1

SGLEIN AR Y SGILIAU

DEUNYDDIAU ATODOL

Atebion

Cofiwch:

Mae mwy nag un ateb yn bosib yn yr ymarferion cyfieithu.

Os ydy’ch atebion chi’n wahanol i’r atebion ar y wefan yma, gofynnwch i’ch tiwtor Cymraeg

farcio’ch atebion chi.

2

Ymarfer 1

1. Mae Penrhiwceiber yn bentref.

2. Mae Aberystwyth yn dref.

3. Mae Bangor yn ddinas.

4. Mae Freshco yn archfarchnad.

5. Mae Ffitmania yn ganolfan hamdden.

6. Mae Parc Glen yn ganolfan siopa.

7. Mae Parc Cambria yn stad.

8. Mae A1 yn gwmni.

9. Mae Siân yn llyfrgellydd.

10. Mae Ryan yn bêl-droediwr.

11. Mae rhai o’r merched yn feddygon.

12. Mae Prices yn siop yn yr Heol Fawr/y Stryd Fawr/y Stryd Fawr.

13. Mae dau ddeg y cant yn siaradwyr Cymraeg.

14. Mae Glangwili yn ysbyty.

15. Mae Mr Smith yn arddwr.

Ymarfer 2

1. Mae Caerdydd yn ddinas yng Nghymru.

2. Mae Aberaeron yn dref yng Ngheredigion.

3. Mae Porthmadog yn dref yng Ngwynedd.

4. Mae Llangurig yn bentref ym Mhowys.

5. Mae Blaenau Gwent yn sir yn ne-ddwyrain Cymru.

3

Ymarfer 3

1. Mae Penrhiwceiber yn dawel.

2. Mae Aberystwyth yn brysur.

3. Mae’r gwaith yn gyffrous.

4. Mae’r ysgrifenyddes yn dda.

5. Mae’r staff yn gyfeillgar.

6. Mae’r arwyddion yng Nghymru yn ddwyieithog.

7. Mae’r ffyrdd yn gul ym Mhowys.

8. Mae’r ardal yn ddiwydiannol.

9. Mae’r ysgolion yn llawn.

10. Mae lefelau diweithdra’n uchel.

11. Mae’r gweithlu’n ddibynadwy.

12. Mae llawer o’r tir yn amaethyddol.

13. Mae’r unedau ar y stad yn rhad.

14. Mae llawer o’r unedau’n wag.

15. Mae’r lleoliad yn gyfleus.

Ymarfer 4

1. Mae Penrhiwceiber yn bentref prysur.

2. Mae Aberystwyth yn dref bwysig.

3. Mae Bangor yn ddinas fach.

4. Mae Freshco yn archfarchnad gyfleus.

5. Mae Ffitmania yn ganolfan hamdden ardderchog.

6. Mae Parc Glen yn ganolfan siopa fawr.

7. Mae Parc Cambria yn stad ddiwydiannol.

8. Mae A1 yn gwmni newydd cyffrous.

9. Mae Siân yn llyfrgellydd ardderchog.

10. Mae Ryan yn bêl-droediwr rhagorol.

11. Mae rhai o’r merched yn feddygon brwd.

12. Mae Prices yn siop leol yn yr Heol Fawr/y Stryd Fawr.

13. Mae dau ddeg y cant yn siaradwyr Cymraeg rhugl.

14. Mae Glangwili yn ysbyty cyffredinol.

15. Mae Mr Smith yn arddwr talentog/dawnus.

Ymarfer 5

4

1. Mae Rhuthun yn dref fach, sy tua 20 milltir o Wrecsam.

2. Mae Pen-y-bont yn dref fawr sy’n tyfu yn gyflym.

3. Mae Asco yn archfarchnad bwysig yn Wrecsam sy’n annog ei staff i siarad

Cymraeg.

4. Mae Wondafone yn gwmni telegyfathrebu rhyngwladol o Ganada sy’n cynnig

gwasanaeth dwyieithog.

5. Mae Roberts & Ellis yn gyfreithwyr lleol ym Machynlleth sy’n hysbysebu yn y

papur bro.

6. Mae Eryri yn barc cenedlaethol mawr yng ngogledd Cymru sy’n cynnwys

mynydd uchaf Cymru.

7. Mae Ysbyty’r Waun yn ysbyty enfawr yng Nghaerdydd sy’n cyflogi miloedd o

staff.

8. Mae Cymru’n wlad fach ym Mhrydain Fawr sy’n denu diwydiannau newydd bob

blwyddyn.

Ymarfer 6

1. Mae ffatri newydd ar y stad ddiwydiannol yn cynhyrchu pethau papur.

2. Mae’r ardal yn denu cwmnïau tramor.

3. Mae’r cwmnïau newydd yn cyflogi cannoedd o bobl leol.

4. Mae’r dref yn datblygu achos mae/bod ffordd newydd yn mynd i agor cyn bo hir.

5. Mae’r gweithwyr yn dysgu Cymraeg achos mae’r/bod y cwmni eisiau denu

cwsmeriaid Cymraeg.

Ymarfer 7

1. Mae Bangor yn dinas fach. ddinas

2. Mae Aberarth yn pentref yn y gorllewin. bentref

3. Mae Aberarth yng orllewin Cymru. ngorllewin

4. Freshcom yn archfarchnad fawr. Mae Freschcom ...

5. Mae’r dref yn cyfleus iawn. gyfleus

6. Mae’r ddinas yn gyffrous iwan. iawn

7. Mae’r siop yn brysur iawn bob dydd? Does dim angen marc cwestiwn.

8. Mae’r ardal yn ddatblygu’n gyflym. datblygu’n

9. Mae’r siop yn werthu dillad. gwerthu

10. Mae Wrecsam yn tyfu Mae angen atalnod llawn.

5

Ymarfer 8

a.

1. Roedd Caerfyrddin yn dref bwysig iawn.

2. Roedd Bangor yn lle gwych i fyw achos roedd y ddinas yn agos i’r môr a’r

mynyddoedd.

3. Roedd tai’n eithaf rhad yn yr ardal.

4. Roedd llawer o bobl yn symud i’r ardal i chwilio am waith.

5. Roedd amaethyddiaeth yn bwysig yn yr ardal yn y gorffennol.

b.

1. Bydd llawer o siopau diddorol yn symud i Gaerdydd.

2. Bydd Wrecsam yn dref bwysig iawn yn y gogledd-ddwyrain.

3. Bydd cysylltiad rheilffordd newydd rhwng canol y ddinas a’r maes awyr yn agor

cyn bo hir.

4. Bydd miloedd o bobl yn dod yma bob blwyddyn.

5. Bydd y busnes yn llwyddo!

c.

1. Basai / Byddai Llandudno yn lle da i ddechrau busnes achos mae’r / bod y ffyrdd

yn yr ardal yn ardderchog.

2. Basai / Byddai’n syniad da agor siop newydd yn y pentref.

Basai / Byddai agor siop newydd yn y pentref yn syniad da.

3. Basai / Byddai parc busnes newydd yn yr ardal yn denu gweithwyr o bob rhan o’r

wlad.

4. Basai’n / Byddai’n wych cael gwasanaeth bws newydd yn yr ardal.

5. Basai / Byddai hwn yn lleoliad gwych.

6

Ymarfer 9

1. Roedd De Cymru yn tyfu fel ardal ddiwydiannol.

2. Bydd y staff yn dysgu Cymraeg.

3. Mae’r cyngor lleol yn dod yn gyflogwr pwysig.

4. Basai’r / Byddai’r cwmni’n hoffi symud i mewn i’r unedau gwag ar y stad.

5. Bydd llawer o’r swyddi newydd yn mynd yn y sector cyhoeddus.

6. Bydd y gymdeithas adeiladu’n rhoi arwyddion dwyieithog yn ei changhennau

newydd i gyd.

7. Basai / Byddai siopau teithio’n hoffi cyflogi mwy o bobl ddwyieithog.

8. Basai / Byddai ffordd newydd yn yr ardal yn wych ar gyfer / i’r dref.

9. Roedd y dociau yn allforio glo i bob rhan o’r byd.

10. Bydd y banc yn cynhyrchu taflenni dwyieithog o’r flwyddyn nesaf.

11. Basai’r sector preifat yn chwilio am elw.

12. Bydd yr adeiladwyr lleol yn adeiladu mwy o dai.

13. Bydd cwmnïau’n gobeithio sefydlu swyddfeydd ar y stad ddiwyddiannol newydd.

14. Basai llawer o bobl yn chwilio am waith ym Mhen-y-bont.

15. Basai Sir Benfro hefyd yn darparu cysylltiadau fferi ardderchog i ac o Iwerddon.

Ymarfer 10

1. Mae Bangor yn bwysig iawn yn y gorffennol. Roedd

2. Bydd y dref yn dabtlygu’n gyflym. datblygu’n

3. Basen y gweithwyr yn hoffi mwy o arian. Basai’r

4. Unwaith, roedd llawer o bobl yn byw yma?

Does dim angen marc cwestiwn.

5. Bydd mwy o waith yn dod i’r ardal cyn bo hir

Mae angen atalnod llawn.

6. Basai’r bobl yn hoffi weithio yno. gweithio

7. Maer siop yn brysur iawn fel arfer. Mae’r

8. Y siop newydd basai’n brysur iawn.

Basai’r siop newydd yn...

9. Roedd y gweithwyr yn siarad cymraeg. Cymraeg

10. Roedd rhai o’r bobl yn dysgu’r iaith yn y dyfodol. Bydd

Ymarfer 11

7

Gwnewch frawddegau allan o gynnwys y blychau canlynol:

1. Mae cyflogwyr yn talu mwy am staff gyda sgiliau dwyieithog.

2. Roedd y gymdeithas adeiladu yn gwerthu unedau ar y stad.

3. Bydd Casnewydd yn tyfu’n gyflym fel dinas.

4. Basai ffyrdd da yn help mawr.

5. Mae gweithwyr yn chwilio am swyddi yn y papur bob wythnos.

6. Roedd y cwmni’n prynu unedau ar y stad ddiwydiannol.

7. Bydd y cyngor sir yn symud i adeilad yn y marina.

8. Basai ysbyty’n creu gwaith ychwanegol yn y sector cyhoeddus.

Ymarfer 12

1. Pentref ydy Penrhiwceiber.

2. Tref ydy Aberystwyth.

3. Dinas ydy Bangor .

4. Archfarchnad ydy Freshco.

5. Canolfan hamdden ydy Ffitmania.

6. Canolfan siopa ydy Parc Glen.

7. Stad ydy Parc Cambia.

8. Cwmni ydy A1.

9. Llyfrgellydd ydy Siân.

10. Pêl-droediwr ydy Ryan.

11. Siop yn yr Heol Fawr/y Stryd Fawr ydy Prices.

12. Ysbyty ydy Glangwili.

13. Ysgol ydy’r adeilad tu ôl i’r ysbyty.

14. Holiadur ydy’r papur ar y bwrdd.

15. Cylchgrawn Cymraeg ydy ‘Golwg’.

8

Ymarfer 13

1. Pentref prysur ydy Penrhiwceiber.

2. Tref bwysig ydy Aberystwyth.

3. Dinas fach ydy Bangor.

4. Canolfan siopa fawr ydy Parc Glen.

5. Stad ddiwydiannol ydy Parc Cambria.

6. Cwmni newydd cyffrous ydy A1.

7. Cwmni llwyddiannus ar y stad ydy Pronto.

8. Siop leol yn yr Heol Fawr/y Stryd Fawr ydy Prices.

9. Ysbyty cyffredinol ydy Glangwili.

10. Cylchgrawn wythnosol ydy ‘Golwg’.

11. Ysgol breifat ydy’r adeilad tu ôl i’r ysbyty.

12. Holiadur syml ydy’r papur ar y bwrdd.

Ymarfer 14

Mae Merthyr Tudful yn dref fawr yn Ne Cymru. Mae tua 50,000 o bobl yn byw yno.

Yn 1800, Merthyr oedd y dref fwyaf yng Nghymru achos roedd y diwydiant dur yn

bwysig iawn yn yr ardal. Mae’r dref tua 25 milltir i’r gogledd o Gaerdydd ar yr A470

a thua 20 milltir o ble mae’r ffordd yma’n cysylltu â’r M4. Mae’r A470 yn parhau i’r

gogledd heibio i Aberhonddu yr holl ffordd i arfordir gogledd Cymru.

Mae’n hawdd teithio i Gaerdydd o Ferthyr achos mae’r trên yn rhedeg bob awr ac

mae’r bws cyflym yn gadael bob chwarter awr.

Mae’r A465 hefyd yn mynd drwy’r dref o’r dwyrain i’r gorllewin. Mae’r A465 yn

dechrau yn Henffordd yn Lloegr ac yn mynd i Gastell-nedd yn y gorllewin ble mae’n

ymuno â’r M4 eto. Fel rydych chi’n gallu gweld, mae’r ffyrdd yn ardderchog yma a

basai Merthyr yn lleoliad gwych i ddechrau busnes newydd.

Yn yr haf, mae llawer o bobl o’r dref yn mynd ar y daith fer i Barc Genedlaethol

Bannau Brycheiniog ble maen nhw’n gallu mwynhau eu hunain yn cerdded neu yn

dringo yn y mynyddoedd.

9

Ymarfer 15

1. Oes, mae swyddfa bost yn y pentref.

2. Oes, mae plant yn yr ysgol leol.

3. Oes, mae taflenni ar y bwrdd.

4. Oes, mae gwasanaeth Cymraeg ar gael.

5. Oes, mae unedau ar y stad ddiwydiannol.

6. Oes, mae siaradwyr Cymraeg yn yr adran yma.

7. Oes, mae swyddi da yn y sector cyhoeddus

8. Oes, mae arian ar gael i dalu am y ffatri newydd.

9. Oes, mae arwyddion dwyieithog yn yr archfarchnad.

10. Oes, mae cyfleoedd yn y sector preifat.

1. Ydy, mae’r swyddfa bost yn y pentref.

2. Ydyn, mae’r plant yn yr ysgol leol.

3. Ydyn, mae’r taflenni ar y bwrdd.

4. Ydy, mae’r gwasanaeth Cymraeg ar gael heddiw.

5. Ydyn, mae’r unedau ar y stad ddiwydiannol.

6. Ydyn, mae’r siaradwyr Cymraeg yn yr adran yma.

7. Ydyn, mae’r swyddi da yn y sector cyhoeddus.

8. Ydy, mae’r arian ar gael i dalu am y ffatri newydd.

9. Ydyn, mae’r arwyddion dwyieithog i fyny yn yr archfarchnad.

10. Ydyn, mae’r cyfleoedd yn y sector preifat.

10

Ymarfer 16

1. Nac oes, does dim swyddfa bost yn y pentref.

2. Nac oes, does dim plant yn yr ysgol leol.

3. Nac oes, does dim taflenni ar y bwrdd.

4. Nac oes, does dim gwasanaeth Cymraeg ar gael.

5. Nac oes, does dim unedau ar y stad ddiwydiannol.

6. Nac oes, does dim siaradwyr Cymraeg yn yr adran yma.

7. Nac oes, does dim swyddi da yn y sector cyhoeddus.

8. Nac oes, does dim arian ar gael i dalu am y ffatri newydd.

9. Nac oes, does dim arwyddion dwyieithog yn yr archfarchnad.

10. Nac oes, does dim cyfleoedd yn y sector preifat.

1. Nac ydy, dydy’r swyddfa bost ddim yn y pentref.

2. Nac ydyn, dydy’r plant ddim yn yr ysgol leol.

3. Nac ydyn, dydy’r taflenni ddim ar y bwrdd.

4. Nac ydy, dydy’r gwasanaeth Cymraeg ddim ar gael heddiw.

5. Nac ydyn, dydy’r unedau ddim ar y stad ddiwydiannol.

6. Nac ydyn, dydy’r siaradwyr Cymraeg ddim yn yr adran yma.

7. Nac ydyn, dydy’r swyddi da ddim yn y sector cyhoeddus.

8. Nac ydy, dydy’r arian ddim ar gael i dalu am y ffatri newydd.

9. Nac ydyn, dydy’r arwyddion dwyieithog ddim i fyny yn yr archfarchnad.

10. Nac ydyn, dydy’r cyfleoedd ddim yn y sector preifat.

11

Ymarfer 17

1. Oes Bangor yn ddinas fach? Ydy

2. Ydy rhaglen Gymraeg ar y radio lleol? Oes neu Ydy’r rhaglen

3. Oes dogfennau Cymraeg yn y swyddfa ?

4. Oes llawer o bobl yn dysgu Cymraeg? Ydy. Oes.

5. Oes y bobl yn siarad Cymaeg yn y swyddfa? Ydy’r bobl neu Oes pobl

6. Oes awyddion Cymraeg yn y swyddfa? Nac oes, does ddim arwyddion Cymraeg

yno. dim

7. Mae popeth yn ddwyiethog yno. ddwyieithog

8. Ydy’r bobl yn siarad Cymraeg? Ydy, maen nhw’n siarad Cymraeg.

Ydyn.

9. Ydy’r cwmni’n hysbysebu yn Gymraeg ac yn saesneg? Ydy, bob amser.

Saesneg

10. Mae’r gweithwyr yn dysgu Cymraeg. Mae’n nhw’n dda iawn.

Maen

Ymarfer 18

1. Mae gan y dref ddwy lyfrgell. / Mae dwy lyfrgell gyda’r dref.

2. Mae gan y stad ddiwydiannol ddigon o unedau. /

Mae digon o unedau gyda’r stad ddiwydiannol.

3. Roedd gan yr ardal yma lawer o byllau glo. /

Roedd llawer o byllau glo gyda’r ardal yma.

4. Roedd gan y ddinas ganolfan siopa ardderchog. /

Roedd canolfan siopa ardderchog gyda’r ddinas.

5. Bydd gan y pentref faes parcio newydd y flwyddyn nesaf. /

Bydd maes parcio newydd gyda’r pentref y flwyddyn nesaf.

6. Bydd gan y cyngor Gynllun Iaith Gymraeg erbyn mis Medi. /

Bydd Cynllun Iaith Gymraeg gyda’r cyngor erbyn mis Medi.

7. Basai / Byddai gan y cwmni fwy o gwsmeriaid. /

Basai / Byddai mwy o gwsmeriaid gyda’r cwmni.

8. Basai / Byddai gan y stad ddiwydiannol ddau ddeg pedwar o unedau. /

Basai / Byddai dau ddeg pedwar o unedau gan y stad ddiwydiannol.

Ymarfer 19

12

1. Mae’r dref wedi denu llawer o fusnesau newydd.

2. Mae’r busnesau lleol wedi buddsoddi llawer o arian yn y cynllun.

3. Roedd y cwmni wedi prynu uned ar y stad ddiwydiannol.

4. Roedd yr archfarchnad wedi hysbysebu yn y papur lleol.

5 Bydd y cyngor wedi penderfynu erbyn bore yfory.

6. Bydd yr ysgrifenyddes wedi gorffen yr adroddiad erbyn dydd Llun.

7. Basai / Byddai’r cwmni wedi denu mwy o gwsmeriaid.

8. Basai / Byddai’r stad wedi denu dau ddeg pedwar o unedau.

Ymarfer 20

1. Rhaid i’r staff ddysgu Cymraeg bob dydd Mercher.

2. Roedd rhaid i’r hen ddiwydiannau gau.

3. Bydd rhaid i ganol y dref dyfu’n gyflym.

4. Basai / Byddai rhaid i’r twristiaid deithio ar y trên.

5. Roedd rhaid i’r perchenogion werthu’r busnes.

6. Basai / Byddai rhaid i’r cyngor gynnig hyfforddiant.

7. Bydd rhaid i sefydliadau yn y sector cyhoeddus gynhyrchu Cynllun Iaith

Gymraeg.

8. (Mae’n) rhaid i’r datblygwyr gwblhau’r project erbyn y flwyddyn nesaf.

9. Roedd rhaid i’r argraffwyr gynhyrchu’r arwyddion yn ddwyieithog.

10. Bydd rhaid i’r rheolwr wneud cyflwyniad.

Ymarfer 21

1. Rhaid iddo fe / iddo fo dyfu cyn diwedd y flwyddyn.

2. Rhaid iddyn nhw hysbysebu llawer mwy.

3. Rhaid iddo fe / iddo fo ysgrifennu adroddiad.

4. Bydd rhaid iddi hi drefnu cyfarfod arall mewn mis.

5. Roedd rhaid iddo fe / iddo fo agor ysgol newydd yn yr ardal.

6. Basai’n rhaid iddyn nhw symud.

7. Bydd rhaid iddi hi gau.

13

8. Bydd rhaid iddo fe / iddo fo wella’r ffordd.

9. Rhaid iddyn nhw fynd i gyfarfod pwysig yfory.

10. Roedd rhaid iddo fe / iddo fo ddysgu’r rheolau Iechyd a Diogelwch.

Ymarfer 22

1. Does dim rhaid i’r staff ddysgu Cymraeg bob dydd Mercher.

2. Doedd dim rhaid i’r hen ddiwydiannau gau.

3. Fydd dim rhaid i ganol y dref dyfu’n gyflym.

4. Fasai / Fyddai dim rhaid i’r twristiaid deithio ar y trên.

5. Doedd dim rhaid i’r perchnogion werthu’r busnes.

6. Fasai dim rhaid i’r cyngor gynnig hyfforddiant.

7. Fydd dim rhaid i sefydliadau yn y sector preifat gynhyrchu Cynllun Iaith

Gymraeg.

8. Does dim rhaid i’r datblygwyr gwblhau’r project erbyn y flwyddyn nesaf.

9. Doedd dim rhaid i’r argraffwyr gynhyrchu’r arwyddion yn ddwyieithog.

10. Fydd dim rhaid i’r rheolwr wneud cyflwyniad.

Ymarfer 23

1. Rhaid i fe ddysgu Cymraeg. iddo fe/fo

2. Bydd rhaid i’r cwmni golli swyddi y llynedd. Roedd

3. Mae gan y gweithwyr arian ychwanegol am weithio yn ystod y penwythnos.

Mae’r gweithwyr yn cael

4. Maen nhw’n wedi penderfynu adeiladu unedau newydd ar y stad. nhw wedi

5. Mae’r siop yn colli arian. Rhaid iddo fe gau. iddi hi

6. Dywedodd y rheolwr, Rhaid i chi weithio’n galed!” “Rhaid

7. Rhaid i pawb weithio yn ystod y nos weithiau. bawb

8. Oes polisi iaith gyda’r cwmni. cwmni?

9. Weithiau, rhaid i nhw wneud cyflwyniad. iddyn nhw

10. Maer cwmni’n paratoi dogfennau Cymraeg. Mae’r

14

Ymarfer 24

Mae Dolgellau yn dref fach ym Meirionnydd, de Gwynedd. Mae e’n lle gwych i fyw

a basai e’n lle gwych i sefydlu busnes newydd.

Lleoliad:

Mae Dolgellau yn sefyll o fewn Parc Cenedlaethol Eryri wrth droed mynydd Cader

Idris. Mae’r ardal o gwmpas y dref yn hardd iawn ac mae llawer i’w weld a’i wneud

yma.

Mae gan y dref boblogaeth o tua 3000. Mae hi ar yr A470, felly mae’r cysylltiadau

ffyrdd yn dda. Does dim gorsaf reilffordd gan Ddolgellau ond mae gan y dref

wasanaeth bws ardderchog ac mae’n hawdd teithio i’r arfordir, yn ogystal â threfi

mwy yng nghanolbarth Lloegr fel Amwythig, a dinasoedd mawr fel Birmingham.

Gweithgareddau

Mae twristiaeth yn bwysig iawn yn Nolgellau. Mae gweithgareddau awyr agored fel

dringo, beicio mynydd a physgota yn boblogaidd iawn, ac mae gan y dref ddewis

eang o siopau a bwytai i ymwelwyr. Dydy rheilffordd Tal-y-llyn ddim yn bell i

ffwrdd ac mae’n denu miloedd o ymwelwyr bob blwyddyn. Ym mis Gorffennaf, mae

cyngerdd gwerin a roc y Sesiwn Fawr bellach yn boblogaidd iawn.

Lle gwych i fyw

Mae Dolgellau yn ddigon bach i fod yn gyfforddus ond yn ddigon mawr i fod yn

ddiddorol. Dydy’r dref ddim wedi denu’r archfarchnadoedd mawr iawn eto, ond mae

ganddi rai archfarchnadoedd llai. Mae digon o dai ac yn ôl Estyn, mae’r ysgolion lleol

yn dda iawn.

Lle gwych i weithio

I fenywod, y maes pwysicaf ydy iechyd a gwaith cymdeithasol, ac i ddynion, y

diwydiannau mwyaf poblogaidd ydy’r diwydiant ceir a gweithgynhyrchu. Mae gan y

dref goleg addysg bellach, Coleg Meirion Dwyfor, ble mae llawer o bobl leol yn

derbyn addysg a hyfforddiant ar gyfer y gweithle.

Sefydlu busnes yn yr ardal

Basai Dolgellau yn lleoliad gwych i fusnes yn gwneud dillad ac offer ar gyfer

gweithgareddau awyr agored. Ar hyn o bryd, mae’n rhaid i’r siopau yn y dref sy’n

gwerthu dillad a bagiau fewnforio eu nwyddau o wledydd tramor. Pe basai cwmni’n

15

agor busnes yn Nolgellau, basai e mewn ardal gyda marchnad o’i gwmpas. Basai

Dolgellau yn ganolfan ardderchog ar gyfer gweddill Eryri hefyd.

Ymarfer 26

1. Gwelais i’r arwyddion dwyieithog yn y banc.

2. Atebodd hi’r ffôn yn Gymraeg.

3. Prynodd y cwmni’r uned.

4. Gwerthon nhw’r busnes y llynedd.

5. Siaradon ni â’r rheolwr yn y siop.

6. Darllenodd e’r Cynllun Iaith Gymraeg.

7. Cyfwelais i’r staff yn y swyddfa.

8. Agoron nhw’r ysbyty yn swyddogol.

9. Prynon nhw uned ar y stad.

10. Cynhyrchodd yr ysgol adroddiad.

Ymarfer 27

1. Daeth yr adroddiad yn ôl y bore yma.

2. Ces i ddisgrifiad manwl.

3. Aethon ni i siarad â’r rheolwr.

4. Cafodd hi swydd newydd.

5. Gwnaeth yr ysgrifenyddes argraff dda.

6. Cawson nhw broblemau difrifol.

7. Aeth pawb i’r cyfarfod ddoe.

8. Gwnaethon nhw newidiadau mawr.

9. Cawson ni lythyr Cymraeg drwy’r post.

10. Daethon nhw i’r ardal chwe mis yn ôl.

16

Ymarfer 28

1. Clywais i lawer o bobl yn siarad Cymraeg.

2. Paratoiodd e boster i’w hongian yn y dderbynfa.

3. Ysgrifennais i lythyr at y rheolwr.

4. Ces i alwad ffôn o’r cwmni ddoe.

5. Atebodd y derbynnydd gwestiwn y cwsmer yn Gymraeg.

6. Clywias i gerddoriaeth Gymraeg yn y lifft.

7. Paratoiais i ddogfen ymgynghorol ar gyfer y cwmni.

8. Anfonodd y derbynnydd daflen ata i drwy’r post.

9. Trefnodd yr ysgrifenyddes gyfarfod gyda’r pennaeth.

10. Penderfynodd y myfyrwyr fynd i weld y cwmni.

Ymarfer 29

1. Ddaeth yr adroddiad yn ôl y bore yma?

2. Ges i’r ateb yn gywir?

3. Geision nhw siarad â’r rheolwr?

4. Ddechreuodd hi swydd newydd?

5. Wnaeth yr ysgrifenyddes argraff dda?

6. Welon nhw broblemau difrifol?

7. Aeth pawb i’r cyfarfod ddoe?

8. Wnaethon nhw newidiadau mawr?

9. Bostion ni’r llythyr ddoe?

10. Ddaethon nhw i’r ardal chwe mis yn ôl?

17

Ymarfer 30

1. Ddaeth yr adroddiad ddim yn ôl y bore yma.

2. Ches i ddim un ateb yn gywir.

3. Cheision nhw ddim siarad â’r rheolwr.

4. Ddechreuodd hi ddim swydd newydd.

5. Wnaeth yr ysgrifenyddes ddim argraff dda.

6. Welon nhw ddim problemau difrifol.

7. Aeth pawb ddim i’r cyfarfod ddoe.

8. Wnaethon nhw ddim newidiadau mawr.

9. Phostion ni ddim llythyr ddoe.

10. Ddaethon nhw ddim i’r ardal chwe mis yn ôl.

Ymarfer 31

1. Rydyn ni’n credu bod y cyngor yn adeiladu ysgol newydd.

2. Maen nhw’n dweud bod y cwmni’n mynd i agor ffatri arall.

3. Mae’r gweithwyr yn gwybod bod y cynllun yn llwyddo.

4. Dywedodd yr ysgrifenyddes fod 20% o’r staff yn ddwyieithog.

5. Mae’r taflenni’n dweud bod y ganolfan siopa wedi tyfu’n gyflym.

Ymarfer 32

1. Mae’r staff yn gwybod eu bod nhw’n mynd i ddysgu’r Gymraeg.

2. Maen nhw’n dweud eu bod nhw’n agor ffatri arall yn yr ardal.

3. Dywedodd y rheolwr eich bod chi’n arfer gweithio yno.

4. Clywais i eu bod nhw’n mynd i adeiladu ffatri newydd yno.

5. Roedden ni’n meddwl ei fod e wedi cwblhau’r adroddiad.

18

Ymarfer 33

1. Er ein bod ni wedi ceisio cysylltu â’r cyngor dydyn ni ddim wedi derbyn ateb

eto.

2. Dywedodd y rheolwr ei fod e wedi derbyn yr adroddiad er ei fod e ddim wedi

darllen pob tudalen.

3. Efallai bod y banc wedi newid y polisi achos bod pobl wedi cwyno.

4. Efallai ein bod ni’n gwario gormod o arian ar gyhoeddusrwydd.

5. Mae gan yr ysbyty arwyddion dwyieithog am ei fod e’n sefydliad yn y sector

cyhoeddus.

6. Bydda i’n gallu deall cyhyd â fy mod i’n gwrando yn ofalus.

7. Cyhyd â’i bod hi’n gallu gyrru bydd hi’n gallu gweithio yn yr adran farchnata.

8. Bydda i’n gadael ychydig o amser ar ddiwedd y cyflwyniad rhag ofn eich bod

chi eisiau gofyn cwestiynau.

Ymarfer 34

1. Rydw i’n credu mae’r ffatri’n agos yr wythnos nesaf. bod y

2. Rydw i’n meddwl bod mae y cwmni’n dda iawn. bod y cwmni’n

3. Mae’r gweithwyr yn dweud bod y gwaith yn anodd?

Mae angen atalnod llawn yn lle marc cwestiwn.

4. Maen nhw’n dweud bod y gweithwyr yn cael gwersi Technnoleg Gwybodaeth.

Technoleg

5. Mae’r ysgrifenyddes yn newydd ac mae’r rheolwr yn dweud ei fod hi’n dda iawn

yn ei gwaith. ei bod hi’n

6. Dywedodd y rheolwr fod roedd pawb yn dysgu Cymraeg. fod pawb

7. Roedd hi’n amlwg roedd popeth yn ddwyieithog yno. bod / fod

8. Gofynnais i i nhw am y wybodaeth. iddyn nhw

9. Gan rydw i’n gwneud cyflwyniad, rhaid i mi baratoi’n dda.

Gan fy mor i’n gwneud

10. Efallai rwyt ti’n iawn. Efallai dy fod ti’n

19

Ymarfer 35

1. Bydda i’n sefyll arholiad cyn i fi / mi orffen / gwblhau’r cwrs.

2. Byddan nhw’n chwilio am d_ newydd ar ôl iddyn nhw symud i’r gangen newydd.

3. Casglais i’r atebion er mwyn i fi wneud fy nghyflwyniad.

4. Clapiodd pawb ar ôl i fi / mi orffen y cyflwyniad.

5. Gwnes i fap wrth i fi / mi baratoi ar gyfer yr adroddiad.

6. Maen nhw’n darparu deunyddiau dwyieithog er mwyn rhoi gwasanaeth da i’r

cyhoedd.

7. ‘Peidiwch â dechrau / Paid â dechrau nes i bawb eistedd.’ dywedodd y tiwtor.

8. Erbyn i mi / fi ddechrau, roedd hi’n bryd mynd / roedd hi’n amser mynd!

Ymarfer 36

1.a. Mae’r adroddiadau’n cael eu darllen gan y rheolwyr bob bore (dydd) Llun.

1.b. Darllenir yr adroddiadau gan y rheolwyr bob bore (dydd) Llun.

2.a. Cafodd y taflenni eu cynhyrchu yn ddwyieithog gan yr argraffwyr.

2.b. Cynhyrchwyd y taflenni’n ddwyieithog gan yr argraffwyr.

3.a. Bydd y system newydd yn cael ei chyflwyno gan y cwmni ym mis Mehefin.

3.b. Cyflwynir y system newydd gan y cwmni ym mis Mehefin.

4.a. Cafodd y canlyniadau eu trafod gan y rheolwyr.

4.b. Trafodwyd y canlyniadau gan y rheolwyr.

5.a. Bydd y ganolfan hamdden yn cael ei hagor gan y cyngor yn y Flwyddyn Newydd.

5.b. Agorir y ganolfan hamdden gan y cyngor yn y Flwyddyn Newydd.

20

Ymarfer 37

1. Pam dewiswyd astudio banciau?

Dewiswyd astudio’r banciau achos maen nhw’n cynnig gwasanaeth i’r cyhoedd.

2. Sut cafodd yr awdur wybodaeth am Banc y Bobl?

• Edrychodd yr awdur ar y wefan.

• Cysylltodd yr awdur â Mrs Siân Lewis, Swyddog Marchnata’r banc. /

Anfonodd yr awdur e-bost at Mrs Siân Lewis.

3. Sut cafodd yr awdur wybodaeth am Fanc Y Gororau?

• Cysylltodd yr awdur â Mr. Ieuan Bowen, Rheolwr Rhanbarth Cymru. /

Anfonodd yr awdur e-bost at Mr. Ieuan Bowen, Rheolwr Rhanbarth

Cymru.

4. Cymharwch y ddarpaiaeth Gymraeg yn y ddau fanc. Llenwch y grid:

Banc y Bobl Banc y Gororau

• Does dim Cymraeg ar y wefan.

• Cafodd yr awdur lythyr Saesneg oddi

wrth Mrs Siân Lewis.

• Mae rhai arwyddion yn ddwyieithog.

• Dydy’r banc ddim yn cynhyrchu

taflenni dwyieithog i hysbysebu eu

gwasanaethau.

• Dydyn nhw ddim yn ateb y ffôn yn

Gymraeg. Mae’r peiriant ateb yn

Saesneg.

• Mae 13% o’r staff yn y canghennau

yng Nghymru yn siarad Cymraeg.

Maen nhw’n gwisgo bathodynnau

‘Cymraeg/English’ ac mae’n bosib i’r

cyhoedd siarad Cymraeg â nhw.

• Dydy’r staff sy ddim yn siarad

Cymraeg ddim yn cael gwersi.

• Mae’r wefan yn ddwyieithog.

• Atebodd Mr. Bowen yn Gymraeg.

• Mae gan y banc bolisi iaith.

• Mae pob arwydd yn ddwyieithog.

• Mae taflenni gwybodaeth yn cael eu

darparu yn Gymraeg ac yn Saesneg.

• Maen nhw’n ateb y ffôn yn

ddwyieithog. Mae’r peiriant ateb ffôn

yn cynnig gwasanaeth Cymraeg.

• Mae 32% o’r staff yn y canghennau

yng Nghymru yn siarad Cymraeg.

Maen nhw’n gwisgo bathodynnau

‘Cymraeg/English’ ac mae croeso i’r

cyhoedd siarad Cymraeg â nhw yn

Gymraeg.

• Mae rhai aelodau staff yn cael gwersi

yn ystod eu horiau gwaith.

21

Ymarfer 39

(Ysgrifennwch eich cyfeiriad chi yma.)

(Ysgrifennwch y dyddiad yma.)

Mrs. Siân Lewis

Swyddfa Ranbarthol Cymru

Banc y Bobl

CAERDYDD

CF1 2LL

Annwyl Mrs. Lewis

Diolch yn fawr iawn am y wybodaeth anfonoch chi ata i ar bolisi dwyieithog Banc y

Bobl. Roedd hi’n ddefnyddiol ac yn werthfawr iawn.

Rydw i’n ysgrifennu atoch chi nawr gyda rhai awgrymiadau ar sut mae’r Banc yn gallu

gwella ei wasanaethau i gwsmeriaid Cymraeg. Seilir y sylwadau hyn ar gymharu’ch

polisi dwyieithog chi â rhai banciau eraill.

Yn gyntaf, basai hi’n syniad da pe basech chi’n gallu cwblhau’r tudalennau Cymraeg ar

eich gwefan.Mae’r rhai presennol yn gamarweiniol gan eu bod nhw’n dangos yr eicon

ond dydy’r tudalennau ddim ar gael.

Yn ail, basai hi’n ddefnyddiol pe basai’r banc yn gallu cynhyrchu ei ddeunyddiau

marchnata yn ddwyieithog yng Nghymru. Mae Banc y Bobl yn fanc rhyngwladol pwysig,

ac mae’n darparu gwybodaeth am ei wasanaethau mewn llawer o ieithoedd o gwmpas y

byd. Basai cynhyrchu deunyddiau dwyieithog yng Nghymru yn gwneud gwahaniaeth

mawr i’ch cwsmeriaid Cymraeg.

Mae’r defnydd o fathodynnau sy’n dangos staff sy’n gallu cyfathrebu yn ddwyieithog yn

syniad ardderchog. Yn anffodus, dydy’r staff ddim yn ateb y ffôn yn ddwyieithog ac felly

dydy’r cyhoedd ddim yn gwybod eu bod nhw’n gallu siarad yn Gymraeg â nhw. Efallai

bod y banc yn gallu newid y polisi hwn.

Basai hi hefyd yn syniad gwych i edrych ar ddewis dwyieithog ar eich llinell ffôn

ganolog, gyda dewis i wasgu un botwm ar gyfer gwasanaeth Saesneg, a botwm gwahanol

ar gyfer gwasanaeth Cymraeg.

Rydw i’n credu bod yr awgrymiadau hyn yn rhesymol a fasai hi ddim yn costio llawer o

arian i’r banc eu gweithredu nhw. Rydw i’n gobeithio eich bod chi’n gallu eu hystyried

nhw yn y dyfodol agos.

Yn gywir

(Ysgrifennwch eich enw chi yma.)