Selçuklu İmparatorluğu Tarihi - Enver Behnan Şapolyo

7/24/2019 Seluklu mparatorluu Tarihi - Enver Behnan apolyo

1/267

SELUKLU lMP!RTORLUGU

ARH

aanEver Ben APOLYO

GEN ATAASANKARA


2/267

NDEKLER

SZG

TK

aao

7

uzlar . . , 9Ouz Han . .. . . . . . . . . . . . . Oklar . . . . . . . . . . . 3kmenler 8Selk Han 2Selukun Hanl . .. : 27Selukun Atala 30TUrul . . . . . . . . . . . . . . . 3ar Bey . . 39rasan Fei 43ulun Hn Ol . 44Dndenekan Sa . . . . . . . 5Psin Sva 9Mlzgrt'in Kutlas 52im . . . . . . . 5TUr ve Hife . 54

_TUrul'tn Badad Geli ... 54

Alpasln .. .. ... 61Alpaslan Bnd . 65san Sv 6Aaolu'nun Es Kiler . 69

>Tklern ndoluy Aknl 72n-:-_ , _ . . 7

Malazgit Sava . . . 7anl Zafer 80Ranos ijeesn Esrl . . 3Alaslann l Melikh

92Kvrdun sy ekhn tihleri NlMl 9Tkn tun 2sa Sa . . . . . Sbbhn ennet . Analu'nun Tkleriles 9

o

Sulan Byauk . . .. . 3Me Tpa . . . {u Suku Devle 2utalm Olu Sleyman h 2Sleymann Hn Oluu . Klslan I 2 9llar Ha Ylud Klalann zl 3zaky Sva 37

znk'n utlas .. .. . . . . . 39Eskiehr ava . . . . .. . . . 2u Sva . naky Mdafas . laslan'n lm 48c Me sud . 49Iknci Klaslan k D 53Gyaseddin Keyhuse I . naya'nn Aln 5Birci Keyhsrevi l 7eddin Kkvus . . . . . 58ykusun n . . ... . . . 5Lddn Keykuba lednin Genli . . .. . . . . 3Alany'nn Fethi .. .. . . . 165

Rus Seerei 67Gney Anadolu'nun Fethi . . 69

ass men Zaeri 7Erzurum'un Alnas .. . . . 172

Mvln Celledn . 73Aleddn Keykubad lm .. 176Gysedd Keyhse .... Sdetin pe Dybakr'n Fethi . , ... 18

ai ya Ksda Sva 8zzedin Keykvus . . ... fCellein Kay

-III


3/267

ayfao

Karde Kavgalar . . . . . .

Rkneddin Kasan IV . 9leyman Prvan . . . 9Gyaseddn Kyhusr III 2ahp Ata . . . . 2Gmr s yan . . . 2Gyasddn Msut II ddn Kykbat III . . . 2Seuku Dvetinin Y Anadolu Bylkr . .. . 2

Kraman Oullar . . . . . . . . 2Aydn Byl . . . . . . . . 29uhan Byl . Karas By . . . . . . . 9Mente Byl ........ 9Candar Olar 29Dulkadr Oular . . Hat Oular . .....

.: Tk Oullar .. . . nan Oular . . . . .

Ramazan Oula ..... nkara h Churyt

ahp At Ouar . .. . Osman Oula . 2

eu edeyeti . . 3Oz Trs ve lukuar . .. . 3ukluarda Hkmdar 2lukluarda Dlt dares lukulard Bk Da (, .Slukulard aray Tklt

Emn cp ... ...Yasac .. ..Er Candar .. .... Emr ......... .Emr ur .... .Tadar . .... .Emrlm ..... .Emr angr . Candar 4 aradarsVk as

8

2222222222222

22

Syfa

uklularda aray Haat . \

eluk Ordusu " . 2eluklularda oprk drBm ... 3

}

eluklu rd Fkr ayat

?\drese luEdbat ukufarda Ktphanle" eluklularda Muski lukuarda Kansarayar elukuarda Vk elk Mmar anat .

Knya suru Zknc Klasan ara . 9 leddn Cam . . . . . . . 9Kaatay Mdrss . ahp Ata Cam . 1nc Mnarl 1ral Mdres .. . . . . . Drlhaz . . . 2Mevlna Trbs .. ultan Ha Akha . ...

sakl Krvnsaray .. . Gk Mdrs ay t Mnarl urcy Mdrs . Drk Cam . 56

t Mnarr 26Tps Mnar . kuty Mdrss . . . 2Melkah Knbt 7e!uklularda Dr atlar

elukluarda Eknm . . r b Trker 9t anayc

elukluarda Tt luklularda Tcart . . . 25

-V


4/267

B B Y O G R A F Y A

Slku vltl tarh Musamrat alAhar kraylKrimtt. Mhmd Trky virn Nur Gnsma

ndlu Sluk eltlr tahi i b virn M.Nu Gsn Prof Ferdun Ni Uzlk yyn

3 rky arh Slklula vr adoluun Fth rofkrimn Hall Ynan.

4 dlu luklr mnccm bya gr Han Frgal.

rallar v dlu Sluklulr Cam dvlgr rkiy yayn v

rk v oasan luklu ar Kvadn Sluklu evr Trk tarh Prof D Mhmet ltay Ky

m8 Bk luklu mparatorluuun kuluu II c III c.

met tay Km

9 Aadlu luklular vlet tarh Prof r. Frdn Nai Uluk.

Olaa dar yn Namk Oh Trk nyas Hsyn Nk

nya tad rklk L Rsoy3 rklk Mslmanl smal H mnd

4 aduda Trk rtlr hmt fk.

V


5/267

15 -rk Ds Bk rk tri

16 rkr Hid Arupar birii I II iHi id.

1 rta As Trk rihi hkda drsr rf Brtod

1 rky arihi Kpr Zd ht ut

1 9 -rki Trihi Aht ik

2 rk rsi Ziy Gap

2 1 -k Mniti arihi Gkap

22 -rkit Mur

23 s Asikodisi

24 Kk Mcu

25 -Hunar rkrin Mar arihi Uuisi rc : H. Caid Y.

26 -r rihiDr ur.2 rk Bykri Er Bh ao

2 -Mhii sl Hid Vhb

29 -a Tarihi Mht ri cib s

30 hur rk prtriri M kir lkr

31 Mzhr rikatr arihi Er Bh aolyo

32 s Aikpdisi

33 -Irak Hras Suku arihi Kddi

34 rk Askdii

35 -Kusu sddi Sai

36 -Ha Sfrri it rr

3 Sukuar arihi Os ura.

V


6/267

N Z

7 yl Aaouu T egemeie geiii900 y utayaaz Be bu esei bu edee yzm Sizee am eiyoum

u gee i ei bi aie mai ouuuz hade he

z mi aiiiz yazmt sa taihi iie buge T eeieemii Eiei de zou Bu ii eda ba i yotu Peistoi eviede bap ti he aa t ve meeiyet bad br ra saip lei aii a gei bi heet yzabi

Asya ve Avup siysa tihie o oym bi et ihataihie pe az Devet tei ua biii aseitest ee messesede aesee yaatm te ise Quveti oa T Miii aaa so a taihii yazmoy bi i eii te bu sebebe e by T tahiazmt

Asy taihi iie T v yzabile ii i begeve tiheii opa eie zm Ay Hd Mga ve Bizs Veei aivei ieemeii Tei e azo oya asy Mezopotyad uumu isa

a e Sme meeiyei m ta Aud itit meiyeti Dou Huie Bt Aaoua ie ayala Lie Leeei e edeiyete yo medeiyeii eygetiiti Bu mee Tei gei bi thi ez yazlar

Tei mi Tihi (M 4000) de b aoyu evet uu Bu evete t Asya ieHide Avupaa Aabista ve Aidad Aupdasite Avl Hazee Aaa ide Tisie e ua Bb id Aite uou hep t Bu

syll temez v tihimizi T Tihi yaaza


7/267

Mil tariimiz glin : Trlrin k ol a Ou larla blatar uzar Tarii d ii blmdr laa uzar, nktan onra Ouza arii

Msmanktan Mi tarihiiz 3000 l tutmaktadr. Bda Hun Trk mpaatorlu ktrk mparatoruu le amaktdr. Ugurlar da bnlardandr. uz Tri a kltrdil elr bir ok zr zicirle mtkil olarak d tmitir Ouz Trklrinin tariin art azlmmtr. Biz onan torunayz

Ouzlar oncu zlda mslma kal edie Selmparaoluuu, onra da Oa mpararluu krmlar

r. celeri mma olalar Samoulla Krahar, azil, Ak ulonoa, Karaan en ir lti ol Sukluan Trihini za anlatmak rt ail Suklu maratorluu Tahniyaz.

B r ba yazra olay u olmutur Bir gn itiBaka Ktpaneer Mdr Hasa ehi ug ziya

gittim. O n nde ya bir eser. Onda notlar yoBira onra bnil koumaa balad. staa sord

- Br ey yazorsnuz?

- Seukara ait oar aom.

- Hangi Ktapta?

- Mecia ei Ahet efediin ya odu Sahifl1Abr al tarinin Suara ait olan m treiy.

- ser ne dilde yaz?- Arapa.- Bu trm yok m

edim, baa :

- ecba bu r, nc et anda ya.akat n At zaman meur air Neim rkeye evitir. B tai Mecimba arihi delir.

- Ohalde iin trkesie ararlamyors?


8/267

- B ee l tpheded. Or getrip l terce ediou

Bu erce ede poruz

eelerde ttrk an kde br toplt Ord bul trihlere deit

doluda eni bir devet rdk fkt adolun trbilmioru. Biass Seuk trihi hkkd tolu bir bg ereb eee de rastadm. Ba bir eer venz e ceee mier. Fakat er nie a bir Se arii oladdaPa' vereemier. tatrk ndan n duu. Meduh

evket Esendal Be vastasie ban rcaat ettiler. Be de Seukulr ait blgi toplap ttrk'e gndereim!

Dedi. en de r Trk ocuu olarak budan a dud. Ollrdn da mlim oln Seuku Trihine erk rdH Fi oca otlar Atarke gnddikten sonrkl sveddeleri erine en Anadou Seuklu die ad. Bu not d Trke anevi bastrd.

e b b euklu pratorlu adl tarihi dra bu

ol odu. Seluk triini smet Pa da Cuurreisi olnc sediini duu. tanbu Edirne e Brs san dv eereri ssemitir. Fkt Andou ktr btn kt aymtr.Bissa Kon Svas Kaser Eruru Seluk esrerile doludur.

Ouz Trk oa ile Adolu oa omk ob oberetir atrm Seluklulrdr. Kkmz Seuklular damaktadr. Bna rame geni bir Suk trii aatr.Bn bu eseri zrke Seuk kaaklan arad kar ack

iki eser kt. rp ve Fars tarilerde dank bigi vrs dbna na kanklr deidir.

na knk i Bib Selke dir. B Selulrd baseer. Fsd. ieri ise Kerimddi ksaa teke Seuknmes adl ra eerdir. Prof. Mkri Hil deb eererde fadark dolu Feti adl kk eer ztr. Ben evdii rkdld Nr esabu iki eseri tercme etmeleri rc etti. O bu l ri trkee evird. B eerler bld. Dh r Su olrk Prof. Mehet Kme ve ine Prof. O T beeer zlr. Be d hlk ve generiiz ii bu ee zdFdl odu kmd

ver Be POYO


9/267


10/267

G

TRHMZ NEREDEN BIYOR?

T lmi ayt niti Bu bpl taii p nini Ohal Tlin Taii nn balyo? Bunu nm iin tail, Tlin nl taiini iiy blmli

- Tlin Kaim Taihi,B - Tiy Taii

(Tlin Kaim Taihi), mlmanltan nc laa unu olan T Dltlii Bu Dltlin nlili (Sm, Elml, la, itl, Myala, Huna, val, Hitit) i Ota aa (Gtl, Uyula, T) il il mman olan (Saman Oula, Kaaanlla, Gaznlil, Tulonlula,itl, Timula, Bab mpaatoluu) u Bu l Tin Kavim tiii

inci blm, Tlin (Ouz) am tayan by bi oluu Tiy taii Ouzlan mlmanl abul ttilinnona bla Hunla v Gtl Ouz'laan Faat Mlman olmalan bu ii lt avim tai ili Tlin na zin ayla ( 0 milyonu Bu nfu btntalaa yaylmt T avmi iin n it i, Tlin Ouz uuuu Ouzl, taiin ana by vltluul lt Bu ltl ( 000 ylanbi vmtmti Ouzl tiin i bi ana iyt v bamzlln ytmmili Ouzla u maatolula uua

- Hun mpaatoluu, Gt

- Slulu

4 - Omanl

- Tiy Cumuiyti Dlti,Bu vltli uanla tait (T), (Ouz), (Tmn)

layla anlml Bu limnin taiini incliylim

5


11/267


12/267

T

Tarhte admz ve sanmz rk larak anlmaktadr Bugn deeyz snlar bz Trk larak tanmaktadr halde Trk kemesnn asl nedr? Bunu ncelyelm Chan tarhnde varlmze esklmz tarh boyunca syasal ssyal kltrel e medeeermz renelm Bnu blmek her meden sann hakkdr

lkda arln bldren mehur Yuan tarhsHerdot lmutur Bu tarh Trk kelmesn mttan nce bec zyla karmaktadr nller de n esk kuzey kmularn lr yan Trkler lduuu kaydetmlerdr Ayrca unrkler Hygu dye adlandrmlardr M XIII ncla Hun Deletn kuran uz Trklernn Bozkurdlar veB eykler adl bylar d Trk kelmes altnc yzyldan ber

belldr rhun antlarnda kaytldr Hnd e ran belglerndebulunan Trka adnn rk lduu anlalmaktadr ranlla

utlu tab esta dak ur kelmes de Trk kelmesylegldr Arap tarhlernden Mesud e srnde: rklerhun olu Yafes n ou Trk syndan gelmektedr dmektr ne bu eerde rkler gzel yzl eme el boyludurlar dye yazmr

Zamanla Trk r Ayada Trke konuanlarn mne velen br ad olmutur Fakat bunlarn heps rk deldr Br klar mooldur Fakat Trk dl kltr Asyada yaygn br hal al

mr rk kelmes hakknda Vn Mehmet Eend adndak lgat yazar dyor k Trk ad uz ltlardr Bunlar Trkmenlerdr Zra uz Han n olla veyahut ullarnn ulla yrm drtt Bunlar treyp yrm drt bya ayrldlar Her bykend ecdadnn adn ald te dnyada mevcut olan btn rkve rkmenler bu boylara attrler Bu blgye gre al Trk lanuzlardr Bugn de Anadluyu dlduranlar uz ullardr Busebeple Trk dye anlmaktadrlar Buna dayanark yen devletmn ad rkye Cumhuryet dr Ulusumuzun ad da Trk dr

Mll Meclsmzn ad da Trkye Byk Mllet Mecls dr

Trk kelmsnn anlam nedr? Bu kelmey br k batl bl-gler nlemlerdr Macar lmler Trk kelmesnn kuvetlasa geldn kabul etmlerdr Bazlr da dam ve M


13/267

aa gimii aa b g aa bk b


14/267

e) lama geliii slemekeirler rllar a Trk (gl) masa gliii kau emierir Alma igileri e Trkelimesii as (Tremek) ms alarak (Tree) aaa emekeirlr. Trk igieri e r ve e al g

le (Tre) e gelip reli i e ve geleekerie alemekir irlar. s icelemelere gre (Trk kuveli) mekir ski ir geeee gre rklr (rk Ha) al ir haka r lu (ii Barscr mlk Tavuek) e remilerirOuzar iile remilerir ve (aaz) al ir uruk meaageirmilreir. alaz urukua uzlar almlarr. Ouzaraa (Ouz Ha) gerek k ir ve kurmu Trk-leri ir arak aa plmr Zamla Ouzlara kar ir aaklama lmu rk uzlar kla geirmierir Ouzlar alara ekilmier u sure varklar krumulrr Buaa kuruara (rgk) emierir Brecee al iz kuru gsriciliile, ekr aa urara m;(G Ha) a sra (K H) eie (uz) evleii kur-muu

Bu evire rkler (iil ik Krgz) ie k urukarlmarr iiler i uzu ekil emilerir aklarla Krgzlr a Ouza kalmlarr iileri Taaz uruku (Ouz)

ala Maeraehir ve Hrasaa ereerek (Seluku mpara-rluuu) kurmularr ier Trkler uzlar arih seri a kalmlarr. Trkie arihi msma Ouzarla alam

O G U Z L A R

Seluklu ve ma mprarluklr kuralar Ouzlarr.Aalu rklerii as Ouzlara makar. O hale Trk

lemi iie uzar kimeri Ouz elimesi eree geliruB Aalu hak keilrii Ouz Ha'a mesup (Trkm-ler) ukla slemeeirler.

Ouz kelimesi ir k milleeri arihie muheli ekiller-e kar raplar zlara (uz) Bizasllar ise (Uz uze)Ora a ileri e (Uzi) ie emilerir Bizasllar Chu ehrie (kus) emeleri uza isee verilmiir Ouz kelimesi (k) ile (Uz) kelimelerie meaa lmiir _Ok B)

ka emekir (Uz ler) l ea masa geliie (UuzKaileler) emekr Ouz kelimeii (Marek Kulu) masa geliii e seeler varr Trkmeer ise (Ouz) kelimesii Maa z cevher sil) alama kullamakarlar. Ouz


15/267

an asna ai n ski s Onam di Oa aasdOnamnin bk di ad. Bu s O Han ad bi hakann hatndan ftiindn tindn bastmktdiOu Han hakknda mnkib ad.

O odu aman bi dna gi idi. Ansinin mmsidn ik st mdi sona bi daa mmdi. Yick istdi Lkdtm baad. Kk gnd bd oap onad At ss . Bgi bink iinsi aand. Bc bd. Dikodu Mmktt bk bi oman ad Omanda mthi bi canaa ad O onu dd.

Bi gn tana ibadt dkn bidnbi otak kaad

Gktn bi mai k dt Gntn adan paakt Bunn oasnda tk bana bi k otodu. Banda ktup d gibianan paak bi it ad Ou bu k ip ad B kdan(Gn A Yd) ad ou od

O bi gn in aa gitmiti aktan bi g otasndabi aa ind bi tk k gd Onu da sip ad. Odanda (Gk a ni) ad o daa od. Bunn in -nn biind kamna bk bi iaft (n) di. iafttnona haka

Bn atk siin aknnm bana imt dcksini. ddiDt bucaa mi gndk itat istdi Bi sabah Oun adna gn na bn bi k gidi. ind bo i bi kutgnd Kt Ja odsna o gtdi O aca biok kaim nk tti. Bk bi O mpaatouu kduKomutanandan baana (Kpak Kak Kaa Kank) ada k ona han apt.

O Hann ( Tk) ad itia bi aman ad Budam bir gece ryasnda altn bir yay ve gm ok grd. Yayoudan batya kadar znyor ok da gney ynne yordu.

Uyanca b ryasn Oza anlatt, tte blund Ouz b -d ttarakollarn yanna ard. Gn, Ay, Yldz dou tara;Gk, a Deniz'i bat tarafna gnderdi. Birinciler avldklar birok avlarla beraber altn bir yay bulp getirdiler. Ouz bnu paraya ayrd ve oullarna verdi. Dier olu da birok avlarla

beraber gm bir ok bulup tirdiler Oz onu da e ayrp o-lara verdi Bndan sonra (Ouz Han) bykbir krultay topladSarafta klar, sol tarta boz klar oturuyord. Oullarnauna sdi


16/267

Ey uarm! k yaadm Mzraka k cnk ttm k attm k aygrara bndm Dmanar aattm Dstar g-drd k tanrya bn hr y fda ttm zr yurdumu

rum! Ddktn snra yurdunu uarna bduz mnkbsnn msmn uzar randak k d

ydr

uz dunca gc anasnn mmsn md D gp ana (Er msman mzsn kndm drrm ddAnas msman du uz br yana gnc bbas arahan)t mucbnc br zyaft rrk byr (Buna n ad kyars- dy srunca cuk

Bm adm uz!

d nk bu ad na Tanr rmt

uz Hann at uundan drdr m zr yrm drt t-u dnyaya gd Bunar (Bzk) ) dy nkr aydar Yrm drt byun adar

OGUZ HN

B o z o l a o l a r

n Ay

Ydz k Da Dnza y Yazr nk Bayndr Sa ur dr

Bayat Dr Afar Pnk Aayuntu dzAka Ddurga Byd audur Eymr Yaara ayr argn pn rgr k

B o z o l a r

2 3 4nhan) ay Bayat Aka ara

5 6 Ayhan) Yazr Dr Ddurga Bayr

9 2Ydzhan) Afar nk Byd arn


17/267

Becene dl kud gsece eknyud dndle


18/267

k l a r

2

han Bn Pn auu n

6

Dahn Sau E Aaunu i

9 1 12

Dnizhn : I Bz a n

Bu su on iisi s on iisi so o z Ouz (2)

oa aa. Ouzun h ouna i ununu aas a

nhanhanzhan

hanDahnnizhn

hinaancSunuau

ii o u aa i nn Bu i hnn iininini


19/267

Beygan c ep Dokk yndn yaalad B n Delndeki gkle on aa andan d


20/267

O kts s yu r yrs (arauk Farab) rk yatar orasa yrt yaptar Braa grv oa

ayva srry gr Ouar br ksm a k

r brabr Vogaya buraa a Baara gttr Basarsr rstya ouar (agavu) a aar Buar brksm a aouya yrtr

Ouar m boyar (aur ay k Bayat Bayr) r Oua ouaa k ouu a aur auru br boyu a (arama) Bayat boyu a ok gt ouaouya yrmr Suku vt kar Osavt ayar kmutur

Ouar k kurukar cmyt ( Boy) Boy (ak) maasa gmkr Boyar brrk () k tmtr Boy by ( Tuo) by (abgu) r Ou r brrakak) k myaa gtrmrr Boyar mokras ar mktrr gmk ( Boy Mcs) r

bu mcs ys Bu mcs ya br krr Boy b srBoy by ak mmu ms staya mcburu Boy bymayt r krk yt buuuru r grmk (tyar) a br byk var kc kuvvtr komutaa a ( Sba) r Sava baamaa c Boy b r ucuna bayrak oa br mrak kr ra grsa aayar k rr

Bo b as yoktu raara tk var Oarrau usu br (umury) k yaarar akan v aa stn saar raara para umu mtr oma gb srr yok araakarma arara gtr kaara tav ttrrr arp ma oa uatrsa rmr ama y a rr

Zamaa boyar brrk ) k aar kms (v vya ( Bar) mkr Boyar t v ta ar a arar km bar mktr Ouar t rr saya br ukukar var k bua ( Tr) r Ors ba omyaara ( Tat) va ( Taar) r Ouara

rt y kutu Bua rt rk vrmruBat

uyGy

kk

ara


21/267

di sbp Ouza nadoua yine, ndounun uzeyindi deniz (Kara niz) batndi dniz (Ak Dniz) gnyin

dki Deniz (Kz Deniz) dn rmidir. Kuzy zgna daKaa Y) demidir. Ouza aaarda d dt ren ata bi-rdi Douy den tar g btdair ak tr, uzeydkiaa atar, gneydee de z atad. Ouz Han ouu daby idi Dnyay anrnn drt ou idar ttiine innrard

DodaBatdaKyd

Gneyde

GkhnkhanKaahan

Kzhan

nurdu Ozard ( t emir S) utu idi n kutu, (uu) en ut hyn (ozkurt), t Hu ac) idiG anry yd bir kere (kuz) rbn edererdi. Ouzarn dinin (manizm) deniirdi mnta utu on en byk n(Gn) di (ne) de zeikti tn dnyay gziinchi oan (ur) apmtr B u da (Gne) oara gr-kdi yr (y) (Zhr) ydz d tudur. Bunar

(Gnhan), (Ayhan) dzhn) deniir in renri d (man)a ya (Kam) ar idre ederrdi

Ouzarda drt tita berber t) te da ardOzarn (Uygu, Kaa Kan, Karu Kp, ei) at ou ad Bunarn hpi Ouzdur. Ouzar dier r aimri oan (Yakutar, Batar, zeker tyr Hzraraara, Bugarar, Fine, Karaya Kumua, Kara Kapama) dan ayr mti bir kodu Ouzar, fizyonmi

itibaiy tammen rupara benzmetdir. Bunr rk,Ouz mn diy danmardr Ouz rn ii, ibadmekti Ouzada n nemi bir ram da ( dur Bnu uuru ayaa, o er douz boya yrrr bunra (DokzOuzar) dnii Ouzarda oy dokuzunu gbe kada aarhank imtiyaz dokuzunu gb dar dem ee Data demici on mn obii. G te douz ttr. za kannarnn da duz addi nemidir. enerde douz brd Kmz

douz yudumda ime dttir Ot demeterini e dkuzr ypaaOuz byerinin anaar da doz tned

Ozarda dikt dee bi adt de (en) eien ziyfediO beyri htunar en erirrdi Yimi t boyun beyia oanara ebi giydiri bou oanarn boran drdiagna bartrd yrca yda bi kr d (Yama ni)


22/267

errd Bu ene oka Bozokun btn byer katr Zyafeten onra Beynn veya haann tanda ne kadar a var-

a beyn er e hak arafndan yaa edrd nk beyn er-et kauya at vakfar hknde d. Bu ervet ona ren hakan yaa ederer, faka daha yn yne verrerd O gn ye bey de erd

Ouzarda her krk ev br topuuk ayrd Bu opuukarnher brnde, yda en az drt evne oa tre d. Fakr oanara yard edr Herke br kadn aabrd Ouzar kendernetb oup, dern kunan, krn kabu edenere (Uu den

rd Ouz oaara da (Budun dererd Budun (Uruk u tekederd. Uruk, ohu deekr Yan ayn kkden geenerdr. Uuara evenezer, oy ve parn deva etrrerd. OuzardHakan oabek n baba ve ana rk ok art akaouarna (ekn, ana rk oan kzara da (na derrd

Urukar Bo ara boar da (Oyakara, oyakar da(Obaara, aar da (Avu ra yr Ouzarn oya par bu ekde bn Yeretker yerere (Yurd derer

d S ahb odukarnd yazn (Yayk, kn da (Kaktutarard Yayakr ah oup, kauya r Pranaz veatazd nak faydaanrd Dnene ye d. Burada ypeynr, yur aprd ehrer yereyener Gerev dGerevk (Gebekden farkdr. Bunar gz br tekt d.Gerev br de deve kurabeek drt ana te vard Brn (Aper dr Bunar a akerer v aknardr kn(oran rener adya (er, Prer Babaar d. Bunar da

aer, dn byker ve aanard n her oup, herdadan anatard Drdn (Baad Bunar da hkadn aaya d rk eetnn bu ana vher doayyaher ada Ouzar br devet kuruar, egeenk aaardr

Der rkerde bu aya oadndan da devet kuraaar, eb oarak yaaardr Bu bepe Ouzar tarhn br uze ouardr. arhten neernn brn ebeb buoaka beraber, kn aa kaynak da ( ahb aardrByk aknara, tab etere, gene ktkara kar her r

tyaarn ten eden koyun ve davarara v oa ak buunaroutur. Bu ebepe aderrne nkraz yazatr er ada deve kuruardr Zaana ernn breenden (a-kank kuruardr. akanarn (Kurutay ad eer var Bu e (Yaa yapard akanarn byk otaarna(Ordu ad verrd Hakank de anan reng (krz


23/267

lhal ya mparatorlu evre saca G Ouzla ller mumyalarla bt yalaryla Kuga e-

mbetlere gmerler Ouzlar saal ve bylar tarer Salar uzu Elbseler ye ve a ete m lar olup s yaay severler Saam vctlu Kmz ele sra ste yaplm br erler Ko-p ele br saz larlar Ozalar ozamee estalarourlar Ouz elallar oyular halay em ve bar e- Ouzlara at bel e ess alt yzyla leYesey) atlara grlmeter Bu atlara lt Ouz Bu-uu sz yazlr Bu yaz lp ura) aa b bo beye

attr Sez yzyla le Orhu Yazt lara e DouOz ye ayt varr Ouzlar Glte) yemt Peeel e Uygurlar a Ouzlara Ouzla by urularoucu yzyla Ceyhu hr ve Hazar boylar yaamata r Ouzlar alar Yeet) ve Ce) ehrler Kara-ua Ouzlara at b o ltr eserler mt Maverae-h e Hoasa el Ousta) ou rsta a Uygursta r myet bu r Ouzla urmular Ouzlaaolu ler atalar

K M N

la Maah e Horsa le yaamata le s gerevl alm br sm a ehrler urmulaaat sezc yzyl balara rap omutalra Kuty z l stl ett Maveraeh mslmala el ge-

t aplar bu blgey yerlmeler 82 tahe hale Muta zamaar rap tarlar Horasaa e oru tcate alala Bu evr stu papazla rler arasa hrstya yaymaya altla Ouzla amazm le re am Buharaa 72 ta Kuteybe ypt rap Hal yel beyle lle err slmyet abu te l u ame mvle r el souyoaaa ayola a tcarla l temasa gele rle

s smal abul ttle slma ola le la evlet ola Sama Oulla Karahalla et urula Dozuu yla mslmal yaylmayaaa

u yzyla r Ouzla 2 b a asl au Bu a tah by oay


24/267

d amanizm dinind an zar msman ark Tanrnniriine, azreti Muhammedin Peygamberiin, Kran Kerime

andar Artk uzr gne din siseminden byk bir kitaaaandar yk ksm sunnii, bir ksm da Aev up a-man msmanka badatrdar

zar mman nca Seku devetini kurup cihan tahin ir kuvvet arak ktar Seukuar ran'a, tn Arapemie sahip dukar gibi D Rmann da vrisi duarzar endi arzuariye msman kab ettier dine gden baanp n yksettier ve muhafaza ettir. Mmk

ia iinde syas bir vara sahip duar Cihan tarihinde rynadar Yeni bir medeniyet kurduar

uzar msmn kabu edince nra (rkmen) deni- Trkmen (Trk) keimesiy (Men keimeinden mteekk Men ie adam demektir. Trk adam, msman Trk mansadr ir mnaya gre his Trk demektir erevi Trkmenere (Yr) , tpraa yereenere (Trk) dnimitir Seukar zamanda Trkmen adn aan Ouzar, Apasan ve bihass u Meikah zmannd Anadu'ya yeretrimitir Ana rkmenerinin yata yurdu du Obirinci yzydanitiaren Anadu Trketiridi. Anadu bir (Trkmen ei) hained Sek Sutan Meikah rasanda buunan Trkme makarna yeni fetedien Anadu tprakarnda yayak ve kakr verdi. u ebepe nadu'ya byk Ouz Trkmeer gdu Trkmenerin en byk km bu ktaya yeretier Trkmen ymak ve byar, birbireriy bzumamas iin ayr ayr

erere yeremitir Trkmenerin Anadu'y yeremeeri tarihe vk buan gerin en nemierinden biri mutur

Anad'nn Kuzy yresin uz Trkmenerin (zk) ka mensp 12 by yeretirimitir ney Anadu'ya ise urkmenerin ( k) kuna a 12 by yeretirimitir 24y her taraf ddurdu Sek devetini kuran Knk) by r- Anad'ya yereti Bunar takiben de Kay, Baydr ve Af-arar gedier. nc arak da Saur, pni, Bayat, Idr, D-

er yar gedier Anadunun ethinde en nemi r (Yva)y gtermitir. Di tibariye kt'aya hkim undu. rta Ana-d'da knk ehei yayd

Trkmener Kzrmak'tan itibarn vaara yereip, tiik-e megu duar Sr sahipri de Kzey Anadu daar ve Trsr'da datar unar bugne kaar Trkmen aiter ve

9


25/267

(Yrkler die anlktadr Anadolu'a rkm Ouzlardansora Ugurar Karlukar, iiller, Kalala, Kaar, Kpaklar;Aaerierinde bo oaklar gelip erletiler Arca Biza

llarn erltirdikleri (Hristian Ouz) larda Anadouda aaakta idiler Hristian Oularn adlar he z rk adlar idiAnadolua Trkener geldikleri aan nfusu pek buldularEski kaile nkaiz olu, alnz baz blgelerde EreniKrt e ehrlrde ise Rulr aaakta idi. Anadolunun 43in nde 35 bn n Trkner kuruar. Ky, bir ann rlarn brkrak elerd oturkla balatr Konahietinde kler uruluur

Anadlua gelen ik bk kaile 00.000 kii olup, komuta-

lar Artuk e Tutak belerdi. kinci bir kaie de 320.000 rk-

endi. Onbirinci lda Anadolua ( ilon Trken geldi

Dier llar d duradan nadolua Horasan elinden g l

du Bu nfus bugn otuz alt ilyou bldu. Anadlunu 70 kadr

ehrid rkenler yerletiler. Caler, erler, Kervans

ralar, haalar, ifhaner kuruldu

Anadoua Ouzlan 24 bou kendi adlarn ren ylr

kurdular. Bugn Anadoluda 43 bin k ardr Bozklar (Ka

Yar Aar, Bedili) bolarndan Ouz hakanlar ktr

oklarn (Knk, Eur) bolarnda delet reiseri glitir Bu

blara it k lar hal Anadoluda aaaktadr B kl

ulardr :

0

Adet oklu Kyler

16

2

Badr

Pne Gkhan Blar

auldur

10 ep

Adet Bozoklu Kylr

4 Salur

20

2

Er

Alayund

rker

Daha Byla


26/267

t Bz K

9

Idr

BdYvKk

KBAkvi

Krvi

Ynd

krodrgr

nihn Bor

Gnhn Bor

Ahn Br

292

KkBdiiKrgn

Ydhn Bor

B c gr Ando'd Book d 8 1 k, okr i2 k d vrdr n d Srn bir ko o Krmn

d k bmkdr Arc d 6 k i ir d Er-md (Od rdr

Andod dir rk kvimrindn n (k nKk, n (Kmn, l l n (Krk n (Krg,

Kmk, n (Hr n (Mr d kr d vr-

rk v rkmn d kr d vrdr rk i k, r-kn rkin, rkr, r rkmni, rkmn H, rk-mn rkmn, rkmno rkni gibi Bnrdn bkKr nmn gn (in k rhn Km, Kop,

Hrn bir kbi on Bogiki k Hiv k, in k

Kr kon, Akkn, Ak Kon, Gn, Gkonibi kr hp rkmn drdr B dr Andonnp nri rinddir Hpi rkn birr dmg-dr Ando'd mhr rk mk on (rkmn Ai-ri d rdr


27/267

- Kara Kel re

2 ar - arsa

4 - Sar Kaar - Tahtac Trkmeler

Ayrca Anaolu'da Beyl Gdel Kl Kuymcu Ka

raar, Gkel, Esel Nacarl, Sehepl, Cgz, bal aylak, a-

ya, Aynl, aragz Tanra, Alabl, l, Mazc, Barak,

Trkme aertler de vardr Bunlar br sm da Alev) dr

arsak'lar Aaa ve Aalya Vlyelerde Afarlar Dou ve Ku

zey Aaolua olarlar Kaarlar Anaolu'da azr Sarlar

are de Gney Anaolu'a yaarlar Karakel ret de ykbr koldur. Alev Tahtaclar a Toroslard aakkaleye doru

yaamakadrlar. Anaolu Ouz Trkmeler) les lmutur

u Ouz Trkmeler

- randa Byk Seluklu mparatrluu,2 Anaolua Anaolu Selklu mparaorlu - Osanl paratorluu,

- Trkye Cumhurye Devletn

kurmulardr. Ouz Trkmeler kurdular evller 9) l-

da er evam emekter. Ouz Trkmeler bzm ataarmr

an Trkye Devletyle ulus admz Trk) devle admz da

Trkye) oluur tn nya uluslar bz Trk dye amaa-

r. Atatrkn Ne Mulu Trkm Dye! ) de gb bz de,

arhe sala Trklzle fthar eder, bu vaaa ada alrz

Ouz rkmenler devlen ra Selu a) dr

22


28/267

S E L K A N

98 - 7

E C E

A Se

aba A Doa

Dom 00

alana 007

lm 007-

A ocla u uu

u

S E K B

Seuku Devletini kurn, Ouzarn k kola mensup (K

mk) boyundan okak) n olu (Seluk) dur. Dokak'n atalar

lar oduu Ouzned kaytldr. (Karaki, Toksurmu

L Eruru) D z OfUyglan abaanan Uyga G Dnn ylndan na ma nla mny p yop, a mabaay ca m Oa Aann can n ma

Doa Kn bynn olp, Haa hma an) a nn m v by b a bln omolm Em ana a b o a

8 y n Uyg Haan Olan b boyna a a-

b yola hab alan oa hman onn nn aa b mn olma Onaaa c a g Han lcn Doa' yznn yaaa na n Da a ln gl ona v aan aa Haa oan dlm -

hal on m lm n bn a Do

23


29/267

Bu e l ee ( u) S u n . Selulu Ha Bye

Slk Trklr H s


30/267

Ozlan. kak yg Ha ay Ozla lsntn z boyla ayaa kalkaak v savala olaakt. lay Haza vlt yklabl y hab n. tnbyl okak'n nsn o blla yl b ln vp ksn batla. okak l g v yksk ahl lnsn aha fazla v h yn yayl. lay Ozlan l b gnlk kaaklana n anl ahtt. okaka ( Kvvtl Yay taka a vl layan sona ok yaaa. Ytt olna htn bakt. Ol ( lkbabas l zaan 8 yalana . lk 900 l ylnaYkn nyaya glt. lkal babasnn btn y

zytn sahp . Ksa b zaana hakana nn sv yg Hn on b t sona (ba la tyn tt. sk Tk ( lk f tk anlana lkt. kln s hs alnaak kotanana (ba nl-t. bay a b kln alnt.

lk ksa zaana b kotan olna b Oz vltkaa kaa v. Knk by a Ozlan n kvvts .al Kay ayn Yva boyla a lk ok svyola.

lk b vlt kay y tasala. baan ayo. gn hka lk saayna vt tt aaya glnHakann Hatnnn st taafna klp t. saay tn bozakt. haktyl nytn bll tt. Hakann v hkt bykl lk'n alyhn nl. On l-y kaa vl thlkl gn lk Ynknttkp 90 tahn (Cn hn kat

Onn yzyln talana syaa ll yaaakta

d :1 Tk ln (yg Dvlt2 Tana ysn (Kaahanlla avannh v Hoasan'a (aan Olla fganstana ( aznll vlt 5 naola (zanslla

va. vltln yaakla onn yzyla Ozla yhnNh layayl Haza Dnzn kaa yaylla. oyla oy-

akla v bala haln yayola. Ozlan batsna HazTkl osna Kalkla Kzyn Kakla nyln s Mslan apla blny.

Cn h s slan ta sn . apla ptpslha ala. ygla anhz nn b ks Tkl


31/267

Arap halifeler eliler gndererek Trk'lerde islyetkb etmeei stediler.


32/267

de asturi papazar tesiriye hristiy lulard azarlarbir s da Musev uar Bulara Kary) deiliyruAyrca Mazdekiler up buara Zkar) eiiyrdu. Ayrc

udistler ve Zerdtler e buluakta ii Ouzar a aaizdiide iier Araplar Cee kaar geier bu kavileri sla yapaya ayrlar te bu sraara Cee buuaSluk 00 kaar aa ie sa ay Btserveti de 50.000 kyu 500 eve ve atar ii uk Arap ve Valisie aalara birisii gererek a sa alatacak bir i aa istedi Vai euka bir heyet gerdiular azeti Muhaei hayat hab a rt halieiahsiyetrii ve yaptkar Kura Keri ve siyeti esas

lar aattlar. Ouzlar e hua gie cihat ie eitialar ve s artar u euk sr byua luMaveraehire uya kaar uzaa bt pt tplarla savaacakt Bu i te byk ir kitaba ianaka ab lirdi Derha euk bata bt Ouar lah biriie uesl azreti Muhaee ve Kura Ker iaar. Keiarzulariy Msa kabul ettier. 9 6 0 ) . Birebire 00000adr halk Ouzar sla ular Oucu yya s

m Ouzar Asya tahe yei ir evi bagc u . aala slak Ceyhu Nehri byara Aauyarda Bat Trk elie Gede Msra ihayet Faa kada uzaar. Zaala Ouzlar euku Osal aiye geiparatrluklar kurular

Artk Ouzar aalk ii Mslala dler Buzaa Trke) a allar

SEUUN ANI

Msla l Ouz Trkeer sra ciada hazrlalar avaar balayca bir k Ouz byar sr bir kuvvet alie gelier Ouz Trkeler Ce ehri yereice slalaya ygurar Ce halka vergi alya geier euksaar sa yara vergi vereiyei bildiri Vergi eurlar a kvarak ygrlara c alOuz Trkeer ucu yzya ik sla vletlerde

Karahallar) la aa Oullar) ie ku uar elukusla ayaara vergi vereesi hretii bir ada ykseltti O bylar etrafa tplaya baalar Ksa zaada Gaziler) tekilt kuruluazier rusu asayii bz auz elii uhazar lu Gaziere beraber Ahiik) tekilt


33/267

d kuuldu Ahi d yc Ahi yii y myd idi. Suk dvii kidii bu ki i

Suk b ip ouc yz kd Ouz byi okvdi Bu ii ok bi oby koyup bi ocu kidi Bu ocuk iid bi ii ki k ok Suku idi

Suku bi k ky op Ouz c dokuz d kdp H i viip Kmz iidL So d iiuk 985 ihid kdi dy Sku Dvi i kidii Sk, H iic dki v bd.vi Cd i d g bd Sm Ou Sku iyi imk ii o yyk ok Buh ykd

( N kb vdi Sk ii yyy dukud Sm O md zid 986

Sk , Oz in g yi dvii kud. Bu yn di kcu Sk od ii Sku Di didi Sku Di bbd ou bid uu myd gidi Bu oy Ouz Kkboyu mnp Fk o di Ouz Tkm boy

Suk oyu dvm imdi. B k Tkm iy odu Suk kd d kmd v hdm d Suk H b okdu Fk p b-md. Bi mmn dvi km ij zmd Hub okmk, p bmk, Hid mu mk Sukyz hb okumuu Py b v mu uuTuu By omu Bd doy o kucu dimii S-uk H, o zp di y vi yi i. Bu hzd d ub okudu. Sk kdii hk ymzd. Hkm- o k k. Sk ok k gddi. Od ou-u; hk ikyii didi Pzi v Pmb gou d H zm odd buuud. Di yg mk bb, Ouz ii d dikk uzk umzd. Suk, Ouz ic, dim Ouz Byi i dnmd buuduimi d boyu byi Sk H bnd Suk, dvki d kdu c kvi pvci, nii, hibi divdd, yc bvki o vzii d vd Sk vii i

kuucu Suk H odu Abbi Hii yg gdi Snii mdii odu Fk bi km Tkm Av odub imi Ho, Tk ziy d mv Ap yokmi yk 51 iid inii kok biyigiy d i hiki d od km mv

28


34/267

raar Bat r i ekonomisini syiii t st etmierdi Kt yaa Semrad Fabrikr kum teghar kaa

mt ors eii d aarara gnerime omutu. i'dee tiret yoar eski nmii aybetmiti nu yy

mu oa Sam ur Krhnr neier eeteri

ise birbireri ie uryorar basier e Bt rk eine i

oamyorard Bdt ifeerii nfu krmt

u einin bu kr n Seuku eveti urumu b

uyo Se b eveti k kirei rm ara

samt Seuk evetii kuvvetenirimesi ouariy trarn kayor. Se'u be ou vard

Bar :

As ihi Msa Yunus Yusf

ii Seu'u oua birer kuvti bna gemier b yei dev

eti kuvveteime ami ie ayorr Sek orda

ihii ok seviyoru ihi bir keyi ktrke ehit tSek ihi'i (r) ve r) oura sevgisii ver

di a rua brakmk itemei Faat byk ou As

var byk kuvvetre komuta ediyor. Artk Sekar

eierii tntmard B srr Karr ie Sma

r birbiriye svayorr Krhn hkma Bra

a aru) verehiri ig etti (992) mn hkm

ii Nuh) Seut yarm istei s Bey'i bir ordu

i gderi Asa Bey Bhar'y a ir o ma ede etti B es

ada Gei ahmut ors' ig tti 999 Seuar te

rar Krhara savatr Bir gee bas ie or yedier

8 omtar ie bir o da esir ar Bat Trkeri bu sva

ara ayf bir hae ere Sekuar b frstta fyayor

ar G getike kuvveteiyorr. Deveterini bytmek ma-

ie Seukuar fa gayret gsteriyorrd Artk oar bir v

ve rin bir eet md

9


35/267

uzney gre

SELUUN TLR

erak

oksuru Lokn Ertuul Dodak

Seluk

S L N B E

uz Trknler ob ob Selukun etrfnd toplanyorlrdArtk Selk Hn yce htyrla btn delet lerne byk o-lu Aslan By bakyordu Sysl lerde br steryordu SelukHan Cend ehrnde 7 ynda olduu hld (1007) trhnde ld Seluklu Deletnn kurucusu Selukun lne Trkenlerk aldlar On yu yaptlr Cende onu dler Selukunl zerne Ouz Trkenler Asln Beyn trafnda toplanCend terkederek Buhraya gttler Bu lke Karhnllarn egeenlnde d Zyf durud olduklrndn Seluk oullrnases kradlar nlar da br hrekt steredler Karahnlara ensup olan (Al Tekn) ( 1021 ylnda Bhr'y zaptett yk br kuet olayn Al Tekn Aslan Bey'le anlat Bu zaanSeluklulr hrekete eerek Horasn ldlar Horsn znellern elnd d Bunun zerne azne Sultan znel Mhut 2ylnd ordusu le berber hrekete ep Maerannehre geldAl Tekn kt znel Mhut Aslan Beyle rek arzu ettAsln By kuetlern lrk llere ekld Sultan Mahut, s-

lan Bey'e br el ndererek onunla dostluk yapcan bldrdSeluk oullarnn byk br tehlke olduunu sezen znel Mamut onlar ahetek styordu aznel Sultn Mahmutun gnderd el Asln Beye u szlr bldrd

Bze dama Hnt trflrna doru ceng gtek dyorMslan yurtlarnn her kesnek sekn saa erer ken s


36/267

klrl bz klmk l blrlr. r lr k br vk Slk llr br bl bzml brbr kfr

r kr cg gmr B c s prlk kzm mlr rk msf k r mnznbklr hzrmz klc glblrlr plms lzm glnlr brlk kp r rz Sr lflrmz hslrmz rrk rlr rlr.

l zl b szr slc Ozlrn pk hg sl Bn Sl hzr gms rz llr. Asl B sk 10.000 k l brlk Sl' k ll. Y

l Klm lm. Sl Mhm Smrkt'blnr. sl B Smrkn glnc Sl hbr rlr. mlr br grrk :

-mlk skr h kr. Orz gr grmnz Sl rlr zr lz gmz rz l Asln kvlr gr gr. Ol l brr grb kkl z l sr gl sl lz lrk hzr grsg l r p. sln b rbl hl zl Mhm'n

k hn g. sl bk krmlr b 'nn n br krs krrk k r. zrn krl. sln' ln grl pk hllr rr Gz Mhm sl' k

-r hcmz lrs bz n kr skr l rm lrsz?

sl rk br k kr

-r n zm b k mm grrsm rbk bn r glr . Sl

-h fzls lzm grlrs

l kc br k k.

-B f rm bn r lr c zl Mmt hr.

Br kf glmzs? ! .

Asl b f n kr;

B zm grrsz z b l r mrzr

rmz b sz hrl krl. B r kry ve fr . K kn Br m k k br


37/267

Seuk nc Trr Arsla By'in tafnd opand


38/267

yyl 60 bn se gnde u dm aln n by ehled dye ldnd Asln ve selene gup guup zyfelevedle Hesne o bl dle s ge v ymy

le aznel Mhm Aln lm sed bu yeymd Sy dm sb Asln odsn b bsyp ou ynd us ee. len ly uln em le dn snd blunn Kence l psle 1 2 5 unn bu l hles hn b yz s ldu Ouzesn bu slnnn hy b l yuvs oln bu ledees ol cl ne ge ed yl son bu lede ld (1032

el Mmu hle b dmd elu Oulln nm n nl b hedyle nded. slnn Sln mdde dh msf edlecen le. slnnolu lm bbsnn hpsedldn duyunc onu ud Kle cvn d g f onu umd u hnce ypln en Selu Oul c duydul Gznelleden nm hlndl Alann nden s Ouz Tmennn bn Mhln Oull Tuul ve ey'le geleSel devlen uvvel ol um eefne Tuul ey nloldu. Selulu vle zmnl byyp ( 1 0 mlyon lomee

e yz lmne shp oldu u lede ( 1 5 0 lyon nsn ym elululn egemenlne nll Abbsle ou Rom mpoluu le l ufl 1 0 d devle gd Selululn b mce l chn hn l u devlen luulu eden n Sel H olmuu. Selulul elulu mluu ve Andlu elu Sulll deve devle umuld. y Selulul (985 den 1 157 yln d ymld Slnl 172 yl m Se hmd gelm. ve nd uumu on bdevle yene Andolu Selulu Sulnl uulmuu.

33


39/267

L

elu

l Asln unus usu

II. Turul III. Alpsl

I Melh slngun s Tutu Ton y

I. Mehme pr

II.

34


40/267

O N O O J

900 Su'un ouu930 S'un Cn' 960 Ouzn n ouu985 Sun n 986 San naa

100 Su nn 1 0 6 a 'n Do nao'a an1018 Tnn n ana tauza1021 Tn'n uha' zapt1025 an n t1032 an 'n

35


41/267

EEE

d rul

Bba ad k

u 93

atat 7 1636 l

m 163

ukar ukuz.


42/267

Su S TUGRUL H lu


43/267

U U

007 0

S'n Tona

Ou _Tklerinin aolu (Seluk an) nun oulla aanda en ok edi (Mikil) idi Mikil bir kalei kuatrken ld

u defa Selk egiini Mikil'in olulla (Tuul) ile (ara-kr) a bld u iki kade kekn kl e pek arektli idilerTuul ind dout unla edeleri Seluk'unkuduu deeti eal olarak netcek itidatta idile. u ikikade ok i etimiti He iii de tn meire aiptilerFakat Tuulda Hkmdalk a daa kuetli idi

Seluk Han, deletinin ekideini att deide, Ou elinin douunda ilk mlman deletleriden (araanllar) ile Marannei e Horaanda (Sama Oullar) e bi de (aneli)deleti bbirile uraorla Tk elini uuunu karorlard anelile de Maeranneie doru ilrlemiledi u karkamanda Selk, Seun Neinin ueinde bulnan Cend rinde buunuodu k olu lan, anel Mamut tarafndan ile ile tutuklannca Sek, Oulan ban tornlar Turul ile a e'ri geidi Onla delet ileine altrd Fakatkendii ok itiarlamt Niaet 0 anda Cend erinde l

d ( 0 0 Seluk lnce delet ilei doudan doua Turul ile a

'a kald Turul'un bir ad (Memet) r'nn da (Daud) idiTuul e a dedelerinin lm ei Cend erii terke ka-rar erdile rkme omklala bilik ala aradlar naetrlerine ak bldular Seluk Oulalr, Sm Ollarndelet mke lan uaaa aklmlard Sarnan u H-kmdar budan kukuland. Ou Tkmenlerini uaklatrmk

in bir odu rld 0 6 ) Tuul e ar ele Saman Olu Hkmda (lek Na)

n bir olu ile elerine ldiini duuca, araanllarn toprakana ndlar u defa aranl Hkmda (ua Hn)bunladan korktu nk Seuk Ola ceur v eketli idi

38


44/267

er. Devetini ykbiireri. Bnr kvvete yenemiyeceini n

n Bura Ha, Turul ile r'y br hile ile ee geirmek, bu

r sz rkmk isti. B mkst Sk Ornr i gnri. i Tr B :

Hkmrmz rr k; nn Stnt iim Sk Or rsn ortk ocktr Gsinr grim Tr B szrin smimiin innm fkt grmi rz tti. Tr Hn gick; r rngi biriki nmk zr trtit ckt. Nitki trTr Hnn nn gitti Fk Hn Tr r ktttk r B krinin ir tz tn nc i ok iri v si rkr sv zrnnc krinin srst rkn isti Fkt omncKrnrn zrin imk gii sr. ki r ir ovkrtr Sv k iti o. ncrn nn rmnn imk okt Hr trf kn cstr o tt Krnskrri rin or. nck knr cnr krriir B svt Krnrn 130 komtn r Bin insir t. B Br Hn r s

Y krin Tr vrirsin t z otz komtnn rsin!

Br H Sk Ornn orkt Ytnn imo zr k n ir kvvtti. Br Hn ristn k zr gtirtti. Tr k r Hkm-rn zn nfrt kt son

Ytnz nniz m? Tnr i i mn mn vrir! i

Br Hn

Bir t iim frsin z kmsnz ikn snr Tr B it giirL rc krk v criv 0000 inr r vi v T Bi srst rkt kr Tr trn krr r B tn sirri i tti. Sk Ornn mvffkitrinn o nri rtt Trk i onrn ok kior

A R B E Y

Oz Trkmn irtri Krn svnn sonr vi rmickrini nr v Smrkn rsin or o ktr. Trki Smn Or Krnr v Gznir trfnn ttmt Ozr srri iin k v k

39


45/267

lak d ve h ger evli idi. Oya ne Ollar ve rahanl raklanda dla dyrlar Bbr ve ak isiyn Oara bir yr ger a yr

lan Gn ra) da ise inliler raa braaar krldkla devleri he ykladrd B sihl esr Olarhrkes krkyrd

Olar erkand ivarda by bir krlay layakarar verdiler ve d O eyleri b arih kr kald.r Irlayda Ger evli i kalal? k yr e aya yaayl? Yr arak nerede al?Hangi ill kar sava gibi knlar arld

dili devlelerle savaaay Anadl srdaki Hrialaa kar aknlar yaay kvveleri arna Anal'y yr line geiryi kai larak kararladlar. Bndan Oar rlay kaarna sadk kalrak aknlarAna'a neliler nr yrndaki Hrisianlara yalaak aknara ganeler elde edileek servee sahi lnnadev rak a klaylaaak B kara k isabeli ve hayrlidi nr byndaki aknla ar Be idae edeeki Tl da

u ylarnn bnda lnaak Krlayda alnan kararagre r Bey 3000 kiik bir kvvele eerkan'an D Ana-dlya hareke i ( 1 0 6 aanlar Analda Erenive Gr Deleri vard a y Hrasan'dan geeeki Fa-ka bra Gnelilerin elinde idi. Gaeliler geie i lakisedilerse de bna vaak laadlar ar Beyin aknlandyan ve gen Hasan Trkenlri na kaldla ne Ere-nilein eine saldrdlar renile avee edeedileknlar eline ek deeli serler gei B isiyanlrakar ilk aer ld Bndan snra Grlerin ene yrdleraka Grler sva ge alaadla Bylee Anadl ak-larna ilk ayak basak ereine ar Bey erii a B bik ganielerle gei dnd Faka Ganeli ah la kaa- Bn habe alan ar Bey kvvelerini kk aalaablerek be yeleden ge yyleriyle rdsn geidi Ken-disi de ar kyaeine girek Hasan a 0 . T

vaakiyeen k enn ld Bir k Tken yaklarelk Ollarna kaldla Trkenle ileini bnlara baladlar B iki kade elkl Devleii esasl aak kaak ebyeeklerdi. Ark bn kenlei bua inanlad

40


46/267

Ozl See by b uut plyp y

yt l ele

41


47/267

AL EN

ar Beyi adoludaki uvaffakiyetleri Seluk Oullar hretii artrd Seluklular yava yava birlik kuraya baladlar cala sla Bey'i askerlri bulara katlad Bu sralarda Karahallar slJeside (li Teki) adda birisi de birde bire ortaya atld. li Teki pek uhteris bir adad. Karahal tahta oturak ii ortal katraya balad li Tei Karahallar kadar Seulular ii de tehlikeli idi HarzeValileride (ltta) li Teki'i hlikeli olduuu GazeliSulta Mahut'a bildiri ve bu ada ii (Kuyruu kopuir la) deiti 13 tarihide Sulta Mahut'u ze

rie yerie olu (Sulta Mesut) getili Teki aac gerekletirek ii faaliyete geti. Gaz

lilere yer istedi akat Mesut veredi Buu zerie Gaelilerle savaa giriti Bu arada Sluklularla alat Bu i arpmalarda Seluklular kahraal grl 12 dvletler Seluklularla dostluk saladlar. Bu Seluklular ii ktutcu bir durudu. 1 34 Harzelilerle dostluk salaca srleri ii yaylak tei ettilr rul By talili e kuetli i

ordu hazrlat Srleri de oaltTurul Harzli Trkleri ile alatkta sora bir yurd

yerleee kat' olarak karar verdi k halk artk ger evlilikte usant (Ge Meleketi) alaa gele Horasa' alburaya yerleeyi ddler. li Tki Seluklular eellerialaynca ola zayf drek ii areler arad Turul Bey'iacas (Musa) olu (Yusu) u yaa arp kedi eridebulua Trkelri babuu apt Ona (Yabgu) uva ver

di Bu suretle Trkeleri ikiy bl oldu Turul Yusu'uYabgu olduuu duyunca ea halde hiddetledi Yusuf'u zerie kuvvet yollaak istedi akat ar Bey Seluk Oullarbirbiriyle uraalar kt soular douraca yliyereku bu dcesid vaz geirdi li Teki karde kavgas baaraayca Seluk Oullara kar aka dla baladYusuf'u bir ey yapaad grce adalarda (lp Karavastasiyle ou ldrtt Sora da l Kara'y kuvvetleriyle Turul'u zerie saldrtt Yapla savata l Kara ld Bu def

Yabgu'lua Seluk'u olu (Musa) geti Trkeleri bada bab vard Biri Turul dieri ar cs de Musa idiBir ev'i l idar urulutu Bu ralarda li Teki ld. Ggetike Seluklular eli bir kuvvet halie gelidiii greGaze Hkda Sulta Mesut bulara byk bir darbe vurma

42


48/267

n. Cen Babuu a Melik ile anla a Melik kuvveleini alaak, ani olaak Seluklulan zein baskn aptuul, a Melik ile ost oluunan, onan manlk gelecei

ni tamin ememii uul ve a Belein kuvvelei peianolula Bu baskna 8000 l ve es veil. 034) ulBein maieine ancak 900 atl kal. Ble bi felket SelukOullan bana gelmemiti Selk Oulla enz bi ut tuamaklanan ola bu felkete uamla

HOASAN'IN FE

Hoasan Ouz menleinin ieali olan bi lk ii. Ouz

la buaa gne memlekei elei nk bu a e a Ouz Omaklann aa ii. imi t Ouz Bou bualaaelemii, fakat bu kmen uu umaan igale uo,el eiiiou. uul Be, ua felkeen sona Hoasanfe aa vei. kmenle bilii ancak buaa kuulabileeki uul Be, ksa zamana alan Tkmenlei etafna tolamaa muvaak olu Bu kuvvelele an olaak Hoasan zeie. Gaznelilei eneek Hoasan' fete muvaffak olu.1034) Mev ei civan igal etti. Ouzlan ana uu Gn

Ota tan sona Hoasan ikinci ana vatanla olu. Sluk Devleti kuvveini lkee ulu. n aa vata a aoluolaak

uul Be, Seluk Oullann en iitleinen bii ii. ive ekek vcutlu ii. Cesu oluu kaa sias glei e kuvvetli ii. ok ii aa binei, ii bi nian ii. Bana tun bimife giei. zeine bi z a. i bi kl kullan.uzlan k onan olan Knk Bo, ona btn vallabal ii.

ul B ksa zamana 10000 al bi kuvvet meana getii oasan'a eleen uul Be, Gazne Hkma Mesutaabe gneip, Gazneli Devletine ost olunu bilii akatGazneli Mesut, uul in bi telike olunu anla. Selukluan kuvvelenmsine mean vememek zee 7000 kiilik biasei kuvvei Hoasana ne. Seluklulan zeine bitaauza geen bu kuvvee, Seluklula ka koamala, Gazneli

le 8000 kneni lle. uul Be bu olaan fena alemtessi olu. Maietineki kuvvetlele bu ounun zeine teka sal. Seluk svailei aln kl, bi lm gibi Gaznelilein zeine le. Kanl bi sava olu Mesut'un askeleiee uaklan bilemieek, il avusu gibi amaan olu

43


49/267

a Ba Kmutnla (Byddu) ann z kutad. Sukluln ln pk k ganmt gt.

Tuu By kazand bu zfdn day p mutlu d. nk

Sku Dvltnn ynmz b kuvvt lduu spat tmt. Buzaf zn Gaznl Slukulaa b anlama ypmk zunda kala Bu nlamaya g vyt Suklulaa vld Bundan sna Gazn Sutan Mut Turu By b sanakla hlt vmnu gnd. Bun mukal Sukua d Gzn Sultna l dst laklad ( 2 5 .105 ) . Bu sutl Gaznl Sluklu Dvltn tnma. Bu syas antlma Sluku Dvtn k nml d. Sluk n zmnndan b dvltn bll bsn nd yudu yktu. Dvlt byk b st halnd g vd Atk Suk Dvltnn yudu snd. Sklua bu antama byk hklaa sahp dula mdy ka bak dvtn tpakana dlan Slukua Tuul By saysndana k hkk lak sahp ldul. Bu duumu gnTkmn ymakla Tuu Byn Bay altnda tplanmaybalad Atk akn kn Tkmn asana glyld. Bulkd Tk lunu b kaamas gz pydu. uklulanasya n b thlk ldu. sn' syn Tkmnl sn

a amya bladla Bu hl gn Gzn Msut Sluklunzn b du gnd mbu kald. ( 106 ) Bu du asan' yaklan taauz tm kktu Bunu gn Suklu Gznldn yn yl stdl Fkt Gzn Msut bu st ylm syst l hl lt. Sukua kayna uvvtl b dvt maa va kuvvtyl lyd. Bu dlnd dumaa mk ktu.

N HAN O

Gznl Dvt n v Blg Tkn sna da SvkTkn sysn kuulmu Gznl Mahmut zmnnd s kuvvtv zngn b dvlt haln glmt Bu dvd azm Tkaasndn matmtk (blyhn B) th (tb) v (Fdvs) ytmt. Bu zngnlk Gznlln nd yaptkafll sanmt. Gzn Mahmut nd' tm n yd sfpmt Mahmutun lu Msut da bbas gb nt sn tTuu By Msuun ndstn sfnd lduunu uyuna bun

dn fylnaak kuvvtl l y hn kuatt v bu yyn gd. Bunun zn Sultan Msut Suklulan znkuvvt gndd. (Sks) vana yaplan savt Gaznl ynldl Atk Slukuan ynlmz b kuvvt duu mydankt 10)

44


50/267

urul Bey bu zafer kazanr kzanmaz, ve Ouz Beylern br kurultaya ar Grmeler sonuna kurultay yelerurul Bey Han setler Selu an'an sonrak knc Slukan' ul olu (azran038)

Turu Bey (brahm Ynal) Nabur'a gner ehr halkrzalaryla teslm olular Cuma gn byk br came urul ana Hutbe okunu. urul utbee SutanlMazam (Byk Sul-t) unvanyla anl On gn sonra Sultan Turul 000 atl leMesru ehrnen kalkarak Nabura gel Turul Bey Nabur'agrerken hrn bykler onu parlak br trenle karlalar. urul'un zere pek se br elbse var O evrn hkmarlargb ssl elbse gymemt Bana mfer elne klc yannayay ve klar bulunmakta Naburlular bu Trkmen Hkm-arn hayretle seyrettler. Askerlernn slhlar tam ve heps zrhl

rul'un askerlerne byk br bahee arlar ve uul'aa br taht kurulu urul b tahta turarak kensn tebrk geenler kabul ett Bana mfer ve zrh ayana se ee brzme var Bu kyafet aha zyae br komutan kyafet . Vakurbr nsan oluunan baklar pe tesrl Bu halle sayg alyoru.

O gn kare ar Bey e ana hutb okuttu. Fakat (MelklMlk nvan al ve urul'a tab olu Atk Turul SelukluSultan yan br yura yerlem bamsz br evletn hakan olmutu.

Nabur byk br ehr Seuklularn Cenen sonra kncbakent lu. ul aaet ve yksk ahk r nsan luu

n ksa zamana halka kenn sevr. Halk gelneklerne serbest brakt Sultan Mesut, uruun Nabur ehrn hkmetmerkz yatn uyunca ern br teessre kapl Vezrne :

Gryor musunuz? u rkmener neree varrlar .e; ve eluklular avetee karar ver

DANDENEAN SAA

uul Sultan selten sonra evletn temel tektn Ouztresne gr kuru. Kuvvet br oru meyana getr Art Saman Oular ve Karahllarla mcaeley brakp Gaznellere yzn evr. Seluklulan en byk man nlar ve onlaranhyanet e grmler Aslan Bey hle le znana atmlar. Bu


51/267

nun inikmn almak erki Slan Mesu cesur ve deerli bir askerdi aka iyi bir" idare adam deildi Ayn zamanda ikiye de

dknd. Hak onu sevmiyordu Babas Mahmu ve kendisi hak-an ar veriler alyorlard

Mesu zamannda Horasan ahalisi valilerin zulmnden dolayOuzlara mrac ederek kendilerini kurarmalarn rica i-lerdi Halk soyuluyordu. Bir hrbin masrafn hakn karyorduAyrca Acem klrn kabul emilerdi

asandaki Trkmenler Gaznelilere ahamml edememi

lerdi Turul adlei He halk ho uu Halk Seluklulardan e nun oldu Seklularda bir mraorluk kurmak iin bn vsf-lar vard

Gzneli Suln Mesu Selklular Horasandan amk onlryok eek iin 50.000 svari ve iyade ve 300 fil ile 7 Ekim.1038 deharekee ei Yolda iken Brekin adl bir komuann hr a-raf yama eiini duyunca onu zerine yrd Faka onu yene-medi Bundan sonra Selulular bir ksm kuvveiyle ararak

yendi 1039 Seluklular durmadan basknlar yaark Gazne or-dusunu yrayorlard Mesuun amac Nibur' almak Trulusir emeki Faka buna muvaffak olamaynca Seluklularla birmreke ya Buna ramen her iki ordu faaliyee d B eda ar Bey uvveleriyle Niabur' elerek kardeini ziyare eiar Bey adyk kknde misafir dildi Turul rdeine de-erli hediyeler verdi Bir aknc kuvveiyle Gznelilerin karsnak 103 Gerilla harleriyle dman yra Trkmen Beyle-rinden Yamur Bey ldrld. Trkmn Oymaklar balarnda

Kzl Bey ve Bua Dana Gka oldu hald zneerle rAcem araflarnda savayorard Bu Trkmenlerin bir ksm Aze-beycan'a yerleiler

Gazneli Mesu Seluklular ynme iin ordusunun bana emii Bu esnda Mesu'an memnun olmyan Gazneli komuanlarndan bazlr Seluklular arafna eiler Turl bnl ncolarak kulland. Seluk ordusu d arkadan hareke e Meu ordusunu u ekilde har nizma koydu. Merkezd kendisi yer ald.

Sa kanada Ali Beyi sol kanada bir Subay ihiyaa d Erekiniyerleirdi Bu kuvveler birden bire Seluk Ordusuna hcu eiler Knl bir ouma oldu Seluklular saflar yaramadlar eriekile mebur oldular Faka u yrede bulunan bir ayn ya-n deiiri Gazneeri susuz braklr Bu or dve ece basknlar yarak onlar yrlar Gaznelier fena bir du

46


52/267

m dtlr Mt Slllrl br pm zr vzirinindrdi Arlrnd bir nlm pld ( 2 1 Hzirn 10 39 Gz-nlilr Hrt rin il lllr d bli btlrd nlm bir lm idi n hr ii rd b-

bir v hzrlnrlrd Slllr nlm hmlrin trmdilr nn zrin Mt rdl Hrt hrindn hrt ti Tld Nibrd b bir rd hzr-ld At Trmn Ozlrn drini tin d ln b v blm zr idi trih mdl (Dndnn Svlt Sltn Mt pl Nibr h r trftn tpTl ir tmti A zmnd dir mtnlrn Tlrdmn mti Trl b pln nln Nibr trtti

Ord (vrd d tpld n hbr ln Mt rdlvrd lld df Trl rdn llr ti Pln dr dmn lmt Trl rllrn (ln dn ndrdi; n dr t mn rp vr hpini tKlrn in llr ttrd d rnd Mtn rd- tz v z ld Bn Mt 8040 d Ni-br dn mbr ld Nbrd b bir tl vrdHvnlr lm bldlr Arlr d ltn rldlr Flt b trdi Mt rdn Mrv hrin ti Kti n

brd lm itird Trl rdn (Crn m itdiFt r B

Mdm i v rr vrdi n tim lzm zn rd ml bir drmd ddi

Kmtnlr d v trftr ldlr Gznlilr zrin h-m rr vrildi Trl 2000 tl vvti ihtit brt Sl- rd 16000 ii Gzn r i 50000 lp 300 d fili

vrd Ynl llrn lr ndrdi Sl rdnn n nlr Gzn rdl p Gznlilr b vvti dtp ili hrt tilr Mrv hrin ln Sl rdhrp nizn ld

Gzn rd lllr rn nlr d hr nizm

tilr n vvtlrin bnd mtn (Ertin blnrd Mit r ln r lmlnn bnd d mtn-

lr (dd vrd Mtt mrzd r lmt nd zi hrtmlrn llr ilrlm bld rd dh nn di df Hintlilri nmti imdi ii Tr rd birbirlrinrlr hr trf n blnt

4


53/267

a040 ca i gn l ii avga alaazee ii Fille alat ana Sel ipahilei onla o ana ttla Sel aelei t taatn ( Allah Allah! ) el

ile kon i hca altla Atlann nallanan vlcla o attla o la an zeine ao o ce ve evi olan Selllan nne nan in otva atlan al tozlala gz gz gez i hal al aznelile aaaa eilile azne o iinen ozlt Kotanla ilein lei Sel aelei tieleinege ien ie gei eilile Dan i a iine ala plnntatik ettile Dan Danenean lne etile azne o

Danenaana 3 a Ca gn Sell o anelilen kana a a izilL a ava zt Sell aelei ea aln l hca altla Danenean l iana kana oan Tenle pe vi iile Palala ile vla n iie lola aznelile o na aa lei o ile alaala Bala o anl ceet eenla halin gelio Sellla an iice iei eile aa alla lee o aznelile zltan itini hale gelile n Sellla tn lan iine havan

lei atla azlan a ollaAele

S S!

ie aaa alala Sltan et a z aln cephe aana lnan i havza o atn B hali gen370 oc aei Selllan taana geivei azneli o thi i panie a Bn gen et ile aei ve olatan ahzlap ev Oana lnan (Biz) aleineatla Selkl ipahilei an i cep iine alaa ahvettiBi k lan geiili i o a i Kltan tlanla kaa le tecih ettile azne o Danenean avana eki vlp i ana palanan i kpe enzeiiazlil zai Selllaa aktla t anca cann ve otan taail Faat tn alla Selllan eline geti (100)

Sltan l an enii Daneneana i ota B otan iinei tahta ot Baa zae teileini al etti Kotanla on Hoaan Sltan olaa ellala Tl in aa ipahi ile Niaa gitti Hal ona zae ala-la teti etti Devlet eili ona zae teileini gnei Dan

48


54/267

nkn zfryl Horsn kt olrk Sluk Dvlt kurulu(1040 Dnnkn zfr rk ulusnun krn tyn n lkbyk zfr olu

Gzn Sult Msut, Dnnkn ynlgsnn sonr Horsn v Hrzm lklryl rn lnn kl Bu olyn sonr

Gzn Dvlt nmn kybtt Sluklulr slm Trk nys-

nn n kuvvtl br vlt hln l bll

Gznllrn zrn (Gurlulr) hcum rk Gzn hr-

n zptttlr Gznllr mrkzlrn Hnstn' Jhr) hrn

nklttlr 83 trhn ortn klktlr

urul n byk mn oln Gzllr ortn lrktn sonr vltnn gnlsn sl Gnl ln tt Hlk-

tn vrg lnm Bu srtl vlt n buln kk uluslr kn rsn bl Onr nlrn llrn srbstrkt

P

Byk br vlt m v kurtl br skr ol Turul bn sonr urm B nrc br hzl fthlr bl Horsann rn'n, Azrbycn'n ml hrlrn zptt. urcbrstn Hm Kn v Arbyc l gr Thrnvrn bulunn (Ry) hrn hkmt mrkz ypt (1042)

urul By bu zfrlrn rkstn Hnlrn Abbs Hlfsn blr M hrn br kurulty topl Bu toplnt vltn tklt yn br zn vrmk n krrlr l Sltn

tn kn lsn gtn ln tt Bu surtl vltn rjm bbn ol gn ksl sltnt rjm hln gl Bt'totur Hfy mktup yzrk blln blr Bu surtlsln mf olcn nltt Dvltn Sultnlk hln gtlms sltnt Knk Boyun g sln koruns lvrkmnlr kr Fkt Hlf l y gnrk vltn glmsn yrm ckt B surtl Sluk orusu mslmnlnmfsn z lm olu

Turul mmlkt rsn krblrn vr r Byyk olu Kvur Tbrstn l Krm trfrn, Mus

rt Ykut Ktlm brhm Ynl Irk tflrn r

cklr


55/267

Devlen ba vezrlne (bul Kasm urcan) y gr. Devlen memurlarn ayn e. Ken ana ara basr. ( 1041) Ar elu Devle esasl olara urulmuu.

urul ey evlenn ou arafn emnye alna alansonra ba araflarna anara nem ver. Asl am Anaolu. Faa Analuya zansllar hm bulunuyoru. u hrsyanevlee ar hrbe arar verl. mvler ve Abbsler evrnenber Analuya anlar yalmaa . Abbasler Analu'ya oru lerleme amayla Horasanan br Ouz bylarn gneAnalu'y yerler ( uur) ve Avasm) al snr valllerurmular. u snr Tarsus Mss Aana Mra Malaya Dyar

bar Ahla Malazgr ve rzurum'a aa uzanmaa . uralara yerleen Ouzlar urmaan aolu'ya anlar yamlar. u anlar yaan nl muanlar unlar Afn Ferganlmr emernl Hars'.

zansllar alanlara bulnan hrsyan Ozlar snr blgesne yerlermler. Abbasler zayf nce bu anlar urmuu. elulu Devle urulunca urul ey zmanna bu anara erar hz verl

urul ey zamanna Anlu'ya l an urul'un amcasMusa'n lu (Hasan) ya. Hasn uvleryle Van blgesnezansllarla sava Faa usuya ere eh lu. (104) urul Bey Hasan'n namn alma n are (brahm nal) Anaolu seferne memur e. Yna 00.000 l br oru le naolu'ya al. ( 1049 ) u uvveler Anaolu'nun feh alarn ayrlar. zansllar by br ornun Anaolu'ya grn grnce Pasn'e eller. elu uvvelr Mu havalsne oru lerle. zansllar mararn avye seler. maraor a enne bal oln Grcsan Krl (Zar) elulularla ava ar. Zar Grc ve Abaa velernen meel 33.000 l Pasn ovasa (Kaeru) ales nne evz al. Dsmanarayn 100.000 l eu rsu a bu ale cvarna gelp onu. a anaa brahm nal sl na se Kualm yerlezans rusuna se sa anaa Kaaalan sl anaa a Avramal muanlar yer al ve Za e mereze al.

1yll 1049 arhne Pasn sava bla. Dman ananaaruza ge. elulularn lar sana halne br yanurabezr ve eraa lm sru. Keru alesnn n l veyaallarla olmuu. hareel ve ev olan rmenlernnne urma abl el. una ramen Grcler ve Abazalar

0


56/267

gecee kdr kveet ettir Zipritin eeni zndn giripensesinden kn ir okl ere cnsz erldi Bn gren Ziprit

ne tld Selk skerleri ir nd etrfn srp Zipriti sirettir B knl sv gne don kdr dev etti Selklrn itek ileen hclrl tktsz kln Biznslr zgn rdlr ve (Ani hrine sndlr Blerce esr v osd gniet ele geirildi ( 109) B sv dold kznlnilk k zfer old rhi Ynl gnieterle esr Zipriti ehrinde lnn Sltn Tr gnderdi Trl Zipritin cesr ir sker oldn ildii iin on sg gstedi Re sr-nd isfir etti Zipit insn meeden dl tllkd nk ldrleceini snord Zipritin esir desineBizns prtor ok zld ve Sltn Trl ir eli gnderdii

Zipritin tesii iin ne kdr krl kesi istersiizSltn? deince Tr silne ir tr

Ben tccr deili Pr d ihtic ok die cevpverdi Eli nn zerin :

hld e dnorsnz?edii zn Trl

n ffedirm Serese rdn dnilir dedi veZipriti srest rkt O ir eli ile stnl gderdi

Bir ddet sonr Trl Bizns prtor Konsttin Monk) ir eli gnderdi prtordn okznc zld s

tld in dili oln fkt hrp oln cmiin onrlsn ve cmide dn hte oknsn Arplr denen llk verginin ndn le kendisine verilesii istedi mprtor derhl ciitir ettirdi ve drn d Selk rsn kodrt (Br ir n kiriine i ok gsteriord Arnn SelBrnd d ln kvvetle eeldir snl rdki ve ldz d ile oktn dod nllktdrB cide Trl n te oktt Fkt vergi dei

Trln en k gesi AndolnUn feti kpsn ktB kstl ordsnn n geerek Andol dld lk defV gl gesinde nn Mrdiei ve d sonr (Erci) izpttti Br hk tn hedieler verek sretile esirliten

krtld


57/267

MZGRTN UTMS

Sultan uul Anadolunun ld olan Malazgt hn ftht-

m aa vd n Malagt alna Anadolu'nn asalacat ul odusu l Malazgt mstahm als nnld v h att B alnn omtan Bzans vals Vasladnda s d l mann manvyatn ma n alnn tafnda davlla aldmaa alad Bu aaa da asaly hcuma gtl aat Vasl t ut l aly mdafa yodu Slu asl dumadan dalgala halnd hcmlan talyasa da aly tl alamyolad n ald dmanla yalaanlan ln ayna sula dyola ayala atyola Saa hand aa gstn aslal savna olu yolad Bunun zn uul alnnaltna do lmla azdmaa alad Bunu anlayan Banslla a all olaa lm a lmcla tttl Bans

lla u sl alnn mazgallana a alta l alan stl v aly dzdl Bu sl aanda lun ayn d vad Bu cnayl onla Slu asln gz da vmstyola uul u cnayt o mtss old

Malazg asn ama n tn gaytn saf tlstulunan y mancn al nn gttt Mancn ld l atlan talala nt uls y glt l yldtl aam aa oldu man alnn m uvtl ld Bunun n Bzans aslnn moaln vvtlndm n aa aldn ltl ataa mancn ullanan a ld aat Slkula ta la dm aldla Vas mc yakaca da a B

Nmn as u dv zn ald Ata atla mzann ucna a mt tat Kndsn l ss vd Gsn d utu nft oyu Atyla lly mcn yn gl udu

Bdn nftl atlyp mncnn zn atvd Mancn yanan Nman as s'atl g ap utuldu Bu c-sat Sluklla l hayan oldula uul aly ta hcm tt faat alamad Bn zn uatmda vat usnu alaa Kasa dou ld B s sona ta Malaz-

gt dnd Bu dfa 4000 asn ytld muazzam mancn al nn gtd Att tala sula ynaa aa Alan gd dou hcum n asl aldn gmdl K ylamt uul Malagtn atndan vaz-

o gmtll g dnd 055

>2


58/267

Selu anla Anadoludai anana baa alanlada deam eile B anla 1059 da Sivasa gidile. 02 de ise Egani Blgesini isil eile.

BRAHM YNAL

ell devlein uuluunda by yadmla olan bomuan da bahim Yna!) d. Babas Yusuf Ynal 994 arhindelm Sel By zaman sad defa len ol budu Y-suf Ynal lne eini ade Miil alm B haudan TrulBey dnyaya geldi. Turl ahim Ynal ile anbi de ol . Ys Ynaln aya Ea ve Esn adl ii ol daa

. Tu H seiine Ea Ha enel valisi yin ei.Esn da Bizanslla esi dm ve sanblda lm

ahim Yna! o vvei ve esu bi mnd. uulBey y adei bahm Ynal zabeya Valiliine yin e.Sona da on Anadol sefeine mem ei. bahim Ya! 149da 10000 iili odus ile Anadlya gelp Bizanslla yendiB savaa G Kal Zipari esi eden bahim na! olmu

bahim Ynal uuln msaadesini almadan Kas a. aka almd. Tuul bahim Ynal' Ia' Aem yalinizp iin gndedi. Bu salada Rey ehi ahim Ynan elindeidi. uul buya geldi ve bu ei delen bakeni ya. Sna da Hmedan' idaesini zeine al isdi. aa bahimYal fehe bu ehi veemiyeeni bildidi. Bu uele bisalana agas . He iisi ap Yna! yenidi ve oadanaybold. Tul salnd Seas) alesinde onu ua. Y

al eslim omaa meb d. Tuul ona iyi mumele ei. O danda almay eih ei. (1050

Bunun zeine uul Ynal' Ms ysine gndedi O bann asayiini salad. Kendisinden Abbasi Halifesi ve Tuulmemnn oldula 105 ak im Yna'n emei Selu Sulan lma. Bu azusun yeine geirme iin Ms mileinden yadm isedi ve yie isyn i. Buna muabil Tula Apaslan Yau Kavd yadm il Yaplan savaa bah

Yna es d. l on yaynn iii ile bod. Bu sele devlein biliin bozan adei Ynaldan uuld. Ynal is-ynndan soa urla ba aldlad iri de amasnnol Kualm oldu Kualm Tul'u eii bi alede sa a esi edem.


59/267

URUL V HALF

Tr Sk Dvetie Ha eidkt sra cmirdeadna htbe ktt ve ada ara batd Bar ha esaa idi Htbe ktmaya aa barmayan han aymazd nc esas da haifeeden Men amakt Msmadeveter bn hi ihma etmemedi Tr 1040 tarihindkitay Badat Abba Hafeinin da mer istemek, msman emi ie dt imek ayesi ie tam v b etehaifin svgii azmt T zafeden zafee kncHif d dan faydaama yon tt bas Haifesi bi rah 104 ynda bkads Mvedi ad birsii T

a tyin etti ve a deveti tad ai bi men yai ferm ddi Bd ra Tr tan nvn ad

bba Haifeeri memektii idareden ciz br drmda idiSataat ykma zere idi Haife va ormak iin byzafere aznm oan T kazmak itiyod Searbiden bie ism emin en kvveti deveti haie emierdi

Aas Haesi otan Asa Besa adda i omta idi Besi Abbasein zfad ce b deveti ymay tasaad On b emei hisseden Hafe Saa dst atd Beasi, Ms Ftim Devetine yardm itedi Ona da yardm ettie Fatimer Badat arraSea iin yei bi tehie meydaa kacakt B seHaifeyi ttmak zmd Haife Trd yardm diedi B die Sekan siyasetine ygn gedi erde btn a rei eemenii eebii Tke btn Mmnan r

ycs oabiierdi B bamdan Beasi mesesi ve BveyhOa tehikei b iki deveti dst omaya sevk etti ( 1055

Hoa E Msn yadm ie k o BdatAbbas deveti ykaya yz ttca, yi Tkein yadyakrtmaya ayd At Sk Deveti bi imaatokoyod Seka Ota Don aayiinin oyc mrd ba Haifei am bi mah Tur Badataad r da ds ie yoa t

URULUN BADAA L

Se t T ord ie Badat evesie eince otz iii bi heyeti Haifeye dedi B heyet divdab od Bada n mektb od diyo

54


60/267

Turuun Bada'a gii pk teem oldu . .

55


61/267

du ki : Badat'a geliimin ebbi bu ehri grmek erefine nailolmaktr Burada hacc gidecim. Onda ora Suriye ve M-

r' fetederek i olan Fatm Devletini ortadan kaldracamBveh Oullar ile Beari'yi de yola getireceim Bu mektupokunduktan onra karlamak ii Halifnin veziri ve devlet bykleri yola ktlar. Bunar Trul'u veziri Kdur) karad.He iki vei kuckatlar Beraberce Tuul'un ura ktla bba veziri Turul'a alifeni elmar bildirdi ve birmektu undu. Tuu ve ;

Halifeni ykek emriyle buaya geldim Makam

rdar dedi Vezir de

anr ie k dyay verdi diye itifata ldu. Tu-lu makad Irakta kuvvetei ol mezebidki Bvey Oullar Devletini ortadan kaldrmak Bir adl trdiiyok etmekti k bular Haenin nfuuu kryrlard zamada Mr'di Fali de tehlil . url urduu imparatrluu Hilfeti mav fuu ile kuvvetlediekiiyrdu Badat varlarnda naklayan ceur ko yiter

de kuu bi kiilik Turu orduu Badat'a ru -e geti Sluk rduunun gelmekte oduunu duya BveyOularn akerleri tela derek eirden uzakltla Halbir km da ice'nin t yakana katlar. Turul'u Badatagirii tarihin e anl bir ahifeini tekil eder Badat adatolal byle bir ake birlik grmemiti kerleri iza vegzellike oluu ihtianl bi r manzara tekil edyd erkeibir korku ald mev ve bba vletleri kur e tar

til etmi ra mlleti id rk' hmayeie oru. lm emini ilfet merk ola Badat er kle -ler.

euk akerler Badat halknn everine miafir edildi. Sel-uk orduu gnlk htiyaarn para ile halkt at uBveh ar Hkmd lkRhman) yakalay budevlete o erd

Turl arlerini eleirdikten nra b Halifei Kaaim bi rlah) Sultan urulu arayna dvet etti. Turul der-hal ata atlay araya geldi. Saraydan ier gird. Salou tanda bk bir haz vrd. Hauzun rtanda ltndn yaplm bir aa ve muhtelif renkte kular vard Bu ular ayr ayreler kararak tyorlard Fikiyelerde ular ryordu Saay bt duvarlar altn yaldzla ilenmti Yrlere iek al


62/267

lar deniti. Turl bu alondan gee Halei bulund

taht oasna geldi. Halife Kaaim bi Erullah iy ir t ile

kplam, metre yksekliind bir tahta otuu lduhalde Turul' kabul ei

zerinde iyah ir elbise i de Het Ma bulnaka idi ul Halifye yalanca elp deayer p Sonra o ahin gzlerini alieye

alie eliyle iart eere Turl' yndai die bir ahaouru Biraz onra vzir alife'nin ern odu B erman

a alife Kaai i Eull Tuul Beyi Allah' oa bhtmiolduu bn lelrin sahibi ve bn slmar larak andn bildiriyordu eran okunduan ora urul'ayed hil gidirdi Abbas paraorluunu e eden yedi eli diyara enp leler endsine ara edildi Slan url'un bana isk koulu ve aln ilemeli bi a rld vebeline alnla ilnmi iki ln kuald B i lnla TulBa ve Dou Sulan iln ediliyodu Halie url'a Rddin

aiah unvann rdi (kndi inin irei demkir )uulu misafir olduu yere e (Drlmmle) deldi Bu -kildeki bir ren ancak ae yaplabilirdi 3 Ocak 8

Turl Haienin huzuruda ayrlren elini B rene Abba Hda bn yeilerini Tr Hana devreioluyordu Ar Abbas Halifeleri bir glgeden ibarei Ora Dou'nun en by kda Tl oldu

urul memleein dndke sonra Basasir Bada'a girpHalieyi yalayp hapsei Turul krar Badaa gelre Baa

sir'yi yakalayp ldr

Turl Halie le akaba ra da iiyod B a

yerine geire zere karde a Bey'in z (Haice Aslan Ha

u) Halieye verdi Turul'un ei (tu Htu lnce urlHalinin z (Seyide) yi isedi Hale urul o edde

ona kn verdi Badaa by bir dn yapld yide Hauno gzel bir zd Slan Tuul dr ay sonra gne vurasn

da 3 ylnda 73 yada hayaa gzlerini yudu Turl zelduu dar cer vet ee e p del idi rarihinin bkledndir Yerine Alp Arlan gei

7


63/267

8

R N J

93 urulun ouu

7 - urulun aa

34 - uruln Horaan ei3 - Gaznelirin Selulular anala

38 - rulun an eili

4 - andenean ava

42 - Rey erinin baen olu

49 - ri Ynaln Pain Oa Sava

8 - urul Badaa girii63 - uruln l


64/267

pl

59


65/267

K M L

-

Alpaslan

Babas ar

Donu

Saltanat 3

lm 7

ocuka Mikah

Tuu

an Agun

Bbas

Tk

Toan

lpal


66/267

t

S

O km bye khe atar ee bkaa buut gibi Hoas iie akta Me hi oaya bee ko iite ou tat. Her n tua e omakar barakariki. Meya tam ortasa bir ota kuu e okutu ie oyu ogunu oa kuu baya ie, zerieok e yay buua krz reki Se baya a ikii. Otaymi t bo i e be geeek ek uua.a u Bar ou eri Suk Hn sou oa Kkboyua oan eri Bu so Aasa' haka omasakaa erie. ee oru Kk boy beyi askeree :

- Uu hakamz uru By ousuz Ou eie an Bi ou Aas' satanaa yk gk. ii yiitSize e esiiz?

Meya oua yiitr he bir aza - Bamz ste ei a Haka eik!

Deie .. Bauar rt i Horas Vaiii amta

oa Aasa'a gierek kmerin kara biiie. Aasn yaa ret Niz k unuoru Aas

-_ Yirmi drt Ouz beyline ekkr edeim Sa ols.Bata hazr msz? i Babua

- Ou sizi bekior!

Deier. Aas baa mferi eine ice zh ebiesie sa ein knc ou hae anna NizMk ie ko

aa ieek mea kuumu o ota e gi uu. Baa eti ie geik tutuu. Dokuz beyi tutmaktau bi kakaa Aas biirii kaagh oarktasora okuz efa haaa kar e okuz ata gei a hua k ii ii. tu a ta

6


67/267

n eesindeki an gne kursu d ad Bu egeeniin ceriin sb

Askerer :

akann Budunuua kuu sun! diye barar Aasan Seuk ve ru Bey'erden snra Seku Deveinin c hda uu. (2 Nisa 1064

Derha, ku ka eher ak ge havaar aaa baa eni akn Dar ee ar beyle ve askere enved. Piv e ve pke helvas yeid. Onar geip uarye Ounaeden paraar kuduar Gn aarke reni sa erdi NmMk' baveir yi ei

Aasan 100 y Cend hrde uur edei Mik-i Bey, Babas ar Davud Bey'dir. aha geii an 4 yan-a idi Un byu, iri vcuu ve vrk y e bk

Ordu Apasan' ak sei Faka uruun vey u (S-leyan) hrl i ei u vei (dlKr) d Sleyan desekiyrdu Ordw Alpasan h-

kdar dn gnce, Apas ara uu. Sley daha kaama Bunun en Aasan kueeriye Kain e-rine geerek adna hube kuu, ara asnas da erei Yen-gesini e Bda sarayn uran eye nderdi aie ena (Adadev E ) vann vererek hka ad

Aas ik nerine Tuu'un amsn u Kua'n

isyaniye kara Ku Seukurnn en i

Turu ne

aank be der baba u yda dr, diyerek 0.000 a rkene Seukuarn bkeni yehrini kua Aasan Kua'n isyann duunca da rdusu ie ye hareke ei Bunun erine Kua, kuaay bra-kp Apasan kuveerinin karsna k seyan denilen bivaa iki rdu kr ana kaas ba Ka, birk savaarda buu usa bir kmuan. aka karsna -kan Aasan ise arhe n saaak, ye yiierdeni Kuabir r Apas' ee geireyru Akaa d Kua'nkuvveeri erii, b baad Kua kaarken yaraad vann aya sr ere yuvaranan Kum k k yi eiin-en d k u cii inde ra r bi

62


68/267

Kta, at y se t ok k kybettv

63


69/267

y lmt (5 Kam 1 0 6 4 C Ry hn gtl Ezazam Kt, Kutalm, hkmt konn n koyuu

Alala muzaff olaak Ry g Talh ou y mt Sluk aayna gl Sona Kutalmn c g gtt El aana Kutalm oulla a ulumata

Alala Kutamn oulla llm mtt kat Vz zaml Mlk k :

aa alann kanna m u l

Uuuzluk t vlnz au n

laln vzn u ou laak la ttKutlmn a Rltkn l yk olu Manu v o Slyman lm kutulula Kutalm, Sluk a olu Aln Byn olu Olu Slyman ona Anaolu Sluk vlt laln nla Em uanyl Anaolu lana avalaa mmu tt Kn ka Ka) yan tty aaya ulaama.

Alpaslan, bu isya bastdktan sona Cend ehie giderekedes Seluk Han'n mezarn ziyaet tti. Hoas giderek, ora-daki mam Ali Rznn trbesii de ziyaet etti. Buada bykbir kurultay toply, lu Meliah' velaht tyin tdi. Alas-la, byk bir ordu ile Hoasan'da hareket edeek Kafkasya'yagidi. HzebolardayayanTkmboy ve usllbeleri;Selukllarn egemenliine irdiler. Alpasla bukuveletdn. fayal yk aka olu.

64


70/267

ALPASLAN BANDA

Alasla Tk ahde gel gele e yklde z yl heyl yt y devlet adam oldd kmalkta da de ksek Hele ahlk sd

Alasla smlala y gemk Badat Halee e alt ell kle yllad B k hkmdar herkes dkkatazar eke alad O kdete ve ykle pdla

Alasl lmler k erd Her zama hzrda arhktalar krrd lm adamlara lat ve hslarda lrd elk le e yk ar r Hayyam sarayald hz de yaat e Hayyam elk sydamh aya) yad B ede esere dya mlltl hay

d

Alasla g vez NzamlMlk le Narda gezeke a kas de lam era kyael gleeasgeld Veze

B ea kael eler kmlerdr? d srd.Vez de :

Blar sala e erelle l dya zevke al-maya lm al eledr ded

B zee Alsla :

B ele medrese yar ve laa maa alaydy em vd

Hazed e lere al hazlad NzamlMlk aalyee Nar Hea sha ve Badat hlede Nz-mye medee s adyle vestele a Bla y

Badatda ald 06 7 ) medrese 60 000 da sardldMedes yz NzamlMlk ad yazd

Medse etraa ala yal gel laa alad Ay hala hamamla v lle vakedld Dev


71/267

yk Jimeri b meresee ders verdiler recilere yiyeck veyatacak slad.

Trk lide yer yz e byk filozof (Farab) yetiti.Aristoya dya birici retmei, Farabiye e ikici retmei a verildi. Bk dilerde (bi ia) d tii B Trk filozof yksek eserler meydaa etiriler.

Alasla Trk elerii aserlik alada da etitiri. Olara k atmk kr kllk retildL Tk askerlride bt milletler korkarlard Trkler talim yaarlarke, hi kimseolarla komaa ea yalara yaamaa cesaret demezd

Alpasla ords yirmi drt oz boy saysca yirm drt tme yat Blar sas iki yz krk bi idi, hesi tmarl siahi idi Dir ealeterdeki askerleri ile ords sas 500000 eridi. Selk kesii yz lm 1 0 milo kilometre kare ol10 milo isa Selk srlar iide yaor Yirmi drtdelt eemeliie irmiti.

Niza l Mlk bir Alaslaa deti tehlikelerde kor

mak ii tedbiri syedi : aka Arap deletleride od ii, iz e izl r ha

fiye tekilt kralm, tehlikeleri lemi olrz

Be e ir memr ti tsem baa ie sadk oalar

oa hi em ermezler. k dorlklara e baa ver

lr. Dmaarm se o ara ie sat alabilirler B adam baa

dostlarmda fea, dmaarmda iyi haberler etirebilir. yi

ve fea szler ok ibidir esi isabet etmezse bie, biri isabet edebilir B sretle elde olmada dostlarm zmd debilir. Ba

karlk dmalarma sei beseebilirim B soc olarak

dstlrmd mrm e dmlarma sarlm olrm. B se

belerde dolay be hafiyelik tekilt istemem! edi

B ilere kar fretii belirtmiti Alala zamadaSelkl imaratorl kltr tekilt bakmda ek ileri itti.

rkler, slm lemi iide ksek bir arlk sterdiler.

RSAN SAVA

Alasla i dzei saladkta sora fetihlere balad l sava afkasya zerie old. Grcler hi rahat drmyorlard. l


72/267

.

A L P A L A


73/267

asan bnaa b s vk z odan azad ncaak Mka zaMk b sanagndd Aasan a b od yoa kt. Bk b kvvete

(An kasn katt. B ka k kvvt saa ka bnc ake o d.

Aasan askn ka nn toayaak onaa z

syd

Ask! Szn gb cs askn hkda bn

dan day ftha y. Tahta kt k gnd

ya bta b yd gb fttnz

ana Tk Mt dana ok tnz bkktdDa kk s hanza ayanyaakt na vaanan anan ktaaktan baka b y dn-yn b tak kokak adaad Sz se cann dn - as fn vatan da can vk ona nanan asasnz.

kn ttakta oan d dan kaaynaya kadaaa Vatann svn akaan gsn! yk atn ayed s ahaan Sk ods b s gb An kasnhc tt ca k kan d a af b tkay ts tyoad B savata kan gvdy gtd Nayt b sna sa ykd Tk ask baaa nndk st zo aaak he gbd Gc a afkasaa d kaakn yakaan. Btn Gstn

Sk kn katd Aasann k zaf stan fthte

o B zaf n a F Baba nvan v Bzafn sna n nd Aasann a h yn ya yd Tk ndk akan Aasan tka sa-ada Tktan akan kzn Mkaha azn akan da kzn Aasann o Asanaha vd B st k Tk dt Skaa syas b dostk saada

Aasan afkas kn dasn adktan sona ndzn1 yd bann hakan Aasana ts d Badan

az ksn gdek baa a a

B n knn an va v Mznan

ksn aa nan Byga Bh' Syana az

Asan Anna Thastan s d b ona v

68


74/267

Alpasln hkimiyeini Kirman Hkmd Karasln anmam Bunun zeri bir kuvvele giderek, bu mk de elu srlar iine ald

Alpaslann hrei Arap lemine de yayld Byle byk bir s-m kmuann bulunmas eke eriini iiharn muqip lduuda, Hile hubeii Alsn adna kuu

Hrasa ve ra Seluklu rkleriin hkim lmlar, cihntarihind nemli ldu Araplar slanl mdaaa edeiyr-ard Bilhassa aralarndaki mezhep ayrl, Arap birliii bzu,kk kk devlelere ayrlmlard iilik v Slik kavgas s-p gidiyrdu Buna mukabil rkler, birliklerini kurup, uazzambir impararluk haline gelmilerdi Byk Seluklu devleini ku-ruluunda Turul ve bilhassa Alpslan rl byk lmuur Sel-uklular yeilm ez bir kuvve halie ldiler

ANADOU'NUN SK AMR

rada Seluklu devleini kura rkenlr, Anadlu ile kmu lulard Bu ka Du Rma pararluunun egemelii-

buluuyrduAnadlu asyaya dahil Kk Asya kasdr Avrupa ile Asya

bir kprs lan Anadluyu Karadeiz, armara, Ege ve Akdeniz evirmekeir zeride ei ikim hkm srd u ayer yzn bir ceneidir rkler Ora Asyada inlileri vellarn esirile ana yurlarda yerleip medeniyelerini devameiremedikrinden, Avrupa ve Asya ileride a kurdukansra Anadluyu beendiler Bu kay devaml bir z vaan larak

semeleri arh bir esd deil, uurlu bir ekilde semek ldunk Anadlu, klerin ilk nayurdu lan anr aa be-ziydu rkler abia gzellikleri k bir ulusur az ve k

ge gre ve gzellii b la Anadluyu arayp buldular raayerleince gzlerini bu yurda dikiler Bu lkeyi Du Rmallarisil emiler, aka Anadluu birliini kuramamlard Anad-luyu nsekize blmlerdi Bular Palagnya, Pisidya, ikya,Karya, Klikya, Kapadkya, Pamilya gibi blgelerdi

Anadluun arihi ise pk ski idi Anadluun e eski halk,Mil nce 40 nc yz ylda Ora Asyada Anadluya gelen PrHii)lerdir iln ce 5 inci yzylda Ari kavimler gelerek,Hii medniyeie vris ldular rih eerere gre Anaduda ikmde is rk duu alalmakadr Bunun e belli delili

69


75/267

ll ke kelimele bulunmad Aadoln osunayelee Hu)le e Orta Ayal Tklerdi Hitile Aaoluda eile kurarak bir medeniyet yaattlar Milttan nce 2ylnda boazlar yolu ile (Trak) kavimlei gelerek Hititleri yerineAnadluya yerletilr Bu kavimle Tnle Mizle Bitine LtleFker Mukiler Komageledi adn iinci deve anar bu kavimlerdir. Her taafa yaylp eirler kurdular Bu za-mandan itibaren bu ktaya (Anadolu) denildi Anadolu (Ana) adlmabutlarla (olu) memleket demekti Sonradan Ynanlla Anaolu kelimeinin Dou mmleketi) anlama geldiini belirttilere e Aaolu Ana ileile ol Tanla lkei) mnaa gel-mekte

Daa ona adlou kylarna Yanlla yerletile Smgeler kurdula bunla i Anadoluya giremeil Irk ir egileri lmayp kltr akmndan teir edebildile unla tkbnAnadluyu anllar istil ettiler Blarn tesiri de yanz siakat Romllar itils da iyas i maiye ktadBaz eirlede mede esele yapmlardr nc z yldan

iibare Aadolua Hristiyanlk girmiti Bu zama Anadluuu omallar yani tdk meebine girmi izansllar

istil etmiledi. Bizansllar zamannda Anadluy ama dinin-e lan Ouzlar gelerek yeletile Bnlara (G Oullar) deili Fakat bir km ristiyanla girdiler

il yedinci zylda ran Bizan bunda ona Bizan Arap mcadelesi Anadoluu perian etti. nsalarn lrlmesieilei ve kylin yklma Aadolu medeiyeti ykAaplar Anadolu Hritiyanarn ldrmleri buuk ylp y ve eileri arap bi ale getidi nfu pk aalt

Bizanlla da alktan ar vegile amaa balaynca Aa-olu alk bi kurtarc bekledi Bu kurtac Aadoluya aknaabala kl lmutu Adolu ak kek ak dillan klee mukavemet etmediler

Tkelri Anadolu itillarna ka kya izsla ilei kaalluk dvini yapa Gcle ve rmeierdi 146yda yla kadar Andoluya Tkme ak eki olaak evam eti

Bizaslla altnc zln ortalada bo kalm Anadoluaka lman lmm kle yeleirdile 3 aiinde Bulga rklerinden bi kmn abzon v yresine yeetidile taiinde e Ava Tkle D Anadouya skn


76/267


77/267

idi ivas taraara a Hazar v Frai Trkri buakta ii 148 tarihid k Tkri ou Aadouya r-tiriiti kr izas rusua adar Bir k a

Aadouya ik didi Kaysri v Akara'ya rtirii uzar aazar hristiya yaardr Bir _ks ortakkiissi ir k da Eri kiissi baaar Hiiadar Asa K Dirta Sia ibi Trk ad ik Yrirti gii Hristia ad adar Buar k ou Karakiirk boyua su idir Bir ks da Trkriirucu yz yd itibar Horasada Aadou r oubuar Bizas ordusuda hizt tirir

Aadou Trk yurdu oa ztti Birici vir Hititi,ikici dir rak kaviri c dvir isticar ra oar i Bizasar Aadud kii v riiti Ky Aa-uda uar Ora v u Adouda Erir Krtrazk rk buuuyrard rdc dvryi HristiyaTrkr tki tkt idi. s Trkr bu durudaki Aadouya ka bdr

RNLRN ANADLUYA AKNLAR

Horasa v rada Suku aratoruuu kuru Ouz Trkri Aadou sriiti Ouzar aouca Trk) adya yddidir. t bu Trkr griiAadouya diktir Buray uhakkak z ur yaaa karar r-dir

Aadouya ik rk ak Suk Ha truu ikii ou ar By) ytr ar By Tk akc

ar i Bia sra grk savaa baa k aata VG civarda buu riri di Bua ora kk birsa dvti o ddd Ouar arazisi giri Aas h-ri doayar ri irdir ar By bir gitrHorasaa d Buda sora da uu taraara akarabuuduar ura suu oaarda a Bias kuvvtri artar

ar Byd sora Aaouya Turu byi akar ou-tur. Turu y ik d Bizasar ri ca ouKuta iti. O a bir k uvaakiytr kazatBuda sra Trkr iyarbakr usu kri akara baaar Bura hkarar bu aar duurua ii


78/267

Bzns iproru Turul' br el gnderd. Lport tesl n paa

eklfnde bulundu Turulun bun cevb u old :

- Ben tcar del pr da htycm yok! On edyoru!

73


79/267

Turu ede rcada buuduar Akc komutaarda GktaMansur Buka vvetrni yarbakr bgesde ektier

Turu By Seuku preserd bram Ya Asouar utam ve Rsu Tk Mak ar Be' ou Yakut e e fetre gderd Buar Trkme Bo ve Omakare br ok zferer kazadar

outanard a Ap, Aras r rda r Bzaordusua karat Dma dr Fakat dma kc dataarruza gec kn br sava odu Bu srada asa Ap etdt Turu Bey asa Ap mde ac duarak br

Ya e utam Aadou sfer memur ett k ezde brek Bzas kre rdr Yz b kk Trkme acar Aadoua daar Bzans mparatoru br odu azradTrk akca Erzurum re ak ederk bu ere grdr Dman ge duya Trk kuvvtr akma doru Pas oasda ka r svaa tututuar Bu k bk savat arpma bt gc dvm derek dmaar bozgua urdaroutaar Lprt d esr dt 4)

ram Ya Lpart Ry erde buuna Turu Beygderd

Bzas mpaatoru bu gd fa ad korkarak Turu

Beye dostua karar verd Oa br e para gderd Fakat

Turu Be e

mparatoruuza sem se be tccar dem para

a tacm ok! ded

Esr oa Lprt stabua gderd mparaor staudaapm oa cam tamre sz vrd a zmada Turuada ut okutaa da raz odu Bu cam r rne de Sukarnas yapd Bu arma ay k d 4)

Turu Be Trkme kuvvter baa gerek 4 tarde adou dad Va G avzasda ryerek Maazgrt as kuatt er mukavemet ett omutaarda Ak

a) et dt bastrmas zere kuatmd vaz ged Br ksm akcar da Bayburd ve Trabzoa doru akaraptar Ykut B de du ere mi akarda buudu Buar aata adar Bu savata r ar etdt Burada Svasa kadar ereder


80/267

luk Sultn Turul Bey zmnd Trkler Andluy buknr ypmld. Bu knlr Krsdn itiren Andolu rtl

rm ru lmuu Nihyet Kzlrmk kylrn kdr gelmilerd

Tuul By zmnnd Andoluy ypln knlrn gyesi, erler ve msthkem kleleri thip edip, Andolunun lnmkt lede yplck kn br salmkt. Bu suretlerkenlei Andoluy eetirmekti Tuul Bey ee mczdeleinin isynl ile um olsayd; Andln fethi nsip lckt Fkt o, ylnz knl ypmkl kld. Anlunu

memet cn krd Zfe yolln t. lmnde snrht geen Alpsln Andlu fihlii eeii kzndrd.

A F N

Alsn, mcs ultn Trul Bey zmnnd lnm olnAndolu knn hz erdi Alpsln by i odu hzrlyrk,Bizns snrn ldi. Andoluy sk, sk knl ulunmu vebtn yoll ilen, men bbulrndn (Tutekin) le k

lt Bu komut kuvetlerile sultnn orduun ktld. tekinAlpsln :

Sultnm Andolu kpl Trklere lmtr Muhrebelnln giden btn yollr biliyorum, bu dei zerme ly-r Andlu zerin klm! dedi

Bunun zein Alsl orduunu iki kol yrd. Kendisi Grcistnn fethie itti lu Melikh ile Vezr NizmlMlk' Andolu zeine yolld. Tutekin nc olu.

Odu ilk def nleine kn bir ehi kutt Meikh, brkle komutn ldreek ehri fethe muffk du Sluk or_dusu ilerlieek histiynl kutlu bir ehri ln Mrmrsikutt. Bus msthkem surlrl erili idi Yndn byk irsu kydu. Bu suyu emek iin gemiler yptlr Fkt ir rlkle lnmyodu. Melik, u kleye trmken suy dtAkrle kzmlrl kle dur ykmdlr Btn gece t-lar

zerinde kldlr. Fk ece ys iddetli bi dee oldu,klein ucu ykld. Gne dorken Trk serleri kledenieri gidile. Bir ok ppzlr esir dtler Alpsln bu zferdedly olunu teik tti.

lpslnn omutnlndn Gmtkin) , ( Afin) e (Ahth Andluy knlr devm ettiler Gmteki ym ve

75


81/267

Fat gini zattti bin kiiik bi Bizans ds in tti Kmtanan si tti

Gmtkin d ganimt gi nd Fakat Ain i

as bzd Aanda kan kagaa Gmtkin d Bnan kkn Afin kvvtini aaak Siyy indi Afin k s v k kvvti bi kmtan Onn nn mann imknykt Ak kvtiy aziant ysi f


82/267

B maksala mns ins dsy Hp'a gldiaka Tk aknc gazili Mayya kn dk i Bizan kuvini yndil Tkl bda Knyya gid i vdula Kn ndk d Hl gidi ( 1 0 0 ) . mans jnd sabl'a nmy mcb ld.

Bu sad kunldn Kuu isyn i Bn kifin mm dildi Ku iznsll fna gi fin K-y l gimk z kvvliyl Mma kylna kadildi lpaslan d i d il ndlya dl Mgi ini zi ( 1 0 0 lpsn dn Hl in yy, i d ald 0 1

MALAZR AVA

Tkmnlin i sl gii nadluy knndn kkn Bins impu ns ijns i i sn vmk mind idi. ns is mp Knsnin ks nlm in yin i dkia Kali lmu. Ki Tkll svack i kmn ad Niy Bia asildlindn ms ijns il vlnk nu imp iln imii

su v kudli i sk ln mns ndlu sfi iin dfa yk i d azlad Makdny Tky v Yunnisn-

Documents

Selçuklu İmparatorluğu Tarihi - Enver Behnan Şapolyo