Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy Nr 2

w Kutnie

XX OGÓLNOPOLSKI KONKURS

WIEDZY HISTORYCZNEJ

DLA UCZNIÓW NIESŁYSZĄCYCH

I SŁABO SŁYSZĄCYCH

„RZECZPOSPOLITA W XVI WIEKU”

KATEGORIA III : SZKOŁA PONADGIMNAZJALNA

KOD UCZNIA

MIEJSCE:……….

ZADANIE 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 SUMA

PUNKTACJA 6 5 4 4 4 1 3 2 5 3 6 2 2 4 1 4 5 6 6 2 75

UZYSKANE

PUNKTY

ZADANIE 1 ( 0 - 6 pkt.)

Uzupełnij zdania dotyczące poniższego obrazu.

a. Autorem obrazu jest _________________________________________ .

b. Obraz przedstawia ________________, który miał miejsce w _____ roku.

c. Na tronie siedzi ______________________________________________ .

d. Postać klęcząca przed władcą to ________________________________ .

e. Na obrazie ukazany jest także błazen królewski, czyli ________________ .

ZADANIE 2 ( 0 - 5 pkt.)

Wyjaśnij następujące pojęcia:

a. PAŃSZCZYZNA - _____________________________________________

____________________________________________

b. UNIA REALNA - _____________________________________________

str. 1

_____________________________________________

_____________________________________________

c. HOŁD - _____________________________________________________

d. WOLNA ELEKCJA - __________________________________________

e. SEJM - _____________________________________________________

_____________________________________________________

ZADANIE 3 ( 0 - 4 pkt.)

Jakie cztery wybitne postacie polskiego renesansu przedstawiają poniższe obrazy?

1._________________________________ 2. ______________________________

3. ______________________________ 4. _____________________________

str. 2

ZADANIE 4 ( 0 - 4 pkt.)

Połącz nazwy wyznawców religii reformowanych w Rzeczypospolitej Obojga Narodów z najważniejszymi ośrodkami tych wyznań.

a. luteranie 1. Raków, Pińczów

b. bracia czescy 2. Łańcut, Secymin

c. kalwini 3. Gdańsk, Toruń

d. bracia polscy (arianie) 4. Leszno

a. ____ b. ____ c. ____ d. ____

ZADANIE 5 ( 0 - 4 pkt.)

Unia polsko-litewska zawarta w 1569 r. w Lublinie tworzyła z Polski i Litwyjedno państwo – Rzeczpospolitą Obojga Narodów. Zdecyduj, czy poniższezdania dotyczące Rzeczpospolitej Obojga Narodów są prawdziwe – P,

czy fałszywe – F.

a. Rzeczpospolita Obojga Narodów miała wspólnego władcę wybieranego

przez oba narody. ____

b. Rzeczpospolita Obojga Narodów miała osobny sejm i politykę zagraniczną. ___

c. Rzeczpospolita Obojga Narodów miała osobną monetę. ____

d. Rzeczpospolita Obojga Narodów miała wspólne urzędy, administrację

i wojsko. ____

ZADANIE 6 ( 0 - 1pkt.)

Ułóż wydarzenia w kolejności chronologicznej (1 - 5).

Pierwsza wolna elekcja

str. 3

Zawarcie unii lubelskiej

Hołd lenny Gotarda Kettlera

Hołd pruski

Założenie przez Stefana Batorego Akademii Wileńskiej

ZADANIE 7 ( 0- 3 pkt.)

Napisz, których postaci historycznych dotyczą podane opisy.

a. Złożył hołd Polskiemu królowi w Krakowie w 1525 roku:

___________________________________________________

b. Arcybiskup gnieźnieński, pierwszy interreks w dziejach Polski:

__________________________________________________

c. Książę siedmiogrodzki, w 1575 r. wybrany na króla Polski:

______________________________________________

ZADANIE 8 ( 0 - 2 pkt.)

Na podstawie tekstu źródłowego wykonaj polecenia A i B.

„Był to olbrzymi sukces Zygmunta Augusta, osiągnięty po mistrzowsku. Wystarczy powiedzieć, że cesarz i Rzesza nie tylko go akceptowali, ale sami do przyjęcia Inflant króla Polski zachęcali, bo tylko dzięki temu ochronić je mogli przed Moskwą. Ale ten sukces trzeba było jeszcze utrwalić. Rozpoczęły się dalsze zabiegi dyplomatyczne”.(Źródło: S. Grzybowski, Wielka Historia Polski, t.4, Dzieje Polski i Litwy (1506-1648), Kraków 2000, s. 127)

A. Opisane wydarzenie miało miejsce w roku:

a. 1550

b. 1559

c. 1561

d. 1570

B. Wydarzenie dotyczyło :

a. hołdu lennego Gotarda Kettlera

b. rozejmu w Jamie Zapolskim

c. hołdu Albrechta Hohenzollerna

str. 4

d. włączenia Inflant do Polski

ZADANIE 9 ( 0 - 5pkt.)

Przyporządkuj przedstawicielom renesansu dziedziny, w których tworzyli. W tym celu wstaw znak „x” w odpowiednie rubryki tabeli.

Postać Medycyna Historia Myślpolityczna

Astronomia Literatura

Mikołaj Kopernik

Wojciech Oczko

Marcin Bielski

Wawrzyniec Goślicki

Mikołaj Rej

ZADANIE 10 ( 0 - 3 pkt.)

Na podstawie drzewa genealogicznego dynastii Jagiellonów i własnych wiadomości określ, czy zdanie jest prawdziwe czy fałszywe wpisując w kratki

P lub F.

str. 5

Za panowania Jana Olbrachta obradował sejm, który ogłosił konstytucję,, Nihil novi”.

Książę Prus Albrecht Hohenzollern złożył hołd królowi Polski Zygmuntowi Augustowi.

str. 6

Zygmunt August jest twórcą Rzeczpospolitej Obojga Narodów przez zawarcie Unii Lubelskiej.

ZADANIE 11 ( 0 - 6 pkt.)

O kim mowa? Obok opisów wpisz odpowiednie postaci.

A. pierwsza wolna elekcja, dynastia Walezjuszy - ______________________

B. król Polski, konstytucja „Nihil novi” - _____________________________

C. kontrreformacja, kardynał, sprowadzenie do Polski jezuitów -

______________________________________________________________

D. królowa Polski, siostra Zygmunta Augusta - ________________________ E. król Polski i Szwecji, siostrzeniec Zygmunta Augusta - _______________

G. królowa Polski, Mediolan , żona Zygmunta Starego - _________________

ZADANIE 12 ( 0 - 2 pkt.)

Na podstawie ilustracji wykonaj polecenia A i B.

str. 7

A. Napisz nazwę tego rodzaju tkaniny dekoracyjnej:

__________________________________________________

B. Podkreśl właściwe dokończenie zdania:Ukazane dzieło sztuki zostało sprowadzone na Wawel za panowania:

a. Zygmunta Starego c. Henryka Walezego

b. Zygmunta Augusta d. Stefana Batorego

ZADANIE 13 ( 0 - 2 pkt.)

Napisz, jak określa się wiek XVI w Rzeczypospolitej. Odpowiedź uzasadnij. ______________________________________________________________

______________________________________________________________

______________________________________________________________

______________________________________________________________

ZADANIE 14 ( 0 - 4 pkt.)

Zdecyduj, czy podane zdanie jest prawdziwe ( P ), czy fałszywe ( F ).

a. W XV i XVI wieku ukształtował się ostatecznie ustrój polityczny Rzeczypospolitej zwany demokracją szlachecką. ____

b. Pacta conventa to osobiste zobowiązania monarchy. ____

c. Nazwa artykuły henrykowskie pochodzi od nazwy miejscowości

Henryków, w której zostały podpisane. ____

d. Najbogatszą warstwę szlachecką nazywamy magnaterią. ____

ZADANIE 15 ( 0 - 1pkt.)

Budowle epoki renesansu przedstawiono na ilustracjach oznaczonych numerami:

str. 8

A. 1 i 2 B. 2 i 4

C. 3 i 4 D. 1 i 3

ZADANIE 16 ( 0- 4 pkt.)

Uzupełnij tekst na podstawie wiedzy własnej i zamieszczonego poniżej wiersza.

Do obowiązków chłopa należało: płacić _________________, odrabiać

______________________ i składać ____________________________.

Chłopi przed uciskiem szlachty bronili się ________________________.

str. 9

1 2

3 4

„Niedługo o chłodzie w swoim kącie siedzę

A moja rodna ziemia odłogiem mi leży

Ostatni chłopak ze wsi przed niewolą bieży.”

(Piotr Zbylitowski)

ZADANIE 17 ( 0 - 5 pkt.)

Na podstawie poniższego obrazu wykonaj polecenia: A, B, C.

A. Podaj imię i nazwisko autora obrazu: _____________________________

B. Obraz ten nosi tytuł:

a. „Kazanie Skargi”

b. „Chrzest Polski”

c. „Unia Lubelska”

C. Kim są postaci oznaczone numerami 1,2,3 ?

str. 10

1

2

3

1. - _______________________________________

2. - _______________________________________

3. - _______________________________________

ZADANIE 18 ( 0 - 6 pkt.)

Do wydarzeń dopisz daty:

A. Uchwalenie konfederacji warszawskiej _______

B. Sekularyzacja Prus Zakonnych _______

C. Rozejm w Jamie Zapolskim _______

D. Elekcja Zygmunta III Wazy _______

E. Przeniesienie stolicy Polski z Krakowa do Warszawy _______

F. Zawarcie unii lubelskiej _______

str. 11

ZADANIE 19 (0 - 6 pkt.)

Na podstawie mapy wykonaj polecenia: A, B, C, D.

A. Podaj nazwy ziem oznaczonych cyframi:

1_____________________________________

4_____________________________________

11____________________________________

B. Podaj nazwę państwa, z którym Rzeczpospolita toczyła wojnę o ziemie

zaznaczone nr 11:_________________________________________

C. Podaj rok zakończenia wojny : ____________

str. 12

D. Na mocy rozejmu w Jamie Zapolskim ustalono, że :

_________________________________________________________

_________________________________________________________

ZADANIE 20 (0 - 2 pkt.)

Na podstawie zamieszczonych poniżej tekstów źródłowych , odpowiedz

na pytanie 1 i 2.

17. Osobliwie to warujemy, iż podatków ani poborówżadnych [ ... ] także ceł nowych miast naszych w Polsce iWielkim Księstwie Litewskim i we wszystkich ziemiachnaszych do Korony należących składać i postanawiaćnie mamy, bez zwolenia wszech stanów na sejmiewalnym [ ... ] .

21. A jeślibyśmy (czego Boże uchowaj) co przeciwprawem, wolnościom, artykułom [... ] wykroczyli alboczego nie wypełnili, tedy obywatele koronni obojga naroduod posłuszeństwa i wiary nam powinnej wolne czyniemy( czynimy) [...]. Jan Matejko. Potęga Rzeczypospolitej u zenitu. Złota wolność.Elekcja

1. Wyjaśnij, pod jakimi warunkiem władca mógł wprowadzić nowe podatki.

____________________________________________________________

____________________________________________________________

____________________________________________________________

2. Napisz, czym skutkowało złamanie przez króla postanowień Artykułówhenrykowskich.

________________________________________________________________

________________________________________________________________

________________________________________________________________

str. 13