CZWARTY LUBELSKI KONKURS STATYSTYCZNO-DEMOGRAFICZNY

PROJEKT DOFINANSOWANY ZE ŚRODKÓW

NARODOWEGO BANKU POLSKIEGO

URZĄD STATYSTYCZNY

W LUBLINIE

WYŻSZA SZKOŁA ZARZĄDZANIA

I ADMINISTRACJI W ZAMOŚCIU

POLSKIE TOWARZYSTWO

STATYSTYCZNE

SIGMA KWADRAT

Statystyka i demografia Liczba i rozmieszczenie ludności

Współczynnik gęstości zaludnienia

Obliczany jest jako stosunek liczby ludności do powierzchni badanego

terytorium. Najczęściej podawany w liczbie osób przypadającej na 1 km2

Podstawowe czynniki determinujące rozmieszczenie ludności

1. Czynniki przyrodniczo – geograficzne (klimat, rodzaj gleby,

ukształtowanie terenu, zasoby mineralne i energetyczne)

2. Czynniki społeczno – ekonomiczne (stopień rozwoju społeczno

– ekonomicznego, formy społecznej organizacji, rozwój techniki)

3. Czynniki demograficzne (różnicowanie rodności i umieralności

na różnych obszarach, migracje)

Zmiany liczby mieszkańców Ziemi w latach 1750 – 2009

0

2000

4000

60001750

1800

1850

1900

1950

2009

Europa Azja Ameryka Pn. Ameryka Łacińska Afryka Oceania Świat

Ludność świata

W końcu 2009 roku na świecie żyło ok. 6 829 mln ludzi. Najwięcej ludzi

zamieszkuje Azję 4121 mln osób (60,3%), następnie Afrykę 1010 mln osób

(14,8%), Europę 732 mln osób (10,7%), Amerykę Południową i Środkową

582 mln osób (8,5%), Amerykę Północną 348 mln osób (5,1%), 35 mln

Oceanię (0,5%).

W Polsce mieszka 0,6% populacji ludzkiej. Rozmieszczenie ludności jest bardzo

nierównomierne. Najwięcej ludności świata, około 52%, zamieszkuje tereny

oddalone od brzegu morza nie więcej niż 200 km. Tereny te, stanowią

około 26% lądów. Średnia gęstość zaludnienia na świecie w 2009 roku

wynosiła 50 osób na 1 km², przy czym w Azji aż 129 osób, w Europie

32 osoby, w Afryce 33 osoby, w Ameryce Południowej 28 osób, a w Oceanii

tylko 4 osoby na 1 km².

W przybliżeniu ilościowo jedna piąta wszystkich ludzi, którzy urodzili się na

ziemi w przeciągu ostatnich sześciu tysięcy lat, żyje dzisiaj.

Rozmieszczenie ludności na kuli ziemskiej

Powierzchnia ziemi oraz zmiany struktury ludności w latach 1950 – 2025 według regionów świata

Powierzchnia Ludność (w %) Regiony

w mln km2

w % 1950 1990 2000 2025

Świat 135,7 100 100 100 100 100

Afryka 30,1 22 9 12 13 17

Ameryka Północna 21,5 16 7 5 5 5

Ameryka Łacińska i Karaiby 20,5 15 7 8 9 9

Azja 31,8 23 56 60 61 60

Wschodnia 11,8 9 27 26 24 21

Południowo-Centralna 10,8 8 20 24 24 26

Europa 22,8 17 22 14 12 9

Oceania 8,5 6 0,5 0,5 1 1

Wzrost ludności świata i poszczególnych kontynentów

Rok Europa Azja Ameryka Pn. Ameryka

Łacińska Afryka Oceania Świat

ludność w mln

2011 739 4207 348 597 1046 37 6947

2009 732 4121 348 582 1010 35 6829

2008 732 4075 345 576 987 35 6750

2000 729 3705 316 523 821 31 6 124

1995 727 3 430 299 481 707 29 5 673

1990 722 3 168 284 441 622 27 5 264

1985 706 2 888 269 401 541 25 4 830

1980 692 2 632 256 361 470 23 4 434

1975 676 2 398 243 322 408 21 4 068

1970 656 2 143 231 285 357 19 3 691

1965 634 1 899 220 250 314 18 3 335

1960 604 1 701 204 218 277 16 3 020

1955 575 1 542 187 191 247 14 2 756

1950 547 1 399 172 167 221 13 2 519

1900 408 947 82 74 133 6 1 650

1850 276 809 26 38 111 2 1 262

1800 203 635 7 24 107 2 978

1750 163 502 2 16 106 2 791

1650 100 330 100

1500 450

1100 50

0 251

Najludniejsze kraje świata w lipcu 2012 roku wg CIA World Factbook

L.p. Państwo mln osób Zmiana 2012 do 2006 (%)

1 Chiny 1343,2 2,2

2 Indie 1205,1 10,0

3 Stany Zjednoczone 313,8 5,2

4 Indonezja 248,2 1,1

5 Brazylia 205,7 9,4

6 Pakistan 190,3 14,8

7 Nigeria 170,1 29,0

8 Bangladesz 161,1 9,3

9 Rosja 138,1 -3,4

10 Japonia 127,4 -0,1

11 Meksyk 115,0 7,0

12 Filipiny 103,8 16,0

13 Etiopia 93,8 25,5

14 Wietnam 91,5 8,4

15 Egipt 83,7 6,1

16 Niemcy 81,3 -1,4

17 Turcja 79,7 13,3

18 Iran 78,9 14,8

33 Polska 38,4 -0,3

Najludniejsze kraje Europy w końcu 2011 roku (mln osób)

L.p. Kraj 2011 (mln osób) Zmiana 2011 do 1995 (%)

1 Rosja Russian Federation 142,9 -3,8

2 Niemcy Germany 81,8 0,2

3 Turcja Turkey 73,7 20,5

4 Francja France 63,1 8,8

5 Wielka Brytania United Kindom 62,5

7,7

6 Włochy Italy 60,6 6,0

7 Hiszpania Spain 46,2 17,2

8 Ukraina Ukraine 45,6 -10,7

9 Polska Poland 38,5 0,7

10 Rumunia Romania 21,4 -5,6

11 Niderlandy Netherlands 16,7 7,8

12 Grecja Greece 11,3 6,0

13 Belgia Belgium 11,0 9,1

14 Portugalia Protugal 10,6 5,3

15 Republika Czeska Czech Republic 10,5 1,6

16 Węgry Hungary 10,0 -3,3

Tempo przyrostu ludności świata

ludność świata

w milionach rok przyrost

30 ok. 5 000 p.n.e.

300 ok. 2 000 p.n.e. (10-krotny przyrost w ciągu 3 tysięcy lat)

1 000 ok. 1820

2 000 ok. 1930 (1 miliard po 110 latach)

3 000 ok. 1960 (1 miliard po 30 latach)

4 000 ok. 1974 (1 miliard po 14 latach)

5 000 ok. 1988 (1 miliard po 14 latach)

6 000 ok. 1999 (1 miliard po 11 latach)

7 000 ok. 2012(a) (1 miliard po 13 latach)

8 000 ok. 2026(a) (1 miliard po 14 latach)

9 000 ok. 2043(a) (1 miliard po 17 latach)

(a) Prognozy ONZ z 2001

Świat na bombie

Gęstość zaludnienia (osób/km²)

Cztery najbardziej zaludnione regiony świata:

1. Chiny Wschodnie, Korea, Japonia, Indochiny, Filipiny i Indonezja

2. Dolina Gangesu, Indie Południowe i Cejlon

3. Europa bez rzadko zamieszkanych północnych i wschodnich

obszarów europejskiej części Rosji

4. Obszar ok. 1,3 mln km2 północno – wschodniej części Stanów

Zjednoczonych.

Dzienne zmiany liczby mieszkańców Świata

Najszybciej rośnie liczba ludności Indii – codziennie przybywa tam

ponad 41 tys. osób. Dzięki temu ten kraj prawdopodobnie jeszcze przed

2030 rokiem stanie się najludniejszym krajem świata, wyprzedzając

Chiny. Co minutę rodzi się 266 osób, a umiera 100. Najszybciej spada

liczba ludności Rosji – codziennie o prawie 1500 osób.

W Polsce w 2005 roku liczba mieszkańców spadała dziennie o 53 osoby

ale w roku 2006 roku był to spadek o 107 osób.

Dzienne zmiany liczby mieszkańców wybranych krajów

Stałe źródła światła w nocy, głównie miejskie, skupiają się wzdłuż wybrzeży i szlaków

transportowych np. autostrad międzystanowych w USA, kolei transsyberyjskiej.

Globalne mrowiska

Liczba miast i aglomeracji powyżej 1 miliona mieszkańców na świecie Szymańska D., Urbanizacja na świecie, PWN, Warszawa 2008, s. 201

Rok Liczba miast > 1 mln w tym > 10 mln

1800 nie było nie było

1900 10 nie było

1950 83 2 - Tokio, Nowy Jork

1975 195 5 (1,7% ludności świata)

1980 238 12

1985 270 16

1990 316 17

2000 408 18 (3,7% ludności świata)

2005 437 20 (4,0% ludności świata)

2010 493 21

2015 541 22 (5,0% ludności świata)

Sposób ustalenia liczby mieszkańców Polski

Począwszy od danych za 2010 rok bilanse liczby i struktury ludności

faktycznej są opracowane przy przyjęciu za bazę wyjściową wyniki

NSP’2011. Wyniki spisu z dnia 31.03.2011 r. wykazały liczbę

ludności większą o 312 tys. (0,8%) w stosunku do bilansów

prowadzonych w latach 2002-2010 na bazie NSP’2002.

Różnica ta dotyczyła w większej części terenów wiejskich, gdzie

odnotowano wzrost o 1,1 %, tj. o 170 tys. osób, w miastach było

więcej o 145 tys. (0,6%).

Liczba ludności Polski w końcu 2012 roku

Ze wstępnych wyników badań wynika, że w końcu 2012 r., ludność

Polski liczyła ok. 38542 tys. osób, tj. o ok. 4 tys. więcej niż przed

rokiem. Rok 2012 - był piątym z kolei, w którym odnotowano dodatni

przyrost rzeczywisty ludności; tempo przyrostu było znacznie

wolniejsze i wyniosło 0,01%, - co oznacza, że na każde 100 tys.

mieszkańców Polski przybyła tylko 1 osoba, w 2011 r. – 2 osoby,

a w 2010 r. – 8.

Zmiany liczby ludności Polski

W latach 1997-2007 obserwowano ubytek liczby ludności Polski;

zmniejszyła się ona wówczas o prawie 179 tys. osób.

Bezpośrednią przyczyną był notowany w latach 1984-2003 spadek

liczby urodzeń przy prawie nieistotnych zmianach w liczbie

zgonów i niezmiennie ujemnym saldzie migracji zagranicznych

definitywnych (na pobyt stały).

Największy ubytek liczby ludności odnotowano w 2006 r. – o 32 tys.

(tempo ubytku wyniosło minus 0,08%); spadek miał miejsce

przede wszystkim w wyniku zwiększonej emigracji na pobyt stały.

Dla porównania - w latach 90-tych ub. stulecia notowano przyrost

liczby ludności na poziomie ok. +0,09% rocznie, natomiast

w minionym 12-leciu średnioroczna stopa ubytku ludności

wynosiła minus 0,14%.

Ludność Polski na tle ludności świata

Pod względem liczby ludności Polska znajduje się na 32 miejscu

wśród krajów świata i na 6 w krajach Unii Europejskiej.

W przypadku gęstości zaludnienia plasujemy się w grupie średnio

zaludnionych państw europejskich. Na 1 km powierzchni mieszkają

123 osoby; w miastach około 1090, na terenach wiejskich nieco

ponad 50.

Zmiany ludności Polski na przestrzeni dziejów

Data Ludność Osoby na 1 km2 Uwagi

1938 34 849 000 89,7

9 XII 1931 32 107 000 82,6

30 IX 1921 27 177 000 69,9

1911 22 110 000 3-zabory

1846 11 107 000 3-zabory

ok. 1772 14 000 000 19,0 państwo

Polsko-Litewskie

ok. 1650 11 000 000 państwo

Polsko-Litewskie

ok. 1500 7 500 000 państwo

Polsko-Litewskie

ok. 1000 1 000 000 - 2 000 000

4,5 - 8

Zmiany ludności Polski na przestrzeni dziejów

Data Ludność Osoby na 1 km2 Uwagi

2012 38 542 000 123,3 Wg NSP 2011

2010 38 203 700 122,2

2009 38 167 300 122,1

2007 38 116 000 121,9

2005 38 157 055 122,0

2002 38 230 000 122,2

2000 38 253 955 122,3

1995 38 284 000 122,4

1990 38 073 000 121,7

7 XII 1988 37 879 000 121,1

7 XII 1978 35 061 000 112,2

8 XII 1970 32 642 000 104,4

6 XII 1960 29 776 000 95,3

3 XII 1950 25 008 000 80,0

14 II 1946 23 930 000 76,6

Zmiany liczby mieszkańców Polski

w latach 1946 – 2012 w tys. osób

6000

16000

26000

36000

1947

1950

1953

1956

1959

1962

1965

1968

1971

1974

1977

1980

1983

1986

1989

1992

1995

1998

2001

2004

2007

2010

Ogółem Miasta Wieś

Zmiany współczynnika urbanizacji Polski w latach

1946 – 2012 (%)

25,0

45,0

65,0

19

46

19

50

19

54

19

58

19

62

19

66

19

70

19

74

19

78

19

82

19

86

19

90

19

94

19

98

20

02

20

06

20

10

10 największych pod względem liczby mieszkańców

miast w Polsce w końcu 2011 roku (tys. osób)

1708

759

725

631

554

461

410

363

349

309

0 300 600 900 1200 1500 1800

Warszaw a

Kraków

Łódź

Wrocław

Poznań

Gdańsk

Szczecin

Bydgoszcz

Lublin

Katow ice

Zmiany liczby mieszkańców 10 największych miast

Polski w latach 2001 – 2011 (%)

1,2

0,0

-0,5

-1,5

-1,8

-2,9

-3,5

-4,9

-6,6

-9,1

-10,0 -8,0 -6,0 -4,0 -2,0 0,0 2,0

Warszaw a

Kraków

Gdańsk

Wrocław

Szczecin

Lublin

Bydgoszcz

Poznań

Katow ice

Łódź

Ciekawostki

• 1,3 mln naszych rodaków żyje w Chicago – drugim największym

po Warszawie „polskim” mieście

• w końcu 2011 roku w Zamościu mieszkało 65784 osób (w końcu

2005 roku 66802 osoby)

Ludność wg województw

w końcu 2011 roku (tys. osób)

1014,0

1023,2

1201,0

1278,1

1452,6

1722,7

2098,4

2128,7

2171,9

2283,5

2533,7

2916,6

3346,8

3455,5

4626,4

5285,6

0,0 1000,0 2000,0 3000,0 4000,0 5000,0 6000,0

Opolskie

Lubuskie

Podlaskie

Św iętokrzyskie

Warmińsko-mazurskie

Zachodniopomorskie

Kujaw sko-pomorskie

Podkarpackie

Lubelskie

Pomorskie

Łódzkie

Dolnośląskie

Małopolskie

Wielkopolskie

Śląskie

Mazow ieckie

Tempo zmian liczby mieszkańców województw

w latach 2001 – 2011 (%)

-5,3

-3,6

-3,0

-1,9

-1,6

-0,8

0,2

0,7

1,3

1,5

1,5

1,5

1,8

3,3

3,3

3,9

5,1

-6,0 -4,0 -2,0 0,0 2,0 4,0 6,0

Opolskie

Łódzkie

Śląskie

Świętokrzyskie

Lubelskie

Podlaskie

Dolnośląskie

Polska

Podkarpackie

Lubuskie

Zachodniopomorskie

Kujawsko-pomorskie

Warmińsko-mazurskie

Wielkopolskie

Mazowieckie

Małopolskie

Pomorskie