SPRAWIEDLIWY HANDEL

trochę wiedzy dla zaawansowanych

najważniejsze wyzwania

plany na przyszłość

Polska Zielona Sieć

Kraków, 03.10.2008

ZASADY FT cena minimalna (Fairtrade Minimal Price)- ustala FLO- rożni się w zależności od regionu (np. 1,21 USD/funt za czystą kawę arabika z

Afryki i Ameryki Centralnej i 1,19 USD/funt z Azji i Ameryki Południowej- może być wyższa, ale nie niższa od tej kwoty

premia na rzecz społeczności lokalnej (Fairtrade Premium)- wypłacana dla spółdzielni co roku w zależności od ilości sprzedanych produktów- np. w przypadku bananów wynosi 1 USD/skrzynkę, a w przypadku bawełny 0,05

USD/ kilogram

możliwość prefinansowania- kredyty przed-eksportowe uruchamiane na życzenie spółdzielni w wysokości do

60% ceny zakupu

umowy długoterminowe mniej pośredników Rolnik Spółdzielnia Unia (Związek spółdzielni) Importer Przetwórca/

hurtownik Sprzedawca detaliczny Konsument

demokratyczny system podejmowania decyzji ochrona praw kobiet i dzieci- w tym wykluczenie pracy dzieci i niewolników

ekologiczna produkcja- ograniczenie użycia środków agrochemicznych (np. poprzez wyższą FMP dla

produktów uprawianych bez użycia środków chemicznych)

Porównanie cen kawy Fairtrade z cenami w NY w latach 1989 - 2007

SYSTEM FT

FLO Int. (Fairtrade Labelling Organizations Internationals) - związek 20 inicjatyw licencjonujących (Labelling Initiatives) i 3 sieci

producenckich (Producer Networks)- wyznaczanie i pomoc w osiąganiu standardów FT- przyznawanie licencji w krajach których nie ma LI- powstało w 1997 r.

FLO-Cert (International Certification Company)- firma niezależna od FLO- weryfikacja standardów- certyfikacja i kontrola producentów i importerów- istnieje od 2 lat Inicjatywy licencjonujące (Labelling Initiatives) - przyznają firmom licencję na używanie znaku Fairtrade na konkretnych

produktach - promują FT poprzez edukacje i marketing Sieci producenckie (Producer Networks) - zrzeszają przedstawicieli spółdzielni i unii zajmujących się produkcją towarów

sprzedawanych w ramach FT- obecnie istnieją trzy sieci producenckie reprezentujące trzy regiony: Afrykę,

Amerykę Łacińską oraz Azję Południową i Południowo-Wschodnią.

Struktura FLO

Zgromadzenie ogólne: Wszyscy członkowie = Inicjatywy licencjonujące + Sieci producenckie

Zarząd FLO: - 5 reprezentantów LI- 4 reprezentantów PN- 2 reprezentantów

certyfikowanych handlowców- 2 niezależnych

członków

FAIRTRADE a FAIR TRADEFairtrade – system oparty na strukturze FLO, marka związana ze znakiem Fairtradebędącym własnością FLO

Produkty: banany, cukier, herbata, kakao, kawa, komosa ryżowa (quinoa), miód, owocesuszone, owoce i warzywa świeże, soki, orzechy/ziarna oleiste, przyprawy, ryż, wino,kwiaty cięte, rośliny ozdobne, bawełna, piłki sportowe

Fair Trade – sprawiedliwy handel w szerszym znaczeniu, brak ścisłych standardów, oparty na zaufaniu do organizacji alternatywnego handlu (ATO – Alternative Trade Organizations)

IFAT (International Fair Trade Association) – zrzeszenie firm i organizacji zajmujących się sprawiedliwym handlem, przyznaje znak FTO

NEWS! (Network of European Worldshops) – zrzeszenie sklepów sprzedających produkty sprawiedliwego handlu w Europie (ok. 3 tys. sklepów)

EFTA (European Fair Trade Association) – zrzeszenie 11 europejskich importerów produktów fair trade

Produkty: koszyki, ubrania, biżuteria, naczynia …

FINE = FLO + IFAT + NEWS! + EFTA

Sprzedaż produktów FT

W roku 2006 na produkty FT wydano 1,6 mld euro – 42% więcej niż w 2005 r., a w 2007 r.2,3 mld euro – 44% więcej w stosunku do 2006 r., z tego:

- Kawa i kakao – 53% wzrost sprzedaży- Banany – 31%- Herbata – 49%- Bawełna – 100% W latach 2000-2005 liczba produktów FT zwiększyła się 15-krotnie,

a tylko w roku 2007 wzrost wyniósł 47% Już ponad 20% kawy sprzedawanej w Wielkiej Brytanii ma znak FT,

a w Szwajcarii banany Fairtrade stanowią 55% całego rynku bananów

Pomimo to, FT stanowi mniej niż 1/100 światowego handlu (wg. WTO) – produkty FT stanowią 0,5-5% całej sprzedaży w swoich kategoriach w Europie i Ameryce Północnej.

Wartość sprzedaży detalicznej produktów FT w poszczególnych krajach

Liczba licencji przypadających na kraj*

* przybliżona liczba wydanych licencji na używanie znaku FT firmom sprzedającym gotowe do konsumpcji wyroby w każdym z krajów gdzie istnieją LI. Należy jednak pamiętać, że w wyniku handlu międzynarodowego, produkty FT dostępne są w ok. 60 krajach.

Skąd taki sukces? Szeroka edukacja i kampanie promocyjne

prowadzone w poszczególnych krajach przez LI i inne organizacje, np.:

- Światowy Dzień Sprawiedliwego Handlu (2-ga sobota maja) połączony z obchodami Fairtrade Fortnight

- Fairtrade Foundation z Londynu: Fairtrade School, Fairtrade University- Fairtrade Banana Day- Oxfam International: ‘Make Trade Fair’- Fairtrade Action Network

Udział władz lokalnych i miast w propagowaniu FT

- Fairtrade Town, zrównoważone zamówienia publiczne

FT w Polsce Stowarzyszenie Sprawiedliwego Handlu „Trzeci Świat i My” - umowa z FLO na używanie znaku na terenie Polski,

sprzedaż produktów z Niemiec

Promocja idei: EFTE, Polska Zielona Sieć, FWIE, AI, PAH

Sklepy internetowe:www.sklep.sprawiedliwyhandel.pl www.sprawiedliwy-handel.pl www.gajanet.pl www.ekoalternatywa.plwww.jarmarkiswiata.pl

Sklepy, kawiarnie, supermarkety

Najważniejsze wyzwania

Brak polskiej LI - utrudnienia dla polskich dystrybutorów i potencjalnych polskich

przetwórców

- pieniądze z licencji edukacja za granicą - wyższa cena produktów FT

Brak jasno sprecyzowanej strategii edukacyjnejBrak współpracy między NGOsamiBrak profesjonalnych ATO Brak współpracy międzynarodowej Brak przejrzystości systemu

i niedoskonałość procedur FLO

Plany na przyszłość

8-9 listopada, Warszawa- warsztat dla polskich NGO organizowany przez FWIE, PZS i EFTE- pogłębienie wiedzy, profesjonalizacja działań, wyznaczenie kierunków rozwoju,

integracja- wykłady zagranicznych ekspertów (FLO, Transfair, FF, Gepa)- warsztaty służące wypracowaniu materiałów instruktażowych w 3 dziedzinach:

konsumenci, detaliści, importerzy i przetwórcy- stworzenie strony i forum internetowego www.fairtrade.org.pl

19 listopada, Wilno- powołanie struktur FT dla krajów bałtyckich- zaproszenie przedstawicieli polskich NGO

Początek 2009, Polska- warsztat organizowany przez Transfair Germany

- kolejny etap tworzenia polskich struktur FT Początek 2009, Czechy- warsztat FT dla NGO z Europy Środkowej

i Wschodniej

Dziękuję za uwagę