Paġna 1 |

1. INTRODUZZJONI

Għad li ma teżisti ebda definizzjoni

uffiċjali ta’ xogħol mhux iddikjarat, fl-UE dan hu mifhum li jfisser “kwalunkwe

attività mħallsa li hi legali fir-rigward tan-natura tagħha, iżda li mhix

iddikjarata lill-awtoritajiet pubbliċi, b’kunsiderazzjoni tad-differenzi fis-

sistemi regolatorji tal-Istati Membri”12.

Il-provvista ta’ oġġetti u ta’ servizzi

illegali (eż. il-produzzjoni jew it-traffikar tad-drogi, tal-armi tan-nar jew tan-nies

jew il-ħasil tal-flus) hi parti mill-ekonomija kriminali ġenerali. L-

“ekonomija moħbija” spiss tiġi ddefinita

bħala waħda li tinkludi kemm l-ekonomija mhux iddikjarata kif ukoll l-

ekonomija kriminali.

1 Il-Komunikazzjoni mill-Kummissjoni Ewropea “L-intensifikazzjoni tal-ġlieda kontra x-xogħol mhux iddikjarat”, p. 2 COM(2007) 628. 2 Ma hemm ebda definizzjoni waħda ta’ xogħol mhux iddikjarat (“UDW”) f’użu komuni madwar l-UE. Ċerti definizzjonijiet jinkludu

firxa wiesgħa ta’ tipi ta’ UDW, bħal xogħol imwettaq iżda mhux iddikjarat lill-awtoritajiet tas-sigurtà soċjali, kontribuzzjonijiet u taxxi mhux imħallsa u obbligi mhux imwettqa ta’

żamma ta’ rekords, u attivitajiet ekonomiċi

sħaħ mhux iddikjarati; oħrajn jiffokaw fuq obbligi speċifiċi, bħar-rekwiżit ta’ notifika

formali tal-awtoritajiet rilevanti fil-bidu ta’ kuntratt tax-xogħol. Ara: Osservatorju Ewropew tal-Politiki dwar ix-Xogħol (EEPO) 2016, European Platform tackling undeclared

work, Member State Factsheets and Synthesis Report.

Ix-xogħol mhux iddikjarat iġib miegħu sfidi politiċi għal diversi raġunijiet:

hu forma ta’ evażjoni tat-taxxa li xxekkel is-sostenibbiltà tal-finanzi

pubbliċi u l-istabbiltà fiskali3; dan itellef ukoll il-prospetti ta’ tkabbir

billi jbaxxi l-kwalità tal-impjiegi (eż. billi jipprevjeni lill-ħaddiema milli

jidħlu għat-tagħlim tul il-ħajja) u

permezz ta’ tfixkil tal-kompetizzjoni fost id-ditti li jirriżulta f’ineffiċjenzi fil-

produzzjoni: in-negozji informali tipikament jevitaw l-aċċess għas-

servizzi formali u jkollhom nuqqas ta’ aċċess adegwat għall-kreditu;

f’termini soċjali, dan hu kkaratterizzat minn:

- kundizzjonijiet tax-xogħol ħżiena

- nuqqasijiet f’termini tar-rekwiżiti

tas-saħħa u tas-sikurezza - introjti inferjuri

- ebda sigurtà soċjali. Dawn in-nuqqasijiet jirriżultaw

f’dumping soċjali u f’eżiti soċjali aktar batuti.

It-tendenzi soċjoekonomiċi li ġejjin qed iżidu l-iskala li fiha jseħħ ix-xogħol mhux

iddikjarat:

it-tkabbir tal-flessibilità tar-

relazzjonijiet kuntrattwali, speċjalment iż-żieda tal-impjiegi

indipendenti, tas-sottokuntrattar u tal-esternalizzazzjoni;

3 Ara wkoll l-Iskeda Informattiva Tematika

tas-Semestru Ewropew — Is-sostenibbiltà tal-finanzi pubbliċi.

SKEDA INFORMATTIVA TEMATIKA

TAS-SEMESTRU EWROPEW

XOGĦOL MHUX IDDIKJARAT

Paġna 2 |

it-tkabbir fin-negozju transfruntier, li jeħtieġ kooperazzjoni internazzjonali

effiċjenti bejn il-korpi ta’ monitoraġġ

u ta’ infurzar; ir-riorjentazzjoni tal-ekonomija lejn

setturi li huma l-aktar affettwati mix-xogħol mhux iddikjarat (is-servizzi

għall-unitajiet domestiċi u tal-indukrar);

iż-żieda fl-għawġ soċjali f’ċerti pajjiżi tal-UE, b’xi nies li jistgħu jippruvaw

jikkumpensaw għat-telf fl-introjtu permezz ta’ xogħol mhux iddikjarat.

Ix-xogħol mhux iddikjarat jaqa’ taħt tliet

kategoriji bażiċi:

1. xogħol mhux iddikjarat

f’kuntest kummerċjali formali. Dan jista’ jkun mhux iddikjarat

fis-sħuħija tiegħu, jew f’parti minnu, b’parti mill-paga li

titħallas b’mod uffiċjali, u parti fi flus fl-idejn u b’mod mhux

uffiċjali; 2. xogħol awtonomu jew

indipendenti mhux iddikjarat,

li fih jiġu pprovduti servizzi jew lil negozju formali jew lil klijenti

oħra, bħall-familji; 3. il-provvista ta’ oġġetti u ta’

servizzi lill-ġirien, lill-familja, lill-ħbieb jew lil persuni

familjari (il-bini jew it-tiswijiet, it-tindif, l-indukrar tat-tfal jew l-

indukrar tal-anzjani). Kultant dan

ikun simili għal għajnuna reċiproka.

In-natura mqassma fuq diversi lati tax-

xogħol mhux iddikjarat tirriżulta mid-differenzi fl-istruttura produttiva, mis-

saħħa istituzzjonali tal-korpi pubbliċi u

mis-sistemi regolatorji, jew mill-ambitu tas-sistemi tal-istat soċjali. Kemm l-

iskala kif ukoll l-istruttura tax-xogħol mhux iddikjarat f’pajjiż partikolari

għandhom bżonn jiġu analizzati; dawn jistgħu jitqiesu li jirriflettu n-nuqqasijiet

fis-suq tax-xogħol formali tiegħu. Hu ċar li l-għan finali hu li tiġi limitata l-iskala li

fuqha jseħħ ix-xogħol mhux iddikjarat

b’mod ġenerali. Hawnhekk l-għan ewlieni hu li dan jiġi ttrasformat f’xogħol

iddikjarat.

Din l-iskeda informattiva hi strutturata kif ġej. It-taqsima 2 tħares lejn kif

imorru l-pajjiżi tal-UE fir-rigward tal-isfidi

tal-politika. It-taqsima 3 tiddiskuti l-evidenza dwar il-politiki biex dawn l-isfidi

jiġu indirizzati b’mod effettiv, u t-taqsima 4 tagħti ħarsa lejn il-prattika

tal-politika tajba fost il-pajjiżi tal-UE.

2. L-IDENTIFIKAZZJONI TAL-ISFIDI

Jistgħu jintużaw diversi indikaturi biex

jiġu identifikati l-isfidi fil-qasam tax-xogħol mhux iddikjarat. Peress li x-

xogħol mhux iddikjarat hu varjabbli mhux osservat, dawn l-indikaturi huma

assoċjati mad-diversi fatturi li jimmotivawh, kif diskuss hawn taħt.

(1) Fatturi ekonomiċi strutturali:

Il-livelli għoljin ta’ tassazzjoni u l-

ispejjeż għoljin tal-konformità (li jinkludu dawk li jirriżultaw mir-

regolamenti dwar ix-xogħol). Madankollu, l-istudji tal-Eurofound

sabu li, bħala medja, ir-reġimi tax-

xogħol u tal-assistenza soċjali mmirati biex inaqqsu t-taxxi, inaqqsu

r-regolamentazzjoni u jimminimizzaw l-intervent mill-istat ma jnaqqsux l-

iskala tax-xogħol mhux iddikjarat fl-ekonomija. Fattur ewlieni aktar

b’saħħtu hu l-perċezzjoni ta’ tassazzjoni għolja u ta’ spejjeż għolja

tal-konformità: mhux bilfors li fil-

pajjiżi bl-ogħla rati ta’ tassazzjoni li n-nies jipperċepixxu t-taxxi bħala

fattur li jwassal gal xogħol mhux iddikjarat. L-għażla li ma jiġix

iddikjarat ix-xogħol tista’ tirrifletti nuqqas ta’ sodisfazzjon bis-servizzi

pubbliċi li jirċievu għat-taxxi li jħallsu (ara aktar ’il quddiem “fatturi

soċjetali”). Il-“burokrazija żejda”

tista’ tiġi stamta skont il-klassifikazzjoni tal-pajjiżi fl-istħarriġ

“Doing business” tal-Bank Dinji.

Paġna 3 |

Il-kompożizzjoni tal-ekonomija: ċerti setturi4 huma partikolarment esposti

għal xogħol mhux iddikjarat. Id-daqs

tad-ditta jgħodd ukoll; l-impjegati dipendenti li jirċievu “pagi fl-

envelopp” għandhom probabbiltà akbar li jkunu qed jaħdmu għal

organizzazzjonijiet iżgħar, b’56% minnhom li jaħdmu f’ditti b’anqas

minn 20 impjegat.

4 Settur tal-kostruzzjoni; servizzi għall-

unitajiet domestiċi, li jinkludu servizzi tat-tindif domestiku, indukrar tat-tfal u indukrar

tal-anzjani; servizzi personali; is-sigurtà privata; it-tindif industrijali; l-agrikoltura; u s-settur tal-lukandi, tar-ristoranti u tal-forniment tal-ikel.

Paġna 4 |

Tabella: Id-daqs stmat tal-ekonomija moħbija u tax-xogħol mhux iddikjarat (UDW) fl-UE

Pajjiż UDW (% f’termini tal-

input ta’ xogħol, stimi

tal-LIM għall-2013

Ekonomija

moħbija

(f’% tal-PDG), 20151

UDW (% tal-

PDG),

1992-20062

UDW, data jew

stimi tal-pajjiżi3

(% tal-PDG)

Xogħol

informali4

(% tal-forza tax-

xogħol estiża)

Domanda tal-

UDW5 (% tar-

rispondenti għall-Istħarriġ

tal-Ewrobarometr

u (EBS) 2013)

Provvista tal-

UDW6 (% tar-

rispondenti għall-Istħarriġ

tal-Ewrobarometr

u 2013)

Pagi fl-envelopp7

(% tal-impjegati li jirċievu pagi fl-

envelopp EBS 2013)/% tas-salarju

gross riċevut bħala paga fl-envelopp

L-Awstrija 8,7 8,2 1.5 (1995) L-ebda data 19,7 14 5 2/10

Il-Belġju 11,9 16,2 6-20 L-ebda data 10,5 15 4 4/5

Il-Bulgarija 17,8 30,6 22-30 (2002) 20 (2011) 13,2 16 5 6/30

Ċipru 13,8 24,8 10 (2007) 19.1 (2012) 53,0 16 2 2/50

Il-Kroazja 14,2 27,7 L-ebda data L-ebda data L-ebda

data

17 7 8/35

Ir-Repubblika

Ċeka

7,7 15,1 9-10 (1998) L-ebda data 12,5 19 4 5//25

Id-Danimarka 9,6 12,0 3 (2005) L-ebda data 11,5 23 9 2/1

L-Estonja 14,8 26,2 7-8 (2007) 8 (2011) 9,8 12 11 5/40

Il-Finlandja 9,3 12,4 4.2 (1992) L-ebda data 11,2 11 3 ¼

Franza 8,8 12,3 4-6.5 (1998) L-ebda data 10,3 9 5 1/6

Il-Ġermanja 4,4 12,2 7 (2007) L-ebda data 11,9 7 2 1/30

Il-Greċja 12,4 22,4 24-30 (2007) 36.3 (2012) 46,7 30 3 7/10

L-Ungerija 17,3 21,9 18 (1998) 16-17 (2006) 9,4 11 4 6/20

L-Irlanda 8,6 11,3 8 (2002) L-ebda data 33,0 10 2 2/8

L-Italja 12,9 20,6 6.4 (2006) 12.1 (2011) 22,4 12 2 2/65

Il-Latvja 18,3 23,6 16-18 (2007) L-ebda data 8,0 28 11 11/50

Il-Litwanja 19,8 25,8 15-19 (2003) L-ebda data 6,4 14 8 620

Il-Lussemburgu 5,4 8,3 L-ebda data L-ebda data L-ebda

data

14 5 3/11

Malta L-ebda data 24,3 25 (1998) L-ebda data L-ebda

data

23 1 L-ebda data

In-Netherlands 5,2 9,0 2 (1995) L-ebda data 12,6 29 11 3/5

Il-Polonja 20,8 23,3 12-15 (2007) 4.6 (2010) 21,6 5 3 5/20

Il-Portugall 6,6 17,6 15-37 (2004) 22,4 10 2 3/100

Ir-Rumanija 18,9 28,0 16-21 (2007) 31,4 11,8 10 3 7/9

Is-Slovakkja 13,4 14,1 13-15 L-ebda data 12,2 17 5 7/20

Is-Slovenja 13,2 23,3 17 (2003) L-ebda data 14,1 22 7 4/20

Spanja 8,8 18,2 12,3 (2006) 17 (2011) 18,8 8 5 5/100

L-Iżvezja 7,7 13,2 5 (2006) L-ebda data 8,2 16 7 1/5

UK 2,7 9,4 2 (2000) L-ebda data 21,7 8 3 2/20

Sorsi: 1. Williams, C.C., Horodnic, I.A., Bejakovic,P., Mikulic. D.,Franic, J., Kedir, A. (2017) An evaluation of the

scale of undeclared work in the European Union and its structural determinants: estimates using the Labour Input

Method (LIM).2: Schneider, F. (2015), “Size and development of the Shadow Economy of 31 European and 5 other

OECD Countries from 2003 to 2015: Different Developments”; 3: Il-Kummissjoni Ewropea (2004, 2007), European

Employment Observatory Review, Spring 2004 u Spring 2007; 4: Eurofound (2012), EU Member States and Norway

fact sheets on estimates and approaches to measure undeclared work; 5: Hazans, M. (2011), “Informal workers

across Europe: Evidence from 30 European countries, “World Bank Policy Research Working Paper, (5912); 6:

Ewrobarometru 2013, Tweġibiet għall-mistoqsija “Have you in the last 12 months paid for any goods or services of

which you had a good reason to assume that they included undeclared work (e.g. because there was no invoice or

VAT receipt)?”; 7: Ewrobarometru 2013, Tweġibiet għall-mistoqsija “Apart from a regular employment, have you

yourself carried out any undeclared paid activities in the last 12 months?”; 8: Ewrobarometru 2013, Tweġibiet għall-

mistoqsija “Sometimes employers prefer to pay all or part of the salary or the remuneration (for extra work,

overtime hours or the part above a legal minimum) in cash and without declaring it to tax or social security

Paġna 5 |

authorities. Has your employer paid you any of your income in the last 12 months this way?” / Williams, C., Horodnic A. (2017) Under-declaring work, falsely declaring work: under-declared employment in the European Union.

Għal aktar informazzjoni dwar id-diversi metodoloġiji, ara l-anness, “Kif jiġi stmat ix-xogħol mhux iddikjarat”.

(2) Fatturi ekonomiċi ċikliċi. Kuntest diffiċli għan-negozju jista’ jimbotta lill-

impjegaturi lejn tentattivi ta’ evażjoni jew ta’ limitazzjoni tal-obbligazzjonijiet

ta’ taxxa. Għall-impjegati, dawn li ġejjin ġeneralment jitqiesu li jwasslu għal

xogħol mhux iddikjarat:

perjodi dejjem itwal ta’ qgħad5 u numri ta’ impjegati potenzjali

skuraġġuti;

is-sitwazzjoni tal-gruppi vulnerabbli,

li jinkludu l-immigranti illegali;

l-għafsa ’l isfel fuq il-pagi.

L-Ewrobarometru 2013 juri li l-fornituri ta’ xogħol mhux iddikjarat għandhom

probabbiltà akbar li jkunu żgħażagħ,

persuni qiegħda jew studenti.

Kaxxa: Pagi fl-envelopp għal

xogħol mhux iddikjarat kollu Impjieg mhux iddikjarat kollu jseħħ meta

impjegatur formali jħallas lil impjegat formali paga ddikjarata uffiċjali iżda

jżidha b’paga (“fl-envelopp”) mhux iddikjarata biex jevati s-sigurtà soċjali

sħiħa u l-obbligazzjonijiet ta’ taxxa sħaħ.

L-analiżi turi li l-pagi għandhom probabbiltà li jkunu rrapportati f’parti

minnhom biss f’ekonomiji b’dawk il-karatteristiċi:

PDG/capita anqas; burokraziji mhux modernizzati tal-

istat b’korruzzjoni akbar fis-settur pubbliku;

livelli ogħla ta’ deprivazzjoni

materjali estrema; inugwaljanza akbar fl-introjtu;

anqas infiq fuq interventi fis-suq tax-xogħol biex jiġu protetti gruppi

vulnerabbli.

Is-soluzzjoni tal-problema tax-xogħol mhux iddikjarat kollu ser tfisser l-

5 Skont l-analiżi tal-2013 tal-Kummissjoni,

“Employment and Social Developments in Europe”, il-qgħad fit-tul bħala proporzjon tal-qgħad ġenerali juri korrelazzjoni ftit aktar

b'saħħitha max-xogħol mhux iddikjarat mill-qgħad fit-tul bħala proporzjon tal-popolazzjoni attiva (ara t-Tabella 12 ta’ dan

ir-rapport).

indirizzar ta’ dawn id-determinanti sistemiċi. Il-varjazzjoni fi ħdan l-UE hi

sinifikanti; is-sehem ta’ impjegati li jirċievu pagi fl-envelopp hu akbar fl-

Ewropa ċentrali u fl-Ewropa tal-Lvant (6% tal-impjegati) u fin-Nofsinhar tal-

Ewropa (4%) milli fil-Punent tal-Ewropa

(1%) u fir-reġjun Nordiku (1%)6.

(3) Fatturi legali bħaċ-ċarezza relattiva

tal-leġiżlazzjoni, jew l-aġġustament tal-leġiżlazzjoni biex tkopri tipi ġodda ta’

xogħol.

(4) Fatturi istituzzjonali, eż. l-infurzar

tal-liġi u b’mod partikolari l-eżistenza ta’ organizzazzjoni waħda jew korp ta’

koordinazzjoni wieħed li jiġġieldu kontra

x-xogħol mhux iddikjarat. Jekk il-mekkaniżmi ta’ kontroll ikunu nieqsa, ma

jkunux ċari u/jew ineffiċjenti, in-nies jaf ikunu aktar suxxettibbli li jevadu t-taxxi

billi jwettqu xogħol mhux iddikjarat.

(5) Fatturi soċjali, bil-komprensjoni

komuni tal-qafas istituzzjonali, tat-tassazzjoni u soċjali ġenerali, u l-

ġustizzja u t-trasparenza perċepita ta’

dan, biex titrawwem kultura ta’ konformità mat-taxxa. Pereżempju,

hemm korrelazzjoni negattiva b’saħħitha bejn ix-xogħol mhux iddikjarat u l-infiq

fuq il-protezzjoni soċjali (esklużi l-pensjonijiet). L-analiżijiet urew li aktar

ma jkun għoli s-CPI (l-Indiċi dwar il-Perċezzjoni tal-Korruzzjoni ta’

Trasparency International), jiġifieri,

aktar ma tkun baxxa l-perċezzjoni tal-korruzzjoni, aktar tkun baxxa l-

probabbiltà li sehem mill-pagi tal-impjegati se jitħallas fuq l-idejn. Hemm

evidenza b’saħħitha li settur pubbliku li ċ-ċittadini jistgħu jafdaw jiskoraġġixxi

xogħol mhux iddikjarat.

3. IDENTIFIKAZZJONI TAL-GĦODOD

TA’ POLITIKA LI JINDIRIZZAW L-

ISFIDI

Il-prevenzjoni u d-deterrenza tax-xogħol

mhux iddikjarat huma kompiti li

6 Williams, C., Horodnic, A. (2017); Under-declaring work, falsely declaring work: under-

declared employment in the European Union.

Paġna 6 |

primarjament jaqgħu taħt ir-responsabbiltà tal-gvernijiet nazzjonali.

Kif ġie osservat aktar ’il fuq, ix-xogħol mhux iddikjarat hu problema b’diversi

lati li ssejjaħ għal rispons komprensiv

imfassal apposta.

L-indirizzar tax-xogħol mhux iddikjarat

filwaqt li l-ħidma biex ix-xogħol formali jsir attraenti jeħtieġ it-taħlita t-tajba ta’

miżuri politiċi. L-approċċ għandu jitfassal għall-karatteristiċi istituzzjonali tal-pajjiżi

individwali (organizzazzjoni amministrattiva, kompożizzjoni settorjali

tal-ekonomija, tipi ta’ impjieg), biex jiġu

indirizzati l-fatturi speċifiċi li jwasslu għal xogħol mhux iddikjarat.

Il-Pjattaforma Ewropea biex tissaħħaħ il-kooperazzjoni fl-

indirizzar tax-xogħol mhux iddikjarat, stabbilita permezz tad-

Deċiżjoni (UE) 2016/344 tad-9 ta’ Marzu 20167, tiġbor flimkien l-awtoritajiet u l-

organizzazzjonijiet li jiġġieldu kontra x-

xogħol mhux iddikjarat, bi sforzi biex il-kwistjoni tiġi indirizzata b’mod aktar

effettiv u effiċjenti. Il-Pjattaforma:

7 Il-Ġurnal Uffiċjali L65 tal-11 ta’ Marzu

2016.

Paġna 7 |

tgħin lill-pajjiżi tal-UE jindirizzaw id-diversi forom ta’ xogħol mhux

iddikjarat b’mod aktar effettiv; tixpruna l-bidla fil-livell nazzjonali;

u tippromwovi kundizzjonijiet tax-

xogħol aħjar u l-impjiegi formali.

Il-Pjattaforma daħlet fi proċess tat-

tagħlim reċiproku u ta’ skambju ta’ informazzjoni8. Fil-ġejjieni din tista’

taħdem fuq għodod tal-kejl imsejsa fuq l-evidenza, tippromwovi l-analiżi

komparattiva u l-istrumenti metodoloġiċi rilevanti u tiżviluppa l-analiżi tal-effikaċja

tal-miżuri politiċi differenti.

Il-ħidma riċenti għall-Pjattaforma9 identifikat relazzjoni ferm sinifikanti bejn

ix-xogħol mhux iddikjarat u: il-PDG per capita fl-istandards

tal-kapaċità tal-akkwist (aktar ma jkun għoli l-livell tal-PDG f’PPS,

aktar tkun baxxa l-prevalenza tax-xogħol mhux iddikjarat); ara t-

Tabella 1.

il-kwalità tal-gvern (fuq il-bażi tal-Indiċi Ewropew tal-Kwalità tal-

Gvern): aktar ma tkun għolja l-kwalità tal-gvern, aktar tkun baxxa

l-prevalenza tax-xogħol mhux iddikjarat; ara t-Tabella 2.

Relazzjoni sinifikanti moderata teżisti ma’:

l-indiċi dwar il-Perċezzjonijiet tal-

Korruzzjoni ta’ Trasparency International (li jikklassifika l-

pajjiżi skont il-korruzzjoni perċepita fis-settur pubbliku);

indiċi tal-“fiduċja fl-awtoritajiet” ibbażat fuq l-indikaturi tal-Forum

Ekonomiku Dinji; l-impatt tat-trasferimenti soċjali

fuq it-tnaqqis tal-faqar;

in-nefqa pubblika fuq interventi fis-suq tax-xogħol biex jiġu protetti

gruppi vulnerabbli; ir-rata tal-migrazzjoni;

il-koeffiċjent Gini u l-inugwaljanza fl-introjtu.

B’mod ġenerali, aktar ma jkun għoli l-livell perċepit tal-korruzzjoni, aktar ma

jkun baxx il-livell ta’ fiduċja fl-

awtoritajiet pubbliċi, u, aktar ma jkun għoli l-livell perċepit ta’ inugwaljanza,

aktar ikun għoli l-livell ta’ xogħol mhux iddikjarat.

It-Tabella 1 turi varjazzjonijiet transnazzjonali fid-daqs tal-ekonomija mhux iddikjarata

(bl-użu tal-istimi LM ta’ xogħol mhux iddikjarat bħala perċentwal mill-inputs totali ta’ xogħol fis-settur privat) u varjazzjonijiet transnazzjonali fil-PDG per capita fl-istandards

tal-kapaċità tal-akkwist (PPS). Aktar ma jkun għoli l-livell ta’ PDG per capita fil-PPS,

aktar ma se tkun baxxa l-prevalenza ta’ xogħol mhux iddikjarat.

8http://ec.europa.eu/social/main.jsp?catId=1299&langId=mt. 9 Williams, C.C., Horodnic, I.A., Bejakovic,P., Mikulic. D.,Franic, J., Kedir, A. (2017) An evaluation of the scale of undeclared work in the European Union and its structural determinants: estimates

using the Labour Input Method (LIM).

http://ec.europa.eu/social/main.jsp?catId=1299&langId=mt

Paġna 8 |

Tabella 1. Ir-relazzjoni bejn ix-xogħol mhux iddikjarat u l-PDG per capita, 201310

10 Biex tiġi evitata influwenza eċċessiva, il-PDG tal-Lussemburgu ġie limitat għal 150 fl-analiżijiet ippreżentati hawnhekk. Ta’ min jinnota li bl-użu tal-figura oriġinali ta’ 262, il-koeffiċjent ta'

korrelazzjoni jibqa’ l-istess.

Paġna 9 |

Hekk kif turi t-Tabella 2, aktar ma tkun għolja l-kwalità tal-gvern kif imkejla mill-Indiċi Ewropew tal-Kwalità tal-Gvern (EQI,11 anqas ikun hemm xogħol mhux iddikjarat. Il-pajjiżi

bħal RO u BG, ikklassifikaw ’l isfel fil-kwalità tal-gvern, u għandhom livelli ogħla ta’

xogħol mhux iddikjarat. Pajjiżi bħal DK, FI u SE, b’punteġġi għola fl-indiċi tal-EQG, għandhom livelli relattivament inferjuri ta’ xogħol mhux iddikjarat.

Tabella 2: Ir-relazzjoni bejn ix-xogħol mhux iddikjarat u l-Indiċi Ewropew tal-Kwalità tal-Gvern, 2013

11 Charron, N., Dijkstra, L. u Lapuente, V. (2015). Mapping the Regional Divide in Europe: A Measure for Assessing Quality of Government in 206 European Regions. Social Indicators Research. 122(2): 315-346.

Paġna 10 |

Tabella 3: Ir-raġunijiet għax-xogħol mhux iddikjarat fl-UE-27

Il-politika qed timxi dejjem aktar minn

sforzi għall-qerda tal-ekonomija mhux iddikjarata lejn ix-xogħol mhux iddikjarat

fl-ekonomija ddikjarata.

Konsegwentement, l-approċċ tal-politika

li bħalissa jiddomina madwar l-UE – id-deterrenza, imsejsa fuq il-bażi taż-żieda

tar-riskju ta’ detezzjoni u ta’ penali – qed

jiġi kkumplimentat dejjem aktar minn firxa wiesgħa ta’ miżuri, li jinkludu

approċċi li jippermettu li tinżamm konformità u li jittieħed impenn. Approċċ

olistiku tal-politika għall-indirizzar tal-ekonomija mhux iddikjarata jagħmel użu

strateġiku u koordinat mill-medda sħiħa ta’ approċċi ta’ deterrenza, li jippermettu

li tinżamm il-konformità, u li jittieħed

impenn:

Mil-“lat tal-ispejjeż” tal-ekwazzjoni,

l-approċċ ta’ deterrenza neċessarju għandu l-għan li jżid il-perċezzjoni

tar-riskju permezz ta’ spezzjonijiet fuq il-post tax-xogħol, sanzjonijiet

amministrattivi u penali għall-kumpaniji u għall-impjegati, ir-

reġistrazzjoni tal-ħaddiema qabel

ma jibdew ix-xogħol jew fl-ewwel jum tax-xogħol, iċ-ċertifikazzjoni

tan-negozju, iċ-ċertifikazzjoni tal-pagamenti tal-kontribuzzjonijiet

soċjali u tat-taxxi, l-ID obbligatorja fuq il-post tax-xogħol, il-

koordinazzjoni tal-qsim tad-data u tal-operazzjonijiet fi ħdan il-gvern.

Iż-żieda tal-probabbiltà ta’

detezzjoni ntwera li tnaqqas il-parteċipazzjoni fl-ekonomija mhux

iddikjarata.

Qed jiġi rikonoxxut dejjem aktar li

l-proporzjon kostijiet-benefiċċji jista’ jinbidel ukoll billi jitbiddel il-

“lat tal-benefiċċji” tal-ekwazzjoni.

L-approċċ li jippermetti li tinżamm konformità, li dan l-aħħar qabad

jinfirex,12 għandu l-għan li jiffaċilita l-konformità mar-regoli eżistenti

jew billi jipprevjeni lin-negozji u lin-nies milli jidħlu f’xogħol mhux

iddikjarat jew billi jħeġġiġhom u jippermettilhom jittrasferixxu t-tali

xogħol fl-ekonomija formali. Dan l-

approċċ jinkludi miżuri preventivi u ta’ rimedju, għad li b’kompromessi

f’ċerti każijiet, bħal leġiżlazzjoni li tkopri tipi ġodda ta’ xogħol (li

tiżgura li l-liġi tqis mudelli ġodda ta’ xogħol), li kultant jistgħu jsarrfu

f’segmentazzjoni ulterjuri tas-swieq tax-xogħol. Ta’ min jinnota li l-

amnestiji kultant mogħtija b’mod

12 Filwaqt li l-approċċ ta’ deterrenza għandu

predominanti f’ħafna mill-pajjiżi tal-UE, approċċ abilitanti beda jiġi adottat dejjem

aktar minn żmien ir-reċessjoni. (Eurofound (2013), Tackling undeclared work in 27 EU Member States and Norway: Approaches and measures since 2008).

Paġna 11 |

universali jew inkella individwali lil dawk li jirregolarizzaw is-

sitwazzjoni tagħhom jistgħu

jinċentivaw l-evitar tat-taxxa fil-ġejjieni jekk jintużaw ħażin jew

jitfasslu mhux kif suppost.

L-approċċ tat-teħid ta’ impenn

jimplika miżuri li jħeġġu attitudnijiet aktar etiċi għat-

tassazzjoni u kultura ta’ impenn, pereżempju permezz ta’ kampanji

ta’ sensibilizzazzjoni fuq il-konsegwenzi individwali u kollettivi

tax-xogħol mhux iddikjarat, u billi

jittejbu l-ġustizzja perċepita tat-taxxi u l-ġustizzja proċedurali u

ridistributtiva perċepita.

Qafas ta’ referenza li fi ħdanu l-pajjiżi

tal-UE jistgħu jiżviluppaw u jimplimentaw politiki fil-kuntest tal-Istrateġija Ewropea

dwar l-Impjiegi ġie propost fir-riżoluzzjoni tal-Kunsill dwar it-

trasformazzjoni tax-xogħol mhux

iddikjarat f’Impjieg regolari13.

4. EŻAMINAZZJONI KOMPARATTIVA

TAL-ISTAT TAL-POLITIKA

Diversi pajjiżi ħadu miżuri politiċi ta’ tipi differenti biex jindirizzaw ix-xogħol mhux

iddikjarat14.

L-Italja stabbilixxiet awtorità nazzjonali ġdida, l-Ispettorat Nazzjonali għall-

Ispezzjonijiet fuq il-Postijiet tax-Xogħol (NLI). Din tiġbor fi ħdanha tliet partijiet

ikkonċernati: il-Ministeru tal-Politiki dwar ix-Xogħol u Soċjali, l-Istitut Nazzjonali

tas-Sigurtà Soċjali (INPS) u l-Istitut Nazzjonali għall-Assigurazzjoni. Fl-2012,

il-Ministeru ta’ Franza għax-Xogħol,

għall-Impjiegi, għat-Taħriġ Vokazzjonali u għad-Djalogu Soċjali beda jirriforma l-

Ispettorat tax-Xogħol u jwaqqaf unitajiet reġjonali biex jappoġġjaw u jissorveljaw

il-miżuri tal-ġlieda kontra x-xogħol mhux iddikjarat. Din ir-riforma tfasslet biex

13 (2003/C 260/01). 14 Ara l-prattika tajba identifikata mill-

Pjattaforma Ewropea li tindirizza x-xogħol

mhux iddikjarat fuq http://ec.europa.eu/social/main.jsp?catId=12

99&langId=mt u l-istudji tal-każ tal-Eurofound fuq: https://www.eurofound.europa.eu/mt/data/tackling-undeclared-work-in-europe/database

ittejjeb il-koordinazzjoni f’livelli differenti.

Il-proċess ta’ detezzjoni jista’ jittejjeb

permezz ta’ sorveljanza bejn il-pari. Pereżempju fin-Netherlands, l-ispettorat

tal-Ministeru tal-Affarijiet Soċjali stabbilixxa hotline fl-2012 għar-

rapportar ta’ aġenziji tal-impjiegi temporanji illegali jew diżonesti.

Dan jista’ jibbenefika wkoll minn kooperazzjoni msaħħa bejn il-korpi

pubbliċi (bi spezzjonijiet konġunti u bi skambju ta’ data) u minn kooperazzjoni

aħjar mal-organizzazzjonijiet tal-

impjegaturi u mat-trade unions. Pereżempju, il-Finlandja waqqfet Unità

tal-Informatika tal-Ekonomija Informali biex tiġbor informazzjoni u twettaq

investigazzjonijiet. Fil-Ġermanja, il-Ministeru Federali tal-Finanzi u ż-żewġ

naħat tal-industrija stabbilixxew alleanzi ta’ azzjonijiet kontra x-xogħol mhux

iddikjarat u l-impjiegi illegali. Id-

Danimarka waqqfet programm ta’ azzjoni ta’ spezzjonijiet konġunti billi involviet

lill-awtorità tat-taxxa, lill-awtorità tal-ambjent tax-xogħol u lill-pulizija.

L-użu sħiħ ta’ għodod awtomatizzati u ta’ tekniki ta’ ġestjoni tar-riskju jippermetti

li jiġu ffokati riżorsi umani u baġitarji limitati fuq kompiti ta’ investigazzjoni u

ta’ innovazzjoni b’valur miżjud għoli.

Il-kooperazzjoni transfruntiera permezz ta’ ftehimiet formalizzati bħal dak bejn l-

Ispettorat tax-Xogħol tal-Portugall u l-Ispettorat tax-Xogħol u tas-Sigurtà

Soċjali ta’ Spanja tista’ tgħin biex jittejjeb l-iskambju ta’ informazzjoni.

Il-proċess ta’ detezzjoni jista’ jittejjeb ukoll billi jiġu kkalibrati l-indikaturi ta’

referenza tal-kostijiet lavorattivi

disaggregati kif xieraq skont is-settur, il-kategorija tal-kumpanija u r-reġjun, u

miftiehma bejn l-organizzazzjonijiet tal-impjegaturi u t-trade unions.

Il-miżuri preventivi għandhom diversi lati:

l-użu ta’ innovazzjonijiet teknoloġiċi għall-monitoraġġ aħjar,

bħal cash registers iċċertifikati fl-

Iżvezja mill-2010; aġġustamenti fil-qafas legali, biex

jitqiesu kategoriji ġodda ta’ xogħol,

http://ec.europa.eu/social/main.jsp?catId=1299&langId=mthttp://ec.europa.eu/social/main.jsp?catId=1299&langId=mthttps://www.eurofound.europa.eu/mt/data/tackling-undeclared-work-in-europe/databasehttps://www.eurofound.europa.eu/mt/data/tackling-undeclared-work-in-europe/database

Paġna 12 |

biex dawn ma jintużawx ħażin, iżda jipprovdu mod kif il-kumpaniji u l-

ħaddiema jirrikonċiljaw il-ħtiġijiet

tagħhom; miżuri ta’ simplifikazzjoni u tal-

gvern elettroniku li jiffokaw fuq l-impjieg indipendenti jew it-twaqqif

ta’ ditti ġodda. Eżempju minnhom hu l-programm Portugiż Simplex, li

jippermetti li kumpanija titwaqqaf f’uffiċċju f’ġurnata;

paga minima u appoġġ għall-introjtu jistgħu jgħinu wkoll biex

inaqqsu l-proporzjon ta’ pagi mhux

iddikjarati, rispettivament billi jipprevjenu lill-impjegaturi milli

jħallsu pagi uffiċjali anqas mill-paga ta’ riżerva15, jew billi jagħmlu

x-xogħol mhux iddikjarat anqas attraenti għall-ħaddiema. Wieħed

mill-argumenti biex tiġi skjerata żieda fil-paga minima fl-Estonja,

pereżempju, kien il-ħtieġa li

jitnaqqas il-proporzjon ta’ pagi mhux iddikjarati16.

Il-miżuri ta’ rimedju jinkludu dawk imfassla biex iħeġġu lill-akkwirenti jixtru

oġġetti jew servizzi ddikjarati permezz ta’ ħelsien mit-taxxa jew tnaqqisiet tat-

taxxa, sussidji jew kupuni ta’ servizzi mmirati. L-eżempji jinkludu d-

Danimarka, li, fl-2011, introduċiet il-

possibbiltà li jitnaqqsu sa €2000 mill-kostijiet tal-impjegar ta’ assistenti

domestiċi taħt il-proġett “pjan għall-impjiegi fid-djar”; L-Awstrija, b’sussidji

għal infirmiera ġerjatriċi privati; u Franza u l-Belġju, bis-sistemi ta’ kupuni

tagħhom.

Saru kampanji ta’ sensibilizzazzjoni fil-

Portugall, fis-Slovenja, fil-Latvja, fil-

Litwanja u fl-Estonja, li jinkludu eżempji konkreti ħafna ta’ servizzi pubbliċi fil-

ħajja ta’ kuljum (il-kura tas-saħħa, il-pulizija, l-edukazzjoni, eċċ).

Data: 10.11.2017

15 Il-livell tal-pagi li fih in-nies huma lesti li jaħdmu. 16 Għal aktar eżempji, ara Eurofound (2013).

ANNESS: KIF JIĠI STMAT IX-XOGĦOL MHUX IDDIKJARAT

Ma hemm ebda data aggregata affidabbli

u armonizzata dwar ix-xogħol mhux iddikjarat fil-livell tal-UE. Madankollu,

jeżistu metodi differenti biex jiġi stmat id-daqs tax-xogħol mhux iddikjarat, u

dak tal-ekonomija moħbija. Importanti li jiġi stmat id-daqs tax-xogħol mhux

iddikjarat — l-ewwel biex jiġu mifhuma n-natura tax-xogħol mhux iddikjarat u t-

tendenzi fih, u t-tieni biex jinxteħet dawl fuq il-progress li sar fl-indirizzar tiegħu.

Il-metodi indiretti spiss ikunu bbażati fuq

tqabbil ta’ aggregati makroekonomiċi (kontijiet nazzjonali, konsum tal-

elettriku, tranżazzjonijiet bi flus kontanti). Dawn għandhom tendenza li

jkopru aspetti ġenerali tal-“ekonomija mhux osservata” (NOE), li jmorru lil hinn

mid-definizzjoni standard ta’ xogħol mhux iddikjarat billi jkopru l-attivitajiet

illegali jew il-produzzjoni mill-unitajiet

domestiċi għall-użu proprju. Bħala riżultat ta’ dan, l-iskala tax-xogħol mhux

iddikjarat spiss tkun stmata akbar milli hi. Approċċ li jintuża ta’ spiss f’paraguni

internazzjonali bħal dawn hu bbażat fuq il-mudell ta’ Indikaturi Multipli, Kawżi

Multipli (MIMIC), li jassumi relazzjoni bejn l-ekonomija moħbija mhux

osservata u sett ta’ makrovarjabbli

osservabbli. Madankollu, din il-metodoloġija hi kkritikata ferm. Żewġ

dgħjufijiet allegati huma tendenza ta’ stima eċċessiva tal-livell ta’ xogħol mhux

iddikjarat u d-diffikultà fit-tqabbil tal-pajjiżi. Fl-2006 il-Grupp ta’ Ħidma

Intersegretarjat dwar il-Kontijiet Nazzjonali (ISWGNA)17 wissa kontra l-

użu tal-indikaturi tal-metodi

“makromudell”.

Il-metodi diretti huma bbażati fuq

stħarriġijiet statistiċi, u b'hekk jipprovdu dettall u komparabilità akbar, għad li

dawn għandhom tendenza li

17 Dikjarazzjoni tal-ISWGNA (2006),

Estimates of the unrecorded economy and

national accounts. L-ISWGNA jiġbor rappreżentanti tal-ħames organizzazzjonijiet

internazzjonali (il-Kummissjoni Ewropea, il-FMI, l-OECD, in-NU, il-Bank Dinji) li huma kofirmatarji għall-manwal internazzjonali “System of National Accounts”, 1993.

Paġna 13 |

jissottovalutaw ix-xogħol mhux iddikjarat; dawn normalment jiffokaw

fuq ix-xogħol mhux iddikjarat minn

individwi, li spiss ikun irrapportat anqas milli hu, u jonqsu milli jkopru ħafna mill-

attivitajiet mhux iddikjarati mwettqa mill-kumpaniji, bħas-sottokuntrattar.

Stħarriġ bħal dan li jkopri l-Ewropa sħiħa sar għall-ewwel darba fl-2007

(Ewrobarometru Speċjali 284) u ġie ripetut fl-2013 (Ewrobarometru Speċjali

402), filwaqt li l-Osservatorju Ewropew tax-Xogħol (EEO) ġabar data nazzjonali

dwar is-sehem ta’ xogħol mhux

iddikjarat fl-2004 u fl-2007(peress li l-figuri korrispondenti huma bbażati fuq

taħlita ta’ metodi diretti u indiretti, huma ferm anqas milli taħt l-approċċ MIMIC).

Fil-livell globali, ir-riċerka tal-Bank Dinji fuq il-ħaddiema informali tinkludi xogħol

mingħajr kuntratt, impjieg indipendenti informali, u xogħol tal-familja mhux

imħallas. Madankollu, dan il-kejl jista’

jkun anqas xieraq għal ekonomiji avvanzati milli għal dawk emerġenti.

Il-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew (KESE) irrakkomanda l-adozzjoni ta’

metodu indirett komuni biex jitkejlu l-iskala, l-impatt u l-iżvilupp ta’ xogħol

mhux iddikjarat. Dan il-metodu, żviluppat mill-istitut statistiku Taljan, hu

bbażat fuq l-input ta’ xogħol: it-tqabbil

tad-dikjarazzjonijiet propji tas-sigurtà soċjali u d-dikjarazzjonijiet imputati fuq

il-bażi tal-Istħarriġ Ewropew tal-Forza tax-Xogħol18. Il-metodu tal-input ta’

xogħol (ara l-figura 1, kolonna 1) juża data makroekonomika biex ikejjel, għal

kull pajjiż, id-diskrepanza bejn il-provvista rrapportata ta’ inputs ta’

xogħol (mill-Istħarriġ tal-Forza tax-

Xogħol) u d-data mil-lat tad-domanda dwar id-domanda għall-ħaddiema

rreġistrata (eż. minn stħarriġijiet tal-intrapriżi, mid-dikjarazzjonijiet tal-

kumpaniji lill-awtoritajiet tat-taxxa jew tas-sigurtà soċjali, jew mill-uffiċċji

nazzjonali tal-istatistika). Id-diskrepanza

18 Ciccarone, G. et al. (2009) Study on indirect measurement methods for

undeclared work in the EU, GHK & Fondazione G. Brodolini, Final report to the European Commission, DĠ għall-Impjiegi, l-Affarijiet Soċjali u l-Opportunitajiet Indaqs.

bejn dawn it-tnejn tipprovdi stima tax-xogħol mhux iddikjarat.

Ġeneralment, il-figuri ppubblikati mis-

sorsi nazzjonali uffiċjali jkollhom tendenza li jkunu anqas minn dawk li

jidhru fi studji mwettqa minn esperti u minn organizzazzjonijiet internazzjonali.

Id-definizzjoni eżatta użata għandha implikazzjonijiet importanti19.

19 Għal ħarsa ġenerali lejn l-istimi statistiċi

uffiċjali, ara Gyomai, G. u van de Ven, P. (2014), “The non-observed economy in the

system of national accounts”, OECD Stat. Brief, 18 (2014) u Eurostat (2013) “Essential SNA: Building the Basics”, Eurostat, il-Lussemburgu.

Paġna 14 |

5. RIŻORSI UTLI

Dokumenti tal-Kummissjoni

2014, Employment and Social Developments in Europe 2013 (ESDE), Kapitlu IV:

http://ec.europa.eu/social/main.jsp?catId=738&langId=en&pubId=7684

2013, Ewrobarometru Speċjali 402 “Undeclared work in the European Union”:

http://ec.europa.eu/public_opinion/archives/ebs/ebs_402_en.pdf

2012, “Pakkett dwar l-Impjiegi”: Komunikazzjoni mill-Kummissjoni “Lejn irkupru li

jwassal għall-ħolqien abbundanti ta’ impjiegi” http://ec.europa.eu/social/main.jsp?langId=mt&catId=101&newsId=1270&furtherNews=yes

2012, rieżami bejn il-pari tal-Progress Mutual Learning Programme dwar “Combating undeclared work as a growing challenge in the context of high unemployment”:

http://www.mutual-learning-employment.net/index.php?mact=PeerReviews,cntnt01,detail,0&cntnt01template=displa

y_by_year&cntnt01year=2012&cntnt01orderby=start_date%20DESC&cntnt01returnid=5

9&cntnt01item_id=96&cntnt01returnid=59 2007, Komunikazzjoni mill-Kummissjoni, “L-intensifikazzjoni tal-ġlieda kontra x-xogħol

mhux iddikjarat” http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=CELEX:52007DC0628:MT:HTML

2007, Stħarriġ tal-Ewrobarometru Speċjali dwar ix-xogħol mhux iddikjarat: http://ec.europa.eu/public_opinion/archives/ebs/ebs_284_en.pdf

Studji

2017, Il-Pjattaforma Ewropea li tindirizza x-xogħol mhux iddikjarat, studji, prattika tajba,

eċċ. fuq: http://ec.europa.eu/social/main.jsp?catId=1299&langId=mt

2017, Williams, C.C., Horodnic, I.A., Bejakovic,P., Mikulic. D.,Franic, J., Kedir, A. (2017) An evaluation of the scale of undeclared work in the European Union and its structural

determinants: estimates using the Labour Input Method (LIM), pendenti, se tkun disponibbli fuq: http://ec.europa.eu/social/main.jsp?catId=1299&langId=mt

2017, Williams, C., Horodnic, A.: Under-declaring work, falsely declaring work: under-declared employment in the European Union, pendenti, se tkun disponibbli fuq:

http://ec.europa.eu/social/main.jsp?catId=1299&langId=mt

2016, Osservatorju Ewropew tal-Politiki dwar ix-Xogħol (EEPO), European Platform

tackling undeclared work, Member State Factsheets and Synthesis Report:

http://ec.europa.eu/social/main.jsp?catId=706&intPageId=2983&langId=mt

2013, “Labour Inspection and Undeclared Work in the EU”, (proġett konġunt bejn ILO u

COM:) http://www.ilo.org/labadmin/info/pubs/WCMS_220021/lang--en/index.htm

2013, “Tackling undeclared work in 27 European Union Member States and Norway”,

Eurofound: http://www.eurofound.europa.eu/publications/report/2013/labour-market/tackling-undeclared-work-in-27-eu-member-states-and-norway-approaches-and-

measures-since-2008

2013, “Tackling undeclared work in Croatia and four EU candidate countries”, Eurofound:

http://www.eurofound.europa.eu/publications/report/2013/labour-market/tackling-

undeclared-work-in-croatia-and-four-eu-candidate-countries

2012, rapport tal-Bank Dinji: “In From the Shadow: Integrating Europe's Informal

Labor.”

2012, studju tal-Prof. F. Schneider, “Size and development of the shadow economy of 31

European and 5 other OECD countries from 2003 to 2012: some new facts”: http://www.econ.jku.at/members/Schneider/files/publications/2012/ShadEcEurope31.pdf

http://ec.europa.eu/social/main.jsp?catId=738&langId=en&pubId=7684http://ec.europa.eu/public_opinion/archives/ebs/ebs_402_en.pdfhttp://ec.europa.eu/social/main.jsp?langId=mt&catId=101&newsId=1270&furtherNews=yeshttp://www.mutual-learning-employment.net/index.php?mact=PeerReviews,cntnt01,detail,0&cntnt01template=display_by_year&cntnt01year=2012&cntnt01orderby=start_date%20DESC&cntnt01returnid=59&cntnt01item_id=96&cntnt01returnid=59http://www.mutual-learning-employment.net/index.php?mact=PeerReviews,cntnt01,detail,0&cntnt01template=display_by_year&cntnt01year=2012&cntnt01orderby=start_date%20DESC&cntnt01returnid=59&cntnt01item_id=96&cntnt01returnid=59http://www.mutual-learning-employment.net/index.php?mact=PeerReviews,cntnt01,detail,0&cntnt01template=display_by_year&cntnt01year=2012&cntnt01orderby=start_date%20DESC&cntnt01returnid=59&cntnt01item_id=96&cntnt01returnid=59http://www.mutual-learning-employment.net/index.php?mact=PeerReviews,cntnt01,detail,0&cntnt01template=display_by_year&cntnt01year=2012&cntnt01orderby=start_date%20DESC&cntnt01returnid=59&cntnt01item_id=96&cntnt01returnid=59http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=CELEX:52007DC0628:MT:HTMLhttp://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=CELEX:52007DC0628:MT:HTMLhttp://ec.europa.eu/public_opinion/archives/ebs/ebs_284_en.pdfhttp://ec.europa.eu/social/main.jsp?catId=1299&langId=mthttp://ec.europa.eu/social/main.jsp?catId=1299&langId=mthttp://ec.europa.eu/social/main.jsp?catId=1299&langId=mthttp://ec.europa.eu/social/main.jsp?catId=706&intPageId=2983&langId=mthttp://www.ilo.org/labadmin/info/pubs/WCMS_220021/lang--en/index.htmhttp://www.eurofound.europa.eu/publications/report/2013/labour-market/tackling-undeclared-work-in-27-eu-member-states-and-norway-approaches-and-measures-since-2008http://www.eurofound.europa.eu/publications/report/2013/labour-market/tackling-undeclared-work-in-27-eu-member-states-and-norway-approaches-and-measures-since-2008http://www.eurofound.europa.eu/publications/report/2013/labour-market/tackling-undeclared-work-in-27-eu-member-states-and-norway-approaches-and-measures-since-2008http://www.eurofound.europa.eu/publications/report/2013/labour-market/tackling-undeclared-work-in-croatia-and-four-eu-candidate-countrieshttp://www.eurofound.europa.eu/publications/report/2013/labour-market/tackling-undeclared-work-in-croatia-and-four-eu-candidate-countrieshttp://www.econ.jku.at/members/Schneider/files/publications/2012/ShadEcEurope31.pdf

Paġna 15 |

2008, rapport tal-Eurofound, “Tackling undeclared work in the European Union”: http://www.eurofound.europa.eu/pubdocs/2009/25/en/1/EF0925EN.pdf

2010, “Feasibility of establishing a European platform for cooperation between labour

inspectorates, and other relevant monitoring and enforcement bodies with the aim of preventing and fighting undeclared work” (studju Regioplan):

http://ec.europa.eu/social/BlobServlet?docId=6676&langId=en

2010, “Indirect measurements methods for undeclared work in EU”:

ec.europa.eu/social/BlobServlet?docId=4546&langId=en

http://www.eurofound.europa.eu/pubdocs/2009/25/en/1/EF0925EN.pdfhttp://ec.europa.eu/social/BlobServlet?docId=6676&langId=enhttp://ec.europa.eu/social/BlobServlet?docId=4546&langId=en

1. Introduzzjoni2. L-identifikazzjoni tal-isfidi3. Identifikazzjoni tal-GĦODOD ta’ politika li jindirizzaw l-isfidi4. Eżaminazzjoni KOMPARATTIVA tal-istat tal-politikaANNESS: Kif jiġi stmat ix-xogħol mhux iddikjarat5. Riżorsi utli