Upload
tino
View
59
Download
5
Embed Size (px)
DESCRIPTION
Sigara İçen Bireylere Pratik Yaklaşım. Zeynep Ayfer Aytemur İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı. 4. 3. 1. 2. Hastayı tanıma ve hekimlerin bakış açısı. Hastaya göre yaklaşım. Farmakoterapi. Sık karşılaşılan sorunlar. Sunum Planı. - PowerPoint PPT Presentation
Citation preview
Sigara İçen Bireylere Pratik Yaklaşım
Zeynep Ayfer Aytemurİnönü Üniversitesi Tıp FakültesiGöğüs Hastalıkları Anabilim Dalı
Sunum Planı
Hastayı tanıma ve hekimlerin bakış açısı 1
Hastaya göre yaklaşım2
Farmakoterapi3
Sık karşılaşılan sorunlar4
Tütün bağımlılığı
Deneme dönemi dışında her gün tekrarlanan madde kullanımı
İçme isteğinin engellenemediği düzenli kullanma (kompulsif kullanım)
Bilinç dışı öğrenilen ve yaşanan bir davranış şekli
Hastayı Tanıma
Bırakmayı düşünmeyen olgu
Düşünme
HazırlanmaDeneme
Sürdürme
Nüks
Kalıcı değişiklik
Sigara bırakma sürecindeki davranış değişikliği evreleri
Hekimin bakış açısı ne olmalı?
Tedavi edilebilir
bir davranış kusuru
Sigara içmek
Kronik ve alevlenmelerle seyreden bir
hastalık
-Hastaya göre yaklaşım-
Sigarayı bırakmayı düşünen hasta
Sor
Öner
Değerlendir
Sigara içme özelliğini
ve sürecin hangi
evresinde olduğunu belirle
Hedefe yönelik tutum belirle
Destekle ve İzle
Polikliniğe gelen hasta
5A
Sigarayı bırakmayı düşünen hasta
Tedavi planı oluştur
Sigara sayısı
Kararlılık durumu
Bağımlılık ölçümü
Geçmiş deneyimler
Tetikleyiciler
Tercihler
Yön verecek bilgileri kullan
Sigarayı bırakmayı düşünen hasta
Tedavi süresince destek
Farmakoterapi
Sorun çözme becerileri
Bırakma programı
Gün belirlenmesiÇevre ile paylaşımYoksunluk öngörü
Erken ve geç dönem sorunlarTetikleyicileri tahminKoşullu uyaranlara önlem
Nikotin yerine koyma tedavisiBupropionVareniklin
Klinik destekSosyal destekPoliklinik takibiEğitici materyal sağlanması
Tedavi Planı
Sigarayı bırakmayı düşünmeyen hasta
Kazançları anlatPoliklinik
şartları için zor olgu
Bırakmayı engelleyen sorunları belirle
Her görüşmede tekrarla
İlişkilendir: Kişiye özel durumu ele al
Riskleri vurgula: Akut, kronik ve çevresel riskler
5R
Farmakoterapi
1
Nikotin Yerine Koyma
Tedavisi
2 3
Bupropion Vareniklin
Nikotin Yerine Koyma Tedavisi
Nikotin bandı Nikotin nazal sprey Nikotin oral formları
• Nikotin sakızı• Nikotin sublingual tablet• Nikotin pastil• Nikotin inhaler
Nikotin yerine koyma tedavisi
Endikasyon:
- Sigara sayısı/gün
- İçilmediğinde fiziksel yoksunluk yaşama
- Sabah sigarayı ilk 30 dk içinde içme
- Tercih
Göreceli kontrendikasyon:
- Malign aritmi
- Yeni geçirilmiş MI
- Transdermal form için Psöriyazis Kronik ürtiker Egzema
- Sakız için Temporomandibuler eklem hastalığı
Ticari formu ve tedavi süresi:
-Transdermal nikotin bantı 30 TTS (21 mg) 20 TTS (14 mg) 10 TTS (7 mg) Tedavi süresi 8-12 hafta Nikotin sakızı 2, 4 mg Maksimum 24 adet/gün Tedavi süresi 8-12 haftaNikotin dilaltı tablet 2 mg Maksimum 40 tablet/gün Tedavi süresi 3 ay
Bupropion
Endikasyon:
- Sigara sayısı/gün
- İçilmediğinde fiziksel yoksunluk yaşama
- Sabah sigarayı ilk 30 dk içinde içme
- Tercih
Kontrendikasyon:
- Epilepsi
- Epilepsi riski bulunan durumlar (Santral kitle, kanama, kafa travması öyküsü, alkolizm, MAO inhibitörü kullanımı)
- Anoreksi anamnezi
Ticari formu ve tedavi süresi:
- 150 mg tb 3 gün 1x1 tb, 4. günden itibaren 2x1tb
- Tedavinin 2. haftası içinde sigara bırakılır - Süre: 8-12 hafta
- Nontrisiklik antidepresan- Norepinefrin ve dopaminin sinaptik geri emiliminin zayıf inhibitörü
Bupropion
NYKT ile kombine edilebilir
Kadınlarda ve erkeklerde benzer etkili
Bırakma ile ilgili kilo alımını tedavi süresince baskılar
Kardiyovasküler hastalarda emniyetlidir
Vareniklin
Vareniklin
000
2001
202
2003
Vareniklin
000
2001
202
2003
Nikotinik reseptör parsiyel agonisti
Vareniklin
000
2001
202
2003
Nikotinik reseptör antagonisti
Vareniklin
000
2001
202
2003
Vareniklin
000
2001
202
2003
Genellikle iyi tolere edilir
Nikotin yoksunluk semptomlarını ve
aşırı içme isteğini azaltır
Nüksü geciktirir
Bilinen kontrendikasyon yok
Duygu durum bozukluğu, depresyon eğilimi veya tanısı olanlar !
Uzun araç kullanıcıları ve Kontrolörler !
Yan etkileri:
Bulantı (%30)
Baş ağrısı
Uykusuzluk
Anormal rüya görme
Sigara bırakma başarısını artıracak ilacın özelliği ne olmalı?
Sigara içme dürtüsünü azaltmalı
Yoksunluk semptomlarını azaltmalı
En etkili (“most effective”)
Maliyet etkin (“cost effective”)
Davranışsal-bilişsel yöntemlerle kombine edilmeli
Sigara bırakma tedavisinde ilaç seçimini belirleyen faktörler
İlacın tanınması• İlacın etkinliği• Yan etkileri
Hastanın deneyimi ve tercihi
Hastanın özellikleri
İlacın ücreti ve geri ödeniyor olması
Etkimekanizması
Etki kıyaslamasıPlasebo veyaKontroltedavi
NYKT Bupropion Vareniklin
NYKT
Nikotin yoksunluk belirtilerini
giderir
NYKT sigara bırakma
olasılığını 1.5 ila 2 kat artırır
NRT formları arasında fark yok
Bupropion ve NRT benzer etkinlikte
gözükmektedir
----
Bupropion
Antidepresan veya bundan
bağımsız nörolojik etkiler
Bupropion sigara bırakma olasılığını 2 kat
artırır
Bupropion ve NRT benzer etkinlikte
gözükmektedir
---
Vareniklin bupropiona
kıyasla sigara bırakma
olasılığını 1.7 kat artırmaktadır
Vareniklin Parsiyel nikotin reseptör agonisti
Vareniklin sigara bırakma olasılığını 3 kat
artırır
Vareniklin nikotin bandına kıyasla sigara bırakma
olasılığını 1.7 kat artırmaktadır*
Vareniklin bupropiona
kıyasla sigara bırakma
olasılığını 1.7 kat artırmaktadır
---
Yaklaşım – TedaviÖZET
Başarı Başarı
Kombinasyon
İzlemEvreye uygun
yaklaşımFarmakoterapi
Davranışsalve bilişselyöntemler
++ ++ ++
Sık karşılaşılan sorunlar
Hekimle ilgili sorunlar
- Hastaya bakış açısı- Hastaya zaman ayıramama- Ciddi efor gereksinimi- Sabır ve kararlılık gerektirme- Ciddi bir halk sağlığı sorunu
olarak görmeme- Rol model olduğunun farkında
olma, inanma ve uygulama yetersizliği
- Sigara mücadelesini sadece tedavi ile sınırlama
- Performans kaygısı
Hasta ile ilgili sorunlar
- İlaçların sosyal güvenlik kurumlarınca ödenmemesi
- Sigarayı bırakma başarısızlığını kişiselleştirme
- Sigara bırakıldığında karşılaşılan erken ve geç dönem sorunlara karşı korku
- Önceden başarısız olmuş bırakma deneyimleri
- Sigara içme eyleminin bilinç dışı öğrenilen bir davranış olduğu hakkında farkındalık yetersizliği
- Kronik riskler ve çevresel riskler konusunda duyarsızlık
- Endüstri taktikleri