Embed Size (px)
DESCRIPTION
SİGARA YASAK Tütünsüz Bir Dünyaya Doğru. Dr Douglas Bettcher Dire k t ö r, Sigarayla Mücadele Girişimi Dünya Sağlık Örgütü. Tütün Salgınını Daha fazla gözardı edemeyiz. Tütün Salgını – Bugün. Tütün Salgını Yarın. Tütün Salgını : Geleneksel Sınırları Kaldırmak. - PowerPoint PPT Presentation
Citation preview
SİGARA YASAKTütünsüz Bir Dünyaya Doğru
Dr Douglas Bettcher
Direktör, Sigarayla Mücadele Girişimi
Dünya Sağlık Örgütü
Tütün Salgınını
Daha fazla gözardı edemeyiz
Tütün Salgını daha da kötüye gitmekte
• Tütün şu anda yılda 5 milyon kişinin ölümüne sebep olmaktadır ancak on yıllık süreçlerde bu rakamın yılda 10 milyona çıkacaktır
• Sigara kullanım miktarı aynı şekilde devam ederse, ölüm sayıları:
2000 – 2025 ~ 150 Milyon2025 – 2050 ~ 300 Milyon2050 – 2100 > 500 Milyon
TOPLAM 21 YÜZYILDA ORTA ÇAĞDAKİ ÖLÜMLERİN YARISI KADAR: 1 MİLYAR KİŞİ
20. Yüzyılda 0,1 milyar kişi.
Sigarayla Mücadele Girişimi
Hedefler
• “Tütün kullanımının yol açtığı hastalık ve ölümlerin etkisini azaltmanın yanı sıra, günümüzdeki ve gelecek nesilleri, tütün tüketiminin sağlık, ekonomi, toplum ve çevre üzerindeki yıkıcı sonuçlarından korumaktır "
Tütün Kontrolünün Global Tütün Kontrolünün Global Boyutları Boyutları
Global tütün salgını şu yönde genişlemektedir:
• Ticari özgürleşme• Yabancı yatırım• Global pazarlama• Toplumsal hareketlilik
Tütün endüstrisi, gelişmekte olan ülkelerdeki devasa pazara yönelmeye başlamıştır.
Salgının global anlamda yaygınlaşması, ülkelerin yerel bazda önlemler almalarını zorlaştırmaktadır. Uluslararası koordine bu anlamda önemlidir.
Tütün Kontrolü Mekanizmaları
• Dünya Sağlık Örgütü Tütün Kontrolü Çerçeve Anlaşması (DSÖ FCTC)- Tütün salgınıyla mücadelenin temel taşıdır.
• mpower: Tütünle mücadelede 6 ana politika:– Tütünle mücadelede anahtar unsur fiyat artırımıdır– Ülkelere Tütün Kontrolü Çerçeve Anlaşması
hükümlerinin uygulanmasına yönelik yardım– Bulaşıcı olmayan hastalıkların önlenmesi ve kontrolü
DSÖ aksiyon planının ayrılmaz bir parçasıdır
looking back (to the future)
<1950 – 1970> endüstri girişimlerine karşılık yok
<2005 - 2050> ülke bazında önemli DSÖ önlemlerinin alınması
<1970 – mid 90s> öncüler tarafından erken tedbirler alınması<mid 90s – 2005> Global liderliğin yükselişi (DSÖ FCTC)
<2020> MPOWER ülke bazında müdahele uygulamalarının başlaması
<20??> Barlar, cafeler ve diğer tüm kamu alanların sigarasız olması.
Güçlerin hareketliliği:Pazarlık – pazarlık – pazarlık
Çerçeve AnlaşmasıGlobal yetkinlik için benzer amaçlı kurumların uluslar arası işbirliği saplamaları.
Sonraki adım: ProtokollerÇerçeve anlaşması hükümlerinin uygulanması için için yeni spesifik taahhütler belirlenmesi.
Örnek:Global Çevre Koruması
Çerçeve Anlaşması Protokolü YaklaşımıGlobal Standart Belirlemede Dinamik Bir Model
Güçlerin hareketliliği:Pazarlık – pazarlık – pazarlık
FCTC
• DSÖ himayesinde oluşturulan ilk global sağlık anlaşması
• BM tarihindeki en geniş kapsamlı anlaşmalardan biri
• 157 taraf ülke; yürürlüğe giriş tarihi 27 Şubat 2005
FCTC
49. Dünya Sağlık Meclisi (yönetim kararı DSM49.17) Tütün Kontrolü Çerçeve Anlaşması gelişiminin başlangıcı.
DSÖ, Anlaşmayı Haziran 2003’te imzaya açmıştır.
DSÖ Tütün Kontrolü Çerçeve Anlaşması DSÖ Tütün Kontrolü Çerçeve Anlaşması (FCTC)(FCTC)
DSÖ Tütün Kontrolü Çerçeve Anlaşması DSÖ Tütün Kontrolü Çerçeve Anlaşması (FCTC)(FCTC)
Tütün kontrolü çalışmalarının Tütün kontrolü çalışmalarının canlandırılması için yeni bir solukcanlandırılması için yeni bir soluk– Tütün kontrolünü, kamu sağlığı gündemine Tütün kontrolünü, kamu sağlığı gündemine
taşımıştır.taşımıştır.– Tütünle mücadelede kabul edilecek kanıta Tütünle mücadelede kabul edilecek kanıta
dayalı bir araç sağlamıştır.dayalı bir araç sağlamıştır.– Ülkelerin taahhütlerini ölçen bir mekanizma Ülkelerin taahhütlerini ölçen bir mekanizma
geliştirmiştir.geliştirmiştir.
Büyük Ülkelerin Durumu
11 büyük ülkeden 9’u anlaşmaya taraftır.
Brezilya
Bangladeş
Çin
Hindistan
Japonya
Meksika
Nijerya
Pakistan
Rusya
Bu dokuz ülke:• > 3.2 miyar insanı• > Dünya nüfusunun
51%inden fazlasını temsil etmektedir.
FCTC’nin Benzersizliği
• Öncelikle, bu DSÖ metni iki koşulu birleştirdiği için benzersizdir:
(a) Uygulaması harici anlaşmalara dayalı Genel zorunluluklar ve yönlendirici prensipler(Kısım II),
(b) Tütün talebi, tütün arzının azaltılması ve bu konuda bilgi ve teknoloji işbirliği yapılmasına yönelik yeterli koşullar,
- Anlaşmanın harici anlaşmalar olmadan da uygulanması.
FCTC’nin Benzersizliği
• İkinci olarak Anlaşma, hem arz hem de talep sağlayanlar açısından tütün kontrolüne yaklaşır.
packaging and labelling
supply reduction
demandreduction
prices and taxes
advertising, promotion, sponsorship
illicit trade
alternative activities
treatment of dependence
liab
ility
sale to and by minors
exposure to tobacco smoke
regulation of tobacco products
Talebi Azaltmadaki Anahtar Önlemler
• Temel talep azaltıcı önlemler (Madde 6-14)
– Ücret ve vergi oranları ile, – Ücrete dayalı olmayan unsurlar
• Sigara dumanına maruz kalmaktan koruma (madde 8); • Tütün ürünleri içeriği yönetmeliği (madde 9); • Tütün ürünlerinin ifşası yönetmeliği (madde 10); • Paketleme ve bandrolleme (madde 11); • Eğitim, iletişim ve kamuya duyarlılık; • Tütün reklam, tanıtım ve sponsorlukları (madde 13) ;• Tütün bağımlılığı ile ilgili talep azaltıcı hususlar (madde 14)
Arzı Azaltmadaki Anahtar Önlemler
• Temel arz azaltıcı önlemler (Madde 15-17)– Tütün ürünlerinin yasadışı ticareti; – Küçüklere ve küçükler tarafından satılması– Ekonomik olarak uygun alternatiflerin
desteklenmesi.
FCTC’nin Benzersizliği
• Üçüncü olarak, Anlaşma; sektörel, bölgesel ya da yerel bazda kapsamlı bir şekilde tütün kontrolü ihtiyaçlarına cevap verdiği için benzersizdir. (madde 5, 20 ve 22.)
• Dördüncü olarak, tanlaşma metni, alınacak önlemlerin taraflara uygun olup olmadığını sorgular.
• Beşinci olarak, Anlaşma, destekleyici mekanizmalara yaklaşımı açısından benzersizdir.(madde 26),
FCTC’nin Benzersizliği
• Sonuç olarak, Anlaşma, uygulamasını sabote edenleri (tütün endüstrisi) açıkça belirten ilk çok uluslu anlaşma olması açısından benzersizdir. - Taraflar, tütün endüstrisinin kazanılmış haklarına karşı sağlık politikaları geliştirmekle yükümlüdür. (madde 5.3)
FCTC
Tütün kontrolünde kanıta dayalı bir araç
madde 6 madde 11
madde 8
madde 14
madde 20
madde 13
Sigarasız Ortamlar
• Madde 8;– Tüm tarafların anlaşmayı imzaladıktan sonra 5 yıl
içinde kapalı alanlarda ve işyerlerinde sigara içimine karşı kapsamlı yaptırımlar getirmelerini sağlar.
• Kapalı alanlarda sigara içimine karşı %100 ceza– Yürürlükteki kanundaki boşlukları doldurmak,
• Ceza, kapalı alanlardaki işyeri, lokanta, bar ve toplu ulaşım araçlarını kapsamalıdır
– Ayrı sigara içme alanlarını içermemelidir.• Ayrı sigara içme bölümleri oluşturmak, diğer insanları sigara
dumanından korumaya yetmemektedir.
…"tütün teftiş programlarını, ulusal, bölgesel ve global teftiş programlarına entere ederek verilerin daha sağlıklı ve geniş çaplı analiz edilmesi
sağlanır."
Madde 20: Araştıma ve Teftiş Faaliyetlerinde Bilgi Alışverişi
Sigarayla Mücadele Girişimi: Değişimi Getirme
MPOWER Tütün Salgınına Karşı Bir Önlem Pakedi
FCTC
Tütün kontrolünde kanıta dayalı bir araç
madde 6 madde 11
madde 8
madde 14
madde 20
madde 13
r p w
e o m
MPOWER Tütün Kontrolünde 6 Politika
• İzleme ve değerlendirme
• Sigarasız ortamlar• Tütün bağımlılığı
tedavisi• Tütün zararları
hakkında uyarma• Reklam, tanıtım ve
sponsorluğun yasaklanması,
• Tütün vergilerinin artırılması
Tütün kontrolü için Kapasite Geliştirme
Tütün Kontrolünü Geliştiren Araçlar (FCTC, MPOWER)
Ulusal Tütün Kontrol Planı (NTCP)
Ulusal Koordinasyon Mekanızması – Government Mandate
Ülke bazında kaynaklar (İnsan, hammadde, para)
TÜ
TÜ
N K
ON
TR
OL
ÜN
ÜN
U
YG
UL
AN
MA
SI
Ülkelerin %25’inin bir tütün kontrol mekanizması bulunmamaktadır.
Sigarayla Mücadele Girişimi- Eylem
Ortaklarla Beraber Çalışma
Tütün Kontrolü İçin Beraber Çalışma
WHO FCTC
WHO-TFI
BI NCD
Bloomberg Girişimi: Mücadele Etme
• 2 yılda 125 mlyon USD yardım – yetersiz kaynak
• Bütün kaynaklar Amerika dışına aktarıldı • Düşük ve orta gelirli ülkeler faydalanıyor • Dünyadaki sigara içenlerin 2/3’ sini
oluşturan 15 hedef ülke : Çin, Hindistan, Endonezya, Rusya, Bangladeş, Brazil, Mexico, Türkiye, Pakistan, Mısır, Ukrayna, Filipinler, Tayland, Vietnam, Polonya
BI –Üye Kuruluşlar
• Sigarasız Çocuklar Kampanyası
• Dünya Sağlık Örgütü
• Hastalık Kontröl ve Önleme Merkezleri Vakfı
• Johns Hopkins Bloomberg Halk Sağlığı Okulu
• World Akciğer Vakfı (IUATLD, FCA)
BI’ye DSÖ Desteği
• Organizasyonun temel fonksiyonları,• “Tecrübeyle Öğrenme" – Tütün kontrolü
hakkında bilgi birikimi– Sağlık sistemleri, kronik hastalıklar, izleme ve
değerlendirme
• Sponsorluk ve işbirliği• Kapsamlı ülke ve bölge görünümü
konularında destek sağlamaktadır.
Bloomberg Girişiminde DSÖ’nün rolü
• Kapasite Geliştirme– Tütün kontrolü için hükümet kapasitesini güçlendirme– Mevcut Sigarayla Mücadele Girişimi kapasitesini ülke
ve bölge bazında güçlendirme• Savunma ve İletişim
– WNTD• İzleme ve Değerlendirme
– Global Tütün Kontrol Raporu– Ülke içindeki izleme ve Küresel Yetişkin Tütün
Araştırması için CDC’yle ortak çalışma
Sigarayla Mücadele Girişimi- İletişim
Medya ve Savunma–
MPOWER’ın Uygulaması
MPOWERSigarayla Mücadele Girişiminin Eylem Unsurur
• MPOWER global başlangıcı Şubat 2008’de gerçekleşmiştir. Emsalsiz yazılı basın kapsamı Medyanın büyük ilgisi
CNN; BBC
• Dünya Sağlık MeclisiMPOWER barınağı
• Tütünsüz Dünya Günü
Tütünsüz gençlik- MPOWER
Yenilikçi iletişim araçları Tanıtım filmleri
www.youtube.com/who
Tütünsüz Dünya Günü– Müzik Video: Tütünsüz Gençlik
Animasyon: Tütün Endüstrisi Siz Gençleri Yakalıyor
Sigarayla Mücadele Girişimi–
Yeni Ufuklar
Protokoller
Hükümetler arası Pazarlık Birimi (INB) - Kanunsuz Ticaret Protokolü
• Tüm taraflara açık olacak şekilde, madde 15’te hükümleri belirtilen kanunsuz tütün ticareti protokolüne yönelik bir hükümetler arası pazarlık birimi kurmaya kararlaştırılmıştır.
• İlk toplantı, Şubat 2008’de Cenevre’de yapılmıştır. • Başkan görüşü Ekim 2008’de görüşülecektir.
• Hükümetler arası pazarlık birimi, gidişat hakkında COP!a raporlama yapar.
• Taslak Protokol, 2010’da yapılacak 4. toplantı sonunda oluşacaktır.
Madde 5.3 Taslak Yönerge- Tütün endüstrisinin kazanılmış haklarına karşı kamu sağlığı politikalarının korunması.
Madde11 Taslak Yönerge – ürünlerin paketleme ve bandrollenmesi.
Madde 13 Taslak Yönerge – ulusal ve sınır dışı reklam, tanıtım ve sponsorlukların engellenmesi.
FCTC Yönergeleri
Sigarayla Mücadele Girişimi
tütünsüz gelecek için
