Sommar i finnøy 2012

Trendy mat frå Ryfylke

side 32

Tomatrebus på Finnøy

side 10

2 Helsing

3 Oversiktskart kommune

6 Finnøy

10 Tomatrebus

12 Talgje

14 Fogn

17 Halsnøy

19 Bokn, Byre og Måløy

21 Ombo

25 Sjernarøyane

29 Matperlene ● Her kan du eta godt i sommar ● Tomatrevolusjon ● Trendy mat frå Ryfylke ● Ryfylkekokken

Utgjevarinformasjon:Utgjevar: Øyposten/Ryfylke NæringshageTlf.: 51 71 46 60 / 51 71 45 15 E-post: [email protected] [email protected]: www.oyposten.no www.synlegogstolt.no

Setting/Design: IT-Finnøy asTlf.: 51 71 45 15Nett: www.it-finnoy.noE-post: [email protected]: Bladet Sunnhordland

Framsidefoto: Elisabeth Hauge Nordbø

Lokalavisa for Finnøy, Øyposten og Ryfylke Næringshage gjer saman ut magasinet «Sommar i Finnøy». Også dette året har me klart å setje saman «perlene» våre til eit reiselivsmagasin me håpar kjem til nytte for deg som er fastbuande, hytteeigar eller gjest i Finnøy.Me oppmodar alle til å ta seg rundt i vårt vakre øyrike. Her kan du få ta del i ulike opplevingar, både til havs og på land. Ta med deg dette heftet og gjer deg kjent.Finnøy kommune deltek i eit EUprosjekt kalla Vital Rural Area, oversett til «Levande bygder». Saman med kommunar og regionar frå fem andre land i Europa jobbar vi med aktivitetar for å auke fokus på vår kommune som busettings, arbeids og opplevings kommune. Dette skjer blant anna i eit arbeid med omdøme av Finnøy. No har me kome fram til eit primærord som skal nyttast i det vidare omdømearbeidet vårt. «Dei lyse og levande øyane» er overskrifta me har tenkt å bruke i tida framover. Det skjer mykje spanande arbeid på dette omdømefeltet som etter kvart vil verte materialisert.

Øyposten lagar artiklar og reportasjar frå kommunen heile året. Lokalavisa er ein guide i seg sjølv.Ryfylke Næringshage jobbar med innovasjon, nyskaping og lokal samfunnsutvikling.Saman er begge aktørane med på å synleggjere kvalitetar frå «dei lyse og levande øyane» med nøkkelkvalitetar som godt liv, rikt næringsliv, litt ferie kvar dag og livleg engasjement.Magasinet presenterer kvart år eit nytt tema. I 2011 var det turstiane i kommunen som vart presentert. I år har vi valt å setje fokus på kortreist lokal mat. Me er stolte av å bu i ein landbruksog havbrukskommune og vil på denne måten gi næringane fokus i ein egen del bakerst i magasinet.Takk til annonsørane våre. Utan dykk vert det vanskeleg å gje ut magasinet.Så ønskjer me dykk alle gode opplevingar i og på dei lyse og levande øyane våre, med vår Alfred Hauge sine poetiske ord «Den som elskar ei øy på vår jord, han elskar det avgrensa og grenselause» (Frå Perlemorsstrand) Heidi Skifjell Jon Asgaugt FlesjåDagleg leiar RedaktørFinnøy Næringshage as Øyposten as

Dei lyse og levande øyaneVelkommen

Utg. 4 - Ryfylke Næringshage, mai 2012

1:150 000

Tomter og bustader for sal:

- Båtplasser tilgjengeleg- Rimeleg husbankfinansiering- Med Finnfast: 30 min frå Stavanger

Telefon: 51 71 46 004160 Finnøy

[email protected]/ladsteinbygg

Mom

ent K

omm

unik

asjo

n

Finnøy - Ein god stad å leva!

Finnøy kommune

Finnøy

Fogn

Talgje

Sjernarøyane

Ombo

Halsnøy

Bokn, Byre, Måløy

3Utg. 4 - Ryfylke Næringshage, mai 2012

Finnøy

Vi fortsetter å holde prisene nede!

Ja til billigere sunn mat!

7-23 (8-21) KIWI Finnøy

10-årsfest med Tomatfestivalen

Liv Grete Skjelbreid Poirée og Dag Erik Pedersen kjem.

Det gjer vel du også!

Salg og service på Panasonic og LG

VarmepumperLuft til luft

og luft til vann

Tlf.: 930 21 371E-mail: [email protected]

Leverer alt innen alarmer og GSM styringer, samt feilsøking og service på alt elektrisk utstyr!

Alt om festivalen på www.tomatfestivalen.no

10.- 11.-12. august

Vel møtt til Finnøy 10.- 11.-12. aug.


Opningstider baderomsbutikken i SteinnesvågTirsdag-fredag 10-16 / Lørdag 10-14 (mandag stengt)

Velkommen til sommerkampanje hos steinnes VVs

ifö space dusjdører.

kun 2 900,-

porsgrund veggskål

1 590,-porsgrund gulvklosett

2 700,-

Vi kommer også til å

ha loddtrekking de tre første

dagene. Premien har en

verdi på 1000 kroner

hver dag.

Det er på dagen 6 år siden vi åpnet butikken vår på Steinnesvåg.

Nå flytter vi til Judaberg

og ønsker alle velkommen til åpning torsdag 31 mars klokken 12.00!

Showerama 7 - 5. hvit/lklar, komplett pakke. 10 900,-

VELKOMMEN! ÅPNINGSTIDER FØRSTE UKEN:Torsdag: ........................... 12-18Fredag: ............................ 10-18Lørdag: ............................ 10-15

VANLIGE ÅPNINGSTIDER:Torsdag: ........................... 9-16Fredag: ............................ 9-18Lørdag: ............................ 10-15

NORFLOOR Alle lagerførte fliser - 30 prosent Black Walks ute/innefliser, 4 ass. farger. 299,- Vi er også første forhandler av Lucydukesåper! 29,- pr. hg. OZO - gode priser på beredere Vi har også meget gode priser på badekar med og uten systemer!

Ifö Space 2000 Buet dusjhjørne fra kr. 7.658,- (komplett dusjhjørne 90x90 cm)

BA

DR

UM

SM

ÖB

LER

TVÄTTSTÄ

LLW

CDUSCH

AR

BA

DK

AR

BA

DE

RO

MS

MØ

BLE

RP

OR

SE

LEN

SS

ER

VAN

TER

TOA

LETTE

RDUSJ

BA

DE

KA

R O

G B

OB

LEB

AD

EK

AR

79

IFÖIfö baderomsmøbler - 20 prosentIfö Sign vegghengt WC, inklusiv brakett og trykkplate. 2 900,-Ifö Space, alm/klar, bue/rette. 2 900,-Ifö Nextm . KANONPRIS! 4 900,-Ifö dusjkabinett, 90 x 90, sølv/klar. Komplett pakke. 9 990,-

PORSGRUNDSeven vegghengt wc. 2 900 eks. sete

TEMA BAD- 30 prosent!

DURAVIT D-CODE - 20 prosent!

FOSS BADHele sortimentet, - 30 prosent!

TURIFORM Flotte badehåndkle, 160 x 90. 198,- 70 x 140. 98,-

GROHEConcetto kjøkkenkran. 1 990,-Concetto servantbatteri. 1 090,-

Alle som kommer innom på torsdag vil få

kaffe, kake og selvfølgelig en rekke gode tilbud.

Vi feirer butikkåpning med supertilbud på FM Mattsson

Og vi gir 20% rabatt på alle produkter fra Mora Armatur

Sikkerhetsbatteri for dusj, 9000E

Pris kr 1200,-Veil. pris kr 1980,-

NRF 430 27 33

Veil. pris kr 1531,-

Pris kr 890,-

Veil. pris kr 1195,-

Pris kr 690,-

Pris kr 3990,-Veil. pris kr 5600,-

NRF 430 18 06Ebro Combi, 9000E

NRF 430 00 13

Ettgreps servantbatteri, 9000E

Ettgreps kjøkkenbatteri, 9000E IINRF 430 09 18

Mand-fre: 10-16 Lørdag: 10-14 mob. 480 90 800

pr. stk.

eks. sete

www.foss-bad.no

- Leverandør og ledende i Norge

Velkommen innom!

F.m.m

1 990,-

Velkommen til vår butikk midt i judaberg sentrum.

Vi har åpent i hele sommer.

Vi har stort utvalg av

velværeprodukter


Finnøy er hovudøya i kommunen, og på Juda-berg finn ein kommune-senteret og knutepunkt for vidare reis til dei andre øyane i kommunen.

Hit kan ein komme anten via Finnøytunellen, som bind saman Talgje og Finnøy med Rennesøy. Det går også hurtigbåt hit frå Stavanger, Hjelmeland, Sauda og Jelsa. Ein kan ta ferje frå Jelsa, Hebnes eller Nedstrand. På øya er det omlag 1690 fastbuande. Det høgaste punktet på Finnøy er Vestbøvarden, som ligg 154 m.o.h. og øya har eit areal på 25,3 km². Det er gode fisketilhøve både frå land og båt rundt om øya.Som merka turløyper er Finnøyrunden godt egna som ein

flott sykkeltur for heile familien. Turen kan være noko utfordrande for dei aller minste.

På Judaberg ligg Finnøy Sentralskule med elever frå 4. til 10. trinn, der 8. til 10. trinn er for alle elevane i kommunen. Like ved ligg også den gamle erverdige Rygjabø Videregåande skole, tidlegare husmorskule. Knytt til skulane finn ein sandvolleyballbane, ballbinge og tennisbane.I tillegg til kommuneadministrasjon, bank og sjukeheim, kan Judaberg sentrum tilby bibliotek og frisør. Av butikkar kan ein nemne ITFinnøy, SteinnesVVS og Finnøy Blomster. Posttenesta på øya er integrert i COOP ByggMix som høyrer til COOP Prix Finnøy. Litt utanfor sentrum ligg også matvare

butikken Kiwi.Kaihuset ligg ved den gamle ferjekaien og fungerer som turistinformasjon på Finnøy. Her er det også kafé på dagtid, ut leige av syklar, bruktmarknad og godt utval av hobby og gåve artiklar. Bak Rådhuset finn ein Ottohuset. På sommarutstillinga i år i Ottohuset stiller skulptørnestor, Hugo Wathne, som fyller 80 år i september, ut 5 nye verk i tillegg til nokre tidlegare arbeid, blant anna hovedverket, “Nytt håp” frå 1975 og “Vinterblomst” frå 2008. Dei nye verka er “Palestineren”, “Seilas”, “Nordsjø”, “Rester av hjem” og “Bevegelse”. Dattera til Hugo, Hebe Camilla Wathne, stiller ut teikningar og installasjonar og Lydia Lasota, Paris,

innøy(Foto: Ingvild Njå)


stiller ut etsingar i kombinasjon med monotypi og akvarellar. Utstillinga vil bli opna av ordfører i Finnøy Gro Skartveit kl. 1800 torsdag 24. mai. Vi ønskjer velkommen frå kl. 1700; særlig viss været er fint og det er mogleg å sitje ute på marka med ei nistekorg!Utstillinga er open kvarfredaglaurdagsundag kl. 1318 frå 24. mai til 9. september 12.Me har og eit Cafetilbod med uteservering.Den 8. september kan du opp leve Ryfjordseilasen som vert arrangert ved Ryfylke Trebåt byggjeri ved Faastranda. Utsyn Ungdomssenter tilbyr overnatting og matservering om ein tar kontakt på førehand (Sjå annonse). Også Soltun Fjordferie tilbyr overnatting.

På Reilstad er det offentlig kai, marina og Olav Reilstad Landhandel, Livi.Friluftsområdet Teigen på Berge har mange fine turløyper, og turen til Bergevarden tilbyr gevinst med utsikt i alle himmelretningar.

På Kindingstad står huset etter Cleng Person, og om ein fer vidare sørover, kjem ein til Kvitevik som er ei offentleg badestrand med toalett og parkeringsplass. Tyskarholene ligg på Søre Vignes. Der kan ein sjå rester etter tyskarane si verksemd frå krigen. Landahuset ligg ved den offentlege kaien i Steinnesvågen. Her vert det arrangert temakveldar, pubkveldar og kurs. Desse vert offentleggjort på Facebooksida

deira og på oppslag. Bedehuset Emmaus og Hesby skule, ligg også her, med kjekke uteareal for born. Den lokale og verdskjende matematikaren Nils Henrik Abel er tildelt eit minnesmerke som er å sjå nedanfor preste garden. Her finn ein og eit minnesmerke over Gustava og Gabriel Kielland. Like ved Hesby Kyrkje, ei kvitmåla steinkyrkje frå midten av 1100talet, er det reist eit minnes merket etter Asgaut Olsen Regelstad, Finnøy sin mann på Eidsvoll i 1814. Utanfor kyrkjegarden står ein bauta til minne om Ogmund Finnsson som styrde Noreg for danske kongen på 1300talet.

Sølvsmeden på Finnøy ligg på Nedre Mjølsnes og har både smie og butikk. Finnøy er kjend for tomatane sine, og på Lausnes ligg det største gartneriet på Finnøy, Lauv snes Gartneri, som produserer fleire slag smakstomatar.Den store og velrenomerte Tomatfestivalen går av stabelen helga 10.12. august.Festivalen samlar bortimot 5000 besøkjande kvart år. www.tomatfestivalen.no.

Ein finn meir informasjon på www.finnoy.no, eller på www.finnoy.kommune.no.

(Foto: Oddbjørg Drarvik)


Adresse: 4160 Finnøy Tlf: 51712640E-post: [email protected]

• Sanitærogvarmeanlegg

• VatnogAvløp (VAanlegg)

• Boliggass• Røyranlegg, landbrukogindustri

REKNESKAP RÅDGJEVING

ØKONOMISTYRING BISTAND fIRMAETABlERING

www.finnoy.com [email protected]: 51 71 45 00 - fax: 51 71 45 01

Medlem NARf - Norges Autoriserte Regnskapsføreres forening

Hagatunet, Judaberg på Finnøy

25 bustader frå 72 m², pris frå kr 1 990 000,-

Båtplass på Faaholmen i gangavstand

Mo

men

t K

om

mu

nik

asjo

n

Hagatunet

HAGATUNET

Hagatunet

Ta kontakt! Tlf.: 51 71 46 00 - 4160 Finnøy - [email protected]/ladsteinbygg


www.gardmaskin.no

BETONGENTREPRENØR4160 FiNNØy

• Tlf. 51 71 26 44 • Faks 51 71 26 65

Utsyn Ungdomssenter Fine selskapslokaler til 100 pers. Møte til 80.

53 sengeplasser i internat og hytter.

3 hytter á 4 sengeplasser og 2 bad/wc.

8 internat-rom med 4-6 sengeplasser. Bad/wc til alle rom.

Adresse:4160Finnøytlf:51712369mob:95226355

e-post:[email protected]

Finnøy fot-og aromaterapi er blitt

Et rom for terapi!

Vi tilbyr: Fotterapi, massasje rygg/nakke, massasje hel kropp, soneterapi og voksbehandling.

Behandlingssteder: Lauvsnes, RAFT klinikken på Judaberg og Helgøysund.

Ring for bestilling av tid til Birte Lauvsnes 975 20 750

For mer info se www.romforterapi.com

Vi har også gavekort!


Ta med deg sykkel til Finnøy. Finn ti spennande postar rundt øya, og bli med i Tomatfestivalen sin sommarrebus.

Av Tor Øyvind Skeiseid

Kor gammal Eidsvollsmannen Asgaut Regelstad blei? Hm, kor finn me det, undrar Ane Handeland. Her, Ane. Her på denne minnesteinen er svaret, ropar storebror Jon Helge. Søskena Ane (10) og Jon Helge (13) er på sykkeltur rundt Finnøy, saman med mor Oddrun Merete Reilstad. Sykkelturen er som ein tomatrebus. Og nå har dei stoppa ved middelalderkyrkja på Hesby. Oppi ein kvit postkasse, dekorert med ein raudmalt tomatklase, ligg oppgåvene. Me vonar familiar og vener vil bruka sommaren til å sykla rundt øya vår. Då kan dei samtidig bli med i denne engasjerande tomatrebusen, forklarar Oddrun Merete.Oddrun Merete er med i Tomatfestivalkomiteen, og idémakaren bak tomatrebusen. I dag er det ungane som testar ut løypa med mor.

Ti postar, 50 oppgåverTomatfestivalen i Finnøy har i år tiårsjubileum. Sjølve festhelga er 10.12. august, med eit omfattande og spenstig program. I tillegg ønskjer festivalleiinga å skapa blest om festivalen i forkant. Tomatar er godt for helsa. Ein sykkeltur rundt Finnøy er godt for både kropp og sinn. Oppgåvene er dessutan tilpassa både store og små, forklarar Oddrun Merete Reilstad.Rundt på øya er det plassert ti kvite postkassar, med fem oppgåver knytt til kvar plass. Slapp av! Du treng ikkje vera tomat eller Finnøyekspert for å delta, smiler Oddrun Merete.

Start på KaihusetPåmeldinga, som sjølvsagt er gratis, skjer i det knallraude Kaihuset på Judaberg. Der får syklistane skrivesaker, kart over Finnøy kor postane er avmerkte, samt drikkeflasker frå IVAR. Svara kan leverast inne på Kaihuset eller direkte på Tomatfestivalen sine heimesider før 6. august. Det er premiar til dei som får flest rette og til lag som blir trekt ut vilkårleg, seier Oddrun Merete Reilstad og legg til: Det er enkelt å koma seg til Finnøy, enten med hurtigbåt, ferje eller gjennom Finnøytunnelen. Ta med sykkelen og nyt turen rundt Finnøy.Ane og Jon Helge har i alle fall fått sansen for sykkelløypa. Nå er dei spente på om dei klarar oppgåvene i Tyskerfestninga på Vignes...

Desse postkassane finn du ti av rundt heile Finnøy. Her er Jon Helge og Ane Handeland ved Hesby Kyrkje på Finnøy

Tomatrebus på innøy


På Judaberg - 3 byggeklare båtgarasjar og 5 naust for sal

Mo

men

t K

om

mu

nik

asjo

n

Fly

foto

: K

jell

Au

ges

tad

Finnøy - Faaholmen

Ta kontakt! Tlf.: 51 71 46 00 4160 Finnøy - [email protected]/ladsteinbygg


På øya er det nær 180 fastbuande. Her er det flotte oppmerka turløyper rundt om på heile øya. Ved grendahuset/barnehagen på øya er det både grasbane og ball binge og inne i grenda huset/barne hagen kan du klatre i klatrevegg om du tek kontakt med idrettslaget. I Østabøvågen har dei frisbeegolf og på motsett side av øya, ved hurtigbåtkaien er det sandvolleyballbane. Øya egnar seg og svert godt for sykkeltur for familiar med yngre born.Det høgaste punktet på Talgje er Klubben 52 m.o.h. og øya har eit areal på 4,05km². Her er spor etter busetingar frå jarnalder. Den vesle kvitmåla steinkyrkja frå 1100talet, er det verkeleg verdt å besøkje. Om ein ønskjer guida tur av kyrkja kan ein ta kontakt med Berner Meling (951 99 369) eller Jostein Gard (900 59

Talgje er den sørlegaste øya i kommunen. Den er landfast og lett tilgjenge-leg. Her er mykje aktivitet, både i primærnæringane, næringslivet elles og nybygging av bustadfelt. Dette utan å la det gå ut over det landlege og roen som øya er prega av.

281). I Østabøvågen kan ein besøkje Anker Gaard som har to restaurerte 100 år gamle sjøhus, som no er museum og restaurant. Gjennom året vert det og arrangert pub kveldar her. Desse blir annonsert ved oppslag og på nettsida til Talgje. Her kan ein også bestille mat for større grupper. Vidare kan ein besøkje dei gamle utgravne hustuftene i Edlarvågen. Om ein er glad i blomar, har ein gode mulig heiter til å få kjøpt dette på Talgje, både

i Gard Gartneri og på Magnes Gartneri.Det er gode tilhøve for fiske både frå land og båt rundt om på øyane her. Det er offentleg kai både i Gardsvågen og på Gongstø. Hurtigbåtkaien ligg på austsida av øya. Talgje 2020 har oppretta ei flott nettside om Talgje. Her finn ein mykje nyttig informasjon, både om Talgje generelt, aktivitetar som skjer og korleis ein kjem seg til øya. www.talgje.no

Klubben er det høgaste punktet på Talgje. Her kan du skriva deg inn i gjeste boka som du finn i kassen på varden. (Foto: Elisabeth Hauge Nordbø)Talgje


Utsikt frå Klubben, mot kyrkja og strandafjella. (Foto: Elisabeth Hauge Nordbø)

Ved hurtigbåtkaien er det strandvolleyballbane. Her kan du også starte på turstien som går rundt øya

Ved Anker Gaard finn du dette flotte ankeret.

Runestein på utsida på kyrkjeveggen.Den vesle kvitmåla steinkyrkja frå 1100-talet, er det verkeleg verdt å besøkje.


ogn

(Foto: Ingvild Njå)

Fogn er ei kupert øy med variert natur. Her er det eit aktivt kultur- og næring-sliv. Tomatproduksjonen er godt synleg, med drivhus spredt rundt om på øya og eige pakkeri på Bø.

På øya er det vel 360 fastbuande. Her er det fleire merka turløyper til flotte utsiktspunkt. Med sine lune hamner er dette ein flott stad for båtturistar. På Rossøy like utanfor Fogn er det kai, søppelkontainer og toalett. Det er og offentlege kaiar på Sæbøvåg, Eidsvåg og Sørvåg, utanom ferje og hurtig

båtkai i Holmastø. Øya egnar seg og godt for sykkel turistar, men er gjerne vel utfordrande for dei aller yngste. Om ein vitjar Fogn 12. august kan ein vera med på Fognamarsjen som går rundt øya, om lag 1 mil.Øya har ein skule frå 1. til 7. trinn og barnehage. Uteområde har blant anna ballbinge og flott grasbane. Like ved skulen ligg butikken, Joker Fogn.Det høgaste punktet på Fogn er Ørnakulå 176 m.o.h. og øya har eit areal på 10,5km². Øya er rik på gamle kulturminne. Ein kan finne gravhaugar på Stavnes, bautastein på Bø og ein offerstein på Varland. På Runastad kan


"Kinningsteidn" Som vart kasta av "risen i Bokn" (Foto: Elisabeth Hauge Nordbø)

Jansen Tauarbied har mykje tradisjonelt tauverk. Tomatproduksjonen er godt synleg, med drivhus spredt rundt om på øya og eige pakkeri på Bø.

du vitje ei bygdeborg og eit gamalt bedehus frå 1910. På Hovda står det ei flott gamal hol Eik som også er verdt eit besøk. Mykje av dette er i utmark og er lite synleg, men her er det berre å spørja dei “innfødde”. På Erås er det eit lite gardsmuseum. Om ein vil vitje dette kan ein ta kontakt med Malvin Sandanger (934 22 191) Like ved fergjekaien er det også eit privat museum hjå Margunn

og Geir Opsal. Om ein tar kontakt med dei (51 71 08 18) kan ein komme inn der å sjå gamle gards reiskaper brukt på hest, gamalt skuleutstyr, og elles anna verneverdige gjenstandar frå eldre tider.Grendalaget har oppretta ei nettside om Fogn. Her finn ein nyttig informasjon, både om Fogn generelt, aktivitetar som skjer og korleis ein kjem seg til øya. www.fogn.org


Holmastø, Fogn

Tomter kjem for sal- Solrike tomter med nydeleg utsikt- Flytt inn i det grøne øyriket- Aktiv fritid på sjø og land


Mo

men

t K

om

mu

nik

asjo

n

Fly

foto

: K

jell

Au

ges

tad

HOLMASTØ


Tek du ferje eller hurtigbåt og kjem frå Judaberg er Halsnøy det første anløpet du kjem til når du reise nordover i kommunen.

Med hurtigbåt tek det berre mellom 510 minuttar. Øya er liten og todelt, med platået på Halsne i nord og Eikefjellet i sør. I sommar månadane yrer det av liv i Skartveitvågen. I tillegg til gjestehamn og butikk er det eit nytt reiselivssenter som tilbyr kafé, treningssenter, behandlings rom, og sanitæranlegg. “Skartveitdagen”, som i år vert arrangert laurdag 30. juni, samlar folk frå alle kantar og tilbyr sal av lokale produkt. www.skartveitgjestehavn.no. På Halsnøy bur det nær 130 fastbuande. I tillegg er det fleire hytter og fritidsbustader. Sauene som beitar rundt på øya, tel meir i mengd enn folk på Halsnøy. Halsnøy blir ofte kalla “sauøynå”,

då sauen trivst svert godt saman med folk i det vakre kulturland skapet. Ei driftig dame på Halsne har starta med eigen produksjon av ulike ullvarer frå fellen frå sine eigne sauer. Flotte produkt kan kjøpast frå Skinnståva som ho kallar verksemda si. www.skinnstova.blogspot.no.

Turstiane til Eikefjellet og rundt Halsnefjellet er populære. På turstien til Eikefjellet når du toppen som er på 214 m.o.h. Her har du utsikt over store delar av Ryfylke.

Bjørnebæra hjå Sofie på Bjerga Gartneri er eit kjent produkt. Bjørnebæra kan du anten kjøpe som dei er, eller du kan få dei på glas i ulike smaksvariantar. Dei må berre prøvast. Sofie opnar gartneriet sitt om sommaren, og det er verdt eit besøk. www.bjergaturistgartneri.vpweb.no

Halsnøy(Foto: Ingvild Njå)


Fantasifull bruk av ein “landfast” båt.

Halsnøy blir ofte kalla “sauøynå”.

Skal tidleg krøkjast som god krok skal bli.

Bjørnebær i hjå Sofie er eit kjent produkt.


Dei tre øyane Byre, Bokn og Måløy ligg midt mellom Finnøy og Fisterlandet. Her er det svært frodig. Ved sida av husdyrhald er fruktdyrking den vikti-gaste næringsvegen.

Det er mange holmar og skjer rundt øyane som eignar seg godt til kajakkpadling. I sommarhalvåret vert innbyggjartalet mangedobla, då det er mange hytter på øyane her. Det er 20 fastbuande fordelt på dei tre øyane Måløy, Byre og Bokn. På Bokn er det ei flott merka turløype med to rasteplassar. Stien går over Boknafjellet der

ein har panoramautsikt over kommunen. Elles er det og fint og gå langs dei vanlege vegane på øya. På Byre og Måløy er det ikkje merka løyper, men på Byre er det ein umerka sti som går rundt øya, er innom tett granskog og ope beitelandskap. I blomstringstida er dei flotte frukthagane på øya eit syn.Det høgaste punktet på Bokn er Storefjell på 134 m.o.h.. Øya har eit areal på 1,17km². Det høgaste punktet på Byre er 60 m.o.h. og er 1,16km² stor. Måløy er minst med eit areal på 0,14km² der høgaste punktet ligg berre 44 m.o.h.

Bokn, Byre og MåløyDet er ikkje bilar på Byre, men blide folk møtar deg gjerne på kaien. (Foto: Per Øystein Sandvin)


Av attraksjonar er det to freda bygningar, eit naust og eit bustadhus etter Guttorm Bokn på Bokn. På Byre kan ein vitje fruktbarhetsguden frå 1500500 f.kr, som står i hagen hjå Roald og Laila Byre. På Krossneset, nordaust på øya står det ein bautastein.Det er gode tilhøve for fiske både frå land og båt rundt om på øyane her. På Sauøy er det brygge og sanitæranlegg. På Bokn og Byre er det offentleg kai.

Fastbuande og hytteeigarar på Bokn har teke vare på og pussa opp det gamle skule og bedehuset, Boknahuset. Om sommaren vært det arrangerert byttedag i samband med St. Hansfeiringa. Boknadagen med basar blir også arrangert her. I år arbeidar ein med å få innlagt vann og kloakk. Slik må det gamle uthuset vike for moderne vassklosett, og kjøkken blir utstyrt med oppvaskmaskin. Desse arrengementa må derfor utsetjast til neste år.

I år arbeidar ein med å få innlagt vann og kloakk. Slik må det gamle uthuset vike for moderne vassklosett.(Foto: Elisabeth Hauge Nordbø)

Husdyrhald og fruktdyrkning er dei viktigaste nærings-vegane her. (Foto: Per Øystein Sandvin)

(Foto: Elisabeth Hauge Nordbø)


Som Rogalands nest største øy etter Karmøy, ruvar Ombo i sjøen med sine varierte skog- og utmark-sområder og kuperte høgdedrag. Øya er 57,6 km2 og delt mellom Finnøy og Hjelmeland, der 37 km2 høyrer til Finnøy.

I forhold til storleiken på øya, er innbyggartalet lågt. Dette er særlig på grunn av dei naturgitte vilkåra. Ombo har i dag 180 fastbuande som høyrer til Finnøy. Derimot kompenserer øya sitt relativt låge innbyggjartal ved å tilby spennande opplevingar for dei som er glade i frilufts liv. www.ombo.no. Det er gode høve for fiske i både salt og ferskvann, samt skog med vilt som elg, hjort og rådyr. I sommarhalvåret aukar folketalet mange gonger, då hyttefolk, båtfolk og andre be søkande ønskjer å tilbringe sine feriedagar i fredelige og naturrike omgjevnadar. Ved gjestehamna i Eidsund ligg Ombo Landhandel og marina. Her er det eit yrande liv om sommaren. Ombodagen vert arrangert her 7. Juli, eit arrangement verdt eit besøk. Andre offentlige kaiar er Skipavik, Skår, Tuftene og Jørstadvågen. Av turområder finns det både merka og umerka løyper: Altatveit – Eidssund, Eikene – Sol

Ombo

Ved gjestehamna i Eidsund ligg Ombo Landhandel og marina.


berg, Holmavatnet rundt – Borgåsen, Kydalsvatnet – Nårstad, Skule vegen – Vestersjø, Svekoll. Alle desse turane er merka og tek mellom 3060 minutt. Tjeltveit – Helgeland – Bandåsen er litt lengre, og tek ca. 2 timar. Umerka løyper: Seltveit – Bandåsen, Bjergaheia – Altatveit – Kylå og Tuftene – Buer. Alle mellom 1 og 2 timar.Bandåsen er det høgaste punktet på øya med sine 513

m.o.h., og frå toppen har ein flott utsikt over heile Ryfylke, Nedstrand, Stavanger og elles så langt auga rekk.

Eit eige gartneri sel planter, hage utstyr og blomar. Fleire aktørar er tilgjengelege for guiding og formidling av attraksjonar og opplevingar. Norrøngard er ein av desse, og dei kan i tillegg tilby overnatting, villmarksopplevingar og teambuilding.

www.norrongard.no Av attraksjonar elles er mellom anna helleristningane ved Norrøngard, Ombogubben, Koppergruva ved Underlinuten og trekyrkja på Jørstad. Ombo Oppvekstsenter på Eidsund er barneskule og barnehage og omfattar heile øya. Finnøy står for drifta og Hjelmeland bidrar økonomisk etter talet på elever frå deira side av øya.

Ombogubben (Foto: Elisabeth Hauge Nordbø)

VIkinghuset på Norrøngard (Foto: Ingvild Njå) Eit eige gartneri sel planter, hage utstyr og blomar. (Foto: Ingvild Njå)


Nystekte brød og bakevarer. Ring 51 71 01 11 eller bestill på: [email protected] Vi pakker varene til dere kommer.

omBo• Dagligvare • Postdep. • Vann • Vaskemaskin • Tørketrommel • Kiosk • Apotekvarer • Gass

• Bensin/diesel • Tursti • Trådløst internett • Fiskeutstyr

HUSK

Ombodagen

7. juli

Vekommen til Joker Ombo og Eidsund gjestehavnVekommen til Joker Ombo og Eidsund gjestehavn

www.signaturhytten.no

Welhavens vei 15 • 4319 Sandnes • Tlf: 916 33 407 • [email protected] etter avtale

Tomtene ligger 3 minutters kjøring fra Eidsund kai og leveres ferdig opparbeidet med vei, vann, strøm, kloakk og bredbånd frem til hver tomt. Inkludert i prisen er båtplass i Eidsund båthavn.

FINN-kode: 34032579. For mer info, besøk vår hjemmeside.

Havåsen hyttefelt ligger på Ombo i Ryfylke - en drøy time fra Stavanger.

Havåsen Hyttefelt - Ombo19 store selveiertomter med prosjekterte nøkkelferdige hytter, utsikt og gode solforhold

Tomt +hytte fra

2.290.000,-

ÅPNINGSTIDER:Påske og 1. juli – 15. augustMan - lør 09.30 – 20.00 / søn 13.00 – 20.00

Resten av året: Man – tors. 09.30 – 17.00Fre 09.30 – 18.00 (20.00 fom. påske)Lør 09.30 – 15.00


Ådland Gartneri

Ryfylke PlanterJord, kalk, gJødsel • frostsikre urner • planter til hage og anlegg

Stort utvalg i roser

Store flotte ampler fra kr 175,-

Vi er kjent for flott kvalitet til hyggelige priser!Unikt utvalg i sommerblomster!Velkommen til en god handel og en fargerik opplevelse

Eidssund, 4187 OmboTlf: 51 71 00 50Mob: 91 71 23 00www.plantesalget.no

Åpningstider:Mandag - fredag .... 9-19Lørdag .................... 9-16Søndag................... 12-19Ellers etter avtale.

God service, hjelp og veiledning. Bringer varene til kaien.


Som syklist er ein tur som ”øyhoppar” mellom Sjernarøyane ei unik oppleving. Dette for dei som både liker nærleik til natur, sjø og høgder med utsikt, men og for å få med seg lokal historie og attraksjonar langs reiseruta.Helgøy har ein storleik på 0,8 km2 med høgaste punkt på 80 m.o.h. Her kjem ein i land med ferja. Lakseslakteriet Stjerne laks, ein underavdeling av Grieg Seafood held til her. Det gjer også Helgøy Fiskesenter. Helgøysund marina (www.helgoysund.no) på NordTalgje blei i 2008 kåra til årets gjeste hamn av Båtmagasinet og Norske gjesteham

ner. Hamna har plass til 70 båtar og inklu derer nødvendige sanitære fasilitetar. I tillegg finns også ein butikk og høve til å få seg noko å ete. Nordre del av NordTalgje blei i 2004 oppretta som eit verneverdig naturreservat av Miljødepartementet. Her er det turstiar til dei gamle marmorgruvene. Skjenebergsundet Sjøområdet er også ein attraksjon med sitt rike fugleliv. NordTalgje har Rogalands største kvernsteinsbrot, som kan daterast heilt tilbake til 1100tallet eller tidligare. Tilrettelagte friluftsområder/naturreservat, spesielt for båtfolk, er Talgjeholmen (om

talt som Lagunen), Kubbholmen og Ærholmen. Den 1,8 km2 store øya har stiar og gamle vegarr som passar for gode turopplevingar. Det høgaste punktet ligg 45 m.o.h.

På Kyrkjøy, på Ramsvikkaien, ligg Ramsvig kurs og konferansesenter (www.ramsvig.no).Sjernarøytunet ligg på Eik. Dette er eit Bed&breakfast, konferanse og selskapslokaler. Det er merka turstiar gjennom ulike naturreservat her. Ei merka løype går rund Eikåsen, det høyeste punktet på 125 m.o.h. Øya er 5,2 km2 stor. Sjernarøy kyrkje er ei vel bevart rennesansekyrkje

Sjernarøyane er øygruppa i Finnøy som inkluderer dei 7 øyane; Helgøy, Kyrkjøy, Bjergøy, Aubø, Tjul, Nord-Hidle og Nord-Talgje. Her bur det omlag 400 menneske tilsaman. Øyane er eit ynda reisemål. Spesielt for båtfolk, men også for dei som ønskjer avkopling i fredfulle omgjevnadar. Sjernarøyane

Sjernarøyane

Sjernarøyane

(Foto: Ingvild Njå)


frå 1647. Utanfor kyrkja kan du også finne ei byste av forfattaren Alfred Hauge, som skreiv mykje av litteraturen sin med motiv og skildringar henta frå opphavet hans på øya. Bjergøy er den største øya i Sjernar øyane med sine 5,6 km2

og Fuglahammaren som høgaste punkt ligg 168 m.o.h. På Bjergøy finn du også Sjernarøy Maritim og Furrehytter (www.furrehytter.no) med servering, overnatting og tilrettelagte aktiviteter. 16. juli arrangerer dei Fiske festival, med konkurranse musikk og anna underhaldning.

Det finns også merka turløyper frå Austre Bjerga – Fuglehammaren på 3 timer og Austre Bjerga – Fåranibbå (utsiktsplass) på 2 timar.Aubø er 0,56 km2 og er dermed den minste av øyane. Høgaste punkt er 80 m.o.h. Her ligg oppvekstsenteret i Sjernarøyane med skuleklassar frå 1.7.trinn og barnehage. Eriksholmen Marina tilbyr båtplass og handel.Tjul er på 0,7 km2 og Tjulåsen er høgaste punkt på 85 m.o.h. Øya skaper forbindelse mellom NordTalgje og Kyrkjøy.Norda Hidle er reisemålet på

NordHidle som tilbyr opplevingar, aktiviteter, mat og velvære. Der vert det satsa på kortreist og tradisjonsrik mat, og med formidling av lokal kulturhistorie og aktivitetar. Høve for overnatting. Rundt øya går ei umerka turløype og i Hidlesundet er det båtplass og badeplass. Attraksjonar verdt å få med er den gamle bautasteinen og gravhaugar. Øya er 1,5 km2 der Vetås er 115 m.o.h.

Meir informasjon kan ein finne på www.sjernaroyvekst.no


•5byggeklaretomter.•Småbåtmarinaregulertlikeved.• Flytttildetgodelivvedsjøen.

•9bustadtomtermedpanoramautsiktmotvest.•7hyttetomterinaturskjønneomgivelsar.•25båtplassarimarina.

•10storebustadtomternærsjøen.•Småbåtmarinaregulertlikeved.•Byggmidtiutsikta.

Ørelunden, Nesheim

Skipavåg, Norheim

Vardnes, Helgøysund

Tomter i Sjernarøy!

Mom

ent K

omm

unik

asjo

n



NESHEIM LANDHANDELTelefon 51 71 03 48

DAGLEGVARER • DRIVSTOFFFISKEUTSTYR • MEDISINUTSALG

JERNVARE • BYGGEVARER

[email protected]




[email protected]




[email protected]




[email protected]

Åpningstider: Man - tors: 8 - 17 Fredag: 8 - 18 Lørdag: 8 - 15

Søndagsaviser kan kjøpes utenfor butikken fra avisstativ.




[email protected]




[email protected]• BiBliotek

Åpent daglig fra søndag 8.- 29. juli

Hjertelig velkommen til en matopplevelse på bryggekanten i Ramsvig

Bordbestilling til nr. 45276951 / 51710250 eller til [email protected]

Velkommen til årets Sommerrestaurant i Ramsvig!

Åpningstider: 14.00-21.30

Vår faste kokk Arni Theodorsson har invitert topp chef Pedro Suquia fra San Sebastian i Spania som har kokt på noen av verdens beste restauranter.

På menyen tilbyr vi for det meste lokal sjømat, men spanske småretter vil dere også bli servert.

Hjertelig velkommen til en sommerlig mat-opplevelse på bryggekanten i Ramsvig,- Ryfylkes Perle!

Foto: RABDULFEZ

Sjernarøy bygdaservice BA4174HelgøysundTlf.: 51712000Mobil: [email protected]

Velkommen til Sjernarøy bygdaservice


Her kan du eta godt i sommarFurrEhyttEr og SjErnarøy MaritiMHeld ope i julitorsdag og sundag 13.00 – 17.00.

På torsdagane er menyen heimelaga komler.

SkartvEit gjEStEhaMn, HalsnøyStartar sesongen 25. juni og held ope i helgene fram til 5.august.fredag 18.00 – 20.00laurdag 12.00 – 20.00sundag 14.00 – 18.00

Mykje god tradisjonsrik mat, med lokal tilknyting.

raMSvik handElSStad, Bjergøy Held ope kvar dag frå 9. juli til og med 29. juli frå klokka 14.00 – 21.00

For dei som set pris på ekta råvarer og mat-tradisjonar frå Ryfylke. Spansk meisterkokk lagar tapas i sommar.

hElgøySund MarinaHeld ope måndag til fredag 12.00 – 21.00laurdag 12.00 – 21.00

Mat frå grillen og ulike tradisjonelle smårettar

ryan Pizza, FinnøyHeld ope året rundt.måndag – onsdag 13.00 – 22.00torsdag 12.00 – 22.00fredag – sundag 12.00 – 23.00

Rykande fersk pizza til å ete i restauranten eller til å ta med.

kaihuSEt, FinnøyHar desse opningstidenemåndag (kun juli) 10.30 – 16.00tysdag - torsdag 10.30 – 16.00fredag 10.30 – 17.30 laurdag 10.00 – 16.00sundag 13.00 – 17.00

Kjent for gode gongkaker med rømme og tomatsyltetøy. EidSSund gjEStEhavn, Ombo

Held ope frå 1.juli – 15.augustmåndag – laurdag 09.30 – 20.00sundag 13.00 – 20.00 Kafé


Brødrene Jon Olav og Ståle Runestad er tredje generasjon tomat-dyrkarar på Fogn. Gjen-nom nøysamt arbeid i mange år har dei saman med andre lokale tomat-produsentar vore med på å byggja opp merke-namnet Finnøy-tomatar som har blitt ein nasjonal merkevare, spesielt i kok-kekretsar og blant andre interesserte.

Tekst og Foto: Oddbjørg M. Måland

På 50talet var det mange frå Finnøyregionen som reiste til Oslo og starta eiga grossistverksemd, mange slo seg opp som såkalla tomatkommisjonerar på Økern torg. Tomatane blei plukka i Finnøy om morgonen, pakka om dagen og sendt til Oslo om natta. Neste morgon klokka 0600 kom tomatane frå Finnøy til Økern, klare for vidaresal. Derav namnet Finnøytomatar. Ja, slik var det den gong. I dag trur eg me kan gje mykje av æra til blant anna TV2 kokken Wenche Andersen og andre kjendiskokkar som har lagt sin elsk på Finnnøy

tomatar. I tillegg kjem jo verdas beste tomatar frå Ryfylke så det er vel ikkje så rart at dei er blitt populære også utanfor regionen, smiler Jon Olav. Eg er stolt av å væra tomatprodusent, smiler Ståle.

Tøff marknadNå må ingen bli leda til å tru at det å dyrka tomatar er ein evig runddans på roser.Det er på ingen måte slik det fungerar, bransjen er knallhard og sårbar. Det stilles stadig strengare krav til produktutvikling, energibruk og kostnadseffektivisering. Det gjeld å produsera mest mogleg tomatar med minst mogleg energi, både i forhold til kostnader og miljø. I tillegg til energikostnadane vil smak og utsjåande alltid vera dei viktigaste konkurransefaktorane. Eg trur næringa har livets rett

også i framtida, men det krev hardt arbeid og vilje til å innretta seg stadig tøffare krav, seier Jon Olav.På 60talet var det om lag 200 tomatprodusentar i Finnøy. Mange dyrka tomatar som attåtnæring på gardane. Den gong var det vanleg med avlingar på om lag 10 – 12 kilo tomatar per kvadratmeter, mot dagens 4050 kilo per kvadratmeter. Dei første drivhusa på Fogn blei bygde allereie på 30.tallet. Husa var små, men ga klingande mynt i kassen. I dag er talet på produsentar kraftig redusert, berre 10 produsentar er igjen på Fogn, og mindre enn 40 i heile kommunen. Til gjengjeld er veksthusa sjølvsagt blitt mykje større og drifta effektivisert. Det er slutt på tida då veksthusnæringa var familiebed

Tomatrevolusjonen


rifter med heile gjengen i arbeid og skuleungdommane på øyane hadde sommarjobb i drivhusa. No snakkar me om meir eller mindre heilårsdrift med hovudsakeleg utanlandsk arbeidskraft. Ingen driv lenger med tomatar som attåtnæring. Fogn åleine står for 10 til 15 prosent av den totale produksjonen i landet, eller 25 – 30 millionar kroner, medan heile kommunen produserar om lag 40 prosent.

Idenditet-Kor viktig er tomatnæringa for kommunen?Den er svært viktig, men ikkje berre økonomisk. Innteninga står ikkje i forhold til utgifter til arbeidskraft og investeringar. Men det er klart at me opprettheld mange arbeidsplassar og det blir skapt ein del tenesteytelsar i kjølvatnet, ikkje minst når det gjeld transport, service og vedlikehald. Dessutan er næringa ein betydeleg skatteytar til kommunekassen. Det som kanskje er det aller viktigaste er identiteten. For innbyggjarar i andre landsdelar er kommunen Finnøy eit synonym på tomat. Tomatnæringa får stor reklamenytte av alt fokus som media har på den årlege Tomatfestivalen. Tomatfestivalgeneral Tor Øyvind Skeiseid klarer på ein framifrå måte å formidla alt det positive med tomatar og Finnøy i regionale

og nasjonale media, seier Jon Olav.Dagar fins i alle fargar song Knutsen og Ludvigsen, og det gjer etter kvart tomatane også. På få år har utvalet av tomatar i norske matbutikkar auka frå tre til 33 ulike sortar. På verdsbasis fins det fleire hundre typar tomatar å velja i.

Kjøp norskAv og til er det kjekt å ha levd ei stund, for då veit ein at interessa for tomatar aldri har vore større enn no. Trendane gjeld her som i alle andre bransjar, og tomatane dukkar stadig opp i nye fargar og fasongar; oransje, gule, grøne, svarte, rosaakatige, stripete eller hjerteforma. Tomatar var faktisk grønsaken som auka mest i sal i 2010. Kvar

nordmann et i gjennomsnitt omlag sju kilo tomatar i året, men det er likevel langt igjen til me kjem på nivå med landa rundt Middelhavet. I Hellas til dømes, et dei snaut 100 kilo tomatar kvar i året. Ganske sikkert har det populære middelhavskosthaldet etter kvart fått augene opp på mange nordmenn også. I tillegg veit folk flest at tomatar har mange helsebringande eigenskapar. -Kva trur de om årets tomat-sesong? Den må bli bra, energikostnadane som er avgjerande for lønsemd, er litt gunstigare nå, marknaden er godt regulert og populariteten er aukande, seier brødrene Runestad som oppmodar alle til å kjøpa norsk produserte tomatar.


Ryfylkeregionen er trendsettar når det gjeld lokal mat. Restaurantar og butikkjeder etterspør produkt frå regionen, og marknaden er villig til å betale for lokalproduserte spesialitetar. Hjelp og kompetanse er tilgjen-gelig for den som vil starta business.

Tekst og foto: Oddbjørg M. Måland

Går du ein runde i en velassortert matbutikk i dag, ser du at mykje har skjedd med matmangfaldet dei siste åra. Dette er starten på noko meir.

Lokalmat aukar mestMat med lokal identitet er i ferd med å innta stadig større plass, både i butikkhyllene og på restaurantborda. Mat med ein spesiell historie, basert på lokale råvarer og lokal matkultur, har stor appell hjå stadig større konsumentar. Kortreist mat gjer kjensle av identitet og nærleik, og det er lettare å passa på at maten held det den lova. Marknaden for matspesialitetar har fått eit solid

fotfeste, og i år er verdien av lokalprodusert mat på landsbasis venta å bli om lag to milliardar kroner.I 2010 var lokale matspesialitetar den varegruppa som auka mest i varehandelen i Norge. Medan produsentar av lokale matspesialitetar tidlegare hadde store utfordringar med å få plass i butikkhyllene, ser ein i dag ei positiv utvikling frå butikkjedene med auka interesse og større innslag av lokale tilpassingar og produkt.

Godt i gangFinnøy har planar om å bli ein endå større del av denne utviklinga i tida framover. Gjennom EUprosjektet Levande Bygder har kommunen gått i gang med ei storstilt satsing på produksjon av lokal mat. Ryfylke Næringshage tilbyr hjelp og kompetanse til oppstart og vil vera med på å leggja forholda til rette for dei som tek utfordringa. Ryfylke, inkludert Finnøy, representerer på mange måtar eit Norge i miniatyr, og få regionar kan visa til eit slikt matmangfald som her. Under ei kulinarisk rundreise i Ryfylke i fjor vår hevda Arne Brimi ved fleire anledningar at Ryfylke er i særklasse når det gjeld lokal mat, og at regionen er over snittet bevisst dette faktum. I tillegg har me vår eigen kokk, ryfylkekokken Frode Selvåg, som har spesialisert seg i lokal kokkekunst, og gjer denne til noko spesielt.Men, me har og ein viktig mann som jobbar i kulissane, ein som jobbar for å skapa interesse og vekst blant lokalmat produsentar.Per Øystein Sandvin er rådgjevar for lokale matspesialitetar i Ryfylke. Han vandrar i eit

Trendy mat frå Ryfylke


matlandskap og har god oversikt på kva som skjer på dette området.Finnøy har mykje å by på, men kan gjera endå mykje meir ut av råvarene som fins her. Marknaden etterspør produkt med lokal tilhøyre, spesielt restaurantbransjen, lokalt reiseliv og nærbutikkar, men og frå butikkjeder i Stavangerregionen. Spesielt attraktivt er produkt med spesielle kvalitetar som til dømes tradisjon, historie, opphav, etikk og miljø, kombinert med ei god smaksoppleving. Det aller beste er viss desse kriteria i tillegg kan knytast til helse, altså at ein har å gjere med eit sunt produkt. Setninga: Nyt måltidet og et med godt samvit, kan oppsummera mykje av trenden, fortel Sandvin.

Jobba saman-Kva av lo-kale matspe-sialitetar fins i Ryfylke? Det er som sagt mykje. Tomatar er jo i ein klasse for seg. Her har mange jobba lenge og godt, og klart skapa ein merkevare. Finnøytomatar kling godt langt utanfor ryfylke grensene. Elles har me stor produksjon av kråkebollar, egg, bringebær, bjørnebær og frukt. Laks, kveite, piggvar, hummar og østers, røykt laks, lam og villsau, ulike

storferasar, tomatsaus, sylta tomat, brød og kaker, fortel Sandvin. Han held fram: I same slengen vil eg og nemna Omboplomma, den er ikkje i kommersiell produksjon i dag, og er heller ikkje ettertrakta som bordplomma. Til gjengjeld er den er svært godt egna til foredling, og har ei rik historie - Kor viktig er det at Finnøy er med på denne utviklinga?Det er svært viktig viss me vil bevara statusen som spisskammerset i matfylket Rogaland. Det er minst like viktig i forhold til merkevare –og omdømebyggjing, og for utviklinga av regionen som heilhet.Samanlikna med matregionar i mellom og sør Europa, det relativt lite igjen av den opphavlige kulturen som knytte

seg til foredling på eigen gard eller på bygda i Norge. Slik er det også for Ryfylke.Kystbonden representerte i si tid eit stort spekter av konservering av mat, frå sjø og land. Både speking, salting, tørking, røyking, brygging, kinning og baking føregjekk i eldhuset, der kunnskapen blei overført frå generasjon til

generasjon, og kor ein kunne finna store variasjonar av same produkt innan korte avstandar. Med tanke på nyskapning er det viktig å ha ein tradisjon og foredlingskompetanse å byggja på. Ryfylke Næringshage vil forsøka å få etablert eit godt matmiljø rundt lokale matspesialiteter i Finnøy og Ryfylke, kor kunnskap for både mattradisjonar, foredling og nyskaping er viktig. Dei har også eit stort matnettverk både i Rogaland og nasjonalt, fortel Sandvin.

Ryfylke er trendsettar-Kva med nisjeprodusentane som allereie eksisterar?Dei må framstå samla. Det er svært viktig å få til eit nettverk og produsentmiljø for desse slik at dei blir sterkare og får

meir tyngde i marknaden. Lokale matspesialitetar og matkultur vil sannsynleg kunne bidra til å skapa grunnlag for ei opplevingsnæring i Ryfylke viss moglegheitene som ligg der nyttast. Ei brei lokal og regional satsing på

utvikling, samt sal av lokal mat er avgjerande for å auka bevisstheita om kortreist mat, og for å kunna få ei berekraftig næring på sikt. Stavanger og Ryfylkeregionen er trendsettar for mat og måltid og då er det svært viktig at me nyttar moglegheitene meir enn det som er tilfellet i dag, avsluttar Per Øystein Sandvin.


Ryfylkeregionen er trendsettar for mat og måltid og då er det svært viktig at me nyttar mulighetene meir

-Heldige Ryfylke som har Frode Selvaag. Det sa mesterkokk Arne Brimi under ei kulinarisk reise i Ryfylke i fjor. Selvaag har hausta heiderleg omtale både nasjonalt og internasjonalt for sin innsikt i kokkekunsten. Men det er Ryfylke og lokal mat som ligg hjarta hans nærast.

Tekst og foto: Oddbjørg M. Måland

Ryfylkekokken har for alvor sett Ryfylke på det norske matkartet. Han kan ta mykje av æra for den aukande interessa for lokalprodusert mat i regionen. Og som eit resultat av det har han nyleg etablert Ryfylkes einaste matkultursenter på Finnøy.

AllsidigVed nyttårsskifte flytta Frode Selvåg frå Hjelmeland til Finnøy og etablerte seg i Landahuset i Steinnesvåg. Her driv han allsidig, blant anna har matshowet, Kok

ken og Tosken, slått godt an. Medan Frode lagar god og sunn, kortreist mat, sper lokale humoristar på med gode historiar, kjappe replikkar og lun ryfylkehumor. Elles er han matfaglig konsulent, han promoterar lokale matspesialtitetar i inn –og utland, han er vikarlærar på Rygjabø vidaregåande skule, matfag, og han utviklar menyar og lagar

mat til selskap, konferansar og kurs.-Kva forpliktelsar ligg i å vera ryfylkekokk?I vedtektene for Ryfylkekokken AS heiter det at eg skal fremma og bruka råvarar frå Ryfylke så langt det let seg gjera, samt ta vare på og fremma den ryfylske matkulturen. Det er jo akkurat desse tinga eg brenn for. Ryfylke er unikt i

Ryfylkekokken, lokal og fenomenal

Frode Selvaag har sett Ryfylke på det norske matkartet.


så måte, og har vanvittige muligheiter til å skapa endå fleire matspesialitetar.

Fleire nisjeprodukt-Noko spesielt du tenkjer på?Eg meiner at me må satsa meir på små lokale nisjeprodukt. Eg tykkjer den cooperative tanken har fått for godt feste. Alt treng ikkje dreia seg om Tine, Notura og Bama. Kvifor ikkje tenka mindre og individuelt, det er plass til mange nisjeprodukt frå Finnøy.Tenk berre før i tida, då det var tre meieri på Finnøy, i dag er det eit igjen på Jæren som dekkjer heile regionen. Me er for lite kritiske til dei store produsentane som sit på makta. Me må våga skapa noko sjølv, me som har verdas beste utganspunkt, seier Selvaag. -Kva er naturleg å satsa på i Finnøy? Det er mange ting det kunne vore verd å satsa på, og som eg trur ville vore liv laga. Til dømes is med bjørnebær frå Halsnøy eller bringebær frå Fogn, eller ein god ost. Det er eigentleg ingen avgrensingar. Eg skulle gjerne sett meir produksjon av ulike grønsaker. Finnøy kan og bør bli ein stor leverandør av lokalmat i framtida, men då må me ha større fokus på trygg og berekraftig mat, folk vil vite kor råvarene kjem ifrå, seier Selvaag.

Matkultursenter- Er det her det nye matkultursen-teret kjem inn?

Ja, eg trur forholda ligg til rette for ein slik matopplevingsstad som har fokus på matglede og lokal mattradisjon. Tenk på all den kompetansen som fins her; Rygjabø, tomatnæringa, dei store eggprodusentane, villsau, mjølk, fiskeoppdretta og ikkje minst deltakinga i EUprosjektet, Levande Bygder, der ein liten delegasjon utelukkande jobbar for å fram fleire lokale småskalaprodusentar. Dessutan er det ein enorm ”drive” og optimisme i kommunen. Det viser seg jo heile tida at det er stor etablerarvilje her. I tillegg er det kort avstand til Stavanger der mykje matkompetanse er samla på ein plass, og til flyplassen, seier Selvaag. - Kva med foredling? Dei produkta me produserar bør og foredlast i Finnøy. Til dømes bør me sjølv foredle tomatane som ikkje går til butik

kane og laga særeigne produkt utan tilsetjingsstoff, reine og klare i smaken. Med all mjølka som produserast i kommunen ville det vore naturleg å laga ein god ost, eller yoghurt med lokale bær og frukt i.Egg, som det fins mykje av, kunne me laga verdas beste iskrem av egg og mjølk frå Finnøy.Ein annan ting er kylling og fjærkre. Tenk om me ein dag kan produsera ”Finnøykylling?” sunn, ekte, og frittgåande, og som fekk vekse seg stor og god. Tenk å kunna sjå det på restaurantmenyane rundt om i landet? Det same gjeld fisk. Klart Finnøy må ha ein fiskeforedlingsbedrift med utsal der ein kan kjøpa blant anna nysteikte, varme fiskekaker, avsluttar Ryfylkekokken, Frode Selvaag.

Landahuset


Skal de pusse opp eller byggja nytt?

Me leverer nå i heile Finnøy kommune

med vår nye kranbil!

Ring 400 40 900 for ein god handel Opent: man-fre 10 – 17 laur 10 – 15

Velkommen inn!

Velkommen til vår koselige blomster og interiør butikk på Finnøy

Grethe og Marie

Følg oss på Facebook!

Vi fører kjente merker som: HK livingByNord

Green gateTine K home

MugtailSia

Au.maison Madam stoltz

Durance

Documents

Sommar i finnøy 2012