Snel herstel na een heelkundige ingreep: dikke darm chirurgie

782 -

ZN

A282 -

07-1

448-0

510 -

ver

sie

1005

Snel herstel na een heelkundige ingreep: dikke darmchirurgie

Informatie voor patiënten

ZNA282_Brochure_297x210.indd 2 7/05/10 15:56


Beste

Wij danken je voor het vertrouwen dat je stelt in onze afdeling Algemene Heelkunde. Je vindt in deze brochure informatie over snel herstel na heelkunde: dikke darmchirurgie. De brochure staat boordevol nuttige informatie. Lees ze aandachtig om goed voorbereid naar het ziekenhuis te komen. Achteraan vind je ruimte voor eigen notities en ook een lijstje met zaken die je in orde dient te brengen vóór je opname. Bij opname ontvang je de algemene onthaalbrochure van ZNA. Ook daarin vind je eveneens praktische informatie.


Wat betekent Snel Herstel of Fast Track?

Elke ingreep betekent voor het lichaam een episode van ‘stress’ met een reactie op verschillende niveaus. Met een fast track-aanpak willen wij overdreven reacties op deze normale stresssituatie verminderen. Ervaring leert dat dit leidt tot een sneller herstel met minder kans op complicaties na de operatie. Het verblijf in het ziekenhuis wordt minder belastend en ook korter. Het zijn vooral algemene problemen die het verloop na een ingreep bemoeilijken: longproblemen, hart-falen, ondervoeding, urineweginfectie… Het voorkomen van dergelijke complicaties is onze hoofdzorg bij het realiseren van een snel herstel.

Lange bedrust veroorzaakt bijvoorbeeld verlies van spiermassa, verminderd ademhalingsvermogen en verhoogde kans op klonters in de bloedvaten. Na de ingreep betrachten wij dus een snelle mobilisatie. Artsen, verpleegkundigen en kinesisten zullen je evolutie met bijzondere aandacht en van dichtbij opvolgen.

Pijnstilling is noodzakelijk en het is belangrijk om zonder pijn te herstellen. De anesthesie tijdens de ingreep en de medicatie gedurende het verdere verblijf, zullen aangepast worden om snel voeding en beweging te hervatten. Zwaardere (morfi neachtige) medicatie vertraagt de werking van maag en darmen en houdt je langer in bed. Dit betekent niet dat een andere soort pijnstilling niet even doeltreffend kan zijn. Recentere medicatie en bijzondere aandacht vanwege de anesthesist en de verpleging doen de kans op misselijkheid en braken na de operatie afnemen. Wij proberen op die manier het gebruik van sondes (o.a. maagsondes) te verminderen. Rust tijdens de dag en vooral ’s nachts zijn erg belangrijk. Vraag aan je arts of aan de verpleging raad of hulp bij verstoorde slaap of vermoeidheid.


Het is nooit aangenaam om als patiënt in een ziekenhuis te verblijven. Mocht je dus nog vragen of opmerkingen hebben om je verblijf te vergemakkelijken, dan vernemen wij dat graag. Wij geloven in een fast track-beleid om je herstel te versnellen en te verbeteren. Onze vakliteratuur is hieromtrent erg overtuigend. Iedereen, van welke leeftijd of in welke conditie ook, komt in aanmerking om op deze manier begeleid te worden en om niet langer dan nodig opgenomen te blijven. Het ganse medische team zet zich in om je actief en tevreden bij een snel herstel te betrekken.

Meer informatie over snel herstel na een operatie kan je vinden op www.heelmeester.nl/folders/eras.htm.


Behandeling – heelkundige techniek

Er werd een letsel t.h.v. de dikke darm vastgesteld. Deze aandoening moet chirurgisch verwijderd worden. Om dit doeltreffend te doen wordt het letsel breed weggenomen met een deel van de bloedtoevoer (de vaatsteel) en met een aantal lymfeklieren, die steeds bij de darm gelegen zijn. Het weggenomen deel van de darm zal samen met die lymfeklieren onderzocht worden in het laboratorium. Het resultaat van dit onderzoek is erg belangrijk om de ernst van de aandoening in te schatten. De arts van het laboratorium doet meestal pas na een zevental dagen een defi nitieve uitspraak. De chirurg en je andere behandelende arts, huisarts of specialist, zullen je snel hierna inlichten. Die lange zeven dagen zijn nodig om alle technische verrichtingen uit te voeren om tot de fi nale diagnose te komen.

Voor de operatie zal waarschijnlijk nog een klein lavement en een zacht laxativum worden toegediend. Het is hierbij vooral de bedoeling om te vroege ontlasting na de ingreep te vermijden. De darm echt ledigen kan niet. Het is wel aangewezen om de dagen voor de operatie restenrijke voeding (bv. Volkoren producten, rauwkost, vers fruit) te vermijden.

De ingreep kan via een kijkoperatie of volgens een conventionele of klassieke benadering gebeuren. Laparoscopie betekent uit het Grieks vertaald: kijken in de buik. Er worden vier of vijf kleinere wondjes gemaakt, verspreid over de buik, om een benadering van de buikholte en de darm mogelijk te maken. Tijdens de operatie wordt de buikholte gevuld met lucht (CO2). Hierdoor wordt voldoende werkruimte mogelijk gemaakt. Na het vrijmaken van de darm zal één van de wondjes vergroot worden (+/- 7 cm) om het verwijderen van het zieke deel mogelijk te maken. Van deze wonde wordt meestal verder gebruik gemaakt om beide darmeinden aan elkaar te hechten (anastomose).


Bij de conventionele of klassieke operatietechniek verloopt de ingreep niet anders. Alleen wordt voor de benadering van de buikholte een grotere toegangswonde (incisie) gebruikt. Het verschil tussen beide werkwijzen ligt vooral in de aanwezigheid van meer uitgesproken wandpijn bij de klassieke operatie. Er is hier een grotere wonde in de buikwand die pijnlijker aanvoelt en die langere tijd nodig heeft om te genezen. De anesthesie en de pijnstilling na de ingreep zullen hiermee rekening houden. De genezing binnenin de buikholte (anastomose) verloopt in beide gevallen identiek. De darmbewegingen zullen na 24 à 48 uur normaliseren en vochtinname kan zelfs sneller hervat worden.

Soms wordt er tijdens de ingreep een buisje door de buikwand aangebracht (penrose- of capillaire drain). Dit kan zowel bij een kijkoperatie als tijdens een klassieke ingreep gebeuren. Het buisje moet de kans bieden om resterend bloed of aangetroffen infectie naar buiten te brengen. De drain zal al na enkele dagen stilaan verwijderd worden, elke verzorging enkele centimeters. Het mobiliseren van het buisje is niet pijnlijk. Wanneer dit je toch verontrust, kan je een uurtje voor de verzorging om een pijnstiller vragen. Wanneer er een drainage aangebracht wordt, zal de verpleging deze kleine wonde bedekken met een opvangzakje. Dit systeem lijkt op het apparaat bij een kunstaars (of stoma). Het zakje laat toe om de aard en de hoeveelheid van het geëvacueerde vocht te kennen. Het biedt ook het voordeel van een droog verband. Het zakje mag je bij het ontwaken uit de narcose dus niet doen schrikken.


Het verblijf

Laat waardevolle bezittingen (horloge, juwelen, bankkaart…) thuis!Breng al de medicatie die je inneemt mee naar het ziekenhuis en geef deze in bewaring bij de verpleging.

De opnameDe dag van de opname bied je je aan bij de opnamebalie in de inkomhal. Je zal dan begeleid worden naar de afdeling waar je wordt verwelkomd door iemand van de verpleging.

Hij/zij zal je een dagplanning geven en deze samen met je overlopen en bespreken. Indien je bijkomende vragen hebt, aarzel dan niet om deze te stellen. Bespreek je verwachtingen, voorgaande ervaring (positief én negatief), gevoelens rond de diagnose…

Indien je denkt extra hulp te kunnen gebruiken na ontslag uit het ziekenhuis, bespreek dit dan bij opname met de verpleegkundige. Hij/zij kan de sociale dienst contacteren en zij zullen de nodige stappen ondernemen om je terugkeer naar huis zo optimaal te laten verlopen.

De avond voor de ingreep krijg je voor het slapen gaan (22.00 u. -23.00 u.) nog een koolhydratenrijke drank. Die zorgt ervoor dat na de ingreep de normale darmwerking niet stil komt te liggen. Vanaf middernacht mag je niet meer eten, drinken of roken. Dit is om te voorkomen dat er tijdens de ingreep voedsel of vocht van de maag in de longen terecht komt. De anesthesist zal ’s avonds nog even bij je langskomen.


Dag van de ingreepJe buik zal voor de operatie geschoren worden om infecties na de operatie te vermijden en om geen onnodige pijn te veroorzaken bij het verwijderen van kleefpleisters.

Je mag voor de ingreep niets meer eten of drinken. Indien je normaal ’s morgens medicatie inneemt, doe je dit nu ook na overleg met je behandelende arts.

Je wast je nog voor de ingreep waarna je je operatiehemdje aantrekt en je tandprothesen (indien aanwezig) in het tandenpotje legt.

Alvorens je naar de operatiekamer te brengen, zal de verpleegkundige je nog een spuitje geven. Hierdoor zal je je rustiger gaan voelen. In vele gevallen zal je door de medicatie een droge mond krijgen, dit is normaal.

De verpleegkundige brengt je met je bed naar de operatiekamer. Iemand van die afdeling zal je verder begeleiden.

Juist voor de ingreep plaatst de anesthesist een epidurale catheter (via een ruggenprik). Deze sluit hij aan op een PCEA-pomp (= pijnpomp die door de patiënt gecontroleerde pijnstilling geeft), waarin pijnmedicatie zit.

In de ontwaakzaal wordt deze pomp aan je bed bevestigd, zodat je deze zelf kan bedienen door middel van een eenvoudige bedieningsknop. De risico’s zijn gering. Een loom gevoel in de benen is niet abnormaal, je mag altijd de verpleging verwittigen.

Heb je nog vragen? Stel ze gerust aan de anesthesist.


Na de ingreepNa de operatie zal je wakker worden in de ontwaakzaal. Als je voldoende wakker bent mag je terug naar de afdeling.

De maagsondeOm te voorkomen dat je tijdens de operatie zou overgeven, werd er een maagsonde (buisje dat via de neus naar de maag leidt) geplaatst. Dit buisje wordt in de ontwaakzaal verwijderd zodra je wakker bent. Indien je erg misselijk bent of als de arts dit nodig acht, blijft de maagsonde wat langer ter plaatse.

MisselijkheidHet is mogelijk dat je je na de ingreep misselijk voelt. De anesthesist zal dit door medicatie al trachten te voorkomen. Waarschuw de verpleegkundige indien dit onvoldoende blijkt en de misselijkheid niet verdwijnt. Hij/zij zal dan de nodige stappen ondernemen.

PijnstillingIn de ontwaakzaal wordt de pijnpomp aangesloten. De bediening ervan is heel eenvoudig: als je pijn begint te voelen, druk je gewoon op de knop. Als de pijn nog niet voldoende weg is, mag je opnieuw drukken. Je mag dit zo nodig herhalen tot het gewenste effect is verkregen. De pomp is zodanig geprogrammeerd dat overdosering onmogelijk is.Bijkomend extra pijnstilling vragen aan de verpleging blijft steeds mogelijk!

BlaassondeDeze sonde zit in de urineblaas en is verbonden met een opvangzakje. Dit is praktisch, want je hoeft hierdoor niet op een pan of in een urinaal (‘fl es’) te wateren. Deze blaassonde wordt samen met de pijnpomp verwijderd.


Herstelperiode op de verpleegafdeling

VoedingVanaf ’s avonds mag je terug drinken. In het begin drink je best met kleine slokjes omdat je maag terug op gang moet komen.Om 17.00 u. mag je een koolhydratenrijk drankje drinken. De dagen daarop zal je eerst vloeibare koolhydratenrijke voeding krijgen en nadien lichtverteerbare voeding. Zo kunnen je darmen rustig terug op gang komen.

PijnstillingHet is belangrijk dat je geen pijn hebt. Je mag steeds pijnmedicatie bijvragen indien gewenst. In de meeste gevallen neemt de pijn na een operatie binnen 48 uur af. De pijnpomp wordt na twee dagen verwijderd en er wordt overgeschakeld op andere, minder krachtige, pijnstilling. Verwittig de verpleging ingeval van pijn. Zij zullen dit bespreken met de arts en eventueel extra pijnstilling geven.

MobilisatieJe kan en zal elke dag steeds meer zelf doen. De eerste dag na de operatie zal je al even, met de hulp van de verpleging, uit bed komen en in de zetel zitten. Indien nodig zal de verpleging bijkomende kinesitherapie aanvragen.

StoelgangProblemen met de stoelgang na de operatie komen dikwijls voor. Dit zal ook door de verpleging opgevolgd worden. Indien je na drie dagen nog geen ontlasting hebt gehad, zal de nodige medicatie worden gegeven.


WondzorgDe verpleegkundigen komen dagelijks langs om de wonde(n) na te kijken en indien nodig te verzorgen. De eerste dag na de operatie wordt het verband ontsmet, indien nodig krijg je een nieuw verband. Zolang dit niet bevuild is, mag dit ter plaatse blijven. De kans bestaat dat je een drain (penrose genoemd) hebt om het wondvocht af te voeren. Deze wordt na enkele dagen beetje bij beetje uitgetrokken en zo nodig wordt er in de wondopening een wiekje (dun gaasje van katoen) ingebracht.


Naar huis

Afhankelijk van je toestand mag je vanaf dag zes na de operatie naar huis.

Je zal hiervoor aan een aantal criteria moeten voldoen: › voldoende pijnvrij zijn › voldoende kunnen eten › goede ontlasting (urine en stoelgang) hebben › de wonde moet voldoende genezen zijn › vertrouwen hebben in het eigen presteren na ontslag en beroep

kunnen doen op partner/familie/… Eventueel kan je beroep doen op de sociale dienst

Wondzorg De dag van ontslag wordt je wonde nagekeken, zo nodig nog ontsmet en een kleefpleister aangebracht die waterbestendig is. Je krijgt reservepleisters mee naar huis. Hiermee kan je onder de douche, maar geen bad nemen. Indien er nog wonden verzorgd moeten worden na ontslag, zorgen wij ervoor dat een thuisverpleegkundige bij je langskomt. Tot aan de consultatie moet je de pleisters laten kleven en de wonde niet bloot laten.

Medicatie Indien je medicatie gewijzigd werd, zal je een nieuw thuismedicatieblad mee naar huis krijgen. Verdere medicatie, zoals pijnmedicatie, wordt verder met je besproken.

FormulierenJe krijgt van de verpleging de volgende formulieren: › een afspraak om na een week terug op controle te komen bij je

behandelende arts; › indien thuisverpleging nodig is, wordt dit door de verpleging voor

je geregeld; › een brief voor de huisarts.


Wat na het ontslag uit het ziekenhuis?

Consultatie behandelende arts Na een week kom je terug bij je behandelende arts op controle. Je krijgt dan ook de resultaten van de testen en wordt eventueel de verdere behandeling met je besproken.

VoedingsadviesWanneer je na deze ingreep het ziekenhuis mag verlaten, hoef je geen dieet te volgen. Het is echter wel belangrijk dat je de richtlijnen van een gezonde voeding met voldoende vezels hanteert, evenals een calorierijke voeding om een vlot herstel te garanderen. Bij ontslag zal een diëtiste je de nodige informatie over een gezonde, aansterkende voeding bezorgen.

Kostprijs

Het grootste gedeelte van de factuur wordt door de gemeenschap gedragen en betaald via je ziekenfonds. Nochtans blijft er een deel door jezelf te betalen. Teneinde je onaangename verrassingen te besparen, geven wij een idee van de kosten die je zelf moet dragen.

Er zijn kosten die elke patiënt moet dragen (=persoonlijk aandeel), ongeacht welke kamertype je hebt gekozen: eerst is er de opleg voor medicatie, anti-trombosekousen, forfaits voor foto’s, het laboratorium en eventueel voor een pijnpomp. Uiteraard verschilt de medicatie van patiënt tot patiënt!

Het personeel aan het loket ‘kamer reserveren’ kan je meer gedetailleerde informatie geven over de kostprijs. Indien je een hospitalisatieverzekering hebt, dekt die meestal al deze kosten (afhankelijk van de polisvoorwaarden). Informeer hiervoor tijdig bij je ziekenfonds! Voor bijkomende informatie kan je steeds contact opnemen met de ZNA Facturatiedienst: 03 270 80 60.


Bij problemen

Wanneer er zich thuis problemen voordoen of als je ongerust bent kan je uiteraard bij je behandelende arts of huisarts terecht.

Vragen

Heb je nog vragen na het lezen van deze brochure? Schrijf ze op een blaadje papier als geheugensteun.

Je kan vrijblijvend een evaluatieformulier, over het verblijf in het ziekenhuis, invullen. Wij stellen dit erg op prijs, zodat we onze dienstverlening kunnen optimaliseren.

Dan rest er ons niet meer dan je een aangenaam verblijf in ZNA, een vlotte genezing en een prima resultaat te wensen!


www.zna.be

782 -

ZN

A282 -

07-1

448-0

510 -

ver

sie

1005

Snel herstel na een heelkundige ingreep: dikke darmchirurgie

Informatie voor patiënten

ZNA Middelheim

Lindendreef 12020 Antwerpen03 280 31 11

ZNA Stuivenberg

Lange Beeldekensstraat 2672060 Antwerpen03 217 71 11

ZNA Sint-Erasmus

Luitenant Lippenslaan 55210 Borgerhout03 270 80 11

ZNA Jan Palfi jn

Lange Bremstraat 702170 Merksem03 640 21 11


Documents

Snel herstel na een heelkundige ingreep: dikke darm chirurgie