SÖNDÜRME SÖNDÜRME MADDELERİ, MADDELERİ,

CİHAZLARI ve CİHAZLARI ve KULLANMA KULLANMA TEKNİKLERİTEKNİKLERİ

SÖNDÜRME SÖNDÜRME YÖNTEMLERİ;YÖNTEMLERİ;

Yanma olayını ortadan Yanma olayını ortadan kaldırmak için izlenmesi kaldırmak için izlenmesi

gereken yolların uygulama gereken yolların uygulama usulleridirusulleridir

BU YÖNTEMLER;BU YÖNTEMLER;

•SoğutmaSoğutma

•BoğmaBoğma

•Yakıt GidermeYakıt Giderme

•Zincirleme Reaksiyonu Zincirleme Reaksiyonu Engelleme Engelleme

SOĞUTMA;SOĞUTMA;

•Yanıcı maddenin ısısı alınarak, Yanıcı maddenin ısısı alınarak, tutuşma derecesinin altına tutuşma derecesinin altına düşürmektir.düşürmektir.

Örn; A Sınıfı (katı) yangınlarda su Örn; A Sınıfı (katı) yangınlarda su ideal soğutucudur.ideal soğutucudur.

BOĞMA;BOĞMA;

• Yanma için gerekli olan oksijen Yanma için gerekli olan oksijen miktarını düşürmektir.miktarını düşürmektir.

Örn; Kapalı mekanda co2 tüpüyle Örn; Kapalı mekanda co2 tüpüyle müdahalede ortamdaki oksijen müdahalede ortamdaki oksijen yanma için gerekli olan % 16’nın yanma için gerekli olan % 16’nın altına düşürüldüğü zaman yanma altına düşürüldüğü zaman yanma sona erer. sona erer.

YAKITI GİDERME;YAKITI GİDERME;

•Yangının kaynağını (yanıcı madde) Yangının kaynağını (yanıcı madde) keserek veya ayırarak yanmayı keserek veya ayırarak yanmayı durdurma.durdurma.

Örn; Doğalgaz veya LPG yangınında Örn; Doğalgaz veya LPG yangınında vananın kapatılması vananın kapatılması durumunda yanıcı maddenin durumunda yanıcı maddenin akışının kesilmesi.akışının kesilmesi.

ZİNCİRLEME REAKSİYONU ZİNCİRLEME REAKSİYONU ENGELLEME;ENGELLEME;

•Yanma üçgenini bozabilecek Yanma üçgenini bozabilecek söndürme maddelerinin etkisidir.söndürme maddelerinin etkisidir.

Örn; Kuru kimyevi tozlar, CO2 Örn; Kuru kimyevi tozlar, CO2 söndürücüler reaksiyonu bozar. söndürücüler reaksiyonu bozar.

SÖNDÜRME MADDELERİ SÖNDÜRME MADDELERİ ve ÖZELLİKLERİve ÖZELLİKLERİ

• Söndürme maddelerinin kullanılması, Söndürme maddelerinin kullanılması, yanıcı maddenin türüne göre yanıcı maddenin türüne göre değişkenlik arzeder.değişkenlik arzeder.

• Yangınlarda başarılı olmanın temel Yangınlarda başarılı olmanın temel şartı uygun söndürme maddesi şartı uygun söndürme maddesi seçimine bağlıdır.seçimine bağlıdır.

SÖNDÜRME MADDELERİ;SÖNDÜRME MADDELERİ;

•SuSu

•KöpükKöpük

•Kuru Kimyevi Toz (K.K.T)Kuru Kimyevi Toz (K.K.T)

•Karbondioksit (CO2)Karbondioksit (CO2)

•Özel müdahale tozları, Özel müdahale tozları, kum,toprak v.skum,toprak v.s

SÖNDÜRÜCÜ MADDELERİ SÖNDÜRÜCÜ MADDELERİ KULLANIM ŞEKLİKULLANIM ŞEKLİ

Söndürücü madde Tanıma harfi A B C D E Su W X Köpük S X X BC Tozu P X X ABC Tozu PG X X X D tozu PM X CO 2 K X X

X FM-200,NAF HA X X

X

1. SU;1. SU;

• Su, günümüzde en çok kullanılan Su, günümüzde en çok kullanılan söndürme maddesidir. söndürme maddesidir.

A türü (katı) yangınların ideal A türü (katı) yangınların ideal

söndürücüsüdür.söndürücüsüdür. Oluşan yangınların % 90’ı A türü Oluşan yangınların % 90’ı A türü

yangınlardır. yangınlardır.

SUYUN AVANTAJLARI;SUYUN AVANTAJLARI;

• Yangın söndürme maddelerinin en ucuzudur,Yangın söndürme maddelerinin en ucuzudur,

• Zehirleyici etkisi yok, nötr bir madde,Zehirleyici etkisi yok, nötr bir madde,

• Ahşap, tekstil, kağıt gibi yangınlarında etkili Ahşap, tekstil, kağıt gibi yangınlarında etkili bir söndürme maddesi,bir söndürme maddesi,

• Araçlarda ve şehir şebeke sularındaki basınç Araçlarda ve şehir şebeke sularındaki basınç etkili su ,uzak mesafeye kolaylıkla atılabilir.etkili su ,uzak mesafeye kolaylıkla atılabilir.

• Genelde her bölgede yeterli miktarda Genelde her bölgede yeterli miktarda bulunurbulunur

SUYUN DEZAVANTAJLARI;SUYUN DEZAVANTAJLARI;• Elektriği iletirElektriği iletir• 0 derecenin altında donması teminini güçleştirir,0 derecenin altında donması teminini güçleştirir,• Buz haline gelen su % 10 genleşir hortum ve Buz haline gelen su % 10 genleşir hortum ve

pompalarda patlamalar oluşturur.pompalarda patlamalar oluşturur.• Hububat silolarında yeşermeye, şişmeye hacim Hububat silolarında yeşermeye, şişmeye hacim

genişlemesine neden olur,genişlemesine neden olur,• Emici maddelere işlendiğinde ağırlaşarak Emici maddelere işlendiğinde ağırlaşarak

çökmeye neden olabilir,çökmeye neden olabilir,• Bazı maddelere özelliğini kaybettirir,Bazı maddelere özelliğini kaybettirir,• Çok yüksek sıcaklıklara tatbikinde kimyasal olarak Çok yüksek sıcaklıklara tatbikinde kimyasal olarak

ayrışır,ayrışır,• Alevlenmiş gazların söndürülmesinde etkili Alevlenmiş gazların söndürülmesinde etkili

değildir. değildir.

2. KÖPÜK;2. KÖPÜK;

•Basınçlı su+Deterjan+HavaBasınçlı su+Deterjan+Hava karışımından mekanik olarak karışımından mekanik olarak elde edilen, yağ veya sudan elde edilen, yağ veya sudan daha düşük yoğunlukta, tüm daha düşük yoğunlukta, tüm yüzeylere yapışabilen, yanan yüzeylere yapışabilen, yanan sıvıların üzerini örterek havayı sıvıların üzerini örterek havayı kesen, küçük kabarcıklardan kesen, küçük kabarcıklardan oluşan kararlı bir kütledir.oluşan kararlı bir kütledir.

KÖPÜĞÜN SÖNDÜRME KÖPÜĞÜN SÖNDÜRME ETKİSİ;ETKİSİ;

•Yanıcıyı kaplar,Yanıcıyı kaplar,

•Yanıcıyı bastırır,Yanıcıyı bastırır,

•Yanıcıyı ayırır,Yanıcıyı ayırır,

•Yanıcıyı soğutur.Yanıcıyı soğutur.

KÖPÜK ÇEŞİTLERİ;KÖPÜK ÇEŞİTLERİ;

•Ağır KöpükAğır Köpük

•Orta KöpükOrta Köpük

•Hafif KöpükHafif Köpük

3. KURU KİMYEVİ TOZ ;3. KURU KİMYEVİ TOZ ;

• Genellikle çok amaçlı Genellikle çok amaçlı kullanım için (ABC kullanım için (ABC sınıfı) yapılmışlardır.sınıfı) yapılmışlardır.

• İçlerinde söndürücü İçlerinde söndürücü kimyasal madde ve kimyasal madde ve itici gaz bulunuritici gaz bulunur

K.K.TOZ ÇEŞİTLERİ;K.K.TOZ ÇEŞİTLERİ;

•BC tozlarıBC tozları

•ABC tozlarıABC tozları

•D tozu ( Hafif metal tozları)D tozu ( Hafif metal tozları)

K.K.TOZLARIN SÖNDÜRME K.K.TOZLARIN SÖNDÜRME ÖZELLİKLERİ;ÖZELLİKLERİ;

•Ateşi boğarak söndürme,Ateşi boğarak söndürme,

•Soğutarak söndürme,Soğutarak söndürme,

•Aleve karşı kalkan özelliği,Aleve karşı kalkan özelliği,

•Zincirleme yanma olayını Zincirleme yanma olayını engelleme özelliği,engelleme özelliği,

K.K.TOZUN AVANTAJLARI;K.K.TOZUN AVANTAJLARI;

•ABC Tozu çok maksatlı kullanılabilirABC Tozu çok maksatlı kullanılabilir

•Büyük sıvı yangınlarında ani Büyük sıvı yangınlarında ani söndürme etkisi vardırsöndürme etkisi vardır

•Kuru tozlar köpükle müşterek Kuru tozlar köpükle müşterek kullanılabilirkullanılabilir

•-50 ile +60 derecede kullanılabilir-50 ile +60 derecede kullanılabilir

•Sağlığa kalıcı zarar vermezSağlığa kalıcı zarar vermez

K.K.TOZLARIN K.K.TOZLARIN DEZAVANTAJLARI;DEZAVANTAJLARI;

•Kapalı mekanlarda toz ve Kapalı mekanlarda toz ve kirlenmeye sebep olurkirlenmeye sebep olur

•Basınçlı toz yanıcı tozları da Basınçlı toz yanıcı tozları da havalandırabilirhavalandırabilir

•Seyyar söndürücülerde ve kısıtlı Seyyar söndürücülerde ve kısıtlı miktarda bulunurmiktarda bulunur

•Müdahale sonrası ateşlenmeye Müdahale sonrası ateşlenmeye dikkat edilmelidirdikkat edilmelidir

KARBONDİOKSİT (CO2) KARBONDİOKSİT (CO2) SÖND;SÖND;

• Yapay olarak elde edildiği gibi Yapay olarak elde edildiği gibi doğada serbest olarak da bulunur.doğada serbest olarak da bulunur.

• Yanıcı bir gaz değildirYanıcı bir gaz değildir

• Ortamdaki oksijen oranını yanma için Ortamdaki oksijen oranını yanma için gerekli olan % 16’nın altına gerekli olan % 16’nın altına düşürerek söndürme etkisini gösterir.düşürerek söndürme etkisini gösterir.

• Özellikle sıvı ve gaz Özellikle sıvı ve gaz yangınlarına (B ve C yangınlarına (B ve C sınıfı) karşı etkili bir sınıfı) karşı etkili bir söndürücüdür söndürücüdür

• Gaz çabuk Gaz çabuk dağıldığından kısa dağıldığından kısa mesafede (1-2.5 mesafede (1-2.5 metre) etkilidirmetre) etkilidir

• Tüpte sıvı halde Tüpte sıvı halde bulunan gaz bulunan gaz dışarıda hızla dışarıda hızla genleştiğinden genleştiğinden soğutucu etkisi soğutucu etkisi vardır; hortum vardır; hortum ucunda buzlanma ucunda buzlanma meydana gelebilirmeydana gelebilir

ÖZEL MÜDAHALE ÖZEL MÜDAHALE MADDELERİ;MADDELERİ;

•HalonlarHalonlar

•NAF-S3NAF-S3

•İnergenİnergen

•FM-200FM-200

PORTATİF YANGIN SÖNDÜRME PORTATİF YANGIN SÖNDÜRME CİHAZLARI;CİHAZLARI;

•Bu cihazlar, küçük çaptaki Bu cihazlar, küçük çaptaki yangınların söndürülmesinde veya yangınların söndürülmesinde veya daha büyük çaptaki yangınlarda daha büyük çaptaki yangınlarda ilk müdahale amaçlı kullanılır.ilk müdahale amaçlı kullanılır.

•Elle taşınabilir veya tekerlekli Elle taşınabilir veya tekerlekli olarak imal edilirler.olarak imal edilirler.

Portatif Y.S.C. Kapasite ve Portatif Y.S.C. Kapasite ve Boşalma Süresi;Boşalma Süresi;

• Kapasite Boşalma SüresiKapasite Boşalma Süresi

KKT. CO2KKT. CO2

1 Kg 6 sn -1 Kg 6 sn -

2 Kg 6-7 sn 6 sn2 Kg 6-7 sn 6 sn

6 Kg 12 sn 9-10 sn6 Kg 12 sn 9-10 sn

12 Kg 15 sn - 12 Kg 15 sn -

PORTATİF SÖNDÜRME PORTATİF SÖNDÜRME CİHAZLARI SEÇİMİ;CİHAZLARI SEÇİMİ;

• Faaliyet konusu maddeye göre,Faaliyet konusu maddeye göre,• Mekanın büyüklüğü, yanıcı madde yükü Mekanın büyüklüğü, yanıcı madde yükü

ve bağımsız bölmelerin sayısına göre,ve bağımsız bölmelerin sayısına göre,• Taşınabilme kabiliyetleri ve Taşınabilme kabiliyetleri ve

getirebileceği risklere göre,getirebileceği risklere göre,• Söndürücü kullanımında özel ekipman Söndürücü kullanımında özel ekipman

ve teçhizat kullanımına göre,ve teçhizat kullanımına göre,• Periyodik bakımları ve yeniden Periyodik bakımları ve yeniden

doldurulabilirlik durumuna göre.doldurulabilirlik durumuna göre.

BÜTÜN CİHAZLARDA BÜTÜN CİHAZLARDA KULLANIM İÇİN EN ÖNEMLİ KULLANIM İÇİN EN ÖNEMLİ

ETKEN; ETKEN;

EĞİTİMLİ VE PRATİK EĞİTİMLİ VE PRATİK BECERİYE SAHİP BECERİYE SAHİP

KULLANICI, KULLANICI, İNSANİNSAN UNSURUDUR !....UNSURUDUR !....

Bir Sonraki Dersimiz;Bir Sonraki Dersimiz;

İşyerinde Kullanılan İtfaiye İşyerinde Kullanılan İtfaiye MalzemeleriMalzemeleri

Hakkında olacaktır.Hakkında olacaktır.

Çay MolasıÇay Molası