Upload
others
View
4
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
komen
komen
tatotatoriri
fasi: 1,50 larifasi: 1,50 lari#6
safexburTo Jurnali, romelic ar ZveldebasafexburTo Jurnali, romelic ar Zveldeba
deformirebuli deformirebuli
qarTuli qarTuli
fexburTifexburTi
forca italia
barselona
`oqros nakrebis ~ bedis wigni
interviu franc
bekenbauerTan
damfuZneblebi:
koba bedoiZe,
tariel kinwuraSvili.
redaqciis misamarTi:
Tbilisi, CubinaSvilis q. #50
http://bedoidze.site.ge/tel.:2-51-91-27; 557-59-56-82;
elfosta:[email protected]@hotmail.com
mTavari redaqtori
tariel (tato) kinwuraSvili
msoflio safexburTo Cempionatebis meeqvse burTi.
Svecia, 1958 weli.
dagvikavSirdiT, CvenTan reklama momgebiania Tqveni warmatebisTvis!
3komen
komen
tatotatoriri
sarCevi
deformirebuli qarTuli fexburTi - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 4
dida - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 6
saintereso faqtebi - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 7
forca italia - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 8
barselona - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 12
mravlismetyveli faqtebi - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 14
barselona - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 16
`oqros nakrebis~ bedis wigni- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 19
franc bekenbaueri: ` yvelaze didi siamovneba msoflios
1970 wlis Cempionatma momgvara~- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 22
Temur qecbaia - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 24
rogor agvixsna fexburTma msoflio - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 24
ambavi gulSematkivars SeCenili eSmakisa - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 27
rodesac mSobliuri safex-
burTo nakrebi an klubi saer-
TaSoriso asparezze warmatebas
miaRwevs _ dawyebuli fexburTis
mcodne qomagebidan, damTavre-
buli am TamaSTan mwyralad myof
adamianebamde, yvela sixarulis
saburvelSi gaexveva xolme...
ase xdeba, roca Cveni sa-
saxelo ragbistebi imarjveben,
radgan fexburTica da ragbic
gundur TamaSTa ricxvs ganekuT-
vnebian. gundur sportSi didi
gamarjvebebis miRweva qveyanaSi
erTianobis xarisxsac ufro aum-
jobesebs, imitom, rom cxovreba-
Sic da sportSic grandiozul
miznebamde misvla, erTianobiT,
erT jansaR gundad gadaqceviT
SeiZleba moxerxdes!
samwuxarod ragbisgan gansx-
vavebiT, saqarTvelos fexburTis
federaciis maRalCinosanTa uni-
aTo garjis SedegaT, qarTuli
fexburTi suls Rafavs. sportis
nomer pirvel saxeobaSi bevri
ram aris sasikeTod Sesacvleli
da swored am dros, Rirseulma
kacma, didma fexburTelma, ro-
melsac bevrisagan gansxvavebiT
ar sCvevia iaffasiani saubari da
ama Tu im yviTeli gadacemidan
pranWva-grexva, saqarTvelos
fexburTis federaciis 2015 wlis
arCevnebze, Tavisi kandidatura
oficialurad daadastura.
es kaci aris vladimer gu-
caevi, romelmac Tavis droze
„liverpuli“ gaocebuli datova,
„baiernis“ fexburTelebs piri
daaRebina, im turnirSi sadac
„reali“ monawileobda saukeTeso
moTamaSe gaxda, evropis Tasebis
mflobelTa Tasis: meoTxedfinal-
Si, naxevarfinalSi da finalSi
golebi gaitana da ase Semdeg...
is ki, ar trabaxobs, ar po-
zirebs, Tavi ar moaqvs... parado-
qsia magram faqtia ara? faqtia
isic, rom mas qarTuli fexburTi
uyvars. vladimer gucaevi pasux-
ismgeblobiT aRsavse pirovnebaa,
mas saqmis maRal doneze Sesrule-
ba sCvevia _ rac araerTxel daamt-
kica... Jurnali „komentatori“
vladimer gucaevs saqarTvelos
fexburTis federaciis preziden-
tobas usurvebs!
tariel kinwuraSvilitariel kinwuraSvili
Rirseuli kandidati
4 komen
komen
tatotatoriri
problema
deformirebuli deformirebuli
qarTuli fexburTiqarTuli fexburTi
qarTuli fexburTis fenomeni
gasuli saukunis dasawyisidan
ukve iqna aRiarebuli bevri qvey-
nis mier. Cveni sityvebis das-
turad mravali magaliTis moyvana
aris SesaZlebeli... „nisliani al-
bionis“ qveyanaSi aRmocenebulma
TamaS-burTaobam saqarTveloSi
umal moipova aRiareba. bavSve-
bi fexSiSvelebi agoravebdnen
burTs.
saqarTveloSi sayovelTaod
cnobil fexburTis specialists
andro Jordanias ar eTakilebo-
da dabali donis SejibrebebSi
monawileobis miReba, samagierod
momavalSi miviReT umaRlesi do-
nis mwvrTneli, romelsac msofli-
os nebismieri qveyana inatrebda.
axla aRar daviwyebT CamoT-
vlas Tu ramdeni umaRlesi fex-
burTis ostati aRzrdila saqa-
rTveloSi, radgan mTavari mainc
dRevandeli dRea.
fexburTis moy-
varulebi xSirad sau-
broben imaze Tu ra
gvqonda uwin da ra
gvaqvs dRes. SeiZleba
iTqvas qarTuli fex-
burTi aTwleulebis
w i n d a m k v i d r d a
sportul samyaroSi.
gasagebia maTi mosaz-
reba, vinc ar iziarebs
„qarTuli fexburTis“
fenomens, radgan maTi
azriT sportis es
saxeoba sayovelTaoa
msoflioSi, Tumca
maT aviwydebaT is
garemoeba, rom Tama-
Sis am saxeobas Cvenma
sportsmenebma udide-
si wvlili SesZines.
samwuxarod es ukve
warsulSi iyo.
ra gvaqvs dRes
qarTuli fexburTis
sasaxelod? samwux-
arod araferi! CavuR-
rmavdeT problemebs
da Cveni qveynis eris
d i s k r e d i t a c i a d
nuravin miiRebs im
SeniSvnebs, rac gvaqvs
simarTlis mTqmel da ara SeniR-
bul diplomatias amofarebul
Jurnalistebs.
aTeuli wlebis win TiTqmis
yvela bavSvi sportiT iyo daka-
vebuli. Zvelad jer nomeri „11“,
Semdeg „10“, „9“ iyo popularuli.
cxonebuli mixeil mesxis (ufro-
si) fexburTidan wasvlis Semdeg,
garemarbad vladimer gucaevi
mogvevlina. dauviwyaria misi
debiuti Tbilisis „dinamos“
SemadgenlobaSi, rodesac jer
kidev Wabuki fexburTeli ovaciiT
miiRo mayurebelma...
axla? saubedurod Tavs ve-
rafriT vinugeSebT. ratom? _ am
kiTxvaze pasuxi advilic aris da
Znelic.
daviwyoT klubebiT... vin ra
kriteriumiT arCevs jer mwvrT-
nelebs da Semdgom fexburTelebs
gaugebaria. diax, saqmeSi Caxedu-
li adamiani ver gaigebs, ra surT
klubebis mesveurebs. sezonis
dasawyisSi, icocxleT, dapirebebs
uxvad gvaZleven, evroTasebze
warmatebiT gamovalTo, magram
rogor, amaze arafers amboben.
TamaSis xarisxs, modiT Tavi da-
vaneboT da vTqvaT aqvs ki Cvens
gundebs raime taqtika? _ samwux-
5komen
komen
tatotatoriri
„dRes Cveni nakrebis wevrebs ra vusayveduroT, rodesac
ageben matCs, radgan mwvrTneli moTamaSeebs qarTuli fexbur-
TisaTvis Seuferebeli ususuri strategiiT aTamaSebs, ris
Sedegadac gundi, fexburTis mTavar xibls _ golebis gatanis
deficits ganicdis.
sportSi erTi imarjvebs, meore ki marcxdeba - uamisod
ar arsebobs Sejibreba da ras akeTebs am dros Cveni qveynis
fexburTis federacia? saubedurod arafers. am ramdenime
wlis win qvemo qarTlis gubernatorma piradad scema (da ara
mxolod Seuracxyo) arbitrebi, magram saqme Caifarcxa. sff-am
araviTari reagirebisa da protestis zomebi ar miiRo amasTan
dakavSirebiT! ai saidan iwyeba Cveni fexburTis daRmasvla...
Tu sakuTar Cempionats pativs ar vcemT, Sejibrebebs ar vaRi-
arebT, gana sporti ganviTardeba?“
arod ara. axalgazrda moTamaSe,
romelic jer kidev 18-20 wlisaa
SesaZloa gundis gareSe darCes.
ratom? amaze pasuxi Tavad mwvrT-
nelebsac ara aqvT. legendaruli
daviT yifiani 23 wlis Semdeg
gaixsna rogorc moTamaSe. amiT
imis Tqma gvinda, rom axalgazrda
fexburTelebidan vin sad ikarge-
ba aravin uwyis.
saqarTvelos Cempionati
gaurkvevel situaciaSi da vadeb-
Si mimdinareobs. vis rad sWirdeba
matCi, romelsac mxolod ramden-
ime adamiani miadevnebs Tvals,
isic mxolod ojaxis axloblebi.
wvimaSi da TovlSi fexburTis
TamaSi sanaxaobas daRs asvams.
sabWoeTis dros vakritikebdiT, im
Cempionats, romelic gazafxulze
iwyeboda da SemodgomiT mTavr-
deboda. ar mogvwonda wvimaSi da
uamindobaSi gamarTuli matCebi _
axla ratom mogvwons? iqneb Cveni
sakuTari erovnuli Cempionati
movaqcioT im CarCoebSi, romelic
qarTvelebs gvawyobs da wagvadge-
ba. amaze unda davfiqrdeT.
sabWoTa kavSiris dros saqa-
rTvelos nakrebad fexburTSi
Tbilisis „dinamo“ iTvleboda. wy-
ali ar gauva, asec iyo. modiT axla
gavixsenoT rogori taqtikiT
TamaSobda Cveni sasaxelo gundi.
„dinamom“ pirveli oficialuri
matCi evroTasebze 1972 wels
gamarTa _ mas Semdeg bevrma wyalma
da moTamaSeebma Caiares, magram
darCa TamaSis Semtevi stili, ro-
melic aRafrTovanebda nebismier
mayurebels. samwuxarod es stili
qarTul fexburTSi dakargulia.
da bolos mTavari saTqmelic
unda iTqvas! rodesac Tbili-
sis „dinamo-
Si“ cxonebuli
nodar axalk-
aci mivida mTa-
var mwvrTne-
lad, igi ukve
momzadebuli,
daRvinebuli
mwvrTneli gax-
ldaT, romel-
mac ramdenime
a R i a r e b u l
mwvrTnelTan
imuSava. Ses-
a Z l o a v i n m e
S e m o g v e d a -
vos, mas ukve
momzadebuli
Semadgenloba
daxvda gund-
Sio, magram maT
SevekamaTebiT...
Tundac imitom,
rom aleqsan-
dre CivaZe axalkacis misvlamde
naxevarmcvelad TamaSobda,
_ man igi centralur mcvelad
ganamwesa, ramac gaamarTla
da CivaZe Tbilisis „dinamos“
liderad da msoflio donis
mcvelad Camoyalibda. no-
dar axalkacma icoda romel
moTamaSes ra funqciebis Ses-
ruleba SeeZlo, amitomac iyo
„dinamo“ Zlieri.
dRes Cveni nakrebis
wevrebs ra vusayveduroT,
r o d e s a c a g e b e n m a t C s ,
radgan mwvrTneli moTama-
Seebs qarTuli fexburTisaT-
vis Seuferebeli ususuri
strategiiT aTamaSebs, ris
Sedegadac gundi, fexburTis
mTavar xibls _ golebis ga-
tanis deficits ganicdis.
sportSi erTi imarjvebs,
meore ki marcxdeba - uamisod
ar arsebobs Sejibreba da ras
akeTebs am dros Cveni qveynis fex-
burTis federacia? saubedurod
arafers. am ramdenime wlis win
qvemo qarTlis gubernatorma
piradad scema (da ara mxolod
Seuracxyo) arbitrebi, magram
saqme Caifarcxa. sff-am aravi-
Tari reagirebisa da protestis
zomebi ar miiRo amasTan dakav-
SirebiT! ai saidan iwyeba Cveni
fexburTis daRmasvla... Tu saku-
Tar Cempionats pativs ar vcemT,
Sejibrebebs ar vaRiarebT, gana
sporti ganviTardeba?
gia burduligia burduli
qarTuli fexburTis
dasamarebis ufleba aravis
ara aqvs
6 komen
komen
tatotatoriri
1994 wlis mundialis merved-
finalur matCSi, sadac germaniis
nakrebi belgielebs angariS-
iT 3:2-s ugebda, TamaSis bolo
wuTebze belgielTa kiperi _
miSel priudomi mowinaaRmdegis
sajarimo moedanze Cavida Tavisi
gundis dasaxmareblad. maSin am
moqmedebam safexburTo wreebSi
didi rezonansi gamoiwvia. mas
Semdeg am xerxs mekareebi Zalian
xSirad mimarTaven. mokled, Ta-
namedrove mekareebi maTi win-
amorbedebisgan saTamaSo stiliT
gansxvavdebian. mxedvelobaSi
maqvs stili da ara ostatoba,
Torem umaRlesi klasis mekareebi
Zvel droSic iyvnen da dResac
arian, Tumca tradiciulad,
yovelTvis italiis, germaniisa
da braziliis samekareo skola
gamoirCeoda. gvsurs swored
brazilieli karis daraji war-
mogidginoT, rameTu am qveynis
samekareo skolam, gansakuTrebiT
bolo ori aTeuli wlis manZilze
didi progresi ganicada...
nelson dida brazilieli
saukeTeso mekareebi
dida
mekareebis brwyinvale pleadis:
barbosas, Jilmaris, leaos, ta-
farelis Rirseuli memkvidrea.
igi saucxoo mekare iyo, romel-
ic wlebis manZilze italiuri
„milanis“ Rirsebas icavda da am
gundis istoriaSi oqros asoebiT
aris Sesuli. dida mekarisaTvis
aucilebel yvelanair komponen-
tSi daxelovnebuli iyo da misi
ampluis fexburTelisaTvis
sasurveli simaRliTa da kargad
ganviTarebuli, dakunTuli sxe-
uliT gamoirCeoda. mas Zalze sx-
arti reaqcia hqonda, penaltebis
mogeriebis saocari alRoc gaaCn-
da da karieris ganmavlobaSi ua-
mravi TerTmetmetriani dartyma
safexburTo samyaroSi yvela dros moiZebnebodnen Zlieri da
saimedo mekareebi. Soreul warsulSi Tu gadavinacvlebT, Segvi-
Zlia davasaxeloT iseTi legendaruli golkiperebi, rogorebic
iyvnen Cexoslovakieli frantiSek planiCka da espaneli rikardo
zamora. dro gadioda da TandaTan msoflio fexburTi mdidrde-
boda uZlieresi mekareebiT. wlebis ganmavlobaSi gulSematkivari
aRtacebaSi mohyavda: gordon benqsis, lev iaSinis, Jilmar dos san-
tos nevesis, zep maieris, roni helstriomis, dino Zofis da sxvaTa
ubadlo ostatobas.
warsulTan SedarebiT Tanamedrove golkiperebis funqciebi
sagrZnoblad Seicvala. Seicvala safexburTo wesic, romelic
uSualod kavSirSia mekaresTan. vgulisxmob wess, romelic gasuli
saukunis oTxmocdaaTian wlebSi damkvidrda. igulisxmeba mekaris
mier burTis xelebSi dafiqsirebis akrZalva, Tu man pasi Tanagun-
delisagan miiRo. aseve mniSvnelovani gaxda golkiperis mxridan
ukana mcvelis garkveuli funqciebis SeTavsebac, rac luis van
gaalis periodis amsterdamis „aiaqsSi“ mekare edvin van der saaris
novatoruli moqmedebebis Semdeg gaxda aqtiuri mTel msoflioSi.
7komen
komen
tatotatoriri
moigeria.
dida araerTxel gamxdara
matCis gmiri. gavixsenoT Tundac
2003 wels manCesteris „old tra-
fordis“ stadionze gamarTuli
CempionTa ligis finali, sadac
erTmaneTs italiuri fexburTis
ori yvelaze saxelmoxveWili
klubi „milani“ da „iuventusi“
xvdebodnen. TamaSma italiuri
gundebisaTvis damaxasiaTebel
wminda taqtikur, sqematur or-
TabrZolebSi Caiara. sabolood,
gamarjvebuli oTxma taimmac ver
gamoavlina da 0:0-ze dasrulebul
matCs, evropis Cempioni klubis
gamosavlenad penaltebis seriis
Catareba dasWirda. aq ki, rogorc
wesi, didam gaibrwyina da „mi-
lans“ CempionTa ligis mopovebaSi
udidesi samsaxuri gauwia.
dida msoflios yvela drois
erT-erT yvelaze titulovan me-
kared iTvleba. mas uamravi didi
Sejibreba aqvs mogebuli, maT
Soris „korinTiansis“ rigebSi
_ msoflios pirveli saklubo
Cempionatic. didam aRniSnuli Ce-
mpionati meoredac moigo, oRond
amjerad „milanTan“ erTad. aseve,
„milanTan“ erTad, 2007 wels
kvlav moipova CempionTa ligis
Tasi da Tavis STambeWdav kari-
eras evropis superTasic Sehmata.
mravali wlis manZilze dida
braziliis nakrebis ZiriTadi me-
kare iyo. man „selesaosTan“ erTad
yvelaferi moigo, risi mogebac
SeiZleboda, oRond 2002 wlis
msoflios Cempionatze luiS fe-
lipe skolarim karis dacva marku-
Ss miando da dida saTadarigo
mekaris rolSi gaxda mundialis
triumfatori. es faqtic kargad
metyvelebs braziliel mekareTa
siZliereze.
unda aRiniSnos, rom dRevan-
deli braziliis nakrebis karsac,
msoflios erT-erTi saukeTeso
mekare Julio sezari icavs.
1954 wels britanul presaSi inglisis imave
wlis safexburTo Cempioni, msoflio saklubo
fexburTis Cempionad monaTles. am gancxadebam aR-
SfoTeba gamoiwvia franguli sportuli gazeTis
„ekipis“ redaqciaSi da gazeTis redaqtorma gabriel
anom evropis CempionTa Tasis daarseba gadawyvita.
gaTamaSebis debuleba Tavad anom Camoayaliba da is
fifam daamtkica.
saintereso faqtebi
1983 wels daniis nakrebis mwvrTnelma zep pi-
oncekma madlobis niSnad miiRo giganturi zomis
boloki. swored bolokia daniis erovnuli gerbis
gamomxatveli simbolo. am JestiT pionceki daafases
SesaniSnavi SedegebisaTvis, romelic man Tavis
gawvrTnil koleqtivTan erTad miaRwia.
8 komen
komen
tatotatoriri
1982 wlis 11 ivlisi.madridi, „santiago
bernabeus“ stadioni.msoflios XII safex-
burTo Cempionatis finali.
asi aTasi mayureblis Tan-
daswrebiT erTmaneTis winaSe
warsdgnen msoflios or–or gzis
Cempionebi: italiisa da dasavleT
germaniis federaciuli respub-
likis fexburTelebi.
italia aseTi Semadgenlo-
biT gamodioda mwvane mindorze:
Zofi, bergomi, kabrini, kolovati,
jentile, Sirea, oriali, tarde-
li, konti, graciani (altobeli,
kauzio), rosi.
germanelebi: Sumaxeri, kal-
ci, Stilike, brigeli, brait-
neri, k. forsteri, b. forsteri,
dremleri (hrubeSi), litbarski,
fiSeri, rumenige (miuleri).
espaneTis presam finalis win
sagangebod gamoaqveyna adrinde-
li finaluri TamaSebis win ga-
moTqmuli prognozebi. aRmoCnda,
rom naxevarfinalistTa Soris ar
dausaxelebiaT arc italielebi,
arc frangebi da polonelebi.
mxolod gfr–is fexburTelebs
miiCnevdnen oqros medlebis mop-
ovebis SesaZlo pretendentebad.
saerTod, momavali Cempi-
onatis prognozebs wina Cempi-
onatis Sedegebi gansazRvravs
xolme, amitomac ixseniebdnen
favoritebs Soris argentinas,
brazilias, gfr–s, italias. ma-
gram italia Tavidanve Camow-
eres... modiT da nu Camower-
diT: „skuadra aZura“ saocrad
uferulad gamovida qvejgufSi.
gavixsenoT angariSebi: italia –
poloneTi 0:0; italia – peru 1:1;
italia – kameruni 1:1(!)
italielebma qvejgufSi meo-
re adgili mxolod gatanili
burTebis wyalobiT daikaves
(2:2) da gadaaswres kamerunelebs,
romelTa burTebis Sefardeba
iyo 1:1.
gavixsenoT italielTa ga-
mosvla wina, argentinis Cempio-
natze. italielebma Tavidanve
moxibles mayurebelic da spe-
cialistebic teqnikuri, swrafi,
Semtevi da lamazi fexburTiT. maT
erTbaSad gadaaviwyes xalxs aRi-
arebuli favoritebi: maspinZeli,
argentinelebi, holandielebi,
brazilielebi da germanelebi.
italielebi gaxdnen Cempionatis
# 1 pretendentebi.
magram Sua CempionatSi gan-
sakuTrebiT holandielebTan
Catarebuli matCis meore taimSi,
(pirveli taimi ise brwyinvaled
iTamaSes, Sesvenebis dros bobi
Carltonma CvenTan saubarSi
ganacxada, italielebi marto am
matCs ki ara, Cempio-
nats moigenebo). ukve
igrZnoboda, rom gun-
di gadaiRala, ver
gauZlo Cempionatis
daZabul ritms. pir-
veli sami didebulad
mogebuli TamaSis
Semdeg ver mouges
germanelebs (0:0),
w a a g e s h o l a n d i -
elebTan (1:2) da bo-
los brazilelebTan
pirveli taimis moge-
bis Semdeg (1:0) far–
xmali dayares meore
taimSi – 1:2.
espaneTSi yve-
laferi piriqiT mox-
da. qvejgufSi uRimRamod Catare-
buli sami matCis Semdeg daiwyo
gamarjvebaTa brwyinvale seria:
italia – argentina 2:1, italia
– brazilia – 3:2, italia – polo-
neTi – 2:0 da bolos finali.
iyo kidev erTi mizezi, ris
gamoc specialistebs da gulSe-
matkivrebs ar miaCndaT italia
Cempionatis favoritad. ori wlis
ukan italielebma evropis Tasis
gaTamaSebis dros sakuTar saxlSi
aramcTu Cempionoba ver moipoves,
mxolod meoTxe adgiliT dakmayo-
fildnen.
amitomac iyo, rom argen-
tinelTa da germanelTa Sem-
deg italielebs ixseniebdnen
inglisTan, safrangeTTan, sabWo-
Ta kavSirTan da SotlandiasTan
erTad.
sanam axali Cempionebis
Rirsebaze vilaparakebdeT, jer
gavixsenoT finaluri matCis
sakvanZo epizodebi.
TamaSis dawyebamde italiel-
Ta mwvrTnelma enco bearzotim
icoda, rom antonioni ver iTa-
maSebda. es didi danaklisi iyo
cisferi gundisTvis. bunebrivia,
bearzotim matCis win ar icoda,
rom pirvelsave wuTebSi graciani
daimtvreoda.
safexburTo biblioTeka
forca italia
nawyveti guram fanjikiZis wignidannawyveti guram fanjikiZis wignidan
enco bearzoti
espaneTis mindvrebze maradonam da
kempesmac iasparezes
9komen
komen
tatotatoriri
enco bearzotim isic ico-
da, rom dervali ar apirebda
travmirebuli rumeniges gamoy-
vanas, magram italielTa mTavar-
sardali ar endoboda dervalis
gancxadebas da germanelebTan
brZolis or strategiul models
agebda, erTs im SemTxvevisTvis,
Tu moedanze rumenige gamovido-
da, meores ki – Tu mowinaaRmdege
rumeniges saTadarigoTa skamze
dasvamda. bearzotim ganacxada,
mtkiced mjeroda, rom rumenige
moedanze pirvelive wuTebidan
gamovidodao.
gamarTlda enco bearzotis
varaudi. Tavis mxriv, dervalma
mas Semdeg gadawyvita moedanze
travmirebuli rumeniges gamoy-
vana, roca gaigo, antonioni ver
iTamaSebso.
iyo erTi moulodnelobac,
yvelas egona, rumeniges jentile
daiWerda. sinamdvileSi jen-
tile litbarskis miuCines, xolo
rumeniges bergomi dasdevda
aCrdiliviT.
kidev erTi siurprizi: aT-
letur da Zalismier brigels
momcro tanis dribliori konti
miuCines. amitomac iyo, pirvel
taimSi konti ZiriTadad dacvaSi
trialebda. miuxedavad amisa,
brigeli pirvel taimSive gaxda
iZulebuli, akrZaluli xerxiT
waeqcia sajarimo moedanze Se-
Wrili konti (SegaxsenebT: pen-
alti ver gamoiyena italielma
kabrinim). brigeli cdilobda,
grZeli garRvevebiT daeRala
konti. moxda piriqiT, meore
taimSi ukve ger-
maneli mcvelebis
winaSe dadga kon-
tis ieriSebis mo-
geriebis prob-
lema.
e r T i s i -
t y v i T , i t a l -
i e l T a m i e r
Catarebul wina
m a t C e b T a n S e -
darebiT, Tama-
Si garkveuli
strategiuli si-
axleebiT daiwyo.
p i r v e l i
taimi TiTqmis
ar gviqadda la-
maz da emoci-
ur fexburTs.
fexburTelebi,
gansakuTrebiT
germanelebi, arc
uxeSobas Takilobdnen. msajs mat-
Cis manZilze xuTjer dasWirda
yviTeli baraTis amoReba (konti,
oriali, dremleri, Stilike,
litbarski).
asparezobis dasawyisSive
daimtvra graciani. mis nacvlad
moedanze gamovida altobeli.
igi pirveli wuTebidanve „Cajda“
koleqtivSi da ubrwyinvalesi
golic (rigiT mesame) gaitana
germanelTa karSi.
roca 24–e wuTze brigelma
mocela sajarimo moedanze Se-
Wrili konti (man gadacema al-
tobelisgan miiRo), msajma uyoy-
manod daniSna TerTmetmetriani
sajarimo dartyma.
i t a l i e l i
tifozebi winas-
war zeimobdnen
gatanil gols,
magram kabrinim
yvelas civi wyali
gadaasxa.
roca burTi
kars ascda, arc
erT italiel fex-
burTels ubralo
JestiTac ki ar ga-
mouxatavs ukmay-
ofileba. TamaSi
ise gaagrZeles,
viTom araferi
momxdariyos.
z o g i e r T m a
RimiliT gaamxne-
va kidec guld-
awyvetili mego-
bari.
arada, msoflio Cempionatis
finalSi sayaimo angariSis dros
penaltis gafuWeba TiTqmis wage-
bas udrida.
pirveli taimi uSedegod
damTavrda.
meore naxevarSi italielebma
Tavidanve Seuties da TandaTano-
biT gamoikveTa kidec maTi teqni-
kuri upiratesobac.
meeqvse wuTze jentiles gad-
acemis Semdeg rosis TaviT gaaqvs
burTi.
23–e wuTze ukve Sireas gad-
acemis Semdeg tardelim meored
gaaxvia burTi germanelTa karis
badeSi. 36–e wuTze altobelim
moatyua ramdenime mcveli, mekare
Sumaxeri da ulamazesi goli gai-
tana mowinaaRmdegis karSi.
mxolod 38–e wuTze SeZlo
braitnerma erTaderTi burTis
gaqviTva. es iyo da es.
italiam mesamed moipova
msoflio Cempionis tituli.
aris Tu ara italia Rirseu-
li msoflio Cempioni? iqneb sxva
romelime gundi, Tundac brazil-
ia, ufro imsaxurebda uZlieresis
gvirgvins?
italieli fexburTelebi
individualurad ase Zlierebi
arain danarCen favoritebze?
ai, ra kiTxvebi wamoiWra Cem-
pionatis damTavrebisTanave.
vfiqrob, am SekiTxvebis
dabadebas gaaCnia Tavisi obieq-
turi mizezebi.
me Cems azrs mogaxsenebT,
italia namdvilad Rirseuli Ce-
mpionia. Tumca, gamogitydebiT,
klaudio jentile da marko tardeli
germanelTa karSi gatanili golis
Semdeg
msoflios 1982 wlis Cempionatis
saukeTeso fexburTeli da
bombardiri paolo rosi.
10 komen
komen
tatotatoriri
Cemi simpaTiebi mainc braziliis
nakrebis mxaresaa.
italielebma SeZles dae-
marcxebinaT msoflios sami
uZlieresi gundi, msoflios Cem-
pioni argentinis nakrebi, msof-
lios samgzis Cempioni braziliis
nakrebi, msofilos orgzis Cempi-
oni da 1980 wlis evropis Cempioni
gfr–is nakrebi.
SemTxveviT, iRbliT Tu Za-
lebis maqsimaluri daZabviT Sei-
Zleba moigo erTi TamaSi, magram
gamarjvebaTa aseT serias miker-
Zoebuli kacic ki ver miawers
iRbals da SemTxveviTobas.
iyvnen Tu ara italieli fex-
burTelebi ufro Zlierni, vTqvaT,
vidre maradona, ziko, falkao,
platini da sxvani da sxvani?
paolo rosi Cempionatis
saukeTeso fexburTelad aRiares.
bombardiris prizic mas mieniWa,
bolo sam TamaSSi italielma Ta-
vdamsxmelma eqvsi – yvelaze meti
burTi gaitana.
erTi iaponeli biznesmenis
saubari magondeba dasavleT
germanel JurnalistTan. es sau-
bari, romelic Semdeg gazeTSi
gamoqveynda, argentinaSi Sedga,
wina msoflio Cempionatis dam-
Tavrebis Semdeg.
iaponelma Tqva, 15 milion
markad (dasavleT germanuli
markebiT) argentinis Cempionat-
Si monawile fexburTelebisgan
karg nakrebs Sevadgendio. da man
CamoTvala, vis Seiyvanda msoflio
nakrebSi, Tanac yoveli maTganis
Rirebulebac iqve daasaxela.
yvelaze iafad argentineli me-
kare filoli Seafasa – 500 000
markad (sxvaTa Soris, man ital-
ieli jentilec Seiyvana nakrebSi
– 1.800 000 marka). yvelaze Zvirad
ki – kempesi – 2. 500. 000 markad.
Tan dasZina: centralur Ta-
vdamsxmelad italiel paolo
rosis aviyvandi, magram misi
fasi sxvebTan SedarebiT ganu-
zomlad didia – 12 milioni
marka – da Cems 15 milionSi
veRar Cavetevio. es iyo oTxi
wlis win, argentinaSi.
dRes ki italieli rosi
espaneTis msoflio Cempio-
natis saukeTeso fexburTe-
lad aRiares. igi marTlac
didebuli fexburTelia, me-
brZoli, moqnili, teqnikuri,
mamaci, alRoiani...
magram me mainc vfiqrob
(mkiTxvelma momitevos Cemi
sakuTari azri, romelsac
aravis vaxvev Tavze), igi win ver
gadaaswrebs maradonasa da zikos.
paolo rosis sayovelTao
aRiarebaSi, rasakvirvelia, didi
roli iTamaSa italiis nakrebis
gamarjvebamac da yvelaze metma
gatanilma golmac.
da, saerTod (SeiZleba ase
davayenoT sakiTxi), italiis na-
krebis varskvlavebi ufro kaS-
kaSeben, vidre, vTqvaT: platini,
rumenige, trezori, Stilike,
braitneri, roSto, amoro, bonie-
ki, ardilesi, pasarela, straTani,
falkao, sokratesi, ederi, Junio-
ri, serezo?
vfiqrob, yvela aq CamoTvli-
li fexburTeli italiel fexbur-
Telebs tols araferSi daudeben.
magram, etyoba, gamarjvebas
sxva faqtorebic sWirdeba.
gavixsenoT enco bearzotis
sityvebi, „ra TavSi vixli 22
supervarskvlavs, Tu isini erTi
miznis misaRwevad ar iqnebian
gaerTianebulni?“
r o d e s a c
moedanze Tana-
bari Zalis gun-
debi TamaSoben,
bevri ram aris
damokidebuli
f e x b u r T e l T a
a R m a f r e n a z e ,
rwmenaze... bevri
ram iyo agreTve
damokidebuli,
bearzotis ga-
moTqma rom vix-
maroT, energiis
gadanawilebis
kanonze...
italiam te-
qnikuri, moqni-
li, mZlavri da
swrafi fexburTi
iTamaSa, sxvanai-
rad igi verc iocnebebda Cem-
pionobaze, ver dadgeboda sxva
Zlieri gundebis gverdiT.
da Tu „skuadra aZuram“ sab-
oloo gamarjvebas miaRwia, da
Tanac rogor gamarjvebas – uSeR-
avaTo brZolebSi wamoaCoqa mrisx-
ane metoqeebi! – miaRwia imitom,
rom gundma da misma strategma,
enco bearzotim yvelaze kargad
gadaWres energiis ganawilebis
kanoni, TamaSis bolo wuTebamde
SeinarCunes mogebis dauokebeli
Jini da aRmafrena, yvelaze ukeT
daimorCiles nervebi, SeinarCunes
urTierTSoris keTili, mego-
bruli ganwyoba da yvelaze sabe-
diswero epizodebis drosac ki
ar dakarges gamarjvebis rwmena.
ai, yovelive zemoT CamoT-
vlilma ganapiroba, rom Tavi-
si dacviTi fexburTiT cnobil
italielebs eTamaSaT swrafi, Sem-
tevi fexburTi, moexiblaT mayure-
beli elviseburi gadacemebiT,
karSi brwyinvale dartymebiT,
teqnikuri ileTebis uswrafesi
SesrulebiT.
italielebma Seasrules zea-
mocana sxvebisgan gansxvavebiT
(igulisxmebian CempionatSi monaw-
ile uZlieresi gundebi) sakuTari
SesaZleblobebidan amoqaCes ma-
qsimumi.
warmovidginoT Tanabari
simZimeebiT gawonasworebuli sas-
woris pinebi. erTi measedi mil-
igramic ki sakmarisia daematos
romelime pinas, rom imave wamSi
dairRves wonasworoba.
roca moedanze ori Tana-
bari gundi ibrZvis da maT Ses-
11komen
komen
tatotatoriri
aZleblobebs Soris balansi
myardeba, mraval safexburTo
komponentTagan erT maTganSi
upiratesobis miRweva kmara am
balansis dasarRvevad.
aris kidev ori didi faqto-
ri, uromlisodac, etyoba, ar
SeiZleba msoflio Cempionis
gvirgvinze iocnebo, esaa rwmena
da riski.
rasakvirvalia, laparakia
realur safuZvelze dayrdno-
bil rwmenasa da riskze. ami-
tomacaa usazRvrod bevri ram
damokidebuli mwvrTnelze, mis
alRoze, SemarTebaze, rwmenasa
da riskze.
gavixsenoT igive italiis mag-
aliTi inglisis msoflio Cempio-
natze. „skuadra aZuras“ saTaveSi
edga cnobili specialisti fabri.
gundis SemadgenlobaSi ki iyvnen
maSindeli fexburTis varskvlave-
bi: faketi da rivera, macola da
b u l g a r e l i ,
burgniCi da
paskuti...
sami Tama-
Sidan ital-
ielebma waages
ori, maT Soris
erTi koreis
nakrebTan!
ra moxda,
ra daemarTaT
italielebs?
– gaocebas ver
malavda spor-
tuli presa.
Semdeg ga-
moirkva, rom
matCebis win
i t a l i e l T a
mwvrTlneli
SiSma Seipy-
r o , d a i b n a ,
aRar icoda,
moedanze vin gamoeyvana. Turme
ukanasknel wuTebamde ver
asaxelebda Semadgenlobas. fab-
ris mRelvareba fexburTelebsac
gadaedo da Sedegmac ar daayov-
na... msoflio Cempionobis aRiare-
buli favoriti qvejgufidanac
ver gavida.
espaneTSi mopovebul gamar-
jvebaSi ki usazRvrod didia
italielTa mwvrTnelis enco
bearzotis damsaxureba. igi 1977
wlidan „skuadra aZuras“ mTavari
mwvrTnelia. manamde didxans
muSaobda gundSi f.bernardinis
TanaSemwed.
albaT, arc erT mwvrTnels
ar dastexia Tavze imdeni kri-
tika, ramdenic enco bearzotis.
bevri mis adgilze gadayenebasac
moiTxovda. gansakuTrebiT mas
Semdeg, sakuTar saxlSi rom ev-
ropis Cempionoba ver moipoves.
Cempionobas vin daeZebda, meoTxe
adgili ergoT wilad.
mtrebic da moyvareebic ur-
Cevdnen italielTa mwvrTnels,
paolo rosis nu waiyvan, eg ukve
Camowerili fexburTeliao, aRar
gamogadgebao. enco bearzoti
ufro Sors iyureboda. igi, ra-
sakvirvelia, xedavda, rom paolo
rosi aSkarad ver TamaSobda.
sportul maqinaciebSi monawile-
obisTvis mas xom ori wliT hqonda
akrZaluli mwvane moedanze ga-
mosvla. am orma welma, bunebrivia,
Tavisi daRi daamCnia italieli
forvardis TamaSs. rosi sustad
gamovida qvejgufSi, xolo ital-
ielebi ra vai–vaglaxiT gavidnen
finalSi, amaze ukve vTqviT zemoT.
kvlav kritikis qarcecxlSi
gaatares bearzoti, kvlav moiTx-
oves, paolo rosi aRar gamoeyvana
moedanze. bearzotis warbic ar
Seuxria. erTi wuTiTac ar Seyoy-
manebula. igi kvlav erTguli rCe-
boda Tavisi erTi Tvis winandeli
winaswarmetyvelebisa. qvejgufi-
dan aucileblad gavalT, bolo
Semdgomi etapisaTvis paolo
rosi ukve Tavis saukeTeso TamaSs
gviCvenebso.
saocari sizustiT axda enco
bearzotis winaswarmetyveleba,
msoflio Cempionatis TasiT xelSi _
italielTa mekare da kapitani dino Zofi
rosi gaxda Cempionatis saukeTe-
so fexburTeli da pirveli go-
leadori!
magram gana ioli iyo aseT
riskze wasvla? vTqvaT ar
gaemarTlebina rosis, vTqvaT,
italias ver moepovebina Cempi-
onoba anda romelime saprizo
adgili.
ra moxdeboda maSin?
gabedavda enco bearzoti
italiaSi dabrunebas?
Cemi azriT, italielTa
mwvrTnelis intuicia did pro-
fesionalizmad unda miviCnioT,
xolo misi rwmena, riski da warb-
Seuxreloba – gmirobad!
weRan Cven energiis ganaw-
ilebis kanoni vaxseneT, enco bear-
zotim SesaniSnavad gaiTvaliswi-
na argentinis Cempionatis mware
gakveTilebi da SeZlo gunds Zala
SeenarCunebina gadamwyveti mat-
CebisaTvis.
e r T i s i -
tyviT 55 wlis
enco bearzotim
gadalaxa yvela
fsiqologiuri
barieri, gauZlo
yvelaze mZlavr
kritikas, romlis
msgavsi Cempio-
natis dawyebamde
da Cempionatis
dros Tavze ar
dastexia arc erT
mwvrTnels, Seqm-
na monoliTuri,
megobruli ko-
leqtivi da gundi
aiyvana didebis
olimpze.
italiam mes-
amed moigo msof-
lios safexbur-
To Cempionati (pirvelad1934
wels, meored – 1938 wels). 1982
wlis Cempionatis oqros Tasi
italielebs sazeimod gadasca
espaneTis mefem xuan karlosma.
oqros medlebis gadacemis
ceremoniali ki daevala fifas
prezidents Joao avelanJs.
Soridan mowyenili Canda
fifas prezidenti, sevdanarevi
RimiliT ulocavda italielebs
gamarjvebas.
ar iqna da ar gatyda navsi,
kidev erTxel CaefuSa ocneba,
Tavisi TanamemamuleebisaTvis
mieloca didi gamarjveba.
12 komen
komen
tatotatoriri
gundi
1899 wlis 22 oqtombers Joan
gamperma sportul gazeTSi gancxa-
deba ganaTavsa. mas safexburTo
klubis daarseba surda. gancxa-
debiT ramdenime adamiani dain-
teresda da imave wlis 29 noem-
bers „ximnasio soleSi“ pirveli
Sekrebac gaimarTa. Sexvedras
TerTmeti moTamaSe eswreboda:
gualter uaildi, luis d'oso,
bartomeu teradasi, oto kuncli,
oto maieri, enrik dukali, pere
kaboti, xosep lobeti, jon parson-
si da uiliam parsonsi. Sekrebis
Sedegad Camoyalibda safexburTo
klubi „barselona“.
„barselona“ male gaxda kata-
loniisa da espaneTis wamyvani klu-
bi. Tavdapirvelad „barselona“
kataloniis Cempionatsa da samefo
Tasze gamodioda. 1901 wels kat-
alonielebma pirveli tituli
„kopa makai“ moiges, 1902 wels ki
samefo Tasis finalSi gavidnen,
sadac „viskaisTan“ damarcxdnen
angariSiT: 1:2
1908 wels klubis erT-erTi
damaarsebeli da misi yofili
forvardi Joan (hans) gamperi gax-
da klubis pirveli prezidenti.
es moxda maSin, roca klubs saxar-
bielo periodi ar edga. 1905 wels
kataloniis CempionatSi gamarjve-
bis Semdeg „barsam“ sami wlis gan-
mavlobaSi verc erTi tituli ver
moigo, misi finansuri mdgomareo-
ba ki TandaTan uaresdeboda. sab-
olood gamperi 1908-1925 wlebSi
xuTjer airCies prezidentad da
man mTlianobaSi ocdaxuTi wlis
manZilze uxelmZRvanela klubs.
misi erT-erTi umTavresi miRweva
„barselonasTvis“ stadionis SeZe-
na iyo. 1909 wels gundi stadion
„karer industriaze“ gadabargda,
romelic 8 000 mayurebels itevda.
gamperma klubis gafarToeba-
sac mihyo xeli da 1922 wlisTvis
misi wevrebis raodenobam 10 000-s
gadaaWarba.
imave wels „barsam“ kvlav
Seicvala saSinao arena da 22
000-ian stadionze gadabargda,
romelic Semdeg gaafarToves da
60 000-mde gazardes
1912 wels gamperma klubSi
moiyvana filipinel-espaneli
forvardi paulino alkantara,
romelmac mogvianebiT am gundSi
Tavisi karieris cameti weli
(1912—1916, 1918—1927) dahyo. am
drois ganmavlobaSi 357 goli gai-
tana da klubis istoriaSi dRemde
saukeTeso bombardirad rCeba.
1917 wels gamperis gad-
awyvetilebis Sedegad „barsas“
mTavari mwvrTneli gundis yofili
moTamaSe, ingliseli jek grinveli
gaxda. is gunds 1924 wlamde wvrT-
nida da klubis saqmeebic ukeTesad
warimarTa. sabolood Joan gam-
peris xelmZRvanelobis periodSi
„barselonam“ TerTmetjer moigo
kataloniis Cempionati, eqvsjer
espaneTis samefo Tasi da oTxjer
„pirineis Tasi“. im droisTvis
„barselonas“ SemadgenlobaSi
alkantaras garda iricxebodnen
iseTi fexburTelebi, rogorebic
iyvnen: emilio sagi liniani (igive
sagi-barba), xosep semitieri, fe-
liqs sesumaga, franc pliatko da
udidesi mekare rikardo zamora.
1920-ian wlebSi „barselonas“
bevri arasportuli, politikuri
problemac Seeqmna.
1925 wlis 14 ivniss, primo de
riveras diqtatorobis periodSi,
klubis stadionze gamarTul erT-
erT matCze mayureblebi espaneTis
samefo marSs stveniT da yviriliT
Sexvdnen, ris gamoc stadioni eqvsi
TviT daixura. Semdeg es sasje-
li sam Tvemde Semcirda, magram
sabolood amis gamo gamperma
prezidentis posti daTmo. klubis
damaarsebeli sxvadasxva finans-
uri da piradi problemebis gamo
depresiaSi Cavarda da 1930 wlis
30 ivliss sicocxle TviTmkvlelo-
biT daasrula.
klubs warumateblobis xana
daudga, radgan qveyanaSi politi-
kurma konfliqtebma sazogadoebis
TvalSi sporti meore planze
gadaitana. „barsaSi“ krizisi dai-
wyo. klubis wevrebis raodenoba
gamudmebiT mcirdeboda, Tumca
gundi mainc stabilurad igebda
kataloniis pirvelobebs: 1930,
1931, 1932, 1934, 1936, 1938 wlebSi.
Semdeg espaneTis samoqalaqo
omi daiwyo, ramac klubs bev-
ri problema Seuqmna. espaneTis
samoqalaqo omis Semdeg frankos
mier damyarebul diqtatorul
pirobebSi kataloniuri ena da
droSa aikrZala. 1943 wels sa-
Sinao stadion „les kortsze“
general simusis Tasis (ase ewoda
axali xelisuflebis mier maSin
espaneTis Tass, romelsac manamde
mefis Tasi erqva) pirveli nax-
evarfinaluri matCi gaimarTa,
romelSic „barselonam“ madridis
„reali“ angariSiT 3:0 daamarcxa.
barselona
`kamp nou~
13komen
komen
tatotatoriri
ganmeorebiTi TamaSis win, fex-
burTelebs gasaxdelSi frankos
xelisuflebis uSiSroebis or-
ganos xelmZRvaneli daxvretiT
daemuqra, ris Sedegadac „realma“
is matCi 11:1 moigo.
rTuli politikuri situaci-
is miuxedavad 1940-ian da 1950-ian
wlebSi „barselona“ mainc axerx-
ebda warmatebebis miRwevas. 1945
wels, klubma, 1929 wlis Semdeg
pirvelad moigo espaneTis Cem-
pionis tituli. gamarjvebuli
Semadgenlobis mwvrTneli xosep
samitieri iyo. gundis im droin-
deli gamorCeuli moTamaSeebi
iyvnen: sesar rodrigesi, antonio
ramaletso da xuan velasko.
1948-1949 wlebSi gundma kidev
ori Cempionis tituli moipova.
1949 wels „barselonam“ pirvelad
moigo „Copa Latina“.
1950-ian wlebSi ̀ barselonas~
warmatebuli droeba daudga.
mwvrTnelis — fernando dauCikisa
da „barsas“ yvela drois erT-erTi
saukeTeso fexburTelis — ladis-
lao kubalas daxmarebiT gundma
1952 wels xuTi sxvadasxva tituli
moigo, maT Soris: espaneTis Cempi-
onati, espaneTis Tasi (romelsac
im dros oficialurad ewodebo-
da general simusis anu frankos
Tasi), „Copa Latina“ (laTinuri Tasi),
espaneTis superTasi (maSin ewode-
boda eva duartes Tasi eva duarte
de peronis pativsacemad) da mar-
tini rosis Tasi. 1953 wels gundma
dubli Seasrula da gaimarjva
espaneTis Cempionatsa da frankos
Tasze. es tituli kubalas gundma
1957 welsac moigo, xolo 1958-Si
„bazrobaTa Tass“ (SemdgomSi ue-
fas Tass) daeufla.
gamarjvebebis seria gagr-
Zelda axali mwvrTnelis, elenio
ereras periodSic.
im droisTvis Semadgenloba
gaZlierda axal-
gazrda luis su-
aresis, romelic
1960 wels evro-
pis saukeTeso fex-
burTeli gaxda, da
„didi gundidan“
miwveuli ori un-
grelis, Sandor
koCiSisa da zol-
tan CJiboris meS-
veobiT, romleb-
mac samSoblo da-
toves mas Semdeg,
rac ssrk-m da e. w.
„saxalxo demokratiis“ qveynebma
ungreTis ajanyeba CaaxSes. am
SemadgenlobiT „barselonam“
kidev erTxel Seasrula dubli:
1959 wels espaneTis Cempionati da
Tasi moipova, xolo 1960-Si meored
daeufla bazrobaTa Tass da kidev
erTxel gaimarjva qveynis Cempi-
onatSi. 1961 wels „barselona“
gaxda istoriaSi pirveli klubi,
romelmac evropis CempionTa Tasis
gaTamaSebidan madridis „reali“
gamoaZeva, riTic bolo mouRo
madridelebis eqvswlian batono-
bas am titulze. CempionTa Tasis
finali bernSi gaimarTa, sadac
katalonielebma portugaliur
„benfikasTan“ daTmes Sexvedra
angariSiT 2:3.
1957 wels „barselonas“ dRe-
vandeli stadionis „kamp nous“
mSenebloba dasrulda, amitom
klubs aRar gaaCnda sakmarisi sax-
srebi imisaTvis, rom Semadgenloba
gaeZlierebina.
1960-iani wlebi arc ise
warmatebuli gamodga iseTi donis
gundisTvis, rogoric „barsa“ iyo.
xosep fustesa da karles reqsaCis
gundma 1966 wels „bazrobaTa Tasi“
moigo, 1968-Si ki general simusis,
igive frankos Tass kvlav daeufl-
nen. es gamarjveba gansakuTrebuli
gamodga, radgan
b a r s e l o n e l m a
fexburTelebma
finalSi madridis
„reals“ 1:0 „santi-
ago bernabeuze“
mouges.
1 9 7 3 - 7 4
wlebis sezonSi
gunds SeuerTda
moTamaSe, romel-
mac gundis axali
oqros istoria
dawera. es fexbur-
Teli „mfrinavi“
holandieli iohan
kruifi iyo. „barselonam“ im peri-
odis yvelaze ZviradRirebuli
transferi ganaxorciela _ erT
milionad SeiZina kruifi, romel-
sac ukve amsterdamis „aiaqsSi“
hqonda saxeli ganTqmuli. man
maleve auRo alRo gunds da misi
lideric gaxda. mogvianebiT man
Tavis vaJs kataloniuri saxeli
xordi daarqva. kruifis kar-
gi TamaSis wyalobiT, 1960-iani
wlebis Semdeg „barselonam“ pir-
velad moigo espaneTis primera
divizioni, Tan „santiago ber-
nabeuze“ gaanadgura madridis
„reali“ angariSiT 5:0. im matCSi
holandieli mTavari gmiri gaxda.
„barselonaSi“ TamaSis manZilze
kruifi orjer zedized daasaxe-
les evropis saukeTeso fexburTe-
lad. 1978 wels kruifma datova
klubi da amerikis SeerTebuli
Statebisken aiRo gezi.
1978 wels „barsas“ preziden-
tad xosep luis nuniesi airCies.
am postze misi mTavari mizani
„barselonas“ msoflio donis
klubad gadaqceva da finansuri
stabilurobis uzrunvelyofa iyo.
nuniesis prezidentobis epo-
qaSi „barsam“ orjer moigo ev-
ropis Tasebis mflobelTa Tasi
— 1979 wels gundma finalSi di-
useldorfis„fortunas“ damarcx-
eba SeZlo, 1982 wels ki mSobliur
„kamp nouze“ lieJis „standardi“
dajabna gadamwyvet matCSi an-
gariSiT 2:1. garda amisa gundma
am periodSi samjer moigo samefo
Tasi : 1981,1983, 1988 wlebSi.
1982 wlis ivnisSi gundi gaa-
Zliera diego maradonam, romelic
aq argentinul gund „boka xunior-
sidan“ gadmovida im droisTvis
sarekordo Tanxad — sam milion
funt sterlingad, Tumca axalgaz-
rda diegos kariera „barselona-
iohan kruifi
ronaldinio
gagrZeleba gv.16
mravlismetyveli faqtebi
rumenige
maradona
platini sokratesi
yifiani
es iyo, iyo!..
i v a n s a m o r a n oi v a n s a m o r a n o
16 komen
komen
tatotatoriri
Si“ ver aewyo, amitom 1984 wels,
argentineli gadavida italiur
„napoliSi“.
1984-85 wlebis sezonis dawye-
bamde klubis mwvrTnelad dainiSna
ingliseli teri veneiblsi. klubSi
movida germaneli naxevarmcveli
bernd Susteric. amave wlebis se-
zonze gundma moigo espaneTis Cem-
pionati, Semdeg ki CempionTa Tasis
finalSi gavida, sadac seviliaSi
stadion „ramon sanCes pisxuanze“
damarcxda ruminul„stiauasTan“
penaltebis seriaSi.
1986 wlis zafxulSi klubSi
mivida msoflios Cempionatis mo-
qmedi bombardiri gari linekari
da perspeqtiuli baski mekare an-
doni subisareta. amave periodSi
gundi datova bernd Susterma,
romelic gadavida „barsas“ up-
irvelesi metoqis — madridis
„realis“ SemadgenlobaSi. 1987-
1988 wlebis sezonis dawyebamde
klubis mwvrTneli veneiblsis
nacvlad gaxda luis aragonesi. is
sezoni damTavrda espaneTis Tasis
gamarjvebiTa (finalSi „barsam“
daamarcxa „real sosiedadi“ an-
gariSiT 1:0) da moTamaSeebis mier
prezident nuniesis winaaRmdeg
ajanyebiT, romelic cnobilia,
rogorc „motiv-del-esperia“ da
romelsac, miuxedavad yvelafrisa,
xeli ar SeuSlia nuniesis Semd-
gomi moRvaweobisaTvis am Tanamde-
bobaze (is klubis prezidenti 2000
wlamde iyo). am movlenis Semdeg
bevri fexburTeli iZulebuli
gaxda, klubi daetovebina.
1988 wels gundSi iohan krui-
fi ukve mwvrTnelis rolSi dab-
runda. gundis Semadgenlobam,
romelsac igi saTaveSi Caudga,
odnav mogvianebiT, 1990-ian wleb-
Si, miiRo zedmetsaxeli „ocnebis
gundi“ („Dream Team“) (im wlebis
aSS-is kalaTburTis nakrebis
analogiurad, romelmac gaimar-
jva 1992 wlis zafxulis olim-
piadaze, romelic swored qalaq
barselonaSi gaimarTa).
im periodis „barselonaSi“
movida SesaniSnavi moTamaSeebis
pleada: xosep gvardiola, xose
mari bakero, Ciki begiristaini,
andoni goekoeCea, george haji,
miqael laudrupi, ronald kumani,
xristo stoiCkovi da romario.
1991—1994 wlebSi „barsam“
zedized oTxjer moigo espaneTis
Cempionati. evroasparezze gundma
imarjva 1988-1989 wlebis Tase-
bis mflobelTa Tasze (finalSi
daamarcxa „sampdoria“ angariSiT
1:0) da 1991-92 wlebis CempionTa
Tasze (dramatul matCSi londo-
nis „uemblis„ stadionze barsam“
imave „sampdoriis“ damarcxeba
SeZlo. gadamwyveti goli sajari-
mo dartymiT, TamaSis 111-e wuTze
gaitana ronald kumanma). garda
amisa, saklubo jildoebis kole-
qcia Seivso espaneTis TasiT, ue-
fa-s superTasiT da sami espaneTis
superTasiT. Tumca maleve gamar-
jvebebis seria dasasruls miuax-
lovda. 1993-94 wlebis CempionTa
ligis finalSi „barsa“ gaanadgu-
ra „milanma“ angariSiT 0:4. 1996
wels, ori arcTu ise warmatebuli
sezonis Semdeg (1994/95, 1995/96),
kruifma datova mwvrTnelis po-
sti. am postze kruifma daamyara
klubis ori samwvrTnelo rekor-
di: man yvelaze met xans — rva
wlis manZilze uxelmZRvanela
„barselonas“ da moigo TerTmeti
tituli. kruifis wasvla iTvleba
„ocnebis gundis“ dasasrulad, im
legendaruli Semadgenlobis fex-
burTelebis umetesoba 1997 wlis
dasawyisSi gundidan wavida.
kruifis wasvlis Semdeg misi
adgili daikava ingliselma bobi
robsonma, romelmac am postze
mxolod erTi sezoni dahyo (1996-
97), Tumca misi moRvaweoba sakmaod
warmatebuli gamodga: gundma
Seasrula Tasebis heT-Triki (es-
paneTis Tasi, espaneTis superTasi
da Tasebis mflobelTa Tasi). gar-
da amisa, „barsaSi“ yofnis period-
Si robsonma moaswro holandiuri
„eindhovenis“ momavali super-
varskvlavis, ronaldos SeZena da
momavalSi frTian gamonaTqvamad
qceuli frazis warmoTqma: „katal-
onia — qveyanaa, xolo safexburTo
klubi „barselona“ — misi jari“.
ronaldom klubSi umaRles do-
neze iTamaSa, Tumca mxolod erTi
sezonis ganmavlobaSi da Semdeg
milanis „interSi“ gadavida. rob-
soni mwvrTnelis postze Secvala
holandielma luis van gaalma. am
droisTvis gundis gamokveTil
liderad brazilieli rivaldo
Camoyalibda
1997-98 wlebis sezonSi gund-
ma espaneTis Cempionatisa da Tasis
mogeba SeZlo. CempionTa Tasze
gamosvla ki warumatebeli aR-
moCnda _ garda amisa, „barselona“
gulSematkivrebis winaSe Sercxva,
rodesac „kamp nouze“ kievis „dina-
mosTan“ angariSiT 0:4 damarcxda.
1999 wels klubma aRniSna Tavisi
arsebobis asi wlis iubile, rome-
lic espaneTis Cempionatis mogebiT
daagvirgvina.
imave wels klubis lideri, ri-
valdo evropis saukeTeso fexbur-
Telad dasaxelda, moigo ra oqros
burTi, riTic igi „barselonas“
istoriaSi am titulis mflobeli
meoTxe fexburTeli gaxda. Tumca
`barselona~ yovelTvis erTsulovnebiT gamoirCeva
meTormete gverdidan
barselona
17komen
komen
tatotatoriri
CempionTa ligis naxevarfinalSi
„valensieli“ Tanamemamuleebis
winaaRmdeg marcxi Cavardnad Cau-
Tvales gunds, gansakuTrebiT ki
imis fonze, rom imave turnirSi
katalonielebis mTavarma metoqem
— madridis „realma“ gaimarjva.
sabolood am yvelafers moyva
is, rom, miuxedavad klubis didi
warmatebisa Sidaespanur doneze,
postidan gadadgoma mouwiaT,
rogorc prezident xosep nuniess,
aseve gundis mTavar mwvrTnels,
luis van gaals. nuniesisa da van
gaalis wasvla araferi iyo imas-
Tan, rac Semdeg moxda. imave wels
klubi datova vice-kapitanma da
fanebis sayvarelma fexburTelma
luiS figum, romelmac „barsas“
mTavari metoqis — „realis“ Semad-
genlobaSi gaagrZela kariera, rac
mas gulSematkivrebma ar apaties
da „kamp nouze“ yoveli viziti
misTvis jojoxeTSi TamaSs udri-
da. Joan gasparis prezidentobis
periodSi (2000—2003) klubma
veranair warmatebas ver miaRwia.
xSirad icvlebodnen mwvrTnelebi,
moTamaSeebi, magram aman Sedegi
ver gamoiRo da sabolood 2003
wels gaspari postidan gadadga.
2003 wels gasparis wasvlis
Semdeg klubs saTaveSi Caudga
axalgazrda prezidenti Joan la-
porta, romelmac `barselonas~
Zveli dideba daubruna. masTan
erTad gundSi movida axalgaz-
rda mwvrTneli frank raikardi,
„aiaqsisa“ da„milanis“ yofili
varskvlavi.
misi xelmZRvanelobis qveS
gundma TandaTanobiT, nabij-nabij
daiwyo Zveli didebis dabruneba.
klubSi movidnen iseTi fexbur-
Telebi, rogorebic iyvnen msof-
lio Cempioni ronaldinio, deku,
samuel eto'o, rafael markesi.
garda amisa am droisTvis Tav-
isi niWi srulad gamoavlines
klubis aRzrdilebma: lionel
mesim, karles puiolma (romelmac
kapitnis samklauri miiRo), naxe-
varmcvelebma andres iniestam da
xavim, aseve mekare viqtor valdes-
ma. gunds SeuerTdnen gamocdili
henrik larsoni da jovani van
bronxorsti. am SemadgenlobiT
„barselonam“ ukve Zalian did
warmatebebs miaRwia.
raikaardma misTvis pirvel
sezonSi (2003-04) gundi Cempionat-
Si meore adgilze gaiyvana, ukve
meore sezonisTvis ki (2004-2005)
damajereblad gaimarjva primera
divizionSi da espaneTis superTa-
sic aiRo. „barselonas“ lideri
ronaldinio ki gaxda msoflios
saukeTeso fexburTeli fifa-s
versiiT da miiRo oqros burTi.
CempionTa ligaze 2004-2005
wlebSi gundma marcxi ganicada:
flei-ofis pirvelive raundSi
londonis „CelsisTan“ saSinao mo-
gebis Semdeg 2:1 _ katalonielebi
„stemford brijze“ damarcxdnen
angariSiT 4:2 (saerTo angariSi 5:4
londonelebis sasargeblod
2005-2006 wlebis sezoni la-
portas xelZRvanelobis period-
Si saukeTeso iyo. 2005 wlis 19
noembers „barselonam“ „reali“
„santiago bernabeuze“daamarcxa
angariSiT 3:0. es matCi ronaldin-
ios benefisad iqca, romelsac taSi
maspinZelTa gulSematkivrebmac ki
daukres, „barselonam“ ki advilad
moigo espaneTis Cempionati, Sem-
deg aiRo superTasi, sadac orjer
daamarcxa kidev erTi Seurigebe-
li metoqe — „espanioli“. imave
sezonSi „barsam“ stumrad mougo
„Celsis“ 1:2 da „milans“ 0:1. Tum-
ca warmatebaTa kulminacia 2006
wlis 17 maiss, parizSi,„stad-
de-fransze“ CempionTa ligis
finalSi gamarjveba gamodga.
katalonielebma dramatul matCSi
londonis „arsenali“ daamarcxes
angariSiT 2:1.
2006 wlis msoflio saklubo
Cempionatze „barselonam“ finali
braziliur „internasionalTan“
waago.
2007-08 wlebis sezonis win
gunds SeuerTda londonis „ar-
senalidan“ nayidi Tavdamsxmeli
tieri anri, rac gundis Semad-
genlobaSi ukve myof ostatebTan
erTad did imedebs iZleoda
warmatebisaken.
tieri anrim, erik
abidalma, iaia
turem da gabriel
militom gundSi
arsebuli yvela
p r o b l e m a t u -
ri pozicia gaa-
Zlieres da im se-
zons gulSematki-
vari didi imedeb-
iT Sexvda. Tumca,
samwuxarod, se-
zoni Cavardnili
aRmoCnda. gundma
qveynis Cempionat-
Si konkurencia
ver gauwia ara mx-
olod madridis
„reals“, aramed „viliarealsac“
da mxolod mesame adgili moipova.
CempionTa ligaSi „barsa“ naxevar-
finalSi damarcxda „manCester
iunaitedTan“ (0:1 ori matCis jam-
Si). am warumatebeli sezonis Sem-
deg frank raikaardi mwvrTnelis
postidan moxsnes.
2 0 0 8 - 2 0 0 9 w l e b S i ,
„barselonas“ prezidentma Joan
laportam da gundis aRmasrule-
belma direqtorma Ciki begi-
ristainma sarisko nabiji gadadg-
es da mwvrTnelad klubis yofili
naxevarmcveli — pep gvardiola
moiwvies. gvardiolas samwvrT-
nelo gamocdileba mxolod da
mxolod „barselona B-s“ mwvrTne-
lobiT Semoifargleboda, amitom
es nabiji kritikis sababi gaxda.
gvardiolas mosvlasTan erTad
daiwyo gundis Semadgenlobis ga-
naxleba. gundi datoves janluka
Zambrotam, dekum, edmilsonma,
lilian turamma, eskerom da TviT
ronaldiniom. amis Semdeg naTeli
gaxda, rom xelmZRvaneloba axali
fexburTelebiT apirebda gundis
gaZlierebas. gundSi movidnen;
xerard pike, martin kaseresi, dani
alveSi da aleqsandr glebi.
sezoni „barsasTvis“ waru-
mateblad daiwyo. gundi primera
divizionis gaxsniT matCSi „nu-
mansiasTan“ damarcxda, Semdeg ki
„rasingis“ damarcxebac ver SeZlo.
aseTi startis Semdeg gunds da
mis xelmZRvanelobas kritikis
qarcecxli daatydaT Tavze. ma-
gram gundma cota xanSi miRweuli
SedegebiTa da TamaSis xarisxiT
Cinebulad warmoaCina Tavi.
espaneTis CempionatSi cudi
startis miuxedavad, „barsam“
maleve daimkvidra Tavi pirvel
xavi
18 komen
komen
tatotatoriri
adgilze da uSualo konkuren-
tis madridis „realis“ damarcx-
ebis Semdeg zamTris Sesvenebaze
Tormet quliani foriT gavida.
meore wris dasawyisSi katalo-
nielebma ramdenime TamaSi arc
Tu ise STambeWdavad Caatares da
„realis“ gulSematkivrebs imis
sababi misces, raTa efiqraT,rom
TiTqos intriga aRsdga, magram
isev da isev „realTan“ „santiago
bernabeus“ saxelobis moedanze
Catarebul matCSi „barselonam“
daamtkica, rom igi espaneTSi
saukeTeso iyo da uamravi mayure-
blis Tvalwin, adgilobrivi gundi
angariSiT 6:2 daamarcxa. es Sedegi
rekorduli aRmoCnda.
2008-2009 wlebis sezonSi
„barsam“ mecxrameted moipova
qveynis Cempionis tituli, magram
gvardiolas biWebs win CempionTa
ligis finali elodaT. Cempion-
Ta ligis finalur SexvedraSi
„barselonam“ „manCester iunait-
edi“ daamarcxa. cudi startis mi-
uxedavad „barselonam“ Tavisi pir-
velive Setevis goliT dasruleba
moaxerxa, ufro konkretulad ki
es samuel eto'om SeZlo isev ise,
rogorc sul ramdenime wlis win
parizis finalSi. verc pirvel
taimSi da verc meoreSi msoflios
saukeTeso fexburTelma kriS-
tianu ronaldum da misma gundma
veraferi ver mouxerxes „barsas“
dacvas. samagierod dabalma leo
mesim manCesterelTa karSi meore
goli TaviT gatana da matCs sab-
oloo wertili dausva.
2008-2009 wlebis sezonSi
klubma tripletis Sesruleba Se-
Zlo _ moigo ra sami turniri erT
sezonSi: espaneTis Cempionati da
Tasi, aseve CempionTa liga. aseTi
Sedegi espaneTis gundebisaTvis
aqamde miuRweveli iyo.
espaneTis superTasisTvis or-
raundian orTabrZolaSi gundma
daamarcxa bilbaos „atletiki“.
2009 wlis 16 agvistos „san-ma-
mesze“ lurj-broweulisfer for-
maSi gamowyobilma fexburTelebma
mowinaaRmdeges 2:1 sZlies, erTi
kviris Semdeg ki „kamp nouze“
kvlav gaimarjves angariSiT 3:0.
Semdeg „barselonam“ evropis
super Tasi da klubTa msoflios
Cempionatic moigo...
amis Semdeg „barselonas“
da“ interis“ warmomadgenlebma
xmamaRali satransfero gacv-
lis Sesaxeb gaakeTes gancxadeba.
„barselonaSi“ gadavida Svedi
zlatan ibrahimoviCi, „interSi“
ki samuel eto'o gadabargda.
kameruneli Tavdamsxmelis garda
„barselonam“ ibrahimoviCSi 46
milioni evro gadaixada, ramac
Svedi fexburTeli klubis yvelaze
ZviradRirebul SenaZenad gaxada.
aseve am SeTanxmebis nawilad iTv-
leboda aleqsandr glebis arenda,
magram transferi CaiSala da „in-
teris“ nacvlad glebi germanul
„StutgartSi“ gadavida.
gvardiolas Segirdebma kidev
erTxel moiges espaneTis Cempio-
nati, garda amisa, maT arc Tu ise
cudi Sedegi aCvenebs evropul
arenaze. gundma jgufur etapze
pirveli adgili daikava, Cempion-
Ta ligis flei-ofSi gavida da nax-
barselonaSi“ gadavida Svedi magram transferi CaiSala da in-
espaneTis Cempionatisgamarjvebuli:
(22): 1929, 1944/45, 1947/48, 1948/49, 1951/52, 1952/53, 1958/59,
1959/60, 1973/74, 1984/85, 1990/91,1991/92, 1992/93, 1993/94, 1997/98,
1998/99, 2004/05, 2005/06, 2008/09, 2009/10, 2010/11, 2012/13.
vice-Cempioni:(23): 1929/30, 1945/46, 1953/54, 1954/55, 1955/56, 1961/62, 1963/64,
1966/67, 1967/68, 1970/71,1972/73, 1975/76, 1976/77, 1977/78, 1981/82,
1985/86, 1986/87, 1988/89, 1996/97, 1999/2000, 2002/04, 2006/07, 2011/12.
espaneTis Tasismflobeli:
(26): 1910, 1912, 1913, 1920, 1922, 1925, 1926, 1928, 1942, 1951,
1952, 1952/53, 1957, 1958/59, 1962/63, 1967/68, 1970/71, 1977/78, 1980/81,
1982/83, 1987/88, 1989/90, 1996/97, 1997/98, 2008/09, 2011/12.
finalisti:(10): 1902, 1919, 1932, 1936, 1954, 1973/74, 1983/84, 1985/86, 1995/96,
2010/11.
espaneTis superTasismflobeli:
(11): 1983, 1991, 1992, 1994, 1996, 2005, 2006, 2009, 2010, 2011, 2013.
finalisti:(7): 1985, 1988, 1990, 1993, 1997, 1998, 1999, 2012.
CempionTa ligisgamarjvebuli:
(4): 1992, 2006, 2009, 2011.
finalisti:(3): 1961, 1986, 1994.
bazrobaTa Tasisgamarjvebuli:
(3): 1955/58, 1958/60, 1965/66.
finalisti:(1): 1961/62.
Tasebis mflobelTa Tasis mflobeli:
(4): 1979, 1982, 1989, 1997.
finalisti:(2): 1969, 1991.
uefa-s superTasismflobeli:
(4): 1992, 1997, 2009, 2011.
finalisti:(4): 1979, 1982, 1989, 2006.
sakontinentTaSoriso Tasisfinalisti:
(1): 1992.
fifa-s msoflio saklubo Cempionatisgamarjvebuli:
(2): 2009, 2011.
finalisti:(1): 2006.
safexburTo klub „barselonas“ mier mopovebuli titulebi:
19komen
komen
tatotatoriri
evarfinalamdec miaRwia, magram
„barsa“ SeaCera milanis „interma“,
romelmac sabolood turniri
moigo kidevac.
2010-2011 wlebis sezoni
„barselonasTvis“ espaneTis super-
Tasis dacviT daiwyo. „seviliasTan“
pirvel matCSi damarcxebis Semdeg
(3:1), sapasuxo Sexvedra kataloni-
urma klubma angariSiT 4:0 moigo.
2010-2011 wlebis sezonis
matCSi, Tormeti turis mere
pirvel adgilze myofi „reali“,
romelsac Joze maurinio xelmZ-
Rvanelobda, „barselonasTan“
ganadgurda angariSiT 5:0. matCSi
ramdenjerme moxda fexburTelebs
Soris dapirispireba, ris Sedega-
dac naCvenebi iqna 12 yviTeli da 1
wiTeli baraTi.
2011 wlis 28 maiss „barselo-
nam“ CempionTa ligis finalSi
kvlav daamarcxa „manCester iunai-
tedi“ angariSiT 3:1. golebi gai-
tanes pedrom, viliam da mesim.
Semdeg ki uefa-s superTasis dau-
flebis droc movida. „barselo-
nam“ am jildos mopoveba „por-
tus“ damarcxebiT moaxerxa. am
titulis mogebiT kataloniurma
klubma 1964 wlis mere pirvelad
Camoitova madridis „reali“ mo-
gebuli titulebis raodenobiT:
„barselonasTvis“ es samocdame-
Teqvsmete oficialuri tituli
erTiT meti iyo „realis“ mier
mopovebul titulebze.
2012 wlis 27 aprils mTavarma
mwvrTnelma xosep gvardiolam
ganacxada, rom klubis datovebas
apirebda. misi TqmiT, wasvlis
mizezi gaxda samuSaosgan gadaR-
liloba. mas dasvenebis survili
aReZra. misi mwvrTnelis postze
muSaobis monagari oTxi sezonis
ganmavlobaSi cameti tituli iyo.
2012 wlis zafxulSi, gvar-
diolas wasvlis Semdeg, gunds
saTaveSi Caudga misi asistenti —
tito vilanova.
axali mwvrTnelisTvis se-
zonis dasawyisi arcTu ise kargi
gamodga. „barselona“ espaneTis
superTasisTvis brZolaSi Tavi-
si mTavari metoqis — madridis
„realis“ winaaRmdeg damarcxda.
mowinaaRmdegis moedanze gat-
anili golis wesis mixedviT (3:2,
1:2). Tumca Cempionatis starti
saukeTeso gamouvida vilanovas
da mis gunds.
2013 wlis 19 ivliss klubis
prezidentis, sandro roselisa
da sportuli direqtoris, ando-
ni subisaretas mier Catarebul
preskonferenciaze gamocxadda
vilanovas „barselonas“ mTavari
mwvrTnelis postidan gadadgomis
ambavi, rac dakavSirebuli iyo
janmrTelobis problemebTan.
sabolood vilanovas gawvrTnilma
„barselonam“ espaneTis Cempionati
Zalze damajereblad moigi, xolo
CempionTa ligis naxevarfinalSi
miunxenis „baiernTan“ ori matCis
jamSi angariSiT 0:7 ganadgurda.
dResdReobiT „barselonas“ argen-
tineli xerardo martino wvrTnis.
maS ase, aT welze metma ganv-
lo mas Sendeg, rac finalur matC-
Si damarcxebulma Sveciis gundma
pirvelma miuloca gamarjveba
bednierebisagan Tavbrudaxveul
Tavis metoqeebs!.. bevrma wyal-
ma Caiara mas Semdeg: mTvareze
xomaldebi gauSves, aRmoaCines
fexburTis axali strategiuli
variantebi, romelic gamoixate-
ba magiur formulebSi – 4+3+3,
4+4+2. eqimebma daiwyes adami-
anebis gulis gadanergva, gver-
diTma damcvelebma ki – Tavdasx-
maSi monawileoba. inJinrebma
Seqmnes globaluri televiziis
sistemebi, fexburTis iuriste-
bi ki im daskvnamde mividnen,
rom aucilebelia TamaSSi ori
mindvris moaTamaSis Secvla...
braziliis nakrebi CileSi gaxda
msoflios orgzis Cempioni, xolo
inglisSi damarcxda, rac eqspan-
siurma Tanamemam-
uleebma erovnul
ubedurebad miiC-
nies.
ki magram, ra
bedi ewia am xnis
manZilze „oqros
n a k r e b s “ ? s a d
arian axla isini
– TerTmeti leg-
endaruli rain-
di, romlebmac
1958 wlis final-
ur matCSi Sveci-
is mefis Tval-
win angariSiT
5:2 gaanadgures
mrisxane Sveci-
is gundi? mekare
Jilmari, damcvelebi – jalma san-
tosi, belini, orlando, nilton
santosi, naxevarmcvelebi – zito
da didi, Tavdamsxmelebi – zaga-
lo, vava, pele da garinCa...
aqve SevniSnavT, rom mxolod
erTma maTganma – yvelaze ufrosma,
45 wlis marcxena damcvelma nil-
ton santosma – fexburTis encik-
lopediam, rogorc mas torsidam
da presam Searqves, – sabolood
miatova fexburTi. niltonma
afTiaqi da sportuli saqon-
`oqros nakrebis ~ bedis wigni
1968 wlis 6 noembris saRamos braziliaSi sicocxle Cakvda. rio–
de–Janeirosa da san–paulos quCebSi miyuCda avtomanqanebis jo-
joxeTuri moZraoba. dacarielda maRaziebi. droze adre daiketa
safunTuSeebi da afTiaqebi... televizorebis ekranebsa da tranzis-
torebs miejaWva 90 milioni brazilieli – yvela, garda im 150 aTasi
gulSematkivrisa, romelsac bedma gauRima da „marakanaze“ moxv-
da, Tumca ki zRapruli Tanxis fasad. am dRes braziliis nakrebma,
erovnuli fexburTis 50 wlisTavisa da 1958 wlis msoflio Cempio-
natSi braziliis saxelganTqmuli „oqros“ nakrebis gamarjvebis 10
wlisTavisadmi miZRvnil matCSi, angariSiT 2:1 daamarcxa msoflios
nakrebi...
msoflios 1958 wlis Cempioni
braziliis nakrebi
n a w y v e t i i g o r f e s u n e n k o s n a S r o m i d a nn a w y v e t i i g o r f e s u n e n k o s n a S r o m i d a n
20 komen
komen
tatotatoriri
lis maRazia iyida „botafogos“
erT–erT xalxmraval da xmaurian
kvartalSi. Tumca, zogjer mas
„flamengos“ parkSic SeiZleba
SexvdeT, sadac SabaT–kviraobiT
burTiT iqcevs xolme Tavs im bed-
nier bavSvebTan erTad, rio–de–
Janeiros kvartlebisa da quCebis
CempionatSi rom monawileoben.
es Cempionatebi aq maRal doneze
tardeba, fexburTis xelovnebis
yvela wesis dacviT: mayurebleb-
iTa da msajebiT, vimpelebiTa da
TasebiT, gulSematkivarTa aRt-
acebuli SeZaxilebiTa da sinan-
ulis cremlebiT...
danarCeni aTi
veteranis bedi
jerjerobiT kvlav
fexburTTan aris
dakavSirebuli,
magram TiToeuli
maTganis cxovreba
sxvadasxvagvarad
warimarTa...
* * *
mekare Jilmar
dos santos nevesi
jer isev iricxeba
„santosis“ saSta-
to ganrigSi, magram
wlebs Tavisi mi-
aqvs da veteransac
sul ufro xSirad
uxdeba jdoma sa-
Tadarigo skamze.
Tumca, 1969 wlis
dasawyisSi adgili hqonda erT
kuriozul SemTxvevas, romelic
mxolod braziliur fexburTSi
Tu SeiZleboda momxdariyo. zed-
meti mogebis wyurvilma klubebis
direqcia iqamde gaitaca, rom
„santoss“ erTsa da imave dRes ori
matCi dauniSna, erTi – argenti-
naSi, meore – san–paulos Statis
erT patara qalaq maringaSi (sity-
vam moitana da, es qalaqi, albaT,
msoflios erTaderTi dasaxle-
buli punqtia, romelmac Tavisi
saxeli popularuli simReris
– „maringas“ saxelwodebiT miiRo).
argentinaSi, rogorc mosa-
lodneli iyo, ZiriTadi Semad-
genloba gaemgzavra, maringaSi ki
saTadarigo moTamaSeebi gauSves
JilmarTan erTad. veteranma es
matCi didi aRmavlobiT Caatara.
presaSi gamoCnda statiebi, ro-
melTa avtorebi Jilmaris dab-
runebasac ki moiTxovdnen qveynis
nakrebis karSi, sadac orive me-
kare – feliqsica da klaudioc – am
dros metad sustad TamaSobdnen.
Jilmarma uari Tqva am pativze,
Tumca, Tanxmoba ganacxada ingli-
sis nakrebis winaaRmdeg 1969 wlis
12 ivnisis matCSi monawileobaze.
es misi mease matCi iyo qveynis
nakrebSi. „Cemi dasvenebis jer-
ic dadga, droa, axalgazrdebs
davuTmo asparezi, – ganucxada man
„reportiorebs“. Jilmarma SeZlo
mSvidi siberis uzrunvelyofa:
mas patara iuridiuli firma aqvs
da msxvili kompaniebis ramdenime
xelsayreli miwveva, msxvili kom-
paniebisa, romlebsac survili
aqvT, „bi–kampeoni“ maTi „sagareo
urTierTobaTa da propagandis“
direqtori gaxdes.
orlando didi xnis ganmav-
lobaSi „santosSi“ TamaSobda,
1969 wels ki SeZlo Tavisi siWabu-
kis klubSi rio–de Janeiros „vas-
ko–da–gamaSi“ gadasuliyo, sadac
33 wlis asakSi gaxda wamyvani fex-
burTeli, gundis kapitani, dacvi-
Ti xazis saimedo „mwmendavi“.
„santosis“ meore aRzrdili –
zito, romelic bevrs braziliis
fexburTis istoriaSi yvelaze ga-
moCenil naxevarmcvelad miaCnia,
mSobliur klubSi darCa „super-
vizoris“ Tanamdebobaze. es daax-
loebiT generaluri inspeqtoris
Tanamdebobas udris. zitom gviam-
bo, rom axla gansakuTrebul yur-
adRebas axalgazrdul gundTan
muSaobas uTmobs, raTa „santosma“
odesme mainc SeZlos „TviTmomsax-
urebaze“ gadasvla, da, amrigad,
aRar dasWirdes sxva klubebidan
moTamaSeTa Sesyidva.
1968 wlis 13 ivniss erovnu-
li nakrebis SemadgenlobaSi
ukanasknelad gamovida 39 wlis
zangi jalma santosi – marjve-
na mcveli. 16 wlis manZilze am
SesaniSnav fexburTels aRtace-
baSi mohyavda yvela kontinentis
gulSematkivari. Tavisi saocari
simSvidiT igi far–xmals ayre-
vinebda yvelaze swraf da mox-
erxebul forvardebs, romlebsac
ubedurebad miaCndaT braziliis
winaaRmdeg Setevis marcxena
frTaze gamosvla. sityvam moi-
tana da, 1965 wels, luJnikebSi,
sabWoTa kavSirsa da braziliis
nakrebis matCze damswre sabWoTa
gulSematkivrebs
SesaZlebloba mie-
caT darwmunebu-
liyvnen, rom is
aRfrTovanebuli
epiTetebi, romli-
Tac msoflio presa
amkobda xolme am
virtuozs, sruleb-
iTac ar iyo safuZ-
vels moklebuli.
maS ase, jalma
santosi emSvido-
beboda nakrebs...
meaTe wuTze Sewy-
da urugvaelebTan
matCi. stadioni
fexze adgomiT mie-
salmeboda jalmas,
T v a l c r e m l i a n i
ukanasknelad rom
miabijebda „mara-
kanas“ yvavilebiT mofenil mwvane
xaliCaze.
tribunebzec tirodnen, roca
ixsenebdnen 1958 wlis didebas da
1966–is tragedias... tirodnen,
radgan miacilebdnen kidev erT
„mohikans“.
jalma santosi mTeli Tavisi
cxovrebis manZilze fexsacm-
lis patara saxelosnos gaxsnaze
ocnebobda: bavSvobaSi, vidre
fexburTis TamaSs daiwyebda,
Segirdad muSaobda erT Rarib–
Ratak saxarazoSi, sadac miznad
daisaxa „xalxSi gamosvla“. axla
jalmas ocnebis ganxorcielebas
TiTqmis aRaraferi aklia, Tumca
jer kidev sWirdeba mcireodeni
fulis Segroveba. swored amitom
jalmam, rogorc iqna, daiyolia
Tavisi klubis – „palmeirasis“ xe-
lmZRvanelebi, raTa mieyidaT igi
qalaq kuritibis provinciuli
gundisaTvis – „atletikosTvis“,
sadac bi–kampeons erTob sol-
iduri Tanxa SesTavazes. aq jalma
TamaSobs Tavis Zvel kolegasa da
didis baleti
21komen
komen
tatotatoriri
1958–is TanamebrZol amxanagTan –
belinTan erTad, romelmac aseve
daiyolia „san–paulos“ klubi
am garesamuSaoze wasasvlelad,
amboben, beberi xarisa rqanic ki
eweviano: sul male, kuritibaSi
maTi gadasvlidan, braziliis
fexburTis samyaro ganacvifra
„atletikos“ sensaciurma gamar-
jvebam „santosze“ (3:2). am matCSi
„kuritibas“ gulSematkivrebi
natrobdnen Rirseulad, arc
ise gamanadgurebeli angariSiT
wagebas, amitom am gamarjvebam
isini didebiT ganebivrebuli
„santosis“ varskvlavebze nakleb
rodi ganacvifra. karnavali
qalaqSi mTel Rames gagrZelda.
jalma santosi da belini xelSi
ayvanilni dahyavdaT... sul raRac
erTi kviris Semdeg „atletikom“
daamarcxa morigi favoriti –
rio–de–Jareiros „fluminense“.
moxucebi – belini da santosi,
rogorc Cans, patiosani SromiT
moipovebdnen lukmapurs.
1958 wlis ori sxva veterani
– vava da didi fexburTis bedis
saZieblad sazRvargareT gaeSu-
rnen. „oqros nakrebis“ erT–erTi
bombardiri vava jer madridis
„atletikos“ mieyida, Semdeg
ki araerTi klubi da qalaqi ga-
moicvala. mis maisurebs yvelaze
moulodneli emblemebi amSveneb-
da. wels igi meqsikasa da amerikis
SeerTebul StatebSi TamaSobda.
SeerTebuli Statebi, rogorc
cnobilia, jer ar aris Setanili
msoflios safexburTo lociebSi,
magram uxvad ixdis dolarebs,
romelic, etyoba, ufro metad
awyobs vavas, vidre inflaciis Se-
degad Zaladakarguli, gafxekili
braziliuri kruzeiro. axlaxan
zagalom Tavisi siyrmis
megobars, vavas, aseTi weri-
li miswera: „moxuco, nuRar
acineb xalxs, Tavi anebe mil-
ionebis devnas da dabrundi,
vidre gza ar dagviwyebia“...
1969 wlis dasawyisSi
vava, bolos da bolos, dab-
runda. sakmaod datlanq-
da, daberda. amitom didi
klubebi aRar daintereseb-
ulan am odesRac brwyinvale
fexburTeliT. saTamaSod igi
mokrZalebulma klubma „por-
tugezam“ miiwvia. vava Sin
imedgacruebuli dabrunda.
marTalia, amerikis gundebSi
mas TveSi 1200 dolars ux-
didnen, magram braziliaSi
mxolod cotaodeni fuli
Camohyva. amis mizezi, rogorc vava
Cioda, iyo amerikis SeerTebul
StatebSi arsebuli mZime gadasaxa-
debi da saSineli siZvire.
didi – Savi ufliswuli,
„xmeli foTlis“ cnobili ga-
momgonebeli – axla perus nakrebs
avarjiSebs da amzadebs meqsikis
msoflio Cempionatis finaluri
TamaSebisaTis. „bi–kampeonis“
aRzrdilebma SesarCev TamaSebSi
brwyinvale warmatebas miaRwies,
daamarcxes ara marto boliviis
mokrZalebuli gundi, aramed jgu-
fis favoritebi – argentinelebi,
romlebic brZolas gamoTiSes.
am warmatebisTvis didi qveynis
erovnul gmirad gamoacxades da
mTavrobam igi soliduri premiiT
daajildova. es dajildoeba miT
ufro samarTliania, rom erovnu-
li gundis momzadebisas didim
uari Tqva mozrdili honoraris
miRebaze imis dasamtkiceblad,
rom am samuSaos igi asrulebs,
ase vTqvaT, ara SiSiT, aramed
sindisiT. Tavis jgufSi Ses-
arCevi TamaSebis damTavrebisas
didim sakmaod Tamamd gamoTqva
prognozi meqsikis dedaqalaqSi
gasamarTi finaluri matCebis
Sesaxeb. misi azriT, evropelebs,
ingliselebis garda, saprizo
adgilebis mopovebis naklebi
imedi unda hqondeT. ZiriTadi
brZola, Tqva didim, gaimarTeba
meqsikis, braziliis, inglisisa
da... – eSmaksac wauRia Tavmdablo-
ba – perus gundebs Soris.
Tavi aneba TamaSs, magram did
fexburTs ar gamosTxovebia 1958
wlis „oqros nakrebis“ marcxena
garemarbi zagalo. TiTqmis mTeli
am xnis manZilze igi TamaSobda
„botafogoSi“, romelic TviT
„santoss“ epaeqreboda braziliis
saukeTeso klubis saxelisaTvis.
ori wlis winaT ki zagalo ukve
„botafogos“ mwvrTneli gaxda,
ris Semdeg am gundis pretenziebs
kidev ufro meti safuZveli mie-
ca. yovel SemTxvevaSi, zagalos
xelmZRvanelobiT „botafogom“
ori wlis manZilze (1967–1968
wlebi) samSobloSi Tu sazRvar-
gareT Catarebul yvela Cempio-
natsa Tu turnirSi, romelSic ki
monawileoba miiRo, mxolod erTi
Sexvedra waago.
rodesac zagalosagan in-
tervius viRebdi, vTxove, epa-
suxa, raSi xedavs igi 1958 wlis
fexburTis ZiriTad gansxvavebas
dRevandelisagan. misi azriT,
TamaSis taqtikis ganviTarebaSi
yvelaze damaxasiaTebeli ten-
denciaa TamaSis specializaciis
TandaTanobiT gaqroba.
– roca me ukan vixevdi xolme
damcvelTa dasaxmareblad, – Tqva
zagalom, – mwvrTnelebi miyvi-
rodnen. roca nilton santosi
riskiTa da SiSiT win miiwevda
mowinaaRmdegis sajarimo moed-
nis misadgomebTan ricxobrivi
upiratesobis Sesaqmnelad, ese
igi, TavdamsxmelTa dasaxmareb-
lad, mas saTadarigo moTamaSeTa
skamiT emuqrebodnen. dRes ki
damcvelebs golebi gaaqvT, gare-
marbebi dacvaSi monawileoben, da
ukve aRaravin xedavs amaSi raime
borotmoqmedebas. dRes TiToeul
moTamaSes yvelafris gakeTeba
unda SeeZlos. rTul situaciebSi,
roca yvela TavdasxmaSia da yvela
dacvaSi, roca karis saxifaTo zo-
naSi Tavs iyris moTamaSeTa didi
umravlesoba, gadamwyvet rols
fexburTelTa individualuri
ostatoba asrulebs. amaSi Cven,
brazilielebs, yovelTvis gveqne-
ba mcireodeni upiratesoba Cveni
mowinaaRmdegeebis winaSe.
maS ase, Cven gesaubreT „oqros
nakrebis“ yvela gmiris Sesaxeb,
garda orisa. braziliis am ori
yvelaze saxelganTqmuli for-
vardis, fexburTis ori geniis
bedi SeiZleba SevadaroT or
sawinaaRmdego poluss, romelTa
Soris braziliis fexburTis yvela
profesionalis winaaRmdegobebiT
aRsavse gzebia gadaWimuli.
saubari exeba pelesa da
garinCas. yvelaze iRblians da
yvelaze uiRblos.
brazilielTa kapitani belini
22 komen
komen
tatotatoriri
interviu
_ moTamaSisa da mwvrTnelis
rangSi xuT msoflios Cempionatze
migiRiaT monawileoba. yvelaze
metad romeli maTgani mogewonaT?
_ Cemgan, albaT, germaniaSi
Catarebuli mundialis dasaxele-
bas moeliT. cxadia, ormoci wlis
win mopovebuli triumfiT ga-
mowveuli sixaruli sicocxlis
bolomde gamyveba, magram yvelaze
didi siamovneba mainc meqsikis
1970 wlis msoflio Cempionatma
momgvara. am turnirze praqtiku-
lad yvela Sexvedra fexburTis
namdvil zeimad iqca, xolo ise-
Ti Tvalwarmtaci, daZabuli da
saintereso matCebi, rogorebic:
inglisi-brazilia, germania-in-
glisi da italia-germania iyo,
momdevno mundialebze, Cemi az-
riT, ar gamarTula. upirvelesi
safexburTo forumis umaRles
doneze Catarebas, meqsikis mosax-
leobis yvela fenam didad Seuwyo
xeli. tribunebisa da stadionebis
farglebs gareTac, metad keTil-
ganwyobili situacia sufevda.
dRevandeli safexburTo batali-
ebis msvlelobisas usafrTxoebis
gansakuTrebuli zomebia miRebu-
li da wesrigis mravalricxovani
mcvelebi gverdze zedmeti erTi
nabijis gadadgmis saSualebasac
ar gvaZleven, 1970 wels ki mTels
stadionze gasaxdelidan moed-
nisaken mimaval gvirabSi erTad-
erTi policieli idga, romelic
asparezobaTa dawyebamde mTqnare-
biT gaxldaT dakavebuli, xolo
msajis sastarto sastvenisTanave
mxolod mwvane moedanze
ganviTarebul movlenebs
adevnebda Tval-yurs. cxa-
dia, italiaSi Catarebuli
mundialic damamaxsovrda
_ 1990 wels xom mario zaga-
los Semdeg meore adamiani
gavxdi, romelsac moTamaSi-
sa da mwvrTnelis statusSi
msoflios pirvelobis mo-
gebis pativi da bedniereba
mxvda wilad. 1986 wlis
turnirs rac Seexeba, fi-
nalSi argentinelebTan
marcxis Semdeg dana pirs
ar mixsnida, magram dRe-
vandeli gadasaxedidan mTlian
Sejibrebas analizs rom vukeTeb,
im daskvnamde mivdivar, meqsikaSi
xelmeored Catarebuli msoflios
Cempionatis matCebi kvlav Semo-
qmedebiTi fexburTis WeSmariti
zeimi iyo.
_ msoflio Cempionatebze
Tqvens mier gatanili golebidan
romel maTgans gamohyofdiT?
_ mundialebze arcTu didi
raodenobis burTebi maqvs Seg-
debuli mowinaaRmdegeTa karSi,
rac garkveulwilad imiT aix-
sneba, rom 1970 da 1974 wlebis
turnirebze mcvelis funqciebis
SesrulebiT gaxldiT dakavebuli.
inglisis mundialze ki Suaxazeli
viyavi da Tavic ramdenjerme ga-
moviCine. yvelaze mniSvnelovnad
is dartyma mimaCnia, romlis meS-
veobiTac naxevarfinalSi sabWo-
Ta kavSirs vZlieT da Tanac im
periodisaT-
vis planetis
s a u k e T e s o
golkiperis,
lev iaSinis
d a S a m a T e b a
movaxerxe.
_ sxvebis
mier gatanili
b u r T e b i d a n
romels gaix-
senebdiT?
_ Z n e l i
saTqmelia . . .
a b a , r o m e l -
ma mundialma
Caiara ise, rom misi msvlelobi-
sas aTeulobiT lamazi goli ar
gasuliyos, magram radgan konk-
retulad erTi maTganis gamoyo-
fa mTxoveT, pirdapir getyviT,
1966 wels loTar emerihis mier
espanelTa karis dalaSqvrisnai-
ri efeqturi damagvirgvinebeli
dartyma momdevno turnirebze
ar yofila. maSin pirineis naxe-
varkunZulis warmomadgenlebs 2:1
movugeT, ramac meoTxedfinalis
sagzuri gagvinaRda, xolo Tu
Cemi sityvebis marTebulobaSi
eWvi SegaqvT, im matCis kinofiri
arsebobs da loTaris didostat-
uri dartyma Tavad SegiZliaT
ixiloT.
_ msoflios pirvelobebze
Tqvens mier Catarebuli pirveli
Sexvedra Tu gaxsovT?
_ ra damaviwyebs 1966 wlis 12
ivliss. swored im dRes Sefildis
„hilsboroze“ Cemi samundialo
naTloba Sedga, romelic metad
iRbliani gamodga: me orjer
gamoviCine Tavi, xolo Sveicari-
elebi 5:0 gavacamtvereT. ase-
Ti iRbliani da damajerebeli
startis Semdeg finalamde erTi
amosunTqviT mivediT _ Tumca,
Cvenda samwuxarod, londonis
legendarul „uemblize“ iRbalma
da msajebma gagvwires.
_ rogor TvliT, msoflios
Cempionatis mogeba dRes ufro
Znelia Tu uwin?
_ uwindelSi, albaT, im peri-
ods gulisxmobT, rodesac msof-
franc bekenbaueri: `yvelaze didi siamovneba msoflios 1970 wlis Cempionatma momgvara~
1974 weli
23komen
komen
tatotatoriri
lios Cempionatebze monawileo-
bas 16 nakrebi iRebda. dRes fifas
Tass erTmaneTs orjer meti ra-
odenobis gundi ecileba, Tumca,
vTvli, rom raodenoba xarisxSi
ar gadasula. erTaderTi sxvaoba
isaa, rom Cempions sabolood erTi
matCiT metis Catareba uwevs da
yoveli damatebiTi 90 Tu 120 wuTi
Zalebis maqsimaluri datvirTviT
TamaSs moiTxovs, rac momqancveli
sezonis Semdeg metad rTuli saqme
gaxlavT.
_ fexburTelobisas sxva ro-
melime qveynis nakrebis dacvaze
Tu giocnebiaT?
_ yovelTvis vamayobdi Cemi
germanelobiT da mSobliuri qvey-
nis Rirseba 103-jer davicavi. ise,
sxvadasxva simbolur nakrebebSi
argentinel, italiel da espanel
fexburTelTa gverdigverd mias-
parezia da maTi partniorobiT
udidesi siamovnebac mimiRia.
_ rogor ggoniaT, 1974 wlis
germaniis sanakrebo modeli dRe-
vandel erovnul gunds daamarcx-
ebs?
_ aseTi paralelebis gav-
lebis kategoriuli winaaRmdegi
var. sportis arc erTi saxeoba,
maT Soris fexburTi erT adgilas
ar dgas da viTardeba. aqedan ga-
momdinare, miuxedavad imisa, rom
maSin helmut Sionis gankargule-
baSi ufro meti kaSkaSa varskvla-
vi iyo, vidre dresdReobiT ioham
liovs SeuZlia gamoiyvanos, mainc
mimaCnia, rom Tanamedrove nakrebi
40 wlis uwindel gunds siswrafe-
Si mainc daCagravda da albaT
dagvamarcxebda kidec. ise, 35-40
wlis winandeli fexburTi ufro
romantikuli xasiaTisa iyo. fex-
burTelebs individualuri os-
tatobis gamo-
Cenis meti sa-
Sualeba hqon-
daT. moedanze
u f r o d i d i
carieli sivr-
ceebi iyo da
m c v e l e b i c
Suaxazelebsa
Tu Tavdamsx-
melebs fexebze
Camokidebuli
a r h y a v d a T .
SesaZlebeli
iyo erTi-ori
uzustoba dag-
eSva da aspar-
ezobis bedi
mainc waRma Semogetrialebina.
dResdReobiT ki, dapirispirebis
Sedegs xSirad erTaderTi Secdo-
ma gansazRvravs xolme.
_ bevr aRiarebul didostats
msoflios Cempionatis oqros med-
ali ar Rirsebia. Tqveni azriT,
romeli fexburTelebi SeiZleba
SeviyvanoT „daCagrulTa“ siaSi?
_ kiTxvis dasmisas, albaT,
iohan kruifs gulisxmobT. es
adamiani arasdros yofila msof-
liosa Tu evropis Cempioni, Tumca
fexburTis ganviTarebis saqmeSi
kruifma iseTive wvlili Seitana,
rogorc Tavis droze alfre-
do di stefanom, pelem, diego
maradonam da miSel platinim.
miaqcieT yuradreba Cems mier Ca-
moTvlili kvartetidan, iohanis
msgavsad, di stefanosa da pla-
tinisac ar RirsebiaT mundialis
oqros medliT mkerdis damSvene-
ba. vfiqrob, Tqvens kiTxvas amom-
wuravi pasuxi gaveci.
_ moarul xmebs Tu davu-
jerebT, dRes moqmed fexbur-
Telebs SedarebiT naklebad
prestiJul ambad miaCniaT msof-
lios pirvelobebze monawileobis
miReba, vidre
es Tundac Tqve-
ni moTamaSeo-
bisas iyo...
_ ara mgo-
nia ase iyos.
ubralod, dRes
profesional
fexburTelebs
gacilebiT meti
r a o d e n o b i s
turnirSi aqvT
Tavis gamoCe-
nis saSualeba.
aviRoT Tundac
CempionTa ligis egidiT gamarTu-
li Sexvedrebi. am bataliebs xom
TiTqmis mTeli msoflio adevnebs
Tvals da kontinentis upirvelesi
saklubo turniris finals aranak-
lebi teleauditoria hyavs, vidre
msoflios pirvelobis gadamwyvet
Sexvedras.
_ Tqven metad xangrZlivi
safexburTo kariera gqondaT
da mopovebuli titulebis ra-
odenobiT gverdze Zalian cota
moTamaSe dagidgebaT, magram
fexburTi mainc sportis iseTi
saxeobaa, romelSic uiRblobasa
Tu warumateblobisagan dazRveu-
li aravinaa. ara gvgonia, avadsax-
senebeli momentebi TviT franc
bekenbauersac ki ar hqondes...
_ cxadia, aseTi matCebi sakmao
raodenobisa iyo da ramdenime
maTganze Tqveni yuradReba ze-
moTac gavamaxvile. axla ki, erTi
Sexvedra msurs gamovyo, romel-
ic samwuxaro momentTan erTad
kuriozuli ambiTac gamoirCa.
1999 wels barselonaSi gamarTul
CempionTa ligis finals vgulisx-
mob. „baiernisa“ da „manCesteris“
dapirispireba dasasruls uax-
lovdeboda, Cven 1:0-s vigebT,
gverdze uefas prezidenti le-
nart iohansoni midgas, romelic
ukve gamarjvebas milocavs, xels
marTmevs da Tasis CvenTvis gadmo-
sacemad gvirabis siaxloves mie-
Sureba. oriod wuTSi iohansoni
TasiT xelSi kvlav Cems siaxloves
brundeba, Tumca, uxerxulobisa-
gan Tvals veRar misworebs. sul
raRac wuTnaxevarSi „manCester
iunaitedma“ ori goli gagvitana
_ am faqtma ki fexburTelebTan da
mwvrTnelebTan erTad mec gvarian
SokSi Camagdo.
moamzada moamzada
goCa kaWaravamgoCa kaWaravam
1990 weli
1990 weli
24 komen
komen
tatotatoriri
Temur qecbaiam safexbur-
To kariera soxumis ,,dinamoSi“
daiwyo, 1987 wels ki Tbilisis
,,dinamoSi“, gadavida da iqidan
moyolebuli misi karierac gan-
viTarda. qecbaiam Tavisi xangr-
Zlivi karieris ganmavlobaSi ar-
aerTi istoriuli burTi gaitana
metoqeTa karSi... 1989 wlis 27
oqtombers, kievSi, matCis me-80
wuTze Tbilisis „dinamom“ sabWo-
Ta kavSiris CempionatSi bolo
goli gaitana. is matCi fred 2:2
dasrulda, xolo me-80 wuTze
gatanili golis avtori Temur
qecbaia iyo.
Semdeg qec-
baiam damoukide-
beli saqarTve-
los erovnuli
C e m p i o n a t i s
s a m p i r v e l o -
baSi gaimarjva
da1992 wels ev-
ropisaken aiRo
gezi... jer nax-
e v r a d s a m o y -
varulo famagus-
tas ,,anorTosis-
Si“ TamaSobda,
Semdeg aTenis „aekSi“ gadavida
da paralelurad saqarTvelos
nakrebSic maRal doneze aspar-
ezobda. misi TamaSi mebrZoli
suliskveTebiT gamoirCeoda.
Temuri bolomde ixarjeboda
TamaSis dros da golis gatanis
SesaniSnavi alRoc hqonda. Temur
qecbaia saqarTvelos nakrebis
pirveli oficialuri golis
avtoric gaxlavT. man inglisur
premierligaSi gamowrTobili
fexburTelebiT dakompleqtebul
uelsis nakrebs Zalian lamazi
goli gautana, romelsac aR-
niSnul matCSi meorec miayola da
saqarTvelom qecbaias Cinebuli
asparezobis wyalobiT uelselebi
angariSiT 5:0 gaanadgura.
qecbaias goli inglisuri
klubis ,,niukaslis“ istoriaSi
oqros asoebiT aris Sesuli! 1997-
1998 wlebis CempionTa ligis ga-
TamaSebis mesame sakvalifikacio
raundis ganmeorebiT SexvedraSi,
damatebiTi drois 119–e wuTze,
Temuris golma „niukasli“ Tav-
isi istoriis manZilze pirvelad
gaiyvana CempionTa ligis jgufur
etapze.
mogvianebiT Temur qecbaia
erT dros samoyvarulo gundis
,,anorTosisis“ moTamaSe mwvrTne-
li gaxda, xolo misi mecadineobiT
am klubma, kviprosul saklu-
bo fexburTs udidesi aRiareba
moutana. ,,anorTosisi“ pirveli
kviprosuli gundi gaxda, ro-
melmac CempionTa ligis jgufur
etapze iTamaSa da iqac Tavi Rir-
seulad warmoaCina.
Temur qecbaia
axla ukve vxvdebi, ras gulisx-
mobda dami, rodesac yurSi CamCur-
Culebda xolme: „arasdros da-
viqiraveb „seltikis“ gulSematki-
vars“. rodesac „seltikma“ TamaSis
meoce wamze goli gaitana, ucxo
adamiani uknidan momexvia da ska-
midan amqaCa. am dros mobiluri
amomivarda da ori rigiT qvemoT
Cavarda. Cven tribunaze yvela „re-
injersis“ gulSematkivarTa mxares
Setrialda da simRera wamoiwyo,
romelic irlandiis respubli-
kuri armiis (IRA) gmirobas gana-
didebda. sityve-
bi ar vicodi da
irlandiur in-
glisursac Zne-
lad varCevdi,
magram zogier-
Ti fraza Zalian
rogor agvixsna fexburTma msoflio
+18erTi qalaqis or gunds Soris dapirispireba yovelTvis gansakuTre-
buli daZabulobiT gamoirCeva, magram „seltikisa“ da“ reinjersis“
mtroba ufro metia, vidre erTi qalaqis or gunds Soris SuRli - es
protestantuli reformaciis dausrulebeli procesia. 1999 wels
matCis Semdeg, orsaaTnaxevarSi, policiaSi moxvedrilTa davTarSi
„reinjerselTa“ mier Cadenili Semdegi danaSaulebani aRinusxa:
„seltikis“ klubidan gamosvlisas 20 wlis karl makgraotis mkerd-
Si esroles arbaleti; 25 wlis liami sasikvdilod scemes Cinur
sasadiloSi, radgan mas mwvane maisuri ecva; Teqvsmeti wlis tomas
makfadeni daniT daWres gulmkerdSi, sazardulsa da mucelSi,
maSin rodesac is irlandiur pabSi fexburTs uyurebda. glazgom
safexburTo traibalizmi SeinarCuna, radgan is qalaqs, ase vTqvaT,
garkveul „pornografiul“ siamovnebas aniWebs.
„seltikis“ xelmZRvanelobam naCqarevad SemoierTa arakaTolike
fexburTelebi da isini mwvane da TeTri feriT gawyobili maisure-
biT Semosa. „reinjerss“ aseTi rame ar gaukeTebia. daaxloebiT
pirveli msoflio omis dros dawesda, rom „reinjersSi“ fexbur-
TelebiT dawyebuli, masaJistiT damTavrebuli yvela protestanti
unda yofiliyo. TandaTan wesebi ufro gaamkacres da is, vinc kaTo-
likeze daqorwindeboda, veRar dawinaurdeboda.
25komen
komen
tatotatoriri
advili gasarkvevi iyo: „Seveci
dedofals“, „stafilosferi nabi-
Wvrebi“ da ase Semdeg...
man (donald findlei) xumro-
biT, imedia xumrobiT, gamomicxada,
rom britaneTis moqalaqeobis
misaRebad saukeTeso gamocdaa _
adamians aCveno razmi, romelic
moafrialebs dedoflis samefo
ferebian droSebs. Tu am sanaxaobi-
sas mas Tvalze cremli ar moadga,
maSin kargad iyos!“
SotlandiaSi „reinjersma“
Taviseburad eklesia Caanacv-
la. findleim aseTi hipoTeza Ca-
moayaliba: „adamiani ar SeiZleba
daamciro religiuri mrwamsis
gamo. me Tu minda, samsaxurSi da-
viqiraveb Savkanian, lesbosel,
kaTolike TanamSromels, problema
ar aris, magram nuTu amis Semdeg
ar maqvs ufleba vTqva, rom didad
Tavs ar vitkiveb, kaTolikuri
religiiT, romelic kerpebs gana-
didebs“. findleim aseve daamata,
rom Sotlandielebs ufleba aqvT
Tqvan: „mRvdlebi mdidrdebian
da ZvirfaseulobiT ikazmebian,
maSin, rodesac xalxi siRatakeSi
cxovrobs“.
boranze xSirad orive klu-
bis - „reinjersisa“ da „seltikis“
mxardamWerebi erTad mgzavroben.
amitom arsebobs qcevis dauwer-
eli kanonebi - maspinZeli gundis
fanebs ufleba aqvT xmamaRla da
uzrdelurad imReron, Camosuli
gundis gulSematkivari ki ar ewi-
naaRmdegeba maT.
***hakoas istoriaSi yvelaze
daZabuli TamaSi 1924-1925 wlebis
sezonSi gaimarTa. mowinaaRmdege
gundis erT-erTi moTamaSe hakoas
gundis ungrel mekare aleqsan-
dr fabians didi ZaliT daejaxa
maSin, rodesac is burTs iRebda.
fabiani mxriT daeca da imdenad
daSavda, rom mis karSi dgomas
azri aRar hqon-
da. imdroindeli
wesebis Tanaxmad,
f e x b u r T e l i s
gamocvla arc
erT SemTxvevaSi
ar SeiZleboda.
fabiani moedans
Semoxveuli da
y e l z e C a m o k -
idebuli xeliT
daubrunda, Tav-
is Tanagundels
adgili gaucva-
la da marjvena
Tavdamsxmelad
dadga. savalalo
travmis miRebidan Svid wuTSi ha-
koas gundi Setevaze gadavida, fex-
burTelma erno Svarcerma burTi
fabians Caawoda, romelmac burTi
mowinaaRmdegis karSi Seagdo. am
goliT hakoa Cempioni gaxda.
***1994 wels, „totenhemele-
bi“ qera germanel fexburTels,
iurgen klinsmans aseTi simReriT
Seegebnen: „Cim-Cimini, Cim-Cimini,
klinsmani iyo germaneli, axla aris
ebraeli“.
yvela klubs hyavda gulSe-
matkivari, romelic „totenhems“
aZagebda misi moTayvane ebraeli
saTvistomos gamo, magram am mxriv
yvelaze metad „Celsi“ gamoirCeo-
da. miuxedavad imisa, rom „Celsis“
qomagTa Soris TiTqmis imave ra-
odenobis ebraeli iyo, maT yvelaze
amazrzeni simRera SeTxzes: „hit-
leri isev gaziT gaggudavT, ver
vaCerebT totenhemel uriebs“;
„gaziT gagudeT ebraeli, ebrae-
li, ebraeli. CaagdeT RumelSi da
dawviT ebraeli“.
1980 wels, rodesac „toten-
hemi“ gasvliT TamaSze „manCes-
ter sitis“ winaaRmdeg warsdga,
metoqeebma lon-
donelebs aseTi
simRera umReres:
„am Rames penis-
amogdebulni vir-
benT „totenhemis“
garSemo, am Rames
penisamogdebulni
virbenT „toten-
hemis“ garSemo, me
maqvs CuCa, me maqvs
CuCa, me maqvs CuCa,
Sen ki ara, Cven gva-
qvs CuCa, Cven gva-
qvs CuCa, Cven gvaqvs
CuCa, Tqven ki - ara“.
„totenhemelebma“
es Seteva upasuxod
ar datoves. ebrae-
li gulSematkivrebi gaerTiand-
nen, Sarvlebi Caixades da utifrad
daanaxes winadacveTili asoebi. es
imdenad moulodneli da sasacilo
iyo, rom mowinaaRmdege mxarem veR-
arafriT upasuxa.
komfortulma garemom ganap-
iroba is, rom budapeStis ebraeli
sazogadoeba yvelaze masStaburi
da mzardi sazogadoeba gaxda mTel
planetaze. aqedan gamomdinare
jeims joisma qalaqs „Judapest”
daarqva, xolo britaneTis pre-
mier-ministri margaret tet-
Ceri, TiTqosda muSaTa klasis
uflebebis damcveli iyo, magram
yvelaze Riad gamoxatavda Tavis
qedmaRlur damokidebulebas
fexburTis mimarT. rogorc rki-
nis qalbatonis axlo megobarma
keneT klarkma Tqva: „is fexburTis
gulSematkivrebs Sida mtrebad
aRiqvamda“. amis mizezi ki fexburT-
Si ebraul niadagze warmoqmnili
dapirispirebebi gaxda.
axalma klienturam Secvala
Zveli - xmauriani muSaTa klasis
garemocva. alan garisonma es
transformacia Semdegnairad ax-
sna: „adre aTi aTasi kaci modioda
stadionze. aqedan eqvsi aTasi saCx-
ubrad iyo mosuli, danarCeni ki - am
Cxubis sayureblad. TamaSis Semdeg
vinmes Tu hkiTxavdiT, ras uyura,
Cxubs Tu TamaSs, siamayiT gipa-
suxebda, rom ra Tqma unda, Cxubs“.
alans TviTonve ecineboda Tavis am
dakvirebaze: „axla xalxi marTla
TamaSis sayureblad modis da mere
Tavi moaqvT, rom „Celsis“ TamaSze
iyvnen. me, roca vdgebi da simReras
viwyeb, meubnebian, dajeqio“.
***italiel reJisor pier pa olo
pazolinis Tu davesesxebiT, evro-
puli fexburTi prozaa, brazili-
uri ki - poezia. rogorc yvela
braziliuri ambavi, bunebrivia
londonuri dueli: ̀ Celsi~-`totenhemi~
iraneli gulSematkivari
26 komen
komen
tatotatoriri
fexburTis istoriac ase iwyeba:
iyo erTi mefe, saxelad edson ar-
antes do nasimento anu pele. 1960
wels mTavrobam pele „araeqspor-
tirebad erovnul saganZurad“
gamoacxada.
1985 wels, samxedro diqtat-
uris miwuruls, braziliaSi
mdidrebisa da Raribebis Semo-
savalTa Soris yvelaze didi sx-
vaoba iyo mTels msoflioSi. pelem
Jurnal „TIMES“ - Tvis micemul in-
terviuSi Tqva, rom amerikam bevri
ram aswavla: „ojaxis wevrebTan
biznesis warmoeba SeuZlebelia.
kompaniaSi prezidentad ar unda
daniSno adamiani mxolod imis gamo,
rom is Seni megobari an Tundac
Zmaa. aucilebelia daniSno niWieri
adamiani. biznesi biznesia, mtkiced
unda dadge“.
***ukrainelebs msof-
lioSi yve laze araSemoq-
medebiTi damokidebuleba
aqvT fexburTisadmi, risi
fuZemdebelicaa mwvrT-
neli valeri lobanovski,
profesiiT santeqnikosi.
is fexburTs marqsistu-
li filosofiis WrilSi
xedavda da sjeroda, rom
maTematikuri gaTvlebiTa
da TamaSisadmi mecnieru-
li midgomiT SesaZlebeli
iyo didi warmatebis miR-
weva. man Seqmna sistema, romelSic
TamaSis yvela moZraobas ricxvi-
Ti mniSvneloba Seesabameboda.
misi gegmis mixedviT, mecnierebi
aRnusxavdnen yvela pass, burTis
arTmevas, dartymas, Sedegian Tu
uSedego gadacemebs... bolos,
yvela es monacemi kompiuterSi
SehqondaT, romelic avtomaturad
ubrunebda informacias moTamaSis
„intensivobis“, „aqtiurobis“,
„efeqturobisa“ da „Secdomebis
sixSiris“ Sesaxeb.
***1960 wlis dasawyisSi ital-
ielebi TamaSisas iyenebdnen Tav-
dacviT strategias - katenaCos,
e.w. Seuval dacvas. maT gaaZlieres
dacva da individualuri meurveo-
ba daaweses metoqe gundis fexbur-
Telebze. aseT dros Tavdamsxmele-
bi Setevaze naklebad gadadian
da elviseburad golebi mxolod
kontrSetevebis dros gaaqvT. am
taqtikis gamoyenebiT gols iSvia-
Tad itanen - TamaSis ganmavlobaSi
erTxel an orjer. aseTi cota sa-
gole momentebiTa da amave dros,
Secdomis daSvebis Zalian mcire
albaTobiT yvelafers akeTeben,
raTa dadebiT Sedegs miaRwion.
isini iSvelieben tradiciul
italiuri qcevisaTvis damaxasiaT-
ebel maneras - orive xelis qneviT,
msajebis misamarTiT TavgamodebiT
gayvirian - mamma mia-s.
1999 wels gazeT „Gazzetta dello Sport-Si“ daibeWda, rom romaulma
gundma „romam“ erT-erT RonisZie-
baze italiis yvela wamyvan msa-
js gadasca 13,500 aSS dolaris
Rirebulebis roleqsis saaTi. am
RonisZiebas Searqves „saaTebis
Rame“. yvela meubneboda, rom es ax-
losac ver movidoda im SouebTan,
romlebsac berluskoni wlebis
ganmavlobaSi dgamda. maT Soris
iyo epizodi, romelsac Searqves
„apokalifsi dRes“. rodesac ber-
luskonim „milani“ iyida, man sazo-
gadoebas fexburTelebi Semde-
gnairad warudgina - stadionze
vagneris „valkiriebis gafrena“
JRerda, arenaze ki fexburTelebi
vertmfreniT daeSvnen.
italiel memarcxeneebs kidev
erTi Wiri sWirT - snobizmi. ital-
ielebma berluskoni da klubi
„milani“ imitomac SeiZules ufro
metad, vidre anieli da „iuventu-
si“, rom is ufro dabali social-
uri wris warmomadgeneli iyo.
erTi gazeTis mesvetem miTxra:
„mas Semoaqvs dabali inteleqtu-
aluri donis amerikuli satele-
vizio Souebi, uxamsad xumrobs da
ukadrisad iqceva“.
***„barselonas“ modernistuli
esTetikis wyaro misi memarcx-
ene politikaa. 1930-iani wlebis
anarqiis dros „barsa“ muSaTa
koaliciad iqca. es memkvidreoba
„barsas“ dRemde mohyveba _ fex-
burTs ludisa da burgerebis Wa-
miT unda uyuro da ara kapuCinos
wrupviTa da sigaretis qaCviT.
manuel vaskes montalbani wer-
da: „frankos xelqveiTi okupantebi
qalaqSi SemoiWrnen. im organizaci-
aTa siaSi, romlebSic wmenda unda
CaetarebinaT _ „barsas“ safexbur-
To klubi meoTxe nomrad iyo Set-
anili komunistebis, anarqistebisa
da separatistebis Semdeg.
represiebi da triumfi - fex-
burTis politizirebuli isto-
riis erT-erTi yvelaze rTuli
kiTxvaa. umberto ekom es kiTxva
ase dasva: „nuTu SesaZlebelia,
rom revolucia fexburTis matCis
dRes moxdes?“ „barselonasTvis“
es yvelaze uxerxuli kiTxvaa. maT
gulSematkivrebs Tavi swored
imiT mohqondaT, rom stadionze sa-
Sualeba hqondaT gamoexataT Tavi-
anTi ukmayofileba reJimis mimarT.
maT gambedaobas matebda 100 000
adamiani, romelic xmaSewyobilad
mReroda. xalxis didi raodenoba
maT usafrTxoebis gancdas
aniWebda. gulSematkivrebi
sargeblobdnen amiT da iseT
rameebs wamoiyvirebdnen,
rasac quCaSi an kafeSi verc
ki waiCurCulebdnen. yvela
ucxoels SeuZlia gaxdes
barseloneli, radgan kat-
alonielTa azriT moqa-
laqeoba memkvidreobiT ar
gadaicema _ is unda moipovo.
katalonieli rom gaxde,
unda iswavlo adgilobrivi
ena da unda uaryo kastilia.
kataloniuri nacionaluri
doqtrina ar aris rasistu-
li an Teokratiuli, magram is am
xalxis mrwamsia. kataloniuri na-
cionalizmi imdenad becia, rom rac
ar unda autaneli xasiaTi gqondes,
mainc migiRebs.
safexburTo moedanze ambox-
ebis wamowyebis ara erTi faqtic
viciT. „crvena zvezdas“ revo-
luciam, drazam, krlem da sxva
belgradelma xulignebma xeli
Seuwyves slobodan miloSeviCis
Camogdebas. 1990 wels, rumineTis
nakrebis mier msoflio Tasis
sakvalifikacio matCis mogebas
buqarestis moednebze aRniSna-
vdnen. es ki imiT dasrulda, rom
SeiaraRebuli razmis wevrebma
TavianTi avtomatebi diqtator ni-
kolau CauSeskusa da mis meuRles
miuSvires. paragvael diqtator
alfredo Strosneris Camosagde-
bad dawyebuli amboxis safuZvelic
fexburTis moedani iyo.
1987 wels qveynis sulierma
da politikurma diqtatorma,
aiaTola ruhola xomeinma, axali
religiuri brZanebuleba gamosca,
romelic qalebs fexburTis gulSe-
matkivrobas naklebad ukrZalavda.
silvio
berluskoni
27komen
komen
tatotatoriri
xomeinma gamoacxada, rom qalebs
amieridan ufleba hqondaT fexbur-
TisTvis televizorSi eyurebinaT.
am wesis miRebis Semdeg, muslimTa
cxovrebaSi pirvelad, satele-
vizio arxebi fexburTis matCebs
gadascemdnen.
fexburTis saSualebiT
iranelma xalxma Seqmna ufro
axleburi da liberaluri ira-
ni. ramdenime TviT adre swored
aseTive miswrafebebis wyalobiT
gaprezidentda reformisti mu-
hamed xaTami. pirvelad musul-
„miTxari rogori xasiaTi
gaqvs da getyvi, sportis romel
saxeobas gulSematkivrob.“ mTlad
Sumeruli andaza veraa, magram
aris amaSic simarTlis marcva-
li. ai, me, magaliTad, CagrulTa
qomagi viyavi bavSvobidan vidre
qalobamde. nebismier RonisZieba-
ze damarcxebulis mxares videqi.
hoda, raRa dagimaloT da, qarTu-
li fexburTis gulSematkivroba-
ze vgiJdebodi.
vlanZRavdi saxelmwifos, ro-
melsac fuli enaneboda qarTuli
fexburTis ganviTarebisTvis;
vcofdebodi msajze, rome-
lic sul daumsaxureblad gvi-
frialebda mewamul da mzisfer
baraTebs;
guli momdioda mwvrTnelze,
romelic rogorc Cans, bolomde
ar ixarjeboda da savaraudod,
„erTi xerxi TavisTvis hqonda
Semonaxuli“;
vkicxavdi u-gulo gul-Semat-
kivars, romelic isedac dadard-
ianebul Cvens biWebs RvarZlian,
msuye sityvebs dasWyioda, Tan
duJs, dorbls, qilaSi narCen
ludsa da simwris ofls erTad
Rvrida stadionze...
mokled yvelaze vbrazdebo-
di, fexburTelebis garda. egrea
- siyvaruli brmaa...
arada, codo viyavi mec. yovel
jerze, faqtobrivad, mindorze ki
ara, Cems nervebze TamaSobdnen, e,
dalocvilebi...
erTxelac, gavacnobiere, rom
cxovreba moklea, wuTia sofeli,
nerviulobaze ar unda daxarjo.
rac SeiZleba met sixaruls unda
gamorCe cxovrebas...
mivxvdi Tu ara am martiv
WeSmaritebas, maSinve SeveSvi
qarTul fexburTs da Seviyvare
qarTuli ragbi.
hoda... dideba Senda, sportis
RmerTo! rogorc Cemi mezobeli
eTera ityoda: „bjos, Zlivas ar
amevisunTqevi?!“
gamogitydebiT, raRac perio-
di ragbic da fexburTic erTnai-
rad uintereso gaxda CemTvis. ge-
tyviT, ratomac: TamaSi jer daw-
yebuli ar iyo, me ki ukve zustad
vicodi, rom pirvel SemTxvevaSi
Cveni mogebiT dasruldeboda da
meore SemTxvevaSi - wagebiT. anu
Sedegi winaswar vicodi, molodi-
nis efeqti daikarga da interesic
xels gaayola.
sakvirvel arian fiqrni gul-
Sematkivrisani...
sabednierod, inertulobam
ukve gamiara, isev formaSi Cavd-
eqi, magram rogorc gulSemat-
kivars, erTi, gagikvirdebaT da
mistikuri problema gamiCnda:
e, oxeri, ramdenjerac ragbi-
Si vimarjvebT, mixaria, vxtunav,
taSs vukrav da bednieri var - im-
denjer gamomxedavs televizors
uknidan SublSeWmuxnuli eSmaki,
mere Tavisianebs Tvals ukravs
da modis, CamCurCulebs ukeTur
ambavi gulSematkivars SeCenili eSmakisa
manuri respublikis istoriaSi
nakrebs ucxoeli mwvrTneli - bra-
zilieli valdier vieira hyavda.
rodesac matCis dros is nervi-
ulobisgan bolTas scemda, mas
yelze yovelTvis halstuxi ekeTa.
Sahebi moiTxovdnen, rom Cacmis
oficialuri stili Tanamedrove
iranis simbolod qceuliyo. amas
ki sasuliero pirebi sastikad
ewinaaRmdegebodnen, radgan evro-
pul gavlenad aRiqvamdnen. vieiras
gawvrTnilma bevrma fexburTelma
kariera evropulsa da aziur
ligebSi gaagrZela. es globalur
ekonomikaSi iranis CarTulobis
erT-erTi niSani iyo.
2002 wels, rodesac iranma
saudis arabeTi, erayi da gaer-
Tianebuli emiratebi daamarcxa,
aRtkinebuli fanebi gayvirodnen:
„gaumarjos Tavisuflebas“ da
„Cven gviyvars amerika“.
mas Semdeg, rac amerikis finia
gaxdebi, Znelia SeinarCuno Zvele-
buri mogebis Jini.
franklin foerifranklin foeri
azrebs...
da me, amodena bedniereba-six-
arulians, uceb maxsendeba, rom
qarTvelebs ragbistebis garda,
fexburTelebic gvyavs. Tavidan
Tu yiJiniT viwyeb:
- auu, ra magarebia Cveni rag-
bistebi!!! midiT, biWebo!!! yoCaR,
biWebo!!!
am CaCurCulebis mere sixaru-
lis yiJina momentalurad moTqma-
Si gadamdis:
- fexburTelebs ki ar gvanan.
ai, ki borotuli azria, magram
fexburTSi Cadebuli fulic amaT
unda moaxmaron, ra!.. vin arian,
kaco isini?!.
hoda egre, sixarulis bolom-
de Sergeba ar gamomdis.
saqarTvelo-rumineTis mat-
Cis (raRa Tqma unda - mogebis)
Semdeg Wkua vixmare: jer mware
vTqvi da kvlav tkbili:
- ai, fexburTSi xom ar vuqni-
varT, magram ”zato” Cveni rag-
bistebi ra magrebiaaa!!! yoCaR,
biWebooo!!!..
hoda egre... mnaxa ra bolomde
mozeime da kargxasiaT arCaSxame-
buli - Cauvarda ena mucelSi da
kovzi nacarSi ”yurSi mCurCuleb-
els.” darCa pirSi Calagamovlebu-
li da kudamoZuebuli gaiZurwa!
P.S. 1981 wlis 13 maisic gagvi-
gia, egre ki araa?! momkaliT da
marTla mjera: erTxelac iqneba,
sasiamovnod gagvaoceben Cveni
fexburTelebi (mixvdebodiT - op-
timizmi Cemi xasiaTis gansakuTre-
buli Strixia). biWebo, 33 weli
gavida, erTi qriste ki gamoizr-
deboda am periodSi da... aba Tqven
iciT, aRdgomis droa!
naTia rostiaSvilinaTia rostiaSvili(literaturuli konkursis _ (literaturuli konkursis _
„wero“ 2013 wlis gamarjvebuli)„wero“ 2013 wlis gamarjvebuli)
28 komen
komen
tatotatoriri
1) daasaxeleT qalaqi sadac gaimarTa msofli-
os 1966 wlis msoflio Cempionatis naxevarfinali:
gfr-ssrk.
2) vin iyo urugvais nakrebis mwvrTneli 1930
wlis msoflio Cempionatze?
3) ramden weliwadSi erTxel tardeba (da ara
tardeboda) samxreT amerikis (kopa amerika) Cempio-
nati?
4) daasaxeleT qarTveli mekare, romelsac
msoflio Cempionatis finalur etapze uasparezia.
5) daasaxeleT 2011-2012 wlebis CempionTa li-
gis gaTamaSebis naxevarfinalistebi...
6) 1981 wels, Tasebis mflobelTa Tasis final-
Si Tbilisis „dinamom“ germanuli klubi daamarcxa.
is klubi gfr-s warmoadgenda Tu gdr-s ?
7) 2013 wels, romelma klubma moigo kopa lib-
ertadoresis gaTamaSeba?
8) evropis 1996 wlis Cempionatis finalSi, ro-
meli germaneli fexburTeli gaxda egreTwodebuli
„oqros golis“ avtori?
9) daasaxeleT mTavari arbitri, romelmac
imsaja msoflios 1970 wlis Cempionatis finalur
matCSi.
10) daasaxeleT qveyana, romlis erovnuli gun-
dic, saqarTvelos nakrebs Tavisi istoriis manZilze
yvelaze didi angariSiT hyavs damarcxebuli.
11) romelma peruelma fexburTelma gaitana
xuTi goli msoflios 1978 wlis msoflio Cempio-
natze?
gvewvieT feisbuqze:https://www.facebook.com/
JournalCommentator
„komentatoris“ wina nomris „safexburTo tvinsaRrRnelis“ pasuxebi:
1)-arigo saki. 2)-slava metrevelma. 3)-goCa go-
griWiani. 4)-1863 wels. 5)-1928 wels. 6)-kolombo.
7)-kaxa kalaZe. 8)-Svidi. 9)-iuventusi. 10)-braziliis
nakrebs. 11)-pumpido.
„komentatoris“ wina nomris „safexburTo krosvordis“ pasuxebi.
Tarazulad: 1)-boninsenia. 2)-iaia. 3)-insi. 4)-
dila. 5)-lomi. 6)-gija. 7)-azia. 8)-iugoslavia. 9)-
mesi. 10)-igli.
Sveulad: 1)-bobani. 2)-pirsi. 3)-Wedia. 4)-da-
miano. 5)-amelia. 6)-inglisi. 7)-jovani. 8)-zabala.
9)-rosi. 10)-xavi.
`ad
id
asis~ b
ur
Ti `
et
ru
sko
uniko
~,
mso
fl
io
s m
e-1
4 C
empio
nat
i, it
al
ia, 1
99
0 w
el
i.
kad
ri f
inal
ur
i m
at
Cid
an _
gf
r-a
rg
ent
ina.
+18