkuru;qum pih Ardwis]qoN nwnk dws;sdw kurbwnI]8]4] qk̀ swrI pauVI dy sRb ivAwpI mhW ivsmwd ArQ[

    442

    6. pRym bynqIAW[ 446

  • 28 qq̀krw

    7. sMpUrn Ardws 449 8. AwigAw BeI Akwl kI;qbI clwieE pMQ]qoN KÍwr hoie siB

    imlYNgy;bcy Srn jo hoie]3]q`k sRb ivAwpI mhW ivsmwd ArQ[

    452

    9. prmpUjnIk s`cy gur purbW dIAW sRb ivAwpI mhW ivsmwd ArdwsW[

    455

    10. sRI gurU gRMQ swihb jI dw pihlw pRkwS gurpurb dI sRb ivAwpI mhW ivsmwd Ardws[)

    463

    11. iqlk jM\U;rwKw pRB qw kw]qoN,hY hY hY sB jg BXo;jY jY jY surlok]16]q`k bhuq hI vYrwgmeI Amolk sRb ivAwpI mhW ivsmwd ArQ[

    470

    12. Akwl purK jI v`loN m`hly nONvyN jI dI sRb ivAwpI mhW ivsmwd mihmw[)

    473

    13. vwihgurU]AMimRq Ckwaux vwilAW dI ApxI Su`DweI qoN pihlW Ardws[

    478

    14. AMimRq Ckwaux vwilAW dI ApxI SùDweI mgroN Ardws[ 478 15. AMimRq iqAwr krn dI Ardws[ 478 16. AMimRq iqAwr krky,Ardwis[ 478 17. AMimRq Ckw ky, isìKAw dy ky sMpUrnqw dI Ardwis[ 478 18. lMgr Ckx mgroN Ardwis[ 479 19. sRI gutky swihb jI dI byAdbI qoN Ardwis[ 479 20. n`gr kIrqn AwrMB Ardwis[ 479 21. n`gr kIrqn vwpsI Ardwis[ 479 22. n`gr suDwr(luiDAwxw)ivKy,vwihgurU mh`ly CyvyN jI dy joVy

    swihb jI swhmxy Ardwis[ 480

    23. prmpUjnIk sRI siqgurU mh`lw 1.jI,mh`lw dsvW jI Akwl purK jI dy snmuK,Awp Ardws krky,Ardws dI mhwn sy mhwn sRb ivAwpI mhW ivsmwd mhwnqw jxw rhy hn[

    481

    24. Ardwis duAwrw Awey Dn qoN,Anyk Drm kMm,Awid mhW 484

  • 29 qq̀krw

    ivsmwid pRym pRcwr[ 25. kotwin koit bRhmMfW dy mwlk,s`cy siqgurU jI ny, gurU pMQ jI

    nUM iek̀ Akwl purK jI dw hI mMgqw bxwieAw hY[ 484

    26. bRhmigAwnI bwbw gurmuiK isMG jI pitAwly vwly mhWpurKW jI dI sMpRdwie ’c,Ardwis nUM muK mMnxw[

    485

    27. ijhVy s`cy siqgurU jI nUM C`f ky,dUijAW qoN iB`iKAw mMgdy hn,auh fub̀ jWdy hn[

    486

    28. swKI gurU qwrI bIbI blvIr kOr jI ny,Ardwis krky Awpxy b`cy smyq kurbwnI dyxI[

    487

    29. sMn 1978 qyrW ApRYl nUM,ipAwry svwry siqkwry lwfly isMGW ny idloN lw ky,kurbwnI dyx dI Ardwis krky,gurU jI leI kurbwnI dyvxI[)

    488

    30. bIbI vIro jI ny,Awpxy mhWblI XoDy sUrbIr bhwdr pMjy spuq̀R, Awpxy ipAwry BqIjy mhWblI XoDy sUrbIr bhwdr sRI gurU dsvyN pwiqswh jI dy s`cy crn-kmlW ’c Ardws krny[

    490

    31. v`fBwgy mnIrwm jI ny pMj spuq̀ Ardws krny[ 491 32. jrmnIAW AMgRyzW dI jMg ’c,Ardws krky isMGW dI ijq̀

    hoeI[ 491

    33. Ardws nwl rìKAw huMdI hY:-swKI BweI lwl isMG jI[ 493 34. dUjI swKI b`cw dy rhI gRIbxI hrnI ny Ardws krnI[ 494 35. qIjI swKI hwQI dI[ 495 36. pRmwqmw nwl juVn leI ArdwsW krn dw hukm krnw Awid

    sRb ivAwpI mhW ivsmwd pRym pRcwr hY[ 495

    37. A`lwh pwk pUrn siqgurU sRI gurU nwnk dyv swihb jI ny Ardws dI mhW ivsmwd mhW mhwnqw jnwauxI[

    496

    38. pUrn gurU mh`ly dsvyN jI dy b^Sy rihqnwimAW ’c Ardws dI mhW ivsmwd mhW mhwnqw[

    496

    39. vwihgurU mh`ly dsvyN jI dy,101 Ardws aucwrn dw kwrn[ 497

  • 30 qq̀krw

    40. vwihgurU mh`ly dsvyN jI ny,Apxy ipAwry guris`K b`cy gurU pMQ jI dI sdw cV@q leI,101 Ardws aucwrnI:- {Awp jI q`qkrw pV@ rhy hoN jI)40 nMbr Aw cuk̀y,Ag̀y q`qkry ’c ie`k nMbr qoN 101 Ardws AwvygI, Ardws ijvyN krnI hY A`gy pV@o[hr nMbr ’c Ardwis hY[} 1.gurmuiK vzIr(Gr vwlI) dI pRwpqI leI Ardwis[2.joVI pihlI vwr imly Ardwis[ 3.grB Tihrn leI Ardws,4.jnm smyN mwqw b`cy dy kSt dI inivrqI leI Ardwis[5.b`cy bc̀I dy jnm qoN Ardwis ’c DMnvwd krnw[ 6.jnm sMskwr leI AMimRq iqAwr krn dI ivDI, Ardws[7.Ardwis krky du`D cuMGwauxw [ 8.Eprw du`D iplwaux qoN pihlW Ardws[ 9. mMgxI dI Ardwis[ 10.swhw soDxy dI Ardws[ 11.brwq cV@n smyN Ardwis[ 12.imlxI dI Ardwis[ 13.AnMd kwrj AwrMB Ardwis[ 14.AnMd kwrj sMpUrnqw Ardws[ 15.nvW bsqR pyRm nwl Ardwis krky b`cy nUM pihnwvo[ 16.AMn Ckwaux pihlW pyRm nwl Ardwis krnI[ 17.b`cy nUM prmpivq̀R crnW ’qy pw ky Ardwis[ 18. Kyfx l`gy Ardwis[ 9.SsqR iv`idAw,20.bRhmiv`idAw,22.sMswrI iv`idAw 23.KMfy bwty dy AMimRq dI pRwpqI leI Ardwis[ 24.Ardwis kIt b`cy dw mn,AOguxW ’c n foly[25.Gr dI sur`iKAw leI Ardwis[ 26.kwL qoN vrKw leI Ardwis[ 27.kwrj dI is`DI leI Ardwis 28.pMjW ipAwirAW qoN qn^wh luAw ky Bu`l b^Swaux leI Ardwis[29.dUjy n`gr jwx smyN Ardwis[30.v`ifAW dy Bly leI Ardwis[ 31.Ardwis hy mhwrwj jI!mn v`s ’c rhy[ 32.Ardwis BUqW nUM Bjwaux dI[33.fMgrW dy vwDy dI Ardwis[ 34.ismrn pyRm siq sMqoK dieAw Drm vIcwr inmRqw dI

    497

  • 31 qq̀krw

    pRwpqI dI Ardwis [35.KyqI pRPùlq hovy[36.37.nvyN Gr dI nINh r`Kx,Gr ’c pRvyS hox qoN pihlW Ardwis[38.syvw pRwpqI leI Ardwis[ 39.sqsMgiq jI dI pRwpqI leI Ardwis [ 40.inrMkwr jI dI pRwpqI leI Ardwis[41.bor leI Ardwis[42.ibjweI Ardws[43.bohL Ardwis krky cu`ky[44.Gr iqAwgx vyly Ardwis pRdys ’c pyRm siqkwr vDy[45. Ardwis Gr ’c suK SWqI syvw Bjn b^So jI[46.duSmx bMn@x leI Ardwis[47.ijs gocrw kMm hovy,aus nUM Awpxy ’qy moihq kr lYx nim`q Ardwis[ 48.Ardwis krnI syeI ipAwry myl ijnw imilAW AwpjI dw nwmu ic`q AwvY] 49. Ardwis JgiVAW qoN bcwau jI[50. Ardwis inMidAw kukrmW qoN bcwE jI[ 51.klMk qoN bcx leI Ardwis[52.nwmu Aml dI pRwpqI leI Ardwis[ 53.gRIbI cuk̀x leI Ardwis[ 54.Ardwis pMj kkwr dI rihq sihq iqAwr br iqAwr rhW[ 55.muKI jMumyvwr bnx pihlW Ardwis krnI isdk swbq rhy,ijs krky iensw& krW[56.jMg jwx smyN Ardwis ij`q pRwpq hovy jI[ 57. Ardwis hMgqw ivAwpy,Sbd pRkwS b^So jI[58. Ardwis gux gwauNidAW syvw praupkwr kridAW aumr guzry[ 59.Ardwis Awp jI dy bcnW nUM pyRm nwl mMnW[ 60. Ardwis Abro sihq kul vDy Pu`ly[61.Ardwis vwihgurU jI dI ielwhI suMdrqw ipAwrI l`gy[ 62.Ardwis SSqRW nUM praupkwr leI hI vrqW[ 63. ivCyry dI Ardwis krnI jo mn nUM cMgw l`gy, SuB guxW vwlw hovy,ijq̀ krwvy[64.pUrn bRhm jI dy pUrn inscy leI Ardwis[ 65.pwp gRYh nhIN mMnxy,Gry kQw kIrqn krvw ky lMgr kVwh pRSwid vrqwE[66 dIvwn AwrMB dI Ardwis[ 67.suMdr dIvwn

  • 32 qq̀krw

    AMimRq Awsw jI dI vwr dw prmpivq̀R kIrqn, kQw Ardws[ 68.AMimRq vyly in`qnym mgroN Ardws[ 69.sRI rhrwis swihb jI dI Ardwis[ 70.sRI kIrqn soihly swihb jI dw AMimRq pwT bwAd Ardwis[ 71.giVAW dI inivrqI leI Ardwis[ 72.fMgrW dy Bly dI Ardws[73.gf̀I GoVw pRwpqI krky,Ardwis[ 74.iksy dI m`dd ibnw ijq̀ hovy Ardws[ 75.sRI AKMf pwT swihb jI AwrMB Ardws[76.mD Ardws[77.sMpUrnqw Ardws[78.^zwnw k`Fx leI Ardwis krnI dsvMD dyxw[79.snyhI dy bMDn qoN Cutkwry leI Ardwis[ 80.sMQw sihq siqgurU gRMQ swihb jI dy sihj pwT dI Ardwis[81.A`DI sMQw qoN Ardws[82.sMQw dI sMpUrnqw ’qy Ardwis[ krnI[83.gurU pMQ jI dI cV@dI klw Ardwis[ 83.kMGw sRIroN v`K ho jwvy Ardwis[ 84.Ardwis krnI dwsn dws inSkwm sMQw kQw kIrqn isKwvy[ 85.snyhI dy cV@weI krn qoN Ardws[ 86.cMgy krm krky hMgq dI inivrqI leI Ardwis[87.hy s`cy siqgurU sRI gurU gRMQ swihb jIE!jdoN pRB kY ismrin;Anhd Junkwr]au~Ty,qdoN dwsn dws aus dw hMkwr kdy Bu`l ky BI n kry,Awp jI dy b^Sy nwmu Anhd Junkwr dI Xwd ’c,roim 2 krky sdw hI lIx msq rhy[dws dy idl qoN Awpxy prwey dI mYL lih jwvy[88.smwDI ’c bYTx qoN pihlW Ardwis[ 89.AMdr Bwau BgqI SrDw pyRm vYrwg ismrn pRkwS crn-kmlW dw iDAwn pRpk̀ hovy Ardws[ 90.cwr pdwrQ SuB kwmnw dI pRwpqI leI Ardwis[91.pUrI igAwn Av`sQw pw ky BI Ardwis kro,mhW mUrK b`cy nUM,s`cI Srn ’c r`Ko jI[92.imRqk nMU SmSwn BUmI nUM iljwx leI Ardwis[ 93.cMfw lwaux qoN pihlW Ardws[ 94. icKw pws sRI jpu jI swihb jI sRI kIrqn soihly swihb jI pwT krky

  • 33 qq̀krw

    Ardwis[95.sRI gurduAwry swihb jI Aw ky,AlwhxIAW qy Sbd pV@ ky sRI sihj pwT AwrMB Ardwis[96.SSqR Dwrn qoN pihlW Ardwis[ 97.Ardwis krky gurpRswid kih ky prCwdw Ckxw[ 98.AOkV smyN Ardwis[99.mn bwxI sRIrk rog inivrqI Ardwis[ 100.prm pUjnIk AMimRq gurbwxI jI dy ArQW dI pRwpqI leI snmuK Ardwis[ 101.Ardwis krnI s`cI AgvwhI qoN n iQVkW[gupq kMm pvy qW Ardwis[ASu`D mn nUM ij`qx leI Ardws[

    q`qkrw ArdwsW gurpRswid sMpUrnM]

  • www.Gursevak.com 33 q̀qkrw

    DMn hn DMn hn prmpUjnIk s`cy siqgurU vwihgurU sRI gurU Arjn dyv

    swihb jI DMn hn!zwlmW dy Gor iBAwnk AiqAwcwr zulm krn qoN, hux au~bldI dyZ’c cONkVw lw rhy hn[hux m`cdy 2 ryqy ’qy bYT rhy hn,m`cdw 2 ryqw Awpxy prmpiv`qR prmpUjnIk SuB s`cy su`cy au~cy mhwn praupkwrI sIs’qy hux puAw rhy hn,hux m`cdI 2 loh’qy KV@ rhy hn[

    1.Drm hyq;swkw ijin kIAw]sIsu dIAw;pru.isrru n dIAw] DMn hn DMn hn DMn,vwihgurU prmpUjnIk s`cy siqgurU qygbhwdr swihb jI DMMn hn[lohy dy qMg ipMjry ’c iq`Ky ik`lW ivckwr bYTy hux vwihgurU vwihgurU jp rhy hn[hux sIs kurbwn kr rhy hn[Awp jI dw ShId hoieAw sIs hux dwsn dwsI dy isr ’qy sj irhw hY[

    3.Drin ggn nv KMf mih;joiq sÍrUpI rihE Bir]Bin mQurw.kCu Bydu nhI;guru Arjunu prqK´ hir]prmpUjnIk vwihgurU mh`lw pMjvW jI,sRI rwmsr swihb jI ivKy,BweI gurdws swihb jI qoN siqgurU gRMQ swihb jI ilKvw rhy hn[

    4.qKq sRI dmdmw swihb jI ivKy vwihgurU siqgurU dsvyN pwiqSwh jI,BweI mnI isMG jI nUM,vwihgurU siqgurU gRMQ swihb jI ilKvw rhy hn[

    http://www.gursevak.com/

  • www.Gursevak.com 34 q̀qkrw

    aUVw. prmpUjnIk siqgurW dy Avqwr. gurqw. joqI joiq smwaux dy

    AsQwn[ 1.DMn hn DMn hn DMn hn,prmpUjnIk vwihgurU siqgurU nwnk dyv swihb

    jIE!DMn hn,Avqwr AsQwn gurduAwrw sRI nnkwxw swihb jI,joqI joiq AsQwn sRI krqwrpur swihb jI[rom 2 krky Aink bwr sdw fMfauq bMdn nmskwr bilhwr[

    (2)DMn hn DMn hn DMn hn,prmpUjnIk vwihgurU siqgurU AMgd dyv swihb jIE!Avqwr AsQwn qihsIl mukqsr ivKy,gurduAwrw sRI srwey nWgw swihb jI,gurqw-gd̀I AsQwn,gurduAwrw sRI krqwrpur swihb,joqI jioq AsQwn sRI KfUr swihb jI ivKy,gurduAwrw sRI AMgITw swihbjI,DMn hn, rom 2 krky Aink bwr sdw fMfauq bMdn nmskwr bilhwr[

    (3)DMn hn DMn hn DMn hn,prmpUjnIk vwihgurU siqgurU Amrdws swihb jI DMn hn,Avqwr AsQwn sRI bwsrky n`gr ivKy,gurduAwrw sRI sMn@ swihb jI,gurqw-gd̀I AsQwn gurduAwrw sRI m`lAKwVw swihb,sRI KfUr swihb jI,joqI joiq AsQwn gurduAwrw sRI hvylI swihb sRI goieMdvwl swihb jI,rom 2 krky Aink bwr sdw fMfauq bMdn nmskwr bilhwr[

    (4) DMn hn DMn hn DMn hn,prmpUjnIk vwihgurU siqgurU rwmdws swihb jIE!DMn hn,Avqwr AsQwn,gurduAwrw sRI cUnw mMfI lhOr,gurqw-g`dI Aqy joqI joq AsQwn,sRI goieMdvwl swihb jI ivKy,gurduAwrw sRI hvylI swihb jI,rom 2 krky Aink bwr sdw fMfauq bMdn nmskwr bilhwr[

    (5)DMn hn DMn hn DMn hn,prmpUjnIk vwihgurU siqgurU Arjn dyv swihb jI DMn hn,Avqwr AsQwn gurduAwrw sRI hvylI swihb jI,sRI goieMdvwl[gurqw-g`dI AsQwn sRI AMimRqsr swihb jI ivKy,gurduAwrw gurU ky mihl,joqI joiq AsQwn lhOr rwvI kMFy,gurduAwrw sRI dyhurw swihb jI,rom 2 krky Aink bwr sdw fMfauq bMdn nmskwr bilhwr[

    (6) DMn hn DMn hn DMn hn,prmpUjnIk vwihgurU siqgurU hirgoivMd

    http://www.gursevak.com/

  • www.Gursevak.com 35 q̀qkrw

    swihb jI,Avqwr AsQwn gurU kI vfwLI gurduAwrw AtwrI swihb,gurqw-g`dI AsQwn,sRI hirmMdr swihb jI dy swhmxy,sRI koTVI swihb jI,joqI joiq AsQwn sRI kIrqpur swihb jI ivKy gurduAwrw pqwLpurI swihb jI, rom 2 krky Aink bwr sdw fMfauq bMdn nmskwr bilhwr[

    (7) DMn hn DMn hn DMn hn,prmpUjnIk vwihgurU siqgurU hirrwey swihb jI DMn hn,Avqwr ’qy gurqw g`dI AsQwn,sRI kIrqpur swihb jI ivKy gurduAwrw sRI sIs mihl swihb jI,joqI joiq AsQwn gurduAwrw pqwLpurI swihb jI, rom 2 krky Aink bwr sdw fMfauq bMdn nmskwr bilhwr[

    (8) DMn hn DMn hn DMn hn,prmpUjnIk vwihgurU siqgurU hirikRSn sw:jI DMn hn,Avqwr qy gurqw-g`dI AsQwn,sRI kIrqpur swihb jI ivKy,gurduAwrw sRI sIs mihl swihb jI,joqI joiq AsQwn id`lI ivKy,gurduAwrw sRI bwlw swihb jI,rom 2 krky Aink bwr sdw fMfauq bMdn nmskwr bilhwr[

    (9)DMn hn DMn hn DMn hn,prmpUjnIk vwihgurU siqgurU qygbhwdr swihb jI DMn hn,Avqwr AsQwn sRI AMimRqsr swihb jI ivKy,gurduAwrw gurU ky mihl,gurqw-g`dI AsQwn sRI bwbw bkwLw ivKy sRI Borw swihb jI[joqI joiq AsQwn id`lI ivKy,gurduAwrw sRI sIsgMj swihb jI,iek̀ icKw AsQwn id`lI ivKy gurduAwrw sRI rkwbgMj swihb jI,dUjw icKw AsQwn,sRI AnMdpur swihb jI ivKy gurduAwrw sRI sIsgMj swihb jI,roim 2 krky Aink bwr sdw fMfauq bMdn nmskwr bilhwr[

    (10)DMn hn DMn hn DMn hn,prmpUjnIk vwihgurU siqgurU goivMd isMG swihb jI DMn hn,Avqwr AsQwn ptnw swihb jI ivKy,q^q sRI hirmMdr swihb jI,gurqw-gd̀I AsQwn,sRI sIs gMj swihb jI sRI AnMdpur swihb jI,joqI joiq AsQwn q^q s`cKMf sRI hzUr swihb jI nWdyV mhWrwStR,rom 2 krky Aink bwr sdw fMfauq bMdn nmskwr bilhwr[

    (11)DMn hn DMn hn DMn hn,prmpUjnIk vwihgurU siqgurU gRMQ swihb jI DMn hn,Avqwr AsQwn AMimRqsr ivKy,gurduAwrw sRI rwmsr swihb jI,

    DMn hn DMn hn DMn hn prmpUjnIk s`cy siqgurU sRI gurU Arjndyv swihbjI!DMn hn[AwpjI ny dunIAW nUM qwrn leI,dySW pRdySW’c kIrqn b^Sx leI,jIAW dI haumY dIrG rog myt ky,bRhmigAwn b^Sx leI,dMBI pKMfI gurUAW

    http://www.gursevak.com/

  • www.Gursevak.com 36 q̀qkrw

    dy jwL qoN bcwaux leI,gurU nwnk swihbjI dy q^q nUM jug̀o ju`g At`l r`Kx leI,kljùg nUM gurbwxI inrMkwrjI dw ADwr b^Sx leI,guris`KI pMQ nUM pUrn s`cy gurU b^Sx leI,koV@IAW dy koV@ srwp klMk myt ky bRhm’c joVn leI,Awpxy sMqW nUM gurbwxI inrMkwrjI dw ^zwnw b^Sx leI,1661 ibkRmI BwdRoN SudI eykm nUM,prmpUjnIk s`cy(swD)siqgurU gRMQ swihbjI,pihlI vwrI sRI hirmMdr swihbjI’c pRkwS kIqy[dUjI vwr Avqwr AsQwn q^q sRI dmdmw swihb jI,gurqw-gd̀I AsQwn sRI hirmMdr swihb jI qy q^q s`cKMf sRI hzUr swihb jI,mhWrwStR,rom 2 krky Aink bwr sdw fMfauq bMdn nmskwr bilhwr[

    AYVw. inhclu scu Kudwie eyku;Kudwie bMdw AibnwsI]prmpUjnIk AibnwsI BgqW mhWpurSW jI dy prmpiv`qR SuB s`cy nwm:-

    (1) DMn hn DMn hn DMn hn,prmpUjnIk vwihgurU Bgq kbIr swihb jI DMn hn, rom 2 krky Aink bwr sdw fMfauq bMdn nmskwr bilhwr[(2) DMn hn DMn hn DMn hn,prmpUjnIk vwihgurU,Bgq iqRlocn swihb jI DMn hn, rom 2 krky Aink bwr sdw fMfauq bMdn nmskwr bilhwr[(3) DMn hn DMn hn DMn hn,prmpUjnIk vwihgurU,Bgq byxI swihb jI DMn hn, rom 2 krky Aink bwr sdw fMfauq bMdn nmskwr bilhwr[(4) DMn hn DMn hn DMn hn,prmpUjnIk vwihgurU,Bgq rivdws swihb jI DMn hn,rom 2 krky Aink bwr sdw fMfauq bMdn nmskwr bilhwr[(5) DMn hn DMn hn DMn hn,prmpUjnIk vwihgurU,Bgq nwmdyv swihb jI DMn hn,rom 2 krky Aink bwr sdw fMfauq bMdn nmskwr bilhwr[

    (6) DMn hn DMn hn DMn hn,prmpUjnIk vwihgurU,Bgq DMnw swihb jI DMn hn,rom 2 krky Aink bwr sdw fMfauq bMdn nmskwr bilhwr[(7)DMn hn DMn hn DMn hn,prmpUjnIk vwihgurU,Bgq sy^ &rId swihb jI DMn hn,rom 2 krky Aink bwr sdw fMfauq bMdn nmskwr bilhwr[(8) DMn hn DMn hn DMn hn,prmpUjnIk vwihgurU,Bgq jYdyv swihb jI DMn hn,rom 2 krky Aink bwr sdw fMfauq bMdn nmskwr bilhwr[(9) DMn hn DMn hn DMn hn,prmpUjnIk vwihgurU,Bgq mrdwnw swihb jI DMn hn,rom 2 krky Aink bwr sdw fMfauq bMdn nmskwr bilhwr[(10) DMn hn DMn hn DMn hn,prmpUjnIk vwihgurU,Bgq BIKn swihb jI DMn hn,rom 2 krky Aink bwr sdw fMfauq

    http://www.gursevak.com/

  • www.Gursevak.com 37 q̀qkrw

    bMdn nmskwr bilhwr[(11) DMn hn DMn hn DMn hn,prmpUjnIk vwihgurU,Bgq sRI sYn swihb jI DMn hn,rom 2 krky Aink bwr sdw fMfauq bMdn nmskwr bilhwr[(12) DMn hn DMn hn DMn hn,prmpUjnIk vwihgurU,Bgq pIpw swihb jI DMn hn,rom 2 krky Aink bwr sdw fMfauq bMdn nmskwr bilhwr[(13) DMn hn DMn hn DMn hn,prmpUjnIk vwihgurU,Bgq sDnw swihb jI DMn hn,rom 2 krky Aink bwr sdw fMfauq bMdn nmskwr bilhwr[(14) DMn hn DMn hn DMn hn,prmpUjnIk vwihgurU,Bgq suMdr swihb jI DMn hn,rom 2 krky Aink bwr sdw fMfauq bMdn nmskwr bilhwr[(15) DMn hn DMn hn DMn hn,prmpUjnIk vwihgurU,rwgI s`qw qy blvMf swihb jI DMn hn,rom 2 krky Aink bwr sdw fMfauq bMdn nmskwr bilhwr[(16) DMn hn DMn hn DMn hn,prmpUjnIk vwihgurU,Bgq rwmwnMd swihb jI DMn hn,rom 2 krky Aink bwr sdw fMfauq bMdn nmskwr bilhwr[

    (17)DMn hn DMn hn DMn hn,prmpUjnIk vwihgurU, Bgq prmwnMd swihb jI DMn hn,rom 2 krky Aink bwr sdw fMfauq bMdn nmskwr bilhwr[(18) DMn hn DMn hn DMn hn,prmpUjnIk vwihgurU,Bgq sUrdws swihb jI DMn hn,rom 2 krky Aink bwr sdw fMfauq bMdn nmskwr bilhwr[DMn hn DMn hn DMn hn,prmpUjnIk vwihgurU,Bgq kl,klshwr,tlX,jwlpu,jlX,kIrq, slX,BlX, nlX,iBKw, jln,dws,gXMd, syvk, mQurw,blX,hrbMs,gurU js gwaux vwly sqwrW B`t swihb jIE!DMn hn, rom 2 krky Aink bwr sdw fMfauq bMdn nmskwr bilhwr[

    http://www.gursevak.com/

  • www.Gursevak.com 38 q̀qkrw

    pihlw pRkrx ArMB:- siqgur pRswid]vwihgurU jI kw ^wlsw

    vwihgurU jI kI &qyh] prmpUjnIk,rwjn ky rwjw.mhwrwjn ky mhwrwjw;sdw 2 imhrvwn,AnMq klwvwn,swihbu myrw nIq nvw;sdw sdw dwqwru]1])hm cwkr goibMd ky;Twkuru myrw Bwrw]krn krwvn sgl ibiD;so siqgurU hmwrw] gurqw-g`dI ibrwjmwn siqgurU Bgvwn,imhrvwnu.swihbu imhrvwnu]swihbu myrw.imhrvwnu]gurU gur siqgurU s`cy vwihgurU siqgurU gurU gRMQ swihb jI dw prmpivq̀R ieiqhws[ gurbwxI jI Aqy coxvyN mhWpurKW duAwrw,gurbwxI gurU jI dI mhW 2 ivsmwd Agm Apwr mihmw, gurbwxI dy pdW dy mhW ivsmwd ArQ[

    1.{nvIN id`lI:-ie`k bhuq hI mh`qv-pUrn &Ysly ’c,suprIm kort ny sRI gurU gRMQ swihb jI jo ik is`KW dy prmpiv`qR prmpUjnIk Dwrimk gurU gRMQ pUrn gurU jI hn,bwry AwiKAw hY ik sRI gurU gRMQ swihb jI nUM ‘kwnUMnI iDr’ vjoN svIkwirAw jw skdw hY[ mh`qvpUrn &qvy ’c ikhw igAw hY ik prmpiv`qR gurU gRMQ swihb jI,jo gurduAwry swihb jI’c pRkwS ibrwjmwn kIqy jWdy hn qW ienW@ nUM ihMdUAW dy ieSt vjoN,brwbr dI mwnqw id`qI jWdI hY[Adwlq ny A`gy Awpxy PYsly ’c ikhw hY ik do v`K-v`K DrmW dy SrDwlUAW dI nzr ’c ie`k sMklp jW kwlpink’ dy mqlb v`K v`K hn,pr sRI gurU gRMQ swihb jI dI kwnUMnI iDr vjoN mwnqw dyx leI,swry DrmW dy SrDwlU,ienW@ nUM ie`ko ijhw Awdr siqkwr idMdy hn[ies leI DMn sRI gurU gRMQ swihb jI nUM kwnUMnI iDr vjoN mwnqw id`qy jwx vwlIAW swrIAW kdrW-kImqW ies ’c Swiml hn[jsits AY~m. Awr. rwE qy jsits ey.pI.imSrw ’qy AwDwirq ifvIzn bYNc ny,SRomxI gurduAwrw pRbMDk kmytI AMimRqsr v`loN dwier ApIl qy ieh &Yslw suxwieAw hY[ ieh &Yslw hweIkort dy aus &Ysly ivru`D suxwieAw igAw hY,ijs’c pMjwb qy hirAwxw hweIkort ny,SRI gurU gRMQ swihb jI nUM kwnUMnI iDr vjoN svIkwirAw nhIN sI[suprIm kort ny Awpxy PYNsly c,ieh BI AwiKAw hY ik is`KW dy dsvyN gurU DMn 2 sRI gurU goibMd

    http://www.gursevak.com/

  • www.Gursevak.com 39 q̀qkrw

    isMG swihb jI ny pRq`K qOr ’qy AwiKAw ik aun@W qoN ip`CoN,prmpUjnIk DMn sRI gurU gRMQ swihb jI hI is`KW dy gurU swihb jI hoxgy[ pitAwlw izlHy dy ipMf iblwspur ivKy siQq gurduAwrw swihb DrmSwlw sRI gurU gRMQ swihb jI dI iemwrq Aqy zmIn bwry somnwQ dws qy hor ivAkqIAW ny dwAvw kIqw sI ik ies gurduAwry nwl sMbMiDq zmIn aun@W dy vfyirAW dI hY,pr AYs.jI.pI.sI.gurduAwrw pRbMDk kmytI dw p`K hweIkort ny r`d kIqw sI[ hux sprIm kort ny hweIkort dy PYNsly ivru`D Pqvw idqw hY[suprIm kort AwiKAw hY ik sRI gurU gRMQ swihb mhwrwj jI ijs gurduAwry swihb jI pRkwSy r`Ky jWdy hn,auh jgHw iblkul auvyN pUjnXog ho jWdI hY,ijvyN ijauNdw gurU pUijAw jWdw hY[suprIm kort ny ikhw hY,ies leI koeI vI pRqIvwdI iDr dw dwAvw ijhVw JgVy vwlI sMpqI nwl sMbMiDq hY,auh r`d kIqw jWdw hY[ } ijn@W kihxw ik swnUM AkwSI pYgwm AwauNdw hY, dunIAW aun@W dy pYr pUjdI,AkwS ivhl dw nwm hY, swry bol cwl AkwS ’c hI ho rhy hn [ prmpUjnIk sc̀y siqgurW ny Akwl purK jI dy gurbwxI jI b^Sy hn, jo hr ie`k pRwxI mwqR, siqgurU sRI gurU gRMQ swihb jI mhwrwj nwl juVy,khy dwsn dws nUM siqgurU sRI gurU gRMQ swihb jI gurbwxI Byj rhy hn[ AkwSI bwxI JUT hY [ hy mnw ! sMswr ’qy igxqI dy suAws Bog ky ie`QoN jwxw hY, QoVHy ijhy smyN ’c ie`QoN gurU Sbd ArQ Awpxy idl ’qy ilK ky,s`cy siqgurW pws iljwxy hn jI [

    2.prmpUjnIk s`cy siqgurU sRI gurU nwnk dyv swihb jI, prmpUjnIk s`cy siqgurU sRI gurU AMgd dyv swihb jI ny gurbwxI iek`qR krn dw praupkwr ieauN kIqw:-Awip nrwiexu.klw Dwir;jg mih.prvirXau]Anuswr prmpUjnIk myhrvwn Anq klwvwn SWqI dy swgr,kotwn koit bRhmMfW sUrjW dy pRkwSk mwlk,inrgun bRhm jI ny is`K Drm dy bwnI,jwhr pIr jgqu guru bwbw]3])sB qy vfw siqguru nwnku;swihb jI dw SuB s`cw Avqwr Dwr ky,prmpUjnIk SuB s`cy ds Avqwr Dwry hn[aun@W prmpUjnIk prm pwk dsW hI srUpW ’c ie`ko ie`k joiq vrqI hY[siqgurU pihly pwiqswh jI ny Awp gurmuKI il`pI rc ky,sdw Amr rihx vwlI ies il`pI ’c gurbwxI jI ilKvwey,iesy qr@W siqgurU dUjy pwiqswh jI ny,Purmwnu qyrw.isrY aUpir;iPir n krq bIcwr]quhI drIAw.quhI

    http://www.gursevak.com/

  • www.Gursevak.com 40 q̀qkrw

    krIAw;quJY qy insqwr]Anuswr siqgurU swihb jI dw hukm isr m`Qy mMn ky,gurbwxI jI A`gy ilKwey,Su`D sMQw krweI,gurbwxI jI dI tkswl clweI[gurU gur siqgurU AMgd dyv swihb jI dy gux,prmpUjnIk siqgurU pihly pwiqswh jI nwloN, joiq Ehw jugiq swie sih kwieAw Pyir pltIAY]Anuswr v`Kry nhIN hn[gurmuKI A`Kr siqgurU nwnk dyv swihb jI ny hI ilKq ’c ilAWdy[Awp jI ny sRI sulqwnpur swihb jI ivKy,bwby pYVy moKy jI,hor pRymIAW nUM gurmuKI A`Kr pV@wey ilKwey,ijs krky siqgurU AMgd dyv swihb jI ny,BweI pYVy moKy jI qoN,siqgurU pihly pwiqswh jI dI prmpiv`qR prmpUjnIk Avqwr kQw ilKvweI[Blw jykr siqgurU pihly pwiqswh jI ny gurbwxI jI n ilKwey pV@wey huMdy,qW cOhW c`kW ’c pRcwr ikvyN huMdw?dUroN nyiVauN ilKqI gurbwxI pyRmIAW qoN ikvyN imldI?ijvyN ie`k h`Q ilKq prmpivq̀R prmpUjnIk poQI,ijn@W ’c quKwrI rwg dy bwxI jI hn,dUjI poQI Awsw jI dI vwr dI,jo bwby &rId swihb jI,dunIcMd jI dy prQwie aucwrI sI[ijn@W dw j`g ’c kIrqn pRc`lq hY,ieh dovyN prmpUjnIk poQIAW qy AwpxI rcI hor bwxI dUroN nyiVEN iek`qR krky,Awp jI ny siqgurU dUjy pwiqswh jI nUM b^SI[jo 2 BI pyRmI AMimRq gurbwxI dy ihqvwn huMdy, auh ilK ky lY jWdy[ Awp jI ny Awsw rwg ’c p`tI bwxI gopwl pWDy prQwie aucwrI[ gurmuKI A`Kr Aqy AvwzW bxw ky,rMgW 2 dI gurbwxI ilKweI[guris`KI dw bUtw lw ky,Drm pRcwrk kwiem kIqy[ ijn@W nUM gurbwxI dw vIcwr b^S ky,gurbwxI dI sMQw, lg mwqR dI Su`DweI, ilKweI pV@weI krweI[ iqn@W qoN A`gy sIny bsIny v`ifAW qoN CoitAW nUM sMQw is`iKAw imldI rhI[ so Awp jI ny, gurbwxI dI tkswl sMswr ’c clweI,ijs dy muKI,prmpUjnIk siqgurU dUjy pwiqswh jI Qwpy[so Awp jI ny,sVdy bldy sMswr nUM prmpivq̀R prm mnohr DurW dI AMimRq gurbwxI, kQw kIrqn b^iSAw[jykr Awp jI gurbwxI dI tkswl n qordy,qW gurbwxI jI Alop ho jwxy sn[DMn vwihgurU s`cy siqgurU sRI gurU nwnk dyv swihb jI!hr vyly gurbwxI kQw kIrqn swc nwm kI;AMimRq vrKw]kr rhy hn[

    DMn vwihgurU dUjy pwiqswh:-koit bRhmMf ko Twkuru suAwmI; siqgurU nwnk dyv swihb jI ny AwpxI prmpiv`qR au~jl nUrwnI ivAwpk joiq, gurU gur siqgurU AMgd dyv swihb jI ’c r`KI[ ijvyN bsqR dI qwr 2 ’c mjITI pk̀w rMg cV@ jWdw hY,ieauN siqgurU dUjy pwiqswh jI dy lUM 2 ’c,siqgurU pihly pwiqswh jI dy

    http://www.gursevak.com/

  • www.Gursevak.com 41 q̀qkrw

    prmpUjnIk prmpiv`qR s`cy crn kmlW dw rMg cV@ igAw[Awp jI gurU pRmysr jI dy gurbwxI jI nMU rwq idny bwbIhy vWg pV@dy rihMdy[ ijvyN GMfyhyVy dw Sbd sux ky,hrn moihq ho jWdw hY,iqvyN gurbwxI gur ieiqhws sux ky moihq ho jWdy[AYsI lIxqw pwauNdy,lgwqwr smwDI hI l`g jWdI[ijvyN m`CI dw jIvn pwxI hY,iqvyN gurbwxI rUp siqgurU sRI gurU nwnk dyv swihb jI dy crn kmlW ’c lIx rihMdy[Awp jI gurqw-gd̀I ’qy ibrwjmwn ho ky,au~c pdvI dy mwlk bxy[XQw:-sRI gurU dyv AMgd swihb siqgurU ny,kMm AwrMiBAw bwxI sMcoilAW dw[ sihq Adb ilKvw ky sMic bwxI,rwhu qoirAw Adb ilKqoilAW dw](joiq ivgws)jnu nwnku DUiV mMgY.iqsu gurisK kI; jo Awip jpY.Avrh nwmu jpwvY]Anuswr Awp jI hr vyly gurbwxI dw pRcwr krdy rihMdy Aqy sRbq̀ dy Bly leI gurU pyRm ’c gurbwxI iek`qR krky,sMBwl krdy rihMdy[gihr gMBIru;ghIru sujwnw] vwihgurU jI dy Avqwr siqgurU AMgd dyv swihb jI ny,siqgurU nwnk dyv swihb jI dy prm ipAwr ’c,siqgurU swihb jI dI AMimRq gurbwxI iek`qR krn dw hukm sMgqW nUM kIqw[

    ies praupkwr ’c,prmpUjnIk siqgurU swihb jI dw BwrI ihq sI[pRymIAW nUM hukm kIqw,“BweI!Awp jI koLy jW hor iksy koLy gursbd ilKy hox,qW ilAwau,ijs krky siqsMgq jI dw AiqAMq hI Blw hovy[siqgurU swihb jI dI bwxI Alop n hovy[”kSmIr dy pyRmI bRhmdws jI pws Swrdw A`KrW ’c mlwr dI vwr dIAW 21 pauVIAW sn[ien@W ny drSn krky,ieh prmpiv`qR poQI siqgurU dUjy pwiqswh jI nUM idqI Aqy m`Qw tyikAw[Awp jI ny gurbwxI nUM nmskwr krky lY leI[ mihmw pRkwS vwrqk 1798:-iesy qr@W mwJ dI vwr dIAW ku`J pauVIAW Aqy ijqu dir vsih,(877)suriq sbdu swKI myrI isM|I;(877) suix mwiCMdRw nwnku bolY](877)hor ku`J bwxI is`DW prQwie aucwrI,jo j`t jwqI dy gurU pyRmI sYdo iGau ny twkry A`KrW ’c ilKI sI,aus qoN imlI[ iesy qr@W gurmuiK pyRmI h`sU luhwr jI Aqy sINhy CINby jI qoN BI kuJ̀ bwxI pRwpq hoeI[ijhVI bwxI sYdpur sMifAwlI dy kqlyAwm smyN,JwVU klwl jI nUM,siqgurU pihly pwiqswh jI ny ilKweI sI, auh aus qoN pRwpq hoeI[ siqgurW dy AqI ipAwry pyRmI BweI Aij`qy rMDwvy jI qoN isD gosit pRwpq hoeI[ iesy qr@W pihly pwiqswh jI dy bwxI dyx bwry,BweI bwly vwlI Avqwr swKI dy pMny 616

    http://www.gursevak.com/

  • www.Gursevak.com 42 q̀qkrw

    ’qy ieauN iliKAw hY:-pRisMn ho kr gurbwxI dw Kjwnw gurU AMgd dyv swihb jI dy hvwly kIqw[ iesy qr@W purwqn jnm swKI dy AMg 144 ’qy gurbwxI ilKwaux Aqy siqgurU dUjy pwiqswh jI nUM dyx dw hvwlw imldw hY, mnsuK qIn brs bwby kolH irhw,Pyr bwby ividAw kIqI[gurU bwby jI dI bwxI bhuq iliKAwsu[ poQIAW ilK lIqIEsu[ ieh bwxI BweI mnsuK jI qoN imlI[siqgurU swihbwn jI ny AMimRq gurbwxI nUM Awpxy iest mMn ky pUjy hn[Awpxy sRIr nwloN BI v`fy khy hn[Awp jI SuB guxW dy smuMdR hoN[Awp jI dy AMdr gurbwxI dw AQwh ipAwr hI nhIN, blik Awp jI prmpivq̀R AMimRq gurbwxI rUp hI hoN[prmpUjnIk prmpiv`qR AMimRq gurbwxI iek`qR krn dy aupoRkq prmwx purwqn gMRQW ’coN QoV@y mwqR hI imly hn,pr siqgurU swihb jI ny gurbwxI iek`qR krn dw BwrI au~dm kIqw sI[ ij`Qy 2 ijs 2 pws gurbwxI sI, aus dI puC̀ pVqwl krn dy fUMGy pyRm Bwv sn[ ijvyN ij`Qy 2 ijs 2 pyRmI pws AMimRq gurbwxI poQIAW jI sn,aun@W nUM bulw ky jW pws jw ky, gurbwxI jI dy siqkwr dw aupdyS Aqy siqkwr dw PL d`s ky,prmpUjnIk prmpiv`qR poQIAW jI dw siqkwr kIqw krwieAw[DMn hn vwihgurU srUp siqgurU pihly dUjy pwiqswh jI, Awp jIAW ny gurbwxI iek`qR sMBwl BwrI siqkwr krn krwaux dw BwrI praupkwr kIqw krwieAw[

    3.mhwn praupkwrI DIrjDwrI gurU gur siqgurU Amrdws swihb jI ny pUrn Adb siqkwr sihq AMimRq gurbwxI jI iek`qR krn dw mhwn praupkwr krnw: siqgurU AMgd dyv swihb jI ny, AwpxI Apr Apwr ikRpw b^iSS imhr krky, AwpxI prmpiv`qR au~jl joiq siqgurU qIjy pwiqswh jI ’c r`K ky, Awpxy prmpivq̀R srUp ’c lIn kr ley[ dyKx mwqR sRIr v`Kry 2 sn, pr ielwhI joiq ie`ko ie`k hI vrqI jI[XQw:- mÚ 3] Dn ipru eyih n AwKIAin;bhin iekTy hoie](Dn) iesqRI (ipru) pqI eyih (n) nhIN (AwKIAin) AwKy jWdy, jo iekTy (hoie) ho ky (bhin) bYTx, eyk joiq duie mUrqI; Dn ipru khIAY soie]3](ipru) pqI (Dn) sqI (duie) do (mUrqI) mUrqW dyKx mwqR hox, pr dohW dI (eyk) ie`k joiq hovy[(soie) auh hI,(soie)soBw sihq ie`k joiq Dn ipru (khIAY) khIdy hn, iqvyN Awp jI ny gurbwxI b^S ky, qIjy pwiqswh jI nUM KMfW bRhmMfW dy rwjy bxw idqw[ ie`ko joiq dsy pwiqswh jI, AMimRq gurbwxI jI

    http://www.gursevak.com/

  • www.Gursevak.com 43 q̀qkrw

    dy prmpivq̀R Avqwr hn Aqy rom 2 krky sdw 2 siqkwr Xog gurbwxI jI’c lIn hn[ hr smyN AMimRq gurbwxI jI aucwrdy suxdy iekq̀R krdy ilKdy ilKwauNdy pUjdy pUjwauNdy sn[ ijs qr@W DnI sUm dy mn AMdr Dn iek`Tw krn dI iK`c rihMdI hY, iesy qr@W gurU rUp siqkwr Xog gurbwxI jI nUM iek`qR krky syvw siqkwr sMBwl dw Awp jI dw kudrqI praupkwrI suBwv sI[XQw:-hir Dnu sMchu;ry jn BweI])iehu Dnu sMchu;hovhu BgvMq])hir Dnu sMcIAY BweI])sMic hir Dnu.pUij siqguru;Coif sgl ivkwr]

    siqgurU dUjy pwiqswh jI dy hukm Anuswr, dIrG idRStI dy mwlk siqgurU qIjy pwiqswh jI ny gurqw g`dI ’qy ibrwjmwn ho ky AMimRq gurbwxI jI aucwry[ pihly Aqy dUjy pwiqswh jI dy bwxI jI dUroN nyiVauN mMgw ky sMBwl kIqI[XQw:-qIjI cOQI gurU pwiqSwhIAw ny BI;prmwinAw Bau vf guroilAW dw]gurbwxI dIAW sMcIAW pUj ins idn;Awp sWiBAw kwj kwjoilAW dw]187](joiq ivgws)sRI siqgurU qIjy pwiqswh jI AMg 1376 ’qy sRI kbIr swihb jI nUM isropwau b^SidAW 220 vyN slok’c &urmwauNdy hn:-mÚ 3]icMqw iB Awip krwiesI;AicMqu iB Awpy dyie]nwnk so swlwhIAY;ij sBnw swr kryie]mÚ3] PrIdw.kwlI DaulI swihbu sdw hY;jy ko iciq kry]Awpxw lwieAw iprmu n lgeI;jy locY sBu koie]eyhu iprmu ipAwlw Ksm kw;jY BwvY qY dyie])mÚ3]iehu qnu sBo rqu hY;rqu ibnu qMnu n hoie]jo sh rqy Awpxy;iqqu qin loBu rqu n hoie])mÚ3]kwie ptolw pwVqI;kMblVI pihryie]nwnk Gr hI bYiTAw shu imlY;jy nIAiq rwis kryie]aupRokq pRmwx Anuswr, siqgurU swihb jI ny Awdr sihq Bgq bwxI dI sMBwl kIqI[ ijhVI bwxI, gurbwxI Anuswr sI, aus nUM pRvwn kIqw[ Bgq bwxI Aqy gurbwxI dI eykqw bwry siqgurU qIjy pwiqswh jI ny ieauN ikhw hY:-nwmw CIbw.kbIru juolwhw;pUry gur qy.giq pweI]bRhm ky byqy. sbdu pCwxih;haumY jwiq gvweI]suir nr.iqn kI bwxI gwvih;koie n mytY BweI]3]so gurU gur siqgurU Amrdws swihb jI ny Apwr ikRpw krky siqgurU pihly dUjy pwiqswh jI Aqy AwpxI bwxI, Awpxy poqRy sMsrwm jI Aqy hor pyRmIAW qoN BI ilKvweI, jo sRI poQIAW jI rUp c, bwby mohx jI pws, pUrn Adb

    http://www.gursevak.com/

  • www.Gursevak.com 44 q̀qkrw

    siqkwr sihq sMBwl ky r`KI hoeI sI[ so jykr Awp jI, gurbwxI dI sMBwl Aqy syvw siqkwr nw krdy qW Alop ho jwxI sI[

    4.DMn vwihgurU siqgurU rwmdws swihb jI ny gurbwxI iek`qR krky sMBwl pUrn siqkwr krn krwauNx dw bVw BwrI praupkwr ieauN kIqw krwieAw:-DMnu DMnu rwmdws guru;ijin isirAw iqnY svwirAw]pUrI hoeI krwmwiq;Awip isrjxhwrY DwirAw]ijvyN Awp jI ny ie`k vwk nwl kRoVW bRhmMf rcy hn,iqvyN Awp jI ny sRbq̀ dy Bly leI,prmpivq̀R AMimRq gurbwxI jI rcy[DMn vwihgurU s`cy siqgurU sRI gurU Amrdws swihb jI dI s`cI au~cI syvw bhuq BwrI cwA auqSwh nwl kIqI[vwihgur siqgurU Amrdws swihb jI dy prmpivq̀R hukm nUM mMn ky,gurbwxI jI dI sMQw Su`DI A`gy krvweI[swrIAW GtW swirAW rUpW rMgW ’c,vwihgurU siqgurU Amrdws swihb jI dI joiq swiKAwq kIqI,ijs krky vwihgurU siqgurU Amrdws swihb jI bhuq BwrI pRsMn hoey[AqI hI ipAwr siqkwr nwl QwpI dy ky,AwpxI CwqI nwl lw ky vr b^Sy,“Awp jI ny dwsndws nUM pCwx ilAw hY,qyrI myrI eykqw ho geI hY[” AwpxI ipAwrI b`cI dI SwdI BI DMn vwihgurU siqgurU sRI gurU rwmdws swihb jI nwl kIqI[6 swl 11 mhIny 21 idn AwpxI AwXU gurqw b^S idqI[ DMn vwihgurU siqgurU rwmdws swihb jI ny,iek dU jIBO lK hoih;lK hovih lK vIs]lKu lKu gyVw AwKIAih;eyku nwmu jgdIs]Anuswr vwihgurU jI nUM ArwiDAw,ijs krky ivsmwd AvsQw ’c lIx ho ky,ieh bcn Purmwey:-ijhvw eyk.hoie lK kotI;lK kotI koit iDAwvYgo]dwsn dws dI(eyk)ie`k(ijhvw)zbwn,guxW lK,guxW(kotI)kRoVW,guxW lK(kotI)kRoVW, guxW(koit)kRoVW Bwv byAMq hoie jwx,ien@W zbwnW nwl vwihgurU siqgurU swihb jI nUM AnMq bwr lgwqwr roim 2 krky(iDAwvYgo)iDAwauxw krygw[XQw:-lwK ijhvw dyhu myry ipAwry;muKu.hir AwrwDy myrw rwm]vwihgurU siqgurU rwmdws swihb jI dI prmpiv`qR praupkwrI dyhI AMimRq iBMnI hY[XQw:-gur AMimRq iBMnI dyhurI;AMimRqu burky rwm rwjy] vwihgurU siqgurU pRBU rwmdws swihb jI dy rom 2 Aqy prmpiv`qR Amolk rsnw ’qy bRhm jI vsdy hn[XQw:-pRB jI bsih;swD kI rsnw]nwnk jn kw;dwsin dsnw]ieh bhuq BwrI praupkwr vwlI siqgurU swihb jI dI vifAweI hY,jo siqgurU swihb jI duAwrw swnUM kljug̀I jIAW nUM AMimRq gurbwxI jI pRwpq hoey hn[sc̀y pwiqswh jI dI socxI dyKxI prKxI,Kwxw pIxw pYn@xw,bolxw sunxw

    http://www.gursevak.com/

  • www.Gursevak.com 45 q̀qkrw

    ADwr sB gurbwxI jI hI hn[ijs qr@W vwihgurU pihly dUjy qIjy siqgurU swihbwn jI ny gurbwxI dI tkswl clw ky,sMswr nUM gurbwxI jI b^Sy,joiq Ehw jugiq swie;Anuswr vwihgurU siqgurU sRI gurU rwmdws swihb jI ny BI AMimRq gurbwxI jI iek`qR krky pUrn Adb siqkwr pUjn kIqw krwieAw[Awey pyRmIAW nUM gurbwxI sMQw Su`DI krwauxI,kIrqn sunwauxw,gurbwxI jI dy ArQ sunwauxy,gursbd ilK ilKvw ky dyxy,ieh s`cy pwiqswh jI dw suqy isD hI praupkwrI suBwv sI[ijhVy 2 sbd pyRmIAW qoN imly,aun@W dI sMBwl kIqI[ keI pyRmI AwpxI cV@weI smyN bwxI hwzr krdy, keI kih ky cV@weI krdy ik ieh Sbd, vwihgurU siqgurU sRI gurU rwmdws swihb jI dy pws phuMcw dyxy[BwvyN vwihgurU siqgurU sRI gurU rwmdws swihb jI kRoVW bRhmMfW dy mwlk, vwihgurU gurU nwnk bRhm jI dI cOQI joiq hn,iKn mih;Qwip auQwpnhwrw]dI Anq klw r`Kdy hn[ijvyN cwhux iqvyN gurbwxI rc lYx,smUMh sMqW BgqW nUM, Awp jI ny hI pYdw kIqw hY[ilKqI gurbwxI jI nwl snyh hI ieqnw sI ik Awp jI aus dw pUjn krdy r`jdy nhIN sn[dyKx vwly is`K ivsmwd rih jWdy sn[ie`k kwrn ieh BI sI ik siqkwr Xog BgqW jI dI,pUrn s`cy siqgurW jI dI gurbwxI ’c kljùgI jIv k`cI bwxI imlw rhy sn[inrol r`Kx leI prmpUjnIk siqgurU swihb jI ny Awpxy pws AwpxI qy Awpxy ipAwry BgqW jI dI bwxI iek`qR kIqI[ij`Qy 2 pyRmIAW koLy AMimRq gurbwxI jI sn,aun@W nUM syvw sMBwl dw aupdyS b^iSAw[sc̀y siqgurU sRI gurU Amrdws swihb jI ny gurmiq dy pRcwr leI,gurmuKqweI dIAW bweI mMjIAW Awpxy ipAwry gurmuiK jnw nUM b^S ky,ihMdosqwn dy bweI sUibAW ’c Drm pRcwr leI ByijAw[vwihgurU siqgurU cOQy pwiqswh jI ny iesy pRcwr nUM jwrI r`iKAw[ies dw pRmwx ieh hY ik auVIsw ’c ie`k ksbw bVwib`l hY[ie`Qy ie`k imsqRI isMG jI ny d`isAw,“iek̀ EVIAw,mUrqI swhmxy h`Q joV ky,imT̀I ipAwrI Dun nwl au~cI 2 pV@dw sI,”“DMn sRI gurU rwmdws swihb jI! DMn sRI gurU rwmdws swihb jI!” “dws ny aus nUM pu`iCAw,DMn sRI gurU rwmdws swihb jI kOx hn? kihMdy,” “jI! ieauN qW nhIN pqw,pr swfI kul ’c irvwj hY,AsIN vwihgurU siqgurU rwmdws swihb jI dy gurbwxI inrMkwr jI jpdy hW[” ies dw Bwv ieh hY ik vwihgurU siqgurU qIjy pwiqswh jI ny ieh lihr qorI,jo jwrI rhI mgroN pMQ ’qy bhuq BwrI zulm hoey,ijs krky vwihgurU siqgurU qIjy pwiqswh jI dy pRcwr dI sMBwl nhIN ho

    http://www.gursevak.com/

  • www.Gursevak.com 46 q̀qkrw

    skI[ so gurU Gr ’c gurbwxI dw vxj vpwr hY[ ijs qr@W smuMdR Awpxy ’c ArbW mxW pwxI smwauNdw hY,iesy qr@W prmpUjnIk vwihgurU s`cy siqgurU sRI gurU rwmdws swihb jI ny,AMimRq gurbwxI jI iekq̀R kIqy jI[ jykr Awp jI gurbwxI jI n iek`qR krdy qW Alop ho jwxy sn[ DMn hn DMn hn vwihgurU prmpUjnIk s`cy siqgurU sRI gurU rwmdws swihb jI, DMn hn! rom 2 krky fMfauiq bMdnw Aink bwr nmskwr bilhwr[

    5.vwihgurU pwrbRhm srUp s`cy siqgurU qIjy pwiqswh jI ny siqgurU pMjvyN pwiqswh jI nUM,“doihqw bwxI kw boihQw[”vr b^Sxy:-goibMdvwlu goibMd purI sm;jl´n qIir ibpws bnwXau]gurmuiK ipAwry gurU svwry Bgq B`t jl´n jI &urmwauNdy hn:-vwihgurU gurU gur siqgurU Amrdws swihb jI ny,izl@w sRI AMimRqsr swihb jI qihsIl sRI qrnqwrn swihb jI ivKy,(ibpws)ivAws dirAw (qIir)iknwry,sRI goibMdvwlu swihb jI,(goibMd)vwihgurU jI dI(purI) n`grI s`cKMf (sm)vWg(bnwXau)bnwauxw kIqy[ie`Qy Awp jI dy prmpUjnIk AqI suMdr AsQwn sRI hvylI swihb jI hn,ijn@W ’c gurduAwrw sRI caubwrw swihb jI SSoBq hn[ij`Qy swihb siqgurU qIjy pwiqswh jI AMimRq ieSnwn krn qoN bwAd,Ac`l Afol AgwD fUMGI Amol smwDI ’c bYTdy sn[XQw:-srgun inrgun inrMkwr;suMn smwDI Awip]hy(inrgun) (inr+gun)iqMnW guxW qoN(inr)rihq, AnMq bRhmMf dy rcnhwr,AnMq bRhmMf ’c l`bw l`b BrpUr,AnMq sUrjW cMdRimAW dy pRkwSk,AnMq DrqIAW qwirAW mMflW dw Awsrw,sRb jIAW nUM AwpxI cyqn s`qw dy Awsry cystw krwaux vwly,AnMq sUrjW cMdRimAW qwirAW hvwvW pwxIAW nUM,AwpxI SkqI nwl hr smyN ^Ub qyz Bjwaux vwly,swirAW ’c BrpUr,iek̀ iKn ’c AnykW auqpqIAW lYAqW kridAW inrlyp vwihgurU inrMkwr jI!Awip,vwihgurU sRI siqgurU qIjy pwiqswh jI dw prmpUjnIk prmpiv`qR AqI hI suMdr srgun srUp Dwr ky,(suMn)APur smwDI ’c iesiQq hoey[XQw:-kyqy jug;vrqy gubwrY] qwVI lweI;Apr ApwrY]DuMDUkwir inrwlmu bYTw;nw qid DMDu pswrw hy]1]bRhm vwihgurU jI dy Avqwr siqgurU swihb jI AYsI A&ur smwDI ’c bYTdy:-(kyqy)byAMq jug s`cy vwihgurU jI(gubwrY)sc̀w pRkwS hI pRkwS,s`c 4 srUp ho ky vrqy[qwVI lweI;Apr ApwrY]aun@W Awpxy s`c srUp A&ur bRhm jI’c,(Apr ApwrY)pwrvwr qoN rihq(qwVI)smwDI lweI sI[ (DuMDUkwir)inrgun inrMkwr Acl mUriq AnBau pRkws;(inrwlmu)AsMg APur,AibnwsI suK;Awpn

    http://www.gursevak.com/

  • www.Gursevak.com 47 q̀qkrw

    Awsn]Ac`l Afol AibnwsI rUp(bYTw) bYTy iesiQq hn[;nw qid DMDu pswrw hy]1]hy BweI!(qid)qdoN (DMDu)mwiekI DMDw,mwiekI pswrw(nw)nhIN sI[bRhm srUp vwihgurU siqgurU sRI gurU Amrdws swihb jI,AYsy ivAwpk bRhm AdÍYq joqI srUp ’c A&ur smwDI lwauNdy sn[Awp jI dw prmpiv`qR hukm sI,“hy ipAwirE!ijqnw icr dwsn dws smwDI ’c b YTy,auqnw icr koeI BI pws n Awvy[” ie`k idn AvqwrI bwlw pRIqm siqgurU Arjndyv swihb jI nUM, Awp jI dy prmpUjnIk mwqw BwnI jI ny AMimRq vyly phu pwtdI nwl prmpivq̀R ieSnwn krwieAw[Ascrj ivsmwd kOqkI cojI pRIqm jI,ivhVy ’c gofxIeyN irV@n l`gy[Awp jI dI,gur AMimRq iBMnI dyhurI;nUM im`tI l`gI sI[Awp jI Kyfdy 2 prmpUjnIk nwny jI dy sRI caubwry swihb jI ’c cly gey[XQw:-qib sRI gurU Arjn; shij suBwie]jnnI ipq ky;igRih ids jwie]prmpUjnIk plMGy swihb jI dy pwvy swihb jI nUM PV ky, KV@y ho ky prmpUjnIk nwny gurU pRmysr jI dy jmwl jlwl Bry nUrwnI cyhry nUM dyK ky,pRym nwl au~cI iklkwrI mwrI,mwno AMimRq dI vrKw hI kr idqI[ prmpUjnIk nwny jI dI Agm AgwD smwDI Ku`l@I[ieqny nUM bIbI BwnI jI B`j ky Awey,Awp jI BoLy Bwv ivsmwd rMg ’c,kvl vWg iKVy KV@y vyKy[bIbI jI fridAW 2 bwlw pRIqm jI nUM PVn l`gy,ik prmpUjnIk s`cy ipqw jI dw nym BMg huMdw hY[qUM dieAwlu ikRpwlu ikRpw iniD;mnsw pUrxhwrw]pUrn dieAwl bRhm jI srUp,prm pUjnIk gurU pRmysr jI ny,pUrn pyRm dy vsIkwr ho ky ikhw,“hy bIbI jI! ien@W nUM ie`Qy hI drSn b^Sx idau[A`j pyRm A`gy nym nhIN irhw[ XQw:-swcu khO sun lyhu sBY;ijn pRymu kIE.iqn hI pRBu pwieE](sRI dsm 14)goibMd Bwau Bgiq dw BuKw]7](vwr 10)Anuswr prmpUjnIk gurU pRmysr nwny jI ny,s`c dy s`cy Avqwr Awpxy AqI hI ipAwry doihqRy jI nUM nwnk ndrI;ndir inhwl]vwlI ing@w nwl q`ikAw[Awpxy dohW h`QW nwl fOiLAW qoN cu`k ky qoly[gOrv Bwrw srUp jwx ky,bVy BwrI AqI hI pRsMn ho ky,mhwn vr b^Sy[ “doihqw bwxI kw boihQw[myry ipAwry doihqy jI AnMq bRhmMf nUM qwrn leI,sRI AMimRq gurbwxI jI dw(boihQw)jhwz rcxgy Aqy BwrI kurbwnI dyxgy[”prmpivq̀R ieh SuB Amolk vwk,siqsMgq ’c Awm pRis`D hn[

    prmpUjnIk nwny jI dy auqWh cuk̀x ’qy,ipAwry doihqy jI ny Awpxy prmpivq̀R s`cy crn-kml auqWh nUM clw ky,plMG ’qy r`Kxy cwhy,XQw:-qib sRI

    http://www.gursevak.com/

  • www.Gursevak.com 48 q̀qkrw

    gurU Arjn;crn auTwiev]aUpr Drn;pRXMk luBwiev]qW SuB s`cy vr b^Sy,“Ajy kwhLy n pvo,pihlW gurqw dI Amolk ielwhI dwiq Awp jI dy gurmuiK ipqw jI nUM pRwpq hovygI, iPr Awp jI nUM imlygI[”SuB s`cy vr ’c do srUpW nUM gurqw dI dwiq b^SI[bIbI jI bVy BwrI pRsMn hoey,KuSI dI h`d hI n rhI[bIbI jI nUM s`cy pwiqswh jI ’qy pUrn Brosw sI,jwxdy sn ik Amolk bcn zrUr br zrUr hI pUry hoxgy[Awpxy AvqwrI bwlk jI nUM, gurU ipqw jI dy prmpivq̀R s`cy crn-kmlW ’qy pw ky,AQwh SrDw sihq m`Qw itkwieAw[Awp nmskwr krky,gurU ipqw jI dI tihl syvw ’c l`g gey[iesy qr@W gurU ipqw rwmdws swihb jI BI gur syvw qy;Bgiq kmweI]’c q`qpr ho ky l`gy rihMdy[prmpUjnIk smR̀Q,vwihgurU gur siqgurU dUjy pwiqswh jI dy idqy,bwrW vr s&ly hox l`gy[ijvyN vwihgurU siqgurU pMjvyN pwiqswh jI nUM vr hoey,swrw j`g hI jwxdw hY[ies leI siqgurU sUry bcn dy pUry hn jI[DMn hn DMn hn vwihgurU siqgurU Amrdws swihb jIau! DMn hn[ rom 2 krky fMfauq bMdnw Aink bwr nmskwr bilhwr[ cOhW ju`gW, cOhW vydW,27 isMmRqIAW,ATwrW purwxW Awid purwqn gMRQW ’c,koeI BI AYsy prmpUjnIk gurU pIr jI nhIN hoey,ijn@W ny ieqnyN QoVy qoN QoVy A `KrW ’c AYfy v`fy 2 BwrI guxkwrI praupkwrI vr b^Sy hox[ koit bwr sdw 2 nmskwr[

    6. DMn hn DMn hn siqgurU Amrdws swihb jI,ijn@W dy Amolk vr nwl AYfy v`fy mhwn praupkwrI DIrjDwrI s`cy siqgurU gRMQ swihb jI pRgt hoey hn[prmpUjnIk nwny siqgurU Amrdws swihb jI d y idqy vr,“doihqw bwxI kw boihQw[”nUM pUrw krn leI, siqgurU pMjvyN pwiqswh jI ny ieauN kwrx vrqwieAw mh`ly pMjvyN jI dw js :-prmpUjnIk s`c srUp,sc̀y nwm dy dwqy,pUrn bRhm jI dy Avqwr nwny vwihgurU siqgurU swihb jI dy prmpiv`qR AMimRq vr Anuswr ;Drm Dujw Arjunu hir Bgqw]jI nUM, vwihgurU siqgurU sRI gurU rwmdws swihb jI ny,Awp pRq`K huMidAW, sRI AMimRqsr swihb jI ivKy,1638 sMmq nUM gurqw b^SI[pUrn ihq siqkwr ipAwr nwl prmpUjnIk ipqw jI dy hukm nUM mMnidAW ,Awp jI ny bVI BwrI Gwlxw Gwl ky,sRovr Awid p`ky krn dI SuB s`cI su`cI au~cI syvw kIqI[sRb`q dy Bly leI,hrI rUp sRI hirmMdr swihb jI BI rc ley[

    http://www.gursevak.com/

  • www.Gursevak.com 49 q̀qkrw

    inSwnI CMd]iem gurU Arjn siqgurU;qih smw ibqwXo]2040gu:pR:sU:kvI BweI sMqoK isMG swihb jI inSwnI CMd &urmwauNdy hn:-(iem)ies qr@W Bjn ismrn syvw praupkwr gurU BgqI krn krwaux ’c,vwihgurU siqgurU sRI gurU Arjn dyv swihb jI ny(qih)iq`Qy AMimRqsr ivKy,sohxw smw(ibqwXo)ibqIq kIqw[gXwn iSromix DIr bf;bc mDur suhwXo](bf)v`fy(DIr) DIrjDwrI jo(gXwn)igAwn gRIbI ’c sB qoN(iSromix)SRomxI hn[ koml(mDur) im`Ty(suhwXo) SoBnIk gurbwxI kQw kIrqn rUp AMimRq(bc)bcn boldy sn[ies qoN A`gy sRI siqgurU swihb jI nUM smuMdR rUp kQn krdy hn[

    aupmw rqnwkr idpih;gMBIr ibswlw]sRI siqgurU swihb jI dI aupmw (rqnwAwkr) (rqnw+Awkr)rqnW dI(Awkr)KwxI Bwv smuMdR vWg (ibswlw)bVI BwrI gMBIr, (idpih) pRkwS rhI sI[

    isK syvk jl jMqu;sy soBiq iqh kwlw]ijvyN smuMdR ’c m`C m`CIAW Awid byAMq jl jMqU SoBnIk huMdy hn[ies qr@W smuMdR rUp sRI siqgurU swihb jI ’c,jo jl jMqu vWg SuB guxW sihq gur isK syvk sn,(sy)auh(iqh)iqs(kwlw)smyN bVy BwrI(soBiq)SoBnIk ho rhy sn[

    siq sMqoK suSIlqw;su`c suMdrqweI]ijvyN smuMdR ’c, n@wn@w hIry jvwhrwq rqn pRkwSdy hn,ies qr@W smuMdR rUp siqgurU swihb jI ’c,(siq)s`c sMqoK(suSIlqw)nrm suBwA,(su`c) idl dI s&weI rUp su`cm Awid hIry jvwhrwq, suMdrqweI sihq SoBnIk ho rhy sn[

    dXw,iCmw,mudqw;mhW koml,srlweI]dXw Aqy jykr koeI mwVw AwdmI byAdbI kry, aus nUM (iCmw)iKmw krdy sn[mhW v`fy BwrI koml(srlweI)inSkpt BoLy Bwv ’c sn[(mudqw)iksy dw pRqwp dyK ky pRsMn rihMdy sn,ik DMn 2 vwihgurU jI,ijn@W ny AYsy qyz pRqwp vwly mhWpurS pYdw kIqy hn[

    AnsUXU,DIrj;Drm gun Awidk gXwnw]smuMdR rUp sRI gurU Arjn dyv swihb jI ’c, (gXwnw) igAwn Awidk ieh SuB guxW rUpI rqn pRkwS rhy sn,(AnsUXU)eIrKw qoN rihq sn[(DIrj) iekWq dyS ’c ivSy dI pRwpqI qoN BI DIrj sihq sn[Drm dy ien@W ds guxW sihq hn:-iKmW,AihMsw,dieAw,imRd;sq bcn, qp,dwn]sIl,sMqoK,iqRsnw ibnw,Drm icMn ds jwn]

    rqn ibswl pRkwSqy;jwqI ieh nwnw]5]smuMdR rUp siqgurU swihb jI ’c aupRokq nwnw (jwqI) jwqW dy SuB guxW rUpI ieh rqn (ibswl) bVy BwrI (pRkwSqy) pRkwS rhy sn[

    http://www.gursevak.com/

  • www.Gursevak.com 50 q̀qkrw

    swr Aswr ibcwirbo; gMBIr su nIrw] (swr) AslI (Aswr) nklI Bwv siq As`q dI jo (ibcwirbo) vIcwr hY, ieh (gMBIr) fUMGw (su) syRSt (nIrw) jl sI[

    pyRm CoB qy Bgiq iniq; bIcI suK sIrw] prmpUjnIk gurU rUp smuMdR ’coN pyRm rUp (CoB) auCwly (qy) qoN (suK) suKdwiek (sIrw) TMFIAW (Bgiq) BgqI rUpI (bIcI) lihrW (iniq) in`q au~TdIAW sn[

    sMq hMs iblsiq sdw;jm qwp ibhwey](sMq)sMqW rUpI hMs, siqgurU rUpI smuMdR ’coN SuB guxW rUpI rqnW nUM Ck ky,sdw (iblsiq)AnMd nUM pRwpq huMdy sn,ijs krky aun@W dw jmW dw fr Aqy iqMny qwp(ibhwey)dUr huMdy sn[

    Cym Anykin ko krY;iem isMDu suhwey]5](iem)ieauN(isMDu) smuMdR rUp sRI gurU swihb jI(Anykin)AnykW jIAW(ko)dI(Cym) kilAwx(krY)kridAW(suhwey)SoBnIk ho rhy sn[

    Sbd kriq icq icqvqy;iek Qwn ilKIjY]Sbd aucwrn (kriq)kridAW,icq’c SuB icqvnI(icqvqy)icqvdy sn,ik swrI gurbwxI nUM iek Qwn (ilKIjY)ilKxw krIey[

    pTihN suxihN isK suK lhihN;is`KI iQr QIjY]ijs AMimRq gurbwxI jI nUM isK(pTihN)pV@(suxihN)sux ky Awqm suK(lhihN) lYx,ijs krky is`KI sdw leI(iQr)Ac`l(QIjY)ho jwvy[guris`KI dIAW nIhW pqwL ’c l`g jwx[cOpeI:-guru Arjn,mn AYsy DwrXo] kroN jqn;ijh j`g insqwrXo]ds mhlW q`k;rUp hmwry]Awgy pUjw; ikh insqwry]qw qy;sB bwxI iek`TXY]prmpUjnIk gurU gRMQ swihb jI bn`XY](gu: ib: pw: 6)

    sRI siqgurU jI dI AqI ipAwrI swDsMgq jI!dIn dunIAW dy mwlk,Awpxy inrgun srUp jI duAwrw kotwn koit sUrjW dy pRkwSk,kotwn koit pyRmw-BgqIAW dy dwqy,mhwn praupkwrI vwihgurU pMcm pwiqswh jI ny,hrI rUp sRI hirmMdr swihb jI ivKy,AqI suMdr dIvwn sjwieAw[ie`k rwgI ny Sbd AwrMB kIqw[ Awp jI ny J`t p`t hI rok idqw[ aus ny h`Q joV ky ikhw, “hzUr! rok ikauN idqw hY? ies sbd dy AMq ’c, siqgurU nwnk dyv swihb jI dw prmpiv̀qR nwm hY[”Awp jI ny ikhw,“nhIN BweI!ieh gurbwxI jI nhIN hn[” ies ny siq bcn kih ky m`Qw tyikAw,qW BweI gurdws swihb jI ny pRym bynqI kIqI,“hy s`cy pwiqswh jIE!keI mnm`qI kvIAW ny mnoklpq kivqw ilK ky,AMq ’c vwihgurU

    http://www.gursevak.com/

  • www.Gursevak.com 51 q̀qkrw

    siqgurU nwnk dyv swihb jI dw nwm ilK idqw hY[hy dIn dieAwl jI!ivrly gurmuiK hI Awp jI dI gurbwxI dw inrnw kr skdy hn,ijvyN Poky &wier Aqy shI &wier nUM SSqR AiBAwsI hI prK skdw hY[ies qr@W jo sDwrn AvsQw vwly hn,auh bhuq BulyKy ’c pY jwxgy[ies leI hy s`cy pwiqswh jI! koeI AYsw aupwau kro,ijs krky gurbwxI jI inrol rihx[”BweI swihb jI dy ieh praupkwr,gurbwxI dy siqkwr Aqy sRb`q dy Bly dy SuB bcn sux ky,gurdyv mwqw.gurdyv ipqw;srUp sRI siqgurU swihb jI bVy BwrI pRsMn hoey Aqy vIcwirAw,-gurbwxI jI dw inrol r`Kxw bhuq hI zrUrI hY,ikauNik dwsn dws pws Aw ky BI k`cI bwxI gwauxI cwhI hY[ies qr@W Awgmn smyN gurbwxI jI inrol nhIN rih skxgy[du`D ’c pwxI imlx vwlI g`l hovygI,inKyVnw kTn ho jwvygw[hux(smg̀R)swrI gurbwxI ie`k izld ivKy iek`qR krnI Xog hY[pRMqU sm`gR bwxI iek`qR ikvyN hovy? vwihgurU pihly dUjy qIjy cOQy pwiqswhW jIAW dI AMimRq gurbwxI jI dIAW prmpiv`qR poQIAW sRI goieMdvwl swihb jI ivKy,myry mwmy jI dy pws hn[ijn@W ’c v`K 2 bwxI hY[ijQ̀y 2 siqgurU pihly pwiqswh jI ny ijs 2 dyS ’c,ijs 2 pyRmI prQwie sbd aucwry,auh gurbwxI aun@W pyRmIAW pws hY-[Awp jI ny ieh mhwn praupkwr vIcwr ky hukm idqw,“gurmuKo!cwr kuMtW ’c ij`Qy 2 BI prmpUjnIk vwihgurU s`cy siqgurU sRI gurU nwnk dyv swihb jI dI ipAwrI is`KI hY,sB nUM hukmnwmy ilK idau[ijs gurmuiK ipAwry pws gurbwxI jI ilKy hox AQvw kMT hox,auh sRI AMimRq poQIAW nUM siqkwr sihq lY ky,sRI AMimRqsr swihb jI ivKy phuMcx[” ilKwrIAW ny,dyS pRdyS ’c hukmnwmy Byj idqy[

    dUjw pRmwx:-ie`k idn SWqI dy swgr,bRhm rqnwgr,pRymw BgqI dy dwqy, siqgurU pMjvyN pwiqswh jI q^q ’qy ibrwjmwn sn,Awp jI ’qy,sohxw sunYhrI suMdr cMdoAw,inrgun inrMkwr (iKvY)pRkS hI pRkwS srUp AQvw d`uK suK sm(iKvY)shwrn rUp sj irhw sI[XQw:- qKiq bYTw Arjn gurU;siqgur kw iKvY cMdoAw])rom rom mih bsih murwir])gurmuiK;roim roim hir iDAwvY]Awp jI dy rom 2 ’c AMimRq gurbwxI jI rcy hoey sn[ijs Awpxy ipAwry is`K v`l AMimRq idRStI nwl q`kdy,aus dw du`K nws kr idMdy[XQw:-ikRpw ktwK´. Avloknu kIno;dws kw dUKu ibdwirE]Awpxy ipAwirAW ’qy nwnk ndrI;ndir inhwl]dI ing@w pw ky inhwl 2 kr rhy sn[ isK̀W dI Bgq mwlw ’c gurmuiK ShId BweI

    http://www.gursevak.com/

  • www.Gursevak.com 52 q̀qkrw

    mnI isMG jI dy ilKy Anuswr,BweI qIrQ,gopI jI ny Aw ky,Awp jI nUM pRym sihq fMfauq bMdnw kIqI[XQw:-pRB jI;qU myry pRwn ADwrY]nmskwr fMfauiq bMdnw;Aink bwr jwau bwrY])ie`k is`K bolXo joir kir; “gur jI suin lIjY]ipRQIAw Awidk Apr bhu;iqn krm ilKIjY] Awp bnwviq sbd ko;inj buD AnuswrI]gurU nwnk ky nwm SuB; Dir dyq mJwrI]ipRQIAw Awidk dYÍSI bMdy dyhdwrI gurU bnx dy ie`Ck,AwpxI pUjw krwaux dy i^Awl nwl,jo k`cI kivqw ilKdy hn,aus ’c vwihgurU pihly pwiqswh jI dw AMimRq prmpiv`qR nwm BI ilK idMdy hn[ijvyN,Awp dIAw so dUD brwbr,mWg lIAw so pwxI]Kos lIAw so rkq brwbr;khu nwnk inrbwxI]ies Koty kukrm krky,gurbwxI jI dI ibAdbI ho rhI hY[Awaux vwly is`KW ’c klyS pY jwvygw[kljùgI bu`DIAW QoVIAW hn,s`cI gurbwxI jI dI isAwx ikvyN krngy?duibDw pY jwvygI[gurU jI dy AwSy nUM nhIN smJ skxgy jI,gurmiq ivgV jwvygI[ijhVy sbd C`fxgy,aun@W nUM BI sMsw rhygw ik KnI AsIN Awid gurbwxI jI dy sbd hI C`f rhy hW[ aus ’qy BI keI ibbwd krngy,beI ieh gurbwxI qusIN ikauN C`fdy hoN?isAwxy is`K jy ieh kihxgy,BweI ieh k`cI bwxI hY, AsMq AnwVI bMdy hT krky nhIN mMnxgy jI[ijhVy ipRQIcMd,Awid dy pUjwrI hoxgy,auh hornw nUM Brmw ky AwpxI qr& iK`cxgy[ies aup`dr krky ie`k qW gurbwxI jI ’c rLw pYx qoN BwrI ivGn pY jwvygw[lVweI krky ^Un Krwbw hovygw[sMqW dI Awqmw duKI hovygI[”

    7.k`cI p`kI bwxI bwry SuB vIcwr:-siqgurU ibnw;hor kcI hY bwxI] vwihgurU siqgurU swihbwn jI dI AMimRq bwxI DurW qoN AweI hY[XQw:-hau Awphu boil n jwxdw;mY kihAw sBu hukmwau jIau]) jYsI mY AwvY Ksm kI bwxI;qYsVw krI igAwnu.vy lwlo])Dur kI bwxI AweI]ieh Dur ky gurbwxI jI sdw s`cy hn[ies leI siqgurU swihbwn jI dI gurbwxI ibnw,hor jo dMBI,siqgurU nwnk dyv swihb jI dI brwbrI krky,AwpxI k`cI kivqw ’c siqgurU pihly pwiqswh jI dw nwm ilK idMdy hn,AwpxI k`cI dyhI dI pUjw k`cy Dn dI pRwpqI leI,AwpxI k`cI kivqw ’c Awpxy Awp nUM inhklMk Avqwr mMndy hn,aun@W dI bwxI hMgqw sihq hoxy krky k`cI hY[ijvyN ipRQIcMd,imhrvwn,hirjI Awid ny gurU bnx dI ie`Cw lY ky,mhlw 6,mhlw 7,mhlw 8 krky ilKI[AMqrjwmI pRmysr pMjvyN pwiqswh jI ny,siqgurU CyvyN pwiqswh jI nUM mn@w kr idqw, “qusIN gurbwxI jI nhIN rcxy[hux qoN bwAd prm pwk nOvyN jwmy AMdr bwxI rcWgw[”inMdw JUT

    http://www.gursevak.com/

  • www.Gursevak.com 53 q̀qkrw

    AhMkwr dy bcn Aqy ivkwrW dy gwxy k`cI bwxI hY jI[XQw:-myry mohn;sRvnI ieh n sunwey]swkq gIq nwd Duin gwvq;bolq bol Ajwey]DMn vwihgurU siqgurU Arjn dyv swihb jI dy kMn prmpiv̀qR gurbwxI qoN ibnw,ivSy ivkwrW dy gwixAW nUM sunxw nhIN cwhuMdy[Awp jI &urmwauNdy hn:-hy myry(mohn)vwihgurU jI!dwsndws dy(sRvnI)kMnW ’c ieh n(sunwey)suxwvo ik jo (swkq)kTor ic`q(nwd)vwjy vjw ky ivSy dI Duin k`F ky,ivSy pYdw krn vwly gIq(gwvq) gwauNdy hn,(Ajwey)by itkwxy dy bol(bolq) boldy hn[

    ijvyN iksy isAwxy iv`dvwn ny ikhw hY:-SuB kwj ko Coif Akwj krYN;Dn AOr Dwm lutwvn ko]iek nwr bulwie kY ncwvq hYN;jg̀ lwj n Awvq hY.ien ko]imRdMg khY iDRk hY iDRk hY;surqwl khYN ikn ko ikn ko]qb hwQ auTwie ky rWf khY;ien ko ien ko] (surqwl)kYNsINAW[joiDAW dIAW ShIdIAW,kurbwnIAW dIAW vwrW nUM sux ky,suq̀I kOm jwg pYNdI hY[pwp BI inivrq huMdy hn[mn BI iekwgR ho jWdy hn[ijs ’c bIr rs krxw-rs inmRqw hlImI gRIbI sihxSIlqw pyRm Awid SuB guxW dw kQn huMdw hY,aus nUM k`cI bwxI nhIN kihxw[iesy qr@W is`DIAW DwrnW dy AMimRq kIrqn nUM krn sunx vwilAW dy nyqRW ’coN jl vih qurdw hY[ies nUM gurbwxI jI nwl tkrw ky,k`cI bwxI kih ky iqRskwr nhIN krnw[keI pyRmI gurU js nUM k`cI bwxI kih ky qyzI nwl rokdy hn,jW au~T ky cly jWdy hn[keI pyRmI kyvl kIrqn hI suxdy hn,gurU ieqhws Awid kQw FwfI kvISr nhIN suxdy[gurU kQw sunx dy bhuq BwrI lwhy hn[ gurU ieiqhws dw gurbwxI jI nwl twkrw krky,gurU ieiqhws nUM inaUx nhIN kihxw[shI s`cy gurU ieiqhws duAwrw,gurbwxI jI dy ArQ bxdy hn[keI is`DIAW DwrnW ’c AYnI ASu`D gurbwxI jI gwauNdy hn,jo swrI izMdgI l`k bMn@ ky,gurbwxI jI dI ibAdbI hI krdy rihMdy hn,pr sMQw iblkul hI nhIN krdy[hornW pyRmIAW nUM BI ASu`D kIrqn isKwA idMdy hn[ibnY:-sRbq̀ dy Bly Anuswr is`DIAW DwrnW vwly pyRmI,sMQw krky AwpxI SùDweI krn[

    8;Drm Dujw Arjunu hir Bgqw]jI ny,sRI goieMdvwl swihb jI qoN prmpivq̀R AMimRq gurbwxI jI dIAW poQIAW ilAwaux leI hukm krnw,BweI gurdws swihb jI ny jwxw,n imlx qoN bwby buF̀y swihb jI ny jwxw:-;Drm Dujw Arjunu hir Bgqw]jI ny,ie`k idn AqI suMdr dIvwn sjwieAw,prmpivq̀R hukm &urmwieAw:-hy ipAwirE!sRI goieMdvwl swihb jI ivKy,dwsn dws dy v`fy mwmy

    http://www.gursevak.com/

  • www.Gursevak.com 54 q̀qkrw

    mohn jI pws, cOhW pwiqswhIAW jI dIAW prmpiv`qR AMimRq gurbwxI jI dIAW poQIAW hn[koeI gurmuiK mhWpurS ilAwaux dw bVw BwrI praupkwr kry,qW aus dw aupkwr sdw Ac`l At`l rhygw[XQw:- gur iblws pwiqswhI 6]kuMflIAw] qIr ibpwsw ky n`gr;goibMdvwl su nwm]gur Amrdws ky puqR qih;mohin mohrI nwm]mohin mohrI nwm;mohin bsY cubwry]cwr gurU jy Awid poQIAW;iqh inktwry]koaU jqn kr jwie;poQIAW ilAwie hY]kihE BweI gurdws;hmyN.pRB jwie hYN]1]

    {vwihgurU siqgurU sRI gurU Arjndyv swihb jI nUM gurqw g`dI imlx mgroN,BweI gurdws swihb jI ny bVI BwrI in`gr SuB s`cI syvw krky,ipRQIey dy dMB pKMf nUM pCwiVAw sI[} hukm suxidAW swr hI,gL ’c p`lw pw ky isr Jukw idqw,rom KV@y ho gey,h`Q joV ky AiqAMq inmRqw sihq pyRm bynMqI kIqI,“hy grIb invwju guseIAw myrw;vwihgurU prmpUjnIk sRI siqgurU swihb jIE!jykr Awp jI dI imhr hovy,qW ies Drm kwrj leI dwsn dws jwvy jI[”Awp jI,vwihgurU qIjy pwiqswh jI dy v`fy Brwqw, bwbw eISr dws jI dy lwiek spuq̀R sn[ies leI Awp jI qIjy pwiqswh jI dy sky BqIjy l`gdy sn[gurU Gr dy ByqI mhWpurK sn[ Awp jI dw i^Awl sI,ik mohx jI mohrI jI myry BweI hn[Awp jI dw jIvn gur syvw BgqI pyRm ’c rMigAw sI[ijhVw ieh kihxw hY ik BweI swihb jI ny,mwx nwl poQIAW ilAwaux leI ikhw,ieh BweI swihb jI dI inMdw hY[ien@W ’c gurU syvw dw ivSyS gux sI[ s`cy swihb jI dw hukm huMidAW hI,Purmwnu qyrw isrY aUpir;iPir n krq bIcwr]Anuswr AwigAwkwrI AnuswrI gurU dy goly bxy[pRMqU kwrj dI sPlqw jW AsPlqw qW siqgurU swihb jI dI rzw Anuswr hY[sRI siqgurU swihb jI dI prmpiv`qR AwigAw bhuqI BwrI im`TI ipAwrI l`gdI sI[XQw:-AwigAw qumrI mITI lwgau kIE quhwro Bwvau])gur kI syvw mITI lwgI]);gur kI syv ipAwrI hy]11]gurU swihb jI dI syvw ^ws ipAwrI jwx ky Awpxy Bwxjy pUrn bRhm jI dy